________________
[૧૨૪]
ઐતિહાસિક ની ભજવેલ ભાગને સહજ ખ્યાલ આવે છે. પુસ્તકની નૈધ દર્શાવે છે તે પ્રમાણે મંત્રીશ્વરના વડવાઓએ રાજ્યની તેમજ જૈનધર્મની સેવા બજાવી છે એટલું જ નહિં પણ એ વંશઉતાર ચાલી આવી છે. તે વંશને ધર્મમાર્ગે વાળવામાં ખરતર ગચ્છના મુનિરાજની દેશના ખાસ નિમિત્તભૂત છે. કરમચંદ્ર મંત્રીશ્વરે મુનિઉપદેશથી ધર્મમા ખર્ચેલ દ્રવ્યની વિસ્તૃત નોંધ હોવા ઉપરાંત તેમને ત્રણ સ્ત્રીઓ હતી અને એમાં જીવાદે તથા અજાયમદે નામા પત્નીઓથી ભાગ્યચંદ્ર તથા લક્ષ્મીચંદ્ર નામા પુત્રરત્ન ઉત્પન્ન થયા એ સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ છે. આ સર્વ જોતાં ટાંક મહાશયના પુસ્તક ઉપરથી જે સારરૂપ ચિત્ર અગાઉ દોરવામાં આવેલ છે એમાં મહત્વને ફરક નથી પડતો એટલે એ ચવિતચર્વણ ન કરતાં ટૂંકમાં મતભેદનો મુદ્દો જણાવી દે ઉચિત સમજાય છે.
રાયસિંહની ખફગીથી બચવા મંત્રીશ્વર પોતાના પરિવાર સહિત બીકાનેર છોડી ગયા અર્થાત્ પલાયન કરી ગયા એ મત ટાંક મહાશયને છે. એ માટે નાહટા બંધુઓ લખે છે કે - ___ अन्यदा किसी कारणसे रायसिंहजीका चित्त-कालुष्य जानकर भाविके शुभ संकेतसे उनका आदेश लेकर विचक्षण और बुद्धिमान मंत्रीश्वर दीर्घदर्शितासे अपने स्वजन परिवारके साथ मेडतेमें आकर निवास करने लगे।
આવે જ ફરક મંત્રીશ્વર કરમચંદ્રના મૃત્યુસ્થળ સંબંધમાં છે, છતાં મંત્રીશ્વર બીકાનેર છોડી ગયા પછી જીવનપર્યત પાછા ફર્યા નથી, એ વાતથી ઉભય ( રાયસિંહ અને મંત્રી કર્મચંદ્ર) વચ્ચે જબરે મતફેર હોવાની વાત વધુ સંભવિત બને છે.
રાયસિંહની ગાદી પર સુરસિંહ આવ્યો અને એ કર્મચંદ્રના પુત્રને સન્માનપૂર્વક તેડી લાવ્યા, મંત્રીપદ આપ્યું, અને તેમને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
