Agam Satik Part 20 Pragnapana Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 75

૧૩૫
૩|-|૪/૨૬૬
તેઉ અસંખ્યાતા, અપર્યાપ્તા પ્રત્યેક શરીર બાદર વન અસંખ્યાતા, અપતા બાદર નિગોદો અસંખ્યાતા, અપર્યાપ્તા બાદર પૃથ્વી-અદ્-વાયુ ક્રમશઃ અસંખ્યાતા, અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ તેઉ અસંખ્યાતગણાં, અપચપ્તિતા સૂક્ષ્મ પૃથ્વી-અપ-વાયુ ક્રમશઃ વિશેષાધિક, અપસપ્તિા સૂક્ષ્મ નિગોદ અસંખ્યાતા, અપાતા બાદર વન અનંતગણા, અપચતા બાદર વિશેષાધિક, અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ વનસ્પતિ અસંખ્યાતા, અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મો વિશેષ છે.
ભગવન્ ! પર્યાપ્તા-સૂક્ષ્મો, સૂક્ષ્મ પૃથ્વી, યાવત્ વનસ્પતિકાયિક, સૂક્ષ્મ નિગોદ પર્યાપ્તા-બાદર, બાદર પૃથ્વી, યાવત્ વન પ્રત્યેક શરીર ભાદર
વનસ્પતિકાયિક, બાદર નિગોદ, બાદર ત્રાકાયિક, એ બધાં પર્યાપ્તામાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય, વિશેષ છે ?
ગૌતમ ! સૌથી થોડાં પતા બાદર તેઉકાયિકો છે, પાિ બાદર પ્રસકાયિક અસંખ્યાતગણા, પતા પ્રત્યેક શરીર બાદર વનસ્પતિકાયિક
અસંખ્યાતગણા, પચતા ભાદર નિગોદ અસંખ્યાતગણા, પતા બાદર પૃથ્વીઅ-વાયુ ક્રમશઃ અસંખ્યાતગણા, પતા સૂક્ષ્મ તેઉંકાયિક અસંખ્યાતગણા, પર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ પૃથ્વી અધ્ વાયુ અનુક્રમે વિશેષાધિક, સૂક્ષ્મ નિગોદ પર્યાપ્તા
અસંખ્યાતગણાં, પતિા બાદર વનસ્પતિકાયિક અનંત ગણા, પતા બાદર વિશેષાધિક, યાિ સૂક્ષ્મ વનસ્પતિકાયિક અસંખ્યાત-ગણાં, પાપ્તા સૂક્ષ્મ વિશેષાધિક છે.
ભગવન્ ! પર્યાપ્તા-પર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ અને બાદરમાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ ! સૌથી થોડાં બાદર પર્યાપ્તતા છે, બાદર અપર્યાપ્તા અસંખ્યાતગણાં. અપચાિ સૂક્ષ્મ અસંખ્યાતગણાં, પાિ સૂક્ષ્મ
સંખ્યાતગણાં.
ભગવન્ ! આ સૂક્ષ્મ પૃથ્વી અને બાદર પૃથ્વી માં પતિા-અપચતામાં કોણ કોનાથી અલ્પાદિ છે ? ગૌતમ ! સૌથી થોડાં પાતા બાદર પૃથ્વી છે, અપર્યાપ્તા બાદર પૃથ્વી અસંખ્યાતા, અપચપ્તિા સૂક્ષ્મ પૃથ્વી અસંખ્યાતા, પર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ પૃથ્વી સંખ્યાતા. • એ પ્રમાણે પર્યાપ્તા-પતિા સૂક્ષ્મ અને બાદર અકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય, નિગોદ સંબંધી સૂત્રો જાણવા. આ બધામાં બાદર પર્યાપ્તાથી બાદર અપર્યાપ્તા અસંખ્યાતગણા, તેથી સૂક્ષ્મ અપાતા અસંખ્યાતગણા, સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તી સંખ્યાતા છે.
---
ભગવન્ ! આ સૂક્ષ્મ, સૂક્ષ્મ પૃથ્વી, સાતત્ વન, સૂક્ષ્મ નિગોદ, ભાદર, પૃથ્વી થાવત્ વનસ્પતિકાય, પ્રત્યેક શરીર બાદર વનસ્પતિકાય, બાદર નિગોદ, બાદર સકાયિક પર્યાપ્તા-પર્યાપ્તામાં કોણ કોનાથી અલ્પ આદિ છે ?
ગૌતમ ! સૌથી થોડાં પચતા ભાદર તેઉકાયિકો છે. પર્યાપ્તતા બાદર સકાયિક અસંખ્યાતગણાં, પતા બાદર ત્રસ અસંખ્યાતગણાં, પતિા
૧૩૬
પ્રજ્ઞાપનાઉપાંગસૂત્ર - સટીકઅનુવાદ/૧ પ્રત્યેક શરીર બાદર વન અસંખ્યાતા, પર્યાપ્તા બાદ નિગોદ અસં, પતા બાદર પૃથ્વી અ વાયુ અનુક્રમે અસંખ્યાતગણાં, અર્થાતા બાદર તેઉં અસંખ્યાતગણાં, અયપ્તા પ્રત્યેક શરીર બાદર વનસ્પતિ અસંખ્યાતગણાં, અયતા ભાદર નિગોદ અસંખ્યાતગણાં, અપતા બાદર પૃથ્વી અ વાયુ અનુક્રમે અસંખ્યાતગણાં, અપચપ્તિા સૂક્ષ્મ તેઉ અસંખ્યાતગણા, અપયતા
સૂક્ષ્મ પૃથ્વી અધ્ વાયુ અનુક્રમે વિશેષાધિક, પયપ્તા સૂક્ષ્મ તેઉ અસંખ્યાતગણા, પતા સૂક્ષ્મ પૃથ્વી અર્પી વાયુ અનુક્રમે વિશેષાધિક, સૂક્ષ્મ નિગોદ અપચપ્તિા અસંખ્યાતગણાં, સૂક્ષ્મ નિગોદ પર્યાપ્તા સંખ્યાતગણાં, પતિા બાદર વનસ્પતિ અનંતગણાં, પર્યાપ્તા ભાદર વિશેષાધિક, અપચપ્તિા બાદર વન અસંખ્યાતગણાં, અપતા બાદર વિશેષાધિક, બાદર વિશેષાધિક, અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ વન અસંખ્યાતગણાં, અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ વિશેષાધિક, પશ્તિા સૂક્ષ્મ વ સંખ્યાતગણાં, સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તા વિશેષ, સૂક્ષ્મ વિશેષ.
• વિવેચન-૨૬૬ ઃ
બાદર સંબંધી અલ્પ બહુત્વનો વિચાર બાદરના પાંચ સૂત્રમાંના પ્રથમ સૂત્રવત્ બાદર વાયુકાય પદ સુધી જાણવો. પછી સૂક્ષ્મ સંબંધે અલ્પબહુત્વ પણ સૂક્ષ્મના પાંચ સૂત્રોમાં જે પહેલું સૂત્ર છે, તેની માફક સૂક્ષ્મ નિગોદ સુધી જાણવું. પછી બાદર વનસ્પતિકાયિક અનંતગણાં છે કેમકે એકૈક બાદર નિગોદમાં અનંત જીવો છે. તેથી
બાદર જીવો વિશેષાધિક છે. કેમકે તેમાં બાદર તેઉ સમાવેશ થાય છે. તેથી સૂક્ષ્મ વન અસંખ્યાતગણાં છે, કેમકે બાદર નિગોદથી સૂક્ષ્મ નિગોદો અસંખ્યાતગણી છે. તેથી સામાન્ય સૂક્ષ્મો વિશેષાધિક છે. - ૪ - એમ પ્રથમ અાબહુત્વ કહ્યું.
હવે સૂક્ષ્માદિ અપર્યાપ્તાનું બીજું અાબહુત્વ - સૌથી થોડા અપર્યાપ્તા બાદર ત્રાકાયિકો છે, તેથી અપર્યાપ્તા બાદર તેઉ બાદર પ્રત્યેક વન, બાદર નિગોદ, બાદર પૃથ્વી-અપ્-વાયુ અનુક્રમે ઉત્તરોત્તર અસંખ્યાતગણાં છે. અહીં અલ્પબહુત્વ વિચાર બાદર સંબંધી બીજા અપર્યાપ્ત સૂત્રવત્ કરવો. અપર્યાપ્ત બાદર વાયુ અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ તેઉ અસંખ્યાતગણાં છે. - ૪ - તેથી અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ પૃથ્વી અધ્ વાયુ સૂક્ષ્મ નિગોદ અનુક્રમે અસંખ્યાતગણાં છે. અહીં સૂક્ષ્મના પાંચ સૂત્રોમાં બીજા સૂત્રવત્ અલ્પબહુત્વ છે.
અપર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ નિગોદથી બાદર વન અનંતગણાં છે, કેમકે એકૈક બાદરમાં અનંતજીવો છે. તેથી અપર્યાપ્તા સામાન્ય બાદર વિશેષાધિક છે. - ૪ - તેથી સૂક્ષ્મ વન અપર્યાપ્તા અસંખ્યાત ગણાં છે. અપર્યાપ્ત બાદર નિગોદથી અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ નિગોદો અસંખ્યાતગણાં છે, તેથી સામાન્ય સૂક્ષ્મ અપર્યાપ્તા વિશેષાધિક છે.
હવે સૂક્ષ્માદિ પર્યાપ્તાનું ત્રીજું અલ્પબહુત્વ - સૌથી થોડાં પર્યાપ્તા બાદર તેઉકાયિકો છે. તેથી બાદર ત્રાકાયિક, બાદર પ્રત્યેક વન, બાદર નિગોદ, બાદર પૃથ્વી-અ-વાયુ અનુક્રમે અસંખ્યાતગણાં છે. અહીં બાદરના પાંચ સૂત્રોમાંના