Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anamaH prastAvanA. A graMthanuM nAma mahAvIra tatva prakAza eTalA mATe rAkhavAmAM AvyuM che, ke AnI aMdara mahAvIra prabhunA mukhya siddhAMta tarike manAtA jIva, ajIva, Ava,badha, saMvara, nirjarA ane mokSa rUpa tAnuM varNana karavAmAM Avela che. AvA tatvane pratipAdana karanArA aneka graMthe chapAyela che chatAM A graMtha te badhA graMthanI apekSAe judIja dRSTie lakhAyelo che. AtmAne lakSamAM rAkhIne dareka tattvamAM AtmAnI mukhyatA rAkhavA pUrvaka te te tanuM varNana adhyAtmika daSTie karavAmAM Avela che. Aja sudhImAM tattva saMbaMdhI bahAra AvelA graMthomAM A patino graMtha prathamaja che. ema mArI mAnyatA che. AvA graMtho Anma dRSTine vikAza karanArA ane sattAmAM rahelI Atma zaktine ja gADanArA che. prabhu mahAvIra deva jyAM jyAM vicAratA tyAM tyAM temane mukhya upadeza Aja hato ke " ja karmothI kevI rIte baMdhAya che ane tenAthI kevI rIte chuTe che. " A sarva hakIkta A graMthamAM hovAthI te graMthanuM nAma "mahAvIra tatva prakAza" rAkhavAmAM AvyuM che te yathArtha che. A to nizcaya vyavahAra pUrvaka barAbara samajavAM te jJAna che. tenA upara zraddhA thavI te dana che ane te pramANe AvatAM karmane aTakAvI pUrvanA karmanI nirjarA karavI te cAritra che. eTale ja jJAnane varALa mAmA: A pUrvAcArya racita sUtra eja mokSane mArga che. te mArganuM vivaraNa A graMthamAM che. punya ane pApane Azrava tattavamAM samAveza karavAmAM Avyo che eTale
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nava tatvane badale sAta tanAM sAta prakaraNe karavAmAM AvyAM che. jJAna ane darzana thayA pachI cAritranI khAsa jarUra che eTale cAritrane kathana karanAra AThamuM prakaraNa che. tyArapachI pUrvanA prakaraNanA sAra rUpa ane sAthe keTalIka bIjI bAbatenA khulAsAvALuM sarvatatva rahasya nAmanuM navamuM prakaraNa ApIne A graMtha samApta karavAmAM Avyo che. A graMtha nizcaya ane vyavahAra bannenI apekSA sAthe lakhavAmAM AvyuM che. zuddha vyavahAranuM paNuM varNana sAthe ApeluM che, AjakAla je ekalA azuddha ane zuddha vyavahAranA graMtho lakhAyelA najare paDe che tevA vakhatamAM zuddha vyavahAra ane nizcayanA varNanavALA A graMtha jarUra upagI thavA sAthe AvakAra dAyaka thaI paDavA saMbhava che. mULa vastu ke je pitAne prApta karavI che ane te AtmA poteja che, tevuM. jJAna kyAM sudhI jIva sArI rIti jANuM zakayo na hoya tyAM sudhI jIva ne vastu prApta karI zake nahi, eTalA mATe AvA graMthanI manuSyane ghaNI jarUra che. ane te jarUrIyAta A graMthathI keTalAka aMze pAra paDe to ThIka evI mAnyatAvALe A graMtha lakhavAne uddeza che. A graMthanA adhikArIo satya vastunA zodhaka ane Icchaka che che. A vizvanI mehanI mAyAthI kaMTALelA ane AtmAnA akhaMDa AnaMdane IcchanArAone A graMtha temanA mArgamAM madadagAra thaze emamArI mAnyatA che. A prathama svataMtra lakhyo nathI. emAM to prabhu mahAvIrane dha bharelo che. te bodha prabhu mahAvIrane upadezele che ane pUrvanA samartha buddhimAna AcAryoe saMgrahI rAkhela che temAMthI sAra rUpa bhAvArtha laIne jema sutAra ke kaDI judA judA paDelA paththara ITa cune ane
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma lAkaDAMne eka khIjAnI sAthe joDIne carake mahela ubhA kare che tema maiM te tene ekatra karI AMhI sarala bhASAmAM mArAjevA bALa jIvAne sahelAIthI samajI zakAya te mATe lakhela che. A graMthanI gauravatAnuM ane banAvavAnuM mAna tA AvA khAdha ApanAra ane tenA saMgraha karI rAkha nAra te mahAna prabhu ane AcAyaeNnejache. meM tA phkta gujarAtI bhASAmAM ane cAlu kALanA jIvAne upayogI thAya tevA rUpamAM phkta amuka AkAraja Apelo che. A graMtha bhAvanagara nivAsI zeTha kuMvarajI A - chae sArI rIte tapAsyA che, teonA zAstrIya khAdha vartamAna kALanA zrAvaka vargamAM ghaNA sArA gaNAya che. teoe je upayAgI sUcanAo prema bhAve karI hatI te jarUra jeTalI amalamAM mUkI che. saMvata 1982 nuM cemAruM bhAvanagara khAte thayuM, temAM maLatA vakhatanA saddaupayoga A graMtha lakhavAmAM karyAM che. lekhaka ane vAcakane A graMtha temanA Atma karttavyamAM madadagAra thAya evI AMtarnI cchiA che. e icchA saphaLa thavAnI paramAtmA pAse prArthanA karIne viramuM chuM. saMvata. 1983 mAgasara suda 2. la. keravijayajI bhAvanagara. zA. zrI. kailAlasAgara sari jJAna maMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA ndra koSA A
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. prakaraNa paheluM AtmasvarUpa . prakaraNa bIjuM ajIva adhikAra prakaraNa trIjAM Azrava adhikAra prakaraNa cothuM karmabaMdha adhikAra prakaraNa pAMcamuM saMvara adhikAra prakaraNa . nirjarA adhikAra cha prakaraNa sAtamuM mekSa adhikAra prakaraNa AkhuM cAritra adhikAra prakaraNa navamuM sarvatattvarahasya 2 ... ... : : :: ... ... : " ... : : ... : : : :: :: : 24 45 huM 75 96 115 134 164 187
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad AcArya mahArAjazrI vijayakezara sUrIzvara . viracIta apUrva prathA gizA : "vRtti 4. rezamI pAku peThuM - 2-0-0 malayasuMdarI caritra , rezamI para 1-4-0 AnaMda ane prabhu mahAvIra, pahelI , , , 0-8-0 zAMtIne mArga : AvRtti trIjI'kAcuM , 0-8-0 nItivicAra ratnamAlA AvRtti bIjI , ; - 0-40 AtmajJAna pravezIkA che trIjI 09-3- zrIdharmopadeza taravajJAna che , cha , - 01-0 mahAvIra tarvaprakAza . cha cha 08-0 Atmavizuddhi : che , * >> cha 0 8 0 mahAvIra svaprakAza AtmAvazuddhi traNe sAthe rezamI. . paDAthI bAMdhelI , 1 -0 nItivicAra ratnamALA zrImadda mahepAdhyAya zrI vijayajI gaNI viracita apUrva graMthe. ' zrIdevavida - AvRtti pahelI rezamI yAku peThuM 1-1-0 zrIrekhAdarzana , , , 10--0 zrIdevabhaktimAlA , , - , 1 pustake maLavAnA ThekANuM - zA. khoDIdAsa mAdhavajI Tha-derAsara sAme, vaDhavANa kempa. zA. sadubhAI talakacaMdaThe-ratanapoLamAM, vAghaNanI paLa-amadAvAda bhAvanagaraH zrIjainaAtmAnaMda sabhA. bhAvanagaraH zrI jainadharma prasAraka sabhA. bhIkhAbhAI maganalAla talATI, prAMtIja lAIna mu-dehagAma,
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka prakAza saMbaMdhe be bela. mahAvIra tattvaprakAza graMthanI aDhI hajAra nakala chapAvavAmAM AvI che temAM eka hajAra pustake rANapura nivAsI zeTha kulacaMda jozIganA putrI bahena motInA smaraNa artha che ane bAkInAM pannara pustake pustakanA vecANamAMthI AvelA jJAna khAtAmAMthI pAvavAmAM AvelAM che. A chuTaka eka hajAra pustake bAda karatAM bAkInA deDha hajAra pustake. teTalAM ja AtmavizuddhinAM ane teTalAMja nIti vicAra ratnamAlAnAM pustake je chapAyelAM che te traNe pustaka sAthe pAkA rezamI jevA puThAthI bAMdhavAmAM Avaze ane te soLa pesTa lagabhaga trIza kAramanuM daLadAra pustaka mAtra eka rUpiyAmAM ApavAnI geDavaNu karavAmAM AvI che. * A pustakamAM bhAvanagara nivAsI zA. narasIdAsa jagajIvanabhAIe pacAsa rUpiyAnI madada ApI che tathA bhAvanagara-vavAnA zA. gopAlajI dAmajInI vidhavA bahena naMdubAIe pacIsa rUpiyAnI madada ApI che te AbhAra sAthe svIkAravAmAM Ave che. A vecAtAM pustakamAMthI pharI AvAM ja pustako chapAvavAmAM Avaze. eja lI. bhIkhAbhAI maganalAla talATI dahegAma,
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ S Y .. M Baralty NASEXY 1 Mammehatana Emp4 "PNA 5 . . re . LEASEANI zrImad AcArya mahArAja zrI vijayakezara sUrIzvarajI. yogazAstra, dhyAnadIpIkA, samyakadarzana, gRhasthadharma, malayasuMdarI, AnaMda ane prabhu mahAvIra, mahAvIra tattvaprakAza, Atmavizuddhi ityAdinA kartA. janma saM. 1933, dIkSA 1950, paM. pada 1963, AcArya pada 1983,
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ke anamaH mahAvIra prakAze prakaraNuM paheluM. 1. Atma svarU5. karmasaMbaMdharahita, jJAnatatva, amara, sahaja svarUpa siddha paramAtmAne, mArA AtmasvarUpanI prApti mATe huM namana A vizvamAM caitanya ane jaDa e be vastune mUkIne bIjI koIpaNa vastu nathI. Atma svabhAva pragaTa karavAnI IcchAvALA jIe tebannenAM lakSaNe jANavAM joIe. jeo A baMnenAM svarUpane paramArtha daSTie jANe che te ajI vane tyAga karI jIvatatvamAM lIna thayA che jIvatavamAM lIna thatAM rAgadveSane nAza thAya che, rAgadveSa dUra thatAM navIna karmo AvatAM aTake che ane pUrve baMdhAyelAM karmo ocho thaI jAya che, Ama navIna karmonuM baMdha thavAthI ane junAM karmone nAza thavAthI mokSanI prApti thAya che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnuM lakSaNa. upaga e AtmAnuM lakSaNa che. AtmA potAnI zaktine potAnI meLe tathA sAdhano dvArA prakAza kare che tene upaga kahe che. te upayoga be prakArano che. eka darzana upayoga ane bIje jJAna upaga. darzana upaga eTale vastunuM sAmAnya jJAna, darzana eTale jovuM. jema ke darathI vRkSa ke manuSya dekhAya te dekhAyuM ke joyuM kahevAya paNa teTalAthI te vastunI badhI bAjunuM eTale te dravyarUpa vastunuM, te kyA kSetramAM utpanna thayeluM che, kayA kALamAM baneluM che, teno raMga, svabhAvavigere zuM che vigerenuM jJAna thatuM nathI, eTale A sthaLe darzana upaganI sAthe jJAna upaganI jarUrIyAta paDe che. eTale darzana upayogane artha AhI eTaloja karavAne che ke vastune sAmAnya che te darzana. A upaga koInI madada sivAya pitAnI meLe pravartI che temaja IndrinI madadathI paNa pravartAvAya che. AtmAnuM zuddha svarUpa pUrNa pragaTayAthI je upayoga pravRtti kare che te taddana nirmaLa ane AvaraNa vinAne upaga che. tene laIne AtmA ekaja samayamAM AkhA vizvane sAmAnya rIte jANI zake che. karmonA kSayathI utpanna thayelA AtmAne A kSAyaka guNa kahevAya che. tene kevaladarzana kahe che. karmanA kSapazamathI eTale kAMIka ka sattAmAM
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ -dabAyelAM rahe che tene upazama kahe che ane keTalAMka udaya AvelAM karmokSaya pAmatA rahe che tene kSaya kahe che. A kSaya ane upazamanI ekI sAthe pravRtti thAya che tene kSayopazama kahe che. A kSayapazamathI pragaTa thayelI AtmAnI upayoga zaktine avadhi darzana kahe che. A upagathI jIva IndriyonI madada sivAya sAmAnya rIte "vizvanA ghaNe bhAgane amuka maryAdAmAM joI zake che. indriyane mukhyakarIne AtmA vastune sAmAnya bAdha kare che tene cakSudarzana ane acakSudarzana kahe che. ahi AtmA svataMtra kAma karatuM nathI paNuM IndriyonI madadathI jevA vigerenuM kAma kare che. je Indriye rUpi hathIyAra bagaDelAM ke jokhamAyelAM hoya te AtmAnI A jovA sAMbhaLavA AdinI gati kuMThita thAya che-aTakI paDe che. mATeja A darzanane pakSa darzana kahe che. ane upara batAvelAM avadhi ane kevaladarzanane pratyakSa darzana kahe che kemake temane IndriyAnI madadanI jarUra paDatI nathI, paNa svataH te joI zake che. AMhI cakSudarzanamAM netro lIdhAM che tyAre acakSu darzanamAM bAkInI cAra Indrie lIdhI che. temAM manuSya jIvanamAM netrAnI mukhyatA che. AMkha vinAnuM jIvana duHkharUpa che ane bIjI indriya karatAM netrano viSaya ghaNe che tethI IndriyAdhina sAmAnya bAdhavALA darzananA be bhAga pADyA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ che eka cakSudarzana ane bIjuM acakSadarzana A pAMce. IndrathI je sAmAnya bodha thAya che te cakSudarzana ane acakSudarzana che, temAM upara kahelAM avadhi ane kevala. darzana bheLavatAM darzana upaganA cAra bheda kahevAmAM. AvyA che. vastunA vizeSa bedhane-AkArane jANanAra te jJAna upaga che. jJAna vastunI tamAma bAjuo ne bhUtakALanA, vartamAnakALanA ane bhaviSyanA padArtho ane vAraMvAra badalAtA tenA paryAne jANe che, mATe ja jJAtA ane dRSTA e zuddha AtmAnuM pUrNa lakSaNa che. A jJAna paNa svataH-potAnI meLe keInI paNa madada sivAya vastu taravane jANI zake che temaja IndriyenI madadathI paNa vastune jANe che. je pUrNa jJAna jene kevaLa jJAna kahevAmAM Ave che ane jJAnanA AvaraNa karanAra karmano sarvathA kSaya thavAthI je pragaTe che te pratyakSa jJAna che. zuddha che ane keInI madada sivAya te vizvanA sarva padArthone, jANuM zake che. A AtmAne kSAyaka guNa kahevAya che. ane tene kevaLa jJAna kahevAmAM Ave che. karmonA kSapazamathI pragaTa thatA jJAnane matijJAna zratajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, matiajJAna, RtaajJA ane vibhAga jJAna kahevAmAM Ave che, eTale tenA sA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ bheda che. jo ke jJAnavaraNaya karmanA kSapazamathI A jJAna pragaTe che, chatAM AtmadaSTi jAgRta thayela jIva vastutatvane tenA kharA svarUpamAM jANe che tyAre tenuM jJAna te samyaku jJAna kahevAya che, ane viparIta rIte vastutavane jANanAranuM jJAna te mithyA jJAna kahevAya che. mATe prathamanA cAra jJAna te samyajJAna che ane te pachInAM traNa jJAnate mithyAjJAna che. vastutattvanuM kharuM svarUpa. dareka padArtho pAta pitAnA svabhAvamAM rahelA che. tenA svabhAvamAM saMga saMbaMdhathI pheraphAra thato nathI. saga saMbaMdha eTale eka padArthanI sAthe ekaja sthAnamAM aneka padArthonuM joDAIne rahevApaNuM thAya che te. daSTAMta tarike jIva ane pudgale- eka sAthe rahevA chatAM jIva e jaDa pudagala rUpa thatuM nathI ane pagale te jIva thatAM nathI. AkAzamAM aneka jIva pagale rahyA che te chatAM AkAza te rUpa thatuM nathI, tema te AkAza rU5 thatAM nathI. tevI rIte dehamAM AtmA rahela che chatAM deha e AtmA thato nathI ane AtmA e deha thatuM nathI. vastunA paryAya badalAya che paNa vastuno nAza thato nathI. vastu te mULa dravya, te judA judA AkAramAM goThavAya e rUpe tenI te utpatti kahevAya, pUrvanA AkArane tyAga e nAza kahevAya, chatAM A utpatti ane nAza e bane sthAne te mULa vastunI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ haiyAti kAyamaja hoya te dravya kahevAya. A dravya sAthe te. dravyano svabhAva ke je koI divasa tenAthI judo na paDI zake te guNa kahevAya, ane AkAra vigeremAM pheraphAra thayA. kare te paryAya kahevAya. AvA guNa paryAyavALI vastu te dravya che. Ama eka dravyamAM guNa ane paryAya sAthe jovAmAM Ave, ane te jotAM paNa dravyane bhUlAya nahi, eja rIte Atma dravya jJAnAdi guNavALuM che. judA judA upayAge badalAvA te tenA paryAya che. A paryAyanI apekSAe. AtmA anitya che. dravyanI-pitAnI apekSAe nitya che. e anityamAM nityane je-bhula nahi ane nityamAM paNuM anitya payayane bhUla nahi e vastutattvanuM kharuM. svarUpa che ane tene ja samyakUjJAna kahe che. pAMca jJAna te samyakajJAna che tyAre pachInAM traNa jJAna. te mithyA jJAna che. mana tathA IndriyothI-IndrinI madadathI. thatuM jJAna te matijJAna che. siddhAMtathI-sAMbhaLavAthI thatA jJAnane zrata jJAna kahe che. athavA zabda ane tenA arthanA. vicArane anusAre indriya ane mananA nimitte je bodha thAya te zratajJAna che. jJAnAvaraNIya karmanA vizeSa kSa pazamathI ane indriyAdinI madada vinA rUpI padArthanA thatA jJAnane avadhi jJAna kahe che, chatAM pUrNa svarUpanI apekSAe A jJAna maryAdita che ane prasaMge te jJAna cAlyuM paNa jAya che mATe te deza pratyakSa che. mananA paryAyane jANanAra
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna te manaparyava jJAna che. AmAM paNa IndriyanI madadanI jarUra nathI chatAM te pUrNa te nathI ane pramAda dazAmAM te jJAna cAlyuM paNa jAya che arthAta tenA upara AvaraNane paDado AvI jAya che chatAM te samyak jJAna che. mithyAjJAna traNa prakAre che. prathamanAM be miyAmati ane mithyAzruta e sarva jIvone hoya che, kemake ATaluM paNuM jJAna na hoya te te jIva ane ajIvamAM pachI taphAvata naja rahe. trIjuM virbhAgajJAna emAM mithyAtizruta karatAM adhikatAne che, te IndriyanI madada vinA rUpI dravyane joI jANI zake che chatAM vastunA kharA svarUpane tene anubhava thatuM nathI, temaja bahArathI dekhAtA padArtho je dUra dUranA tenA jevAmAM Ave che temAM aspaSTatA ane viparIta dekhAvApaNuM paNa hoya che. kevalajJAna ane kevala darzana e bane jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karmanA kSayathI utpanna thAya che. te sivAyanAM sAtajJAna ane traNudarzana te karmono kSayapazamathI thAya che. kharI rIte jJAna eka che ane darzana paNa eka che chatAM karmanI upAdhinA bhede bheda pADavAmAM AvyA che. A jJAna upaga ane darzana upaga dvArA AtmA pitAnI zakti prakAze che ane vizvanA sarva padArthone viSaya kare che. arthAt sava padArthone darzana ane jJAna dvArA jANe che ane juve che. A AtmAnuM pUrNa svarUpa che. ATalI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ koTi sudhI AtmAne vikAsa thAya tyAre te pUrNa vikAsa thaye samaja. bAhAranAM padArthonI apekSAe te jJAtAdaSTA che paNa jyAre te aMtara mukha sthitie pite potAmAM samAI rahe che tyAre temAM akhaMDa AnaMda ane pUrNa sthiratA hoya che. jJAnAvaraNa darzanAvaraNa karmono kSaya thatAM A jJAna darzana ekI sAthe utpanna thAya che te sivAyanAM jJAnAdi anukame thAya che. jJAna upayoga te sAkAra che. darzana upaga nirAkAra che. jJAna upaga svavikalpa che, darzana upayoga nirvikalpa che. A baMne upayoge svabhAva ane vibhAva paNa che. mana tathA indriya dvArAe jyAre jJAna upayoganI pravRtti hoya che tyAre te vizeSa upaga hoya che, temAM paNa zubha kAryamAM pravRtti hoya tyAre zubha upaga kahevAya che. azubha ke azuddha bhAvapaNe manAdinI pravRtti hoya che tyAre te azubha ke azuddha jJAna upacAga hoya che, ane pitAnA zuddha svarUpanuM ciMtana hoya tyAre zuddha upaga hoya che. dazana upayoga paNa jJAna upaganI mAphaka zuddha zubha azubha ane azuddha hoya che. sahaja svarUpe nirvikalpa svarUpamAM pariNamI rahevAnI sthiti te zuddha upayoga che. A sthiti nirAkAra avasthAnI svarUpa sthiratAnI uttamottama che. tevI ja rIte dharmadhyAnAdi zubhamAM pravRtti hoya te zubha upacoga che. viSaya vAsanAdi IdrinA viSayamAM pravRtti te azubha upaga che ane raudradhyAna tIvra dhAdi
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAravA maravAnA vicAre ane vartana ItyAdi azuddha pravRti che AmAM darzana upaga sAmAnya che ane jJAna upayoga vizeSa che. e baMnenI yathAyogya ghaTanA karI levI. zuddha pravRttithI karmanI nirjarA ane mekSa prApti, zubha pravRttithI deva manuSyanI gati, azubha pravRttithI tiryaMcanI gati ane azuddha jJAna darzana upagathI narakanIgatilAyaka karma baMdhAya che samyakatvane saMbadhathI te jJAnAdi samyaka -barAbara kahevAya che ane mithyAtvanA saMbaMdhathI te mithyA jJAnAdi kahevAya che. je jJAnamAM vastutAvo viparIta baMdha hoya che tene mithyAtva kahe che. bagIcAnAM vRkSo jema pANIthI vRddhi pAme che tema A viparIta bodha rUpa mithyAtvathI karmarUpa vRkSa vRddhi pAme che. mehanIya kramanA be bheda che, eka darzana mehanIya ane bIjo cAritra mehanIya. darzana mohanIya karma satya -vastumAM zraddhA ke daDhatA thavA detuM nathI, ane cAritra mehanIya karma jANavA pramANe vartana karatAM aTakAve che. jJAna ane dinanAM AvaraNe dUra thatAM vastune vastu rUpe jANa joI zakAya che paNa te sAthe A darzana mohinIya karma ochuM thayuM hoya teja te vAta yathArtha che evI tenA upara zraddhA AvI zake che ane te zraddhA AvyA pachI cAritra mehanI kama ochuM thatAM te pramANe vartana karAya che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 A darzana mAMhanIkano udaya teja mithyAtva che. A mithyAtvanA abhigrahika, anabhigrahika, abhini vezika, anAgika ane sAMzayika ema pAMca bheda paDe che. 1. anAdi kALathI A jIvane satya vastunuM bhAna nathI ane te ne lIdhe ja te satya vastunA svAnubhavathI vegaLo rahelo che A anAgika mithyA prathvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatinA eka iMdriyavALAjImAM tathA vileMdriya ane asaMsI paceMdriyamAM hoya che, kemake tene tevI mithyA pravRttimAM koIe preraNA karI nathI eTale temAM te svAbhAvika che. je jIva keI divasa ubhe thayela nathI tene paDavAnI vAta kayAM rahI ? 2. satya tatavane nahi jANanArA gurUe kaIne kaI mA preraNA karIne A jIvane dharma saMbaMdhI mithyA pra. vRtti karAvI hoya che. A pravRti AtmAnA zuddha svarUpanA mArgane sarala karI ApavAne badale ulaTe vadhAre muzkelI ane guMcavaNa bharyo karI ApatI hovAthI viparIta pravRtti kahevAya che. uttara dizA tarapha javAnI jarUra chatAM dakSiNa taraphano mArga te gurUoe batAvele hevAthI te jIvanuM Icchita sthAna vizeSa durane dUra jAya che, AvI. pravRttivALA mArgane abhigrahika mithyAtva kahe che. A mArgamAM AtmA ke paramAtmA prApta kare te dhyeya hetuM nathI paNa pAMca IdriyAnA viSa, lakSmI, mAna, adhikAra, rAjyanI prApti ane devAdinI padavI meLavavAnI mukhyatA.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ heya che. rAgadveSathI bharapUra, viSaya kaSAyamAM AzaktabIja nigraha ke anugraha karavAnI lAgaNI vigere dharAvanArA de ane gurUo A mArgamAM madadagAra sAhAyake. hoya che. teonA kartavyo deva devIne jInAM baLIdAna ApavAM, jIva hiMsAvALA yajJa yAgAdika karAvavA, nadIomAM snAna karavAM, vRkSene pUjavAM, ane badalAnI AzA rAkhI dAna ApavA vigere hoya che. 3 sAMzIka mithyAtvavALAne satya vastumAM saMzaya hoya che. A sAcuM ke te sAcuM tene nizcaya te karI zakto nathI. 4 anabhigrahika mithyAtvavALA jIve badhA dharmane sAcAne sArA mAne che. sArAsAranI. taravAtattvanI parIkSA karI zakatA nathI ane saine mAnI. lyo sAne pucha lyo ema kahI goLa khALane sarakhA mAne che. 5 abhinivezika mithyAtvavALA ja jANuM bujIne asatyaprarUpaNuM kare che. kharI vAta kharUM tattva samajAyA chatAM. AgrahamAM paDI javAthI leke pAse kharuM tattva kahetA nathI. potAnI prathama kahelI asatya vAtane ja puchI ApyA kare che. jyAM sudhI satya tattava je AtmA che teno nizcaya jIva. nathI karI zakato tyAM sudhI dhaturAnA ghenavALo jIva jyAM sonuM nathI tyAM sonuM mAnI bese che tema te jIvanI ata. vamAM tavane mAnI pravRtti thAya che, ane keI ne kaI mAyika padArthane mATe te satya samajIne pravRtti karyA kare che. A mithyAtva jyAM sudhI jIvamAM hoya che tyAM sudhI.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ -tenAmAM phodha ghaNA hoya che, kAdhane laI ke jIvanuM khUna karatAM tene jarApaNa dayA AvatI nathI, sAmAnA prANa jAya chatAM te pitAnI nirdayatA choDato nathI, tenI AgaLa game tevI AjIjI kare chatAM tenA niSphara hadayamAM jarApaNa sArI lAgaNI pragaTatI nathI. potAnA svArtha sivAya mojazekhane khAtara hAlatAM cAlatAM seja sAjamAM aneka jIvane te saMhAra kare che. ramata gamatane khAtara. nirdaya rIte aneka jene te mAre che. vera virodhane te eTalAM laMbAve che ke chevaTe maravA paDe tevaNa vera choDato nathI ane kaI kaI vakhata te pitAnA vaMzanA manuSyane marate maratA paNa vera levAnI pratijJA karAvate jAya che. A mithyAtvavALA jemAM abhimAna paNa eTaluM badhuM hoya che ke zuddha deva gurU ke dharmane te mAnato nathI, namato nathI, pitAnI mithyA pratijJAo pUrNa karavA bIjA jInA duHkhanI darakAra karyA vinA mahAna muzkelIomAM utAre che. mithyA mAna meLavavA nirdoSa ne deSavALA TharAve che. lAMca rUzavato ApIne paNa moTA samudAyane vipattimAM - nAMkhe che, pitAnuM dhAryuM kArya pAra utAravA aneka jIvane saMhAra kare che ane jIvatAM sudhI A abhimAnane tyAga karatuM nathI. A mithyAtvavALe jIva mAyAvI ane kapaTI paNa
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 hoya che. pitAnA svArtha khAtara bIjA ane khoTI rIte suzkelImAM utAre che. bAlavAmAM judo ane cAlavAmAM judo ja hoya che. potAnA najIvA svArtha khAtara evA. pAza race che ke temAM bicArA buddhivinAnA bheLA jI. sapaDAya che ane tenA bhege pote AnaMda kare che, mojazekha mANe che, AvI mAyAjALa te jIvana paryata mUkate nathI paNa khADo khode te paDe e nyAye tene badale te tene manyA sivAya raheto nathI. A mithyAtvavALA jIvamAM lAbha paNa hadapAra heya che, potAnA peTane khAtara na karavAnAM kALAdhoLAM kare che. najIvA lAbhane khAtara bIjAnA prANa jAya tenI paNa te darakAra karate nathI. potAnI pAse jIvana paryata na khuTe teTalAM sAdhano hovA chatAM rAtri divasa dhana meLavavA pAchaLa prayatna kare che. anArya dezamAM jAya che. jIvahiMsA thAya tevA aneka dhaMdhAo kare che. bIjAnI vastu paDAvI levA prayatna kare che, tene mATe khunakhAra laDAIo kare che. aneka jIvono saMhAra temAM thAya che chatAM potAnA svArtha ADe te jIvanI jarA paNa te paravA karato nathI, pitAnA dekhatAM. AvA hajAro pRvipatie mATImAM maLI gayA. e najare jovA chatAM pitAnA duSkartA mATe tene jarApaNa vicAra AvatuM nathI. nathI pite khAte, nathI bIjAne khAvA dete paNa kevaLa saMcaya karyA ja kare che. A sarva pravR
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 ttie mithyAtvanA jorane lIdhe te jIva kare che. te sAthe anaMtAnubaMdhI cAre kaSAyA vartAtA hAya che. Ama A krodha, mAna, mAyA ane leAbhanI prakhaLatA jnmanI rahevI te mithyAtvane pASaNa ApanArI che. A sAthe viparIta bhAvanA--viparIta medhanAM kALAM pudgalA ane malIna pariNAma rUpa mithyAtva mAhanIya, aradhAM kALAM ane aradhAM dheALAM mithyAtvanA pudgala rUpa mizra mAhanIya ane mithyAtvanAM dhALAM pudgala rUpa samakita meAhanIya te, sAta prakRtinA nAza karavAmAM Ave te kSAyaka samyaktva pragaTe che. kaSAyanA sarvathA kSaya te AMhI thatA nathI paNa jene anaMtAnubaMdhI krodha mAna, mAcA leAla kahe che tenA kSaya AMhI thAya che. eka vakhata krodhanA, mAnanA, mAyAnA ke leAlanA aMge evI kilaSTa lAgaNI thAyake jene lIdhe anaMta tIvra rasa temAM hAya che. arthAt krodhAdinI chellI hada temAM ghaNAMja krura pariNAma thAya che tene ana tAnukha dhI krodha kahe che. AvAja mAna mAyA ane leAbhanAM pariNAma thAya che tethI tene anaMtAnu dhI kaSAya kahevAmAM Ave che. tenA kSaya thatAM AtmAnI ujavaLatA ane dRDha zraddhA rUpa kSAyaka samakita pragaTe che. mithyAtvamehanI, mizramehanI, samakitamehanI rUpa darzanamehanI traNa prakRti ane cAra anaMtAnu khaMdhI kaSAya ema sAtanA upazama thAya, tenA AhAra vipAkaudaya na heAya paNa sattAmAM rAkhathI bhArelA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ gna peThe paDI rahe tene upazama samakita kahe che. Aja sAta prakRti kAMIka dabAyelI upazamelI sattAmAM paDI hoya ane kAMIka bahAra AvatI hoya tene bheLavIne kSaya karAto hoya tene kSapazamika samakita kahe che. karmo ATha che jene vistAra AgaLa upara Avaze. A karmo jugala-jaDa che ane jIvanI AtmabhAna vagaranI sthitimAM rAgadveSa ane ajJAnatAvALI lAgaNathI tene AtmA sAthe dudha ane pANInI mAphaka saMbaMdha thAya che. tene lIdhe AtmA upara AvaraNa Ave che. AmAM pariNAmanI mukhyatA che jenuM bIjuM nAma upayoga che. A zubha azubha ke azuddha upAze jIva vAraMvAra pariName che, te pariNamavAthI utpanna thatA vividha vikalpo ane vartana, temAMthI A sarva karmanuM maMDala utpanna thAya che. AkhA vizvanI vividhatAnuM kAraNa paNa e karmo ja che. A upagane kayA bhAve pariNumAve ane kayAbhAve na pariNumAva enI jAgRtinI kSaNe kSaNe jIvane bahuja agatyatA che. zuddha upayoga je nirAkAra darzana che, je 'nirvikalpa svarUpa che temAMja zAMti AnaMda ane karma kSaya karavAnuM sAmarthya che te sivAyanA zubha, azubha ane azuddha 'upage jJAna upage ke darzana upage pariNamavavAthI tamAma sukha duHkhanI utpatti thAya che. jema jema A jIva
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 zuddha upayAge pariNamavA prayatna kare che tema tema AtmAne vikAza vadhatA jAya che ane jema jema zubha azubha ane. azudhdha upayAge pariNamavA prayatna kare che tema tema AtmAnA vikAza aTake che. aTake che eTaluM ja nahi paNa tenI dhAti paNa thAya che. zudhdha upayeAgane lakSamAM rAkhIne temAM sthiratA karI na zakavAthI jIbha upayeAge. pariNamavAmAM Ave che teA zuddha upayeAgamAM javA mATe keTalIka saralatA thAya tevAM sAdhanA jIvane maLI Ave che e apekSAe :jIbha upayoga ThIka che. khAkI zudhdha lakSasivAyane vizvanI mAyAne uddezIne karAtA jIbha upayAga e bhAvI du:khanuM ja kAraNa thAya che. AtmA kevaDA che ? AtmA jJAna pramANe che. jJAna e jJeya pramANe che. oya eTale jANavA ceAgya kAipaNa padmA, jyAM jyAM jANavA ceAgya padArtha che tyAM tyAM jJAna tene jANe che. Agneya lAka ane aleAka rUpa vizva che. arthAt AkhuM vizva jANavA ceAgya che mATe jJeyanI sAthe jJAna paNa sa`tra che. jemAM A jaDa ane caitanya rahelAM che tene leAka kahevAmAM Ave che ane jyAM kevaLa AkAza che, khIjA kAipaNa padArtho jyAM nathI tene alaika kahevAmAM Ave che. A leAkAleAka e jJAnanA viSaya che. arthAt jJAna tene jANI zake che. mATe .
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 jJAna paNa A apekSAe vizva vyApi che, karmanAM baMdhanamAMthI mukta thayelA AtmAnuM ja jJAna vizvane joI zake che. bAkI sAmAnya jIvanuM jJAnate jJAnAvaraNa karmanA AvaraNathI dabAyeluM hovAthI te amuka maryAdA pramANe ja jANI zake che. je AtmAthI jJAna adhika hoya athavA AtmAthI ya-jANavA cagya padArtha adhika hoya te jJAna ane AtmAno lakSya lakSaNa bhAva-guNa guNa bhAva naja banI zake. jJAna guNa che ane guNavALo AtmAM guNa che. guNane mUkIne guNa na hoya ane guNane mUkIne guNa na heya. Ama guNa guNIno tadrupa saMbaMdha che. bemAMthI ekane abhAva karatAM bannene abhAva thAya. ane jyAM ekanI haiyAti hoya tyAM bIjAnI paNa haiyAti hAyaja. jJAnane svabhAva jANavAnuM hovAthI jyAM jANavA yogya padArtha che tyAM tene jANanAra je hoya te jJAna ja che. jJAnAvaraNa karmathI chuTa thayela AtmA tenA jJAnaguNathI vizvane jANI zake che. A jJAtA guNavaDe-cA jJAtA guNanI apekSAe AtmA vizva vyApI gaNAya che. jema dudhamAM nAMkheluM IndranIlaratna pitAnA teja vaDe dudhane sarva bAjuethI vyApI rahe che. badhuM dudha tenI prabhAvaDe lIluM dekhAya che. lIlAza dudhamAM sarvatra vyApI rahe che tema ya-jANavA cogya padArtha upara-padArthanI aMdara nAkheluM jJAna-mukeluM jJAna te yamAM badhI bAjuthI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ , 18 vyApi rahe che. arthAt badhI vastune jANe che. ratna eka sthaLe rahevA chatAM tenI prabhA dudhamAM vyApi rahe che tema AmA ekasthAne rahevA chatAM tenuM jJAna sarva padArthane badha karI le che. jema rUpane-padArthane grahaNa kare che chatAM rUpasvarUpa-padArtha svarUpa AMkhe thatI nathI tema jJAna ya-jANavA ceAgya padArthane jANe che chatAM te padArtha svarUpa thaI jatuM nathI. dUra rahelA padArthane paNa jJAna svabhAvika rIte jANI zake che. jJAna pitAne ane parane jANe che. * jema dIpaka padArthone prakAzIta kare che tema pitAne paNa prakAzIta kare che. pitAne prakAzIta karavAne bIjA dIvAnI jarUra paDatI nathI, tema jJAna bIjA padArthone prakAzIta kare che. evI ja rIte potAne paNa pitAvaDe prakAzIta kare che. tene pitAne prakAzIta karavAne bIjA AtmAnI jarUra paDatI nathI, eTale AtmAne dharma sva-parane prakAza karavA-jANavAne che. jJAna ane AtmAno abheda saMbaMdha che. 'jJAnAvaraNa karmanAM tamAma AvaraNo vizuddha dhyAnathI hara thatAM, Indriya tathA manAdinI madada vaDe thayeluM kSApathamika jJAna nivRtta thAya che ane nitya ujavaLa kSAyaka jJAna pragaTa thAya che. A sarvotkRSTa ane vyAghAta vinAnuM
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAyikajJAna bhUta bhaviSya ane vartamAna kALamAM thaI gayelA, chatA ane achatA tamAma padArthone ekI sAthe -jANe che ane jIve che. achatA padArtho te kahevAya che ke je atIta kALamAM thaI gayA ane bhaviSya kALamAM thavAnA che. atIta ane bhAvI badhA padArtho pota potAnA kALamAM -jema rahelA hoya tema vartamAna kALamAM kevalajJAnIo jANe che. je A jJAna ekI kALe ekI sAthe sarva padA ne na jANatuM hoya te te eka paNa padArthane kaI vakhata jANI na zake. kemake eka padArthamAM anaMta paryAya rahelA che te badhAne je jJAna eka pachI eka ema anukrame - jANavA mAMDe te ghaNA kALe paNa jANI na zake, mATe traNe kALanA padArthone e jJAna ekIsAthe jANI zake che. AtmAnuM svarUpa juo. - IndriyonA vyApAre je jevA sAMbhaLavA vigere che tene baMdha karIne, manane saMkalpa vikalpa vinAnuM banAvI - daSTAnI sthitimAM rahetAM je dekhAya te zuddha svasaMvedana che. pitAne pitAne anubhava thAya che te AtmAnuM svarUpa che. jeo Atma vicAranA jJAna vaDe rAgAdi rahita zuddha caitanyatAne pAmyA che tevA jJAnIo pitAne prApta thayelA kevalajJAna vaDeja pitAnA AtmAne jANe che, tyAre bIjAo nirdoSa zratajJAnavaDe AtmAne jANe che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAre rAgadveSanI parAdhinatA vinAnuM jJAna jIvamAM - vartatuM hoya tyAre AtmAnA karma maLane nAza karanAra te cAritra kahevAya che. jyAM sudhI jJAna krodhAdikaSAyothI dUSita hoya che tyAM sudhI ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane saMgatyAga erUpa vyavahAracAritra paNa TakI zakatuM nathI, je vakhate jJAna AtmanA svarUpamAMja samAI rahe che. arthAta jJAna AtmAkAre pariNamI rahe che, tyAre hiMsA, asatya, cArI, vyabhicAra-mithuna ane parigrahAdie badhuM keNa jANe kayAe nAzI jAya che, tenI haiyAti tyAM rahetI nathI paNa pAchuM jJAna viSayAkAre pariName che ke tarataja hiMsAdi ane krodhAdi badhA AvIne ubhA rahe che. A uparathI e nizcaya thAya che ke viSayAkAravRtti thavI-jJAnanuM viSayAkAre pariNamavuM teja adharmanuM mULa che. ane jJAna AtmAkAre pariName teja AtmAnA svabhAva rUpa dharmanuM mULa che. jJAna darzana cAritra rUpa niraMjana AtmasvarUpanuM - gIe jyAre dhyAna kare che tyAreja karmone kSaya thAya che ane AtmAnuM sukta svarUpa pragaTe che emAM jarA paNa saMzaya nathI. je manuSya AtmAthI parAk mukha thaI paradravyamAM rAga kare che tyAre tenAmAM jJAnAdi ratnatraya-jJAna darzana cAritra TakI zakatAM nathI ane tene cAritramAM gati-pragati karanAra paNa naja kahevAya. jeo cAritranA kharA svarUpane jANavA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALA che teo AtmAnI sAthe abheda rUpa zuddha jJAna darzana cAritramAM pragaTapaNe niraMtara pravRtti kare che. vyahAra cAritrAdi. AcAra vicAranuM jANavuM te jJAna, tatvanI rUci thavI -tatva rUcavA te darzana-samyakatva ane tapazcaryA karavI, vrata dhAraNa karavAM te vyavahAra cAritra che. nizcaya cAritrAdi, AtmA AtmAvaDe AtmA tarapha pravRtti kare te nizcaya cAritra che. AtmA AtmAvaDe AtmAne jANe te nizcaya jJAna che. ane AtmA AtmAvaDe AtmAne juve te nizcaya darzana che. vyavahAra sAdhana che. nizcaya sAdhavA cogya sAdhya che, mATe mokSanI IcchAvALA jIvAe AtmAnuM jJAna karIne zradhdhA pUrvaka te pramANe AcaraNa karavuM, kemake mekSanI praptine bIjo keI upAya AnA je sarala nathI. pata pitAnA viSayathI Indriyone rekIne, cittane vika vinAnuM banAvIne svarUpa sthiratAne abhyAsa karanArane tavathI AtmAnuM svarUpa spaSTa dekhAya che anubhavAya che. AtmAnuM svarUpa kevuM haze? te svarUpa svasaMvidita che. pitAneja pitAno bedha ane . sAdhana che. tibhAne juve te che mATe
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22. anubhava thAya che. tene indriyo joI zakatI na hovAthI te IndriyAtIta che. pUrNa svarUpa pragaTayA pachI te jatuM nathI. kevaLajJAna sivAya bIjuM AtmAnuM svarUpa zuM hoI zake ? arthAta te sivAya bIjuM svarUpa nathI. IndriyonI apekSAmadada vinA pitAne potAnA baMdha thA-anubhava tha. ane te paNa kaI vakhata nAza na thAya tema TakI rahe te kevaLajJAna AtmAnuM svarUpa che. rAga baMdhana kartA che. je manuSyane AtmA sivAya anya vastumAM jyAM sudhI eka aNu jeTalo paNa rAga che tyAM sudhI pUrNa svarUpa pragaTatuM nathI, kadAca te AtmasvarUpane zAstro dvArA jANato hoya chatAM rAgAdinA kAraNe te pApa vaDe baMdhAyA vinA rahetuM nathI. utkRSTa punya baMdha. je manuSya potAnA Atma svarUpane mUkIne paMcaparameSTi -je arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu rUpa che tenI sevA kare che, tenA guNa gAya che te utkRSTa-uttama punya baMdha bAMdhe che, paNa potAnA zuddha AtmAnA dhyAna sivAya karmane kSaya karI zakato nathI. AtmAthI anya badhAM padravyane dUra karIne AtmatattavamAM rati-prIti karyA vinA AvatAM kama sekavAne koI paNa samartha thatuM nathI. A vAta
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ cakakasa che. je manuSya mekSa prApta karavAnI IcchAe paradravyanI-Atma sivAyanI upAsanA kare che te himavaMta parvata ta javAnI IcchA karIne tenI vidhI bAjue samudra tarapha prayANuM karanAranA jevuM kare che ema huM mAnuM chuM, kemake te taraphanI pravRttithI tene te vastu maLavAnI nathI paNa ulaTa te tenAthI vadhAre vegaLa rahe che. je AtmA paradravyanuM ciMtana karanAra che te paradravyamAM tadAkAra thAya che ane tene prApti paNa tenI ja thAya che. je zuddha AtmAnuM dhyAna kare che, temAMja tadAkAra thAya che, tene tenI prApti thAya che. kemake vastumAM je guNa hoya teja pragaTe, bIje kayAMthI Ave ? AtmAmAM kadi nathI. jJAnAvaraNa Adi ATha karmo te pudagalanAM banelAM che. pudagale che. te AtmAmAM nathI. indriya Adi paryAsio te AtmA nathI. pAMca varNa, be gaMdha, pAMca rasa, ATha sparza, ane sacitta acitta mizra zabda, ane deha e cetana nathI, zuddha sphaTikane zatAM puSpAdine saMbaMdha thavAthI jema temAM rAtAza dekhAya che paNa tAtvika rAtAza sphaTikamAM nathI tema zarIranA rogathI AtmAne varNa gaMdhAdika kahevAya che paNa tAtvika rIte te AtmAmAM nathI. rAga, dveSa, mada, krodha, lobha, moha Adi udayika bhAvanA duSe saMsArI jIne sadA udayamAM
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 dASA hAya che paNa te AtmAnA dharmo nathI. paNa jaDa pudgalanA dA che. jo A yAdi deASA AtmAnA svabhAva dhama hAya tA meAkSa pAmelA jIvAne paNa hAI zake, paNa tema nathI, te ucika dASA che. karmonI sattAmAMthI bahAra AvelA che ane bhAgavIne dUra karI zakAya teveA che, mATe atmAnA svabhAvika doSa nathI. gati, jAti, indriya, veda, kaSAya, manAdiyAga ane jINuThANAM ityAdi paNa karmanA saMbaMdhathIja usanna thayelAM che. te jIvanuM zuddha lakSaNa nathI. A sivAya je kSaceApazamika jJAnAdi bhAve che te paNa tattvathI vicArIe te viSNuddha jIvanuM lakSaNa nathI. zuddha AtmAmAM karmanI malInatA jeTalA bhAge ochI thAya che te te bhAgane caDatAM guNuThANAMnAM nAma ApelAM che. bAkI zuddha AtmAmAM deha karmAdi kAMI na hAvAthI siddhanA AtmAnI mAphaka guNuThANuM paNa nathI. samagra rAgadveSa mahAdi rahita, jaDathI bhinna, maLa ne vikAra vinAnA, jJAna darzIna svabhAvamaya ane janma maraNu rahita evA AtmatattvanuM je niraMtara dhyAna kare che teo zuddha Atma svarUpanA anubhava karI zake che. iti prathama AtmasvarUpAdhikAra: samAsaH ajIva adhikAra. ' dharmAstikAya, madharmAstikAya, AkAzAtikAya, kALa
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane pudagala A pAMca ajIva che. jIvanA lakSaNathI ajIvanuM lakSaNa taddana juduM che. jIvamAM caitanya lakSaNanI mukhyatA che. ajIvamAM jaDa lakSaNanI mukhyatA che, jIvane jema dravya kahevAmAM Avela che tema A ajIvanA pAMce bhAgone paNa dravya kahevAmAM Ave che. eTale badhA maLI vizvamAM cha dravya che. jemAM guNa ane paryAya hAya te dravya kahevAya che. "guNe paryAya vAna te dravya" e sAmAnya rIte dravyanuM lakSaNa che. guNa payayane dra-jhare te dravya. A dro sattAmaya ane avinAzI che. utpatti, sthiti ane nAza ema traNa prakAre te sattA che. sarva padArthomAM A traNe sattA vyApta che. eka paryAyane ane anaMta paryAyane dhAraNa karanArI che. utpanna thatI padArthamAM utpanna thavA rUpe sattA rahelI che. vyaya-nAza pAmatA padArthamAM vyaya rUpe sattA rahelI che ane ane sthira rahetA padArthamAM sthira rUpe sattA rahelI che. A eka ekanI apekSAe te sattA eka rUpe paNa che. ghaTapaTAdi sarva padArthamAM te rahetI hovAthI anekarUpa paNuM kahevAya che.sava padArthamAM te sattA eka svarUpe rahetI hovAthI eka svarUpa che ane bhinna bhinna padArthamAM bhinna bhinna rUpe rahetI hevAthI te aneka svarUpa paNa che. eka paryAyamAM rahetI hevAthI eka paryAya rUpa che ane padArthanA anaMta paryAyamAM rahetI hovAthI anaMta pacAya svarUpa paNa che. mULa cha dra kahyAM che te dravyanI apekSAe koI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa padArtha usanna thatuM nathI tema nAza paNa thato nathI. dravya sadAkALa che ne cheja. payAyanI apekSAe sarva padArtha unna thAya che ane nAza paNa pAme che. eka AkAra badalI bIje AkAra dhAraNa kara, eka upAze. badalI bIje upayoga dhAraNa karo e paryAya kahevAya che. je AkAra ke upayoga badalAvye tene nAza thaye. je AkAra ke upaga dhAraNa karyo tenI upatti thaI. Ama paryAnI apekSAo chae dravyamAM utati ane vinAza thayA kare che, chatAM te utti ane nAzanA ane prasaMgamAM je vastunuM mULa dravya che te te kAyama ja rahe che. pudgalanA game teTalA AkAro badalAya paNa mULa dravya kAyama ja rahe. che, temaja AtmAnA game teTalA upage badalAya paNa Atma dravya banyuM banyuM ja rahe che. dravyanI apekSAe badhAM drA avinAzI che. guNa ane paryAya vinAnuM kei dravya nathI ane dravya vinA guNa ke paryAya paNa hotA nathI. AtmAmAM jJAnAdi guNa che, pudagalamAM rU5 rasAdi guNe che. dharmAstikAyamAM jIva ane pagale jatAM hoya tene cAlavAmAM sahAya ApavAne guNa che. adharmAstikAyamAM jIva pudagalane sthiratA karavI hoya tyAre sthiratA ApavAno guNa che. AkAzAstikAyamAM jIvapudagalane avakAza-mAga ApavAno guNa che. kALamAM navAM purANa karavAno guNa che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamastikAya amuka jIva pudagalane gatimAM madada ApatI vakhate je AkAra dhAraNa kare che te ja AkAra bIjAne madada ApatI vakhate hete nathI, padArthanI jADAI laMbAI cheDA jhAjhAM vigerenI apekSAe tene potAno AkAra pheraphAra karavA paDe che, A apekSAe tenA paryAye badalAvyA kare che. temaja adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane kALa dravya paNa pitAnA paryAye dharAve che. unna thAya che, nAza thAya che. ane mULa dravya TakI rahe che. A daSTie vicAra karatAM vizvamAM kaI padArtha nAza. pAmato nathI ane pitAnA paryAyamAM pheraphAra karI zake che. A apekSAe dareka padArtho nitya ane anitya kahelAM che. dravyanI apekSAe nityaavinAzI che. payayanI apekSAe anitya-vinAzI che. dharmAstikAya, adharmAstikAya kAkAzaane eka jIva dravya e cArenA pradeza asaMkhyAtA ane samAna che. ekanA be bhAga na thAya te paramANu jeTalI AkAzanI. jagyAne vyApine rahe che teTalA aMzane pradeza kahevAmAM Ave che. paramANu dravya poteja Adi madhya ane aMta svarUpa che. te paramANunA vibhAge thatA nathI eTale tene avibhAgI dravya kahela che. A paramANu sAmAnya manuSyanI apekSAe atIMdriya che eTale chaghastha manuSya te paramANune. joI zakato nathI, te eTale bArika che ke agni ke zastrAdithI tene nAza karI zakAtuM nathI. jyAre te ghaNuM aNu
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ o ekaThA thaI tenA audho baMdhAya che-sthaLa rUpa dhAraNuM kare che tyAre te joI zakAya che. paramANunA svarUpane atizayavALA jJAnIo joI zake che. sAmAnya manuSyate te -ghaNuM bhegAM thaI sthaLa AkAra dhAraNa kare tyAreja joI zake che. A pudagala paramANu anaMtA anaMta che. kAlekarUpa AkAzanA pradeze anaMtA che, lokA- -kAzanI aMdara dharmAstikAya, adharmAstikAya, kALa yugala ane AtmA rahelA che. AkAza AdhAra che ane A dravyo Adheya che-tene AdhAre raheva. vALA che. A pAMca dravya jema rahe che te lokAkAza kahevAya che ane te dravyuM jemAM nathI e AkAza te alakAkAza kahevAya che. A lekAkAza karatAM alakAkAza anaMta che. dharmAstikAya adharmAstikAya e ane A kAkAzane vyApine rahelA che. pudgalanA ko AkAzanA eka pradezathI mAMDIne asaMkhyAtA pradezamAM rahelA che. eka paramANu rUpe hoya tyAre te AkAzanA eka pradezamAM ja rahe che. - ghaNA bhegA thayelA hoya to te AkAzanA eka pradezamAM -temaja saMkhyAtA tathA asaMkhyAta pradezamAM rahI zake che. eka jIva lekanA asaMkhyAtA bhAgamAM rahelo che. te jIvanA pradeza dIvAnI mAphaka saMkeca vikAza karI zake che. kevaLI samuddaghAtanI avasthAmAM jIvanA pradeze. A AkhA lekamAM
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 vyApi rahe che. samuddAta sivAya jeva u zarIra dhAraNa karyuM hoya te zarIra pramANe Atma pradeze rahe che. pudgalA cAra prakAre rahelAM che. skaMdha, deza, pradeza ane paramANu. paramANuonA samUha te skaMdha, tenA amuka bhAga te deza, ekanA be vibhAga thaI na zake chatAM je deza ke skaMdhanI sAthe joDAyelA hAya te pradeza kahevAya che. ane te pradeza tenAthI judA paDe tyAre tene paramANu kahe che. vastusthitie teA pudgala drazya paramANu rUpaja che. tevAM aneka paramANue joDAIne AkRti dhAya che, tenA skaMdha, deza, pradeza evA vibhAgA kapAya che. khAkI vastugatie e badhAM paramANuoja che ane teneja pudgala kahevAmAM Ave che temAM jaDatAnA guNu mukhya hAvAthI tene jaDa paNa kahe che. suMdara AkRtie badhAine pAchI vikharAi jatAM vAra nathI lAgatI, mAhakasvarUpa batAvIne thADA vakhatamAM teja pAchu nirAzA usanna thAya tevuM udvegakAraka banI jAya che mATe tene mAyA paNa kahevAmAM Ave che. jema ghaDA vADAthI pUrNa bharavAmAM AvyA hoya eTale dhuMvADA ghaDAmAM jema vyApI rahe tema A vicitra prakAranAM ana ta pudgalA sthaLavizeSa sthaLa, sUkSma, vizeSa sUkSmapaNe leAkamAM vyApI rahelAM che. Akho leAka A pramANathI mAMDIne sthULa padArtho-pudgalAthI bharelA che, chatAM dhumADAthI ghaDA ' .
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharyo hoya chatAM bIjA padArthane pisavAno mArga tenI aMdara rahe che tema jIvAdi padArtha A lekamAM eka bIjAnI sAthe rahelA che. bArika pagale bIjAone avakAza Ape che. paraspara praveza kare che. ane anya maLe che, chatAM potapitAne svabhAva teo mUkatA nathI. pugalene mUkIne pAMce ta amUrta che. temaja niSkipaNa apekSAo che. jemAM zabda, rUpa, rasa, gaMdha, ane sparzanI vyavasthA rahelI che te mUrta kahevAya che. je dravyanA guNe indriyothI grahaNa thaI zake tema hoya te mUrta dravya che ane jenA guNe atIndriya zaktithI-AtmAthI grahaNa karI zakAya che te dravyane amUrta kahe che. saMsAramAM rahelA che jema anya anya upakAra ke apakAra kare che tema A saMsAra aTavImAM bhramaNa karanArA chAne pudgalo paNa jIvana (AyuSya) maraNa, sukha duHkha, harSa zAka, rUpe upakAra ne apakAra kare che. A vyavahAra daSTie upakAra ke apakAra che. nizcaya dRSTie vicAra karatAM pitapotAnA svabhAvamAM magna thayelA padArthomAMthI keIpaNa kaI ne kaI kALe kAMI paNa karatA nathI, arthAta tenA svarUpamAM kAMI paNa pheraphAra karI zaktA nathI. * jIva jyAre karma bhogave che-vede che tyAre karma vedatAM zubhAzubha pariNAma thAya che te zubhAzubha bhAvathI AkarSAyelAM zubhAzubha bhAvamAM joDAyelAM pudagale
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 kama paNAne prApta thAya che--kama paNe A pariName che ane te jJAnAvaraNAdi ATha ka`mAM vheMcAI jAya che. zubhAzubha mana vacana kAyAnA cegA-zakti sAthe kaSAya je krodha mAna mAyA lAla bhaLe che. A kaSAyavALAM pari NAmeA kani kheMcI lAve che. jo kaSAyA tema dAkhala na thAya--madadagAra na thAya te teTalAM madhAM karmo ekalA sana vacana kAyAnI zaktithI kheMcAi AvatAM nathI. jJAnAvaraNu, danAvaraNu, vedanIya, meAhanIya, AyuSya, nAma, gAtra, ane aMtarAya A ATha karyA che. AnA vistAra AzravanA vicAra vakhate Avaze. A AThe karmo jaya pudgaleAja che, paNa jIvanI sAthe maLyA pachI te mahu aLavAna thaI paDe che. vakhata Avye AtmAnI mahAn zaktine thADA vakhata mATe yukti-azakta khanAvI de che. jIva bhAvanA kartA che. karmInA udayathI je jIvanA zubhAzubha bhAva--pariNAma thAya che te bhAvanA karto jIva che, karmInA udayathI rAga dveSAdi vibhAva AtmAmAM utpanna thAya che tene laine AtmA rAgI dveSI vigere kahevAya che. A bhAvanA koM jIva che paNa karmonA kartA nathI. jema vividha prakAranAM paramANu peAtAnI meLeja skaMdhapaNAne pAme che, kemake paramANumAM snigdhatA-cikAzapaNAnA guNa rahelA che tene laIne tevAM sajAtiya ane vijAtiya paramANuonA jaththA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. tenA tarapha kheMcAI AvIne skaMdharUpe sthUla bhAve saMgraha thAya che. enI sAthe, be, traNa, cAra, saMkhyAtA asaMkhyAtA ane anaMtA Azuo maLIne potAnI meLe ja AMdha rUpe pariName che tema jIvanA zubhAzubha pariNAmamAM paNa rAga SanI lAgaNIo rUpa cikAza rahelI hovAthI te cikAzanA tarapha pugala paramANuo-karmane regya pagalAne jaththo svabhAvika kheMcAI AvIne te zubhAzubha pariNAmonI sAthe saMbaMdhamAM AvIne karmanI sAthe joDAIne karma rUpe pariNamI bIja rUpe Atma pradezanI sAthe sattAmAM jamA thAya che, ane tenI paripakava dazA-bhegavavAne cagya vakhata Avye tenAM zubhAzubha vipAke udaya Ave che. e uparathI e nirNaya thAya che ke pugalene karmasvarUpe pariNAmavavAmAM anya jIvAdi kAraNe nathI paNa zubhAzubha pariNAmonI sAthe saMbaMdha thatAM te pudagale ja karmarUpe pariNamI jAya che. je A pudgalene karmarUpe pariNamavA na devAM hoya te zubhAzubha pariNAmane jIve karavAM na joIe, pachI kAraNa vinA kArya thaze nahi. Ama karmanAM aNuono AtmAnI sAthe saMbaMdha thAya che chatAM cetanA-jIva keI vakhata karmapaNane prApta thata nathI tema karma paNa catanya bhAvane prApta thatAM nathI. pitA pitAnA svabhAvamAM jIva pudagala bane alagaja rahe che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33. vyavahAre jIva karmane kartA che. kAraNa be prakAranAM che, eka upAdAne kAraNe bIjuM nimitta kAraNa. jevuM upAdAna kAraNa hoya tevuM ja kArya thAya. kemake jyAM sudhI kArya banyuM rahe tyAM sudhI upAdAne kAraNe abheda bhAve tenI sAthe ja rahe che. upAdAna eTale mULa kAraNa jema ghaDAnuM upAdAna kAraNa mATI che. mATInAM jeTalAM kAryo thaze-ghaDA, mATalAM, hAMDalAM, tAvaDI, katharoTa, kuMDAM vigere-te sarvamAM tamane mATI ja mATI dekhAze, te phUTI jaze. te paNa mATIja rahevAnI, A upAdAna kAraNa kahevAya che. have ghaDe banAvavAmAM nimitte kAraNe kuMbhAra, cAkaDa-caka, dorI vigere che paNa teonI haiyAti A mATInA ghATa banyA rahe tyAM sudhI rahe ke napaNuM rahe, kemakenimitta kAraNa kAryo thayA pachI nAza pAme topaNa kAryoe nAza pAmavuM ja joIe e kAMi niyama nathI. AnuM nAma nimitta kAraNa che. upAdAna kAraNamAM te e niyamaja che ke kAryonA aNue aNumAM upAdAna kAraNe abheda rUpe vyApaka thaI rahevuM ja joIe. Ama hoya te ja upAdAna kAraNa thaI zake che. have ApaNe mULa vAta upara AvIe. karmanuM upAdAna kAraNa AtmA nathI paNa nimitta kAraNa che. je karmanuM upAdAne kAraNe AtmAne mAnavAmAM Ave te AtmA caitanya che,ane karma jaDa chechatAM tenuM upAdAna kAraNa AtmA mAnIe
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 tA karmane paNa cetana mAnavAM paDaze. vaLI AtmAthI ka alaga thai zake che ta thaze nahiM, kemake upAdAna kAraNa abheda rahe che te juduM paDI zakeja nahi. ane krama te judAM paDe che te vAta pratyakSa anubhava gamya che. karmo bhAgavA cA pachI judAM paDI jAya che mATe ja karmonuM caitanya AtmA upAdAna kAraNu thaI zakeja nahiM. je AtmAnuM upAdAna kAraNu karma mAne teA jIvane acetana paNuM prApta thaze. kemake upAdAna kAraNuja jaDa hAvAthI jIva paNa jaDa thaze, mATe karma AtmAnuM upAdana kAraNa thaI zaktuM nathI. A pramANe jo cetananuM upAdAna kAraNu jaDa ane jaDatu upAdAna kAraNa cetana mAnavAmAM Ave te cetana ane jaDa dravyanI bhinnatA-vizeSatAnA abhAva rUpa doSa paNa sarvathA dUra na karI zakAya teve! prApta thaze. AthI e nizcaya thayA ke kuMbhAra ane cAkaDA Adi nimitta kAraNe| mATIthI jeTalAM dUra ane judAM che teTaleAja AtmA karmothI judA ane dUra che. kuMbhAra vAsaNeAmAM nimitta kAraNa rUpa heAvAthI, tathA tene vAsaNAmAM pAtApaNAnI lAgaNI hAvAthI vAsaNA vecavA ke vAparavAthI ke nAza pAmavAthI tenA mULa rUpa harSa zAka ke lAbhanI asara tene thAya che, tema jIvane te nimitte harSa zeka karavA paDe che. ethI e niNaeNya thaye ke kAM AtmAthI judAM che, jaDa rUpa che ane te alaga karI zakAya che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIva ane karmane anya anya saMbaMdha.. A sarAgI jIvane Azraya laine pagale karmapaNAne pAme che, tema jIva paNe karmono Azraya laIne sarAgIpaNane prApta thAya che. AtmabhAna bhUlI karmanA udayane laIne jIva rAga dveSa paNe pariName che te vakhate A vizvamAMthI tene lAyaka pula AkarSAIne jIvanI sAthe saMbaMdha kare che. rAgadveSanA nimitte pugalo karma rUpe pariName che, ane jyAre pugalo karma rUpe pariName che tyAre jIva karmanA nimitte rAgadveSI thAya che. che. A pramANe vicAratAM rAgadveSAdi bhAva karma kare che te pachI jIvane karmane kartA kema kahevAya? arthAt naja kahevAya. nizcaya daSTie AtmA potAnA Atmika bhAvane -pariNAmane mUkIne bIjuM kAMI karato nathI. je kArya kare te kartA. rAgadveSa karma kare che mATe karo paNa te rAgAdi kahevAya. karmathI rAgAdi bhAva utpanna thAya che ane rAgAdi bhAvathI kama utpanna thAya che. Ama bhAva ane karmanuM a anya kartApaNuM che. je vakhate bhAva, karmane kare che tyAre kartA bhAva che, ane je vakhate karma, bhAvane kare che te vakhate karma kartA che. A pramANe bhAva kartA ane kama che. ane karma paNa kartA ane karma che. vyavahAra daSTie kartA jIva che. jema padAti-subhATee jIteluM yuddha rAjAe kahyuM ema
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 kahevAya che tema rAgadveSAdie karAyeluM karma, jIve karyuM ema kahevAya che. nizcaya draSTithI vicAratAM yuddhamAM vijaya meLa-- vanArAM sainyanAM manuSya che, chatAM vyavahAre rAjAne vijaya kahevAya che, ema vAstavika rIte te karmanA karavAvALA. krodhAdibhAve che chatAM vyavahArathI karma kartA jIva kahevAya che. tAtvika daSTi. udArika, vekiya, AhArika, tejasa ane karmaNa A pAMca zarIre, vAtraSabhanArAcAdi zarIranAM cha saMghayaNe, samarasa Adi che zarIranA saMsthAne, manuSya devAdi cAra gati, ekendriyAdi pAMca jAti vigere pugalanA karmathI upanna thayelA vikAre che. te caitanya rUpa nathI paNa jaDa pagale che. mithyAtva, sAsvAdana, mizra, aviratisamyagadgaSTi,dezavirati pramatta, apramatta, apUrvakaraNa,anivRttikaraNa, sUma saMparAya, upazAtamoha,kSINameha ane sAgakevalI A tera guNa ThANAM pagalika che ane karma prakRtinI vRddhi hAnIthI banelAM che. karmanI prakRti-bhede pudgalika che. tethI upanna thayelAM. guNasthAne paNa pudgalika che. mithyAtvAdi guNasthAne karmanI prakRtithI banelAM che, kemake guNasthAnanI uttimAM mehanIya karma ane anAdi kAraNa cheprathamanAcAra guNa sthAne darzana. mohanIya karmanA nimittathI banelA che. pAMcamAthI bAramA guNasthAna sudhInAM guNasthAne cAritramehanIya karmanA udayathI ba
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 nelAM che. teramuM guNasthAna manAdi yogane laIne TakI raheluM che, mATe te badhAM pugalikaja che. cidamAM guNasthAnamAM manAdicAne abhAva che, mATe te pugalika nathI. vicAra be draSTithI karAya che. Atmika draSTithI ane pudgalika draSTithI. AtmA zuddha svarUpa che, kamarahita che, e dvaSTi nizcayanI che ane te tAvika che. te draSTie vicAra karIe te je je guNasthAnamAM AtmAnI pUrNatAmAM ochAza lAge che tyAM tyAM vicAra karatAM samajAya che ke teTale karmabhAga-malInatAvALe bhAga pudagalane che. amuka prakRtinI sattA ke udaya jyAM hoya te amuka guNasthAna kahevAya, eTale karma prakRtino udaya ane karma prakRtinI sattA, A malInatA AtmAnA gharanI nathI paNa pugalanA gharanI che eTale zuddha sattAvALI nirmaLa draSTie A badhAM tere guNasthAne jaDa prakRtine laIne banelA che ema samajAyA vinA nahi rahe. pudgalika draSTithI vicAra karavAmAM Ave te A guNa- sthAne A karma ochuM thayuM eTale AtmaguNa pragaTa. ema AgaLa jema jema vadhavAmAM Ave-AgaLanAM guNasthAne prApta thatAM jAya tema tema karma pagale ochAM thatAM jAya ane AtmaguNuM pragaTa thatuM rahe, ema caMdame guNasthAne -badhAM karme nAza pAme ane pUrNa Atma svarUpano vikAza thAya. A draSTie guNasthAnakane guNarUpa-AtmAnA vikAsarUpa vyavahArathI mAnIe te te yogya che. ane sthAne ema AgaLa che tema tema ka ne vikAsa
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ apekSAvAda lAgu pADavAthI barAbara vastu svarUpa samajAya tema che. jeo deha tathA caitanyane eka mAne che teo guNasthAnane jIva rUpe kahe che, paNa jeo viveka jJAnamAM praviNa che teo guNasthAnene jIva kahetA nathI. koI zaMkA kare che ke "guNasthAna jIva svarUpa nathI, te te te guNasthAnanI stuti kema karAya che ane te te. guNasthAnamAM rahelA munione vaMdana kema karAya che? uttaramAM kahevAnuM ke-chaThThA pramattaguNasthAnathI munipaNanI zarUAta thAya che, tethI jIva ema jANe che ke chaThThA Adi guNa sthAne munione hoya che ane tethI munione vaMdanA. karAya che. ane tenI upAsanA paNa karAya che. AMhI vicAra karavAnuM e che ke guNasthAna AdhAra che ane tene dhAraka jIva Adheya che eTale guNasthAna AtmAnuM zuddha svarUpa nathI,ta guNa sthAnano AtmA sAthe abheda nathI paNa apekSA e bheda che-jIvathI guNasthAna kathaMcit bhinna che. AMhI vizeSatA e che ke A vaMdanA jIvane zubha upaganuM kAraNa che. vaMdanA karanArane zubha upaga te vakhate hoya che, ane A zubha pariNAma jIvane vividha prakAranA saMsAra sukhanA kAraNarUpa punya. Ape che. cakravati, Indra, tIrthaMkara pada AdinI prAptimAM mukhya kAraNa punya che. A punyanI prAptimAM mukhya kAraNa zubha upacAga che ane zubha upayoganuM kAraNa A munine karAtI vaMdanA vigere che. eTale pramattAdi guNasthAnene karAtI vaMdanA sAMsArika kalyA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 NanuM kAraNa che. te nirarthaka te nathI ja. paNa tethI nirAbAdha sukha zAMtivALA mokSanI prApti thatI nathI, tene mATe te zubhAzubha ane prakAranAM baMdhanone nAza karavo joIe ane zuddhacikUpa AtmAnuM dhyAna karavuM joIe. kevaLa guNasthAnanI vaMdanAthI jIvane vItarAga svasaMvedanatAvALuM sukha prApta thatuM nathI e kahevAno Azaya che. jema mIyAnanuM varNana karavAthI khaDjhanuM varNana thatuM nathI, thayuM manAtuM nathI, tema acetana dehanI stuti karavAthI jJAna svarUpa AtmAnI stuti thaI na ja gaNAya, jema khathI phADavuM cIravuM kApavuM Adi kArya thAya che te mIcAnathI thatuM nathI, mATe ja mIcAnathI khagna judAM che. tethI mIyAnanuM varNana karavAthI khatranuM varNana thatuM nathI. tenI mAphaka sAta dhAtuvALuM zarIra acetana che tenA varNanathI AtmAnuM varNana thatuM nathI. jJAna lakSaNavALo AtmA cetana che te cetananuM kAma jaDa zarIra karI zake nahiM tethI dehanI stutithI AtmAnI stuti na manAya paNa AtmAnI stutithI AtmAnI stuti manAya. jenI pratIti thavA chatAM paNa je koI vakhata pratIta thatuM nathI te tenAthI sarvathA bhinna che. jema rasathI rUpa bhinna che. zarIranI pratIti thavA chatAM caitanyanI pratIti thatI nathI mATe deha citanyathI juduM che. paNa jJAna lakSaNathI AtmA judo nathI. je deha rUpa AtmA manAya te dehanI pratIti thAya che te vakhate AtmAnI pratIti thavI joIe
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 te thatI nathI. rasanA pratIti kALamAM rUpanI pratIti thatI nathI,eTale rasathI rUpa juduMche tema zarIranI pratItithI AtmAnI pratIti thatI nathI mATe zarIrathI AtmA bhinna che. jJAna AtmAnuM lakSaNa che tethI jJAnanI AtmAthI bhinnatA che nathI, jJAna svarUpa AtmA che. indriceA vaDe je dekhAya, jaNAya, ane anubhavAya te sarva AtmAthI bAhya che, juduM che, vinAza pAmanAra che. ane acetana che, jyAre AtmAnA sAkSa thAya che tyAre rAgadveSa AdinuM svarUpa kAMi rahetu nathI, mATe A sa pulika acetana che, jema vAdaLA ADe AvavAthI vAdabene lIdhe sUryamAM aneka prakAranA vikArA jaNAya che che tema rAgadveSa mAha mada Adi je je vikArA AtmAmAM dekhAya che te te sarve vAdaLAnI mAphaka karmanI upAdhithI utpanna thayelA che. sUrya akhaMDa tejanA puMja rUpa ane prakAza svabhAvavALA che chatAM tenI ADe vAdaLe AvI javAthI tenA teja ane prakAza guNamAM echAza ane anya vikAza dekhAya che, jyAre vAdaLAM khasI jAya che tyAre sUrya potAnA mULa svarUpe che tevA dekhAva Ape che, tema AtmA prakAza svarUpa che chatAM karmanAM AvaraNAthI nara nArakAdi gati jAtimAM rAgadveSa ajJAna rUpe dekhAya che, te sarve karmanA vikArA che AtmAnA nathI, te dUra thatAM AtmA pUrNa svarUpe prakAze
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. che. A uparathI nirNita thAya che ke rAgAdi bhAve karmathI -utpanna thanArA che, AtmAnA gharanA nathI. senuM khANanI aMdara mATInI sAthe lAMbA vakhatathI hoya che chatAM sonuM e mATIrUpa thatuM nathI ane mATI sonArUpe thatI nathI, tema jIvane karmanI sAthe anAdi saMbaMdha hovA chatAM jIva kapane prApta thatuM nathI, ane karma jIvapaNane prApta thatAM nathI. sAcuM sukha AtmAmAM che, kamanA abhAvavALI dazAmAM che. AtmA pote karma upArjana karatA nathI paNa rAgadveSAdi bhAvathI karma utpanna thAya che mATe rAgAdibhAva ane karmone ApasamAM kAryakAraNa bhAva che, AtmAne tathA karmone kArya kAraNabhAva nathI. zAstronI aMdara karmanA udayathI -utpanna thayelA udayika, upazamika ane kSApazamika bhAvo vividha prakAre varNana karelA che te badhA bhAva apekSAe acetana-jaDa che. je -lAgaNIo kamanA upazama thavAthI thAya te uparAmika bhAva che. karmanA kSayathI je bhAva pragaTe te kSAvikabhAva che. karmanA kSapazamathI je bhAva pragaTe te kSapazamika che. karmanA udayathI je bhAva thAya te udayika "bhAva che. ane jemAM karmane upazama, kSaya, kSApazama ke udaya kAraNarUpa na hoya ane je jIvanA svabhAvathI ja thAya te pariNAmika bhAva che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 je lAgaNIo bIjI lAgaNInA maLe dakhAyelI rahe,bIjI lAgaNI vidyamAna heAya tyAre pragaTa na dekhAya te upa-zama che. jema agni ke dIvAdikanA prakAza, agni upara rAkha nAkhavAthI ke dIvA upara khIjI kAi vAsaNa Adi vastu DhAMkI devAthI tenA prakAza ke garamI damAyelI rahe che paNa tenA nAza thatA nathI, tema amuka pariNAmanA maLe keTalIka kanI prakRti yamAM AvI peAtAnA prabhAva jIvane khatAvI nathI zakatI te upazama bhAva che. meAhanIya karmanI prakRtinAja upazama bhAva thAya che, tethI upazamasamyaktva ane upazamacAritra pragaTe che. dazana meAha ane cAritramAha e bannene vizuddha pariNAme dakhAvI zakAya che. manuSya jema bIjA kAmamAM pravRtti karatA hAya ane temAM Azakta haiAya tyAre peAtAnI sArI ke kharAba AdatAne thADA vakhatane mATe jema bhUlI jAya che, tema sArA vicAre ke sArA sahavAsanA kAraNe jIva A banne prakRtine dabAvI zake che, paNa tene kSaya thayA na heAvAthI tevI pravRtti ke tevA nimittanA abhAve ane tenI virodhI pravRttike vireAdhI nimitto AvI maLatAM pAchI te prakRtie sattAmAMthI khAhAra AvIne peAtAnA prabhAva batAve che eTale A upazama bhAvapaNu kaMmanI prakRtinA a Mge hAvAthI te caitanya svarUpa nathI. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, prakAranA uttama te vakhate uda
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 matiajJAna, zrutaajJAna, vibhagajJAna, cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana, ceApamika bhAvanA dAna, lAbha, bhAga, upaleAga,vIya, kSaye pazamika bhAvanuM samyaktva, sarAgacAritra, ane dezivarati, A aDhAra prakRti kSApazamabhAvanI che, AmAM udaya Avela karmane kSaya thAya che ane udaya nahi" AvelI prakRtiene upazamAvavAmAM Ave che. athavA vipAkadvArA te prakRtie bhAgavavAmAM AvatI nathI paNa pradeza dvArA tenA upabhAga karAya che. jema agni upara rAkha nAkhIne agni bhAravAmAM Ave che tethI mAhArathI agni dekhAtA nathI teTaleA upazama che paNa tenI mArika varALa dvArA agninI uSmA-garamI mAhAra Ave che, tema amuka karmanI prakRti vipAka dvArA leAgavavA yAgya dakhAyelI. rahe che ane pradeza dvArA te bhegavAya che mATe tene kSayapazama bhAva kahe che. AmAM paNa prakRtine dabAvavA ke kSaya karavAnIja vAta hAvAthI A bhAva paNa pugalika che, cetana nathI. deva, manuSya, tiryaMca ane nArakIA cAragati, krodha, mAna, mAyA ane leAbha A cAra kaSAya, strIveda, purUSaveda, napuMsaka veda A traNa veda, mithyAtva, ajJAna, asaMyama, asidhdhatva, kRSNu, nIla, kApAta, tejo, padma ane zukala A cha lesyA. A ekavIza uyika bhAvanI prakRti che. je gatimAM jIva jAya tyAM tene ceAgya A ekavIza. prakRti mAMhelI prakRti uDDayamAM AvyAja kare che. AmAM paNa
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama prakRtine udayaja hovAthI A bhAva paNa acetana prakRti janya hovAthI jaDe bhAva che cetana bhAva nathI. darzana ane cAritraha kSaya thavAthI pragaTa thayela kSAyikasamyaktva ane kSAyikyAritra rUpa AtmAnI nirmaLatA, jJAnAvaraNa ane darzanAvaraNanA sarvathA kSayathI pragaTa thayela akSAyika (kevaLa ) jJAna ane kSAyika (kevaLa) darzana, aMtarAyakarmakSaya thavAthI pragaTa thayela kSAyika bhAvanAM dAna, lAbha, bhega, upaga ane kSAyika vIrya, e cAra ghAti karmane sarvathA kSaya thavAthI pragaTa thayela anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMta AnaMda ane anaMta vIrya e AtmAnA guNe hovAthI e cetana bhAva che. ane jIvatva-jIvapaNuM, bhavyapaNuM, abhavyapaNuM A traNa pAriNAmika bhAva che. A bhAve jIvanA svabhAva bhUta che eTale bhavyamAM bhavyatva ane jIvatva, abhavyamAM abhavyatva ane jIvavuM e sadA sAthe pragaTa rahetA hovAthI e traNe bhAva paNa cetana che. bAkInA badhA bhAve acetana jaDa che. nimittasaMgathI saMga saMbaMdhe Ave che ane tene jIvathI viyoga-judApaNuM paNa thaI zake che mATe te ajIva che. A badhI hakIkata jaNAvIne kahevAno Azaya e che ke jIva tattvathI ajIva tatva sarvathA bhinna che e barAbara jANavAnI jarUra che. A pravRtiomAM vividha prakAranA suMdara
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 ke asuMdara vikAra-pariNAmo jaNAya che chatAM te sarva jaDa che, pudgalanA dharma che, tene je kharekhara tenA mULa svarUpa sAthe eka karavA sudhI jANatA nathI te vyavahAre cAritravAna hoya chatAM nirdoSa zuddha AtmA je paramAtma svarUpa che tene pAmI zakato nathI. A pravRtio keTalIka to evI che ke AtmAnA jevA dekhAva kare che chatAM te pugaLoneja vikAra che, te barAbara lakSamAM rAkhavAthI jaDa citanyanuM vivekajJAna barAbara thaI zakaze. iti ajIva adhikAra. Azrava adhikAra. AtmA jyAre potAnA nirmaLa zuddha upagarUpa Atma svarUpamAM rahe che, tyAMsudhI zubhAzubhakaI paNa karma baMdha thato nathI paNa te zudha svabhAvane bhUlIne zubhAzubha upage pariName che tethI navIna baMdhananI zarUAta thAya che, eTale. zubha ane azubha upagamAMthI karmane janma thAya che. A zubhAzubha upaga mana vacana ane zarIrane pravRtti karAve che eTale sAmAnya rIte zubhAzubha upaga,mana vacana. ne zarIra upara adhikAra jamAve che tethI te pramANe manaAdinI pravRtti thAya che A pravRttine lIdhe karma baMdhanane lAyaka pagale AtmA tarapha AkarSAya che. karmanuM bIja zubhAzubha upayogamAM che paNa te upaga jAte pravRtti karI zakato nathI eTale hathIyAra tarike mana vacana kAyAne vApare che. jema.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 zakti manuSyanA hAthamAMche chatAM hathIyAranI madadathI te zakti vAparIne bIjAnA khacAva ke nAza te karI zake che, tema mana AdimAM upayAga bhaLIne manAdine pravRti karAve che,chatAM hajI temAM pUruM khaLa pragaTa thatuM nathI, eTale e manAdinI sAthe mithyAtva, avirati ane krodhAdikaSAya bhaLe che. A cAra hetuothI vizeSa prakAre karmAMnA saMgraha jIva kare che. A mithyAtyAdi cAra AvyAM eTale temanA nAyaka-rAjAmAM mAha, ajJAna vagere paNa pragaTa thAya che, have jIvanI muzkelI vadhe che, vizeSa prakAre te potAnuM svabhAna bhUlatA jAya che. peAtAne ane pArakAnA viveka-satyAsatyanA nizcaya karavAnI zakti te gumAvI bese che. AtmAmAM anata zakti che, te AkhA vizvanA prakAzaka che, AkhA vizvane dhrujAvavAnuM mULa tenAmAM che, paNa te adhu zuddha upayegamAM hoya tyAreja. e vicazikharathI nIcA paDayA pachI kramane Adhina tenu jIvana thaI jAya che, eka bhUla hArA bhUle dasanna kare che, tema have AgaLa vadhavAne male te pAche hateA jAya che. karmInuM jALuM ukelavAne badale have te jALAmAM vadhArene vadhAre sapaDAtA mane 'cavAtA jAya che. makarAnA TeALAmAM raheluM siMhanuM baccuM peAtAne jema kharUM mAnI sAthenA bakarAonA jevI pravRtti kare che, tene potAnI jAta ke maLanuM bhAna nathI rahetuM, tema AtmA A karmanA ke ajJAnatAnA ToLAmAM bhaLIne peAtAne purUSa, strI, pazu, khALaka, nAlAyaka, azakta vigere mAne che ane e karmanI prakRtie
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 je je udayika bhAva lAvI Ape che te vAta banI che matadAkAra rUpe pariNamI tene anubhava le che, e anubhava levAmAM rAgadveSa kare che, e paravastune saMgraha kare che, tene piotAnI mAne che, te mamatvane lIdhe keIne Apato nathI, kaI baLAtkAra le che te tenI sAthe maravuM ke mAravuM tevI pravRtti kare che. AvA vakhate meha rAjAnA mithyAtvAdi subhaTa AvIne tene vizeSa prakAre karmothI bAMdhe che, bhakSAbhakSa khAvA pIvA mATe lalacAve che, gamyAgamyamAM pravRtti karAve che arthAt dArU mAMsa ane bIjI abhakSa vastuo khAya che, vezyA parastrI AdinI sAthe gamana kare che, potAnI strImAM Azakti khuba rAkhe che, viSaye meLavavA jInI hiMsA kare che, juThuM bole che, cerI kare che; dhana dhAnya jamIna sonuM rUpuM Adine saMgraha kare che. AvA vakhate kodha mAna mAyA lebha Adi meha rAjAnA subhaTe tene gherI le che. pote AtmA che e bhAna bhUlyA hovAthI have dehane AtmA mAne che, jJAna dana cAritrAdi guNe tenA che tene badale krodhI, mAnI, kapaTI, lobhI, rAga, dveSI te bane che; tene potAnA guNe mAne che. pachI te zarIra tathA manane -anukULa lAge tevAM pAMca indriyenA viSamAM pravRtti kare che, te ISTa ane anukULa hoya to khuzI thAya che pratikULa hoya te nArAja thya dveSa kare che, heja sAjImAM -abhimAna kure che. monasU ri .....
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAge che, tene ja potAnuM sarvasva mAne che, tevuM mAna kadAca paisAthI maLatuM hoya te te levAne cukta nathI, mahenatathI. maLatuM hoya te tema paNa meLave che. have lebha gaLe vaLage che. game te bhege paise meLavaja. duniyAmAM "vasu vinA. nara pazu A kahevata te kharI mAne che. paisA mATe vizvAsaghAta, lAMca rUzavata, kapaTa-prapaMca karavAne have te cukate nathI, deza paradeza kheDe che, rAtrI divasa mahenata kare che, na karavAnA dhaMdhA vyApAra kare che, AraMbha samAraMbhanA. kAma karatAM acakAtuM nathI, aneka yaMtra calAve che, vana kapAve che, IMTa nibhADA pacAve che, khANe chede che, jamIna phiDe che, bhADAMo kare che, dAMtane, lAkha, pazuone, dArUAdina, aphiNaAdine paNa vyApAra kare che. A pramANe pravRtti karI pApathI paiso pedA kare che ane pachI lokamAM sAro dharmiSTa gaNAvA AbarU vadhAravA dharmane nAme paisA abhimAnavRttithI kharace che. duniyAM vAhavAha bole tethI te pitAne kRtArtha mAne che. A sthaLe dharmanuM nAma. nathI chatAM mithyA abhimAnamAM dharmane dhArI gaNAvavA mahenata kare che. koI satya mArga batAve te pitAnuM apamAna samaje che. vizeSamAM svAthI gurUonA pAsamAM te sapaDAIne adharmane dharma mAnatA thAya che. A badhAM karma Azravane AvavAnA kAraNe che. AtmadharmanA apramattatAnA zikharathI paDelAM AtmAnI kevI kevI vizvamAM viTaMbanA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che tene anubhava te have A jIvane AgaLa thAya che. pUrvanA punyabaLe kAMIka pAMca IndriyonA viSaye, mAna satkAra anukULa saMgo maLe che te temAM A jIva pitAne meTAI ane kRtya kRtya mAnI bese che.hajI AtmamAganA samukha teNe eka DagaluM paNa bharyuM hotuM nathI, chatAM A vastune miththA saMgraha, ane temAM mArA paNAnI mAnyatA, aneka prakAranI IcchAo, vividha kaSAnI ukTatA ane mana vacana zarIranI zubhAzubha pravRtti A badhAM karmabaMdhananAMja kAraNe che. A kAraNe jema jema A jIva sevato jAya che tema tema tenAmAM mehano vadhAro thAya che. satya samajato na hovAthI ajJAna vadhe che. AvA ghera karmanA AzravamAM DubelA jIvane uddhAra thatuM nathI. A karma nitadravya mArAM che, ane huM temane chuM. AvI buddhi jyAM sudhI nivRtta na thAya tyAM sudhI tenAmAMthI mithyAtva jatuM nathI, kemake A karmathI prApta thatAM dravya jaDa che, temAMthI huM ane mArApaNAnI buddhi na jAya tyAM sudhI AtmadaSTi Ave ja nahiM. A prathamanIja bhUla che, ke je vastu pitAnI nathI temAM jIve potApaNuM mAryuM che. Aja bhUle hajAro bhUla karAvI che, jyAMthI bhUla khAdhI che tyAM sudhI pAchA vaLavAnI jarUra che. te pachI ja mAga hAthamAM Ave che. A deha Adine huM mAlIka chuM, A vastuo mArI mAlIkInI che, bhaviSyamAM tene mAlIka huMja 4
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahIza, A mithyA bhrAMti che. jaDa-para vastune pitAnI mAnI tyArathI ja A jIve avaLI gati pakaDI che. tenA tyAgathIja-satya samajaNa pachIthI ja tene mArga savaLe thAya che, nahiMtara karma. Agamanane Aja mArga che. AtmAthI judAM je cetana ke acetana padArtho che, temAM potApaNAnI addhi kAma karatI rahe che tyAM sudhI karma mArga aTakAvI zakAtI nathI. potAnA svarUpane bhUline para vastumAM satyatA mAnI te mATe pravRti karavI eja karmane AvavAnA dvAre pAtAne hAthe khullA karI devAM bAbara che. jIva zubhAzubha pariNAme kare che, A pariNAmane Azraya laIne-pariNuM monA nimaMtraNane mAna daIne karmo tenA tarapha dhodha pravAha rUpe cAlyAM Ave che. A karmo sattAmAM ja thAya che. jyAre tene udaya thAya che eTale jyAre te karmonuM svataMtra sAmrAjya pragaTe che eTale pitAnI jAtinA karmone teo AmaMtraNa ApIne jIvanI cAre bAju teneja vistAra jamA karI de che, arthAt jIvane jarA vAra paNa chuTo ke ekalo rahevA detA nathI. je thoDIvAra paNa jIva A karmonA 'tivra udayathI alaga thAya to jarUra te potAnA kharA svarUpane saMbhAre ane pote mahAna duHkhI che tenuM bhAna thAya, ane A karmone alaga karavA mahenata kare, paNa rAjadvArI ane temAM kharA musaddI purUSe jema rAjAnI AgaLa pAchaLa pitAnAM ja mANo goThavI de che ane rAjA bIjA vidhI purUSanA sahavAsamAM na Ave, te mATe bahu sAvacetI rAkhe che, je
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pA. bIjuM kaI maLI jAya te jarUra rAjAne kharI hakIkta mAluma paDI Ave ane A musaddI purUSonI jALane te -toDI nAkhe paNa e prasaMge rAjAne tenA jIvanamAM bhAgye ja Ave che, tema moha rAjAe paNa A mithyAtva, aneka prakAranI IcchAo, krodhAdikaSAyo ane mana vacana zarIra -Adi pitAnA mANasene AtmadevanI-AtmArUpI mahArAjAnI AsapAsa goThavI dIdhAM che, jALa bIchAvI che ane e jALamAM AtmAne sapaDAvyuM che. je tene ekale mUkavAmAM Ave te jarUra dharma rAjAnA viveka, samyaktva, jJAna, cAritra, kSamA, namratA, saralatA, saMtoSa, tyAga, vairAgya, IcchA nirAdha, samiti, gupti Adi subhaTo AvIne tenAM baMdhane toDI nAkhe ane dukhamAMthI mukta kare, AtmabhAna jAgRta karAve ane tenI dabAI gayelI anaMta zaktio pragaTa karAve, paNa A sarbhAgyane divasa kayAMthI pragaTe ke evA samartha sadagurUnA zaraNe jaIne karmanA pAzathI AtmA chuTA thavA prayatna kare. jema prajavalaMta sUryane meghamaMDaLa DhAMkI de che tema jIvane malIna karmo AcchAdita kare che. kama be prakAranA che. dravyakarma ane bhAvakarma. karma svarUpe pariNamela pudgala piMDa te dravyakarma. dravyakarmanAM phaLa te bhAvakarma. jJAnAvaraNa Adi ATha kema te dravya karma che. ane rAga dveSa kodhAdi te bhAvakarma che. A banne prakAranA karmothI jIva DhaMkAyelA che. jema sarevaramAM nIka dvArA pANuM AvIne ekaThuM thAya che tema kaSAya
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpa nIka dvArA kema AvIne jIvanI aMdara rahe che. AtmA. mAM karma lAvavA mATe krodhAdine upayoga karavAmAM Ave. che. je krodhAdi rahita jIvamAM kama AvatAM hoya te. pachI kaI divasa keIpaNa jIvanI mukti thAya ja nahi. . eka dravyanAM pariNAma te bIjA dravyanAM pariNAma thatAM nathI. je tema thAya te svapara dravyanI vyavasthA TakIzake nahiM. jJAnadarzanaAdi cetananA-AtmAnA pariNAma che ane acetananA-pudagala dravyanAM rAgadveSAdi pariNAma che. cetananAM pAraNAma jaDanA thAya ane jaDanAM pariNAma cetananAM thAya ema keI divasa banatuM nathI. jo tema bane. to kAMte bane jaDa thAya ane kAMto bane jJAnAdirUpa cetana thAya, te kaI rIte ISTa nathI. karmathI baMdhAyela A mA karmanA pariNAme karIne rAgAdi pariNAma utpanna kare che paNa zuddha thayela mukta AtmA AvAM pariNAme paNa pariNamato nathI. tene potAnA zuddha svarUpe ja pariNamI rahe che. paradravya taraphathI sukhI thavAnI AzA ke du:khI thavAne bhaya jyAM sudhI AjIva rAkhe che tyAM sudhI Azravane mArga tenA mATe baMdha thatA nathI. para dravya strI, putra, pati, dhana, dhAnya, mAna, yaza AdithI sukhI thavAnI AzA ane zatru, roga, apayaza vyAgha, siMha, sarSAdithI duHkhI thavAnI lAgaNuM upana thavI; anukULatAmAM. DarSa ane pratikULatAmAM beda-zoka the A sarva rAgadUSanI lAgaNIo che. A lAgaNIo karmane AvavAnAM kA.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 kAraNe che-Azrava che. sukha AtmAmAM che. sukhanA kAraNe paNa AtmAnA pariNAma che. zubha pariNAme jIva punya utpanna kare che. jue ke A punya paNa Azrava che. karma che, chatAM vyavahArika sukhanuM mULa kAraNa A punyavALAM zubha pagele che, te hoya teja strI, putra, pati, dhana, lAja, AbarU, kuTuMba vigere sukhanAM kAraNa thAya ane te punya na haioya che je potAnI pAse anukULa saMcAge hoya te cAlyA jAya athavA pratikULapaNe pariName, sukhane badale duHkhadAI thAya. te vastu banI rahe te paNa pApanA udaye tene azAMtinuM ja kAraNe thAya. Ama badhuM pratyakSa anubhavAya samajAya tevI vAta che chatAM jIva A vAtane samajo ke te pramANe jarUrIyAto mATe prayatna karate nathI te pachI e punya. paNa paradravya che, e paNa dago denAra che, nAza pAme tevuM che, tene paNa tyAga karI keI divasa nAza na pAme tevuM sthAyI pariNAme sadA zAMti ApanAra Atmika sukha teja sAcuM sukha che, te samajavA ke meLa-vavA sarva padravyane tyAga karavA A jIva kema taiyAra thaI zakaze? arthAt vyavahAramAM paradravya sukhaduHkhamAM nibhinna kAraNa che paNa kharI rIte te pitAnI lAgaNIoja sukhadu:khamAM kAraNarUpa che tene ja sudhAravAnI jarUra che. evA zubhAzubha pariNAme AtmAe pariNamavuM ja baMdha karavuM joIe, tethIja AvatA Azrava baMdha thAya tema che. A
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Azrava baMdha karavA mATe jIvane AvA tatvajJAnanI bahu jarUra che. A jJAnanA abhAve potAnA ke paranA acetana dehamAM paNa cetanatAne Arepa kare che ane te meLavavA ke tene upalega levA pravRtti kare che, mATe jyAM sudhI pitAnuM ke pArakuM, vinAzI ke avinAzI, sukhadAI ke dukha-- dAI, sotana ke acetana enA bhedane A jIva jANute nathI tyAM sudhI te paradravyamAM potApaNAnI ke IbrAniSNapaNAnI buddhi karavAneja, ane tyAM sudhI Azravane mArga paNa khulleja rahevAne. upayogathI kaSAye utpanna thatA nathI ane kaSAyathI upaga utpanna thato nathI. je mUrtimAna hoya te amUrtane utpanna kare nahiM ane je amUtimAna che te mUtimAnane utpanna kare nahiM, eTale kaSAya ane upacAgane janya janakabhAva-utpana thanAra ane utpanna karanAra bhAva thAya nahiM. upayoga be prakAranA che. jJAna upaga ane darzana upayoga. A upaga cetanAzaktinA anuyAyi che. jyAM. cetanA che tyAM niyamathI jJAna darzana rahe che te amUrta AtmAnA amUrta guNa che. krodha, mAna, mAyA, lobharUpa kaSAya te mUrtimAn pudagalanA pariNAma che, jaDarUpa che, AtmAthI bhinana che, mATe upayogathI kaSAyanI utpatti ane kaSAyathI. upaganI utpatti thatI nathI. kaSAyavALA jIvane kaSAya pariNAma hoya che kemake te
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNAma utpanna kare che. siddhanA cha akaSAyavALA hovAthI temane pariNAma hotA nathI. kevaLa jJAnIone paNa sarvathA kaSAya pariNAma hotA nathI, tethI te karmabaMdhana pAmatA nathI. jIva je apariNAme rahevAne prayatna kare to tene kaSAye utpanna thatA nathI ane kaSAye utpanna na thatA hovAthI tenA pariNAmI dharmamAM vadhAre thayA kare che. abhyAsathI kaSAnI jaDa ukhaDI jatAM te babara apariNamI AtmasvarUpa thaI rahe che, ghAtikarmane saMbaMdha dUra thatAM AtmA apariNAmI sadAne mATe thaI rahe che. kevaLajJAnI jIne vAtikarmo na hovAthI kaSAya utpana thatA nathI tethI te apariNAmI che. te jIvone kaSAyathI Avate Azrava baMdha thAya che-aTakI jAya che. jIva tathA karmane anya anyanA guNonuM kartApaNuM nathI, kevaLa eka bIjAnA nimittathI ekabIjAnA pariNAmanI utpatti thAya che. tAvika draSTie-nizcaya dahiTae jIva tathA kamene potapotAnA guNonuM kartApaNuM che. jIva tathA karma eka bIjAnA guNe kare che te vAta vyavahAranI apekSAe kahevAya che. jJAnadarzanAdi guNe jIvanA che. jJAnAvaraNa, darzanAvaraNAdi AvaraNe te kamenA guNe che. matijJAna, zratajJAna, avadhijJAna Adi tathA cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidazana Adi jIvanA pariNAma-paryAya che. matijJAnAvaraNu, zrutajJAnAvaraNa, cakSudazanAvaraNa, acakSu
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ para darzanAvaraNa Adi tathA krodhamAnAdi karmanA pariNAma-5ya che. AMhI karma, jIvanA jJAnadarzana Adi guNono kartA nathI ane jIva paNa karmanA jJAnAvaraNa Adi guNone utpanna kartA nathI paNa karmanA nimittathI jIvamAM matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, cazudarzana, ecakSudana, avadhidarzana, Adi pariNAma utpanna thAya che, ane jIvanA nimittathI matijJAnAvaraNAdi cakSudarzanA varaNAdi karmanA pariNAma utpanna thAya che. AthI e nizcaya thAya che ke nizcayaSTie jIva potAnA guNone kartA ane karmo pitAnA guNone kartA che. vyavahAra karma, jIvanA guNone kartA che ane jIva, kamaranA guNane kata che. jema jIvamAM pagalanI apekSAe rAgadveSAdi bhAve utpanna thAya che tema udayika bhAvanI paNa pugalonI apekSAe utpatti thAya che. karmanA udayathI je bhAva thAya te udayikabhAva kahevAya che, te paNa jaDapudagala ja che. A bhAvane paNa je mithyAvathI mohita aMta:karaNavALA pitAnA mAne che te niraMtara pApa azravanuM grahaNa kare che. parapadArtho mArA che ane huM temane huM AvI abheda ekatAvALI kalpanA karanAra pitApaNAne ane pArakApaNane jANatA nathI. A ajJAna paNa AzravanuM kAraNa che. jenI mane vRtti, hiMsA, asatya, cerI, maithuna ane nAdinA saMcaya karavAmAM lAgI hAya-vartatI hoya te avi
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7 rati-acAritrayA viparIta vartana karAvanAra karmane Ava-vAne mAga-kAraNa che. avirati eTale IcchAone kAbumAM na letAM IcchAnusAra chuTI sukavI. vratAdinA niyamo IcchAo -upara aMkuza mUke che. vadhAre phelAve pAmatI IcchAone -aTakAve che. AvA vratAdi karIne icchAone niyamamAM rAkhavI nahiM tene avirati ke mithyAvartana kahevAmAM Ave che. A avirati karmonA zubhAzubha Azravane AvavAnuM kAraNa che, samyapha cAritra-pAMca mahAvratAdimAM pravRtti na karanAra jIva rAgadveSane laIne paradravyamAM zubhAzubha bhAva-pariNAma kare che, te vakhate te jIvamAM mithyAcAritra-viparIta vartana hiovAthI tenA pariNAma dvArA te punya athavA pApa Azravane grahaNa kare che. A sthitimAM vartatA AtmAmAM samyapha -cAritra te vakhate hetuM nathI. A zubhAzubha Azravane laIne te jIva naraka, tiryaca, manuSya ane svarganI gatimAM upanna thAya che ane tyAM karmathI usanna thatAM zArIrika tathA mAnasika sukha duHkhano anubhava kare che. A viSayethI upanna thayeluM sukha devagatimAM maLe che paNa te tRSNA ane manane saMtApa devAvALuM hovAthI vastugate te duHkhaja che. je sukha anitya, pIDAkArI, tRSNAne vadhAranAruM, karmabaMdhanuM -kAraNe indriyothI utpanna thanAruM ane parAdhina che, jJAnIo -te sukhane duHkhaja kahe che. A vizvamAM pAMca IndriyonA viSayavALAM je je sukha che te badhAM dukhathI koI paNa rIte
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 vizeSatAvALAM ke caDIyAtAM nathI. A samaja je jIvamAM pragaTa nathI thaI tene cAritravAnuM kahI zakAya nahiM. punya ane pApa ane baMdhana rUpa hovAthI saMsAranI vRddhinA kAraNe che. pApa karatAM paNa puNya AtmabhAna vizeSa prakAre bhUlAvanAra che, abhimAnanuM kAraNa che, pramAdanuM ghara che, aviratinuM sthAna che, vividha icchAonuM preraka ane poSaka che, AtmabhAna vinAnAne vizeSa pApa karAvIne dutimAM laI janAra che. pApathI jIva duHkhI thAya che, tenuM abhimAna. gaLI jAya che, duHkha tene jAgRta kare che, te dUra karavA mArga zodhAve che, vinaya ane viveka, namratA ane svAzrayatA zIkhavADe che. A pApanA udaye saMskArI jIva jAgRta thAya che ane sukhI thavAnA mAge te cAle che, Ama punyA karatAM pApane udaya koI apekSAe ThIka che. bAkI Azrava te AtmAne AvaraNa karanArAM dhoLAM ane kALAM bane prakAranA vAdaLAMja che. temAM paNa je jIva kaSAya bhAvamAM. vartate heya ane kadAca pApanA AraMbhane tyAga karIne uttama vratanuM pAlana karato hoya chatAM tevA ja karmothI mukta thaI zakatAja nathI. kemake vratA te pALe che paNa kaSAya dvArA te jIvamAM pApanA Azra AvavAnA cAlu ja rahe che. A kaSAyanI hayAtimAM pApanA AraMbhane tyAga ane uttama cAritranuM AcaraNa kAMI kArya karI zakatuM nathI. AzravathI jIvane bacAvI zakatuM nathI, mATe kaSAyane. tyAga karavAnI mukhya AvazyakatA che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTa nizcayathI lAbha, moha, kAma, krodhAdi denI utpatti. thAya che chatAM te dethI jIvanI sAthe karmano je saMbaMdha. thAya che te nizcayathI thatuM nathI paNa vyavahArathI thAya. che. nizcaya ane vyavahAra ema be naya che. nizcaya naya mULa svarUpano viSaya karanAra che. vyavahAra naya bAhya saMbaMdhasaMyoga saMbadha karanAra ane bahArano viSaya karanAra che. labha mahAdinI utpatti nizcaya nayano viSaya eTalA mATe che ke te pugalanA pariNAma rUpa che, ane pugalane kaI viziSTa AkAra dhAraNa kare che, eTale te paramANu AdinI thatI AkRti mULa dravya rUpa che, tyAre zuddha nizcaya naye Atma zuddha niSkalaMka che, tenI sAthe karmane je sabaMdha thAya che te vyavahArathI che. kemake AtmA ane karma ane bhinna bhinna dravye che temano abheda saMbaMdha thatuM nathI, paNa saMga saMbaMdha thAya che, eTale te ane sAthe rahe che paNa teTalAthI kAMI eka bIjA rUpe, pugala jema pudgalanI sAthe pariNAma pAmIne rahe che tema AtmA ane karma pariNAma pAmIne rahetAM nathI eTaleja kahevAmAM Ave che ke nizcayathI AtmAmAM Azrava baMdha thato nathI paNa vyavahAra daSTie thAya che. AthI e phalItArtha thAya che ke mithyAjJAna-viparIta jJAnanI sAthe mana vacana kAyAnI zakti bhaLatAM. temAMthI. aneka kalpanAo thAya che. vacana dvArA te kalpanAo pragaTa
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 karAya che ane zarIra dvArA te kalpanAe pramANe vana ane che. AnI sAthe avirati bhaLe che. icchAe pravRttinuM rUpa dhAraNa kare che. tenI sAthe krodha, mAna, mAyA, leAbha joDAya che. have kalpanAe ane pravRttinuM jAra vadhe che. manAdi yAganuM muLa paNa have akhaMDa pravAhe AgaLa vRddhi pAme che. A sthaLe A badhAM sAdhanAne laIne AtmA rAgadveSAdinAM, athavA zubhAzubha pariNAmeAnA bhAve: utpanna kare che. A bhAve karma Azravane anukULa mArga karI Ape che, eTale karma AzraveA AvIne jamA thAya che. tenA udbhayamAMthI phrIne rAgadveSAdi bhAve pariNAma pAme che. A bhAve karmane AtmA taraph kheMce che. Ama A karmInuM cakra--AzravanA pravAha AtmAnI badhI bAju majabuta killA aMdhe che ane AtmA peAtAnA prakAzane potAmAM mAvIne A kanA killAmAM lAMkhAkALa sudhI gherAyela rahe che. je AtmAne sva paranuM-jaDa caitanyanuM bhAna thAya che, zubhAzubha pariNAmA ane tenA aMge utpanna thatI vividha kalpanAe--jalpanAo ane pravRttione je para rUpe samaje che, tenA tyAga karIne peAtAnA zuddha upayAge sthira thAya che teja AtmA A AzravanA pravAhane rokI kanA killAne teDIne peAtAnA pUrNa svarUpe vizvamAM prakAzIta thAya che. iti Azrava adhikAra samAptaH
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmabaMdha AdhakAra. 4. jema dudhamAM pANI maLe che, jema loDhAmAM agnimaLe che tema krodhAdi kaSAya ane manavacana kAyAnI zakti vaDe je pudgale jIve grahaNa karyA che te AtmAnA sarva pradezanI sAthe maLIne rahe che, tene karmabaMdha kahe che. karma pudagala rUpa che, temAM rUpa rasa gaMdha sparza vigere che. je vakhate kamene yogya pagalAnI sAthe krodhAdi kaSAya ane manAdi ceno saMbaMdha thAya che te vakhate te pudagale karmarUpe pariNamI jAya che ane Atma pradezanI sAthe eka rasa thaIne rahe che, Ane baMdha kahe che. A baMdhathI jIva karmane Adhina thai jAya che. A baMdha cAra prakAre che prakRtibaMdha, sthitibaMdha, rasabaMdha ane pradezabaMdha. prakRtibaMdha eTale karmano svabhAva 1. sthitibaMdha eTale e karma TakI rahevA mATenI kALanI maryAdA zubhAzubha adhyavasAyathI grahaNa karelAM karmanI dalIyAM. te keTalA vakhata sudhI bhegavavAM paDe teno nizcaya 2, karmanAM pudgalene zubha ke azubha athavA ghAti ke aghAtipaNAvALe, je rasa te rasabaMdha 3. sthiti tathA rasanI apekSA vinA karmayugalanAdalIyAnuM grahaNa karavuM te pradezabaMdha athavA karma ane AtmAnA pradeze ApasamAM maLI rahe te pradezane samUha te pradezabaMdha. 4. karmanI sthiti, karmane. rasa ane karmanA pradeza-dalIyAM e traNa baMdhane je samu
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAya ane temAMthI jJAnadarzana ItyAdi Atmika zaktione dabAvavAne je svabhAva utpanna thAya che te prakRtibaMdha kahevAya che. A karmane cAra prakArane baMdha AtmA upara AvapaNa kare che. jIva jyAre rAgadveSane pariNAma utpanna kare che, rAgadveSamAM eka rasa thaI rahe che tyAre karmane baMdha thAya che. rAgadveSa sivAya ekalA mana vacana zarIranI pravRtti karavAthI te karmabaMdha thato nathI, eTale karmabaMdhanamAM mukhya kAraNa rAgadveSa che. jyAM sudhI rAgadveSa hoya che tyAM sudhI A cAre prakArane baMdha thAya che. rAgadveSa je na hoya ane mana vacana zarIranI pravRtti karavAmAM Ave te tethI te baMdha thatuM nathI. rAgadveSanA pramANamAM karmanI sthitino baMdha ane rasane baMdha thAya che. mana vacana kAyAnI zakti-pravRtti dvArA pratibaMdha ane pradezabaMdha thAya che. A rAgadveSa ane manAdinI pravRtti sAthenI vAta che, paNa je ekalA manAdi cage hoya te A manAdithI thato prakRti ane pradezabaMdha te baMdha chatAM baMdha na hoya te sAmAnya thAya che. rAgadveSathI thatuM baMdha je AtmAne hAnIkAraka thAya che te kevaLa manAdi gothI thate baMdha nukazAnakAraka thato nathI. mATe ja kahyuM che ke "rAgadveSanA abhAvamAM kamane baMdha thato nathI." jenuM zarIra tela ghI Adi cIkAza vALA padArthothI khara
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ -DAyeluM nathI hotuM paNa nirmaLa -zuddha hoya che te manuSya sajIva nivake banenI mizratAvALI vastuonuM chedana bhedana kare, vaLI te vastuonI aMdara heraphera Ava jAva kare chatAM te manuSya dhaLa Adi rajathI lepate nathI, tema rAgadveSa vinAne jIva keI padArthanuM chedana bhedana kare chatAM te karmathI aMdhAto nathI. AMhI cIkAza vinAnuM zarIra hovAthI te dhULathI kharaDAtuM ke meluM thatuM nathI,e kahevAno Azaya e che ke zarIrane dhaLa 'pramukhathI kharaDAvAmAM ke meluM thavAmAM mukhya kAraNuM cIkAza che, te nahAvAthI zarIra meluM thatuM nathI. tema jIva paNa sajIva nirjIva ke mizra padArthono nAza karavA chatAM rAgadveSa rUpI cIkAza vinAne hevAthI-rAgadveSa karate na hovAthI pApathI baMdhAtuM nathI. pApakarma bAMdhavAmAM mukhya kAraNa rAgadveSa che te sivAya baMdha thato nathI. jema cIkAzavALA padArthathI kharaDAyelA zarIravALe manuSya chedana bhedananI pravRtti pite karatuM nathI paNa tevI pravRtti jyAM thAya che tyAM pote beThA hoya che tethI vividha prakAranI raja vaDe tenuM zarIra malIna thAya che, tema kopA dithI vyAkuLa cittavALe manuSya keI paNa prakAranA pApanA AraMbhe pote jAte karatA nathI paraMtu mana vacana kAyAnA zubhAzubha vyApAranA vacamAM rahyo hoya che tethI te pApothI baMdhAya che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 chedana lena Adi pravRtti zarIrathI kare yA na kare paNa telAdinI cIkAza tenA zarIra upara hAvAthI dhaLathI. te lepAya che--kharaDAya che, tema manuSya jAte AraMbha kare ke na kare teApaNa rAgadveSAdi kha dhanAM kAraNeAnI haiyAti tenAmAM hAvAthI jIva khaMdhAyA vinA rahetA nathI. rAgadveSa na hAya. tA baMdha thatA nathI. paramArtha draSTie AtmA arUpa che eTale apa AtmAne kAI mArI zakatuM nathI tema jIvADI paNa zakatu nathI, keAI du:kha ApI zakatuM nathI tema sukha paNa ApI zakatuM nathI, kAi rakSaNa karatuM nathI ke koI pIDA paNa karI zakatu nathI, chatAM jIva tevA tevA mAravAnA jIvADavAnA sukhI du:khI karavAnA pariNAma karyAM kare che, pariNAma vakhate AtmajAgRti hAtI nathI tethI Atma bhAvinAnA A jIva AvAM pariNAma karIne niraMtara vividha prakAranAM 4 khAMdhe che. A sukha, duHkha, jIvana, maraNa, rakSaNa ke pIDana e sa sAmA jIvanA bAMdhelA ka mAMthIja pragaTa thAya che chatAM, huM khIjAne sukhI karIza, du:khI karIza, jIvADIza ke mArIza, rakSaNa karIza ke pIDA karIza ItyAdi karavAnA abhimAna. vALA jIva te nimitte tevA tevA pariNAma pAtAmAM utpanna kare che ane te pariNAmA navIna kama maMdhana thavAmAM kAra-rUpa thAya che.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya draSTie AtmA arUpi che eTale jema arUpi AkAzamAM talavAra mAravAthI AkAza kapAtuM nathI tema arUpi AtmA paNa marato ke kapAta nathI, sukhI dukhI thatA nathI, tene koI bacAvatuM ke pIDA karatuM nathI, chatAM vyavahAra draSTie kahevAya che ke amuka marI gaye, amukane mArI nAkhe, jIvADa, sukhI karyo ke duHkhI karyo, sukhI che ke duHkhI che. A sarva vyavahAra manAya che. saMsArI jIvane zarIranA saMbaMdhathI karma baMdhAya che ane te karma dvArA vyavahAra draSTie jIva mare che, sukhI duHkhI thAya che. marAya che, jIvADAya che, sukhI duHkhI karAya che. e badhuM bane che. koI jIva keIne kAMI ApatuM nathI e paNa apekSAe barAbara che. je karmamAMthI A phaLo pedA thAya che te karmo te jIve pote ja bAMdhelAM che. te udaya AvatAM temAMthI sukha du:kha jIvana maraNa pragaTa thAya che. bIjA jo temAM nimitta kAraNa thAya che paNa tAtvika draSTie je vicAra karavAmAM Ave te te jIva tenA potAnAM karelAM karmothIja sukhI ane dukhI thAya che. A ApekSA, eja kahevAmAM Ave che ke " eka jIva bIjA jIvane mArI ke jIvADI zakate nathI, sukhI ke duHkhI karI zakato nathI.' A jIvamAM eTalI badhI ajJAnatA che ke jene laIne te mAne che ke huM ja bIjAne mArIza, meMja bIjAne mAryo, meM amukane jIvADa, huM amukane jIvADuM chuM, athavA jIvA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ DIza, huM bIjAne sukhI ke duHkhI karuM chuM, sukhI ke dukhI amukane meM karyo, athavA amukane sukhI ke duHkhI karIza. Ama mAravA ke bacAvavAnA nimitta prasaMge te jIvanA pariNAmomAM rAgadveSa utpanna thAya che ane A rAgadveSa karIne dareka kSaNe A jIva navIna karmane baMdha karato rahe che. bIjAne hAthe jIvavAnA, marAvAnA ke pIDAvAnA athavA bIjAne madada karavAnA, mAravAnA, jIvADavAnA ke du:khI karavAnA vicAre ke buddhi thavI te jIvane kevaLa mehathI utpanna thatI kalpanAo ja che. athavA te mehathI kapelI che tAtvika nathI. . upakArIne upakAra anubhavatAM athavA upakAra ke apakArane badale letAM detAM mehane laIne A jIva aneka prakAranI mithyA kapanAo karyA kare che, paNa jyAre A jIvane AtmatatvanuM jJAna thAya che, tene moha tene laIne dUra thAya che tyAre te ema paNa samajavA lAge che ke " huM te kevaLa cidAnaMda svarUpa chuM. mArAmAM ke bIjAmAM rAgadveSAdi vikAre je utpanna thAya che te jJAnAvaraNAdi karmone laIne ja che. atyAra sudhInI mArI vividha kalpanAo kevaLa tAtvika ravarUpanA abhAvane ja AbhArI hatI, AvI jAgRti AvatAM AtmA potAnA nivikala5 svabhAvanAM AnaMdamAM sthira thAya che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ * kaI kaIne upakAra ke ApakAra karatuM nathI. * che keAI paNa jIva keI paNa jIvane upakAra ke apakAra -karatuM nathI. huM bIjAne upakAra karuM chuM ke nukazAna karuM chuM e mithyA buddhi che. hA. sahakArI kAraNa-nimitta kAraNa rUpe eka manuSya bIjAne sukha dukha Ape che, ane eka bIjAne nimitte sukhI duHkhI thAya che paNa tAtvika draSTie vicAratAM jeTalA jeTalA saMkalpa vikalpa karAya che te badhA te jIvanA karelA karma baMdhanamAMthIja "utpanna thAya che. mATIne ghaDe manAvavAmAM cAkaDe, kuMbhAra, derI, daMDa vigere sahakArI kAraNuM manAya che. mATI upAdAna kAraNamULa kAraNa che. tema jIvane sukha duHkha janma maraNa Adi -je kAMI thAya che tenI utpattimAM mULa kAraNuM--upAdAna kAraNuM karma che ane tene sukhI ke duHkhI karanAra bIjA -jIve te sahakArI kAraNuM-nimitta kAraNa che. A kharA kAra"NanA jJAnanA abhAvane lIdhe, A jIva ema mAne che ke huM bIjAne upakAra karuM chuM ke nukazAna karUM chuM paNa A vicAra sarvathA bhrAMtivALe ane mithyA che. upAdAna kAraNa rUpe upakAra ke apakAra karanAra to tenAM zubhA zubha karma ja che. jema mela kSaDIne pitAnI senatathI malIna kare che ane bIjAne paNa malIna dekhADe che. tema mithyAjJAna, AmAnA jJAna dazana cAritra guNane pitAnI senatathI malIna kare che ane vizvanA jIve te jIvanA jJAnAdimAM
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64, viparItatA juve che. jema pANI sAbu AdinI sobatathI: kapaDAno mela dUra thAya che ane leke te kapaDAne ujavaLa rUpe juve che, tema samyapha jJAnAdinA coge bahArathI AvI maLelA karma maLAdi dUra thAya che tyAre AtmA nirmaLa thAya che ane vizvanA che tene tenA kharA svarUpamAM jANI zake che. anAdi saMskAra, A jIva mithyAjJAna darzana cAritra traNane lAgaNI pUrvaka svIkAra kare che paNa svabhAvathI nirmaLa thayelA suva nI mAphaka samyapha jJAna darzana cAritrane svIkAra karatA nathI. nIcANavALA pradeza tarapha pANInI gati sahajathI vahyA kare che athavA DhoLAvavALA pradeza tarapha-anuzrotamAM jIne cAlavuM anAdikALanA abhyAsane lIdhe sAruM lAge che, heluM thaI paDe che paNa sAmApUre cAlanArA ja te vIralA ja hoya che. nirAgI baMdhAto nathI. kAdavamAM rahevA chatAM paNa zaMkha kALe nathI thAta, tema nirAgI manuSya kAraNasara doSavALo AhAra grahaNa kare athavA citta AhAra vApare te paNa te karmathI baMdhAte. nathI. bhUpa rahevA chatAM paNa rAgI manuSya pApakarmathI baMdhAya che. juo!taMdulI maccha pite jAte jIvane mArA nathI tema khAte paNa nacI chatAM kaSAyanA depathI yApa
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 0 AMdhIne narakamAM jAya che. zuddha sAnuM melanI sAthe rahevA chatAM paNa melathI lepAtuM nathI, tema viSayeAnA soMga hAvA chatAM, viSayAnA saMgamAM rahevA chatAM jJAnI viSaye vaDe levAtA nathI, je muni pote AhAra kare che, pakAve che, khIjA pAse karAve che ane karanAranI anumAdanA kare che te nimitte te athAya che, paNa rAgadveSa nahi karanAra nirAgI muni AhArAdi karavA chatAM adhAtA nathI. saMcamanA sAdhanarUpa zarIra TakAvavA mATe ceAgIne AhArAdi karavA paDe che paraMtu te tamAM nispRha hAvAthI AhArAdi nimitte thatI hiMsAnuM pApa tene lAgatuM nathI, paNa jo te bhAjana AdimAM tene - rAga hAya tA avazya pApanA aMdha thAya che. jo para vastumAM rahelA DhASAvaDe nirAgI jIva khaMdhAtA heAya teA pachI te jIvAnI kayAre kAnAthI kayA sthAne zuddhi thAya ? arthAta - naja thAya. paNu tema nathI, je manuSya doSa kare che te doSanA nimitta te khadhAya che. kama kAi kare ane bIjo thAya ema manatuM nathI. je tema mAnavAmAM Ave teA kAi kALe * kAinA mAkSa thAya nahi. mATe nirAgI AtmA karmothI adhAtA nathI e niyama ceAkasa che, nirAgI ceAgI viSaceAne jANavAthI badhAtai nathI, jo tema na heAya te vazvane - jANanAra kevalI paNa dhAvA joie; paNa te khaMdhAtA -nathI. jJAnI sarva drabyAne jANe che paNa anubhavatA nathI, -ajJAnIe sarvadravyane jANatA nathI paNa anubhave che
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 tathI ja te badhAya che. vastunuM jevuM svarUpa che tevuM be-- bara jANavuM tene jJAnIo jJAna kahe che. jANavuM kahe che. ane rAgadveSa mada phodhAdi sahita jANavuM tene vedavuM-anu- - bhavavuM kahe che. arthAta te jANavAmAM rAgadveSa kare te vedavuM anubhavavuM che. dravya tevA paryAya. ajJAnamAM jJAna paryAya nathI ane jJAnamAM ajJAna paryAya nathI. loDhAmAM sonAnA paryAya nathI ane sonAmAM leTAnA paryAya nathI. paryAya ane paryAyavALo temAM abheda . saMbaMdha che. loDhAnA paryAya levAmAM rahe che ane sonAnA paryAya senAmAM rahe che, tema jJAnanA paryAya jJAnamAM rahe che, ajJAnanA paryAya ajJAnamAM rahe che. tevI rIte ajJAnathI thavA vALe baMdha jJAna thavAthI thatuM nathI. jJAnI che te jJAnanA paryAyavALe che te pApane baMdha karatA nathI, ajJAnI ajJAna svarUpavALA paryAya vALe che mATe tene baMdha thAya che. pApa baMdhamAM ajJAna kAraNa che, jJAna nahiM. tethI ajJAnIne pApane baMdha thAya che jJAnIne baMdha thatuM nathI. udaya AvelAM karmo jyAre pitAnA svabhAva pramANe sukha athavA . harakha hAjara kare che--Ape che tyAre jJAnI tenA svarUpane , jANe che. ane je te sthAne ajJAnI hoya te tene bhagave che temAM rAgadepa kare che. tethI jJAnI karma bAMdhate nathI ane ajJAnI karma bAMdhe che. sukha dukha e karmanA phaLa
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 che. udaya Avela karma, jJAnIne sukha ke duHkha Ape che tyAre te jJAnI ema samaje che ane ema mAne paNa che ke A sukha dukha karmamAMthI Ave che. ane tenA mAlIkane sukha du:kha ApavAM te karmane svabhAva che. huM zarIra nathI paNa Ama, chuM. sukha dukha zarIra tathA manane asara karanArA che, mane nahi." ajJAnI jIva zarIrane pitAnuM mAne che. tethI jyAre karma udaya AvI sukha duHkha Ape che tyAre te sukhI tathA duHkhI thavA lAge che. jJAnIne rAgadveSAdivALI pariNAma na hovAthI karmabaMdha thatuM nathI, ajJAnI ajJAnane lIdhe udaya Avela sukha duHkhane nimitta kaSAyAdivALAM pariNAma karate hovAthI karmabaMdha kare che. karmathI prApta thatI gati, - jo kaSAyavALAM pariNAmathI kama grahaNa kare che te karmanA baLathI sugati ke durgatimAM jAya che. sukhanI apekSAe devanI gati sugati kahevAya che. juo ke te devagatimAM paNa keTalAka halakA devonI sthitine kugati kahevAmAM Ave che. mokSamArga ArAdhavAnAM anulphaLa sAdhane manuSya gatimAM hovAthI manuSyanI gati sugati kahe vAya che. tiryaMca tathA narakanI gati te kugati che. temAM dharmanI prApti thatI nathI, tema ajJAna tathA du:khanI adhikatA che. tiryaMcagatimAM keTalAka kAraNane pAmIne dharmanI prApti thAya che, paNa tenI saMkhyA alpa hoya che. sugati ke durgati pAmIne jIva tyAM navIna zarIra grahaNa kare che, te
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ hara zarIramAM indriyA utpanna thAya che, te indriyAdvArA viSaye grahaNa karatAM rAgadveSa utpanna thAya che, te rAgadveSatho karmonA saMgraha thAya che, te karmAMnA sagrahathI jIva sauMsAramAM pari bhramaNa kare che. te paribhramaNa karavAmAM aneka duHkha prApta thAya che, mATe du:kha bhAgavavAnI jemanI IcchA na heAya temaNe kaSAyeAnA tyAga karavA. kaSAyA tyAgavAthI AvatAM karmo baMdha thAya che, ane AvatAM karmo aTakavAthI pariNAme mAkSanI prApti thAya che. jene sajIva nirjIva ke mizra vastumAM rAgAdi hAya che, pachI te rAgAdi prazasta heAya ke aprazasta haiAya--sArA rAgAdri hAya ke naThArA heAya, tethI sArA ke naThArA riAma thAya che. te sArA pariNAmanuM phaLa punya ane kharAkha piraNAmanuM phaLa pAparUpa Ave che. A banne mULa punya ane pAparUpa pudgalanAM banelAM che, mUrtimAna che ane sukha du:kha ApanAra che. saMsArI jIvAne eka AvA svabhAva hAya che ke putra strI mitra svajana saMbadhI Adi sajIva vastu; vastra, dhana, suvarNAdi ajIva vastu, ane suvarNAdi sahita srI Adi te mizra ityAdi anukULa vastune pAmIne temAM rANa kare che, tyAre pAtAne pratikULa zatru, kAMTA, kAMkarA, TADha, tApa, rAha AdimAM dveSa kare che, A iSTA niSTamAM rAgadveSa karavAnuM riNAma e Ave che ke te nimitte jIva punya pApanA adha
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 che kare che ane A 'dhanA kAraNe lAMmA vakhata paryaMta te saMsAramAM paribhramaNa kare che. punya pApanuM phaLa mUtta thaI bhAgave che. te punya pApanAM sukha duHkha rUpa phaLa bhAgavavA jIva mUrtimAna thAya che, kemake mUrta karmanuM phaLa paNa mUtta hAya che te amUrta AtmAvaDe bhAgavAya nahi. karmo pugalanAja vikAra che. temAM zabdarUpa rasa gaMdha ane sparzI che tethI te sU che--AkRtivALAM che. jevuM upAdAna tenuM kA thAya che. sukha duHkhanuM upAdAna kAraNu mUtta hAvAthI sukha 65 rUpa phaLa paNa mUtta che, je mUrtika hAya che te mUrtanuM mULa bhAgave che, ethI nizcaya thAya che ke sUtta karma phaLa bhAgavanAra saMsArI jIva kacit--kAi apekSAe mUrti mAn kahevAya che. AtmA amRtta che chatAM punya pApe vaza karelA hAvAthI te mUrta thAya che. jyAre te punya pApathI mukta thAya che tyAre te amRttadeha vinAnA thaI rahe che. vikArI ko AtmAne vikArI jevA karI deche, chatAM paNa jema AkAzane vAdaLA vikArI manAve che te vAdaLA javAthI AkAza pAchuM svaccha svasvabhAvamaya thaI rahe che tema kanA vikAro dUra thatAM AtmA nirmaLa zuddha svarUpa thai rahe che. punya pApanAM kAraNeA. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhue
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 rUpa paMca parameSTinI parama bhakti mana vacana zarIrathI karavI, vizvanA tamAma jIve upara karaNA karavI, temane dravya ane bhAvathI madada karavI. bhAva madada te temanAmAM sutI paDelI Atmazaktine jAgRta karAvavI, ane pavitra cAritramAM prIti. karavI e punya baMdhanuM kAraNa che. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, dezavirati, samyakdraSTi ItyAdi pUjya purU nI niMdA karavI, jI tarapha nirdayatA rAkhavI-vAparavI, niMdanIka AcaraNa karavAM, temAM prIti rAkhavI tethI pApane baMdha thAya che. nitya zAzvata sukhane nahiM mAnanArA, mugdha buddhivALA ja punyathI sukhanI prApti ane pApathI duHkhanI prApti thatI hovAthI punyane sAruM mAne che ane pApane kharAba mAne che. paNa punya ane pApa banane sarakhAM che. kema ke punya tathA pApa banethI janma maraNa rUpa saMsAra aTavImAM paribhramaNa karavuM paDe che. punyathI , AtmA kAMI nirmaLa-zuddha thato nathI, eTale AtmAnI nirmaLatAne jevA icchatA jIve te punya ane pApamAM khAsa kAMI vizeSatA aMgikAra karatA nathI-mAnatA nathI. je manuSya viSaya sukhathI pAchA haThIne pitAnA zuddha svarUpamAM sthiratA kare che te punya pApa buddhine-punya pApa rUpe pariNamavAnA pariNAmane tyAga kare che. kemake A zubhA zubha pariNAmeja saMsAra aTavImAM duHkharUpa vAghanA moMDhAmAM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvane laI janArA che. A pariNAmeno tyAga karanArAja karmamaLa rahita thaI zuddha AtmAne pragaTa karI mekSamAM jAya che. viSaya sukhathI pAchA haThavAnI Atma kalyANa karavAnI IrachAvALAone ghaNI jarUra che, kemake viSaya vAsanAthI. cittamAM caMcaLatA utpanna thAya che. jyAre pariNAmanI nizca- * tA thAya che tyAre Atma svarUpamAM sthiratA thAya che, jyAM sudhI AtmAmAM nizcaLatA thatI nathI tyAM sudhI vAraMvAra janma maraNa ApanAra punya pApanI kartavya paNAnI. buddhine A jIva tyAga karI zakatuM nathI, jyAM sudhI punya pApane tyAga karAtA nathI tyAM sudhI karmabaMdha cAlu rahe che ane jyAM sudhI karmabaMdha cAlu rahe che tyAM sudhI mahAna zAMti dAyaka mekSanI prApti thatI nathI, mATe mokSanI IcchA vALA e viSaya taraphanI pravRtti prathama baMdha karavI. ane AtmasvarUpamAM sthira thavuM.. iti baMdha adhikAra samApta . saMvara adhikAra. 5. karmone AvavAnA mAMne rekavA te saMvara kahevAya che. A saMvaranA be bheda che eka dravya saMvara bIjo bhAva saMvara. krodhAdi kaSAyone rikavA-utpanna thavA na devA te.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ haka bhAva saMvara che, te kaSAye rekavAthI kaSA dvArA AvatA karma AzravanuM je rokavuM thAya che tene dravya saMvara kahe che. kaSAvALI mana vacana zarIranI zubha ke azubha pravRtti karavA vaDe je karmo Ave che te Azrava che. te Azravane rekavA te saMvara che. bhAva rUpa kaSAyane rokavA te bhAva saMvara che, ane te kaSAye rekavAthI je karma dravyanuM AvavuM baMdha thAya che te dravya saMvara che. kaSAyathI karma Ave che ane karmathI kaSAye utpanna thAya che mATe karma ane kaSAya -banene nAza thavAthI AtmAnI pUrNa zuddhi pragaTe che. kaSAya -te bhAva karma che ane karma te dravya karma che. dravya karma ane bhAva karmane ApasamAM bIja ane vRkSa je anya anya utpanna karavAno saMbaMdha che. vRkSa paheluM ke bIja paheluM ta kahI zakAtuM nathI, tema dravya karma pahelAM ke bhAva karma pahelAM te kahI zakAya tevuM nathI, chatAM vRkSane nAza thavAthI AgaLa upara tenI paraMparA cAlatI nathI tema kaSAya ane karmano nAza thavAthI tenI AgaLa vadhatI paraMparA nAza pAme che, ane tethI AtmAnI parama vizuddha pragaTa thAya che. kaSAcethI kaluSita-malIna thayela jIva para dravya-jaDa mAyAmAM pravRtti kare che. paradravyamAM pravRtti karatAM AtmajJAna dabAya che-Atma zaktine hAnI pahoMce che. AtmabodhanI hAnI thatAM mithyAvanI vRddhi thAya che, mATe karma baMdhanA kAraNe rUpa kaSAyone avazya tyAga kare.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSAya dUra karavAnAM sAdhano. vividha prakAranA hiMsAmaya AraMbhene tathA kaSAne. tyAga kare, jaDa ane caitanya banenuM sArI rIte jJAna karavuM, punya tathA pApanI IcchAo mUkI devI. loka cavahAra ke jemAM dharma nathI paNa gADarIyA pravAhanI mAphaka nizAna bAMdhyA vinA cAlavAnuM hoya teno tyAga kara, te. tarapha udAsInatA rAkhavI ane vizuddha darzana, jJAna tathA cAritramaya nirmaLa AtmAnuM aMtarAtmAvaDe dhyAna karavuM te kaSAye hara karavAnA sAdhana che. kaSAya tathA AraMbhamAM pravRtti karavI, jaDa caitanyanA bhedanuM jJAna na karavuMpunyamAM abhilASA rAkhavI, lokavyavahAramAM Azakta thavuM ane vizuddha AtmAnuM dhyAna na karavuM e sarva kaSAnI vRddhi thavAnAM kAraNe hara karyo sivAya kaSAyeno nAza naja karI zakAya, mATe upara jaNavela kaSAya nAza karavAnAM sAdhano sevavAM joIe. A pugale varNa gaMdha rasa zabda ane sparza vALAM che. zubha ane azubha che cetana ane acetana che. mUrtimAna chetene AsamAnI sAthe saMbaMdha na hovAthI AtmAne te sukha dukha kevI rIte ApI zake ? arthAta ja ApI zake, chatAM ajJAnI jIve te pudgalamAM rAgadveSa kare che. keI paNa pudgala, AtmAne nigraha karavA ke AtmAne anugraha
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. karavAne zaktimAna nathI mATe nizcaya daSTie jIvAe te pudgalAne viSe kAi paNa sthaLe rAgadveSa karavA cegya nathI. je pudgalanAM paramANu A rAgadveSa, krodha mAna Adi bhAva karmI rUpe pariNamyAM che te apekSAe te cetana rUpa manAya che. rAga dveSAdvi pudgalanA paryAya che chatAM te AmAnA vibhAva pariNAma kahevAya che, A apekSAe pugalane amUrti kahelAM che. nahiMtara pudgale mUrtimAna kahe vAya che ane rAgadveSane acetana manAya che. A pudgalAthI AtmAnuM svarUpa bhinna che chatAM ajJAna tAne lIdhe uttama-sArAM pudgalAdikamAM rAga ane niti pudgalamAM dveSa kare che. rAgadveSa kyAM karU ? mArA tarapha upakAra karanAra ke apakAra karanAra tarapha huM jyAre jouMchuM tyAre mane khIjAnuM yA tenuM acetana zarIra dekhAya che paNa cetana AtmA dekhAtA nathI, teA tenAM karelA upakAra ke apakAramAM kyAM rAga ane kyAM dveSa karUM arthAt te zarIra upara rAga dveSa karavA nakAme che. zatru, mAtA, pitA, strI, svajanA, bhAI, heMnA ane putra putrIe te sarva A zarIrane madadagAra thAya che athavA te teno nAza kare che paNa mane cetanAtmAne teo kAMI karatA nathI-karI zakatA nathI. kharekhara mUrti mAn zarIza
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ -amUrta AtmAne anugraha ke nigraha karI zakatAM nathI. tatvathI huM je cetana svarUpa chuM tenAthI acetana juduM che, mATe te viSe rAga-dveSa kare te cukta kema gaNAya? huM mArA zatru ke mitranA acetana zarIre dekhuM chuM paNa A -tmAne joI zaktA nathI te pachI teone anugraha ke nigraha huM kevI rIte kahI zakuM? zatru ke mitranA zarIrane upakAra karavAthI ke nukazAna karavAthI tenA AtmAne upakAra ke apakAra thaI zakatuM nathI, kemake zarIra AtmAthI bhinna che. A mAro deha paNa mane anugraha ke nigraha karavAne samartha nathI, te zarIrane huM nigraha ke anugraha karuM te huM mAnuM chuM ke te mArI buddhi vRthA che arthAt mArI mahenata nakAmI che. kartA hartAnI kalpanA mithyA che. bIje kaI manuSya ane guNa karavAnuM ke mArA guNane nAza karavAne samartha nathI, tema huM paNa keIne guNa karavAne ke tenA guNeno nAza karavAne samartha nathI. huM koIne guNa karuM ke guno nAza kare athavA bIje manuSya ane guNa kare ke mArA guNene nAza kare te badhI kalpanAo mithyA che ane mahAdhina jIvoja A mithyA kapanAo kare che. jJAnAdi guNa AtmAne svabhAva . tene nAza thato nathI
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale samyaphajJAnAdi guNe huM kaIne utpanna karI ApuM ke tenA guNone nAza karuM, ke ke mArA te guNene utpanna kare athavA te guNene nAza kare A sarva ajJAnI mehAbhibhUta jInI kartAhartA paNAnI mithyA ka95nAo che. IndriyenA viSaye jJAna darzana cAritrane nAza karatA nathI tema niraMtara sevA karAyela gurUAdi te jJAnAdi guNone karatA nathI, ApatA nathI. pariNAmIjIvane te guNo pitAnI meLe paryAya rUpe utpanna thAya che ane paryAya rUpe vinAza pAme che, te paNa te guNe karI zakato nathI. tema bIje paNa kaI vakhata tene nAza karI zakatA nathI. indriyonA viSayothI jJAna darzana cAritrane nAza thAya che ane gurnAdinI sevA karavAthI jJAnAdinI prAptiutpatti thAya che, A vAta vyavahAra daSTie barobara che. tAtvika daSTie tapAsatAM mAluma paDe che ke AtmA jyAM sudhI pariNamI hoya che-zubhAzubha upage pariName che tyAM sudhI matijJAna, kRtajJAna, avadhijJAna, mana:paryava jJAnapaNe pariNAma pAmyA kare che. A pariNAme paNa eka apekSAe AtmAnA che. AmAM AtmAnA navIna puNe kayAIthI AvatA nathI tema tene nAza paNa thatA nathI. je guNane nAza thAya te AtmAne paNa nAza thAya, kemake guNa ane guNane abheda saMbaMdha che. vibhAvika guNa dUra thaI zake che paNa savabhAvika guno nAza thatA nathI,
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ tema tenI utpatti paNa thatI nathI. AtmAnA paryAmAM zaiNa mukhyatA bane che paNa sarvathA utpatti ke sarvathA nAza banate nathI e kahevAno Azaya che. zarIra, Indriye, dravya, viSaya, vaibhava, svAmI, sevaka e sarva mAro che tema vyavahAre kahevAya che paNa tavathI kahevAya nahiM, je tatvathI-nizcayathI te zarIrAdi jIvanA hoya to te AtmAthI judAM hovA na joIe, temaja zarIrAdimAM ane AtmAmAM bheda hA paNa na joIe. A bheda te pratyakSa dekhAya che mATe zarIrAdi AtmAnAM nathI e tAtvika daSTi che. A pramANe jeo ravApara dravyane jANIne svadravyane paNe ane paradravyane parapaNe sadA mAne che te AtmatattavamAM rakta thayele cogI saMvara kare che, arthAt AvatAM karmane aTakAvI zake che. dravyaparyAyanI apekSAe phalanA bhaktAnI vividhatA. eka jIva kAMika zubha ke azubha karma kare che ane tenuM phaLa bIjo bhegave che ema banatuM nathI. je jIva zubhAzubha karma kare che te ja jIva tenuM phaLa bhogave che. A ane vAte apekSAe sAcI che. te apekSA A pramANe che. eka manuSya manuSya zarIranA paryAyarUpe rahIne punya kare che ane devanA paryAya rUpe rahIne tenuM phaLa deva bhagave che. ahI paryAyanI mukhyatA che. Atma dravyanI apekSAe
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSya gatimAM rahIne je AtmA punya kare che te ja AtmA devagatimAM tenuM phaLa bhegave che. ahI Atma dvavyanI mukhyatA che naya eTale abhiprAya-apekSA.naya be chedravyArthika naya ane paryAyArthika naya. mULa dravyane-vastune lakSamAM rAkhIne je vastuno nirNaya kare che-dravyane viSaya kare che te dravyArthika naya che, ane je paryAya tarapha lakSa ApIne paryAyanI vAto kare che-paryAyane viSaya kare che te paryAyArthika naya che. dravya paryAyanI apekSAe ekatA ane anekatA - je vakhate AtmAnI sAthe paryAyArthika nayane saMbaMdha joDavAmAM Ave che te vakhate AtmA eka hovA chatAM aneka AtmA kahevAya che kemake AtmA keI vakhate manuSya thAya che ke vakhate deva thAya che, keI vakhate tiryaMca thAya che te kaI vakhate nArakI thAya che. AvAM aneka rUpa dhAraNa karato hovAthI eka AtmA hovA chatAM paryAyanI apekSAe te, aneka thAya che. ane aneka kahevAya che. . have je vakhate dravyArthika nayane AtmAnI sAthe saMbaMdha rAkhIne vAta karavAmAM Ave che te vakhate eka AtmA kahevAya che. arthAt manuSyAdi aneka svarUpa thavA chatAM te badhAmAM Atma dravya te eka ja che, mATeja upara kahevAmAM AvyuM che ke paryAnI apekSAo ke karma kare che ane tenAM phaLa bIjo koI bhagave che. je manuSya amuka
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 prakAranuM zubha karma upArjana karyuM te marIne deva thayA. eTale manuSye zubha karma karyuM ane tenuM phaLa deve bhAgavyuM, kemake manuSya paryAyathI deva payAya judo che. - *vyArthi ka nayanI apekSAe je karma upArjana kare che teja tenuM phaLa bhAgave che. je AtmAe manuSyamAM rahIne zubha karma AMdhyuM hatuM teja AtmA deva paNe utpanna thaIne tenuM phaLa te devapaNAmAM bhAgave che. kumake je manuSyaavasthAmAM AtmA hatA teja AtmA deva avasthAmAM che. AMhI AtmA je mULa vastu che tenI mukhyatA vALI apekSA che. prathamamAM AtmAnA dehavALA paryAyanI apekSA hatI, . nityAnitya AtmA. AtmAne nityAnitya svarUpavALA mAnavAthI upara batAvelI badhI vAtA madha esatI thAya che. paNa AtmAne ekAMta nityaja mAnavAthI ke ekAMta anitya mAnavAthI temAM A dravyanI tathA paryAyanI apekSAe kAi paNa rIte sabhavatI nathI. Ama dravyanI apekSAe AtmA nitya che ane paryAyanI ApekSAe AtmA anitya che. AtmA deva manuSya pazu pakSIAdi paryAye dhAraNa kare che te apekSAe anitya che ane game teTalA tathA game tevA paryAyeA dhAraNa kare paNa AtmAnA nAza ... thatA nathI, dareka paryAyamAM te AtmAnI haiyAti kAyama rahe che te apekSAe AtmA amara che. nitya che. je AtmAne sarvathA nitya kuTastha
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavAmAM Ave te tenAmAM vividha paryA-svarUpa dhAraNa karavApaNuM saMbhave nahiM. have je sarvathA anitya-maraNa. dharmavALe mAnavAmAM Ave te je kAma kare teja bhagave. te banI zake nahiM. temaja sukhaduHkha bhogavavAmAM phaLa ApanAra karma bhegavavA mATe AtmAnI haiyAtine ja abhAva thaze.. A nityanitya avasthA darekanA anubhavavAmAM Ave tevI che eTale apekSAe AtmAne kathaMcita nityAnitya mAnavAnI jarUra che. udayika bhAvathI jIva karmane kartA bhoktA che. A jIva udayika bhAvanA udayathI karma kare che ane bhagave che, te udayika bhAvane nAza thavAthI koI paNa karma karato nathI ane bhAgavate paNa nathI. jIva jyAre karma kare che te vakhate udacika bhAva temAM nimitte kAraNe thAya che. eTale jayAre, AtmAmAM naraka tiryaMca manuSya devagati krodha mAna mAyA lAbha kaSAya; purUSa, strI, napuMsaka A traNa veda, mithyAdarzana, ajJAna, asaMyama, asiddhatva, kuna, nIla, kApata, teju, padama ane zukla A cha vaizyA ema ekavIza udayika bhAvane. udaya thAya che tyAre jIva zubhAzubha karma upanna kare che. ane sukha duHkhAdi temAM phaLa bhogave che. jyAre A udayika bhAvanI sattA nAza pAme che, tyAre navIna karma jI. bAMdhatuM nathI ane tenAM phaLane bhegavate paNa nathI..,
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 - viSaye sukha dukha ApatA nathI. . acetana evA pAMca IndriyanA viSayo A jIvane kAMI paNa sukha dukha daI zaktA nathI. paNa jIva pitAnI kalpanA -vaDe mAnI le che ke A viSaye mane duHkha de che. ane A viSayo mane sukha Ape che. rUpa rasa gaMdha zabda sparza e indriyanA viSaye che te acetana che, te cetana - AtmAne sukha dukha ApI zaktA nathI, chatAM ajJAnI jIva vikalpa-kalapanAo vaDe temAM sukha dukha ApavAno Aropa -kare che saMkalpathI IchA niSTa thAya che. buddhithI samajI zakAya tevA dravya guNa paryAye saMkalpa karyA vinA AtmAne ISTa ke aniSTatA mATe thatA nathI. kaI paNa dravyanA guNa ke paryAyamAM mArA paNane ke pArakA paNane, sArApaNAno ke khATApaNane, sukhadAItAne ke duHkhadAtA paNuMne saMkalpa uThaLe ke tarata ja temAM athavA te mATe thatA ke karAtA rAgadveSathI jIvanuM ISTa ke aniSTa thavAnuMja, je te sArA ke naThArA dravya guNaparyAyamAM jarA paNa te nimitta saMkalpa vikalpa naja uThe naja kare te tenAthI te nimitte jIvanuM bhaluM ke buruM thatuM nathI. tethI nizcaya thAya che ke jIvanA ISTa ke aniSTa thavAmAM saMkalpa vikalpaja -kAraNa rUpa che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMbhaLavAmAM AvatAM niMdA ke stutinAM vacane jIvane. kAMI paNa nukazAna karatAM nathI, kemake tene AtmA sAthe kAMI saMbaMdha nathI, chatAM je niMdA ke stutinAM vacana sAMbhaLI ne jIva zoka ke harSa, dveSa ke rAga kate jIvane duHkhadAI baMdha thayA vinA rahetuM nathI. niMdA svanine saMbaMdha zarIra ke Indriyo sAthe thAya che chatAM jIva phegaTa temAM reSa ke teASa kare che. A sarva zubhAzubha IndriyonA viSarUpe bahAranAM kAraNe AtmAne mehanA deSane laIneja sukha duHkha karanArAM thAya che, je mohana hoya te koIpaNa padArthamAM evI tAkAta nathI. ke jIvane sukhaduHkha ApI zake.sukhaduHkhamAM nimitta kAraNaha che. mohane lIdhe jIva jyAre te te padArthamAM rAga ke dveSa kare che tyAre tenAmAM svaparanuM jJAna-viveka jJAna jAgRta. hetuM nathI tethI te te padArthane iSTa ke aniSTa mAnIne ISTanA saMgathI pitAne sukhI ane aniSTanA saMcAgathI dukhI mAne che. athavA sukhI duHkhI thAya che. - vAstavika rIte vacana vaDe keI niMdA nathI tema. stavAte-stuti karAto nathI. kemake AtmA vacanAtita che. vacananI pelIMpAra che. vacanamAM AvI zake tema nathI." chatAM mehanA saMbaMdhathI jIva ema mAnI le che ke ANe mArI stuti karI ane ANe mArI niMdA karI. je A vacane te grahaNa na kare te tenI asara.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ jarA paNa tenA mana upara thatI nathI. eka manuSyane kaI gALo Ape che chatAM te sAMbhaLato na hovAthI te grahaNa karatuM nathI te tenI asara tenA mana upara jarA paNa thatI nathI, tema manuSya sAMbhaLavA chatAM je tenI upekSA karI zake- te tarapha udAsInatA dhAraNa kare, sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM kare te tenI asara rAgadveSa rUpe jarA paNa thatI nathI. anyanA doSa ke guNa anyane AnaMda ke viSAda karI zakatA nathI, kemake tenA guNa ke deSa bIjAmAM praveza karI zakatA nathI. chatAM bIjAnA guNa ke deze joIne A jIva temAM rAga ke dveSa kare te potAnI asahana zIlatA rUpa bhUlane laIne te jIva sukhI ke duHkhI thAya che. amuka manuSya mAruM ISTa ke aniSTa ciMtave che evI buddhi karavI ke e vicAra karavA te paNa vRthA-nakAme che. kemake pArakAnA ciMtana karavAthI bIje manuSya pIDAto nathI ke rakSaNa paNa pAmato nathI. bIje mANasa ApaNuM buruM ciMtave ke ApaNuM sAruM ciMtave-ApaNu tarapha sArI lAgaNa rAkhe tethI kAMI ApaNuM buruM thaI jatuM nathI ke sAruM paNa thaI jatuM nathI. je temaja sAruM buruM vagara kAraNe thayA karatuM hoya te A duniyAmAM keI sukhI na rahe, athavA koI dukhI ja na thAya, kemake kaIne kaI ApaNuM sAruM ke buruM ciMtavatuM te hazejane ? paNa kharI rIte ApaNuM kartaja sArAM hAtha ke naThArAM hoya to tenI jokhamadArI ApaNuM upara AvI
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ '85 paDe che, tenAM phaLa ApaNane bhAgavavAM paDe che, paNa anyanA sArA ke khATA vicArAnA ApaNe jokhamadAra nathI. tevIja rIte ApaNAM kAInA AzIrvAdathI ke koInA kAMI paNa vRddhi ke hAnI thatI nathI. kAinI saMpatti ke vipatti vadhatI ke ghaTatI nathI. jo khIjAnA zrApa ke AzIrvAdathI aniSTa ke RSTa thatu hoya tA kAinA ghaNA mitrA ke zubha citakA hAya teA tenuM aniSTa kAI divasa thavuM na joIe, ane kAIne ghaNA duzmanA hAya te te tenuM niraMtara aniSTa citavyAja kare te| sadAne mATe tenuM aniSTa thayAja kare, paNa tema thatuM te dekhAtu nathI. STi ke aniSTa thavuM te, te te jIvanA karma pramANe ja ane che mATe kAInA AzIrvAda ke zrApathI khIjAne lAbha ke gera lAbha thatA nathI. A vAta aMtaramAM samajavAnI che. L ' zubhAzubha karma vinA zrApathI ApaNane . tattva dRSTie vicAra karatAM jaNAya che ke kaI paNa dravya ISTa ke aniSTa cheja nahi. iSTa padArtha paNa mAhane laIne aniSTa lAge che ane aniSTa padArtha ISTa lAge che. zIyALAnAM garama sAdhanA zIyALAmAM sArAM lAge che teja sAdhanA unALAmAM ThIka lAgatAM nathI. unALAnAM ISTa sAdhanA zIyALAmAM aniSTa lAge che. yuvAvasthAnAM sAdhanA vRdhdhAvasthAmAM aniSTa cai paDe che ane vRdhdhAvasthAnAM .
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ te sAdhanA yuvAnImAM aniSTa lAge che. A sarvamAM mAhanIja mukhyatA che. kharI rIte padArthomAM iTAniSTatA nathI. AtmA nirmaLa che. svataH sukha svarUpa che. zaMkha svabhAvathIja niLa che tene zveta-dheALA kANe anAnye ? kAie nahiM. tema AtmA pote svabhAvathIja sukha svarUpa che, pavitra che, jJAnAdi ratna yamaya che, tene khIjA taraphathI madada maLe tevI kAMi paNa apekSA nathI. jarUra nathI. zaMkha yA cunAnuM curNa kAnI madada laIne khIjAnI bhIMta dIvAla Adine ujvaLa kare che ? arthAt kAinI paNa madada-Azraya lIdhA vinA - pAtAvarDa pAteja bIjAne ujvaLa banAve che. tema AtmA pAteja peAtAnI zaktithI paradravyane jANe che, jove che ane sahe che. -bIjA padArthonI madadanI tene jarUra rahetI nathI, kemake te jovuM jANavuM vigere AtmAnA svabhAvaja che, mAha pAtAnI sAmatathI jIvane malIna kare che, rAtAM puSpA ujjavaLa sphATikane zu lAla nathI banAvatA? arthAta anAve che. A lAla puSpanI upAdhi sphATika ratna pAsethI dUra karavAmAM Ave te sphATika peAtAnA kharA svarUpamAM prakAze che tema A mAhane AtmA pAsethI dUra karavAmAM Ave te AtmA peAtAnA nima`La svarUpe prakAzI rahe che.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pramANe AtmAnI malInatAnA kAraNane samajIne duHkhanA bIjarUpa mohane jeo tyAga kare che te che AvatA karmane aTakAvavA rUpa karmano saMvara kare che. je manuSya zubhAzubha paradravyamAM rAgadveSa kare che teo ghaNuM lAMbA vakhata sudhI tapa kare te paNa teonI zuddhi koI paNa prakAre thatI nathI. eka mANasa snAna karIne tarataja dhULamAM-kIcaDamAM ALoTe te tenuM snAna niSphaLa che, kemake snAna karavAno uddeza beladUra karavAno che, te paLamAM A beTavAthI nirUpayegI thAya che, tema tapa karavAne uddeza karmamaLane zuSka karIne nirjarI nAkhavAne-dUra karavAno che, te rAgadveSa karavAthI pAra paDatuM nathI, mATe AtmAnI vizuddhine arthe prathama rAgadveSano tyAga kara joIe. je tene tyAga karavAmAM na Ave te karmanAM phaLa bhegavatAM dukhanI paraMparAnA kAraNarUpa ATha prakAranAM karma bAMdhe che. jeo karmanA sarva pAkane-udayane pudagala rU5 samajIne temAM Azakta na thatAM tenAthI dUra rahevA prayatna kare che te sarva karma rahita zuddha Atma svarUpa thaI rahe che. jeo zuddha upayogamAM rahe che teo karma grahaNa karatA nathI ane pUrve huNa karela karmane tyAga kare che. jeo mithyA jJAnathI malIna che, zubhAzubha upage pariNamI rahyA che teo karma grahaNa kare che ane mUkyA kare che.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ TA pratikramaNathI saMvara. jeo bhakti pUrvaka sAmAyika, citya stava, gurUvaMdana, pratikramaNa, kAyotsarga ane paccakhANamAM varte che temane saMvara thAya che. AtmatatvamAM sthira thaIne sarva dravyanA samUhamAMthI-sarva padArthomAMthI rAgadveSane tyAga kare che te samabhAvanI sthitine sAmAyike kahe che. samaya eTale AtmA te AtmAmAM rahevuM te sAmAyika. te avasthAmAM rAgadveSa na hovAthI rAMvara thAya che. AvatAM karma aTakAvavA te saMvara che. A saMvaranI sAthe karmanI ni jarApaNa hoya che, chatAM AhI saMvaranI mukhyatA che. 1 jJAna darzana cAritrarUpa ratnatraya svarUpa-zuddha caitanyamaya-karma upAdhithI rahita AtmAnI jeo niraMtara stuti kare che tene jJAnI stuti kahe che. keIpaNa dehanI stuti nahiM paNa vizuddha AtmAnI stuti-prazaMsA karavI te vAstavika stuti che, tenAthI karmanuM Agamana rokAya che. vIza tIrthakaranI stuti karavI tene caturvizatistava kahe che. te stutimAM amuka tIrthakara vizeSanI stuti che tyAre zuddha AtmAnI stuti karavI te pavitrAtmAnI sAmAnya stuti che. banne karavA yogya che. 2 pavitra jJAna dazana cAritramaya uttama AtmAne. vaMdanA-nasarakAra mana vacana kAyA vaDe kara tene vaMdanA.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahe che. AmAM gurnAdika je AcArya upAdhyAya ane muni rUpa che tene vaMdanA karavI te vizeSa rU5 vaMdanA che. pavitra Atamane nAma rUpanI kalapanA vinA je vaMdanA karAya te sAmAnya rUpe vaMdanA che. bannene karAtI vaMdanA lAbha diAyaka che. chatAM zubha upayogavALI vaMdanA punya phaLadAtA che. ane zuddha pavitrAtmAkAre pariNamavA rUpa vaMdanA saMvaranuM kAraNa che. 3 pUrve karelAM karmomAMthI je kame atyAre phala devA AvelAM che-udayamAM AvelAM che te karmabhegAvavAmAM mArA paNane tyAga kara, zubhAzubha sukha duHkhanA prasaMgamAM huM na mAnavuM tene pratikamaNa kahe che. pUrve je vakhate A jIve kamane baMdha karela che te vakhate tene potAnuM -AtmabhAna jAgRta na hatuM tethIja karmane baMdha thayela che. e bhUla thaI che te bhUla tyAreja sudhare ke jyAre AtmA piote potAnA svarUpamAM jAgRta thAya ane te, te vakhate ja kahI zake ke manamAM mAnI zake ke A udaya Avela karmo tame mArAM nathI. tame atyAre je mane sukha dukha rUpa phaLa ApavA AvyAM che te mArI bhUlanuM ja pariNAma che, ema kahI te samabhAve bhegavI le ane te bhegavatAM navAM karma na bAMdhe tenuM nAma pratikramaNa. pratikramaNa eTale pAchuM haThavuM, svabhAvane bhUlI vibhAvamAM gayo hato tyAMthI pAchA pharIne pAcho svabhAvamAM Avyo mATe tenuM nAma pratikramaNa che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 je manuSya zarIrane acetana, karmathI manAvAyeluM ane a Mte vinAza pAmanArUM che ema jANIne zarIranA kAryane ahu mahattva ApatA nathI, temaja zarIranA kArya mAM pravRtti. karatA nathI te manuSya kAryAtsaga karI zake che. te kAcAtsaMganA vakhatamAM koipaNa prakAre zarIra upara mamattva rAkhate nathI, zarIrane sthira rAkhe che ane dhama dhyAnamAM Atma jAgRta rahI pravRtti kare che tene kAyAtsa kahe che. kAyAnA utsarga eTale tyAga, kAyAmAMthI upayega kheMcI laI AtmAmAM upayega rAkhavA AtmAkAre upayega pariNamA vavA te kAryAtsaga che. pa karma thI AtmAne bhinna jonAra manuSya jyAre viSyamAM thanArA aMdhananA nimitta rUpa rAgadveSAdi bhAvAnA tyAga kare che tene pratyAkhyAna kahe che. pratyAkhyAna eTale tyAga, je je lAgaNImAMthI--pariNAmAMthI bhava bhramaNa karAvanAra karmo Ave che. te te bhAvAnA--lAgaNIonA tyAga karavA te pratyAkhyAna che. 6 je caiAgI AlazanA tyAga karI, Atma tattvamAM lakSa rAkhIne A cha Avazyaka kare che tenAM kamAnA saMvara thAya che. mithyA jJAnanA tyAga karanAra, Atma anAtmane viveka karI samyaphAnamAM lIna .thAya che teja AvatAM konA nirAdha karI zake che.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 04 dravya bhAva tA. jJAnI dravyathI-vyavahAre viSaye bhegave che paNa bhAvathI bhagavate nathI, tyAre ajJAnI jIva, dravyathI-vyavahAre viSayo bhegavatA nathI paNa bhAvathI bhagave che. jJAnI purUSa Atma anAtmane-jaDa cetanya bheda jANatA hovA chatAM karmanI prabaLatAne laI tene tyAga karavAnI potAnI asamarthatAne lIdhe dravyathI-dekhavA mAtra vyavahArathI pAMca IndriyonA khAvA pIvAdi viSa bhegave che paNa temAM tenI Azakti na hovAthI bhAvathI te tene jotA nathI. bhAvathI bhaktA nathI eTale te karma baMdha karatuM nathI. bIjo ajJAnI manuSya ajJAnatAne lIdhe pitAnuM hita ahita jANu nathI chatAM dravyathI-vyavahAre upavAsAdi karIne khAvA pIvAdi bhegane tyAga kare che paNa tenI te te viSamAM Azakti gayelI na hovAne lIdhe dravyathI te bhoge na bhogavavA chatAM bhAvathI te te vastuone letA thAya che. thoDA vakhata mATe cheDA bhegene tyAga karI bhaviSyamAM lAMbA vakhata mATe vadhAre bhege meLavavA prayatna kare te paNa aMdaranI zakti sUcave che eTale pariNAma anusAre karmano baMdha thAya che. ekalA bahAranA -vartana upara karma baMdhane AdhAra nathI, paNa aMdaranI lAgaNI ane tenA uddeza upara paNa AdhAra rahe che. - " vyavahAre je manuSya nivRtta thAya che-tyAga kare che,
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAgI thAya che tene vyavahAra parAyaNa leke pUje che, paNa je aMdarathI-bhAvathI tyAgI zake che, viSayAthI pAchA haTha che te tattvajJa leke laDe- mekSAbhilASI jI vaDe pUjAya che. vyavahAra ke vyavahAra parAyaNane adhika mAne che, tatvajJa loke tatvajJa purUSomAM adhikatA jove che ane tenA pramANamAM ja tenA taraphathI lAbha meLavI zake che. je manuSya dravya mAtrathI-vyavahAra tyAgI thayo che tene AvatAM karmo baMdha thavArUpa saMvara thatuM nathI paNa je bhAvathI nivRtta thaye che-pAchA haTha che tene nizcayathI karmono saMvara thAya che-AvatAM bheMbaMdha thAya che. A pramANe vastu tavanA paramArthane samajIne vyavahAre-dravyathI mana vacana zarIra vaDe nivRtti karIne-tyAgI thaIne sarvathA AvatAM kema aTakAvavA mATe bhAvathI-etanI lAgaNathI nivRtti parAyaNa thavuM. . dravyathI viSAnI nivRtti karatAM bhAvathI nivRtti karavI te uttama che paNa kevaLa bhAvathI nivRtti karatAM sarvathA saMvara thaI zakate nathI mATe vyavahAre dravyathI mana vacana kAyAe nivRtti karavAnI paNa jarUra che. mekSa prAptimAM veSanI mukhyatA nathI. * zarIra jaDa rUpa hovAthI jema AtmAthI juduM che tema sAdhuonAM cinta-veSa paNa jaDa rU5 hevAthI AtmAthI bhinna che, mATe tava daSTie jotAM liMgasAdhune veSa te
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ da mAmAM khAsa agatyanuM mukhya kAraNa nathI. meAkSamAM jatAM jenA tyAga karavAmAM Ave che. arthAt meAkSamAM je sAthe jaI zakatuM nathI te muktinuM mukhya kAraNa na kahevAya ane tenAthI muktinI prApti thatI nathI. bhinna kAraNu hAvA chatAM jo sAdhu veSane meAkSa prAptimAM kAraNa mAnavAmAM Ave te AtmAthI bhinna karmane paNa mAkSa prAptimAM kAraNu mAnatAM kANu aTakAvI zakaze ? mATe sAdhu veSa rUpa liMga mAkSamAM kAraNa nathI. vyavahAramAM sAdhunA veSa ane zarIra e mAkSamAM nimitta kAraNa che paNu nizcayathI zarIra ke veSa meAkSamAM kAraNa nathI, jenI sAthe abheda sabadha heAya te mekSamAM vidyamAna rahe che ane jJAna dana cAritranI mAphaka mAkSamAM kAraNa paNa taja gaNAya che. savara mATe zuM karavuM ? saMvara karavAnA arthi jIvoe savarane mATe potAnA AtmAmAM rahela sabhyajJAna dana cAritranI sevA karavI ane sa` cetana acetana vastunA tyAga karavo, rAgadveSa vinAnuM ane samyajJAna dana cAritrathI bharapUra evu Atmatattva che teja muktinA mAga che evuM jee jANe che te tenA virAdhi pariNAmAnA tyAga karavA rUpa savara tattvane pAmI zake che. AvatAM karmAna teo aTakAvI zake che. Iti saMvara adhikAra samApta: '
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ s nija rA adhikAra. pUrva upArjana karelAM karmo nA thADe ke jhAjhe bhAge kSaya karavA, Atma pradezathI te kroMne alaga karavAM tene nija rA kahe che. A nija rAnA be bheda che. eka kAma niza ane bIjI sakAma nirjarA. karmInI sthiti paripakava thavAthI --pUrNa thai javAthI je karmo udaya AvIne peAtAnI meLe kharI paDe che te akAma nirjarA che. A nirjarA dareka nAnA meTA saMsArI jIvAne dara kSaNe thayA kare che. mIjI sakAma nirA che te karmInI sthiti pUrI thai hAya ke na hoya chatAM tapa japa dhyAnAdi karIne te karmanI sthiti je sattAmAM che tene udIraNA karIne udbhayamAM lAvIne bhAgavI levI-purI karI devI tene kahe che. je karmAM lAMkhA vakhate udayamAM AvavAnAM hatAM tene karmanI avidha pUrI thayA pahelAM, purUSArtha karIne najIkamAM uddayamAM lAvIne bhAgavIne kADhI nAkhavAM te sAma nirjarA che. saMvara thayA pachI A sakAma nijaeNrA Ave che te meAkSa prAptimAM mukhya sAdhana che. akAma nirjarAne savipAka nirjarA paNa kahe che ane sakAma nirjarAne koi avipAka nirja`za paNa kahe che. akAma nirjarAmAM je karmAM pAkI gayAM che, kula devAne sanmukha thayAM che--mAhAra AvyAM che--je krunI sthiti pUrNa thaI che te karma nAja kSaya thAya che. sakAma nirjarAmAM te 7
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkelAM ane nahiM paNa pAkelAM bane karmonI nirA thAya che. jema vanamAM dAvAnaLa lAgavAthI sukAM ane lIlA banne prakAranAM vRkSo baLIne bhasma thAya che, tema dhyAnanA abhyAsa vaDe pAkelAM ane nahiM pAkelAM karmanA saMca baLI jAya che kharI paDe che. kaSAne dUra karIne je sAdhu vizuddha dhyAnane abhyAsa kare che tene kamanI sakAma nirjarA thAya che. nirjarAmAM mukhya kAraNa sthAna che. kaSAyano tyAga karIne dhyAnanuM AlaMbana levAthI dhyAna saphaLa thAya che. jeo AtmatatvamAM rakta thaI karmono saMvara karI nitya dhyAnamAM pravRtti kare che teja kamanI nija kare che. saMvara karyA vinA sAdhune paNa sakAma nirjarA thatI nathI, kharI vAta che ke navuM pANI AvyAja karatuM hoya te sarovara kayAMthI khAlI thAya ? je sarovaramAM nALA dvArA pANI AvyA karatuM hoya te sarovara khAlI thaI zakatuM nathI, tema jyAM sudhI kaSAyAdi dvArA jIva rUpa sarovaramAM kama rUpa pANI AvyA karatuM hoya tyAM sudhI AtmArUpI saravara kevI rIte khAlI thaI zake ? arthAt naja thaI zake arthAta AvatAM karmane aTakAvavArUpa saMvara karavAmAM na Ave tyAM sudhI sakAma nirjarA thatI nathI. - - AtmAnA svabhAvarUpa jJAnadarzana cAritranuM ekAgratA pUrvaka dhyAna karavAthI karmane kSaya thAya che. dayAnamAM mananI mukhyatA che, te mana jaDa mAyAmAM vAraMvAra doDAdoDa kare
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, tyAMthI pAchuM kheMcI lAvIne AtmAmAM ekAgraha karavAthI -AtmAnA jJAna darzana cAritraguNamAM joDI devAthI karmanI nirA thAya che. bAhya parigraha dhana dhAnya strI putrAdi, atyaMtara parigraha rAgadveSAdi A baMne prakAranI graMthIne tyAga kara-nAra, lokAcArathI parAkSukha thanAra-lokAcAranI darakAra na karanAra, Indrione vaza karanAra ane manane saMkalpa vikalpanA -vyApAra rahita banAvanAra manuSya sarva karmone dhoI nAkhe che. zubha azubha ane zuddha ema traNa prakAranA bhAva-lAgaNIo che, temAMthI je manuSya prathamanI zubhAzubha be lAgaNIone tyAga karI chellI zuddha lAgaNuM dhAraNa kare tenAM karma kSaya thAya che. zubha bhAvathI punyabaMdha, azubha bhAvathI-pariNAmathI pApane baMdha ene vizuddha pariNAmathI nirmaLatA thAya che. jeonAM pariNAma zubhAzubha hoya che te punyapApa upArjana karI cAra gatimAM bhramaNa karyA kare che, paNa vizuddha bhAvathI karmanI nija rA karI mokSa prApta kare che. zuddha Atmatatvane jANyA vinA bAhya tapa karavAthI ke atyaMtara tapa karavAthI karmanI nija thatI nathI. zuddha Atmatattavane jANyA pachI ja bAhA ke atyaMtara tapa karavAthI kamanI nirjarA thAya che. teja tapa je ajJAna pUrvaka karavAmAM Ave te punya karmane baMdha thAya che, tapa karanArAoe
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAkelA ane nahiM paNa pAkelAM bane karmonI nija thAya che. jema vanamAM dAvAnaLa lAgavAthI sukAM ane lIlA banne prakAranAM vRkSo baLIne bhasama thAya che, tema dhyAnanA abhyAsa vaDe pAkelAM ane nahiM pAkelAM karmanA saMcaya baLI jAya che-kharI paDe che. kaSAne dUra karIne je sAdhu vizaddha dhyAnane abhyAsa kare che tene kamanI sakAma nirjaza thAya che. nijerAmAM mukhya kAraNa dhyAna che. kaSAyano tyAga karIne dhyAnanuM AlaMbana levAthI dhyAna saphaLa thAya che. jeo AtmatatvamAM rakta thaI kamene saMvara karI nitya dhyAnamAM pravRtti kare che teja karmanI nija kare che. saMvara karyA vinA sAdhune paNa sakAma nirjarA thatI nathI, kharI vAta che ke navuM pANI AvyAja karatuM hoya te sarovara kayAMthI khAlI thAya ? je sarovaramAM nALAM dvArA pANI AvyA karatuM hoya te sarovara khAlI thaI zakatuM nathI, tema jyAM sudhI kaSAyAdi dvArA jIva rUpa sarovaramAM karma rUpa pANI AvyA karatuM hoya tyAM sudhI AtmArUpI saravara kevI rIte khAlI thaI zake ? arthAt naja thaI zake arthAta AvatAM karmane aTakAvavArUpa saMvara karavAmAM na Ave tyAM sudhI sakAma nirjarA thatI nathI. AtmAnAM svabhAvarUpa jJAnadarzana cAritranuM ekAgratA pUrvaka dhyAna karavAthI karmane kSaya thAya che. dayAnamAM mananI mukhyatA che, te mana jaDa mAyAmAM vAraMvAra doDAdoDa kare
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, tyAMthI pAchuM kheMcI lAvIne AtmAmAM ekAgraha karavAthI --AtmAnA jJAna darzana cAritraguNamAM joDI devAthI karmanI nirjarA thAya che. bAhA parigraha dhana dhAnya strI putrAdi, atyaMtara parigraha rAgadveSAdi A banne prakAranI graMthIno tyAga karanAra, lokAcArathI parAmukha thanAra-lokAcAranI darakAra na karanAra, indine vaza karanAra ane manane saMkalpa vikalpanA -vyApAra rahita banAvanAra manuSya sarva karmone dhoI nAkhe che. zubha azubha ane zuddha ema traNa prakAranA bhAva- lAgaNuo che, temAMthI je manuSya prathamanI zubhAzubha be lAgaNIone tyAga karI chellI zuddha lAgaNI dhAraNa kare tenAM karma kSaya thAya che. zubha bhAvathI punyabaMdha, azubha bhAvathI-pariNAmathI pApane baMdha ene vizuddha pariNAmathI nirmaLatA thAya che. jeonAM pariNAma zubhAzubha hoya che te punyapApa upArjana karI cAra gatimAM bhramaNa karyo kare che, paNa vizuddha bhAvathI karmanI nija rA karI mokSa. prApta kare che. zuddha Atmatatvane jANyA vinA bAhI tapa karavAthI ke abhyatara tapa karavAthI karmanI nirjarA thatI nathI. zuddha Atmatatvane jANyA pachI ja bAhya ke atyaMtara tapa karavAthI kamanI nirjarA thAya che. teja tapa je ajJAna pUrvaka karavAmAM Ave te punya karma baMdha thAya che, tapa karanArAoe
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 prathama AtmAnA zuddha svarUpane jANIne pachI karmakSaya karavA tapa karavo joIe. AtmatattvanuM jJAna karIne vItarAga devoe batAvela pavitra saMyama mArga pALavA ke AdaravA vaDe karmanI nirjarA thAya che. AtmasvarUpanA jJAnavinA saMcama AdaravA ke pAlavAthI paNa kamanI nirjarA thatI nathI, temaja AtmasvarUpanuM jJAna karIne paNa saMyama na pAlavAthI karmanI nirjarA thatI nathI. sakAmanirjarA karavAmAM AtmajJAna ane sAthe pavitra saMyama pALavAnI jarUra che, te ane sAthe rahevAthI karmanI nirjarA thAya che. lokAcAra ke je gADarIyA pravAha je keTaleka bhAge hoya che teno tyAga karI AtmatatvanA AcaraNamAM AdaravALA rahI saMpUrNa saMyamavAna yogI karmonI nirbhara kare che. je lokennara AcAra jJAnI purUne upadezele che ane AtmamArgane anukRLa che teno tyAga karIne je gADarIyA pravAha rUpa lokAcAranuM AcaraNa kare che tene nijerAmAM kAraNarUpa saMyama nAza pAme che. je pavitra cAritranuM AcaraNa kare che chatAM vAstavIka rIte nizcaya vyavahArarUpa jJAnIonA apekSAvAdamAM zraddhA karatA nathI tenI Atmazuddhi thatI nathI. zuddhi na thavAnuM kAraNa e che ke pavitra vartana sAthe jJAnanI paNa jarUra che te sAthe darzanarUpa zraddhAnI paNa jarUra che ekalA jJAnathI ekalA darzanathI ke ekalA cA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ritrathI pUrNatA prApta thatI nathI paNa te jJAnAdi traNe sAthe hoya teja mokSane mArga che ane tethI ja pUrNatA pragaTe che. je saMcamI AdaravA cagya vividha prakAranA AcAramAM pravRtti karI rahyo che chatAM je jJAnI puruSoe nizcita karelAM siddhAMtane jANatA nathI te kevaLa AMdhaLA manuSyanA je che. jJAna vinAnI kriyA cAritra ekaluM upayogI nivaDituM nathI, AMdhaLA manuSyanI game teTalI sArI pravRtti hoya chatAM AMkha vinA te sadAne mATe egya rastA upara cAlI zake nahiM. kAtAlIya nyAye kadAca te cagya rastA upara AvI jAya chatAM paNa tenI pravRtti para upayogI te naja thAya. AMdhaLe bIjAne raste te caDAvI na zake, mATe cAritra sAthe jJAnanI paNa jarUra che. siddhAMta-zrutajJAna e sAdhuonAM netro che. ekendriyAdine Indriye teja cakSu che. devene avadhijJAna rUpa netra che ane nirvANa pAmelAne kevalajJAnarUpa netra che. ekendriyAdi jIne Indri netranI garaja sAre che. siddhAMtarUpa netro dvArA sAdhuo jeve che ane te dvArA jAgRti meLavI AtmajJAnamAM AgaLa vadhe che. deve avadhi jJAnavaDe pitAnuM hita ahita jANe che. ane siddhanA jIvo sarva netravALA che-kevaLajJAnavaDe vizvane juve che. mATe AgamamAM kahelAM anuSThAna karavA te nijAnuM kAraNa thAya che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 ajJAnI baMdhAya che tyAM jJAnI mukta thAya che. IndriyanA viSaye sevatAM jyAM ajJAnIo baMdhAya che tyAMja jJAnIo karmothI mukta thAya che A kAMI jevuM tevuM Azcarya nathI ! zubhAzubha vikalapa vaDe zubhAzubha karma Ave che paNa bemAMthI eke jAtane vikalpa na karanAra sarva dravya bhogavavA chatAM nirbhara kare che, padArthane sArA ke beTA mAnavAthI rAgadveSa unna thAya che. rAgadveSa vaDe karma baMdha thAya che. ajJAnI padArthane bhega upabhega karatAM temAM rAgadveSa karato hovAthI baMdhAya che. jJAnI te padArthanA bhegopaga vakhate madhyastha rahe che. udAsIna rahe che-rAgadveSavALA vikaTa karato nathI, tethI te baMdha paNa pAmato nathI ane je karma teNe bhagavyAM te pUrvanAM karma bheLavIne nirjara kare che. AtmAne ujavaLa kare che. jJAnInI mAnyatA. huM kaI nathI ane mAruM anya kaI nathI, padArtho badhA mArAthI para che. A pramANe dRDhamAnyatAvALo tyAgI yogI badhAM karmone bajAve che. mArA tArA paNAnA vikapi dUra thatAM AtmA potAnA svarUpamAM AvI rahe che. e svarUpa sthiratAnI prakhara uSmAthI-garamIthI karmane rasa zeSAI jAya che. rasa dUra thatAM pavananA jhapATAthI sukAM pAMdaDAMo jema dhrujI uThI nIcAM kharI paDe che. tema kame
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 nirjarI jAya che AtmAthI alaga thAya che ane tema thatAM AtmA ujavaLa thAya che. zuddha AtmAnI upAsanA kare. zuddha nirmala AtmAne mUkIne mokSane mATe jeo anya anya jaDa sAdhano seve che. rAgI draSI devAnI upAsanA kare che. mehamAM phasAyelA gudinuM AlaMbana le che te mUDha-ajJAnI manuSya TADha dUra karavA mATe agni e khare upAya che tene mUkIne himanI-baraphanI upAsanA kare tenA jevuM kare che. jema TADha dUra karavAno upAya garamI-ani che tema AtmAne nirmaLa karavAne upAya zuddha AtmAnI upAsanA-sevA karavI te che. A sAcA upAyane mUkIne jeo TADha dUra karavA jema hImanI upAsanA kare che ke je lAbhadAyaka te nathI paNa ulaTI hAnI kartA che tema zuddha AtmAne mUkIne paramazAMti meLavavA viSayenI sevA karavI te lAbhane badale vizeSa hAnI kartA che. methI choDAvavAne badale ulaTA vizeSa prakAre AtmAne baMdhanamAM sapaDAve che. A ja pramANe rAgadveSane uzkeranArA ke poSaNa ApanArA devo ane zudi paNa baMdhanamAMthI choDAvatA nathI paNa vizeSa baMdhanamAM phasAve che, mATe mokSane artha zuddha AtmAnI upAsanA karavI te yogya sAdhana che.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 paramAtmA dehamAM che. AtmAja e paramAtmA thAya che eTale paramAtmA ApaNA dehanIja aMdara che chatAM te devane jee mAhAra khIjA sthaLe zeAdhe che teone mATe huM ema mAnuM chu ke pAtAnA gharamAM raMdhAyeluM anna taiyAra hovA chatAM te mUDha buddhivALA manuSya bhikSAne mATe mAhAra bhame che. karma sAthe a MdhAyela che tyAMsudhI te saMsArI jIva kahevAya che, karmo dUra thatAM AtmAnuM zuddha svarUpa pragaTa thAya che teja paramAtmA che..A Azaya upara lakSa rAkhIne zAstrakAra jJAnIo kahe che ke jene mATe tame mAhAra zeAdha khALa karI che. te paramAtmA tamArA zarIramAMja rahela che tene niSLa karavAnuM mUkInepragaTa karavAnuM bhUlIne khAhAra tame zA mATe lagyA kare che ? te paramAtmA te tamArA AtmAmAMthIja pragaTa thavAnA che. mAhAra kyAMithI AvavAnA nathI. kaSAyathI jIva adhAya che. krodhAdi kaSAyeAmAMthI utpanna thatA karmarUpa dAraDAMe vaDe jIva khoMdhAya che, teja a MdhanA kaSAye zAMta thatAM saheja vAramAM tuTI jAya che. kanA madhanAmAM khaMdhAvAnuM kAraNu kaSAyA che, tene dUra karavA purUSArtha karavAnI jarUra che.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 -nathI. jIva peAtAnAM avaLAM kabyAthI khathAya che ane peAtAnAja savaLA kanyathI madhanAmAMthI chuTe che. pramAdathI jIva baMdhAya che. jIva peAtAnAmAM pramAdane rahevAnI jagyA ApanAra jagatamAM sarvatra pApA vaDe badhAya che teja pramAdane peAtAnI mAhAra kADhayAthI-pramAdanA doSathI mukta thatAM jIva khaMdhanathI mukta thAya che. madya athavA madya-dArU, pAMca indriyAnA viSayA, cAra kaSAya, nidrA ane vithA, strI deza bhAjana ane rAjanI kathA karavA rUpa vikathA e pramAda kahevAya che. A pramAdamAM jIvana pasAra karanAra jIva jyAM jAya che tyAM karmothI baMdhAya che. te jIva jyAre pramAdane tyAga karI te pramAdanI virAdhI apramatta dazAne AtmAnI jAgRta dazAne peAtAnA nivAsanuM sthAna manAve che sadA AtmAnI jAgRta dezA rUpa apramatta dazAmAM rahe che tyAre jIva je je prakAranI pravRtti kare che te sarva pravRtti nivRttinA rUpamAM palaTAine kanAM adhanA tADI nAkhe che. AtmatI mAM snAna karA AtmApi nirmaLa pavitra tIne mUkIne je jIvA AtmAnI zuddhine mATe anya jaLAzayAdi tIrthamAM snAna kare che, huM mAnuM chuM ke te malIna manuSya sAvaranA tyAga
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 karIne kAdavavALA khAbocIyAno Azraya le che, nadIo ane samudro e kAMI tAttvika tIrtha nathI. je tAre te tIrtha, AtmA sivAya kaI tAranAra nathI, mATe AtmA ja tAtvika sukharUpa ane najIkanA tIrthane mUkIne Atmazudhdhi mATe jeo nadIo Adi tIrtho vaDe AtmAnI zuddha karavA prayatna kare che, teo satyamArganA ajANa che. | nadInAM jaLo zarIranI zuddhi karaze, garamInI uSmAne zAMta karaze. pANInI tRSA maTADaze, paNa AtmajAgRti te nahiMja Ape, kedhAdinI garamI zAMta nahi kare, manane nirmaLa nahiM kare. krodhAdine zAMta karanAra te saMyama rUpa pANIthI bharelI AtmA rUpI nadIja che. muzkelIo sahana kare. potAnA AtmAmAM sthiratA karavA IcchanArA manuSyoe je je muzkelIo AvI paDe che te samajAve sahana karavI joIe. je je pariSaho ke upasargo bIjAo taraphathI Ave te sahana karavAnI Teva pADavI joIe, A muzkelIo sahana na karI zakanAranuM AtmajJAna tevA muzkelInA prasaMge AvI paDatAM nAza pAme che. sukhamaya sthitimAM rahIne je jJAna usanna kareluM hoya che. te dukha AvI paDatAM khasI jAya che, vikSepa utpanna thavAthI tenI nizcaLatA TakI rahetI
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI mATe zaktianusAre sukhanI mAphaka dukhada parISahA sahana karavAnI Teva pADavI,IrachAnusAra jANI joIne kSudhA sahana karavI, tRSA sahana karavI, TADha tApa sahana karavA, vastro ochAMthI calAvI levuM yavAna strIo dekhI manane DagavA na devuM, koI Akroza kare tADanA tarjana kare niMdA kare te samabhAve kSamApUrvaka sahana karavI, keI prazaMsA kare I sAre satkAra kare ke koI tiraskAra kare te jarA paNa abhimAna ke gusso na kara, rega Ave te zAMtithI sahana kara, dhArelI ke jarUrIyAtanI vastu na maLe te tenA vinA calAvI levAnI Teva pADavI, rahevA suvAnI jamIna khADA khaDIyAvALI hoya ke bahu havAvALI na hoya te paNa tenAthI calAvI levAnI Teva pADavI, sArI buddhi hoya te teno ahaMkAra na kare. ane jJAna na AvaDe to zaka na kare paNa tene mATe purUSArtha kara. AvI AvI bIjI paNa ISTanA abhAvavALI ke aniSTanA saMcagavALI sthiti AvI maLatAM samabhAva rAkhI AtmabhAna barAbara TakAvI rAkhavA prayatna karavA. Agraha tyAga. karmonI nijA karavAnI IcchAvALA chAe sukha ke duHkhamAM temaja bIjI bAbatamAM paNa Agraha na rAkha. Agraha rAkhavAthI AdhyAna thAya che. ArtadhyAnathI javA karmo kADhavAne badale ulaTe vadhAre karmone saMcaya kare che.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 Aja joIe ane A naja joie. A hoya te ThIka paDe ane A na hoya te phika paDe, e Agraha ke evI apekSA AtmAthI e rAkhavI nahiM, paNa pUrve bAMdhelAM potAnAM zubhAzubha karmamAMthI sukha ke du:kha je vakhate je udaya Ave te samabhAve sahana karatA rahevuM. amuka vastune Agraha baMdhAve ke amuka vinA na ja cAle tevI lAgaNIo ArtadhyAnarUpa azubha dhyAna utpanna karanArI che. ArtadhyAnathI jIva ghaNuM navIna azubha karma bAMdhe che, mATe je vakhate je je vastu vigere maLI Ave temAM saMtoSa mAnatAM ane tethI calAvI letAM TevAvuM joIe. AtmajJAnathI zuddhi thAya che. viparIta daSTivALA ghaNA ja bIjA upAyathI zuddhi prApta karavAnI IcchA rAkhe che ane te mATe prayatna paNa kare che chatAM A te jJAnIone nizcayaja che ke AtmAnA jJAna vaDeja AtmAnI zuddhi thAya che. AtmA sivAya anya padArtha je jaDa pudgala-mAyA rUpa che. cA ajIva che te padArthonuM te AtmAnI ADe AvaraNa ja che. A AvaraNa eja azuddhi che, te padArthathI AtmAnI zuddhi thaI zake ja nahiM, tenA tyAgathI ja zuddhi thAya, athavA AvaraNanA virodhI tattvathI AvaraNa jAya-zuddhi thAya. jema tApathI TADha jAya che tema A jaDa mAyAne vidhI caitanya bhAva
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, te citanya jJAna e guNa che. je ajJAnatAthI kame Ave che to tenA virodhI bhAva rUpa jJAna daSTithI karmo AvatAM aTakI zake che. ane pUrvanAM bAMdhelAM karmo cAlyAM. jAya che eTale AtmajJAna vaDe AtmAnI zuddhi thaI zake che paNa bIjA koI padArthathI AtmAnI zuddhi thatI nathI. AtmA para drathI taddana judo che eTale game tevAM sArAM paradra vaDe sarva prakAre prayana karo chatAM AtmA zuddha thavAnuM nathI, temaja te paradravya AtmAne sparza paNa karI zakavAnA nathI. paradravya je zubhAzubha karmo tene AtmAthI alaga karavAM hoya te Atma svarUpanI bhAvanA karavI, huM AtmasvarUpa chuM te hakIkatanuM akhaMDa smaraNa karyA karavuM, AtmasvarUpane vicAra nahiM karanAra paradravyane tyAga karI zakato nathI. AtmAnA dravyaguNa paryAyane vicAra kare, huM AtmA chuM evI prabaLa bhAvanA vadhAravI, AtmAnI anaMta zaktine temaja tenA jJAtA daSTA paNAnA guNane vicAra karavo AtmAnA dareka pradezamAM huM anaMta baLavAna jJAnavAna AtmA chuM evI jAgRti karI mUvI te paradravyane AtmAthI alaga karavAno upAya che. padravyane paNa jANe oLakhe. AtmAthI paradravyane alaga karavAnI IcchAvALAoe
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 paradravyane paNa jANavuM joIe, je paradravyane jANatA nathI te Atmadravyane grahaNa karI zakatA nathI. kharAba padArthonI haiyAtine lIdhe ja sArA padArthanI kiMmata thaI zake che. duHkha che te sukhanI adhikatA samajAya che. du:khadAI padArtho che te ja sukhadAI padArthanI IcchA kare che. paradravya ahitakArI che ema jANavA pachI ja AtmA hitakArI che te tarapha pravRtti karI zakAya che. jyAM sudhI A paradravyanA svarUpane jIva jANuM ke samajI zako nathI tyAM sudhI Atmadravya tarapha jIva pravRtti karI zakatuM nathI. jagatUne svabhAva vicAre. padravyathI virakta thavA ane svatatva tarapha prema rAkhavA mATe tathA sarva karmothI chuTA thavA arthe A jagatanA svabhAvane vicAra karo egya che. padArthonI anityatA, jInI azaraNutA, saMsAranI vividhatA, karela karmonuM jIvane ekalAne bhegavavApaNuM, deha AtmAnI bhinnatA, zarIranI azucitA, karmane AvavAnA mArgo, kamane AvatAM aTakAvavAnA upAya, AtmAthI karmane alaga karavAnA pariNAme vigereno vicAra kare, janma, maraNa, Adhi, vyAdhi ane upAdhionI viSamatA, ane pAMca IndriyenA viSayanA virasapaNAne vicAra kare. te pachI A saMsAranA sukhane
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 ane AtmAnI zAMtane mukAbala-sarakhAmaNuM karI jevI tethI saMsAranI asAratA samajAyA vinA raheze nahiM. aMtaraMga lAgaNIvALA hiMsA, asatya, cerI, vyabhicAra ane asaMteSa rUpa pAMca pApothI jIva baMdhAya che teja pApane je aMtaraMga lAgaNamAMthI bahAra kADhavAmAM Ave to te pApe jIvane bAMdhI zakatAM nathI. je pAse hoya te apAya. je manuSya jJAnanI ArAdhanA kare che tene jJAnajJAna Ape che. je ajJAnanI ArAdhanA kare che tene ajJAna ajJAna Ape che. vAta kharI che ke je potAnI pAse vidyamAna-heyAta hoya te ja apAya che. jJAna ane jJAnamAM bheda nathI. jJAna ane jJAnImAM bheda bIlakula nathI kemake jJAnane jANavAthI ja jJAnI kahevAya che. vyavahAra draSTie jJAna guNane jJAnI guNa-ema bheda kahevAya che paNa tAvika daSTie vicAra karatAM jJAna teja jJAnI che ane jJAnI teja jJAna che. kemake guNa ane zuno abheda saMbaMdha che te judAM paDatAM nathI, eTale jJAnanuM jJAna thatAM jJAnI AtmAnuM jJAna avazya thAya che.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 potAmAM AtmAmAM jJAna che e badhA pratyakSa. anubhave che. je jJAnanA anubhava vinAnA che tene padArthanuM. jJAna thatuM nathI. jJAna amUrta AtmAne guNa rahevAthI amUrta che. indriyethI pratyakSa tene anubhava thatuM nathI chatAM huM jANuM chuM ItyAdi pitAnA anubhavathI te barAbara anubhavAya che. jene jJAnano anubhava hoya che te ja jJAna dvArA anya padArthone jANa zake che. jJAna pratyakSa thatuM nathI? keTalA eka saMpradAyavALA jJAnane prapakSa nathI mAnatA paNa parokSa mAne che, teoe jANavuM joIe ke bhale tame jJAnane pakSa mAne, paNa je te pakSa jJAna vaDe viSayane bodha tamane thAya che to te pakSa jJAna vaDe AtmAne bodha zA mATe na thaI zake? arthAt te pakSa jJAna vaDe te jJAnanI paNa pratIti zAmATe na thAya? thavI ja joIe. je jJAna vaDe padArtha jANuM zakAya te jJAna vaDe jJAnI-jJAnavAjU zA mATe na jANe zakAya? je dIvA vaDe ghaTa paTAdi padArtho prakAzIta thAya che te dIvA vaDe te dI barAbara zAmATe na dekhAya? dekhAveja joIe, je manuSya jANavA gyane jANe che te jANavAvALAne bahAranAM bIjAM keAI ba dhane nathI ke koI bAMdhanAra paNa
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 kema na jANe ? prakAzavA lAyaka padArthAna jIve che paNa prakAza karanArane jotA nathI e khedyanI vAta che. arthAt e kahevuM te Azcarya bhareluM che. paramAtma svarUpa jANavA ceAgya che tene jANavA ceAgya lakSa rUpe jANIne te lakSyathI pAchA pharIne lakSa rUpe zuddha AtmAne rAkhIne tenuM dhyAna karavuM tethI karmonA nAza thAya che. prathama paramAtmAnuM jJeya rUpe-jANavA ceAgya rUpe jJAna karIne, tenA jevAja peAtAnA zuddha AtmA che ema dhArIne, pachI pAtAnA zuddha AtmAne jJeya rUpe rAkhIne tenA anubhava karavA. A anubhavathI karmanA nAza thai Amaja paramAtmA rUpe thai rahe che. sAdhya siddha thayA pachI Alamana mUkI devuM joie, meTA vAsaNamAMthI kaDachI vaDeleAjana khAr3Ara kADhayA pachI chevaTe te kaDachI mUkI devAmAM Ave che tema Indriya manAdikanI tathA deva gurvAdikanI sahAyathI AtmAne jANIne te jANavAnAM hathIyAre Alakhane mUkI devAM. bhAjanarUpa kArya thai rahyA pachI kaDachIne pakaDI rAkhavI tejema niraka che teja indriya mana ane paramAtmAdi sahAyakeAnI madadathI AtmAnuM svarUpa jANI joi anubhavI lIdhA pachI tenA sahAyakA-AlakhanAne pakaDI rAkhavAnI jarUra nathI. bhAjananI IcchAvALAne ISTa bhejana maLavAthI jema AnaMda thAya che tema Atma draSTivALAne AtmatatvanI prApti thatAM AnaMda thAya che. jJAnIonA prema avinAzI hAya '
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 che. dukhathI bhaya pAmelA manuSya jema duHkhanAM nimittone rAjI khuzIthI tyAga kare che, tema AtmatatvamAM sukha mAnanArA manuSyo viSane duHkhadAI jANIne rAjIkhuzIthI tyAga karIde che. senAne zuddha karanAra jema zuddha suvarNa meLave che ane loDhAne zuddha karanAra zuddha letuM meLave che tema jJAnane zodhanAra jJAna meLave che ane ajJAnane zodhanAra ajJAna meLave che. ArisAnI aMdara manuSyAdinI saMgatathI tevuM pratibiMba dekhAya che tema nirmaLa catanyamAM karmanI sobatathI pratibiMba rUpe moha dekhAya che. darpaNa zuddha hoya che temAM vAstavika rIte pratibiMba hetuM nathI chatAM te darpaNanI najIkamAM kaI manuSya pazu pakSI ke vastu sAmI AvavAthI temAM tevuM pratibiMba paDe che, tema tAtvika daSTie AmA nirmaLa che paNa saMga saMbaMdhe karmanI upAdhi AvavAthI-tenA saMgathI AtmAmAM meha dekhAI Ave che. vAstavika rIte AtmAmAM tevuM kAMI nathI ane meha e AtmAnuM vAstavika svarUpa paNuM nathI, te te darpa maNamAM paDelA pratibiMbanI mAphaka AgaMtuka che; bAhArathI Avela che, je Ave che te jaI paNa zake che. vAsanA tevuM phaLa, je A jIvane dharma vaDe vAsita karavAmAM Avaze te jIvana dharmamAM pravRtti karaze, pApamAM pravRtti nahiM kare, paNa je tene pApa vaDe vAsita karavAmAM Avaze te te
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'niraMtara pApamAM pravRtti karaze paNa dharmamAM pravRtti nahiM kare, tema jJAna vaDe vAsita-bhAvita thayela jIva jJAnamAM pravRtti karaze, ajJAnamAM pravRtti nahiM kare, je Amaja che to pachI AtmAnI vizuddhi karavAnI IcchAvALA jIe pitAnI badhI pravRtti jJAnamayaja karavI joIe zuddha kareluM suvarNa jema keI paNa prakAre pharIne malina thatuM nathI tema nirmaLatAne pAmele jJAnI pachI ajJAnatAne svIkAra karatI nathI. vidvAnone zIkhAmaNa. e viddhAna! tame e abhyAsa kare, evuM dhyAna kare, evuM bhaNe, evI rIte manane sthira kare, evI ArAdhanA kare, evuM bIjAne pUche, evuM bIjA pAsethI sAMbhaLe, evuM jANe, evuM bIjAne kahA, evI prArthanA kare, evuM je, evuM prApta kare, evuM vazIkaraNa karo ane evuM kAMI paNa paze ke jenAthI tamane niraMtara kAyamane mATe AtmAnI sthiratA prApta thAya. A pramANe paradravyanA prasaMgane dUra karanAra cagI, IndriyonA samUhane atyaMta capaLa jANuMne, aMtaramukha daSTi karI, nirmaLa jJAnadarzanacAritra svabhAvavALA AtmAnuM yAna karI, karmonI nirja karI, nitya tisvarUpa nirUpama padane prApta thAya che. Iti nirjazI adhikAra samAsa
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 mekSa adhikAra. 7 baMdhanAM kAraNa baMdha thatAM AvatAM karmo sarvathA baMdha thAya che ane nirjarA vaDe pUrvanAM bAMdhelAM karmo AtmAthI sadAne mATe alaga thAya che. te sthitine mokSa kahe che. A mekSamAM sadAne mATe jJAnane prakAza prakAzateja rahe che ane janmamaraNe sadAne mATe baMdha thAya che. A mokSa prApta thayAM pahelAM A chellA manuSyanA dehamAM rahetAM jema aMdhakAra dUra thatAM AkAzamAM prakAza svarUpa dedIpyamAna sUryaudaya pAme che tema jJAnAvaraNu, dazanAvaraNa, mehanIya ane aMtarAya e cAra karmano kSaya thatAM kevala jJAna udaya pAme che. pragaTa thAya che. jema aMdhakAra sUryanA prakAzanuM pratibaMdhaka che tema jJAnAvaraNAdi cAra karmo kevala jJAnAdi AtmaguNanA pratibaMdhaka che. aMdhakAra dUra thatAM sUrya prakAzI rahe che tema jJAnAvaraNAdi dUra thatAM kevala jJAnAdi cAra guNe pragaTe che. melathI malina thayelA ArisAmAM kAMI paNa rUpa-pratibiMba dekhAtuM nathI tema jJAnAvaraNadi karmothI malina AtmAmAM kevala jJAnAdi guNe pragaTa thatA nathI. jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mehanIya ane aMtarAya A cArakarmo sAthe nAza pAme che ane tene laIne yogIne anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMta AnaMda ane anaMta vIya-zakti A cAraguNe sAthe pragaTa thAya che. jemAM vA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 vinA pahADa bhedI zakAtuM nathI tema zuddha AtmAnA dhyAna vinA mahAdine nAza karI zakAtuM nathI. vizALa ane majabuta pahADane toDavA e muzkelIvALuM kAma che chatAM tenI upara vajanA prahAro karatAM thoDA vakhatamAM tenA kakaDe kaDI karI zakAya che tema jJAnAvaraNAdi cAra kema rU5 pahADe toDavA e muzkelIvALuM kAma che chatAM vizuddha AtmAnuM dhyAna karavA rUpa vajA vaDe ghaNI sahelAIthI te teDI zakAya che. dhyAna karavAthI-dhyAnanI sthiratA rU5 agni vaDe karmomAM rahelA rasa zekI nAkhavAthI karmo nirasa thaI ghaNu thoDA vakhatamAM Atma pradezathI kharI paDe che. judAM thaI jAya che, mATe mekSanA athI jene karmo dUra karavA zudhdha AtmAnuM dhyAna karavuM te egya mArga che. jema vyAdhivALA manuSyane asAdhya je paNa vyAdhi auSadho vaDe dUra thatAM tene je AnaMda prApta thAya che te paNa tAtvika AnaMda, mahAna kalezakArI ane dukhe dUra karI zakAya tevI kamanI asAdhya jevI jaNAtI vyAdhine zudhdha dhyAna rU5 aSadha vaDe dUra karavAthI A rogIne prApta thAya che. A kevalajJAnI kevala jJAnarUpa netra vaDe IndriyAtIta padArthone sAkSAta joIne jIvanI yogyatAnusAra dhamapadeza ApavAnI pravRtti kare che. teo mahAna punyavAna hovAthI deve ATha mahA pratihArya temanI sevA arthe banAve che.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 temanI dezanA amegha hoya che eTale temanA upadezanI asara jIve upara thayA vinA rahetI nathI. tIrthakare jyAre dharmane bodha Ape che tyAre deve temanA samavasaraNamAM dezanAM devAnA sthAne eka azeka vRkSa banAve che, tenI chAyAmAM AvelA jIvone teTalA vakhata mATe kaI paNa prakArane zoka ke udvega rahetuM nathI. A azeka vRkSa AkhA samavasaraNanA sthAna upara laMbAyelo patharAyele-gherAyele dekhAya che 1 de suMdara sugaMdhI punI vRSTi jAnu pramANe samavasaraNamAM kare che. 2 AnaMdadAyaka prabhunI dezanAnI vani sAthe deve sura pUre che. 3. bane bAju de cAmara vije che. 4 prabhune dezanA detI vakhate besavA mATe deva siMhAsana sthApe che. pa. bhagavAnanA pAchaLanA bhAgamAM bhAmaMDala mUkavAmAM Ave che. deva deva dubhI (divya vAjIMtra) vajADe che, bhagavAnanA mastaka upara deve chatra dharAve che.8 punyanI prabaLatAthI A ATha pratihAryo hoya che tIrthakaranI dezanAthI AtmajAgRti vadhe te uttama lAbha thAya che, ne prabhunI vANu manuSya, deva ane pazue paNa potapotAnI bhASAmAM samaje che. jema agnine svabhAva uNu che, vAyuno svabhAva - capaLa che ane caMdrane svabhAva zItaLa che tema AtmAne svabhAva-svarUpa te jJAna che. AtmA jJAna svabhAva vaDe vizvane
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 jANe che. AtmAnuM svarUpa citanya che, te caitanya jJAnamaya che, jyAM sudhI jJAnanA sAmarthyane aTakAvanAra-pratibaMdhakanuM sAma prabaLa hoya che, tyAM sudhI jJAna pitAnA vizva daSTApaNAnA kAryamAM pravRtti karI zakatuM nathI. AmAmAM anaMta sAmarthya che, anaMta jJAna vidyamAna che chatAM te zakitane aTakAvanAra jJAnAvaraNAdi karmanI haiyAti hoya che tyAM sudhI jJAna pitAnuM vizvajJAtI paNAnuM sAmarthya pragaTa karI zakatuM ke vAparI zakatuM nathI. jJAnAvaraNa dUra thatAM AtmA lokAloka prakAzakapaNAnI potAnI zakita pragaTa karI teno anubhava le che. jema agninA svabhAvane aTakAvanAra caMdrakAnta maNuiM athavA maMtrAdi pratibaMdhaka rUpa na hoya to agni bALavA rogya padArthane bALavA sivAya rahetuM nathI tema jJAnIne jJAnanuM pratibaMdhaka jJAnAvaraNa karma na hoya te te pitAnI gAyaka zaktithI cana-jANavA cagya padArthane jANyA vinA ajJa rahI zakatuM nathI. AtmajJAnane dezakALAdine pratibaMdha nathI. jema sUryane prakAzamAM deza kALa ke svabhAva pratibaMdhakarUpa nathI tema AtmAne paNa dUra pradeza Adine pratibaMdha nathI e pragaTa anubhava siddha che. merUparvata e deza-kSetranI apekSAe dara pradeza che.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 rAma lakSamaNadi ghaNuM vakhata pahelAM thaI gayA te kALanI apekSAe dUra che. paramANu e ati sUkSama hovAthI svabhAvanI apekSAe dUra manAya che. Ama dezanI apekSAe sUrya dUra hovA chatAM padArthone prakAzavAnuM kArya sUryane mATe azakya nathI, kemake sUryane svabhAva sadA prakAzavAja che. Aja daSTAMte deza kALAdinI apekSAe padArtho dUra hovA chatAM jJAna sarva padArthone spaSTapaNe jANe che. merU parvata, rAma lakSmaNa ane paramANu Adi deza kALa ane bhAvathI viprakRSTa-dUra hovA chatAM tene jANavAmAM jJAnane jarApaNa aDacaNa ke muzkelI paDatI nathI. sUrya je sthAne rahyo che te sthAnathI dUra AvelA padArthane prakAzavAnuM kArya sUryane jeTaluM saheluM che, zakaya che teTaluM ja deza kALAdithI dUra AvelA padArtho hovA chatAM te sarva padArthonuM jJAna karavAnuM kAma AtmAne mATe heluM ane zakya che. deza kALAdi viprakRSTa-dUra hovA chatAM te jJAnane jANavAmAM pratibaMdhaka nathI e svAnubhava pratyakSa che. vizeSa eTalo che ke A vAta kevala jJAnanI apekSAe samajavAnI che. A pUrNa jJAna je kevaLa jJAna tene dezakALAdi koI pratibaMdhaka nathI, paNa je deza-thoDuM pratyakSa evAM matijJAnAdi che temAM te dezAdithI vipraka--dara padArtho tenuM jJAna thavAmAM jJAnAvaraNa pratibaMdhaka che. A uparathI e nizcaya thaye ke jema sUryane prakAza karavAmAM pratibaMdhakarUpe vAdaLAne
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 samUha che paNa dezakALAdi pratiSTha dhaka nathI tema vizvanA sarva padArthane AtmA jANI zake che temAM dezakALAdi pratima dhaka thI paNa jJAnAvaraNa krama che teja pratikha dhaka che. jJAna vizeSa padArthIne paNa jANI zake che. jema sAmAnya padArthanA svabhAva jJAnanA viSaya thavA rUpa che tema vizeSa padArthanA paNa svabhAva jJAnanA viSaya thavA rUpa che eTale vizeSa padArthanuM paNa jJAna thaI zake che. sAkSAt jJAna je kevala jJAna vinA pattAnA vizeSa (pUrNa) svabhAvanuM jJAna thaI zakatuM nathI. AtmA jJAna svabhAvarUpa hAvAthI te sarvajJa ane sadazI che, jo AtmAne sarvajJa ane sa darzI mAnavAmAM na Ave te tenAmAM jJAna svabhAvatA saMbhavI zake nahiM, paTTAmAM e prakAra che. eka sAmAnya khIjA vizeSa. thaDA kahevAthI sAmAnya rIte badhA ghaDAnuM jJAna thAya che paNa pILA ghaTA kahevAthI te eka pILA ghaDAnuMja jJAna thAya che. ghaDA e sAmAnya jJAna che ane pILA ghaDA e vizeSa jJAna che. juo ke sAmAnya rIte eka ghaDA dekhavAthI badhA ghaDA AvA hAya che ema adhA ghaDAnuM jJAna thAya che paNa A ghaDA pILA che, zaraRtumAM manAvele che, pANI TharavAnA guNavALA che. e vAta teA kASTha vizeSa jJAnathIja jANI zakAya che. AtmA jJAna svabhAva haiAvAthI te badhA padArtha ne jANaze
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 ane darzana svabhAve badhA padArthane joze, je badhA padArthane jANe ane dekhe te sarvajJa ane sarvadarzI kahevAya. je merU Adi padArthonA sAmAnya vizeSa svabhAvane AtmA na jANe te AtmA jJAna svabhAva kahevAyaja nahi. tethI e vAta siddha thAya che ke AtmA jJAna svabhAva hovAthI sarvajJa ane sarvadazI che. badhuM jANe ane badhuM dekhe che sarvajJa ane sarvadazI hovAthI AtmAne kevaLa jJAna che. te kevaLa jJAnathI sAmAnya padArthanI mAphaka AtmA bhUtakALamAM thaI gayelA, vartamAnakALamAM game teTalA dUra padArtha hAya-yA sUma hAya ane bhaviSyamAM te padArthonA paryAyamAM je vizeSa pheraphAra thavAnuM che te sarva vizeSane paNa jANe che. eTale deza, kALa ane bhAvathI je je padArtho-dravyo dUra ke najIka rahelA hoya tenuM. paNa spaSTatAthI vizeSa jJAna AtmAne thAya che. aghAti karmanA kSayathI mokSa. A kevalajJAnI zukla dhyAna rUpa zastra vaDe vedanI, AyuSya, nAma ane gotrakarma e cAre karmane ekI sAthe chedIne nirvANa pAme che. - jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mohanIya ane aMtarAya e cAra ghArtikarma kahevAya che kemake te ka AtmAnA guNane ghAta karanArAM-dabAvI rAkhanArAM che te cAra karmane
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 kSaya thatAM kevalajJAna, kevala darzana, anaMta AnaMda ane anata zakti pragaTe te. A cAra guNavAnI zakti jene pragaTa thAya che teneja jIvanamukta kahevAmAM Ave che. AvI sthitie pahoMcela AtmA jIvatAM chatAM sukta AtmAne AnaMda anubhave che. te dehamAM rahevA chatAM sukta thavA kharAkhara che kemake AtmAnI zaktinA ghAta karanAra ko nAza pAmelAM heAvAthI tene have te karmo dhanamAM nAkhI zakatAM nathI. pAchaLanAM veDhanI, AyuSya, nAma ane gAtra e cAra karmane adhAti karma kahe che, te karmo vidyamAna hoya che chatAM AtmAne vizeSa nukazAna karavAnI tAkAta temanAmAM rahI nathI, jema sarpanA mukhamAMthI jheranI kAthaLI kADhI levAmAM AvyA pachI te sarpa, sarpanA AkAre tA rahe che paNa sarpa paNAne jherI bhAva bhajavI zakatA nathI tema A karmo paNa have navIna karmanA baMdhana karavAvALAM thatAM tenI haiyAta jyAM sukhI hAya che tyAMsudhI A dehanA sarvathA tyAga AtmA karI zakatA nathI. tema chatAM A sthitimAM te kevalajJAnI mahAtmA peAtAnI ameAgha dezanAnA maLe aneka jIvAne AtmabhAvamAM jAgRta karI meAkSanA mAnI sanmukha cAlanArA-meAkSa mAnA pathika manAve che. te cAra karmo pUrNa thatAM jIla dhyAnanA trIjA ane ceAthA bhedu vaDe Atma pradezathI karmonA madyA pradezAne dUra karI parama zAMtimaya, svasvabhAva ramatA rUpa meAkSa sthAnamAM
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1raka jaIne rahe che. A AThe karyo Atma pradezathI sadAne mATe chuTA thAya tene mokSa kahe che. vyavahAra dRSTie zula dhyAna karmone nAza kare che, kevala jJAna utpanna kare che ane mokSa paNa prApta kare che. ema kahevAya che. nizcaya daSTie te AtmAne karma lAgatAM ja nathI eTale navIna mekSa prApta thatuM nathI. AtmA mokSa svarUpaja che eTale karmone nAza ane mokSa prApti thatI nathI, A kathana apekSAe cagya che. karmo dUra thavA pachI rAgadveSAdinI utpatti thatI nathI tethI karmo javA pachI AtmA zuddhaja bace rahe che. karmone saMga ane rAgadveSAdi AtmAnI sAthe nityapaNe joDAyelAM nathI. arthAt AtmA ane karmane abheda saMbaMdha nathI paNa saMga saMbaMdha che ane tethI ja karmo AtmAthI dura thaI zake che. mukatAtmA saMsAramAM AvatuM nathI, mokSa avasthAne prApta thayela ane avyAbAdha (kadI nAza na pAme tevAM ane bAdhA pIDA vinAnA sukhamAM magna AtmA pharIne saMsAramAM Avato nathI. kharI vAta che ke sadA sukhadAI sthAnane-padane tyAga karIne duHkhadAI sthitine kahyuM svIkAra kare ? arthAta keIja nahiM zarIranA kAraNabhUta karmo nAza pAmavA pachI te siddha AtmA pharIne zarIra grahaNa karate
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. kAraNane nAza thavA pachI koI paNa sthaLe kArya utpanna thatuM nathI. keI saMpradAyavALA jJAnane prakRtine dharma mAne che, tene uddezIne jaNAvavAmAM Ave che ke buddhimAne! jJAna e prakRtine dharma nathI, kemake prakRti e acetana che. acetana prakRtimAM koIpaNa sthaLe keIpaNukALa jJAna raheluM dekhAtuM nathI. jJAna cetana rUpe che te jaDa prakRtine vikAra hoI zake ja nahi. ke saMpradAyavALA mikSamAM jJAna hetuM nathI paNa jJAna nAza pAme che ema mAnanArAoe vicAravuM joIe ke senAne mela nAza thavAthI kAMI sonApaNune nAza thato nathI tema nirvANa pAmelA AtmAnA uparathI punya pApa rUpa karmanA AvaraNe nAza pAme che paNa tethI kAMI jJAnane nAza thato nathI. je jJAnAdi guNe pakSamAM gayela AtmAmAM na hoya te AtmAnI vyavasthA ja rahI zakatI nathI. kemake vastunuM lakSaNa dUra thatAM laya koIpaNa sthaLe nirAdhAra rahI zakatuM nathI. jJAna e AtmAnuM lakSaNa che te nAza pAmatAM lakSya rUpa AtmA rahI zake ja nahiM. mATe mokSa avasthAmAM karmonI mAphaka jJAnaguNune nAza thata nathI. hA eTalI vAta dhyAnamAM che ke prakRtinA vikAravALA rAga dveSathI malina jJAna jene ajJAna rUpe AgaLa - varNavAmAM AvyAM che te tathA kSApazamijanya jJAna e
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSamAM hotAM nathI paNa AtmA zuddha svabhAva rUpa jJAnanI haiyAti to mekSamAM hAyaja che. te jJAna na hoya te A tmApaNuM naja hoya. prayatna vinA mukata na thavAya. jema kedakhAnAmAM paDele aparAdhI manuSya purUSArtha rUpa upAya karyA vinA mukta thato nathI tema vividha prakAranA jaDa caitanyanA, baMdha pakSanA jJAnane jANavA chatAM tenA nivAraNa mATe zAstramAM kahyA pramANe vartana karavA rUpa upAya karyA vinA karmathI baMdhAyele AtmA mukta thaI zakatA nathI, paNa je manuSya AtmA ane karmanA bhinna "bhinna lakSaNe vaDe banenA bhedane samajIne zuddha AtmatatvamAM sthiratA karavA rUpa upAya kare che te AtmA karmothI mukta thAya che. A uparathI e vAta spaSTa karI batAvI ke karmothI mukta thavAne upAya kevala jJAna ja nathI paNa te jJAnanI sAthe AtmA svarUpe-AtmAkAre pariNamI rahavA rUpa kriyA ke je baMdhanathI mukta thavA uttamottama upAya che te paNa sAthe karavAnI jarUra che. senuM eka jAtanuM hovA chatAM jema vyavahArI loko tene zuddha azuddhanI apekSAe be prakAranuM kahe che ke A senuM zuddha che, A senuM azuddha che. tema AtmA te tene te eka hovA chatAM A zuddha AtmA che, A azuddha AtmA che. ema zuddha azuddhanI apekSAe AtmAne be prakArane leke kahe che,
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddha nayanI apekSAe AtmAmAM bheda nathI chatAM vyavahAra nayanI apekSAe karmanA saMbaMdhavALA AtmAne azuddha ane saMsArI mA kahevAmAM Ave che ane karmahita AtmAne zuddha ane mukta AtmA kahevAmAM Ave che. saMsArI AtmA karma cukata che ane mukata AtyA karma viyukata che, saMsArI AtmA azuddha che. sukata AtmA zuddha che. AtmA ane tethI anya je kama tene saMga thave, A saMgane bhava ( saMsAra ) kahe vAmAM Ave che. ane A bhavano abhAva tene karmane viroga kahe che A bhavane viyega ke karmano viroga thavA pachIthI pharI janma thato nathI. mukta AtmAnI sthiti. mukatapaNAnI sthitimAM AtmAne para padArthane saMcAga (Ate nathI. te AtmA potAnA svabhAvamAM pariNamI rahe che. tene laIne tene koIpaNa prakAranI utsukatA hatI nathI. merUnI mAphaka ravabhAve aDela sthira te heAya che, vibhAgamAM pariNamavApaNuM na hovAthI tyAM koIpaNa prakArano kaleza nathI. temaja svasvarUpanI prApti thayela hevAthI te kRtArtha thayela che eTale have tene kAMIpaNa karavApaNuM raheluM nathI. karma rUpa maLa na hovAthI tenAthI utpanna thanArI bAdhA pIDApaNa te mane nathI, te siddhaAtmA niraMtara AtmAnI AnaMdamaya rithatimAM rahe che. '
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 dhyAnanuM phaLa. pUrNa paramAtma svarUpanI-parabrahmanI prApti thavI te dhyAnanuM mukhya phaLa che A phaLa ekAMtika che temAM apavAda nathI,temaja te anubhavagamya-Atmagamya che. ane te anuttaraLa che tenAthI AgaLa bIjuM uttama phaLa prApta karavA cagya keI nathI, mATe buddhimAnoe vAdaprativAdaAdivAsanAono tyAga karI A parabrahmarUpa zuddha Atma svarUpanI prApti mATe A hIja prabala purUSArtha karavo, vAdavivAda karavAthI vastutatvanI. prApti thatI nathI; paNa kAma karavAne kharo vakhata nakAme cAlyo jAya che. mATe ahIja A bhavamAMja AtmAnA. dha svarUpane pragaTa karavAne jeTaluM bane teTale prayatna kayAja kare. mahAtmAonA hitopadeza, dhyAna mArganA jANakAra ane dhyAna vaDe kamane kSaya karanAra rogIo, bhAvI cAgIonA hita arthe aMdhakA. 2mAM dIpaka samAna A pramANe upadeza Ape che ke jema cAlavAmAM va ba ke ALasa karanAra manuSya mArgano pAra pAmI zakato nathI tema ceksa nirNaya upara AvavAnI IcchA vinAnA vR" : prativAda karanArA tattvajJAnane pAra pAmI zakata mAM pramAda nahiM
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 karanAra pitAnA akhaMDa prayANa vaDe dhArele sthAne pahoMce che tema zudhdha caitanyanuM upaganI akhaMDa ane nizcaLa jAgRti pUrvaka dhyAna karanAra karmane kSaya karI A bhavasamudrane olaMdhIne pitAnI musApharI pUrNa karI parama zAMti pAme che. dhyAna eja karma kSaya karavAne cA mokSa. prAptino upAya che, ema jJAnIoe jA ane anubhavyuM che, jema maMtra bhaNavAthI maMtra ghera viSane nAza kare che tema AtmA paNa dhyAna karavA vaDe aneka bhavanAM upArjana karelAM karmone nAza kare che. ciMtAmaNi ciMtaveluM Ape che, kalpavRkSa kApeluM Ape che. paNa zuddha AtmAnuM dhyAna te ciMtavI na zakAya ane saMkalpI paNa na zakAya tevI AtmAnI anaMta zakti Ape che. zuddha AtmAnA dhyAna vaDe duHkhe dUra karI zakAya tevA janma, maraNa, ane vRddhAvasthA rU5 regone sahelAIthI nAza karI zakAya che. zuddha AtmAne kAmadevane-kAmavAsanAne parAjaya karavAmAM ke nAza karavAmAM jarApaNa prayAsa karI paDatuM nathI, arthAta Atma dhyAnathI kAmane paNa sahelAIthI jItI zakAya che. mATe he mahAnubhAvo! vAdavivAdane mUkIne adhyAtmanuM ciMtana kare. Ama upaga sthira kare, vAraMvAra vibhAva dazAmAM upaga calita thaI jAya che tene svasvabhAve ramA, ajJAna aMdhakArane dUra karyA vinA jJAna anaMta reyane viSaya karI zakatuM nathI, jevA jANavA
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 lAyaka padArthane prakAzI zakatuM nathI. upAyathI upeyanI prApta karavA ceAgyanI prApti thAya che. A budhdhimAnA! tame sadupAyamAM mahAna Adara rAkheA. AtmaciMtana karavA jevA bIjo keAI sArA upAya nathI; paNa A upAya mehanA pAzamAM sapaDAyelA jIvAne prApta thavA muzkela che. AtmasiddhinAM mAghasAdhanA. utsAha, nizcaya, dhairya, saMtASa, tattvadarzIna ane ekAMtavAsa A mAhya sAdhanA AtmasvarUpa pragaTa karavAmAM upayAgI che. zuddha AtmadhyAna e aMtaraMga sAdhana che. AtmasvarUpa pragaTa karavA icchatA sAdhakanA utsAha eTale madhA pramaLa hAvA joie ke kAMtA kArya siddha karUMchuM ane kAMtA dehanA nAza thAya che. matalaba ke dehane! nAza thAya tA paNa peAtAnA utsAhane nakhaLA paDavA na Ape. nizcaya paNa tenA teTaleAja dRDha hAya che ke sarvasvanA bhAge paNa te kArya siddha karavA purUSArtha kare che. dhArela kA siddha na thAya tyAM sudhI te khIjuM kArya hAtha dharatA nathI, ane japIne nirAMte sutA paNa nathI, seMkaDA varSo vItI jAya paNa kArya siddha karavAnI tenI dhIraja khuTatI nathI, anekavAra nirAzA maLe chatAM te kArya ne cheDattA nathI, paNa jarUrIyAtavALAM sAdhanAnA saMgraha karIne pharI pAche purUSArtha zarU kare che. jyAM jyAM peAtAnI nyunatA jaNAya tyAM tyAM
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ te te nyunatA purI karIne kArya siddha karyA vinA rahete nathI. phaLa na jaNAya te paNa tenI dhIraja khuTatI nathI, te nAsIpAsa thato nathI, aneka bhavane AMtare paNa chevaTe pitAnI dhIrajanA baLe te siddha thAya che. tene saMtoSa paNa agAdha hoya che. seja sAja guNanI prApti thatAM A vizvanA manuSya abhimAnI vRttinA aMge je sateSa pakaDe che, AgaLa vadhatAM aTake che, A kAMI saMteSa nathI paNa ALasa che. je kAryane prAraMbha karyo che te kAryanI siddhi thatAM sudhI vacamAM na aTakatAM pUrNa thAya tyAM sudhI purUSArtha kare che, chatAM saMteSa che che. kahevAno uddeza e che ke jema sAmAnya manuSya kArya siddha thavAmAM vilaMba lAgatAM hatAza ane nirAza thaI bIjAnI AgaLa rAdaDAM reyA kare che ke zuM karIe bhAI! pAMcame Are, duSamakALa, chevaTanuM saMghayaNuM, sArAM nimittone abhAva ItyAdi lIdhe AvA kALamAM te AtmajJAna kayAMthI pragaTe! dhyAna te kema banI zake ! AvA daDAM renAra te na hoya, paNa A kALamAM paNa pitAnA anivArya purUSArthane ane je prApta thayuM hoya temAM saMtoSa mAne ane te pUrNa karavA athAga purUSArtha kare, Ane saMtoSa kahe che. A purUSArtha karavA mATe paricita deza, ane paricita manuSyanA saMgane tyAga kara joIe. kemake paricayavALA manuSyanA saMsargathI abhyAsa AgaLa vadhI zakatA nathI, abhyAsa mATe teo vinaMrUpa
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13ra che. prakhara tApavALA, jIvajaMtunA upadravavALA, ane tevAja dhyAnamAM vighnarUpa deza hAya tenA paNa tyAga karavA joIe. A badhAM sAdhanAnI madadathI sAdhakane tattvadaMna thAya che. tattvadarzanathI tenAmAM keAI apUrva utsAha sAthe maLa pragaTe che, tethI zreNimadha pariNAmanI dhArA-vInA ullAsa vRddhi pAme che. A badhAM sAdhanA dhyAnanAM kAraNA che. AgamanA jJAna vaDe, anumAnathI athavA tarkavitarka dvArA karelA vastunA nizcayathI ane te pachI yAnanA abhyAsanA rasa vaDe buddhine vizuddha ane tikSNa anAvanAra manuSya pavitra dhyAnanA abhyAsa zarU karI zake che. Atma dhyAnamAM pUrNa premarasa pragaTa thave te vidvatAnuM parama phaLa che. jo AvI prakhara vidvatA meLavavA chatAM AtmadhyAna tarapha tenI pravRtti naja hAya paNa kevaLa sazAstro bhaNavAM ane khIjAne upadeza karavA teTalAmAMja te vidvAna aTakI jAya teA jarUra samajavuM ke AtmadhyAna vinA A zAstranuM jJAna e kevA sa"sAraja che--saMsAranuMja kAraNa che. jema mUDhacittavALA ajJAnI jIvAne putra, strI, dhana, dhAnyAdi e sa sAra che, tema AtmajJAna vinAnA paDIne zAstra jJAna e paNa eka kamAI khAvAnuM sAdhana che. rUpAMtare te paNa eka sasAraja che. A karma bhUmimAM manuSyapaNAsAthe parama utkRSTa jJAna rUpa khIjane meLavIne je jIvA AtmadhyAna rUpa chetInI tarapha pravRtti karatA nathI te mALa chavAja che ema samajavuM. alpabudhdhivALA
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 ahA! zuM mehanuM jora che ! mAchalIone pakaDavAnA kAMTA upara rahela mAMsanA TukaDA tarapha lalacAI rahelI mAchalInI mAphaka, A vizvanA viSaya sukhamAMthI chuTA thavuM te suzkelI bhareluM kAma che. A lega sukhamAM Azakta thayelA jI uttama yAnane paNa tyAga kare che ane bhAvI du:kha rUpa viSaya taSpha ghasaDAtA jAya che AvA mahine dhikkAra ho. Atmatattavane nahiM jANanArA, viparIta jJAna tarapha pravRtti karI rahelA, hita ahitanA viveka vinA aMdha jevA jaNunA ane vartamAna kALane ja jonArA, bhaviSyane vicAra ke darakAra nahi karanArA jIve bhAvikALamAM aneka jAtanAe-pIDA sahana karatA rahe che. ahA! A Adhi mAnasIka pIDAo, vyAdhi zArIrika pIDAo, vRddhAvasthA, janma, maraNa ane zokAdi upadvavavALA bhISaNa saMsAra tarapha e manuSya ! jarA najarate kare, e saMsAra keTalAM keTalAM dukhethI bharapura che, chatAM paNuM he mehAdhina jIvo tame tenAthI kema uga nathI pAmatA? tamane vairAgya pragaTato nathI e mahAna khedanI vAta che. - mAmA-basanA roga vALA manuSya kharaja khaNavAmAM sukhamAne che paNa pariNAme azAMti vadhe che, tema keTalA eka manuSya kartavyane akartavya rUpe akartavyane kartavya rUpe ane duHkhane sukha rUpe mAne che, paNa pariNAme te vicarita pravRtti temane dukhadAI nivaDe che.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 khArA pANIne dUra karI khetaramAM mIThA pANIne yoga karavAthI bIja jevIrIte ugI nIkaLe che tema tattvajJAna. sAMbhaLavAthI, tatvajJAna rUpa mIThA pANInA sIMcanathI dhyAna. rUpa mIThAM phaLane udaya vRddhi pAme che. khArA pANI sarakhI bhoga buddhino-viSaya taraphanI lAgaNane niraMtara tyAga kare ane madhura pANI samAna taravajJAnanuM zravaNe karavA rUpa siMcana karavuM, eTale bodhibIja vRddhi pAmI. mokSa rUpe phaLa Apaze. Aje ApaNe chevaTanuM dhyeya ane prAptavya che, kutarko ane vitarko e mananA vyAdhi che, dhyAnanA te zatru che, jJAnane aTakAvanAra che, zAMtinA viredhI che, zraddhAne nAza karanAra che, abhimAnane pASaNa. ApanAra che, mATe mekSanI IcchAvALA jIvoe kutarko. ane vitarkomAM mithyA abhiniveza-kadAgraha rAkhavo cogya nathI paNa mekSa mahelamAM praveza karAvanAra Atma. tava tarapha sadbhAva rAkha cagya che. jeo parama zudhdha ane budha AzayavALA jI. Adara purvaka niraMtara A pramANe zudhdha caitanyanuM ciMtana kare. che, teo duHkhanA sthAna rUpa karmane ane bhavano tyAga karIne nirUpama, akhaMDa, anaMta, atIMdriya ane avinAzI Atmika sukha pAmI sadA AnaMdamaya sthiti pAme che. Iti mokSAdhikAra samAsa
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 prakaraNa AThamu. cAritra adhikAra. A sAta athavA puca pApane judAM gaNavAmAM Ave tA nava tattva thAya che. A tattvanA jJAnathI jANavA, grahaNu, karavA ane tyAga karavA ceAgya vastu tattvanA nizcaya thAya che ke, jIva ane ajIva jANavA ceAgya che. Azrava ane madha tyAga karavA ceAgya che ane sA~vara nirjarA tathA mekSa grahaNa karavA ceAgya che. A khape nizcaya karyAM pachI AvatAM karmo kevI rIte aTakAvavAM ane pUrvanAM karmo kevI rIte kADhI nAkhavAM te mATenA prayatna karavA e mAkI rahe che. tene mATe cAritra grahaNa karavAnI jarUra che eTale A adhikAramAM cAritra saMbadhI hakIkata ApavAmAM Avaze, deza kALane vicAra karI, peAtAnI samaLatA ke nirmaLatA tapAsI, peAtAnI zaktine ke,i paNa rIta na chupAvatAM AtmAthi jIvAe cAtrinA mArgamAM purUSArtha karavA. IcchA ghaNI prabaLa hAvA chatAM, je zarIra dvArA sthiratA ane purUSArtha karavAnA che, teteA zarIranA pramAmAM thai zake che. manuSya ghaNA khaLavAna heAya chatAM tene vAparavAnAM-kAma karavAnAM hathIyArA majajIta ane TakAu na hoya te tene purUSArtha teTale upayAgI thatA nathI. arthAt hathIyAranA pramANamAM purUSArtha thaI zake che. huthIcAra nabaLAM hoya ane jora vadhAre vAparavAmAM Ave te
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 huthIyAra tuTI jAya che, tema zarIra rUpa hathIyAra nirmAlyanirbaLa hovAthI tenA mApa pramANe te sahana karI zake teTale purUSArtha karavAmAM Ave te te saphaLa thAya che, je vadhAre paDatA pramANamAM mahenata karavAmAM Ave te zarIra kAma karatuM aTakI jAya che, ane aMte AgaLa jaI pAchA paDavA jevuM pariNAma Ave che, mATe ja jJAnIo kahe che ke vajArUSabha nArA saMghayaNavA jevI majabutAI vALA zarIra dvArA eja mokSa prApta karI zakAya che, tenA abhAve bIjA saMghayaNavALA zarIra vaDe mokSa maLatuM nathI. e uparathI kahevAno Azaya e che ke jema mekSa meLavavAmAM bIjAM sAdhane upayogI che, tema zarIra paNa teTaluMja upayogI sAdhana che, chatAM manuSyae hiMmata hAravAkAMI kAraNa nathI. A zarIra dvArA mokSa prApta na thAya te paNa eka bhava karIne mokSa prApta thAya tevuM ekAvatArI paNuM atyAre meLavI zakAya che, chevaTe be pAMca daza ke pannara bhave paNa mokSa prApta karI zakAya che, mATe chevaTanA saMghayaNa vALA zarIra vaDe paNa purUSArtha karavAmAM kacAza na rAkhavI. ke manuSya utAvaLe cAle ane koIdhImo cAle, koI sidhe sarala raste thaIne jAya ane keAI vAMkA cakarAvA vALA raste thaIne jAye, Ama gati ane mArgamAM phera hovA chatAM-bhinnatA hovA chatAM paNa pahoMcavAnuM sthA to ekaja che. karavAnuM kAryarate ekaja che, ane te sarva zubhAzubha karmano kSaya karIne nirvANa sthAna mekSa pada pA...
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 mavuM te che, A paddhanI prAptinA mArga te samyak cAritra che. jJAnathI vastunA mAdha-kanyanuM bhAna thayA pachI dazana dvArA te mAkhatamAM dRDha zradhdhAna AvyA pachI te pramANe vana karavuM ane nizAna vALu sAdhdha prApta karavuM e samyak cAritra dvArA prApta thAya che, cAritra eTale vana, cAritra eTale ATha ka`nA je sacaya thayelA che, tene kADhI nAkhavA te. tenuM phaLa AtmAnA zudhdha svarUpanI prApti thavI, AtmAnI dakhAyelI anata zaktione pragaTa karavI te che. cAritra grahuNa karanAra jIvAnA utsAha ane zArIrika tathA mAnasIka baLanA pramANamAM cAritranA aneka bhede che, te apekSAe sthavirakalpI, jina kalpI, svayaM mukhya ane pratyeka buddha ema cAra prakAranA cAritra dhAraNa karanAra jIvAnA bheda che. kAi paNa jIvanI hiMsA pAte karavI nahi, khIjA pAse karAvavI nahi' ane hiMsA karanArane anumedana ApavuM nahiM. A hiMsA mana vacana ane zarIra vaDe karavI nahiM, karAvavI nahIM ane karanAranI anumAdanA karavI nahi ema navale? prathama mahAvrata pAlana karavuM. khIjA mahAvratamAM mana vacana zarIra vaDeasatya melavuM nahiM; khIjA pAse asatya elAvavuM nahiM ane asatya khelanArAne anumedana Apavu nahiM e pramANe khI tuM mahAvrata pAlana karavuM.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 trIjA mahAvratamAM mana vacana zarIre karI nAnImoTI. cerI karavI nahiM, karAvavI nahiM ane corI karanAranI prazaMsA. paNa na karavI ane dhaNunI-vastunA mAlIkanI AjJAthI, pitAne ApI zake tevI vastu gurnAdinI AjJAe grahaNa karavI, e trIjuM mahAvrata che. cothA mahAvratamAM mana vacana zarIra vaDe deva manuSya ane tirthaM ca saMbaMdhI maithuna sevavuM nahiM sevarAvavuM nahiM. ane sevanArAnI prazaMsA karavI nahiM e zuM mahAvrata che. pAMcamA mahAvratamAM dhanya dhAnyAdi nava prakArane 5rigraha mana vacana zarIra vaDe rAkhavAne, rakhAvavAne ane anudana karavAne tyAga karavAmAM Ave che. A pramANe cAre prakAranA sAdhuone pAMca mahAvrata pAlana karavAnuM hoya che. vizeSamAM dharmopakaraNa saMyamamAM sahAyaka, vastra pAtra ochAM vadhatAM rAkhavAM ke na rAkhavAnAM saMbaMdhamAM teo vacce taphAvata hoya che. sthavirakalpI sAdhuomAM bALa, glAna, vRdha, tapasvI, rAjakumArAdi anekano samAveza thAya che, teonI zArIrika saMpatti nabaLI hovAnA kAraNe vastra pAtrAdinI jarUra rahe che. A kalpamAM AcArya, upAdhyAya pravartaka, sthavira, gaNAvacachedaka AdinI padavIonA adhikAra hoya che. badhA samudAyanA uparIne gacchAdhipati, AcArya, gaNuM vigere kahevAmAM Ave che. teo ziSyane sUtranA artha
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 bhaNAve che, tenI sAra saMbhALa rAkhe che, dharma mArgamAM preraNa kare che, ADe mArge jatA hoya te vAre che, vAraMvAra preraNA karI AgaLa vadhAre che. upAdhyAyajI sUtrano pATha Ape che. pravartaka dharma kriyAmAM pravartAve che. sthavira jJAnamAM ane kriyAmAM tathA varSomAM vRdhu hoya che, cAritranA bhAgamAM sidAtA utsAha bhaMga thatA ziSyane te utsAhita kare che, cAritramAM sthira kare che. gaNAvacchedaka gacchanA samudAyane vastra pAtrAdinI badhI sagavaDa karI Ape che. A sarva sthavirakalpamAM hoya che. sAdhvIomAM paNa mukhya AgevAnane pravanI kahe che. tenI nIzrAe bIjI badhI sAdhavIe tenI AjJAmAM rahe che A pravartanI sUtrArthanI jANakAra hoya che. jJAna ane umaramAM paNa vRdhdha-Tharela hoya che, badhI sAdhvIone. yathA cAgya paNe sAdhvInA mArgamAM pravartAve che, sUtra bhaNAve che, cAritramAM asthirane sthira kare che, ene mahattarApaNuM kahe che. A sthavira kapamAM rajoharaNa ane muhapatti e bane te avazya heAya che, uparAMtamAM vastro rAkhavAmAM Ave che, eka garama unanuM vastra, be sutaranAM oDhavAnAM vastro, eka calapaTTo- nIce paheravAnuM, saMthAre pAtharavAnuM suvA mATe, ane tenA upara pAtharavAne uttara paTTo, ATalAM vastro teo ochAmAM ochA rAkhe che. khAvAne mATe pAtra rAkhavAmAM Ave che, ane pAtra rAkhavAne jheLI pramukha pAtra upayogI upakaraNe hAya che. A sivAya jarUra paDatAM pustaka gRhastho pAsethI te.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 e vAMcavA bhaNavA le che ane jarUra na hoya tyAre te pAcho ApIde che. sAdhu karatAM sAdhvIone aDacaNAdi kAraNe thoDAM vizeSa upakaraNe hoya che, te sAdhu sAdhvIo ATha mahInA judA judA sthaLe vicare che, ane comAsAnA cAramAsa eka sthaLe rahe che. ema ATha ane eka comAsAne maLI navakalpI vihAra kahevAmAM Ave che. chuTA kALamAM eTale comAsA sivAya sAdhuone eka sthaLe eka mahInAthI vadhAre vakhata rahevAnI AzA hotI nathI, jarUra prasaMge mahInAnI aMdara paNa vi. hAra karI jAya. jyAM temaNe eka varSa mAsuM karyuM hoya tyAM ochAmAM ochA be varSanA AMtarA sivAya mAsuM karavAnI manAI hoya che, ekI sAthe be comAsAM karavAnI AjJA hotI nathI ane jyAM eka mahIne rahyA hoya tyAM paNa be mahinAnA AMtarA sivAya karIne mAsa ka5 karavAno adhikAra nathI. koI rogAdi kAraNe rahevAnI jarUra paDe te paNa -te gAmamAM bIjuM mukAma hoya tyAM sudhI te mukAmamAM rahe nahiM ane teja mukAmamAM rahevAnI jarUra paDe to je sthaLe mAsa kalapa karyo hoya tethI bIjA bhAga ke khuNA upara jaIne rahe paNa chatI zakitae vadhAre vakhata tyAM rahe nahiM. zarIcAlI na zake tema hoya athavA keI apUrva jJAna ke vidyAmAM vadhAre thatuM hoya ke te samAgama bIje na hoya te vadhAre vakhata pravega kahelI ka5nI maryAdA sAcavIne rahI zake. ochAmAM ochA be sAdhuo vicare, temAM paNa eka
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 gItArtha have joIe, eTale sUtraarthanA rahasyane jANakA-- 2 hAya tenI nizrAe aneka sAdhuo vicArI zake che. sAdhuo pahele pihara navuM bhaNe, bIje pahere tene artha vicAre. sazakta sAdhu divasamAM ekavAra bhejana kare, lAna, bALa, vRddha ane vadhAre abhyAsa karanAra ekathI vadhAre vAra paNa nirdoSa AhArAdi karI zake che. unALA karatAM zIyALAmAM ane ziyALA karatAM comAsAmAM vizeSa prakAre tapazcaryA karavI joIe. comAsAmAM majabuta bAMdhAvALA sAdhuoe ghI dudha Adi vikRtine tyAga kara joIe. be vakhata pratikramaNa nitya karavuM ane rAtre svAdhyAya karI dhyAna karavuM joIe. ApasaApasamAM bhaNavuM ane bhaNAvavuM. divasa rAtrine moTe bhAga navIna jJAnane abhyAsa, svAdhyAya ane. dhyAnamAM nirgamana karavo joIe. - sAdhu ane sAdhvIone AcAra prAce sarakho che. vizeSamAM sAdhavIone sAdhu karatAM thoDAM vadhAre vastro rAkhavA paDe che. eka mAsa kaha5ne badale be mahInAne temane mAsakalpa hoya che. be mahInA pachI temaNe avazya vihAra kara joIe, jyAM sudhI cAlavAnI zakti hoya tyAM sudhI eka sthaLe bIjuM mAsuM na karavuM. traNa sAdhvIthI ochI sAdhavIoe vihAra na karavo. sAdhvIoe sArA manuSyanI vastIvALA bhAgamAM rahevuM joIe. sAdhue te jaMgalamAM paNa rahI zake che. vRkSonI nIce paNa rAtrI vAse karI zake
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 che. navIna ziSya gurUnI parIkSAmAM pasAra thayA pachI karavA. temAM paNa tenAM mAbApa ane strInI rajA maLyA pachI dIkSA ApavI. strI dIkSA lenArane tenA patinI mukhya AjJA joIe. patinA abhAve tenA pAlaka mAtApitA svasura -varga ane putrAdinI AjJA meLavI dIkSA ApavI. Asarva sthavirakatapI sAdhu sAdhvIone AcAra che A pramANe AcAramAM daDha thayela muni bhaviSyamAM vadhAre kilaSTa karma khapAvavA samudAyathI alaga thaI jinakalpane -bhAga Adare che. A mArga ghaNe kaThaNa che. pUrve batAvelA AcArya, upAdhyAya, pravartaka, sthavira ane gaNAvaka vigere A mArgamAM prAye vizeSatAo joDAya che. jinane kalpa-AcAra te jina kalpa. jinezvaranI mAphaka mahAna suravIratA vALI nirapekSatAvALI-nirAdhAratAvALI, svAvalaMbI pravRtti A mArgamAM hoya che. Ajina kalpIo kiI vastra pAtra rAkhe che ane keI nathI paNa rAkhatA, hasta pAtranI labdhivALAo pAtra rAkhatA nathI. temaja vastravinA rahI zakanArA vastrane paNa tyAga kare che. rajoharaNa ane -suhapatti hoya che. A mArga svIkAravA pahelAM sthavira kalpamAM rahIne teo prathama jinakalpa pramANe cAlavAnI taiyArIo-tulanAo kare che. . prathamatapanI tulanA kare che, eTale vizeSa tapa karavAnI Teva pADe che. kemake keIpaNa devAdikanA.upasarga, prasaMge
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 -sudhA-bhukha temane pitAnA niyamita niyamothI calAyamAna na karI zake mATe eka upavAsathI laI cha mahInAnA upavAsa thAya tyAM sudhI sudhAthI calAyamAna na thAya teTalI taiyArI rAkhe che. bIjI savabhAvanAnI tulanA kare che. A tulanAmAM -teo bhaya tathA nidrAupara kAbu meLave che. A mATe prathama pite rahetA hoya te mukAmamAM ubhA ubhA kAryotsarga kare che. pachI upAzrayamAhAra dhyAnasthitimAM ubhA rahe che. pachI cAramAgavALA cokamAM ubhA rahI kAryotsarga mudrAmAM dhyAna kare che. tyAra pachI nirjana pradezavALAM zunya gharomAM kAryo nsa kare che ane chevaTe mazAna AdiyavALI bhUmimAM nirbhayapaNe kAyotsargamAM rahI dhyAna kare che. A pramANe nidrAno jaya ane pitAnA savane uttejIta karanArI satra bhAvanAnI tulanA kare che ane pitAne ema lAge ke have nidrAke bhaya herAna kare tema nathI tyAra pachI teo jagalamAM rahevAnI zarUyAta kare che. 2 trIjI teo sUtra bhAvanAne keLave che. sUtranuM-siddhAMtanuM jJAna te eTaluM badhuM dRDha kare che ke lAMbe vakhata gaNavADamAM -na Ave te paNa potAnA nAmanI mAphaka te bhUMlatA nathI. sUtranuM jyAre teo parAvartana kare che-gaNe che tyAre te uparathI kALanuM mApa kADhI zake che ke ATaluM gaNatAM ATalA kalAke thAya che ane te pramANe ja vakhata tha hAya che.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ have temanI pAse pustaka hotAM nathI tethI badhuM jJAna temane meheja hoya che. 3 cethI ekatva bhAvanAne teo keLave che. prathama sAdhunA samudAyamAM rahevA chatAM paNa tenAthI alaga hoya tema paraspara AlApasaMlApa karavA, anya anya kathA prabaMdha karavA AdibaMdha kare che. A pramANe bArAuparathI mamatva tyAge che ane deha upAdhi Adi atyaMtara mamatvane paNa AtmAthI bhinna jANIne chevaTe tene tyAga kare che. A pramANe ekava bhAvanA keLavyAthI jaMgalomAM vanamAM samazAna AdisthaLe ekalA rahevAno prasaMga Ave che tyAre temane te viSe jarApaNa becenI jevuM ke aNagamatuM lAgatuM nathI paNa ekAMtavAsa temanA jJAna dhyAnanA vadhArAmAM madadagAra thaI paDe che. 4 pAMcamI baLa bhAvanAnI teo tulanA kare che-keLave che. A bhAvanA keLavavAnI mukhya jarUra e che ke jaMgalamAM, TADha, tApa, varSonI ThaMDI sadIAdimAM ane temAM paNa vastrane paNa abhAva hoya tevI sthitimAM temane rahevuM paDe che. eTale atyAranA vakhatanA moTA kasarata bAja nA jevA teo potAnA avayavone daDha banAve che, jene laIne teone TADha tApa ke saradInI jarApaNa asara thatI nathI. eTale jina kalpI sAdhuonuM zarIra baLa bIja karatAM baja majabuta thAya che te sAthe manobaLa paNa majabUta
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 kare che jethI tapaAdi karavAthI zarIramaLa nima La thAya chatAM smRtikhaLane laI pariSaddha upasargAdithI parAbhava pAmatA nathI. A pramANe pAMce prakAranI tulanA karIne peAtAnI te mAmAM praveza karavAnI ceAgyatA jaNAtAM sthavirakalpanA tyAga karI jinakalpanA mArga svIkAre che. tee kAI vakhate ekathI vadhAre pazu sAthe hAya che. sAdhunA veSa tarIke rajoharaNa muhapatti rAkhe che. amukaja jAtanA rajoharaNu rAkhave tave Agraha nathI. mayura picchane paNa rajoharaNa hAya che. paraMtu ahALe bhAge unanA ja vhAya che. trIjI pArasIe-trIjApahAre tee zikSA karavA nIkaLe che ane karapAtra hAya te hAthamAM laine khAi le che, pANI sAthe pI le che. koi vakhate pANI vinApaNa calAvI le che. teo nitya eka vakhata AhAra kareja tevA niyama nathI, upavAse paNa kare che, paNa eka vakhatathI vadhAre vakhata bhAjana letA nathI.rogAdi kAraNe paNa tee apavAda mArga svIkAratA nathI. auSadha karAvatA nathI. tema mIjAnI pAse sevA paNa tee karAvatA nathI, vihAra karavA hAya tA paNa trIjI pArasIe apeAra pachI kare che. gAmanI najIka eka rAtrI rahe che. zahera najIka pAMca rAtrI rahe che. parISaha ane upasa sahana kare che. ghaNI vakhata ekAkI vicare che. ghaNebhAge maunapaNeja kare che.kAI prasaMge dharmopadeza paNa Ape che.jamIna upara utkaTika Asane bese che. suvAne mATe jamIna ane 10
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 oDhavAne mATe AkAza hoya che je kaI vAgha siMha pramukha hiMsaka prANa sanmukha AvatuM hoya te teo tenA bhayathI unmArge cAlatA nathI. paNa eka kharA vIrane chAje tema siddhA tenI sAmAja cAlyA jAya che. jyAM divasa Athame tyAMja kAlsa "dhyAna parAyaNa thAya che. tenA jIvanane moTe bhAga kilaSTa karmo khapAvavAM, je je muzkelIo Ave te sahana karavI, samabhAva rAkha, phodhAdine avakAza na Apa ane dhyAna parAyaNa rahI AtmAnuM zuddha svarUpa pragaTa karavuM temAM vyatIta kare che. teo svAvalaMbI hoya che. bIjAnA upara AdhAra rAkhatAja nathI, bIjAnI madadaletA ja nathI. udaya Avela karma sahana kare che. udIraNA karIne sattAmAM paDelAM karmone bahAra lAvI samabhAve bhogavIne nirjarI nAkhe che. teonuM jJAna navathI dazapUrvasudhInuM hoya che. apramatta dazA prazaMsA karavA jevI hoya che. teonuM zarIra prathama saMghayaNavALuM vajAnA jevuM majabata hoya che. A mArgane jinakapIno mArga kahe che. svaca buddha pitAnI meLe bodha pAmelA, AtmAmAM jAgRta thayelA, satyane samajelA tene svayaMbhuddha kahe che. joke pAchalA janmamAM to temane paNa gurU hoya che paNa AvAta te A cAlu bhava AzrayI che ke, bhavamAM tene koIe bodha Apela che te nathI paNa jAti maraNa thavAthI-pAchalA janmanuM jJAna thavAthI teo
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 147 pitAnI meLe A mArge cAlelA hoya che, mATe temane svayaM buddha kahe che. je svayaM buddha thAya che te sarvane pAchalA janmanuM jJAna hoya che ja; ane tethI temane samyak darzana paNa pragaTeluM hoya che. je teone pAchalA janmanuM pUrvanuM bhaNeluM jJAna hoya che te tene deve sAdhune veza rajoharaNa muhapati Adi Ape che, je pUrvanuM jJAna na hoya ane navuM bhaNavAnuM hoya che to gurUnI pAse jAya che ane gurU tene veza Ape che. sAdhunA vezamAM rajoharaNa, muhapatti eka unanuM ane be sutaranAM kapaDAM ane pAtra ATaluM hoya che. teo ekalA paNa rahe che ane sAdhuonA samudAyamAM navIna jJAna bhaNavA mATe athavA potAnI IcchAthI paNa rahe che. pUrvajanmanuM jJAna hovAthI dharma karmanA phaLAno anubhava temane pratyakSa thayelA hoya che eTale jJAna dhyAnamAM AgaLa vadhI AtmAne ujavaLa karavAne-AtmAnI badhI zaktio pragaTa karavAne prabaLa purUSArtha apramattapaNe rahIne teo kare che. pratyeka budhdha. bahAranuM kaI paNa kAraNa dekhIne te uparathI saMsAra nI anityatA jANune bedha pAme tene pratyeka budhdha kahe che. jema karaDu rAjAe prathama bahuja suMdara ane baLavAna vRSabhane joyo hato. teja vRSabhane lAMbA divase jarAthI jarjarIta rUpavihIna gaLI gayela zarIra vALe joIne pratibodha pAmyA; pitAnA zarIranI paNa bhAvI evI ja
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 sthiti samajI jAgRta thaI sAdhu jIvana svIkAryuM, Aja pramANe kAI vAdaLAMne vikharAI jatAM oIne, kAi sU caMdrane thayela rAhunuM grahaNa joIne tA koI thADAja vakhatamAM navapallavita Amra vRkSane huMThA jevuM nAma zeSa raheluM joine edha pAmyA, jAgRta thayA. te sarve pratyeka- buddha kahevAya che. A pratyekamrudhdhAne jAti smaraNuthI pU janmanuM jJAna paNa hAya che, ochAmAM ochu agIyAra aMganA jJAnathI laI deza pUrvamAM kAMIka nyUna eTaluM zruta jJAna heAya che. A sarva pUrva janmamAM bhaNeluM jJAna hAya che ane evA pUrvanA abhyAsane laIneja tee ekAdaAvA gaMbhIra banAvane joIne ekadama jAgRta thaI jAya. che. nahiMtara tethI paNa vizeSa aneka banAvA najare jovA. chatAM, nathI upajatA vairAgya ke nathI thatuM jAtismaraNa jJAna. AvA pratyeka yuddhane deveza zAsana devA sAdhunA veza Ape che. rajoharaNa ane suhapatti e vastu sAdhunA cinha tarIke temanI pAse hAya che. kAi vakhate A sAdhunuM cinha paNa temanI pAse hAtuM nathI, chatAM tenuM vartana bahuja vizuddha ane Atma jAgRtithI bharapUra hAya che. A pratyeka yudhdhA gaccha-samudAyamAM rahetA nathI paNa ekAkI vicare che ane aharniza AtmadhyAnamAM tatpara rahe che. " upara pramANe cAra prakAranA sAdhue AcAra bhedane lIdhe khatAvavAmAM AvyA che te madhAnI haiyAti tIrthaMkara
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 -deva-bhagavAna mahAvIranA vakhatamAM hatI, darekanI kriyAmAM zaktinA pramANamAM phera hovA chatAM badhAnuM sAdhya te eka ja hoya che. tyAgI jIvana, A cAre prakAranA sAdhuo tyAgI jIvanavALA hAI cAritranA mArgamAM sarva prakAranA pApanA AraMbhono tyAga kare che. parAdhInatAnA kAraNarUpa ghara kuTuMba strI vigere baM ne mUkI de che. savA Atma upayoga jAgrata rAkhe che. zarIranI zobhAnA kAraNarUpa saMskAra karatA nathI. mAthAnA kezano leca kare che. jenAthI pramAda vadhe-AtmabhAna -bhUlAya tevA saMgena-manuSyAdine paricaya karatA nathI. paranI apekSA rAkhatA nathI, AtmabaLa upara zraddhA rAkhIne badhI pravRtti kare che. manane nirvikArI rAkhe che, bIjAne dayA utpanna thAya tevI kAMIpaNa yAcanA karatA -nathI, paNa dharmanA niyama pramANe je svabhAvika bhikSAmAM maLI Ave temAM saMtoSa mAne che. kedhAdi kaSAyane dUra kare che, pAMca Indriyane vaza kare che-tenA ISTa ke aniSTa viSAmAM rAgadveSa karatA nathI, jJAna ane kriyAmAM dezakALa anusAra pravRtti karatA gurUnI pAse dikSA grahaNa karavAmAM Ave che. AtmajAgRti vinAnA kevaLa karmakAMDamAM-kriyAmArgamAM AnaMda mAnanAra gurUthI AtmakalyANa thatuM nathI kemake
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 teonI pravRtti aMdha mANasanA jevI che. jeo pote jJAna vinA khare mArga jANuM zakatA nathI. teo bIjA potAnA Azritane kevI rIte AgaLa vadhArI zakaze? temaja je jJAnanA jANakAra hovA chatAM pite te mArgamAM pravRtti karatA. na hoya teo paNa prabhunA mArganA nAyaka thavAne lAyaka nathI, jJAna dekhatuM to che paNa yathAyegyapaNe pravRtti ane nivRtti karatuM na hovAthI cAlavAnI tAkAta vinAnuM te jJAna pAMgaLuM che. mATe AtmajAgRtithI bharapUra temaja tattvajJAna ane uttama cAritramAM pravRttivALA guNavAna gurUnI pAse Atma kalyANanA Icchaka e saMsArathI pAra pAmavA mATe cAritra grahaNa karavuM ane temanI pAse-temanI nizrAe rahevuM. pAMca mahAvrato pALavA sAthe pAMca samiti ane traNa guptinuM pAlana karavuM. te cAlatAM vanaspati ke trasa Adi kaI jIvanI hiMsA ke tene duHkha na thAya tenI saMbhALa rAkhavI, tevA jIvALI jamInathI paDakhe thaIne cAlavuM. cAlatA sADAtraNa hAtha jamIna upara daSTi paDe tevI rIte. nIcI daSTi karIne cAlavuM. 1. bAlavAmAM bahuja sAvacetI rAkhavI, banI zake tyAM sudhI vagara kAraNe na bolavuM, lavuM paDe te priya, sAmAne hitakArI ane satya bolavuM te sivAya mauna rahevuM. 2. gRhastha potAne mATe bhojana taiyAra karyuM hoya temAMthI sAtvika AhAra beMtAlIza Sa
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 rahita, deha TakAvavA arthe leve. 3. kAMi vasapAtrAdi levu mUkavuM paDe te letAM mUkatAM kAipaNa jIvane TuHkha na thAya jIvanI virAdhanA na thAya tevI sAvacetI rAkhavI. 4. mUtra, maLAdi tyAga karavAM paDe te paNa jIva vinAnI nirdoSa jamIna upara tyAgavAM, phAI jIvane ApaNA nimitta duHkha na thAya tenI saMbhALa rAkhavI. 5. manamAM kAi azubha sapa uThavA na devA, uThe te tarata madha karavA, athavA te vicArathI viAdhI vicAravaDe tene badalAvI nAkhavA. sArA vicArA karavA athavA kAI pazu sa`kalpa vikalpa na uThe tevI rIte Atma upayAgamAM rahevuM. A mana gupti che. 1. sarvathA mAnapaNuM' amuka vakhata sudhI rAkhavuM ane khelavuM paDe te sUtramAM kahyA pramANe priya puSpa ane satya melavuM, A vacana gupti ane vacana samiti che. 3. kAryAtsarga mAM kAyAne sthira rAkhavI, dhyAnAdimAM aTAla sthiratA vadhAravI, vagara kAraNe kyAMka na karavuM paNa aMgApAMga sakAcI sthira thaIne esavuM. A zarIranI sthiratA, dhyAnAdimAM mananI sthiratA thavAmAM upaceAgI sAdhana che ane kAyasi kahe che. 3 ' A pAMca samiti ane traNa gupti e ATha pravacana mAtA kahevAya che. mAtA jema putranuM pAlana kare che tema sAdhu jIvananuM rakSaNa karanArI A AThe mAtAe che. e vakhata Avazyaka kriyA karavo. pAMca mahAvrata,
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 pAMca samiti, traNa trupti, indriya, kaSAya vigeremAM je je gurUdevanI AjJA virUddha pravartAyuM hAya, AjJAnusAra pravRtti na thaI hAya te mATe divasamAM savAra sAMja be vakhata tenI tapAsa karIjavArUpa Avazyaka kriyA che, dASa lAgyA hAya tA tenI mAI mAgI, prAyazcita laI peAtAnI bhalA sudhAravI, zuddha thavuM, tuTelA bhAgane sAMdhI devA ane phIne temAM doSa lAgavArUpa chidra na paDe tenI sAvacetI rAkhavI. bhUmi upara suvuM, eka vakhata bheAjana karavuM; snAnAdi zruSA na karavI, A sarva AcAro pALavA, pramAdanA tyAga karavA, darakSaNe AtmabhAna na bhUlAya tenI sAvacetI rAkhavI, AtmabhAna bhUlAya tA jAgRti vadhAratA rahevuM, AtmajAgRti vadhe tevA abhyAsa vadhAravA, tevAM nimittA sevavAM, jJAna vadhAravuM, bhaNeluM yAda karavArUpa svAdhyAya karavA, jaDa cetananI bhinnatA karavA navIna jJAnanA abhyAsa karavA, adhA pratibhA tADIne ugra vihAre vicaravuM, chatI zarIranI zaktie eka sthaLe vadhAre na rahevuM, AThe mAsa vihAra karavA, cAmAsAnA cAra mahinA eka sthaLe rahevuM, za kti anusAra tapa karavA, vikAra utpanna karanAra dudha ghI Adi nA tyAga karavA, jJAnadarzana cAtrimAM vRddhi karatA rahevuM, satya samajyA pachI ja bIjAne upadeza ApavA, syAdvAda mAga kharAkhara na samajAya tyAM sudhI mAna rahIne abhyAsamAM vadhArA karavA. satya samajyA vinA ulaTA leAkeAne
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 unmArge caDhAvI devAthI sasAranI vRddhi thAya che. khane tAM lAkAne sAre mArge caDAvavA chatAM tevuM jJAna na hAya tA mAna rahevuM te sArU che paNa leAkAne unmAge caDAvavA te ThIka nathI. cAritramAM maddagAra upakaraNA, rahevAnA mukAma rUpasthAnarUpa vasatI. sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikArUpa saMgha, nava kalpI vihAra, deha TakAvavA mATe AhAra pANI ane sAmAnya manuSyA, A sarva mAMthI je kAI dhananA kAraNarUpa pratibaMdha haiAya te dUra karavA. temane joitI nAnAdinI madada ApavI. temanAmAM satI paDelI AtmAnI mahAt zakti jAgRta karAvavI temAM jarApaNa harakata nathI, paNa temanA vinA naja cAle, te joieja, temanA sukha du:khazrI harSa zAka thAya e rUpa pratikhaMdha je maMdhanakartA che tene tyAga karavA. khAvAmAM, pIvAmAM, besavAmAM, uThavAmAM, rahevAmAM, javAmAM, AvavAmAM e sarva sthAne AtmaupayAga jAgRta rAkhaveA, lakSa na cUkavuM, sAdhya na bhUlavuM enI kharAkhara sAvacetI rAkhavI, bIjA jIveAnI hiMsA na thAya te taraM pUratuM dhyAna ApavuM, pramAda pUrvaka javuM Avavu karanAra sAdhune paNa saMsAranI vRddhi karanAra hiMsA lAge che, varavALA manuSyane ghI khavaDAvavAthI roganI vRddhi thavA sAthe tenA du:khamAM vadhArA thAya che teja ghI tAva vinAnA saMtu
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 Syane puSTine mATe sukhadAyI thAya che temaja yatanA pUrvaka upaga pUrvaka pravRtti karanArane AhAra vihArAdi guNakArI thAya che, teja AhAra vihArAdi catanA vinA-upayoga vinA pramAdI ane karmabaMdhu 35 deSa mATe thAya che pote jJAnavAna hAIne paNa je te parane pIDA karatA hoya te kharekhara tenuM cAritra malina thAya che, dI prakAza vALa hoya che chatAM vadhAre garamIvALa-tApa vALa thavAthI malina kAjaLa utpanna kare che, tema sAdhu jJAnanA prakAzavALe hovAM chatAM bIjAne pIDA karavAthI pAparUpa maLa utpanna karIne pitAnuM cAritra malina kare che. bhavAbhinaMdI. saMsArathI virakta thayelA jIvo mATeja cAritra che, paNa jeo A mAyika viSayamAM tathA saMsAramAM AnaMda mAnanArA che, vizvamAMja sukha che ema mAnanArA che ane tene ja IcchanArA che te ne bhavAbhinaMdI kahevAmAM Ave che. teoe kadAca. sAdhune veza lIdhe hoya chatAM temAM cAritra guNa AvI zakatuM nathI. teonuM cAritra ke dharmAcaraNa bahArathI dekhAya eTaluM ja hoya che, paNa tenI aMdaranI lAgaNIo kevaLa lekane khuzI karavAnI ane vyavahAramAM sukhI thavA mATenI hoya che.. * ajJAnadazA, lobha parAyaNatA, bhIrutA, IrSALutA ane
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 zatA ItyAdi bhavAbhinaMdI jIvemAM svAbhAvika lakSaNe. maLI Ave che, teoe AraMbhelAM satyaka niSphaLa nivaDe che. A dene lIdhe teo AgaLa vadhI zakatA nathI. khare nizAna bAMdhyA vinA-AmadaSTi jAgRta thayA sivAya je ja aMtaramAM aneka prakAranI vAsanAo bharIne, malinatA rAkhIne lokone ArAdhavA-anakala karavA, ke pitAne upacegI thAya eTalA mATe dhArmika kriyAo kare che tenuM nAmaja lokapaMkti che, lekapaMktinu phaLa laikikaja Ave che. ApavIja kriyA paNa jeo AtmajAgRti pUrvaka AtmAnI vizuddhirUpa dharmane arthe kare che tene te kiyA kalyANanA sAdhanarUpa thAya che. paNa kene mATe dharma karavo te te akalyANane mATe ja thAya che. AtmasvarUpa pragaTa karavA mATenI badhI pravRttio karmanI zuddhinuM kAraNa bane che, jeo paramazAMtinI najIkanI bhUmikA sudhI pahoMcelA hoya che tevAo ja mokSane athe pravRtti kare che paNa saMsAranI vAsanAvALA jIve te tarapha pravRtti karI zakatA. nathI. bhega ane tenAM sAdhano tyAga karanAranAM AvatAM. pApa aTake che ane prathamanAM pApene kSaya thAya che. ane tethI tenI mukti thAya che, A mukti tarapha te bhavAbhinaMdI jIve TheSa hoya che. Aja saMsAramAM paribhramaNa karAvanAra bhavabIja che. mukti upara dvaSarUpa bhava bIjane viyoga thavAthI ja jIva pitAnA mokSa saMbaMdhI prayANumAM
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 AgaLa vadhI zake che, jene mokSa upara zreSa nathI teone paNa dhanya che. te mahAtmAo avazya kalyANarUpa phaLanA bhegI thAya che. mokSano upAya samyakajJAna darzana cAritrarUpa je jinezvara deve varNave che-batAvyuM che tenA tarapha pravRtti karavI te dUra rahe paNa pApI jIve te ulaTA te saupAyane malIna karavAnI-vakheDavAnI pravRtti kare che. te samyapha jJAnAdinI ArAdhanA karavAnuM jema mahAna phaLa kaheluM che temaja tenI virAdhanA karanArane mahAna anarthanI prApti paNe kahelI che. jema uMcA sthAna uparathI paDavuM ane viSavALA annathI -tRpti karavI te dukharUpa thAya che tema jJAnAdi samyak mArgane malIna karavAthI tenI niMdA karavAthI-te tarapha dRSa rAkhavAthI anarthanI prApti thAya che. pramAda, jI maraze ke pIDA pAmaze tenI darakAra rAkhyA vinA ayatanAe pravRtti karatAM, jIva mare ke nA mare chatAM pramAdI jIvane te hiMsA lAge ja che. paNa jeo nIcI daSTi rAkhI upayoganI jAgRti pUrvaka cAle che chatAM zarIranI asthiratAne laIne jIvanI virAdhanA thaI jAya te paNa yatanA pUrvaka cAlanArAne-pravRtti karanArAne karmane baMdha thatuM nathI, kemake te potAnI jAgRtine upayoga bIjAne nukazAna na thAya tevI lAgaNI pUrvaka karI rahyo che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1paNa jema Asakti vinAnAne vastune saMgraha karma baMdhanuM kAraNa thatuM nathI tema pramAdane tyAga karanArane mAravAnI. lAgaNuM vinA karmane baMdha thatuM nathI. sarpa jema kAMcaLIne tyAga kare che paNa viSano tyAga karato nathI tema pramAdI manuSya uparathI bahArane parigraha tyAgI de che paNa rAgadveSAdi aMtar graMthIne tyAga karate nathI tethI tene bahArano tyAga karmanI nirjarA arthe thatA nathI. aMtaranI zuddhi karyA vinA bahAranI zuddhi vizvAsa karavA cagya nathI, aMtaranI zuddhi hoya teja bahAranI zuddhinI kiMmata che. bahArathI bagalAM ghaNAM dhoLAM hoya che paNa aMtaranI malinatAne lIdhe aneka mAchalIone mAre che, A tenuM malIna dhyAna tenA nAzanuM-adhogatinuM kAraNa thAya che. je cagI cha jIvanI kAyAnA chAnA rakSaNa karavAmAM pramAdI bane che te degI tenA pramAdane lIdhe baMdhAya che, kamaLa jema pANImAM rahevA chatAM nilepa rahI zake che tema apramatta gI-apramAdI jIva upaganI jAgRtine lIdhe baMdhAte -lepAtuM nathI. jene AlokanI ke paralokanA sukhanI kAMi apekSA nathI-eTale huM je A dharma parAyaNa thaIne aneka prakAranAM vrata, tapa, japa, jJAna, dhyAnAdi karuM chuM tenA phaLa tarIke A lokamAM manuSya mane bahu mAna Ape, mArI prazaMsA kare ane paralokamAM koI deva tarike ke rAjA paNe unna thAuM, mArA ISTa manuSyone meLApa thAya ke mArI
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 dhAraNuM pramANe anukULa saMcAgonI prApti thAya evI evI kAMI paNa IcachA vAsanA ke tRSNA nathI, paNa A sarva dharma kiyAthI mAruM AtmasvarUpa ja pragaTa thAya evI jenI lAgaNI che tathA jenA AhAra vihArAdi sAtvika ane AtmAnI unnatine anukuLa che te samabhAvavALo zramaNa navAM karma bAMdhate nathI, AvA yogIo krodhAdi kiSAyane nirbaLa banAve che, strInI kathA, dezanI kathA, jananI kathA ane rAja khaTapaTanI kathAno tyAga kare che, nidrAne jaya kare che, rAgane badale vairAgya dhAraNa kare che, indriyone vijaya kare che, jIvana maraNanA ane prasaMgane sarakhAM anubhave che. zatru ane mitramAM samAna dANa dharAve che, tane sukha duHkha samAna bhAse che, AhArAdinI gaveSaNa karatAM paNa jeo niraMtara AtmAnI zuddhi kare che, potAnI zarI2nI zaktine na-chupAvatAM tapazcaryA kare che. AtmAnI zuddhi karavAmAM dehanI paNa darakAra karatA nathI, teo karmanI nija karIne AtmAne ujavaLa kare che. jeo AhAra mATe, saMyama mArgamAM upayogI upakaraNe mATe, rahevAnA sthAna mATe, deza kALa, baLa, parizrama, lAbhAlAbhane vicAra karIne vate che teone karmano baMdha ghaNeja alpa thAya che, arthAt nathI thato. je kAma karavAthI saMyamane dhakke pahoMce, leke virodhI thAya, ane pitAne pariNAme kaleza thAya tevuM kArya prabhu mArganA pravAsIoe karavuM. nahiM.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 Agama jJAna.' jyAM sudhI pratyakSajJAna-kevalajJAna pragaTa thatuM nathI tyAM sudhI padArthone nizcaya AgamathI-zAstrothI thAya che, mATe munioe Agama tarapha AdarabhAva rAkhave. paraloka saMbaMdhI ghaNuM hakIkata jANavAmAM prAyekarI zAstra upagI che, eTale zAstra AdhAra bhUta che mATe najIkabhavI-haLa kamI javAne temAM parama Adara hoya che. paisA meLavavA ane kAmavAsanA -tRpta karavA, jIve upadeza ApyA vinA paNa prAce karIne pravRtti kare che. paNa dharma mArgamAM pravRttine upadeza vinA nathI karatA. A upadeza kevaLajJAnIonA parokSa kALamAM temanA kahelAM zAstrothI maLe che, mATe zAstra tarapha pUjyabhAva rAkhavo te hitakArI che. je artha ane kAmamAM pravRtti karavAmAM na Ave to te manuSyane banenI prApti thatI nathI paNa je dharmamAM pravRti karavAmAM na Ave te artha ane kAmanI prApti thatI nathI. ane vizeSamAM anarthanI-duHkhanI paNa prApti thAya che. mATe dharmanA athI jIvoe zAstra bhaNavAmAM tathA zravaNa karavAmAM niraMtara prayatna rAkho. A mehathI adhikArarUpa banelA jagamAM zAse prakAza karanArAM che. AtmabhAna jAgrata karanArAM che. mAyArUpa raMgane zAMta karavAmAM zAstra auSadha tuya che. dravyanuM kAraNa paNa zAstra - che, zAstra sarvagata cakSu kaLIkALamAM che, ane sarva arthanuM sAdhaka zAma che. manuSyane A zAstra tarapha bhakti nathI
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 tenI sarva dharma kriyA aMdhanI kriyAnI mAphaka karmanA doSane laIne niSphaLa thAya che. pANI vaDe jema malIna vaccenI zuddhi karAya che tema rAgAdi dveSathI malIna thayelA. mananI zuddhi zAstra vaDe karAya che. je manuSyanI buddhi zAstramAM mahuja tivra, sUkSma khAkhAnA viSaya karanArI ane zraddhALu che te buddhi kharekhara mAkSarUpI strInA meLApa karAvI ApanAra phtI samAna che, mATe bhavabhIrU jIvAe zAsra tarapha bhalI lAgaNI rAkhavI. jema du:khe praveza karI zakAya tevI aTavImAM bhule paDelA musAphara khADA pramukhathI dUra rahIne--khADA TekarA, jALAM, AMkharAMne vaTAvIne--la ghIne peAtAnA icchita sthAne pahoMcavAnA mArga peAtAnI meLe pAmI zakatA nathI, tema A bhavarUpa aTavImAM bhUlA paDelA manuSya, ajJAnarUpa mAne ula MdhIne, zAstrajJAnarUpa semicAnI madadavinA meAkSamAM paheAMcI zakAya tevA mA` pAmI zakatA nathI. pariNAma pramANe phaLa. khetImAM pANI mIThu hAya, mALuM hAya, jhAjhu hAya, thAtu hAya tenA pramANamAM tenA phaLamAM taphAvata paDe che tema aneka manuScAnI kriyAo eka sarakhI dekhAtI hAya chatAM tenA pariNAmanA pramANamAM phaLe! sArAM khATAM thADAM ghaNAM ema taphAvatavALAM Ave che. manuSyA kanAM phaLe aneka prakAre bhAgave che chatAM te phaLa bhAgavanAra manuSyAnI buddhi jJAna
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 161 saMmoha AdimAM bhedavALI hovAthI-rAgadveSa samatA Adima taratamatA yAne vividhatAvALI hovAthI tenAM phaLamAM paNa taptamatAvALI vividhatA anubhavavAmAM Ave che. dareka manuSyanA abhiprAyo buddhi jJAna ane asaMmeha rUpe traNa prakAranA hoya che. tenA bhedane laIne manuSyanA badhAM karmomAM bheda paDe che. indriyanA AzrayavALI buddhi kahevAya che. AgamanA AzrayavALuM jJAna kahevAya che ane AtmajAgRtivALuM anuSThAna sahita jJAna te asaMmoha. kahevAya che. je manuSya IndriyonA AzrayavALI buddhi pUrvaka jeTalAM karmakAMDa-anuSThAna kare che tene vipAka virasa-kharAba Avato hovAthI te karmo saMsAra phaLane Ape che. tenAM teja kama paNa jJAna pUrvaka karavAmAM Ave te kALAMtare mokSanAM haturUpa thAya che, kemake te anuSThAnamAM zratajJAnanI zakti dAkhala thAya che tethI tenuM bhAvI pariNAma sukharUpa Ave che. trIjuM asaMmoharUpa je kArya karAya che te atyaMta zuddha hovAthI prabhunA mArganA pravAsIne mekSa sukha devAvALuM thAya che. . karmathI utpanna thatA sukha dukhAdi bhAvamAM jenuM mana rAgadveSAdi pariNAme pariNamatuM nathI paNa zAMta ane pravRtti vinAnuM rahI zake che, tevA bhAva tathA bhegathI virakta jIve makSa mAnA kharekharA adhikArI che. dazA bhedane lIdhe judI judI bhUmikAmAM judI judI avasthAne lIdhe bheda to 11
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 paDe che, chatAM dareka jIva paratve sAmAnya dharma jema eka hoya che, tema samyakRSTivALA sarva jIne mArga sadA e ja kaja hoya che, kura, najIka ati najIka e sarva bheda chevA chatAM te prabhu mArganA sarva pathika-musApharoja che, mokSane mAga eka che chatAM koI upazama bhAvavALA kaI kSayapAmavALA to koI kSAyika bhAvanA mAMge prayANa karI rahyA che, e dazAnI apekSAe bheda kahevAya che chatAM ekaja sAdhya hovAthI sarvanI gati chevaTe ekaja che. nizcaya dRSTie vicAra karatAM saMsAranI pelI pAranuM nivaNa nAmanuM tattva che, te zabdanA bhede jADuM lAge che, paNa kharI rIte ekaja che, keI tene mukta nivRtti siddha parabrahma abhava ane ziva vigere zabdothI saMbodhe che, chatAM e badhA zabdo samAna arthanA-ekaja arthanA vAcaka hovAthI temAM tAvika bheda nathI. - mokSanA lakSaNamAM kaI prakArane visaMvAda nathI te pachI tene koI nirAbAdha kahe, keAI karmothI rahita kahe, ane janma maraNa viga temAM hevAthI keI tene kArya kAraNathI para kahe temAM kAMI vadhe nathI; brAti rahitapaNe nizcaya dRSTie nirvANa tatvane jANavA pachI tene game tevA nAmathI bolA- - mu ne kAMI vivAda karavAnuM kAraNa nathI. dekhe che, ane te sidhdha ne sa vakhaMta bheda paDato
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 nathI, chatAM vaidyA jema vyAdhine anusAre auSadha Ape che tema AcAryo paNa te jIvanI yogyatA pramANe vividha prakAre dezanA-upadeza Ape che ane karma rega maTADe che.. AhI je A cAritranuM varNana ApavAmAM AvyuM che te vyavahAra dRSTie mikSanuM kAraNa che paNa paramArtha dRSTienizcaya dRSTie te zuddha AtmAnuM dhyAna karavuM teja mokSa ne mArga che; vyavahAra cAritra kAraNa rUpe che ane temAMthI nizcaya cAritrarUpa kArya utpanna karavAnuM che; vyavahAra cAritra tenI cagyatAmAM sudhAro karIne tenA sAdhya tarapha laI jAya che. vyavahArano mArga be prakArano che, eka mekSane anukuLa che ane bIjo saMsArane anukuLa che; mokSane anukuLa -vyavahAra mArga Atma jAgRti pUrvaka jinezvaroe kathana karelo cAritra mAga che ane saMsArane anukuLa vyavahAra mArga te Atma dRSTi sivAya asamyapha cAritranI pravRtti karavI te che. . - samyapha cAritranuM AcaraNa karatAM kaSAya tathA idri ne jaya thAya che, kaSAya tathA IdriyAnA jacathI svAdhyA camAM vRddhi thAya che, svAdhyAya karavAthI dhyAna pragaTe che, dhyAna chevaTe mekSanI prApti karAve che. * * - - ' Atma jAgRti pUrvaka A cAritranuM ArAdhana karavAthI zubha sthAnanA je je, vidhI ta che teno niSedha thAya che, A sthAna sivAya anaMta zakitavAnuM zuddha AtmAne
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDe che, chatAM dareka jIva paratve sAmAnya dharma jema eka hoya che, tema samaSTivALA sarva jIvone mArga sadA ekaja hoya che, dura, najIka ati najIka e sarva bhede chevA chatAM te prabhu mArganA sarva pathike-musApharAja che, makSa mAga eka che chatAM koI upazama bhAvavALA kaI pazamavALA te kaI kSAyika bhAvanA aMge prayANa karI rahyA che, e dazAnI apekSAe bheda kahevAya che chatAM ekaja sAdhya hovAthI sarvanI gati chevaTe ekaja che. nizcaya dRSTie vicAra karatAM saMsAranI pelI pAranuM nirvANa nAmanuM tatva che, te zabdanA bhede juduM lAge che, paNa kharI rIte ekaja che, koI tene mukta nivRtti siddha parabrahma abhava ane ziva vigere zabdothI saMbodhe che, chatAM e badhA zabdo samAna arthanA-ekaja arthanA vAcaka hovAthI temAM tAvika bheda nathI.' mokSanA lakSaNamAM kaI prakArane visaMvAda nathI to pachI tene keI nirAbAdha kahe, koI karmothI rahita kahe, ane janma maraNane viga temAM hovAthI koI tene kArya kAraNathI para kahe temAM koI vAMdho nathI; brAti rahitapaNe nizcaya dRSTie nirvANa tattvane jANavA pachI tene game tevA nAmathI bolAve te mATe mumukSu jIne kAMI vivAda karavAnuM kAraNa nathI. muktino mArga sarvAe dekhe che, ane te siMdhe ne sarala mArga che temAM koI vakhata bheda paData.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 jJAnAdine jIvane svabhAva na mAnatAM je vibhAvika guNu mAnavAmAM Ave te te karmanA svabhAvika guNa che ke kanA vibhAvika guNa che? jJAna kanA svabhAva guNu che ema jo mAnA teA karma caitanya rUpa thaze. te vAta ceAgya nathI, jo jJAnane karmanA vibhAva guNu mhA te te jJAnane kAnA svabhAva guNa mAnaze ? jo AtmAnA svabhAva guNu jJAna che ema kahA tA te ame kahIeja chIe. jo caitanyane kajanita vibhAva paryAya mAnA tA karmamAM jJAna paNuM mAnavuM paDaze. kemake kAraNunA jevuMja kArya thAya che. jJAna prakRtinA dhama nathI; jo jJAnane prakRti nA dharma mAne te temAM caitanyapaNuM mAnavuM paDaze, kemake jJAna caitanya svarUpa che. je prakRtine caitanyapaNuM mAna tA karmamAM ane AtmAmAM kAMi bheda raheze nahi. ane prakRtine anicchAe AtmApaNuM mAnavuM paDaze. mATe jJAna rUpa AtmAnA caitanya svabhAva che e mAnavuM ceAgya che, te vibhAva paryAya thai zakatA nathI. meAkSamAM AtmAnA abhAva thatA nathI. meAkSamAM AtmAnA abhAva thAya che ema je kahe che ' e vAta khIlakula mAnavA jevI nathI. kemake je padArthanI --akhaMDa haiyAti heAya tene abhAva kahevA nathI, niLa caMdramAM rahelI kAnti paNu jema
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 meLavavAne koi paNa jIva zaktivAna thato nathI, je buddhivAna jIve loka pravAhanI apekSA rAkhyA vinA rAga dveSa prapaMca bhrama mada kAma krodha ane lobhAdi. thI rahita pavitra cAritra Acare che ane nitya anubhava gamya karmamaLa rahita AtmAnA zudha svabhAvanuM dhyAna kare che te, karma zatrunA samUhane nAza karIne parama sukhamaya nirbhaya sidadha rUpa mahelamAM praveza karIne sadA AnaMda maya thaI rahe che. Iti aSTama cAritra adhikAra samApta. prakaraNa 9 muM. sarva tatva rahasya. mukta thaela AtmA jJAna darzana svabhAva vALe che ane sadA AnaMdamaya che. mukata avasthAmAM caitanya svabhAvane nAza thato nathI. je caitanya svabhAvano nAza eja mukita, ema mAnavAmAM Ave te mukata AtmAne ja nAza thaze. guNa ane guNano abheda saMbaMdha che, je guNane nAza mAnavAmAM Ave te guNaneja nAza thAya kemake guNavAna guNathI judo nathI. koI cetanyane AtmAne karmaja nita vibhAvika guNa kahe che paNa tema nathI. cetanya ne karmane svabhAvaguNa kahevo ke vibhAvikaguNa kara e vicAraja yukti cukta nathI. '
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 alaga thayeluM sonuM zuddha suvarNa kahevAya che tema karma maLa dUra thavAthI AmA zuddha thAya che. AkAzamAM saMdhyA veLAe gaMdharvanagaranA jevA AkAramAM goThavAyelAM vAdaLAnI mAphaka kSaNamAM vinAzI ane avAstavika evA bhegene mugdha budidhavALA-ajJAnI jI vAstavika ane sthira samaje che. saMsAra. A saMsAra cittane vizvama utpanna karanAra che. tIvrarAgadveSAdine unna karavAnuM kAraNa che mahAna vyAdhithI bharapUra che. vividha prakAranI janma maraNAdi vikriyA uptanna karanAra che. anAdi che ane karmonuM kAraNa che. temAM ekedriyAdi vividha paryAyo dhAraNa karIne A jIva paribhramaNa karI rahyo che. janma ApanAra sarva vikAronA abhAve AtmA mukta thAya che. mukta thayA pachI pharIne baMdhAto nathI, siddha thayA pachI pharIne asiddha thatuM nathI, jJAnamaya thayA pachI pharIne ajJAnamaya thatuM nathI. jema bIjAne zekI nAkhyA pachI ke ke rAMdhI nAkhyA pachI tenAmAM pharIne ugavAnI zakti rahetI nathI tema karmothI mukta thayA pachI bhavanI-pharI janma levAnI prApti thatI nathI, pachI te paramasvasthatA-svarUpamAM lInatA ja prApta thAya che. anya kAryamAM pravRtti karavA chatAM paNa jenuM mana zuddha
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadA nirmaLa hoya che chatAM tenA svabhAvamAM je vikRtiH dekhAya che te vAdaLonA AvaraNethI utpanna thayelI che, tema nirmaLa AtmAmAM nirmaLajJAna sadA rahela che chatAM tene. svabhAvamAM je vikRti dekhAya che te ATha karmanA Avara nI karelI che. vAdaLa dUra thavAthI jema caMdramAM tenI kAnti pragaTa dekhAya che temaja karmo dUra thavAthI AtmAnI aMdara zuddhajJAna vikAsa pAme che. jema pracaMDa pavana, sUryanI ADe AvelAM vAdaLane vikherI nAkhe che tema ceAgI zuddha AtmAnA vyAnavaDe thADI vakhatamAM karmanAM AvaraNAne vikherI nAkhe che. je roga vaDe zuddha AtmAnuM jJAna thAya che tene ja jJAnIo coga kahe che, te yogathI utpanna thatuM sukha sarva thI uttama che. te sukhamAM kAma vAsanAnI pIDA nathI paNa samabhAva bharela heAya che sthiratA jAmelI hoya che, te sukha AtmAnI aMdara che ane janma maraNa tathA vRddhAvasthAno nAza karanAra te sakha che. jeTalI parAdhInatA e badhuM duHkha che ane jeTalI svAdhInatA e badhuM sukha che, Asukha duHkhanuM TuMkAmAM lakSaNa che. A uparathI samajavAnuM e che ke punyathI upara thayelA bhego, punyane Adhina hovAthI paravaza hovAne lIdhe duHkha rUpa che paNa cogathI uptanna thayeluM jJAna AtmAnuM svarUpa hovA sAthe svAdhIna hovAthI te sukharUpa che. jema melathI
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 alaga thayeluM sAduM yuddha suvarNa kahevAya che tema ka maLa dUra thavAthI AtmA zuddha thAya che. AkArAmAM sadhyA veLAe gadhavanagaranA jevA A kAramAM gAThavAyelAM vAdaLAnI mAphaka kSaNamAM vinAzI ane avAstavika evA bhAgAne mugdha budhdhivALA-ajJAnI jIvA vAstavika ane sthira samaje che. saMsAra. A sasAra cittane vibhrama utpanna karanAra che. tIvrarAgadveSAdine usanna karavAnuM kAraNa che mahAn cAdhithI bharapUra che.vividha prakAranI janma maraNAdi vikriyA upanna karanAra che. anAdi che ane karmonuM kAraNa che. temAM ekedriyAdi vividha poMcA dhAraNa karIne A jIva paribhramaNa karI rahyo che. janma ApanAra sarva vikArAnA abhAve AtmA mukta thAya che. mukta thayA pachI pharIne adhAtA nathI, siddha thayA pachI phrIne asiddha thatA nathI, jJAnamaya thayA pachI pharIne ajJAnamaya thatA nathI. jema khIjane zekI nAkhyA pachI ke ke rAMdhI nAkhyA pachI tenAmAM pharIne ugavAnI zakti rahetI nathI tema karmothI mukta thayA pachI bhavanI-pharI janma levAnI prApti thatI nathI, pachI teA paramasvasthatA-svarUpamAM lInatAja prApta thAya che. anya kArya mAM pravRtti karavA chatAM paNa jenuM mana zuddha
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 jJAnamAM nitya lIna rahe che tevA manuSyamAM Asaktine abhAva hovAthI bhege tene saMsAranA kAraNarUpa thatA nathI. buddhimAna manuSya jhAMjhavAnAM pANuMne asatya mAne che ane tenA tarapha pANI mAnIne te levA mATe pravRtti karatuM nathI, tema vastugate jeo A saMsAranA bhegene mAyA jevA jANe che teo te bhAmAM rahevA chatAM paNa tenAthI lepAtA nathI. tAtvika daSTie jeo bhegenA kharA svarUpane dekhe che te bhavasAgaramAM pAchA AvatA nathI. jenA tarapha jene abhAva thaye che te vastu tarapha teo pravRtti karatA nathI. jhAMjhavAnA pANIne barAbara oLakhanAra che tenA tarapha pravRtti karaze kharo ke? nahiM ja, paNa je manuSya jhAMjhavAnA pANIne pANI che ke bIjuM che ? tevI zaMkAvALe thaIne je huM te tarapha pANI levA jaIza ane te nahiM maLe te A thaze, athavA te sAce sAcuM pANI haze ane huM te tarapha pANI mATe nahiM jAuM te pANI vinA rahIza, Ama saMzacavALA bhayathI ugI thaI tyAMja ubhuM rahe che, tema nivaNanA mAgamAM paNa bhayathI uga pAmelA jIva, mokSamAM tAtvika sukha haze ke kema ? te zaMkAne lIdhe pravRtti karatuM nathI, athavA tyAM tAvika sukha-paramazAMti haze te huM te vinA rahI jaIza, athavA tyAM zAMti nahiM hoya te A vartamAna kALamAM maLelA bhegene tyAga karIne chevaTe huM duHkhI thaIza, Ama saMzayAtmaka thaIne tyAMthI AgaLa na vadhatAM chevaTe
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 - bhAgarUpa mAyAmAM mohita thaIne AgaLa vadhatAM aTakI paDe che. punya paNa saMsAramAM rakhaDAve che. caMdanathI unna thayele agni paNa zuM vastune bALa nathI? arthAt bALe che. tema punyathI paNa prApta thayelA bhege duHkhanI paraMparAne ja Ape che. vipattinI bahenapaNInA sarakhI A lakSmI vidvAnane AnaMdane mATe thatI nathI, tema pApanA mitra samAna A bhege paNa manuSyane kalyANakArI-sukhadAI thatA nathI. samyajJAnarUpa dIpakanA prakAzavaDe bhegonuM nirguNapaNuM-nIrasapaNuM jayAre manuSyanA jovAmAM anubhavavAmAM Ave che tyAre jIvane paramArthikapaNe bhega -ane saMsArathI niveda-vairAgya pragaTe che. aneka duHkhonA bIja tulya mithyA jJAnane nAza thavA pachI mekSanA paramaguNe jANavAmAM AvatAM mekSa tarapha parama bhakti bhAva -jIvane pragaTe che. mATe bAhya vastune tyAga karavA IcchatA jIve prathama tAttvika rIte A mithyAtvano sarva prakAre -tyAga kare. sUrya jema aMdhakAra vaDe lepate nathI tema jJAnI paNuM pApa vaDe lepAta nathI, lokhaMDI bakhatara paheranArI jema bANa vaDe viMdhAtuM nathI tema nirmaLa jJAna paNa viSayo vaDe viMdhAtuM nathI nAza pAmatuM nathI, jJAna vaDe uttama pravRtti karI zakAya che, moharUpa aMdhakArane haThAvI zakAya
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 jJAnamAM nitya lIna rahe che tevA manuSyamAM Asaktine abhAva hovAthI bhoge tene saMsAranA kAraNurUpa thatA nathI. buddhimAna manuSya jhAMjhavAnAM pANIne asatya mAne che ane tenA tarapha pANI mAnIne te levA mATe pravRtti karatA nathI; tema vastagate jeo A saMsAranA bhogene mAyA jevA jANe che teo te bhAgomAM rahevA chatAM paNa tenAthI levAtA nathI. tAtvika daSTie jeo bhegenA kharA svarUpane dekhe che te bhavasAgaramAM pAchA AvatA nathI. jenA tarapha jene abhAva thayo che te vastu tarapha teo pravRtti karatA nathI. jhAMjhavAnA pANIne barAbara oLakhanAra zuM tenA taphe pravRtti karaze kharo ke? nahiM ja, paNa je manuSya jhAMjhavAnA pANIne pANI che ke bIjI che ? tevI zaMkAvALe thaIne je huM te tarapha pAchuM levA jaIza ane te nahiM maLe te AMTe thaze, athavA te sAce sAcuM pANI haze ane huM te tarapha pANI mATe nahiM jAuM te pANI vinA rahIza, Ama saMzacavALA bhayathI ugI thaI tyAMja ubhuM rahe che, tema nivaNanA mArgamAM paNa bhayathI uga pAmelo jIva, mekSamAM tAtvika sukha haze ke kema ? te zaMkAne lIdhe pravRtti karatuM nathI, athavA tyAM tAttvika sukha-paramazAMti haze to huM te vinA rahI jaIza, athavA tyAM zAMti nahiM hoya te A vartamAna kALamAM maLelA bhegene tyAga karIne chevaTe huM duHkhI thaIza, Ama saMzayAtmaka thaIne tyAMthI AgaLa na vadhatAM chevaTe
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 nathI. jema nima La zveta sphATikane puSpAnI upAdhithI utpannathayela lAla pILA kALA Adi vikArA manAya che, tAttvika rIte te vikArA sphaTikanA nathI tema jIvane karmInI uSAdhithI utpanna thayelA rAgadveSAdi pariNAme che, paNa tAttvika rIte te jIvanA pariNAma nathI. jema mATInA piMDa vaDe kuMbha, sarAva Adi utpanna thAya che tema madhA kaSAyAdi pariNAme cetanAnA nimitta karI karmo vaDe utpanna thAya che. ghaDAnI. utpattimAM mATI upAdAna-mUla kAraNa che ane kuMbhAra, cAka, daMDa, DhArI jJAdi nimitta kAraNeA che; tema AtmAmAM kAdhAdinI utpatti manAya che. temAM upAdAna kAraNarUpa te ka che ane cetanA AtmA nimitta kAraNa che mATe krodhAdi AtmAnuM kArya nathI paNa karmonuM kArya che. kaSAya eTale zu ? pANImAM jema kaleAla-taraMga utpanna thAya che tema kanA udayathI AtmAmAM je malIna pariNAma thAya che te kaSAya che. A malInatAnA abhAva thavAthI karmanA paNa abhAva thAya chaeN. khIja ane aMkurAnI mAphaka ekanA nAza thavAthI. bIjAnA nAza thAya che. jema jema senAnA maLa dUra thAya che tema tema uttarAttaratenI zuddhatA pragaTatI jAya che. tema A pariNAmI jIvamAMthI malInatAnA abhAva thatA jAya che tema tema uttarAttara tenA pariNAme zuddha thatAM jAya che. mela
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 che, purUSArthamAM preranAra jJAna che, ane mekSanuM satya sAdhanA paNa jJAna che, aneka ciMtAothI nirAza thayelA jIe te tattvanuM ciMtana karavuM ke jenA ciMtanathI vikAre paNuM. nirvikAratAne pAme, ane ajJAna jJAnatAne bhaje, nirAbAdha, nirAkuLatAmaya, ane sukha svarUpa AtmAnI aMdara je nirmaLa jyoti che te ja parama tatva che, te sivAya bAkI je kAMI A vizvamAM raheluM che te tattva nathI paNa te nirmaLa tatvane parama upadrava karanAra kAraNe che. mokSAbhilASI jIe Atmatattva sivAya bIjA keI paNa tatvane viSe Agraha kara nahi, kemake badhI bAju taraphathI Asakti kheMcI lIdhA pachI ja nirvANa sAdhI zakAya che. vadhAre AgaLa vadhyA pachI te " huM kartA chuM, mekSa kArya che, jJAna hetu che, sukha e phaLa che " A eka paNa vikalapa kalpanAtIta mekSa mATe karavAne raheto nathI. AkAzamAM rahelAM pule AkAza rUpa thatA nathI. jema AkAzamAM rahelAM pagale AkAzapaNane pAmatAM nathI, tema AtmAnI aMdara rahelI karmanI vargaNAo. AtmapaNane pAmatI nathI. sUryanI najIka ane ADe AvelAM vAdaLAMo sUryarUpa thatAM nathI tema pRvi, pANI, agni, vAyu ane vanaspatirUpa sthAvara nAma karmanA vikAre jeo AtmAnI AjubAju AvelA che te AtmArUpa thatA.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 jIva ane karmane anya anya vRdhya ghAtaka saMbaMdha nathI. eka maranAra ane bIje mAranAra AvA saMbaMdhane vadhya ghAtaka saMbaMdha kahe che. A saMbaMdha jIva ane karmane nathI paNa saMga saMbaMdha che. tethI ja bane judAM paDI zake che. paNa eka bIjAnA guNano nAza karatAM nathI. arthAt karmo jIvanA guNeno nAza karatAM nathI ane jIva kamanA guNone nAza karatAM nathI, paNa eka bIjAnI sAthe ekarasa thaIne bhegAM maLIne rahe che. jIva ane karmamAM pariNAma thayA kare che, te pariNAmamAM jyAre eka bIjAnI nimittatA rahetI nathI tyAre paraspara joDAI rahelA jIva ane karmanuM judA thavApaNuM thAya che, ane tenejamekSa kahe che. pudgalanA jJAnAvaraNuM darzanAvaraNa Adi pariNAma thavAmAM, AtmAmAM thatA rAga dveSAdi pariNAma nimitta kAraNuM che, ane AtmAne thatA rAgadveSAdi pariNAmamAM jJAnAvaraNa Adi pariNAma nimittakAraNe che. jyAre pugala AtmAnA pariNAmamAM kAraNa rUpa thatAM nathI ane AtmA pugalanA pariNAmamAM kAraNa rUpa thato nathI, tyAre AtmA ane karma ane judA paDe che. AtmAne AtmAkAre pariNamA. . sphaTika maNinI mAphaka AtmA je je bhAve sAthe joDAya che. tyAM tyAM te te bhAve tamaya bhAvane pAme che,
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 badho dUra thatAM tenuM zuddha thAya che tema kamanI malinatA sarvathA dUra thatAM AtmA sarvathA zuddha thAya che. vAyu vinA jema samudra taraMga vinAne thaI rahe che tema karmanI malinatAnA abhAve AtmA nizcaLatA ane nirvikAratA dhAraNa kare che. indriyajanyaviSayajJAna vinAnuM je jJAna aMtaramAM pratibhAse che te samyajJAna AtmAnuM svarUpa che, jJAnIo tene jANuM ane anubhavI paNa zake che. jemAM te atIMdriya jJAnane jANuM tathA anubhavI zake che te ja jJAnI kahevAya che. je prakAzanA abhAve A vizvamAM badhuM aMdhakAramaya bhAse che ane jenI haiyAtithI badhuM prakAzamaya anubhavAya che te paramAtmAnI-zuddha AtmAnI jyoti che, A aMdhakAra ane prakAza banene jANavAnI zaktivALI A jyoti che. sarva padA svabhAvathI ja potapotAnA svarUpamAM rahelA che. tene para padArtha vaDe kaI vakhata anyathA karI zakAtA nathI. AkAzanI mAphaka AtmA nirmaLa, amUrta ane avinAzI che. saMga saMbaMdhe AvI maLatAM paradravye tenA svarUpane pitApaNe ke anyathA rUpe karavAne samartha thatAM nathI. deha ane AtmAne sadA bheda che; kemake te banne bhinnajJAnathI jANI zakAya che ane bhinnajJAnathI prApta karI zakAya che. IndriyothI utpanna thatA jJAnavaDe deha jANI zakAya che. ane AtmA svasaMvedanasvAnubhavavALA jJAnathI jANI zakAya che.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 jIva ane karmane anya anya vRdhya ghAtaka saMbaMdha nathI. eka maranAra ane bIje mAranAra AvA saMbaMdhane vadhya ghAtaka saMbaMdha kahe che. A saMbaMdha jIva ane karmane nathI paNa saMga saMbaMdha che. tethI ja bane judAM paDI zake che. paNa eka bIjAnA guNane nAza karatAM nathI. arthAt karmo jIvanA guNono nAza karatAM nathI ane jIva kemanA guNene nAza karatAM nathI, paNa eka bIjAnI sAthe ekarasa thaIne bhegAM maLIne rahe che. jIva ane karmamAM pariNAma thayA kare che, te pariNAmamAM jyAre eka bIjAnI nimittatA rahetI nathI tyAre paraspara joDAI rahelA jIva ane karmanuM judA thavApaNuM thAya che, ane tene ja mokSa kahe che. pudagalanA jJAnAvaraNa darzanAvaraNa Adi pariNAma thavAmAM, AtmAmAM thatA rAga dveSAdi pariNAma nimitta kAraNa che, ane AtmAne thatA rAgadveSAdi pariNAmamAM jJAnAvaraNa Adi pariNAma nimittakAraNe che. jyAre pudagala AtmAnA pariNAmamAM kAraNa rUpa thatAM nathI ane AtmA pudgalanA pariNAmamAM kAraNa rUpa thatA nathI, tyAre AtmA ane karma ane judA paDe che. AtmAne AtmAkAre pariNamA. sphaTika maNinI mAphaka AtmA je je bhAve sAthe joDAya che. tyAM tyAM te te bhAve tanmaya bhAvane pAme che.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 sphaTika maNinI pAse lAla pILuM ke kALuM jevuM jevuM puSpa rAkhyuM hoya te te te maNi dekhAya che, tema AtmAnI pAse je je zubhAzubha nimitto rAkhavAmAM Ave che tevA -tevA pariNAme AtmA pariName che. A nimitta be prakA nAM che, eka bAhya nimitta, bIjI aMtaraMga nimitta; bAhyA nimittarUpe pAMca indriyanA zubhAzubha viSaye che. khare. vairAgya jAgRta thayA vinA A nimitte dekhIne AtmA zubhAzubha pariNAme kare che, zubhAzubha pariNAme uttarottara bIjA pariNAme utpanna kare che. zubha pariNAma rAganuM kAraNa -bane che. rAga punyanuM kAraNa thAya che, azubha pariNAma rAgaSa meha ajJAna ane pApanuM kAraNa bane che, A mATe ja jyAM sudhI vizvanA tamAma padArtho uparathI jJAnagarbhita vairAgya Atama jAgRtinA baLe pragaTa na thAya tyAM sudhI jJAnIo tevAM nimittothI dUra rahevA vAraMvAra bhalAmaNe kare che, kemake sattAmAM bIja paDelAM che te dUra na thAya tyAM sudhI bAhya nimitto tene tenA mArgamAMthI calita karyo vinA rahetAM nathI. bIjA atyaMtara nimittamAM sattAmAM rahelAM karmane udaya thAya che te che. eTale sattAgata ke udayamAM AvIne nimittakAraNa rUpa thAya che. temAMthI rAga dveSa meha ajJAna punya pApa vigere aneka bhAvenI vRddhi ke hAni thayA kare che. 'bAhAranAM keTalAMka sArAM nimittothI vairAgya jAgRta
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 thAya che, viraktatA Ave che, AtmabhAna pragaTe che ane zubhake zuddha kartavya tarapha pravRtti karavAnuM protsAhana paNuM maLe che. temaja aMtargata sArAM karmone udaya thatAM paNa -jJAna dhAna vairAgya AtmajAgRti ane uttamattama zubhake zuddha pravRtti tarapha prayANa karavAno utsAha pragaTe che. A uparathI e nizcaya thAya che ke AtmAnA pariNAma -zubha hoya te AtmA zubharUpe pariNamya kahevAya che ane je AtmAnA azubha pariNAma thAya to AtmA azubharUpe pariNu kahevAya che. mATe vidvAnoe-samaju lekee pitAne-AtmAne AtmabhAvanAnA abhyAsamAM vAraMvAra jeDa joIe. tethI AtmA zubhAzubha bhAvathI pAchA pharIne AtmAkAre pariNamI raheze. arthAta AtmAne zuddha svarU-pamAM ja pariNumAvavAthI parapadArtha tarapha pariNamato aTakI jaine te zuddha thaze. ekavAra je AtmA sarvathA karmathI - chuTe paDe te pachI pharIne te karma sAthe kadI joDAvAne nahiM ane zubhAzubha pariNAma karavAnA bIja rUpa meM na rahevAthI temAMthI pariNAmo utpanna thaze nahiM.sekAI gayelAM bIjamAMthI aMkurA pragaTa thatA nathI. tema karma bIja baLI javA pachI karmo utpanna thAya nahiM. upAdAna kAraNa. - - - - - *"jemAM ca ane kubhAra Adi sAmagrI taiyAra che.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 hoya chatAM paNa upAdAna-mULa kAraNarUpa mATI vinA ghaDA utpanna thatA nathI, tema mana vacana zarIranI kriyArUpa sAmagrI taiyAra hoya chatAM tenA upAdAna kAraNa vinA karma utpanna thatAM nathI. ghaDe utpanna thavAmAM upAdAna kAraNa jema mATI. che, tema karmanuM upAdAne kAraNe rAgadveSanI malinatA che te. hoya teja karma utpanna thAya. kuMbhAra jema sahakArI kAraNa-sAthe rahI karanAra madadagAra nimittakAraNa paNe ghaDe banAve che chatAM paNa kaI vakhata keIpaNa prakAre kuMbhAra ghaDAmaya-ghaDArUpa thatuM nathI. paNa sahakArI kAraNapaNe kaSAyAdine kare che. chatAM paNa AtmA kei vakhata kaSAyAdi rUpe thatuM nathI. je karmane karmarUpe jANe che, ane akarmane akarmarUpe jANe che te badhI jAtanAM karmo karavA chatAM chevaTe karmane. nAza kare che. jene satya svarUpanuM jJAna hoya che te, ke vikaTa prasaMge tyAga karavA cAgya bAbatenuM grahaNa paNa kare chatAM te, thoDA vakhata pachI tene ! tyAga karI zakaze, kemake tene satya asatyanuM jJAna che. jene satyanuM jJAnaja nathI te manuSya tene hitakArI jANune grahaNa kare che ane ahitakArI hovA chatAM tevA jJAnanA abhAve prasaMge tene tyAga karI zakatA nathI. . . . . - - jema kAdavamAM paDelo nirmaLa sphaTika aMdara khAnetha
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 kAdava vaDe pAse nathI-kAdava svarUpe pariNamate nathI, tema je manuSyane viSaya paratve mamatva raheluM nathI te vizudhdha AtmA viSarUpa kAdava-vaDe lapAto nathI. koIpaNa kAmamAM Azakti hovI teja karmothI vepAvAnuM-aMdhAvAnuM kAraNa che, te na hovAthI koI viSama prasaMge tevA manunI viSaye tarapha pravRtti dekhavAmAM Ave te aMdaranA uMDANunI ane satya tarike mAnIne karAtI na hovAthI te jIva temAM levAtA nathI. arthAt jema ratna kAdavamAM paDavAthI uparathI kharaDAya che paNa te thoDA pANIthI tarata ja zuddha thAya che. tema te manuSya aMdarathI lepAte nahAvAthI tarataja vizuddha thaI zake che. jene tatva daSTie deha tathA AtmAne bheda barAbara samajAya che tene viSane viSe koI paNa vakhata A zakti thatI nathI. zubha, azubha ane zuSa ema jIvamAM traNa prakAranA bhAve thAya che ane te anukrame punya, pApa ane mekSanA kAraNarUpa jIne thAya che. bhagavAnanuM pUjana, dAna, vrata, tapa, japa, svAdhyAyAdi te jIvane zubha bhAva che tethI punya baMdhAya che, hiMsA, asatya, corI, maithuna, parigraha, krodha, abhimAna, kapaTa, lobha, rAga raha zreSa-IrSA, kaleza, kaMkAsa-laDAI. juThuM ALa ApavuM, cADI khAvI, harSazeka, niMdA, kapaTa sahita juThuM bolavuM, ane asatyamAM satyanI bhrAMti, satyamAM asatyanI mAnyatA A sarva AtmAnA azubha bhAve che tethI pApabaMdhAya che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 karma mala rahita zuddha AtmA saMbaMdhI vicAra kare tenuM dhyAna karavuM, temAM tadAkAra thaI rahevuM te AtmAne zuddha bhAva che te mokSanuM kAraNa che. punyathI deva, rAjA, cakravati AdinI Rdhi maLe che, pApathI pazu pakSI vRkSa narakAdinI gati maLe che ane tenAM duHkha bhogavavA paDe che. zuddha AtmAnA dhyAnathI mokSanI prApti thAya che. A uparathI e nizcaya thAya che ke zubha azubha bane bhAvene tyAga karI zudhabhAva dhAraNa karo, tethI karmano AvavAne mArga rokAya che ane pUrvanAM karmo je bAMdhelAM che tene kSaya thAya che, chevaTe AtmA sadAne mATe vizuddha thAya che. zuddhabhAva kema kare? AtmAne zuddha bhAvamAM lAvavAnI IcchAvALA jIe prathama potAnA manane pAMce IndriyonA viSayamAMthI kheMcI levuM-pAchuM haThAvavuM ane te manane AtmAmAM nizcaLa karavA mATe te kAMI paNa ciMtana na kare te tarapha lakSa ApyA karavuM-cA joyA karavuM. lAMbA vakhatanA abhyAse mana AtmAmAM lIna thAya che, saMkalpa vikalapo karatuM baMdha thAya che ane A bAju AtmAne jJAtA daSTA paNAne bhAva parNa majabuta thAya che. mana nirvikalpa bane che ane AtmA potAnA svabhAvamAM sthira thAya che. A nirvikalpa ane svarUpa dazAmAM-avasthAmAM pUrvanAM bAMdhelA-sattAmAM rahelAM
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 ane udaya AvelAM karmono nAza thAya che. A pramANe AtmAne zuddha bhAva pragaTa karI zakAya che. je manuSya potAnA AtmAne paramArthanA mArgathI vimukha karyo che, pAchA haThALe che ane pitAnI zakti vaDe viSayanuM daDhatA pUrvaka smaraNa karavA mAMDayuM che, te manuSya jyAM sudhI AvI pravRtti cAlu rAkhe che tyAM sudhI sadAne mATe dIna ane duHkhI thAya che, temaja tene A ane Avate bane bhava te pitAne hAtheja bagADe che. eka manuSya bhoga bhegavate nathI chatAM bheLa meLavavA mATe prayatna karI rahe che. bIje manuSya bhaMga bhagave che chatAM tenA tyAgane mATe prayatna kare che. bhegAMtarAya karmanA udayane lIdhe jIvane tenI IcchAnusAra bhegonI prApti thatI nathI tene laIne te bhega bhegavato nathI paNa te bhogavavA mATenI tenAmAM tIvra IcchA rahelI hovAthI te tene mATe prayatna kare che. bIje manuSya vizuddhi vALo, jAgRta AtmA jJAnI purUSa che, tene pUrvanA zubha karmanA udayane laIne uttamottama bhoganI prApti thaI che ane tene upaga paNa te le che, chatAM te jJAnI hovAthI bhegonAM duHkhadAI pariNAmane jANa hovAthI tene tyAga karavAnI bhAvanA niraMtara tenA manamAM rahyA kare che ane tene choDavAne prayatna paNa kare che. pUrvanuM gAvaLI karma bhegavyA vinA
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 chuTatuM nathI eTale te kama bhegavIne karmo ochAM kare che. athaoNt A bIje purUSa bhega bhegavIne karme cheDe che tyAre prathamane purUSa bhega bhegavate nathI ane navIna karmo te bhegane nimitte bAMdhe che. A baMne daSTAMtamAM grahaNa ane. tyAganI adhikatA pratyakSa dekhAI Ave che, ane tene laIne jyAM eka baMdhAya che tyAM bIjo chuTe che. eka manuSya paramArthanA mArgane jANatA nathI chatAM te viSayonuM smaraNa ke IrachA karatuM nathI. je avasare je maLI Ave temAM sateSa mAne che. te jIva A bhavamAM temaja parabhavamAM niraMtara sukhI thAya che. AnuM kAraNa e che ke viSayamAMthI virakta thavuM e lAgaNIomAMja kaI apUrva camatkAra rahe che ke paramArtha tarapha pravRtti na karavA chatAM viSayethI virakta paNAnA pariNAma tene paramA nA mArga tarapha pravRtti karanAranA jevuM bhAvI phaLa Ape che. . eka rAgI manuSya bhaMga bhogavate nathI chatAM karmo vaDe sArI rIte baMdhAya che, bIjo virAgI manuSya pUrvanA pu vaDe maLI AvelA bhege bhegave che chatAM karma vaDe baMdhAto nathI. A sthaLe karma baMdhamAM rAganI mukhyatA che ane karma choDavAmAM virAganI mukhyatA che. pAMce prakAranA viSane jANavAthI jJAnI baMdhAtA. nathI. je jANavA mAtrathI ja kamane baMdha thato hoya te.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 kevalajJAnI pitAnI jJAna zaktithI traNe lekane jANe che te paNa baMdhAvA joIe, paNa baMdhAtA nathI. jenAmAM jJAna che paNa rAga nathI te baMdhAtA nathI, paNa jenAmAM rAga che paNa jJAna nathI te baMdhAya che. AMhI karma baMdhanamAM -rAganI mukhyatA che. ajJAnI cha IndriyonA viSane grahaNa nathI karatA, chatAM paNa karmothI baMdhAya che. ekedriyAdi -jI viSane baha grahaNa karatA nathI chatAM zuM karmothI baMdhAtA nathI ? arthAt baMdhAya che. ahIM karmanA aMdhanamAM ajJAna tathA mithyAtvanI mukhyatA che. jeo rAga dveSathI nivRtta thayA che tene paccakhANAdi karavAM te nirUpAgI che. ane jeo agadveSamAM pravRtti kare che tene paNa pacacakhANAdi karavAM nirUpAgI che. vrata, tapa, japa, jJAna Adi kriyAo rAgadveSane nAza karavA mATe che, je rAgadveSa karato nathI tene A tratAdi karavAM te nakAmAM che arthAt te rAgadveSa karato na hovAthI tenAthI ja tene AtmA nirmaLa thAya che ane navAM baMdhana pAmate nathI. je rAgadveSa kare che tenAM karelAM vrata tapa japAdi vRthA che, vRthA eTale nakAmAM eTalA mATe che ke, rAgadveSanA tyAga mATe te A vratAdi karavAnI che, te rAgAdine tyAga te te karI zakatA nathI te pachI A vrate tenuM dhAreluM phaLa ApatA na hevAthI karyo te paNa na karyA barelara che. ahIM karmakSaya karavAnI mukhyatA che. katAMdithI punya baMdha thAya te vAta
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18: gauNa che. apekSAe vratAdi karavA chatAM rAgadveSanA tyAga karavAmAM na Ave teA vRthA kahelAM che, nahiMtara punya aMdha tA thAya che eTale vratAdi sarvathA nirUpayAgI te nathIja. je manuSya koi ThekANe rAga karatA nathI temaja dveSa paNa karatA nathI. sarva sthaLe sadA udAsIna bhAva rAkhe che te pratyAkhyAna vaDe sarva dASAne ulaMghI jAya che. pratyAkhyAna eTale A vastunA saMdhamAM rAgadveSa nahi karUM tevI pratijJA karavI. tevA Dha nizcaya karavA te. AvA pratyAkhyAna vaDe rAgadveSane AchA karyo che, pratyAkhyAna karavAnI sAtheja rAgadveSanA tyAga karIne udAsIna bhAvamAM AvI gayA che, athavA udAsIna vRtti je rAgadveSanA abhAvavALI che te tenAmAM AvI heAvAthI te pratyAkhyAnanI hadane ula'ghI garcA che. pratyAkhyAna dvArA tene je kArya karavAnuM hatuM te thai gayela hAvAthI have tene pratyAkhyAnanI jarUra rahI nathI--arthAt paccakhANa karyA vinA paNa pratyAkhyAna karelAnI mAphaka tenuM vana thaI rahelu che, te manuSya saMvara bhAvamAM rahelA che ane karmInI nirjarA kare che. tene pratyAkhyAnanI zI jarUra che? je manuSya rAgI che tenAmAM saMsAranA hetu bhUta dASA sadA nivAsa karIne rahe che, paNa je jJAnI che vItarAga che tenI aMdara kAipaNa DhASA TakI zakatA nathI. jIvAne uyika bhAva adhanuM kAraNa che paNa pariNAmikabhAva meAkSanuM kAraNa che.kamanA udayathI je bhAva
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya te udayika bhAva che. manuSyAdi cAra gati, kedhAdi cArakaSAya, strIvedaAdi traNa vedane udaya, kRzna lezyAdi -kalezyA, mithyAdarzana, ajJAna, asaMyama ane asiddhatva -e ekavIza udayika bhAve che. Ane udaya hoya tyAre sAmAnya rIte sUkSamaNa baMdha hoya che paNa abhavyane mUkI ne jIvava, bhavyatva, A be pariNAmika bhAve karmanA udaya AdinI apekSA rAkhatA nathI, tethI tenAthI karmano baMdha thato nathI, te mokSanuM kAraNa che. iSTa viSane anubhava che te bAhya IndricothI utpanna thatuM sukha che. ane AtmAne anu-bhava thavo te AtmAthI utpanna thatuM Atarasukha che. viSaye thI utpanna thatuM sukha vinAzI che. AtmAthI pragaTa thate AnaMda avinAzI che. A bane sukhamAM jamIna ane AkAza jeTaluM taphAvata che, te jANune viSaya sukhane tyAga karIne niraMtara AtmAnA anubhavamAM rahevA prayatna karo. viSaya saMbaMdhI jJAna manuSyane thAya che te Indriya janya jJAna che, te sarva pugalika jJAna che. A tmika jJAna tenAthI ulaTuM che. te AtmAthI pragaTa thAya che -ane tene saMbaMdha paNa AtmAnI sAtheja che. Indriya janyajJAna paNa cetanya svarUpa te cheja, jJAna muddagala svarU5 te na ja hoya. chatAM te jJAnanI vibhAvika pariNati hovAthI tenI utpattimAM pugalamaya Indriye kAraNa rUpa
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 gauNa che. apekSAe vratAdi karavA chatAM rAgadveSanA tyAga karavAmAM na Ave te vRthA kahelAM che, nahiMtara punya aMdha tA thAya che eTale vratAdi sarvathA nirUpayAgI te nathIja. je manuSya kAi ThekANe rAga karatA nathI temaja dveSa paNu karatA nathI. sava sthaLe sadA udAsIna bhAva rAkhe che te pratyAkhyAna vaDe sarva dASAne ulaMghI jAya che. pratyAkhyAna eTale A vastunA saMbaMdhamAM rAgadveSa nahi karUM tevI pratijJA karavI. teveA daDha nizcaya karavA te. AvA pratyAkhyAna vaDe rAgadveSane AchA karyo che, pratyAkhyAna karavAnI sAtheja rAgadveSanA tyAga karIne udAsIna bhAvamAM AvI gayA che, athavA udAsIna vRtti je rAgadveSanA abhAvavALI che te tenAmAM AvI hAvAthI te pratyAkhyAnanI hadane ulaMghI gayA che. pratyAkhyAna dvArA tene je kAryo karavAnuM hatuM te thai gayela hAvAthI have tene pratyAkhyAnanI jarUra rahI nathI arthAt paccakhANa karyA vinA paNa pratyAkhyAna karelAnI mAphaka tenuM vartana thaI rahela che, te manuSya sa Mvara bhAvamAM rahelA che ane karmonI nija rA kare che. tene pratyAkhyAnanI zI jarUra che? je manuSya rAgI che tenAmAM saMsAranA hetu bhUta dASA sadA nivAsa karIne rahe che, paNa je jJAnI che vItarAga che tenI aMdara kAIpaNa dASA TakI zakatA nathI, jIvAne udayika bhAva madhanuM kAraNa che paNu pariNAmikabhAva meAkSanuM kAraNa che.karmInA udayathI je bhAva
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 thAya te udayika bhAva che. manuSyAdi cAra gati, kedhAdi cArakaSAya, strIvedaAdi traNa vedane udaya, kRzna lezyAdi -chalezyA, mithyAdarzana, ajJAna, asaMyama ane asiddhatva e ekavIza udayika bhAve che. Ano udaya hoya tyAre sAmAnya rIte sUphamapaNuM baMdha hoya che paNa abhavyane mUkI ne jIvatva, bhavyatva, A be pariNAmika bhAve karmanA udaya AdinI apekSA rAkhatA nathI, tethI tenAthI karmanA baMdha thato nathI, te mokSanuM kAraNa che. iSTa viSayone anubhava che te bAhya IndricothI utpanna thatuM sukha che. ane AtmAne anu-bhava the te AtmAthI utpanna thatuM AMtasukha che. viSa thI utpanna thatuM sukha vinAzI che. AtmAthI pragaTa thatA AnaMda avinAzI che. A bane sukhamAM jamIna ane AkAza jeTale taphAvata che, te jANIne viSaya sukhane tyAga karIne niraMtara AtmAnA anubhavamAM rahevA prayatna karo. viSaya saMbaMdhI jJAna manuSyane thAya che te Indriya janya jJAna che, te sarva pulika jJAna che. A tmikajJAna tenAthI ulaTuM che. te AtmAthI pragaTa thAya che -ane tene saMbaMdha paNa AtmAnI sAthe ja che. Indriya janyajJAna paNa caitanya svarUpa te cheja, jJAna pudagala sva. rUpa te naja hoya. chatAM te jJAnanI vibhAvika pariNati hovAthI tenI utpattimAM pudgalamaya Idriya kAraNa rUpa
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ che mATe tene vyavahArathI pula svarUpa kahe che. pAMca jJAnamAM mati tathA zruta jJAnane Indriya janita kahelAM che mATe A apekSA vyavahAranaye te padgalika jJAna che, avadhijJAnAdi traNa jJAna AtmA apekSI che. te pragaTa thavAmAM IndrionI apekSA na hovAthI te traNa Atmika jJAna che. te traNamAM paNa tAtvika rIte AtmikajJAna te eka kevaLajJAna ja che. jJAnamAM bheda nathI. gAyone ApasamAM bheda hovA chatAM paNa dudhamAM bheda hoto nathI, tema purUmAM bheda rahevA chatAM paNa tenA jJAnamAM bheda hotuM nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zuddha ityAdi purUnA aneka bheda hoya che chatAM jJAtApaNuM vALe jJAnane svabhAva badhAmAM eka sarakho che. anaMta jJAnIonuM ekaja jJAna che. temanI bahAranI punya prakRtimAM phera hoya che paNa jJAnAvaraNakarma sarvathA dUra thatAM te badhAnuM jJAna te eka sarakhuM rahe che. jema dIvA vaDe jovA lAyaka padArthane joIne dIvo dUra mUkavAmAM Ave che, tema jJAna vaDe jANavA cagya padArthone ke mAgane jANIne te jJAnane tyAga karavAmAM Ave che. ahI eTalI apekSA samajavAnI che ke je jJAna AtmAnuM svarUpa che, sUkSma che, vyapadeza rahita che. ( A Ama ane A tema AvA vika jemAM nathI tene vyapadeza 2hita kahe che.) ane avinAzI che AtmAnI sAthe abhedasaMbaMdha
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 vALu che te jJAna tA manvaMja rahe che, paNa je jJAna vyavahArU che, sAdhana rUpe che, vikAra pAmanArUM che, IndriyAnI apekSA. rAkhanArUM che te jJAnanA tyAga karavAmAM Ave che. vikRta jJAnathI padArtha ane kartavyane jANIne je vakhate sva svarUpajJAnanuM Ala na levAmAM Ava che te vakhate te vikRtajJAna chUTI jAya. che--khasI jAya che. athAt tenA tyAga karavAmAM Ave che. thaDa kApavAthI jema pharIne pallavA-DALAM pAMkhaDAMe phrUTI nIkaLe che paNa vRkSanA mULane kApI nAkhavA puchIthI DALAM pAMkhaDA phuTatAM nathI, tema janma maraNu ApanAra nA eka bhAgane IMDhavAthI vikAre phrIvAra pragaTa thAya che, paNa tenA mULane nAza karavAthI phrIne vikarA pragaTa thatA nathI. janmamaraNa ApanAra karmanA eka bhAga te zubha tapazcaryAM, tratA, japa, ahiMsA, paropakArAdi karIne azrubha paryAyanA nAza karyo, nAza karyo eTale AvatAM azubha karmo aTakAvyAM, kemake zubha karma jevAnA vakhata eTaleA khadhe.. lIdhe ke azubha karma karavAnA vakhata na maLye tethI azubha karma AchAM mAMdhyAM, paNa te zubha karmane laIne uttama gatimAM, uttama jAtimAM, uttama gAtramAM janma pAraNu karavA paDavAnA, tyAM badhA anukULa saMcAgA maLyA, mana gamatA pAMca indriyeAnA viSayeA bhAgavavAnA maLyA, tevA anukULa sayAgAmAM rAga karavAthI ane pratikULa khAmatAmAM dveSa karavAthI temaja pApa vadhAranArAM AcaraNA
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 karavAthI pharI pAchAM azubha karmanAM DALAM pAMkhaDAM ugI nIkaLavAnAM, ane tene laIne vAravAra janmamaraNa karavAM paDavAnAM, mATe jIbhAjIla anne karmonA nAza karavA joIe. te mULane nAza karavA kharAkhara che, tethI phrIne bhava vRkSamAMthI janmamaraNAdi DALAM pAMkhaDAM ugatAM aTakI jaze. mULanA cheda karanAra teA zuddha AtmadhyAnanA ja mArga che mATe A najIkane sidhdhA sarala mArga jenA hAthamAM Avyo che,jene te kharAkhara samajAyo che, tene punyanA lAMkhA ane kilaSTa raste javAnI kAMI jarUra nathI, peAtAnA AmAmAMatara MgamAM bIrAjamAna zuddha AtmasvarUpanuM dhyAna karavAthI tene meAkSanI prApti thaI zake tema che. A jaDa mAyArUpa dekhAtA mAhya jagatne mahAna purUSa, anAtmiya, IndrajALa samAna vinAza pAmanAra jANInejoine, sthira AtmatatvanuM dhyAna karavA vaDe mithyA rUpa pahADAne, aviratirUpa nadIone, kapAyarUpa 'agnine ane leAbharUpa samudrane ela dhIne nirvANurUpa zAMti sthAne paheAMcI jAya che. tevA AtmasvarUpamAM sthira thayela vIra purUSAnA janma thavA ane vizvamAM lAMmA kALa jIvavuM te saphaLa che. zuddha AtmA sarva padArthomAM uttama che, svasvarUpamAM pratiSTita che, nitya AnaMda svarUpa che, karma rahita che, sUkSma che, adriya padArthane jANanAra jJAnIone gamya che. eja pramANe A graMtha madhA graMthAmAM uttama che, Atma
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 svarUpane batAvanAre che, nitya AnaMda ApanAre che, nirdoSa che, sUkSmavicArothI bharapUra che ane anubhava karavAthI lasAmAM AvI zake tema che. saMsArathI virakta thayelAone zuddhasvarUpanI prApti mATe A graMtha vizeSa upayogI che. je manuSya cittane nirmaLa karIne ekAgratA pUrvaka A graMtha bhaNaze ane te pramANe vartana karavA prayatna karaze te pitAnA svarUpane prApta karIne sadAne mATe paramazAMti prApta karaze. OM zAMtiH zAnti: zAMnittA iti zrI tapAgacchiya gacchAdhipati zrImAn muktivijaya gaNi ziSyazrImadAcArya vijayakamalamUristeSAMmukhyapaTTadhara ziSya zrImadAcArya zrI vijayakezaramariNA saMkalito susaMskAritazca zrI mahAvIratattvaprakAza nAmaka graMthaH vikramIya saMvata ekona viMzati zatavyazIti varSe mArgazIrSa zukla dvitIyAyAM bhAvanagare samAptamgamat zrI zramaNa saMghasya zAMtirastu. samApta
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ @pati (@@pecip@@pocripcip@9:-y@rg/cgypt[ @p(90 pm che zrIvijayakamalakezara devapuSpa 12 muM. graMthamAlA, . na W 200020BB202220SEBB - AtmAvizAki. impairi niriyNI RISHIMJI Indholl SliTUNI MITHirumilital | IIImmm, lekhaka. zrImad AcArya mahArAjazrI vijayakezara sUrIzvarajI. prakAzaka, zrIvijyakamalakezara graMthamAlA taraphathI zA, bhIkhAbhAI maganalAla dahegAmavALA. vIra saM. 24pa3. amadAvAda vikrama saM. 1983 AvRtti pahelI.] [ prata 500. kocuM pUMThuM mUlya. rU. 4-0. jIyogpy0wqppopogonglengymmmmm] Upp
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. prakaraNa prakaraNa pahelu. bIjI trIjI. pAMcamu. che. mAna. mu. navamuM dazanu. agIyAramuM bAramuM. vipaya zuddha AtmA... zuddha AtmAnuM ArAdhana. AtmaprAptinAM sAdhane... vikalpathI utpanna thanuM duHkha. jIvane pazcAtApa ... AtmasmaraNa pratijJA. ... nizcaya vyavahAra jananane viveka. mahatyAga ... aDakAra tyAga. ... AtmaupAsanI dulabhanA. jJAnAdi ratnatraya. ... vizudinAM sAdhano ... AtmalakSa. ... paravastunA cinanane tyAga. ... nirjana sthAna. jJAna ane ya. ... kaTikA ane vidgama mArga. narama. codamu. paray. soLamuM. sattaramuM. aTAramuM.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyakamalakezara graMthamAlAnA apUrva pustako yogazAstra AvRtti 4thI rezamI pAku , 2-00 malayasuMdarI caritra. - 1-4-0 devabhaktimAlA. , 1 lI . , 1-0-0 deva vinoda . rekhA darzana. " " che . 1-0-0 Anada ane prabhu mahAvIra mahAvIra tattvaprakAza. 0-8-0 nItivicAra ratnamALA. 0-4-0 AtmajJAna pravezIkA. trIjI .. , 0-3-0 dharmopadeza tattvajJAna. ka 0-1-0 zAMtino mArga. , pAka 0-4-0mahAvIra tatvaprakAza traNe sAthe kImata nItivicAra ratnamAlA pAku rezamI puchu 1-9-0 ke Atmavizuddhi. Atmavizuddhi. , , , kAcuM puTha --4-0 pustake maLavAnuM ThekANuM. zA. bhIkhAbhAI maganalAla talATI-dehagAma. prAMtija lAIna. zA. kheDadAsa mAdhavajI-vaDhavANa kAMpa. jaina derAsara sAme DelAmAM
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM arhanamaH prastAvanA.' . . A vizvamAM jyAM jyAM najara karavAmAM Ave che tyAM tyAM sarva sthaLe jI trividha tApathI tapalA jovAmAM Ave che. pachI te sAmAnya manuSya hoya ke moTe rAjA mahArAjA heya paNa kaIne kaI duHkhathI te pIDAno ja hoya che, vadhAre saMpatti ke upAdhivALAne vadhAre duHkha ane thoDI saMpatti ke upAdhivALAne huM paNa duHkha hoya che. A AtmA sivAya eka evI vastu che ke jenI sarva jIne jarUrIyAta manANI che. ane tene meLavavA sarva jIvo prayatna karI rahyA che. A vastu meLavatAM ane meLavyA pachI tene upayoga karavAmAM ke tenuM rakSaNa karavAmAM jIvane jIvanano meTa bhAga tenI pAchaLa kharacavo paDe che, chatAM te vastuthI chevaTe to A jIva nirAza thAya che, kemake te vastu tenuM regathI, vahAlAnA vicagathI, vRddhAvasthAthI ke maraNathI rakSaNa karI zaktI nathI. chevaTe nirAza thayela chava A sarva duHkhathI mukti meLavavA prayatna kare che. A mukti A vastuonI haiyAtithI maLatI nathI paNa tene tyAga karavAthI ja maLe che, tenA taraphanA meha mamatvavALA snehabhAvano tyAga karavAthI ja maLe che. A chevaTanA nizcayavALuM jJAna che. A jJAna thayA pachI te sarvasvanA tyAga mATe tene puruSArtha karavo paDe che. A tyAga kaI mAthe upADele bojo kaMkI devA jeTalo saheluM nathI. paNa yukti pUrvaka dhIme dhIme pitAnI lAyakAta pramANe tyAga karavAnI jarUra paDe che. Asakti ane jarUrIyAta ochI karyA vinAno tyAga rUpAMtare tene phasAvanAra, ane ajJAna tathA abhimAna vadhAranAro thAya che. vastunattvanA nizcaya pachIno tyAga, potAnA kharA kartavyane samajyA pachIno tyAga teno mArga sarala karI ApanAre, vinone kAvanAra
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane AtmAnI nirmaLatA karAvI ApanAre thAya che. A graMthana udeza e ja che. ane eTalA mATe A graMthanuM Atmavizuddhi evuM nAma ApavAmAM AvyuM che. kemake A graMthanI aMdara vastutatvane nizcaya karAvIne jIvane pitAnA kharA kartavya tarapha deravAmAM Avela che. A mAyAnA kharA svarUpane samajIne jIva te taraphathI pAchA haThI pitAnA satya svarUpa AtmA tarapha vaLe te A graMthano uddeza che. mAyAnA-pugalanA tyAga vinA AtmasvarUpa pragaTa thatuM nathI. mAyA, ajJAna, karmo, pudgale Asakti vigere je kAMI AtmAne AvaraNuM rUpa thaIne tenA kharA svarUpane pragaTa karavA detuM nathI tene tyAga karavo joIe, e A graMthano viSaya che. eTalA mATe judAM judAM sAdhano dvArA zuddha AtmAne pragaTa karavAnuM A graMthamAM batAvavAmAM Avela che. A graMtha ghaNe mAne che, chatAM upayogI viSayothI bharapura che. A graMthanAM aDhAra prakaraNa che. je vastu prApta karavAnI che te zuddha AtmAnuM pratipAdana karanAra prathama prakaraNa che. A zuddha AtmA ja AradhavA yogya che, bAkI vagara upadeze paNa cha mAyAnI ArAdhanA te karI rahyAja che eTale zuddha AtmAnA ArAdhana karevAno utsAha utpanna karanAra bIjuM prakaraNa che. A zuddha AtmAnI prAptimAM upayogI sAdhananI jarUrIyAta jIvone hoya che. tenA vinA ArAdhanA kevI rIte karI zakAya ? teTalA mATe trIjA prakaraNamAM AtmaprAptinAM sAdhane batAvavAmAM AvyAM che. A sAdhanomAM mananA aneka prakAranA vikalpa ADe Ave che. A vikalpo eja duHkhanuM bIja che te samajAvavA mATe evuM prakaraNa ApavAmAM Avela che. vikalpe eja duHkhanuM bIja che ema jyAre jIvane barAbara samajAya che tyAre jIva potAnI pAchalI jIdagI ane temAM karelAM satya mArgathI virUddha vartane yAda karIne tene pazcAttApa kare che, te bAbatane jaNa vanAruM pAMcamuM prakaraNa che. Ama potAnA kharA jIvanane durUpayoga
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanAra prazcAttApa karIne nirAza na thaI jAya paNa zuravIra thaIne thayelI bhUlane sudhAre ane prabhunA mArgamAM AgaLa vadhe teTalA mATe jAgRta thayela AtmA AgaLa vadhavA mATe AtmamaraNanI pratijJA kare che e vAtane jaNAvanAruM cha prakaraNa ApavAmAM Avela che. AtmasmaraNanI pratijJA karanAra jIva je pitAne karavA egya mArgane ajANa hoya to AtmasmaraNathI pragaTa thatI zaktine upayoga eka mArga karI bese, athavA ekalA vyavahArane mArge doravAI jaI kharuM kartavya bhUlI jAya athavA ekalA nizcayanA mArgane jANIne kartavya karatA aTakI bese teTalA mATe nizcaya ane vyavahAra mArgonI samaja ApanAruM sAtamuM prakaraNa ApavAmAM AvyuM che. A nizcaya ane vyavahArane jaDa vastunI banelI vividha AkRtiomAM tathA cetane AtmAmAM banatA vividha upayogamAM yathAyogya paNe mULa vastunuM bhAna kAyama rAkhIne yojavAnI jarUra che. jo tema karavAmAM na Ave no nizcaya vyavahAranA ekalA jJAnathI vizeSa lAbha thato nathI eTalA mATe AThamA prakaraNamAM jaDa cetanane viveka batAvavAmAM Avyo che. Ama jaDacetananA vivekanuM jJAna karanAra jIve mehano avazya tyAga kare joIe. je mahine tyAga karavAmAM na Ave te jaDa cetanane viveka nakAme che e batAvavA mATe navamA prakaraNamAM mehane tyAga karavA saMbaMdhI vivecana karavAmAM Avela che. mehano tyAga karanAra jarUra akArano tyAga kare, kemake ahakAra e bhava vRkSanuM bIja che. ahavRtti kAma krodhAdi mahinA badhA subhaTonuM jIvana che, te heyatA ja temanI haiyAti che. ahakAramAMthI temane poSaNa maLe che mATe dazamA prakaraNamAM ahaMkArane tyAga karavAnuM kahevAmAM AvyuM che. vyavahAramAM moha tathA ahakAra vigereno tyAga karanArA maLI Ave che paNa teo Atma tarapha pravRtti karatA na hovAthI AtmAnI ujavaLatA pragaTa karI zaktA nathI. AtmAnI upAsanA vinA AtmAnI nirmaLatA pragaTa thatI nathI e batAvavA mATe AtmAnI upAsanA karanArA cho keIkaja hoya che te bAbatanuM agIyAramuM prakaraNa che.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI upAsanA tenA guNa dvArA banI zake che. jJAna. darzana, cAritra e AtmAnA mukhya guNe che tenI upAsanA karavA mATe jJAnAdi ratnatrayanA svarUpane bAramA prakaraNamAM batAvavAmAM Avela che. jJAnAdi ratnatrayamAM praveza karavA mATe sAdhanonI jarUra che. kemake sAdhana vinA AtmAnI nirmaLatA thavI muzkela che eTale teramA prakaraNamAM vizuddhinAM aneka sAdhano batAvavAmAM AvyAM che. A sAdhananuM sevana karavA chatAM pitAnuM mULa sAdhya sAdhakee bhUlavuM na joIe. mULa nizAna tarapha lakSa rAkhIne badhAM sAdhane sevavAM. ane sAdhanono mULI sAthe sAthe saMbaMdha joDAya che ke kema te barAbara lakSamAM rahe te mATe caudamA prakaraNamAM AtmalakSa rAkhavA sAdhakanuM dhyAna kheMcavAmAM AvyuM che. mULa sAdhya tarapha lakSa rAkhavA chatAM pUrvanA lAMbA kALanA saMskArane lIdhe vAraMvAra AtmA sivAya paradavyanA ciMtanamAM mana DyuiM jAya che, te saMbadhI jAgRti ApavA mATe daDhatAthI paNa para vastunA ciMtanane tyAga karavAnuM pannaramA prakaraNamAM kahevAmAM AvyuM che. AtmA nimittane Adhina che. nimitto maLatAM vAravAra upacoga badalAI jAya che, eTale IcchA na chatAM paradravyanuM ciMtana nimittonA kAraNe thaI jAya che te aTakAvavA mATe bAhya nimitte paNuM dUra karavAnI A jIvane amuka hada sudhI jarUra che te jaNAvavA mATe nirjana sthAna nAmanuseLayuM prakaraNa kahevAmAM AvyuM che. A nirjana sthAnamAM rahI jJAtA ane ya-jANavA lAyaka padArtho ane jANanAre e be bhAvane paraspara laTu ane leDyuMagnI mAphaka je kheMcANavALe AkvaNu karavAvALA rAgadveSanI lAgaaNIthI saMbaMdha joDAyelo che tene judA pADavA-madhyasthatAvALA jJAtA ane dachA bhAve rahevA mATe sattaramA prakaraNamAM jJAtA ane ya saMbadhI hakIkta banAvavAmAM AvI che.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 Ama jJAtA ane reyane nizcaya karyAM pachI sAdhanA mATe e mArgoM prayANa karavAnA rahe che. eka kramano dhImA mArga, bIjo. utkramano utAvaLA mArga, peAtAnI cAgyatAno tapAsa karIne sAthaeNka emAMthI eka mArga grahaNa karIne te mArge peAtAnI badhI zakti kAma. lagADavI. A vAtane jaNAvavA mATe kITikA ane vihaMgama mArga- eka jamInanA yA AdhAravALA mArga ane bIjo AkAzI nirAlakhana mArga aDhAramA prakaraNamAM batAvavAmAM Avyo che, ane A pramANe graMthatI pUrNAhutI karavAmAM AvI che. Ama A prakaraNAno anyAanya kAMIka saMbadha che ema jaNAvavA sAthe A graMthano viSaya batAvavAmAM AvyA che. A graMthanA adhikArI AtmasukhanA abhilApI jIve che, temane A graMthamAMthI kAMika kartavyanA bhAna thavA sAthe vartanamAM mUkavAnA mArga hAtha lAge ane teo A mArge pravRtti karI paramazAMti pAme e A graMtha lakhanArano hetu che. A graMtha meM kAMi svataMtra lakhyA nathI paNa pUrvanA anubhavI mahAna purUSonA saMgrahI rAkhelA vicArAnu dahana karIne AtmArthi chavA mATe A AkAramAM gAvyA che. eTale graMthanA kartA tarikenu kharUM mAnatA te mahAtmAone dhaTe che. je sArU te mahAna purUSAnu che ane tene A bhASAmAM utAratAM bhUla thai hoya te mArI che A graMtha gayA caturmAsamAM rANapura mukAme taiyAra karavAmAM AvyA hatA, saMvata 1982 nu caturmAsa bhAvanagaramAM rahIne temAM sudhArA vadhArA karIne pharI lakhavAmAM Avye che. A graMthanA lAbha aneka manuSyAne AtmazAMti mATe thAya ema icchine tathA prabhu pAse prArthanA karIne viramuM chuM. saMvata. 1983 mAgasara vada 5. lI. kezaravijayajI. mu. zIhAra, dhI sUryaprakArA prinTiMga presamA" muLacaMdabhAI trIkamalAle hAryuM. ThekANuM :--pAnakAranA nAkA, amadAvAda.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM arhanamaH AtmAvizuddhi. prakaraNa paheluM. 1. zuddha AtmA. arthAna yathAsthitAna sarvAna, samaM jAnAti pazyati / nirAkulo guNI yo'sau, zuddhacidrUpa ucyate // 1 // "vizvamAM rahelA sarva padArthone. jevI rIte che tevI rIte barAbara je jANe che ane jue che, te vyAkulatA vinAnA ane guNa AtmAne zuddha jJAna svarUpa kahevAmAM Ave che." zuddha AtmA sattAmAMthI pitAnA kharA svarUpamAM prakAzita thAya che tyAre te deha ane karmanAM kaIpaNa aNuothI viMTAele hote nathI. te ekI vakhate A vizvane jANe che ane jue che. vizvanA tamAma padArthone tenA kharA svarUpamAM jANe che. te sparza, rasa, gadha, varNaane zabdarahita hovAthI nirajana che. Indriyo tene keIpaNa rIte grahaNa karI zakatI nathI. pitAnA anubhavathI ja te jANI zakAya che. te zuddha AtmAne tyAga karavA gya, grahaNa karavA yogya ke jANavA cogya kAMI bAkI rahetuM nathI. tene have dhyAna karavA yogya kaI ceya nathI, kemake pitAnuM pUrNa svarUpa pragaTa thaI gayuM che, tenAthI AgaLa koI bhUmikA na hovAthI te sarvathI utkRSTa tattva che. jJAtA ane dA
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ e AtmAne svabhAva pUrNa svarUpe prakAzita thayela che. anya sarva dravyothI te mukta hovAthI zuddha che. nirmohI manuSyone te ghaNI sahelAIthI prApta thavA gya che. mehavALAM prANIo A AtmAne meLavI ke anubhavI zakatA nathI. A AtmAnI Adi nathI, tema tene nAza paNa nathI. apekSAe sthiti utpatti ane vyaya svarUpa che. AtmA jyAre koI vastune pitAnA jJAnadvArAe juve che tyAre A jevArUpa upage pariNamavuM te rUpe tenI utpatti che. jANavA upagamAMthI khasIne jevA rUpa upayoge pariNamavuM te te sthitine vyaya nAza che. ane jevA tathA jANavAnA banne upayogamAM potAnI haiyAti hevI te tenI sthiti che. ema upayoganI apekSAe AtmA utpanna thAya che. pUrva upage nAza pAme che ane sva svarUpe kAyama TakI rahe hovAthI AtmA amara che. upayoga be prakAranA che. eka sAkAra upacAga ane bIje nirAkAra upayoga. sAkAra upayoga te jJAna che. nirAkAra upayoga te darzana che. AtmA jJAnadvArA potAnI vizva prakAzaka zaktirUpe prakAze che te jJAna upayoga che. jJAnadvArA A vizvane jANe che. vizeSa prakAre jANavu te jJAna che. sAmAnya prakAre jANavu te darzana che. athavA sva parasvarUpa vizva che te jJAnathI jANavAmAM Ave che. tyAre nirAkAra svarUpa darzana upayoge AtmA potAnA svarUpamAM lIna rahe che. - tyAM sudhI karmanI sAthe te joDAyelo rahe che tyAM sudhI te azuddha che ane karmathI mukta thatAM te zuddha thAya che. A vyavahArU daSTi che. kharI rIte sattAgata tenA svarUpamAM pheraphAra thato nathI. jema ke dudhanI aMdara pANI bheLavavAmAM AvyuM hoya chatAM je dudhanA paramANu che te dudhanAM che ane pANInAM paramANu che te pANInA ja che. dudha pANI
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 catuM nathI ane pANI che te dudha thatuM nathI. hasanI cAMca lAgatAMja dudha ane pANI hatAM tema judAM thai jAya che. tema AtmA ane karmanAM aNu anubhava jJAna thatAM pAtapAtAnA kharA svarUpamAM pragaTa thai rahe che. athavA lAhu agnimAM paDavAthI lAlaceALa jevuM thaI rahe che, ekarUpa thaI jAya che, lAhu ane agni e vakhate judAM na pADI zakAya tevAM lAge che chatAM banne pAtapAtAnA svabhAvamAM judAja che ane vizeSa pavana lAgavAthI dhIme dhIme agninA paramANuM lADhAthI alaga thaI jAya che ane bAkI jevuM hatuM tevuM leAhuja paDayuM rahe che. athavA pANI nAkhavAthI agninAM uSNu paramANu havAmAM uDI jAya che ane lAlu jIMdu thaI rahe che. athavA eka ratna che, tenA upara rezamI kapaDuM lapeTayuM, tene derethI bAMdhI eka nAnI DakhImAM mUkyuM, khI nAnI peTImAM mUkI, nAnI peTI eka meTI peTImAM mUkI, meATI peTI tejurImAM mUkI, tetturI eraDAmAM mUkI,eraDA gharanI aMdara AvyA che tyAM tALu vAstuM, have vicAra karatAM samajAze ke te ratnanI upara ghaNAM AvaraNA AvelAM che chatAM ratna jyAM che tyAM te jema che temaja che, nathI temAM ghaTADA thayA ke nathI temAM pheraphAra thayA. jevuM prathama pragaTa hatu tevuMja badhana vakhate paNa che; temaja AtmA sattAgate jevA che tevAja pragaTa thAya che tyAre paNa che. pheraphAra eTalA thAya che ke jevuM bAhAra pragaTa ratna dekhAya che tevuM A dRSTie sattAmAM paDeluM dekhI zakAtuM nathI, eTalA mATeja te ratna uparanAM AvaraNo dUra thAya teA pratyakSa anubhava ane upayAga thaI zake che. temaja sattAgata AtmA pragaTa thAya tA AnadarUpe tene anubhava thAya che ane karmabaMdhanAne laIne vAravAra azAMti, janma maraNu karavAM paDe che te adha thaI jAya che.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAta dhAtunA banelA A acetana dehanI aMdara rahevA chatAM karmanAM AvaraNa dUra thatAM AtmA A vizvane jANe che; jue chejanmathI mAMDIne thayelA anubhave te sarvane je jANe che. sabhAre che, juve che, te karmathI baMdhAyela chatAM huM AtmA chuM; traNe kALamAM rahelI jaDa caitanya vastune je jANe che, je che te jJAna svarUpa. huM AtmA chuM. sarvajJa bhagavAnanI vANIrUpa samudranuM mathana karavAthI chevaTe Aja zuddhacidU5 AtmaratnanI prApti thAya che. prakaraNa bIjuM 2, zuddha AtmAnuM ArAdhana. yeyAtAyAMtiyAsyaMti, yoginaH sarvasaMpadaM / samArAdhyaivacidrUpaM, zuddhamAnaMdamaMdiraM // 1 // "je cogIo AtmAnI sarva saMpattine pAmyA che, pAme che ane pAmaze, te sarva zuddha ane AnaMdanA madira samAna jJAnasvarUpa AtmAnuM ArAdhana karIne ja che." jema mATI vinA ghaDe na bane, sutara vinA vastra na thAya, dhAtu vinA ghareNuM na bane, lAkaDAM vinA gADu na thAya ane bIja vinA dhAnyanI utpatti na bane, tema bIjA aneka madadagAra sAdhano hovA chatAM zuddha AtmAnA smaraNa vinA mokSanI prApti na thAya. zuddha AtmAnuM smaraNa karavuM te mokSanuM bIja che, saMsAra samudra taravAnI te nAvA che. duHkharUpa aTavIne bALanAra agni che. karmothI bhaya pAmelAnuM rakSaNa karanAra philA samAna che. vikalporUpI
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhune uDADI denAra vAyu che. Atma smaraNathI pApano niSedha thAya che. mehane jItavAnuM te baLavAna zastra che. azuddha pariNAma rUpa raMganuM te avadha auSadha che ane tapa, vidyA tathA guNone rahevAnA ghara samAna che. zuddhajJAna svarUpa AtmAnA dhyAnathI je kAMI Anada pragaTe che tenA eka aMza jeTalo paNa AnaMda A dunIAnA svAmIne prApta thatuM nathI. zuddha AtmAnA smaraNathI Atmika mukha thAya che, moha aMdhakAra dUra thAya che, AvatA Azra karmane AvavAnA mArgo kAya che, duSkarmane nAza thAya che. vizuddhi vadhe che, bhagavAnanI tAtvika ArAdhanA thAya che, jJAna darzana cAritranI prApti thAya che. manuSya janma saphaLa thAya che, sasArane bhayane nAza thAya che, samatA vadhe - che, sapurUSone meLApa thAya che ane yaza kAtimAM vadhAre thAya che. zuddha AtmabhAvamAM rahenAramAM zrutajJAna, viratibhAva ane zIyaLa guNu pragaTe che, Indriyone jaya thAya che, tapa vadhe che. samyadRSTi khule che, saMbhAvanA vadhe che, mULa uttama guNe rUpa dharma najIka Ave che, uttama guNone samudAya pragaTe che, pApa ochuM thAya che, bAhya-abhyatara saMgamAMthI Asakti ghaTe che, ugra upasargo dUra thAya che ane aMtaraga vizuddhimAM vadhAre thAya che. zuddha AtmAnuM smaraNa karavuM tenA jevuM kAI uttama tIrtha nathI. mRta samudathI utpanna thayeluM te uttama ratna che. zuddha AtmAnuM smaraNa e sukhanu nidhAna che. mekSanu zIghagAmI vAhana che. pahADomAM jema merUparvata, vRkSomAM kalpavRkSa, dhAtuomAM suvarNa pIvAlAyaka padArthomAM amRta, maNimAM ciMtAmaNi, pramANika purUSomAM
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. tIrthakara, gAyAmAM kAmadhenu, manuSyeAmAM cakravartI, ane devAmAM jema indra uttama che tema sarva prakAranAM ciMtanamAM ane sarva prakAranA dhyAnamAM, zuddha AtmAnu ciMtana ane tenu dhyAna sarvathI uttama che, jene A zuddha cipa AtmAnI prApti thAya che tene nava nidhAna, kalpavRkSa, kAmadhanu, ciMtAmaNi, devAMganAonA samAgama, sukhadAi bhAgAnI prApti, labdhie ane indrAdikanI Rddhi ItyAdi durlabha vastuo kAMi paNa satoSa ApI zakatI nathI. kAI manuSya asuMdara rUpavALA, kAnavinAnA, vAmaNA, kubaDA, nAka chedAyelA, amadhura kAvALA, muMgA, hAtha paga vinAnA, bhaNyA vinAnA, eherA ane kADhAdi rAgavALA hoya, chatAM paNa jo te zuddha AtmAnu smaraNa karanArA hAya to te AtmabhAna bhUlelA vidvAnA karatAM paNa vizeSa prazaMsA karavAne lAyaka che. huM Atmadeva! tu tArA jJAna svarUpa AtmAnu dareka kSage smaraNa kara, tenA smaraNathI tatkALa mAMne kSaya thAye che, huM zudhdha cidrapa ku' huM zudhdhAtmA chuM. ' zuddhavirUponuM ' A zabdanA jevuM uttama smaraNa vizvamAM khIjuM kAI nathI. enA arthanA bhAsa manamAM thAya tevI rIte A zabdanA jApa karavA, manane temAM ekatAra karavuM teja zudhdhatmAnu smaraNa che. bhagavAnanA kathana karelA dvAdazAMga rUpa A-tyazrutamAM A cidrupaja grahaNa karavA yeAgyaja che. je ceAgIo zudhdha anaMdamadiramAM gayA che, jAya che ane jo te sarve A zudhdha cidUSanu ArAdhana karIneja te sthiti pAmyA che. vizvamAM evA kAI paNa balavAna doSa nathI ke je A zudhdha AtmAnuM smaraNa karanAramAM TakI zake ane e kAi paNa guNa nathI ke zudhdhAtmAnu smaraNa karanAramAM te pragaTa na thAya arthAt zudhdhAtmAnA smaraNa.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ no thI sarva doSo nAza pAme che ane sarva guNA pragaTa thAya che, je niratara zudhdhAtmAnu smaraNa kare che teNe pagathI cAlIne badhI tIrtha bhUmi sparza karI lIdhI ema samajavuM. are ! A zudhdhAtmAnuM smaraNa karanArane deve paNa namana kare che ane tenI sevA paNa kare che. leADhAthI leADhA pAtra bane che ane seAnAthI seAnAnu pAtra bane che ema zuddhaAtmAnA smaraNathI AtmA paramAtma rUpa thAya che tyAre jaDa mAyAnuM smaraNa karavAthI AtmA ajJAna rUpe pariName che ane vAra vAra deha dhAraNa kare che. zudhdha AtmAmAM magna thayelAmAM bIjI pustakAnuM jJAna na heAya chatAM te jJAnI che, kemake chevaTe Atma jJAneja Atma kalyANa karanAra che, he Atma deva ! have tame jAgA, uThe, ane A sAta dhAtumaya maLamUtranA bhAjana rUpa je zarIra tene zudhdhaAtmAnu smaraNa karavA vaDe jagatane pUjanika banAve. tr prakaraNa trIjuM, 3. Atma prAptinAM sAdhanA. cipaH kevalaH zuddha AnaMdAtmetyahasmara / muktyai sarvazopadezaH zlokArdhena nirUpitaH // 1 // mekSa mATe sarvajJanA upadeza ardhalAkamAM kahelA che ke kevaLa zuddha jJAna svarUpa AnaMdamaya AtmA huM chuM tenu smaraNa karI. ,, kAIpaNa kArya siddha karavu hAya tA temAM eka sAdhana mukhya hAya che ke jenA vinA cAlI zakeja nahi. tyAre khIjAM aneka sAdhane
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ gauNa tarIke madadagAra hoya che. eTale mULa upAdAna kAraNa eka heya che ane nimitte kAraNe aneka hoya che te bannenI madadathI kArya siddha thAya che. AMhI AtmA eja paramAtmA thAya che eTale AtmAnuM smaraNa karavuM, dareka kSaNe AtmAkAre pariNamavuM e upAdAna kAraNa hoI te mukhya che, ane hRdayanI vizuddhi karavA mATe aneka nimitta kAraNenI jarUrIAta rahe che. upara AnaMda svarUpa zuddha AtmA huM chuM--enuM smaraNa karavAnuM batAvI hRdaya vizuddhimAM upayogI bIjAM sAdhane batAve che ke, tame jinezvara bhagavAna ke je zuddha AtmAne Adarza che tenA jevuM tamAre thavAnuM che; tenuM snAna kare, temanI pUjA kare, temanA guNanI stuti karo, temanA nAmano jApa kare, temanu madira baMdhAve, sAdhu saMto ne dAna Apa, Atma jAgRti thAya tevuM jJAna bhaNe, idhine jaya kare. gRhasthanAM vrata athavA tyAga mArganAM prati grahaNa kare, brahmacarya pALo, tIrtha bhUmimAM pravAsa kare, saMyama pAlana kare, dhyAna kare, kSamAdi daza prakArano dharma pALe. " A sarva zuddha AtmAnI prAptimAM madadagAra upAya che, deva, gurU,jJAna, tIrtha ane prabhunI AkRti A zuddha AtmAnuM dhyAna dharavAmAM upayogI sAdhano che, mATe buddhimAnoe vAraMvAra tenI sevA karavI. zuddha, AtmAnuM smaraNa kAyama banyuM rahe te mATe temAM vina rUpa dravya, kSetra, kALa ane lAgaNIone tyAga karavo ane AtmAne hitakArI dravya, kSetra kALa ane bhAvavALAM sAdhano grahaNa karavAM. A zuddha AtmAnA akhaMDa smaraNa mATe jJAnI purUSo sarvatra nispRha thaIne . .
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 saMganA tyAga karIne nirjana vanamAM ke pAhADAnI guphAmAM jaIne ese che, kemake jyAM saga che tyAM jarUrI ciMtA pragaTe che, ane AtmA sivAya anya kAryanI ciMtA zuddha cidrUpanA dhyAnarUpa parvatane bhAMgavAmAM vanI mAphTa kArya kare che. temaja AtmadhyAna rUpa sUrya atyaMta nirmaLa hAya che chatAM manuSyAnI sAbatathI utpanna thatA vikalpo 35 vALeAthI te DhakAI jAya che mATe sarva saga ane sarva viOAnA tyAga karavAnI Atma prAptimAM mukhya jarUrIAta che. * A sAthe zuddha AtmAnu dhyAna karanAramAM lAyakAtanI paNa jarUrIAta che, game teTalA purUSArtha karavA chatAM vAjhaNIne putranI prApti thatI nathI, gadheDAne zIgaDAM ugatAM nathI tema abhavya jIveAmAM zuddha cidrupanA dhyAnanI utpatti thatI nathI. jema ajIrNanA vikAravALAne annanI rUci thatI nathI tema dUrabhavya jIvone zuddha cipa AtmAnA dhyAnanI rUci thatI nathI. jema pitA vinA putrAdinI utpatti sabavatI nathI tema bhedajJAna vinA zuddha AtmAnI prApti sabhave nahiM. kriyAmAM zarIramAM ane sarvasaMgamAM nirmamatA rUpa mAtA hAya toja AtmadhyAna rUpa putranI prasUti thAya. mAtA vinA putranI prasUti na hoya tema vizvanA sarva padArthomAMthI mamatAbhAva gayA vinA Atma dhyAna pragaTa teja thAya. cinA vinAnuM haya, veAnA sasarga vinAnu sthAna, ceADA bhavamAM meAkSa javAnI lAyakAtavALI AsannabhavyatA, jaDa caitanyanA vivekavALu bhedajJAna ane parabhAvamAM mamatA vinAnu jIvana A sarva Atma prApti thavAnAM sAdhanA che. jJAnI purUSa pAte jJAtA ane dRSTA rUpe A vizvane jANatA
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane jetA hovAthI A vizvanA koIpaNa padArtho tene pitA tarapha AkarSI zaktA nathI. deva ane devAMganAo, suMdara purUSo ane strIo, mehaka pazu pakSIo, teonI sthiti, gati, vacana, nRtya, samaja zakti ane zRMgArAdi e sarvane nATaka samAna gaNIne, potAnA jJAtA dRSTA paNane kartA bhoktA thavAnA rUpamAM khaMDita thavA detA nathI. sabhAmAM beThelA Indrane ane cakravartIne dekhIne tenI A vibhAva dazAnI Asakti mATe jJAnIone tenA upara dayA Ave che. rUpAdi guNavAna strIonA parivAramAM beThelA IndrAdikane dekhIne AtmabhAna bhUlavA mATe gheNuM utpanna thAya che, IndriyenA sukhanuM smaraNa thatAM AtmajAgRtine nAza thate joIne temane atikaSTa thAya che. AvA mahAtmAo tatvajJAnIomAM zreSTa heya che. tevAmahAtmAe ekAMtamAM besIne IndriyothI utpanna thatA sukhanI ane Atma sthiratAmAMthI pragaTa thatA sukhanI sarakhAmaNI jyAre kare che tyAre temane eTaluM badhuM AMtarU dekhAya che ke jyAM jhADanAM pAMdaDAnI banAvelI jhuMpaDI ane kayAM bAdazAhI mahela, kyAM keraDAnuM jhADa ane kyAM kalpavRkSenI ghaTA, kyAM ke hAyelI kAMjI ane kayAM amRtarasanuM pAna, kayAM paththara ane kayAM sonuM ! Ama bannenA vacamAM mahAna aMtara dekhAya che. keTalAka Atma jAgRti vinAnA che rAjAdikanI vArtAomAM viSaya ratinI krIDAomAM, ApasaApasanA kalezamAM, dhana prAptinI ciMtAmAM, saMtAnanI utpattinA upAyomAM, bAgabagIcAo banAvavAnA vicAramAM, gAya, baLada, ghoDA pramukha ucheravAnI pravRttimAM, anyanI sevA karI karavAmAM, keTalAka lAMbe vakhata nidrA levAmAM, auSAdinI zodhamAM,
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ devamanuSAdine rajana karavAmAM athavA dehAdinuM pipaNa karavAmAM AyukhanA amUlya divaso nakAmAM pasAra kare che, paNa zuddha AtmAnA citanamAM ke tenI prApti mATe prayatna karanArA koI virala jIvoja heya che. je je kriyAo karavAmAM Ave te te kriyAo zuddha AtmAnI prAptinA kAraNa rUpa che ke nahiM? tene vicAra karI temAM madadarUpa ke sAdhana rUpa hoya to te kriyA karavI. tenI vidhI kriyA hoya to na karavI. AtmA jJAtA ane daza rUpa che, te AtmA pitAne ja seya ane dastha rUpe banAvI, temAM ja cittane dhArI rAkhavAthI uttama jJAna darzanano lAbha ghaNI sahelAIthI meLave che. Atma prAptinA upAyarUpa je kAI hoya te sarva AtmAne priya hovuM joIe. kemake te tene ja arthI che, temAM prIti na hoya to te vastu maLI zakatI ja nathI. jema AMdhaLA AgaLa nAcavu ane baherA AgaLa gAvuM nakAmu che, tema jenu mana, bahAra viSayomAM bhaTakta che tenI AgaLa zuddha AtmAnI vAta karavI te nirUpAgI che. bhukhyA ane tarasyA AgaLa bhajana tathA pANI dharavAM te jema saphaLa che tema AMtar daSTi ke AMtar vRttivALAnI AgaLa zuddha AtmAnI vAta karavI te hitakArI che. zuddha cipanI prAptinA aneka upAya che paNa temAM dhyAna samAna. bIjo koI upAya upayogI thayuM nathI ane thaze paNa nahiM.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM. 4. vikalpathI utpanna thatuM dukha. vikalpajAlavAlA-nirgatoya sadA sukhI, AtmA tatra sthito duHkhI-tyanubhUyapratIyatAM // 1 // vikalpanA samUharUpa kAdavamAMthI nIkaLela A AtmA sadA sukhI che, ane te vikalpanI jALamAM rahele AtmA sadA duHkhI che A vAtano anubhava karIne khAtrI kare." amane te khAtrI che ja paNa jene khAtrI na thatI hoya temaNe jAte anubhava meLavI nizcaya karo. vikalpa karavA te manane dharma che. AtmAne dharma tene jANavAne che. AtmA jJAtA dRSTArUpa pitAnA dharmamAM-pitAnA svabhAvamAM raheto sukhI thAya che paNa mananA dharmamAM mAthuM mAravA jAya, pArakI vastune potAnI karavA jAya che tyAM mAra khAya e svAbhAvikaja che. dareka manuSya pine potAnA sthAnamAMja zebhA pAme che. sthAnathI bhraSTa thatAM sanmAna pAmato nathI. A vyavahArU bAbata jeTalI sAcI che teTalI ja AtmAnA sabaMdhamAM paNa sAcI che. AtmA pitAnAM svarUpamAM hoya te vakhate e vizvano bAdazAha che. jaDa svabhAvavALI mAyAe, te vakhate tenA caraNamAM zira namAvavuM ja joIe. paNa jyAre AtmA potAnA sthAnathI patita thaI jaDa mAyAmAM sukha mAnI te levA gharanI bahAra nIkaLe che te vakhate, prathama mana aneka vika nI jALa tenI AgaLa pAchaLa ubhI karIne, A sAruM, A naThAruM, A mArU, A pAraku, A joIe, A na joIe, ItyAdi rAga kevavALA vikalpanI jALamAM phasAve che, Atma bhAna bhUlAve che. jJAtA
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. dRSTApaNuM rUpa pitAne dharma bhUlI kartA letA rUpe banele AtmA e mananuM kokaDuM ukelavA prayatna kare che; paNa jema jema vadhAre vikalpa. kare che tema tema tenuM kokaDu vadhArene vadhAre ghucavAtuM jAya che, Akhare zakita gumAvI, bhAna bhUlI A mAyAnA cakarAvAmAM-vamaLamAM gothAM khAdhA kare che. paNa je AtmA pitAnA svarUpamAM pAcho Ave te jema hajAre varasanuM svama AMkha ughADatAM nAza pAme che tema anaMta kALanuM ajJAna ke lAMbA kALanI bhUlo tarataja sudharI jAya che ane AtmA pitAnA svarUpamAM AnaMda kare che. svarUpamAM pAchuM AvavuM eTale huM anaMta zaktivAna jJAtAdaSTA rUpa zuddha AtmA chuM. A bhAna thavuM, AmAM kAMI vadhAre mahenata nathI. phakata dizA badalAvI nAkhavI. pazcima bhaNuM paga cAle che tene badale pUrva sanmukha mukha rAkhavuM eTale paga paNa pUrva sanmukha cAlavA mAMDaze. mAyA taraphanI pravRttine mUkIne AtmA tarapha pravRtti karavI e dizA badalAvavA barAbara che. ATaluM karavAmAM Ave te Atma prApti sugama che. teTalu karavAmAM na Ave te anaMta kALe paNa Atma prApti thavI durlabha che. Atma prApti thavI eTale AtmA kayAMthI maLI Ave che ema nahiM, piteja AtmA che, tenuM tene bhAna thavuM te Atma prApti thavA barAbara che. A bhAna thayA pachI tene udezIne ja badhI pravRtti karate hevAthI tenI pravRtti Atma premanA pramANamAM ceDA ke jhAjhA vakhatamAM pitAnuM pUrNa svarUpa pragaTa karyA vinA raheze nahiM. huM zuddha jJAna svarUpa chuM huM AtmA chuM' A vAtanuM smaraNa karavuM, A bhAna TakAvI rAkhavuM te AtmasUryavALI pUrva dizAmAM prayANa karavA barAbara che. A smaraNa karavAmAM kaleza thato nathI, dhanano
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 vyaya kare paDatuM nathI, dezAMtaramAM javuM paDatuM nathI; koInI prArthanA karavI paDatI nathI, baLano kSaya thatA nathI, parano bhaya nathI, pIDA utpanna thatI nathI, pApanI pravRtti karavI paDatI nathI, roganuM kAraNa nathI, janma maraNane hetu nathI, kenI sevA karavI paDatI nathI, ane phaLa ghaNuM prApta thAya che chatAM e vidvAno! o zANuo ! A tarapha tamArU lakSa kema kheMcAtuM nathI? anAdikALanA A mAyAnA pAzathI chuTA thAo. tamArI ajJAnamAM mIMcAelI AMkhane khele. bhegabhUmi, svarganuM sthAna, vidyAdharanI avanI ane nAga lokanI pRthvI meLavavAmAM thoDuM ghaNuM paNa karuM raheluM che paNa zuddha cipa AtmAnI bhUmikAnI prApti te tenAthI paNa vadhAre sugama che. nizAna bAbara rAkhI gya prayatna karavAthI sukhanI prApti, jJAnane ulya, karmane kSaya, mIThI zAMti ane kharI nirbhayatA tamane ahIM ja prApta thaze, mATe ja Atma prApti sugama che. AtmAnI nirmaLatAnA kAraNarUpa dravya kSetra kALa bhAvanI niratara IcchA karavI. Atma prApti thavA pachI tevA dravya kSetra kALa bhAvanI vizeSa agatyatA rahetI nathI. paramAtmA, parabrahma, cidAtmA, ziva ityAdi ekaja vastunAM nAma che. game te nAme tenuM smaraNa kare. amRtanA samudranuM mathana karIne temAMthI sAra bhUta paramAtmAnA nAma rUpa ratnane meM grahaNa karyuM che, kemake sarva vastuomAM teja uttama che. vizvamAM kevaLa zuddha cikUpa mArA AtmA sivAya bIjuM kAMI paNa grahaNa karavA cogya nathI, eTale tenA vinA bIjI ciMtA karavI te mArA mATe phegaTa che. mAre pote temAMja laya pAmavAnI jarUra che. huM anubhavathI jANuM chuM ke A mAro AtmA mahAna baLavAna che,
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 kemake kAleka rUpa vizvane te pitAnI aMdara lIna karI de che. jJAna baLathI lAlakane te joI zake che. chatAM ADuM kAMIka che ke te tene bAbara jANavA detuM nathI. prathama smaraNamAM AvatuM nathI, pAchaLathI kAMIka AtmAnuM smaraNa thAya che, eja jaNAvI Ape che ke cidA-tmAnI ADe karmane paDado che. prathama manamAM kAMIka skuraNa thAya che, pachI jAgRti thatAM manamAM skuraNa thatu nathI. ethI samajAya che ke A karmane udaya che ane A AtmAnI zAMti che, athavA upazama -bhAva che. A upazamabhAvane vadhAravAnI prathama jarUra che tenA baLathI kSAyakabhAva paNa pragaTa karI zakAya che. jema mahAna mehanA udayathI manuSyanuM mana lakSmImAM temaja strIomAM ramatuM rahe che tevI ja rIte je potAnA cipamAM hRdaya ramatuM thAya te AtmAnI mukita pAse ja che. je pramAdI jIvo zuddha AtmAnA ciMtanane mUkIne bIjA pudgalika kAryonuM ciMtana karyA kare che te amRtane mUkIne vizvanuM pAna kare che. viSayanA anubhavamAM vyAkuLatA sAthe rAgadveSa hovAthI pariNAme duHkhadAyI che, paNa AtmAnA ciMtanamAM parama zAMti hovAthI kevaLa sukharUpaja pariNAma Ave che eTale temAM ja tAtvika sukha che. AtmA ciMtana karavAnA vakhate AtmA tanmaya thaI nirAkuLa zAta thaI rahe che. manuSya jenuM smaraNa kare che te tene maLe che pathika je mAge jAya che teja nagara tene prApta thAya che, tema AtmAnuM smaraNa karanArane AtmA maLe che. jaDanuM smaraNa karanArane jaDa vastu prApta thAya che. AtmAne mArge cAlanAra AtmAnA sthAnamAM jaI pahece che, jaDanA mArge cAlanAra jaDanA sthAne jaI pahece che. je mArga ThIka lAge te -mArge cAle. vizvamAM sarva mArge cAlanAra mATe khullA che.) : -
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM. jIvane pazcAttApa. jJAta dRSTa mayAsarva, sacetana macetanam / svakIyaM zuddhasadUpaM, na kadAcicca kevalam // 1 // "sajIva ane nirjIva badhA padArtho meM jANyA ane jayA paNa kevaLa mAruM pitAnuM zuddha svarUpa koIpaNa vakhata meM jANyuM ke jevuM nathI. " uttamottama ratna, hIrA mANeka, motI, pravALAM, sonuM, rUpu, auSadhIo, rasa, rasAyaNe, vastro, purUSo, strIo, hAthI, ghoDAo, suMdara pakSIo, pazuo ane jaLacara prANIo ItyAdi sajIva ane nirjIva padArthonAM nAma, uttinA sthAna vigere nirmaLa buddhi ane anukULa sagone laIne ghaNe bhAge meM jANyA che ane joyA che paNa khedanI vAta e che ke ma mAruM pitAnuM zuddha cipa koI vakhata jANyuM ke joyuM nathI. meM pahelAM koI vakhata jenI ciMtA ke vicAra karyo nathI te vastu mane koIpaNa vakhata maLI nathI. mohanA udayane laIne mArA zuddha AtmAnuM ciMtana meM kaI vakhata karyuM na hovAthI te mane prApta thayuM nathI. aho ! meM anekavAra jIvana dhAraNa karyA che paNa koI jIvanamAM huM zuddha AtmasvarUpa chuM evuM zuddha AtmAnuM ciMtana meM karyuM nathI.. aho ! durlabha kalpavRkSe nidhAna, ciMtAmaNI ratna, ane kAmadhenu ityAdi padArtho anekavAra meLavyAM paNa zuddha AtmAnI saMpatti kaI vakhata meLavI nahiM. Aja sudhImAM anaMta pugala parAvartana jevA
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ gahana kALane anubhava meM lIdho. paNa tevA kada' pudagala parAvartanamAM ekAda vakhata paNa mArA zuddha svarUpano anubhava mane na maLyo. deve ane vidyAdharanA svAmItvanuM pada aneka vAra me meLavyuM paNa kevaLa mArA pitAnA svarUpane huM pAmI na zakyo. aho ! cAra gatinI aMdara anekavAra meM mArA zuguo upara, vijaya meLavyo paNa mArA sadAnA virodhI mehazatru upara Atma svarUpanI prApti mATe vijaya meLavavA prayatna na karyo. ahe! meM aneka zAstra bhaNyA ane sAbhaLyA paNa tenI aMdara mArA zuddha svarUpane jAgRta kare tevuM eka paNa zAstra hu bhaNe nahiM ke sAMbhaLyuM paNa nahi. meM vRddha puruSonI sevA karI, vidvAnonI moTI sabhAomAM huM beThe tyAM paNa mArI bhramaNane lIdhe zuddha svarUpane. nizcaya karavA prayatna na karyo. manuSya jIvana, Aryadeza, uttama kula ane prathama sahanana ityAdi anekavAra hu pAmyo paNa AtmasvarUpanI jAgRti kaI vakhata na maLI. zauca. sayama, ziyaLa, ane duSkara tapazcaryA ityAdi meM anekavAra karyo paNa te zuddha AtmAnA lakSavinA duniyAmAM dharmiSTa gaNAvAne mATe ja karyA. ekeDiyAdi chavAmAM te te jAtanA aneka zarIra dhAraNa karyo, paNa aApaNAmAM mArA zuddha AtmAne anubhava me na karyo. lekene vyavahAra, rAjAonI nIti, sabaMdhIonAM sagapaNa, devane AcAra, strIonA sadAcAra ane sAdhuonI kriyAo e badhuM huM sama, kSetranA svabhAve jaNyA, kALanI akaLa gatimAM paNa praveza karavA mAthuM mAryuM paNa tIvra mehanA udayane laI hu jJAna svarUpa chuM ! A daDha nizcaya pahelAM mane kaI vAra na thayo. are ! zIyALAnA
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ divasomAM nadIne kinAre vastro vinA rahyA, grISmaRtumAM pahADI pradezonA prakhara tApamAM pharyo ane varSARtumAM anekavAra vRkSanI nIce rahyo paNa mArA zuddha svarUpamAM hu koIpaNa vakhata na rahyo. ' are svargAdinI IcchAthI svasvarUpane jANyA vinA me aneka kabdo uThAvyAM, vividha prakAre kAyaleza sahana karyo, zAstra bhaNavA pAchaLa mahenata karavAmAM paNa me kacAza na rAkhI. paNa Atma jAgRti vinA khArI jamInamAM bIja vAvavAnI mAphaka mAre sarva prayAsa niSphaLa gaye. AtmajAgRti karAvanAra zAstra ke sat kSiAnI prApti mane na thaI. vizvamAM paryaTana karatAM aneka gurUo karyA ane meLavyA paNuM zuddha Atma svarUpane batAvanAra kahenAra ke jamADanAra gurUnI prApti mane koI vakhata na thaI. ane tevA gurUvinA zuddha Atma svarUpanI prApti kyAMthI thAya ? AhA ! sacetana ane acetana zubha dravyamAM anekavAra meM prIti dhAraNa karI paNa prabaLa mehanA udayane lIdhe jJAna svarUpa AtmAmAM me na karI. are ! duSkaramAM duSkara zubhAzubha aneka karmo me anekavAra karyo paNa zuddha AtmAnuM citana karavAno vakhata mane na maLyo. prabhunI kRpA thaI. mehano udaya mada paDe. sadagurune samAgama thayA. AtmajAgRtine prakAza paDo. ajJAna aMdhakAra gayo. saltAnuM zravaNa karyuM. have mane zuddha AtmA tarapha prIti thaI, tene laIne mana IcchAvinAnuM thayuM. have prathamanAM AzaktivALAM sthAno ane pAtra mane haLAhaLa jhera jevAM lAge che. AtmajJAnI manuSyonI sobata game che. AtmajAgRni karAvanArAM zAstro sArAM lAge che. mana paNa vividha IcchAthI
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 mukANuM hevAthI vikalpa vinAnuM rahe che, tethI have zuddha AtmAnA ciMtanamAM hu kacAza nahi rAkhu. AtmajAgRti thavI teja dharmanI yuvAvasthAne kALa mArA mATe che. nigI zarIra, lAMbu AyuSya, anukuLa soga ane saddagurUne samAgama; e AgaLa vadhavAmAM mahAna madadagAra che, mATe have huM mArA AtmAnI prApti karavAmAM kacAza nahiM rAkhu. prakaraNa chaThuM. AtmasmaraNanI pratijJA. sukha dukha mahAroge, kSudhADhInA supadrave / caturvidhopasarga ca, kucidrupa citanaM / 1 / "sukhamAM, duHkhamAM, mahAna regamAMsudhA AdinA upadravamAM * ane devAdikanA cAra prakAranA upasarganA prasaMgamAM paNa hu AtmAnuM ciMtana karIza. 1." ' jevI rIte dukhamAM adhika vedanAne laIne manuSyo AtmabhAna bhUlI jAya che tevI ja rIte sukhamAM sukhanI adhikatAne laIne paNa AtmabhAna bhUlAya che. mahAna rogamAM paNa dehAdhyAsane laIne jIvo AtmabhAna bhUle che. sudhAne laIne paNa AtmabhAna yAda AvatuM nathI. temaja deva, manuSya ane tiryacanA temaja strI AdikanA anukULa tathA pratikULa upasargo paNa AtmabhAna bhUlAvI de che. AtmasvarUpanI kharI dRDhatA, ane pUrNa jAgRti hoya toja A upasargonA prasaMgamAM AtmajAgRti banI rahe che. AtmabhAnamAM jAgRta thayela
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 AtmA daDha saMkalpa kare che ke AvA viSama prasaMgamAM paNa huM AtmasvarUpanuM ciMtana karavAnuM bhUlIza nahiM. manuSyonI sAthe temanA vyavahAramAM huM nahi jaDAu tethI karIne koI mane ghele kaheze, koI kaheze ke pizAca vaLage che, koI grahane laIne cittanA vibhramavALo mAnaze, asAdhya roga thayo che ema vaido ke saMbadhIo kaheze, vyavahArathI kaTALela ke gaNaze. koI duHkhamAM gherAyelo samajaze, koI maraNanI najIka jaI pahoMcele mAnaze. A pramANe leke game tema mAne, paNa "huM zuddha AtmasvarUpa chuM" e mArI jAgRti ane smRtimAM bhaga paDavA daIza nahiM. zuddha AtmadaSTi vinAnA ane bhayanA kharA bheLe nahiM jANa-- nArA manuSyone meharAjAe unmatta, bhrAMtivALA, Atmanetra vinAnA, digamUDha thayelA, ajJAna nidrAmAM sutelA, AtmaciMtA vinAnA, meha mUchamAM paDelA, duniyAnA pravAhamAM taNutA, bALaka avasthAmAM rahelA, ghelAnI gatine pAmelA ane AkuLa vyAkuLa karIne pitAne Adhina karI lIdhA che. strIone jema pati priya hoya che, nirbaLane rAjA, rAjAone jema pRthvI, gAne jema potAne vAchaDo, cakravAkAne jema sUrya, cAtakone jema varasAda, jaLacarene jema saravarAdi, manuSyone jema amarapaNuM, devone jema svargaloka ane rogAturane jema vaidya priya hoya che tema zuddha AtmAnuM nAma 'mArA hRdayane priya che. manuSyo jema potAne je viSaya priya hoya temAM joDAyelA rahe che tema huM niratara zuddha parabrahmanA svarUpamAM joDAyelo rahIza. jema caMdra sUrya potAnI akhilita gatimAM niratara paryaTana.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ karatA rahe che, devanadInI dhArAno pravAha jema akhaDa vahyA kare che, - vyavahAra ane kALanI gaMti avicchina paNe cAlyA kare che, dravyamAM - jema paryAye kAyama joDAyelA rahe che. ane jema tIrthaMkarAdinI utpatti niyamita thayA kare che tema huM jJAna svarUpa chuM evuM akhaMDa - AtmabhAna mekSanI prApti thAya tyAM sudhI bhUlIza nahiM. parama zAMta dazAmAM rahI zuddha AtmAnuM smaraNa karatAM, mana vacana kAyAnI kriyA mane atyaMta nisAra dekhAya che. darekakSaNe zuddha cipanA smaraNa sivAya mane kAMI bIjuM uttama lAgatu nathI. A bAhya ane abhyatara vastuono saMga, suMdara zarIra, devo ane manuSyanA rAjAnuM pada, vidyA, vijJAna, baLa, zebhA, kIrti, rUpa, pratApa. AbhUSaNe, ane tIrthaMkarapaNuM paNa mane anitya lAge che. kevaLa zuddha AtmAnA svarUpanAM lIna thavuM teja parama acaLa ane zAMtirUpa lAge che. pitAnA zuddha AtmAnuM svarUpa jANanAre vastuo maLe ke na paNa maLe chatAM tene mATe teNe jarA paNa rAgadveSa kara na joIe. ane te svarUpamAMja niratara ektAra thavAmAM AnaMda mAnavo joIe. hu jJAnasvarUpa chuM mATe teja vastu mArI che. tene ja huM jouM chuM. tethI hu sukhI chuM. tenAthI ja badhA karma zatruothI hu mukta thaIza. nitya AnaMdamaya pinAnA zuddha cikUpamAM jyAre sthiratA karavAmAM Ave che tyAre paramArthathI pitAmAM sthiratA thaI kahevAya che. pRthvI * upara merU parvata nizcaLa rahe che tema A mAruM zarIra na chUTe tyAM sudhI te zuddha jJanamaya AtmAmAM mArAM pariNAma nizcaLa banyAM rahe. pAMcamI gatimAM siddha paramAtmAo jema sthira rahelA che tema
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI zuddha Atma pariNatinI acaLa sthiratA thAo. he uttama munio ! zuddha cipanA uttama dhyAnamAM manane nizcala. kare, tene daDha abhyAsa vadhAre. anAdi kALathI A vizvamAM bhava. bhramaNa karatA Ave che, paNa A zuddha AtmAmAM manane nizcaLa nathI. karyuM tene laIne ja tame mahAna duHkhane anubhava karyo che. A janmane. tame have nirarthaka gumAvaze nahi. je mahAna purUSo bhUtakALamAM mokSe gayA che. vartamAnakALamAM mokSe jAya che. ane bhaviSyakALamAM mele jaze te sarve pitAnA cipamAM manane nizcaLa karIneja gayA che temAM jarApaNa saMzaya nathI. nizcaLa thaIne jyAre A jIva huM zuddha ciddasvarUpa chuM evuM smaraNa kare che ane te bhAna TakAvI rAkhe che te ja vakhate te bhAvathI. mukta thAya che ane temAM satata puruSArtha karavAthI anukrame dravyathI paNa mukti pAme che. prakaraNa 7 mu. nizcaya ane vyavahAra vyavahAraM vinA kecinnaSTA: kevala nizcayAt / nizcayena vinA kecit kevlvyvhaartH|| dvAbhyAM dRgbhyAM vinA na syAt samyag dravyAvalokanam / yathA tathA nayAbhyAM caityukta syAdvAdavAdibhiH / 2 / jema be netra vinA vastunuM avalokana barAbara thatuM nathI tema e nava vinA nuM avalokana yathArtha thatuM nathI. vyavahAra naya vinA.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevala nizcaya nayathI keTalAka nAza pAmyA che tyAre keTalAeka cho nizcaya naya vinA ekalA vyavahAra nathI mArgathI patita thayA che ema tIrthaMkara devoe kaheluM che. " - vyavahAra ane nizcaya bane nane gauNa mukhya rAkhI pravRti karatAM vastune yathArtha baMdha thAya che. je vakhate vyavahAranI mukhyatA hoya te vakhate nizcayanI gaNanA haiya ane je vakhate nizcayanI mukhyatA hoya te vakhate vyavahAranI gaNatA hoya. Ama bane dRSTimAM jyAre jenI jarUrIyAta hoya tyAre tene upayoga, bIjI daSTino tiraskAra na karatAM samabhAvanI dRSTie karavAmAM Ave te vastu tatvane yathArtha anubhava thAya che. jene anubhava meLavavAno hoya che te tarapha vyavahAra pravRtti karAve che tyAre nizcaya te vastu tyA che tyAM pahoMcI sparzajJAnathI anubhava karAve che. zuddha vyavahAra e kAraNarUpa hoya che. tyAre zuddha nizcaya e barAbara kAryanI siddhinA rUpamAM hoya che. je vyavahAra nizcaya tarapha laI jato nathI, nizcayanA anubhavamAM madadagAra thatuM nathI te vyavahAra zuddhavyavahAra nathI. je vyavahArane ApaNe sutara rUpa mAnIe to nizcaya tenA banelAM kapaDAM rUpe che. matalaba ke vyavahAra kAraNa che. nizcaya kArya che. ekale vyavahAra kAryane sAdhaka nathI tema eTale nizcaya paNa kAryano sAdhaka nathI. keTalA eka jIvo kevaLa vyavahAramA ja pravRtti karyA kare che ane nizcaya zuM che te samajatA paNa nathI, ane tenA tarapha lakSa paNa detA nathI. te eve vyavahAra lakSa vinAnA bANanI mAphaka kAryane sAdhaka nahiM bane. tema keTalAeka kevaLa nizcayane ja pakaDI vyavahArano tiraskAra kare che. temanA hAthamAM nizcaya AvavAno nathI. hA. nizca
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ canuM jJAna temanI samajamAM Avaze, paNa te pramANe vyavahArU vartana na hovAthI pANImAM pesI hAtha paga na calAvanAra mANasa jema taravAnI kaLAnuM jJAna dharAvatAM chatAM pANImAM Dube che, tema tattvanuM jJAna dharAvanAra te tarapha pravRtti na kare te kharA nizcayano anubhava tene thavAneja nahi. je guNasthAne mithyAtvano udaya nathI tevA cethA guNasthAnathI laIne AgaLanAM tamAma guNasthAne eka ekathI caDIyAta AtmabodhavA AtmajAgRti hoya che, ane karmonuM chApaNuM eTale AtmAnI vizuddhatA paNa vRddhi pAmatI hoya che. je manuSya mekSano arthi che teno mArga tAttvika che. ane je svargane icchuka che teno mArga vyavahArika che. zuddha AtmA tarapha dRSTi-nizAnabAMdhI tenA tarapha pravRtti karanArane mArga te mekSane mArga che. kharuM tattva teja hovAthI te mArgane tAttvika mArga kahevAmAM Ave che. tyAre AtmabhAna bhUlelA ane A vizvanI mAyAjALamAMja sukhamAnanArA, ne sukhanI IcchAthI dhArmika kriyAo devalokanuM nizAna bAMdhIne kare che to te sthiti tene prApta ne thAya che paNa A mArga te vyavahAra eTale duniyAne mArga che, saMsAranA cakramAM paribhramaNa karavAno mArga che, eTale kharI rIte te mArgaja nathI. jema tyAgIo na ane gRhasthIone mArga judo che, tema paramArtha ane dunicAno mArga judo jude ja che. kriyA bhale banne ekaja jatinI kare chanAM daSTine bheda hovAthI-nizAna judu hovAthI, jema sAdhane eka sarakhAM hovA chatA bIjanA bhedane lIdhe phaLamAM bheda paDe che tema A mArgamAM paNa kaLa bheda paDavAno. eka karmanI nirjarA karaze tyAre bIje zubha yiA karI hovAthI punyano badha karaze.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ he Atmadeva ! vyomeha utpanna karanAra A vyavahAranA mArganI gatine mUkIne devarahita sukhadAI nizcaya nAmanA mArgamAM te pravRtti kara. A mArgamAM ciMtA, kaleza, kapAya, zoka, parAdhinatA, bhaya ane AzA jevuM kAMI nathI. kemake te sarve duniyAnI mAyAmAM che, pugala -dazAmAM che, pAMca IdinI vidyAmAM che. nizcayanayanuM nizAna e zuddha AtmA ja hovAthI AtmAmAM AvI azAMti jevuM kAMI paNa nathI. bhaktone samudAya, ziSyavarga, pustakAdi upakaraNa, zarIra ane karma sAthe paNa zuddha AtmAne koI saMbaMdha nathI. A sarva paNuM vibhAvarUpa upAdhi hovAthI tene paNa tyAga karI zuddha AtmAmAM ja manane laya karavAnI jarUra che. kevaLa pitAnA zuddha AtmAne mUkI keI sthaLe, kaI kALe, kaI paNa prakAre Azuddha nizcayanaya bIjAne sparza karato nathI, chatAM vyavahAranuM avalabana laIne nizcayamAM te pahoMce che. Ama vyavahAranA Alabanane laI nizcaya vartate hovAthI, te zuddha AtmasvarUpanI prApti kare che. melanI sobatathI vadha jema malIna kahevAya che, tema kamenA -saMbadhathI AtmA vyavahAre azuddha che. teja AtmA nizcaya nayanA AzrayathI zuddha che. anya divya sAthe mizraNa thavAthI vyavahAre sonuM jema azuddha kahevAya che; nizcaya nayanI apekSA e teja zuddha kahevAya che. * * bahArathI je vastu AvelI hoya che te tarapha najara rAkhIne vyavahAra bole che, tyAre nizcaya aMdaramAM pitAnI je vastu che te tarapha najara rAkhIne vAta kare che. vastra upara lAgela mela ane senAmAM
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6 je maLelI mATI, e tarapha najara rAkhI vyavahAra tene azuddha kahe che, tyAre vastra ane seAnA sAmI dRSTi ApI nizcaya kahe che ke ApaNI je vastu che tetA kharAkhara che. vastra ane sAnuM kAMi gayuM nathI, mATe nakAmI hAya veya zA mATe karI che ? tame game teTalA prayatna karI paNa je aMdara che teja bahAra Avaze. ane bahAra AveluM che te ApaNuM IMja nahiM. te bhale Avyu paNa ApaNe te grahaNa karavAnI jarUra nathI. aMdara rahela AtmA te kAyama che, bahAranAM AvelAM karyAM te ApaNAM IMja nahiM, pachI bhalene te AMhI rahe ke bIje sthaLe rahe tenI sAthe ApaNe levA devA nathI. ApramANe peAtAnI mULa vastu sAme lakSa bAMdhI. nizcaya peAtAnA mArgamAM AgaLa vadhe che. chatAM bahAranA ane aMdaranA anya sAthenA saMbadha jeTale aMze eche thAya che teTale aMze vyavahAramAM sAnAnI mAphka AtmAnI vizuddhi thAya che. alipto nizcayenAtmA liptazca vyavahArataH zudhyatyalipta yA jJAnI kriyAvAn lipsayA hazA // 1 // zrImAn yazovijayajI. C ' nizcaya nayathI AtmA lepAyelA nathI, vyavahAra nayathI lepAyelA che, nAnI huM lepAyeA nathI ' evI niTeMpa dRSTie nivRttine mArge zuddha thAya che. ane kriyAvAna 'huM lepAyelA chuM' ema mAnIne pravRtti karatAM zuddha thAya che. zuddha cidrUpanA sadhyAnarUpa parvata upara ArahaNa karavA mATe buddhimAne vyavahAranuM AlaMbana levu ane te dhyAnamAM--te bhUmikAmAM jyAM sudhI sthira rahI zakAya tyAM sudhI vyavahAranA Alamanane tyAga karI nizcaya AtmasvarUpamAM rahevuM. A dhyAnarUpa parvatathI jyAre nIce utaravAnuM thAya tyAre tarataja vyavahAranuM Alakhana lai levuM.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahela upara caDatAM jema nisaraNa-dAdaranuM ane deraDuM paDavAnuM Alabana levAmAM Ave che te vyavahAra rUpa che. ane upara caDI gayA. pachI A bane Alabane mUkI daI upara je kArya karavAnuM hoya te rUpa nizcayanuM Alabana levAmAM Ave che. pAchuM jyAre utaravAnuM hoya che tyAre vyavahAra rUpa dAdarAnuM ane doDAnuM Alabana levuM paDe che. tema AtmAnA zuddha svarUpamAM javA mATe keI uttama vicAra, saddaguNa jApa, ke Atti AdinuM Alabana levAmAM Ave che. A AlabananI madadathI mana jyAre AtmAmAM laya pAmI jAya che eTale AtmAne upaga bIjA Alabane mUkI AtmAkAre thaI rahe che te nizcaya. che. A kArya che. A vakhate AlabananI jarUra paDatI nathI, chatAM ke kadAgrahI Alabana paDavA jAya te A bhUmikAmAMthI nIce paDe che. AvI nivikalpa sthitimAMthI pAchA savikalpa sthitimAM Ave eTale teNe pAchuM kei Alabana pakaDI levuM. AvI rIte nizcaya ane vyavahAra banne upayogI thAya che. jeo mokSane pAmyA che, pAme che ane pAmaze te sarve prathama zuddha vyavahAranuM AlaMbana laIne pachI nizcayane Azraya laIne pAmyA che. A ThekANe eTalI vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke jene pote vyavahAra mAne che te vyavahAra zuddha AtmasvarUpa pragaTa karavAmAM madadagAra thAya che ke nahiM ? je AtmasvarUpa pragaTa karavAmAM madadagArakAraNa rUpa hoya to te sAro vyavahAra che. tema na hoya te te azuddha vyavahAra hevAthI tyAga karavA gya che. kAraNa vinA kAryanI utpatti na thAya tema zuddha vyavahAra vinA nizcayanI utpatti. na heya. jenA vaDe jinezvara bhagavAnanA siddhAMtanI ane temanA AcaraNanI pratIti thAya tevA nizcaya vyavahAranuM vidhi pUrvaka sevana karavuM.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAI vakhate nizcayanuM Alabana levuM. temAM sthiratA na karI -razakAya to te vakhate vyavahAranuM Alakhana levuM. A pramANe vidhi pUrvaka prabhunI vANIthI vibhUSita thaI jIvana vyatita karavu. jeTalAM vidhi niceAjIta kAryo che te saghaLAM vyavahAra dRSTie che. nizcayane aMtamAM munizcaya paNe dhAraNa karI ahArathI vyavahAranAM kAryAM karatAM zuddha citra panI prApti nayAne Adhina jyAM sudhI jaNAya tyAM sudhI nayAne Adara karavA, kavaLa zuddha cirUpamAM kAi paNa aMkalpane avakAza ke praveza nathI, te pachI naya eTale apekSA athavA abhiprAya evA artha thAya che te nayAne praveza paNa tyAM kyAMthI hAya ? arthAta zuddha svarUpamAM te dhruvaLa zAMtimaya sthiratAja haiAya che. prakaraNa AThamu jaDa cetananA viveka ! bhedovidhIyate yena cetanAddehakarmaNoH / > tajjAta vikriyAdInAM bhedajJAnaMtaducyate // 1 // * cetanAthI ( AtmAthI ) dedu tathA karmanA, ame tenAthI utpanna thayelI vikriyAdine upAdhine je jJAnavaDe bheda karAya che tene bhejJAna kahe che. " taphaLa jema pANIthI melane judA pADe che, ane haMsa jema pANIthI dudhane juduM kare che tema jee AtmAne dedra tathA karmothI judA anubhave che tene zuddhaAtmasvarUpanI prApti thAya che. game tevu pANI meluM dAya paNa namAM kanaka nAmanA phaLanuM cUrNa karIne nAkhavAmAM AvatAM mela nIce besI jAya che. ane pANI
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirmaLa thai ne upara rahe che. A daSTAte pANImAM melanI mAphaka AtmAmAM karmo ekarasa thaI rahelAM che. tene karma tathA AtmAnA judAM judAM lakSaNoThArA judAM judAM nirNita karavAmAM AvatAM AtmAne deha mAnavAnI ane dehane AtmA mAnavAnI bhUla dUra karAya che. AnuM nAma bhedajJAna che. A bhedajJAnanI madadathI, karmo AtmAthI judAM thaI vikharAI jAya che, athavA kharI paDe che, ane AtmA nirmaLa thaI rahe che. manuSya jema paththaramAthI senAne judu kare che, zarIrathI vastrane judu anubhave che. tapAvelA leTAthI agnine judI kare che, zelaDImAMthI rasane judo kare che, kAdavathI jaLane judu jove che, merapIchamAMthI trAMbu judu pADe che, talamAMthI telane alaga kare che, ane dudhamAMthI amuka upAye vaDe ghIne juduM pADe che, tema jJAnI e bhedajJAnanI madadathI deha tathA karmone ane temAMthI utpanna thayelI rAgadeSAdi aneka prakAranI upAdhione judI jANe che, kare che, ane anubhave che. AtmAmAM jJAnaguNunI mukhyatA che. pudgalomAM jaDatAnI mukhyatA che. jJAtApaNuM ane duSTApaNuM e AtmAnAM lakSaNa che. jJAtApaNAnA guNane laIne AtmA AkhA vizvane jANavAnI zakti dharAve che ane daSTApaNuMnA guNane laIne AkhA vizvane jovAnI zakti dharAve che.. pudgalamAM jaDatA hovAthI A guNo temAM nathI. tene ajIva, jaDa, pudgala, mAyA, vagere nAmathI saMbodhavAmAM Ave che. saDavuM, paDavuM, vikharAvuM, maLavuM, vividha AkAre dhAraNa karavA e jaDatAne svabhAva che. jemAM zabda, rUpa, rasa, gadha, ane sparza hoya te pudagale kahevAya che. zarIra, vacana, mana ane vividha prakAranAM karmo te jaDatAmAMthI ja utpanna thAya che.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 kulanI, varNanI, pakSanI, jJAtinI, parijanonI, saMbadhIonI, bhAInI, putranI, strInI, dehanI, vikAranI, guNenI, nagaranI, dezanI ane rASTranI ItyAdi vividha prakAranI hRdayamAM rahelI lAgaNIone bhedIne sahaja guNanA nidhAna rUpa AtmA rahelo che. sevALane dUra karIne jema taLAva pramukhamAMthI manuSyo pANI pIve che, tema vikalpa rUpa sevAlane dUra karIne pinAnI aMdara rahelA AtmAnA dhyAnarUpa amRtane karma kalezanA nAza mATe pIvuM joIe. AtmAnA dhyAnathI para bIjI koI tAtvika sukha nathI, AtmadhyAnathI para bIjuM kaI tapa nathI. ane AtmadhyAnathI para bIje koI mokSano mArga nathI. AtmabhAna bhUlI mehamAM Azakta banelA keTalAeka che yazane, sukhane, rAjyane, sudara strIne, putrane, sevakane, svAmitvane, uttama vAhanane, baLane, mitrone, zabda pAMDityane ane rUpAdikane pAmIne harSa pAmatA chatAM pitAnA janmane saphaLa mAne che, paNa kharI rIte vicAratAM teo AtmabhAna bhUlelA hovAthI A sarva varatuo temane ahitakArI thAya che. A sukhamAMthI ja duHkha pragaTa thAya che. A vastuomAM mArA tArA paNAnI mAnyatAthI ane rAgadevathI utpanna thayelAM karmo temane duHkhanA ane punarjanmanA khADAmAM ghasaDI jAya che. he manu ! jaDa caitanyanA bhedavALA durlabha jJAnane pAmIne khuzI thAo. A bhedajJAnanI madadathI navIna karmo AvavAno mArga akA ane Atma jAgRtinA baLe pUrvanA karmone teDIne tamArA zuddha svarUpa ne pragaTa kare. A dukhe bhedI zakAya tevA karmarUpa parvatane bheda jJAnarUpa vajanA baLavaDe ghaNuM zeDA vakhatamAM bhedI nAkho. e jIvo yazane, putrane, sevakane svAmi Lane, mitrane
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37. ahe ! vizvamAM AtmajJAnanI rUci utpanna karAvanArA manuSyeA maLavA durlabha che, temaja Atma svarUpane pratipAdana karanArAM zAstronI prApti thavI te paNa durlabha che. Atma jJAnavALA jIvAnA samAgama thA te paNa muzkela che. AtmAne upadeza karanArA gurUnI prApti thavI tenAthI paNa durlabha che. tenAthI paNa ciMtAmaNinI mA bheda jJAnanI prApti thavI te vizeSa durlabha che. tapa karanArA tapasvIo maLI AvavA sulabha che, zAstro bhaNelA paDitA paNa maLI AvavA sulabha che, paNa teonI aMdara bheda jJAnanI prApti karanArA jIve ghaNA gheADAja hoya che, agni jema zvAsanA DhagalAne kSaNa vAramAM baLIne rAkha karI de che tema bhedajJAnI cidrupanI prAptimA vighna rUpa karmanA DhagalAne ghaNA thoDA rRkhatamA ALIne kSaya kare che. e zAstravizArada ahiMmAnA ! tame zuddha cidrapanI prApti mATe akhaDa dhArAe bhedajJAnanI bhAvanA kare. pAnAnA AtmAne kheSa thavAthI sAkSAt vara ane nirjarAnI prApti thAya che, Atma medha bhedajJAnathI pragaTa thAya che, mATe mumukSu jIve e bheda jJAnanI vAravAra bhAvanA karavI. 1 A jIve vastunI parIkSA, zilpAdi sarva kaLA, aneka zaktie ane vibhUtie prApta karI che paNa bheda jJAnanI prApti karI nathI. bhedajJAna rUpa pracaMDa vAyuthI meharUpa raja uDI jAya che, bheda jJAnanA prakaraNamAM zuddha cidrUpanuM darzana thAya che, mAharUpa aMdhakAra nAza pAme che, bhedajJAna rUpa tetrA vaDe yegI cidrupanA anubhava kare che. garDanA AvavAthI sa jema cadananA vRkSane mUkIne cAlyA jAya che tema bheda jJAnanA AgamanathI sarve karyuM AtmAne mUkIne cAlyAM ya che. bhedajJAnanA baLathI zuddha AtmAne pAmIne kevaLajJAnI temaja devAdhideva tIrthaMkara paNa thaI zakAya che, mATe he bhavya vA tame A bhedajJAna prApta karavA tamArA saMpUrNa baLathI purUSArtha karo.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 prakaraNa navamuM. me tyAga. yAvanmohobalIpuMsi dIrgha saMsAri tApi ca na tAvazuddha cipe ruciratyaMta nizcalA // 1 // " manuSyamAM jyAMsudhI mAhanI prabaLatA ane dIrgha saMsAra paribhramaNa karavAnuM hoya che tyAMsudhI zuddha AtmAmAM atyaMta nizrcaLa rUci thatI nathI. muMjhAve te meAha, AtmA tarapha prIti na thavA de te mAddha, pAca indriyanA viSayeAmAM Akti karAve te meAha. tenI prabaLatA jyAM sudhI jIvamAM heAya tyAM sudhI AtmAmAM kharI prIti na thAya, temaja saMsAramAM lAMkhA kALa sudhI bhramaNa karavAnuM hoya tevAne paNa cyAtmA tarapha lAgaNI naja hoya. A mArA ane pArakA, ema sava tathA nijiva padArthanA. saMbaMdhamAM ciMtana karavuM te meA che, kemake tAttvika daSTie vicAra karatAM vizvamAM krAInuM kAMI paNa nathI. ANe mane mAna Apyu, ANuM mArUM apamAna karyu, ANe mArI ujvaLa kIrtti vadhArI ane A mANase mArI apatti karI. A ciMtana karavuM teja meha che. * huM zuM karUM ? kyAM jAuM ? kyAMthI kevI rIte sukhI thAuM ? kAnA Azraya lau ? zuM kheluM ? evu evuM badhu mehanuMja ciMtana kahevAya. sajIva ajIva padArthamAM rAga karavA ke dveSa dharaveza, A sarva mithyA mudhdhija gaNAya. kemake AtmA tA kevaLa zuSpa cirUpaja che. huM deha chuM athavA deha mAreA che, huM purUSa chuM, huM strI chuM, athavA A saMbadhIo che te mArAM che; evuM tAttvika daSTie ciMtavavu te meha che, e mAhune jItavAnA upAya e che ke ' te hu nathI ane mArAM te 4 *
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. huM zudhdha AtmA chuM." AvuM vAraMvAra ciMtavavuM ane tenA daDha saMskAra mana upara pADavA. (Atmana ! tuM tArI pitAnI ciMtA kara, bIjAnI ciMtA karavAnuM mUkI de. ciMtA karavAthI kAryanI sidhdhi thatI nathI.bIjAnA sukha duHkhamAM tuM vadhAre ke ghaTADe karI zake tema nathI. je manuSya jevuM parINAme je rase je je karma bAMdhyAM che, te te karma tevA tevA rase ane pariNAme tene bhegavyA sivAya chUTake nathI. kALa, kALanuM kAma kare che, divasa Ave che, rAtrI Ave che, Rtuo niyamita AvyA kare che, zIyALA pachI unALe ane unALA pachI varSARtu, ema kALanuM yatra vyavasthAsara A vizvamAM cAlyA kare che, tema karmanuM cakra paNa kAIne pakSapAta karyA vinA, rAjane ane rAMkane, Indrane ane vijhAnA kIDAne tenA yogya kartavyane badale ApyAja kare che. AmAM pakSapAta cAlatuM nathI, sapArasa kAma AvatI nathI, lAMca rUzavata ApI zakAtI nathI, garIba ane dhanADhayone nyAya, nyAyane eka chAbaDe ja taLAya che. pitAne uddhAra ke vinAza e pitAnAM sArAM khoTAM karmothI ja thAya che. jema kALa kALanuM kAma kare che tema karmo karmonuM kAma kare che. pitAne ke parane, uttama ke adhama je je sukha dukha maLe che te pUrve upArjana karela karmaja Ape che. te chatAM bhAna bhUlIne ANe mane duHkha ApyuM, ane ANe mane sukha ApyuM, ane huM sukhI karIza ane Ane huM duHkhI karIza, AvuM ciMtana karavuM ke mAnavuM te mehane ja prabhAva che. e Atmadeva! pArakI citA mUkI de. kharA zatrune zodhI kADha, kharA gunegArane pakaDa ane tene zikSA kara. tArI bhUlatuM sudhAra. khare gunegAra tuM pote ja che. AtmabhAna bhUlI mehane Adhina thayele tAre AtmA ja tAro zatru che tene
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 zikSA kara, tene sudhAra. tene sudhAravA mATe te zuddha AtmAnA upayegamAM tadAkAra pariNamI rahe. mehanuM najIkanuM prathama sthAna tArUM zarIra che. tenA vicAra kara. jete sukhI karavA mATe rAtrI divasa na karavAnAM kArya kare che, aneka veAnA saMhAra kare che, aneka jIvAne ko Ape che, rAgadveSa kare che, te zarIranI utpattinA vicAra kara. durgaMdhI ane maLanA bhAjana rUpa vIrya ane rajamAMthI amuka vidhi vaDe baneluM ane peAtAnI IcchAnusAra manuSyAe amuka nAma ApeluM te A zarIra tArUM vI rIte thaI zake ? tenuM kAi varNana "ke stuti~kare ke krAi niMdA kare tenAthI tane ze| lAbha ? ane ka jAtanI hAnI ? Atma deva ! tame to zuddha cirUpa che eTale tattvathI te stuti ke niMdAe zarIranIja che, tamArI nathI. ahA ! mAhane laI AtmabhAna bhUlelA jIvA, kAI kIrtine mATe valakhAM mAre che, kAI khIjAne khuzI karavA prayatna karI rahayA che, bhATa cAraNanI mAphaka hAjI hA kahI tenAja rAjIyA gAyA kare che, kAI indriyAnA viSayeA meLavavA talapI rahyA che, kAI A zarIrane lAM vakhata TakAvI rAkhavA vividha prakAranI auSadhIo ane mAtrAnuM sevana karI rahyA che, kAI vaza vadhAravA mATe aneka khAvA jeMgI pAse laTakI rahyA che, kAI dhana saMcaya karavA mATe deza paradeza kheDI rahyA che, kAI dhananA rakSaNa mATe hathIyArathI sajja karelA paheregIrAne gharanI 'cAre bAju gAThavI rahyA che, kAI paDitatA meLavavA aneka pustakA ane bhASAe zIkhI rahyA che, kAI peAtAnA vADAnA rakSaNane maMTi aneka vidhi niSedhanI meATI moTI dIvAlo caNI rahyA che ane vADAmAM bakarAMone pure tema ajJAnI manuSyAne bharamAvIne--vividha k .
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 lAlace batAvIne temAM purI rahyA che, AvI AvI aneka pravRttiomAM A vizvanA che joDAI gayA che. AmAM sukhI thavuM, zAMti meLavavI, moTA thavuM e temano uddeza hoya che. A udeza temane pAra paDate nathI, kemake A bhUla bhUlAmaNa vALI meha rAjAnI bIchAvelI jALa che, temAM pakSIonI mAphaka upara uparanI mehaka ceSTAothI bhAna bhUlI jIva sapaDAya che ane chevaTe sukhane badale duHkha pAmI pitAne prANa kheve che. kharA buddhimAne te eka jJAna svarUpa AtmAne ja sukha ane zAMtinuM sthAna mAnIne mohano tyAga karI AtmAmAM prIti kare che. punya prakRtithI prApta thayelAM denA ane manuSyonA sukha te sukA ghAsa jevAM che. tene je keLavI jANe te gAya agara bhasanI mAphaka sukA vAsamAMthI dudha ane dudhamAMthI ghI banAvI zakAya che. je na keLavI jANe te eTale teno durUpayeAga kare te ghAsamAM agni mUkavAthI tenI rAkha thAya che, tema te sukhano nAza thavA sAthe bhAvI janma paNa duHkhamaya prApta kare che. punya prakRtine laIne maLelI anukULatAno lAbha laI ne Atma mArgamAM AgaLa paNa vadhI zakAya che ane mehamAM Azakta banI zaktine durUpayoga karI aneka jIne duHkha ApI viSayomAM Azakta thaIne pAchaLa paNa haDI javAya che. Azcarya che ke alpa buddhivALA che. A mehanA ghara tulya lakSmI, strI, zarIra, aMtatI ane jamInamAM sukha mAnI beThA che !! A jIva paramArthathI baMdhAyela nathI chatAM mehanA pAzathI bhIrU banI pipaTanI mAphaka ke vAnarAnI mAphaka pitAnA ajJAnathI pinAne badhAyela mAnI temaja vadhune vadhu herAna thAya jAya che. pavana cakInA eka bhAga upara beThela pipaTa Anada karate hatA, tevAmAM pavana cakI karavA lAgI popaTe jANyuM ke huM paDI jaIza, tethI te saLIyAne teNe majabutAIthI
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 zikSA kara, tene sudhAra. tene sudhAravA mATe te zuddha AtmAnA upayeAgamAM tadAkAra pariNamI rahe. meAhanuM najIkanuM prathama sthAna tArUM zarIra che. tenA vicAra kara. jete sukhI karavA mATe rAtrI divasa na karavAnAM kArya kare che, aneka jIvAnA saMhAra kare che, aneka jIvone ko Ape che, rAgadveSa kare che, te zarIranI utpattine vicAra kara. durgaMdhI ane maLanA bhAjana rUpa vIrya ane rajamAMthI amuka vidhi vaDe banelu ane peAtAnI IcchAnusAra manuSyoe amuka nAma ApeluM te A zarIra tArUM kevI rIte thaI zake ? tenuM kA varNana ke stuti----kare ke krAi niMdA kare tenAthI tane zA lAbha ? ane kaI jAtanI hAnI ? Atma deva ! tame to zuddha cidrapa che! eTale tattvathI te stuti ke niMdAe zarIranIja che, tamArI nathI. ahA ! mehane laI AtmabhAna bhUlelA vA, kAI kIrtine mATe valakhAM mAre che, kAI khIjAne khuzI karavA prayatna karI rahayA che, bhATa cAraNanI mAphaka hAjI hA kahI tenAja rAjIyA gAyA kare che, kaiAI IndriyAnA viSayo meLavavA talapI rahyA che, kAI A zarIrane lAMmA vakhata TakAvI rAkhavA vividha prakAranI auSadhIo ane mAtrAnuM sevana karI rahyA che, keAI vaza vadhAravA mATe aneka khAvA . jogI pAse .bhaTakI rahyA che, kAI dhana saMcaya karavA mATe deza paradeza kheDI rahyA che, kAI dhananA rakSaNa mATe huthIyArathI sajja karelA paheregIrane gharanI 'cAre bAju goThavI rahyA che, kAI paDitatA meLavavA aneka pustakA ane bhASAe zIkhI rahyA che, kAI pAtAnA vADAnA rakSaNane mATe aneka vidhi niSedhanI meATI moTI dIAlA caNI rahyA che ane vADAmAM bakarAMone pure tema ajJAnI manuSyAne bharamAvIne--vividha k
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa lAlaco batAvIne temAM purI rahyA che, AvI AvI aneka pravRttiomAM A vizvanA che joDAI gayA che. AmAM sukhI thavuM, zAMti meLavavI, moTA thavuM e temane uddeza hoya che. A udeza temane pAra paDatA nathI, kemake A bhUla bhUlAmaNuM vALI meha rAjAnI bIchAvelI jALa che, temAM pakSIonI mAphaka upara uparanI mehaka ceSTAothI bhAna bhUlI java sapaDAya che ane chevaTe sukhane badale duHkha pAmI pitAne prANa eve che. kharA buddhimAna te eka jJAna svarUpa AtmAne ja gukha ane zAMtinuM sthAna mAnIne mehano tyAga karI AtmAmAM prIti kare che. punya prakRtithI prApta thayelAM devanA ane manuSyanA sukha te sukA ghAsa jevAM che. tene je keLavI jANe te gAya agara nI mAphaka sukA ghAsamAMthI dudha ane dudhamAMthI ghI banAvI zakAya che. je na keLavI jANe te eTale tene duraupayoga kare te ghAsamAM agni mUkavAthI tenI rAkha thAya che, tema te sukhano nAza thavA sAthe bhAvI janma paNa dukhamaya prApta kare che. punya prakRtine laIne maLelI anukULatAno lAbha lai ne Atma mArgamAM AgaLa paNa vadhI zakAya che ane mehamAM Azakta banI zaktine durUpayoga karI aneka jIne duHkha ApI viSayomAM Azakta thaIne pAchaLa paNa haDI javAya che. Azcarya che ke alpa buddhivALA cho A mehanA ghara tulya lakSmI, strI, zarIra, saMtatI ane jamInamAM sukha mAnI beThA che !! A jIva paramArthathI baMdhAyele nathI chatAM mehanA pAzathI bhIrU banI pipaTanI mAphaka ke vAnarAnI mAphaka pitAnA ajJAnathI pinAne baMdhAyela mAnI temaja vadhune vadhu herAna thAya jAya che. pavana cakInA eka bhAga upara beThele pipaTa AnaMda karatA hatA, tevAmAM pavana cakI pharavA lAgI popaTe jANyuM ke huM paDI jaIza, tethI te saLIyAne teNe majabutAIthI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDayo. tethI te pavana cakInI sAthe uce nIce pharavA lAgyo. jema jema tene majabuta pakaDe che tema te potAne majabuta rIte tenI sAthe ja caTADI rAkhe che. je tene mUkI de to tarata ja tenAthI chuTe thaI zake tema che paNa pitAnI bhUlathI ane tene choDI daIza te huM paDI. jaIza AvA khoTA bhramathI herAna thAya che. tema A jIva paNa A mohane tathA mohanAM sAdhanane jema jema vaLagati jAya che tema tema te vadhAre vadhAre badhA jAya che. piopaTanI mAphaka kharI muktine upAya te eja che ke teNe te sarvane cheDI devuM. te sivAya A jIvane chuTavAne bIje kaI paNa upAya nathI. sAMkaDA meDhAvALA vAsaNamAM vAnarAe hAtha nAkhI temAMnI vastunI muThI bharI. meTuM sAMkaDuM eTale bharelI muThI nIkaLI na zakI. ajJAnatA ane mehane laI vAnarAe jANyuM ke aMdarathI mane koIe pakaDe che, tethI cIcIArI karI mUkI, paNa muThI choDI na devAthI tyAMthI te khasI zako nahiM ane tenA mAlIkanA hAthe mAra khAdho. A vAMda-- rAnI muktino upAya e ja hato ke teNe muThImAM bharelI vastu mUkI devI. Aja pramANe mehamAM muMjhAyelA manuSyo jaDa kSaNabhaMgura vastune pitAnI mAnI mamatvanI mUThThImAM tene pakaDI rAkhIne pachI herAna thAya. che, duHkha anubhave che ane pitAne badhAyele ke kaI saMbaMdhIe pakaDI rAkhele mAne che, paNa vAMdarAnI mAphaka potAnI mamatvanI mUThI khAlI karI de-mUkI de, to te muktaja che. pitAnI ajJAnatA yA, pitAne mehaja A jIvane baMdhanamAM nAkhanAra che. te sivAya ke tene pakaDI. rAkhanAra nathI. iMdriyonA viSayomAM ane tenA sAdhananA rakSaNamAM sadAvyagra
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 thayelA vAmAM AtmAnI ciMtA kyAMthI hAya? tenI addhimAM nirmaLatA kyAMthI thAya? tene zuddha cidrUpanI prApti kyAMthI maLe ? ane tenA abhAve AtmAthI usanna thatuM sukha kema maLe ? jIvane prathama dehamAM AtmApaNAnI bhrAMti thAya che, pachI mAhune laine jagatmAM bhrAMti thAya che, pachI parabyAne aMge thatI ati saMtApa karavAvALI ciMtAmAM satata vadhArA thAya che. dhanya che te AtmAne ! ke jeo paradravyane tyAga karIne jJAna ane AnaMdanA ghara tulya peAtAnA AtmabhAvamAM pravRtti karI rahyA che, tevA pavitra AtmAne vAravAra namana karUM chuM. je zuddha AtmasmaraNane mUkIne khIjAnA kAryanI ke vartananI ciMtA karI rahyA che tevA nirbhAgI jIvA ciMtAmaNi ratnane tyAga karIne paththarane grahaNa kare che. jJAna e svAdhina sukhane pragaTa karanAra che. AtmaciMtanathI tenI prApti thAya che, chatAM hatabhAgI jIve tene tyAga karIne kAi vilakSaNa vastu prApta karavA icche che. AMdhaLA AgaLa nAca, mherA AgaLa gIta, maraNanI chellI ghaDIe rAgane upacAra, ajJAnI jIvAnA tapa, ukhara jamInamAM vAvaNI, tRSA vinAnAne pANI, svAthei manuSyAnI mitratA, abhavyane nirdoSa vidhinI rUci, kALI kAmaLIne caDAvAtA raMga ane zraddhA vinAnAne ApelA matra jema vRthA che tema jaDa mAyAmAM prItivALAne ApavAmAM AvatuM AtmajJAna vRthA che. mehamAM mRddha banelA veA dareka kSaNe paradrabyAnuM smaraNa kare che, paNa meAkSane arthe nAnAnaMdamaya peAtAnA AtmAne kAi paNa vakhata yAda karatA nathI. vicAra karatAM jaNAya che ke meAha karatAM khIjo kAI paNu khaLa~
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 vAt zatru nathI, mATe prakhaLa purUSArtha karIne paNa tene jItavA joie.. A saMsAra rUpa kuvAnA meharUpa kAdavamAM anAdi kALathI jagat khuceluM che tene AtmAnA jJAna ane dhyAna rUpa doraDAM vaDe uddhAra. karavA. AtmAnA ulhAra sivAyanAM bIjAM badhAM kAryAM mAhathI usanna thayelAM che. mAhathI karma baMdha thAya che ane karma baMdhathI du:kha thAya che, mATe me eja mATe zatru che. badhAM kAryAne eka bAjI' rAkhI meha-rUpa zatrunA nAza karavA tame zuddha cidrUpa AtmAnuM uttama jJAna meLave ane tenuM dhyAna karA. prakaraNa 10 su ahaMkAranA tyAga. niraMtaramahAra, mUDhA: vAte tene te // svIya yuddhavimUpa,, vijote na nimarjI // 1 // "ajJAnI jIve niratara ahaMkAra kare che. A kAraNe te peAtAnA nirmala zuddha AtmAne joi zakatA nathI." AtmajAgRti na hoya tyAMja abhimAna ane mamatvabhAva pragaTe che. temaja abhimAna ane mamatvathI AtmajAgRti khAtI paNa jAya che, A banne vastuo mAyAnA pradezamAM rahelI che. jaDa mAyAthI ja tene pANa maLe che. huM ane mArUM e zabdomAM mArUM e zabda *
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAthI judI kaI vastunA saMgrahanI khAtrI Ape che ane huM zabda tethI thayelA ajIrNa yAne ahakArarUpa vikArano khyAla Ape che. A bane sthAnamAM AtmajAgRtinuM nAma nizAna jaNAtuM nathI. jyAM A adhakAra hoya che tyAM AtmaprakAza hotA nathI ane jyAM otmaprakAza Ave che tyAM A aMdhakAra rahevA pAmato nathI. AtmA sivAya anya vastunI upAdhimAMthI A bannenI utti che. jemake huM manuSya chu, durbaLa chuM, majabuta chuM, gaura chuM, zyAma chuM, kSatrIya chuM, brAhmaNa chuM, vaizya chuM, zudra chuM, vidvAna chuM, mUrkha chuM. dhanavAna chuM, regI , nigI chuM, garIba chu ItyAdi je je vicAre karAya che, manamAM ciMtana karAya che te sarvamAM pugalIka vastunI ja mukhyatA hevA chatAM temAM miththA paNAnuM mukhyatAe sUcana karAya che, ane manAya che. AvuM ciMtana karavuM te ahakAranA gharanuM che. te duniyAne mArga che. pUrvane badale pazcima tarapha laI janArI e lAgaNuo che. prakAzane badale aMdhakAramAM haDaselanAre te mArga che. AvA vicAre ke lAgaNIomAMthI ja rAgadveSanI upatti thAya che. udhatAM udhatAM cAlavAno A rasto che. AkhA vizvanA moTA bhAga A mArge prayANa karI rahyo che, paNa ekaza rIte huM kahuM chuM ke A bhUlAyelo ane duHkhane ja mArga che. je jAgRta thayelA manuSya dareka kSaNe ahakAra vinAnI sthitimAM rahe che, teo svasvarUpamAM sthiratA karavA rU5 advaita mArge thaIne potAnA zuddha cipane pAme che emAM jarA paNuM saMzaya nathI. teo ema vicAra kare che ke, deha huM nathI, karmo hu nathI, mana hu nathI, vacana huM nathI, huM brAhmaNa nathI, huM kSatrIya nathI, hu vaizya nathI, huM zuddha
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI, hu jA nathI, pAtaLe nathI, nirdhana nathI, dhanavAnuM nathI, rAja nathI, rAMka nathI, gaura nathI, zyAma nathI, pati nathI, mUrkha nathI paNa jJAna svarUpa chuM. upara jaNAvelA bhAgamAM huM paNuM na mAnavAnuM kAraNa e che ke temAM keI dehanA dharmo che, keImananA dharmo che, kaI jAtinA dharmo che, ane koI AtmAthI judI jaDa mAyAnI upAdhIo che. paNa temAM AtmAne dharma keI nathI. AtmA ane jaDanA vibhAgane samajanAra bhedanAnI, para vastumAM potApaNAne Aropa ke mAnyatA kareja nahiM, para vastumAM pitApaNunI mAnyatA eja ajJAna ane eja abhimAna che. karmanAM baMdhane vadhAravAno ane majabuta karavAne A mArga che. abhimAna vinAnuM ciMtana karavuM, AtmasvarUpane vAraMvAra yAda karavuM te zuddha cidrapanI prAptinuM parama kAraNa che. je che mehane laI para vastumAM mArApaNuM rUpa mamatva kare che teone svane paNa zuddha cidranI prApti thatI nathI. A zubhAzubha karmo mArAM che, zarIra mArU che, mAtA, pitA, bhAI bahena, strI, putra, putrI, ItyAdi kuTuMbIo mArAM che. A deza, nagara, gAma, jamIna, ghara, hATa, madira, mahela, hAthI, ghoDA, gAya, bheMsa, uTa, baLada, nokara, cAkara, dAsa, dAsI ItyAdi mArAM che, AvuM AvuM bIjuM paNa je kAMI ciMtana karAya che te sarva mamatvabhAvane sUcave che. bhASA vinA vyavahAra thato nathI eTale vyavahArane khAtara A mAruM che ke mArAM che. ema bolavuM paDe, temAM Atma jAgRti rAkhIne mArA, tArAdi zabdane vyavahAra kare paDe, temAM aDacaNa nathI.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa abhimAna ke mamatva bhAvanA aMge AtmabhAna bhUlI huM ane mAruM karatAM navIna karma baMdha thAya che te aTakAvavAnI jarUra che. huM ane mA-mAruM A meha rAjAne matra che, ane teNe jagatane dekhAtI Akhe AMdhaLu karI dIdhuM che, tene jItavA mATe nA, ja mama. huM keIne nathI. ane mAruM kAMI nathI, A matrane jApa jJAnIoe batAvela che. matalaba ke huM ane mArApaNAthI jIva badhAya che ane huM koIne nathI ane mAruM koI nathI A vicAra vaDe jIva baMdhanathI mukAya che. mamatAne tyAga karavAnA vicAre karavA, AtmAnuM dhyAna karavuM, trate pALavAM, brahmacarya dhAraNa karavuM, ane Indriyone niSedha kare evAM evAM bIjA paNa kAryo nirmamatAmAM vadhAre karanArAM che. je mahAtmAo acaLa mekSapadane pAmyA che, pAme che ane pAmaze, te sarve A nirmamatAne Azraya laIne ja. jema lIle cikAzavALA mATIne paDe bhIta upara nAkhatAM te bhItanI sAthe ceTI jAya che ane suke cIkAza vinAne mATina paDe teja bhIMta sAme pheMkyAM pachaDAIne bhAMgIne ceTiyA vinA bhuke thaI nIce paDI jAya che; Aja dRSTate jyAM sudhI jIvane keIpaNa padArthamAM mArApaNuM rUpa mamatAnI cIkAza ane DhIlAza hoya che tyAM sudhI rAgadvepamAM te levAvAja. karma sAthe caTAvAno ja. A mArA pazunI, mamatAvALI cIkAza gaI ke pachI tene karma koIpaNa coTavAnA nahiM. mamatA mUkI devAthI tapa thAya che, mamatA javAthI te pALI zakAya che, ane uttamottama dharma paNa nirmamatAthI prApta thAya che.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirmamatA lAvavA mATe kaleza sahana karavo paDato nathI, bIjA pAse yAcanA karavI paDatI nathI, dezATana karavAnI jarUra nathI, ciMtA karavI paDatI nathI ane kAMI kharaca paNa karavuM paDatuM nathI. phakata eka vicAranI dizA badalAvavI paDe che. jene mAruM mAnyuM che tene mAruM nathI, evuM manane manAve ke tarataja nirmasatA AvIne ubhI rahe che. nirmamatAmAM karmone AvavAnI jagyA nathI, azubha karmane badha nathI, AtmadaSTinuM poSaNa thAya che, upayoganI tivratA vadhe che, nispRhatA svAbhAvika Ave che, jJAnavAna bane che, saMyamI thAya che, ane tapa na karavA chatAM kharo tapasvI te thAya che. jema jema nirmamatA vRddhi pAme che tema tema rAgadveSAdi de nAza pAme che, mATe AtmArthi chae jema bane tema mamatA ane ahaMkArane tyAga karavA prayatna kare. A pramANe vicAra karIne je che ahakAra mamakArane tyAga kare che te cho zuddha AtmAnA dhyAnane avazya pAme che. prakaraNa 11 muM. AtmaupAsanI durlabhatA. pratikSaNaM prakurvati, ciMtana' paravastunaH / sarva vyAmohitA jIvAH, kadA kopi cidAtmanaH 1 "mehamAM phasAyelA sarve je dareka kSaNe para vastunuM ciMtana kare che, keka jIva kyAreka cidAtmAnuM ciMtana karato haze."
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatanA chene meTe bhAga rAtrI ane divasa aneka prakAranA prayatnamAM lAgI rahe che. nAnAmAM nAnA jatuM. khanija ane vanaspati AdinA che ane pazu pakSI manuSyAdi paNa kaIne kaI vyApAramAM pravRttimAM lAgI gayelA jaNAya che, te te jIvonA hAlavA cAlavAmAM, belavAmAM, ane vividha prakAranI pravRttiomAM je bArIka najarathI jovAmAM Ave to khAtrI thaze ke tenI A sarva pravRtti para vastu meLavavAnI, saMgraha karavAnI, ke rakSaNa karavAnI ja hoya che. nAnA bALaka bALIkAothI laI meTA gaNAtA rAjA mahArAjA ane mahArANuonI paNa pravRtti tapAsavAmAM Ave te khAvApIvAmAM meja majAmAM, paheravA ehavAmAM, ane para vastunA saMgraha tarapha ja hoya che. AtmA tarapha pravRtti karanArA to koI virala chavaja jaNAI Avaze. * dhanano tyAga karanArA, bhagavAnanA nAme madire badhAvanArA mahotsava karanAra, dAna denArA ane paropakAra karanArA aneka che. maLI AvavA sulabha che. paNa zuddha AtmasvarUpa pragaTa karavA tarapha purUSArtha karanArA keIka Avoja maLI Avaze, kemake emanI pravRtti bAhya vastune tyAga karavAnI che. paNa AtmAne jagADanArI pravRtti nathI. - yama niyama pALanArA, vrata dhAraNa karanArA, ghora tapazcaryA karanArA, prabhunuM pUjana, arcana. namana karanArA, vyasano tyAga karanArA, tIrthayAtrAmAM paryaTana karanArA, paripahosahana karanArA, rUpavAna, baLavAna, dhanavAna, lAvaNyatAvALA, putrAdi saMtativALA ghaNA chavA jagatamAM maLI AvavA saMbhavita che. paNa rAga mehane tyAga karIne
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma tatvamAM lIna thayelA che maLavA mahAna durlabha che, kemake upara batAvelI sarva pravRttine moTe bhAge dehathI karavA yogya kAryane che ane AtmAne dehathI para che. dharma zravaNa karanArA, InDione damavAvALA, maunapaNuM dhAraNa karanAra, karyAguNane jANanArA, manuSyanI sobatathI dUra rahenArA, ane paDitatA dhAraNa karanArA ghaNA vizvamAM maLI zakaze, paNa Atma tatvanA anubhavI che maLavA muzkela che, kemake Atmatattva e sarvathI para raheluM che. jyotiSa vidyAmAM pAragAmI, vaidakazAstranA pAkA paricayavALA, purANamAM pravINa, vAstuzAstramAM nipuNa, ane saMgItAdimAM niSNAta vidvAne vizvamAM maLavA sulabha che, paNa AtmatatvamAM pravINa jevo maLavA durlabha che, kema ke e bAhyakaLAo ane vidyAothI AtmA pelI tarapha rahelo che. arthAta e zAstronA jJAnathI AtmA pAmI zakAtA nathI. jaLamAM taranArAo, jugAramAM jItanArAo, vanamAM rahenArAo, yuddhamAM vijaya meLavanArAo, hRdaya drAvaka gAyana karanArAo, ane strIo sAthe kriIDA karanArAo ghaNuM jIvo jovAmAM Ave che paNa AtmAmAM AnaMda karanArA che koIka bhAgye ja dekhAya che, kemake zArIrika pravRttithI AtmA pelI tarapha che. sihone vaza karanArA, sarpone panArA, hAthIone svAdhina karanArA, vAghane trAsa denArA ane zatruo upara vijaya meLavanArA ghaNuM ja maLI Ave che paNa pitAnA cidAtmAno vijaya meLavanArA kAI virala AtmA dekhAya che kemake bAhya vijayathI AtmA
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ para che. pANIne, agnine, regane, hAthIone, sarpane, cArane, zatrune. ane vidyAdharane taMbhana karavAnI zaktivALA ghaNuM che maLI Avaze, paNa unmArge cAlanArA pitAnA manane abhana karanArA keI viralA ja jIvo maLI Ave che, kAraNa ke AtmAne sthira karavAne mArga tenAthI judo che. zAMta jIdagI gujAranArA, mahAvrata pALanArA, upasarganA prasaMgamAM vairya rAkhanArA, gabhIratA dharanArA, evA paNa aneka jIvo maLI AvavA sulabha che, paNa AtmasvarUpamAM lIna thanArA che. keIka ja hoya che, kemake A mArga ja upAdhi vinAne che. vividha prakAranA guNethI vibhUSita ghaNA leke dekhAya che, paNa zuddha cidUpamAM premavALA vratadhArI jI viralAja maLI Ave che. ekendriyAdi saMjJAvALA pUrNaparyApti karanArA anaMta jIvo che, paNa temAM zuddha AtmaguNanI pUrNatA karanAre kAI jIva nathI. pAMca IdriyavALA saMsI, Asanna bhavyatAvALA, manuSya janma pAmelA, uttama vratadhArI, zuddha cipamAM lIna thanArA jIvo manuSya lekanI bahAra asaMkhyAtA dIpa samudramAM koI paNa nathI. alekathI oLakhAtA nIcalA bhAgamAM ane urvalakathI jaNAvAtA uparanA bhAgamAM paNa tevA keI ja nathI, kSetranA svabhAvathI jotiSa lekamAM paNa te keI nathI, manuSyalakyAM paNuM je jIva utpanna thAya che, temAM akamaibhUmimAM tathA mleccha khaMDavALI bhegabhUmimAM paNa prAye te kaI jIva hoto nathI. AryakhaMDamAM utpanna thayelA jIvomAM paNa kAIviralAja cha AtmajJAnamAM lIna thanAra hoya che. A kSetramAM atyAre ghaNuM ceDA cha ja AtmAnA mArge cAla
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArA che. temAM paNa samyakrazanavALA, aNuvratadhArI, mahAvrata dhAraNa karanArA, dhIra purUSo te atyaMta durlabha che. temAM paNa tattvavettA ane temAM paNa AtmAmAM rakta-lIna thayelA jIvo te atyaMta durlabha che. A avasarpiNa kALamAM, vratadhArI, jJAnamAM Azakta, guNavAna, pAtratAvALA ane sadgati gAmI che ghaNuM thaDA hoya che. mithyAtvAdi cAra guNasthAnamAM zuddha AtmAmAM Asakata jevo saMbhave ja nahiM. vrata dhAraNa karanArA cha keIka vakhata ja AtmAmAM Asakta hoya che. pAMcamA guNasthAnathI caudamA sudhInA daza guNasthAnomAM tevA jIvo maLI Ave che, paNa tevA ghaNuM zeDA ja hoya che. atyAre ghaNuM che te zarIramAM, dhanamAM, bhAIomAM, putramAM putrImAM, strIomAM, mAtA pitAmAM, gharamAM, IndriyanA bhegamAM, vanamAM, nagaramAM, AkAzI vAhanamAM, rAjakAryanI khaTapaTamAM, bhojanamAM, bAga bagIcAmAM, vyasanamAM, khetimAM, vAmAM, kuvAmAM, taLAvomAM, nadIemAM, nATakamAM, yaza meLavavAmAM, mAna pratiSThA vadhAravAmAM, padavIemAM, ane pazutulya vRttiomAM Asakta banI pravRtti karatA pratyakSa dekhAya che, paNa pitAnA zuddha cipamAM Asakta thanArA keI viralAja che hoya che. jJAnIoe A kALane dhamakALa kahyo che tenuM kAraNa mAtra eja che ke upara batAvelAM bAhya dravyamAM, IndriyomAM, zarIramAM, vacanamAM, manamAM ane bAhya vidyA kaLAmAM jIvo pravRtti karI rahyA che ke je vibhAva dazA che. AtmAnA mArganI te pravRtti nathI paNa A tmAnA mArgamAM vina rUpa te pravRtti che, temAM jIvo mehita thaI rahyA che, tene mATe ahoniza pravRtti karI rahyA che. pariNAme te vastu judI
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ che; nAza pAmanArI che, dago denArI che, duHkhI karanArI che, chatAM te saMbaMdhamAM AMkha mIMcIne je pravRtti karI rahyA che ane je vastu sAcI che, kAyama TakI rahenArI che, sadA sAthe rahenArI che sukharUpa che te pitAne AtmA ja che, tene mATe jarA paNa vicAra ke pravRtti karatA nathI. mATe ja AtmA tarapha pravRtti karavI, tenI upAsanA karavI te durlabha che. A duSamakALamAM paNa AtmAne oLakhIne te tarapha pravRtti karanArA che sahelAIthI pitAnu kalyANa karI zake che. mATe uttama vakhata ane je anukULa sAdhane pitAne maLyAM heya teno AtmAne mArga upayoga karavA cukavuM nahiM. prakaraNa 12 muM jJAnAdi ratnatraya. ratnatrayA dvinA cidrapopalabdhirna jAyate // yaddhistapasaH pUtrA piturdRSTibalAhakAt // 1 // "tapa vinA jema labdhio thatI nathI, pitA vinA putra thata nathI ane vAdaLa vinA vRSTi thatI nathI, tema ratnatrayajJAna, darzana, cAritravinA cipanI prApti thatI nathI." jJAna, darzana ane cAritramAM AtmAnI pravRtti thAya tene ratnatraya kahevAmAM Ave che. AtmA A traNa ratna svarUpaja che. tema ja sabhya jJAna, darzana ane cAritra eja mokSane mArga che. . -
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 A ratnatraya vyavahAre tema nizcayathI ema be prakAre che. dvAdazAMgI athavA caudapUrvanuM jJAna karavuM te vyavahAra jJAna che. jenA sArabhUta jIva achava be padArtho che. tene vistAra te caudapUrvanuM jJAna che. jIva ajIvanA madhyama vistArarUpa punya, pApa, Azrava, savara, baMdha, nirjarA ane mekSa e nava ta bane che. jemAM cetanA che te jIve che. tenAthI viparIta lakSaNa te ajIva che. temAM jaDatA che. zubha karmanAM pudgale te punya che. azubha karmanA pudgale te pApa che. mithyAtva, avirati, kaSAya ane mana vacana kAyAnI pravRtti rUpa yoga e hetuthI je Ave te Azrava che. viratithI AvatAM karmane aTakAvavA te saMvara che. AvelAM karmonuM prakRti, sthiti, rasa ane pradezanA bhede ane anya joDAvuM te badha che. badhAyelAM karmone AtmAnA pradezathI bhogavIne judAM karavAM te nirjarA ane Atma pradezathI badhAM karmonuM nirjarI javuM te mekSa che. jJAna bhaNavAnA vakhate jJAna bhaNavuM, kALa veLAe na bhaNavuM. vinayapUrvaka jJAna zIkhavuM. bahumAna pUrvaka bhaNavuM, upadhAna ane yoga - vahananI tapazcaryA karIne jJAna zIkhavuM. jJAna ApanAra gurUne oLavavA nahiM-tene upakAra na bhUla. akSara, kAna, mAtra, bindu paDayA na rahe tema zIkhavuM, artha sAthe bhaNavuM. je bhaNavAmAM Ave tene artha barAbara samaja-vA-dhArI rAkha. akSara ane artha bannenuM jJAna meLavavuM. A sarva vyavahAra jJAna che. tenAthI sarva tanuM jJAna thAya che. * AtmAnA svarUpanuM jJAna karavuM, te nizcayajJAna che. jJAna e AtmAne guNa che. AtmAthI jJAna judu nathI. chatAM svabhAvanuM jJAna svarUpamAM sthiratA karAve che, tyAre vibhAvanuM jJAna, Atma jAgRti na.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ heya te bhAre bhUlAvI rAga daMSa karAvI navIna karma baMdha karAve che. mATe svabhAvamAM AvavA mATe vibhAva jJAnane jANavAnI jarUra che.' kemake vibhAvathI svabhAvane judo karavA mATe tenA pratipakSIne jANavAnI jarUra rahe che. te jANyA pachI svabhAvamAM sthiratA pharavAnuM kArya cAluM rAkhavAnuM che. A jJAna uttama che. karma rine uDAvanAra pavana samAna. che ane enuM hetu che. mehanA abhAvathI potAnA Atmatattvane anubhava thAya che. bAhya atyaMtara saMgathI mukta thayela A parama jJAna che. * jIva ava Adi nava tanI zraddhA thavI tene vyavahAre darzana kahevAmAM Ave che. nizcaya darzananA upazama, pazama ane lAyaka evA bhedo che. anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lAbha, samakita mehanIya mizramehanIya ane mithyAtva mehanIya A sAta prakRtinA upazama sabhyatvathI upazama kahevAya che. sAta prakRtinA kSapazamathI pazama samyakatva kahevAya che ane sAta prakRtinA kSayathI kSAyaka samyaktva yAne dazana kahevAmAM Ave che. - je vicAra ke vartanathI anaMta karma paramANu Ave, temAM tIvra karmone rasa paDe te anaMtAnubaMdhI kapAya kahevAya che. A vicAra ke vartana krodhathI, mAnathI, mAyAspaTathI ane lebhathI ema cAra prakAre thAya che. manuSyanA dareka vicAra ke vartanamAM prAye karI krodha, mAna, mAyA ane lebha te heya che, paNa te sarvamAM kAMI ane rasa pata nathI, chatAM Atma sanmukha thavA rUpa AtmadaSTi jyAM sudhI jAgRta na thaI hoya tyAM sudhI sattAmAM tenAM bIja hoya che, eTale te jIvanI A deha daSTithI ke pudagalAnaMdIpaNuMthI te bIjane pipaNuM maLyA kare che. * - * - - -
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 mithyAtvanAM pudgale zeghelAM hovAthI ujaLAM thayelAM heya ne samyakatva mehanIya che. aradhAM zuddha ane aradhA azuddha evAM mizra mithyAtvanAM pudgalone mizramehanIya kahe che ane sarvathA azuddha mithyAtvanAM pudgale te mithyAtva mehanIya che. mithyAtva mehanIya e karmonuM bIja , athavA mULa che. DALAM pAMkhaDAM kApI nAkhavA chatAM je mULa sAjuM hoya te pAchuM jhADa navapallavita thAya che, tema je A mithyAtvanuM mULa kAyama hoya to A saMsAra vRkSa navapallavita ja rahe che. tevA ne bhavamAM AnaMda lAge che. pudgalomAMja sukha dekhAya che. AtmAmAM prema thatuM nathI, tenA sukhamAM zAMti dekhAtI nathI. are ! te AtmAnuM nAma paNa tene gamatuM nathI. AvA ene mithyAtvI kahevAmAM Ave che. kemake pAMca indriyanAM ke vizvanA mithyA sukhamAM tene prIti heya che. - mithyAtvanAM aradhAM azuddha pagalavALA jIva tenA karatAM mAre che. tene manamAM madhyasthatA hoya che. tenI satya AtmA tarapha pravRtti ne nathI chatAM tenA upara TaeNpa ke kheda paNa nathI. e paNa ThIka che ane A paNa ThIka che. evI mAnyatA hoya che. ema chatAM mithyAtvanAM pudagalonuM vedana hovAthI tene paDatAM vAra lAgatI nathI, temaja nimitta sArU maLI Ave che te AgaLa paNa vadhI zake che. ane AtmadaSTi prApta karI zake che. mithyAtvanA ujvaLa pudagalavALo tenA karatAM sAre che. varatute vastune te joI zakatA nathI paNa tenI te najIka che. pAradarzaka yugalanA AMtarAnI mAphaka tenA vacamAM ujaLo paNa paDado che, tethI nanA manamAM pracaMge prasaMge zaMkA kakSAo thayA kare che. vastune nAstika nizcaya tane nathI mAM kaI jJAnI puNonuM nimitta maLI jAthe te
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 samyakta prAptinI taiyArI tenAmAM che. ane je viparIta nimitta maLI jAya te A zuddha pugalane mithyAtvanAM melAM pagalo thatAM paNa vAra na lAge kemake mithyAtvanuM bIja tenAmAM kAyama che. A sAta prakRtio upara batAvI te AtmajAgRtinA baLe sattAmAM dabAvI hoya tene upazama samyaktva athavA darzana kahe che. jema nIce agni paDe thi chatAM upara rAkha vigere kaI padArtha nAkhavAthI aMdaramAM te dabAcele rahe che tema paramAtma smaraNanI akhaMDa dhArA cAlatI hoya te vakhate A sAte prakRtie sattAmAM dabAyelI rahe che. AtmasmaraNuM cAlatuM hovAthI A prasaMge tene bahAra nIkaLavAnuM nimitta maLatuM -nathI. A paramAtma smaraNa te rAkhanI mAphaka tene sattAmAM dabAvI rAkhe che. A vakhate upazamanuM baLa vadhe che. AtmAnA jhakho prakAza ke madhura AnaMda tene maLe che. AvA upazamanuM baLa je bahuja vadhAravAmAM Ave te prasaMge te sAte prakRtine kSaya thaI, upazamamAMthI anukrame lAyaka bhAva paNa pragaTe che. mATe jyAM sudhI kSaya karavAnuM baLa na pragaTe tyAM sudhI manuSyae upazamanuM baLa vadhAratA rahevuM. jema dabAyelA agnimAMthI paNa bArika varALa bahAra Ave che ane agni dabAyeluM rahe che tema kaIka mithyAtvanAM muddagale vedAya ane kAMIka dabAyelA rahe. A sthitine pazamanI sthiti kahe che. paramAtmAnuM smaraNa karatAM ane AtmajAgRtivALA upayogamAM rahevAnI pravRtti karatAM ekAgratA nahevAthI vacamAM vikalpa AvyA kare ane kAMIka sthiratA hoya. A sthiratA te pudgalene dabAvI rAkhe che ane kAMIka vikSavALI asthiratAne lIdhe te pugalo bahAra Ave che, ane kSayopazama kahe che. *
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSayaka dazAmAM te A sAte prakRtiono mULathI kSaya karavAmAM Ave che upazamanA vizeSa baLane lIdhe AtmajAgRtimAM vadhAro thata. rahe che. A AtmajAgRtinA baLe chevaTe te zuddha mithyAtvanA muddagalene. nAza karavAmAM Ave che, eTale lAyaka darzana pragaTe che. A vakhate AveluM pAchuM na jAya--pragaTelo AtmaprakAza koI paNa prasaMge na bujhAya tevuM Atmadarzana thAya che. tene laIne e sAdhakanA AnaMdana. pAra raheto nathI. havethI te potAnA AtmAnA kAyamaM darzana kare che.. mATe ja tene kSAyaka darzana kahe che. ' upazamamAM ane kSayapazamamAM paNa Atmadarzana te hoya che paNa te akhaDa nathI, tema zuddha paNa nathI, upazamamAM Atmadarzana vadhAre zuddha thAya che, paNa tenI sthiratA ochI thatAM pAcho paDado tenI AgaLa AvI paDe che. kSapazamamAM jhAMkhI vizuddhi hoya che.. pariNAmanI dhArAmAM pheraphAra thatAM tenI ADe paNa vizeSa jhAMkho paDado AvI. rahe che. A sthaLe darzanamehanIya karmanA upazama ke kSayane laIne jeTale. AtmA ujavaLa banyo che, jeTalAM karmo AtmA uparathI ochAM thayAM che, teTale AtmaguNa pragaTa che. A AtmaguNane darzana kahevAmAM Ave che te nizcaya samyam darzana che.' , pApavALA vyApArInI nivRtti karavI ane zubha karmamAM pravRtti karavI tene vyavahAracAritra kahe che.ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane apari graharUpa mULa guNa ane karmakAMDa te uttara guNa, A banne mULa uttara guNonuM - mekSane artha pAlana-karAya te cAritra che. prathamanAM jJAna ane darzana sAthe hoya teja A cAritra karma kSaya karavAmAM paraMparAe upayogI che.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 te sivAya gubhavana hovAthI puca baMdhanuM kAraNa thAya che. jyAM jyAM zubha upaga ane zubha pravRtti che tyAM tyAM vyavahAra cAritra che ane te punya baMdhanuM kAraNa che. paraMparA e mekSanuM kAraNa thAya che. pitAnA zuddha AtmAmAM atyata nizcaLa sthiti te uttama nizcaya cAritra che tethI karmane kSaya thAya che. darzana ane jJAna baLathI potAnA zuddha cipamAM sthiti karavI ane e vizuddhinA baLa para vyanuM smaraNa na thAya tevI svarUpamAM lInatA karavI te uttama cAritra che. Atmadarzana sthira thayA pachI temAM ekarasatA thavI durlabha nathI. A ekarasatA teja nivikalpa svarUpastha dazA che. A vyavahAra ratnatraya sAdhana rUpa che ane nizcaya ratnatraya te 'sAdhya rUpa che. sata puruSoe tenuM sevana kareluM che. A cAritra jagatane pUjya che. vyavahAra cAritra je zubha upayoganI pravRtti rUpe che ne svargAdisukhanuM sAdhana che. zuddha upagamAM sthiratA rUpa nizcaya cAritra mekSanuM kAraNa che. vyavahAra ratnatrayathI nizcaya ratnatraya pragaTa thAya che. A ratnatraya vinA kaIne kaI paNa kALe pitAnA paramazuddha cikSanI prApti thatI -nathI, A jJAnIone daDha nizcaya che.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 13 muM. * * vizuddhinA sAdhane. yenopAyana saMkleza cipaadhaativNgtH| vizuddhiprati cidrUpe, sa vidheyo mumukSuNA // 3 // je upAya vaDe AtmAmAMthI malInatA jaladI nAza pAme. ane AtmAmAM vizuddhi Ave te upAya mekSanA Icchaka chae. karavo." AtmAmAM rAga dezanI lAgaNIo che teja malInatA che. jeTale aMze A malInatA ochI thAya che teTale aMze vizuddhi pragaTa thAya che. mana be prakAranuM che. eka vya mana bIjuM bhAva mana. puddagalanAM paramANuonuM baneluM mana te dravya mana che, jemAMthI aneka AkRtio badhAya che ane AMtar daSTithI te jovAmAM paNa Ave che. anekaprakAranA vikalpa ane kalpanAo te paNa divya mana che. bhAva mana AtmAnA gharanuM che. te upayoga rUpa che. upayoga zubha, zuddha, azubha ane azuddha ema aneka prakAre che. zuddha upayoga je kevaLa sahaja svarUpa nivikalpa rUpa che. vItarAga dazAmAM sAkAra ane nirAkAra rUpa uparoga che, jemAM kamaLane abhAva che tevA zuddha upayoga sivAyano zubha, azubha ane azuddha upaga che te malInatAvALo che, A bhAva mana ke je zubhAzubha upaga rUpa che, tene AtmAnI malInatAvALI sthiti kahe te paNa ekaja vAta che, A AtmAne athavA A bhAva manane zuddha karavAnI jarUra che, AtmAnuM kalyANa icachanArAoe prathama A manane zedhavuM joIe. temAM_
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ ya - rahelA maLane dUra karaveza joie, jema rAgI mANasane maLa zuddhi ryAM vinA zarIranI puSTi karanArUM rasAyaNa paNa kAMI upayeAgI thatuM nathI, tema mana zuddhi karyAM vinA AtmajJAna phAyado ApatuM nathI, rogIne prathama vaidya lAkA jIlAkha ApI tenA kAThA sApha kare che pachI chA ke rasAyaNu je Ape che te tene phAyadAkAraka thAya che. tema jJAnI gurUe rUpa vaidyo prathama manane zuddha karavA zubha kAryamAM manane akhaMDa pravRtti karAvavA rUpa julAba ApI, azubha vicAre ane varSanA baMdha karAve che, te pachI AtmAnu dhyAna karavA rUpa rasAyaNa Ape che te sivAya karAyelI mahenata Atma svarUpa pragaTa karAvanArI thatI nathI. jema pANInA pravAhane aTakAvavA ADI majamuta pALa AMdhavA rUpa baMdha nAkhavAmAM Ave che tethI pANI rekAI rahe che, chatAM te zakAyelA pANIne khIjI khAju vALavAnA prayatna karavAmAM na Ave tA te pANI pALane teADI nAkhaze. athavA pALa upara thaine cAlyuM 'jaze; tema manathI koI paNa azubha vikalpa na karavA rUpa nizcaya karavAmAM Ave tethI te nizcayanI pALa AgaLa azubha vikalpeA aTakaze, chatAM te manane khIje raste joDavAmAM na Ave te chevaTe mana tenA svabhAva pramANe peAtAnA nizcayane teDI nAkhaze. mATe manane sArA vicAra karavA tarapha vALavu joie. sArA vicAraza ke jApa karavA tarapha vaLelA mananA pravAha azubha mArga tarapha vahana i thAya ane azubha vicArA na karavAnA nizcayavALe pALA baMdha * majamuta khanyA raheze. A vicAra pramANe manane zubha mArgamAM joDavAthI azubha vicArAte aTakAvavAnI jarUra paNa raheze nahiM.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt zubha vicAra karavA ADe tene pharasada nahiM maLe, tethI azubha vicAre karavuM mane svabhAvikaja baMdha thaze. * * "jema ke kAMTAne kADhe che tema zubha vicAro azubha vicArene haThAve che. kAMTo kADhavA mATe seya ke zaLa rUpa bIjo kaTe pagamAM nAkhavo paDe che, A kAMTe prathama kAMTAne kADhI nAkhe che, keTa nIkaLyA pachI te bannene dUra karavAmAM Ave che. tema mananI vizuddhi mATe, manane mela dUra karavA sArU, paramAtmAnA nAmano jApa karavA rUpa ke temanI vItarAga bhAvavALI sajIvana mUrtinuM yA zuddha Atma'bhAvane sUcaka pratimAjI pramukhanuM Alabana levAmAM Ave che. A AlabananI madadathI mananI vizuddhi karavAmAM Ave che. elInatA rUpa kATo A AlaMbananA kAMTAthI kADhavAmAM Ave che, te malInatA dura thanAM Alaana rUpa kAMTAne paNa mukI devAmAM Ave che. A AlabanamAM mana sarvathA zAMta thatuM nathI. jApa karave ke AkRti sAme jovAmAM manane rokavuM paDe che. ATalI paNa vibhAva dazA che. ATalI paNa mananI pravRtti che chatAM azubha vicAramAM pravartatA mana karatAM ATalI mananI pravRtti rahe che te uttama che. mananI ghaNI pravRttibadha thayelI che. jema atravA imatranA padane bolIne dhIme dhIme sApa pramukhanA jherane dUra kare che, tema paramAtmAnA nAma smaraNa rUpa maMtranA padavaDe mananI azudanA rU5 rane sAdhake dhIme dhIme dUra kare che. jhera utarI gayA pachI matranA zabdo bolavAnI jarUra nathI. zabdanA baLathI jheranAM paramANu haThI jAya che. athavA rUpAMtaramAM badalAI jAya che. jema aMdhakAranA paramANuo prakAzanA paramANunA baLathI prakAzanA rUpamAM badalAI jAya che tema mananI azuddhivALAM paramANuonuM paramAtmAnA nAma smaraNa rUpa prakAzanA
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7 ane rUpAMtara pAmI jAya che, eTale azuddha ke azubha avyavasAyamAMthI manane pAchuM haThAvIne zubha AlabanamAM joDI devuM ne zasyAnamAM ghaNuM sAruM che. tyAra pachI "huM zuddha Atma svarUpa chuM. nirajana chuM. nirAkAra chuM. jyoti svarUpa chuM." AvA kaI paNa vicArane mukhya rAkhIne mananI zubha kalpanA rUpa jApa ke pratimAjI AdinA Alabanane mUkI devuM, ane e zuddhatA, karma aMjana rahitatA, nirAkAratA ke jyoti svarUpatAmAM eka rasa thaI rahevuM. temAM rahevAya teTalIvAra rahevuM ane na rahevAya te pAchuM prathamanuM AlaMbana pakaDI levuM. temAMthI pAchuM nivikalpAdinA svarUpamAM AvavuM. Ama thoDIvAra Alabana levuM ane DIvAra nirAlaMbana manane rAkhavuM. A pramANe keTalAka lAMbA vakhatanA abhyAsa pachI mana AtmAmAM AvIne lIna thaI jAya che, A vakhate vizuddhi ghaNI thayelI hoya che ane jema jema AtmAnA nivikalpa svabhAvamAM vadhAre vakhata rahevAya che tema tema vizuddhi vadhatI jAya che. koInI paNa niMdA na karavI. pApI manuSyane joIne tenA karmanI tevIja racanA che e vicAra kara. athavA tenA karmane jokhamadAra ke javAbadAra teja che, karaze te bharaze, vAvaze tevuM laNaze, ema vicAra karIne tenI niMdA na karatAM upekSA karavI. guNavAna manuSyanI sevA karavI, guNanurAga kare. dareka manuSyamAMthI ane dareka vastumAMthI guNu jevAnI ane levAnI Teva rAkhavI, tatvane nizcaya kare. lokasaMjJA (leke jema kare tema karavA rUpa)no tyAga kare. AtmazraddhA rAkhavI, jacaitanyano viveka karavo. bALaka pAsethI paNu hitakArI vacana grahaNa karavAM. durjana manuSyanA upara paNa deva
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUra na karavA. pArakI AzAnA tyAga karavA. viyAne pAza samAna lekhavavA. kAi stuti kare teA khuzI na thavuM. kAi niMdA kare krodha na karavo. dharma gurUnI sevA karavI. tattva prApta thAya tenI iccha rAkhavI. mananI pavitratA vadhAravI. Atma sthiratA karavI, chaLaprapaMca na karavA. vairAgya dhAraNa karavA. manane nigraha karavA. bhavamAM rahelA dASA jevA. dehAdinI vikRti-cA virUpatAne vicAra karavA. sarve jIva sAthe mitratA rAkhavI. duHkhI jIvA upara karNA karavI. anityAdi bAra bhAvanAne vicAra karavA. paramAtmA tarapha bhakti, vadhAravI. ekAMtavAsa sevavA athavA nirjana pradezamAM rahI Atma tulanA karavI.. pramAdanA vizvAza na karavA. Agamane mukhya karIne vartana rAkhavuM. manamAM vikalpe AvavA na devA. jJAnI ane vayAvRddha purUSanI nizrAe rahevuM. AtmAnuM dhyAna karavuM. zvAseAzvAse paramAtmAnuM smaraNa karavuM Atmatattvane sAkSAtkAra karavA ane AtmAnA AnaMdamAM lIna thavuM A sarva upAyA mananI vizuddhi vadhAravA mATenA che. ghaNI vakhata khInna thavAnA durguNI joine tenI niMdA ke vAtAmAM A jIva eTalA badhA rasa le che ke vinA prayAjane peAtAnI vizuddhi gumAvIne malInatAmAM vadhAro kare che, paNa evA jIvA vicAra nathI. karatA ke tenA guNa doSAnA javAbadAra te che. tenA sArA ke khoTA aA tene maLaze. tamArA vicArathI tenuM sArUM ke khurUM thavAnuM nathI. mATe te tarapha upekSA karavI ane AtmabhAna jAgRta rAkhavuM. mAyAmAM khIjuM zuM hoi zake ? mATe peAtAnI nirmaLatAnI khAtara pArakI ciMtAnA tyAga karavA yeAgya che. vizuddhi eja amRta che. teja parama dharma che. sukhanI khANa che. meAkSanA mArga paNa teja che, siddhAMtAnuM Aja rahasya che. . *
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59 prakaraNa 14 muM. cittaM nidhAya cidrape, kuryAdvAgaMgacoSTeta / sudhIniraMtaraM kuMbhe yathA pAnIyahAriNI // 1 // jema pANIyArI mAthe pANInuM beDuM hoya chatAM pinAnuM ma. pANInA bharelA gho tarapha rAkhIne pitAnI sakhIonI sAthe, vacanathI, bolavAnuM ane zarIrathI eTale hAthadvArA tALIo pADavI, hasavuM ItyAdi vividha prakArathI ceSTAo-pravRttio kare che chatAM beDAne paDavA detI nathI, tevI rIte Atma kalyANanA Icchaka manuSya potAnuM citta AtmA tarapha rAkhIne vyavahArathI-uparathI vacana ane zarIranI pravRtti karavI." . AyuSya alpa che, vidane aneka che. pUrva karmane laIne vyavahAranI-udara nirvAhanI muzkelIo paNa hoya che. rogAdikano upadrava ke kuTuMbanI ciMtAo paNuM naDe che. AvI sthitimAM Ave AtmAnuM lyANa kevI rIte karavuM ? satya samajAyA pachI vyavahAranI pravRtti kaMTALA bharelI keTalAkane lAge che. ane AtmA tarapha pravRtti karavAmAM citta kheMcAyA kare che te sAthe vyavahAranI pravRttimAMthI ke javAbadArImAMthI pharajamAMthI chuTI zakAya tevuM paNa hetuM nathI, AvA manuSyoe Atma smaraNa mATe vyavahAra ADe vakhata kevI rIte meLavavA ane potAnuM kalyANa kevi rIte karavuM ? prathama A bAbata lakSamAM rAkhIne jJAnI purU tevA chevane uddezIne kahe che ke, pANahArI vAto karavA hasavA ane tALIo pADavAdi kriyA karatAM jema pANInA beDAmAMthI pitAnuM
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' lakSa cukatI nathI tevI rIte AtmalakSa jAgRta rAkhIne tame vyavahAramAM pravRtti kareA. athavA gAya jema cAro caravAne vanamAM jAya che, tenuM vAcharaDuM ghera hAya che, A gAya cArA care che, vanamAM cAre bAju hare phare che, pANI pIve che ane peAtAnA samudAyamAM paNa ghume che, chatAM te gAyanI A dareka pravRttimAM suratA ke upayAga, yA lAgaNItA petAnA vhAlA vAcchAmAM ja heAya che. AvI rIte AtmabhAnamAM jAgRta AtmA, vyavahAranA kArya karavA chatAM peAtAnA zuddha svarUpanuM lakSa cukatA nathI. athavA bhara antaramAM naTa pAtAnA khela kare che, vAMsa laIne dera upara caDe che, leAkA kAlAhala kare che; nIce tenA sekhanIe DhAla ke khIjAM vAjIMtrA vagADe che, kAI gAyana kare che, ATalA badhAM vikSepanAM sAdhane kAraNeA hovA chatAM dora para caDelA -naTa tyAM peAtAnI ramata zarU kare che, te vakhate pAnAnI suratA dvAra taraphanI cuta nathI, laoNkAnA kALAhaLane gaNakAratA nathI, kANa krANu lAkA jovA AvyA che ane teo kevA che, te tarapha dhyAna ApatA nathI. vAtra vagADanAra hu gAyana karanAra zuM khele che ane kavuM vagADe che te paNa te vakhate tenA lakSamAM nathI. kevaLa peAtAnI muranA Thera upara ja rAkhane! hAvAthI khela pure! karI zarapAva meLave che. e vakhate jarA paNa lakSa khIjA tarapha kare tA uparathI paDe, TADakAM bhAge ke mare ane leAkAmAM hAMsIpAtra thAya, vaLI zarapAva paNa na vaLe, chatAM tevA prasaMgeA 'bhAgye ja Ave che. A dRSTAMte Atma kalyANanA Icchika jIva vyavahAramAM khadhI pravRtti kare che tAM te peAtAnuM bhAna bhulatA nathI. o kAmIonA manamAM jema rAtrI divasa kAmanuMja lakSa, kAmanIja bhAvanA, kAmanuM ja ciMtana rahe che, sarva sthaLe te potAnA grAmI
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ . purUSane, ke purUSa peAtAnI prema pAtrane joyA kare che, dareka zabdamAM tenA ja bhaNakArA tene saMbhaLAya che; svamAM * paNa tenAMja Ave che. vicArAmAM paNa tenI ja AkRtie manamAM khaDI thAya che, khAvAnuM pIvAnuM suvAnuM udhavAnuM ane tenA mATe lelAjane paNa teo bhUlI jAya che. A eka kSaNIka, viyeAgazIla, duHkhadAI ane virasa pariNAmavALI kAmanI bhAvanA che tene mATe jyAre manuSyeA peAtAnuM bhAna bhUlIne ekatAra temAM ane che te pachI je zAzvata, akhA sukharUpa, suMdara pariNAmavALA paramAtmAnA mArga che tenI aMr A jIve keTalI adhI jAgRti rAkhavI joie ? keTalA purUSArtha karavA beie? AvI lAgaNIthI paramAtmAnuM smaraNa karAya te AtmA te paramAtmA banI rahe che. * 1 ' je je kriyA karamAmAM Ave te te sarva kriyAmAM Atma upayoganI jAgRti hovIja joIe. te kriyA paNa AtmAne mATeja karavI joie, AtmAnI sAthe 'te' kriyAno saMbaMdha joDAvA joIe, tAja te kriyA karmanI nirjarA karI Atma svarUpa pragaTa karI Ape che. # 4 ' + bhagavAna mahAvIra deva kahe che ke "A mArga dhIra purUSonA che, A mArgamAM dhIra, purUSAe pravRtti karI che." eTale A mArgamAM aneka vighna AvavA saMbhava che paNa te vakhate peAtAnuM AtmabhAna na bhUlavuM, AtmabhAna jAgRta rAkhI zake teja dhIra purUSa che. vighna te AvavAnAMja. paNa A vighnA te prabhu, mArganA pravAsInI seATI rUpa che. meATImAMthI pAsa thAya teja te seAnAnI kiMmata, kharekhara upaje che tema vighnanI seTImAMthI A, jIve pasAra thavAnu che. peAtAnA prabhu smaraNunA mArgamAM rAga, zAka, upAdhi, ALasya, sneha r
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsanA. kanyAdi ADAM AvI ubhA rahe che. te vakhate je A jIva pAmara, rAMka, hatAza, nirAza, ane utsAha rahita thaIne "huM zuddha AtmA chuM' e smaraNa mukI de te vimo majabuta thaIne tenA upara caDI bese che. te vakhate jIva ema vicAre che ke Aje nahi paNa kAle smaraNa karIza, mahInA pachI karIza, ke A kArya purU thayA pachI karIza ne jarUra samajavuM ke te dhIra puruSa nathI, paNa kAyara che. dhIme dhIme tenI kAyaratAmAM vadhAro thaze ane eka vakhata e Avaze ke tenI A suMdara pravRtti chUTI jaze. AvA vakhate pUrvanA mahAna puruSonAM jIvane yAda karI, teonA akhaMDa purUSArthane daSTimAM rAkhI, gamadeva jevAnA cha cha mahInAnA upasargamAM paNa nizALa ane aMDAla rahelA prabhu mahAvIra jevA vIra pu tarapha laza rAkhIne utha AvelAM karmothI parAbhava na pAmatAM vidane haTAvI devAthI tenA puruSArthamAM, utsAhamAM ane jIvanamAM koI apUrva zakti pragaTa thaze. A baLa ane tevAM baLane meLavaze. A utsAha tethI mahAna utsAhane pragaTa karaze, mATe tevA vinanA prasaMge purajozathI baLa vAparavuM ane AtmabhAna ane Atma smaraNa cukavuM nahi. AvAM vine ApaNane zuddha karavA mATe Ave che. ApaNI aMdara chupAyelI-sutI paDelI zaktine bahAra lAvavA mATe Ave che. vibanI sAme baLa vAparavAthI sattAmAM rahelI vizeSa zakita bahAra Ave che. jema vina mATe tema tene tavA purUSArtha vadhAre karavo paDe che ane jema purUSArtha karAya che tema sattAmAM rahelI zakti AhAra Ave che. ane teTalo ja AtmA zuddha thAya che tathA AgaLa vadhe che. mATe vinithI nirUtsAhI na thatAM te vakhate bamaNA jorathI purUSArtha kare.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAgAdika pApa prakRtinA udaya rUpa che, te bhogavyAthI emA cAya che, te sAthe Atma jAgRti vadhAravAmAM Ave te je vipAke bhAgavAya che tenA karatAM AtmazuddhithI, Atma upayAganI tivra jAgRtithI pradezadrArA dhaNI rahelAIthI ane TuMkA vakhatamAM te kame ochAM karI zakAya che. 1 zAstromAM ke paraparA dvArA ema saMbhaLAya che ke prabhu-mahAvIrane jeTalAM karmo chellA lavamAM hatA, teTalAM tevIza tIrthaMkarAnAM bhegAM maLIne hatAM, chatAM rISabhadeva bhagavAnane eka hajAra varSa karma khapAvatAM lAgyAM, khIjA tIrthaMkarAne zeDA, jhAjho paNa vakhata lAgyA, tyAre mahAvIra prabhue te sarve karmo sADAbAra varSamAM khALIne bhasma karI nAkhI devaLajJAna prakaTa karyuM. AnuM kAraNa eja che ke prabhu mahAvIre prabaLa purUSArtha ane akhaMDa jAgRti rAkhI, tethI TuMkA vakhatamAM karmAMnA nAza karyAM, keTalAMka nikAcina rmAM vipAke bhAgavyAM ane keTalAMka sApamika karmo AtmAnI nirmaLatAe pradeze bhAgavyAM. kahevAne Azaya e che ke AvAM prabaLa ane dher karmanA udaya vakhate paNu te mahAna purUSo potAnA cidranuM smaraNa bhUlatA ke mukatA nahi. kharUM kaheA te AvAM vighnAeNja temane TuMkA vakhatamAM prabaLa purUSArtha karAvIne nirmaLa banAvyA che. e, sAhu, huM zuddhAtmA chuM. vigeremAMthI kArya paNa zabdane akhaDa jApa vadhAravAnI jarUra che. Aja Atma smaraNu che. paramAtmAnA nAmane sUcavanArA kArya paNa ' zabda lye, amukta zabda levA tevA Agraha karavAnuM kAMi paNa kAraNu ' nathI, kema ke bhagavAnanAM-zuddha AtmAnAM hajArA nAma che. mATe gamete nAme zuddha AtmAne yAda karo. tenuM smaraNa karo. eka AMkhamIMcIne ughADe
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ teTale vakhata ke zvAse zvAza lyo teTale vakhata paNa te smaraNa bhUleTa nahi. tyAra pachI te akhaMDa smaraNa thAya che. vagara ja te tarapha upaga rAkho eTale japAyA kare che. AnuM nAma padasthadhyAna che. A padasthadhyAna AvyA pachI ja rUpastha dhyAnanI zarUyAta thAya che. e padastha dhyAnane cheDeja rUpa pragaTe che, Atma svarUpa dekhAya che, ane pachI te rUpanuM dhyAna karAya che te rUpasthanuM dhyAna kahevAya che. ane A rUpastha dhyAna teja rUpatita dhyAnanuM kAraNa che. mATe bhojana karatAM, pANI pItAM, sutAM, besatAM, uThanAM, hAlatAM, cAlatAM huM zuddha AtmA chuM A vAtane bhUle nahiM. - ' ' tapa karatAM, maunapaNuM dhAraNa karatAM tro pAlatAM, Agama bhaNatAM, prabhune namaskAra karatAM, madira jatAM, gAyana karatAM, pUjana karatAM, yAtrA karatAM, abhiSeka karatAM kAInA samAgamamAM AvatAM. ane vAhana para besIne jatAM paNa huM zuddha AtmA chuM e dhyAna. yuze nahiM. , bhaNatAM, bhaNavatAM, sevA karatAM, dAnAdi detAM, popakAra karatAM. yama niyama pALatAM. saMyama dhAraNa karatAM, paNa huM zuddha AtmA chuM e dhyAnane bhUlaze nahiM. tethI ja mokSa pamAya che. , . AtmajAgRti vinAnI kriyA karatAM svargAdinI prApti thAya che, ane huM AtmA chuM e jAgRtivALe AtmA karmanI nirjarA karI AtmAne ujvaLa banAve che. te sivAyanI dhArmika kriyAthI punya baMdhAya che. , . . - - -: . . . | mumukSuo! vairAgyamAM vRddhi kare, sarva saMgano tyAga kare, tattvajJa. gurUne Azraya saMyama svIkAre, sarva zAstro-siddhAMtane abhyAsa
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare, nirjana ane nirupadrava sthAnamAM jaIne rahe, sarva ciMtAne tyAga kare, siddhAsana ke padmAsanAdi Asane lAMbA vakhata sudhI zAMtithI besI zakAya tevuM Asana daDha kare, samabhAva dhAraNa kare ane manane nizcaLa karI "huM zuddha cipa chuM A padastha dhyAnane abhyAsa kare. ethI karmane nAza thAya che. uttama dharma dhyAnanI vRddhi thAya che ane chevaTe zAzvata zAMtivALA mekSanI prApti thAya che. pUrve utpanna thayelAM vRkSe varasAda thavAthI vRddhi pAme che tema nirmaLa AtmAnA dhyAnathI dharmanI vRddhi thAya che. varasAda varasavAthI aMkurAo pragaTI nIkaLe che tema zuddha AtmAnA darzanathI mela devAvALa dharma pragaTe che. vrata lIdhAM naheya, zAstro bhaNyAM naheya, nirjana sthAnamAM nivAsa na karAto haiya, bAhya abhyatara saMgano yoga na karyo hoya, mauna dhAraNa na karyuM hoya, ane pega dhAraNa karyo haiya, ItyAdi kyo vinA paNa je te niratara akhaMDa AtmajJAnanuM ja ciMtana karate heya te te jIvanuM mekSa thaI zake che. AtmasmaraNa e evI prabaLa vastu che ke tenI aMdara vratAdi lIdhA vinA paNa tratAdinuM pAlana thaI ja jAya che, cha khaDanuM rAjya pALatA chatAM paNa zuddha AtmAnuM akhaMDa smaraNa karanAra, zuddha AtmAmAM rakta thayela, niratara te tarapha lakSa bAMdhI vartana karanAra bharata mahArAjA vizeSa kamabadhana karatAM ArisA bhuvanamAM kevaLajJAna pAmyA. A zuddha AMtmAnA maraNaneja mahImA che. sadA zuddha AtmAnuM smaraNa karanAra uparathI vyavahAranA sekaDe
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ hRda kArya karatA hoya chatAM paNa azubha karmathI aMdhAtA nathI, tene AtmA alaga rahI zake che--rahI jANe che. rAgayI pIDAtA chatAM, yaSTi muthiI tADanA karAtAM chatAM ane doraDAM pramukhathI baMdhAyA chatAM AtmasvarUpanuM ciMtana karavAnuM bhulavuM nahiM. AtmAnuM ciMtana karanAra bhukhathI, TADhathI, tApathI, tRSAthI, ane A tApathI ArttadhyAna karatA nathI, stuti karavAthI tene harSa thatA nathI, niMdAthI tene kheda thatA nathI, zubhAzubha para dravyanA AvavA dhrujavAthI tene rAgadveSa thatA nathI, saMpattimA tene pramAda jaNAtA nathI nevipattimAM tene zAka thatA nathI. niratara zuddha AtmAnuM smaraNa karanAra khInna laoNkAnA samAgamamAM Ave chatAM te peAtAnuM AtmabhAna bhUle nahI. e bhAna bhUlAvanAra kAraNI nimitto che ema jANIne tene prasaMge vizeSa jAgRta rahe che. AvA virAdhI prasaMgeAmAM jAgRta rahevAthI anukULa prasaMgamAM tenI jAgRti TakI rahe temAM Azcarya nathI. he mumukSuo! tame eTalI adhI jAgRti rAkhA, AtmAnuM smaraNa eTaluM badhuM vadhAre ke kAi rAgathI klezathI ke aneka manuSyAnA samAgamathI tamArA AtmAnuM tamane vismaraNa thAya nahi.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 15 muM. paciMtanane tyAga. kAraNaM karmabaMdhasya, paradravyasyaciMtanaM / svavyasya vizuddhasya, tanmokSasyaiva kevala / 1 paradatyanuM ciMtana karavuM teja karmabaMdha thavAnuM kAraNa che ane pavitra AtmadravyanuM ciMtana karavuM te kevaLa mekSanuM ja kAraNa che. " sajIva ane nirjIva bane padArthothI A vizva bhareluM che. sajIva padArthamAM anaMtajIva dUbe che. ajIva padArthamAM jIvadavya karatAM anaMtaguNa jaDa dravyo che. anaMtajIvadavyamAthI potAnA AtmAne judo karIne teno vicAra kare, tenuM ciMtana karavuM ane temAM ja sthira thaI rahevuM teja mekSanuM kAraNa che, te sivAya bAkI rahyAM te sarva sajIva ane nijIva dravyo che, te paDyuM che tenuM ciMtana karavuM, temAM zubhAzubha upaga de, temAM tadAkAre pariNamavuM te paravyanuM ciMtana karavAnuM kahevAya che, te karmabaMdhanuM kAraNa che. citana be prakAre thAya che. eka tenA svarUpano vicAra karI, pariNAme dukha rUpa jANa tenAthI pAchuM haThavA rUpe hoya che. bIjI ciMtana rAgadepanI lAgaNuthI thAya che. ahI je vAna kahevAmAM Ave che te rAgadevanI lAgaNIo pedA karanAra ciMtananA tyAga mATe che. , jaDa vastunuM ciMtana tenA Akaka guNane laIne thAya che ane bIjuM tenA svabhAvathI AtmAne svabhAva jude che, tenI sarakhAmaNI athavA nizcaya karavA mATe thAya che. prathamanuM ciMtana tyAga karavA gya.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. bIjuM ciMtana vastutattvanA nirNaya mATe karIne tene nizcaya thayaL pachIja tyAga karavA eca che. AtmavastunA ciMtanamAM paNa anaMta. Atmadravyo che, temAMthI jJAtAdaSTa paNuM, sukha duHkhanA anubhava karavApaNuM potAnu pitAne upayogI che, ane pitA mATe potAmAMja amubhavo thAya che, mATe bIjA arihatAdi pavitra AtmA sAthe pitAnA. AtmadravyanI sarakhAmaNI kenizcaya karI lIdhA pachI potAmAM ja sthiratA. karavAnI che, ane te sivAyanA bIjA jIvanA ciMtanane te avazya. tyAga karavA yogya che. AgaLa vadhavAmAM AlaMbana mATe arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane munirAja A pAMca parameSTinI madada levAmAM Ave che, paNa mALa upara caDavAmAM jema dAdarAnI sahAya levAmAM Ave che tema AtmadravyathI judA te arihatAdinI madadathI AgaLa vadhavuM ane mALa upara caDI gayA pachI jema dAdarano tyAga karavAmAM Ave che tema zuddha AtmadravyanI prApti thayA pachI A madadagAronA ciMtanane paNa chevaTe tyAga karavo. je je AtmAo jeTalA jeTalA AgaLa vadhyA haze temane AtmA jeTale nirmaLa thayo haze, tenA pramANamAM te paravastunA. ciMtanane tyAga karI zakaze. AgaLa vadhavAmAM prathama vairAgyanI bhUmikA che. deSa darzana vairAgyavALAne duniyAnI ghaNIkharI vastumAM duHkhaja dekhAya che, te dareka vastunI kALI bAju joIne temAM doSa jaNAtAM tene tyAga karaze. AvA tyAganI prathama ghaNI jarUra che. Avo tyAga. tenA mArgamAM mukhyatAe vina rUpa jaNAtI rAja, vaibhava, strI, putra, dhana, mitro, kuTuMba, saMbaMdhIo, ghara, jamIna, Adi tamAma vastu
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ eno tyAga karAvaze. A tyAgathI meha utpanna karAvanArAM, duniyAnA baMdhanamAM bAMdhI rAkhanArAM karmabaMdhananAM ghaNAM kAraNe ochAM thaze. chatAM zarUyAtane A tyAga hovAthI ekano tyAga karAvI bIjI vastuene te saMgraha karAvaze. te tyAgI thaze, tyAM mAtApitAne ThekANe tene gurUnI jarUra paDaze, bhAIone ThekANe gurUbhAIe sthAna leze, putra putrIone ThekANe ziSya ziSyAo Avaze, gharane ThekANe upAzraya, maTha, dharmazALAdi sthAna grahaNa karavAM paDaze, dhanane ThekANe pustako Avaze, tAMbApItaLa senArUpAnA vAsaNane sthAne lAkaDAnAM upagaraNe goThavAze, vastrone rUpAMtare saMcaya karavo paDaze ane jokara cAkarAdinA sthAne gRhastha zine samudAya hAjarI Apaze. Ama ekanA tyAga pachI bIjAnuM grahaNa karavAnuM Ave che, chatAM prathama karatAM A rUpAMtara ghaNuM sAruM che. AgaLa vadhavAmAM madadagAra sAdhana che. pApa AzravanAM sAdhanAne ThekANe punya AvanAM kAraNe A che. azubhane sthAne e zubha sAdhana che. tAtvika mamatvavALAne badale upara uparanI lAgaNIvALAM che eTale majabuta badhana ke pratibaMdha rUpa nathI. ATaluM chatAM je prathamane vairAgya ba rahe; cAlyo na gayo hoya eTaluM ja nahiM paNa temAM dinapara dina vadhAre thato rahyo hoya te AgaLa vadhatAM, sUtra siddhAMta bhaNatAM, gurnAdikanI sevA karatAM ane satsamAgamamAM rahetA, tAtvika tyAga jene jJAnagarbhita vairAgya kahevAmAM Ave che. te pragaTa thAya che, paNa je te vairAgya amuka divasa pUrato ja hoya, vyavahAranAM kaMTALAthIja utpanna thayela heya athavA amuka vastunA abhAvathI utpanna thayela hoya te A ja sAdhana upara uparanI dhana ke prati
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 pustakAdi je rUpAMtare grahaNa karelAM che teja pratibaMdha ane mamattvanAM sthAna thaI paDaze; strI putrAdi je baMdhananAM kAraNeA hatAM tenA karatAM A ziSya ziSyAdi vadhAre baMdhananAM nimitto thaze; prathamanAM karma baMdhanAM kAraNeAthI A vizeSa baMdhananAM kAraNA thaI paDaze, prathama jene pratibaMdha rUpe prabhunA mArgamAM A jIva mAnatA hatA, tene have A. rUpAMtare grahaNa karelAM sAdhanA prabhunA mArgamAM vizeSa prakAre pratibaMdha rUpe thaze, AtmabhAna bhUlAvaze, Asakta banAvaze ene chevaTe AgaLa vadhavAmAM azakta banAvI mUkaze. paNa jo prathamanA cAlu vairAgyamAM vadhArA thate rahe, AtmA taranuM nizAna majabuta thAya, game te bhoge AtmasvarUpa, pragaTa karavuM ja che e nizcaya dRDha thAya, A zubha baMdhanAmAM paNa te kyAMI na baMdhAyA hAya, matamatAMtaranA dAgrahe| syAdAda zailInA jJAnathI toDI pADyAM hoya, krodha mAnAdi pAyAne pAtaLA karI nAkhyA hoya, ane gurU kRpAthI AtmatattvanuM jJAna prApta thayuM hoya to tene vairAgya tattvajJAnanA rUpamAM badalAI jaze. have tene karma kAMDathI paDelA matabheda naLvA lAgaze, apekSAe te badhA matamatAMtaronA savaLA arthA ane nirNayA karI zakze, tene mana peAtAnuM ane pAraku have raheze nahiM, kAI pAtAnuM ke pArakuM nathI, athavA badhA peAtAnA che evA divya prema pragaTa thaze, game. te matanA hAya chatAM A guNIne dekhIne te matAMtara vALAne paNaprema ane pUjya mudghi pragaTa thaze. tenuM nizAna eka satya AtmAja reheze, tenI najaramAM hajArA mArge dekhAI Avaze, ane kAI paNa mArge prayANa karanArane kAMteA tenuM nizAna alAvIne ane kAMte tenI apekSA samajAvIne khIjA mArga tarapha aprIti ke daMpanI lAgaNI
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdha karAvI zakaze, tene game te karma mArgamAM paNa jJAnanI mukhyatA haze, tenA sahaja vArtAlApamAM paNa AtmajJAna bhareluM haze, tenI dhAmika dezanAmAM paNa Atma mArgaja Dagale ne pagale pachAta raheze, te vyavahArathI badhAne bolAvaze, badhAne cAhaze, chatAM tenuM hRdaya nirlepa ja raheze. huM AtmA chuM, zuddha AtmA chuM, A nizAna ane hRdayanI bhAvanA tadAkAre pariNumati raheze. pahelAM je vastunI kALI bAjune te jete have, have tenI dRSTi vastunI badhI bAju jenArI thaze, chatAM tenuM hadaya ujavaLa bAju taraphaja pravRtti karatuM raheze ane kALI AjunI upekSA karaze, athavA kALI bAjunA svabhAvane jANune amuka bhUmikAmAM emaja vartana heya, evIja lAgaNI hoya, ema mAnIne pote pitAnA nizAna tarapha suratA rAkhIne AgaLane AgaLa cAlyA karaze, delavALI kALI bAju tarapha pitAnI upekSA daSTi rAkhIne te deSo pitAmAM te dAkhala thavA nahiM Ape, paNa lImaDAne kAI pUche ke tuM kaDavo zA mATe ? ane AMbAne koI pUche ke tuM mIThe zA mATe ? AnA uttaramAM banne taraphano eja javAba maLe ke amAre eja svabhAva che, jene jenI jarUrIyAta hoya te neno satkAra kare. tema bane vastunA svabhAvane jANanAra te tarapha rAga deza na karatAM pitAnA svabhAvamAMja te raheze. jema jema AtmA AgaLa vadhato jAya che tema tema para vastunA ciMtanane tyAga tenAmAM vadhAre ne vadhAre thayA kare che. A vairAgya chevaTe samabhAvanA rUpamAM badalAI jAya che. e samabhAvamAM nahiM rAga ke nahiM kepa. paNa kevaLa madhura zAMti ja hoya che. A zAMtimAM AvatAM para vastunuM ciMtana lagabhaga baMdha thAya che. tenI mIThI najarathI bIjAne zAMti maLe che. teno upadeza ghaNebhAge amedya
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya che. ekavAra kahevAthI ja bIjA upara sArI asara thAya che. tenI AjubAju najIka AvelA chanA vera virodha zAMta thAya che. A tenA samabhAvanI chAyA che. A bhUmikA pachInI bhUmikAmAM manamAM uThatI vRttiono kSaya thAya che, have tenA manamAM saMkalpo ke vikalpo bIlakula uDatA nathI. je che te vastu che. temAM vacanane ke manane praveza karavAno adhikAra nathI. tenuM mana manAtita vastumAM layapAmI jAya che. AtmAnA akhaMDa sukhane te bhoktA bane che. A vizva tene hastAmalakavata dekhAya che. hAthamAM raheluM AmaLu jema joI zakAya che tema te vizvane joI zake che. A sarva pratApa AtmA sivAya anya vastunuM ciMtana na karavAnuM ja che. A para vastunA citanane tyAga Ama kramasara vairAgyanI vRddhithI ane satya tatvanA jJAnathI bane che. te Atmadeva! tame cidAnaMda svarUpa che. A vibhAva paryAyanA ciMtanathI tamane kAMI lAbha nathI. te ciMtanamAM rAga dezanA bIja rahelAM che tene paNa Apaze te temAMthI kaDavAM phaLo pedA thaze. he Atmana ! jevI rIte tame para dravyonuM niratara ciMtana kare che tevI ja rIte je Atma dravyanuM smaraNa kare te mukti tamArA hAthamAM ja che. lokone rajana karavAne niratara prayatna karo cho te prayatna je tamArA AtmAne mATe kare to meNA pada tamArA mATe cheTuM nathI. parane rajana karavA te vibhAva pariNAma che. AtmA svabhAva rUpa che. svabhAva dazAmAM AvyA vinA tAtvika sukha nathI." "he jIva! guru pAsethI AtmajJAna meLava. anya saMgano tyAga karI AtmAnuM avalaMbana laI temAM sthira thA. huM cAkaza kahuM chuM ke A para divyane avazya viga thaze mATe temAM prIti na kara. tasvadRSTi vALAne zuM tyAga karavA yogya nathI ? arthAt sarva che. Atma svarUpanI
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 prApti vinA rAjyathI, strIothI, IndriyonA viSayothI, kalpavRkSe ane kAmadhenu AdithI paNa koI kadApi kRtArtha thayo nathI ane thaze paNa nahiM. - sarvasva tyAgI, IcchA rahita, sAmya ArUDha, tatvajJa, vivekI ane pitAnA svarUpamAM Asakta thayela AtmA pitAnA pUrNa svarUpane pragaTa kare che. prakaraNa 16 mu. nirjana sthAna nirjana sukhadaM sthAna, dhyAnAdhyayana sAdhanaM / rAgadveSa vimohAnAM, zAMtanaM sevate sudhIH // 1 // buddhimAna sukhadAyI nirjana sthAnane seve che, te dhyAnamAM ane bhaNavAmAM sAdhana rUpa che tathA rAgadeva ane mehane zAMta karanAra che." jene AtmAnuM sAdhana karavAnuM che, dharma zAstrone abhyAsa karavAno che tathA dhyAna karavAnuM che, tene manuSyAdinA saMsarga vinAnuM sthAna ghaNuM upayogI che. saMsAra paribhramaNa karavAthI jeo thAkyA che, kaMTALyA che, AtmAnuM bhAna gurU kRpAthI meLavyuM che, manane nirmaLa tathA sthira karavAnAM sAdhane jANI lIdhAM che, ane te pramANe vartana karavA taiyAra thayela che, tevA AtmAone manuSya, pazu, strI, napuMsakadi vinAnuM sthAna mukhadAI che. manube uparathI badhI vastune tyAga karyo hoya che, brahmacarya pALavAno nathA krodhAdi na karavAno niyama lIdhe hoya che, chatAM
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ es sattAmAM te te karmo rahelAM te hoya che; kAMI niyama levAthI karmo cAlyAM jatAM nathI, paNa niyama pramANe vartana karavAthI dhIme dhIme te te karmane te udaya niSphala karavAmAM Ave che ane te dvArA karmane kSaya thAya che. paraMtu nimitto baLavAna che. nimittone laIne sattAmAM paDelAM karmo udIraNuM rUpe thaIne je moDAM udaya AvavAnAM heya te vahelAM bahAra Ave che. A vakhate te sAdhakanI je pUrepUrI taiyArI na hoya, udaya Avela karmane niSphaLa karavA jeTaluM baLa tenI pAse na hoya te udaya evelAM karmo jIvane tenA mArgathI bhraSTa kare che. eTalA khAtara AvAM nimittothI dUra rahevAnI jarUra che. jema ghAsa vinAnA sthAnamAM paDele agni bALavAnuM kAMI na hovAthI pitAnI meLe bujhAI jAya che, tema nimittonA abhAve sattAmAM raheluM karma dabAI rahe che ane dhIme dhIme AtmabaLa vadhatAM jIvane tenA mArgathI patita karavAnuM tenuM baLa ochuM thaI jAya che, ane AtmajAgRti vakhate udaya Avela karma, AtmasattA sAme pitAnuM jora vAparI zatuM nathI. jema keI baLavAna chatAM gaphalatamAM rahelA rAjAnA zahera upara bIje rAjA caDI Ave, e vakhate rAjAnI pAse laDavAnI sAmagrInI taiyArI na hovAthI pitAne bacAva karavA khAtara te rAjA potAnA zaheranA daravAjA baMdha kare che, ane aMdarakhAnethI teTalA vakhatamAM badhI taiyArI kare che. zatrune haTAvavAnI zakti meLavIne pachI te rAjA potAnA zatru upara ekI vakhate hale kare che ane zatrune harAve che. A daSTAMte AtmAnI AgaLa upazama bhAvanuM ke karmakSaya karavAnuM baLa nathI hatuM tevA prasaMge mehazatru tenApara caDAI kare che, te vakhate A jIva amuka amuka jAtanA vrata, 5. tapa, niyama, jJAna.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 dhyAnAdinA vratA grahaNa karIne ekAMta sthAnamAM jAya che ke jyAM rAga dveSa, mAhAdine pragaTa thavAnAM kAraNe hAtAM nathI. A nimittonA abhAve sattAmAM paDelAM karmAMnA upazama ke yeApazama thAya che ane teTalA vakhatamAM nirmaLatArUpa AtmabaLa, vadhAre che, A vratAdi. levAM te 'meharAtrunI sAme killo badha karavA jevAM che. killo khUMdha ryAMthI kAMI zatru cAhyA jatA nathI ke zatrunA nAza thatA nathI, tenI. sAme khullI laDAkhatA karavIja paDavAnI che, paNa teTalA vakhatamAM azubha nimittonA abhAve mAhanA upadrava vane ApyA hoya che ane te vakhatamAM rAjA jema laDAinI sAmagrI meLavI le che tema. A jIva upazama bhAvanuM mULa vrata, tapa, japa, dhyAnAdithI meLave che. A ekaThuM karelu baLa jyAre jyAre sattAmAM paDela karma uyamAM Ave che tyAre tyAre tenA upara vApare che ane tethI karmanA udaya niSphaLa karIne karmanI nirjarA kare che. navAM karmAM na khAMdhavAM ane jInAM sattAgata uya Avela karmAM samabhAve bhAgavI levAM te karmanA. uSTane niSphaLa karavA kharAkhara che. prabhu mahAvIra devanI mAphaka kAI AtmA vizeSa baLavAna hoya te te ughna AvelAM kaoNne bhAgathI niSphaLa tA kare, paNa te sAthe sattAmAM paDelAM karmonI udIraNA karIne je meDAM udya AvavAnAM hAya tene te te nimitto vaDe khATAra lAvI, samabhAve bhAgavIne nirjarI nAkhe che. AvA samaye AtmA mATe nirjana pradezamAM rahevAnA. hetu karmathI DaravAnA ke tene haTAvavAnAM sAdhane potAnI pAse AchAM che te meLavavA mATene nathI paNa peAtAnA karmakSaya karavAnA Atma-dhyAnAdi sAdhanemAM manuSyA vighnarUpa na thAya. vikSepa karanArAM na
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya te heya che. ane teTalA mATe paNa nirjana sthAna tevA mahAtmAone vizeSa upayogI che. pitAnA kAryanI siddhi mATe zatrujya parvatanI guphAmAM zukarAjA cha mahInA sudhI paramAtmAnA jApa ane dhyAnamAM nirjana sthAnamAM rahyA hatA. temanAtha prabhu AtmadhyAna mATe gIranArajInA pradezamAM rahyA hatA. prabhu mahAvIra deva paNa AtmadhyAna mATe zunyaghare, smazAne, pahADe, guphAo ane nirjana pradezavALA vanAdimAM rahyA hatA, mahAtmA anAthImuni vRkSonI gIca jhADImAM dhyAnastha rahyA hatA. kSatrIyamuni ane gardabhAlI muni paNa vananA zAMtapradezamAM - thAnastha rahyA hatA. A zAMtapradezanA abhAve mahAtmA prasannacaMdra rAjavie zreNika rAjAnA mumukha ane durmukha nAmanA dUtonA mukhathI pitAnI prazaMsA ane nidAnAM vacana sAMbhaLIne raudradhyAne sAtamI narakanAM dalIyAM ekaThAM karyAM hatAM. emanA dhyAnanI dhArA dharma -ane zukaladhyAnane badale Arta ane raudradhyAnanA rUpamAM badalAI gaI hatI. chevaTe pAchI anya nimittanA yoge dhyAnanI dhArA badalANI tyAre ja kevaLa pada pAmyA hatA. gIranAranI guphAmAM dhyAna karatA rahemImuninI dhyAnanI dhArA paNa rAmatInA nimittathI badalANI hatI, paraMtu rAmatInI AtmajAgRtie pAchA tene dhyAnamAM sthira karyA hatA. caudapUrvadhara mahAtmA naMdISeNanI dharmadhyAnanI dhArA vezyAnA nimitte badalAyuM hatI. mahAtmA dasAra muninI AtmadhArA brAhmaNe gAmanAM gharanI bhIMtevALe pAchale tapele mArga batAvavAthI krodhanA rUpamAM badalAI gaI hatI.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 AvAM AvAM seMkaDo daSTAMto sArAM nimittothI AtmabaLa jAgRta. thavAnAM ane kharAba nimittothI AtmamArgamAMthI patita thavAnAM zAstromAMthI maLI Ave che. temaja ApaNe paNa pratyakSa anubhavIe chIe. mATe nirjana sthAnanI AtmadhyAna karanArane bahu jarUra che. e vAta nirvivAda che. sadabuddhi, samabhAva, tasvArthanuM grahaNa, manavacana kAyAne nidhi, vidhI nimittone abhAva. sArAM nimittenI haiyAti, rAgadveSAdino tyAga ane AtmajAgRti e sarva AtmAnI vizuddhinI jema prabaLa nimitte kAraNe che, tema dhyAna mATe nirjanasthAna e paNa eka uttama nimitta kAraNa che. cadane dekhIne jema samudramAM veLAvRddhi pAme che, meghanI vRSTithI nadIomAM pANuno vadhAre thAya che, mehathI jema karmamAM vadhAre thAya che, aniyamita bhajana karanAramAM rega vadhe che, ane InDiyAnA vipamAM vizeSa pravRtti karanAramAM duHkhano vadhAre thAya che, tema manuSyanA saMsargathI vikalpone, AzravavALAM vacanano tathA pravRttino vadhAre thAya che. lAkaDAMthI jema agni vadhe che, tApathI tRSA ane ukaLATa-dhAma vadhe che, regathI pIDA vadhe che tema manuSyonI sobatathI vicAra ane ciMtA vadhe che. bAhya tapa karatAM paNa strI, pazu, puzakAdi rahita zayana ane Asana hovAM te mATe tapa che, kemake tethI rAgadveSAdine ghaTADe. thAya che ane guNemAM vadhAre thAya che. ajJAna manuSyanI sebata e jJAnane nAza karanArI mahAna mUccha che, krodhamAMnAdi pragaTa thavAnAM baLavAna nimitto che, ane ciMtAnAM kAraNe utpanna karAvanAra, sAdhake che.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivone tyAga, nirjana sthAna, tatvajJAna, ciMtArahitamana, nirogI zarIra ane mane niSedha (manavacana kAyAne niradha) e sarva munione mokSane artha dhyAnanAM prabaLa nimitto che. vika dUra karavA aMganyAganI jarUra che, manuSyanI sabata kaIne kaI smaraNa karAvyA sivAya rahetI nathI, ekI sAthe vaLagelA vIMchIo jema manuSyane pIDA utpanna kare che tema vikalpo AtmAne pIDA karanArA che. are ! A vikalpa jyAM sudhI hoya tyAM sudhI AtmAne zAMti kayAMthI hoya ? je bAhya saMganA tyAgathI A jIvane ATaluM sukha thAya che to pachI AtmAnA saMgathI kharU sukha teNe zA mATe na bhogavavuM ? ajJAnI che bAhya vastunA saMgathI sukha mAne che tyAre jJAnIe tenA tyAgamAM ja sAcuM sukha anubhave che. ahe! jeo udarI karavAthI ane nirjana pradezanA sevanathI vizeSa prakAre sAdhya thatA adhyayana ane saddadhyAna rUpa tapa kare che te mumukSuone dhanya che ! teo guNI che, vadanIya che, ane vidyAnomAM mukhya che ke jeo niratara zuddha AtmajJAnamAM magna thaI nivikalpa dazA rUpa nirjana pradeza seve che. jJAna dhyAnamAM vina rUpa na - heya evuM nirjana sthAna tene purUSo amRta kahe che. bAkI bIjI amRta mATenI vAta maneti kavionI kalpanA ja lAge che. , aho ! te mahAtmAone dhanya che ke jeo bhayarAmAM, guphAemAM, samudra yA saritAne kinAre, zamazAnamAM, vanamAM, ane tevAja zAMta pradezamAM zuddha AtmadhyAnanI siddhine mATe vase che. AvA zAMta pradezanA abhAve rogIone manuSyone samAgamathAya che, temane jevA vaDe ane vacanathI bolAvavAvaDe mananuM halana calana
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che, temAMthI rAgadaMvAdi pragaTe che, temAMthI kaleza thAya che ane chevaTe vizudino nAza thAya che. vizuddhi vinA zuddha cipanuM ciMtana barAbara thatuM nathI ane tenA vinA kamonA nAzathI pragaTa thatI AtmAnI anaMta zaktio bahAra AvatI nathI, mATe ja vivikatasthAna kalezanuM nAzakaranAra ane mumukSu bhegIone paramazAMtinuM kAraNa che, ema mahAtmAoe svIkArelu che. prakaraNa 17 muM. jJAtA ane zeya. jJeyajJAnaM sarAgeNa, cetasA duHkhamaMginaH // nizcayAca virAgeNa, cetasA sukhameva tat // 1 // sarAga hRdayavaDe jANavA yogya padArthanuM jJAna karavuM te manuSyone duHkhanuM kAraNa thAya che ane rAga vinAnA manavaDe zeyanuM jJAna karavuM te nizcayathI sukhanuM ja kAraNe thAya che." jJAtA jJAna ane reya e traNe eka bIjAnI apekSA rAkhanAra che. jJAtA eTale jANavAvALA AtmA, ya eTale jANavA yogya padArtho, ane jJAtA tathA yanA saMbadha rUpa kriyA te jJAna che. reyane -jJAtA ke have joIe, ane jJAtAnuM ya paNa kaI hovuM joIe. AtmA jJAtA-jANanAra che, tenuM reya jANavA yogya A sakaLa vizva che. jJAnA pitAnI je zaktivaDeyane potAnI jANavA rUpa sattAmAM le che te jJAna che. jJAtA ane zeyane saMbaMdha joDanArajJAna che. jJAtAthI jJAna juduM nathI eTale jJAna AtmA ane ya... vizvanA padArtho
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema be bhAgamAM vizvane vaheMcavAmAM AvyuM che. arthAta jaDa ane cetana be padArtho vizvamAM che. athavA vizva jaDa cetana ema be rUpe che. te jJAtA rAgavALI lAgaNIe jyAre pitAnA reyanuM jJAna kare che tyAre te jIvane temAMthI duHkhanI prApti thAya che, paNa jJAtA jyAre pitAnI rAga vinAnI madhyasthatAvALI lAgaNIo jANavA cogya padA-- thanuM jJAna kare che tyAre jIvane sukhanI prApti thAya che. AtmAne svabhAva jJAtA ane daSTa che. te dareka padArthane jANaze ane joze, tethI kAMI nukazAna jevuM nathI paNa jyAre AtmA pitAnA rAgaSavALA pariNAme pariNamIne pitAnAya padArtha tarapha juve che tyAre jema lehacuMbakanI zakti vaDe letuM lehacuMbaka tarapha khecAI Ave che tema AtmAnA rAgadepavALA pariNAma rUpa lecuMbaka tarapha karma vargaNAne lAyakanAM paramANuono jaththo kheMcAI Ave che ane te rAgadveSa rUpa cikAzanI sAthe joDAIne AtmapradezanI sAthe leDhAnI sAthe jemAM agni athavA dudhanI sAthe jema pANI rahe che tema ekarasa thaIne AvaraNa yA maLa rUpe rahe che. bIjI rIte kahIe te A rAganI tivratA ke madatAnA pramANamAM kheMcAI AvelI karmanI vargaNAo bIja rUpe sattAmAM jame thaIne rahe che. ane kALAMtare temAMthI tenA phaLarUpe sukha duHkha pragaTa thAya che. Aja kAraNathI upara kahevAmAM AvyuM che ke sarAga citta vaDe jJAtA reyane jANe te te jIvane pariNAme duHkharUpa thAya che. temAMthI duHkha pragaTe che. . AtmA rAgadveSanI lAgaNI vaDe zeyane jANe e eka jAtanI AtmAnI gati che. AtmA jANavArUpa kAryamAM pravRtti kare te potAnA
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthira svarUpamAMthI gatimAM mUkAvA rUpa che, chatAM A gati te avaLI gati che. te jAgRtivALI gati na hovAthI AtmA karmanA baMdhanathI baMdhAya che. AtmA vairAgata manavaDe athavA rAgadveSa sivAyanI lAgaNI vaDe pitAnA ya padArthanuM jJAna kare che tyAre tene sukhanI prApti thAya che. A pravRtti te AtmAnI savaLI bAjunI che. jethI te karmathI baMdhAto nathI paNa ulaTa chuTe che. gati to prathamatI ane A banne kahevAya, chatAM prathamanI gati avaLI che ane A bIjI rAti rAgadeva sivAya thatI hovAthI savaLI che; tethI navIna karma baMdha thatuM nathI; kemake AtmA madhyastha daSTie dareka padArthane je che ane jANe che. jema gharanI aMdara dIvAnA prakAza vaDe ane bAhAra suryanA prakAza vaDe manuSyo sArI ane beTI bane jAtanI pravRtti kare che. temAM dIvo. tathA sUrya madhyastha hevAthI jJAtA dRza tarike rahelA hovAthI, rAgadepanI lAgaNuvALA na hovAthI, kartA letA tarike vartatA na hovAthI, ane potAnA svabhAva pramANe prakAza karatA hovAthI, pelA manuSyanI mAphaka rAgadevathI baMdhAtA nathI. tema AtmApaNu zubha azubha ke azuddha upayoge pariNamele na hovAthI zubhAzubha baMdhane pAmate nathI, ane chevaTe-pariNAme tene sukhanI-AtmAnA AnaMdanI prApti thAya che. madhyastha daSTie vastu tatvane nirNaya karavA mATe keI paNa jIva vizvanA - jANavA jogya padArthane vicAra kare che je te tethI karmabaMdhana thatuM nathI, paNa rAgadepanI lAgaNuMvALA ke kartA letA paNuMnA abhimAnI vicAra ke vartanathI ja karma baMdhAya che. A ya-jANavA gya padArtho sajIve ane nirjIva be prakAranAM che ane te kAlekamAM AvI rahelA che. loka ke jemAM dharmAstikAya, adharmAstikAya S
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 AkAzAstikAya, kALa pudgala ane AtmA; A cha padArthoM rahelA che tene kahe che. alAkamAM kevaLa AkAza che. alAka leAka karatAM paNa te anaMta guNA che. te jJAnane viSaya che, paNa temAM AkAza sivAya jANavA jovA jevuM kAMi nathI. ' loka traNa bhAgamAM U~cAyeleA che; A je pRthvI upara ApaNe rahyA chIe tenI nIce AvelA bhAgane 'apeAlAka kahe che. ApaNI uparanA bhAgane urdhva leAka kahe che. ane ApaNe jyAM rahyA chIe te bhAgane tidhna leAka kahe che. : dharmAstikAya, - adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane kALa A cAra tryA prAye ApaNane karma baMdhanamAM kAraNa bhUta nathI. te A daSTie dekhAya tevA nathI, temaja tene lAbha anicchAe Apa * te maLe che. jene pratyakSa samAgama thatA nathI, temaja IcchApUrvaka tenI jarUrIyAta. ApaNane nathI eTale tenI adrazya haiyAti ApaNane nukazAna kAraka paNa nathI. deha vinAnA AtmAe! te siddha paramAtmAnA jIvI che. te paNa ApaNane kAi rIte nukazAna karatA nathI. have bAkI rahyA te dehe dhArI AtmA ane pudgaleA. puddagalAmAM keTalAMka AtmAnI sAthe joDAyelAM deha kadi rUpe che ane keTalAMka chuTAM che, te banne jJeya meTe bhAge 'karma baMdhanamAM nimitta kAraNa che. A khanne sajIva nirjIva padArthamAM AtmA te te AkAre rAgadveSanA pariNAme pariNamavAne saMbhava che. AvA padArtho traNe lATamAM rahelA che. { urdhvalAkamAM sUrya, caMdra, graha, nakSatra ane tArAnA aneka vimA
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne AvelAM che. temAM ghaNuM deva ane devIo che. teonAM sukha, rUpa, vaibhava, ane daivI zakitaonAM varNane sAMbhaLIne tenI abhilASA karavAmAM, rAgadaSTie tenuM jJAna karavAmAM AtmA viparIta gatimAM mUkAtAM karma baMdhana pAme che. * - * tethI AgaLa bAredevaloka, navayaka, pAMce anuttara vimAna vigere ucca koTinA devenAM aneka vimAne che ane temAM aneka devo tathI devIo rahelAM che. indro ane IndrANuo paNa amuka devaloka sudhI che. teonAM vaibhavI jIvane, suMdara rUpe, mehasthAne, AkarSaka alakAre, aciMtya zaktio ane agamya gatie enuM sarAga daSTie jJAna meLavatAM rAganAM prabaLa nimitta thavA saMbhava che. temaja vera vidhanAM kAraNe keAI janmanAM temanI sAthe hoya te dezanAM paNa nimitta bane che. tenI uparanA bhAgamAM zAMta, pavitrAtmA siddha paramAtmAonuM sthAna che. teo anaMta jJAnAdi zaktivALA tathA dehAdithI rahita che. temAM je dveSa buddhithI temanA tarapha vicAraNuM karavAmAM Ave te karma baMdhana thavA saMbhava che. nIcenA adho lemAM bhuvana patinA deva, vyaMtaranA deva, vANavyatarAdi deva tathA devIo AvelAM che, tenuM jJAna paNa sarAga daSTie baMdhanuM kAraNa che. temaja vyaMtarAdinI jAtivALA tyAM rahelA bhUta pizAca rAkSasAdi halakI jAtinA deva tarapha deza daSTie upaga pariNumAvatAM hepanA kAraNe karma baMdhananAM nimitto che. tethI nIce nArakInA cha rahelA che. te nIce nIce sAta bhAgamAM vaheMcAyelA che. teo duHkhamaya jIMdagI gujAranArA che. karelAM zera karmane badale tyAM bhogavatA hovAthI teone cheDI paNa zAMti
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. vairAgya dRSTie A jJAna karavAmAM Ave che, karela karmane badale maLyA sivAya raheto nathI e nizcaya thatAM, pApa karma karavAthI nivRtta thavAnuM kAraNa maLe che ane deza vRttithI te jJAna karavAmAM AvatAM baMdhanamAM kAraNe thAya che. ApaNuM ticchalakamAM paNa karmabhUmi ane akarmabhUmi AvelI che. jyAM laDAI TAo mATe hathIyAre sajavAmAM Ave che, nItiane vyavahAra calAvavA kalama vAparavAmAM Ave che ane udara nirvAha arthe khetI Adi karavAmAM Ave che te karma bhUmi kahevAya che. jyAMnA manuSyo saMtoSI, apa kyAyavALA, bhakika pariNAmI punyAtmAo hoya che. jemane hathIyAra, kalama ke kheti AdinI jarUra paDatI nathI paNa svabhAvika utpanna thayelAM kalpavRkSomAMthI bharaNapaghaNuM AdinAM sAdhano maLI Ave che te akarma bhUmi che. te banne bhUmimAM bIjA paNa nAnA meTA ghaNuM ja hoya che. pazu, pakSIo, jaLacArI, pRthvInA, pANunA, agninI, vAyunA, vanaspatinA, be IndriyavALA, traNa IndriyavALA, cAra IndriyavALA che hoya che. A sarva jIvonuM jJAna madhyastha dRSTie tatva nizcaya karavA mATe karAyati baMdhananuM kAraNa thatuM nathI, paNa mehaka purUSe, strIo, deva, Indro, IndrANIo, apsarAo, devIo, hIrA, mANeka, metI, ratna, pravAla, lAla, nilama, alakAre, senA, rUpa, va, kalpavRkSa, suMdara bhUmio, vana, ArAma, bagIcAo, ArAmanAM sthAne, cakravatirAjA, 'baLadeva, vAsudeva, mAMDalIka, vidyAdhare, auSadhi, maNi, maMtrAdi aneka vastuo A cauda rAjalomAM bharI che. te tarapha sarAga daSTigaMdhana kartA che. ane vitarAga daSTithI vicAra karatAM baMdhana chuTavAmAM madadara thAya che.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizvamAM je je sArAmAM sArI vastuo dekhAya che te te punya prakRtinuM kAraNa che. punyathI te vastu maLe che. jeo te te vastune, adhikArane ane sthitine pAmyA che te te sarva jI pitAnI karelI sArI kamANIno ja anubhava kare che. ane vizvamAM je je duHkhI che che, nirdhana che, vahAlAnA viyegI che, UgI che, mUrkha che, tiraskArane pAtra che, dAsapaNuM karanArA che, ane pitAne nirvAha dukhe karI zake che te sarva pitAnAM pUrvanA halakAM kartavyane badale anubhave che. AtmA dhAre to A vizvane pUjanIka banI zake tema che ane kharAba raste AtmAne darave to ciMzvano dasa paNa thaI zake che. banne bAjI AtmAnA gharanI ane hAthanI che. A sukha dukha sivAyanI trIjI sthiti AtmajAgRtinI che. prathamanI punya pApanI sthitimAM AtmajAgRti bhulAyelI hoya che. AtmajAgRti pUrvaka A vizvamAM vartana karavAmAM Aveto, vizvamAM e koI paNa mehaka ke keSavALA padArtha nathI ke tene parANe vaLagI paDe ane karma baMdhana karAve. . . kharI rIte nimitta kAraNo AtmAnI nabaLAine ja lAbha le che. je AtmA baLavAna ane pUrI jAgRtivALA hoyato ke padArtha tene parANe rAgadepa ke karma vaLagADavAne samartha nathI. jyAre A jIva AtmabhAna bhUlI padArtho tarapha rAga dveSavALI lAgaNIthI pariName che, jave che, tyAre ja te padArtho tenA tarapha AkarSAya che, athavA pite temAM Azakta banI tene pitAnA karavA prayatna karatAM temAM phasAI paDe che. mATeja upara kahevAmAM AvyuM che ke, AtmAne jJAtA dA svabhAva che, chatAM je sarAga dRSTie te jJAtA, seya padArtha tarapha pariName to duHkhadAI karma baMdhana pAme che ane virAga daSTie pariNamatI vastune nizcaya karI temAMthI virakta bane che to sukhI thAya che.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'prakaraNa 18 muM. * kIrika ane vihaMgama mArga. kramato'kramatoyAti, kITikA zukavatphalaM, 'nagasthaM svasthitaM nA zuddhacidrUpaM ciMtanaM // 1 // 'pahADa ke vRkSa upara rahelA phaLa pAse jema kIDI ane popaTa krame ane ame jAya che tema purUSa potAnI aMdara rahela zuddha ciyunA ciMtana pratye krame ane akrame pahoMce che. 1." , pahADa upara rahelA vRkSa upara ke jamIna upara rahelA vRkSa upara pAkeluM phaLa che te khAvA mATe kIDanI ane piopaTanI IcchA thaI che. temAM kIDI dhIme dhIme eka pachI eka paga mUkatI te phaLa pAse lAMbe vakhate pahoMce che, tyAre pipaTa pitAnI pAvatI uDIne ekadama ghaNuM thaDA vakhatamAM te phaLa pAse pahoMcIne teno AsvAda le che. A daSTAMte manuSya petAnI aMdara rahelA zuddha svarUpa pratye kIDInI mAphaka dhIme dhIme pahece che, tyAre popaTanA jevA vizuddhi rUpa pAMkhanA baLa vaDe koI paNa jAtano kramavALA mArga lIdhA sivAya AkAzI mAge te potAnA zuddha svarUpane anubhava meLave che. , kIDInI mAphaka anukrame dhImI gatie cAlanArAne mArga te koTika mArga kahevAya che ane kaI paNa jAtanA krama sivAya zuddha Atma svarUpamAM praveza karanArAono mArga te vihagama mArga che. kaI paNa zahera ke gAmamAM pahoMcavAnA aneka mArgo hoya che. kaI najIka hoya che, koI dUrane hoya che, keI sugama mArga hoya che, kaI kAMTA kAMkarAdine lIdhe kaThaNa mArga hoya che. keI cAlanAra
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ bALaka hoya che, keI yuvAna hoya che, koI vRddha hoya che, keIrAgI haiye che, keI nirogI hoya che, keI baLavAna hoya che, koI nirbaLa hoya che, tethI nizcita karelA sthAne pahoMcavAne keIna De TAima lAge che ane vizeSa lAge che. ema mokSanA mArgamAM cAlanArA ane najIkanA ke dUranA mArge janArAmAM je jenA hAthamAM mArga Avyo hoya che tenA pramANamAM teo lAMbA vakhate ke thoDA vakhatamAM AtmAnA -zuddha svarUpane anubhava kare che. , rAgadepanIjhathIne bheda karyA vinAnA, ardhapudagala parAvartana kALathI adhika bhavasthitivALA che te bALake che. teonI paramAtmAnI mAMge taraphanI gati bALakenA jevI hoya che. bALaka jema theDuM cAle, pAche besI jAya ane vaLI pAchA pharI hatI tenA karatAM paNuM vadhAre cheTe paDI jAya, tema grathIbheda vinAnA, samyaka darzana nahi pAmelA paNa vyavahAramAM sukhI thavAne dharmane Azraya lenArA bALa ja cheDA mArga tarapha cAle, pAchA InDionA viSayamAM aTakI paDe ane kaI kaIto eTalI badhI krodhAdi kyAyanI prabaLatA karI de ke teoe je sthAnethI dharmanI zarUyAta karI hatI tenA karatAM vadhAre pAchA jaI paDe. arthAta karmanI ane temAM mehanIya karmanI sthiti vadhArI paNa muke. AvA chanI dhArmika pravRtti bALa bhAvanI hoya che. A kRSNa pasI jevo che. teoe rAgadveSanI grathIne bheda karyo hoya che, samyaka darzana prApta karyuM hoya che, cothA guNasthAnamAM- ke tenI paNa AgaLanA guNasthAnamAM rahelA hoya che.' '* * * * * * . . A saMsArane bALakee banAvelAM dhULanAM ghara samAna katrima samaje che, bhava bhramaNathI kaMTALelo hoya che, AtmabhAna meLaveluM hoya
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ vihaMgama eTale pakSIno AkAzI. mArga. A mArga te nirAlabanatAno mArga che. kIDI jhADanA thaDa, DALI, zAkhA, patrAdine AdhAra laIne caDe che tema piopaTa kerane Azraya letuM nathI. te to siddhAMja AkAzamAM uDe che ane phaLa uparaja jaIne bese che. tema bAhya. kAI paNa AlaMbana lIdhA sivAya je rogIo kevaLa zuddhacipanAja ciMtanathI Atma svarUpane pAme che te krama vinAne vihaMgama mArga che. A mArgamAM jJAnanI ja mukhyatA che. bAhya kriyA A mArganI aMdara nathI. AMtakriyA te cheja. "huM zuddha cipa chuM." A vAkyanuM ciMtana, manana ane tAdAkAre pariNamana karavuM te kriyA che, paNa A AMtarakriyA che, eTale bAhya kriyAnI apekSAe AmAM jJAnanI mukhyatA kahevAmAM AvI che. ane bAhya AlabananI apekSAe AmAM nirAlabanatA jaNAvI che, nahiMtara huM zuddha cipa chuM" A vAkyanuM smaraNa manane te paNa Alabanaja che. anukrama, kriyAnI mukhyatAvALA ane Atma lakSa sAthe zrITikAgativALo mArga sugama che. eTale dareka jAtanA che. A mArga-mAM cAlI zake che, chatAM lo te che. eTale be paLe pahoMcI zakAya. A mArga anaMta chavA mokSe pahoMcyA che. je saMsArathI uchata thayelA ane mokSanI rucivALA jevA hoya che tene mokSa prAptine upAya sugama thaI paDe che. "huM jJAna svarUpa chuM" e vAkya laIne temAM akhaMDa upayoga rAkhI satata prayatna karI AgaLa vadhavAnuM viparma kArya kaI nikaTa bharIne ja prApta thAya che. zuddha cidapamAM laya pAmanArA nivikalpa-dazAvALA rogIone karmane kSaya ane tAttvika sukha ekI sAthe prA thAya che. "huM zuddha
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ cipa chuM "huM zuddha AtmA chuM" "he , je paramAtmA te ku chuM.A smaraNa karavAthI bIja rAgapAdi bhAvathI mukta thavAya che te A bhAvanA zA mATe na karavI ? A krama vinAno vihaMgama mArga che. zuddha cipanA ciMtanathI kSaNe kSaNe AtmA karmanAM baMdhanothI chUTa jAya che, ane te sivAya paddagalika vastunA ciMtanathI badhAne jAya che temAM jarApaNa zaMkA jevuM nathI. A AkAzI mArgamAM mAdevAjI mAtA pahele naMbare Ave che. temane koIpaNa janmamAM dharmanI prApti thaI nathI. ane mAdevAjInA bhavamAMja AkAzI mArga prApta thayo che. pAchalA janmanI Atmika kamANIvALA je cAlu manuSya jIvanamAM AkAzI mArga prApta karelA bharata mahArAja, DhaprahArI, cilAtiputra, elacIputra dareka kALamAM thayelA tIrthakara ane gautamasvAmIe pratibaMdhelA pannaro tApase Adi aneka jIva che. * * * * * * - A mArga vIra purUno che. A mArgamAM vira pue cAlelA che. kAyara mANasa vIra pune veza paherI vIra puruSanA hathIyArabAda te uparathI te eka zubha ke vIra purUSa jevo te dekhAze paNa jyAre laDAImAM kharAkharIne khela Avaze tyAre A vIra purUSane veza lenAra kAyarane prathama nAsavuM paDaze. tema prabhumArgano veza ane sAdhanArUpa hathIyAre panArA, vakhata ane lAyakAta AvyA pahelAM A mArgamAM praveza karanArAo meharaji sAthenA yuddhamAM kaI krodhano udaya thavAthI. krodhane hAthe. keImAnane hathe, keImAyA ane hAthe, kAI lebhane hAthe, koI rAgane hAthe, kaI daMSa irSAne hAthe, kaI kAmane hAthe, ane keAI mamatvane hAthe mAra khAdhA sivAya nahi rahe. dekhI.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, ane zuddha AtmasvarUpa pragaTa karavAne prabaLa utsAhavAna hoya che. teonI AtmAnI vizuddhi meLavavA mATenI pravRtti te yuvAnanA jevI hoya che. jema yuvAna potAnA zArIrika baLathI ane mAnasIka utsaL hathI hAthamAM lIdheluM kArya game tevAM vidane chatAM paDatuM na mUkatAM siddha kare che, tema ATalI nirmaLatA vALAne purUSArtha saphaLa thAya che, te prabhunA mArgamAM jeTalI pravRtti kare che teTalI pravRtti AtmAne nirmaLa karanArI hoya che, kamene toDanArI hoya che, kaSAyadine haThAvanArI hoya. che, ane nirvANanA mArga sanmukhanI AgaLa vadhAranArI hoya che. A vakhatame zuklapakSa kahe che. AmAM AtmacaMdra prakAza pragaTele. hiya che. Aja dharmane yauvana kALa che. AmAM pravRtti karanArA e kharekhara yuvAna che. ' ' (umaramAM vRddha manuSyo te bALakanA jevA che. teo paNa AgaLa vadhI zaktA nathI, temanAM sAdhane-hathIyAre zarIra InDiyAdi bALakanI mAphaka lAyakAta vinAnAM thayelAM hoya che, bALakamAM lAyakAta AvI nathI, A vRddhomAMthI lAyakAta AvIne cAlI gayelI hoya che. vakhatano upaga teo karI zakatA nathI. anubhavamAM, jJAnamAM ane vratamAM je vRddho che.te te lAyakAtavALA che ja. teonA viSaya pAyo zAMta thayelA hovAthI A mA mAM ghaNuM jhaDapathI cAlI zake che. jema viSaya kAcanI zAMti tema. A mArga vadhAre suMgaratA bharelo gaNAya che. jema ke vadhAre, vipakSa kavAya, vera virodha, vadhAre tema A mArga ghaNIja kaThINutAvALe mukelI bharelo gaNAya che. zuddha AtmAnuM ja lakSa rAkhI, upaganI jAgRti rAkhI, apramattapaNe akhaMDa pramANe A mArgamAM cAlavuM te
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ -makSanA najIkano mArga che. ane vividha prakAranI kriyAvALA zubha mArgamAM pravRtti karavI te dUrano lAMbo mArga che. kemake AtmAnI vizuddhino ane zubha pravRttine e be mArga eka sarakhA phaLadAyaka hoI zake nahi. vizuddhi karmanI nirjarA kare che tyAre zubha pravRti zubha karmane baMdhana kare che. vizuddhithI AtmA nirmaLa bane che tyAre zubha pravRttithI zubha karmane vadhAre thAya che. Ama sAmAnya rIte mArga ane mArgamAM cAlanArA saMbaMdhI vicAra karyA pachI AmAM kaTikA mArga kone kahevA ane vidugama mArgakone kaheve tene vicAra karavAmAM Ave che. saddagurUne samAgamameLavI, temanI pAsethI dharma sAMbhaLI, jaDacaitanyanI bhinnatAnuM jJAna grahaNa karI, zAstrone abhyAsa karI, bAra trane grahaNa karI, vividha praranI tapazcaryA karI, satpAtrAmAM dAna ApI, devanI pUjA karI tIrthayAtrAo karI, gurUnI sevA karI svAmI bhA one uddhAra karI sAna kSetramAM dhana kharacI, zrAvakanI agIyAra paDimAo vahana karI, namaskAra mahAmaMtranuM ArAdhanA karI, pAMca mahAvrato laI ghora 5rAha ane upasargo sahana karI, sUtrasiddhati bhaNI, bAla, lAna, tapasvI, sthavira ane jJAnInI vaiyAvacca karI, jJAna nAdimAM zakti anusAra pravRtti karavI te kaTikAnI gatino dhIme ane lAMbo mArga che. AmAM paNa apekSAo che. gRhanA mArga karatAM tyAgIone mArga ghaNe jhaDapathI AgaLa vadhI zakAya tevo che. eTale gRhastha dharma te kaTikAnI gati vALe mArga che ane tyAgIone mArga vihagama mArga je che, e ma apekSAe kahI zakAyabAkI vihagamagatino AkAzI mArga to AthI jude ja che. A banne mArgamAM kama che. eka pachI eka Dagale AgaLa vadhavAnuM che, chatAM gRhastha dharma karatAM tyAga dharma utAvaLe cAlanAre che.
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ tisAdhuno veza ane tenA upagaraNe pa hathIyAro paDavA chatAM teo aMdarakhAnethI hArI gayelA kAyara puruSo ja che. * AvA e AtmabhAnane jAgRta karAve tevA saddaguruno Azraya karI teo je rasto batAve te raste AjJAnci thaIne cAlavuM. pitAnuM DahApaNuM na karavuM. tethI temanI lAyakAtamAM vadhAro thaze ane te jJAnI gunI nizrAe ane AjJAmAM rahetA hovAthI, temanA kahevA pramANe ja vartana karatAM teonI saddagati thaze. ane anukame jJAnI puruSoe sevelo A mahAna pivitra mArga temanA hAthamAM paNa Avaze. A anukramavALA kaTikA gativALA mArga pravRtti karatAM eka vakhata evo paNa Avaze ke te mahAna punI mAphaka A AkAzI vihaMgamamAga mATe paNa lAyaka banaze ane AtmAnuM pUrNa svarupa pragaTa karI zakaze. itizrI tapAgacchiya gacchAdhipati zrImAn 'muktivijayagaNi ziSya AcArya mahArAjazrI vijayakamalasUrINAM ziSyena AcAryazrI vijayakezaramUriNA saMkalito susaMskArito Atmavizuddhi nAmaka graMthaH vikramiya saMvat ekonaviMzati satAvyazitisaMvatsare mArgazirSa zuklavato yAyAM bhAvanagara vaMdare 'samApta: lekhaka vAcakayoH zubhaMbhavatu.. # zAMnnittaH zAntiH .
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijaya malakezara graMthamAlA--devapuSpa 10 nAtavacAra ratnamALA. aInamaH lekhaka, zrImad AcArya mahArAjazrI vijayakezara sIdhajI pAvI prasiddha karanAra, zrI vijayasaLa kezara graMthamAlA taraphathI zA. bhIkhAbhAI maganalAla talATI, dehagAma. AvRtti 2 jI. saMvata 1983 3. BL dhI sUryaprakAza praunTiMga presamA paTela pI. ke. pAnakAranA nAkA mana 2100 sane 1926 mULacadabhAi trIkamalAle amadAvAda.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA.' A grathanu nAma nIti vicAra ratnamAlA rAkhavAmAM AvyuM che. nAma pramANe temAM kAMIka guNe paNa che. vividha prakAranI nIti vacano ane vicAra rUpi ratno temAM AvelAM che. A gratha kAMI svataMtra lakhAyela nathI paNa temAM AvelA vicAra saMgraha karAyelA che. mArAmAM eka prakAranI evI Teva che ke koI paNa pustaka vAMcatAM kAI upayogI bAbata Ave, pachI te vartanamAM mukavA yogya, ke samajavA lAyaka haya, te te upagI bAbate upara nIzAnI karate jau ane vAMcI rahyA bAda je vicAre ame gamyA hoya tevAM vAkyane saMgraha, paNa karI lauM chuM. vakhate mane kaI kaI zAMtinA vakhate uttama vicAre karyA hoya te paNa lakhI lau chuM tathA kAI kAI prasaMge uttama vicAravALA jJAnI puruSonI pAse beThA che ane temanI sAthe thatA nizcayo, teno sAra paNa noTamAM utArI lauchuM te pramANe thele vAkone saMgraha te A nIti vicAra ratnamAlA che. je avasare koI vyavahAranI upAdhithI mana avyavasthIta thai gayuM hoya ke mAnasika AdhipIDA karatI hoya te prasage A bukamAM lakhelAM vAkyomAMthI potAnI mAsIka vyAdhine lAgu paDe. tevAM ke paNa vAyarUpa davAne zodhI kahADI te darda upara A vAtanuM vAravAra manana karavApa davA lAgu pADavAmAM Ave to jarUra thoDA ja vakhatamAM te mAnasika upAdhirUpa vyAdhi zAMta thayA sivAya rahetI nathI. A vAtanI mane khAtrI thavAthIja A vicArone vyavahAramAM ratnanI upamA ApI che juo ratna sAthe A vAkayonI upamA ghaTI zake tevI nathI kAraNake ratna pAse hovA chatAM mananI upAdhi zAMta thatI nathI tyAre A vicAra ranathI te vicAravAnane zAMti maLe che. chatAM vyavahAramAM ratna uttama gaNAya che. tethI tevA prakAranuM nAma A vAyAne Apela che. uttama vAkapara vicAra karanArA ane te pramANe vartana karanArAo athavI.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipattinA prasagamAM AvAM suMdara vAkyothI dIlAse meLavanArAo tevA viSama prasagamAM paNa aDaga rahI vipattine pAra pAmelA che, tevA aneka suMdaravAvALo A laghugraMtha che. mArA jevA bIjA aneka manuSyane AvAM suMdara vAkyone lAbha maLe ane temanA duHkhI jIvanane dilAso maLe, temanA hRdayane zAMti maLe A IrAdAthI te vAkyanA judA judo saMgraha eka karI prajAnI samaTA mukavAmAM Avyo che. temAM nItinAM aneka vAryo che. kartavyamAM preraNa karanAra vividha prakAranAM vacana che. Atma jAgRti ApanAra vacanAmRtone paNuM saMgraha che koI paNa dharma-- pALanArane cheDe paNa virodha na Ave tevAM vAkyono saMgraha che. AmAM matapathanA AgrahanI vAtaja nathI paNa sAmAnya rIte sarvane lAgu paDe, zAMti Ape, kartavya tarapha prere, Atma svarUpanI jAgRti Ape, sama-- bhAvamAM vadhAro kare tevAM vAkyo AvelAM che, A vAkyo ekavAra vAMcI laI je je potAne lAgu paDe tevAM (Aya te te vApara nizAnI karI, savAramAM te vAkya vAMcI tenA upara manana karavAnI Teva rAkhavAmAM Avaze te sAro phAyado thavA saMbhava che. athavA potAne upagI vAkyane pATha divasamAM ekavAra vicArapUrvaka karavAthI lAMbe vakhate tenA dAha saMskAro paDavA sAthe manamAM sA. sudhAre thavA saMbhava che. eka eka zIkhAmaNa mATe lAkha lAkha rUpiyAnI kImata mANasoe ApelI che tevI vAte zAstromAM vAMcavAmAM Ave che. ane tevA viSama prasage te zikhAmaNoe mahAna phAyadA karelA ane jIvana bacAvavA sudhInA upakAra karelA che tevAM vAkyone samuha manune upayogI thAya temAM jarApaNa navAIne Azcarya jevuM nathI. A pustakamAM eka hajAra vAkyothI paNa vadhAre vAhano saMgraha thayela che te vAMcIne vAMcanAra ane lakhanAra bannene zAMti prApta thAo. la, pa. kezaravijayajI gaNi, saMvata 173 mAgazara suda 11
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjI AvRtti saMbadhe be bAla. A bIjI AvRtti ghaNAM varSa prasiddha thAya che. AvuM upayogI pustaka lekemAM vadhAre pracAra thavA pAmyuM nathI tenuM kAraNa, jAhera abaranA phelAvAne abhAva eja che. game te darzanavALAe jyAre A pustaka vAMce che. tyAre teo te pustaka pitAnA ja saMpradAyanuM hoya tema mAne che. tema mAnavAmAM kAraNa paNa che ke, temAM ApelAM vacanAmRta sArvajanika che, ane pravRtti karavAmAM upayogI thAya tevAM che. tethI teo tarataja A pustakanI mAgaNI kare che. mATe A pustakanI bIjI AvRtti chapAvavAnI jarUra paDI che. A puratakamAM AgaLathI grAhaka tarike bhAvanagaranA gAMdhI. jamanAdAsa amaracaMda purata 100) zA. amIcaMda DAhyAbhAI ra5) zeTha motIlAla juThAbhAI ,, 50) ' tathA madada tarike bAlapuravALA zeTha hoMsIlAla pAnAcaMdanA putra -sukhalAlanAM saubhAgyavaMtAM patni bahena. dhannAbAIe pacIza rUpi ApyA che. la, zA. bhIkhAbhAI maganalAla talATI. saMvata. 1983 kArataka vada 6.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ uanamaH nItivicAra ratnamALA. prathamamALA. naM. 1. 1 khAnapAnamAM viveka rAkhavAthI janmane nabaLo bAMdho paNa sudhArI zakAya che, AvaradAnI derI laMbAvAya che. ane roganI utpatinI saMkhyAmAM ghaTADe karI zakAya che. - 2 keLavaNInA abhyAsanI madadathI mAnasika zaktine tIvra ane vikAzIta karI zakAya che. 3 saMkaTa ane duHkhanAM pratyakSa kAraNe ApaNuM kartavyoja che. 4 ApaNuM cAritra sudhAravA tathA keLavavA, ane uttama prakArano svabhAva banAvavAmAM, tathA ApaNuM jIvana sukhI karavAmAM, ApaNI manovRttio ghaNe bhAge kAraNabhUta che. 5 IcchAnuM svarUpa cAre taraphathI judA judA lehacuMbakathI vITAcelA loDhAnA kakaDA samAna che, ane tethI te baLavAna sattA tarapha khecAya che. IchAnI sthIti pavanacakkInA jevI che tene potAnI mAhIti hetI nathI. arthAta IcchA vakhate AtmabhAna hetuM nathI. 6 pUrvajanmanA saMskAra ane A janmanA AjubAjunA saMge e bannene laIne atyAranI ApaNuM sthItinuM svarUpa baneluM hoya che. 7 sArA ke naThArA manoratho IcchA upara bhAre asara kare che, - tema IcchA paNa tenA upara asara karavAnI zakti dharAve che.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 sukha duHkhano AdhAra mananI sthIti upara raheluM che, bAharanA saMyogane ApaNuM mananI rUcIne anukula banAvavAnI kozIza karavA karatAM, ApaNuM manane bAhya sthItine anukuLa banAvavAne abhyAsa pADe, e sukha prAptinuM rahasya che. 9 sukha duHkhanuM kAraNa mana nathI paNa padArtho che ema jeo mAne che, temAM spardhAnuM jora vadhAre hoya che. teo zAstrIyazodhakhoLane AdhAre majazekhanA sAdhanamAM vadhAre karatA rahe che, ane duHkhanA prasaMgomAM ghaTADo karatA rahe che. AvA saMyogamAM rahelA leke sukha prAptine mATe mana ane svabhAvane amuka prakAranuM vaLaNa ApavAne badale bAhya sthItimAM sudhAro karavAne pratyana kare che, paNa e temanI bhUlanuM bhayaMkara pariNAma ekIvakhate atyAranI jAdavAsthalIrUpe pragaTa thAya che. 10 lAkho rUpiyAnI AvakavALI jAgIra maLatAM je sukha thAya che, tenA karatAM vastu sthItinI ujaLI tathA sukhakara bAju jovAnI TevathI vadhAre sukha maLe che. je manu dareka vastumAMthI sArUja juve che, temane mAthe game tevI Aphata AvI paDe chatAM temane sukhazAMti ke dilAso maLyA vinA raheto nathI. AnaMdi-hasamukho svabhAva, tathA harakeI bAbatanI ujaLI tathA AzAbharI bAju tarapha jovAnI Teva, e jIMdagInA upabhoganuM moTuM sAdhana che. 11 zarIra tathA mana bane nirAmaya hovAM e sukhanI ucca avasthA manAya che, paNa mananI nirAmayatAne AdhAra ghaNe khare zarIranI nirAmayatA upara rahele che. 12 je rIvAje prajAnI sukhAkArIne lAbhakArI hoya, athavA
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ -nukazAna pahoMce tevA nahoya, te rIvAjone uttejana ApavAmAM je dezamAM sattAno upayoga karavAmAM Ave che, te dezane bhAgyazALI samaja. 13 ugatuM jhADa jema vALyuM hoya tema vaLe che, tevI rIte kumaLI vayamAM jevI Teva pADavI hoya tevI pADI zakAya che. 14 pahelI avasthAnI nAnI bhUle pariNAme bhAre nukazAna kare che. 15 je vyavahAranuM cogya hadamAM kareluM sevana nirdoSa hitAvaha -ane prazasanIya hoya che. tenI ja hada oLagI javAthI ghaNuMnAM AyuSya khaMDita thayelAM najare dekhAya che. 16 AregyatA TakAvI rAkhavA mATe mananI daDhatAnA TekAnI khAsa jarUra che. puratuM kAmakAja eja ApaNI AregyatAnI dararojanI kaTI tathA hamezanuM abhaya patra che. 17 je mANasenA rege asAdhya gaNAya che, tevA kAyamanA daradIone paNa udyogapUrNa ane kriyAzakta jIvana gALavAnI Teva pADavAmAM Ave ane pitAnA daro vicAra karI pitAnA manane udvigna karavAno temane avakAza ApavAmAM na Ave te, barAbara aradhA daradIo sAjA thaI jAya ema huM khAtrIthI kahuM chuM. 18 mananI nabaLAI, nirUtsAhIpaNuM, tathA udyogane tAbe thavAnI TevanA jevI atyata hAnIkAraka bIjI kaI Teva nathI. - 19 mananI dRDhatA e jIvananuM satva che. ane IcchAbaLa e magaja ane jJAnataMtu mAraphate zarIra upara baLavAna sattA bhogave che. 20 hamezA keIpaNa upayogI kAma dhadhAmAM rokAyelA rahevAnI Teva, strI purUSa banenI sukha saMpatti mATe avazya jarUranI che. jenuM
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 jIvana Azaya vinAnuM ane narUghamI hAya che, temanA jevA du:khA manuSyA bhAgyeja maLI Avaze. 21 ALasa sarvane eka sarakhI rIte patita karanAra durguNa che, ALase kadI paNa duniyAmAM nizAna toDIne nAmanA meLavI nathI. loDhuM jema kATathI khavAya che . tema zarIra ALasathI khavAya che. ALasa meAjo che. ALasa eka upadrava che. kAmanA dhasArA karatAM ALasanA dhasArAthI, jIdagI, jaladIthI dhasAi jAya che. 22 jemAM utsAhanI vRddhi karanArA tathAciMtAthI mukta rAkhavAne guNa rahelA hAya, tevA kAma dhaMdhAmAM ke pravRttimAM niyamita rIte macyA rahI jIvana purUM karavuM, eja vananI ucca dazA che. AvuM jIva bhAgavanArA viralA hAya che. 23 dhIra prakRtivAlA purUSA jyAre mAthe Aphata AvI paDe che tyAre, kharA mardanI mAphaka bAhAdurIthI tenI sAthe bAtha bhIDavAtaiyAra thai jAya che. tema karavAthI temanAmAM Atma avabhananA guNa jAgRta thAya che tathA temanI zrama karavAnI tathA sahana karavAnI zakti sajIvana thAya che. 24 ApaNe ApaNI vRttie zuddha ane pavitra rAkhIe, judI judI bAbatAmAM anyanuM hita dharAvatAM zIkhIe, ane udyogamAM macyA rahevAnI Teva pADIe, te jIvanane aMge je nirAzA tathA uddega rahelA che, tenuM paNa nivAraNa karI zakIe. 25 AphatamAM AvI paDelA mANaseAne peAtAnAthI vadhAre saMkTa bhAgavanArA mANasAnI sthItine vicAra karatAM dilAsA maLe che, ane temane potAnA du.khanA visAreA paDe che. AvI Teva ghaNI upayAgI che.
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 viveka pUrvaka agamacetInA upAye levA, te phatehamada jIvananuM mukhya lakSaNa che, paNa jo vivekathI vartavAmAM na Ave teA, eja guNa dveSa rUpa thaI paDe che. bhAvI saMkaTanI AgaLathI kalpanA karIne ghaNA mANasA peAtAnA manane saMtApa kare che; eTaluja nahiM, puN je saMkaTa kadI AvavAnAM nathI, temanA bhayanI kalpanA vaDe te manane vyagra, karIche. agamacetInA guNAnA durUpayAga karI Dagale Dagale -aniSTa kalpanA karyAM karavI, e manuSyanI sthIti kharekhara vyApAtra che. 27 atizaya madyapAna ane viSaya lapaSTapaNAthI tadurastIne -nAza thAya che, AyuSya Tu thAya che. 28 ALasa, jugAra ane pucchaMda e sukhasaMpattine nAza kareche. 29 duSTa svabhAva, svArya parAyaNatA ane chA~, e mitratAne bhaMga kare che, tathA virezadha ane abhAva utpanna kare che. 30 chaLa kapaTa, dagalabAjI, jora julama ane baLAtkAranA mArga grahaNa karavAthI, temaja anyanA hakAnI avagaNanA karavAthI, kAyadA ke leAkamata mAraphate zikSA maLyA sivAya rahetI nathI. 31 sadAcaraNane mArga sukhanI prApti karAvI Ape che, ane durAcAra, pariNAme duHkhanA bheTA karAve che. 32 nivamI ane ALasamAM AgaTa gumAvelu jIvana, jAte nirasa ane kaTALA bhareluM thai paDe che; eTaluja nahIM paNa ApaNI saghaLI -zaktione hitakArI mArge vALavAthI je AnaMda pragaTa thAya che, tenAthI ApaNane menasIba rAkhe che. 33 ahakArI mANusanA tarapha kAI paNa mANasa dilaseAjI khatAvavAnI darakAra karatuM nathI.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 udyama, kartavyaparAyaNatA ane sArAM AcaraNa, e traNa carasthAyI sukhanAM Avazyaka aMga che. 35 durAcArathI maLato AnaMda kSaNa bhagura yAne azAzvata che, tathA ghaNI vakhata te potAnI pAchaLa kaleza, nabaLAI ane pazcAtApane vAraso mukato jAya che. 36 sukhanA sarva aMgamAM saddavartana je sarasAI bhagave che, tenuM kAraNa eTaluMja che ke te kSaNika sukhathI nahi lebhAta, dIrdha draSTI vAparI sAcA ane lAMbI mukta Take evA zuddha sukhanA mArganuM darzana karAve che. * 37 popakArI lAgaNIone ApaNAmAM vikAza thavAthI svArthaniTa ane huMpada bharelI citAo dUra haDI jAya che ane ApaNuM jIvananI daSTI maryAdA vadhAre bahoLI vistRta thAya che. 38 jema ApaNe svArtha ocho zodhIe chIe, tema ApaNI raheNuM vadhAre niyamasara thAya che. niHsvAthI jIvana durgaNano nAza kare che, lAlasAo dura kare che, manane daDha kare che ane haidyane unna-- timAM ANI, temAM vadhAre ucca vicArano saMcAra kare che. 39 jIvanane sukhI banAvavAmAM buddhi karatAM sArAM lakSaNono hAtha vadhAre hoya che. 40 epeTApaNAne durgaNa ApaNAmAM dAkhala thato aTakAvavAnI, tathA svArtha parAyaNatAnI vadhatI jatI kuTeva aTakAvavA bahuja kALajI rAkhavI. 41 pAtra apAtranI tapAsa karyA vinA vagara vicAryuM puNyadAna karavAthI, jana samAjane bhAre nuksAna thAya che. majabuta bAMdhAvALAne. bhikSAthI pura kherAka maLavAthI, mahenata karavAnI ke dhaMdhe vaLagavAnI
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ guraja rahetI nathI, tethI temane Atma avalaMbana guNu nAza pAme che, teo ezIkarA, ALasu ane avicArI thai jAya che, ALasa ane avicArane uttejana maLe che, anudyamI bhIkhArIne kALa khaTapaTTamAM jAya che, te vargamAMthI sAdhAraNa gunhA karanAra mANasA utpanna thAya che, AvAgene bhikSA ApavI te peAtAnA kharace gunhegAra maMDaLI ubhI karavA jevuM che, jenuM vartana samAjanI unnati karavAmAM sahAya bhUta thai paDe teneja pApakAra karavA joIe. 42 asthAne ane aghaTita rIte tathA pramANa vagaranI yA dekhADavAthI duniyA upara jeTalA apakAra thAya che, teTaleA khIjA kazAthI thatA nathI. bahAra dekhAI AvatA saMkaTanI ApaNI dhyAvRtti upara bhAre asara thAya che, tethI tenuM duHkha dUra karavA ApaNe ekadama kamara kasIne taiyAra thaIe chIe, te vakhate eTale! vicAra karavA paNa ceAlatA nathI ke, ApaNA kRtyanAM dekhAtAM ane pratyakSa pariNAma karatAM, chupAM ane parAkSa pariNAma vadhAre vizALa ane dUragAmI hAya che. nAnA anarthane TALavA jatAM khIje nahi dhArele anartha ojI khAjuethI chupIrIte DAku zu kare che, ane tenI mAThI asara vadhAre vizALa ane baheALA vistAramAM thAya che. 43 je mA bApa bALakane atyata lADalaDAvI tene svacchaMda paNe vartavA de che, vAMka AvyA chatAM paNa koi paNa jAtanI zikSA karatAM acakAya che, athavA je mAMge te lAvI ApI tenuM mana na dubhAya tenI kALajI rAkhe che, te peAtAnA bALakanA mATe duHkhI jIvanane pAye taiyAra kare che. 44 vastusthItinuM kharUM svarUpa samajavu, ane vikArI panA zaktinA derAyA dArAvuM nahi, A e vAto hamezAM dhyAnamAM rAkhavI.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 kara kara karavI, mita vyayI thavuM, niraMtara udyamamAM pravRtta rahevuM, vacana pALavAmAM niyamitapaNa jALavavuM, ane bhaviSyano vicAra karI agamacetI rAkhavI, eTalA guNa hAlanA jamAnAmAM sudharelI prajAonI nIti sabadhI bhAvanAmAM agrasthAna bhogave che. 46 hAlano sudhAro udyoganA jamAnAno che, ane kene rUcatI nItinI bhAvanAnuM svarUpa nakkI karavAmAM udyama viSayIka khAsI te sauthI vadhAre sattA bhogave che. udyogane jamAne udyogane prAdhAnya padaApe che, ane nItinuM dhoraNa udyoga vipayika Tevane anusaratuM thatuM jAya che. 47 rAjanItinI kharI kaLA, je lake bolatA hoya che temanuM sAMbhaLavAmAM rahelI nathI, paNa je leke nathI bolatA temanI IcchA samajavAmAM rahelI che. 48 dezanA rAjavahIvaTanA nyAyIpaNuM upathI bahAranA lokenI AsthA ochI thAya, tethI dezane jeTaluM nukazAna che teTalu nukazAna bIjA kazAthI thatuM nathI. 49 manuSyane je aneka vyavahAramAM pravRtta thavAnuM che, temAM piotAnI cAlacalagatane keLavavAnuM arthAta pitAnAM lakSaNa ghaDavAnuM kAma sauthI vizeSa upayogI che. te kAmamAM saphala thavA mATe potAnA svabhAva ane manovRttinuM zAMta ane kALajIpUrvaka nirIkSaNa karavAnI khAsa AvazyakatA che. 50 manuSya jema pitAnA durguNothI ajANyA rahevuM joItuM nathI, tema pitAnA saddaguNothI aMjAI paNa javuM nahiM. 51 zArIrika saMpatti upara manuSyanuM jeTaluM calaNa cAlI zake
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, teTaluM calaNa ane teTalIja sattA, te pitAnA cAritra upara paNa bhogavI zake che. para je mANasa saMyamazIla ke asaMyamazIla, niyamita ke anivyamita jIvana gALato haze, pathya ke apaccha rAka lete haze, nabaLA avayane majabuta banAvavA kasarata karate haze, ALasake durAcAramAM mao rahete haze, ane jeTalA pramANamAM gajA uparAMta avaLe raste mahenata karatA haze, teTalA pramANamAM tenI zArIrika saMpatti upara, tenA AyuSyanI maryAdA upara, zarIramAM roga thavAnI saMbhAvanA upara, sArI ke mAThI asara thayA vinA raheze nahi. 53 madyapAna tathA bIjA viSaya bhegenu amaryAda paNe sevana karavAthI, temanA upabhoga mATenI tRSNa atyaMta utkaTa ane baliSTa thaI jAya che ane mANasa Akhare tene gulAma thaI rahe che. jenA upara mANasane vizeSa bhAva hoya che, je vastu vizeSa AnaMda Ape - che, teja AgaLa jatAM pradhAna pada bhogave che. 54 baLavAna manovRttinA sAmarthya uparaja manuSyanA vartanane AdhAra rahelo che. jenI manovRtti duSita ke duSTa nathI hotI teneja khare bhAgyazALI gaNa joIe. 55 vaye pahoMcatAM manevikAra zAMta paDatA jAya che, tenA vega ane jussAmA ghaTADe thatuM jAya che. paNa tenI AdatA-Te daDha ane baLavAna thatI jAya che. A uparathI chavane sukhI banAve tevI Teva pADavI ane vRttione ISTa valaNe vALavI e bAlyAvasthAnuM mukhya kartavya che. 56 bAlyAvasthA sukhamaya nivaDe tevI zIkSake kAzIza karavAnI jarUra che. pukhta umarane lAyakanA viSayo bAlyAvasthAmAM zIkhavADa
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 vAmAM Ave che te bejArUpa thaI paDechatAM tenAM bIjo bAlyAvasthAmAM vAvavAnI jarUra che. 57 viya bhogonI pasaMdagI karatI vakhate e niyama khAsa lakSamAM rAkhavo, ke viSayone upabhoga evI rIte kare che tethI bhaviSyanAM sukha ke AnaMdanA upabhogane bAghA kartA thaI paDe nahiM. 58 je mANasa yuvAvasthAmAM atyaMta madyapAna, viSayAzakti, jugAra, uDAupaNuM, svecchAcAra vigere durguNenA sevanamAM sukha ane AnaMda mAne che, tene janmAre kharAba thayA sivAya raheto nathI. - 59 vAMcanane zekha AnaMdanAM dvAra khullA mukavAnI mahAna, sattA gharAve che. maMdavADa ane nabaLAIne lIdhe ekAMta vAsamAM saDatA AjArInA manane rajana karavAnuM te mukhya sAdhana che. nidrA vagaranI rAtrInA zanya piherane te prakAzIta kare che. manamAM sukhadAyi vicArono saMcAra kare che. viSAda ane glAnI maTADe che. kriyAmAM azakta athavA vyavasAyI jIvananA kAma vagaranA avakAzane aMge rahelI becenIne te khaseDe che. kAMI nahIMtA thoDA vakhatane mATe paNa manuSyanI phikara citAno nAza kare che. A vAMcananA zekhanuM viveka pUrvaka piSaNa karavAmAM Ave te cAritra keLavavAnuM vicArane umadA ane vyavasthita banAvavAnuM te atyaMta baLavAna sAghena thaI zake che. vAMcanane zokha bIjI jAtanA AnaMdane paNa puSTI Ape che. jJAnanI maryAdA vistRta thAya che. sahAnubhAvanI tathA guNanI kadara karavAnI vRtti tethI baLavAna thAya che. sobata, pravAsa, kaLA, kauzalya ItyAdi mAraphate maLatA AnaMdamAM ane saMsAra rUpI nATya bhUmI upara banatA aneka banAvomAM hita dharAvatA zIkhavAnA guNemAM besumAra sudhAre vAMcanathI thAya che.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 bacapaNathI vAMcana upara rUcI thavI te bALa zikSaNanuM umadA phaLa che, paNa je vAMcananA zekhanI sAthe jJAna saMpAdana karavAne zekha utpanna thAya. temaja khAsa eka viSaya upara cittanI ekAgratA karavAnI Teva paDe, tathA avalena karavAnI zakti Ave, te te ghaNo ja phAyado thAya. 61 ghaNu vakhata eka jAtane zekha bIjI jAtanA AnaMdane mArga baMdha kare che, bIjI jAtanA AnaMda meLavavAnI zaktine nAza kare che, cAritra upara mAThI asara kare che, dAkhalA tarIke novela kathAo vAMcavAnI Teva paDavAthI umadA sAhitya uparanI rUcI naSTa. thAya che, A halakA sAhityamAM macyA rahevAthI rasajJatA naSTa thAya che, eka prakAranA zekha bIjI jAtanA zAkhano piAka have joIe. kara pahelAnI keLavaNane evo uddeza hatuM ke, manane keLavIne tathA aMkuzamAM rAkhIne IcchAbaLa vadhAravuM, sukhanI upekSA karIne duHkha sahana karavAno abhyAsa pADa, svAbhAvika rUcio tathA vRttione aMkuzamAM rAkhavI, kAmanAonI sattA ane saMkhyAmAM ghaTADe karyA javuM, bahAranA padArthonI garaja rAkhyA sivAya nirvAha calAvI levAne mAhAvare pADa ane ekadara rIte Atmonnatine ja parama prAptavya gaNavuM evuM zikSaNa apAtu hatuM. 63 pahelA prakAranI keLavaNuM IcchAone keLave che ane bIjA prakAranI keLavaNI manane keLave che. hAlanI keLavaNI pahelA prakAranI che. jJAna ane nItine, IcchAnA viSaya banAvavA e hAlanI paddhatine mukhya uddeza che. - 64 zarIra baLamAM purUSathI utaratI jaNAtI strIo, mananA. baLamAM ane sahanazIlatAmAM purUSonA karatAM caDIyAtI jaNAya che.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 nItinI ane zikSaNanI paddhatiomAM mananA baLane pipavA "upara vizeSa lakSa atyAre ApavAmAM Avatu nathI. bacapaNathI ja AtmamaMyama ane svArtha tyAganA guNa prApta karavA, ane ekAgra cittathI niyamitapaNe utsAha pUrvaka kAme vaLagavAnI Teva pADavI, enA jevuM bIjuM hitakArI eke zikSaNa nathI. 66 zukAnanA aMkuzamAM nahi rahenAruM vahANa, pavana ane bharatInI anukuLatA chatA paNa, sahIsalAmata dhArele badare pahoMcatuM nathI, tevI ja rIte mANane svabhAva game eTale mAyALu, premALa ane pavitra haze paNa, je tenA upara AtmasaMyamano aMkuza nahi hoya ane te manovikAranA AvezamAM Ama tema ghasaDaI jato haze to tenAthI koI divasa uttama kArya banI zakanAra nathI. 67 keTalAka eka mANasoe potAnA manovikArane svachadapaNe vartavA dIdhelA hovAthI, temanI manovRttio eTalI badhI bhraSTa ane baliSTa thaI gayelI hoya che, tathA sanmArge doravAnI vRttio eTalI badhI nirbaLa thaI gayelI hoya che ke temanA svabhAvamAM koIpaNa upAyathI sudhAro thaI zakavAno nathI, ema nizcaya mANasane thAya che. 68 bIjAnA svacchada vyavahAra karatAM, ApaNuM pitAne sva"da vyavahAra vadhAre hAnI kartA che. 69 kAInA upara hukama calAvo tenA karatAM, ApaNe koInA hukamamAM rahevAnuM na thAya e pasaMda karavA lAgyA che. 7bIjAne aMkuzamAM rAkhavAnI IcchA rAkhavI, tenA karatAM pitAnI jAtane aMkuzamAM rAkhavI te vadhAre sAruM che. 71 pitAnA AtmA upara prIti rAkhavI e pApa nathI paNa, potAnI upekSA karavI enA jevuM bIjuM pApa nathI.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 72 manevikAranA dAsa thavuM tenA jevuM eke daiva nathI. 73 je mANasa potAnI jAtane kAjImAM rAkhI zakatA nathI, te khIjAne uparI zI rIte thaI zakavAnA ? 74 je peAtAnA manapara jIta meLave che te AkhA jagatane vaza karI zake che. je peAtAne vaza karI zakatA nathI, te khIjAne vaza thAya che. 75 krodhamAM varasAda jevA guNa rahelA che, te jenI sAthe aphalAya che tene kAMI thatuM nathI, paNa pAte chinnabhinna thaI jAya che. krodhI mANasa sAmAneA parAbhava karavA jatAM peteija hArakhAI pAchA paDe che. 76 DAhyA mANase haMmezAM zAta vRttinuMja sevana karavuM, peAtAnI vRttione bahekI javA na devI. 77 sadguNI ke durguNI thavuM te ApaNA peAtAnA hAthanI vAta che.khIjI badhI vAteA prAraUAdhina che. 78 peAtAne nukazAna thavAmAM kadAca kAI bAhya nimitta haze, paNa kharI rIte tenuM mULa kAraNa peAtAnI duSTa vRttieja che. khIjAne kAMi levA devA nathI. 79 luhAra leADhAne TIpIne temaja seAnI seAnAne TIpI ke epIne tenA sArA dhATa khanAvavAnI jeTalI kALajI rAkhe che, teTalI kALajI tamArA AtmAne unnata karavA mATe paNa tame rAkhatA nathI e keTalI zaramanI vAta che ? 80 kAmaLa pANInA mArAthI jyAre paththara paNa ghasAi jAya che, teA pachI ApaNA haya tathA manane maLa ApaNe kema dhasIkedUra karI na zakIe ?
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. 81 viSaya lapaTa ane vyasanI mANase pazu karatAM paNa halakAM che. dehane durUpayoga, ati upayoga ane anAdara thAya, tyAre Adhi, vyAdhi, tene gherI le ane asahya yAtanA bhogavavI paDe temAM kene doSa ? pitAno ja. 82 saMtoSI svabhAvavALAnAM zarIra rUSTa puSTa hoya che, paNa baLelA svabhAvavALAnAM zarIra sukalakaDI jevAM hoya che. citAvALA, IrSALa ane asaMtoSInA zarIre lohI caDatuM nathI. 83 chokarAne chAno rAkhavA mATe keTalIka mAtAe, e vAdya Avyo ! e ghoghara Avyo ! e bAu Avyu ! ItyAdi kahI bIvarAvanArI mAtAoe yAda rAkhavuM ke tethI chokarAM kAyama mATe bIkaNa thaI jAya che, eTaluM ja nahi paNa keTalIka vakhata temAMthI gabhIra pariNAmo nIpaje che. 84 ghaNuM kharA madavADanuM mULa kAraNa ajIrNa vikAra hoya che. hamezAM jaTharAgni uparAMta bojo nAkhavAthI, aneka jAtanA roganAM bIja ropAya che. alpa AhArathI zarIra halaku rahe che. mana paNa kRrtivALu thAya che. ati AhArathI zarIra bhAre lAge che, ItiomAM jaDatA Ave che ane buddhi paNa kahyuM karatI nathI. eka tarapha duniyAnA tamAma rogo ane bIjI tarapha ajIrNa vikArathI thatA rogonuM pramANu sarakhu Ave che. 85 rasanA upabhegathI thatA AnaMda kSaNika che, ane pariNAme hAnikAraka che. taravAra karatAM svAIdiye manuSyanA ghaNuM bheguM lIdhA che. svAda ocho kare ane jIvanane bacAve. saghaLAM baDa karatAM haijarInAM baMDa vizeSa bhayaMkara che. sAdo ane mAphakasarane khorAka lyo. hojarI purepurI bharelI hoya che tyAre magaja barAbara kAma karI zakta
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 nathI. A kAraNathI ja upavAsano divasa dharmakriyA mATe yogya manAcelo dekhAya che. 86 Adhi, vyAdhi, kalaha, bakabakATa ane vinA prayojane mAra sahana kare e saghaLuM eka sthaLe dekhavAmAM Ave che ? ema mane je koI prazna kare te huM tene uttara eTale ja ApuM ke jyAM AgaLa leke ekaThA thaI dArU pIve che tyAM te sarva hoya che. 87 madyapAna sevanathI mANasa nirdhana thAya che. madyapAnane aMge rahelA anarthamAM A sauthI najIvo anartha che paNa mane lIdhe mANasa pazu karatAM paNa nIca bane che. tene moTI Aphato. AvI paDe che te teNe jAte mAMgI lIdhelI hoya che. mAMthI vadhAre bIvAnuM kAraNa e che ke tenuM kharU svarUpa atyaMta bhayaMkara chatAM bahArathI te ghaNuMja meka lAge che. madyapAnanA sevanathI becenI dUra thaI utsAhI thavAze, evA khoTA khyAlathI aneka mANase khuvAra thayA che, ane thAya che. madyapAna zarIra saMpattinI hAnI kare che. madyapAna karanAranAranA AyuSya madyapAna nahiM karanAra karatAM ghaNuM eAchAM hoya che. mAnasika saMpattinI paNa hAnI thAya che, zAnta ane susta mANasa paNa madyapAnathI takarArI ane TaTAra thAya che. tenI viSaya itio amaryAdita thAya che. 88 komaLa ane sugaMdhIdAra puSpa to mAthA upara dhAraNa karavA ja gaNAya, te kAMI pagataLe kacarI na nakhAya. tema A zarIranuM divya maMdira banAvavuM e ApaNuM maracha ane sattAnI vAta che. 89 parizrama-mahenata e sarve muzkelIono parAbhava kare che. geca pazcima jAte ja AnaMdarUpe che. ALasa e zarIrano kATa che. loDhuM kaTathI jema khavAI jAya che, tema zarIra ALasathI khavAya che.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 divase kAma karanArane rAtre zAMta ane gADha nidrA Ave che. ghaNI javAbadArI ane jajALAvALA mANasa ughathI enasI rahe che. divasa je sArI rIte kAmamAM gALavAmAM Ave te rAtre nidrA ApoApa ApaNI sevAmAM hAjara thAya che. auSadhanI madada vaDe. kRtrIma udya lAvavI e ghaNu jokhama bharelu che, enI lAlacamAM kadI phasAvuM nahi. ApaNuM AcaraNa vyavasthita rAkhIzuM to thoDIvAramAM pUrvanI mAphaka nidrA AvyA karaze. ugha zarIra ane manane bojo ocho kare che. 91 vizrAMti levAnA vakhatamAM paNa ApaNe je duniyAdArInA saMkaTa, jajALA, duHkha ane musIbatano ja vicAra karyA karIe, maga-- jane vizrAnti na ApIe, to te kALa kAma karavA karatAM paNa vadhAre kaTALA bharele ApaNane lAgaze. evI vizrAti karatAM kAma hajAra darajaje sArU che. 90 divasanI sapta majurIthI zarIra ane mana jeTalAM ghasAya che, te karatAM rAtre kaTALA bharelA vicAromAM jAgatA paDI rahevAthI banene vadhAre ghasAre paDe che.. 93 ApaNe ApaNA manane zuddha ane AnaMdadAyaka vicAramAM rakavuM joIe, athavA vartamAna kALanI sAthe jene saMbadha nathI evI purAtanI kALanI kaI kathA, zaurya ke pravAsanI vArtA, uttama jIvanacaritra ityAdi vAMcavAmAM manane rokavAthI nityanI jaMjALAnuM vismaraNa rAtre thaI zakaze. A prasaMge kalpanAnI pAMkha upara besI anaMta deza kALanA pradezamAM methI uDyA karavAthI prastuta kAmanI dugdhAenuM vismaraNa thaI mana, AnaMdamAM magna thaze. vaLI Agraha pUrvaka paramAtmAnuM smaraNa karavAmAM manane joDavAmAM Ave to ghaNIja DIvAramAM ugha AvI jaze.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 94 rAtrinA samaya divasa karatAM vadhAre ramaNIya ane vizrAntidAyaka hAi, divya vicArane pASaka che. purAtana kALamAM je rUSI, mahIM, mahAtmAoe paramAtmAnA sAkSAtkAra meLavelA hatA, tesUryanA pracaMDa tejasvI prakAzamAM nahiM paNa rAtrInA zAMtipra pradezamAMja meLavyA hatA. 95 pApI ane ajJAnI hoya temaneja mRtyune Dara heAya che, paNa punyAzALI ke jJAnIne mRtyu e magalIka pramaga jevu AdaraNIya lAge che. 96 je manuSya uttama jIvana gALe che te deva samAna thaI zake che ane je manuSya adhama jIvana gALe che te pazu samAna thaI jAya che. 97 AhAra, nindrA, bhaya, ane maithuna e cAra, manuSya ane pazumAM samAna che emAM je racyApacyA rahe te pazuja che. paNa je satya, sauca, ahiMsA, Arjava, iMdriyadamana, zAnti, bhakti, jJAna, virakti vigere dharmanAM lakSaNarUpa manAtA daivI guNAnuM anusaraNa kare che te devaja che. 89 svarganAM alAkika sukhanA anubhava karave, ke narakanI yAtanAo bhAgavavI, e banne vAtA ApaNA hAthamAM che. jo manuSya duSTa ke tiraskArane pAtra nivaDe te temA peAtAneAja grupa che, 99 kumaLu jhADa jema vALIe tema vaLe che tema bALakAnA aMtaHkaraNa upara kevA saMskAra pADavA te khAkhatamAM mA Ape tathA zikSake khAsa kALajI rAkhavI ghaTe che. 100 khALakA jemanI sAthe vizeSa rahetAM hAya che, temanI asara temanAM cAritra upara vizeSa paDe che. khALaka sAmAne jevAM dekhe tevAM thatAM zIkhe che; mATe mAbApa, tathA zikSaka upara bALakane keLavavAnI moTI javAbadArI rahelI che.. 2
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 bALakonAM mana korA kAgaLa jevAM che tethI tenA upara je lakhavA dhArIe te lakhI zakAya che, paNa ekavAra lakhyuM te vajalepa jevuM thaI jAya che, mATe tenA upara je lakhavuM te saMpUrNa vicAra karIne ja lakhavuM joIe. 102 bALAne upadeza karIe, tenA karatAM ApaNuM vartananI temanA upara vadhAre uDI chApa paDe che. AthI karIne jemanA vartananA saMskAra, bALakanA upara paDavAno saMbhava hoya temaNe potAnuM vartana ucA prakAranuM rAkhavuM joIe. 103 purUSomAM zarIrabaLa vadhAre hoya che, purUSomAM mananI daDhatA adhika hoya che. strIomAM saMbhAvavAnI-zraddhAnI daDhatA adhika hoya che. 104 manuSya game teTale garIba hoya paNa saddavartanazALI heya to te rAjA karatAM paNa caDIyAto che, paNa dhanavAna chatAM vikArane gulAma thaI jAya, duSTa vRttio derave tyAM deravAya, ane lAlacomAM lapaTAya te adhamaja che. 105 manuSyanuM kharuM manuSyatva tenA cAritramAMja raheluM che. mugaTa dhArI mastaka hamezAM becena rahe che. rAjA vigere moTA lokonI sthIti AkazamAMnA graho jevI che, temane vizrAnti hotI nathI. 106 bIjAne badIkhAnAmAM nAkhanAre julmI rAjA pitAnA kadI karatAM vadhAre chuTa bhegavI zakto nathI. eTaluja nahi paNa ulaTuM vadhArAmAM tene jIva vadhAre dhAstImAM hoya che. 107 mANasa je nirdoSa ane niSpakSaka hoya, tenuM aMtaHkaraNa pavitra ane citta svastha hoya, te kedakhAnuM paNa tene sAruM che. paNa je phIkara ane cinAmA grasta hoya to moTuM rAjya paNa nakAmuM che. 108 sukha prAptinA kAmamAM jora julama ke baLAtkArano upAya kAmamAM AvatA nathI.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAla ha nIti vicAra ratnamALA. - bIjImALA naM. 2. 1 bIjAonI upara adhikAra bhogavavA khAtara potAnI svataMtratA khavI e te beTanoja vadhe che. sattA meLavI ane svataMtratA gumAvavI, bIjA upara sattA calAvavA mathavuM ane potAnI jAta uparano kAbu khoI besa, eto putra levA jatAM dhaNa I besavA jevuM ayogya che. 2 kIrtie sukhanA smazAna tulya che. 3 saMpati, mAnapAna, ane sattAne lIdhe mANasa, jIvanamAM bIjAM sukhono upayoga karavA mATe nAlAyaka thaI jAya che. evA vaibhava ane meTAI tane rAma rAma che. ' 4 je mANasa bIjAnA mAthA upara paga daIne cAlavAnI IcchA rAkhe che, temane kaI divasa zAMti ke sukhane anubhava maLato nathI. zAMta ane sukhI jIvana gALavAnI IcchA rAkhanAre meTA thavAnI lAlasA mUkI devI joIe. 5 duniyAmAM pitAnI vAhavAha kahevarAvavI, moTAI meLavavI enA jevo jokhama bharele ghadhe bIjo eka paNa nathI. kIrti ke sattA meLavavA mATe kezIza karavAnI ke vaLakhAM mAravAnI jarUra nathI. tame zANa ane sArA hazo te tamArI IcchA vinA paNa te tamArI samakSa hAjara thaze.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 6 khIMtIe laTakAvI rAkhelI kaTAI gayelI talavAra mAlInI. hAMsI ja karAve che. tema ALasu thaI javAthI baTTo lAge che. dara udyogamAM macyA rahevAthI ja kIrti uvaLa rahe che. 7 bALakane mATe dravya ke ucA adhikArano vAraso mUkI javAnuM. badhAthI banI zake tevuM nathI, paNa bALakane sadAcArI ane saddaguNuM banAvavA je eke kIMmatI vAra nathI. mATe tevAM bALakone banA-- vavA prayatna kare e mAtA pitAno amUlya vAraso che. 8 zrImaMta ane sattAvAna purUSo pitAnAM duSTa vartanathI jagatane. sudhAravAne badale bagADatA jAya che. 9 satyajJAna e parvatamAMthI nikaLatAM nirjharaNa jevuM che. te pANI nitya pravAhathI vahyA kare che te ja svaccha ane nirmaLa rahI zake che, nahitara khADAmAM bharAI rahI baMdhiyAra thatAM temAM durgadha utpanna thAya che. Aja pramANe zAstriya jJAna pravAha niraMtara vahete rahe tija egya che. 10 prajAnA Aregya, sukha ane kharA manuSyatvamAM sudhArA vadhAre thAya, tenI uparaja dezanI unnatine AdhAra che. 11 je tane ISTa vastu prApta na thAya, te je prApta thayeluM, heya tene ISTa mAnIne besI rahe. 12 prakAzane jema aMdhAruM vaLagelu che tema sukhane, duHkha vaLageluM che. manuSyanI AjubAju sukha duHkhanA bharatIoTa thayAja kare che.. 13 harakatamAM barakata rahelI che. musIbata e sAmarthyanI. kasoTI samAna che. A e sAvacetInI sUcanA ke cetavaNasamAna che.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 zarIrane vRddhAvasthA AvavA na devI e ApaNuM hAthamAM nathI, paNa zeka ane saMtApane lIdhe manane ja vRddhAvasthA prApta thAya che te AvavA na devI, e ApaNuM sattAnI vAta che. mana jyAM sudhI jIrNa thayuM nathI, tyAM sudhI zarIra game teTaluM jIrNa thAya to paNa hAnI nathI. 15 duHkhanA se uddagAra kADhavAnI tasdI levI tenA karatAM, ekavAra peTa bharIne hasavuM te pasaMda karavA eca che. 16 jema sukha cAlyuM gayuM tema duHkha paNa cAlyuM jaze, chatAM kheda karIne ApaNuM jIvana rUpIvAjane besura banAvavuM e to mUrkhAI che. 17 AvI paDeluM duHkha bhogavyA sivAya chUTake nathI te pachI baDabaDATa karIne bhagavyA karatAM AnaMdathI bhogavavuM e DahApaNa bhareluM che. 18 manu je zoka ane sakaTa bhegave che temAM keTalAMka to potapotAnI meLeja mAthe harI lIdhelAM hoya che. te duHkhamane meTobhAga durvyasana, durAcaraNa, duSTa svabhAva ane khAvApIvAmAM amacaMditapaNu e badhAne lIdhe utpanna thavA pAmyAM hoya che. 19 mANasa je barAbara kALajI rAkhI sarva vAtane vicAra karIne pagalu bhare, te ghaNI bhUlo TALI zakAya tevI hoya che temAMthI bacI zake che. . 20 sukha duHkhanuM kAraNa mana che. jethI jenA mananI vRtti te tene sasAra lAge che. tAre je sukhI jIvana gALavuM hoya to jagatanA badhA vyavahAra tArI marajI mujaba cAle evI IcchA karIza nahiM paNa te ja jagatanA jevo thA. , 21 pitAnA pagamAM joDA paheryA eTale te AkhI pRthvI
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara cAmaDuM pAtharyA samAna che. te ja pramANe ApaNe zA ta vRttinuM sevana karIzuM, te mAthA upara duHkhanA DuMgara tuTI paDaze to paNa, ApaNA sukhamAM aMtarAya Avaze nahiM. 22 A duniyAnuM koIpaNa sukha evuM nathI, ke je duHkhanI chAyAthI tana mukta heya, tema keIpaNa duHkha evuM nathI, ke jemAM sukhane aMza-leza paNa naheya, mATe mAthe saMkaTa AvI paDe tyAre AkraMda karavA besavuM ke raDAM raDyA karavA, enA jevI bIjI mUrkhAI zuM hoI zake ? ema karavAthI saMkaTa nivAraNa thatuM nathI, mATe gheryatAthI sahana kare, ane citta zAnta karI nivAraNano upAya che. 23 jenI pAse dhairya rUpI dhana nathI, tenA jevo bIje nirdhana keI nathI. 24 je thAya che te sArAne mATe thAya che, ema mAnI hamezAM AnaMdamAM rahevuM. gaTanI hAyaya karavAthI bamaNe kheda thAya che. ra5 sukha maLe te meM meLavyAM ane duHkha paDe te daive melyAM evI vRtti na rAkhavI. kAti ane pote karyA, ane te banne daive " ApyAM ema mAno, jethI mane kheda karatuM aTakaze. pite kartA thatAM pitAnI bhUla sudhArAze, athavA daiva upara bharoso rAkhatAM tenI nizrA kabula karAze, 26 svArtha parAyaNatA, luMTaphATa, IrSA, cenabAjI, lobha, ahakAra ItyAdI durgaNene phelAvo thavAthI jagatamAM jyAM tyAM TaTAsiAda, laDAlaDI, hasAtesI ane zokanA uddagAra saMbhaLAya che. ra7 ghaNu vakhate khoTAmAMthI sAruM nIpaje che ane dekhItI ! Aphata ArzIvAda samAna thaI paDe che, keTalAka alaukika graMthe temanA lekhakeei, kArAgrahamAM hatA te vakhate ane tene lIdhe lakhAyelA che..
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ evI Aphatane lIdhe ja temanAM nAma amara thavA sAthe duniyAne mATe lAbha thA che. 28 huM je sthItimAM houM te sthItimAM saMtoSa mAnavAne mane abhyAsa paDI gayo che. tethI mane daridra taraphanI bIlakula citA nathI. 29 sArAM kAma karanAra kadI nakArI gatine prApta thatI nathI. 30 anna, vastra, pANI ane chAMyA eTalI vastuoja jIvana nirvAha mATe Avazyaka che ane te vastuo bheDA parizramathI prApta thaI zake che, mATe nirvAha sArU ciMtAtura rahevAnI bIlakula jarUra nathI paNa tRSNane lagAma nathI hotI. 31 vikaTa prasaMge kheda na kare, tema nA umeda thaI javuM nahi paNa kamara kasIne tenI sAme bAtha bhIDavI. musIbatothI DarIne nAzI jatAM te ApaNuM pAchaLa paDI ApaNane pakaDI pADyA sivAya rahetI nathI, paNa himmatathI tenI sAme thatAM te pAchI haThI jAya che ane ApaNe vijaya thAya che. 32 mahAna puruSonuM kharuM sAmartha vipattine prasaMgeja pragaTa thAya che, saMpattinA prasaMgamAM teTaluM pragaTa thatu nathI. agarane devatAmAM nAkhyAthI temAMthI je sugadha pragaTa thAya che, te sugadha bAhAra hoya che tyAre teTalI dekhAtI nathI. 33 saMpattinA prasaMgamAM mahAna puruSonuM citta kamaLa jevuM kamaLa hoya che paNa vipattinA prasaMgamAM te parvatathI paNa vadhAre kaThIna mana heya che. 34 jagatamAM saMkaTa kAti karela karmanI zikSA tarIke hoya che athavA AgAmI saMkaTathI sAvadha rahevAnI cetavaNuM rUpe hoya che.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' 24 Thokara khAdhA sivAya mANasamAM haziyArI AvatI nathI. saMkaTa Apazune sAvadha kare che sAvacetInA upAya sUcave che. 35 bIjI jAtanAM saMkaTa ApaNuM gheryanI tathA ApaNA daivatanI parikSA kare che. alhAda, dhruva, harizcaMdra, naLa, mahAvIra ItyAdi purUSApara saMkaTa gujaryA na hatA te temanI kharI kimata duniyAM karI zakta nahi. je musIbate mUrkha lokone herAna karI nAMkhe che teja musIbate zANuM purUSane caDatInAM sAdhanarUpe thAya che. 36 vipatti mANasamAM mANasAI lAve che. jyAre saMpatti ayogya mANasane rAkSasa banAve che. 37 mitranI parikSA vipatti prasaMge thAya che, ane vaibhavane je kSaya arthata garIbAI vakhate strInI parikSA thAya che. je sAco snehI hoya che te ja vipattinA prasaMge pAse ubhA rahe che, ane je svArtha sAdhavA bhegA thayA hoya che te vipatti prasaMge ke vaibhava kSaya thaye pAse AvatA nathI. 38 agnimAM tapAvavAthI sonA rUpA ane kathIranI parikSA thAya che tema ApattikALe kharA ane svAtha mItro parakhAI Ave che. 39 AkhA dezapara saMkaTa AvI paDe che tyAre kharA svadeza premI purUSo pitAnI aMgata lAgaNIone kere mUkI daI dezanA rakSaNa mATe eka dIla thaI jAya che. ( 40 A jagatamAM thoDA thoDAmAM nA umeda thaI ke nAsIpAsa thaI janAranuM kAma nathI. bhUlyA tyAMthI pharI gaNe" A sUtrane lakSamAM rAkhI je mANasa, pAchA paDyA chatAM tenI pAchaLa maMDayA rahe che, teja A jagatamAM vijya meLave che. prophesara halI mahAna vakatA hate. zarUyAtamAM tenI phajetI thaI bhASaNa na karavA keIe gupta
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra5 cIThThI lakhI, keIe salAha ApI, paNa te prayAsamAM macyo rahyo te chevaTe te eka mahAna vaktA thayA. 41 abhyAsa vaDe hareka kAmamAM nipuNatA meLavI zakAya che. aneka aDacaNa naDavA chatAM uttama mANaso hAthamAM lIdheluM kAma choDatA nathI. 4ra Aphata AvI paDayA pahelAM zeka karavA besavuM enA jevuM duHkha bIjA kazAthI thatu nathI. kalpanAe khaDAM karelAM dukha pratyakSa duHkha karatAM vadhAre trAsa dAyaka che. 43 mANasane jenI dahesata vadhAre lAgatI hoya che, te temanA -smaraNamAMthI jaladI nIkaLI jatuM nathI. rakhene kAMIka jokhamamAM AvI paDIzuM evI bIkathI ghaNuM mANasa duHkha anubhavatA hoya che, saMkTanI bIja ghaNuM vakhata saMkaTane janma Ape che. ja keTalIka vakhata sukhanI avagaNanA karavAthIja ApaNe duHkhI thaIe chIe, keTalIka davAo sastI chatAM rAmabANa hoya che paNa keTalAka evA mUrkha hoya che ke sastI davAthI meTA rogo maTe te vAta temanA mAnyAmAMja AvatI nathI, ane sAme AvelA sukhanA sAdhanane anAdara karI duHkha bhogavyA kare che. 45 keTalIka vakhata mANasa najIvI aDacaNane daragujara nahi karavAne lIdheja meTA kaMkAzanAM mULa repe che. jagata upara jaLa pralaya, agnikepa, marakI, dukALa ItyAdi daivI upadravane lIdhe jeTalAM mANasa mare che, tenA karatA mArAmArI, laDAlaDI, ane kApAkApIne lIdhe mANasane vadhAre ghANa nIkaLI jAya che. 46 keTalAka te "kAjIne sArA gAmakI phIkara ne lIdhe dubaLA thAya che. jemAM potAne bIlakula levA devA na hoya, evA kAmamAM
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyu mAravAnI ane pArakAnI bhAMjagaDamAM paDavAnI Tevane lIdhe ghaNuM mANaso duHkhI thatA hoya che. mUrkha lekene bIjAnI, bhAMjagaDamAM paDayA. sivAya cena paDatuM nathI. 47 ApaNe je bIjAnA kAmamAM mAthuM mAravA na jaie, te. ApaNuM kAmamAM te mAthuM mAravA nahija Ave. 48 duniyAmAM devI ane vinA kAraNe bIjAne upadrava karavAnA. svabhAvavALA mANasonI khoTa nathI. 49 zAMtine cAhanArAoe A sUtra ajamAvI jevA jevuM che ke vaDhavADa karanArIne vaDhavADa karanAra keI sAmuM nahi maLe to enI meLe thAkIne te gharamAM besaze. 5) ApaNuM potAnA doSa ke pApAcaraNane lIdhe ApaNe je duHkha bhogavavAM paDe che, te ApaNe jAte baherI lIdhA jevAja che. nyAya rIte temAM pharIyAdi uThAvavAne ApaNane jarA paNa haka nathI. dAridra, madavADa ke saMkaTa e badhAne lIdhe jIvana kaSTamaya thatuM nathI, paNa ekalapeTApaNuM, atilobha, ahakAra ane pApAcaraNa ItyAdi durguNane lIdheja jIvana asahya duHkharUpa thaI paDe che. 51 upalaka dRSTIthI jotAM keTalIka bAbate ApaNane phleza kAraka lAge che, paNa vAstavika rIte jotAM te ApaNuM hita karatI hoya che. saMkaTane zairyathI sahana karIe ane keDa bAMdhIne sAmA thaIe to ApaNI unnati thayA sivAya rahetI nathI. zIyALAnI TADhano camakAre zarIrane dhrujAve che kharo, paNa tethI zarIra daDha ne majabuta thAya che. saMpatie jemanAM hADa zIthIla karI nAkhyAM hoya che te mANaso vipattine jhapATe sahana karI zaktA nathI.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ para A duniyAmAM saMpattie jeTalAM mANasone kharAba karyA che teTalAM vipattie karyo nathI. 53 game e pracaDa vAyu vAto hoya te paNa savAra thatAM te zAMta thAya che ane musaladhAra varasAda varasate heya, te paNa amuka vakhate te zamI jAya che. ema A mahAbhUtanI karaNuM paNa maryAdita chete pachI manuSya upara gujaratI Aphata maryAdita ane azAzvata hoya temAM navAI zI? game tevuM saMkaTa AvI paDe te paNa mANase nA umeda thavuM nahi joIe. 54 chedAyeluM vRkSa paNa pharIthI phuTe che, kSINa thayele caMdra paNa pharIthI paripUrNa thAya che, evo vicAra karI zANuM purUSo kadI paNa saMtApa pAmatA nathI. 55 Arthika saMpattine paNa upaga zArIrika saMpattinI mAphaka vivekathI karavAno che. saMpatti jIravavAnuM kAma vipatti sahana karavA. karatAM vadhAre kaThINa che. 56 vipattinA samaye sahiSNutA ke zairya e ekaleja sadaguNa hoya to paNa cAle. paNa saMpattimAM je zANapaNa, dIrdhadaSTI, mitAhAra, nisvArthIpaNuM, audArya vigere aneka sadaguNa hoya to ja te TakI zake che nahiM te te pAyamAla karI nAkhe che." - 57 jene dhairya rUpI dhana nathI tenA jevuM nirdhana bIju koI nathI. je je umadA pAThe ApaNane zIkhavAnA maLe che, te saMpattinA vakhatamAM nathI maLatA, paNa vipattinA vakhatamAMja maLI zake che. 58 mahA purUSonA kAryanI siddhi pitAnA parAkramathI ja thAya che. kevaLa bAhya sAdhananI sahAyatAthI nathI thatI. 59 saMkaTa sahana karavAM ane daDha thatA jevuM e daivI parAkramano.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMza che. saMkaTamAMthI zANapaNa vAparIne sAra levAmAM Ave che tethI ApaNI raheNI karaNI keLavAya che ane AtmAvalaMbIpaNune te guNa jAgRta thAya che. 60 duHkha AvI paDatAM koIe sAhasa karI maravuM joIe nahiM, kAraNake duHkharUpI rAtrI pasAra thaI jaI sukharUpI sUryodaya thayA sivAya rahevAne nathI. 61 jagata upara banatA keI paNa banAve nukazAnakAraka hatAja nathI. je thAya che te yogya thAya che. jaLa pralayathI atyaMta nukazAna thAya che kharuM paNa je deza upara te pharI vaLe che te deza atyata rasALa ane phaLadrupa thAya che. javALAmukhI phATavAthI AsapAsanAM gAma samRdhimAna thAya che. laMDana zaheramAM 1666 mAM moTI Aga lAgI hatI te eka rIte lAbhadAyaka nIvaDI hatI tethI havA sudharI gaI ane marakInA trAsane aMta Avyo hate. 62 vAvaNInI mesamamAM kheDuta jema dhAnyanA kaNasalAMne jhuDe che, tema durdeva paNa keTalIka vakhata ApaNane nirdayapaNe jhuDe che ane -Aphatane varasAda varasAve che, paNa daive bedarakArIthI aphALeluM jhuDIyuM jyAre dANAvALA puLA upara paDe che tyAre phakta ghAsa ke parALaja chuMdAya che ane dANune jarApaNa IjA thatI nathI. 63 saMkaTa rUpI bhaThThI ghaNI vakhata mANasane tapAvI zuddha kare che. te mANasanI vRttirUpI dhAtunA melane bALI nAMkhe che, tethI tenuM zuddha satva vizeSa jhaLakI nIkaLe che. 64 kAle zuM thaze tenI nakAmI ciMtA choDI daIne AjanA divasa upara najara rAkha.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 kaI mANasa kaI khoTuM kAma kare te teNe amuka khoTuM kAma karyuM eTaluMja ApaNuM jANavAmAM Ave che, paNa te kevA kharAba saMyogeno bhoga thaI paDe hatA, keTalI lAlacane nahi gAtAM nirUpAye tene kAma karavuM paDyuM haze, e kazuM ApaNuM jANyAmAM AvatuM nathI. arthAta te kAma teNe IrAdApUrvaka karyuM ke ajANatAM thaI gayuM te sarvaze ApaNe jANI zakatA nathI. je sarva hakIkta ApaNuM jANavAmAM Ave to tevA dareka kArya kSamA karavA yogya lAgI Ave ane ApaNe tene mArI ApI zakIe. 66 pitAnI jAtane oLakhatAM zIkhavu te sauthI kaThaNa kAma che ane bIjAnA kAmamAMthI bhUle kADhavI e sauthI saheluM kAma che.. 67 amuka mANase Ama karavuM joIe ane Ama na karavuM joIe evI bhAMjagaDamAM paDavAne badale mANasa mAtre pitAnAja kartavyanA ciMtanamAM tatpara rahevuM joIe. ApaNA sivAya bIjA badhA upara kSamAzIla vRtti rAkhavI. pitAnA doSa upara kaDaka daSTI rAkhI. bIjA badhA mANasanA depa upara mIThI daSTI rAkhavI. 68 ApaNuM snehIonAM chidra kheLavA karatAM zatruonA guNa levAnI Teva vadhAre rAkhavI joIe. 69 ApaNe pote ja jyAre jevA dhAratA hoIe chIe tevA thaI zakatA nathI, te pachI sAme dhaNuM ApaNuM marajI pramANe varte evI AzA zA mATe rAkhavI joIe ? ApaNI marajI pramANe ke cAle evI jenI IcchA hoya teNe lekenI marajI pramANe cAlavAne tatpara thavuM joIe. - 70 ApaNe hamezAM bIjAnI bhUle kADhavA besIe chIe, paNa ApaNuM pitAnA depane lIdhe ApaNe keTaluM badhu nukazAna veThatA
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 hAie chIe tenA khyAla paNa AvatA nathI. khIjAnA dASA karatAM ApaNA peAtAnA doSo ApaNane vadhuM nukazAna kare che. 71 ApaNA potAnA cittanI zAMti ane svasthatAnI khAtara jemanI sAthe ApaNane pAnAM paDayAM hoya, temanAM chidra ke khAmI na kheALatAM temanI bhUle! daragujara karavI joie. 72 AkAza upara gussA karavAthI havAmAM sudhAro thavAne jarApaNa saMbhava hAtA nathI. tema sAmA mANasanA upara akaLAvAthI ApaNe tenI kuTeve--ke bhUlA jarA paNa sudhArI zakavAnA nathI. ulaTA tene kAyara karIne vadhAre bagADIe chIe, samajAvI paTAvIne yuktithI kAma letAM ghaNA kAza eche! thAya che. 73 kSamA karavAthI ApaNe kAMi gumAvatA nathI paNa phAyado thavAno saMbhava che, kAraNa ke kSamA e ApaNA maneAnigrahanI eka seATI che. vaLI sAme mANasa ApaNu mAru mana dekhI lajavAI vakhate peAtAnA aparAdha kabula karI vera cheADI de ane keTalIka vakhata mitra paNa thaine rahe che. 74 zikSA karIne agara vera laine duzmanAvaTa vadhAravI tenA karatAM kSamA karI mitratA joDavI emAMja kharUM DAhApaNa raheluM che." 75 je mANasanA manamAM sAmAne mATe jarApaNa dhyA, anukaMpA ke sahAnubhUtI nathI, te mANasa pote jarA paNa yA ke anukaMpAne pAtra nathI. ApaNu hRdaya tene AvakAra ApavA tatpara nathI te sAmAnuM hRdya ApaNA tarapha snehanI lAgaNI dharAvavAnuMja nahiM. anyAanya hRdaya sAkSI che. 76 pratyeka manuSya pratyakSa ke parAkSa rIte kuTuMbanA, samAjane dezanA ane jagatanA rUNI che, e rUNa yathAzakti pheDavuM e pratyekanuM
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ kirtavya che. paropakAra karIne tathA bIjAne upayogI thaIne te rUpa pheDI zakAya che. ha7 lekepara kharekhara upakAra karavo hoya te prathama temanI kharI sthitithI vAkepha thavuM ane temanA upara prIti paNa rAkhavI joIe. sAthe paropakAra karavAmAM saddavicAra pUrvaka viveka buddhinI paNa khAsa jarUra che. viveka vagaranI dayA lAbhane badale hAnI kare che. kupAtre ApeluM dAna dudha pAIne sApa ucheravA jevuM thAya che. 78 daridra kene sahAya karavAmAM temane svAvalaMbI banAvavAno mukhya uddeza lakSamAM rAkho. viveka vagaranI sakhAvatamAM e depa rahele heAya che ke, sakhAvata lenAra parAvalaMbI thavA zIkhe che, tethI tenuM jIvana bagaDe che. 79 pAse saMpatti hoya te yAcakane ApI devuM e kAma saheluM che, paNa svAvalaMbana guNane hAnI na pahoMce tevI rIte ApavuM e . kAma saheluM nathI. dAna karavAmAM ApaNe uddeza sAmAnI bhIDa bhAMgavI eTaleja hovuM joIe, pitAnI meLe raLI khAtAM zIkhe e lakSa hovu joIe, ApaNuM dAnathI te ALazu ane parAlabI bane to ApaNe tene lAbhane badale nukzAnaja che. 80 dukhI lenuM zAMtvana kare, nirAzritone Azraya Ape, nirAdhAranuM rakSaNa kare, tamArA hAthe thayelI bhUlane sudhAre, keInuM ahita tamArAthI thayuM hoya to tene badale Apa, lekane sArI salAha Ape, sArAM kAma tarapha sahAnubhUti darzAve, gaI gujarI bhUlI jAo, Ano badalo moTAmAM meTe paramAtmAnA sAkSAtkAra parvatano tamane maLaze. 81 eka niSphara ke gussA bharela zabda hastA caherAne nisteja
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra karavAne mATe pUratuM che, tema mamatA ke sahAnubhUtivALo eka zabda nisteja caherA upara AnaMda upajAvI zake che. bIjAne AnaMda Apa-- vAmAMja ApaNane AnaMda maLe tema che. 82 ApaNe keInA mananA ghA rUjhAvI zakIe, keInA aMtaHkaraNamAM cuMTI raheluM zalya kADhI zakIe, koInA magajamAM bharAI rahelI phIkara ciMtAne bahAra kADhI zakIe, agara koInI chAtIne. dAha maTADI zakIe, te te jevA tevA paropakAranuM kAma nathI. 83 tamArAthI kAMI banI na zake te lAvavAmAM paNa mamatA. cUkazo nahiM, duHkhInA duHkhanI vAta sAMbhaLavAthI paNa tenuM duHkha ochuM thAya che, tene ubhare zAMta thAya che, kevaLa zubha ciMtanathI paNa. sAmAnuM bhaluM karI zakAya che. 84 nirbaLa manuSya tarapha snehabhAvathI varto, temanAmAM je kaI . sArA guNa hoya te tarapha Adara batAve ane tenAmAM je kAMI doSa. ke durguNa hoya tenI upekSA kare. koI paNa rIte manuSya anyane. upayogI thavuM joIe. 85 keInI prItinA pAtra thavu, te karatAM koIne prItine pAtra banAvava e vizeSa sAruM che. premanuM sAmarthya agAdha che. bhaya karatAM prIti ghaNu phaLa nIpajAvI zake che. temAM nAnAM bALake te jeTalAM prItithI vaza thAya che, teTalAM bhayathI vaza thatAM nathI. Izvara paNa hayoga karatAM premathI vaza thAya che to bIjA mATe zuM kahevuM che arthAta . premathI jagata chatAya che. 86 bIje ApaNane bagADa kare, te karatAM ApaNe teno bagADa karIe tethI ApaNane vadhAre nukasAna che. keI ApaNe apakAra kare te te sahana karIne besavuM, paNa ApaNe koIne apakAra karavAnI.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 IcchA na karavI ane khAnagI tathA jAhera vartanamAM hamezAM bhalamanasAI vAparavI. 87 kSamA karavAmAM zakti sAmarthyane khapa paDato nathI paNa mAtra IcchAnI jarUra paDe che. ApaNe aparAdha karanAra, ApaNane pitAne aparAdha kSamA karavAnI, tathA pitA upara ApaNuM kSamA rUpI daivI guNano upayoga karavAnI ApaNane taka Ape che, e rIte te ApaNe upakArI che. kSamA sAdhu purUSanuM lakSaNa che. vera vALavAnI vRtti e pAmara jIvanuM kAma che. 88 apakAranA badalAmAM upakAra karanAra e sAdhu purUSanA nAmathI oLakhAya che. ApaNe bIjAnA aparAdhanI kSamA na karIe, te A paNane paramAtmA pAse kSamA mAMgavAno adhikAra raheto nathI. 89 vera levAnI Teva rAkhavAmAM phAyado anizcita che, ane nukasAna to coksa che. kSamA karIne zatrune ThekANe lAve e vera levAne suMdara upAya che. 90 i sarpanA viSa karatAM paNa vadhAre anarthakAraka che, kAraNa ke sarpanuM viSa sane nuksAna karatuM nathI, paNa IrSA to tenA mAlIkane paNa nuksAna kare che. 91 sAce snehI mitra be rIte upayogI che, tene samAgama saMpattine vizeSa sukhadAyi banAve che ane vipattine susahya banAve che. sukhanA divasamAM mitrane sahavAsa AnaMdamAM vadhAro kare che. duHkhanA. divasamAM duHkhano visAre karAve che. 92 Aphata vakhate mitrane paDakhe rahI tenuM rakSaNa karavuM, saMkaTa vakhate sahAya karavI ane duHkhamA dilAse Apa, kAraNa ke kharA
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 snehI mitra maLavA durlabha che, ke jeo potAnA jIvanA bhege paNa kharI vakhate mitrane sahAya kare che. 93 mitranA upara ApaNe badhI rItane haka che kharo, paNa tenI pAse koIpaNa khoTuM ke AbarUne lAMchana lAge evuM kAma karAvavAnI AzA rAkhavI joIe nahi. sneha durguNane nahiM paNa saTTaguNane piSA tha joIe. 94 kharA mitre jarUranA prasaMge potAnA nehInA kAna ughADavAmAM jarA paNa saMkoca mAno ke pAchI pAnI karavI nahiM. phakta tenI phajetI na thAya ane te upahAsane pAtra na bane e DhabathI kahevuM joIe. zatrune mAThu lagADavAnI himmata game te mANasa karI zake che, paNa mitrane mAThuM lagADanArA viralAja maLI Ave che. 95 mitronI sAthe vAdavivAda karavAmAM ghaNuM jokhama raheluM che. takarAramAM utaravAthI ghaNI vakhata viparIta pariNAma Ave che. mijAja khAIne belAvAthI mAThuM pariNAma Ave che. manuSyano svabhAva ja e che ke potAnI bhUla kabula karavI te tene bahu vasamuM lAge che, mATe mitrae koI divasa vAdavivAdamAM utaravuM nahi. tema karavAthI mitratAmAM hameza mATe phATa paDe che. 96 maitrI akhaDa jALavavAnI IcchA rAkhanArAe mitranI sAthe vAdavivAda, paisAno vyavahAra, ane tenI strInI sAthe vAtacita, e traNano tyAga kare. 97 jenA samAgamamAM AvyA hoIe tenI vRtti ke zekhane anukuLa evA viSayaja carcAne mATe pasaMda karavA joIe. vAtamAM ne vAtamAM keTalAka ADA avaLA svAla pUchIne sAmAnI vRtti agara
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 -rUcI zI che te jANI laIe te duniyAmAM eka paNa mANasa evo -nahiM maLe ke jenA samAgethI lAbha agara AnaMda na prApta thAya. 98 samAna AcAra vicAravALA mitra sAthe vArtAvinoda ane temanA samAgamamAM vakhata gALavAthI thato AnaMda ane sukha -avarNanIya che. saMpattithI maLato AnaMda paNa tenI AgaLa tuccha che. 99 jene samAna dIlane snehI na maLe, teNe sRSTisauMdarya upara prIti rAkhatAM zIkhavuM joIe, jene sRSTi upara prema che, tene bIlakula eklApaNuM cheja nahiM sRSTi sairya zAMta ane svasthatAnuM Saka che. sRSTinI lIlA nihALavAmAM jenuM mana magna rahe che, tene AnaMdane sukALa che. 100 ekAMtavAsa sukhakara ke duHkhakara nivaDe teno AdhAra pitAnI jAtanA uparaja rahe che. jevI jenI vRtti, jevuM jenuM * vartana, te pramANamAM ekAMta vAsa tene mATe svarga ke narka samAna, vizrAMti ke zAMtinuM sthaLa, agara duHkha ke saMtApanu sthaLa nivaDe che. ekAMta vAsa keTalAkane AzirvAda samAna nivaDe che, to keTalAkane zrApa samAna thaI paDe che. ekAMta keTalIka vAra duSTa vicAra ane vAsanAne janma Ape che ane poSe che. duSTa manuSyane ekAMta vAsa duSkRtyanuM smaraNa karAvI tenA hRdayamAM dAha utpanna kare che, tyAre vairAgya zIla manuSyane ekAMta atyaMta priya lAge che. - 101 Atma jAgRti vinAnA mANasainA sahavAsamAM jema jema vadhAre rahevAya che, tema tema kharuM manuSyapaNuM ghaTatuM jAya che. je khare mANasa che teNe mANasethI alaga rahevuM joIe. 102 jenuM mana svAdhina che, tene bharavastImAM paNa ekAMtaja che. aMdhArI galIomAM tathA ghaMghATavALA rastAmAM pharavA chatAM paNa ghaNuM mANase pitAnuM nityakarma vadhAre jhaDapathI karI zake che. je
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 mANasa janasamUhanI vacamAM rahevA chatAM paNa saMpUrNa svacchatAthI ekAM tanI madhura zAMtinA sukhaneA anubhava karI zake che, teja mATe mANasa che. ' 103 vAtacitamAM sAmAne zIkhavavA ke zIkhAmaNa ApavAHkaratAM ApaNe pAte temAMthI zIkhavA ke zIkhAmaNa levAnI vizeSa dhAraNA rAkhavI joie. 104 game tevA chaTAdAra vaktA hAya te paNa vaccetheDIvAra vizAme le, teA tenA bhASaNanI asara vadhAre uDANa sudhI pahoMce che.. 105 paritAnI sabhAmAM mauna dhAraNa karavu eja mUrkha mANu-sanuM bhUpaNa che. 106 sAMbhaLI rahevAnI Teva pADavI e kheAlatAM zIkhavAnA jeTaluja mahattvanuM che. je sAMbhaLa sAMbhaLa kare che tene zIkhavAnuM ghaNuM maLe che, tenI sAbata kAIne kaTALA bharelI lAgatI nathI. 107 ApaNA mitranA ke Apta jananA saMbaMdhamAM kASTa virUddha vAta ApaNe kAne AvI hAya; te te ekadama kharI hi mAnI. khasatAM tene udAra artha grahaNa karavA joIe ane rUbarUmAM maLatAM, tenA saMbadhamAM te je khulAsA kare te svIkAravA joie. viveka dRSTithI vicAra karIzuM te! A mArga sarve rIte pasaMda karavA yAgya che. khIna jarUrI mUrkhAI bharelI laDhavADe anarthakAraka che, te je khulAsA kare te svIkAranAM phAgaDha takarAra ubhI karIe, to Akhare geravyAjI ta rAra mATe pazcAtApa karavA paDaze. 108 gaI gujarI vIsarI jai kSamA karavI eja sAdhutAnuM lakSaNa che.
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zuM che nIti vicAra ratnamALA trIjImALA-ne 3. 1 mitra ke snehIo taraphathI moklAyelI bheTanI cIja, tenA upayogIpaNuM ke bajAranI kimata tarapha lakSa nahi karatAM kevA bhAvathI te melI ApavAmAM AvI che, tenA tarapha ja lakSa rAkhavuM joIe. mata vastunI nathI paNa bhAvanI che. 2 ehI e manuSyane me visAmo che ane snehI dUra hoya paNa banAM hRdaya eka heya to hamezAM pAse ja che. prema maryAdita nathI. premane pradeza atI vistiNuM ane Azcaryajanaka che. tenuM rAjya jaDa ane cenanya sarva vastuo upara che. 3 cAhe sarvane, vizvAsapAtra cheDAneja gaNe. bhuDu keInue karatA nahiM. zatrune sAmarthyathI te ane mitranuM ratnanI mAphaka jatana kare. eAchAbelAmAM khapa paNu vAcApaNuM badala ThapakAne pAtra thaze nahiM. 4 ikhara ke saMzayI svabhAva mitrane hAnikAraka che. evA jIvanathI ghaNAnAM jIvana kharAba thaI gayAM che. ghaNu vakhata evA -vahema bIlakula nApAyAdAra hoya che. eka vakhata manamAM vahema pedA thaze eTale pachI dareka prasaMga, dareka hilacAla ane dareka bola, ekadara rIte tadana najIvI bInA paNa vahemanuM poSaNa kare che. jenA
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara ItirAjI thAya che tenA dareka kAmamAM devuM mAluma paDe che, paNa mamatA hoya che tenAM dareka kAma sArAM lAge che. jenA upara tame. vizvAsa rAkhI zake nahi tenI sAthe mitratAne saMbaMdha joDe nahi ane ekavAra mitra mAne te pachI tenA upara avizvAsa kadI. rAkhe nahi. 5 zatru ApaNane nukazAna karI jAya che, ane mitra atyaMta lAbhakta che te yathArtha che paraMtu ApaNI jAtanA je khare mitra ane kaTTo zatru bIje kaI nathI. 6 paise ane saMpattio, e IndravAraNAnAM phaLa jevAM che. tathA sattA ane, pratiSThA, e pavana bharelA khAlI purapATA jevI che. satkarma eja mANasanI kharekharI saMpatti che. saddavartana eja duniyA. upara kiMmati cIja che. jagatamAM sauthI agatyanI cIjo tapAsIe te svaccha havA, cokhkhuM pANI, sAre khorAka, nirAmaya zarIra prakRti ane pavitra aMtaHkaraNa eTalAM che. 8 garIba mANasamAM jo udyogIpaNuM ane khata e be guNa hoya te te sukhI jIvana gALI zake che, paNa zrImatanAmAM je udArapaNuM, dAnazIlapaNuM, mitAcAra, dIrdha dRSTI, Idriyadamana ItyAdi guNa hoya te ja te aMkuzamAM rahI zake che, nahiMtara tenuM adhaHpatana thayA sivAya rahetuM nathI. 9 adhikAra ane dhana e be ghaNI ghaNuM bhayakara vastu che. tenA lIdhe ghaNu anartha upaje che te itihAsa uparathI jaNAya che. romanA keTalAka zahenazAha bacapaNamAM sArA hatA, paNa gAdIe beThA.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 pachI dhana ane adhikAranA madane lIdhe teo bhraSTa thayA che. nepolIyana paNa Akhare garviSTa thayo hato. 10 dravyane atilobha niMdya ane tyAjya che khare, paNa nyAyamArgathI dravya saMpAdana karIne bhaviSyanA bacAva sArU karakasarathI rahevuM te kaI paNa rIte aghaTita nathI. 11 AjanI Avaka kharacI nAkhavA karatAM gaI kAlanI bacatamAMthI gujarAna calAvavuM te vadhAre pasaMda karavA yogya che; paNa AjanA gujarAnane AdhAra AvatI kAlanI pedAza upara rAkha, te mUrkhAI bhareluM che. arthAta "AgaLa kamAIzuM" evI AzAe atyAranI jarUrIyAta mATe, devuM karavuM te mUrkhAInuM lakSaNa che. Ajane uDAu te AvatI kAlane nirdhana che. uDAu mANasa nirdhana thayA vinA raheto nathI. 12 DI pujIe thoDI kALajI, meTAnI javAbadArI paNa maTI ja hoya che. jeTaluM tuM bhegavIza, agara supAtrane dAna karIza teTaluMja dhana tAruM che, bAkInuM te bIjAnuM che. tute mAtra tenA rakSaNa karanAra cekIdAra jevo ja che. 13 jema ajJAna vadhAre tema bIka paNa vadhAre hoya che. 14 rasIka ane sahadaya purUSone A sRSTi pratyeka Dagale Anadamayaja lAge che. zANA ane savadrtanazALI purUSane A sRSTi devI satvathI bharelI ja lAge che, paNa tenuM kharuM svarUpa samajavA mATe ApaNe tenA tarapha premanI dRSTIthI jovuM joIe. 15 je leke sRSTinuM saudarya samajI zake che, temane duHkha kaI jAtane saMtApa karI zakta nathI. evA leke nirmaLa, bhUrA AkAza tarapha, ke tArAnA samUha tarapha, ke ghUghavATa karatA samudra tarapha, ke
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 parvatanA zikhara tarapha daSTI kare che, ke tarataja temanAM saMsAranAM saMkaTa palAyana karI jAya che. 16 svaccha ane vAdaLAM vinAnA divase, zAntinA samayamAM, khullA medAnamAM ke upavanamAM vizrAMti levA chatAM, je citAnuM zamana na thAya te citA atyaMta dhAra samajavI joIe. sudara AMkhA chatAM tenuM mana ciMtAnA udyogamAM kema rahI zakatuM haze te samajAya ema nathI. 17 sRSTine jyAM sudhI manuSyane hAtha aDakatA nathI, tyAM sudhI tenA sauMdaryamAM jarA paNa ghaTADA thatA nathI. tamArA kRtyathI thayelA ghA agara kApA ApeAApa rUjhAI jaI ane sRSTi TuMka muddatamAM hatI tevIne tevIja zAbhAyamAna thaIne raheze. 18 kudaratanA camatkAra sarvanA nirIkSaNa mATe hamezAM khullAja rahe che ane te mANasanI sarvottama kRti karatAM paNa vizeSa AzcayaeNkAraka ane suMdara che, chatAM phakta ceADAja mANaso tenuM avalokana karavAnI kALajI rAkhatA hAya che e keTaluM badhuM khedakAraka che ? 19 jagat uparanuM pratyeka sthaLa kaLA kauzalyanI kArIgarInI asaMkhya kRtiothI bharapUra che, chatAM je mANusa te rahasyane samajI levAnI zakti dharAvatA nathI, tene mana te sadhaLu nakAmuM che. A jagat upara nirdoSa AnaMdanAM eTalAM badhAM vipula sAdhanA nathI, ke jethI ApaNane AvA eka sarvotkRSTa sAdhananA anAdara karavAnuM pAlave. 20 kudaratane AdarabhAvapUrvaka abhyAsa karavAthI manuSyajIvanane aMge rahelA sukha sAdhaneAmAM keTalA badhA vadhArA karI zakAyA che, te phakta vijJAnazAstrIeja samajI zake che. ' 21 je mANasa kudaratane sacATa prazno pUchavAnI zakti nathI dharAvatA, tene te peAtAnuM suMdara rahasya samajAvavAnI khIlakula darakAra
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAkhatI nathI, ane je mANasa tenA tarapha prItinI daSTIthI jene nathI tenI sAme te jotI paNa nathI. 22 o buddhimAna ! vartamAnakALane lakSamAM rAkhIne sarva vyavahAra karIle. kAla kevI thaze te koNa jANe che? zANuM! AvatI kAlapara bhase na rAkhatAM karavAnAM kArya Aja ane atyAre ja karI le. AkhI rAta tenI zI vAta ! 23 je nAvika bharatIne samaya cAcavI le che, tene dariyAnI -musApharI sugama nivaDe che. tevI ja rIte manuSyajIvanamAM paNa je mANasa anukuLa saMyogane purepure lAbha laI le che te samRddhivAna thAya che. je mANasa te saMdhI sAMdhavAnuM cUkI jAya che tenI jIvanayAtrA saMkaTamaya ane niSphaLa nivaDe che. 24 bhUta, bhaviSya, ane vartamAna temAM bhUtakALa eTale je kALa pasAra thaI gaye te, te game te gAja, pharI ApaNuM hAthamAM AvatuM nathI. bhaviSya kALa, je have pachI Avaze te, te Ave te ApaNe, paNa te Avaze ja evI khAtrI nathI, mATe vartamAna eTale cAlato kALa teja ApaNe rahyo. ra5 vartamAnakALaja tamArI jAtane sudhAravA mATe sarvottama che. te kAryaja mATe je tame Aje taiyAra nahiM ho te kAle thaze-agara haze, evI zI khAtrI ? 26 lAMbu AyuSya bhogavavAnA dhoraNe tamAre kAryakrama goThavaze nahi, paNa bIjIja paLe tamArA AyuSyanI derI tuTI javAnI che, e bhAvanAthI kAryamAM tatpara rahe, ane jIvananuM sArthaka kare. mulatavI rAkhavAnAM hamezAM mAThAM phaLa che e satata lakSamAM rAkhaje. 27 purepure badale lIdhA sivAya kALanI eka paLa paNa hAtha
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAMthI pasAra thavA devI nahi. pratyeka paLa keTalI kImatI che te je leke maraNapathArIe paDayA hoya, temane puchI joze te barAbara samajAze. gumAveluM dravya pAchuM maLavAno keI divasa saMbhava rahe che, paNu gumAvele vakhata kadI paNa pAcho Avato nathI. 28 zANuM purUSanuM e kartavya che ke A jagata upara eTale kALa rahevAnuM hoya, teTalA kALamAM bane teTaluM jIvananuM sArthaka karI levuM. pasAra thatI paLane je sAro upayoga karI le teja zANe purUSa che. jeNe pitAnuM jIvana sArI rIte gALyuM hoya teja dIrdhAyuSI gaNAya. che. je kALane durUpayoga thAya che te kALane jIvyAnI gaNatarImAM levAnuM nathI, kemake te te eLe gumAvyo gaNAya che. 29 tame je zANuM che, te koIpaNa kAma AvatI kAlapara mulatavI rAkhaze nahiM, kemake AvatI kAlane sUryodaya tame naja dekhI. zake ema paNa kadAca bane. 30 dareka kAmane mATe nakkI karI rAkhelA vakhatamAM te kAma puruM karI devuM, jethI bIjA kAmanI ADe te Ave nahi. divasamAM je kAma karavAnAM hoya, tene kama tathA tenI pAchaLa gALavAne vakhata. savAramAM ke AgalI rAtre nakkI karI rAkha. je tema nahiM kare te ghaNe kiMmatI vakhata nakAme cAlyo jaze. "vakhata Ave thaI raheze" thavAnuM haze te thaze ema bolanAre vinAza pAme che. 31 je mANasa pitAnuM kAma niyamita rIte ane vyavasthAsara kare che te mANasa cAra gaNuM kAma karavA chatAM paNa Akho dahADe navare ne navareja mAluma paDe che. AgaLa upara karavAnA kAmanuM dhAraNa AgaLathI nakkI karI rAkhanAra mANasa muMjhAto nathI. 32 ghaNAM kArya karavAnAM hoya che tyAre kyA kAryathI zarUAta
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavI ? AvI muMjhavaNa ghaNI vAra thAya che, e vakhate je kArya saithI ochI rUcIvALu hoya te paheluM hAtha dharavuM. dekhItI arUcIvALuM paNa. kaI vakhata te pariNAme lAbhadAyaka nivaDe che. vaLI je vakhate sarva zaktio tathA mana tAjA hoya ane thAkyA vagaranAM hoya che, te vakhate evAM kAma jaldI siddha thAya che. ane je kAma vizeSa rUcIvALAM hoya te kAma thAkyA pachI hAtha dharavAmAM Ave te paNa haze heze karAya che. 33 kALa nirdaya paNa che ane dayALa paNa che. teNe hajAre. mANasanAM jIvana kharAba karI nAMkhyAM che ane teNe hajArene sukhanI parAkASTAe pahoMcADyA che, sArAMza ke jeNe kALane je vyaya karyo. che tevuM phaLa tene prApta thAya che. 34 AyuSya kSaNika che, je ghaDI jAya che te ApaNI che, bIjI paLa kene dIThI che ? AvA vacana uparathI keTalAka e sAra grahaNa kare che ke cetabAjI uDAvavI eja kharuM che. jeTaluM bhogavI lIdhuM teTaluM ApaNuM pAchaLa zuM thaze ? keNe dIThuM che ? A vicAra zreNuM atyaMta hAnIkAraka che. gaI kAla pAchI AvavAnI nathI e vAta kharI, paNa pratyeka paLanI kRtinuM phaLa cIrasthAyI che, mATe dareka paLa satkAryamAM javI joIe. AyuSya TuMkuM che mATe tene durUpayoga. nahi karatAM, satkarma karavAmAM te vyatita karavuM joIe. 35 ApaNe je karma karIzuM te uDI javAnAM nathI paNa tene. -saMskora pAchaLa rahI javAnA che. ApaNI kRtinAM phaLa bhogavyA sivAya. chuTake nathI to pachI te karmo sArAMja karavAM joIe. jethI cIra-- sthAyI zAMti maLI zake. satya pUrNa jIvana che, ane bIjAne saMkaTa.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAme hiMmatathI bAtha bhIDatAM zIkho. dIrghadRSTI ane daDha nizcaya e ene suyoga karavAmAMja jIvananuM rahasya rahelu che. 36 pratyeka mANasa potAnA kALane kartA che. te ja sAre ane naThAre banAvI zake che. satyayuga paNa Aja che ane kaLayuga paNa Aja che. ApaNI jevI bhAvanA hoya che tevI bhAvanA kALanI paNa thAya che, mATe sarva manuSyoe satyayuga banAvavA prayatna karo. kALa amulya che eTaluja nahi, paNa tenI asara koIpaNa rIte nAbuda karI zakAtI nathI. * 37 jeTalu belavuM ucIta hoya te karatAM vadhAre belI nAkhavA badala potAnI jAtane Thapake ApavAno prasaMga lagabhaga dareka mANasane prApta thatuM haze, paNa jarUra karatAM thoDuM bolyA badala pastAvu paDe e prasaMga to viralaja hoya che. mau sAthe sAdhaka e vAkyAnu- sAra mauna karavuM te sonA jevuM che. 38 rAjya prakaraNane lagatA kAmakAjamAM dhImAsa karatAM utAvaLanI bIka vadhAre rAkhavAnI che. pukhta vicAra karyA vagara bAMdhavAmAM AvelA kAyadA atyata hAnIkAraka nivaDe che. evA kAmamAM utAvaLa karavI te - zANapaNa nathI. 39 je mANasa vagara vicAryuM bole cAle che tene pAchaLathI pastAvu paDe che. je zasyAtanA kAmakAjamAM thoDI dhIraja rAkhaze te pastAvAmAMthI bacaze. 4. koI kAma deDAdoDa karI pUruM karI nAkhavAmAM zANapaNa nathI paNa temAM guMcavADe utpanna thAya che, te kAma temaja rahevA daI vacamAM eka rAtrI pasAra thavA devAmAM lAbha che. rAtrInI zAMta nidrAmAM
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 ApaNe magaja gucavAyelu kAkaDuM ukelavAno upAya zodhI kADhe che.. athavA vakhata jatAM sArI salAha maLe che. 41 utAvaLe kAma karI pAchaLathI te bhUla sudhAravA badala ujA-- garA karavA karatAM, kAma adhurUM mUkI ugha levI e vadhAre DahApaNu bhareluM kAma che. zANapaNane ImArata bAMdhavA mATe je sAmAna joIe te jJAna purU pADe che. e ImAratane pAye jJAna ja che. 42 zANuM mANasa bIjAnA anubhavane pitAno karI le che. je mArge javAthI bIjA mANase khattA khAdhA hoya che te mAge te kadI paNa jatA nathI. 43 mUrkha mANasa jAte khattA khAya che tyAre ja tenAmAM zAna Ave che tyAre ja te pAchA haThe che. 44 sadupadeza vaDe sudharavuM e zANapaNanuM lakSaNa che. jAte Thokara khAdhA sivAya bIjAnI zIkhAmaNa sAMbhaLavAthI ja sudharavu te sarvottama che, paNa bIlakula nahi sudharavuM tenA karatAM Thokara khAIne sudharavuM e bahetara che. 45 anubhavanI zALA duHkhathI bharelI che paNa mUrkha mANasa mATe te sivAya bIjI kaI zALA kAmanI nathI. bIjAnuM joI teo zIkhI zatA nathI, paNa jAtanA anubhava pachIthIja tenI AMkhe ughaDe che. arthAta anubhavanI saptazALAmAM ghaDAyA sivAya teo sudharI zaktA nathI. 46 manana ke adhyayananu kAma ghaNuM kaThaNuM che. mAnasika zramanI AgaLa zArIrika zrama chekarAMnI ramata jevuM che. vaLI snAyuno thAka jJAnataMtuo karatAM vadhAre jhaDapathI utarI jAya che. adhyayana ke ciMtanane mArga atyaMta vikaTa che khare. paNa tenAthI kartavyano mArga sarala. ane spaSTa thAya che.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 47 maryAdAnuM ullaghana sarva bAbatamAM hAnikAraka che. saddaguNane 'paNa maryAdA hoya che ane tenuM atikramaNa thatAM te keTalIka vAra durguNa thaI paDe che. ekadara rIte upagI, nirdoSa ke Akhare kSamA karavA gya bAbato paNa maryAdAnuM ullaMghana karavAthI tyAjya ke niMdya caMI gaNAya che. 48 udAratA e sadaguNa che paNa maryAdA ke viveka vagaranI udAratA e uDAupaNuM gaNAya che. tevI ja rIte gajI uparAMtinI himmata -e avicArIpaNAmAM khape che. 49 durgaNa e e bhayakara pizAca che ke tene jotAM veMtaja tenA tarapha tiraskAranI lAgaNI utpanna thAya che, paNa jo reja ne roja tenA tarapha joyA karIe, tenI sAthe paricayamAM AvIe te zarUAtamAM ApaNe tenI upekSA karavA lAgIe chIe, paNuM pAchaLathI ApaNuM manamAM tenA mATe dayA utpanna thAya che ane Akhare ApaNe tene bheTI paDIe chIe. 50 duSTa purUSone zikSA karavA Izvara kAMI navAM hathIyAra banA-vatuM nathI paNa temanA durguNa vaDe ja tene zikSA thAya che. vyasanI mANasene tenAM durbasane ja kharAba kare che. pApaja pApIne khAya che. - 51 kaI kaI vakhate mUrkhAI paNa durguNa ke vyasananA jeTalI ja ghAtaka nIvaDe che. duniyA uparanI ghaNuM anartha mUrkhAIne paNa bhArI che. eka mANasa bIjA mANasane mArI nAMkhe, pachI te paisAnA lobhe, junA vera nimitte ke gAMDachAmA AvezamAM, e badhAno nirNaya tene kevI sajA karavI, keTale aMze dezapAtra gaNa, e gunhA zodhaka khAtAnI bAbatamAM upayogI che, paNa tenA thI jagatane nukasAna thayuM, eka jIvanI hAnI thaI temAM tene lIdhe kazo phera paDato nathI.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt samAjane zira durjanane sudhAravA jeTalI ja mukhene sudhAravAnI javAbadArI rahelI che. para jagatamAM ghaNe parepakAra nAmanA meLavavAnI lAlasAthI ke bIje kaI svArtha sAdhavAnI icchAthI thato hoya che, chatAM evI "uttama prakAranI svArtha daSTIthI derAine paNa je satkarma thAya che, tenAthI jagatane te zuddha paramArthanA jeTaleja lAbha thAya che. 53 ApaNane je zaktio maLelI che tene ke upayoga kare, te ApaNI munasaphI upara raheluM che. ApaNane mATe saddaguNanA ke durguNanA bane mArga khullA che. A munasaphIne badale javAbadArI kahevI vadhAre gya che. A banne mArga khulA to kharA paNa eka mArga svarge pahoMcADe che, jyAre bIjo mArga narake laI jAya che. 54 yogya avasare jarA madada karavI, sArI salAha ApavI, be mAyALu zabda belI pratsAhana ApavuM, evuM evuM kyathI ghaNuM mANasonA duHkhamAM ghaTADe karI zakAya che. eka nAnI sarakhI mINabattI pitAno prakAza keTale badhe dUra sudhI prasAre che? evI rIte eka nAnuM sarakhu satkarma paNa duSTa jagatamAM sarvatra dIpI rahe che. 55 pitAnI jAtanI bAbata karatAM bIjAnI bAbatamAM zANuM -thavuM e vadhAre saheluM che. 56 ApaNuM aMtarAtmAnA je zANe mArgadarzaka ApaNane -bIje kAI sthaLethI maLanAra nathI. jyAre ApaNuM vartananA saMbaMdhamAM ApaNane zaka paDe, rco mArga le te sahelAIthI samajAya nahi, tyAre tenI salAha levI. te kaI divasa khUTe mArge derI ApaaNane phasAvaze nahiM. tenA upara koInI lAgavaga ke sattA cAlaze
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 47 maryAdAnuM ullaMdhana sarva khAbatamAM hAnikAraka che. saddaguNane paNa maryAdA heAya che ane tenuM atikramaNa thatAM te keTalIka vAra durguNa thai paDe che. ekadara rIte upayAgI, nirdoSa ke Akhare kSamA karavA ceAgya khAkhatA paNa maryAdAnuM ullaMghana karavAthI tyAjya ke niMdya thai gaNAya che. 48 udAratA e sadguNa che paNa maryAdA ke viveka vagaranI udAratA e uDAupaNuM gaNAya che. tevIja rIte gajA uparAMtanI himmata e avicArIpaNAmAM khape che. 49 durguNa e evA bhayakara pizAca che ke tene jotAMveMtaja tenA tarapha tiraskAranI lAgaNI utpanna thAya che, paNa jo rAja te rAja tenA tarapha joyA karIe, tenI sAthe paricayamAM AvIe te zarUAtamAM ApaNe tenI upekSA karavA lAgIe chIe, paNa pAchaLathI ApaNA manamAM tenA mATe kyA utpanna thAya che ane Akhare ApaNe tene bheTI paDIe chIe. 50 duSTa purUSone zikSA karavA Izvara kAMi navAM hathIyAre khanAvatA nathI paNa temanA durguNa vaDeja tene zikSA thAya che. vyasanI "mANasAne tenAM durvyasaneAja kharAba kare che. pApaja pApIne khAya che. 51 kAI kAi vakhate mUrkhAI paNa durguNa ke vyasananA jeTalIja dhAtaka nIvaDe che. duniyA uparanA ghaNA anartha mUrkhAIne paNa AbhArI che. eka mANasa khIjA mANasane mArI nAMkhe, pachI te paisAnA leAbhe, junA vera nimitte / gAMDachAnA AvezamAM, e badhAnA nirNaya tene kevI sajA karavI, keTale aMze dhruSapAtra gaNavA, e gunhA zeAdhaka khAtAnI bAbatamAM upayAgI che, paNa tenA kRtyathI jagatne nukasAna thayuM, eka jIvanI hAnI thaI, temAM tene lIdhe kazA phera paDatA nathI.
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 arthAta samAjane zira durjanane sudhAravA jeTalI ja mukhene sudhAravAnI javAbadArI rahelI che. para jagatamAM ghaNe popakAra nAmanA meLavavAnI lAlasAthI ke bIjo koI svArtha sAdhavAnI IcchAthI thato hoya che, chatAM evI uttama prakAranI svArtha daSTIthI derAine paNa je satkarma thAya che, tenAthI jagatane te zuddha paramArthanA jeTalo ja lAbha thAya che. 53 ApaNane je zaktio maLelI che tene kevo upayoga karavo, te ApaNuM munasaphI upara raheluM che. ApaNane mATe saddaguNanA ke durguNanA bane mArga khullA che. A munasaphIne badale javAbadArI kahevI vadhAre yogya che. A banne mArga khullA te kharA paNa eka mArga svarge pahoMcADe che, jyAre bIjo mArga narake laI jAya che. 54 cogya avasare jarA madada karavI, sArI salAha ApavI, e mAyALu zabda belI protsAhana ApavuM, evuM evuM karyAthI ghaNuM mANasenA duHkhamAM ghaTADe karI zakAya che. eka nAnI sarakhI mINabattI pitAno prakAza keTale badhe dUra sudhI prasAre che? evI rIte eka nAnuM sarakhu satkarma paNa duSTa jagatamAM sarvatra dIpI rahe che. 55 pitAnI jAtanI bAbata karatAM bIjAnI bAbatamAM zANuM thavuM e vadhAre saheluM che. 56 ApaNuM aMtarAtmAnA jevo zANe mArgadarzaka ApaNane -bIje kaI sthaLethI maLanAra nathI. jyAre ApaNuM vartananA saMbaMdhamAM ApaNane zaMkA paDe, karyo mArga le te sahelAIthI samajAya nahi, tyAre tenI salAha levI. te kaI divasa khUTe mArge derI ApaNane phasAvaze nahiM. tenA upara koInI lAgavaga ke sattA cAlaze
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 nahi. vaLI te e sAkSI che ke ApaNe pote paNa kadI lAlaca ApI tene pheDI zaktA nathI ApaNuM kAI vartana tenAthI chAnuM rahetuM nathI. 57 ApaNe ApaNI jIbhane aMkuzamAM rAkhI zakIe. ApaNuM. kharA bhAva chupA rAkhI mukhamudrA upara bIjA bhAva pragaTa karI zakIe. manovikArane nigraha karI zakIe, paNa ApaNuM hRdayamAM vAsa karI rahelA aMtar AtmA upara, ApaNe amala jarA paNa cAlI zakavAne nathI. ApaNe duSkarma karavA jaIe ke tarata ja te ApaNane Tapake ApI pAchA haThAve che. ThapakAnI upekSA karI ApaNe duSkarmamAM pravRtta thaIe te paNa te zAMta besI raheto nathI. ApaNuM aMtaHkaraNa hamezAM ApaNane DaMza de che ane ApaNI cittanI zAMtine hamezane mATe nAza thAya che, mATe sarva kAryamAM tenI salAha mAMgavI ane te jesalAhake AjJA Ape tenuM anukaraNa karavuM eja kharA zANapaNanuM kAma che. 58 manamAM vicArane praveza thavA na de te mananI zuddhiche. zarIra, anna, vastra, jaLa, ItyAdI vastuo svaccha rAkhavI te bAhya zuddhi che. bahAranI svacchatA manane praphula tathA zuddha rAkhe che. bahAranI malInatA manane malIna tathA vikArI banAve che. pavitra vAtAvaraNamAM ubhA hoIe tyAre manamAM vicAra paNa pavitra Ave che. svaccha sthaLamAM mana pavitra rahe che. bAhya zuddhi karatAM AMtarazuddhi vadhAre kIMmati che. mana meluM hoya te phakta bAhArano ThAThamATha duniyAne chetaravAja artha sAre che. 59 Itione svacchadapaNe vartavA devAmAM Ave to te manane. viSayanA khADAmAM laI jaI nAkhyA vagara rahetI nathI, ane te jema jema nirakuza thatI jAya che tema tema temane tRpta karavA mATe mana.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 pUNa yatheccha vartana karavA mATe ApaNane lalacAve che ane pApAcaraNa karAvarAve che, mATe tene aMkuzamAM rAkhavI. 60 dharmanA mArgamAMthI patita nahi thavAnI IcchA rAkhanArAoe darAja rAtre AkhA divasanuM vartana tapAsI javuM joie. peAtAnI jAtane A pramANe svAlA pUchavA ke zarIrane Arogya rAkhavA prayatna karyo che? vRttie! ane maneAvikArane aMkurAmAM rAkhyA che? kheATI lAlaceAnI sAme thaI tene parAbhava karyo che kAI pApacaraNa meM Aje karyuM che ? kAine ijA karI che? mAThu lagADayuM che. ? meM koinuM bhaluM karyuM che? A vicAraNAthI bhUlA sudhAravA sAthe navina mArgamAM AgaLa vadhI zakAya che. 61 dharma bhAvanAne lIdhe gariba mANasa paNa udAra, udAtta ane paropakArI thai zake che. dharmanA uddeza manuSyane svargamAM pahAMcADavAne nathI, paNa aMtaHkaraNamAMja svarga lAvI mukavAne che. duSTa vicAre manamAM banyA rahe teA dharmanA uddeza saphaLa thatA nathI, kura mANasa ughADAM pApa jeTalA kare che te karatAM hajAragaNAM pApa manamAM vicAra vaDe kare che. je mANusa niratara duSTa vicAra karyA kare che tene Akhare potAnA vicAreAne vartanamAM pheravI nAMkhatAM vAra lAgatI nathI, tema je mANasa haMmezA pavitra vicArAmAM ramyA kare che, te ayeAgya vartana kare evA bahu saMbhava hAtA nathI. mana upara vicArAne paTa jaladI mesI jAya che. mATe manane hamezAM sArA ane pavitra vicArAmAM rekAyelu rAkhavuM. 63 paradharma tarapha asahiSNutA batAvI e ApaNI pAtAnI halakA batAve che, je mANasa pAtAthI judA dharma pALatA hoya che te peAtAnA dharmanA virodhI che ema laoNkA gaNe che, tathA dharmanI *
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 AbatamAM zaMkAzIla vRttivALAne mANasA nAstika gaNe che, A rIta pasaMda kuvA ceAnya nathI. 64 dharmane lagatA kaTalAka bheda tA phakta AcAranA traMbadhamAM hoya che, chatAM teja dharmanA mukhya siddhAMta hAya tema lokeA tene mATe eka bIjAne dhikkAre che. mukhya khInAmAM matabheda na hAya te pachI eka ubhuM TIluM kare ane khIjo ADuM TIluM kare ane trIjo aMdara TapakuM vadhAre kare temAM zuM bagaDI jatu haze? sarvane pAtAnI AsthA pramANe dharma pALavAneA huka che. 65 upadezakAe sAcu, pavitra, Adarza rUpa jIvana kahevuM joie, tene khyAla zrotAone ApavA joie, uMcu jIvana kevuM hAI zake tenA vicAramAM magna thatAM leAkA peAtAnI duniyAdArInI upAdhIe visarI jAya, zAzvata sukha ane zAMntinI AgaLa A duniyAnAM sukha kazA hiMsAmamAM nathI evuM leAkAne bhAna thAya, AvA upadezaMkA, ke AvI dharma saMsthAone kAipaNa jAtanA virAdha naDavAnA bIlakula saMbhava raheze nahiM. 66 jene phakta ekaja dharmanA siddhAMtAnuM jJAna hAya che te kAIpaNa dharma barAbara jANatA nathI ema kahevuM joie. tenI sAthe ema paNa kahevuM joIe ke je mANasa phakta ekaja dharmanI khu samajavAnI kAzIza karI besI rahe che te kAipaNa zramanI khubI sarvANe samajI zakatA nathI. 67 citta svastha haiAya tyAreja suvicAra| kure che. jIta meLavavA karatAM zAMti jALavavI te vadhAre kIMmati che. peAtAnA cittanI zAntimAM vikSepa paDavA na devA e mANasAnA pAtAnA hAthanI vAta che. ApaNI nAmarajI chatAM kASTanA magadura nathI ke ApaNI zAntine
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 "bhaga karI zake. ApaNI zAMtine zatru ApaNA sivAya khIjo kAI * nathI. durjaneAnI sAthe prasaMga paDatAM mananuM samaaAlapaNuM khasI gayA sivAya rahetuM nathI. tema chatAM dRDha nizcayavALAne mATe e kAma kevaLa - azakya nathI. 68 jyAM niraMtara kalahanA vAsa che evA bhavya maMdiramAM rahI miSTAna jamavA karatAM, zAMtivALI jhupaDImAM rahI suDhDhA zaTalA khAve te sArI che. virUddha yAcA manavALAnuM miSTAnna jamavA karatAM bhAvanI bhAjI paNa sArI che. matalaba ke zAMtinI kImata amUlya che. 69 mANase navI khAtAmAM peAtAnI zAMtine bhaMga karI ese che, ane tethI zarIranI mAphaka mana paNa kAi vakhata mAMduM paDI jAya che. zarIranA vyAdhinI mAphka mananA vyAdhinuM zamana eTalI sahelAthI thatuM nathI, dareka muzImata jema jema AvatI jAya tema tema tenuM nivAraNa karatA javAnI Teva rAkhavI. 70 ApaNe jagane sukhI karavA besIe te te kadAca ApahAthI na ane e svAbhAvika che, paNa jo ApaNe ceAgya pagalAM bharIe te ApaNI jAtane te sukhI karI zakIe. dareka mANasa dhAre to peAtAnA cittane ekadara rIte zAMta, saMteSI ane AnaMdI rAkhI zake ema che. 71 mAsa nidhana heAya to paNu, jo te teMkti, zAMta, samadarzI hAya, ane tenuM mana hamezAM saMtuSTa rahetuM hoya te tene ze dizAe sukhamayaja che. jo tamArA manamAM zAMti nahiM hAya te tenI AhAra zeAdha karavAthI kAMI vaLavAnuM nathI. 72 mANusa potAnI jAtane dehAbhimAnane bhUlI jAya che
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ para tyAre ja tene vizrAMti maLe che. dehAbhimAnanI vismRti sivAya AtmA zAMti maLatI nathI. 73 je saMkaTa bhaviSyamAM gujaravAnAM che, te kadAca na paNa gujare. evA saMTanA vicAra karIne AgaLathI duHkhI thavuM e moTAmAM moTI mUrkhAI che. satata ciMtA karavI e jAthanI Aphata vahorI levA jevuM che. pratyakSa mRtyu karatAM mRtyunI bIka vadhAre trAsadAyaka che. AphatanI. sAme bAtha bhIDavAthI tenI tIvratAmAM ghaTATa thAya che, paNa tenAthI hArI jaI hAya varALa karavAthI te ApaNuM upara caDI bese che. 74 je mANasa saMpattinA madiramAM bhegavilAsanA dvAre thaI dAkhala thAya che, te pazcAttApanA dvAre thaI pAcho bahAra nIkaLe che. saMpattinA samayamAM je mojazokha ane bhogavilAsamA opa. rahe che, te Akhare vipattino bhaMga thaI paDayA vagara raheto nathI. 75 IcchArUpI khajAnAnI kucI pairya ja che. baMdha bAraNuM kholI. nAMkhanAra paNa dhIraja che. mANasanI hiMmata moDhAnA taDAkA mAravAthI samajAtI nathI, paNa tenI kIMmata tenI dhIrajathI nirNita thAya che. 76 jenA dvArathI bhikSuka nirAza thaI pAcho phare tenA jevI. zarama, udAra dIlanA mANasane bIjI eka paNa nathI. 77 mana mohoTuM rAkha, jevuM tAruM mana, teja tArApara leke vizvAsa rAkhaze. 78 yathArtha nizcaya ane saMpUrNa prayatna sivAya kenI IcchAo pAra paDI nathI, je je dizAmAM tArI nizcayatAnI lagAma lu pherave, tyAM eTalI prabhALa rAkhaje ke AnAkAnIne hAthe te lagAmane DhIlI paDavA de nahi. 79 mANasane mahenata sivAya koI maLavAnuM nathI. mArI
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ para IcchAne cheDe hu majabuta pakaDuM te jarUra zoka ane dilagIrImAMthI -chuTI zakuM. 80 phullaka, nIca kAma karatAM prANa jAya tenA karatAM kaI uttama mahAna kArya karatA A dehano aMta Ave te vadhAre uttama vAta che. kAmamAM te yatnapUrvaka mayAja rahevuM, yatnathI game tevI asAdhya vastu paNa sAthe thAya che. 81 sArA bhAgya vaDe tu ucca daraje poMce che tyAre tuM -dayA rAkhavAmAM paNa majabuta rahe. julamI adhikArIo je raju-lamathI pitAnA Azritane dukha Ape che teja kAraNathI te pitAne duHkhI manavALA banAve che. julmI mANasa pitAnAja pujanA mULane -nAza kare che. jeNe julamanI kamAnapara anyAyanuM bANa caDAvyuM che tene tame kahe ke are ! tu sAvadhAna thA. A tArI pAchaLa tenA nizvAsanuM hadayabhedaka tIra chupAI rahyuM che teno vicAra kara. 82 jevo kSamA karavAmAM AnaMda che te vera levAmAM nathI. huM tArI samakSa aparAdhI chuM, tuM prabhunI samakSa aparAdhI che. je tu mane mApha karaze te prabhu tane paNa mArI Apaze. kSamA vRti e moTe saddaguNa che. jenAmAM samAguNa che te meTe nasIbavAna che. samAnA prakAzathI hadaya prakAzIta thAya che. 83 tuM pote bIjAnI madada Icache te tu paNa bIjAne madada kara. dukhI mANasanu duHkha TALa. nAsIpAsa thayela hoya tenI IcchA pUrI pADa. nyAyathI tArA dharmane ane gharane AbAda kara. A asthira mAnava jIdagImAM kAI hameza ApaNe TakI rahevAnA nathI, paNa sAruM bura kAma hamezAM yAda rahe che. temAM khAsa karIne sArA kAma mATe nAMkhelA pAyAnI asara jamAnAnI sapATI parathI kAIdahADo bhUMsAtI nathI.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 84 sArA svabhAva sivAya bIjuM kAMI paNa mANasAImAM sArUM. nathI. dareka prasaMgeAmAM A vAta bhulavI na joie. lAkA joDe khuza mIjAja rAkhavA ane hasIne vAtacIta karavI. arthAt zAkamAM DukhI na rahevuM. 85 tArA manamAM je Ave te vicAra karyA vinA sAhasathI kara nahi, kAraNa ke tema karyAthI bhaviSyamAM tAre pastAvuM paDaze. 86 tArA gheADAne eTalA tAkAnI na banAva ke tenI lagAma tuM kheMcI pakaDI zake nahiM. kAI paNa banAva banatAM pahelAM tene upAya karavA joIe. jyAre vAta hAthathI jAya che tyAre dilagIrI kAMi kAma AvatI nathI. 87 khubasurata chatAM pavitrapaNe rahe ane meTAi chatAM namratA pakaDe te uttama manuSya kahevAya che. 88 tuM tArA kAmamAM saccAi vApara tethI tu chuTaze ne mAkSa. pAmaze. kAi mAsa game teTalA kAvatrAkheAra hAya ! paNa Akhare tene satyavAdIonA gulAma thavuM paDe che, kamAnanI dora ghaNI sakhta hAya che te paNa tIranI pAse tene namra ja paDe che. 89 haMmezAM vicAra karyA vagara kAMi kAma karavuM nahi. utAva-bIyApaNAnA rastA cheADI devA. je kAi paNa kAma kAjamAM dhIraja rAkhI varte che tenI aNachuTake paNa murAda pAra paDe che. 90 utAvaLa, kamAnamAMthI chuTelA tIra jevI che; te chuTayA pachI.. pAchuM pheravI zakAtuM nathI. dhIraja hAthamAMnI talavAra jevI che, marada paDe te tene upayeAgamAM laie. nahItara paDI paDI kAMi nukazAna . karatI nathI.
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ pape 91 banI zake tyAM sudhI tArI chupI vAta koIne kahIza nahi. kAraNake te kalyAthI AnaMda yAto zeka thaze. tArI chupI vAtanA janAnAmAM koI paNa mANasane keAI vakhate AvavA na de. 92 bhikSuke ApaNuM kharA mitro che te ApaNe bAraNe Ave che ane kahe che ke tamArI pAse kAMI heya te te amane Apo, te tamAre sAru ame ucakIzuM. arthAta pUrvabhavamAM tamane tenuM phaLa maLaze. 93 hajAra vakhata mApha mAMge to paNa nIca mANasa ara gunha paNa mApha na kare, paNa khuza thavAya tevI maherabAnI sAthe meTAM mANaso hajAra aparAdha kSamA kare che. 94 sAre sebatI attara vecanAra je che, mAne ke kadAca te pitAnA attaramAMthI kAMI na Ape te paNa tene suvAsa levA jeTale te bIjAne phAyado thAya che tema kharAba mitra luhAranI bhaThThI jevo che, eka vakhata dhAre che, tenA devatAthI kaI baLe nahiM tathApi tenA garama dhumADAthI te IjA thayA vinA raheja nahi. 95 salAhakAra salAha ApavAmA tathA rasto batAvavAmAM naramAzanI rIta rAkhavI joIe. temaja sabhAmA ke mIjalasamAM zIkhAmaNa ApavI na joIe. paNa ekAtamAM ane e prasaMge ApavI joIe ke jyAre tene ema lAge ke have mArA vacanonI tenA para asara thaze. te paNa naramAza ane sabhyatAthIja ApavI, kAraNa hAlanA jamAnAmAM naramAzathI belavuM ane sArA svabhAva rAkhavo temaja mukha raheluM che.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa6 96 AkhI duniyAne aklanI garaja che ane aksane anubhavanI jarUra che. kAraNa evuM kahevAya che ke anubhava alanI ArasI che temAM dareka kAcane paDachAyo dekhAI Ave che. anubhava meLavavA mATe lAMbo vakhata, lAMbI ummara, ane bIlakulanizcitatAnI jarUra che. 97 apUrNa nIca patita mANasoja ahakAra kare che. temane svArtha eTaloja ke pitAnI apUrNatA DhAMkavI, paNa kharuM jotAM te teo pitAnA durguNo khullA pADe che. 98 DahApaNane Abha sahanazakti che. jenuM magaja halakuM te hameza nIca vRttino hoya che. dhairya saMpUrNa nAnI mIlakata che. 99 uttama kArya karanArAone lagatI vArtAo tathA tavArI mana tathA AMkhane teja Ape che tema vidyA tathA DahApaNuM joDe oLakhANa karAve che. - 100 sArAM mANasa jeDeja beThaka rAkha, je tArA lAyakane na hoya tenI joDe na besa. - 101 pitAnI pAse cADIone AvavA de nahi, kAraNa eka paLamAM te so tephAna ubhA kare che. tema potAnI pAse belAvIne tene dabAvo paNa nahi, kAraNa Akhare bIjA pAse jaI tAruM te juTha bolaze. 102 rAjA pAse keInI nindA karavI ja nahi. niraparAdhi mANasanA nisAsAthI Darato rahe, niraparAdhi mANasonA nizvAsa bahu kharAba asara kare che. 13 duniyAmAM devI mANasane tene ja bahu che. kAraNake
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 te tene hameza Ana, kligIrI ane zeAkamAM rAkhe che. dUpI khIjA mANasane bALavAne agni calAve che, jo barAbara joIe te pAtAteja te temAM maLe che. 104 naramAza ne dhImAzathI kAMi kAma thAya tevuM heAya te tyAM gussA ane sakhtAi batAvavAM nahi, ane jo sakhtAi tathA gussAnI jarUra hoya ne! naramAza ke mitrabhAva dekhADavA nihaM. 105 hameza leAkeApara mahecyAnI batAvI zakAtI nathI. vakhata Ave bhrakuTI paNa caDAva. malamapaTTA nakAmA thai paDe tyAre jakhama upara nastara mUkavAnI paNa jarUra paDe che. 106 jenA jhADanu mULaja kaDavu hoya, tene uttama bAgamAM jate zapIe ane uttama nadInuM pANI sIcIe athavA mIThAM padArthothI sIcana karIe te paNa Akhare peAtAnI jAtane te jaNAvazeja. 107 nIce svabhAvanA mANasAnI mAkhata karavI yA prazasA karavI e peAtAnI AbarU khAvAnu kAma che, kAraNa je duSTa khIjamAMthI janmyA heAya te pAtA pratye bhalAi karanArA upara burAi klaeNsivAya A duniyAmAMthI cAlyA jAya te tenA dharmathI ulaTu che. 108 hasatu meAhu, khumijAjIpaNu te AnavRtti esakhAvata karavAmAM ghaNAM agatyanAM che.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAra ratnamALA. cothI mALA. naM. 4. 1 AtmadaSTine vistAra, abhedanuM sAmrAjya, AnadanI maeNnatA, ane bhedanu mithyAtva anubhava kare. 2 namratA, aMtaHkaraNanI zuddhatA, buddhibaLa ane himmata, A cArathI kArya siddha thAya che. 3 mana, vacana, zarIra, e traNenuM eka sarakhu vartana thavuM joIe. jevuM manamAM tevuM ja kriyAmAM. 4 game tevuM sAMbhaLIne ke dekhIne mana kheda ke Azcarya na pAme. tevI sthItisthApaka zA mananI thavI joIe. 5 padArtha mAtranI kALI bAju na dekhatA dhALI bAjuja dekhavI. joIe. seMdaryatAja jevI, tethI ApaNe uddhAra thAya che. 6 pavitra mahApurUSanA ucAmAM ucA jIvanane dRSTi AgaLa rAkhI pitAnA mana, vacana, zarIrane te pramANe pravartAvavAnI Teva pADavI joIe. 7 manane zuddha karavA mATe kAyama pavitra matrano jApa karave. ane manane sthira karavA nirvikalpa dhyAna karavuM joIe. 8 gamAtranuM prathama dvAra prema, vizvAsa, sAhasa, ane svApaNa e vinA anya nathI. satyane anubhavavAnI icchA hoya te e cAre vAta dhAraNa karavI.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 Atma premamAM prArabdhane alakAzaja nathI eto kevaLa sva-- tatra purUSArtha che. pitAnA vicArathI ja siddha thAya tema che. e tasvAbhyAsioe sArI peThe manana karI saMgrahavA jevuM che. * 10 jevuM jenuM AtmasvarUpa teja tene anubhava, ane teTaleja tene AnaMda. daSTimAM sarvasva che. jevI jenI dRSTi haze, tevI sRSTi thaze e vAta sArI rIte lakSamAM rAkhavA jevI che. 11 saune AnaMda vinA svarUpAnusaMdhAnanuM anya sthAna ja nathI. 12 prakRtine eka pavitra niyama, ke je ullaghana karI zakAya tema nathI, te e che ke, tame koIpaNa apavitra vicAra, amagaLa. dhyAna, ke tevuM kRtya game tevA ekAMta sthaLe kare te paNa tamane prakRtinA daDha ane kadI keIthI paNa ullaghana na thAya tevA niyama pramANe, tenAM kRtya badale maLazeja. duHkha ane dAridra pitA upara AvI. paDazeja. 13 sarva nirbaLatA ane durguNonuM mULa mAtra ajJAna ja che. AtmAne na oLakha teja che. leke pitAnA zarIrane AtmA samaje che ane bAhya jagatamAMthI saMpatti pedA karI AnaMda meLavavA Iche. che, paraMtu jaDa zarIra e AtmA nathI. tame paramAtmArUpaja che. evI dRDha bhAvanA kare, ane tene sAkSAtkAra kare. 14 sAmAnya ajJAnatAnA peTA vibhAgamAM prakRtinA niyamanuM ajJAnapaNu paNa manuSyane bAdhA kare che. 15 tame prakRtine chetarI zakaze nahi. ekAMtanI ekAMta guphAmAM jaIne chupuM pApa kare te paNa je bhUmI upara ubhA rahI te pApa kare che te bhUmI upara ugelu nirjIva ghAsa paNa te vAtanI sAkSI. puraze ja.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 hRdayamAM pApI vicAra utpanna thAya che tenA pariNAmeja bAhya jagatamAM duHkhadAyaka banAve ApaNane viTaLAI vaLe che. AvA duHkhanuM kharuM kAraNa na jANavAthI manuSya potAnI sthitine doSa de che, AsapAsanA banAve upara depa mUke che. mitra, badhuM. sagA, Adine doSa kADhe che, paNa A parama satya vAta sarvatra jANatI thavI joIe ke, jagatanI AMkhamAM dhULa nAMkhavAno prayatna karavAthI ja ApaNe pote aMdha banIe chIe. 17 prakRtine niyama ke vagADIne kahe che ke pavitra rahe ! chatAM apavitratAno Azraya le te dube bhogavavAne paNa taiyAra rahe. 18 daivayoge AvI paDatA vyAdhiya atithine jeo ghaTatA Adara satkAra karatA nathI teo kharekhara kagALa ane kRpaNaja che, matalaba ke vyAdhi, e Atma jAgRtinuM uttama nimitta che. 19 dehAdhyAsa (ahakAra) ne tyAga kare, ane potAne -AtmA eja paramAtmA che e svAnubhava kare e sarva pustakano sAra che. 20 badhA bhedabhAva ane badhAnuM mULa kAraNa te mithyA ahakAraja che, teno nAza kare eTale AtmA pratyakSa thazeja. 21 vAda vivAdathI satya kadI prApta thatuM nathI, paraMtu kharA Atura -ane gabhira vicArathI ja te prApta thAya che. 22 zarIra ane manane kharekha ane vyavahArika tyAga jyAre thaI zaMka che tyAreja AtmAmAM premane agni prajvalita thAya che, tyAreja manuSyanA AtmAmAM rahelAM svarganAM dvAra khullAM thaI jAya che. 23 keIe AvIne kahyuM ke loko tamAre mATe Ama bele che
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 ne tema khele che vigere, are bhALA manuSya ! tu AvI vAteAthI tArA kartavyamAM aMtarAya paDavA na de, kemake jagapareMTImAM manarUpa. trAka tuM siddhi nahIM rAkhaze tA jarUra kAThu cAze ne tAMtaNA tuTaze mATe tuM emAM lakSa na Apa, cittamAM tyAga ane AtmAnaMda bharI. te jo, ke te sadhaLI khalAe AMkha mIcIne ughADatAmAM sAta samudranI pAra paheAMcI jAya che ke nahiM ? 24 samaSTi te| tyAre prApta thAya ke jyAre leAkeAmAMthI bhalAI arASTanI bhAvanA naSTa thAya, rIMga dveSanA agni mujhe ane chAtImAM ThaMDaka thAya. 25 je AtmArUpa mahArAjAne maLavu hoya teA, kAmanA, vA-sanA, te pRcchA rUpa purANAM ne kADhelAM cItharAMne utArI mUkeA. rAjAne tyA tA rAjAja paNA hoya. 26 manamAM harA' prakAranI AzA ke IcchA heAya tyAM sudhI. vRtti ekAgra thatI nathI. jene kAi AvazyaktA ke kartavya ghasaDI na jAya teja zAMta khanI zake che. 27 aMdara dehAbhimAna rUpI mela rAkhI upara sAhaneA DhALa caDhAvavA te vyartha che. 28 dehAdi svamane dUra pheMkIne, bheda bhAvanAne tyAga karIne, aMtar diSTa udhADA te saMsAranAM sarva tattva tamArAM anI jAze ane e sarvane tamArI peAtAnI icchAnusAra nacAvI zakazeA. 29 lAhu agnimAM paDe che eTale agnine guNa temAM AvI jAya che, evIja rIte jyAre mana caitanyamAM theADe! kALa abheda rahe che eTale temAM vicitra zakti AvI jAya che. 30 kAI mahAna kArya mAthe lIdhu hAya to niratara ekAMtamAM
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ R esI sarva dizAmAMthI vRttine kheMcI laIne AtmAmAM abheda bhAvanA karyA kareA eTale yazaHkIrtti kheMcAine tamAre AMgaNe nRtya karavA mAMDaze. 31 jyAM sudhI dehamAM prIti athavA koi paNa prakAranI kAmanA hAya che tyAM sudhI teA hRdayamAMthI bheda upAsanAja nIkaLavAnI. mana vikSipta rahevAnuMja. 32 je purUSa saMzaya rahita thaine peAtAnI jAtane pUrNabrahma, zuddha sacidAnaMda jANe che ane sarvamAM zuddha svarUpaneja dekhe che. tenA bhAgyamAMja nirbhayatAnuM sAmrAjya che. khIjA krAinA nasIbamAM nathI. 33 jo pUrNa tyAga karyo hAya to pachI sarva jagat tamAja che. kharI rIte te zaktio-siddhie tamane kheALatI Ave eja rastA pakaDavA joie. te zaktionI pAchaLa tamAre doDavuM na joie. peAtAnI tRSNAomAM baMdhAi rahelAMja mAtra bhUta pizAcanAM rUpa dhAraNa kare che. 34 jyAre tame niriccha ane niHspRha thaze| tyAreja tame jagata taraphathI sanmAna pAmaze.. 35 jyAM sudhI icchAo kare che tyAM sudhI tame eka mAMgaNu bhikhArI che. je vakhate icchAone tame lAta mArA che arthAt icchA rahita thA che! teja kSaNe tame deva aneA che. 36 dehAbhimAna ane dehAdhyAsane nirmULa karavuM e anaMta jIvananuM punarUjIvana che. jeTalA pramANamAM A pramANe jIvatA chatAM mRtyu pAmelA jevA banIe chIe teTalAja pramANamAM ApaNuM kArya siddha thAya che. 37 jagat ApaNe mATe zuM kahe che tene je kSaNe ApaNe vicAra karavA mAMDIe chIe, teja kSaNe ApaNe satya jIvanamAMthI
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 aha, mamatva rahita jIvanamAMthI patita thaie chIe. ApaNA cAritrane khIlavavA mATe duHkha jarUranuM che. 28. jyAM sudhI ApaNe peAtAnA zarIranA acAvanI vRttivALA ane peAtAne nukazAna karanArA pratye vera levAnI vRttivALA chIe tyAM sudhI ApaNe satya jIvanathI maraNa pAmelAja chIe, mAna apamAnane pramaMga AvatAM tenI jarA paNa ApaNA upara asara thavA na devI e ApaNA mahAnapaNAnI uttamamAM uttama seTI che. 39 tame nispRhapAnA daravAjAmAMthI svAmIpadanA mehelamAM praveza karI, AtmajJAnanA daravAjAmAMthI muktipadanA khullA medAnamAM vicareA, je kAMi tamArI pAse che te anyane ApI dyo, te sarva -uparathI tamArA Atha uThAvI lyeA. ane pachI juo ke tame akhila brahmAMDanA sAmrATa ane adhirAja anI jAe che ke nahiM ? 40 divya svarUpa sAthenA saMbaMdha zAthI chuTe che ? Adya asara, leAkA sAthe hada uparAMta saMsarga rAkhavA ane ucca AdhyAtmika jIvanamAMthI ghaNIvAra vimukha rahevu A sarva bAbanAne lai ucca sthitimAMthI ApaNA adhaHpAta thAya che. 41 he Atman ! tuM zuddha che, avinAzI che, tuM sarva jJAnarUpa che, huM sarva zaktirUpa che, tu sarva zaktine niyatA che, tuM sarva sAryane dAtA che, tu A vizvamAM sakaLa AnaMda svarUpa che, A zarIra te tuM che ema mAnIza nahiM, A jagatanI vastu upara tuM AdhAra rAkhIza nahiM, e badhAthI tuM para thA. tene vicAra kara. zatru ane mitra tuM poteja che. 42 kSudra svArthI IcchAe ke je tamane guMgaLAvI nAMkhe che, -tene tyAga karavAthI tame nivRttinI sthiti prApta karI zako. icchA
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 enA tyAga karo eTale tame lAbuMbakanI mAphaka AkarSaNa svarUpa banaze. 43 duniyAnI dRSTImAM je phateha jaNAya che te teA kevaLa dricenA bhrama che. kharI phateha te! tyAre tamane maLe che ke jyAre tame. hu paramAtma svarU5 chu. " huM divya svarUpa chuM, " hu jAteja phateharUpa chuM" evI bhAvanA karaze!, HH te tr 44 paramAtma svarUpa ane Anada prApta karavAnA rAjamArga huM peAteja sAkSAt prabhu ane Anada svarUpa chuM, evI Atma pratIti karavI teja che. 45 manuSyanI saMgati ane nRtya uparathI tenA ucca nicca. jIvananI tulanA karaze! nahiM, paNa tenA AMtar vicArA upara kharUM dhAraNa bAMdhavAnuM che, jyAM ApaNA vicArA hAya che, tyAMja ApaNe hAie chIe. 46 tamArAmAM ucca vicArAne utpanna karI zake tevA temaja tamArA hRdayamAM divyanA, utsAha, AnaMda ane unnata bhAva prere tevA zabdone tame pAse rAkhA, neTamAM utArIne pAse rAkheA pachI jyAre krAi vakhata pratiSphaLa svabhAvavALA mANasa sAthe vAtacittane prasaMga AvyA pachI tamArA manane te thayelI vAtacittamA javA na detAM tarataja te. neTa khUkamAMnA uttama uttama phakarAe tamAre vAMcavA ane manane sthIra karavuM. 47 e rAjAdhirAja ! Atmadeva ! ajJAnAvaraNamAM dAsatva na svIkArA, uThA, jAgRta thAo, ne tamArI parama sattA anubhave. tame Izvara che, tame izvara che, tame izvara cheA. khIjI kAMi nathI. 48 tamane baMdhanamAM kANu nAkhe che ? tamane dAsatva krANu Ape
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa 1 e? tamArI potAnI tRSNAja. rAnta samakSa saMkrAca pAmeA che, DarA che, kADu vaLeA che, kAraNa ke tame temanI kRpAnI abhilASA rAkheA che. ethI mukta thAe te bAdazAheAnA paNa tame bAdazAha che. 49 dareka kAma karatI vakhate cAmAM uMcI bhAvanAthI te kAma zarU karavuM. tenuM rahasya ke phaLa uMcAmAM uMcI keATIvALu paDyuM ane temAM tadAkAra--tadrupa thaine te kAma karavuM ane te sarvakAma AtmAnI ucca bhUmi mATeja karavuM. 50 eka upayeAgI sUcanA e che ke prAtakALe tame jyAre pathArImAMthI uThe athavA jyAre karatA heA ke kAMi kAryamAM masjIla hA te samaye tamArA vicArane bhramaNAmAM na rAkheA. niratara AtmakendramAM sthira raheA. kadI paNa dUra na khaseA. - cr 51 cittanI ekAgratA prApta karavA mATe kaheA, ke samAdhi avasthAe paheAMcavA mATe " kevaLa prakAzamaya chuM. " A sarve vyavahAra prakAzamaya che. " e bhAvanA atyaMta hitakAraka hAi, Avazyaka che. para eMsArika upAdhi ane sukha duHkhathI je para rahI zake che, te laoNkAja sAcA sukhI che, sukha ane duHkha bannenA tyAga karavAmAMja, AnaMdathI bhAgavavAmAMja sAcA sukhanuM rahasya samAyeluM che. je sukhane svIkAra kare che teNe duHkhanA bhAga paNa thavuMja joIe. 12 Atma anubhavamAM magna rahetAM kAi vikSepa pADI zakze nahiM. prakRti mukta purUSanI dAsI banI rahe che. sattAne satya banAvavAmAMja tame adhAgata thAo che. manuSya je vakhate jagamAM dRzya padArthomAM kArya kAraNa sattAnA vizvAsa rAkhI tene satya ( pAmravya rtAraka) mAnavA mAMDe che, teja paLe tenI adheAgRta thAya che. 54 tamane nukazAna karavA je IrAde rAkhatA hoya temanA '
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaNI mamatA ane premabharI lAgaNI darzAve. bIjAone avAstavika abhiprAyeno vicAra na karatAM kAyama paramezvara saMbaMdhI vicAra kare. prabhutAmAM virAma pAme. 55 kAMI paNa AzAnA pAzamAM na badhAo, ciMtA, bhaya, upAdhithI dUra rahe, tamArI vAsanAo tamArI nirbaLatA che. potAnI vAsanAothI ja muzkelIo ane vyAdhI utpanna thayAM che tema barAbara samaje. 56 jyAre jyAre nirbaLatAne aMtaHkaraNamAM sthAna ApIe chIe, ke viSaya sukhanI vAsanAmAM phasIe chIe, tyAre tyAre duSTa vicArarUpI duzmane nAnA prakAranAM mehaka svarUpa karI meha jALamAM phasAve che. AtmasAkSAtkAranI IcchAvALAe te nIca vRttio nirmaLa karavI ja joIe. e vRttionA mRtyumAMja tamAruM sAcuM jIvana raheluM che. pa7 levAmAM nahiM paNa dAna karavAmAM, tyAga karavAmAM ja sAcuM sukha samAyeluM che. je kSaNe tame yAcanA ke prArthanA karavAno bhAva tamArA aMtaHkaraNamAM lAve che te ja kSaNe tame tamArI zaktine sakelI 9 cho, tamAruM AtmabaLa saMkecAI jAya che, te tame tamArA AtmasukhathI vimukha thAo cho. 58 doSa thavAnuM kAraNa zodhI te saMbadhI vyAkhyAna tame tamArI jAtane saMbhaLAve. tameja tamArA upadezaka bano. pitAnuM kAma piteja karavuM joIe. upAdhinuM mULa ajJAna che. AtmAnuM ajJAna, dehamAM miththA adhyAsa ane bahAranA padArthomAM sukhanI IcchA; eja duHkha, zoka, kheda ke upAdhinuM mULa che. 59 manuSya jyAre bhayakara duHkhavALuM pariNAma sahana kare che, tyAreja pinAnI nIca vAsanAne tyAga kare che. eka ja vakhata pavitra
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 vicArAne pApaNa ApavAmAM vijaya maLyA, teA pachI game teTaleA vakhata paNa cittanI ekAgratA rAkhI zakze. 60 peAtAnA haka bajAvavA sahelA che, paNa dharma bajAvavA -muzkela che. phaLa khAvA taiyAra hoya che paNa khIja reApavA ane pANI pAvAnA dharma bajAvavA taiyAra rahenAra thAya che. kartavyane vaLagI rahe phaLa maLaroja, je AtmasevA karI zake che te dezasevA karI zakaze. lavA karatAM AcaraNathI upadeza kare. 61 nIce rahelAnI jIma kAi sAMbhaLaze nahi, zuddha AcaraNanA zIkhara upara jaI khuma mArA sarva sAMbhaLaze. jagane jAgRta karvAnI IcchA hoya teA tame pahelA jAgrata thAo, tame jeTale aMze jAgyA haze! teTale aMze jagatane jAgRta karI zakazeA. jenA upara UbhA rahI AkhI pRthvIne halAvI zake te sthAna tamArA AtmA che. 62 peAtAnA mArgane bhAmiyA poteja che, durbaLa manane Atma lAbha thatA nathI. jagata sAthene saMbaMdha ApaNI himmata ane bhAvanAnA pratyuttara jevA che. 63 jevI bhAvanA tevu phaLa. khADe khAde teja paDe. je doSa ApaNe khIjAmAM zodhIe chIe, kharI rIte teja doSa ApaNAmAM lAvIe chIe. lAyaka thAo, icchA nahi karA tApaNu tamane maLaze. meAha ane ahabhAvane tyAga karIneja mahAtmAee amarapaNuM meLavyu che. 64 mana pavitra thayA sivAya jJAnane raga carcAnAra nathI. viSaceAmAM jhera saMtheija rahyuM che, kAraNa ke tenI mIThAza jheranI asara karyAM vinA kyAM rahe che ? viSayeA jene DAlAdhI zaktA nathI teja duniyAMne DAlAve che.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 tela, battI upara caDavAthI prakAzarUpa bane che, tema zaktine_ vyaya nIcalA bhAgamAM na thatAM uparanA bhAga tarapha caDhe te, ArSaNa-- zakti, tejanI vRddhi ane paramAnaMda prApta thAya che. 66 brahmacaryanI pUrNa jarUra che. bApano kuvo kahevAthI tRpA chIpatI nathI, paNa pANI pIvAthIja. zAstro rAkhavA karatAM te pramANe vartana kare. satyano jaya thAya che. premane khuzAmata gamatI nathI. 67 rAkhI mUkavAja hoya te paththara ane sonuM sarakhAMja che. jJAnanI Apa le na karavAthI potAne ja nuksAna che. apacAthI azakti ane azuddhatA utpanna thAya che. jaThara sArI sthitimAM na hoya te ciMtA ane ucATa vadhe che. tabiyata sArI na hoya te sahajamAM gusso caDe che. 68 brahmacaryanA abhAve Atmika ane zArIrika zaktino paNa abhAva thAya che. 69 svArtha ane dehabhAvanA ahakArane nAza kare te dharma che. 70 muzkelI bharyA kAryothI jenu mana DagI jAya che te manuSya. chatAM jhADathI paNa halake che. rAtrI che ke divasa, pavana ho ke tekAna, paNa araNyanAM vRkSo tene kayA gaNakAre che ? 71 je vastu vaDe mana ane buddhi potAnA anirvacanIya mULa sthAna parabrahma tarapha vaLIne temAM maLI jAya che evo eka gahana vyApAra te dharma che. hara ekAgratAne lIdhe manane jyAre samAdhi caDI jAya che, tyAre tenAmAM prakAza paDe che ane evI samAdhi caDatAM satyane varasAda varase che, jJAnano pravAha cAlavA mAMDe che ane vizvanA sarva gupta ta samajAya che. kAthI paNa kayA gaNapatAnA
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 vibhAvamAMthI eka kSaNa paNa mukta thavuM tenuM nAma khare AnaMda che. 74 svAtmaniSTa manuSyane AkhA jagate eka bAju thaIne mArga Apavo joIe. jagatanA prabhu tame thAo, nahi te jagata tamArA upara prabhutva jamAvI deze. 75 bIjAnA vartanamAMthI doSa kADhavAmAM ApaNe ApaNI zaktine jeTale vyartha vyaya karIe chIe teTalI ja zakti ApaNuM vartana ucca banAvavAne purI thAya tema che. 76 kevaLa tamArA mananI ja kalpanA tamArA mithyA, saMkucita, - eka dezIya, mAyika evA ahaMbhAvapara sattA calAve che. tamArA - nasIbanA svAmI tameja che. tamAre joIe to bhaya ane narakanI adara athaDAtA temanA nIca gulAma rahe ane joIe te janma siddha ho vaibhavazALI mukuTa dhAraNa kare. 77 AtmAnI eTale najIka ApaNe hoIzuM teTalA adhika ApaNI AsapAsa samAnazIla manuSyo upasthita thaze. mAtra prathama tamAreja satyanA jharAnI pAse ubhA rahevuM joIe. 78 tyAga eTale pitAnuM sarvasva satya svarUpane arpaNa karavuM te. AtmajJAna vinA kArya karanAra manuSyanI sthIti adhArI koTaDImAMnA manuSya jevI thAya che. 79 dIna ane patita lene kharI lAgaNIthI ane mAtAnA jevA premathI je jue che te ja khare udAra mahAtmA che. 80 utsAha bhaMga karanArI TIkA karavA karatAM AzAjanaka sneha bharelA upadezanI ja jarUra che. gaTano badho kAdava rastA upara pAtharavAthI hitakArI pariNAma nahi Ave, tevI ja rIte bIjAnA tarapha
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70. karaDI najara rAkhavAnuM pariNuma sAruM nahiM Ave. zAMtatA ane zubhecchArUpI pANIno pravAha e gaTaramAM vahevarAve jethI badhe kAdava ApoApa jovAI jaze. ( 81 jyAre TIkA rUpa kAtara ApaNuM upara cAlatI hoya tyAre ApaNuM aMtaramAM zuM che te tapAsI jevuM. kadAca luka manovRttio tarapha ghasaDAI javAnI IcchA dilamAM pedA thaI haze ane tethI ja A cetavaNI ka maLI na hoya ? AvI TIkAthIja bhayaMkara sthIti viSe sAvadha rahevAya che tema samajo. 82 je purUSa leka nAyaka thavAne lAyaka hoya che te kadI paNa "mArA sebanIo mUrkha che, mArA anuyAIo beImAna che, lekeL kRtaLI che, samAjamAM kimata karavAnI zakti nathI." e baDabaDATa karatuM nathI. nirAzAthI hArIne bhAgI na jatAM tenI sAme thavAmAM kharU sAcce raheluM che. 83 svAnubhava karatAM vadhAre eca bIje kaI gurU nathI. tamArI zaktione ucA vicAre tarapha vALaze ne zuddha vivayAzakti viSe. vicAra karavAno samaya paNa tamane maLaze nahi. 84 bIjAnI hAjarIthI kAcAvuM e kharA deva (atara AtmA) no droha karyA barAbara che. aMtarAtmA sAthe pramANikapaNe vartavAthI ja tame jagatamAM prakAza phelAvI zakaze. 85 jenI vRtti svataMtra hoya che te pitAnA AtmA sAthe. pramANikSaNe varte che ane Atma saMtuSTa bane che. 86 jyAM udyogano tiraskAra karavAmAM Ave che tyAM pariNAma zunyaja samajavu. duHkha ane dAridra vagara teDaye AvavAnA ja. 87 jevA tame vicAra kare che tevAja tame thaze. jethI tamArI
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. mati che tevI ja tamArI gati thaze. kamane sakhta kAyade tamane kadI paNa choDaze nahiM. 88 kRtrima prema ane kRtrima sahadayatA dhAraNa karavI e IzvaratuM apamAna karyA barAbara che. 89 leke bIjAnI kRtaghatA mATe baDabaDATa kare che. keInuM jarA kAMIka kAma karyuM hoya te baLAtkAre vyAja sahita badalo levA deDAdeDa karI mUke che. paraMtu jarA dhIraja rAkho. zAMti pakaDe. A hAthe nahiM te bIjA hAthe paNa tamane te badala maLazeja. 90 tamAruM niHsvArtha karma Izvarane deNadAra banAve che. letI vakhate teNe je hAtha vAparyo hato te hAtha kadAca ApatI vakhate na vApare, paraMtu keI bIjA hAtha dvArA te tamArU devuM vyAja sahita cukAvI deze. 91 depa zedhavAnI daSTI dUra karIne guNa grAhakatA vadhAre. baMdhubhAva, kArya karavAnI vRtti, saMparsapIne kAma karavAnI Teva ane mahenata bharelAM kArya karavAnI hAla ghaNI AvazyaktA che. hara zatrutA rAkhavAthI ane vera levAthI ApaNuM kalyANa thaze nahi. paNa ApaNuM kartavya bajAvavAthI arthAta prema rAkhavAthI ja kalyANa thaze. prema sarvane jIte che. premathI AkhI duniyA tamArI che e anubhava tamane maLI zakaze. 93 dareka vastunI tenAM nAma uparathI nahi paNa guNadoSa uparathI parikSA karatA zIkho. tamAre pote ja tamArI bAbatano vicAra karIne tamAre mArga nakkI kara joIe. 94 satata ka-purUSArtha adazya rIte tamane ucca pagathIe upara ane upara laI jAya che mana lagADIne kharAM kArya kare.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. 95 tamAruM rma saphaLa karavuM hoya te tenA pariNAma tarapha dhyAna Apaze nahi. phaLanI AzA rAkhaze nahiM. ApaNuM svArtha mULaka khaLabhaLATathI ja sarva kArya bagaDe che. joke taraphathI kazAnIe apekSA rAkhaze nahiM ane tamArA karmo UparanI anukuLa kivA pratikuLa TIkAothI gabharAze nahiM. 96 phakta egyatAja meLave, IcchA karavAnI koI jarUra nathI. dIpAe phakta baLatA rahevuM joIe. patarone AmaMtraNa karavAnI jarUra nathI. 97 sadA dAtAra bano.nirapekSa sevA karanArA bane yAcanAnI AzAbhUta vRttine tamArAmAM pesavA deze nahiM. 98 pitAnA ataHkaraNamAM zuddhatA ane pavitratA lAve eTale azuddha ke amagaLa kAMIja tamArI sAme AvI zakaze nahi. 99 Atma vizvAsa eja AnaMda ane sukhanuM mULa che. pitAnI jAtane patita ke pApI mAnI besazo nahiM. tame anaMta ane sarva zaktimAna Izvara che. 100 jevI tamArI bhAvanA haze tevAja tame banazo. tame tamArI potAnI je kiMmata TharAvazo tenA karatAM adhika kiMmata kaI karI zakaze nahi. - 101 vicAra e nasIbanuM bIjuM nAma che. jevI jenI mati tevI tenI gati. jyAM tamArA hAthe kAma kare che tyAM tamAruM hRdaya paNa rAkho, hAtha paga kAma karavA vaDe sadA garama ja rahevA dyo, mAtra magaja ThaMDuM ane zAMta rAkho. 102 sUcanA jeTalI moghama ApavAmAM Ave teTalI tenI asara azuddha Atma vizvAsa karaze nahi
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhAre thAya che. baLAtkAre nItine upadeza ApavAthI sAMbhaLanAranI vRtti tethI virUddha vartavA tarapha ja derAya che. 103 leke pote ja potAnI kalpanAthI AsapAsa kArAgraha ane naraka vAsa banAve che. ajJAnatA, nIca ahatva, suda svArtha svabhAva, ke je tamArA divya jIvanane naraka samAna banAve che, e sarvane jJAnAgnimAM bALIne bhasma kare.. 104 sAvadhAna ane huMzIAra rahe cheDe vakhata paNa duniyAnI -vastunI asarathI alaga rahe, AtmAmAM sthita thAo, aMtaskurNa thAya tevAM pustaka vAMce, satsaMgamAM rahe athavA sadA ekAMta se. "keTalAka vakhata dhyAnamAM gALe. 105 tamArI vAsanAo ane IcchArUpI sAMkaLethIja tame badhAyelA che, eja tamane baMdhanakartA che. 106 satyane jANavA mATe, divyatAne sAkSAtkAra karavA mATe tamArI hAlAmAM hAlI, prIyamAM prIya IcchAone viMdhI nAkhavI paDaze, prIya lAgatAM baMdhano tamAre teDI nAMkhavAja joIe, dehamAnI vAsanAo, jagatanI jALA toDI pheDIne dUra nAMkhI devI joIe. 107 tamAre pavitra thavA mATe tamane amAvasthAe laI janAra-adhogatie pahoMcADanAra namorI viSaya vAsanAothI tamAre svataMtra thavuM ja joIe. bhega ApyA vinA AtmasAkSAtkAra thavo kaThIna che. 108 hRdayamAM pApI vicAra utpanna thAya che, tenA pariNAme ja bAhya jagatamAM duHkhadAyaka banAve ApaNane viMTaLAI vaLe che. pavitra rahe ! pavitra rahe! chatAM apavitratAno Azrayo te tenA phaLa bhogavavA taiyAra rahe.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9.9 chuM vicAra ratnamALA. pAMcamImALA. naM. 5. 1 kudaratanI suMdaratA rage rage pitAmAM utAravI te jIvanane khare Adarza che; 2 kudaratanI sudhAraNAne tame roga kahe che paNa tenI jarUrIyAta che. te tamane sudhAravA madada-karavA mATe ja prayatna kare che. roga dvArA te tamArA zarIramAMthI jhera bahAra kADhe che; kudaratanI pravRtti DIka nathI lAgatI tethI rAga kharAba dekhAya che. vinA jarUranAM tattva aMdara nAMkhavAM te roga che. te bahAra nIkaLavAthI zAMti thAya che. 3 pitAnI hAjate mATe bIjA upara AdhAra rAkhavo ane pite bIjAne AdhAra ApavA. mAgIne le nahiM paNa ApIne lyo. badhAnI madada haze te tame niraabhimAnI thaI zakaze. 4 bhUla jagatanuM mULa kAraNa IcchA che. A jaDa dekhAya che. te IcchAnuM rUpa che. IcchA pravAhI padArtha che tenuM nirUpa A jaDa dazya che. Atma dRSTi vikAza thaI che te A pramANe sarva vyApi IcchI baLane juve che, pa jema manuSya mahAna tema tenI IcchAnI najIka prApti. siddha thAya che. 6 vyavahAra jJAna sattA Ape che paNa AtmajJAna AnaMda Ape
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 che. vyavahAra jJAna baLa Ape che AtmajJAna AnaMda Ape che. vyavahAra jJAna zarIrane sparze che. AtmajJAna AtmAne sparze che. cha dareka jIvata vastumAM zAzvata rasa reDAyelA che tene bheTIe chIe, tete dekhIe chIe, tyAre ApaNI najasmudhI khulI jAya che te mukta thAya che. 8 chuTA chuTA makeADA kAi kAmanA nathI, sAMkala upayAgamAM Ave che tema ucca kATInA leAkeA zarIra tathA manavaDe anya taraphathI chuTA thavA kdI icchatA nathI. tene pehelethIja bhAna thayeluM che ke sarva sAthe Atmika sabadha rAkhavAthIja AnaMda prApta thAya che. 9 icchAe sAdhanane sAdhya manAve che, kharI jIMdagI bhasma thAya che chatAM IcchAe nAcyA kare che. vicAra karatAM icchA droha pharatI mAluma paDe che. 10 aneka jIvAnA judA judA anubhavI eka bIjAne maddagAraupayAgI hAvAthI te raste thai eka khIjA pAsethI lai sarve esthAne pUrNapaNe AvI maLe che. 11 vizvaSTi karavA mATe ApaNe akhA brahmAMDa sAthe ApaNI lAgaNIo joDI devI paDe che. 12 kudaratanA kAyadAne tema tema tene brahmajJAnanA uMcAmAM 13 mata kAMI malatu nathI. peAtAnA svArtha sadhAtA jAya che. anusaratuM jIvana gALavAmAM Ave che uMcA haka malatA rahe che. dehabhAna tathA svArthabhAna bhUlatAM 14 niSkAmapaNe Apa, tane malazeja. svArthabuddhithI prayatna kara nArI khIjAnI avagaNanA kare che khIjAne peAtAnuM bhakSa samaje che.
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7o 15 sAcu jIvana sAkSAtkAra karavA teja che. aNue aNumAM tene jovA, vikalpathI vikalpeAne mArA. brahma svarUpa chuM AvikalpathI anya manevikalpane haThAvA. 16 brahmapanA nathI paNa sAcu satya che. manane cavADanAra nathI paNa amaryAdita dRSTi vALu che. 17 je jIvana rasa jagamAM aneka paryAyeA badalAve che teja jIvana mArAmAM che. 18 sarvamAM jIvana che. A vizva vana rasathI bharapura che. meAjAnI mA jIvana athaDAya che, tene janma maraNa kahe che. 19 dRSTinI vizALatA e mAhIranI kriyA nathI, paNa aMtar dRSTinI kriyA che. temAM dara ulecI cAlavA jevuM nathI paNa darIyAmAM vAhaNa UtArI taravA jevuM che. eka pachI eka sarvane anubhava karavA jevuM nathI paNa pAtAnI aMdaranA nizcaya karavAthI sarvane anubhava thAya che. 20 sarvanA anubhava karavAnA prayatna tamane thakAvanAra thaze. dRSTi maryAdA vistAravAthI peAtAne bhAra halakeA thAya che. sAMkaDI draSTi mUkI i sarva sAthe maLavAthI eka rasa thavAya che. 21 yuktithI bhAra eoA thAya che. vadhAre bejo AvI paDe -tyAre vicAra karavA ke kAMika bhUla thaI che. 22 vividhatAnI sAthe aikyatAnuM sUtra joDAyelu che, ekane jANuvAthI sarva jaNAya che. vividhatAne eka rUpe jovA teja satya che. 23 judI judI nIce paDatI vastu jotAM te zA kAraNathI nIce paDe che tenA nirNaya jIdagImA thaI nahiM zake, paNa gurUtvAkarSaNane niyama jANavAthI te sarva samajAi jaze. khIjA dAkhalAe ekA 1
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 karavAnI jarUra nahi paDe. tevIja rIte eka vastu AtmAne pakaDe eTale jagata jaNAI jaze. 24 satyane prakAza AnaMda Ape che eja mananI mukti che. judI judI saMbadha vinAnI vastune jevAthI kAMI lAbha thavAne nathI. satya prakAzanAMja paDado ucakAI jAya che. 25 pahelu kAMIka svIkAravuM to paDazeja, tyAra pachI tene anubhava thaze. vAcavA mATe akSare zIkhavAnI mAphaka prathama AtmAne oLakho. * 26 chavabhAna bhulI zIvabhAna karAvI ApanArAoja ApaNuM tArU che, AvA purUSa jIvatAM te apamAna pAme che, joke tene phAMsIe caDAve che, A mArge cAlanArAne paripaho AvI paDe che, AvA parIpa jAgrati ApanArA-baLanI vRddhi karanArA che, tenA karma maLano nAza karanArA che, jagatanI AvI sevA karatAM teo mAryA paNu gayA che, teo gagana viharI che, temane dehabhAna hotuM nathI, teo ApaNane potAnA dAkhalAthI zIvabhAna uttamattama che te batAvI Ave che. ra7 anyane dekhIne je sukha duHkha thAya che tenuM kAraNa temAM ApaNe AtmAne je che teTale dehabhAva. ApaNe gayo che. premanAM kuMDALAM paNa keTalIka vakhata badhAI jAya che te bIjA tarapha hepa utpanna karanAra che, te ApaNane vinarUpa che, te svataMtra pramANamAM naDatara rUpa che, chatAM peluM pagalu to cheja. * 28 dharmanuM rahasya AtmAne guru pAse oLakho. sarvemAM Atma-. bhAna thAya te tenI pUrNAhutI che.' 29 prathama samAnatAnuM jJAna thAya che te sAmAnya jJAna che tene
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 darzana kahe che, pachI dareka sAthe vyaktinuM jJAna thAya che ke A paNa evuM che A paNa evuM che, evuM vizeSa jJAna thAya che. 30 aMtar AtmajJAnanI sAme thavuM teja pApa che. nI TuMkI vRttinI skuraNA thavI te pApa che. manane game tevI pravRtti te pApa che. AtmabhAna bhulAvuM te pApa che. 31 aMdarathIja prakAza pragaTa thavAnuM che, bahAranuM game tevuM sAruM che, paNa temAMthI prakAza pragaTa thavAno nathI. 32 jene svataMtra thavuM hoya teNe paramAtmAne Adhina thavuM, tAja te kharekhara svataMtra thaI zakaze. 33 paramAtmAne premathI AmatraNa Ape te tamArI pAse Avazeja. 34 jIvana duHkhadAI hoya chatAM ApaNe tene tyAga karatA nathI, teja jaNAve che ke jIvana jIvavA jevuM che paNa jIvatAM AvaDavuM joIe, te deSarUpa nathI. 35 keTalAeka kALI bAju jenAra che. kALuM thoDuM che chatAM ghaNu jevuM che. ghaNuM hovA chatAM te tarapha DITekaTivanI mAphaka taddana najara paNa karatA nathI tethI te tenI pAse jatuM paNa nathI. - 36 doSone haThAvavAthI AtmabaLa pragaTa thAya che. bAhya AMtar deSane haThAvIne baLa meLavavAthI AgaLa vadhAya che. 37 sthaLa jIvavA mATe khorAkanI jema jarUra che tema adhyAtmika jIvana TakAvavA mATe doSone bhoga Apavoja paDaze. jIvana A pramANe ja cAlavuM joIe. doSanA DuMgaramAMzI nIkaLatI jIvana nadInI gati AtmArUpa samudra tarapha vahana thAya che. * 38 bhAvadavya sata ane zAzvata che. dareka dezakALamAM A sataja
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIMmati che. sata lakhI zakIe chIe, cAhIe chIe te pragaTa karanAra mahAna purUSa tarapha bhakti rAkhIe chIe. 39 vastu prApta thayA pahelAM tenI AgAhi-paDachA prathama jaNAya to tethI te dazA vadhAre sArI jaNAya che, draSTi badalAI jAya che, pachI vikharAyelI IcchAo manobaLanuM rUpa pakaDe che, vistAra pAmatA jIvananI IcchAno amala tyAM jAme che, IcchA vistIrNa jIvananuM sukAna bane che tethI bhUle thatI aTake che. 40 jJAna pachI jIvana lAMbe vakhate thAya che-cAritralAMbe vakhate badhAya che. pachI IcchAo IdhizarIra tarapha vaLe che, mana vistiNuM jIvana tarapha doDe che, Ama ApasamAM yuddha cAle che.vartamAna IcchAo ane sata te be vacce zuM virodha che te saMbaMdhI viveka jAge che. temAMthI AtmajIvanane nIbhAvanArI IcchAo sat che.asatane nibhA-vanArI IcchA asata che. A viveka thAya che. 41 satyanI madadanA adhikArI thavA pahelAM thaDe paNa paramArca karavAnI sarvane jarUra rahe che. kara cAritramAM pheraphAra thAya che paNa darzanamAM-zraddhAmAM pheraphAra te nathI. IjA karanAra che chatAM AgaLa paNa teja laI jAya che. ApaNI IcchA e kAyado nathI. kudaratanA kAyadAne ApaNu IcchA anukuLa karavI. tema na hoya te ApaNe kAyade vAraMvAra badalAvaja paDaze. ekavAra ApaNI IcchI sukharUpa hoya che paNa bIjA ja vakhate te icchA duHkharUpa thAya che, mATe ApaNe IcchA na karavI paNa teno kAyado samajI le. jaya vIryavAnuM thavuM hoya te kudaratanA kAyadAne samajIne cAlavA prayatna kare..
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 pUNa sthItie pahoMcADavAnuM cija duHkha che. zAzvata prema pragaTa karAvanAraja du:kha che. duHkhane svikAra karavAmAM jene AnaMda thato nathI te mANasa duniyAmAM adhama banato jAya che. svArthanI khAtara je dakha laIe tyAre te khoTuM che, te vera le che, upAdhimAM tAre che, mATe paramArtha arthe duHkhane sukharUpe ravIkAra kare. 45 duHkha e satI che. paramAtmA-pUrNatA te pati che. pUrNatA mATe duHkhane svIkAra karavAmAM Ave che te te dukha pitAne kALo pacheDe kADhI nAkhI chevaTe kudara kaveta vastramAM saja thaI madadagAra thAya. che. jagatanI sevA rUpa yajJavedImAM te dukha AvatAM ja pitAne kALo paDado kADhI nAkhe che ane AnaMdathI bharapura pitAnuM mukha khulluM kare che. potAnA svArthane mATe duHkhane svIkAra kare to te pitAne kALo paDado majabuta rAkhI beda-kaSTaja ApavAnuM che. 46 jIvAtmArUpa dore che tene jIvanarUpi sALamAM vaNIne paramAtma dazArUpa kapaDuM banAvavAnuM che. 47 avidyAthI judA paDI jAo. tamArA kharA AtmAne oLakhe. jIvAtmAnI beDImAMthI nIkaLI jAo.satane oLakhavAthI ja mukti maLe che. ' 48 dharmanuM kartavya svabhAvane nAza karavAnuM nathI paNa jIvane, pUrNa dazAe pahoMcADavAnuM che. 49 satya bhASAmAM AvI zatuM nathI. dizA batAvI zakAya. che. bhAva-anubhava-hRdayane hArda anyane batAvI zakAtA nathI paNa anubhavI zakAya che. 50 jema gabhIra-UMDA anubhavanA vicAre tema te vicAra
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanA prasaMganA anubhava vinA tenA zabdonuM rahasya samajI zakAtuM nathI. Aja kAraNe aneka matamatAMtare ane darzane judAM paDyAM che. 51 avidyAthI mukti teja mukti che. koI vastunA nAzathI mukti nathI paNuM satano vikAsa karavAthI AvaraNa--ajJAna dUra thavAM teja mukti che. baMdha AMkhavALAnI AMkha ughaDavI te AMkhe uDavA jevuM nathI tema mukta thavuM te ajJAna teDavAnuM che paNa kAMI jIvane nAza karavAno nathI. para vipapaganA tApane bhaDake bhale kare paNa tenAthI pakAvavAnI vastu tamArI pAse nahiM hoya te te tApane bhaDake bujhAI jaze, tema tame aneka prayatnathI vastu ekkI karazo paNu jemAMthI vastu meLavavAnI che te paramAtmA sAthe saMbadha thayA vinA te bhaDakAmAM tameja pakAI jaze. 53 satanA darzana pachInuM jIvana sata thAya che, pachI te je kriyA kare che temAM te satane prakAza AvI zake che. aMtar svabhAva- kharuM satya--kharuM tatva te dharma che. paramAtmA tarapha pAchA vALe te dharma che. paramAtmAne pahoMcavA mATe je karma karAya che te dharma che. - 54. satya dharma aMdara chupe uDe rahe che, tene laIne leke uparathI mANasane svabhAva pAparUpa joIne pAparUpa mAne che. 55 bIjane rasAyaNanI prayogazALAmAM melI pRthakkaraNa karatAM mahithI DALAM pAMkhaDAM phaLAdi kAMI nahiM nIkaLe, paNa zeDa kArbana piTAsa vigere nIkaLaze, tema jyAre te vastu pitAnA kharA dharmamAM Avaze tyAre te vRkSa phAlaze ane vistAra pAmaze. tema A jIva paNa atyAre jenI tamane kAMI paNa kImata lAgatI nathI te paNa tenA kharA dharmamAM AvatAM phAlaze vistAra pAmazeja.
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ paka vRkSarUpe thavu te bIjanI mukti, che tema jIvanI mukti pinAnA kharA dharmamAM AvavuM pUrNa svarUpe prakAzavuM te che. tyAga te maraNa nathI paNa vidvarUpa aMtarAyane teDanAra che. pa7 dIpaka tela ekaThuM kare che tyA sudhI tenI pAse aMdhArUja rahe che. teja jIvana TakAvI rAkhavA ke vizeSa prakAzIta karavA saMgrahIta telanA khajAnAne vyaya--tyAga kare che tyAra pachIthI te prakAza pAme che. tema jIva sarva saMgrahano tyAga karavAthI ja pUrNa prakAzIta thAya che. saMgraha kare che tyA sudhI AtmaprakAza tene mata nathI. 58 bhUmitAkarSaNanA niyama pramANe jyAre ApaNuM hRdayamAM IcchA hoya che tyAM sudhI vastune AkarSI rAkhavAnuM mana thAya che. manuSyamAM jyAre prema ubharAya che tyAre ne rAjI khuzI thaIne pAkAM jhADanAM phaLonI mAphaka bIjAne ApI zake che. pa9 game tevuM kArya premathI karI zakAya che. premamAMja mukti che. kriyA karavAthI ApaNo svabhAva pragaTa karI zakAya che te kriyA AnaMdathI-premathI karavI joIe, bIsthI karAtI kriyA, tathA jarUrIyAta mATe karAtI kriyA ApaNuM zuddha svabhAva ADe paDadA rUpa che. 60 eka citAra AnaMdapUrvaka pitAnAM citro zarU rAkhaze to AgaLa para vizeSa jJAna saMpAdana karaze, tema ApaNe koI kAryane prArabha AnaMdathI kare. premathI ja kaLAvAna te kaLAne bahAra prakAze che ane te premamAja pitAnuM jJAna chellI Toce pahoMcADe che. - 61 mane brahmanA kiraNe levAthI zAMti meLave che. zarIra sUryanAM kiraNathI taMdurasti meLave che. nAdurasta manuSyane agIyArathI pAca vAgyA sudhImAM keTalIka vakhata sUryano tApa levAnI jarUra che. sUryano tApa zarIrane sudhAranAra che.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 kara jyAM AnaMda che tyAMja paramAtmA pragaTa thAya che. jemAM AnaMda vadhAre tenI kImata vadhAre che. brahmanA AnaMdamAM A vyakti bhaLI jAya che tyAre ja tenI kimata tene maLe che. 63 mRtyu e nirjIva vastu che. jIvananA eka nizvAsa jeTalu ja maraNa che. mRtyu e jIvanano sebatI che. mAyA che. dravyanuM vikAzIta jIvana paryAya che. paryAyanuM rUpAMtara e maraNa che. jIvAtmA kSaNe kSaNe rUpa badale che. te sthiti kSaNe kSaNe badalAve che te ja mRtyu che. - 64 zarIranI mukti tadurastI meLavavI te che. samAjIka bhAvanI IcchA sAthe ApaNI IcchA meLalI devI te samAjIka prakRtinI mukti che. jIvAtmAnI mukti AkhA vizva sAthe prema thAya tyAre thAya che. -ahatAne tyAga kare te chellI mukti che. trIjI mukti khIlavavA mATe bIjI mukti upagI che. bIjImAM hajI svArtha hoya che. prema AvavAthI ahaMtA jAya che. AthI ajJAnatAmAM javAtuM nathI paNa prakAzamAM javAya che. 65 kudarata potAnI meLe niyamasara nAce che, te laDAI jevuM besura nathI lAgatu paNa AnaMdajanaka che. AthI ema jaNAya che ke tenI aMdara virodhI tatva nathI paNa saMpa che, chatAM virodha lAge te mAyA che. 66 pitAnuM bhAna pitAne hoya te ja bIjAne potAnA jevo. banAve che. je manuSya poteja pitAne-AtmAne jANatA nathI te bIjAne kema karI zakaze ? 67 sUryanA prakAzanI mAphaka AtmAne prakAza pitAnI zuddhithI bIjAne prakAza Ape che. sUryanI mAphaka Atma prakAza vaDe mananI sRSTi cAle che.
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 68 janma maraNanuM cakra che tene paNa kAyade jANavuM joIe. muzkelI e che ke kAyade jANane aTakI paDAya che tema vartana thatu nathI. kAyado hAthamAM AvavAthI mukti thatI nathI tethI buddhine te saMpa thAya che. te kAyade AkhA dehamAM utArIe nahiM tyAM sudhI anaMtatAnuM bhAna thatuM nathI. 69 chuTA chuTA zabdomAM rasa nathI AvatuM paNa tenI AkhI kavitA athavA vAkya pUruM thavAthI tene bhAva samajAya che. rasa samajAya che. vicAranI sakalanA, saMgIta, tathA bhAvanI AkRti A traNa kavitAnA kAyadA samajAya tyAre temAM rasa Ave che A kAyado paNa maryAdita che. dRzya vastune avalaMbIne ja che. je thavuM joIe temAM phera paDato nathI te kAyade batAve che. mANase kAraNe vyAja kare, kArya kAraNamAM aTakI paDe to te kAyade julama kare che. kAyadAthI bacI na jAo te tamAruM magaja kAyadAnA dabANa AgaLa rAMka banI jAya che. tamAre te vastusthIti Ama thavAnI ja che te samajI temAMthI chaTakI javuM joIe. 70 kudaratane kAyado e paheluM pagathIyuM che. sauMdarya kAyadAthI? para che. kAyadAnI maryAdA sAthe rahIne para jAya che. cheDavAe kula pedA karavuM, kule phaLa pedA karavuM. je te kAma na kare te kulane maravuM paDe che. vighane khaseDI AgaLa na vadhe to tenuM nAma nizAna rahevAnuM nathI. vigha dUra karI AgaLa vadhatAM kula pachI phaLAdi pedA karatAM karIne temAMthI cheDavA phalAdipaNa utpanna thAya che. tema vighane dUra karI kAma kare nahiM te duniyAmAMthI sadA mATe nAza pAme. kAma karavAthI zakti khIle che-zakti bahAra Ave che. tenAthI AgaLanAM meTAM kAma karavAnuM baLa pragaTa thAya che.
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 71 jarUrIyAta mATe pravRtti, zAMti mATe nivRtti, AnaMdathI janma, AnaMdathI nibhAva, AnaMdamAM vRddhi, AnaMdamAM praveza. 72 A sarva AnaMdathI ja banAveluM che. te ja kudaratane khare kAya che. AnaMdane laI AkRti banAvavI ja paDavAnI. gAnArane AnaMda thAya tyAre tene gAI batAvavuM ja joIe. gAnArane AnaMda tenA gAyananI AkRtimAM bahAra Ave che. kavine AnaMda kavItAnI kRtimAM bahAra Ave che. mANase AnaMdanA pramANamAM AkRtio banAvatAja rahe che. dareka manuSya kartA che. AnaMdane laIne AkRtio bahAra skure che-nIkaLe che. AnaMdane paNa be bAju che. gAyaka gAvAnA jussAmAM be bhAga pADe che. eka pite sAMbhaLe che ane bIjuM bIjAne saMbhaLAve che. 73 jeTalI Atma jAgRti teTalu duHkha ochuM jAgRti pUrvaka jeTalu karma thAya che tenuM duHkha leza paNa lAgatunathI sabadha ko te sukha dukha che. jAgRtimAM sukha duHkha nathI paNa AnaMda che. 74 pitAnI cAre bAju premane vikAza kare. game te kAraNe premane atarAya paDe na joiye. anahada prema vadhAre. eka tarapha prema rAkhavAthI bIjA tarapha ghAtakIpaNuM ke tIraskAra na thAya te prima have joIe. sutAM besatAM cAlatAM sarva kALe sarva sthaLe rAkho joIe. 75 jeTalI karatA teTale prema che. eTale prema teTalI karatA ochI. prema nathI tyAM tene vidhI deva hovo joIe. jAgRtinI parAkASTA eja prema che. ApaNe paramAtmAne oLakhyo nathI mATe prema nathI. 76 ApaNuM jAgRtine-buddhine eTalI vadhAre ke tene prema,
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhI laI jAo. sarvatra vyApaka karI dyo, tyAre brahmamAM vihAra karI. zakAze. premane laIne ApaNe taddana khalAsa thaI jaIe teTale sudhI jagatane ApI zakIe chIe. amuvyaktimAM prema che tenI kImata pUrNa prema vinA nathI ja, ataHkaraNamAM sadAne mATe prema rAkhI mUkave. 77 upayogItAne prema cheDA vakhatano ja che. te eka pakSamAM ghasaDI jAya che tethI te kAMI Atmika prema nathI. upayogI vastune. prema upayogItAnA sthaLeja hoya che. upagatA purI thaI ke te vastu nukazAnakartA ke nirUupayogI bojArUpa lAge che. A vakhate te prema nAza pAme che. 78 ApaNuM icchAo ApaNane AMdhaLA kare che te satya AtmAne jevA detI nathI. ApaNI jAgRtine badha pADI de che. te dharmano AtmaghAta che. A IcchAo sudhArA rUpa daDA upara kANuM pADI tenA upara besI paNa taravA barAbara hoI pitAne DubADanAra che. 79 IcchAo buddhinI maryAdAne TukI kare che. pApavRtti jagADe. che. A dubuddhi moTAmAM meTuM AvaraNa che. paramAtmAthI teja alaga. rAkhe che. te sAthe viga karAve che. mAtra kriyA amuka karI te pApa nathI. nizAna pUrvaka-IrAdApUrvaka kriyA karavI te pApa che. lakSa. kharAba che teja pApa che. vyaktipaNAnI vRtti te pApavRtti che. A. vRttithI jIvAtmAnI tRpti karavA mATe prayatna thAya te pApanuM mUla che. bhoganI tRpAthI pravRtti karaze tyAM sudhI satano khyAla nahi Ave. premathI pravRtti karaze-premanI daSTi karaze tyAre sanesaiAdaryatAne Anada thaze. sata dekhAze. bhoganI dRSTithI lAgaNuo. thAya che. mana pitAnI vRtti pramANe artha le che. mahAsattA sAmAnya dRSTimAM bhaLavAthI Azakti tuTe che. .
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 87 81 keLavaNInI kImata hRdayanA vikAzathI karavAnI che. divya vRttinA prakAzathI keLavaNInI kImata che. DIgarI meLavavAthI keLavaNInI kimata AMkavAnI nathI. keLavaNI pAmelAne prazna kare ke A manuSyone tame bhogapabhogane yatra tarike juo cho ke divyAtmA pramANe jue che ke tamane zuM game che te kaho. eTale tame kevA mANasa che te huM kahI ApIza. 8ra jema jema judAre te game tema tema paDadA AvatA gayA. mANasanI kImata ghaTatI gaI. thula icchA vadhavAthI kharI hadayanI keLavaNI ghaTatI gaI che. ucI TekarI upara caDe eTale badhI vastu sarakhI lAge che. jema nIcA haze tema nAnI meTI lAgaze. 83 dareka manuSyane zarUvAtamAM madadagAra mAne. gulAma nahiM mAne. dareka potapotAnA pATha bhajavaze paNa madadagAra che e ceksa mAne. AthI AgaLa divyarUpa mAne tethI divya dRSTi UghaDaze. badhAM sarakhAM pAtra che AtmabhAve juo. sarva pAtra sukharUpa che. halakI daSTija duHkharUpa che. 84 pitAnA baLane upayoga bIjAne dabAvavAmAM karavA lAgyA tyArathI te satyanuM mULa kapAvA lAgyuM. svataMtra prema naSTa thavA lAge. kharI keLavaNI hiMsaka vRttimA-upaga vRttimAM TakI zake nahi. saddaSTine pika, divyaprema ane nyAya hoya te ja tenuM poSaNa thAya che. 85 jema ke rAjA pAse niratara gulAmaja pharatA rahetA hoya te te rAjAnu mAna zuM ? te gulAma jeja. mATe tenI pAse sarakhI sthItinA ke UMcI sthItinA leke AvatA hoya to ja tenI kImata che. mATe sarvane sarakhA mAnavA. AtmAthI-pitAthI hina jatinA leke sAthe rahevuM jema adhama lAge che tema pitAthI anya badhAne
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhama mAnIne raheze to tamane AnaMda nahiM Ave. sarakhe sarakhA vinA AnaMda nahiM Ave. jagata sarakhu che. 86 mRtyue piMjarAmAMthI jema pakSI UDI jAya tevuM che. pija nAza pAmaze paNa AtmA tethI judo che. beno viroga te che. te zAzvata na thaI zake. piMjarAne jevAne badale vizva tarapha najara karatAM jaNAze ke satyane mRtyu nathIja. 87 premathI virodhane nAza thAya che. premamAMja ektA che. daitabhAva che paNa zatru tarike nathI paNa eka tarike che. prema ektA kare che. vyavahAramAM judAI che. premamAM gati ane sthiti bane che. ara zAMti, bahAra gati che. premane prathama zodhavA rakhaDe che. maLyA pachI zAti karI eka sthaLe bese che. premathI hadayamAM aparva zAMti ane zAMtaga utpanna thAya che. 88 premamAM ApavuM eja levA barAbara che. tyAga e grahaNa karavA barAbara che. premanA copaDAmAM jamA udhAra eka bAju jame cAya che. ApavuM te pitAnA bhalA mATe ja che, A premano eka mahAna yA che temAM prema homyA kare che. prema levAne mATe prema. tyAga grahaNa ekaja karI nAkhe che. premanA be cheDA heAya che svAthI ane paramAthI. pelA cheDAmAM ahaMtA hoya che, bIje cheahatAne nAza thai jAya che. 89 svataMtratAnI sAthe sevA karavAnI paNa IcchA ApaNAmAM banI rahe che. premabaMdhanavALe ane dhananI pAra paNa che. maryAdita vyaktio mATe prema pitAmAM avakAza Ape che chatAM tenI pAse paNa te pahocI zake che. prema sarvathI svataMtra che tema prema jeTalI AdhinatA paNa kAMI nathI. premathI badhIta thavuM ne mekSa jevuM paDyuM che. 90 lIlAM ghAsa, vizALa nirmaLa AkAza, vasatatune bahAra,
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhurA ragana ziyALa, manuSyano bhavyadekhAva, zAMta jIvanazaktine amala, jJAnanI prApti, duHkhanA sAmA thavuM A sarva vastuomAM AnaMda che, paNa A upalaka AnaMda che. khare AnaMda ekatArUpi satyatAnA grahaNamAM che. paramAtmAnI sAthe ApaNA AtmAnI ektA karavI temAM AnaMda che. 91 siddhAMtathI te AtmA mukta che, paNa te muktatAne bahAra lAvavA kriyAnI jarUra che. jema jema mANasa kriyA karato jAya che, adara mukti che tene bahAra kADhatA jAya che tema tema te paramAtmAnI najIka jato jAya che. jema jema adara rahela che tene kriyAnI aMdara AhAra banAvato jaze tema tema te vadhAre nirmaLa thaze. pitAne navA navA rUpamAM dareka vakhate te joze. jema jema navApaNu pitAne lAgaze tema tema mekSano mArga maLe che tema samajAze. 9ra pine pitAne oLakhavA mATe bahAra nIkaLavuM paDe che. ema "mAne ke eka jagalane medAna karyuM, temAMthI suMdara vADI banAvI, prathama beDoLa hatuM vADI thatAM suMdara dekhAva thayo. temAM prathama pite malIna hane kriyA karIne suMdaratA banAvI. A jamInanI aMdaraja sudaratA hatI te teNe bahAra batAvI, tema adara sudaratA che te bahAra na batAve tyAM sudhI mukti nathI. bahAra Ave tyAre ja mukta kahevAze. 93 kSiA karavAnI haze te se varasa jIvavuM gamaze, nahiMtara zikSaNa paNa tamane gamaze nahiM. A zabdo jeNe kahyA che teNe AtmAno Anada cAkhyo che. jeNe pitAnA AtmAne oLakhyA nathI tene kriyAmAM DhALa Ave che kheda thAya che. A leke kulathI paNa nabaLI DAMDInA jevA che teo phaLa utpanna karyA sivAya paDI javAnI IcchA karanArA kulanA jevA che.
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ta 94 kriyAmAM AnaMda samajanArA pAtAnI jIMdagI lAMbI vadhA ravA icche che. te kahe che ke phaLa na Ave tyAM sudhI pAchA DhIzuM nahiM--marazuM nahiM tema mAnanArA che. te kriyAmAM ane chaMdagImAM peAtAnA AtmA, AnadathI pradarzIta kare che. duHkha ane dilagIrIthI nirAza ataHkaraNA tenA thatAM nathI. aMtaHkaraNanA dhakkAthI te namatA nathI paNa sAmA thAya che. laDAimAM laDavA gayelA ceAddhAnI mAphaka jIvananI laDAimAM te siddho thate cADhyA jaze. peAtAnA AtmAne peAte jIve che, anyane batAve che. teonA jIvananA Anada paramAtmAnA Anada sAthe vizvane cIrIne joDI de che. paramAtmAnA Anada sAthe. maLI jAya che. 9pa kriyAthI dUra rahIne AtmAne eALakhavAnuM nahija khanI zake. te prayatno niSphaLa javAnAja. bANathI thatI kriyA asatya che. krmANa vinA AnaMda che. dakSANuthI thatI kriyA jarUrIyAtane lai mAra paDaze tyAreja tame karaze. 96 cetanamAM caMtanapaNu cetana mAtmAja pragaTa karAva che. dIvAthIja dIvA thAya che. pukhtanI jarUrIyAta cetana AtmAnI khATa vakhateja che. 97 esI rahevAmAM theADA vakhata mA Ave che paNa jIvananuM kartavya adha thavAthI tenA astitvanA hetunA nAza thAya che. jema. mAsa mATe thAya che tema kadane nAza thavA chatAM vadhatA jAya che tema tene mahenata ghaNI karavI paDe che. tenA pariNAme vartamAna sthItine eLagI navuM kada ane navI sthItie te paheAMce che. A uparathI eTalA vicAra karavA ke potAnI Aju bAjumAM badhA rahevAmAM tamArI tti nathI. 98 kriyA karavA jIvavu ane jIvavA mATe kriyA karavI A e
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAthe rAkhavuM. jIvana ane kriyA evI rIte sadhAyelA che ke baMnene sAthe rAkhavAnI jarUra che. 99 ataranI lAgaNathI chavAtu nathI paNa AMtara lAgaNI mATe bAhAra viSaya zodhI kADha paDe che. aMtarAtmAne vicAra ane bhAgaNane barAka atarathI che. bahAra te lAgaNI ane vicArane kriyAmAM pragaTa karavI paDe che te tene barAka che. A be kriyA uparathI kharuM satya zodhI kADhavuM. 100 eka azane pakaDe ane bIjA bhAgane tyajI dyo te tamArI paDatI thavAnI ja. bahAra lAgaNI rAkhe ane atara na. rAkhe, atara lAgaNI rAkho ane bahAra nahiM rAkhe te nahi cAle. bane tarapha rAkhavAnI jarUra che. 101 pazcimA bahAranA kSetratarapha AtmA mATe lakSa Ape che. AMtaranA bhAga tarapha lakSa karatA nathI tethI AMtaramAM AnaMda temane maLatuM nathI, bAhya Anada maLe che. rasAyaNa zAstrIo te kahe che ke anatakALa jAya te paNa bahAranI zodha purI nahi thAya. 102 koIpaNa kArya kare che te kudaratanA kAyadAnusAra thAya che, tenI parIkSA e che ke, temAM jarApaNa abhimAna-kartApaNAnI lAgaNI, hovI na joIe te te kArya kudaratanA kAyadAnusAra thayuM che ema samajavu. kArya uparathI mAlIkI uThAvI le, tame sevaka thaI kAma kare. ApaNuM dareka kRti-kArya paramAtmAnI sAthe samAgama sabaMdhavALI thavI joIe. - 103 tamArAmAja paramAtmA kAma kare che, Ama dhArIne kArya kare. tamArA kAryamAM Anada mAne, ane te AnadamAM paNa Anadane, dAtA vase che ema jANe. brahmamAM jene AnaMda che te sarvamAM zreSTha che. ( 104 AtmavikAza saMpUrNa thayA pachI badhuM suMdaraja thaI javAnuM. daSTinA vikAzanI zAtamAM saudarya asaMdarya e be bheda rAkhavAnI jarUra
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. jema buddhi vicAraNuM sukSma thatI jAya che tema A bhedanI lITIo pAtaLI thaI thaIne sarvathA lepa pAmI jAya che. 105 prathama dRSTine suMdaratA jovAnI Teva pADe. sudaratAno khyAla evA vegathI Ave che ke te prathama pitAmAMthI pramAdane dUra kare che te vakhate vyaktinuM bhAna bhUlAI jAya che, tethI ApaNe temAM uDA utarI zakIe chIe. 106 iMdinI dRSTithI jovAnu mUkI daI paramArtha daSTithI joze te sarva sthaLe suMdaratAnuja bhAna thaze. pahelAM je aNagamatuM temAM lAgatu hatuM te ApaNe idinI dRSTithI jotA hatA tethIja. temAM muMdaratA te hatIja paNa ApaNuM dRSTi nirmaLa na hatI. vizvanI racanAmAM asudaratA nathI paNa ApaNI bhramIta dRSTimAM che. AkRtine AnaMda haMdayamAM jema utare che tema sudaratA sAcA rUpe bahAra Ave che. 107 satya eja suMdaratA ane suMdaratA eja satya che. ApaNuM hRdaya badhI vAsanAthI para thAya che tyAre evuM baLa Ave che ke dareka vastunI aMdara praveza karIne brahmAnaMdane paripUrNa AnaMda anubhavIe chIe. aMdara jJAna ane bAhAra kriyA karI batAve. prema adara thAya che te bahAra batA, saMgIta e sAdaryatAne bahAra pradarzita karavAnuM mukhya sAdhana che. 108 tyAga eja svapUrNa che. te AtmAno dharma che "AnI mane jarUra nathI" eja batAve che ke satya tenAthI para ane judu che. chokarI DhIgalI ramADe che paNa moTI thatAM tene phekI de che. e badhI vastuo tAbAmAM rahe che te uparathI jaNAya che ke ApaNe tenAthI meTA ane adhika chIe. je vastu ApaNAthI nAnI che Adhina che. tene vaLagI rahevuM teja duHkhanuM kAraNa che. *
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAra ratnamALA. chaThThI mALA naM. 6 1 pite azakta che ema kadI paNa na mAno. pitAne cAhatAM ane pitAnI kImata AMkatAM zIkhe. 2 bIjanA vicArenA gulAma na thAo. 3 dareka kAryane kaI paNa mukhya uddeza rAkhe. 4 hAra thavA chatAM paNa nirAzana thAo. utsAhathI AgaLa vadhe. 5 prayatna kare. nirAzA maLyA chatAM prayatna cAlu rAkho. 6 dukha AvatAM keInI madada na mAMge. te duHkha tamArAthIja pedA thayeluM che. tene zAMta karavA tameja samartha che. 7 sArA vicArothI duHkhane dabAve. dUra kare. 8 tamArA potA upara vizvAsa rAkhe. 9 ALazu-pramAdi na thAo. 10 azubha mAge gamana karatA manane prayatnathI re. 11 AregyatAnA niyama barAbara sAcavo. 12 ISTasiddhi mATe satata prayAsa cAlu rAkho. 13 cheDavAo, vRkSa, jAnavare ane manuSyo dareka satata abhyAsathI kevI rIte AgaLa vadhyA che tene vicAra kare. 14 dareka jIve AgaLa vadhavAnI zakti dharAve che e cokamAna. 15 sukhe dareka padArthamAM, dareka sthaLamAM, ane dareka kALamAM che. te meLavavA mATe tamArA AtmAnI sahAya tamAre levI.
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 vacana ane mana AtmAne viSaya karI zakatAM nathI. 17 sarva duniyAnA cha punya pAparUpa karmane Adhina che. 18 svataMtra chava ke svataMtra sukha A duniyAmAM nathI. 19 vipayajanya yA pugalajanya sukhane avazya nAza cheja. 20 vairAgya prApta thAya te dInatA rahetI nathI. 21 ekalA vairAgya vaDe ajJAnanI nivRtti thatI nathI. 22 AtmajJAna vaDe ajJAnanI nivRtti thaI zake che. AtmajJAna parama hitakArI che. 23 jyAM krodha che tyAM vairAgya nathI. IcchAne niSphaLatA maLyA sivAya krodha utpanna thAya nahi. 24 IcchAno tyAga teja vairAgya che. 25 je manuSyamAM kAma, krodhanI adhikatA che ane tene je tyAga karI zakatA nathI teNe jJAnI purUSonI sobata ane tattvajJAnanAM pustakanuM vAMcana karavuM. tethI kAma krodha e thaze. 26 jenI prAptithI bhaviSyamAM zAMtithI rahI zakAya te mATe prayatna kare. ra7 sattAmAM rahelA karmone zuddha upage nirjarI jAya. nAza pAme che. 28 pitAnA-AtmAnA kavya, guNa, paryAyamAM tadAkAra rahevuM te zuddha upayoga. 29 mithyAtva vaDe baMdhAyelAM karmo samyajJAna, samyakdarzana vaDe nirjare. 30 avirati--IcchA vaDe baMdhAyelA karma virati-icchAnA nidha) vaDe nirjare.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 21 krodhAdikpAya varDa adhAyela karma upazamabhAvathI nirjare. 38 pramAda vaDe baMdhAyedha karma apramAthI nijaeNre. 23 manAdi ceAgavaDe dhAyela karma ayeAga-cAga nirAdha vaDe nirjare. 36 zubha upayege--manAdinA prazasta vyApAra vaDe punya badha thAya. 35 azubha upayAge--manAdinA aprazasta vyApAra vaDe pApa adha thAya. 36 punyakarmathI zAtA--sukhanI prApti thAya. 37 pApa karmathI azAtA-duHkhanI prApti thAya. 38 zubhAzubha karmathI saMsAranI vRddhi prApta thAya. 39 AtmAnA svabhAva te dharma che. dharmathI mekSa thAya che. 40 vipAthI karma Agamana thAya che. 41 nirvikalpa sthItithI dharma thAya che. jara zAstradi pAna e dravya jJAna che. 43 Atma svarUpane jANavuM te bhAva jJAna che. 4 Atma pradeza sAthe adhAyela karma kADhI nAkhavAM te dravya nirjarA che. 45 rAga dveSanI pariNati baMdha karavI ke echI karavI te bhAva nirjarA che. 46 jIva jyAM sudhI sakalpa vimA pariName che tyAM sudhI dha che. 47 jevI bhAvanA tene anubhava thAya che. 48 vAvivAdamAM na utaravu paNa vastutattvanA nizcaya mATe saralatA ane nirabhimAnathI yeAgya manuSyane pUchyuM.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 niraMtarasava sthaLe eka pavitra matrane jApa hRdayamAM japatA rahevuM. 50 zAMta rAtrIe mAnasIkavRttithI tirthayAtrA ane devanuM pUjana karavuM. 51 tAtvike pustake vAMcavA ane sad vicAra Ave te lakhavA. para rAtrIe pitAnI dInacaryA sabhAravI, ane prAtaHkALamAM divase vartana karavAnA niyameno nizcaya kare. 53 kaI paNa arthI jIvane chatI zaktie nirAza na kare. 54 vividha kalpanAonuM anusaMdhAna mUkI daI sva svarUpanA. anusaMdhAnamAM tatpara rahe. 55 niratara AtmAnuM anusaMdhAna rAkhavuM teja manane zAMta karavAne upAya che. pa6 akhaMDa Anma upaganI jAgRtivALI sthiti te brahmAkAravRtti kahevAya che. - 57 koI paNa viSaya upara spRhA na rAkhavI e manane jItavAnI uttama yukti che. 58 vipathAkAre mananuM pariNamavuM te bheda daSTi che. ajJAnIone bheda mArga che. 59 AtmAkAre mananuM pariNamavuM te abhedavRtti che. jJAnIone abheda mArga che. bheda tyAM sasAra, abheda tyAM mukti che. 60 AtmasvarUpamAM sthiratA te svabhAvadazA. puddagalAkAre pariNamavuM te vibhAva dazA kahevAya che. 61 pANImAM mIThuM jema eka rasa thAya che tema AtmAmAM mananuM aikya thavu te samAdhi che. 62 jyAre prANane nispada ane manane laya thAya tyAre samarasapaNuM prApta thAya che, ane teja samAdhi kahevAya che.
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 lAMbA vakhata sudhI anahada nAdanuM anusaMdhAna karavAthI vAsanAkSINa thAya che. mana mUcchita thAya che. - 64 siddhAsane besI, bAhyadaSTi nimeSonmIpa rahita karI aMtaramAM lakSa ApI nAda sAMbhaLavAthI anAhata nAda pragaTa thAya che, 65 sarva viSe pratye sarva prakAre parama anAsthA thavI e ja yukti manane jItavAnI che. 66 bhUta, bhaviSyanuM anusaMdhAna mUkI devAthI manano nAza thAya che. 67 paraspara kSamA kare, kSamA mAge, ane kSamA Ape. 68 madhura gItane AlApa kare paNa sakalpanAM tIre na pheke. jIllAmAM magalamaya sarasvatI ja rAkhe. 9 sakonI cheDI yA jhAjhI asara A duniyAmAM thayA sivAya rahetI nathI. mATe saka zubha ja karavA. 70 mana, vacana, zarIrathI dAvAnaLa saLagA nahi paNa bujhAve. 71 jyAM prema che tyAM zaka ke spRhAne avakAzaja nadhI. jyAM tejaNAya tyA zuddha premanI khAmIja samajavI. tyAM prema nathI paNa svArtha che. 72 jIva sahaja svarUpathI rahita nathI paNa tenuM bhAna mAtra zivane nathI. je thavu teja sahaja svarUpe sthiti che. 73 mAna, vastunI prApti, kIrti ane siddhioe sarva AtmaguNa luMTanArA che. tene jarA paNa vizvAsa na kara akhaMDa pravAhamAM AgaLa cAlyo ja 74 atar mukhavRtti karInirvikalpapaNe AtmadhyAna kara,anAbAdha anubhava svarUpamAM sthIratA thavA de. je takadi uThe te nahiM labAvatAM upazamAvato cAla.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 bIjAnA karatAM karoDagaNI tu tArI ciMtA kara. himmata rAkha. karmone udaya niratara eka sarakhA rahetuM nathI.' 76 AtmAnI ajJAna dazA eja mithyAtva che. 77 kSaNe kSaNe Atma upayoga sthira kare. 78 nirvikalpa dazA sivAya upaga sthira tha nathI. 79 mananI nirAkAra sthIti teja nirvikapa dazA che. 80 satsaMga ane saddavicArathI vicAra daSTi zuddha thAya che. 81 Atma upaganI akhaMDa jAgRti teja mekSa che. 82 pravRtti ane pratibadhanuM pariNAma sukharUpa cheja nahi. 83 jene mATe pravRtti kare che teja badhana mATe thAya che. 84 Agraha paDAtAM satya paNa pADanAra thAya che. jyAM upAya na hoya tyAM mauna paNa ucita che. 85 bhajavavAno pATha AnaMdathI bhajave. prArabdha pramANe bhogavI levuM. navuM na bAMdhavuM e purUSArtha che. 86 jagata guru che temAMthI zIkhavAnuM ghaNuM che. darekamAM ucca IzvarI bhAva rAkha. 87 guNa grahaNa karavA, depa khAlI thatAM te sthAna guNa leze. 88 kadAca badhAtAM zIkhavAthI vegaLA javAya che. prahAra te kasoTI che. 89 Atma baLathI pAra pahoMcAya che. A vAta khamI le, paNa karavo nahi. . 90 zaraNe thavu. agara Atara mAnatA bhajavIahakAra kADhavAnA A be upAya che.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 svAnubhavathI je asara sudharavA ke AgaLa vadhavA mATe thAya che, te kahevAthI ke sAMbhaLavAthI thatI nathI. 92 pitAnA DahApaNughI-ahakArathI manuSya AgaLa vadhatAM ane navIna jJAna letA aTake che. 93 sAmA thavA karatAM anukuLa thaI kAma levAthI ghaNI sahelA-IthI kAma siddha karI zakAya che. 94 sAmA manuSyanuM purU sAMbhaLI lIdhA sivAya, tenuM samAdhAna karavA ke tenA vicAre teDavA mATe vacamAM jeTaluM bolAya che tenI asara kAMI thatI nathI. te zabda vacamAMja uDI jAya che. tene haNya khAlI thayA sivAya ApaNuM zabdo temAM praveza karI zakatA nathI. 95 adazya zakti bane chAbaDAM sarakhAM rAkhavA prayatna kare che. tenI ADe jeTalA Ave che teTalA rUpAMtarathI paNa pitAnA prayatnamAM niSphaLa nivaDe che. 96 sArA kAmamAM ALaza ane naThArA kAmamAM karelI utAvaLa pazcAttApa mATe thAya che. 97 jyAM sudhI tene anyanA doSo jaNAya che tyAM sudhI te te de tArA pitAmAMja che e coksa samajaje. 98 anyane sudhAravA pahelAM potAne sudhAravAnI jarUra che. 99 prArabdha pramANeja grAmyanI prApti thAya che. anya tarapha kaTAkSa na karatAM prArabdhane sudhAravA prayatna kare. 100 manuSyone sudhAravA ke AgaLa vadhAravA mATe A duniyA moTAmAM meTI nizALa che.
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 101 saMpattimAM parimitta AcaraNa rAkhavuM ane vipattima gherya rAkhavuM e mahAna saddaguNa che. 102 AtmabhAna bhUlAve te kusaga. Atma jAgRti karAve te. satsaMga. 103 he puSpa ' tu prathama vikAza te pAma. bhamarAo tenI meLeja tArI tarapha kheMcAI Avaze. 104 atIta bhAgane yAda na kara. anAgatanI IcchA na kara ane maLela viSayomAM AnaMdita na thA. 105 AzA rahita thA. mamatA mUkI de. koInI madadanI apekSA na kara. sasarga rahita rahe. svataMtra AtmApara zraddhA rAkha. 06 Atmavata sarvane je. mauna kara. sahanazIla thA. mekSanuM kAraNa veza nathI paNa jJAna che. 107 lAbhAlAbhathI harSazoka na kara. satkAra ane lAbhathI ApanAranAM baMdhanamAM baMdhAvuM paDe che. sarva jIvone abhaya Apa. tane bhUta taraphathI bhaya nahi thAya. ziSyanAM baMdhanamAM baMdhAIza nahiM. 108 jagatane jAgRta karavAnI IcchA hoya to prathama tamArA AtmAne jAgRta kare. jeTalA tame jAgRta thayA haze teTalAja jagatane jAgRta karI zakaze. jenA upara ubhA rahI AkhI pRthvIne halAvI zakAya evu sthAna tamAre AtmA che. svarUpamAM sthIra thaI je hIlacAla karazo tethI A jagata ne hacamacAvI zakaze.
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 vicAra ratnamALA. sAtamI mALA naM. 7. 1 ApaNe jo kSamAnI yAcanA karatAM te meLavavAnI IcchA rAkhIe chIe teA pachI ApaNe khIjAne kSamA ApavAne tatpara rahevu joIe. 2 sukha du.kha ApavAmAM manuSyAdi nimitta kAraNa che, kharUM kAraNa peAtAnAM zubhAzubha karmo che. sukhI thavA mATe te karmoneja -sudhAravAM joIe. pravRtti bhAvanAanusAra thAya che, mATe uttama prakAranI "yAramArthika bhAvanAmaya thavAneA abhyAsa avazya karave. 3 ajJAnIo dhikkArane pAtra nathI, paNa dhyAne pAtra che, tevA ajJAnIo para dhyA lAvI temane zuddha mArge dAravA joIe paNa temanA para krodha nahi karavA joIe. kAraNa ke tethI teo ApaNA * sadupadezathI vimukha thAya che. 4 sapatti samaye Atmasayama na khAve, tema vipatti samaye nirAza banI purUSArtha paNa na mUkavA. kemake jaya, parAjaya, sukha. duHkha, mAna, apamAna, harSa, zAka vIgere kAMI kAyama TakI rahenAra nathI. 5 je manuSyane AtmazaktimAM-peAtAmAM vizvAsa nathI te sanuSya dharmanA ucA pagathIA upara caDavAne lAyaka nathI. Atmaza*kti anata che. eka kSaNamA anata karyAMnA, nAza karI zake che, mATe game tevI Akta ke vighno Ave te paNa tene pAra tethIja "pAmI zakAya che, jene Atma sAmarthyamAM vizvAsa nathI te kadApi TrAI mahattvanuM kArtha siddha karI zakavAnA nathI.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 6 dhIme dhIme meTA parvata paNa eLagI zakAya che. jeo... uce caDyA che te ApaNuM jevA manuSyaja hatA, paNa temane pitAmAM vizvAsa hato. 7 AtmAne kazuM asAdhya nathI. atyAranI mArI dhImI pravRti dekhI bhale tame atyAre mane hasI kADhe, paNa AgaLa jatAM tameja mane mAna Apazo ane prazaMzA karaze. 8 prathama prayatna ja tame niSphaLa jAo te paNa ArabheluM kArya mUkI deze nahi, pharIthI te kAryane prArabha karajo. A pramANe ekavAra nahi, paNuM hajAra vAra nirAza thavuM paDe chatAM paNa gabharAzo ke himmata hAraze nahi. joke tamane hamaNAM vijaya dekhAtuM nathI chatAM dareka vakhate tame vijyanI samIpamAM jatA jAo che ane aMte tamAre pavitra AtmA vijayI nivaDaze. 9 jyAM sudhI manuSyane Atma zraddhA che tyAM sudhI bhalene AkhuM jagata tene tyAga kare, te paNa tene bIlakula bhaya rAkhavAnuM koI kAraNa nathI, kAraNa ke manuSya AtmabaLathI Akhu jagat svA-. dhina karavAnI zakti dharAve che. 10 pApI AtmAo ke mahAtmAo vacce Aja taphAvata che ke, A che pitAnI zakti upara kAbu dharAve che tyAre pilA cha jaDa vastunA kabajAmAM Avela che. 11 nirataranA satata abhyAsathI tamArA mobaLane ekatra karatAM ane yogya samaye ekaja bAbata upara tene vAparetAM zIkhA. je mahAna zakti meLavavAnI tamArI IcchA hoya te mauna, gaMbhIratA, ane dhIrajatA dhAraNa karavAnI sau karatAM prathama jarUra che.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 12 je manuSya potAne vaza karatAM ane kAbumAM rAkhatAM zIkhe che te ja manuSya bIjAne vaza rAkhI zake che athavA AjJA karI zake che. 13 jeo zAMtipriya che, bhayarahita che, vicArazIla che, ane saMyamavAna che, teone mATe jagala, udyAna ke parvatanA zikharanuM ekAMta sthAna hitArthe uttama che. 14 halakI vAsanAo, mananI asta vyasta sthIti, vacananI capaLatA. ane zarIrane asayama e potAnI zaktine durUpayoga che, athavA zaktine vikherI nAkhanAra sAdhana che. 15 je vastu svabhAvathIja anitya ane viyogazALa che, te vastu uparanI lAgaNIthI zAzvata sukha meLavavAnI AzA kema rAkhI zakAya ? anitya ane vigazALa vastuo upara rAga dharavAnuM ke tene mATe guravAnu mUkI devuja joIe ane nitya, sthAyI vastunuM manana, smaraNa. parizIlana. ane ekI karaNa karavuM joIe. to jarUra zAzvata vasturUpa (Atma svarUpa) thaI rahevAze. 16 tame tamArI vastu bIjAne dAnamAM ApI dyo che, te chatAM jyAre tenA taraphathI tamAro AbhAra mAnavAmAM na Ave te vakhate je tamAruM dIla dubhAya te same avazya samajajo ke tame Apelu dAna kharA premanuM na hatuM. paNa khATI magarUrInuM pariNAma hatuM. 17 dhana vagara karelI mAtra araja rUpa stuti, prArthanA athavA mAgelI mAzI, te jIva vagaranAM khAlI khAM samAne che. AvI prArthanA ke mANI. manuSyane pApa ke duHkhathI mukta karI uce laI jaI zakatI nathI.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 bhagIratha prayatna sivAya Atmika sukha ApoApa AvI tamane bheTI paDe evo khyAla svamAmAM paNa lAvaze nahi. A mATe te ALasane ke pramAdane dUra kADhe. Atmika vizuddhine aTakAvanAra vicAre ane AcArone jalAMjalI Ape ane Atma sattAgata vizuddhine lakSamAM rAkhI tevA vizuddha thavA vibhAvanuM visarjana karo. 19 je mahAna puruSe uce mArge caDyA che ane tyAMTakI rahyA che te manuSyo kAMI eka phalAge ke eka kudake caDyA nathI, paraMtu jyAre duniyAmAM manuSyo ghera nidrAmAM gherAtA hatA tyAre paNa teo ucca mArga taraphacaDavAno patha kApatA ja rahyA hatA. 20 AtmajJAnanA upAsakAe ekAMta ane ugra Atma sayamanu sevana karavuja joIe. prANI mAtra upara dayA ane manuSya mAtranA dukhanI dAjha, e be lakSaNe A svarUpa prAptinAM jIvana che. 21 ucca bhAvanArUpI pAMkhevaDe Anada vargamAM uDe, niDara ane, mahAna zaktionI prApti sabhavita che ema daDha mAne, tana zAMta ane DAgha vagaranI jIMdagI saMbhavita che ema zraddhA rAkho, ucAmAM ucu satya maLI zake che e vizvAsa rAkhe, AvuM lakSa rAkhI prayatna karanAra mAnava svargIya ucAI tarapha jhapATAthI AgaLa vadhe che. paNa jeonA mAM AvuM zraddhAna nathI teo vahemanA jhAkaLamAM bhaTakyAja kare che, ane duHkha pAmyA ja kare che. 22 tame je je vastuonA saMbaMdhamAM Ave ne pratyekanAM bAhya svarUpa-upAdhimAM je kAMI apriya dekhAya te upara alakSa karI, temanA AMtar sattAgata zuddha AtmA uparaja lakSa Apa, AtmA svarUpe zaddha che, chatAM je je upAdhidvArA malIna dekhAya che te te sarva upAdhi
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 doSathI dUSIta bhAga che ema mAne. Ama karavAthI dveSadI dUra thaze, -ane guNa dRSTI pragaTa thaze. 23 madada ApavAnI icchAthI tame jene sArAmAM sArA vicAra JabhaLAvA che ane uttama kriyA mArgamAM prereA che chatAM te jyAre tene rUcatAM nathI tyAre te grahaNa karavAnI temanI yAgyatA nathI ema nizcaya karA. ane temanI lAyakAtAnusAra upadeza Ape! athavA mArga batAveA. yeAgyatAthI vizeSa na Ape ane vizeSa saMbhalAvA paNa nahi. tema karavAmAM nahi Ave teA ulaTuM lAbhane badale temane nukazAna thaze. ceAgyatA tapAsavAnI upadezakeAne pUrNa jarUra che. 24 ApaNA vicArAja ApaNane vicAra jevA banAve che. pApanA vicArA ApaNane pApI banAve che. dharmanA vicAre ApaNane dharmI manAve che. prathama vicArAne zuddha kare. 25 hajAra kArya paDatAM mUAA paNa AkhA divasamA eka paNa kharAba vicAra na Ave tevI sthIti tame meLave. 26 savAramAM cAra vAge uThe. kAIpaNa jIvAnA zabda na sabhaLAya tyAM padmAsana karIne bese. zarIrane khIlakula halAvA nahi. manane ekAgratA karavA AMkhAne e pApaNAnI vacce, yA nAsIkAnI DAMDI upara sthApana karo. khaDakhaDATa thAya ke maccharAdi jatu zarIra upara AvI bese te paNa zarIrane halAvA nahi. zvAseAzvAsanI kriyA ghaNIja zAtithI haLave haLave karA. vadhAre vakhatanA abhyAse mana zreNIja zAMtimA Avaze. 27 kAi kAryane mATe pote azakta che mAnavu. bIjAnA vicAronA gulAma nahi thavuM. ema kadI paNa nahi dareka kAryane mukhya
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 ekAMta ane ugra A 18 bhagIratha prayatna sivAya Atmika sukha ApoApa AvI tamane bheTI paDe e khyAla svamAmAM paNa lAvaze nahi. A mATe te ALasane ke pramAdane dUra kADhe. Atmika vizuddhine aTakAvanAra vicAre ane AcArone jalAMjalI Apo; ane Atma sattAgata vizuddhine lakSamAM rAkhI tevA vizuddha thavA vibhAnuM visarjana kare. 19 je mahAna puruSo uge mArge caDyA che ane tyAMTakI rahyA che te manube kAMI eka phalAge ke eka kuka cayA nathI, paraMtu jyAre duniyAmAM manuSyo ghera nidrAmAM gherAnA hatA tyAre paNa teo ucca mArga taraphaDavAne patha kApatA ja rahyA hatA. 20 AtmajJAnanA upAsakAe ekAMta ane ugra Atma sayamanuM sevana karavuM ja joIe. prANI mAtra upara dayA ane manuSya mAtranA dukhanI dAjha, e be lakSaNe A svarUpa prAptinAM jIvana che. 21 ucca bhAvanArUpI pAvaDe Anada vargamAM u, niDara ane, mahAna zaktionI prApti sabhavita che ema daDha mAno, taddana zAMta ane DAgha vagaranI jIdagI saMbhavita che ema zraddhA rAkhe, ucAmAM ucu satya maLI zake che e vizvAsa rAkhe, AvuM lakSa rAkhI prayatna karanAra mAnava svargIya ucAI tarapha jhapATAthI AgaLa vadhe che. paNa jenAmAM AvuM zraddhAna nathI teo vahemanA jhAkaLamAM bhaTakyA kare che, ane duHkha pAmyA ja kare che. 22 tame je je vastuonA saMbaMdhamAM Ane pratyekanA bAhya svarUpa-upAdhimAM je kAI apriya dekhAya te upara lakSa karI, temanA AMtar sattAgata zuddha AtmA uparaja lakSa Apa, AtmA svarUpe zada che, chatAM je je upAdhidvArA malIna dekhAya che tene sarva upAdhi phukhanI joie. prANI
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 depathI dUdhIta bhAga che ema mAno. Ama karavAthI devadaSTI dUra thaze, ane guNa dRSTI pragaTa thaze. ra3 madada ApavAnI IcchAthI tame jene sArAmAM sArA vicAra saMbhaLAve che ane uttama kriyA mArgamAM prere che chatAM te jyAre tene racatAM nathI tyAre te grahaNa karavAnI temanI gratA nathI ema nizcaya kare. ane temanI lAyakAtAnasAra upadeza Ape athavA mArga batAve. egyatAthI vizepa na Apo ane vizeSa sabhalA paNa nahi. tema karavAmAM nahi Ave te ulaTuM lAbhane badale temane nukazAna thaze. yogyatA tapAsavAnI upadezakene pUrNa jarUra che. 24 ApaNe vicAreja ApaNane vicAra jevA banAve che. pApanA vicAre ApaNane pApI banAve che. dharmanA vicAro ApaNane dhamAM banAve che. prathama vicArene zuddha kare. 25 hajAre kArya paDatAM mUke paNa AkhA divasamAM eka paNa kharAba vicAra na Ave tevI sthIti tame meLave. 26 savAramA cAra vAge uThe. keIpaNa nA zabda na sabhaLAya tyAM padhAsana karIne beso. zarIrane bIlakula halAve nahi. manane ekAgratA karavA ane be pApaNonI vacce, yA nAsIkAnI DAMDI upara sthApana kare. khaDakhaDATa thAya ke maccharAdi jatu zarIra upara AvI bese te paNa zarIrane halAvo nahi. zvAsozvAsanI kriyA ghaNI ja zAMtithI haLave haLave kare. vadhAre vakhatanA abhyAse mana ghaNuMja zAMtimAM Avaze. 27 koI kAryane mATe pite azakta che ema kadI paNa nahi mAnavuM. bIjAnA vicArenA gulAma nahi thavu. dareka kAryane mukhya
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 18 bhagIratha prayatna sivAya Atmika sukha ApoApa AvI tamane bheTI paDe e khyAla svamAmAM paNa lAvaze nahi. A mATe te ALasane ke pramAdane dUra kADhe. Atmika vizuddhine aTakAvanAra vicAro ane AcArene jalAMjalI Ape. ane Atma sattAgata vizuddhine lakSamAM rAkhI tevA vizuddha thavA vibhAvonuM visarjana kare. 19 je mahAna puruSo uce mArge caDyA che ane tyAMTakI rahyA che te manuSyo kAMI eka phalAge ke eka kudake caDayA nathI, paratuM tyAre duniyAmAM manuSyo ghera nidrAmAM gherAtA hatA tyAre paNa teo ucca mArga taraphacaDavAne patha kApatA ja rahyA hatA. 20 AtmajJAnanA upAsakAe ekAMta ane ugra Atma sayamanuM sevana karavuM ja joIe. prANI mAtra upara dayA ane manuSya mAtranA dukhanI dAjha, e be lakSaNe A svarUpa prAptinAM jIvana che. 21 ucca bhAvanApI pAMkhovaDe Anada vargamA, uDe, niDara bano, mahAna zaktionI prApti sabhavita che ema dRDha mAne, tanna zAMta ane DAgha vagaranI jIdagI saMbhavita che ema zraddhA rAkho, ucAmAM uvuM satya maLI zake che e vizvAsa rAkhe, AvuM lakSa rAkhI prayatna karanAra mAnava svargIya ucAI tarapha jhapATAthI AgaLa vadhe che. paNa jeenAmAM Avu zraddhAna nathI teo vahemanA jhAkaLamAM bhaTakayAja kare che, ane duHkha pAmyA ja kare che. 22 tame je je vastuonA sabaMdhamAM Ave pratyekanAM bAhya svarUpa-upAdhimAM je kaMI apriya dekhAya te upara alakSa karI, temanA AMtara sattAgana zuddha AtmA uparaja lakSa Ape, AtmA svarUpe zuddha che, chatAM je je upAdhidvArA malIna dekhAya che te te sarva upAdhi
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 joIe? lImaDAne jaIne pUcho ke tu kaDavuM zA mATe ? ane AMbAne jaI ne pucho ke tuM mIThe zA mATe ? Ano uttara teno svabhAva tevo che. 34 Atma vizuddhimAM AgaLa vadhavAne TuMke mArga A che ke, AhArane jaya, Asanane jya, nidrAne ya, zarIrane jaya, vacanane jaya, manane jaya, tIvra vairAgya, apramattatA, ekAMtavAsa, sarvasa dhyAna, AtmavRtti. 35 alpaAhAra, alpanidrA, alpavihAra, niyamita bhASA, niyamita kAma, anukULasthAna, manane vaza karavAnA A uttama sAdhano che. 36 nirvikalpa mauna, ane kAryotsarga karavAthI karmo AvatA. baMdha thAya che. 37 duSamakALa, tatvajJAnI gurUne viraha, pUrvakarmanu jora, satasaMgane abhAva, pudagalAnadionI sobata, bhavAbhinadione sahavAsa, A adhapatana thavAmAM prabaLa kAraNa che. * 38 AtmaguNone abhedatA, yA jaDa caitanyanI bhinnatA te jJAna che. nivikalpa mana te dhyAna che. mAnasika malInatAne tyAga te snAna che ane Idine nigraha te zauca yAne pavitratA che. 39 pUrvanA karmo ane A kartavya karavA prere che, A vicArane prabaLa prayatnathI nIce besArI che. pratyakSathI pUrvanu karma baLavAna nahi thAya. A janmane prabaLa prayatna pUrva karmane haThAvaze, paNa atyArane prayatna mada haze ane pUrvano prayana baLavAna haze te atyAranA praya-- ne havuM paDaze. chevaTe anugIne vijaya thaze, mATe prayatna kare.
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza lakSamAM rAkhavA. hAra thayA chatAM paNa nirAza na thavu, prabaLa utsAha rAkhe. AtmavizvAsa kadI kheve nahi. ALasa ane pramAdane te dezavaToja Apa. kAryasiddhi mATe satata abhyAsanI jarUra che. nAnA nAnA cheDavAo, vRkSa, janAvare, ane manuSyo, dareka satata abhyAsathI kevI rIte Agala vadhyA che ane vadhe che temane vicAra kare. dareka AgaLa vadhavAnI zakti dharAve che. - 28 zoca nahi kara. te ArtadhyAna che. tArA sivAya to bhaluM ke burU karanAra keI nathI. tuM bIjAnuM bhaluM ke burU naja karI zake, kAraNa ke bhalA, burAne AdhAra tenA kartavyo paraja che. 29 je IcchI kare che tevuM kartavya karyuM haze te vagara IcchAe paNa te maLaze. tevuM karma nathI te game teTalI Iccha karyAthI paNa te nahi ja maLe. 30 mana, vacana, zarIrane nitya zubhamAM pravartAva. jagatane jIve kamAdhina che. Azcarya na pAme. Atmahita sivAya bIja vicAre na kara. duniyAnA kartavyothI chevaTe nirAzAja che. AtmA upayogamAM lIna thA. 31 vikalpa e cittanI zAMta avasthArUpa sarovaramAM paththara pheMkavA tulya azAMti karanAra che. 32 amuka hada AvyA sivAya potAnuM ja bhalu karavA tarapha kALajI rAkhavI joIe. lAyakAta sivAya bIjanuM bhaluM karavA jatAM pone patita thavAya che. pite pANImAM taratAM zIkhyo nathI te bIjAne pANImAM buDatAM kevI rIte bacAvI zakaze ? 33 manuSya ane vastuo pitAne je svabhAva hoya te pragaTa karI batAve che. temAM Azcarya, depa ke harSa, zA mATe karave.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 mana:paryava jJAna patinI hadavALA chavA paNa A vizvAsathI ThagAyA che ane nadi gatimAM gayA che. 47 pudgalene anubhava anAdi kALane hovAthI manuSya svAbhAvika rIte te tarapha AkarSAya che, ane sahaja vAramAM potAnuM bhAna bhUlI jAya che. cauda pUrvadhara paNa Atmasthiti bhUlAyAthI naraka ane nigadamAM gayA che. 48 vastune kevaLa vinAza kadI paNa thato nathI, paNa tenuM rUpAMtara thayA kare che. A pramANe AtmA mATe paNa banyA kare che. - 49 A jagasamudra sthaLa sukSma pudgothI bharapUra che. pANImAM parapATa utpanna thaI temAM vilaya pAme che. tema karmanA sabadhe nAnA prakAranI AkRtio bane che ane tene vilaya paNa pAcho temaja thAya che. A AkRtionA rUpAMtarathI AtmA maraNa pAmato nathI. - 50 karmo avazya phaLa ApavAnAMja, ema jANuM tattvadRSTie umedhanA hetuothI dUra ja rahevuM. vIra purUSAnA mArgamAM dube praveza karI zakAya tema che. - 51 jINuM IdhaNane agni ghaNI ja tvarAthI bhasmIbhUta kare che tema tu je neharahita thaIza to AtmasamAdhivaDe karmone jaladI bALI zakIza. para A ajJAna ane prAcI duniyAnI dekhAdekhIe tu na cAlIza paNa pUrvApara vicAra karI, samajIne lAbhAlAbhano nizcaya karI pachI AgaLa paga dharaje. para sarva kALamAM sarva sthaLe sarva prakAre pramAdI jIvone bhaya rahela che. apramAdi chene keda paNa rIte bhaya nathI. te sarvadA nirbhaya che.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 40 jema jema dhyAna vizuddhi, tema tema karmano kSaya thaze. jyAM satkaSTa zuddhi tyA saMskRSTa siddhi thAya che. 41 viSaya IcchAthI jenu mana iDio satApita che tene zItaLa AtmasukhanI prApti kyAMthI thAya ? kara nirAzA vakhata mahAtmA purUSanAM caritre sabhAre. temane satata ane lAMbA kALano prayatna tapAso. teoe nIrAza thaIne prayatna mUkI dIdho hota to mahAtmAnA nAmane lAyaka thAta ke je jagatane anukaraNIya thAta ke ? mATe nIrAza na thAo, AgaLa cAle. 43 AgaLa vadhanAraneja vina Ave che, ane tenI yogyatAnI parikSA paNa tyAM ja thAya che, dhanavAnane luTAvAno bhaya che. caDelAneja paDavAne bhaya che, paNa tethI gabharAze nahi. kavya, kSetra, kAlAdi anukuLa Alabane laI utsAhathI prabaLa prayane AgaLa vadhe, cAhama karIne cAle, avazya vijayaja thaze. 44 jo tamAre AgaLa vadhavuM che to tamAro sarva sthaLe patharAyela ha. prema. Azakti ke lAgaNIne kheMcI lyo ane sarva tarapha virAgabhAva kare. te sarva lAgaNIone eka AtmabhAva taphaja vALe, te kartavyane ja mukhya kare, bAkInAM kartavyane gauNa kare, jarUra AgaLa vadhaze. 4pa je tu vIra paramAtmAnI AjJApAlaka nigraMtha ja hoya te tAre vya, kSetra, kALa, bhAvathI apramattapanuM ane apratibaddhapaNuM rAkhavuM joIe. 4 viSayane vizvAsa jarA paNa karavA lAyaka nathI. mane aMtadaSTi thaI che ema dhArI te viSayone jarApaNa vizvAsa na karaje.
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 hadaya paNa saMbhAvanArUpa zIrAthI-haLathI saskArIne-kheDIne sApha gakhavuja joIe. nahiMtara karmakSa jALAM, jhAMkharA ugI nIkaLI te nirupayogI athavA duHkhadAyI thaI paDe che. 61 vahetuM pANI nirmaLa rahe che. temAM jharaNa Ave che paNa badhaja pANI bagaDI jAya che. jharaNa baMdha thAya che tema sAdhu, jJAna ane dhanane vahetAM ja rAkhavAM joIe. eja sthAne ane vaparAza vinA rAkhavAthI temAM vRddhi na thatAM ulaTo bagADa thAya che. 62 A asthira mAnavAdi paryAyAmAMthI manue sthIra thavAne prayatna avazya karavo ja joIe. ALasa duHkhanI mAtA che. 63 AtmAne zarIra tathA mana upara aMkuza na rahevo eja parama duHkhanuM kAraNa che. jenA upara janma maraNa asara nathI karI zaktAM tyAMja kharekhara sukha raheluM che. eTale meha teTaluja dukha, jeTale harSa teTalA ja zeka. 64 A mahAna duHkhanuM kAraNa kevI jAtanuM ajJAna hovu joIe ? game tyAM bharAI esa. karmonuM phaLa avazya maLazeja. kAmya karmo karatAM aTakavuja joIe. - 65 eka vastuno tyAga karI, tenA abhAvamAM tene badale tenA jeTalA premathI bIjI vastunuM sevana thatuM hoya, te te tyAga nathI, paNa rUpAtara che. tyAga e have joIe ke rUpAMtaranI AgrahapUrvaka madada sivAya calAvI levuM joIe. dareka vastune upaga sAdhana rUpe karavo joIe. . 66 vastunuM kharuM svarUpa jANyA ke samajAyA chatAM kadAgraha ke Agraha kare te anaMtAnubaMdhI kahevAya che. krodhAdi ghaTADavAmAMja lAbha che. jema kapAya ochA tema AvaraNa echuMja thavAnuM 0 1
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 paka vicAranI tINu pariNatIthI temaja AtmabhAva pratyenI sthIratAthI samaye samaye sayama pariNAma vRddhi pAme che. 55 lekenI sebatathI, mAnanI icchAthI, strInA prasaMgathI ane ajAgRtIthI Atmazakti avarAya che, dabAya che, adhapatana thAya che. 56 vastu dharmanuM ke tattvajJAnanuM zravaNa ke jANapaNuM karavAthI tarataja aMtarAtmApaNuM thatuM nathI, temaja te pramANe AcaraNake guNa - tarataja prApta thatA nathI. tenI daDhatA mATe punaH punaH , abhyAsanI jarUra che. paNa sArA vicAra kare. sArA kAryamAM prayatna rAkho te khoTAM kRtya karavAne vakhata nahi maLe. jIdagI cukI che bIje vakhata kADhI nAkhavAthI te saphaLa nahi thAya. udyoganI jarUra che. eka bhAkharI mATe jamIna kheDavAdikathI laI taiyAra thavA parvatamAM keTalI mahenata paDe che ? vicAra kare tyAre Atmavizuddhi mATe keTalI mahenatanI jarUra che. 58 ALasa mUke, thoDA paNa nirataranA abhyAsadhI aMkurAthI laI A majabuta jhADapaNane pAmelA vRkSane tame juo. te keTaluM badhu AgaLa vadhyuM che ke thoDo vakhata udyama karI AgaLa vadhavAmA teNe ALasa karI hatI te te A sthItie pahoMcI zakata ? 59 paDI rahelA leTA upara kATa caDhI jAya che, tema ALasu manuSyanAM mana, vacana, ane zarIra Atmahita mATe nabaLAM thaI jAya che. leDhAnI mAphaka tene te niratara sadupayogamAM levAM ja joIe. 6. khetara na kheDavAthI temAM jALAM, jhAMkharAM ugI nIkaLe che. tete sAphasupha karyAthIja- kheDayAthIja sAruM rahe che, tema manuSyanuM,
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 74 A anaMta baLavAna AtmA ! nirbaLa vicArothI tArA baLano nAza nahiM kara. tuM jevI IcchA karIza tevo thaI zakIza. anaMta baLavAna vIra paramAtmAnuM jIvana yAda kare ane tenuM prabaLa prayatna anukaraNa kara, 75 elA bAhya tyAgathI zAMti maLavAnI nathI. viSayo sAthe zArIrika saMbadha chAyA pahelAM mAnasIka sabadha avazya choDavAja joIe. tyAre kharI zAMti anubhavAya che. keI apekSAe bAhya tyAga paNa upagArI che. 76 janahitArthe kAma karavAM paDe temAM niSphaLatA maLe che saphaLatA maLe tathApi harSa zekathI levAvuM na joIe. je manuSyane mAna apamAna sarakhu che te tyAga mArganA ane paropakAranA mArganA zIkhara para pahoMcI zake che. 77 Atma unnatinA IcchAe, bAhya sRSTinI pachADI paDavuM -dorAvuM vyartha che. AkhA vizvanuM mathana karavAthI paNa A bAhya sRSTimAMthI atmAne sAkSAtkAra kadI thavAno ja nathI. tene mATe te potAnA AtmAnI ja pachADI paDavuM, ane tene ja zuddha karavo paDaze, 78 vaDanA bIjamAM vaDavRkSane utpanna karavAnI zakti rahelI che. bIjamAM vaDa dekhAtA nathI. tathApi jamIna, havA, pANuM vigere sAmagrI maLatAM te zakti bahAra Ave che. tema jJAnAMza sattAmAM rahelA pUrNa jJAnane pragaTa karI zake che. jJAnanA eka vibhAgaparathI bIjA vibhAga upara jaI zakIe chIe to tenA chellA bhAga para zA mATe nA jaI zakIe.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 vicAranI tINu pariNatIthI temaja AtmabhAva pratyenI sthIratAthI samaye samaye sayama pariNAma vRddhi pAme che. ' 55 lokenI sebatathI, mAnanI IcchAthI, strInA prasaMgathI ane ajAgRtIthI Atmazakti avarAya che, dabAya che, adhapatana thAya che. 56 vastu dharmanuM ke tattvajJAnanuM zravaNa ke jANapaNuM karavAthI tarataja aMtarAtmANa thatu nathI, temaja te pramANe AcaraNa ke guNe - tarataja prApta thatA nathI. tenI daDhatA mATe punaH punaH abhyAsanI jarUra che. 57 sArA vicAra kare. sArA kAryamAM prayatna rAkho te khoTAM kRtya karavAno vakhata nahi maLe. jIdagI TukI che bIje vakhata kADhI nAkhavAthI te saphaLa nahi thAya. udyoganI jarUra che. eka bhAkharI mATe jamIna kheDavAdikathI laI taiyAra thavA paryatamAM keTalI mahenata paDe che? vicAra kare. tyAre Atmavizuddhi mATe keTalI mahenatanI jarUra che. 58 ALasa mUko, cheDA paNa nirataranA abhyAsavI aMkurAthI laI A majabuta jhADa5Nune pAmelA vRkSane tame juo. te keTaluM badhu AgaLa vadhyuM che cheDe vakhata udyama karI AgaLa vadhavAmAM teNe ALasa karI hota to te A sthItie pahoMcI zakta . " 59 paDI rahelA leTA upara kATa caDhI jAya che, tema ALasu manuSyanAM mana, vacana, ane zarIra Atmahita mATe nabaLAM thaI jAya che. leDhAnI mAphaka tene to niratara sadupayogamAM levAM ja joIe. 6khetara na kheDavAthI temAM jALAM, jhAMkharAM ugI nIkaLe che. te sAphasupha karyAthIja- kheDayAthI ja sAruM rahe che, tema manuSyanuM,
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 na vahetuM pANI che. karaNa bAra sthAne ane dhaja rahetAMja rAkhavI jatAM ulaTa ba rAe A vinA rAkhavAnI sthira mAnavA ALasa nI eja dhavane prayatna a dhIra tathA maraNa na durma, hRdaya paNa saddabhAvanArUpa zIrAthI-haLathI saskArIne-kheDIne sApha rAkhavuM ja joIe. nahitara karma jALAM, jhAMkharA ugI nIkaLI te nigI athavA duHkhadAyI thaI paDe che. 61 vahetuM pANI nirmaLa rahe che. temAM jharaNuM Ave che paNa badheja pANuM bagaDI jAya che. jharaNuM baMdha thAya che tema sAdhu. jJAna ane dhanane vahetAMja rAkhavAM joIe. ekaja sthAne ane vaparAza vinA rAkhavAthI temAM vRddhi na thatAM ulaTo bagADa thAya che. 6ra A asthira mAnavAdi payAmAMthI manue sthIra thavAno prayatna avazya karavo ja joIe. ALasa duHkhanI mAtA che. 63 AtmAne zarIra tathA mana upara aMkuza na rahevo eja parama duHkhanuM kAraNa che. jenA upara janma maraNa asara nathI karI zakatAM tyAMja kharekhara sukha raheluM che. eTale meha teTaluMja duHkha, jeTale haI teTalAja zoka. - 64 A mahAna duHkhanuM kAraNa kevI jAtanuM ajJAna hovu joIe ? game tyA bharAI bese. karmonuM phaLa avazya maLaze ja. kAmya karmo karatAM aTakavuM ja joIe. 6pa eka vastuno tyAga karI, tenA abhAvamAM tene badale tenA jeTalA premathI bIjI vastunuM sevana thatuM hoya, to te tyAga nathI, paNa rUpAMtara che. tyAga e have joIe ke rUpAMtaranI AgrahapUrvaka madada sivAya calAvI levuM joIe. dareka vastune upayoga sAdhana rUpe kare joIe. 66 vastunuM kharuM svarUpa jANyA ke samajAyA chatAM kudAgraha ke Agraha kare te anaMtAnubaMdhI kahevAya che. krodhAdi ghaTADavAmAMja lAbha che. jema kaSAya ochA tema AvaraNa echuMja thavAnuM.
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 67 kaI paNa vastune sarvathA nAza thato nathI, paNa paryApta badalAya che. pudgalenI AkRti badalAya che, paNa tenA paramANuM te jagatamAM kAyama ja rahe che. A rUpAMtara thavuM teja dareka vastuno punarjanma che. 68 sukha duHkha e pUrva kriyAne anusAre thAya che, e vAta svAnubhava siddha che, te garbhamAM Avyo te kaI kriyAthI ? te kriyAne kALa garbhamAM AvyA pahelAMno mAnavaja paDaze, eTale garbhamAM AvyA pahelA je janma, teja AtmAne punarjanma. 69 A janme, A marI gaye. A Avyo te kayAMthI ane game te kyAM gayo ? A gati Agati punarjanmane ja sUcave che. 70 kArya kAraNano vicAra karatAM kAraNa paheluM sabhave che. te A mAnavadeharUpa kArya tenuM kAraNa A deha utpatti pahelAMja mAnavuM paDaze. eja punarjanma. 71 save, sukhIyAM zA mATe nathI ? sarve dukhIyAM kema thatAM nathI? raMka zA mATe thAya che . AnuM kAMIpaNa kAraNa samajAvaze Aja punarjanma. 7ra paryAyo anitya che, temAM jarApaNa vizvAsa karavA jevuM nathI. sayogo viyogazIla che. saMpadA aMte vipadArUpa thAya che. svArtha e manuSyomAM mukhya durguNa che. paramArtha siddha karavA te uttama saddaguNa che. 73 o amara dharmavALA AtmA ! maraNuM dharmavALA zarIramAM zA mATe Azakti kare che? A dehane te avazya tyAga karaja paDaze. jarUra bIje javuM paDaze. A gharanI ATalI badhI ciMtA zA mATe kare che? A gharanA nAzathI tAre to nAza thavAneja nathI.
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 74 e anaMta baLavAna AtmA ! nirbaLa vicArAthI tArA aLanA nAza nahi~ kara. tuM jevI IcchA karIza tevA thaI zakIza, anaMta baLavAna vIra paramAtmAnuM jIvana yAda kara ane tenuM prabaLa prayatne anukaraNa kara. 75 eklA bAhya tyAgathI zAMti maLavAnI nathI. viSayeA sAthene zArIrika saMbaMdha cheDayA pahelAM mAnasIka sabadha avazya cheDavAja joIe, tyAre kharI zAMti anubhavAya che. kAI apekSAebAhya tyAga paNa upagArI che. chaThThuM janahitArthe kAma karavAM paDe temAM niSphaLatA maLe ke saphaLatA maLe tathApi harSa zAthI lepAvuM na joie, je manuSyane mAna apamAna sarakhu che te tyAga mArganA ane pareApakAranA mArganA zIkharapara pahoMcI zake che. chacha Atma unnatinA DhDhiAe, khAdya sRSTinI pachADI paDavuM --ArAnuM vyartha che. AkhA vizvanuM mathana karavAthI paNa A bAhya sRSTimAMthI atmAnA sAkSAtkAra kadI thavAneAja nathI. tene mATe te potAnA AtmAnIja pachADI paDavuM, ane teneja zuddha karavA paDaze, 78 vaDanA khIjamAM vavRkSane utpanna karavAnI zakti rahelI che. khIjamAM vaDa dekhAtA nathI. tathApi jamIna, havA, pANI vigere sAmagrI maLatAM te zakti bahAra Ave che. tema jJAnAMza sattAmAM rahelA pUrNa jJAnane pragaTa karI zake che. jJAnanA eka vibhAgaparathI bIjA vibhAga upara jaI zakIe chIe te tenA chellA bhAgapara zA mATe nA jaI zakIe. .
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 79 pANInA UMDA taLIe paDeluM ratna, pANInI salInatAthI dekhAtuM nathI. te mela dUra thAya te avazya dekhAya che, tema ratnatulya nirmaLa yA amUlya AtmA mananI malInatA nIce dabAyelo che, mATe mananI malInatA dUra kare to avazya tenI prabhA dekhAze. 80 dravya, kSetra, kALa ane bhAvano vicAra karI cogya avasare je manuSya daDha prayatna kare che, te avazya icchita kArya siddha karI zake che. avasara vinAnuM bolavuM ane karavuM te nirarthaka che. ISTa phaLadAyaka thatuM nathI. 81 A dazya vastuonuM upAdAna-mULa kAraNa paramANu che. temAM pariNamana dharma raheluM hovAthI aneka paramANuo maLI aneka prakAranA audha utpanna thAya che. te skadhone zarIra dvArA grahaNa karI nAnA prakAranI AkRtiomAM goThave che. kaLIo jema pitAnI lALathI utpanna karelI jALamAM ghucAya che tema jIvo A AkRtinI mAyAmAM phasAya che, ane rAga depa karI sasAra paribhramaNa kare che, 82 upAsanA-bhakti karavAvAlA manuSyone prema pitAnA upAsya parama purUSa paramAtmA upara eTalo badho hovo joIe ke tenI parAkASTA koI paNa bIjA sthaLe hovI ja joIe. mana, vacana ane zarIra tatparAyaNa karI devAM joIe. ahInIza tenuMja raTaNa joIe. 83 kriyA mArgamAM praveza karanAra manuSya pitAnAM mana, vacana, zarIrane, vrata, tapa, japAdiyama niyamamAM ahAnIza pravartAvavAM joIe ane koI paNa vakhata azubha pravRtti mana, vacana, zarIrathI na thAya teTalAM majabuta banAvavA joIe.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 84 jJAnamArgamAM praveza karanAra manuSya kriyA mArgamAM daTatA thayA pachI anIza Atma upayogamAM tatpara rahevuM joIe. keInA sarakhuM vyavahArIka kArya paNa Atma upayoganI jAgRti vinA na thavuM joIe, athAt sarva kALe ane sarva sthaLe AtmajAgRti rAkhavI ja joIe. 85 icchAone mAryA sivAya tyAgadharma na saMbhavI zake. pUrva karmane laI AhArAdi Idriya viSaya pratye pravRtti hoya tathApi tyAM paNa rAgadveSanIcIkAza rahitaja pravRtti heya. tema na haiya to tyAga dharma paNa na hoya. 86 koI paNa vastu upara pitAnA upagane javA na devA. Ama thavAthI vRttionuM utthAna na thatAM pitAnA svarUpamAM sthIra -cavAze. sthIra thavAthI laya prApti ghaNI sahelAIthI thAya che. 87 AtmAnI zakti AtmAmAM hovA chatAM Atmika guNe mATe bAhAra - phAMphAM mAravAmA Ave che. A keTaluM badhu prabaLa ajJAna ? pUrNa sukha AtmAmAM hovA chatA te mATe pudgala -jaDa vastuonAM cuthaNuM cuthavA prayatna kare te prakAzane adhakAramAMthI zodhI kADhavAnA prayatnanI mAphaka niSphaLa che. 88 svAnubhava AtmAmAM na karatAM, koI mahA purUSanA karela anubhavane elI javAmAM ke vAMcI javAmAM anubhava mAnI le e vizeSa adhapatana thavAnuM lakSaNa che. svAnubhava mATe prayatna nahi karatAM kevaLa svAnubhavanI vArtAomAM AtmajJAna mAnanArAo AtmajJAnI nathI paNa zabdajJAnI che. 89teje potAne zetru che ane pote ja potAne mitra che. mana svAdhina ane Atma jAgRti kAyama heya te duniyAmAM evuM keI nimitta ke vastu nathI ke AtmAne jorajulamathI karma vaLagADe athavA karmathI badhita kare.
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 9. jema jema ApaNA para duHkha AvI paDe che tema tema ApaNuM kahApaNa vRddhi pAme che. ApaNI bhUlothI thayele duHkhane anubhava. ApaNane bhaviSyamAM tevI thatI bhUlo aTakAvavA vize upayogI thaI paDe che 91 duHkhanA anubhavadvArA chevaTe AtmasAkSAtkAra paNa thAya che eTale duHkhathI asaMtuSTa te thavuMja nahi, duHkha mAtra karmAnusAra hevAthI. jeTalu bhagavAya teTaluM te ochuM thAya che. duHkhanI sAthe athaDAtAM sahana zaktinuM vIrya vRddhi pAme che. duHkha manuSyane mahAna gurU che. te mArA vicAra khule che, satya zodhAya che ane doSo dUra karAya che. 92 AtmAnA chevaTanA sthAyI sukhanI prAptine sabhava data kara hoya te tAtkAlIka phaLa prAptinI IcchA ghaTADavI joIe. je kAMI prAptavya che tene mATe tenA pramANamAM kAMI ne kAMI bhega Apa. paDe che. prayatna sivAya phaLanI AzA vyartha che. 94 cogIka jIvananuM durdhaTamAM dudhaTa projana e che ke teNe sarvadA samatA jALavI rAkhavI. game tevA prasage paNa sAdhakee te. -zarUAta karanAoe zamatA ane zAMti ja rAkhavI gya che. zuddha aMtaHkaraNa sadA nirbhaya che ane sarvatra vijayIja nIvaDe che. 94 satya mArgathI bhraSTa thayelA janasamUhane, dekhI te tarapha dayAnI lAgaNI, ane tene sudhAravAnI dAjha hRdayamAM rAkhavI joIe. tene badale krodha, kALo, ke kaleza ItyAdi karavuM te te taddana ayogya che. evI duSTa bhAvanAthI ApaNeja hAnI che eTaluM ja nahi paNa jene mATe e bhAvanA uThe che temane paNa tethI hAnI pahoMce che. 95 jyAM krodha che tyAM viveka nathI, kemake icchAmAM niSphaLatA maLyA sivAya krodha utpanna thatuM nathI. IcchA che tyAM, viveka , IcchAne tyAga teja viveka che. : AtI .
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 96 kAma krodhanI adhiktAvALA manuSyAe jJAnI purUSanI seAbata ane tattvajJAnanAM pustakeAnuM vAMcana avazya rAkhavu, tethI te deASAnI AchAza thaze, 97 je padArthanI prAptithI bhaviSyamAM nirarnara sukhI thavAya tene mATe vidvAnoe prayatna karavo. 98 mana vacana ane zarIra A traNe karmabaMdha karavAmAM temaja karma baMdhanathI mukta thavAmAM sahAyabhUta che. tene kevI rIte upayega karavA te tamArA hAthamAM che. 99 AtmajJAnathI ajJAna nivRttathai zake che. mATe AtmajJAna vizeSa hitakArI che. 100 je savamAM Anada mAne te bhavAnidI samajavA. 101 puddagalamAM AnaMda mAne te pudgalAnadi, pudgalAnadivA sasAramAM paribhramaNa karanArA che. AtmAnI karmathI mukta thAya che. 102 sarvathA mukta thavAnI pRcchA che te A pravRtti ane pratibaMdha zA mATe hAvA joie ? 103 pravRtti ane pratibaMdhanuM pariNAma kAipaNu vakhate sukharUpa AvavAnu nathI. 104 tuM jene mATe pravRtti kare che te sarve tArA badhanane mATe dhaze, chatAM A pravRtti pUrvenA sacita khapAvavAne mATeja karAtI hoya tte Atma jAgRtipUrvaka nirAzI bhAve kara. 105 puddagalIka vaibhavamAM sukhanI icchA pharI te bhayaMkara 'nirAzAja che.
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 106 duniyAnA kSaNIka vaibhavamAM Azakta manuSyonA sasarga karavA te, AtmaguNu dhAtaka mahAna zastro che. 17 manamAM azubha vicAro pragaTa karavA tenA jevA khIjo phAi bhayakara vyAdhi nathI. 108 Atma ajJAnIone ekAMtanA samAna khIjo kAi prabaLa vairI nathI. Atma abhyAsIene manuSyanA sasarga samAna khIjuM kASTha sabaLa vizrva nathI. vicAra ratnamALA. mALA AThamI na; 8 1 tene ceAgya lAge te tene mATe satya che. tamane te na jAvAthI viparIta lAge che. khAkI sarve jIvo peAtAne sukhI thavA prayatna kare che, 2 pAtra evu varjhana thAya che. majabuta prakRtivALAnI chApa bIna upara paDe che ane tenA svabhAvane vaza bIjAne cakSu paDe che. 3 deza kALanA svAtine anusarIne tyAM jenI jarUrIyAta TAya tyAM tevAnI sAthe tevu varjhana rAkhavu. 4 Atmadharma upara Ta rahevAthI A sAdi guNone kSaya thAya chaeN. 5 uttama vicAro ApI sAmAnu ane tene pAtA tarapha kheMcavo te sAcI abhimAna teADI nAMkhavu namratA che. upara uparanI
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ namratA te dekhAva mAtra che, jaDatApa che. ajJAnatA che tyAM sudhI uparanI namratA upayogI che. 6 vinaya karavo te vivaka pUrvaka karavA. ApaNe mATe jene halake vicAra baMdhAyelo che tene vinaya karatAM ulaTe ApaNuM vize 'dabhI che" ityAdi hala vicAra bAMdhavAnuM tene kAraNe maLe che. bAkI jenI garaja che teno to vinaya karavo ja joIe. - 7 dariyAe sAmA javuM na joIe paNa nadIone pitA tarapha AvavA devI joIe. nahiMtara nadIo ulaTI haze. upadezaka gurUne A nyAya lAgu paDe che. 8 jJAnI ajJAnInuM vartana uparathI sarakhuM chatAM pariNAmamAM bhinnatA hoya che. ajJAnInuM vartana vRtivALu hoya che, jJAnInuM vRtivikalpa vinAnuM hoya che. 9 jJAnInu vartana jevAnI joDe tevA thavAnuM hoya che. keI bedha levA Ave te gurU tarIke kAma le che. sAmAne bodha levAnI IcchA na heya paNa bedha devAnI IcchA hoya to ziSya jevuM vartana kare che. mUhanI joDe mUDha jevuM vartana kare che. tenuM vartana keI oLakhI zake tevu eka dezI hetu nathI. 10 adhakAra ane prakAza to thayA karavAnAja. karmane laI vRttimAM pheraphAra te thavAneja, paNa jJAnI vicAradvArA tene vikherI zake che. 11 vastu svabhAvane samajato hovAthI jJAnI kheda pAmate nathI. kudaratanA niyamane nahiM jANanAra duHkhI thAya che, 12 guNano nAza thato nathI, paNa nImitta prasaMge temAM pheraphAra thAya che.
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 13 DALAM pAMkhaDAone pANI na sIcatAM mULane pANI nIce, tethI DALAM pAMkhaDAM paNa pallavIta raheze. svarUpa prApti mATe sarva kriyAo kare. 14 bIjAnA adhikAra ke kartavya pramANe vartana karavAne meha na kare. je adhikAramAM tamArI yogyatAe tamane yojyA che te pAThaja tame bhajave. adhikAra vadhatAM zikSaka paNa maLI raheze. 15 tamAre zuM karavAnuM che te rojerojane divasa tamane kahetA jaze. ciMtA na kare. 16 bIjAnI pharajane mArge tame cAlavAnuM zarU rAkhazo to tamArI pitAnI pharajane paNa pUrepUrI adA karI zakaze nahiM. 17 vartamAnamAM je pharaja tamAre mAthe AvI che te tarapha pUratu dhyAna Apo. bhUtabhaviSyane te vakhate yAda na kare. sudhare ane pachI sudhAre. 18 sattA ke padavInA adhikAravALA vadhAre khattA khAya che. sattA ke padavInA abhimAnane laI te bIjA pAsethI bodha laI zakatA nathI. 19 sAmAne halake mAna ane pitAne mATe mAnave te rUpa meTA AvaraNano pade sattA ke padavIdhanI ADe haiya che. 20 nAnA pitAnI nabaLAI ke ajJAnatA kabula karI bane teTalu bIjAnuM sAMbhaLe che, zikSAgrahaNa kare che tethI tene AgaLa vadhavAne raste khullo hoya che. vizeSa AgaLa vadhavAne tene saMbhava che. 21 bhakti mArge cAlanAra pitAne ekane tArI zake che. jJAna mArge cAlanAra anekane tArI zake che.
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 22 kudaratanA niyamo jANanArAone svArtha mATe kaleza thato nathI. kAyadAne jANato hovAthI jyA jevu joIe tevuM vatana te karI le che. vicAradvArA te vRttione kAbumAM laI zake che. 23 vRttiomAM rahelI syula malInatA uttama vyavahAravALAM tapa, japa, pUjana, vAdana, dAna, dayAdi kriyAothI dUra karI zakAya che. 24 manamAM rahelI sUkSma malInatA viveka daSTivALA vicArathI vizuddha karI zakAya che. 25 skula malInatAvALAne vyavahArakriyA upayogI che. te dvArA malInatA ochI thAya che. vastImAM rahIne uttama kArya karavA dvArAe te malInatA ochI karI zakaze. 26 sUkSma malInatAvALA nirjana pradezamAM rahI vivekadvArA malInatA ochI karI zake che. gAma ke vana adhikAra bhede phAyado karanArAM che. ra7 sarvamAM zuddha AtmA che e ceksa nizcaya hoya to anya je kAI kare che tethI kheda ke harSa athavA IrSA thavI na joIe. kemake te dvArA je thAya che te cogya thAya che. pUrvanA niyama anusAre thAya che. 28 A vizvamAM bananA banAve tathA sabaMdhamAM AvatAM pAtre ApaNuM pitAnA sudhArA mATe ja che ema nizcaya rAkhI potAne sudhA ravA mATe temAMthI guNa levA. 29 anya upara jeTale AdhAra teTalIja parAdhinatA ane teTaluja dukha che. 3. dareka vastune nihALI temAMthI koIne kaI guNa kheMcI le. matalaba ke sarvatra guNa jovAnI dRSTi rAkhavI.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1rara 31 jeTaluM zarIra zuddha teTalu mana zuddha. eTale zarIramAM maLa. teTalo manamAM depa samaja. eTale darajaje mAnasIka deSa teTale daraje zarIra zuddha nathI. 3ra vAta, pitta, kapha A traNa zarIranA depa che. maLa, vikSepa ane AvaraNa A traNa mananA deSa che. 33 jevuM pAtra tevuM ane teTaluM te grahaNa karI zake che. mATe tevuM ane teTaluja tenI AgaLa bolavu te vANanI zuddhi che. 34 mana, vacana, zarIra traNenI zuddhatA joIe. te thAya te ja sakalpa siddha thAya che. 35 nAnA moTAnI buddhi thavAthIja vikSepa thAya che. te vikSepane AtmakatA-samAnatA rUpa agnithI bALI nAkhI viSamatA dara karI samAnatA lAvavI. A prayatnathI pUrNatA pamAya che. 36 samAnatAnI agni hRdayamAM prajavalita thatAM tyAMthI brahmaraddha upara javAya che. tyAM rahelA maLane bALI nAkhI brahmaraddhane zuddha karI. dazamuM dvAra khulluM thAya che. 37 pitAnuM kAMIpaNa na mAnavuM e chevaTano mArga che. pUrNa jAgRti rAkhI azuddhine sakhata phaTakA mAre. chevaTanI hadapAranI kSamA ane namratA rAkhe. 38 AvaraNa teDavA mATe AtmadaSTi rAkhe. AtmAzrayI thavAthI ja AvaraNa tuTe che. AvaraNa tuTayA pachIthI mananA vikSepa ghaTe che. AvaraNamAMthI vikSepane pipaNa maLe che. 39 lAyaka pramANe bole. AgrahI AgaLa mauna rahe. satyamAM dvaiSa, kheda ke Agraha na hoya. AgrahI ke sAmA thanAra AgaLa zAstro
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra3 Ama kahe che ema kahI javAba Ape. mAthe na le, nahitara vivAdamAM utaravuM paDaze. 40 tyAga ane vega sAthe rAkhe. ekalA tyAgamAM kalyANa nathI paNa tyAga sAthe tIvra zuddha Atmayoga-svarUpAnusaMdhAna thavuM joIe. Ati mUkI daI Atma svarUpanuM lakSa majabUta rAkhavuM. 41 zuddhine IcchatA ho to badalAnI AzA rAkhyA vinA karma kare. jeTalo svArthatyAga eTale ja paramArtha che. kara paramAtmabhAvano sajAtiya pravAha vanamAM ane vAta cittAdi karatAM sarva sthaLe calAvo. tema karatAM deva dUra thaze. depa dekhAya te mananIvRtti azuddha mAnI pAcho pravAha sAMdhI de, 43 sAmAnI viparIta vRtti dekhI teno nyAyathI tapAsa kara. vivekadRSTi dvArA bhUla tapAsavI. jyAM vikSepa thAya tyAM ApaNe ja deSa jANuM te bhUla tapAsavI ane sudhAravI. 44 dareka AtmA pitAnA rakSaNane mATe badhAyela che. tene je joIe te le che. te uparathI sAmAne halake mAnavAnuM kAMI kAraNa nathI. tenI bhUlane jokhamadAra paNa te che. bhUle sudharavA mATe paNa thAya che. 45 paramAtmabhAva bhUlyA ke dehadRSTi AvavAnI vicAradhArAja mananu kekaDuM ukelavAnuM che. deha tarapha na jotAM aMdara prakAzI rahelA ti tarapha dRSTi ApI, te daSTithI vAtacita kAI paNa sAthe zarU kare ane te akhaMDa pravAha tuTavA na gho. 46 karmamAM bheda che. AtmAmAM bheda nathI. vyavahAra calAvavA mATe karmabhedanI jarUra che.
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 ' 31 jeTaluM zarIra zuddha telu mana zuddha, jeTalA zarIramAM maLa. teTalA manamAM doSa samajavA jeTale darajje mAnasIka dveSa teTale dUrare zarIra zuddha nathI. 32 vAta, pitta, kapha A traNa zarIranA doSa che. maLa, vikSepa ane AvaraNa A traNa mananA doSa che. 34 jevu pAtra tevuM ane teTalu te grahaNa karI zake che. mATe tevu ane teTaluja tenI AgaLa khelavu te vANInI zuddhi che. 74 mana, vacana, zarIra traNenI zuddhatA joI e, te thAya teja saMkalpa siddha thAya che. 35 nAnA moTAnI buddhi thavAthIja vikSepa thAya che. te vikSepane AtmaaitA-samAnatA rUpa agnithI khaLI nAkhI viSamatA dUra karI samAnatA lAvavI. A prayatnathI pUrNatA pamAya che. 36 samAnatAnI agni hRdayamAM prajvalita thatAM tyAMthI prAradha upara javAya che. tyAM rahelA maLane bALI nAkhI brahmaradhane zuddha karI dazamu drAra khullu thAya che. 37 peAtAnuM kAMIpaNa na mAnavu e chevaTane mArga che. pU. jAgRti rAkhI azuddhine sakhata phaTakA mAre. chevaTanI hadapAranI kSamA ane namratA rAkhA. 38 AvaraNa teADavA mATe AtmaSTi rAkheA. AtmAzrayI thavAthIja AvaraNa tuTe che. AvaraNa tuTayA pachIthI mananA vikSepA ghaTe che. AvaraNamAMthI vikSepane pApaNa maLe che. 39 lAyaka pramANe khelA. AgrahI AgaLa mauna rahA. satyamAM drupa, kheda ke Agraha na heAya. AgrahI ke sAmA thanAra AgaLa zAstro
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 Ama kahe che ema kahI javAba Apo. mAthe na le, nahitara. vivAdamAM utaravuM paDaze. 40 tyAga ane yoga sAthe rAkhe. ekalA tyAgamAM kalyANa nathI paNa tyAga sAthe tIvra zuddha Atmaga-svarUpAnusaMdhAna thavuM joIe. AkRti mukI daI Atma svarUpanuM lakSa majabUta rAkhavuM. 41 zuddhine IcchatA ho te badalAnI AzA rAkhyA vinA karma kare. eTale svArtha tyAga eTaleja paramArtha che. 42 paramAtmabhAvano sAtiya pravAha vartanamAM ane vAta cittAdi karatAM sarva sthaLe calAva. tema karatAM depa dUra thaze. deva dekhAya te. mananIvRtti azuddha mAnI pAcho pravAha sAMdhI devI, 43 sAmAnI viparIta vRtti dekhI teno nyAyathI tapAsa kare. vivekadRSTi dvArA bhUla tapAsavI. jyAM vikSepa thAya tyAM ApaNe ja deza jANI te bhUla tapAsavI ane sudhAvI. 44 dareka AtmA pitAnA rakSaNane mATe badhAyela che. tene je joIe te le che. te uparathI sAmAne halake mAnavAnu kAMI kAraNa nathI. tenI bhUlano jokhamadAra paNa te che. bhUla sudhAravA mATe paNa thAya che. 5 paramAtmabhAva bhUlyA ke dehadRSTi AvavAnI vicAradhArAja mananuM kekaDuM ukelavAnuM che. deha tarapha na jotAM aMdara prakAzI rahelA jyoti tarapha dRSTi ApI, te dRSTithI vAtacitta kAI paNa sAthe zarU kare ane te akhaMDa pravAha tuTavA ne dyo. 46 kurmamAM bheda che. AtmAmAM bheda nathI. vyavahAra calAvavA, mATe karmabhedanI jarUra che.
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra4 47 kyA vikSepa thAya che tyAM svArtha buddhi avazya cheja. vikSepanuM kAraNa zodhatAM javuM. jeTalI vivekabuddhi teTalu te dekhI zakAze. 48 muzkelInI khAtara sthAna na badale paNa sAthe rahIne muzkelIo sahana kare. tevA sayAge paNa kAraNasara ja maLe che. te tamArI kasoTInuM sthAna che. keTalA AgaLa vadhyA tenuM mApa kADhanAra che. 49 kaleza thAya tyA ApaNI bhUla avazya thayelI samajavI. kAte guNane avaguNu manAya che, kAM avaguNane guNa gaNe che te ApaNI bhUla zodhI kADhI dUra karyAthIja zAMti thaze. 50 manamAM zAMti ane zarIramAM pravRtti rAkhe. marajI nahiM heya chatAM pravRtti karavI paDe tyAM paramAtmAnI marajI agara karmane udaya samajI kAma kare paNa nArAja thaIne kAma na kare. 51 duniyAmAM jJAna bharyuM che. saddaguNa bharyA che. joIe te laI le. ApanAra koI nathI. lenAra joIe. IcchA prabaLa kare, jaIza te maLazeja. para jenuM abhimAna jene che tene kSaya karAvavA mATe tevAM kArya te manuSyadvArA karAvavAmA Ave che. arthAta jenuM abhimAna rAkhaze te kArya anicchAe paNa karavuM paDaze. abhimAna tUTavuja joIe. pa3 manuSyo virUddha thAya che tenuM kAraNa ApaNe Agraha teDavAne che. ApaNuM abhimAna teDavA mATe teo sAmA thAya che. pakSa kheMce eTale sAmo pakSa uThavAno ja. 54 amuka prakriyAthI ja satya maLe A kadAgrahanI vAta che. satya kaI sthaLe baMdhAtuM ja nathI. te aneka rastethI prApta karI zakAya che.
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 55 vAsanAne bhega sivAya nAza nathI chatAM zubha vAsanAo. karavI, jethI azubha vAsanAne uThavAne avakAza thoDe maLaze. 56 A bAhya jagata duHkharUpa nathI paNa mananI aMdara utpanna. thatuM saMkalpa vikalpAtmaka jagata-vicAre che teja duHkharUpa che. teno nAza kare. 57 AtmabhAna bhUlAtAM AvaraNa Ave che. AvaraNathI vikalparUpa vikSepa thAya che. vikSepathI vAsanArUpa karmamaLane sacaya thAya che. temAMthI vividha prakAranAM sukha duHkharUpa phale janme che. zuddha upayogathI AvaraNa taDe. 58 dekhavAmAM viparIta hoya chatAM vicAradhArA savaLuM kare- mAne. duHkhane sukharUpe anubhave. apekSA, bhAvI pariNAma, temAMthI maLatuM zikSaNa ityAdinA vicAradhArA viparItane savaLu karI zakAya che. 59 ApaNI bhUla sudhAravA mATe ja bIjAo muzkelIo lAvI mUke che. teo parama upakArI che. tene tame sAmA thAo ke anukULa cAo paNa te pAtra tamane te sudhAranAra-AgaLa vadhAranAra che. 60 jJAna vadhAravAnuM sAdhana vicAra che. pitAnA dethI pitAne gAthAM te khAvAM paDazeja, paNa je jAgato che te IzArAthI samajI jaIne pharI bhUlo karate tyAMthI ja aTakaze. ' ' ( 61 najIka gayA sivAya vastu barAbara jaNAtI nathI. ADI dhumasa naDe che, tema AtmAnI najIka gayAM sivAya tenuM bhAna thatu nathI. vAsanAo dhumasanI mAphaka prakAza-AtmaprakAzane rokanAra che. kara kAinA upara AdhAra rAkho. jenA upara AdhAra rAkhe che te paNa kRtrimatA vAparI tamArAthI judA paDaze. AdhAra na rAkhaze.
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 47 jyAM vikSepa thAya che tyAM svArtha buddhi avazya cheja. vize-panuM kAraNa zodhatAM javuM. jeTalI vivekabuddhi teTalu te dekhI zakAze. 48 muzkelInI khAtara sthAna na badale paNa sAthe rahIne muzkelIo sahana kare. tevA sago paNa kAraNasara ja maLe che. te tamArI seTInuM sthAna che. keTalA AgaLa vadhyA tenuM mApa kADhanAra che. 49 kaleza thAya tyAM ApaNI bhUla avazya thayelI samajavI. kAte guNane avaguNa manAve che, kAMto avaguNane guNa gaNe che te ApaNI bhUla zodhI kADhI dUra karyAthIja zAMti thaze. 50 manamAM zAMti ane zarIramAM pravRtti rAkhe. maracha nahiM hoya chatAM pravRtti karavI paDe tyAM paramAtmAnI marajI agara karmane udaya samajI kAma kare paNa nArAja thaIne kAma na kare. - 51 duniyAmAM jJAna bharyuM che. saddaguNa bharyA che. joIe te laI . ApanAra koI nathI. lenAra joIe. IcchA prabaLa kare, joIza te maLazeja. * para jenuM abhimAna jene che tene kSaya karAvavA mATe tevA kArya te manuSyadvArA karAvavAmA Ave che. arthAta jenuM abhimAna rAkhaze te kArya anicchAe paNa karavuM paDaze. abhimAna tUTavuja joIe. 53 manuSyo virUddha thAya che tenuM kAraNa ApaNe Agraha toDavAno che. ApaNuM abhimAna toDavA mATe teo sAmA thAya che. pakSa beMce eTale sAme pakSa uThavAneja. 54 amuka prakriyAthI ja satya maLe A kadAgrahanI vAta che. satya kaI sthaLe badhAtuja nathI. te aneka rastethI prApta karI zakAya che.
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1rapa 55 vAsanAne bhAga sivAya nAza nathI chatA zubha vAsanAe karavI, jethI azubha vAsanAne uThavAne avakAza thADA maLaze, 56 A bAhya jagat duHkharUpa nathI paNa mananI aMdara utpanna thatuM salpa vikalpAtmaka jagat-vicAreA che teja duHkharUpa che. tenA nAza kare. 57 AtmabhAna bhUlAtAM AvaraNa Ave che. AvaraNathI virUpa vikSepa thAya che. vikSepathI vAsanArUpa karmamaLanA sacaya thAya che.. temAMthI vividha prakAranAM sukha duHkharUpa leA janme che. zuddha upayAgathI AvaraNu tA. 58 dekhavAmAM viparIta hAya chatAM vicAradvArA savaLuM kare mAtA, du:khane sukharUpe anubhave. apekSA, bhAvI pariNAma, temAMthI maLatuM zikSaNa ityAdinA vicAradvArA viparItane savaLu karI zakAya che. 59 ApaNI bhUla sudhAravA mATeja khIjAe muzkelIo lAvI mUke che. teo parama upakArI che. tene tame sAmA thAe ke anukULa cAe paNa te pAtra tamane te sudhAranAra--AgaLa vadhAranAra che. 60 jJAna vadhAravAnu sAdhana vicAra che. peAtAnA doSothI peAtAne gAthAM te khAvAM paDazeja, paNa je jAgatA che te izArAthI samajI jaine zrI bhUlelA karatA tyAMthIja aTkaze. 61 najIka gayA sivAya vastu kharAkhara jaNAtI nathI. ADI dhumasa naDe che, tema AtmAnI najIka gayAM sivAya tenu bhAna thatuM nathI. vAsanAe dhumasanI mAphaka prakAza-AtmaprakAzane rAnAra che. 62 kAinA upara AdhAra na rAkheA. jenA upara, AdhAra rAkhA 3 che te paNa kRtrimatA vAparI tamArAthI judA paDaze. AdhAra na rAkhaze
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 to sArA mItro paNa vaLagatA Avaze. AdhAra rAkhaze to te paNa judA paDaze. 63 aprItivALAthI judA paDaze te tenI garaja prItivALA sAraze. madade Avaze. chevaTe prabhune paNa AdhAra choDI svaAdhAra upara ja rahevuM paDaze tyAreja parama zAMti maLaze. 64 judI judI vRttinA mANaso sAthe maLavAthI prakRtinuM sAruM jJAna thAya che. raste caDavAnA aneka mArga che ane te judA judA pAtroThArA pAra paDe che. ApaNAmAM malina vRtti khuNekhAMcare paDI hiya te paNa A pAnA prasaMgathI bahAra Ave che. 65 vividha prakAranI sthItio, ane AkRtionI haiyAti nAnA prakAranI jIvAnI IcchAone laIne ja TakI rahelI che. TakI rahe che ane TakI raheze. A AkRtiono vicAradhArA mULa dravyamAM samAveza karavAthI-laya karavAthI nirvicAra dazA siddha thAya che. 66 prakRtine anukuLa mana banAve te koIpaNa vyakti tamAruM apamAna nahi karI zake. dharmanA jhuDA uThAvanArAoe A niyama jANavo joIe. 67 je kSaNe nirAzA utpanna thAya che, je kSaNe prakRti viruddha tamArA mananI sthIti bane che te samaye AkhuM vizva tamArI viruddha thaIne besaze. mATe mananI zAMti rAkhatAM zIkhe. 68 pavitra vicAro rAkhe te koInI tAkAta nathI ke tamArI virUddha jAya. : 69 tamArI ke pArakAnI IcchAone geraupayoga na karaze to sarva IcchAone jItI zakaze. '
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra7 70 IchAo ghaDA jevI che, je tenI puMchaDI pakaDe che te tenI sAthe ghasaDAya che ne khADAmAM paDe che, mATe puchaDI na pakaDatA svArI karatAM zIkhe. 71 bIjAnI IrSa karatAM te doSa tamArAmAM pesI jAya che. mATe cho na karatAM guNa zedha, guNAnurAgI bano, tethI tamArA tarapha guNa ghasaDAIkheMcAI Avaze. 72 pApa ane punyane mananI sthIti sAthe sabaMdha che mATe manane unnata-pavitra karavAno prayatna cAlu rAkho. 73 deSa ke niMdA tarapha lakSa na karatAM divyatAja jove. tema karatAM aMtaramAM ja prabhune joI zakaze. 74 kALI vastuo ekaThI karyAthI eka dhoLI vastu utpanna thatI nathI, tema bIjAo niMdA kare tema ApaNe paNa karIe te mULa je asatya-depa che temAM ApaNe vadhAre karIe chIe. vastuthIti sudharatI nathI. 75 ApaNe AghAtano pratyAghAta karIe tyAre ja niMdA TIkA-ke duSTa vicAre hAnIkAraka ApaNane thAya che. je tenA upara lakSa na ApIe ane sAtvika vRttithI te tarapha joIe to te bIlakula "hAnIkartA thatA nathI. 76 duSTa vicAra tarapha alakSa rahIe. taTastha ke upekSAvALA rahIe to tevA vicAre tenA pedA karanAra taraphaja pAchA vaLe che. 77 alakSa rahevuM eTale ApaNe ApaNI divyatAnuM bhAna rAkhIe, madhyabinduthI khasae nahiM, sAtvika vRtti rAkhIe,satyane sAkSAtkAra karavA prayatna karIe te che. tevI sthItivALAne koI jAnI catI nathI. pa
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 78 jevA thavuM hoya tevuM sAmuM Alabana rAkho. 79 jenA mAlIka tame che tenA baMdhanamAM paNa tame che 80 sukha duHkhanuM kAraNa avRtti che. 81 vicAra manane sudhAravAnuM kAraNa che. 82 jagatanuM mULa saMkalpa che. 83 niHsaMkalpa jJAnanuM mULa che. 84 dehAbhimAna saMsAranuM bIja che. 85 rAgadvepa adharmanu bIja che. 86 samabhAva satyajJAnanuM bIja che. 87 saddavicAra jJAnanuM bIja che. 88 mamatva jagatanuM bIja che. 89 sarva IcchAone tyAga kare te mokSanuM bIja che. 90 kriyA manane niyamita karanAra sAdhana che te dharma nathI. 91 svabhAva pramANe vartana thAya che. 92 jAgRti heya te bhUla sudhAravA mATe thAya che. 93 sArA burA bane bhAvathI rahita thavuM te manano vijaya che. 94 anubhava jJAna vinA brAMti bhAMgatI nathI. 5 adhikAra pramANe bole. mAMge tene ja jJAna Apo. 96 anyane halake jenAra pitaja halake che. * 97 prabhAte AkhA divasa mATe vartana nakI karavuM. 98 rAtrIe divasanuM vartana-tapAsI javuM. . . 99 jJAnI pAse rahe. athavA sAmAnA AcaraNa uparathIjJAna letAM zIkhe.
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 100 ahakArane nAza karavA pitAmAM, zarUyAtamAM dAsabhAva rAkhe. bIjAthI pitAne nAne mAne. 101 dehAdhyAsa dUra karavA sarva mAM IzvarI bhAvanI kalpanA kAyama cAlu rAkhe. 102 khuzI thaI muzkelI anubhavatAM manobaLa vRddhi pAme che. 103 prabaLa vicAra rUpa purUSArthathI vAsanAo toDI zakAya che. 104 halakI-nIca bhAvanA utpanna thAya tyAre tenI virodhI ucca bhAvanAnI kalpanA tenI sAme karavAthI pahelI bhAvanAno parAbhava thAya che. matalaba ke asaddavicArane sthAne vicAra karavAthI asaddavicAra baMdha paDe che. 105 leka epaNa, zAstravaNa, putrapaNuM, dhanaeSaNA, strIepaNuM ItyAdi epaNA kharA virAganI pratibaMdhaka che. 106 IcchA rahita thaI prANAprAptamA nirvAha kare evIrAganuM gUDha svarUpa che. - 107 vRttionuM vismaraNa thavuM. zuddha upage tadAkAre pariNamavuM te ja zuddha vairAgya che. 108 zuddha svarUpAkAre vRtti karI te vRttinuM paNa vimaraNa karavuM. pANImAM jema mITha gaLI jAya che tema mananuM AtmAmAM lIna thavuM eja parama anubhava che.
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 vicAra ratnamALA. mALA navamI naM. 9 1 je thAya che te roga thAya che, sudharavA mATe thAya che. 2. sukha ane duHkha duniyAmAM ane samAna che. 3 jene jeTalI zAMti Apaze teTalI tamane maLaze. 4 zAMtI joItI hoya te IcchA ane abhimAna dUra kare. 5 hamezAM uddeza sAre rAkhe. kALAtare te svabhAva rUpa thaI zAMti Apaze. 6 bIjAnuM vartana tamane khATuM lAge te tamAre na karavuM. che tamAruM mukhya nizAna na cUkAya te khAsa dhyAnamAM rAkho. 8 kaI tarapha zatru bhAva rahe na joIe. 9 vAvo tevuM laNo kare tevuM pAme. Ape tevuM che. 10 sArA karma sArAno vadhAro kare che. kharAba karma kharAbane vadhAro kare che. 11 kharAba vicAre ne bahAra kADhe eTale te jagyA sArA vicArothI purAze. 12 mArA vicAra karo tethI kharAba vicAra karavAno vakhata nahi maLe. 13 vicAra karyA pachI ja balavAnI Teva pADe. 14 anyano tiraskAra karavA karatAM dayA vaDe tene sudhAravA prayatna karo. 15 bhalA kahevaDAvavA karatAM bhalA thavu ne vadhAre uttama che. pa
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 16 leke sArA kahetA hoya te sAruM vartana rAkho. 17 tamane leke kharAba kahetA hoya te bhUle zodhI sudharavA prayatna karo. 18 sAtvika rAkathI thula deha zuddha thAya che. 19 satya vicAra ane satya IcchAthI neja ane karmaNa deha zuddha thAya che. 20 namratA e ghaNuM guNanuM mULa bIja che. 21 jema ApaNA dezo kabula karIe chIe tema namratAmAM vadhAro thAya che. rara namratAthI sahanazIlatAne guNa Ave che. 3 rAgadevane nAza thAya te ja mana sthIra thAya. ra4 niratara rAtrIe sutI vakhate potAnuM divasa sabadhI vartana tapAsavuM. 25 cArI, vyabhicAra ane hiMsA e zarIranA moTA dezo che. 26 niMdA, juTha ane karatA e vacananA moTA de che. ra7 IcchA, kharAba ciMtana ane dabuddhi e manana de che. 28 kharAba udezane aTakA. 29 IcchApi deraDAothI badhana thAya che. 30 ucca vicAra ane bhalAI rAkho. 31 dekhAvanI kIMmata nathI paNa IzvarI guNonI kIMmata che. 32 anyanA kAmanI vacce paDe nahiM, ADe Ave nahiM. 33 anyanI vAno vacce bolo nahi.
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 24 dravya, kSetra, kALa, bhAva tapAsI kAma karo. 35 krAinA tiraskAra karavA karatAM dhyAnI lAgaNI pragaTa karavI. te uttama che. 36 kAInuM purUM Icchavu te potAnu buThThuM icchavA barAbara che. 37 muMge moDhe paNa jAgRti pUrvaka anyanu sAMbhaLo. 38 khIjAnA prasagamAM AvavAthIja peAtAnI sATI thAya che. 39 sarvane AtmasvarUpa mAnI tenA kArcamAM madada karavI te bhakti che. * 40 nirdeEpa prema ApavA icche che. moha levA icche che.. 41 satsagatIthI AvaraNa AchAM thAya che. 42 jemAM * sva--panu zreya rahelu hAya--thatu hAya te karaja kahevAya che. 43 khIjAnA bhalAmAM peAtAnu bhaluM rahelu che. 44 khIjAzeAnA manane sudhAravA prayatna karavA te tyAgIono paramArtha mArga che. 45 je tamArI vRtti zuddha che te tamArA zabdonI asaranI paravA na tare.. 46 AjubAju paramAtma bhAva rAkhI--dRSTi rAkhI vartana karo. 47 aMtar dRSTi tathA khAdya dRSTi nagRta rAkhI varjhana karatAM vizuddhi vadhe che, 48 bIjAmAM tamArA svArtha rahelA che mATe mAMge tene madada Ape. 49 sAmAmAM hlakA bhAva jovAmAM Ave che tyAMsudhI malInatA ghaTatI nathI.
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 pa0 saMnyAsa-tyAga eTale vRttino tyAga karavAnuM samajavuM. 51 vega eTale vRttinuM paramAtmA sAthe joDANa karavuM te. para jIvenA vartana uparathI guNa laI pitAmAMthI avaguNa bAhAra karavA. 53 sAmA manuSyanI regyatA joI pitAnA jJAnano viraDo ulecatAM rahevuM, - 54 bIjAne ApavAnuM baMdha karatA pANI gadhAI javAnI mAphaka navIna jJAnanI Avaka baMdha thaze ane azuddhatA vadhaze. - 55 jJAna ApatI vakhate tenuM abhimAna pate na levuM. nahitara adha:pAta thavA sAthe AgaLa vadhatAM aTakaze. 56 anyane upadeza ApavA sAthe pite paNa ucca vartana rAkhavuM. 57 Azakti gaI ke jagata manamAMthI uDI jAya che. 58 Azakti sivAya badhana kartA bIjuM kaMI che ja nahi. pa0 pUrva karma yege je sthIti prApta thAya temAMthI TALI nAzI chuTavAnI IcchA karavI te ajJAna che. 60 bIjAnI nidA karIe tyAM sudhI pinAne sudharavAnuM banatuM nathI.' 61 pitAnA doSa jenAraja sudharI zake che. 62 jAgRti pUrvaka anyane sudhAravAnI pravRttimAM Thera nahi paNa prIti hevI joIe. 63 A jIvata prabhunu dIlana dukhAya te mATe DatA rahI sevA kare. 64 brahmAkAra vRtti ane vairAgya A abhyAsathI svarUpa sthIti prApta thAya che.
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 65 pustaMka sAdhana che. temAMthI tamArI buddhi pramANe maLaze. buddhine oLagI AgaLa vadhAravAnuM kAma anubhavI jIvata gurUoja karI zake che. 66 tamArA vartanathI koIne jarApaNuM duHkha thavu na joIe. thAya te teja pApa che. 67 hRdayamAM vicAra baLa che. brahmasthiti brahma ridhamAM thAya che. - 68 jJAnInI kyiA jagRti pUrvaka hoya che, tethI te badhAne nathI. ajJAnI badhAya che. 69 bIjAne jeTale halakA mAno teTala abhimAna tamArAmAM che. 70 kyiA tathA jJAnanuM abhimAna paNa pADanAra thAya che. 71 se pitAne pATha bhajave che. rapa, tApane avakAzaja kayAM che ? hara lakSajAgRta hoya te sarva sthaLethI bodha maLe che. guNa grahaNa karI zakAya che. 73 satparUpa upara je kaMdha rahyA kare che teja anaMtAnubaMdhI kapAya che. 74 AgrahIne satyano nizcaya thato nathI. 75 madhyastha dRSTivALeja satyane nirNaya karI zake che. 76 ahakArathI bAhya aneka zatruo ubhA thAya che. cha7 avaguNa ke aniSTanI upekSA karanAra sukhI thAya che. nidA karanAra duHkhI thAya che. 8 guNagrAhI dRSTivALAne jJAna maLe che. 79 kAryanuM kAraNa zodhatAM javuM ane vicAradhArA tene teDavA javuM 80 pitAmAM jeTale darajaje zuddhi thaI hoya teTale daraje bIjAnA kArya uparathI zuddhatA meLavI zakAya che.
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 81 vizudhdhi mATe kAyama jApa cAlu rAkhavA. 82 anyanI kALI bAju jevAthI maLI Ave che kemake te ajJAna dazA che, 83 Atma jAgRti kAyama hoya te AvaraNa Avatu nathI. 84 paramAtma svarUpane baMdha kAyama rAkhe te maLa sacaya na thavA devAno majabuta upAya che. 85 sarakhA guNavALAnI sAtheja sabadha jaLavAI rahe che. 86 viruddha guNavALAne ApasamAM kaleza thAya che. 87 prakRti oLakhI sAmAne satvaguNa vAparI sudhAravA. 88 viruddha guNavALAnI upekSA karavI athavA mauna karI teno te guNa tenAmAM badalAvo. 89 prathama guNa oLakha, virUdhdha jaNAya te mauna rahevuM, tethI tene guNa badalAvavAnI pharaja paDaze. tenAmAM namratA AvatAM guNa badalAyo ema samajavuM. 90 pratikULa soga AvI paDatA tene dUra karavAno vicAra na karatA, anukuLa kema thavuM te vicAra karI tema vartana karavuM. tenAthI dUra rahevAno jeTale prayatna karaze teTale kheda ke dukha thaze. - 91 jevA che tevA dekhAo. adhikArathI jeTalA AgaLa jaze teTalA pAchaLa haThavuM paDaze. 92 kudarata pitAnuM kAma tevI lAyakAtavALA pAse karAve che. tame zAMta rahezo te te kAma aTakavAnuM nathI. 93 abhimAnI manuSya kAMI karI zakato nathI. zuddha svarUpamAM mana laya thayA pachI ja aneka zaktio pragaTa thAya che. 94 svArtha buddhithI jeTaluM karAya che teTaluM duHkharUpa thAya che.
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 5 jJAnIja niSkAma karma karI zake che te sivAya koIne koI aMtaramAM uDI AzA prajavalita hoya che ja. * 96 kArya kare paNa Atma lAghA na karo. 97 dRSTA rahI vRtti tapAsanA rahevuM. malInavRtti ke malinattivALAthI sAvaceta rahevu. 98 pitAnuM ajJAna kabula kare tevAne jJAna ke zikSA ApavI. jene levuM nathI, je pitAne jJAnI mAne che tene ApavAthI lAbha thato nathI. 98 pitAmAM abhimAna hoya to ja IcchA vinAnAne jJAna ke zikSA batAvavA ke devA prayatna karAya che. 100 bIjA kare tevuM na kare, paNa tamArA adhikAra pramANe thAya te kare. 101 satyanuM anukaraNa kare dehaupayogI vartanamAM anukaraNa na kare. tyA ne prArabdha pramANe ja vartana thaze. 102 satya hu ne jANa eja viveka che. 103 mAnasIka duniyAMja dukha rUpa che. 104 mAnasIka duniyAne nAza thaI zake che. 105 dazya jagata pheraphAra vALu thAya che paNa nAza pAmanAra nathI. ne pheraphAra thavAthI ja suMdaratA vALu dekhAya che. 106 IcchA che tyAM sudhI samadaSTi-samatolapaNu AvavAnuM nathI. . 107 bAhya dRSTi che tyAM sudhI bAhya gurUnI jarUrIyAta rahe che. 108 Atar daSTi thatAM Atar gurUnI jarUrIyAta paDe che. -- --
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 manane sthIra karavAnA upAze. 1 manamAM pedA thatI vRttione kavI. nirvikalpa thoDe thoDe vakhata rahevAno abhyAsa karavo. sAthe sva-paranuM viveka jJAna niratara rAkhavuM. hAlatAM cAlatAM Atma upayoga athavA eka parameSTi padane jApa zarU rAkhe. zubhamAM vadhAre karave. - nAbhimAMthI zvAsa uThe che, te sAthe manane joDI devuM, jeTalIvAra zvAsa uge nIce Ave teTalIvAra manane upayoga sAthe rAkhI eka, be vigere gaNatarI rAkhavI, tema rAkhatA mana zAMta thaze eTale upacoga brahmaradhramAM laI jA ane tyAM lIna thaI javuM. 3 mastakamA yA kAnamAM eka zabda saMbhaLAya che. A zabda vAyu vinAnI temaja manunA saMcAravaDe zabda vinAnI jagyAmAM beThA hAIe athavA pAchalI zAMta rAtrIe beThA hoIe tyAre sahelAIthI sabhaLAya che, te zabdamAM upayoga rAkhavA. keTalIkavAre ekAgra thatAM mana sthira thaze, eTale mastanA madhya bhAgamAM ugayoga rAkho ane tyAM lIna thaI javuM. 4 mastakanA madhyamAM upaga ApatA tyAM zvAzane khaTakArava bhAga thato anubhavAze te aTakAravAmAM navakArano eka eka akSara manamAM bolatA javuM. arthAta te khaTakArava sAthe navakAranA eka eka akSarane krame joDatAM A navakAra te upagamAM pUrNa karo. tevI rIte keTalAka navakAra gaNatAM te zvAsozvAsano khaTakArava baMdha thaze eTale te AlaMbana mUkI daI AtmapayogamAM sthira thavuM.
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 5 mananI sthiratA mATe prathama pAMcathI daza prANAyAma sthiratA rahe teTalA vakhatanA kubhaka sahita karavA. pachI Atmapaga mastakanA madhyamAM ApI tyAM sthiratA karavI. 6 siddhacakrajInA navapada upara krame baso pAMcasovAra navakAra gaNuM tatkALa upayoga brahmaradhramAM Apavo ane tyAM sthiratA karavI. 7 banatI mahenate pA kalAkathI vadhArevAra trATaka karI upayoga brahmaradhamAM Apa ane tyAM sthiratA anubhavavI. 8 khudhI nimensepa rahita daSTie pratimAjI sanmukha joI rahevuM. keTalIvAra thayA pachI dRSTi tyAthI upADI brahmAdhimAM mUkavI. ane tyAM sthiratA anubhavavI. 9 vicAre dvArA A duniyAnuM anityapaNuM sArI rIte manamAM sAvI brahmaradhamAM upayoga ApI sthiratA karavI. 10 dareka pudgalIka AkRtionuM cUrNa banAvI tene paramANuM. anubhavI brahmaraghamAM upayoga ApI zAMti anubhavavI. 11 kevaLa kubhaka keTalIkavAra karI zvAsozvAsane dhImA pADI. brahmaradhamAM upayoga ApI zAMti anubhavavI. tethI mana sthIra thAya che. * 12 haLave haLave zvAsozvAsane maMda karI AtmapayogamAM rahI sthiratA anubhavavI. 13 kevaLa daSTI tarIke rahI preryuM prerakabhAva dUra karI AtmA bhAvamAM lIna thavuM, 14 dareka kAryamAM AtmopagathI jAgRta rahI pachI pravRtti karavI.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 15 kAMIpaNa khelatA prathama AtmayogamAM jAgRta thaI sAvadhAnatA pUrvaka elavu. 16 kAMIpaNa sacittAcitta jovAmAM Ave ke tatkALa jaDa caitanyanI bhinnatAnI chApa manamAM pADI devI, paNa tene anubhava mizra bhAvamAM na levA. 17 kAMIpaNa vicAra manamAM Ave te tatkALa jaDa caitanyanI bhinnatA te vicAranA sabadhamA karI nAkhavI. athavA lAbhAlAbhanI vicAraNA karavI. athavA artha, anarthanA sabaMdhamAM tene vaheMcI nirUpacAgI hoya tA te vicAra khAhAra kADhI nAkhavA. ... 18 kAIpaNa zabda sabhaLAya, rUpa jevAya vigere iMdriyAnA viSayA anubhavAya ke tatkALa te ja che, nirUpayeAgI che, Atma guNa ghAtaka che, vigere pa darzanathI temAM rAga thatA aTakAvave. tyAra pachI huM te sarvane jonAra, jANanAra chu. tathA manamAM uThatA vicAra| tene paNa huM jonAra chu. sarvane dRSTA huM chu, dRSTA te dAja che, ane dRzya te dRzyaja che. A vicAraNAthI rAga dveSa aTakAvI svarUpamAM jAgRta rahevu. 19 manathI jo bhUta bhaviSyanA viSayeAnA citanarUpa anusaMdhAna mukI daI vartamAnakALanA viAmA paNa Asakti rahita paNe rahevAnA abhyAsa rAkhavAmAM Ave te ghaNA thoDA vakhatamA te mana svAdhina thaI zake. jyAM sudhI sa5nI kupanA che tyAM sudhIja mananI vibhUti che. mATe sarpanI kalpanAonuM anusaMdhAna mUkI devu.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 AtmA ja AtmAnA avalokanamAM mukhya kAraNa che. -vAtacIta karatAM, kAMI mUkI detAM, grahaNa karatAM, AMkha ughADatAM, ane AMkha mIMcavA jeTalA svalpa vakhata mATe paNa jemAM kaI paNa prakAranI kalpanA nathI evA pitAnA aparicchinna svarUpanAM ---anusaMdhAnamAM ja tatpara rahe. temAM ja sthira thAo. - 21 A dekhAtI duniAmAMthI ApaNe grahaNa karavA yogya mAnIe tevI kAMIpaNa vastu nathI. grahaNa vinA tyAga paNa na saMbhave. sArA lAgatA padArtho dezakALane laI pAchA teja virasa lAge che, eTale niMdA stutine avakAza paNa nathI. rAga dveSa sivAya pravRtti thavI joIe. mAMsa, hADakAM, lAkaDAM, mATI ane paththarathI goThavAyelA, vicAra mAtrathI virAma pAme tevA ane jemAM koIpaNa padArtha icchavA gya nathI tevA jagatamAM zAnI AsthA ? zA mATe vizvAsa niratara AtmAnuM anusaMdhAna rAkhavuM teja manane zAMta karavAno upAya che. 22 jaDa padArthAkAra bhAvanA karavAne lIdhe caitanya dhitvane pAmI pitAnA akhaDa paNane bhUlI jAya che ane sukha-duHkhAdithI pitAnI tathA jaDa caitanyathI mizrita thayelI upAdhirUpa mithyApa sthitine-dhArI le che tene vaLagI rahe che. 23 aTheta=kevaLa Atma svarUpa. daitaDa caitanya mizrita, brahmAkAra vRtti=abaDa upaganI jAgRtivALI sthiti grAhya -grAhaka aMzathI rahita. jIvana muktasamabhAvavALo. ISTa niSTamAM rAga ThaMghanI mada sthiti vALe.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 mAyAeNklI jaDanI banelI AkRti tathA jaDa caitanya mizrita vividha prakAranI AkRtio. 24 kAI viSaya upara spRhAja na rAkhavI e manane jItIlevAnI uttama yukti che: madonmata hAthInI mAphka manane A yuktithI vaza karI zakAya che. abhyAsa nahiM karanArane A yukti RNa lAge che. sArI rIte tene abhyAsa karavAthI A yukti sarala thai paDe che. viyeAnI lAlasAvALAne A yukti nakAmI thaI paDe che. jyAM sudhI viSayeAmAM nispRhapaNuM prApta na thAya tyAM sudhI paribhramaNa cAluja rahevAnuM. 25 bhepudgalAkAre upayAganu nathA mananuM pariNamavuM. abhedaAtmAkAre mananuM pariNamavuM athavA AtmAmAM tadrupa thayuM. jJAnIone mArga abheda che ajJAnIone mArga bheda maya che.. bheda tyAM sasAra ane abheda tyAM mukti che. sarva vyApa sarva kALamAM sarva sthaLe mananuM akhaMDa AtmAkAra paNe pariNamavuM. Atma upayeAgamAMja rahevu te. 26 AtmAnA avaleAkanathIja AtmAmA manane pariNamAvavAthI bhAgA uparathI arUci thAya che. te sivAyanI kriyAthI bhAgAnI prApti rUpa zubhAzubha phaLa prApta thAya che. svabhAva=Atma svarUpamAM sthiratA athavA Atma bhAva. vibhAva=puddagalAdi AkAre pariNamavuM athavA pudgalA. 27 manane tenI icchAnusAra bhaTakavA devuM. pachI mana kyAM bhame che te tarapha lagAra lakSa ApavuM. manane bhaTakavA devAthI ane ApaNe taTastha rahI joyA karavAthI tenI capaLatA dhIme dhIme mada paDe che.
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ -142 vadhAre divasa A abhyAsa cAlu rAkhavAthI ekadama tenI cacaLatA mada thaze ane mana ApaNI sattAmAM AvavA mAMDaze. ane chevaTe tene jyAM deravavA mAgazuM tyAM derAze. je dhyAna batAvIzuM temAM tadAkAra thaI raheze. 28 siddhAsane besI be bhramare vacce athavA nAkanI aNI upara lagAra mAtra paNa palakAre mAryA sivAya sthira dRSTie jevAthI mana sthira thAya che. 29 mAna! jAgRta thAo. bodha pAme. badhanane jANI tene toDI nAkho. huM anubhavathI kahuM chuM ke sajIva nirjIva thoDo paNa parigraha grahaNa kare che, temAM Azakta thAo che, yA te bAbatamAM anyane anudAna Ape che tyA sudhI tame duHkhathI mukta thaI zakaze nahi. tame tamArAmAM ja sthira thAo. 30 parigrahane mATe anya ne haNe che athavA bIjA pAse haNAve che athavA haNanArane anumodana Ape che tyA sudhI tame vaira vadhAre che ane tyAM sudhI tame badhanathI mukta thaI zakaze nahi. 31 je kuLamAM tame utpanna thayA che, jenI sAthe tame vasyA che, teonI sAthe ane anya mamatva karIne mamatva bhAvathI badhana pAmo che. dhana ane sahada e sivAyanA bIjA paNa pratibaMdhanA hetuo tamAruM rakSaNa nahiMja karI zake, mATe badhanane jANIne teDI nAkho ane tame tethI chUTA thao. 32 manuSya! badha pAme. bedha pAme. zA mATe bedha pAmatA nathI ? AgAmI janmamAM badhI samyak jJAnanI prApti durlabha thaze.
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ gayelI rAtrI pAchI AvatI nathI. mAnava jIvana pharI pharI sulabha nathI. juo to kharA! A bALake vRddho, yuvAno ane garbhamAM rahelA sarva avasthAmAM A dehano tyAga kare che. sIMcANe jema tenone prANu le che tema mRtyu AyuSyane nAza kare che. - 33 vicAravAno! virAma pAme. AgaLa bhaya tarapha najara kare. jenAthI AgaLa jatAM aTakyA che te ja tamAre nAza karanAra che. saddagati durlabha che. jagatanA pRthak pRtha sthAna para cho duHkhI thAya che te pitAnA karela karma vaDe ja. te karmo tene anubhava ApyA vinA choDavAnA nathIja. - 34 deva, gAMdharva, rAkSasa, asura, bhUmicara, mAhaNa te sarve duHkha pUrvaka sthAnano AyuSyano tyAga kare che. kAma ane sabaMdhamAM AzA , avasare karmanAM kuLa sahana karI bITathI judA paDelA -phaLanI mAphaka AyuSyathI judA paDe che. - 35 bahu mutavALa dharmiSTa mAhaNa ke bhikSu hoya te paNa zubha -anuSkAnamA maMchita Azakta rahevAthI karmathI atyaMta pIDAya che. zive tapAse. jJAnakriyA vinA teo nirvANa pAmatA nathI. game te nagna phare athavA te mahine mahIne bhojana karI zarIrane durbaLa kare, tathApi mAyA na mUkanAra manuSya anaMtavAra garbhamAM paribhramaNa kare che. mAno! pApa karmathI virama. AyuSya svalpa che. duHkhamAM Asakta manuSyanA Azrava dvAra khullAM rahe che tethI meha karma majabuta badhAya che.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 vadhAre divasa A abhyAsa cAlu rAkhavAthI ekadama tenI cacaLatA mada thaze ane mana ApaNI sattAmAM AvavA mAMDaze. ane chevaTe tene jyAM deravavA mAgazuM tyAM derAze. je dhyAna batAvIzuM temAM tadAkAra thaI raheze. 28 siddhAsane besI be bhramaro vacce athavA nAknI aNI upara lagAra mAtra paNa palakAre mAryA sivAya sthira daSTie jevAthI mana sthira thAya che. 29 mAna! jAgRta thAo. bodha pAme. badhanane jANI tene toDI nAba. huM anubhavathI kahuM chuM ke sajIva nirjIva thoDo paNa parigraha grahaNa kare che, temAM Azakta thAo che, yA te bAbatamAM anyane anumodana Apo cho tyAM sudhI tame duHkhathI mukta thaI zakaze nahi. tame tamArAmAM ja sthira thAo. 30 parigrahane mATe anya jIvene haNe che athavA bIjA pAse haNu che athavA haNanArane anumodana Ape che tyAM sudhI tame vaira vadhAre che ane tyAM sudhI tame badhanathI mukta thaI zakaze nahi. 31 je kuLamAM tame utpanna thayA che, jenI sAthe tame vasyA che, teonI sAthe ane anya mamatva karIne mamatva bhAvathI badhana pAme che. dhana ane sahada e sivAyanA bIjA paNa pratibaMdhanA hetuo tamAruM rakSaNa nahi ja karI zake, mATe badhanane jANIne toDI nAkhe ane tame tethI chUTA thaze. - 32 manuSyo ! badhA pAme. bedha pAme. zAmATe bedha pAmatA nathI ? AgAmI janmamAM badhI samyak jJAnanI prApti durlabha thaze.
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 gayelI rAtrI pAchI AvatI nathI, mAnava ne pharI phI na nathI. juo teA kharA! A mALA gRho, yuvAtA ane garbhamAM rahelA sarva avasthAmAM A dene! tyAga kare che. [cALo jema tenaranA prANa le che tema mRtyu AyuSyane nAza kare che. 33 vicAravAnA ! virAma pAme, AgaLa bhaya tarapha na karI. jenAthI AgaLa jatAM aTakyA che teja tamArA nAza karanAra che. magati durlabha che. jagatanA pRthak pRtha sthAnapara chavA duHkhI cAya che te potAnA karela karma vaDeja, te karmo tene anubhava ApyA vinA DheDavAnA nathIja. 34 deva, gAMdharva, rAkSasa, amura, bhUmicara, mANu te sarva duHkha pRrvaka sthAnane AyuSyanA tyAga kare che. kAma ane sabadhamAM Azakta jIve, avasare karmanAM phaLa sahana karI khIMTathI judA paDelA kuLanI mAphaka AyuSyathI judA paDe che. 25 bahu zrutavALA dharmiSTa mANa ke bhikSa hAya te paNa zubhe -anuSThAnamAM mUrchita Azakta rahevAthI karmathI atyaMta pIDAya che. ziSye tapAseA. jJAnakriyA vinA te nirvANa pAmatA nathI. game teA nagna kA athavA te mahine mahIne bhAjana karI zarIrane durbaLa karA, tathApi mAyA na mUkanAra manuSya anaMtavAra garbhamAM paribhramaNa kare che. mAnavA! pApa karmathI virame AyuSya svapa che. du khamAM -Asakta manuSyeAnA Azrava dvAra khullAM rahe che tethI meha karma majabuta adhAya che.
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 36 munio! paranidA mahA pApa che. temAM kAMI paNa kalyANa nathI. je parano parAbhava kare che te saMsAramAM paryaTana kare che. madadhI. niMdAnI utpatti che. tame mada na kare. 37 me kahyuM, karAvyuM, meM anumodana ApyuM, huM karuM chuM, huM karavuM chuM. huM anumodana Apu chuM. huM karIza, huM karAvIza, hu anumodana ApIza. manathI vacanathI ane zarIrathI. ATalAja A lokamAM karma bAMdhavAnA kAraNa bhUta kyiAnA bheda che. " leke lAMbu jIvavA mATe, kIrti mATe, mAna pAmavA. mATe, janma maraNathI mukta thavA mATe, duHkha dUra karavA mATe pote jIvonI hiMsA kare che. bIjA pAse karAve che, karanArane anumodana Ape che paNa A sarva temane ahita karanAra ane ajJAna vadhAranAra che. ___ itizrImadAcArya mahArAja zrI vijayakamalasUrIzvara ziSya paMnyAsa kezaravijaya gaNi saMgrahita nItivicAra ratnamALA. trisaptatyuttara ekona viMzati zata vikramiya vatsare mArgazIrSa ekAdazyAM samAptaH / phuttithI.
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
_