Agam Satik Part 20 Pragnapana Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 90

૩/-/૨/૨૯૭
૧૬૫
૧૬૬
પ્રજ્ઞાપનાઉપાંગસૂત્ર - સટીકઅનુવાદ/૧
તેનાથી સ્થલયર પંચેન્દ્રિય તિર્યચસ્ટી સંખ્યાતગણી છે, કેમકે તે ત્રણ ગણી છે. ૩૬તેનાથી જલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ યોનિક પુરુષો સંખ્યાલગણાં છે * * 39તેનાતી જલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચશ્રીઓ સંખ્યાતગણી છે, કેમકે તે ત્રણગણી છે. ૩૮તેનાથી વ્યંતર દેવો સંખ્યાલગણાં છે - X - X - X - ૩૯-તેનાથી વ્યંતરીઓ બત્રીશગણી હોવાથી સંખ્યાતગણી કહી છે. ૪૦-તેનાથી જ્યતિક દેવો સંખ્યામણાં છે - x • x
૪૧-તેનાથી જ્યોતિક દેવી સંખ્યાતગણી છે, કેમકે મીશગણી છે. ૪૨તેનાથી ખેચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ નપુંસકો સંખ્યાલગણાં છે, ક્યાંક “અસંખ્યાતપણા" પાઠ છે, પણ તે યોગ્ય નથી. કેમકે આગળ પયક્તિા ચઉરિન્દ્રિયો કહેવાશે, તે પણ
જ્યોતિક દેવોથી સંખ્યાલગણાં જ ઘટી શકે, તે નહીં ઘટે. * * * * * * * * - ૪૩-તેનાથી સ્થલચર પંચેન્દ્રિય નપુંસકો સંખ્યાલગણાં છે. ૪૪-તેનાથી જલચર પંચેન્દ્રિય નપુંસકો સંખ્યાલગણાં છે. ૪૫-નાથી પયક્તિા ચઉરિન્દ્રિયો સંખ્યામણાં છે. ૪૬-તેનાથી પર્યાપ્તા સંજ્ઞી અને અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયો વિશેષાધિક છે. ૪-તેનાથી પMિા બેઈન્દ્રિયો વિશેષાધિક છે. ૪૮-તેનાથી પયક્તિા તેઈન્દ્રિયો વિશેષાધિક છે. - x • x , બીજે સ્થળે પણ આ પ્રમાણે અલાબહેવ કહ્યું છે –
તેથી નપુંસક ખેચર, નપુંસક સ્થલચર, નપુંસક જલચર, પર્યાપ્તા ચઉરિન્દ્રિય સંખ્યાલગણાં છે, તેનાથી પર્યાપ્તા પંચેન્દ્રિય, બેઈન્દ્રિય, તેઈન્દ્રિય કંઈક અધિક છે. ૪૯-તેનાથી અપર્યાપ્તિ પંચેન્દ્રિયો અસંખ્યાતગમાં છે. • x - x - ૫o-તેનાથી અપર્યાપ્તા ચઉરિન્દ્રિયો વિશેષાધિક છે.
- પ૧-તેનાથી અપર્યાપ્તા તેઈન્દ્રિય વિશેષાધિક છે. પર-તેનાથી અપયર્તિા બેઈન્દ્રિયો વિશેષાધિક છે. * * * * * ૫૩-તેનાથી પ્રત્યેક બાદર વનસ્પતિકાયિક પયક્તિા અસંખ્યાતપણાં છે. •x• x-x- ૫૪-તેનાથી પર્યાપ્ત અનંતકાયિક જીવના શરીરરૂપ બાદ નિગોદો અસંખ્યાતપણાં છે. પપ-વેનાથી બાદર પૃવીકાયિક પયક્તિા અસંખ્યાતપણાં છે. ૫૬-તેનાથી પર્યાપ્તા બાદર અપ્રકાયિકો અસંખ્યાતપણાં છે • x • x - અંગુલના અસંખ્યાત ભાગના અસંખ્યાત ભેદો હોવાથી અહીં અસંખ્યાતપણાં કહેવામાં કોઈ દોષ નથી. પ૩-તેનાથી પયક્તિા બાદર વાયુકાયિકો અસંખ્યાતગણાં છે. * * * * * ૫૮-તેનાથી બાદર તેઉકાયિક અપર્યાપ્તા અસંખ્યાતગણાં છે. કેમકે તેઓ અસંખ્યાત લોકના આકાશપ્રદેશના રાશિ પ્રમાણ છે. પ૯-તેનાથી પ્રત્યેકશરીર બાદર વનસ્પતિકાયિક અપર્યાપ્તા અસંખ્યાતગણાં છે. ૬૦-તેનાથી અપર્યાપ્તા બાદર નિગોદ અસંહ છે.
૬૧-તેનાથી બાદર પૃથ્વીકાયિક અપર્યાપ્તા અસંખ્યાતપણાં છે. ૬૨-તેનાથી બાદર અપુ અપર્યાપ્તા અસં છે. ૬૩-તેનાથી બાદર વાયુ અપર્યાપ્તા અસં છે. ૬૪-તેનાથી સૂક્ષ્મ તેઉ અપયતા અસં છે. ૬૫-તેનાથી સૂક્ષ્મ પૃથ્વી અપયક્તિા વિશેષાધિક છે. ૬૬-તેનાથી સૂક્ષ્મ અ9 અપર્યાપ્તા વિશે છે. ૬૭-તેનાથી સૂમ
વાયુ અપર્યાપ્તા વિશે છે. ૬૮-તેનાથી સૂઢમ તેઉ પર્યાપ્તા સંગ્રામમાં છે, કેમકે અપર્યાપ્તા સૂમોથી પર્યાપ્તા સૂક્ષ્મો સ્વભાવથી જ ઘણાં છે. * * * * * ૬૯-તેનાથી સૂક્ષ્મ પૃથ્વી પર્યાપ્તા વિશે છે. ૩૦-તેનાથી સૂક્ષ્મ અપ પર્યાપ્તા વિશે છે.
૩૧-તેનાથી સુક્ષ્મ વાયુ પયપિતા વિશે છે. તેનાથી સુક્ષ્મ નિગોદ અપયા અસં છે. 93-તેનાથી પMિા સૂક્ષ્મ નિગોદો અસં છે - x • x • x • 9૪-તેનાથી અભવસિદ્ધિકો અનંતગણો છે કેમકે તે જઘન્યયુક્ત અનંત પ્રમાણ છે. ૩૫-તેનાથી સમ્યગ્દર્શન પતિત અનંતગણાં છે. ૩૬-તેનાથી સિદ્ધો અનંતગણા છે. 99-તેનાથી બાદર વન પMિા અનંતગણાં છે. ૩૮-તેનાથી સામાન્ય બાદ પયક્તિા વિશે છે. કેમકે તેમાં બાદર પૃથ્વીનો પણ સમાવેશ થાય છે. ૩૯-તેનાથી બાદર અપર્યાપ્ત વન અસંખ્યાતા છે, કેમકે એકેક પર્યાપ્યા બાદ નિગોદમાં અસંખ્યાતપણાં બાદર પથતિ નિગોદો ઉપજે છે. ૮૦-તેનાથી સામાન્ય બાદર પિયર્તિા વિશે છે. કેમકે તેમાં બાદર અપર્યાપ્ત પૃથ્વીનો સમાવેશ છે.
૮૧-તેનાથી સામાન્ય બાદરો વિશે છે, કેમકે તેમાં પર્યાપ્તા-અપચતા બંનેનો સમાવેશ થાય છે. ૮૨-તેનાથી સૂક્ષ્મ વન અપર્યાપ્તા અસં છે. ૮૩-તેનાથી સામાન્ય સક્ષમ અપાતા વિશે છે. * * * ૮૪-તેનાથી સૂમ વન પર્યાપ્તા સંગ્રામમાં છે, કેમકે સૂમ અપાતાથી સૂક્ષ્મ પતા સ્વભાવથી જ સંખ્યાલગણાં છે, ૮૫-તેનાથી સામાન્ય સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તા વિશેષાધિક છે. કેમકે પર્યાપ્તા સૂમ પૃથ્વીકાયાદિનો તેમાં સમાવેશ છે. ૮૬-તેનાથી પયતા અપર્યાપ્તા વિશેષણ રહિત સૂક્ષ્મો વિશે છે. કેમકે તેમાં અપતિ સક્ષમ સર્વેનો સમાવેશ છે. તેનાથી ભવસિદ્ધિક - ભવ્ય જીવો વિશે છે. કેમકે જઘન્ય યુક્ત અનંત અભવ્ય સિવાય બઘાં ભવ્ય છે. ૮૮-તેનાથી સામાન્ય નિગોદ વિશે છે કેમકે ભવ્ય, અભવ્ય, સૂમ-બાદર નિગોદ જીવાશિમાં જ પ્રાપ્ત થાય છે. * * * * * ૮૯-તેનાથી સામાન્ય વનસ્પતિ જીવો વિશેષાધિક છે, કારણ કે પ્રત્યેક શરીરવાળા વનસ્પતિ જીવોનો તેમાં સમાવેશ થાય છે. ૦-તેનાથી સામાન્ય એકેન્દ્રિય જીવો વિશેષાધિક છે. કેમકે બાદર અને સૂક્ષમ પૃવીકાયિકાદિનો પણ તેમાં સમાવેશ થાય છે.
૯૧-તેનાથી સામાન્ય તિર્યચો વિશેષાધિક છે. કેમકે પતિ અને પર્યાપ્તિ બેઈન્દ્રિય, તેઈન્દ્રિય, ચઉરિન્દ્રિય અને તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયોનો તેમાં સમાવેશ થાય છે. ૯૨-તેનાથી ચારે ગતિમાં રહેલા મિથ્યાર્દષ્ટિ જીવો વિશેષાધિક છે. કારણ કે અહીં કેટલાક અવિરતિ સમ્યગુર્દષ્ટિ આદિ સંજ્ઞી જીવો સિવાય બાકીના બધાય તિર્યંચો મિથ્યાષ્ટિ છે અને ચારે ગતિના મિથ્યાદૈષ્ટિના વિચારમાં અસંખ્યાતાનારકાદિનો પ્રક્ષેપ કરવો. તેથી તિર્યંચ જીવરાશિની અપેક્ષા વિચાર કરતાં ચાર ગતિના મિથ્યાદેષ્ટિ જીવો વિશેષાધિક છે. ૯૩-તેનાથી વિરતિરહિત જીવો વિશેષાધિક છે, કારણ કે અવિરતિ સભ્યદૈષ્ટિ જીવોનો પણ તેમાં સમાવેશ થાય છે. ૯૪તેનાથી સકષાયી જીવો વિશેષાધિક છે. કેમકે દેશવિરતાદિ સકષાયી હોવાથી