________________
ગૌરવગાથા
[૫૧] એનું પરિણામ એ જ આવે છે કે માત્ર સૂરિમહારાજ પ્રત્યેને ઉપકાર વાળવાના દષ્ટિબિન્દુથી પ્રેરાઈને નહીં, પણ જૈનધર્મના ઉમદા સિદ્ધાંત, એમાં સમાએલ ઉદાર ભાવ અને અહિંસામાં રહેલી અદ્ભુત શક્તિની પીછાન કર્યા પછી જ મહારાજા કુમારપાળે જૈન ધર્મ સ્વીકાર્યો. એ બધું કંઈ એક દિવસમાં નથી બની ગયું! તેમ નથી તો એ સારુ શ્રી હેમચંદ્રસૂરિને કોઈ જાતની કુટિલતા ચલાવવાની કે કોઈ પ્રકારની ભૂરકી નાંખવાની જરૂર પડી. અલબત્ત, જૈન ધર્મના પ્રખર અભ્યાસી અને વિદ્વાન જ્ઞાતા તરીકે શ્રીમદ્ હેમચન્દ્રસૂરિએ જૈન ધર્મના તત્વનું, અહિંસા અને અનેકાંત જેવા તત્ત્વજ્ઞાનનું, આચરણમાં ઉતારવા જેવા શ્રાવકધર્મ ઉચિત બાર પ્રકારના વ્રતનું વિસ્તારથી સ્વરૂપ સમજાવવા યોગ્ય પ્રયાસ સેવ્યા છે. પોતાનામાં રહેલી વિદ્વત્તાને પૂરેપૂરે ઉપયોગ કર્યો છે. જરૂર પડયે ચમત્કાર બતાવવા પણ ચૂકયા નથી. મહારાજા કુમારપાળે પણ એ બધામાં નવીન અભ્યાસક તરીકે પ્રવેશ કરી શ્રદ્ધાવંત આત્મા તરીકે એને તાગ મેળવી પૂર્ણ જિજ્ઞાસુ તરીકે એ સર્વને પચાવી અંતે અંતરના ઉમળકાથી એને સ્વીકાર કર્યો છે. એક પ્રબળ પ્રતાપી રાજવી તરીકે જે જે કાર્યો ક્યાને ઉલેખ ઉપલબ્ધ થાય છે એમાં જેનધર્મને ઝળહળતા સિદ્ધાંતની છાયા દષ્ટિગોચર થાય છે તેથી જ પરમહંતના બિરુદની પ્રાપ્તિ થાય છે. પાટણની ગાદી પર પૂર્વ થઈ ગએલા રાજાઓની કાર્યપ્રણાલીથી જુદી રીતે મહારાજા કુમારપાળે પ્રજાપાલન કર્યું અને જનતાને ઉત્કર્ષ સાથે. ઈતિહાસની નોંધ કહે છે તેમ સને ૧૧૫૯ માં તે પૂરેપૂર જેનધામ તરીકે પ્રકટ થયે અર્થાત્ શ્રાવકના બોર વ્રત તણે ગ્રહણ કર્યા. ત્યાર પછી બનારસના રાજા જયચંદ્ર પર તેના રાજયમાં ચાલતી હિંસા બંધ કરાવવાનું સૂચન કરવા સારુ પ્રતિનિધિમંડળ મોકલવાનો ઉલ્લેખ કુમારપાળ પ્રબંધમાં મળે છે. જૈનધર્મના અભ્યાસ અને પાલનથી તેમના જીવનમાં જે ફેરફાર થયા તેની નોંધ આ પ્રમાણે ટૂંકમાં લઈ શકાય.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
