________________
ગૌસ્વાગા
[૫૯ ] લેખાય. તેથી જ જૈનધર્મમાં જે અણુમૂલું મહત્વ શ્રી તીર્થકરો કે કેવલી ભગવં તેને છે તે અન્ય છઘસ્થને નથી જ. સાચું પરાક્રમ કે ખરી બહાદુરી તે એ પુણ્યલેક આત્માઓની જ કહેવાય. તેમનો માર્ગ નિ:શસ્ત્ર રહી, ઊઘાડી છાતીએ પરિસહેને સામને કરી કેવલ દયાવડે જનતાને પ્રેમ જીતવાને, એને સાચો રાહ બતાવવાનો અને આત્મસાક્ષાત્કાર કરવાનો છે. એટલા માટે જ તેઓ આરાધનાને પાત્ર બન્યા છે. જ્યાં અહિંસાને આટલી હદે ગૌરવભર્યું સ્થાન હોય ત્યાં હિંસા દ્વારા સમરાંગણમાં પરાક્રમ ફેરવનારને કે શસ્ત્રો મારફત અન્યના પ્રાણ હરનારને વીરોની કક્ષામાં મૂકી આ જાતના ગુણકીર્તન કેમ કરી શકાય એ પ્રશ્ન સહજ સંભવે.
એને ઉત્તર એ છે કે-ચાલ યુગની દષ્ટિએ જેનધર્મ હિંસાજનક કાર્યોમાં વીરતા માને છે તે વાત જ નથી. અહીં તે આ જાતના ઉલેખો એટલા સારુ કરવામાં આવે છે કે જેઓ એક કાળે એમ કહેતા હતા અને હજુ કેટલાક કહી રહ્યા છે કે હિંદની કિંવા ગુજરાતની પરાધીનતામાં જેનધર્મની અહિંસા કારણભૂત છે, અને જેને દયાના હિમાયતી હાઈ યુદ્ધ ખેડવામાં કે સમરાંગણમાં ઝૂઝવામાં કાયર બન્યા તેને લીધે ગુલામી ઘર કરી બેઠી છે, તેમને ઉઘાડી આંખે જોવા મળે કે એક કાળે જે શૂરાતનની વાતે બહુમાનપૂર્વક ગવાતી ને પાના. પુસ્તકે બેંધાતી કિંવા જે પરાક્રમ માટે આજે પણ મહારાણું પ્રતાપ કે શૂરવીર શિવાજીનાં નામ જનતામાં માનની નજરે જેવાય છે, તેવું શૌર્ય દાખવવામાં જેન ધર્મનું પાલન કરનાર સમૂહમાં પણ વીરો પાકયા છે અને એમણે જે ભાગ ભજવ્યો છે એ જૈન ધર્મના સિદ્ધાંતની નજરે અવશ્ય દેષપૂર્ણ હોવા છતાં પ્રજાકલ્યાણ કે દેશસંરક્ષણની નજરે કાયરતામાં લેખાય કે ગુલામીની બેડી મજબૂત કરનારો ગણાય, એમ છે જ નહિં. એ હકીકત વાંચતા જ દીવા જેવી દેખાય છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com