________________
૧૯. રામસિંહ મહેતા.
ગુજરાતમાં જેમ ચાવડા વંશની સ્થાપનાથી, વંશઉતાર જેનધમી મંત્રીઓ ચાલ્યા આવ્યા છે અને એ કમ સેલંકીવંશમાં ચાલુ રહ્યો છે તેમ મેવાડમાં પણ જૈનધમી ગૃહસ્થાએ રાજકારણમાં છૂટથી ભાગ લીધો છે એટલું જ નહીં પણ પૂર્વે જોયું તેમ આશાશાહ અને ભામાશાહ જેવા મહાશયેએ મેવાડના ગૌરવને ટકાવી રાખવા સારુ પોતાના જીવન અને વારસાગત સંપત્તિને પણ હોડમાં મૂકવામાં પાછી પાની નથી કરી. મંત્રી દયાલશાહને વૃત્તાન્ત તે હરકેઈના રૂંવાડા ખડા કરે તે હેઈ, એ ઉપર ઈતિહાસવેત્તાઓની “મહેરછાપ” લાગેલી છે. અહીં આજે એવા જ એક પરાક્રમી ગૃહસ્થને સંભારવાના છે.
એમનું નામ રામસિંહ મહેતા. મેવાડના રાજમંત્રીના જમણું હાથ તરીકેની ખ્યાતિને વર્યા હતા. આ વણિક ગૃહસ્થ અત્યંત વ્યવહારકુશળ હતા. મંત્રીશ્વર ભાગ્યે જ તેમની સાથે મસલત કર્યા વિના કોઈ કાર્ય કરતા. રામસિંહ મહેતાએ મેવાડની સીમા બહાર પગ મૂક્યો નથી, છતાં તેમનું અનુભવજ્ઞાન ઓછું નહોતું. તેમના સરખા મિતભાષી અને ભદ્ર પ્રકૃતિના પુરુષ આખાયે દેશમાં તે કાળે બીજા કોઈ નહતા. તેમનું શરીર દીધ, અંગ પ્રત્યંગ સુગઠિત અને મનોહર, તથા વર્ણ ગૌર
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com