Book Title: Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
राजप्रश्नीयसूत्रे वक्ष्यमाणप्रकारकः, आध्यात्मिकः-आत्मगतो विचारः यावत्-यावच्छब्देनचिन्तितः, कल्पितः, प्रार्थितः, मनोगतः' इति संग्राह्यम् । संकल्पः-विचारः समुदपद्यत-संजातः, तदेवाह-यथा यथा खलु अहम् एतस्य पुरुषस्य वामवामेन-अतिविरुद्धेन व्यवहारेण यावत्-यावच्छब्देन-दण्डदण्डेनः प्रतिकूलप्रतिकूलेनः प्रतिलोमप्रतिलोमेन' इति संग्राह्यम् , विपर्यासं-विपर्यासमेन' एषा मर्थोऽव्यवहितपूर्वसूत्रे गतः, वर्तिये तथा तथा खलु अहं ज्ञानं च-पदार्थज्ञानं च ज्ञानोपालम्भ-ज्ञानप्राप्ति च च पुनः चरणं चारित्रं चरणोपालम्भ चारित्रलाभ-पुनः दर्शन-तत्वार्थश्रद्धानरूपं सम्यक्त्वं दर्शनोपालम्भं दर्शनलाभ च-पुन जीवो जीवस्वरूप-जीवोपालम्भं जीवस्वरूप प्राप्तिम् उपलप्स्येप्राप्स्यामि तद् एतेन खलु कारणेन अहं देवानुप्रियाणां समीपे वामवामेनप्रतिविरुद्धेन व्यवहारेण यावत् विपर्यासविपर्यासेन-सर्वथाविरुद्धेन व्यवहारेण वर्तितः-अहं वामवामादिकं व्यवहारं वर्तितवानिति भावः ॥ सू० १४९ ॥
मूलम्-तए णं केसीकुमारसमणे पएसिं रायं एवं वयासीजाणासि णं ! कइ ववहारगा पण्णता ? हंता ! जाणामि चत्तारि ववहाग्गा पण्णत्ता, तं जहा-देइ नामेगे णो सण्णवेइ १, सण्णवेइ नामगे नो देइ २। एगे देइ वि सण्णवेइवि ३। एगे णो देइ णो
___टीकार्थ स्पष्ट हैं. इस सूत्र का भावार्थ ऐसा है कि प्रदेशी राजाने केशी कुमार श्रमण से अपने द्वारा किये गये प्रतिकूल व्यवहार के प्रति ऐसा कहा हे भदन्त ! जाप की और हमारी यह प्रथम भेंट है. इसमें जो आपने मुझसे संभाषण किया-उससे मैंने यह निष्कर्ष निकाला कि मै इनके प्रति जैसा २ टेडा चलूंगा-विरुद्ध व्यवहार करूंगा-वैसा २ मुझे इनसे ज्ञान आदि प्राप्त होगा अतः मैने आपके साथ इस प्रकार का व्यवहार किया है ॥ सू० १४९ ।।
ટીકાથે સ્પષ્ટ જ છે. આ સૂત્રને ભાવાર્થ પ્રમાણે છે કે પ્રદેશ રાજાએ કેશીકુમાર શ્રમણને પિતાના વડે આચરેલ પ્રતિકૂલ વ્યવહારને લઈને આ પ્રમાણે કહ્યું છે કે હે ભદંત! આપની અને મારી આ પહેલી ભેટ છે. આમાં જે આપશ્રીએ મારી સાથે સંભાષણ કર્યું તેથી મને નિષ્કર્ષરૂપે આ જાતની પ્રતીતિ થઈ કે હું તમારા પ્રતિ જેમ જેમ વિરૂદ્ધ બેલીશ તેમ તેમ મને તમારાથી જ્ઞાન વગેરેની પ્રાપ્તિ થશે. આ કારણથી જ મેં આપની સાથે આ જાતનું આચરણ કર્યું છે. જે સૂ૦ ૧૪
શ્રી રાજપ્રશ્રીય સૂત્ર: ૦૨
