________________
ભૌવગાથા
[ ૬૭ ]
લક્ષ્મીચંદ—મહારાજા માનસિંગના રાજ્યકાળે ઘણાં વર્ષો પર્યંત તે દીવાન રહ્યા. ( સને ૧૮૦૩–૪૩ ) બે હજાર રૂપિયાની આવકવાળું એક ગામ તેમને જાગીરમાં મળ્યું હતુ.
પૃથ્વીરાજ ભડારી મહારાજા માનસ ગદેવના સમયમાં જાલેારના હાકેમ તરીકે તેઓ હતા.
ઉત્તમચંદ—જોધપુરના વતની હાઇ માનસિ`ગદેવના દરબારમાં રાજકિય તરીકે તેમણે ખ્યાતિ મેળવી હતી. તેમણે અલંકાર આશય, નાથચંદ્રિકા આદિ ગ્રંથ રચ્યા છે જે માટે નીચેનું કવિત પ્રચલિત છે.
प्रथम हि सागरचन्द्र मुनि लियो सुपंथ लगाय । रामकरण कविराय पुनि ग्रन्थ हि दिये दिखाय ॥ १ ॥ तिन ग्रन्थन तैं पाय कछु आशय बोध अनूप । सो ही मैं विरघट कियो अलंकार के रूप ॥ २ ॥
બહાદરમલ-જૂની ઢબના જે મુત્સદ્દીઓ થયા છે એમાં આ ગૃહસ્થના નંબર છેલ્લેા આવે છે. ડીડવાણાના જાણીતા કુળમાં એ જન્મેલ. ત્યાંથી તે જોધપુર ગયેલ, જ્યાં રૂઘનાથ શાહ શરાફના મેતાજી વર્ગમાં એણે સ્થાન મેળવ્યું. પાછળથી એણે રાજ્યની નેકરી સ્વીકારી, જ્યાં પેાતાનામાં રહેલા સદ્ગુણાવડે મહારાજા તખતસિ’ગજીનું ધ્યાન આકછ્યું. ( સન ૧૮૪૩-૭૩ ) એની લાગવગ એટલી બધી થઇ પડી કે જનતામાં એ મારવાડના રાજવીના માનીતા કરવૈયા તરીકે આળખાતા. એણે કદી ફાઇના પણ વિશ્વાસભંગ કર્યાં નથી.
કીશનમલ-મહારાજા સરદારસિ’ગના રાજ્યમાં શરૂઆતના કાળે એ ટ્રેઝરી એક્િસર યાને ખજાનચી હતા. એ માટે નાંધ મળે છે કેઃ
•
He was a great financier and did his best to put the Marwar finances on sounder and firmer
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
