Agam Satik Part 20 Pragnapana Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 76

B/-/૪/૨૬૬
૧૩૩
૧૩૮
પ્રજ્ઞાપનાઉપાંગસૂત્ર - સટીક અનુવાદ/૧ સૂમ વનસ્પતિકાયિકો અસંખ્યાતપણાં છે. કેમકે બાદર નિગોદ કરતાં સૂક્ષ્મ નિગોદ અસંખ્યાતગણાં છે. તેનાથી સામાન્ય સૂટમ અપર્યાપ્તા વિશેષાધિક છે. • x • તેથી પર્યાપ્તા સૂમ વન સંખ્યાતપણાં છે. કેમકે તેના પિતાથી પર્યાપ્તા સંખ્યાત ગણાં છે. • x• તેથી સામાન્ય સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તા વિશેષાધિક છે. •x • x • એમ સૂમબાદરનું સામુદાયિક અલાબદુત્વ કહ્યું.
છે પદ-૩, દ્વાર-૫-“યોગદ્વાર" – X - X - X - X - X
છે –
બીજા પતિ સૂગવત્ વિચારવું. પયત બાદર વાયુ થી પતિ સૂક્ષ્મ તેઉ અસંખ્યાતપણાં છે. * * * * તેથી પયક્તિા સૂમ પૃથ્વી-ચા-વાયુ અનુક્રમે વિશેષાધિક છે. પર્યાપ્તા સૂમ વાયુ થી પર્યાપ્તા સૂમ નિગોદો અસંખ્યાતપણાં છે. કેમકે એકૈક ગોળામાં ઘણાં હોય છે. તેથી પયતા બાદર વનસ્પતિ અનંતગણાં છે, “x- તેથી સામાન્ય બાદર પર્યાપ્તા વિશેષાધિક છે. - x• તેથી પર્યાપ્તા સૂક્ષમ વન અસંખ્યાતગણાં છે • x • તેથી સામાન્ય સૂમ પર્યાપ્તા વિશેષાધિક છે. એમ ત્રીજું અલાબહુવે કહ્યું.
પતિ-અપયર્તિા સૂમ બાદરદિ પ્રત્યેકનું પૃથ-પૃથક્ અલબહુ - સૌથી થોડાં બાદર પયતા છે, કેમકે તે પરિમિત ક્ષેત્રમાં રહે છે, તેથી બાદર અપર્યાપ્તા અસંખ્યાતગણાં છે, - x • તેથી સૂક્ષ્મ અપયક્તિા અસંખ્યાતગણા છે, કેમકે સર્વલોક વ્યાપી હોવાથી તેમનું ફોત્ર અસંખ્યાતગણું છે, તેથી સૂમ પર્યાપ્તા સંખ્યાલગણાં છે • x • એમ ચોયું અલબહુત કહ્યું.
હવે પયર્તિા-અપયક્તિા સૂમ, સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયાદિ અને બાદર, બાદર પૃથ્વીકાયાદિનું સામુદાયિક પાંચમું અાબહત્વ કહે છે - સૌથી થોડાં પયક્તિા બાદર તેઉકાયિકો છે * * તેવી પદ્ધિા બાદર ત્રસકાયિકો અસંખ્યાતપણાં છે - X - X- તેથી પતિ પ્રત્યેક બાદર વન બાદર નિગોદ, બાદર પૃથ્વી અાપુ, વાય અનુક્રમે અસંખ્યાતપણાં છે * * તેથી બાદર અપયતા તેઉ. અસંખ્યાતપણાં છે, કેમકે તે અસંખ્યાતા લોકાકાશના પ્રદેશ પ્રમાણ છે. તેથી અપર્યાપ્તા પ્રત્યેક શરીર બાબર વન બાદર નિગોદ, બાદર પૃથ્વી, અપૂ, વાયુ અનુક્રમે અસંખ્યાતગણાં છે. અપર્યાપ્યા બાદ વાયુ થી અપયપ્તિા સૂમ તેઉ અસંખ્યાતગણા છે. તેથી અપર્યાપ્તા સૂમ પૃથ્વી, અપુ, વાયુ અનુક્રમે વિશેષાધિક છે. તેથી પર્યાપ્તા સૂમ તેઉ સંખ્યાલગણાં છે, કેમકે સૂક્ષ્મ જીવોમાં પિયક્તિા કરતાં પયપ્તા સામાન્ય રીતે સંખ્યાતપણાં છે. તેથી પચતા સુક્ષમ પૃથ્વી, અપ, વાયુ અનુક્રમે વિશેષાધિક છે. તેથી અપતિ સૂક્ષ્મ નિગોદ અસંખ્યાતપણાં છે, - X - તેથી પર્યાપ્તા સૂમ નિગોદો સંખ્યાતપણાં છે, કેમકે સમમાં અપયક્તિા કરતાં પયર્તિા સામાન્ય રીતે સંખ્યાતપણાં હોય છે.
જો કે આ બધાં બાદર પતા તેઉકાયિકથી પર્યાપ્તા સૂમ નિગોદ સુધીના પદાર્થો અન્યત્ર સામાન્યથી અસંખ્યાતા લોકાકાશ પ્રદેશ પ્રમાણ કહ્યા છે. તો પણ અસંખ્યાતા અસંખ્યાતા ભેદો હોવાથી અહીં આ અસંખ્યાતા-વિશેષ-સંપાતા આદિ જે કહેલ છે, તે વિદ્ધ ન સમજવા. પયતા સૂક્ષ્મ નિગોદોથી પયMિા બાદર વન અનંતગણો છે, કેમકે એક બાદરનિગોદમાં અનંત જીવો છે. તેથી સામાન્ય બાદર પર્યાપ્તા વિશેષાધિક છે - x અપયક્તિા બાદર વન તેથી અસંખ્યાતગણાં છે, કેમકે તેના એકૈક પર્યતાને આશ્રીને અપર્યાપ્તાની ઉત્પત્તિ થાય છે. - X - તેથી સામાન્ય બાદર વિશેષાધિક છે. કેમકે તેમાં પયપિતાનો પણ સમાવેશ થાય છે. તેથી અપતિના
• સૂત્ર-૨૬૭ :
ભગવાન ! આ સયોગી, મનોયોગી, વચનયોગી, કાયયોગી અને અયોગીમાં કોણ કોનાથી આ૫, બહ, તુલ્ય, વિશેષ છે ? ગૌતમાં સૌથી થોડા જીવો મનોયોગી છે, વચનયોગી અસંખ્યાતe અયોગી અનંતગણ, કાયયોગી અનંતગણા, સયોગી વિશેષાધિક છે.
• વિવેચન-૨૬૭ :
સૌથી થોડાં મનોયોગી છે, કેમકે સંજ્ઞી પર્યાપ્તા જ મનોયોગવાળા છે, વચનયોગી અસં કેમકે બેઈન્દ્રિયાદિ વચનયોગી છે તેથી અયોગી અનંતગણો છે કેમકે સિદ્ધો અનંતા છે. કાયયોગી અનંતગણા, કેમકે વનસ્પતિકાયિકો અનંત છે. * * * * * તેથી સામાન્ય સયોગી વિશેષાધિક છે. કેમકે તેમાં વાયોગી આદિ છે.
છે પદ-૩-દ્વા-૬-“વેદદ્વાર” છે. - X - X - X - X - X -
• સૂત્ર-૨૬૮ :
ભગવાન ! જીવો સવેદી, પ્રીવેદી, પરવેદી, નપુંસક વેદ, વેદીમાં કોણ કોનાથી અભ, આદિ છે ? ગૌતમ! સૌથી થોડાં જીવો પરવેદી છે, સ્ત્રીવેદી સંખ્યાતપણાં, અવેદી અનંતગા, નપુંસકવેદી અનંતગણ, સવેદી વિશેષાધિક છે.
• વિવેચન-૨૬૮ :
હવે વેદદ્વાર - સૌથી થોડાં પુરુષવેદી, કેમકે સંજ્ઞીમાં જ તિર્યચ, મનુષ્યોમાં તથા દેવોને પુરુષવેદ છે. સ્ત્રીવેદી સંખ્યાલગણાં કેમકે – તિર્યચોથી તિર્યચી ત્રણ ગણી અને ત્રણ અધિક છે. મનુષ્યોથી માનુષી સ્ત્રી ૨૩ ગણી અને ૨૭ અધિક છે. દેવોથી દેવી 3-ગણી અને ઉર-અધિક છે. - x - x • તેથી અવેદી અનંતગણાં છે કેમકે સિદ્ધો અનંત છે. તેથી નપુંસકવેદી અનંતગણા છે, કેમકે સિદ્ધોથી વનસ્પતિ અનંતગણાં છે. તેથી સામાન્ય સવેદી વિશેષ છે કેમકે તેમાં સ્ત્રી વેદી, પુરુષ વેદીનો સમાવેશ થાય છે.