Book Title: Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३७४
राजप्रश्नीयसूत्रे प्रदेशिनो राज्ञः तद्विषसंयुक्तम् अशनं पान खादिमं स्वादिमम् आहरतः सतः शरीरे वेदना प्रादुर्भूता-उज्जवला विपुला प्रगाढा कर्कशा कटुका परुषा निष्ठुरा चण्डा तीव्रा दुःखा दुर्गा दुरध्यासा पित्तज्वरपरिगतशरीरो दाहव्युत्क्रान्तश्चापि विहरति ॥ सू० १६३ ॥ पाणं-खाइम-साइम-आहारेम णस्स समाणस्स सरीरंसि वेयणा पाउभूवा. उज्जलाविउलः-पगाढा-कक्कसः-कडया-फरुस-निठुरा-चंडा-तिव्वा दुकखा दुग्गः -दु - हियासा-पित्तज्जरपरिग सरीरे-दाह कंते यावि विह इ-" इसके बाद उस प्रदेशी राजा के शरीर में उस विषसं प्रयुक्त आहार के करने से वेदना उत्पन्न हो गई । यह वेदना उज्ज्वलथी दुःखदाई होने से सुख लेश से रहितथी-विपुलथी. सकल शरीर में व्याप्त होने से विस्तीर्ण थी, अतएव-प्रगाढ थी. कर्कशकठोर थी.। जैसे-कर्कशपाषाण का संघर्ष शरीर की सन्धियों को तंड देता है. उसी प्रकार इसे कर्कश कहा गया है. अप्रीति जनक होने से यह कटुक थी. मन में अति रूक्षता की जनक होने से दुर्भेद्य थी. चण्ड-रौद्र थी तीव्रतीक्ष्ण थी. दुःखद स्वरूप होने से दुःख थी. चिकित्सा से भी दुर्गम्य होने के कारणे दुर्गथीं. दुस्सह होने से दुरास थी इस प्रकार की वेदनाउत्पन्न हो ने के कारण वह राजा पित्तपर से अक्रान्त शरीरवाला हो गया. और-समस्त शरीर भामें उसको दाह पड़ने लगी. । टीकाथ-स्पष्टहै-॥१६३।। संजुत्तं असण पाणखाइम साइम आहाग्माणस्स समाणस्स सरिरंसि वेयणा पाउब्भू उजला विउला पगाढा कक्कसा- डुया-परुसा-नि-चंडा तिवा-दुक्खादग्गा-दुरहियासा-वित्तज्जरपरिग सरीरे दाहववकंते याविं विहरइ' त्या२પછી તે પ્રદેશ રાજાના શરીરમાં તે વિષ સંપ્રયુકત આહાર કરવાથી વેદના ઉત્પન્ન થઈ ગઈ. આ વેદના ઉજજવળ હતી,દુ:ખદ હોવાથી સુખ રહિત હતી, વિપુલ હતી, સમસ્ત શરીરમાં વ્યાપ્ત હેવાથી વિસ્તીર્ણ હતી, પ્રગાઢ હતી; કર્કશકરી હતી જેમ કઠેર પથ્થરની રગડ શરીરના સંધિ ભાગોને તોડી નાખે છે, તેમ તે વેદના પણ આત્મ પ્રદેશને તેડતી હતી. એથી જ એને કર્કશ કહેવામાં આવી છે. અપ્રીતિજનક હોવાથી એ કટુક હતી, મનમાં અતિ રૂક્ષતાજનક હવાથી પુરૂષ હતી, ૨ નિષ્ફર હતી, અશકય હતી, ચંડ રૌદ્ર તીવ્ર તીણ હતી, દુઃખદ સ્વરૂપ હોવાથી દુ:ખરૂપ હતી, ચિકિત્સાથી પણ દુર્ગય હતી એથી તે દુર્ગ હતી, હંસહ હોવાથી દુરધ્યાસ હતી, આ જાતની વેદના ઉત્પન્ન થઈ હોવાથી તે રાજા પિત્તજવરાકાન્ત શરીરવાળે થઈ ગયે. અને તેના આખા શરીરમાં બળતરા થવા માંડી.
ટીકાર્થ–સ્પષ્ટ જ છે. જે સૂ. ૧૬૩
શ્રી રાજપ્રશ્રીય સૂત્ર: ૦૨
