Agam Satik Part 20 Pragnapana Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 64

૨-I-૨૨૮ થી ૨૩૪
૧૧૩
દિશા-વિદિશામાં ચાવત જતાં, અહીં સહસ્ત્રાર નામે કહ્યું છે. શેષ બ્રહwલોકવ4 જાણવું. વિશેષ એ - ૬ooo વિમાનાવાસ કહેલ છે. દેવો પૂર્વવત. અવતંસકો ઈશાનના છે તેમ જાણવા. વિરોધ માં - મધ્યમાં સહસારવતુંસક છે યાવત્ વિચરે છે. અહીં દેવેન્દ્ર દેવરાજ સહમ્રર વસે છે. સનકુમાર માફક જાણવા. વિશેષ એ • ૬ooo વિમાનાવાસ, 30,000 સામાનિકો, ૧,૨૦,ooo આત્મિરક્ષકો યાવતું આધિપત્યાદિ કરતો રહે છે.
ભગવાન ! પતા-પતા આનત-પ્રાણત દેવોના સ્થાનો ક્યાં છે ? ભગવાન ! આનત-પ્રાણત દેવો ક્યાં વસે છે ? ગૌતમ ! સહસાર કલાની ઉપર સમાન દિશા-વિદિશામાં ક્યાં વસે છે ? ગૌતમ! મધ્યમ વૈવેયકની ઉપર યાવત્ જઈને અહીં ઉપલીવેયકના ત્રણ પૈવેયક વિમાન પ્રતટ છે. શેષ નીચલી
વેયકવ4 કહેવું. માત્ર અહીં ૧oo વિમાનાવાય છે. બાકી બધું અનિંદ્ર પર્યન્ત પૂર્વવત્ કહેવું.
૩િ] નીચલી ગૈવેયકના ૧૧૧, મધ્યમના ૧૦૭, ઉપલીના ૧૦૦ અને નુતરના પાંચ વિમાનો કહ્યા છે.
[૩૪] ભગવન! પતિ-અપયતા અનુdોપપાતિક દેવોના સ્થાનો ક્યાં છે ? ભગવન અનુત્તરોuપાતિક દેવો ક્યાં વસે છે ? ગૌતમ ! આ રતનપભાથુધીના બહુ સમ રમણીય ભૂમિભાગથી ઉપર ચંદ્ર આદિની ઘwાં સો યોજન યાવતુ ઘણાં કોડાકોડી યોજન ઊંચે જઈને સૌધર્મ, ઈશનાદિ ચાવતુ ૩૧૮ ઝવેયક વિમાનાવાસને ઓળંગીને ત્યાંથી અત્યંત દૂર જ રજરહિત, નિમળ, નિરંધકાર, વિશદ્ધ એવા પાંચ દિશામાં પાંચ અનુત્તર મહામોટા મહાવિમાનો છે - વિજય, વૈજયંત, જયંત, અપરાજિત, સર્વાર્થસિદ્ધ. તે વિમાનો સર્વે રતનમય, • x • વાવ4 - x - પ્રતિરૂપ છે. અહીં અનુત્તરોપપાતિક પતિ-પતા દેવોના સ્થાનો કહ્યા છે. ત્રણે લોકના અસંખ્યાત ભાગે છે. ત્યાં ઘણાં અનુસરોપાતિક દેવો વસે છે. બધાં સમદ્ધિક x • ચાવત : x • અહમિદ્રનામે દેવગણ કહેલ છે.
• વિવેચન-૨૨૮ થી ૨૩૪ -
સનકુમાર કક્ષામાં - સાવ - ચાર દિશારૂપ પાર્શ્વ ભાગ, પuffle - સમાન ચારે વિદિશામાં. સામાનિકની સંગ્રહણી ગાથા - જેમકે સૌધર્મેન્દ્રના ૮૪,૦૦૦ સામાનિકો, ઈશાનેન્દ્રના ૮૦,000 સામાનિકો ઈત્યાદિ - x - જાણવું. અવતંસકો અતિદેશથી કહાા છે, માટે દૂરવબોધ છે. તેથી શિષ્યજનના અનુગ્રહાયેં કહે છે : સૌધર્મમાં પૂર્વમાં અશોકાવાંસક, દક્ષિણમાં સપ્તપર્ણ, પશ્ચિમમાં ચંપક, ઉત્તરમાં સૂતાવતુંસક, મણે સૌધમવતંસક. એ પ્રમાણે પૂવિિદ ક્રમથી ઈશાનમાં કાવતરકાદિ જાણવા. સનકુમારમાં અશોકાદિ, મહેન્દ્રમાં અંકાદિ એ પ્રમાણે • x • છે.
ગ્રેવેયક સૂત્રમાં - સમઋદ્ધિક ઈત્યાદિ કહેવું. માવા - ઈન્દ્ર રહિત, 2િ0/8]
૧૧૪
પ્રજ્ઞાપનાઉપાંગસૂત્ર • સટીક અનુવાદ/૧ અપેસ-પેણ રહિત, ૩મપુરોત્રિ - પુરોહિત-શાંતિકર્મકારી રહિત કેમકે ત્યાં અશાંતિનો અભાવ છે.
• સૂત્ર-૨૩૫ થી ૫૬ :
[૩૫] ભાવના સિદ્ધોના સ્થાનો ક્યાં કહ્યા છે ? ભગવતુ ! સિદ્ધો ક્યાં વસે છે ? ગૌતમ સવથિસિદ્ધ મહાવિમાનની ઉપરની સુપિકાથી ભાર યોજન ઉંચે ઇષતપાગભારા નામે પૃeતી છે. તે ૪૫-લાખ યોજન લંબાઈ-પહોંડાઈથી છે. તેની પરિધિ - ૧,૪૨,૩૯,૨૪૯ યોજનાથી કંઈક અધિક છે. ઈષામારા પ્રહનીના બહાઈવદેશ ભાગને આઠ યોજન પ્રમાણ હોમ, આઠ યોજન જડાઈથી છે. ત્યારપછી થોડી થોડી પ્રદેશ પરિણતિથી ઘટતા-ઘટતા સર્વ બાજુના છેડામાં માખીની પાંખ કરતાં પણ વધુ પાતળી છે અને જાડાઈમાં ગુલનો અસંખ્યાત ભાગ છે.
ઈષતામારા પૃથ્વીના બાર નામ છે – ઈષત, ઉપપ્રાગભારા, હેવી, તનુતની, સિદ્ધિ, સિદ્ધાલય, મુક્તિ, મુક્તાલય, લોકાણ, લોકાગ્રસ્તુપિકા, લોકાગપતિવાહિની, સર્વ પ્રાણ ભૂત જીવ સત્વ સુખાવહા. તે ઈષતામારા પૃની શેત, શંકદલ જેવા વિમલ, સ્વસ્તિક-મૃણાલ-જલકણ-ઝાકળગાયનું દૂધ-હાર જેવા વણવાળી છે. તે ચા મૂકેલા છગના આકારે, સ ોત સુવર્ણમય છે, તે સ્વચ્છ, સુકોમલ, સ્નિગ્ધ, ધૃષ્ટ, મૃદ, રજ-મૂલ-પંક-આવરણ રહિત, પ્રભાશોભા-ઉધોતસહિત, પ્રાસાદીયાદિ ચારે છે.
તે ઈષપામારાથી નીસરણીની ગતિથી એક યોજન ઉપર લોકાંત છે, તે યોજનના ઉપરના એક ગાઉ, તે ગાઉના ઉપરના છઠ્ઠા ભાગમાં સિદ્ધ ભગવંતો સાદિ-અનંત, અનેક જન્મ-રા-મરણ-યોનિના પરિભ્રમણનો કલેશ, પુનર્ભવ અને ગર્ભવાસાના પાંચ રહિત, શાશ્વત, અનાગતકાળ રહે છે. ત્યાં પણ વેદવેદના-મમત્વ રહિત, અસંગ, સંસારથી મુક્ત પ્રદેશનિવૃત્તાકારે રહે છે.
1 [૩૬] સિદ્ધો ક્યાં પ્રતિહd, ક્યાં પ્રતિષ્ઠિત છે ? ક્યાં શરીર છોડીને, કયાં જઈને સિદ્ધિ પદને પામે છે ?.. [૩] અલોકમાં સિદ્ધો રોકાયેલ છે, લોકાણે પ્રતિષ્ઠિત છે. અહીં શરીરનો ત્યાગ કરી ત્યાં જઈને સિદ્ધ થાય છે...
[૩૮] લાંબું કે હું છેલ્લા ભવે જે સંસ્થાન હોય તેનાથી ત્રીજો ભાગ હીન સિદ્ધની અવગાહના કહી છે.
[૩૯] અહીં શરીર તજા છેલ્લા સમયમાં આત્મ પ્રદેશમાં ધનરૂપ જે સંસ્થાન હોય તે સંસ્થાન ત્યાં સિદ્ધને હોય.
રિxo 333-*/નુણ સિદ્ધોની ઉત્કૃષ્ટ અવગાહની છે.... [૪૧] ચાર હાથ અને ત્રીજો ભાગ ન્યૂન એક હાથ સિદ્ધોની મધ્યમ અવગાહની છે. [૨૪] એક હાથ અને આઠ આંગુલ અધિક, સિદ્ધોની જઘન્ય અવગાહના છે... ર૪૩] સિદ્ધોની અવગાહના શરીરના ત્રીજા ભાગ વડે હીન છે. તેથી જરા-મરણથી