Agam Satik Part 20 Pragnapana Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 21

૧/-I-/૧૩
સંખ્યાવાળા પરમાણુથી બનેલા, પણ બતાવ્યા વિના જાણી શકાય તેમ નથી માટે શિષ્યોના ઉપકારાર્થે બતાવે છે.
(૧) ઓજ:પ્રદેશ પ્રતરવૃત્ત - પાંચ પરમાણુથી બનેલ અને પાંચ આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે. એક પરમાણુ મધ્ય, ચાર ચારે દિશામાં. (૨) યુગ્મપ્રદેશ પ્રતરવૃત • બાર પરમાણુનું બનેલ અને બાર આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ હોય. તેમાં સુચક રૂપે
સ્થાયી બાકીના બન્ને પરમાણુ ચારે દિશામાં મૂકો. (3) ઓજ:પ્રદેશ ઘનવૃત - સાત પ્રદેશ વડે બનેલ અને સાત આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ હોય, પાંચ પ્રદેશના પ્રતર qતના મધ્ય ભાગે રહેલા પરમાણની ઉપર-નીચે એક-એક પરમાણુ મુકવો. (૪) યુગ્મપ્રદેશ ઘનવૃત - ૩૨ પ્રદેશાત્મક અને ૩૨-આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ હોય. • x • (૫) ઓજ:પ્રદેશ પ્રતચસ-ત્રણ પ્રદેશનું બનેલ અને ત્રણ આકાશપદેશમાં રહેલ • x- (૬) યુગ્મપ્રદેશ પ્રતચય - છ પરમાણુથી બનેલ, છ આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે - x -
(0) ઓજ:પ્રદેશ ઘનશ્યસ - પાગીશ પરમાણુથી બનેલ અને પાગીશ આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે. તેમાં તીછ નિરંતર પાંચ પરમાણુ મૂકવા. તેની નીચે અનુક્રમે તીછ ચાર, બે, ત્રણ, એક પરમાણું મૂકવા. એ રીતે પંદર પ્રદેશવાળું પ્રતર થાય. આ જ પ્રતરના ઉપર સર્વ પંક્તિમાં અંતે રહેલા એક એક પ્રદેશને છોડી દશ પરમાણુ મૂકવા. તેમ જ તેના ઉપર ઉપર છે, ત્રણ, એક એમ અનુકમે પરમાણુ મૂકવા. આ બધા મળીને પાટીશ પ્રદેશો છે.
૮- યુગ્મપ્રદશ ઘનશ્યસ - ચાર પ્રદેશનું બનેલ અને ચાર આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે. * * * ૯- ઓજ:પ્રદેશ પ્રતર ચતુરસ - નવ પરમાણુનું બનેલ, નવ આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ હોય • x • ૧૦- યુગ્મપ્રદેશ પ્રતર ચતુર્સ - ચાર પરમાણુનું બનેલ અને ચાર આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે - x - ૧૧- ઓજ:પ્રદેશ ઘનચતુરઢ-સતાવીશ પરમાણુનું બનેલ અને સતાવીશ આકાશપદેશમાં રહેલ છે. નવપ્રદેશના બનેલ પૂર્વોકત પ્રતરની ઉપર અને નીચે નવ નવ પ્રદેશો સ્થાપવા, તેથી સત્તાવીશ પ્રદેશનું ઘન ચતુસ થાય.
૧૨ યુગ્મપ્રદેશ ઘન ચતુરસ - આઠ પરમાણુથી બનેલ અને આઠ આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે. * x • ૧૩- ઓજઃપ્રદેશ શ્રેચાયત - ત્રણ પરમાણુવાળ અને ત્રણ આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે - x - ૧૪- યુગ્મપદેશ શ્રેચાયત - બે પરમાણુવાળુ અને બે આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે. • x - ૧૫- ઓજ:પ્રદેશ પ્રતરાયત - પંદર પરમાણુનું બનેલ અને પંદર આકાશપદેશમાં રહેલ છે. - X - ૧૬- યુગ્મપ્રદેશ પ્રતરાયત - છ પરમાણુનું બનેલ અને છ આકાશપ્રદેશમાં રહેલ છે. •x - ૧- ઓજ:પ્રદેશ ઘનાયત - ૪પ-પરમાણુથી ઉત્પન્ન અને ૪પ-આકાશ પ્રદેશમાં રહેલ છે, પૂર્વોકત-૧૫ અને ઉપર-નીચે ૧૫-૧૫.
૧૮- યુગ્મપદેશ ધનાયત • બાર પરમાણુઓનું બનેલ અને બાર આકાશ
૨૮
પ્રજ્ઞાપનાઉપાંગસૂત્ર - સટીકઅનુવાદ/૧ પ્રદેશમાં રહેલ છે. - x• ૧૯- પ્રતર પરિમંડલ - વીશ પરમાણુઓનું બનેલ અને વીશ આકાશપ્રદેશમાં રહેલું છે. તેમાં પૂર્વાદિ ચારે દિશામાં ચાર-ચાર અને વિદિશામાં એકએક પરમાણુ મૂકવા. ૨૦-ધન પરિમંડલ - ચાલીશ પરમાણુનું બનેલ અને ચાલીશ આકાશ પ્રદેશોમાં રહેલ છે. • x -
આ પ્રમાણે એ સંસ્થાનોની પ્રરૂપણા કરી, કેમકે જો એનાથી પણ ન્યૂન પ્રદેશ હોય તો ઉપરોકત સંસ્થાનો થતાં નથી. આ અર્થતી સંગ્રાહક ઉત્તરાધ્યયન નિર્યુકિતગાથા છે. જે ઉપરોક્ત અર્થને કહે છે. હવે વણદિનો પરસ્પર સંવેધ -
• સૂp-૧૩ :- (ચાલુ)
જે વર્ષથી કાળ વર્ષ પરિણtત છે, તે ગંધથી સુરભિગંધ પરિણત પણ છે, દુરભિગંધ પરિણત પણ છે. સની તિક્ત સ પરિણત પણ છે, કકકયાયઅશ્વ-મધુર રસ પરિણત પણ છે. અહી કર્કશ સ્પર્શ પરિણત પણ છે, મૃદુગક-લઘુક-શત-ઉણ-નિશ્વ-ઋક્ષ સારું પરિણત પણ છે. સંસ્થાની પરિમંડલ સંસ્થાન પણિત પણ છે, વૃત્ત-ચ તુરસ્ય-આયત સંસ્થાન પરિણત પણ છે.
જે વશી નીલ વર્ણ પરિણત છે, તે ગંધથી સુરભિગંધ પરિણત પણ છે, દુરભિગંધ પણિત પણ છે. સની તિક્ત યાવત્ મધુર એ પાંચ રસ પણિત છે. સ્પણી કર્કશ યાવતું ઋક્ષ એ આઠે સ્પર્શ પરિણત છે. સંસ્થાનથી પરિમંડલ ચાવતુ આયત એ પાંચે સંસ્થાન પરિણત છે.
જે વર્ષથી લોહિપ્ત વર્ણ પરિણત છે, તે ગંધથી સુરભિસંધ પરિણત પણ છે, દુરભિગંધ પણિત પણ છે. સથી તિક્ત ચાવતું મધુરસ પરિણત પણ છે. સાથી કર્કશ સ્પર્શ યાવતુ ઋક્ષ સ્પર્શ પરિણત પણ છે. સંસ્થાની પરિમંડલ યાવત આયત સંસ્થાન પણિત પણ છે.
જે વણથી હાલિદ્રવર્ણ પરિણત છે, તે ગંધથી સુરભિ અને દુરભિગંધ પરિણત પણ છે. રસથી તિકા યાવત મધુરસ પરિમત પણ છે. સ્પર્શથી કર્કશ યાવતું ઋક્ષ સ્પર્શ પરિણત પણ છે. સંસ્થાનથી પરિમંડલ સંસ્થાન યાવતું આયત સંસ્થાન પરિમત પણ છે.
જે વણથી શુકલ વર્ણ પણિત છે. તે ગંધથી સુરભિગંધ કે દુરભિગંધ પરિણત પણ છે, સ્ત્રથી તિક્ત યાવત્ મધુર સ પરિણત પણ છે, સ્પર્શ કર્કશ ચાવ4 8.1 / પક્ષિત પણ છે. સંસ્થાનથી પરિમંડલ યાવ4 આયત સંસ્થાન પરિણત પણ છે.
[ રીતે પાંચ વર્ષ આશ્રિત ૧૦૦ ભેદો થયા]
જે ગંધથી સુરભિગંધ પરિણત છે, તે વણથી કાળાવણ પણિત પણ છે, નીલવર્ણ પરિણત પણ છે, લોહિતવર્ણ પરિણત પણ છે, હાલિદ્ધ વર્ષ પરિણત પણ છે, શુક્લ વર્ણ પરિણત પણ છે. સથી તિક્ત રસ પરિણત યાવત્ મધુર રસ પરિણત પણ છે. સ્પર્શથી કર્કશ સ્પર્શ પરિણત યાવત્ ઋક્ષ સ્પર્શ પરિણત પણ