Book Title: Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४१६
राजप्रश्नीयसूत्रे पाठः प्रतिद्वन्द्विनोश्चक्षुषो निनिमेषावस्थानं, तत्कलाम् ५५। मुष्टियुद्धम्-मुष्टिभिः प्रहरणम् ५६ । बाहुयुद्धम् बाहुभिः प्रहरणम् ५७ । लतायुद्धम्-लताक्षमिव शत्रु गाढं परिवेष्य्य प्रहरणम् ५८ । इष्वस्त्रम् नागवाणादिदिव्यास्त्रप्रक्षेपणम् ५९ । सरुपवादम्-त्सरुः-नगमुष्टिः, अवयवे समुदायोपचारात् त्सरुशव्देनात्र खगो गृह्यते, तस्य प्रवादो यत्र शास्त्रे तत् त्सरुपवाद-खङ्ग शिक्षाशास्त्रमित्यर्थः ६० । धनुर्वेदम-धनुःशिक्षणशास्त्रम् ६१ । हिरण्यपाक-सुवर्णपाकौ-रजत-सुवर्णयो रसायन क्रिया तद्विषयकवलाद्वयम् ६२-६३ । मणिपाकम्-मणिनिर्माणकलाम ६४ । धातुपाकम्रजत ताम्रादिधातुनिर्माण लाम् ६५ । सूत्रखेल-वर्त्तखेल-नालिकाखेलाः लोकतः प्रत्येतव्याः ६६-६८ । पत्रच्छेद्यम-अनेकपत्रेषु विवक्षित पत्रच्छेदभकलाम् ६९ । कटकनाम अस्थियुद्धकला है.। अथवा 'दृष्टियुद्ध' इस पाठ में प्रतिस्पर्धी की आंखों को अपनी चितवन से निमेषरहित कर देना सो दृष्टियुद्ध है. ५५ । मुष्टियों से प्रहार करना. इसका नाम मुष्टियुद्धकला है ५६ । बाहुओं से प्रहार करना. इसका नाम-बाहु युद्धकला है. ५७। लता जैसे वृक्षों को लपेट लेती है. इसी प्रकार से शत्रु को धेरे में डालते हुवे गाढरूप से लपेटकर फिर उस पर प्रहार करना लतायुद्ध है. ५८। नागबाण आदि दिव्यरत्नों का प्रक्षेपण करना, इसका नाम-इब्वस्त्रकला है. ५९।
सरुशब्द का अर्थ तलवार की मूठ है. यहां अवयव में समुदाय के उपचार से त्सरुशव्द से खन का ग्रहण किया गया है-इस खङ्ग-तलवार को चलाने में निपुण होना इसका नाम--त्सरु प्रवाद है ६०। धनुष चलाने की क्रिया में निपुणता प्राप्त करना यह-धनुर्वेद कला है, ६१। रजत और सोना को रसायन क्रिया जानना वह हिरण्यरूप, सुवर्ण पाक कला है ६२-६३ । मणियों का निर्माण विधान को जानना मणि निर्माण कला है, ६४ अथवा-रजत ताम्रादि धातुओं का निर्माण શત્રુની આંખોને પિતાની દષ્ટિથી નિમેષ રહિત કરવી તે દૃષ્ટિયુદ્ધ છે પપ. મુષ્ટિકાઓથી પ્રહાર કરીને લડવું તે મુષ્ટિ યુદ્ધ કલા છે. ૫૬ બાહુઓથી લડવું તે બાહ યુદ્ધ કલા છે. ૫૭ લતા જેમ વૃક્ષને પરિવેષ્ટિત કરી લે છે તેમજ શત્રુને ચારે તરફ ઘેરીને ગાઢરૂપથી તેને વચ્ચે લઈને તેના પર હુમલે કરે તે લતાયુદ્ધ છે ૫૮. નાગબાણ વગેરે દિવ્યરત્નનું પ્રક્ષેપણ કરવું તેનું નામ ઈધ્વસ્ત્રકલા છે ૫૯ સરૂ શબ્દનો અર્થ તરવીરની મૂઠ છે. અહીં અવયવમાં સમુદાયના ઉપચારથી સરૂ શબ્દથી ખહનું ગ્રહણ કર્યું છે. અને ચલાવવામાં કુશળતા મેળવવી તેનું નામ સરૂકવાદ છે ૬૦. ધનુષ ચલાવવામાં નિપુણુતા
મેળવવી તે ધનુર્વેદ કલા છે ૬૧. રજત અને સુવર્ણના રસાયણની ક્રિયા જાણીને રજત અને હિરણ્ય પાક કલા છે દર ૬૩. મણિઓના નિર્માણની કલા જાણવી તે મણિ નિર્માણકલા છે ૬૪. અથવા
રજત તામ્ર વગેરે ધાતુઓનું નિર્માણ કરવું આ ધાતુપાકકલા છે ૬પ.નટેની જેમ સૂત્રપર
શ્રી રાજપ્રશ્રીય સૂત્ર: ૦૨
