________________
જાણમાથા
[ ૧૩૫ ] એ ચિરસ્મરણીય કૃત્ય દ્વારા એ બંધુબેલડીનાં નામે શૂરવીર ચાતાઓની યાદીમાં ચુનંદા સેનાપતિ તરીકે આજે પણ મોખરે ગણાય છે.
બંધુયુગલનાં ધાર્મિક કાર્યો પ્રતિ મીટ માંડીએ તે પૂર્વે ઉપર જે વાત જોઈ ગયા અને જેને ઈતિહાસને સબળ ટેકે છે એ ઉપરથી હરકેઈને લાગ્યા વિના ન રહે કે ધર્મ જૈન હોવા છતાં અને અહિંસાના પૂજારી હોવાનો દાવો કરવા છતાં વસ્તુપાળ અને તેજપાળ સ્વફરજમાંથી જરાપણ વિચલિત થયા નથી. રાજ્યના ગોરવ ટાણે કે દેશના રક્ષણ પ્રસંગે તેઓએ નથી તો નમાલી વૃત્તિ દાખવી કે નથી તે દયાના નામે કાયરતાને પંપાળી. સાહિત્યના પાને આવી અમરગાથાઓ ઝળકતી હવા છતાં કેટલાક લેખકો શા કારણે એ પ્રતિ આંખમીંચામણ કરી જેનેની અહિંસાને વાવવા ઉઘુક્ત થતા હશે?
ઉપર રાજકીય દષ્ટિએ મંત્રીશ્વર વસ્તુપાલ અને સેનાપતિ તેજપાલના કાર્યનું અવલોકન કર્યા પછી ધાર્મિક નજરે એ બંધુબેલડીએ કે ભાગ ભજવ્યું છે તે પણ ટૂંકમાં જોઈએ.
ઈ. સ. ૧૨૨૦માં તેઓએ તીર્થાધિરાજ શત્રુંજય અને ગિરનારને સંઘ કાઢયે અને સંઘપતિ તરીકેનું માનવંતું પદ વસ્તુપાલન પ્રાપ્ત થયું. સંઘ નીકળવા સંબંધી આમંત્રણ દા જુદા દેશાવરમાં પહોંચતાં જ સ્ત્રીપુરુષે મોટી સંખ્યામાં ધોલકામાં એકઠા થવા લાગ્યા. સંઘપતિ તરીકે આવનાર યાત્રાળુઓને વાહન તથા ખેરાકની દરેક જાતની સગવડ આપવાને ધર્મ સારી રીતે એમણે જાળ એટલું જ નહીં પણ વિશાળ સમુદાયમાં કેટલાકની તબિયત બગડતાં કુશળ વૈદ્યોની સારવાર પણ પૂરી પાડી. સંઘમાં મંત્રીશ્વરની સાથે જે સાધુ મહારાજે હતા, એમાં વિવેકવિલાસના કર્તા પ્રસિદ્ધ આચાર્ય શ્રી જિનદત્તસૂરિ પણ હતા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
