Agam Satik Part 20 Pragnapana Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 59

૨-I-૨૦૫ થી ૨૧૬
૧૦૩
અપર્યાપ્તા સુવર્ણકુમારોના સ્થાનો કહ્યા છે. ઉપપત આદિ ત્રણે લોકના અસંખ્યાત ભાગમાં છે. અહીં ઘણાં સુવર્ણકુમાર દેવો વસે છે. અહીં સુવર્ણીન્દ્ર સુવર્ણકુમાર વેણુદેવ વસે છે. બાકી બધું નાગકુમારવ કહેવું.
ભગવાન ! ઉત્તરના પ્રયતાજાપાિ સુવર્ણ કુમાર દેવોના સ્થાનો કયાં છે ? ભગવન / ઉત્તરના સુવણકુમાર દેવો ક્યાં વસે છે ? ગૌતમી આ રતનપભામાં યાવતુ ઉત્તરના સુવણકુમારોના ૩૪ લાખ ભવનો કwા છે. તે ભવનો ચાવતું અહીં ઘણાં ઉત્તરના સુવણકુમાર દેવો વસે છે. જે મહર્તિક છે. વાવ4 વિચરે છે. સુવણકુમારે% સુવર્ણકુમારાજ વેણુદાલી અહીં વસે છે. જે મહહિદ્ધક છે. બાકી નાગકુમારવત જાણવું.
એ પ્રમાણે જેમ સુવણકુમારની વકાલતા કહી તેમજ બાકીના ચૌદ ઈન્દ્રોની કહેવી. વિશેષ એ કે ભવનો, ઈન્દ્ર, વર્ણ અને પરિધાનમાં ભેદ જાણવો. તે માટે આ ગાથાઓ છે –
૨૬] અસુરોના ૬૪, નાગોના ૮૪, સુવર્ણના ૭૨, વાયુકુમારના-૯૬... [૨૭].. હીપ-દિશા-ઉદધિ-વિધુતાનિત-અનિકુમાર એ છ એના 95-9૬ લાખ ભવનાવાયો છે... રિ૦૮]...૩૪,૪૪,૩૮,૫o અને શેષ છ ના ૪૦-૪૦ લાખ ભવનો દક્ષિણના જાણવા... [૨૯]...30,૪૦,૩૪,૪૬ અને બાકીના છ ના ૩૬-૩૬ લાખ ભવનો જાણવા.
[૧૦] દક્ષિણ સુરેન્દ્રની ૬૪-લાખ, ઉત્તર અસુરેન્દ્રના ૬૦-લાખ, તે સિવાય બાકીના બધાં દક્ષિણના અને ઉત્તરના દરેકના છ-છ હજાર સામાનિક દેવો છે. આત્મરક્ષક તેવી ચોગુણા છે.
રિ૧૧ ચમર, ધરણ, વેણુદેવ, હરિકાંત, અગ્નિશીખ, પૂર્ણ, જલકાંત, અમિત, વિલંબ અને ઘોસ દક્ષિણના ઈન્દ્રો છે.
[૧] બલિ, ભૂતાનંદ, વેણુદાલી, હરિસ્સહ, અનિમાનવ, વિશિષ્ટ, જલપથ, અમિતવાહન, પ્રભંજન, મહાઘોષ એમ ઉત્તરદિશાના ઈન્દ્રો ચાવતું વિચરે છે.
(ર૧૩-૨૧૪] અસુરકુમારો કાળા, નાગ અને ઉદધિકુમારો શેત, સુવણકુમારો કંઈક લાલ-પીળા, દિફ અને સ્વનિતકુમારો કનક વર્ણના, વિધુઅનિ-ધીપકુમારો શ્યામ અને વાસુકુમારો પ્રિયંગુવૃક્ષના જેવા વના. જાણવા.
રિપ-૨૧૬] સુકુમારના લાલ, નાગ અને ઉદધિ કુમારના લીલા, સુવર્ણ-દિફતનિતકુમારના અશ્વના મુખના ફીણ જેવા ધોળા, વિધુતુ-અગ્નિદ્વીપકુમારોના લીલા અને વાયુ કુમારોના સંધ્યાના આ જેવા વ ાણવા.
• વિવેચન-૨૦૫ (ચાલુ)થી ૨૧૬ :
તિયુર્વ - ઉપપતિ, સમુઠ્ઠાત અને સ્વસ્થાન. જે ગાથાઓ છે તે સુગમ છે. બે ગાથા ભવનસંખ્યા જણાવે છે, બે ગાથા દક્ષિણ-ઉત્તરની ભવનસંખ્યા જણાવે છે.
૧૦૪
પ્રજ્ઞાપનાઉપાંગસૂત્ર - સટીક અનુવાદ/૧ જેમકે દક્ષિણમાં અસુરકુમારના ભવનો ૩૪-લાખ છે, ઈત્યાદિ ક્રમથી દશે ભવનવાસીના જાણવા. એ રીતે ઉત્તરમાં પણ કહેવું. જેમકે અસુરકુમારના 30-લાખ ઈત્યાદિ ક્રમે જાણવું.
હવે સામાનિક અને આત્મરક્ષક દેવોની સંખ્યા જણાવતી ગાથા કહે છે. જેમકે અસુરકુમારેન્દ્રમાં દક્ષિણના ૬૪,૦૦૦ અને ઉત્તરના ૬૦,૦૦૦ સામાનિકો છે. એ પ્રમાણે અનુક્રમે સંખ્યા જાણવી. આત્મરક્ષક દેવો પ્રત્યેકના ચાર-ચારગણાં કહેવા.
પછીની ગાથામાં દક્ષિણ અને ઉત્તરના અસુરકુમારદિ ઈન્દ્રોના નામો અનુક્રમે કહેલ છે. જેમકે-રામર આદિ દક્ષિણના અને બલિ આદિ ઉત્તરના ઈન્દ્રો જાણવા.
પછી વર્ષની સંગ્રહાર્ય ગાથા બતાવે છે - જેમકે - અસુકુમારનો વર્ણ કાળો છે ઈત્યાદિ ગાચાર્ય મુજબ જાણવું. તેમાં કાળો-કૃષ્ણ વર્ણ, પાંડુર-શ્વેતવર્ણ, કપકરેખાગૌર ઉત્તત કનકવર્ણ-કંઈક લાલ વર્ણ, પ્રિયંગુ-શ્યામ વર્ણ.
હવે વાગત વર્ષની પ્રતિપાદન કરતી બે ગાથા કહી છે. જેમકે અસુરકુમારના લાલ વર્ણ છે. ઈત્યાદિ. તેમાં શિલિંઘપુuપ્રભા-નીલવર્ણ. બાહુલ્યથી શેત વસ્ત્રધર.
• સૂગ-૨૧૭ *
ભગવાન ! વ્યંતરોમાં પતા-પર્યાપ્તા દેવોના સ્થાનો કાં કહેલા છે ? ભગવન | વ્યંતર દેવો ક્યાં વસે છે? ગૌતમ! આ રતનપભા પૃdીના ૧ooo યોજન પ્રમાણ જા રનમય કાંડના ઉપર-નીચેના ૧oo યોજન છોડીને વચ્ચેના Koo યોજનમાં અહીં વ્યંતર દેવોના તીર્થ ભૂમિ સંબંધી અસંખ્યાતા લાખો નગરો છે એમ કહેલ છે. તે ભૌમેય નગરો બહારથી ગોળ, અંદરના ભાગે ચોરસ, નીચે પર કર્ણિકાના આકારે છે. ચોતરફ વિપુલ-ગંભીર ખાત-પરિણી ઘેરાયેલ છે, પ્રાકાર-અટ્ટાલક-કમાડ-તોરણ-પ્રતિદેશ દ્વાર ભાગે છે [ઈત્યાદિ સુકૃત વર્ણન ભવનવાસીના ઔધિક સૂત્ર મુજબ છે માટે ફરી અનુવાદ કરેલ નથી.) યાવતું તે પ્રાસાદીય, દર્શનીય, અભિરૂષ, પ્રતિરૂપ છે.
અહીં વયપિતા-પિતા બંતર દેવોના સ્થાનો કા છે. ઉપરાતાદિ ત્રણે લોકના અસંખ્યાતમા ભાગે છે. ત્યાં ઘણાં વ્યંતર દેવો વસે છે. તે આ પ્રમાણે - પિશાચ, ભૂત, યક્ષ, રાક્ષસ, કંનર, કિંધરષ ભુજગપતિ-મહાકાય અને નિપુણ ગંધર્વોના ગીતની પ્રીતિવાળા ગંધર્વગણો. (તથા) અણજિક, પાપજિક, ઋષિવાદિક, ભૂતવાદિક, કંદિત, મહાકંદિત, કુહંડ અને પતંગદેવો છે.
તે બધાં ચંચળ, અતિ ચપળ ચિત્તવાળા, ક્રીડા અને હાસ્યપિય, ગંભીર હાસ્ય-ગીત-નૃત્યમાં પ્રીતિવાળા, વનમાલા મય શેખર, મુગટ, કુંડલ તથા સ્વછંદપણે વિકÖલા આભરણ વડે સુંદર શોભાને ધારણ કરનાર, સતુક સુગંધી પુણો વડે સારી રીતે ચૅલી લાંબી લટકતી શોભતી પિય વિકસિત અને અનેક પ્રકારની વિચિત્ર વનમાળા વક્ષ:સ્થળમાં પહેરેલ એવા, કામકામા, કામરૂષ દેહધારી, વિકુલા અનેક રૂપવાળા દેહધારી, અનેક વર્ગ-રૂપ-રંગવાળા, પ્રધાન,