________________
[ ૧૧૮ ]
ઐતિહાસિક પૂવ જોની
અનુભવીએનુ એ વચન સાચુંજ છે કે બિલાડી દૂધને દેખે છે, પાછળ ઉભેલા માનવીના હાથમાં રહેલી ડાંગને દેખી શકતી નથી.
રાજ્ય ખટપટના વાયરા જેમણે જોયા નથી, દેશી રાજવીઓના પલટાતા સ્વભાવાની જેમને પરીક્ષા નથી એવા આ Àાળા ભલા નવયુવાનાને સ્વપ્ને પણ એવા ખ્યાલ કાંથી હાય કે તેમની સાથે આ રીતે ઇરાદાપૂર્વક પ્રપોંચ રમાઇ રહ્યો છે ! અલ્પકાળમાં જ અપાયેલા વચનેાની કિંમત કાડીની છે ! અને રાજવીના હાવભાવ એકાદ કુશળ નટના વેષ–બદલામાં પરિણમવાના છે! તે સ્વદેશમાં સુખ ભાગવવા સારુ કે વીસરાયેલ સ્નેહુબીજને જળસિંચન કરવા સારું પાછા નથી ફરતાં પણ કેવળ યમરાજના ભક્ષ્ય બનવા સારું પાછા ફરે છે, એવી શંકા પણ તેમને ક્યાંથી જન્મે ?
સુરસિંગે જાળ ખિછાવવામાં સંપૂર્ણ પણે ચતુરાઇ વાપરી હતી. પેાતાને મલિન હેતુ જરા પણ પ્રગટ થવા દીધા ન હતા. પ્રથમ પગલુ એણે પેાતાના ચાલુ દિવાનને હાદ્દા પરથી ખસેડવાનુ ભર્યું અને પછી એ અધિકાર અચ્છાવતના વંશજને સાંપવાની જાહેરાત કરી. આમ બીકાનેરવાસી જનતાના અંતરમાં પેાતાના શુદ્ધ આશયની સુંદર છાપ બેસાડી.
દરમિયાન ભાગચંદ અને લક્ષ્મીચંદ પેાતાના રસાલા સાથે માતૃભૂમિની ભાગાળે આવી પહોંચ્યા. રાજવી તરફથી તેમના દરજ્જાને છાજે તેવું સ્વાગત કરવામાં આવ્યું. જનસમૂહમાં એની સચેાટ છાપ બેઠી. કરમચંદ મત્રીના સમયમાં બનેલ બનાવ આ રીતે વિસ્મૃતિના વિષય અન્યા. માત્ર જનતા જ નહિં, પણ ખુદ મંત્રીશ્વરના વારસાને ઘડીભર લાગ્યુ કે પિતાશ્રીની હેઠે અસ્થાને હતી.
પણ એમના આ ભ્રમ ઊઘાડા પડતાં વિલ અ ન થયા. ગમે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
