________________
ગૌરવગાથા
[ ૮૭ ] પોતે આમાં નિર્દોષ છે એટલું જ નહીં પણ એ સાબિત કરી આપવા તૈયાર છે અને જ્યાં સુધી એમ સાબિત ન કરી આપું ત્યાં સુધી મારી વતી ખેતડીના મહારાજ ત્રણ લાખ રૂપીઆ ભરી જમાન થવા તૈયાર છે. '
દીવાનનું આ કહેણ બહેરા કાન પર અથડાયું. નિશામાં ચકચૂર બનેલ આદમી ખરા બેટાને વિવેક ન કરી શકે તેમ સુરતસિંહ એ પાછળને ભાવ સમજી ન શક અને કતલ કરવાને આદેશ આપી અંતઃપુરમાં ચાલ્યા ગયે.
એ વેળા વીરધર્મના ઉપાસક અમરચંદજીને મરણનું દુઃખ ખાસ સાધ્યું નહીં, પણ પિતે રાજવીને તાપ બેસાડવા વધુ પડતું દાખવેલ ઘાતકીપણું યાદ આવ્યું. એ માટે અતિશય પસ્તા થયા. એ વેળા જ જીવનમાં સત્તા, વૈભવ કે અધિકાર કેવા અસ્થિર છે તેનું ભાન થયું અને માનવજીવન પામ્યાની સફળતા પરોપકાર અને ભલમનસાઈમાં રહેલી છે એનું સ્પષ્ટ દર્શન થયું. સમતાપૂર્વક, સર્વ જીવોને ખમાવી, મૃત્યુની ભેટ એક વીર યોદ્ધાને છાજે તેવી રીતે કરી. (સં. ૧૮૭૨.) ..
સમયનું ચક્ર અખલિત ગતિએ વહ્યું જાય છે. સુરાણાજીની કરપીણ મૃત્યુઘટના જૂની બની. અચાનક જયંત્ર પર પડદો ઉચકાયો. બીજી તરફ ગુરૂના ઠાકોર પૃથ્વીસિંહે ઉત્પાત જન્મા. સેના મેકલવા છતાં કેમે કરી એ વિદ્રોહ દબાવી ન શકાય. એ વેળા સુરતસિંહને અમરચંદજીની યાદ આવી. પોતે રસવૃત્તિઓ કરી નાંખેલી ભૂલ માટે અતિશય દુ:ખ થયું. ભારી પચાત્તાપ થી પણ દૂધ ઢળાઈ ચૂકયું હોવાથી એને અર્થ કંઈ જ નહોતે. અમરચંદને આમાં પિતાની પાછળ અમર સુવાસ મૂકી ચાલ્યો ગયો હતો એ કંઈ પાછો આવે તેમ હતું જ નહીં. એની ખોટ મહારાજને જીવનના અંત સુધી ખટકયા કરી અને તે અન્યથી ન પૂરાઈ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
