Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina sastI vAMcanamALA naM. 40 ka saM. 1989 varSa 11 muM. Bzi0000030 ne zrI mahAvIra lekhaka prakAzaka zA. ma[lAla nyAlacaMda prakAzaka jaina sastI vAMcanamALA-pAlItANA. vIra saMvata 2459 vikrama saM. 1989 US , kiMmata rU. 1-8-0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakaH jaina sastI vAMcanamALA pAlItANA ( kAThIyAvADa ), kApaNu jAtanAM jaina dharmanAM pustakA zALAmAM cAlatAM dhArmika abhyAsanAM ane statrana sajhAyanAM pustakA--temaja jainetara pratihAsIka avanavu' sAhitya meLavavA lakhAH------ jaina sastI vAMcanamALA-pAlItANA. ( kAThIyAvADa. ) prakAzake sahu svAdhIna rAkhyA che. bhAvanagara dhI AnaMda prI. presamAM zeTha devacaMdra dAmajIe chApyu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ - --- samarpaNa. || sva. bena suraja bena, nA tamArA jevAM bhadrika-sarala svabhAvI dharmazraddhALu, vayevRddha mAtu tulya benane ApanA suputra zeTha maganalAla ThAkarasInI sahAnubhUtithI A pustaka arpaNa karavAne prasaMga prApta thatAM A pustaka Apane samapI AnaMdita thAuM chuM ane ApanA AtmAnI parama zAMti IcchuM chuM. nA, prakAzaka, DAyAtrAdhAma --- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ go30%e09 { AbhAra. 80800 - - amadAvAdanivAsI zeTha maganalAla ThAkarazI ( gusA paTelanI paLavALA) bhAIe temanAM svargastha mAtuzrI suraja benanI yAdagIrI nimite A pustakanI ja baso nakalanA prathamathI grAhaka thaI mArA kAryane ja sahAnubhUti ApI che te mATe teozrIno AbhArI chuM. che vAcaka gRhastha temanuM anukaraNa karI sAhitya che pracAra sAthe amArA kAryane sahAyaka thaze tema IcchuM chuM. IS lI. acaratalAla. S 1 - -> BEN Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI suraja mahenanu jIvana-maraNa A sannArIenA hRdayamAM svAmIbhakti ane dharma premanI rasajyAta sadAye jAgRta rahe che. e dIvaDA kALanA game tevA jhapATA Ave chatAMye mujhatA nathI. amadAvAdanA jANItA sva. zeTha ThAkarazI pujAzAnA dharma patnI bahena surajamenanA jIvanamAM svAmIbhakti ane dharma premanI khyAta sArI hatI. e jyeAtanA ujavaLa prakAze teozrInA sArAye kuTumbamAM suMdara pratibhA pAtharI hatI. suraja mahenanA svabhAva ati mAyALu hatA. temanA snehALa svabhAvanI chAyAmAM sahune AzvAsana maLatuM. nirdoSa hRdaya ane nikhAlasa bhAvanAnuM vahetu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ K OI - - - - - - jharaNuM hatuM A sugathI surajabena pAse sahu pita pitAnA sukhaduHkhanI vAta ThAlavatA ane surajabahena sahune mIThuM AzvAsana ApatAM. - : - - - AvI rIte surajabahenane gRhasaMsAra snehabhaktinI sArabhavaDe chalakAte hatA ane dharmabhAvanAnA amRta te surajabahenane zabda zabda DhaLatAM temanI dharmabhakti pratye sahune sanmAna hatuM. saM. 1966 nA kArtika vada 10 nA divase surajabahena avasAna pAmyA. sava surajabahenanA saMskArI jIvane temanA kuTumba upara sArI pratibhA pADI hatI. AvAM strInAM saMbhAraNAM svabhAvika sene rahI jAya che. prakAzaka - - - - - - - - - - - - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI pArzvanAthanA ja zrI mahAvIra ane zreNika prakaraNa 1 luM apamAna. vizALA nagaranA rAjamArga tarapha eka tApasI manamAM aneka prakAranA vicAra karatI cAlI jAya che. kaIka vicAra AvatAM kSaNamAM teNe stabdha thaI jAya che, kSaNamAM arahupara jetI vizALAnI moTI meTI ImArate jovAmAM lIna thAya che. AvI vicitra ceSTAthI loko "zuM A gAMDI haze?" vagere aneka prakAranA tarkavitarka karatA hatA, jyAre tApasI temanI ceSTAo (tarkavitarka) tarapha dhyAna nahI ApatAM pitAnA ja vicAramAM ekacitta hatI. "AhA ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) mahAvIra ane zreNika. ceTaka kumArIone huM zaiva banAvI mArI bhakta banAvuM te kevuM ? e rAjakumArIe mArI sevA kare to huM paNa jagatamAM pUjanika thAuM, mATe game te rIte ceTakakumArIone mAre zaiva dharmane bedha te Apa joIe; te ja mArA dharmanuM mAhAtmaya vadhe, mAruM paNa mAna-sanmAna thAya." ityAdi vicAra karatI tApasI rAjadvAre AvI pahoMcI. paheragIrene AzIrvAda devAthI, temane vairAgyanAM be vacana kahevAthI rAjadvAramAM javAno mArga tApasIne mATe khulluM thaI gaye. paheragIrAnI anumatithI tApasI rAjagaDhanuM avelekana karatI ceTaka kumArIonI pAse AvI, temane AzIrvAda ApI sAme ubhI rahI. dAsIoe Asana lAvI ApyuM, te upara tApasI beThI. ceTaka rAjakumArIo ane dAsIo tenI sAme Asane paDelAM hatAM te upara beThI. " kyAMthI Ave che ? ApanA Agamanane hetu zuM che?" ceTaka rAjakumArI sujeSThAe pUchayuM. rAjakumArI sujeSThAno prazna sAMbhaLI, zarIranAM ramAya vikasAvatI tApasI belI bahena ! amArA jevA tyAgI, vairAgI ane prabhubhaktimAM ja lIna rahenArA saMtajanene ahIMyAM AvavAne bIje te zuM hetu hoya?" - "to zuM Apane kaI joIe che? Apane je ariSTa hoya te kahe. Apane saMtoSavAmAM Avaze, kAraNa ke dAna devuM e te gRhasthajanenuM bhUSaNa kahevAya!" sujeSThA bolI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ apamAna. (3) "rAjakumArI ! tAruM kahevuM ThIka che, chatAM atyAre te tamArI pAse eka mahatvanA kAryaprasaMge huM AvI chuM." kaIka mRdu hAsya karatI tApasI belI. "ane te mahatvanuM kArya ?" eNuM ke je sujeNAnI nAnI bahena hatI te belI. tamArI sAthe dharmacarcA karavAnuM !" ema " mujeThA belI. bahena ! jagata badhuM jamaNamAM bhUluM bhame che. keI mAthuM muMDAve che to keI leca kare che, koI jaTA vadhAre che to kaI jJAnakriyAthI rahita melAghelApaNAmAM ja dharma mAne che. AvI bAhyA aneka prakAranI kriyAmAM tane zuM dharma lAge che bahena?" tApasIe maMgalAcaraNa karatAM dharma carcAnI zarUAta karI. tyAre tame zemAM dharma mAne che?" kanIyazA rAjakumArI cellaNae pUchyuM. sAMbhaLa! dharma te zaucamUla te ja kahevAya. snAna e ja dharma che. snAna karavAthI jema zarIranI zuddhi thAya tema AtmAnI paNa zuddhi thAya; mATe ja zAstrakAroe gaMgA, gamatI, revAjI, sarasvatI vagerenA pavitra jaLamAM snAna karavAnI AjJA karelI che. e pavitra jaLanA sparzathI ApaNAM - 1 nAnI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) mahAvIra ane zreNika pApakarma nAza pAme che ne utkRSTa puNya baMdhAya che. tame paNa zAcamUla A uttama dharma cheDIne zA mATe ADe mArge dorAyA che ? tame paNa viduSI che, samajI zake tema che, jarA to vicAro !" ekalA nAnathI ja Atmazuddhi thAya che te ane saMbhavita che. snAnathI pApane nAza ane mokSa maLe che ema zuM tame mAne che?" sujeSThA belI. "bezaka ! emAM tamane zuM zaka lAge che. snAna e ja mokSanuM kAraNa che. pApIoe paNa gaMgAjI jevA pavitra jaLamAM snAna karIne mukti meLavI che te ApaNuM jevA pavitra janeno mokSa e te ni:saMdeha che." - "e ja tamArI bhayaMkara bhUla che. snAnathI ja je mekSa thato hoya te gaMgAjImAM mAchalAM vagere aneka jaLacara prANIo rAtadivasa snAna karI rahyAM che. kahe, temanI mukti kema thatI nathI?" sujhAne prazna sAMbhaLI tApasI thaMbhI gaI. zuM javAba Apavo te mATe vicAramAM paDI, paNa vaLI strInI tAtkAlika buddhie tene tatkALa sujekAnA mananuM samAdhAna karavA mAMDyuM. "bahena ! e jaLacara jIvonI vAta judI che ne ApaNI vAta judI che. temAMya emane mokSa nahI ja che thatuM hoya te mATe ApaNI pAse koI pramANa che? gaMgA, gematImAM snAna, e te pavitra kahevAya. emanAM nAmamAtra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ apamAna. grahaNa karavAthI zuddha thavAya te pachI emAM snAna karavAthI te avazya ApaNuM pAtaka nAza thAya ja." are bAI ! A tame zuM bele jAva che. emaja snAna karavAthI pAtaka dUra thatuM hoya te kaDavI tuMbaDIne lAkha vAra snAna karAvI zuddha kare. avazya enI kaDavAza dUra thaze kema kharuMne? kelasAne keDavAra gaMgAnA jaLamAM dhovAthI kALAza jAya kharI ke? are je snAnathI ja mukti maLatI hoya to tame jANavA chatAM pratidivasa jaLamAM kema paDI rahetAM nathI?" sukAnAM vacana sAMbhaLI tApasI vicAramAM pI. zuM javAba Apavo te mATe te akaLAvA lAgI. "are ! A te bakarI kADhatAM uMTa ghusI gayuM. have zuM thAya." tApasIne vicAramAM paDelI joI sujeThA belI "bAI! khacIta tuM ja bhUlI che. zAstramAM zuddhi pAMca prakAre kahI che tenI tane khabara che?" - "pAMca prakAranI ! kayI? kyI?" - " "prathama dayAzuddhi, bIjI satyavacanazuddhi, trIjI tapazuddhi, cethI iMdriyadamanazuddhi ane chellI-pAMcamI jalazuddhi kahelI che. prathamanI cAra zuddhi vagara ekalI jaLazuddhi te nakAmI che. samajI? A cAra zuddhirUpa dharma jInezvara bhagavaMte kahelo che ane jaLazuddhi te pAMcamI kahI che. chatAM tuM vastutatva samajyA vagara lokone khoTo upadeza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) mahAvIra ane zreNika. krama kare che ? evA khATA upadezathI lALA leAkeAne bharamAvI tuM ADe mAge utAre che jethI, tu paNa bhavasAgaramAM DUbe che ne khIjAone paNa DUbAve che. "" suSThAnAM vacana sAMbhaLI tApasI nirUttara thaI gaI. ene nirUttara thayelI samajI dAsIe paraspara tAlI dui haeNsI paDI. rAjakumArInA vijaya thayelA mAnI dAsI tApasInI mazkarI karavA lAgI. " jone bicArI upadeza karavA AvI che te ?" " e te ApaNI rAjakumArIone celI karavA AvI che pAtAnA dharma sabhaLAvA AvI che. " vaLI bIjI eka dAsI melI. 66 are ! ene bahAra kADho, bahAra kADhA!" trIjI kheAlI. dAsIoe enI ThaThThA mazkarI karavA mAMDI. " uThe ! uThe! bAI ! have kayAM lagI aDDo jamAvavA che ? ,, tApasI eka teA vAdamAM pAte hArI gai ne uparathI apamAna ! jaDabharata jevI anelI garIba acArI tApasI eTalI badhI mujhAI gaI ke zu karavu ane zu nahI tenI ane khabara paDI nahIM. dAsIoe tApasIne gaLacImAMthI pakaDIne rAjagaDhanI bahAra kADhI mUkI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ badalo. ( 7 ). prakaraNa 2 ju. badalo. apamAnanI dhUnamAM vyagra thayelI tApasI manamAM aneka prakAranA vicAra karatI vizALA nagaranI bahAra AvI. nagaranI bahAra udyAnamAM eka moTA vaDalAnA vRkSa nIce besI vicAramAM paDI "have mAre zuM karavuM ? e rAjakumArI viduSI chatAM dAsIoe mAruM apamAna karyuM te joI rahI. zA mATe eNe dAsIone na aTakAvI ? e garviSTha rAjakumArIne zikSA te karavI joIe. huM eka gariba bhikSukI, enuM zuM apriya karUM? chatAM mAre kaIka to karavuM joie. garIbamAM garIba mANasa paNa verano badale sArI rIte laI zake che. garIba gaNAtA bharavADa pAse eka raMka bhIkhArI brAhmaNe cha khaMDapati bAdatta cakrInI AMkhe zuM nathI phaDAvI ? jarAkumAranA eka bANamAtrathI vAsudeva, zrIharinA prANa nathI gayA ? huM paNa kharI ke ene kaNamAM sapaDAvye ja chUTake. mAre ene kyA kaSTamAM nAkhavI? hA, barAbara ! ene zenA kaSTamAM nAkhuM, kAraNa ke jagatamAM strIone zenuM sAla bahu ja jabaruM hoya che. strIone enA jevuM bIjuM duHkha karyuM hoya? e suMdarInuM svarUpa chabImAM ALekhI mArI citrakaLA sArthaka karuM. e citra magadharAja zreNika narapatine bheTa dharuM. ene sukA sAthe pANigrahaNa karavA lalacAvuM ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) mahAvIra ane zreNika. tApasIe sajekAne kaNamAM pADavAno nizcaya karI sujeSThAnuM rUpa citrapaTa upara citayuM. e suMdara citrapaTa taiyAra karI tApasIe pitAnI kaLA sArthaka karI. kaI bhUla te nathIne? bArikapaNe teNe e citrapaTanuM avalekana karyuM. "vAha ! zuM suMdara svarUpa ! huM strI chatAM A savarUpathI AkarSAuM to strIonA saMdaryanA lAlacu zreNika nara patinI te vAta ja zI ? basa have bhagavaMtanuM smaraNa karI javA de rAjagRhIne mAge." tApasI citrapaTa laIne rAjagRhImAM zreNikana rapatinI sabhAmAM AvI. peluM citrapaTa eNe zreNika narapatine jovAne ApyuM. citrapaTanuM saudarya nirakhatAM zreNika citravata sthira thaI gaye. "are ! A te devI ke mAnuSI? vidyAdhara kanyA ke pAtAla lekanI nAgakanyA ? AvuM bhuvana mehanIya saMdarya zuM jagatamAM haze? ke phakta cittane AnaMda ApavA citrakAroe ja A ka95nAthI upajAvI kADhayuM haze?" zreNika e citrapaTa jovAmAM lIna thaI gaye. ' "mahArAja! Apa ekAgrapaNe zuM jue che ? zuM vicAra kare che?" tApasI belI. A citrapaTa tuM kayAMthI lAvI? A svarUpa satya che vA asatya jagatamAM zuM AvuM sauMdarya haze ? kahe te kharI A te mAnuSI che ke kaI vidyAdharI ke kinnarI?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ badale. rAjana! e te vidyAdharIe nathI ne kinnarI paNa nathI. e te eka mAnuSI che, Apane yogya A eka rAjakanyA che. " A rAjakumArI che? kahe, kahe, A bALA konI kumArI che? zuM kharekhara te A pramANe ja saMdaryavatI che ke manane AnaMda ApavAne te chabImAM ene adhika sAMdaWvatI banAvI che ?" magadharAja ! A bALAnuM jevuM siAMdarya che tevuM ALekhavAnI te mArAmAM saMpUrNa zakti nathI, chatAM mArI zakti anusAra meM enuM svarUpa ALekhyuM che. A bALA vizALApati ceTaka narapatinI kuMvarI che. rUpa ane guNa saMpanna e rAjakuMvarI che." "zuM te haju kumArI che ke ? " rAjAe viziSTabhAvathI pUchayuM. hA, mahArAja ! tethI ja kahuM chuM ke Apane e egya che. saMsAramAM viSayabhogavaDe manuSyajanmanI sArthakatA karavA IcchatA he te A bALAnuM pANigrahaNa karI mAnavabhava saphaLa karo. anyathA to enA vagara tamArI magadhanI rAjalakSmI ane antaHpura sarve nakAmuM che." tApasIe zreNika mahArAjanuM mana ceTaka rAjakumArI tarapha AkarSe. zreNika mahArAje tApasIne bheTa sogAdathI sUteSI vidAya karI. tApasI potAnA varane badale e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) mahAvIra ane zreNika. pramANe cUkavI. zreNika narapatine AzIrvAda ApI potAnA Azrame cAlI gaI. bIjI tarapha zreNika narapatie pitAnA eka vAcALa dUtane vizALA tarapha ceTaka narapatinA darabA2mAM mokalya. vizALAnagarInA vizALa rAjagaDhamAM siMhAsanArUDha thayelA ceTaka mahArAjanI rAjasabhAmAM AvIne zreNika mahArAjano dUta nape. "mahArAja ! amArA magadharAja mahArAja zreNika ApanI rAjakumArI sujeSThAnI mAgaNI kare che. kanyAna, e te Apa sArI rIte jANe che ke Akhare parAyu che, te amArA svAmIne kanyA ApavAthI ApanI zobhAmAM vadhAro thaze. suvarNamAM sugaMdha maLaze." - dUtanAM vacana sAMbhaLI ceTaka mahArAja brakRTi caDhAvatAM bolyA, "re vAcALa ! tuM belavAmAM cAlAka jaNAya che paNa tAre svAmI pitAnI jAtane bhUlI jAya che. kAganI keTamAM khetInI zobhA hoI zake ja nahi. pite vAhIkuLane thaI haihayavaMzanI kanyA yAcatAM zaramAtuM nathI athavA te bhikhArIone bhikSAnI yAcanA karatAM lajA kyAMthI hoya?" Apa mahArAja evA zabda bele e te ayukta kahevAya. kanyAnI yAcanA karavAthI kAMI bhikhArIpaNuM AvI jatuM nathI. moTA mANaso Icchita vastuo meLavavA prayatna kare ethI emane bhikhArI kema kahevAya?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ badalo. (11) tArUM vAcALapaNuM rahevA de. e vAhIkuLanA zreNikane huM mArI kanyA ApIza nahi jA, spaSTa zabdomAM tArA svAmIne kahe." "mahArAja ! magadharAja zreNika paNa uttama kuLanA che. Apa jema jainadharmI zrAvaka che tevI ja rIte temanA pitA prasenajIta rAjA paNa dhamI zrAvaka hatA ane teo paNa che. dhameM, lakSamIe, sattAo ane ThakurAIe teo Apa samAna che to evA samAnazIlamAM kanyA ApavAthI ApanI kIrtimAM vRddhi thaze. Aje jemanA caraNamAM samasta magadhanuM aizvarya, rAjyalakSmI jhUkI rahyAM che, emanAM baLa, parAkrama bIjanA caMdranI mAphaka vRddhi pAmI rahyAM che. AvI aNamala take naredra! vAraMvAra kAMI AvatI nathI. mahatvanA prasaMge te jIvanabharamAM kavacit ja Ave che." te pitAnI vANInuM cAturya darzAvyuM. svAmInuM kArya game tevA vikaTa prasaMgamAM paNa siddha karavuM te emanuM lakSya hoya che. basa kara, tArA svAmIne mAre saMdeze saMbhaLAvavA ahIMthI jIvate cAlI jA. te kevA kuLane ne ke che. te tArI pAsethI sAMbhaLavAnI mAre jarUra nathI. tArI vAgujALa baMdha kara." zuM Apane A ja javAba che?" te pUchayuM. "hA, eja." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) mahAvIra ane zreNika. vizALApatinA darabAramAMthI dUta rAjagRha tarapha cAlyA gaye. teNe mahArAja zreNikane sarve samAcAra kahI saMbhaLAvyA. AzAbhaMga thayela zreNika narapati manamAM ati udAsa thayA. kaI rIte kAryanI siddhi karavI te mATe vicAra karavA lAgyA; kemake sattA, aizvarya ane vaibhavamAM potAnA karatAM vizALApati adhika samartha hatuM te zreNika mahArAja sArI rIte samajatA hatA, jethI emanI sAthe yuddhamAM utaravuM e potAne hAthe potAno vinAza notaravA jevuM hatuM. aneka vicArane pariNAme paNa jyAre gya upAya jaDyo nahI, jethI emanuM citta khinna rahevA lAgyuM. icchita vastu meLavavAmAM jyAre manuSya nAsIpAsa thAya che tyAre e hatAza manuSyanI sthiti ghaNI kaTTeDa thAya che. temAMya prANIene saMsAramAM jIvananI, strInI ane lakSamInI AkAMkSA tIvra hoya che. e sita meLavavA jatAM jyAre Thokara khAI pAcho paDe che tyAre e eve te hatAza, bhagnAza thAya che ke e to Apa-anubhavIo ja sArI rIte samajI zake che. e sthitinI kalpanA te anubhava vagara na ja samajAya. magadharAjane ciMtAtura jANa mahAmaMtrI abhayakumAre eka divasa pitAne tenuM kAraNa pUchayuM. pitAe je vastusthiti hatI te savistara kahI saMbhaLAvI. abhayakumAre pitAnA manane zAMta karI AzvAsana ApyuM. bApu! zA mATe vyartha kheda kare che ? je kArya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceTakakumArI. ( 13 ) baLathI nahI thAya te kaLathI karatu. evu kayu kAryo che ke jagatamAM je buddhine asAdhya hoya ? " abhayakumAranAM dilAsAyukta vacana sAMbhaLI zreNikane zAMti thai, ane te mATe game te prayatna karavAne rAjAe abhayakumArane AjJA karI. prakaraNa 3 jI. ceTakakumArI udyAnanI pAchalI bAjue lattAothI zANI rahelA eka navapallavita lattAmaMDapa AgaLa ceTakakumArI pAtAnI sakhIonI sAthe AvI. rAtrinA prathama praharanA samaya khuzanumA hatA. svaccha AkAza cAMdanInAM kiraNAthI pAtAnI zAzvamAM vadhArA karI rahyuM hatu. sakhIonA huSa atyAre haiyAmAMthI ubharAI jatA hatA. ceTakarAjakumArI sujeSThA ane celUNA e hamAM bhAga lai mALacApalya batAvI rahyAM hatAM. " mhena ! sujeSThA ena ! A nizApati pAtAnI sahucarI sAthe ekameka thai atyAre kevA jhaLakI rahyo che ? " eka sakhI melI, " hA, kAi su Mdara purUSa potAnI prApriyAnI sAthe [ krIDA.karatA zAle tema kharUne ? " khIjI sakhI khetI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIra ane zreNika " alI saralA ! tuM vaLI AvuM badhu kayAMthI zIkhI lAvI ? purUSa zu? priyA zu ? tArI teA vAta ja badhI navAinI ? " calaNA khelI. 14 " navAI te kema nahi ? paraNyAM na heAya te pATale paNa zuM na beThAM hoya ? " eka trIjI samI kheAlI. 66 hA, ena hA. tu melavecAlave kayAM ochI utara tema che ? tArI caturAInI vAta te kyAM thavAnI che? ** sujeSThA belI. " sAsare, vaLI bIje te kyAM ? enA patinI AgaLa, trIjI sakhIe kahyuM. 17 " javA dyo e vAta, kAMi bIjI vAta karI. dharmacarcA karI, vairAgyanI vAta karI, saMsAranI pAkuthalImAM nAhaka vakhata zu karavA kheAMveA ? " sujeSThA khelI. " kAMi bhagavaMtanuM nAma-smaraNa kareA jethI ApaNA pApanA nAza thAya. " ceTTaNAe anumedana Apyu. " saMsArathakI tAranAra eka vaisagya ja che. bhagavatanI sevA-kita e vairAgyanuM kAraNa che. manuSyajanmanuM enAthI vadhAre bIjI lakSyabiMdu kayuM gaNAya che ? " sujeSThAe kahyuM. " e badhA vairAgya eka divase sukAi jaze mhena ! samaya samayanuM kAma kare ja che. " eka sakhI melI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceTakakumArI. ( 15 ) " zAmATe sukAI jAya ? kema sukAi jAya ? evI kayI vastu che ke te vairAgyane sukavI zake ?" sujeSThAe TaMkAra karI, " saMsAranuM baMdhana, premaba dhana, patinA snehanuM baMdhana, samajyAM ena ke nahi ? " vacamAM meIi elI uThI. " te adhu tu samajI gaI. paraNI che eTale ema khelatI huIza, paNa darekanI sarakhI sthiti hoya che. ema tu samaje che ke ? " cekSaNA khelI. " ezaka, mArUM kathana tamAre gaLe atyAre na utare, e svAbhAvika che. manuSyane Apaanubhava vagara saMsAranI vicitratA samajAtI nathI. " mAhinIe jaNAvyu. " saMsAranA khaMdhananI ATalI badhI mahattvatA tu kema vakhANe che ? mAhinI ! saMsAramAM zreSTha zuM pati ke prabhu ?" sujeSThAe pUchyuM. " saMsAramAM te pati zreSTha bena ! jyAre prabhunI jarUra paDe tyAranI vAta teA tyAre, paNa strIne pati e ja saMsAramAM tA zreSTha gaNAya. "" " tyAM ja tArI bhUla thAya che. jo patija saMsAramAM zreSTha hAta ane enAthI kAryasiddhi thatI hAta tA kAI sI prabhune bhaje nahiM. Aje te patinA tyAga karIne paNa prabhune bhajanArI e jagatamAM bahudhA jovAya che. " strIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) mahAvIra ane zreNika. chatAMya patine bhajanArI strIothI te ochI ja, samajyAM bena ?" "pati te evA anaMtA thayA ne thaze, paNa ethI zuM? prabhu eka ja vAra maLyA ke basa kAryanI siddhi. samajI?" "e koI samaye pati zreSTha te kaI samaye prabhu zreSTha. bheganI lAlasAvALI strIone prabhu zA kAmanA ? emane te pati zreSTha? tyAre vItarAga thavAnI IcchAvALI strIne prabhu zreSTha. " celAe vacamAM bolI bane vacano kabUla rAkhatAM kahyuM. are! paNa eka vAta te kahevI tamane bhUlI jAu chuM bena? ghaNA divasathI kahuM kahuM paNa kahevAtI nathI. Aje ThIka yAda AvI." guNavatI bolI. "bolane, tArI vaLI zuM vAta che ? vAtamAM koI mAla che ke khAlI damAma?" sujeNA belI. "vAtamAM mAla che ke nahi e te pachI, paNa tamAre sAMbhaLavAmAM kAMI aDacaNa che? sAMbhaLyA pachI tame ja jema ThIka lAge tema karone. mAlAmAla to ThIka paNa AnadanI vAta to che ja !" guNavaMtIe kahyuM. "kahe jou tArI vAta." AturatAthI jeSThAe kahyuM. "ApaNu rAjagaDhanI najIkamAM hamaNAM eka kaI paradezI vaNika rahevA Ave che. te hamezAM eka citranI devanI jema pUjA kare che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceTakakumArI. (17) "kenuM citra che? kaI devanuM haze kadAca?" - "nA hena! che te manuSyanuM, paNa citra jotAM te te manuSya karatAM kaIka adabhUta lAge che. manuSyamAM AvuM athAga saMdarya na saMbhave!" * zuM keI strInI chabI che ke purUSanI?" suje. kAe pUchayuM. "purUSanI, e saMdarya, e ramaNIyatA, e lAlitya, e chaTA, abhinayakaLA, zauryatA e badhAM te emAM abhUta ja bena !" lAvaje te sahI, ApaNe joIzuM e keNu che te." sujeSThAe bedarakArIthI jovAnI pitAnI AturatA dekhADI. e suMdara purUSanI devathI paNa adhika e vaNika sevA kare che. bahumAna sAcave che. Aha! zuM enI bhakti ! e citra upara prIti! ene pUjyabhAva!" - " ThIka lAvaje e citrapaTa, khAlI khoTAM te vakhANuM nathI karatI ne?" "bena ! A vAta banAvaTI che ke satya e te Apa citra juo pachI je kahevuM hoya te kaheje." "sAruM, tyAre joyA pachI vAta." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) mahAvIra ane zreNika. "bena! paNa e citrapaTa tamAre zuM kAmanuM che? e kAMI prabhunuM nathI samajyAM ?" samaya vatIne mehinI belI. "bhalene prabhunuM na hoya, koI purUSanuM haze ethI zuM? jevAthI kAMI ochuM vaLagI paDe che?" sujeSThAe kahyuM. paNa bena ! evAM citrakAranA kaLAnipuNa citra na jevAM e ja ThIka che. joyA pachI vaLI rakhe kAMI utpAta mace. duniyAmAM je utpAta macyA che te kAMI joyA ke sAMbhaLyA pahelAM macyA nathI. bena ! mArI te salAha che ke tamAre e citra na jevuM." kAraNa enuM? kahe te kharI ke zA mATe mAre na jevuM? zuM jarAka jevuM emAMya pApa che?" sUjekAe potAnA banne hAtha AmaLatAM kahyuM. hA bena ! emAM ja pApa che. bhaviSyanA moTA pApanuM nimitta e nAnuM pApa che. tamArI A bhAvanA ne joyA pachInI bhAvanAmAM rakhene pharaka paDe!" are gAMDI ! tuM te bheLI che bheLI. e jevAthI kAMI caeNTI paDatuM nathI. A te ThIka, guNa ATalAM badhAM vakhANa kare che te ApaNe eka vAra jevuM. keI devanI chabI haze, citrakAre emAM pitAnuM kauzalya batAvyuM haze, bIjuM te zuM haze?" - "ApanI vRtti ja jyAre AkarSAya che te peTa bharIne - eka vAra." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra. ( 19 ) " te guNiyala ! AvatI kAlanA te citra pelA vika pAsethI letI Avaje tyAre. " sujeSThAe pharamAvyu. te pachI sarve sakhIo potapotAnA ghara tarapha gaI. sujeA ane caNA pAtAnA AvAsa bhuvanamAM AvI nidrAdevIne khALe paDI. prakaraNa 4 chuM. abhayakumAra, mAnavajIvana e jagatamAM ati ucca jIvana gaNAya che. e mahattvanA jIvanamAM manuSya aneka kAryo karI zake che. e jIvanamAM kaIM kaIM abhilASA, mahattvAkAMkSAo utpanna thAya che. utpanna thayelI e AkAMkSAomAM keTalIka pUrNatAne pAme che, keTalIka aneka prayatno chatAM ema ja laya thai jAya che. abhilASA pUrNa karavA mATe manuSya aneka prakAranA udyama kare che. eka vAra niSphaLa thAya tA bIjI vAra, trIjI vAra prayatna karI peAtAnuM kArya siddha karavAne te utsuka rahe che. dravyathI, khaLathI ke kaLathI eTale buddhithI cAne yuktithI peAtAnA udyama te jArI rAkhe che. jagatane vyavahAra ja evA che ke dravya vagara teA kAI paNu kArya, nAnuM sarakhuMya thaI zakatu nathI; mATe dravyanI AvazyakatA te dareka kAryasiddhi sAthe nikaTa sabaMdha dharAve che. jeTalI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) mahAvIra ane zreNika dravyanI vipulatA teTalI jaladI kAryasiddhi e te svAbhAvika che, chatAM paNa dravya sivAya baLa ane buddhi e banemAM baLathI kAma levAne mAnavIhRdaya svAbhAvika rIte ja prerAya che. jyAre baLa cAlatuM nathI tyAre je buddhivaMta hoya te yuktiothI kAryasiddhi kare che. magadharAja zreNika mahArAjane pAMcase maMtrIomAM abhayakumAra mahAmaMtrI yAne mukhya pradhAna hatA. abhayakumAra mahAamAtya hovA uparAMta magadharAjano pATavI putra hate. abhayakumArane pUrvabhavanA kSayopazamathI buddhi varelI hatI. game tevA kArya te buddhithI karI zakato hato. magadharAjanI rAjakIya aneka guMcavaNe te kSaNamAtramAM dUra karate hato. potAnI buddhi-zaktithI rAjA ane prajA banene te ekasarakho priya hate. te pitAnI bAlyAvasthAmAMthI ja pAMcaso pradhAnemAM mukhya amAtya thaye hato. eNe pitAnI buddhithI lokone Azcaryacakita kyAM hatA. e ja buddhinA prabhAve zreNika mahArAjanuM ardha rAjya meLavavAne bhAgyazALI thayo hato. magadharAje potAnI bahena susenAnI putrI tArA sAthe abhayakumAranAM lagna karI ApyAM hatAM. te uparAMta bIjI paNa keTalIka rAjakanyAo sAthe pANigrahaNa karAvyuM hatuM. sukhamAM, saMtoSamAM, dharmakAryamAM prItivALe abhayakumAra magadharAjanA sAmrAjyane vizALa banAvI rahyo hato. zAma, dAma, daMDa ane bhedathI magadharAjanuM sAmrAjya eNe vadhAryuM hatuM. rAtadivasa sAmrAjyanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayakumAra, (21) vRddhanA kAryanI ciMtA karate abhayakumAra pitAne samaya e rIte vyatIta karI rahyo hate kemake buddhivaMta manuSyane jagatamAM evuM kayuM kArya che ke je potAnI buddhithI asAdhya hoya ? e arasAmAM pelI tApasIe ceTakakumArI sujeThAnuM citrapaTa ApI magadharAjane vyagra karyA. kaI paNa prakAre kAryasiddhine upAya hAtha na lAgavAthI emanI ciMtAmAM vadhAro thaye. abhayakumAre magadharAjane dilAso ApIne zAMta kayo. abhayakumAre zreNika mahArAjanuM eka suMdara citra ALekhyuM. e Abehuba citramAM potAnI sarve buddhino upayoga karyo. potAnI kaLAmAM keTaluM kauzalya hatuM te badhuM A citrapaTathI spaSTa thatuM hatuM. e savAMgasuMdara citrapaTa taiyAra karyA pachI guTikAnA prabhAvathI sAmAnya vaNika jevuM svarUpa dhAraNa karI kAryapuratAM manu sAthe abhayakumAra vizALA nagarImAM Avyo. rAja darabAramAM jyAM aMta:purano bhAga Avelo che tenA daravAjA bahAra najIkamAM eka dukAna laIne beThe, ane rAjadarabAramAM jatI-AvatI dAsIonuM AkarSaNa thAya tevA prayatna karavA lAgyA. rAjadAsIone te sasto mAla ApavA lAgyA temaja aneka madhura vacanathI temane saMtoSavA lAgyA. rAjadAsIo sAthe oLakhANa thayA pachI te vaNika jyAre jyAre dAsIe ene tyAM kaI levA AvatI athavA to e rastethI gamanAgamana karatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) mahAvIra ane zreNika. tyAre te pilA suMdara citrapaTanI pUjA karate. e citrapaTa temanI najare paDe ane temanuM AkarSaNa thAya tevI rIte te vartate hate. dAsIo paNa jyAre A citrapaTa upara najara paDatI tyAre thaMbhI jatI ane ekacite tenA saMdarya tarapha joyA karatI. "are bhAI! A koNa che?" e amArA deva-rAja che. magadharAja zreNika narapati che." te vaNika pratyuttaramAM javAba Apate. zuM A manuSya che? mAnavInuM AvuM athAga sida?" dAsIo Azcarya pAmatI hatI. "e amArA mahArAja che. amArA jIvananA AdhAra che. amAruM jIvana sarvasva A nararAja che jethI ame devanI mAphaka emanI sevA karIe chIe." AvuM sAMdaryayukta citrapaTa dAsIone pitAnI zeThANI sukAne batAvavAnuM mana thayuM, jethI eka dAsIe sujekAne vAta karI tenA pratyuttaramAM sujeSThAe te citrapaTa lAvavAnI dAsIne AjJA karI hatI. e rAjadarabAra najIka dukAna lagAvIne beThele vaNika abhayakumAra pote ja hatuM. peluM citrapaTa magadharAja zreNika narapatinuM hovAthI abhayakumAra pratidivasa enI pUjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSayakumAra. (23) karato hato, bahumAna, bhakti, pUjyabhAva batAvI pitAnI bhakita te pragaTa karatI hatI. sujeSThAnI AjJA pAmyA pachI bIje ja divase dAsI te vaNikanI dukAne AvI che te vaNika pelA citrapaTa upara pitAnI bhaktine varasAda varasAvI rahyo hate. tene AvuM bahumAna karate joI pelI dAsI belI. "are bhAI ! roja ne roja tame A zuM karyA kare che? e che eka manuSya ! deva te nathI ke jenAthI tamane Icchita prApta thAya. enA karatAM te koI devanI ATalI bhakti kare te tamane Icchita varadAna Ape." "are bAI ! deva karatAMya mAre mana e adhika che. emaNe mane ghaNuM ApyuM che. Aje emanI kRpAthI mArA sukhamAM zI kaminA che. saddhi, siddhi, aizvarya, ThakurAI sarva kaI Aje mAre ghera che." e vaNikanA zabdo sAMbhaLI dAsI hasI. "vAha ! tamArI ThakurAI ! Aja tamArI ThakurAIne ? gAMDA thaI gayA lAgo cho. vaibhava, ThakurAIne tamane khyAla jaNAtuM nathI. se rUpIyA maLavAthI garIba mANasa pitAne bAdazAha mAne che evI tamArI vAta che. bhAI! vaibhava, ThakurAInI mIThAza te kAi nyArI ja che. " tuM kahe che e sarve svarUpa huM sArI rIte samajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mahAvIra ane zreNika. chuM, jethI ja A amArA narapatinI huM roja bhakita karyo karuM chuM. samajI ?" ThIka bhAI tyAre A tArI chabI theDIvAra mane ApIza ke?" dAsIe potAne mULa uddeza kahI saMbhaLAvyuM. dAsInuM vAkaya sAMbhaLI vaNika camaka heAya te ADaMbara karyo. "tuM A chabIne zuM karaze bAI? kaI divasa nahi ne Aje te chabI mAgI e te navAI " navAI zenI, jarAka jevI che. dhArI dhArIne nirakhavI che ke jene tame roja pUje che e kevAka sahAmaNuM che." teM to joI che. ghaNI vAra dhArI dhArIne nirakhI che. have emAM jovAnuM zuM bAkI rahyuM che ke tuM jevA mAge che?" vaNike pUchyuM. joI eTale thaI rahyuM. zuM jagatamAM bIjuM ke jenAra ja nathI ke tame ema bele che?" dAsI guNavaMtI bolI. tyAre kone jovAnI IcchA che ? jarA spaSTatAthI te kahe." amArI bAI ceTaka rAjakumArI sujeSThAne jovAnI IcchA thaI che. jema bane tema tAkIde laI AvavAnI mane AjJA thaI che." "e ma, tyAre te nahiM maLe jA. huM koIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayakumAra (25) te ApatA nathI. mArI najara AgaLathI jarA paNa dUra karatuM nathI." tamane hamaNuM ja pAchI ApI jaIza. tamArI jevI che tevI ja tamane seMpI jAuM, pachI zuM harakta che?" "nA, te nahi banI zake." bhale thaIne A5, mArI bAInuM mana jevAne adhIrUM thaI rahyuM che tethI ja tArI pAse ATalI AjIjI karUM chuM." nA, te mArI chabI bagADI nAkhe te, enI AzAtanA kare che?" "jarAya AzAtanA bhaya rAkhaze nahi. mArI bAIne batAvI hamaNuM ja huM tamane pAchI ApI jaiza." tArA ATalAbadhA Agraha AgaLa huM lAcAra chuM. jo ke A citrapaTa ApavAnuM mane mana thatuM nathI tAM tane ApuM chuM, te tArI bAIne batAvI emane ema pAchuM ApI jaje." e vaNike tarata ja peluM citrapaTa dAsIne ApyuM. dAsI citrapaTa laI tvarAthI aMta:puranA mArge ravAnA thaI, citrapaTane laI jatI dAsIne joI abhayakumAra manamAM haryo. "cAle kAryasiddhinI zarUAta thatI jaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) mahAvIra ane zreNika A citrapaTa jotAM ja avazya sujeSThAnA manamAM parivartana thavu' joie. lehacuMbakanI mAphaka enuM AkarSaNa thAya te ja kArya siddha thAya. ThIka, tyAre kArya sAdhya karavA mATe te vijayanu' prathama maMgalAcaraNu ! " --*D A prakaraNa 5 mu AkaSa Nu. " jIgarathI cAhoA tA, jIgara sAthe jaDI dezuM; kadara jo premanI karaze, kadamAmAM haragIja raheza samarpI dila ane dedAra, tamArU dila harI lezuM; jIvAnI jIMdagImAM, kharI lahejata bharI dezuM. " manAhara citrapaTa tarapha animeSa nayanAe jotI ceTaka kumArI upara pramANenA zabdo melI ekAgra vRttie ane viThThaLa mane jema jema te citrane vizeSapaNe jotI gaI tema tema enA hRdayamAM aneka vicAra utpanna thavA lAgyA. je bhAvA atyArasudhImAM janmyA naheAtA e bhAvA have jAgRta thayA. ahA ! zuM A magadharAja zreNika narapati pote ja che ! zuM emanu svarUpa ! emane joi. mArA manamAM kaIM kaiM bhAvA utpanna thAya che. zuM emAM khAmI che ? vidhie khacIta phurasade ja na ghaDyA hAya ! AvA suMdara << Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkarSaNa. (ra7) purUSane melApa bhAgya vagara thatuM nathI. je bALAe moTAM puNya karyo haze tene ja A pati maLe. svarUpa, sabhAgya, vaibhava, ThakurAI, zaurya, kulinatA, cAturya sarva kaI emAM najare paDe che. je paraNIza te A purUSa sAthe ja, anyathA vRta aMgIkAra karIza." ceTakakumArI sujeSThAnA ja e zabdo hatA. citrapaTa jotAM ja enuM citta vihvaLa thayuM hatuM. vAraMvAra jovA chatAM enAM nayane atRpta ja rahetAM hatAM. bhAvatavyatAne vege enuM hadaya A citrapaTavALA purUSane pratyakSa jevAne adhIrUM thaI rahyuM hatuM, enI AMkho jUdu kAma karatI hatI, manamAM jUdA ja bhAva jAgyA hatA. dharIzuM jIdagI caraNamAM, japIzuM tamArA nAmanI mALA; gaNIzuM AdhAra haiyAnA rahIzuM nA lezapaNa nyArA. " ekAMtamAM sujeSThA citrapaTane nirakhatI pitAnA bhAva pragaTa karI rahI hatI. te arasAmAM enI nAnI bena ceaNA potAnI benane zodhatI tyAM AvI caDI. te pracchannapaNe sAMbhaLatI ubhI rahI, paNa premamAM masta banelI surekAne cellaNAnA AgamananuM kayAMthI bhAna hoya ? bena ! zuM che e ? tuM zuM bolI rahI che!" cehaNAne chabInI vAtanI khabara hovAthI temaja citrapaTa suejhAnA hAthamAM hovAthI eNe anumAna karyuM ke chabI jotAM ja benanuM mana lebhAguM jaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIra ane zreNika. caNAne jotAM sujeSThA zaramAi gai, sAvadha thai. ane pazcAttApa thayA ke pAte Tharela chatAM utAvaLathI jema tema bakI gaI. tarata ja teNI melI. " cekSaNA ! joyu A citrapaTa. ApaNe kAle jovA magAvyu hatu teja A citrapaTa dAsI lAvI che. " ema kahIne citrapaTa sujeSThAe celaNAne Apyu. (28) cekSaNA paNa kSaNabhara e citrapaTa joi sthabhI gaI. " ahA ! kevuM suMdara citrapaTa ! zuM magadharAja zreNika narati AvA rUpavaMta haze ke ? " jarUra, balke ethIya vadhAre. " peDhI dAsIe vacamAM AvIne TahukA karyAM. tr " e....ma, tyAre teA je strInA e pati haze e zra teA pUrI nazIbadAra ! " cekSaNA belI. ,, " ezaka, meATA puNya vagara strIone managamatA vara kyAMthI maLe ? " sujeSThA belI. sujeSThA ane cennaiNA artha sUcaka dRSTithI ekabIjAne arasaparasa jovA lAgI. " paNa mATI bena ! tame mArA AvyA pahelAM zu khelatAM hatAM ? " celraNAe pUchyuM. " te jANIne tuM zuM karaze cerUNA ? e haiyAnI bhAvanA haiyAmAM ja samAvA de. bahAra pADavAthI rakhene kaiMka muzkelI ubhI thAya. ,, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Azu. ( 29 ) " emAM muzkelIzuM? A dAsI ApaNI vizvAsu che ne huM........huM te je tame karazeA te huM karIza. tame jyAM jaze tyAM tamArI sAthe AvIza. tamArAthI jUdI tA huM na ja rahI zakuM, " cekSaNA ! tu' A zuM khele che ? mArI sAthe kayAMthI AvIza ? jema ApaNI mATI enA lagna thayA pachI jUdI paDI gai tema ApaNe paNa lagna thayA pachI teA avazya jUdAM thathuM ja " cekSaNAnA haiyAne Azaya jANavAne sujeSThAe pUchyuM. sujeSThA cezrvAnA haiyAnI pazu parIkSA karatI hatI. ApaNe zA mATe jUdAM paDazuM? je tamArA pati thaze te mArA paNu, ApaNe banne eka ja ThekANe rahetueka patine varIzuM." 66 cekSaNA ! e kema banaze ? sagI meneA zuM zAkayA thaI zake che? e teA tu na khanavAnu banAvI zake che. te samaye ApaNuM AvuM heta keTaluM TakI zake che te tu zu jANe ? ulaTAM jheravera vadhe che. samajI ? " " te haze, tema thavAnuM kAraNa paNa huM jANuM chuM, pazu mane tamArA samAgama ahu game che; ApaNA sneha AgaLa khIjA sukhA huM tRNamAtra gaNuM chuM; tethI ja mArI sAthe rahevA icchA rAkhu chu' meTI bena !" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) mahAvIra ane zreNika "astu, jevI tArI marajI. mAruM dila paNa tAre viyoga sahevA mAgatuM te nathI. ApaNe sAthe ja rahezuM. have e vAta javA de. je cela! eka vAta kahuM te hAlamAM ghaNuM ja gupata rAkhaje. dAsI tuM paNa dhyAna rAkhaje.", "ane te vAta?" celaNA belI. "je A citrapaTamAM cila purUSa tane game che ? huM te manathI e purUSane varI cUkI chuM. e magadhapatine huM mArA mugaTamaNi banAvavA IcchA rAkhuM chuM." te bena ! je tamArI IcchA te ja mArI. mane paNa citrapaTa joI e purUSa upara meha thAya che. khacIta ApaNuM bhavitavyatA kAMi have jUdI ja jaNAya che." : "paNa e badhuM bane zI rIte celaNa? tuM jANe che? pitAjInA darabAramAM emane dUta mArUM mAgu karavAne thoDA divasa pahelAM Avyo hato tene tiraskAra karI pitAjIe pAcho vALe che. " "khacIta, tyAre te bApue ApaNe khela badhe bagADyo che." ceaNA bolI. tyAre have zuM upAya?" dAsI belI. "e mRgajaLanA jevI AzA cheDI che tyAre." zA mATe cheDe? celaNA ! mArA te A bhavamAM e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkarSag, (31) ja pati che. anyathA huM te vrata grahaNa karIza, samajI?". jussAthI sujekA bolI. "je tamArI gati te ja mArI." cellaNAe anumodana ApyuM. te ApaNe e mATe kaI upAya karazuM; paNa jyAM sudhI ApaNuM kArya siddha na thAya tyAM lagI ApaNuM A khAnagI vAta bahAra na javA pAme. rakhene jarA paNa vAta je phUTI jAya te AbarUnA kAMkarA thAya, jagatane meM paNa na batAvAya. " "bena ! tamArI vAta satya che. atyAre ahIMyAM sarva zAMta che-ekAMta che." celaNa bolI. "A dAsI jenI, pAsethI citrapaTa lAvI te AgaLanuM kAma paNa bhale enI ja mArphate thAya." ThIka che, kAMI mArga te kADhazuM ja ne ? mahenata karyA vagara phaLa kAMI ochuM ja maLavAnuM che." sujekAe kahyuM. - "bAI sAheba ! tame je kahe te karavAne huM te " taiyAra chuM. tame mArA upara vizvAsa rAkhI je kaI khAnagI vAta karaze te A dAsI bevaphA nahi thAya. prANute paNa ApanuM kArya karyA vagara te na ja rahuM." to eka kAma kara." sujeNA belI. eNe cAre tarapha najara karI gupacupa zAMtithI dAsIne ghaNuM ja dhImA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) mahAvIra ane zreNika. vare kahyuM. "A citrapaTa jenI pAsethI lAvI tene ja vAta kara, te ApaNe rasto kADhaze. kaI rIte amane te meLavI Apaze." hA, hA bena ! e raste ThIka che. A yuktithI jarUra ApaNe phatteha meLavIzuM. ApaNuM kArya ApaNe siddha karIzuM." celAe anumati ApI. "e vaNika paNa bhale dekhAya che. kAMI raste dekhADe te dekhADe." dAsIe jaNAvyuM. te jA ne phateha karI jhaTa vahelI Ava. A citrapaTa paNa tene ApatI Ava. je tArA kAryamAM tuM sAvadhAna raheje" sujeSThAe chabI dAsIne ApI ane jaNAvyuM. "bena ! koI paNa rIte e vaNikane samajAvI ApanuM kArya huM pAra utArIza. Apane sukhI karIza." ema kahetI dAsI peluM citrapaTa laI aMtaHpuramAMthI vaNikanI dukAna tarapha ravAnA thaI. zALAomAM cAlatAM dhArmika abhyAsanAM dareka pustake zuddha, sArAM ane sastAM maLavAnuM vizvAsapAtra sthAna jena saratI vAMcanamALA. pAlItANA (kAThIyAvADa). www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ parAkArane mATe ( 33 ) prakaraNa 6 huM. pApakArane mATe. zvetAMkhI nagarInI dizA tarapha prayANa karI rahelA eka tyAgI purUSa tarapha have ApaNuM dhyAna AkarSAya che. dekhAve jagatamAM jenI kAIpaNa joDI nathI evA saubhAgyanA nidhi chatAM A purUSa pAse vastranuM paNa ThekANuM nahatu. pote ekAkI chatAM nirabhimAna ane nirbhayatAthI jaMgalanA mArga te purUSa nadhana karI rahyA hatA. bAhyatAthI jotAM A tyAgI purUSa eka sAmAnya bhikSuka jevA jAtA, chatAM AMtarika RddhisamRddhinA e nidhAna hatA. anaMta AtmasamRddhi pragaTa karavAne sasAranAM madhanA emaNe taLyAM hatAM, asaMkhya jIveAnA upakAra mATe saMsAranA tyAga karI, jagatanI mAhamAyAne chaMDI koi apUrva Rddhi meLavavAne bhagIratha prayAsa karI rahyA hatA. vajrapAtranuM ThekANuM nahAtu, khAvApIvAnI e mahApurUSane paravA naheAtI. jyAM jyAM `e mahAn purUSanAM pagalAM thatAM tyAMthI TADhA emanA sAMdaya thI AkarSAi dhana ApatA, AbhUSaNA ApatA, rAjAe pAtAnu rAjya emanA caraNAmAM samapatA hatA, aneka mevA, mIThAi, pakavAnna vagere rasavatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) mahAvIra ane zreNika jamavAne lAkA prAthanA karatA; paNa e tyAgI purUSa kazAnI paravA karatA nahi. te teA peAtAnA AtmadhyAnamAM ja magna rahetA. jagata jyAre mAharUpI nidrAmAM niraMtara poDheluM hatu tyAre e mahApurUSa e meha-nidrA tyAgI jAgRta thayA hatA. leAkeA emane ghaNuM ya pUchatA, emane khelAvavAne ghaNA ya prayatna karatA; paNa e mahApurUSa mAnavrata dhAraNa karI jagatanA paricayathI huMmezAM dUra rahetA hatA. emane joi leAkeAnA manamAM aneka saMkalpavikalpa thayA karatA: H ahA ! kevA rUpALA che ? . sAbhAgyanA bhaMDAra che chatAM kayA du:khe emaNe saMsAra tajgyA haze? AvI nAnI vayamAM kevA apUrva vairAgya ! saMsAranI udAsInatArUpa vairAgya bhAvanAthI ja emanu haiyu bhareluM che. are! kayA du:khe emane AvA vairAgya Avye huze?" jagatanI pAtAnI tarapha akhUTa bhakti, pUjyabhAvanA chatAM e mahApurUSane enI jarA paNa darakAra naheAtI. je vastu meLavavAne emaNe saMsAra tanmyA hatA te vastu prApta karavA taraph ja emanuM lakSya hatuM. saMsAranA e mehamAyAnAM baMdhanA tarapha emanA jarAya sadbhAva nahetA. vastusvarUpanA jJAtA hAvAthI emane vizeSa samajavAnI jarUra nahAtI; tethI ja jagatanI emanI taraphe anupama zakti chatAM emane temanI tarapha pakSapAta nahAtA-athavA tA koi upasarga kare, du:kha Ape ke sukhethI kaTuvacana kahI pAtAnI dujanatA dAkhave chatAM enI tarapha aNugamA naheAtA. AvI rAga-dveSa rahita madhyasthasthiti jevA ucca sthAnake bIrAjamAna A mahApurUSanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ paropakArane mATe (35) jIvana khacita alAkika hatuM. jagatanuM dhyeya jUduM hatuM jyAre A mahApurUSanuM dhyeya nirALuM ja hatuM. je je gAma, nagara ke zaheramAM e mahApurUSanAM pagalAM thatAM te te zaheranI nArIe to emanA sauMdarya upara marI phiTatI hatI, e athAga soMdarya AgaLa rUpagarvitA nArIo paNa pitAne garva cheDI emanI prArthanA karatI, emanI AgaLa potAnuM sarvasva arpaNa karatI, dhana, daulata ane dila emanA caraNamAM arpaNa karI hAvabhAvathI emanuM mana vaza karavAno prayatna karatI; chatAM e mahApurUSane saMsAranuM AvuM nATaka kAMIpaNa asara karatuM nahi-e mohanAM anukULa baMdhane paNa emane aDacaNa karatAM nahi. emanA sauMdaryathI ghelI banelI nArIonI hAvabhAvabharI premaceSTAo paNa A mahApurUSane te vairAgyamAM ja vadhAre karanArI thatI hatI. ene te saMsAranI koI paNa strI gamatI ja nahotI te pachI evA mehabaMdhano ene zuM kare? are! e mahApurUSane te eka evI ajaba strInI lAlaca lAgelI hatI ke e purUSa te ramaNanI varamALa levAne Atura thayA hatA. enI varamALa AgaLa jagatanI suMdarIonI varamALa emane cha jaNAtI hatI, tethI ja e mahApurUSa atyAre A sthitie hatA. kavetAMbI nagarInA mArge jatAM anukrame be rastA AvyAH eka raste ujajaDa hatuM jyAre bIjA rastA upara aneka manuSyanuM AvAgamana hatuM, chatAM e mahApurUSa ujajaDa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) mahAvIra ane zreNika, raste cAlyA. emane A ujajaDa rastA tarapha jatA joI pathikaleke kahevA lAgyA-"he devArya ! he saMtapurUSa! e ujajaDa rastA tarapha na jaze. AgaLa jatAM e mAge ghaNo bhayaMkara che-jIvanane vinezvara karanAra che. eka daSTiviSa sapanA julamathI e raste hAlamAM bAra varSathI baMdha thaI gayuM che. ghaNA manuSyane eNe bhAga lIdhe che, tethI koI tyAM jatuM nathI ne Apa paNa e raste na jaze." vaTemArguonI AvI snehabharI mIThI vANI paNa e purUna sAMbhaLI ane te ja mAge e mahApurUSa AgaLa cAlyA. raste ujajaDa hovAthI aneka prakAranI muzkelI anubhavatA e mahApurUSa AgaLa vadhyA. madhyagALe AvatAM eka bhayaMkara draSTiviSa sarpa dUrathI potAnI tarapha dhasI Avate emaNe je. e tyAgI tyAM ja enA AgamananI mArga pratIkSA karatA kAyetsarga mudrAe sthira rahyA, nirbhayapaNe tyAM merUparvatanI mAphaka aDaga rahyA. pitAnI hadamAM pharavA nIkaLela daSTiviSa sarSa pharatAM pharatAM A tarapha AvI caDyo tyAM A purUSa upara dUrathI enI najara paDI. "oho ! Aja bAra bAra varSe manuSya prANI ! phIkara nahi, kSaNamAtramAM huM mArI javALAthI ene bALI bhasma karI daIza, enI mAnalIlA saMkelI laIza." eNe potAnI daSTimAMthI javALAo choDavA mAMDI. eka pachI eka ugra javALAo choDavA mAMDI paNa ethI A mahApurUSa' upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ popakArane mATe. (37) kAMI asara thaI nahi. krodhathI dhamadhamato ane apamAnane nahi sahana karatae sarpa ekadama e mahApurUSanI upara dhasI A ane sUryanI sAme dRSTi karI vizeSa vALAo cheDavI zarU karI. chatAM merUnI mAphaka aDaga ubhelA A mahApurUSane joI vizeSa krUratA dhAraNa karatA te e mahApurUSanA caraNukamaLane DaMkhe, ane dUra khasI gaye. vAraMvAra e mahApurUSane karaDIne dUra khasI jate ke enA paDavAthI rakhene pite dabAI jAya." ghaNuvAra DaMsa devA chatAM A purUSane aDaga ubhelA joIe sarSa Azcarya pAmyuM ne A ajaba mANasa tarapha vAraMvAra jevA lAgyA. "A zuM ? ATaluM ATaluM baLa ajamAvavA chatAM A purUSa parAbhava kema pAmato nathI? enI jIvanalIlA kema pUrI thatI nathI?" eTalAmAM pote DaMkha mArelI jagyA tarapha enI najara gaI to tyAMthI dUdhanI dhArA vahI rahelI enI najare paDI. "ahA ! A zuM ? manuSyanA zarIramAMthI rUdhirane badale dUdha nIkaLe e te navAI! tyAre A keNa?" enAM netra stabdha thaI gayAM, gAtra zithila thaI gayAM, ene krodha, garva badhAM adazya thayAM, enA jIvanamAM ajaba pharaphera thayo. eka mANasa potAnI sarvazakti ajamAvavA chatAM jyAre nAsIpAsa-hatAza thAya che e vilakho thaela te sapTee mahApurUSane vAraMvAra jovA lAgyA. . madarahita thaelo e sarpa jyAre tavana zAMta thaI gaye tyAre e mahApurUSe enI tarapha karUNAnI amRtamaya najara pheMkI: "caMDakAzika ! kema muMjhAya che? samaja! samaja ! tuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) mahAvIra ane zreNika. koNa hatA? ne atyAre krodhathI kaSI sthiti pAmyo che te yAda kara. " e mahApurUSanAM amRtamaya vacana zravaNa karatAM sarpa vicAra karavA lAgyuM. "e mahApurUSa khacIta kaI mahAna purUSa che, tyAgI-vItarAgI che. emaNe zuM kahyuM? ATalI badhI meM emanI kadarthanA-viDaMbanA karI chatAM mArI upara karUNA karI jANe mArI upara kAMI upakAra karavA mAge che. ane emanI daSTimAM jarApaNuM vikAra che? kevI nehabhInI dayApUrNa che, samartha che, zaktisaMpanna che e te mArA parizramathI ja jovAI gayuM. mArI eka ja daSTimAM game te purUSa dagdha thaI jAya te ATalI badhI mArI zaktine upaga karavA chatAM e mahA purUSane enI kaMIpaNa asara thaI nahi, e ja enuM parAkrama sUcave che. chatAM mArI uparanI kRpAne laIne mArI badhI viTaMbanA emaNe sahana karI. khacIta, samartha purUSomAM kSamA e koI ajaba vastu che. emaNe mane zuM kahyuM? "samajI samaja! tu keNa hatA? Aje kayAM che? kayI sthitimAM che ?" "e mahApurUSanAM zabdo kevA mIThAzathI bharelA che? huM koNa chuM? huM te sarpa vaLI teya daSTiviSa sarpa. eka daSTimAtramAM sarvane bALI bhasma karI dauM, evo mahAna, ugra, bhayaMkara sarSa. zuM huM sarpa chuM? nahi, A mahAna purUSe je je zabdo kahyA emAM kaMIka bheda che. zuM bheda che? e te kAMI samajI zakAtuM nathI." potAnI daSTi sanmukha ubhelA suramya, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ paropakArane mATe. (39) zAMta ane manahara kAMtivALA tyAgI purUSane joI te sarSa aneka prakAranA vicAra karavA lAge. vicAra karatAM karatAM ene bhAsa thayo ke A vezatyAga meM kayAMka joye che. paNa kyAM ? te yAda AvatuM nathI. te vAraMvAra yAda karavA lAgyuM. vicAra karatAM ene pUrvabhavane sUcavanArUM jAtismaraNa jJAna thayuM. jJAna thatAMnI sAthe ja eNe pitAnA pUrvanA bhave joyA. "ahA! huM keNa? pUrvajanmamAM huM tapasvI sAdhu hatA, chatAM krodha karavAthI e tapa, e sAdhutva huM hArI gaye. ane te pachI caMDakAzika tApasa thaye, te bhAvamAM paNa meM krodhane piLe to e ja krodhamAM mRtyu pAmI Aje ugra krodhavALo daSTiviSa sarSa thaye chuM, ane e bhayaMkara krodhane piSI rahyo chuM. ahA! dhikkAra che mane ! huM e mahAphalane ApanArUM mahAvrata hArI gayo! krodhane vaza thaI nIce utarate gaye, tema chatAM khacIta hajI mArA bhAgya jAgRta che ke A mahApurUSanuM mane darzana thayuM.emaNe mArI upara upakAra karyo. Aha ! zI emanI sajanatA ? mArI ATaATalI kadarthanA sahana karI emaNe mane narakamAM jatAM bacAvyo. khacIta A bhavamAM meM ghaNuM javAhaMsA karI che, aneka lega lIdhA che ane haju keTalAya bhega huM leta. e badhAya pApanA phaLa huM narakagatimAM jaI bhayaMkapaNe lAMbAkALa paryata bhagavata. are ! A mahApurUSa mArI rakSA karI. emanAM te huM zuM vakhANa karUM? emane huM zuM zuM satkAra karUM?"e tyAgI, zAMtamUrtine traNa pradakSiNa deI sarpa emanA caraNamAM paDyo. jANe potAnA aparAdhonI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 40 ) kSamA yAcatA hoya, karelI bhUlAnuM prAyazcita karatA hAya tema e mahApurUSanA caraNa AgaLa ALeATavA lAgyA. peAtAnA jIvanabharanAM pApa mRtyAthI udvega pAmyA hAya tema have pharIthI evA pApakRtyeA na karavA manamAM saMkalpa karavA lAgyA. mahAvIra ane zreNika. * prazAMta thayeleA te sarpa e mahApurUSane peAtAnA aparAdhA kSamAvatA have pharIthI evA aparAdha na karUM' evI jANe pratijJA karatA hAya ne jANe saMsArano tyAga karatA hoya tema teNe pAtAnu` mAtu rADAmAM rAkhI Akhu zarIra bahAra rahevA dIdhuM. e rIte samatArUpa rasanuM pAna karatA te prAyazcita karavA lAgyuM. A mahApurUSane A bhaya'kara aTavImAM kuzalakSema joi vaTemArgu A temaja geAvALe A rastethI AvAgamana karavA lAgyA. A mahApurUSathI sapanA julma zAMta thayelA joI sa vismaya pAmI gayA. rADAnI aMdara mukha rAkhIne rahelA pahelA viSa sarpathI mItA geAvALIyAe vRkSanA aMtaramAM sa MtAi ane jovA lAgyA. vizvAsa AvatAM dhIre dhIre lAkaDIAvaDe ene aDavA lAgyA, chatAM paNa enA zAMta svabhAva joi gAvALIyAe vismaya pAmI gayA. A nahi banavA cAgya pheraphAra joI A mahApurUSane dhanyavAda devA lAgyA. emanA upara pUjyabuddhi dhAraNa karavA lAgyA. A vAttAM AjubAju phelAtAM leke A sarpanA daza na karavAne tyAM AvavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ paropakArane mATe (41) keTalIka govAlaNee dUdha, dahI ane ghIthI e sapanuM pUjana karyuM. eka vakhata bhayaMkara sarpa atyAre A mahApurUSanA darzanathI zAMtarasamAM nimagna thaI pitAnI kAyA uparathI paNuM mamatva rahita thaye. sapane zarIre dUdha, dahI vagere paDela hovAthI enI gaMdhathI AkarSAI tIkSaNa mukhavALI kIDIo tyAM AvI. kIDIoe dUdha, dahI ane ghInuM bhakSaNa karatAM sapanuM zarIra cAraNInA jevuM chidravALuM karI dIdhuM. kIDIonA aneka caTakAone sahana karato sarpa pitAnA pUrvanA kRtye yAda karI prazcAttApa karavA lAgyAH ahA ! mane ATaluM du:kha thAya che to pachI meM hajAre jInA pUrve bhAga lIdhA che temane kevuM duHkha thayuM haze ? are, temanA maraNakaSTa AgaLa mArUM dukha zA hisAbamAM che ? A kIDIo te bicArI mArA upara upakAra karanArI che. je je bhayaMkara vedanAo mAre AgAmI kALe narakamAM jaIne bhegavavAnI hatI te A lekamAM ja hisAba cUkate kare che, mATe mArI upara e anupama upakAra karanArI A alpa baLavALI kIDIo mArA zarIranA dabANathI pIlAo nahi." ema ciMtavato te sarparAja dussaha vedanAone sahana karate chatAM paNa pitAnuM zarIra jarA paNa halAvyA vagara ema ja paDI rahyo. paMdara divasa paryata evI dusaha vedanAone sahana karate ane zAMtarasane nidhi te sarpa mRtyu pAmI A mahAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) mahAvIra ane zreNika. purUSanA prAsAdathI narakamAM javAne badale AThamA devalokamAM devapaNe utpanna thaye-bhavitavyatAne yogya narakane badale te AThamI svargabhUmine atithi thayA. lagabhaga bAra bAra varSanA lAMbA kALAvadhithI A baMdha paDI gayelo tAMbI tarapha javAne raste A mahApurUSanA prabhAvathI khulle thaye. lokone mArga niSkaTaka thaye, sarpa bhayaMkara sarSapaNAne tyAga karI zAMtarasamAM nimagna thaI pitAnuM kArya sAdhI gaye. evI rIte A mahApurUSanA prabhAvathI eka sAthe be kAma thayA. jagatamAM jenuM jIvana para pakArane mATe che teone pitAnA vArthanI leza paNa darakAra hotI nathI. jeone pitAne vArtha hoya che te paropakAra sAdhI zakatA nathI. AvA paropakArI purUSe te jagatamAM bhAgyege ja janma le che. pachI e mahApurUSa tyAMthI anyatra cAlyA gayA. dara varase rU. 3) mAM aitihAsika navIna cAra pustaka hajAra uparAMta pAnAnA meLavavA vAMcanamALAnA grAhaka thavA ATha AnAnI TIkITa bI. - jana sastI vAMcanamALA-pAlItANu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetAMbI nagarImAM. (43) prakaraNa 7 muM tAMbI nagaramAM. na jAyA jIvananA paMtha, jIvyA te zuM muvA te zuM? na jANyA muktinA paMtha, jIvyA te zuM muvA te zuM? visArI rAha duniyAnA, gayA che tyAgane paMthe; vagADI paDaha amArInA, gayA je mukitane pathe. pelA nAgarAjane pratibadhI e mahApurUSa pharatA pharatA vetAMbI nagarIe AvyA temanA Agamana pahelAM ja mArga khule thavAnI temaja nAganI parivartana bhAvanAnI vAta ahIMyAM AvI gayelI hovAthI A mahApurUSanAM darzana karavAne tAMbI nagarIne janasamAja haLImaLI rahyo. AkhuMya nagara emanA darzana karI pApamala dhoI nAkhavAne Atura banyuM. e mahApurUSanAM pagalAM vetAbInA pAdaramAM thayAM ke A nagarano rAjA-paradezI rAjA moTI samRddhithI emanA darzana karavAne, page lAgavAne AvyA. nagaramAM vAta prasaratAM AkhuM ya nagara darzana karavAne gheluM gheluM thaI gayuM. jagatanI pravRtti judI hatI. A mahAna purUSanI bhAvanA keI ora ja hatI. jagatane ne temane mArga nirALa hate. jagatanI bAhA upAdhimAM rakta banI keI dhananI IcchA karI rahyA hatA, regIo nirogI thavA mathI rahyA hatA, bhikhArIo bhejana meLavavAne phAMphAMShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) mahAvIra ane zreNika. mArI rahyA hatA, keI nAmanA mATe mathI rahyA hatAM, strInA lAlacuo strI meLavavA prayatna karI rahyA hatA tyAre A mahApurUSanuM lakSya tadana juduM ja hatuM. emanAM aMtaracakSu ughaDI gayAM hatAM. jJAnarUpI divya cakSuothI saMsAranuM svarUpa nihALI keI aNamola vastu meLavavAne te prayAsa karI rahyA hatA. e mahApurUSa nagaranI bahAra pratimA dhAraNa karIne rahyA. sthAnathI eka sthAnake, maunathI ane dhyAnathI kAyA uparanuM mamatva choDI aMtaradaSTithI koI aNamola khajAne zedhI rahyA hatA. e aNamola khajAne prApta karavA mATe emaNe saMsAranI mohamAyA, rAjaRddhi, gopaga sarve tajyA hatA, mAtApitA, strI, bhAI AdinAM snehabaMdhane emaNe teDayAM hatAM, temaja sagAM-kuTuMba Adi bahene parivAra paNa emaNe tarachoDyo hate. duniyA jene mATe rAtridivasa prayAsa karI manuSya jIvana kalezita karI nAkhe che e sarva emaNe cheDyuM hatuM. strI, bhAI, mAtA, pitA, parivAra, dhana, dolata, vaibhava, ThakurAImAM e mahApurUSe jarAya sukha na joyuM. kAryanI siddhi-jIvananuM dhyeya emAM lagAre na dekhAyuM. kAryanI siddhi meLavavA-manuSya jIvananuM ucca lakSa prApta karavA emaNe e badhuM choDI dIdhu. tapa karavAmAM, brahmacarya pALavAmAM, tyAgamAM, AtmadhyAnamAM ja emane kAryasiddhine bhAsa thaye. emAM ja emaNe apUrva sukha joyuM. saMsAramAM te Adhi, vyAdhi ane. upAdhi sivAya bIjuM te zuM hoya? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ vetAMbI nagarImAM. (45), paradezI rAjA bhAre ThAThamAThathI e mahApurUSanAM darzane AvyuM. enI pachavADe AkhuM gAma darzana karavAne ulayuM, chatAM e mahApurUSanI maunatA, mAdhyasthatA ajaba hatI. AjanI ATalI lekenI pUjyabhAvanA chatAM ene jarA paNa vikAra e mahAna dilamAM na hete, chatAM jevI pelA sarSa tarapha mIThAza hatI tevI jamIThAza ahIMyAM paNa hatI, te spaSTa samajAtu hatuM. joke potapotAnI bhaktinuM phaLa meLavatA hatA. emane joI ghelAM jevA thaI jatA hatA, kemake mahAna purUnuM darzana ja mahAna phaLane ApanAruM che. emanA darzanamAM ja sarva sidhio rahelI hoya che te pachI emanA vacananI te jarUra ja zI ? paradezI rAjA e mahAna purUSanAM darzana karI namI-page lAgI, emanI stuti karavA lAgyAH "he narazeSa ! khacIta jagatamAM tame ja abhuta cho ke jemaNe devanI samAna adhio choDI tyAgane mArga svIkAryo. anaMtazakita, athAga-koI kALe khUTe nahi tevuM baLa chatAM eka tucchamAM tuccha prANInI paNa tame kadarthanA sahana kare che. managamatA bhAvatA bhajana maLavA chatAM Apa AvuM kaSTadAyaka tapa karI athAga sauMdarya karamAvI rahyA che. rUpagarvitA lalanAo Apane joI bhegane mATe ApanI prArthanA karatI ApanI pAchaLa gAMDI gAMDI thaI phare che, chatAM Apa tenI sAme najara sarakhIya karatA nathI; e zuM eAchuM dharyuM che? he narottama! tamArA sarva kaMI AcAravicAra, kriyA, zaktio e badhuM lokottara che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 46 ) mahAvIra ane zreNika amArI alpa buddhi enuM mApa na kADhI zake. kayAM Apa ? kayAM ame ? kayAM kuMjara ane kayAM kIDI ? kayAM rAjA ne kayAM raka ? " rAjAe narazreSThanI pUjA stavanA karI pAtAnA AvAsabhuvana tarapha cAlyeA. anya leke paNa darzona karIne pAtapAtAne makAne gayA. pratimAdhArI kAusaggamudrAe rahelA e narazreSTha rAtrIe paNa tyAM ja rahyA. paradezI rAjA nAstikanA zizcamaNi hatA. jIvahiMsA, mithyAtva vagere aneka kaTuka vicArAthI e grasta hatA. puNyanA zubha RNAnubaMdhe paradezI rAjAne pArzvanAtha bhagavAnanA gaNadhara kezIkumAra gaNadharanA melApa thayeA. emaNe aneka draSTAMtAthI pratikhAdha ApI rAjAne dharmanA raMga lagADyo. jIvAjIvAdikanuM svarUpa samajAvyuM, ane je jIvanI mula astitvatA svIkAratA na hatA ane jIvanA sidhdhAMta samajAnyeA. paradezI rAjAne gaLe te vAta utarI ane kezIkumAra gaNadharanA e bhakata banyA. te sAthe jainadharmamAM paNa sthira thayA. evI rIte bhavitavyatAne ceAge narakanA atithio paNa svarganI seAhAmaNI vATe cAlyA jAya che; tyAre keTalAkanA kAMThe AvelA vahANa aMdhakAranI gahana goMmAM nIce gabaDI paDe che ke je ghaNA samaya sudhI pAchA uMce AvI zakatA nathI. e narazreSTha zvetAMkhI nagarIthI AgaLa cAlyA. emane vicAra thayo ke--" hajI jyAM sudhI duSkarma astitvamAM che tyAM lagI kAryasiddhi thavAnI thavAnI nathI, mATe duSkarmonA nAthane mATe anArya bhUmi tarapha gamana karavuM joie; kAraNa ke kaSTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetAMkhI nagarImAM. (47) sahana ko vagara karmonA kSaya nathI. kanA ya vagara kAryanI siddhi nathI, mATe kaMika upasargA thAya teA ja satvara kArya siddha thAya. jo ke tapazcaryAthI paNa kArya siddha teA che ja chatAM tapazcaryA karatAMya Akasmika je utpAta thAya che te je kSamApUrvaka sahana karavAmAM Ave teA tethI jaldI kA sidhdha thAya che " evA vicAra karI e mahApurUSa tyAMthI AgaLa cAlyA. saMsAramAM badhAya sarakhI prakRtinA manuSyA hAtA nathI. keAine kSamA game che, phAIne kaleza-vaDhavADa-tAkAna game che, kAine zAMti game che. tA keAIne vinA kAraNe paNa khIjAne herAna karavu emAM majA paDe che. te badhI jagatanI vicitratA che. d barAbara e ja rastethI jayAtirvidyAnA jANu eka paMDita tyAMthI nIkaLyo. e narazreSThanA caraNanyAsanAM cakrAdikanA bhUmi upara paDelA cihna joi pele sAmudrika vicAra karavA lAgyuM. " khacIta A mArge thI keAI cakravattI gayelA jaNAya che. teo hAlamAM jaNAya che te ekAkI. zuM tyAre emane rAjya nahi maLyuM hAya ! athavA tA koie prapaMcathI paDAvI lIdhuM haze ? AvA ekAkI cakravatI paNa sevA karavA ceAgya che. atyAre ekalA DAvAthI teo jarUra sevakane icchatA haze, mATe huM temanI sevA karU ke jethI mArU bhavanuM dAridra jhaTa dUra thai jAya." ema vicAra karatA e sAmudrika utAvaLe pagale AgaLa cAlyA te AgaLa koi gAmanI najIka azeAka vRkSanI nIce e narazreSTha pratimA dhArIne ubhA hatA. temane joi pele sAmudrika vicAramAM paDyo : " AhA ! A huM zuM jouM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com T
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48 ) mahAvIra ane aNuika. t chuM ? emanA hRdaya Upara zrIvatsanu lachana che chatAM alakAranuM nAma nathI. mastaka upara suguTanu cinha hatuM chatAM kAMi muguTa na hatA. banne bhujAe cakrAdikanA lAMchanayukta hatI paNa vastu ke alaMkArathI rahita hatI. banne hAtha jo ke zeSanAganI jevA vistIrgu hatA " khIjA sarva lakSaNlRApetayukta A purUSa jaNAyA chatAM e ekAkI ane bhikSuka hAlata joi pelA sAmudrika puSpa pharI vicAra karavA lAgyA: " AvA lakSaNeAvALA purUSa paNa AvI bhikSuka hAlatamAM che tyAre khacIta mane lAge che ke zAstranA banAvanAra koi avicArI purUSa jaNAya che. mane Azcarya thAya che ke AvA khATA zAstro emaNe zA mATe racyA haze ? jagatane ThagavArUpa tenA prayatnane te AjasudhI zramapUrvaka AvI vidyA bhaNunAra mArA jevA purUSane dhikkAra che ke marUbhUmimAM jhAMjhavAnAM jaLa joI jema mRga doDe tema A purUSanI pAchaLa huM doDIne Avye " ityAdika vicAra karatA te mahA kheda karavA lAgyA. zAstrane dUSaNa ApatA ane potAnA parizramane dhikkAratA e puSpa nimittio pAchA pharyAM. eTalAmAM eka mahAn samRddhivaMta cakravartI samAna Rdhdhi, velava ane ThakurAivALA purUSane parivAra sahita pelA tyAgI narazreSThane page paDatAM joyA. pele sAmudrika vicAramAM paDayA " are ! huM A zuM jouM chuM ? " te pAchA pharI pelA navIna purUSa pAse Avyo. Andhra yukata A dRzya jovA lAgyA. "kema zu vicAra kare che ? " pelA AgaMtuka purUSa kahyuM, pratyuttaramAM puSpa sarva vAta kahI saMbhaLAvI, " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ paropakArane mATe. (49) " are bhalA mANasa! tuM vRthA kheda kare che. hajI A purUSanI tane oLakhANa nathI tethI ja tuM kheda kare che. e te cakravatIonA paNa cakavatI che. jagatamAM advitIya purUSa . tArUM zAstra, e lakSaNe sarva satya che. vRthA kheda kara nahIM. mArA jevA samRddhivaMta kaMIka prANIo emanA caraNamAM paDI emanuM zaraNa mAgI rahyA che. tuM eka tuccha lakSamInA mohamAM A narettamalokottara purUSanuM mAhAtamya kema bhUlI jAya che? emanA darzanathI game tevA duSkarmane nAza thAya te pachI lakSamI pAmavAnI to vAta ja kayAM?" ema kahIne pelA samRddhivaMta purUSa puSpasAmudrikane enA managamatuM dravya ApI saMtaLe. te pachI alpa samayamAM te purUSa parivAra sahita sAmudrikanA jotAMjotAM adazya thaI gaye. are eTalI vAramAM A purUSa kayAM gaye? AvA samartha purUSe paNa jemanA caraNamAM paDelA che evA A narazreSTha sarva lakSaNayukta hovA chatAM meM mithyA ciMtavyuM te mATe hepurUSottama! huM tamane khamAvuM chuM. are mArA jevA kaMIka ajJAna jI ApanI jANatA ke ajANatA AzAtanA karatA haze ! chatAM e sarva pratikULa bAbate sahana karI Apa pitAnuM lekottarapaNuM batAvI rahyA che. khacIta A koI samartha deva haze ke jemaNe A naraka uparanI pitAnI bhaktithI mane Icchita ApyuM" ItyAdika vicAra karate te puSpa e purUttama purUSane nAmI-khamAvI pitAne ThekANe cAle gaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 8 muM. rAmanuM svapna bharatane phaLyuM. "zuM jANe ke hadaya dharatAM, ghAja che lAgavAnA, ' zuM jANe ke prIti karatAM, AMsu che pADavAnA." vizAkhA nagaranA rAjagaDhanA aMtaHpuramAM AvelI eka gupta suraMganA mukha AgaLa kaI navayauvana bALA AturatAthI keInA AgamananI rAha jue che. enA manamAM atyAre kaMI kaMI vicAre ramI rahyA che. "AhA! pitA jyAre A vAta jANaze tyAre zuM vicAra karaze ? leke zuM dhAraze ? sagAsaMbaMdhI zuM kaheze? are AvI guNiyala bALA paNa mAtApitAnI rajA vagara anyanI sAthe bhAgI gaI-nAzI gaI. mAre mATe loke evA halakaTa vicAre karaze? atu. game te kahetethI zuM? A sivAya bIjo kaI raste ja nathI. pitAjIe je emanI IcchAne satkAra karyo hato te Aje Ama corIchupIthI kArya karavAno vakhata na Avata; paNa zuM karIe bhavitavyatA baLavAna che. saMsAramAM patithI bIjuM zuM adhika che? Aje e badhuM samajAya che. jyAM sudhI mANasane je cIjanI jarUra nathI hotI tyAM lagI te vastunI kIMmata samajAtI nathI. jyAre garaja paDe che tyAre kSudra vastu paNa mahatvanI lAge che te pachI jemanI sAthe jIvanane saMpUrNa bhAga vyatIta karavAno che tevI mahatvanI bAbatenI te vAta ja zI? duniyA game te kahe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmanuM svapnuM bharatane kLyu. ( 11 ) mane enI paravA nathI. kayAre mArA priyatama Ave ne emanI sAthe huM cAlI jau-bhAgyazALI thAuM. ' ityAdika vicAra karanArI khaLA sujeSThA suraganA dvAra AgaLa. magadharAjanA AgamananI rAhu jotI ubhI hatI. vATa jotAM jotAM enI AMkhAya thAkI gai. "samaya te thai gayeA. kema hajI nahi AvyA hoya ? AvAM gupta kAryAM tA jhaTa thavAM joIe. vAra lAgavAthI ulaTI emAM hAni pedA thAya che. krANu jANe kema vAra thai haze ? jarUra AvavA teA joIe. p sujeSThA vicAra karatI hatI eTalAmAM cellA AvI pahAMcI. banne ene magadharAja Ave ke temanI sAthe rathamAM esI palAyana karI javAne taiyAra thai AturatAthI rAha jovA lAgI. eTalAmAM kaMika avAja AvyA. banne enA vyAkuLa citte jovA lAgI tA gheADIkavAre guphAmAMthI Aste Aste avAja AvatA hAya evA bhAsa thayA, ne jotajotAmAM magadharAja zreNika narapati pAtAnA aMgarakSake sAthe rathamAM esIne tyAM AvI pahoMcyA. suraMganA dvAra AgaLa AvatAM ja zreNika rathamAMthI utarI paDyo. banne enA ubhI hatI tyAM maMdamaMda DagalAM bharatA temanI pAse AnyA. sujeSThAe citrapaTane anusAra zreNika narapatine ALacA ne AvA suMdara saubhAgya yukata patinA samAgama pAmI sujeSThA behuda khuzI thai. narapatine joi zaramathI nIce joyu. " vAha ! citrapaTamAM meM jevuM rUpa joyuM hatuM enAthI rekhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( para ) mahAvIra ane zreNika mAtra paNa nyUna nathI. Aje pratyakSapaNe jovAthI mArI AMkhA paNa sAka thaI." eka-bIjAnI sAme joi annee mRdu hAsya kayu`. "sujeSTA ! cAlA, tamArA snehathI AkarSAi ahI' sudhI tamane teDavA Avye chuM teA jhaTa cAlA. vizeSa samaya ahIMyA rokAvu` ucita nathI." 66 hA ! ame taiyAra chIe. ApanA AgamananI ame AturatAthI kayAranAya rAha jotAM hatAM. Akhare ApanA darzAna thayA, amArAM netra sala thayAM." sujeSThAe svAgata karyuM. "dhanya bhAgya mAzaM ke,tamArA jevAM strI-ratnanA mane meLApa thayA. mArA manuSyabhava sala thayA. " zreNika narapatie kahyuM, bannene eka--mIjAnA darzanathI anurAga utpanna thayA hatA. sujeSThAe cekSaNA tarapha phrIne kahyuM : " ena ! cAle rathamAM besI jaie " ema kahI banne enA rathamAM caDhI eDI. eTalAmAM sujeSThAne kaMika yAda AvavAthI tarata ja rathamAMthI nIce utarI zreNika narapatine kahevA lAgI: " mahArAja ! huM ratnanAM AbharaNu bhUlI AvI chu' te laine A AvI " ema kahI javAma sAMbhaLyA vagara te cAlI gai. gheADIvAra sudhI rAhu joI paNa kAI AvyuM nahiM, jethI magadharAjanA aMgarakSakA khelyA: " mahArAja ! kArya siddha thayA pachI zatrunA AMgaNAmAM vinAkAraNe valama karavA te hitAvaha nathI, mATe satvara ApaNe ahIMthI gamana karavuM joIe. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmanuM svapna bharatane phaLyuM. (53), rathamAM beThelI cellaNane suejhA dhArI zreNike tarata ja rathane potAnA nagara tarapha ravAnA karyo. enI pAchaLa enA batrIza aMgarakSako paNa potapotAnA ratha calAvavA lAgyA. DIvAramAM sujechA AvI pahoMcI to koI levAmAM AvyuM nahiM. pite ekAkI jeI vilakhI thaI gaI. "arara ! A to badhe khela bagaDI gaye. zuM dhAryuM hatuM ne zuM banI gayuM. bakarI kADhavA jatA uMTa ghusI gayuM. bhattara levA jatAM benane paNa I beThI. deve bhuMDI karI have zuM karuM?" tarata ja eNe bUma bUma pADavA mAMDI: "are! kaI deDe, doDe ! mArI bena celaNAne keI upADI jAya che. pakaDo ! pakaDe!!" sukAnI bUmarANathI A rAjadarabAra gAjI rahyo ceTakanarapati tarata ja putrInI buma sAMbhaLIne zastra sajI tyAM suraMga AgaLa dhasI Avyo, paNa tene sArathi vIraMgaka mahAbaLavAna hatuMteNe kahyuM: "svAmin ! AvA zudra kArya mATe Apano prayAsa che? huM e kSudra zatrune jIvate ke mu pakaDI ApanA caraNamAM hAjara karIza." ceTakanarapatie viraMgakane AjJA ApI. vIraMgaka tarata ja zastrAsathI sajijata thaI suraMganI aMdara utarI paDyo. vegathI dhasamaste. viraMgaka pilA rathanI najIka AvI pahoMce eTale zreNikanarapati temanI sAme yuddha karavAne AvyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja kimatA mArga agara jabarUM che (54) mahAvIra ane zreNika. temanA aMgarakSakee temane aTakAvyA: "mahArAja! Apa nagara bhegA thaI jAva. ame ene javAba ApavAne taiyAra chIe. ame eno mArga zakIe chIe e daramiyAna Apa sahisalAmata nagaramAM pahoMcI zakaze mATe Apa jaladI padhAre." zreNika mahArAja rathamAM besI AgaLa cAlyA. pelA aMgarakSako viraMgakano mArga rekI enI sAthe yuddha karavA lAgyA. suraMgamAM vIraMgaka ane aMgarakSake ke je sulasA zrAvikAnA batrIza putra hatA emanI sAthe jabarUM yuddha cAlyuM. yuddhamAM vIraMgake kola karIne sulatAnA e batrIze putrone mArI nAkhyA. emanA batrIze ratho dUra karavAmAM vIraMgakano keTaloka samaya pasAra thaye e arasAmAM zreNika sahisalAmata suraMga bahAra nIkaLI jaI pitAnA nagaramAM pahoMcI gayA. vIraMgake pAchA pharI ceTakanarapatine samAcAra ApyA ke "zreNikanA batrIze aMgarakSakone meM mArI nAkhyA che paNa suraMgamAM vizeSa jagyA na hovAthI e ratha dUra karatAM vAra thaI e samayamAM zreNika ApanI kumArIne laIne chaTakI garyo che. have te nirUpAya !" zatrunA subhaTane mAryA e harSa ane putrInA haraNane zoka ema kaMIka harSa ane kaMIka zothrI ceTakanarapatie e samAcAra sAMbhaLyA. sujeThAe paNa A samAcAra jANIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmanuM svapna bharatane phaLyuM. (55) ghaNe zeka karyo paNa have zuM thAya? AvelI bAjI te hArI gaI hatI. A te rAmanuM svapna bharatane phaLyuM evI vAta thaI gaI. have upAya na hate. saMsAranA prathama grAse ja makSikA AvavAthI sukAne have saMsAra para vairAgya AvyuM. e dagAra viSaye uparathI enuM citta uThI gayuM. eNe pitAnuM mana tyAga tarapha vALyuM. tapazcaryA tarapha dila parevyuM. anukrame pitAjInI anumati meLavI sujhAe dIkSA grahaNa karI pitAnI karelI pratijJA saphaLa karI. magadharAja zreNikanarapati rathamAM beThelI cellaNane sujeThA! sujeSThA! kahI belAvavA lAgyA, paNa ceTalaNa belI: svAmin ! huM kAMI sujeSThA nathI, kiMtu enI nAnI bena cilaNa chuM." celaNAne paNa A pati maLavAthI harSa ane benanA vigathI zeka thaye. tuM calaNA che ke sujeSThA ! tuM kAMI sujeSThAthI utaratI nathI. tuM paNa enA sarakhI svarUpavAna che. mAre mana te tuM paNa sujeThA che." zreNikanarapatie celaNane saMtoSI. celaNanuM haraNa thatAMnI sAthe ja pele vaNikakumAra vizAkhAnA darabAranI najIka rahele te tarata ja tyAMthI rAjagrahane mArgo paDI gayo. pitAnuM rUpa parivartana karI rAjagRhamAM jaI pitAnA pitAne maLyo. zreNika rAjAe moTA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56) mahAvIra ane zreNika. mahatyapUrvaka callaNA sAthe gAMdharvavidhie lagna karyA. potAnI sarve rANIomAM celaNane paTTarANI pade sthApanA karI. potAnA batrIza aMgarakSaka ane sulasA zrAvikAnA putro ekasAthe mRtyu pAmavAthI pitAne paNa ghaNe kheda thayo. sulasA zrAvikA ane nAga sArathi putranA zokathI ka9pAMta karavA lAgyA. temane ghere jaI zreNika ane abhayakumAre dilAse ApI zAMta karyA. e vaNikanA svarUpamAM rahelA abhayakumAranI yuktithI magadharAjanuM kArya saheje phaLIbhUta thayuM. baLathI je kArya thaI na zakayuM te kaLathI thayuM. suraganA dvAra pAse ubhelI sujeSThA e badhA A abhayakumAranI yuktine ja prabhAva hate; kemake sujekA pAsethI citrapaTa laIne dAsI jyAre pelA vaNikane ApavA gaI te vakhate potAnI bAInI sthiti kahI saMbhaLAvI ane keI paNa rIte banne ekatra thAya e mATe kaMIpaNa upAya karavAnI dAsIe vaNikanA svarUpamAM rahelA abhayakumArane sUcanA karI. abhayakumArane te eTaluM ja joItuM hatuM. eNe rAjagRhathI vizAkhAnA rAjadarabAranA aMta:pura sudhI eka meTI suraMga karAvI. ema guptatAthI e kArya thayuM ke jenI koIne khabara paNa paDI nahi. suraga taiyAra thatAM bannenA meLApano eka divasa abhayakumAre mukarara karyo. e mukarara karela samaye sujeSThA zreNikanarapatinI rAha jotI suraMganA dvAra AgaLa ubhI hatI, chatAM e AzAbharelI surekAnA mananA manoratha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmanuM svapna bharatane phaLyuM. (57) manamAM ja samAI gayA ane aNadhArI rIte celaNA phateha meLavI gaI e badhA karmarUpI naTanA khela che. celaNAe patipremathI pratijJA saphaLa karI ne sujeSAe dIkSA laIne pitAnI pratijJA sArthaka karI. rAmanuM svapna bharatane phaLyuM e mujaba sukA je pati meLavavAne rAtridivasa Atura hatI te pati svAbhAvika rIte bhAgyayoge celaNAne maLI gaye. zreNika narapati je pati meLavI calaNA sukhI thaIne devatAnI mAphaka teo manuSyabhavamAM sukha jogavavA lAgyA. jo ke zreNika mahArAjane budhadharmane raMga lAgeluM hatuM ne celaNa hatI parama zrAvikA! chatAM ekabIjAnA dharmamAM ADA AvI teo potAne saMsAra bagADe evA nAdAna na hatA. banne pitapotAnAM dharmamAM custa hatAM. baMne ekabIjAne potapotAnA dharmamAM AkarSavAne koI anukULa samayanI rAha jotA hatAM. emAM vidhi kene sahAya karaze? e te AgaLa javAnuM, paNa Akhare je satya haze te jarUra phAvaze e vAta te nisaMdeha satya che. banne dharmomAM je satya haze tene Akhare vijaya ja che astu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 9 muM. viDaMbanA durlanaH rtio , vidyAsaMtoSa sanT - maNinA mUSita , mirau macaM?" bhAvArtha_vidyAthI paripUrNa e manuSya paNa jo durjana hoya te te choDavA gya che kemake sarpanA mastaka upara maNi heya ethI kAMI enI bhayaMkaratA ochI thatI nathI. jagatamAM moTA purUSane ja vibro Ave che. sAmAnya mANase jyAre prAyaH eka sarakhI sthitimAM pitAnuM jIvana vyatikrame che tyAre caDatI-paDatInA camatkAra te banatA lagI mahApurUneja jevAne samaya Ave che. prAya: karIne saMsAramAM jevuM duHkha tevuM sukha ane jevuM sukha tevuM duHkha paNa prANuone avazya bhogavavuM paDe che, puSpanI parAgane AsvAda lenAra bhramarane enA prAyazcitarUpe emAM ja guMgaLAIne maravAno vakhata Ave che, rUpalabdha pataMgIyuM dipakanI tamAM paDI kSaNamAtramAM pitAnI kAyAne homI de che, sparza IdriyanA sukhamAM lubdha thayelA gajarAjone paNa vadha-baMdhanAdika aneka pIDAo sahana karavI paDe che, kAraNa ke sAMsArika sukha mULathI ja pApabaMdhana yukta hovAthI e sukhanI pAchaLa pApanA phaLarUpa tenI duHkharUpa zikSA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ viDa banA. ( 59 ) paNa sahana karavI paDe che. chatAM paMcendriyanA viSayAmAM AkaSAyela prANI enAthI chuTavA pAmatA nathI ethI khIjuM Azcarya karyu ? puSpa nAmanA sAmudrika icchita meLavI tyAMthI svasthAnake cAlyA gayA. te pachI e narazreSTha paNa A mRtyuleAkanI bhUmine pAvana karatA aneka grAma nagara vagere sthaLAne alaMkRta karatA kAi gAmanI najIka AvIne pratimA dhAraNa karIne rahyA. cemAsAnA cAturmAsamAM cAra cAra mAsa paryaMtanA AhArapANInA tyAganI tapazrvayo karatA, aneka prakAranA abhigrahA dhAraNa karatA. chaThTha, aThThama jevI tapazcaryA tA e mahApurUSanA hu'mezanA lagabhaga vyavasAya hatA. aneka prakAranI tapazcaryA uparAMta jyAM tyAM pratimA dhAraNa karI kAyAtsaga mudrAe rahI dhyAnamAM ja magna rahI konI nirA karI rahyA hatA. atyAre pazu A purUSa kAi gAmanI najIka peDhALa nAmanA udyAnamAM rahelA eka caitya AgaLa prabhu AvyA anetyAM mahApratimA dhAraNa karIne rahyA. jyAre mATI meATI kaseATImAMthI pasAra thavAya che tyAre ja mahApurUSa thavAya che, tyAre ja emanA satyanI kaseATI thAya che. jagata paNa emanA satyathI ajAyaSa thAya che ke eka manuSya chatAM deva karatAM paNa kevI adhika zakita dharAve che tyAre ja e mahApurUSo manuSya maTI devathI paNa AgaLa vadhIne devAdhideva thaI zake che ne Icchita sa MpadA meLavI zake che. kharAkhara te ja samaye A narazreSThanI sudharma devaleAkanI sabhAmAM zakeMdranA sukhathI prazaMsA thai. jJAnadaSTithI iMdre A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ (60) mahAvIra ane zreNika mahApurUSanI AvI acaLa sthiti joI eNe sabhAmAM devenI AgaLa hAkala karI. "are devatAo! A mahApurUSanI dhyAna zreNi-zakita ajaba che. manuSya te zuM balka samartha devatA paNa emane calAyamAna karavAne azakata che. evA A sarva zakitamAna mahApurUSane mArA vaMdana che." saMdharmezanAM AvAM bhakitayukata vacana sakala sabhAmAM rahelA devatAoe sAMbhaLyA ane emAM anumati ApI, chatAM badhAya eka sarakhA hoya tevuM te jagatamAM bhAgye ja banI zake che. eka mahAsamartha ane zaktisaMpanna sAmAnika devatA sadharmeza nA vacananI azraddhAkarane bolyoH "sureMdra! khacIta eka sAmAnya sAdhunAM tame hadathI behada vakhANa kare che e tamArI prabhutA che. evA eka manuSyamAtrane calAyamAna kare emAM ApaNuM jevAne zuM moTI vAta che? ApaNuM zaktine prabhAva kayAM tame nathI jANatA? ke jethI AvAM khuzAmatanAM vAkaya bele che? jenAM zikhare AkAza sAthe vAto karI rahyAM che, ane jenAM mULa pAtALane rUMdhIne rahyAM che evA sumerUgirine paNa eka DhephAnI mAphaka je bhujAvaDe pheMkI devA samartha che. kuLagiri sahita badhI pRthvIne boLI devAne jene pragaTa vaibhava che evA sAgarane paNa eka ke gaLAmAtramAM pAna karI javAnI jemanI tAkAta che, evA atula parAkramI devatAo AgaLa e pAmara manuSya keNuM mAtra che? huM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ viDaMbanA. (61). piote ja ene dhyAnathI lezamAtramAM calAyamAna karIza. tamArI A bharI sabhAmAM belAyalI vANuM anyathA karIza." pitAnI bane bhujAo sabhAmaMDapamAM Theko te saMgama devatA ekadama krodhathI vakra netra karato ubho thaI gaye. enI AvI ceSTA joI IMdra vicAramAM paDI gayA. "are A eka magatare enA manamAM zuM samaje che? e mahApurUSane te A pAmara calAyamAna karavAne zaktimAna nathI, paNa A mArA bhaktiyukta vacanene anyathA karavA A duSTa nakkI e mahApurUSane atyaMta viDaMbanA pamADaze, paNuM atyAre te lAcAra ! huM ene aTakAvI zakuM chuM. je mArI zaktithI ene aTakAvIza te e durAtmA ema kaheze ke e te tamArI zaktithI akhaMDa tapa kare che, chatAM e mahApurUSe te pitAnI zakti upara mustAka hoya che. hA ! A te ThIka na thayuM." pelA saMgamasUrane A pramANe tapela jevA chatAM zake mauna rahyA-e duSTa sUranI upekSA karI. bhayaMkara vegathI vyAkuLa cittavALe te devatA, sabhAmaMDapa choDI AgaLa cAlyA. eka nimeSamAtramAM te devatA e mahApurUSa samakSa svargamAMthI pRthvI upara hAjara thayo. "AhA ! AvA eka pAmara manuSyanI zaktinAM iMdra kevAM cheTAM vakhANa karyA ! hamaNAM ja enAM vacana anyathA karI huM svargalokamAM pAchA jAuM chuM." eNe e mahApurUSa upara dhULanI vRSTi karI, sarve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (62) mahAvIra ane zreNika aMga DhAMkI dIdhAM, zvAsozvAsa paNa na laI zake evI sthiti karI; chatAM paNa e mahApurUSe dhyAnanI ekatAnatA cheDI nahi tyAre vAmukhavALI kIDIo utpanna karI, DAMsa utpanna karyA, vIMchI utpanna karyA, neLIyA vagere utpanna karyo ne e mahApurUSanA zarIrane vedanA karavA lAgyA. e deve pitAnI sarva zaktine vyaya karI nAkhe, paNa e mahApurUSe potAnuM dhyAna choDyuM nahi. aneka prakAranA evA bhinna bhinna upasarga karavA chatAM e narazreSTha jyAre calAyamAna thayA nahi tyAre ugra kopAyamAna thaIne prANano nAza karanAruM eka kALacaka utpanna karyA. "kAraNa ke prANane nAza thatAM enuM dhyAna ApoApa chuTI jaze." rAvaNe jema kailAsane upADyo tema cakrane jorathI upADI e narazreSTha upara te deve nAkhyuM. samudramAM jema vaDavAnaLa agni paDe tema e caka mahApurUSa upara paDatAM enA prahArathI jAnu sudhI te pRthvImAM magna thaI gayA chatAM paNa dhyAnathI calita thayA nahi, maraNa pAmyA nahi. jyAre sarva zaktie ajamAvI tyAre saMgamasUra bhagnAza thaI gaye. enA manamAM thayuM ke " jarUra zastrAthI A purUSa agocara che, mATe anukULa upasargathI ene bha utpanna karuM." emanAM mAtApitA emanI AgaLa pratyakSa thaI kalpAMta karavA lAgyAM"are putra! teM A zuM duSkara kArya ArahyuM che? sAdhupaNuM choDane ghera cAla! kayA duHkhe tAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ viDaMkhanA. ( 3 ) are saubhAgI ! nadivana paNa karI jAya te putro tA e ja AvAM dusahu kaSTa sahana karavAM paDe che ? amArI avagaNanA kara nA ? tArA bhAi amane tajI gayA ne tu paNu amArI tyAga pachI A avasthAe amAre kAnu zaraNu ? ke je mAtApitA upara zaktimAna hAya. " evA aneka kalpAMtA e mahApurUSa AgaLa te karatAM, paNa paramA tattvane jANanArA A mahApurUSanA hRdayanI pelA tuccha saMgamasUrane kayAMthI khabara hAya ? jenuM jJAna, tapa, azva, zakti, vaibhava ane ThakurAi apUrva che evA e narazreNa AvA kSudra prayAseAthI caLe kharA ke? je AkhA jagatanA upakAra karavAmAM samatha che, badhA vizvanI maneAvAMchanA pUranArA che ane saMpUrNa tatvanA jJAnApurUSa che tenI pelA kSudra devane kayAMthI khabara hAya? - vidhavidha prakAranI zaktio niSphaLa gaI have zu karavu ? ' saMgamasUra vicAra karavA lAgyA. kaIka yAda AvatAM te vimAnamAM besI peAtAnuM devapaNAnuM mahAn aizvaya viSuvI e mahApurUSa AgaLa pragaTa thayA. "are narazreSTha ! tamArA ugra tapathI, tamArI apUrva zaktithI huM' prasanna thayA chu. tA mArI pAse kaMika mAgeA. kahA ? huM' tamane zuM Apu? tamArA manamAM je abhilASA hoya te vyakta kare. ema na samajaze! ke huM nahi ApI zakIza. tamArI je kaI icchA haze te sa`huM ApI zakIza. ame devatAo sarvazaktimAna chIe. sarve kaI ApavAne samartha chIe. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mahAvIra ane zreNika. saMgamanI AvI vAjALa chatAM e mahAsattAdhArI purUSa mauna rahyA. emane te enAM vAkaye sAMbhaLavAnIya phurasada nahatI. dhyAnanI ekatAnamAM ja emanI cittavRtti hatI. temanI maunatA joI saMgama pharI bolyA: "are je tamArI IcchA hoya te jyAM IcchAmAtrathI badhA mane ratha pUrNa thAya che evA svargalokamAM tamane A dehathI ja laI jAuM athavA te sarva karmothI mukta ane jyAM ekAMta paramAnaMdamaya sukha raheluM che evA mekSamAM tamane laI jAuM. he mahAmate ! zA mATe AvuM duSkara tapa karo cho? tamArA tapathI have sayuM. tamArA tapanuM phaLa tamane ApavAne tamArA bhAgyane ja huM ahIyAM Avyo chuM. kahe te moTA moTA maMDalezvaro jemanAM caraNomAM mastaka namAvI rahyA che, evuM jagatanuM cakravatI paNAnuM sAmrAjya ApuM. kahe, kahe, he mahApurUSa ! he purUSaSa tamane zuM ApuM ? tamArI zI IcchA che?" saMgamanI ATalI badhI vAkacAturyatA chatAM e mahApurUSa tA dhyAnamAM ja magna rahyA. A dAvamAM paNa niSphaLa javAthI saMgame chellAmAM chelle eka prayatna karI jevA IcchA karI ke je prayatnathI game tevA paNa calAyamAna thaI jAya. e prayatnathI duniyAmAM ghaNuM kAma thayAM haze ne kaMIka kAryo e upAyathI siddha, thAya che. te dAva athavA te prayatna te A ja ! saMgame mane hara devakumArIo utpanna karI temane AjJA karI: "bALAo! jAva ! A dhyAnamAM eka citta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ viDaMbanA. (65) vALA purUSane dhyAnabhraSTa kare. enI AgaLa saMgIta, nATAraMga, hAvabhAva, bhUbhaMga vagere tamArI caturAIthI enuM mana vaza kare. ene kAmadevane sevaka banAvo. zarIranI aneka ceSTAo, bhAve enI AgaLa pragaTa karI enuM mana lebhA. kAmadevane utpanna karanArI Sa hatuo utpanna karI tamArI kaLA tame sArthaka kare ! jAo, mArI AjJA siddha karI mane pAchI soMpe " devabALAo saMgamanI AjJA pAmIne e mahApurUSanI AgaLa AvI. eka sAthe kAmadevanI SaDu jatuo utpanna karI, saMgIta, nATAraMbha zarU karyuM. e hAvabhAve, e bhUprakSepa, e abhinaye, strIonI kaLAothI pUrNa hatAM. temAMya A devabALAo ! emanA saMdaryamAM, ramaNIya abhinamAM, hAvabhAvabharyA vilAsa sarveca apUrva hatAM. e devabALAoe pUrve aneka trASimaharSionAM tapa potAnI kaLAmAM lebhAvI bhaMga karyA hatAM, aneka maharSione pitAnA saMdaryamAM lubdha banAvI kAmadevanA sevaka banAvyA hatA. are ! eka hADa-mAMsa ane maLa-mUtranI bharelI chatAM uparathI suMdara dekhAtI manuSa-strInA hAvabhAmAM samartho paNa gabaDI paDyA che te pachI zuddha ane divya aMgavALI, haMmeza navIna yauvanavALI devabALAenA vilAsa AgaLa purUSa TakI zake ? e mahApurUSanuM dhyAna bhaMga karavAne devabALAoe pitAnA vilAso cheDI mUkyA, kAmadevane utpanna karanArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIra ane zreNika dareka sAdhana khaDAM karyo, aneka mIThAM vacanathI, aMganI ceSTAothI emane alAyamAna karavAne potAnI sarva zaktio khacI nAkhI. keI divya svaravaDe aneka rAgarAgaNIo gAvA lAgI, kaI mRdaMga, vAjiMtra, capaTI, tAla Adi bajAvavA lAgI, keI AkAza ane pRthvImAM uchaLatI aneka hAvabhAva ane daSTibhAva batAvatI nRtya karavA lAgI, kaI aMgamaroDathI kaMcukInA baMdhane teDatI ane bhujAenA abhinaye batAvatI hadayapradezane pragaTa karavA lAgI, keI nAbhImaMDaLane batAvatI te kaI ane anya daDha AliMgana karavAvaDe lebhAvavA lAgI, keI pitAnA uttarIya vastrane khelAyamAna karatI nitaMba pradeze batAvavA lAgI, koI potAnA puSTa stanavALA vakSasthaLane vAraMvAra batAvavA lAgI, keTalIka emane miSTa vacanathI lebhAvavA lAgI: "he narazreSTha! cAlI calAvI ame tamArI AgaLa premanI bhikSA mAgavA AvIe chIe te zA mATe upekSA kare che. amArA jevI suMdarIo moTA bhAgye ja maLe che te amAro svIkAra zA mATe karatA nathI?" - "are muni ! AvuM tapa karavAnuM phaLa paNa suMdarIone samAgama ja che, ane te phaLa ApavAne ame svargamAMthI ahIM AvyA chIe te amArI sAthe bhega bhegavI A jIvananI sArthakatA kare. are juo ! juo! kAmadeva amane pIDI rahyo che. he mahApurUSa! enAthI amArI rakSA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ viDaLanA. ( 10 ) "" karo ! rakSA karA ! " chatAM e mahApurUSa te dhyAnamAM ja magna rahyA. " are parApakArasika ! kaMi nahi te amArI upara upakAra karavAnI khAtara amane svIkArA ! A kAmarAjanI pIDA thakI khacAvA ! amArA aMtaramAM madananI javALAo pragaTI rahI che tene zAMta kare ! amArI upara upakAra karA ! tamArA jevA sujJa purUSane ame vizeSa zu kahIe ?" " zAmATe tame amArI sAme najara paNa karatA nathI ? are! ATalA najIvA upakAra karavA jeTalI tamArA hRdayamAM udAratA nathI, te jagata upara upakAra tame zI rIte karI zakaze| ? he prANanAtha ! tamArI kaDhAratA cheADI dyo. madhura smita karI amane Aligana ApI amArA maneAratha pUrI dyo. ! " e asAonA hAvabhAva, vilAsA, cATu vacana, saMgItAdika sarva kai ceSTAo e mahApurUSanI AgaLa vyartha gai. Akhare nirAza thaI te pAchI phrI. *kata eka ja rAtrimAM evI rIte e saMgamadeve vIza cATA upasarga kayo, chatAM paNa A mahAtmAnA dhyAnane skhalita karI zakayA nahi tyAre eNe vicAra karyAM. "khare ! mA koI ajaba zaktivALA hAvAthI mArA badhA parizrama vyartha thayA. have pratijJAbhraSTa thaine huM chuM mAM lai svamAM jAuM ? have tA bhale enI sAthe ja rahuM ne koipaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (68 ) mahAvIra ane zreNiya. chaLa meLavIne e munine AAza pamADuM teA ja mArI pratijJA saphaLa thAya. anyathA bIjA devatAone huM zuM sukha atAvuM ? " prAtaHkALa thatAM prabhue--e mahApurUSe tyAMthI AgaLa cAlavA mAMDyu, pelA saMgama sura paNa emanI pAchaLa rahyo. cha mAsapayata emanI pAchaLa karyA paNa e mahApurUSanA pariNAma bhagna karI zakayeA nahi. enA sarvAM prayatno thaya gayA. " are cha-cha mAsa ta devaleAkanA anupama sukha cheDI. A mahApurUSane bhraSTa karavA enI pAchaLa bhamyA, paNa e mahApurUSa jarApaNu kSeAbha pAmyA nahi ne hajI hu lAMmA samayaparyaMta upadrava karU chatAM e khacIta peAtAnA dhyAnathI calita thaze nahi. parvatane tADavAmAM hAthI jema niSphaLa thAya tema mArA badhA prayatnA Amane viSe niSphaLa thayA. " te pachI manamAM lajajA pAmatA, pratijJAbhraSTa thayelA teM saMgama sura malina murkha elye: " huM mahAtman ! zakrendre sudharmA sabhAmAM samasta devA AgaLa jevI tamArI prazaMsA karI hatI tevA ja advitIya zaktivALA tame che. temanA vacana upara zraddhA nahi karIne meM tamane upadrava karyo te mATe huM kSamAnidhAna ! mArA aparAdha kSamA karo. tame satya pratijJAvALA che.. huM bhraSTapratijJa chuM. meM ApanI kAInA karI te sArUM karyuM nathI, Apane upasarga karavA cheADI dai huM have svarga lAkamAM jAuM chuM. tame sukhapUrvaka AhAra-pANI grahaNu kA. cha-cha mAsapata Apane zuddha AhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimanA. ( 6 ) pANI na maLyAM te mArI ja zaktinA prabhAva hatA. havethI Apa bhikSA mATe nagaramAM jAo ane nirdoSa evI bhikSAne grahaNa kare.. ' e mahApurUSane praNAma karI saMgama milana mukhe pazcAttApa karatA iMdrapurI tarapha cAlyeA. nirAza thaI ene jatA joi e mahApurUSanI AMkhamAMthI dayAnAM AMsu paDayAM. ATaATalI viDaMbanA karanArA tarapha paNa e leAkeAttara purUSanI dayAbharI ja vRSTi hatI. " are gariba bicArA ! cha-cha mAsapa ta aNe mArI sevA karI chatAM mArAthI ene te kAMi lAbha prApta na thayA. "" paNa ATale badhA vakhata mahIM sudharmAM sabhAmAM zuM ? cha--che mAsapaMta A mahApurUSanI thatI kadanA zakrendra peAtAnI sabhAmAM besI jJAnathI joyA karatA hatA paNa tha karI zake ? e devaleAkanA gAna, tAna, saMgIta, aMgarAga adhuM narama paDI gayuM. iMdrasahita devatAe manamAM khedya dhAraNa karatA samaya pasAra karavA lAgyA. zakedra tA bhAre gamagIna thaI gayA. ' are! A mahApurUSanI kada nAnuM mULa kAraNa huM chuM. meM jyAre emanI prazaMsA karI tyAre ja A adhama kopAyamAna thayeA. " zakeH duHkhI duHkhI thai gayA. bhagavAnanu du:kha jotAM jotAM emaNe cha mAsa zekramAM ja nimana karyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ (70) mahAvIra ane zreNika Akhare cha-cha mAsane aMte pelo pratijJAbraNa, zyAma mukhavala saMgama sudhama sabhAmAM AvI pahoMce. saMgamane joI iMdra atireSTAtura thaI sarve devatAone kahyuM: "are! A pApI che, karmacaMDALa che. enuM mukhapaNa jevA gya nathI. eNe A mahApurUSane viDaMbanA pamADI mAre mATe aparAdha karyo che. ene devalokamAMthI bahAra kADhe." ema kahIne zake je eka lAta mArI, jethI idranA subhaToe tene devasabhAmAMthI bahAra kADhyo. sarva devatAo eno tiraskAra karavA lAgyA, devatAonI strIo hAthanA karakaDA maraDI Akroza karavA lAgI, keTalAka enuM hAsya karavA lAgyA. | sarvenA tiraskArane sahana kare te deva pAnaka nAmanA vimAnamAM besI tyAMthI merUparvatanI cUlikA upara gaye. enI strIo paNa IMdranI AjJA pAmIne enI pAchaLa gaI pitAnuM bAkI raheluM eka sAgaropamanuM AyuSya tyAM ja pUrNa karI karelA azubhakarmonAM phela bhegavavAne anyagatimAM te cAlyo jaze. saMgama abhavi hovAthI A mahApurUSanAM darzana thavA chatAM paNa ene kaMI lAbha thaye nahi, jethI ja e mahApurUSanI AMkhamAMthI azrunAM biMduo TapakayAM hatAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 10 mu * azaraNanA zaraNu (C ahA ! A mAnavabhavamAM mAre sukhanI zI kamInA che? dhana, daulata, AbarU, ijjata, vaibhava, ThakurAi sa kaMi Aje mane prApta thayAM che. srI, putra, nAkara, cAkara, kuTuMba parivAranI paNa kayAM nyUnatA che? AvA saMsAranA sukhAnA upabhAga karatAM pANInA pravAhanI mAphaka jIMdagI cAlI gai. cuvAnI gaI ne vRddhAvasthAnAM AmaMtraNa paNa AvI gayA. dIrghakAlapa ta mAnavabhavanu sukha bhegayu. e madhA kAnA prabhAva che ? pUrve karelA sukatAne. pUrve koi mAru puNya karelu tenA phaLa tarIke A bhavamAM soMpUrNa sukha bhAgaLyuM; paNa have AvatA bhavane mATe zuM? pUrvanuM puNya teA khalAsa thavA AvyuM, mATe have mAre jAgRta thavu joie. hajI paNa avakAza che te sagAMsaMbaMdhI vagerenI anujJA meLavI huM kAI mATuM tapa karU ke jethI AvatA savamAM paNa mane saMpUrNa sukha maLe." ityAdika vicAra karatA eka gRhastha purUSa pAtAnI zayyAmAM paDyo paDyo mATA prabhAtanA vicAramAM-uMDA vicAramAM garaka hatA. traNa prahara rAtrI vahI gai hatI, caturtha prahara paNa pUrA thavAnI taiyArImAM hatA. evA samayamAM vidyAcalanI taLeTImAM AvelA khIlela nAmanA gAmamAM pUraNa nAme eka saMpUrNa sukhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ (72) mahAvIra ane zreNika. gRhasthane bhavitavyatA mege saMsAranA saMpUrNa sukhamAM chatAM tene AvA vicAra AvyA. eTale prAta:kAle pitAne parivAra ekaThe karI, emane samajAvI, anujJA meLavI, potAnA putrane pitAnA pade sthApana karI pUraNa nAmane gRhastha tApasI dIkSA laI tApasa thaIne utkRSTa tapa karavA lAgyA. 1. pita praNAma jAtino tApasa thaye. teNe bhikSA levA mATe cAra paDavALuM kASTanuM pAtra grahaNa karyuM. jyArathI te tApasa thaye tyArathI niraMtara chaThTha--chaThThanI tapasyA karavA lAgyA. pAraNAne divase te pelA pAtramAM bhikSA grahaNa karI, pahelA paDamAM paDelI bhikSA musApharone ApatA, bIjA paDamAM paDelI bhikSA kAgaDA vagere pakSIone Apate, trIjA paDamAM AvelI bhikSA jalacara jene Apate ne cethA paDavALI bhikSA rAgadveSarahita pite khAto hato. bAra-bAra varSa paryata e pramANe tapa karI chevaTe bibhela gAmanI IzAna dizAe teNe aNuzaNa grahaNa karyuM. eka mAsanuM aNuzaNa pALI e puraNa tApasa bALapathI mRtyu pAmI bhuvanapatinikAyanA asurakumAranikAyanI dakSiNa dizAe camaracaMcA nagarImAM eka sAgaropamanA AyuSyavALe mahAsamartha camare thayo. utpanna thatAMnI sAthe avadhijJAnarUpa netrathI eNe bIjAM bhuvane jovA mAMDyAM. 1 sarvane praNAma karavA e ja mukhya dharma che jeno e tApasa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ akSarabhunA zaraNa. ( 73 ) anukrame eNe urdhva bhAge STi karo tA sudha patine joyA. e saudharmAvata sa nAmanA vimAnamAM sudharmA sabhAmAM beThelA zakrendrane joi krodha karatA camaredra khADhyA. " Ahu! A kANa durAtmAdeva mArA mastaka upara paga rAkhIne vilAsa kare che. "7 enA sAmAnika vagere devatAe mastakapura ajalI joDIne khelyA. svAmI ! mahA parAkramI ane pracaMDa zakitavALA sAdhama kalpanA e IMdra che. " sAmAnika devatAonAM A pramANenAM vacana sAMbhaLI camarendra adhika krodha karatA AA. " are ! chu mArA karatAM te adhika zaktivALA che ? tame mArI zakitane jANutA nathI mATe enAM vakhANa karI che. huM e sAdhama patine zikSA karI mArU khaLa tamAne khatAvIza. "" {" prabhu ! zAmATe mithyA ga karA che? anAdi kALanA AvA niyama cAlyA Ave che. A gAdI upara ApanA jevA kaIka camarendro bhUtakALamAM thai gayA ne bhaviSya kALamAM thaze. sarvanI Ama ja vyavasthA hAya che. camarendro karatAM zaphrenjho adhika parAkramavALA ane pracaMDa zAsanavALA che, chatAM Apane gaLe e vAta kema utaratI nathI ? " "are ! A tame zuM khele che? mArA sevako thai enI prazaMsA karI che? tamane eNe lalacAvyA te nathI ne ? " asurapati AlyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ja). mahAvIra ane zreNire. evuM kadApi banyuM che ke banI zake? Apane e khAlI khyAla che. ame te je satya vastu che te ja Apane kahI che. Apa tema chatAM je zakrendra pratye virodha karI tephAna karaze te hasIne pAtra thaze." sAmAmika devatAoe kahyuM. ' "e ja tamArI bhayaMkara bhUla che. sUryane udaya thatAM khajuo kayAM sudhI TakI zake che? kadi kAgaDe hAthInI pITha upara besI gaye ethI kAMI mahArathI thaI zakate. nathI. e madonmatta atyArasudhI nirvidane rahyo paNa have mAre krodha thatAM te rahI zakaze nahi samajyA?" are mahArAja ! emanAM teja, saubhAgya, saMpatti, samRddhi ane parAkrama tamArAthI ghaNA adhika che. pUrvabhavanA koI agaNita upArjana karelA mahAna puNyathI sudhamAM nAme prathama devakanA te pati thayelA che. tame tamArA puNya pramANe amArA svAmI thayA cho te e puNyathI prApta thayelA vaibhavemAM tamAre IrSyA nahiM karavI joIe. tema chatAM kadAca emanI sAme tame koI paNa prayatna karazo te meghanI AgaLa aSTApadanI jema tamArA ja adha:patanane mATe thaze; mATe he devendra ! zAMta thAo, zAMta thAo. amArAthI thatA vividha vinedo joI vilAsamAM- nATake jovAmAM tamAre kAla nirgamana karo." pradhAna devatAoe samajAvavA prayatna karyo che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ aAraNanA zaraNa. (5) nahi, kadi nahi, huM e adhama surendrane have sahana karI zakIza nahi. tame bItA che te tame ahityAM ja rahe. huM ekalo enI sAthe yuddha karavA jaIza. eka nimeSamAtramAM ene jItI laIza. sura ke asurane te ke huM eka ja Idra hai joIe. eka myAnamAM be khaDjha rahI zake ja nahi." krodhathI rakta netra karatAM pracaMDa kAyAdhArI amarendra vIrahAka vagADato ne hAthathI hAtha Amabate pitAnA siMhAsanathI ekadama ubhuM thaI gaye. tarataja te pitAnI AyudhazALAmAM gaye. eka meTa mugaLa grahaNa karI tene uMce, nIce, ADe traNa vAra pheravyA. mahAravarUpavAna ane atula baLavA camarendra caraNanA AghAtathI pRthvIne pheDito pote ekale potAnI rAjadhAnImAMthI sudharmapatine jItavAne nIkaLe. jatA evA camarapatine asurakumArIo zUravIra dhArIne kAmanAthI jevA lAgI, anya devatAo kautukabharI najare jovA lAgyA. sAmAjika devatAoe anna dhArIne camaranI upekSA karI e camarapati camacaMcA nagarImAMthI nIkaLe. asurakumAranikAyanI dakSiNa dizAmAM AvelI amara caMcA nagarane e adhipati amareMdra, bhujAonA baLathI garvita thayele ane bIjAnA parAkramane nahi jANato, hitakArI sAmAjika devatAonI salAhanI avagaNanA karate zaka sAthe yuddha karavAne nIkaLe. mArgamAM pitAnA pUrvanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 76 ) mahAvIra ane zreNi kAi zubha kavaze ane zubha vicAra AvyA. " are ! A mArA sAmAjika devatAo mArUM ahita karanArA teA nathI, temaja emane asatya khelavAnuM paNa kAMI kAraNu nathI. mAnA ke teo kahe che tevI rIte zakra kadAca mArA karatAM adhika baLavAna hoya, te pachI tenAthI parAjaya pAmelA mAre kAne zaraNe javuM? kAraNa ke kAryanI gati tA viSama hAya che; mATe enA karatAM adhika parAkramInu zaraNa lei enI sAme yuddha karavA jAuM, " ema vicArI camarapatie peAtAnA jJAnarUpI cakSuthI evA samatha purUSanu avaleAkana karavA mAMDyu. "" kharAkhara A ja samaye prabhu saMgamasuranA gamana pUchI vihAra karatA ne jagatanI bhUmine pAvana karatA susumArapura nAmanA nagaramAM padhAryA hatA. tyAM azokavATikAmAM azeka vRkSanI nIce kAussagga mudrAe ubhelA e narazreSThane camarapatie joyA. tarataja kSaNamAtramAM te mahApurUSa pAse AvI, peAtAnA hathiyAra dUra mUkI, traNa pradikSaNA karI namyA. emanI stuti karI. "huM bhagavana! huM narazreSTha ! Aje tamArU zaraNu aMgIkAra karI mahAduya evA zakrapati sAthe yuddha karavA jAuM chuM. huM purUSottama ! te game tevA kavacadhArI ane baLavAna haze te paNa tamArA prabhAvathI huM ene kSaNamAtramAM jItI laiza; kAraNa ke e ahaMkArathI madyAnmatta thayeleA mArA mastaka upara paga rAkhIne raheaA hAvAthI mArA cittamAM bahu pIDA thAya che. mATe kAM tA huM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ azaraNanA zaraNa. (77) nahi athavA e nahi. ApanA prabhAvathI mAro vijaya thAo! athavA enAthI mane ApanuM zaraNa thAo !" e pramANe e narazrejhanI stuti karI pitAnAM Ayudha vagere sajI laIne IzAna dizAmAM AvyuM. vekiya samughAtathI pitAnuM eka lAkha jejana pramANa zarIra racI te badhA vizvane kSobha utpanna karavA lAgyo. zyAmakAMtivALuM e mahA pracaMDa zarIra jANe naMdIzvara dvIpane jaMgama aMjanagiri hoya tevuM dekhAvA lAgyuM. e pracaMDa zarIra kharekhara bhayaMkara hatuM. enA vakSasthaLathI sUryamaMDaLa AcchAdita thaI gayuM. bhujaenA AzleTanathI graha, nakSatra ane tArA kharI paDavA lAgyA. evA ati lAMbA jAnuparyatanI cUlikAnA agrabhAgane aDatA hovAthI Azcarya upajAvatA hatA. atyAre kodhathI dhamadhamatAM enAM badhAM aMgopAMga jagatane bhayaMkara hatAM. e bhayaMkara zarIradhArI amarAsura badhA brahmAMDane haca. macAvate, vyaMtarone bIvarAvata, tiSka dene trAsa utpanna karate, sudharmapati tarapha vegathI cAle. te kSaNa mAtramAM sUrya-caMdranA maMDaLanuM ullaMghana karI zakramaMDaLamAM AvI pahoMce. A bhayaMkara svarUpadhArI mahAmUrtine akasamAta vegathI dhasI AvatI joI kilivaSa devatAo bhayanA mAryA bicArA saMtAI gayA, Aliyegika devatAo A ugra rUpadhArI mUrtine joI DarathI nAzabhAga karavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (78) mahAvIra ane zreNika lAgyA, zakrapatinuM sainya ane senApatio te ene joI palAyana karI gayA, sema, yama, varUNa, kubera Adi digapALe paNa nAzabhAga karatA saMtAvAnI jagyA zodhavA lAgyA. zadezanA AtmarakSaka devatAo ke chaDIdAra devatAo kaI paNa A asuranA vegane aTakAvI zakyA nahi. ene jotAM ja bicArA bhayanA mAya DaghAI ja gayA. bIjA trAyaaiMzata devatAo are A koNa? ahIM kema Avyo?" ema bolatA camarapatine joI vismaya pAmI gayA-AzcaryamAM UbhAI gayA. iMdranI samAna ezvarya zakitavALA IdrinA sAmAjika devatAo A bhayaMkara mUrtine joI Ayudho saMbhALavA lAgyA. ene javAba ApavAne, ene garva utAravAne taiyAra thaI gayA. e sAmAjika devatAoe kepathI joyele camarapati vegathI sudharmA sabhAmAM dhasI AvI eka paga pRthvI-vedikA upara sthApana karI bIje caraNa sudharmA sabhAmAM mu. pitAnA muddagAra nAmanA AyudhavaDe IkIlane traNa vAra tADana karI bhayaMkara bhraguTI caDAvI krodhathI dhamadhamate amara che . "he IMdraAvA khuzAmatIyA devatAonI sebatamAM paDI mArI zakitane nahi jANo adyApi tuM mArA mAthA upara caraNa rAkhI rahyo che, paNa have huM tane mArAthI paNa nIce pADI daIza-tAre garva badhe utArI daIza." . jemaNe prathama keIvAra AvuM kaThera vacana sAMbhaLyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ azaraNunA zaraNuM : ( 9) nahotuM, evA zazIkArInI hAka jemakezarIsiMha sAMbhaLe tema sAMbhaLI hasyA. "are tuM keNu?" vismaya pAmyA. huM keNu? zuM mane nathI oLakhate? mArA bAhubaLathI hamaNAM ja tane oLakhANa ApuM chuM. A thamaracaMcA nagarInA svAmI amarapati, vizvane viSe asahya parAkramavALA mane tuM kyAMthI jANe? parvata upara kAgaDAnI jema tuM ahiM ghaNA kALathI rahyo che. AvA mAkhaNayAothI tuM bheLavAI gayA che paNa je have ke tArA zuM hAla thAya che.?" camarapatie bhayaMkara parigha Ayudha iMdranA upara ugAmyuM. jJAnarUpa netrathI A camareMdrane jANa krodhathI dhamadhamatA zaka belyA. "are camara ! tuM nAsI jA ! nAsI jA ! mUkha A tane zuM sUjhayuM? cAlIcalAvI kALanA mukhamAM paDavA Avyo? hajI te hamaNuM ja utpanna thaye che, devatAnAM sukha bhogavI eTalAmAM zuM tuM kaMTALI gaye? te le tArI uddhatAIne badale !" sahamapatie tarataja braguTI caDAvI vaja hAthamAM lIdhuM. e sohamapatinI kredhathI dhamadhamatI bhayaMkara AkRti, agninI javALAo pragaTAvatuM e vaja jotAM ja camara DaghAI gaye. pralayakALanA agni samuM e vajI zake amara upara choDyuM. samasta devatAone trAsa utpanna karatuM vaja pelA camarapati tarapha doDayuM. e vajana jevAne paNa asamartha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ (80) mahAvIra ane zreNika. amarAsura taDataDa zabda karatuM, agni varasAvatuM vajane AvatuM jotAM ja bhayathI vyAkula thayele adhomukhavAle thaI gaye, ane tatkAla citrathI camarImRga bhAge tema tyAMthI palAyana karavAne pAchA pharate e mahApurUSane zaraNe AvavAnI IcchAthI tyAMthI bhAgye. ene bhayathI bhAgato joI devatAo enuM upahAsya karavA lAgyA. mahApracaMDa deha dhAraNa karIne Avyo hato paNa nAsatA samaye laghudeha dhAraNa karI tvarAthI nAsavA lAgyA. vaja enI pAchaLa paDyuM. AgaLa bhayathI nAsabhAga karatA camaranI pAchaLa vA agninA taNakhA kheravatuM camarane pakaDavAne dhaNyuM. vajI choDyA pachI sahamapatine ekadama vicAra thayo. "keIpaNa asuranI ahIM sudhI AvavAnI potAnI zakti nathI, chatAM A asura ahiM sudhI Avyo tethI kadAca kaI koI samartha purUSanuM zaraNa laIne AvyuM haze." IMdra avadhijJAnarUpI netrathI joyuM te jaNAyuM ke "camara A mahApurUSanuM zaraNa laIne AvyuM haze ne pAche emane ja zaraNe gaya che. are ! huM mAryo gayo. khacita mArUM vajI e mahApurUSane aDacaNa karaze." tarataja iMdra vegathI vajane pakaDavAne vajIne mAge dhasyo. AkAzamAMthI eka bIjAne pakaDavAne vegathI adhebhAge cAlyA. AgaLa camare, tene pakaDavAne pAchaLa paDeluM vajI, ane tene pakaDavAne vegathI dhasyA Ava te sohamapati! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ azaraNanA zaraNa. (81) vaja jevuM camaredranI samIpamAM AvI pahoMcyuM ane jevuM tenA upara ghA karavA jAya che tevAmAM te camarapati kuMthuMAnuM zarIra dhAraNa karI pelA mahApurUSanA be caraNanI vacamAM bharAI gaye. vajI e mahApurUSanA caraNathI cAra tasu cheTuM rahyuM eTalAmAM sarpane vAdI pakaDe tema che te vajAne muSTithI pakaDI lIdhuM. e mahApurUSane traNa pradakSiNA daI vaMdana karI stuti karI. "he svAmI! A uddhata camareMdra ApanA prabhAvathI mAro parAbhava karavA devaleka sudhI AvyuM hatuM, te mArA jANavAmAM nahotuM, jethI meM enI pAchaLa vA choDayuM e mAre aparAdha he mahApurUSa kSamaje." ema kahI IzAna dizAe jaI pitAne raSa utAravAne vAmacaraNa traNa vAra bhUmi upara pachADyo. te pachI camara pAse AvI zakeMdra bolyA: "huM camara ! tuM A bhagavaMtanA zaraNe AvyuM te bahu sAruM karyuM, ane tethI vera tajIne meM tane choDI dIdho che. have tuM khuzIthI pAche tArI camacaMcA nagarImAM jaI tArI samRddhine bhegava." camarane AzvAsana ApI, e mahApurUSane namana-vaMdana karI IMdra potAne sthAnake gayA. sUryAsta thatAM jema ghuvaDa pitAnI guphAmAMthI bahAra nIkaLe tema camareMdra te mahApurUSanA be caraNamAMthI bahAra nIkaLe, ane e naSTane namI emanI stuti karavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82). mahAvIra ane zreNika lAge "he bhagavan! tamAruM zaraNuM prANIone kevuM amegha sukha ApanArUM che, e te pratyakSa anubhava thAya tyAre ja samajAya che. khacIta tame azaraNanA zaraNu cho. jagatamAM te kaSAyothI bharelA samartha purUSe paNa nirAdhAra che. e nirAdhAranA tame AdhAra che. tamAre zaraNa AvatAM A saMsAthI mukta thavAya te pachI AvAM tuccha phaLano te zuM hisAba che? he svAmI! pUrve ajJAnatAthI meM bALatapa karyuM hatuM, tethI ja A ajJAnatArUpa asuredrapaNAnuM phaLa mane maLyuM ane e ajJAnatAthI ja Ave anarthakArI prayatna meM Adaryo hato ke jethI mane pitAne ja emAM geralAbha thaye ne Apane zaraNe AvyA te ja salAmata rahyo. je pUrva bhave ja tamAruM zaraNa aMgIkAra karIne tapa, japa, dhyAna vagere kriyAo karI hatI te acudra ke ahamiMdapaNAnI samRddhi mane maLI hota, athavA te ApanA zaraNathI makSanI anaMta lakSmI maLe che te A Rddhi te koNa mAtra che?" e mahApurUSanI bhaktipUrvaka stavanA karI, namI asuredra pitAnI rAjadhAnI camacaMcA nagarImAM AvyA. parAjyavaDe lajAthI adhomukhavALo camareMdra siMhAsana upara beThe, paNa atyAre enAmAM utsAha nahetA, harSa nahote, pUrvanAM e teja, gaurava, prajA sarve kaMI atyAre harAI gayAM hatAM. enA sAmAjika devatAe amareMdranuM svAgata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAraNanA zaraNu. (83) pUchavAne AvyA. "he svAmI! ame tamane satya vAta kahI hatI paNa tamArA dhyAnamAM AvI nahi." temanA javAbamAM camarapati beH "are de ! tame madhyasthapaNe zakeMdrane je varNavyuM hatuM te ja te che, paNa ajJatAthI e vAta mArA samajavAmAM AvI nahi. huM enI sabhAmAM je gaye ke tarata ja krodhathI idra mArI upara vaja cheDI dIdhuM. enAthI bhaya pAmI Aje mRtyu lekanI bhUmine pAvana karI rahelA traNe jagatane pUjavA yogya bhagavaMtane zaraNe gayo, te ja huM jIvate rahyA, ne I mane choDI dIdho jethI huM ahiM Avyo chuM. te cAlo! ApaNe badhA e mahApurUSa AgaLa bhaktithI saMgIta karI vaMdI namaskAra karIe ApaNe harSa, AnaMda pragaTapaNe vyakta karIe." te pachI camareMdra pitAnA parivAra sahita e mahApurUSane vaMdana karavAne AvyuM. bhakitathI bhagavAnane vArI emanI AgaLa saMgIta karavA mAMDayuM. camara bhagavaMta AgaLa pitAnI mahAzakti vyakta karI saMgIta karI parivAra sahita pitAnI nagarI tarapha cAlyA gaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 11 muM. vaizabImAM. vihAra karatA karatA e mahApurUSa kauzaMbI nagarImAM AvyA. tyAM emaNe e abhigraha dhAraNa karyo ke "koI satI ane suMdara rAjakumArI chatAM dAsIpaNAne pAmelI hoya, tenA pagamAM loDhAnI beDI paDI hoya, mAthuM muMDana karAveluM hoya, traNa divasanA upavAsavALI hoya, eka paga umarAnI bahAra ane bIjo paga aMdara rAkhIne ubhI heya, raDatI hoya, AMkhamAM azru hoya evI sthitimAM te rAjakumArI mane je aDada vahorAve te mATe pAraNuM karavuM anyathA tyAM sudhI mAre upavAsa che." A kaThaNa abhigraha laIne e mahApurUSa pratidivasa bhikSA samaye bhikSAne mATe nagaramAM uccanIca gRha pharatA, paraMtu A duSkara abhigraha hovAthI leke aneka prakAranAM uttama bhejana A mahApurUSane vaherAvatA paNa te lIdhA vagara ja te pAchA pharatA hatA. pratidivasa A pramANe thatuM hovAthI leke pitAnA AtmAnI niMdA karavA lAgyA. "are A mahApurUSa zAmATe bhikSA letA nathI? ApaNe divasamAM keTalIvAra kukSibhari karIe chIe tyAre A mahAtmA bhikSA vagara, annapANuM vagara tADha-tApa sahana karatA divaso nirgamana kare che. pratidivasa bhikSA vagara A mahAtmAne joI nagaranA lekane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ mane emaja cAra ane allA tarapha kobImA. (85) bahu ja kheda thaye. "kharekhara zuM bhAvI nirmANa thayuM haze ? kAMI samajAtuM nathI." A ja pramANe bhikSA mATe nagaramAM pharatAM pharatAM e mahAtmAne emaja cAra mAsanAM vahANAM vahe gayAM chatAM paNa bAvIza parISaha sahana karatA ane aplAnapaNe te nagaramAM zikSAne mATe hamezAM pharatA hatA. eka divasa e naraNa gocarIne mATe pharatAM rAjAnA sugupta nAmanA maMtrIne gRhe gayA. A mahAna purUSane pitAnuM garIba AMgaNuM pAvana karatAM joI mahA amAtyanI naMdA nAmanI patnI parama suzIla. ane guNavatI hatI te ekadama harSathI bahAra deDI AvI. "bhagavan! padhAre! padhAre! mAruM raMkanuM AMgaNuM pAvana karo! nirdoSa bhikSA Apa pUjya grahaNa kare!" vinayathI bhaktiyukta vacane belatI naMdA bhagavAnane uttama padArtho viharAvavA lAgI; paNa bhagavAnane abhigraha hovAthI kaMI paNa lIdhA vagara tyAMthI pAchA pharyA. bhikSA lIdhA vagara A narapreka cAlyA gayA jANa naMdA AnaMda rahita maMda hRdayavALI thaI gaI. ene pArAvAra kheda thayo. "are huM abhAgaNuM chuM. mane dhikkAra che! bhAgavAna mAre gherathI pAchA pharyA. hA!mArA kyA pApa udaya AvyA ke jethI mAre manoratha Aje pUrNa thaye nahi !" valopAta karatI naMdA raDI pI.enI AMkhamAMthI azruo TapakavA lAgyAM. naMdAne pArAvAra kheda karatI joI tenI dAsI belI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (86) mahAvIra ane zreNika. " AI sAhema ! zA mATe kheda kareA che ? A devarSi Aje ja AvI rIte cAlyA gayA che ema nathI; paraMtu dararoja te nagaramAM bhikSAne mATe kare che kharA paNa evI rIte bhikSA lIdhA vagara ja dareka ThekANethI cAlyA jAya che. "" dAsInAM vacana sAMbhaLI azrapu netravALI naMdA dAsInI sAme joi rahIM. " zA mATe bhagavAna bhikSA nahi letA hAya ? emaNe kaiMka paNa abhigraha dhAraNa karelA haze; anyathA bIjI te| e mahApurUSane zuM kAraNa hoya ? " naMdA belI. ,, " game te kAraNa hAya, paNu Aja lagabhaga cAra-cAra mAsa thayAM huM e mahApurUSane AvI ja rIte AhArapANI vagaranA jouM chuM." dAsI nadAnA javAkhamAM melI. " cAra-cAra mAsa AhArapANI vagara! Aya mA! naMdA atyata zAka karatI raDI paDI. e zeAkasAgaramAM magna thayelI naMdAne bahu samaya thaye nahi eTalAmAM suzupta matrI gRhe rAjakArya thI paravArIne AvI pahoMcyA. zAkamAM nimagna thayelI potAnI patnIne joi pradhAna melyo. " prace ! clAja kema udvigna cittavALI dekhAya che? zuM mArA kaMi aparAdha thayA che ? athavA teA kAie tArI AjJA utthApI che ? je hAya te kahe. tArI udAsInatAnu kAraNa zuM che ? " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kauzaMbImAM. (87) svAmI! keIe mArI AjJA virodhI nathI temaja tamAro paNa aparAdha thaye nathI, paNa Aje ApaNe ghera bhagavAna padhAryA emane huM pAraNuM karAvI zakI nahi tethI mane kheda thAya che." naMdAe pitAnA zokanuM kAraNa pati AgaLa vyakta karyuM. e arasAmAM paTTarANInI vijayA nAmanI chaDIdAra strI tyAM AvI hatI te A vArtAlApa sAMbhaLavA lAgI. paNa devI ! ema banavAnuM kAraNa? zA mATe e bhagavAne ApaNe gherathI zikSA grahaNa na karI? zuM AhArapANInI jogavAI nahotI ke bIjuM kAMI kAraNa hatuM?" sugupta maMtrIe patnIne pUchyuM. "Aje Ama banyuM che ema nathI kAMI. e mahApurUSa cAra-cAra mAsa thayAM ApaNuM nagarImAM bhikSAne samaye AhArane mATe phare che, paNa lIdhA vagara cAlyA jAya che. koI paNa prakArane emane apUrva abhigraha have joIe ke cAra-cAra mAsa vahI gayA chatAM e abhigraha pUrNa thatuM nathI. cAracAra mAsa thayAM e mahApurUSa annapANu vagara ne ApaNe di ugye keThA sudhI kAMsyA karIye! hA ! kahezo jarI A vAta sAMbhaLI kene kheda na thAya!" naMdAe patine kahyuM. "cAra-cAra mAsa thayA bhikSA vagara e mahApurUSa rahyA che ne huM te kAMI jANatuM nathI. te Aje kahyuM te ThIka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ (88), mahAvIra ane zreNika - "he mahAmaMtrI ! tame kaI paNa rIte emane. abhigraha na jANI zake te bIjAnA cittane oLakhanArI tamArI buddhi zuM kAmanI che? kaI paNa rIte e mahApurUSane abhigraha pUrNa thAya, ApaNA mane ratha saphaLa thAya." priyA ! emane abhigraha jevI rIte jANaze te prakAre jANavAne huM prAta:kALathI prayatna karIza. tuM nizcita rahe. " pradhAna sugupta patnIne dilAso Ape. kAzIbIpati zatAnika rAjAnI paTTarANI mRgAvatIne ane naMdAne sakhIpaNuM hovAthI A samaye paTTarANIe kAryaprasaMge viyAne naMdA pAse mokalelI. te vijyA maMtrI ane maMtrI-patnInI upara pramANenI vAtacIta sAMbhaLI pitAnuM kArya karI pitAnI bAI pAse cAlI gaI, ane A patipatnIne saMvAda pitAnI zeThANIne kahI saMbhaLAvyuM. vijayAnA mukhathI A vAta sAMbhaLI paTTarANI mRgAvatI bahu ja duHkhI thaI. e nArezvara pratye bhaktivALI A mahiSI emane abhigrahapUrNa karavAnI utkaMThAvALI thaI gaI. zekathI vihavaLa thayelI paTTarANIne rAjAe zokanuM kAraNa pUchyuM. tenA javAbamAM mRgAvatI belI. "are svAmI! tamArA jevA rAjalubdha purUne kahevAthI zuM? rAjAe te dUta dvArA carAcara badhA jagatane jANI zake che tyAre tame te ApaNA zaheramAM zuM bane che tenI vAta paNa jANatA nathI." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kozaMkhImAM. (89) "are! evuM te zuM banyuM che te jarA spaSTatAthI kahe. " rAjAe AtUratAthI pUchayuM. - devedro ane manuSya jenI sevA kare che evA bhagavAna ApaNuM zaheramAM padhAryA che te tame jANo cho? teo kaI paNa prakAranA abhigrahathI zikSAne mATe phare che paNa vagara bhikSAe te pAchA cAlyA jAya che. Aja cAracAra mAsa thayAM e mahApurUSanI A sthiti che, tenI tamane zuM khabara heya?" kaMika reSathI mRgAvatI belI. devI! mane e saMbaMdhI kaMI khabara nathI. te mane cetavya e ThIka karyuM. have huM e mATe kaMIka upAya karIza." rAjAe rANIne dilAse Ave. * tamane kayAMthI khabara hoya ? rAjyasukhamAM pramAdI thayelA he svAmI! tamane, mane ane ApaNA amAtyane dhikAra che ke jemanA nagaramAM ATalA ATalA divasa sudhI bhagavAna bhikSA vagara rahyA che." he dharmacature! vRthA zoka na kare! e bhagavaMtane kaI paNa prakAre abhigraha jANuM prAta:kALe huM temane pAraNuM karAvIza." rAjAe kahyuM. prAta:kALe rAjAe maMtrIne bolAvyo ne tene badhI vAta kahI saMbhaLAvI. "he maMtrI ! cAra-cAra mAsa thayAM mArI nagarImAM A mahApurUSa AhArapANa vagara rahe te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (90) mahAvIra ane zreNika ThIka nahi, mATe game te rIte temane abhigraha tamAre jANuM le ke jethI huM temane bhaktithI pAraNuM karAvuM. " mahArAja ! emanA manamAM dhAraNa karele amuka , viziSTa prakArane abhigraha jANI zakAtuM nathI tethI mane. paNa kheda thAya che, chatAM ene mATe kaMIka upAya te karavuM joIe." "zuM upAya kara joIe te kahe tyAre ?" rAjAe pUchayuM. "te mATe dharmazAstranA jANanAra paMDitane bolAve, zAstromAM abhigrahonuM je varNana lakheluM haze te temanAthI ApaNane jaNAze." - pradhAnanuM vacana sAMbhaLI rAjAe tarataja tathyanaMdI nAmanA upAdhyAyane bolAvyA. "he mahAmata ! tamArA zAstramAM sarva dharmanA AcArA kahelA che te ApaNA nagaramAM AvelA A mahApurUSane ka abhigraha haze te kahe?" rAjAe dharmazAstramAM vicakSaNa e upAdhyAyane pUchayuM. he rAjana ! maharSione dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI abhigraha ghaNA prakAranA hoya che. A mahAtmAne kayA prakArano abhigraha haze e te vizeSa jJAna vagara jANI zakAya nahi." rAjAe upAdhyAyane zIkha ApyA pachI maMtrI sAthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ kauzakhImAM. ( 1 ) maMtraNA karIne nagaramAM AgheSaNA karAvI ke " abhigrahune dhAraNa karanAra A mahApurUSane leAkeAe aneka prakAre A zikSA ApavI. ' rAjAnI A udghASaNAthI leAkAe tema karyuM te paNa abhigraha pramANe nahi thavAthI e bhagavAne zikSA grahaNu karI nahi. A pramANe bhikSA rahita rahevA chatAM vizuddha dhyAnavALA bhagavat amlAna mukhe rahetA hatA tyAre lAkA lajjA ane kheDathI AkuLavyAkuLa thaI, divasedivase vizeSa kheyukta banI A mahApurUSane jotA hatA. e arasAmAM koza bIpatie caMpA nagarIne gherI lIdhI. tyAMnA rAjA vruddhivAhana bhayathI AkuLavyAkuLa thaIne nAzI gayeA. kauza bIpati zatAnika rAjAe caMpAnagarI lUMTAvI dIdhI. enI senAne peAtAnAne je gamyu te meLavIne kozI pAchA pharyAM. eka uMTavALAnA hAthamAM rAjAnI paTTarANI dhAraNIdevI ane tenI vasumatI rAjaputrI sapaDAi gayAM. cAraNIdevInA saudaryathI divAnA thayelA te uMTavALAe dhAraNIdevIne pAtAnI patnI thavAne kahyuM. tenA javAmamAM e eka pativALI-pativratA dhAraNIdevI jIbha karaDI mRtyu pAmI gaI. teNIne mRtyu pAmelI joi uMTavALA gabharAye ne pazcAttApa karavA lAgyA. "rakhene enI cheAkarI paNa mArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) mahAvIra ane zreNika, kaThera vacanathI mRtyu pAme." ema vicArI mIThAM vacanathI belAvate te teNIne kIzaMbI nagarI lA. A suMdara bAlAne joI pelA uMTavALAnI strI bhaDakI. rakhene A muo Ane potAnI strI banAve !" teNIe tADukIne kahyuM "muA ! tuM Ane hAla ne hAla bajAramAM vecI Ava; nahiMtara huM rAjAne pharyAda karavA jAuM chuM." bhayathI vyAkuLa thayela uMTavALo vasumatIne bajAramAM vecavA mATe upADI lAvyA. e arasAmAM dhanAvaha nAmane zAhukAra tyAM AvI caDyA. vasumatI upara tenI najara paDatAM manamAM amuka nizcaya karI bahu mUlya ApIne tene pitAne ghera laI gaye. pitAne ghera teDI lAvI dhanAvaha zeThe te bALAne pUchayuM. vatsa! tuM konI ALA che? tArA kuTuMbIo keNa che? temanAthI tuM kema vikhuTI paDI? te badhuM bhaya pAmyA vagara kahe. tuM mArI putrI ja che ema jANaje." dhanAvaha zreNInAM vacana sAMbhaLI vasumatI zuM javAba Ape? potAnA kulanI mahattA Ave samaye kahevI tene ThIka na lAgavAthI bALa mauna rahI. adhomukhe bhUmi khotaravA lAgI. zreSThIe pitAnI strI mULAne kahyuM. "A ApaNuM putrI che mATe yatnathI enuM pAlana karavuM." potAnA sarva mANasone e AjJA saMbhaLAvI dIdhI. bALA vasumatI pitAnA gharanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ kauza khImAM. ( 3 ) mAka tyAM rahetI ne priya thaI paDI. zreSThIe mALAnu caMdanA evu nAma rAkhyuM. maneAhara caMdanAne joi zeThANI mULAnI dAnata bagaDI, "zeThe A chokarIne putrInI peThe gaNI che paNa AnA rUpathI mAhita thai enI sAthe paraNe teA mArI zI gati thAya ? mATe avasara maLye AnA rastA karavA joie. " mUlAnI irSyAmAM pratidivasa vadhArA thatA gayA. eka divasa evI ghaTanA banI gai ke te jovAthI mULAe peAtAnA vicAra tarata ja amalamAM mUkI dIdhA. khArIe ubhAM ubhAM mULA zeThANInI najara kayAM paDI ? caMdanA bahArathI Avela dhanAvahu zeThanA paga dheAtI hatI te samaye tenA kezakalApa a`ganI zithilatAthI chUTA thatAM kAdavamAM paDacA, jene zeThe lAkaDIvatI uMcA dharI rAkhyA. A banAva joi mULAnI zaMkA draDha thai. zeTha bahAra gayA eTale nApitane khelAvI caMdanAnA kezakalApa kapAvI nAkhyA, enA pagamAM beDI nAkhI lattAprahArathI tADana karI rASautAryo ne gharanI aMdara eka aMdhArA bhoMyarAmAM purI tALu lagAvI peAtAnA mANasAne sakhata tAkIda karI ke " zeThane A vAta kAie hevI nahi tema chatAM kAi kaheze tA mArA keApanA te bhAgathaze. kahI te peAtAne piyara cAlI gai. ema zeThe sAMjanA ghera AvyA pachI ca'nAnI tapAsa karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIra ane zreNika. paNa samAcAra maLyA nahi. rAtanA paNa khabara na paDI. bIje divase paNa pa lAge nahi tyAre temane zaMkA te paDI, paNa enAM mANase maLAnI bIkathI satya vAta kare nahi. traNa-traNa divasa thaI gayA tyAre zeThe sarva mANasone belAvI sakhta tAkIda karI. krodhathI zeThanuM ugra svarUpa thayuM tyAre eka vRddhAe caMdanAnA samAcAra AvyA. je oraDImAM baMdha karI hatI tyAM jaIne te batAvI. zeThe kaI prakAre tALuM teDIne malIna mukhavALI ne AMkhamAM athuvALI caMdanAne e aMdhArA gRhamAMthI bahAra lAvI parasALamAM besADI, ne raseDAmAM khAvAnuM zodhavA gaye. devege tyAM kaMI bhejana taiyAra na hotuM, paNa supaDAnA khuNAmAM thoDA aDada paDelA hatA te caMdanAne ApatAM kahyuM. "he vatsa! tuM A kumASa (aDada) nuM bhejana kara eTalAmAM huM tArI beDI toDavAne luhArane bolAvI lAvuM chuM." ema kahI zeTha luhArane teDavA gaye. bALA caMdanA vicAra karavA lAgI: oha ! kayAM mAre rAjakuLamAM janma ane kayAM beDIo? karmanI gati kevI vicitra che ke Aja aThThama tapane pAraNe paNa khAvAmAM aDada malyA che je kaI atithi Ave te huM tene ApIne pachI pAraNuM karUM." bALA caMdanA e pramANe vicAra karatI hatI e arasAmAM zikSAne mATe pharatA pharatA bhagavAna tyAM AvI caDyA. emane joI bALA caMdanAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ kauzabImAM. (5) vinaMti karI. "bhagavAna ! A bhejana Apane ucita tA nathI chatAM mArI upara kRpA karIne Apa grahaNa karo." ema belatI bALA caMdanA gharanA umaramAM eka paga aMdara ne bIjo bahAra evI sthitimAM ubhI rahI gaI; kAraNa ke banne pagamAM beDIo hovAthI temaja traNa-traNa divasanA upavAsa hovAthI baMDIvALA page umare oLaMgavAnI enAmAM tAkAta nahatI. bALA caMdanAne AvI sthitimAM joI e mahApurUSa potAne abhigraha pUrNa thayela che ke nahi te joyuM te tenI AMkhamAM AMsu nahi hovAthI bhagavAna pAchA pharyA. bhagavAnane pAchA pharelA joI pitAnA bhAgyane niMdatI caMdanA raDavA lAgI. "are! huM maMda bhAgyavALI chuM ke AvA dayALu purUSe paNa mArI sAme najara karatA nathI." zoka karatI caMdanA tarapha bhagavAne najara karI to pitAne nyUna rahelo abhigraha pUrNa thayela dIThe. tarata bhagavAna pAchA pharyA ne e aDadanI bhikSA grahaNa karI. lagabhaga cha mAse A pramANe A mahApurUSane abhigraha pUrNa thavAthI paMca divya prakaTa thayAM. devatAo paNa tyAM prakaTa thayA. caMdanAnI beDIo jhAMjhara (nupUra) banI gayAM ne mastake kezakalApa navIna pragaTa thayA. keTalAka devatAo AkAzamAM saMgita karavA lAgyA. devatAone AnaMda ne bhagavAnane abhigraha pUrNa thayele jANavAthI zatAnika rAjA, rANI, maMtrIo vigere bhagavAnanAM darzana karavAne deDI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIra ane zreNika. AvyAM. te vakhate dadhivAhanane kazuMkI rAjAe keda karyo hate tene choDI mUkyA. te paNa bhagavAnanAM darzana karavAne doDI AvyA tyAM vasumatIne jotAM raDI paDaye. rAjAe enA raDavAnuM kAraNa pUchayuM. "are bhadra! meM tane kedakhAnAmAMthI mukta karyo te mATe tAre khuzI thavuM joIe chatAM raDe che kema?" are mahArAja ! huM zuM vAta kahuM? ane keTalI kahuM? A bALAne Apa kayAMthI jANe? caMpApati dadhivAhana rAjAnI A rAjakumArI! karmavaze Aje e anyane tyAM dAsIpaNuM pAmI che, e jANe huM rahuM chuM." e kaMcakInAM vacana sAMbhaLI kauzaMbI patie kahyuM: "bhadra! zA mATe zeka kare che? A kumArIe te traNa jagatane pUjavA gya A bhagavAnano abhigraha Aje pUrNa karyo che. A bALA te moTI bhAgyavaMtI che." "are ! dhAraNa te mArI bena thAya, tenI ja A duhitA vasumatI !" ema belatI mRgAvatI caMdanAne bheTI paDI. rAjAe potAnI bhANeja jANune potAne ghera rAkhI. bhagavAna pAraNuM karI tyAMthI anyatra cAlyA gayA. dhanAvaha zreSThI A banAvathI potAnI caMdanAne dhanyavAda ApavA lA ne pelI anarthanuM mULa mULAne eNe gharamAMthI bahAra kADhI mUkI. durthonamAM tatpara evI mULA anukrame mRtyu pAmI naraka gatimAM gaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 12 muM. buddha ane temane dharma. rAjagRhapati magadharAja zreNikane ceTalA pramukha aneka rANIo hatI. kALe karIne temane abhayakumAra, meghakumAra, naMdiSeNa, keNika, hala, vihalAdika ghaNA kumAre thayA. rANIomAM celaNane paTTarANuMpada ApavAmAM AvyuM hatuM. rAjA zreNika callaNa sAthe vANIvida Adi aneka prakAranuM sukha jogavatAM potAne samaya sukhamAM pasAra karatA hatA. magadharAja buddhanA bhakta hovAthI rAjagRhamAM buddhanA aneka vihAro (AzramasthAna) hatA, jemAM aneka bauddha sAdhuo AzrayasthAna pAmI lokone potAnA dharmamAM AkarSatA hatA. badhisatva prApta karI cUkelA buddha lekane upadeza karI potAnA mArgamAM AkSI, bAddha nAme navIna mata hamaNAM keTalAMka varSathI calAvyuM hate. enA ghaNAya ziSya aneka dezamAM pharI lokone bauddhadhamI banAvI rahyA hatA. te sivAya buddha paNa magadharAja zreNika vagere rAjAone pitAnA bhakta banAvyA hatA. zreNika vAraMvAra buddhanA samAgamamAM AvatuM hatuM. tenA ni, siddhAMte potAne managamatA ane anukULa hovAthI rAjA ene paramarAgI banI gayuM hatuM, jethI teNe rAjagRhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ (98) mahAvIra ane zreNika sivAya bIje paNa aneka ThekANe bAddhavihAra sthApanA karI ene Azraya Ape hate. te sivAya e dharmane aspRdaya mATe bIjI paNa aneka sakhAvata karatA hatA. bAddha sAdhu e enA magajamAM yukti-prayuktithI evI te zraddhA besADI hatI ke vizeSa parizrama vagara e zraddhA dUra karavI azakya hatI. magadharAja zreNika paTTarANuM calaNAnI AgaLa pitAnA buddhadevanAM, temanA sAdhuonA aneka prakAre vakhANa karate hate. "rANe paNa bauddhadharmamAM joDAya te kevuM? bicArI ajJAnatAthI satya mAne cheDI avaLe mArge caDI gaI che. haze, dhIre dhIre enA magajamAMthI e zalya huM dUra karIza. ene buddha bhagavAnanI parama ziSyA karIza." 30 varasanI umare saMsAra tajI siddhArtha saMsAratyAgI thaye. tyAgI thayA pachI tapa karavA mAMDayA. tapa karIne kaMTALavAthI temaja zarIra durbaLa thavAthI emaNe tapa karavuM choDI dIdhuM. eka divasa eka vRkSanI nIce beThelA temane lAgyuM ke "mArI zaMkAo nAza pAmI gaI che. mAruM citta zAMta thayuM che. mane have saMpUrNa jJAna thayuM che. " pachI temaNe lekene kAzInagarInA mRgavanamAM prathama upadeza deve zarU karyo. pitAnA navIna siddhAte jAhera karI e matamAM lokone kheMcI potAnA navIna matanI sthApanA karI. zarUAtamAM sAmAnyavarganA lokomAM potAno upadeza zarU karyo. jema jema ke e mata tarapha AkarSAvA lAgyA tema tema rAjAone paNa te matamAM kheMcavA mAMDyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuddha ane temanA dha. ( 99 ) gAmogAma peAtAnA mata phelAvatA buddha eka divasa rAjagRhI nagarImAM AvyA. temanA AgamananI khabara paDatAM zreNika parivAra sahita yuddhane vaMdana karavAne AvyeA. buddhe aneka prakAre peAtAnA dharmanAM tattva samajAvI tene mauddhamatamAM sthira karyo. "" " bhagavana ! buddhadha hamaNAM hamaNAM jagatamAM DIka prasaratA jAya che." magadharAja zreNike kahyuM. " emaja che. Akhare leAkeAne satya vastu tA game ja che. leAkeAne anukULa thAya evI zailIthI ne upadeza karavAmAM Ave te ApaNA dhama rASTra-dharma thAya. bhAratamAM te avicaLa thAya. buddhe kahyuM. peAtAnA calAvelA mArga avi caLa kema rahe, e ja mAtra enI have mahattvAkAMkSA hatIenA jIvananuM e ja dhyeya hatuM. tapathI bhAgavela kaSTa peAtAnA dharma jagatamAM pracalita thAya tA vasula thAya tema hatu. bhagavan ! ApanA prayatna che teA te paNa avazya thaze. khaddhadharma avazya rASTra-dha banaze." rAjAe kahyuM. hA, tene mATe huM rAtridivasa prayatna karyo karU che. dharmane digaMta banAvavA mATe mArA aneka ziSyane me aneka sthaLe ravAnA karyo che." <6 re " ApanA prayatna saphaLa thaze, kAraNa ke ApanA mA eTaleA badhA kliSTa nathI ke jethI leAkeA na pALI zake." nahi, rAjan ! ApaNI zaratA ghaNI udAra che. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) mahAvIra ane zreNika jevI rIte ApaNe dUdha, pANI vagerenuM pAna karIe chIe tevI rIte sujhatuM anAyAse makrirApAna maLI Ave te emAM zuM harakata che? vidhie jagatamAM je cIjo khanAvI che te avazya upayAgI ja hAya, jo ke sarve jIvA upara karUNA najara rAkhavI chatAM kAi jIva AyuSyakSaye maraNa pAme te tenA kalevaranuM mAMsa bhakSaNa karavAmAM kAMi doSa nathI. nirmAlyamAM nirmAlya gaNAtI cIja paNa jagatane te upayogI ja che." budhdha peAtAnA vicArAnuM pratipAdana karyu. "tethIja ApanA dharma rAjA vagerene paNa anukUla Ave tema che, kAraNa ke mAMsa, madirA, zikAra vagere rAjAethI dRDhyAya hAya che tyAre ApanA vicArA ene anumAdana Ape che. ethI vizeSa AnaMdanI vAta mIjI tekayI. hAya ? '" rAjAe kahyuM. satya che mATe ja, je jamAnA ALakhe teja mANusa. samayane jANyA-pIchANyA vagara, manuSya-hRdayanI parIkSA karyA vagara ene na rUce tevA mArga khatAvavA te ayukta vArtA che. dharmanAM kramAnA ghaNAM ja sakhta rAkhavAthI te dhama koipaNa kALe vizvadharma ke rASTradharma anI zakatA nathI, " " ApanuM kathana soMze satya che. jo moTAmeTA rAjAe ApanA ziSyA thAya teA pachI prajAmAM tA saheje pragati thAya; kAraNa ke prajA tA rAjAnA mArgane anusaranArI che." "mArA paNa evA ja vicAra che. tuM jema mAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuddha ane temanA dha. ( 101 ) bhakta thayA tema vizALApatine paNa mArA bhakta banAvavA vicAra che. " yuddha khelyA. jANe kaIka yAda karatA hAya tema phrIne rAjAne kahyuM, " paNa rAjan ! tArI paTTarANI celaNA vizALApatinI dIkarI che nahIM vArU ? " " emaja che bhagavAn ! "" 66 " te kayA dharma pALe che vArU ? tenI AgaLa tu ApaNA dharmanuM mahAtmya varNave che ke nahi ?" budhdhe pUchyu bhagavan ! bheMsa AgaLa bhAgavata nakAmu che. e tA jaina dharmanI rAgiNI che. e dharmamAM e eTalI adhI custa che ke mArI harakoi vAta ene gaLe ja utaratI nathI. e te Apa upadeza karIne ene ApanI ziSyA anAvA tA kadAca mane ! " " ema che ! jo e ApaNI dharmaziSyA thAya ta pachI enA pitAne paNa medha karatAM vAra na lAge. " yudhdhe anumAdana ApyuM. " Apa jevA tyAgI mahApurUSane upadeza jarUra asara karaze. Apa pUrNajJAnI ane edhisatva pAmelA che, bhagavAna svarUpa che. ApanI zaktithI patthara pIMgaLe te e manuSya mAtra te kANa che. ? " rAjAe bhaktiyukata vajranAthI kahyuM. " rAjana ! eyudhisattva manuSyane jyAre prApta thAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 102 ) mahAvIra ane zreSThi tyAre enAmAM jarApaNa jJAnanI nyUnatA rahetI nathI, ene kaMIpaNa karavApaNuMya rahetuM nathI. sarva kriyA ane tapane aMte e edhisatvapa' mane prApta thayu' che. have tA jagatane upadeza karavAnuM eka ja kAma mAthe bAkI rahyuM che. " 66 " Aje e kAma pazu lagabhaga sala thayuM che. ApanA aneka ziSyAvarDa e kAma Apatu pUrNa thayuM che bhagavan paNa jyAM sudhI tArI paTTarANI edha na pAme tyAM lagI teA apUrNa ja kahevAya ne ? " budhdhe muddAnI vAta karI, Apa eka vakhate AhArapANI mATe amAre madire padhAre. ane darzana ApI dharmAmRtanuM pAna karAvA " rAjAe kahyuM. (T ! 17 " e teA ThIka paNa tArI sAthe darzana karavAne te kema ahIM AvatI nathI bhalA ? chuM tArI sAthe AvavA jeTalI paNa tenAmAM bhikata nathI vArU ? " 66 bhagavan ! vizeSa zuM kahuM? te eTalI custa zrAvaka dharmanI rAgiNI che ke anya dharmAMnA deva ane gurUenAM darzIna mAtra karavA sarakhA ya viveka sAcavatI nathI. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat " chatAM rAjana ! tu ene phraja kema pADatA nathI. game tema tA paNa e tArI strI che. tArU vacana mAnavuM e enI pharaja che. avaLe mArge jatI pAtAnI strIne sanmA vALavI e tArI pharaja thru nathI?" buddhe rAjAne kahyuM. www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddha ane temane dharma (103) bhagavan! e svataMtra vicAra dharAvatI rAjaduhitAne baLAtkAre pharaja pADI dharma manAve, te mane aNagamatI vAta che. sarva strIomAM e mAre prANathI paNa adhika che. enuM dila duHkhavavuM e zuM mane ucita che?" rAjAe pitAne vicAra ko. te tyAre ene prItithI samajAva! paNa kaI bI rIte ene ApaNA dharmamAM lAvI buddhanI ziSyA te banAva!" ThIka che bhagavan! Apane jyAre A Agraha che te huM e mATe avazya prayatna karIza." rAjAe buddhanA vacanane anumati ApI. astu ! tAro prayatna saphala thAva!" buddha AziSa ApI. chatAM Apa paNa amArA maMdire bhejana mATe padhArazo. paTTarANune ApanAM darzana thaze, Apane upadeza karavAnI taka maLaze; eka sAthe be kAma thaze." rAjana ! amAruM Agamana te azakaya che. taratamAM ja amAre anya sthaLe javAnuM hovAthI ame te jAzuM, paNa tamArA vacanane mAna ApI mAre eka vidvAna ziSya bauhAcArya tamAre tyAM Avaze. te celaNAne pratibodha karaze." . enAthI kArya thavuM e zuM zakya vAta che?" rAjAe zakA karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) mahAvIra ane zreNika je kadAca ema banaze te bIjI vakhata AvIne huM avazya ene pratibaMdha karIza." buddhe kahyuM. rAjA te pachI buddhane namIne pitAne sthAnake gaye. gheDA ja divasamAM gautama buddha paNa pitAnA eka vidvAna AcAryane mUkI pitAnA parivAra sAthe anyatra cAlyA gayA. -@i prakaraNa 13 muM. Ate dhUrtatA ke yukti? yukti-prayuktithI zreNika mahArAjane bauddhanA sAdhuoe pitAnA dharmane e te raMga lagADyo hato ke jethI bIjAnA dharmanI satya vAta paNa enA hRdayamAM utaravI muzkela hatI. e buddha dharmanI prAptithI rAjA pitAne kRtakRtya mAnate hate. jIvananuM uccamAM ucca sarvottama kartavya tenA hAthamAM AvI gayuM hoya, ema pitAne te mAnate hate. pitAnI paTTarANune AvA satya dharmanI prApti kevI yuktithI karAvavI te mATe te vicAra karato hate. ceaNAdevI magadharAjanI hAlAmAM vahAlI patnI hatI. potAne ghaNekharo samaya te ceNAnI sAthe majazekhamAM pasAra karate hate. calaNA ja enuM sarvasva hatI. jIvananuM dhyeya kahe ke game te saMsAramAM enuM sarva kaMI calaNa ja hatI. enI sAthenA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ate dhUrtatA ke yukita ? (105) videmAM e rAjakArya paNa bhUlI jatuM hatuM ne devatAnI mAphaka gatasamayane paNa rAjA jANate nahi , ekadA rANuM calaNa sAthe vinoda karatA rAjA AnaMdamAM beThA hatA te samaye rAjAe celaNa rANIne pUchyuM "priyA! jagatamAM sAramAM sAra eka buddhidharma che. e buddhadharmanA sthApaka buddha bhagavana sarvajJa ane bodhisatva pAmelA che. janma-maraNanA pherA emanA dUra thayelA che-kRtakRtya thayelA che." zAjAnA gurU dharmAcArya buddhadevanAM vakhANa sAMbhaLI rANI mauna rahI. jaina dharmanAM tatvone jANanArI rANI samajatI hatI ke "sarvajJa keNa kahevAya che? dhRtta khAddha sAdhuoe rAjAne barAbara bheLavyuM che." "svAmI ! tamArA buddha bhagavAna khacIta zuM sarvajJa che? sarvajJa kane kahevAya che te Apa jANe cho ne?" hA vaLI, bhUta, bhaviSya ane vartamAna, traNe kALanI vAta je jANI zake che te ja sarvajJa kahevAya. " tamArA buddhadeva ekalA ja sarvajJa che ke temanA ziSya paNa sarvajJapaNuM pAmelA che svAmI?" rANIe pUchayuM: are buddha bhagavAna uparAMta emanA ziSyo paNa sarva ja che. Aje eka bauddhAcArya potAnA parivAra sAthe ApaNe tyAM bhajana karavAne padhAravAnA che. te paNa paNa sarvajJa che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) mahAvIra ane zreNika. prANanAtha! pUrA che ke adhUrA e te samaye jaNAze. kaMI vAte karavAmAM di vaLI jatA nathI. jyAre kaTIthI kasavAmAM Ave che tyAre pUrA-adhurAnI te khAtrI thAya che." " "te tAruM kathana vyAjabI che. jyAre tane khAtrI thAya tyAre te tuM mAnIzane?" rAjAe kahyuM "jarUra, zA mATe nahi? khAtrI thatAM te sarva keIne mAnavuM paDe che svAmI!" - "te huM tane tenI khAtrI karAvI ApIza. are ! e sarvajJa te evA samartha che ke roja devatAonA svAmI. iMdrane upadeza karavAne A bAskrAcArya svargamAM jAya che." e.ma, tyAre te tamArA bauddhAcArya bahu ja jabarA ! idrane upadeza karanArA kaMi jevA tevA zaktivALA hAya nahi." vyaMgathI cellaNA belI. nahi ja! tethI ja huM tane kahuM chuM ke A uttama mAnava janma pAmIne AvI dharma karavAnI jogavAI chatAM tuM kema bhUlI jAya che? khuda buddha bhagavAne paNa tane yAda karI che." buddha bhagavAnane yAda karavAnuM kAraNa kAMI?" rANue pUchayuM. - "kAraNa zuM vaLI? kaI rIte tuM satya dharmanuM pAlana kare, amArA buddha bhagavAnanA upadezanuM pAna kare, buddha bhagavAnanI ziSyA bane!" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ate dhRttatA ke yukita ? ( 107 ) '' "emanI vAtA madhI satya che ke asatya e mATe tamane kadAca khAtrI haze, paNa e badhI dhattatA hai' kevI rIte kabUla karI dauM ? " rANIe kahyuM. "zA uparathI kahe che ke A badhI yattatA che rANI ! huM tane satya vAta kahuM chuM te paNa tArA gaLe utaratI nathI kema ? 77 " nAtha ! enI ApaNe khAtrI karazuM. tame kahyuM ke amAza gurU svargamAM iMdrane upadeza karavA jAya che te vAta ja mAre gaLe teA utaratI nathI, '" " nathI utaratI, cAlanI tyAre ApaNe khAtarI karIe tA khabara paDe. rAja prAta:kALanA te svargamAM jAya che, prahara divasa pachI te pAchA padhAre che te! Aje ja cAla tane khAtrI karAvI ApuM ke gurU svarge gayA che ke nahi ? "" " hA, cAlA." rANI rAjA sAthe bauddha AzramamAM javAne taiyAra thaI. paTTarANI celA sAthe rAjA zreNika auDhAcArya nA AzramamAM AvyA. tyAM AvIne AcAya jovAmAM AvyA nahi jethI khAddha sAdhune pUchyuM ke mahArAja! gurU kayAM che ? " ' "gurU tA IMdrane bedha karavA sva mAddha sAdhue uttara ApyA. mAM gayA che." te auddha sAdhunuM kathana sAMbhaLI rAjAe paTTarANI sAme Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) mahAvIra ane zreNika joyuM. pachI baddha sAdhu tarapha pharI rAjA che. "pAchA te kayAre padhAraze?" "e nakkI che kahevAya? madhyAhna samaya paNa lAge. iMdra emanA parama bhakta che jethI jarA vaheluM-DuM paNa thaI jAya." tyAre cAle ApaNe cAlazuM ke bhavuM che?" rAjAe * rANIne uddezIne kahyuM. rANue kaMIka IrAdApUrvaka ene javAba Ape. svAmI ! ApanA gurU svargamAM gayA che te teo savargamAMthI utare eTale svargamAMthI utaratA e gurUnAM darzana karIne ja ApaNe pAchA pharIe." ThIka jevI tArI marajI." rAjAe rANunA vacanane anumodana ApyuM. rAjA rANI gurUnA AgamananI rAha jotAM tyAM beThAM. temane beThAne DIeka vAra thaI eTalAmAM acAnaka e bauddha AzramamAM agni pragaTa thaye. agnie bauddhAzramane ghere ghAlyA. cAre kora dhUmADAnA goTe goTA prasaravA lAgyA, jethI eddhi sAdhuo AzramamAMthI nAzabhAga karavA lAgyA. prajavalatA agnine joIne rAjA rANuM paNa bahAra nIkaLI gayAM. rAjA rANI jevAM bahAra nikaLavA jAya che tevAmAM baddhAcArya bheMyarAmAMthI bahAra nIkaLatA calaNAnI capaLa daSTie Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ate dhUrtatA keyukti ? (109 paDyA. tarataja callaNA belI. "svAmI ! juo ! juo! tamArA gurU svargamAMthI utare che te!" ceaNAnA zabdoe rAjAnuM lakSaya kheMcyuM. rAjAe te tarapha najara karI to haiddhagurU bheMyarAmAMthI gabharAyelA, bhAnabhUlA bahAra nIkaLatA emanI tarapha AvatA rAjAe joyA. emane joI rAjA page lAgatAM be. "gurU! zuM tyAre Aja Apa svargamAM nathI gayA? ApanA ziSya te mane Apa svargamAM gayA che tema kahyuM hatuM." gabharAyelA gurU rAjAne joI sAvadha thayA. vizeSa gabharAyA. A te pigaLa khUluM paDI gayuM. have zuM bacAva kare? mAMDamAMDa bodhAcAryapitAno bacAva karatAM belyA. "rAjanuM! mArA haMmezanA svargagamananA abhyAsathI teoe ema kahyuM haze, paNa Aje te huM svargamAM na jatA ahIM bheMyarAmAM ja dhyAna karate beThe hata" sAdhue bacAvamAM jaNAvyuM. e dhUnuM vacana rAjAe te satya karI jANyuM. tyAre zuM Apa keIka divasa svargamAM nathI paNa jatA ke zuM?" rAjAe pUchayuM. hA, jayAre dhyAna karavAnuM hoya tyAre na paNuM jaI zakAya; paNa rAjan ! Aje A AzramamAM acAnaka agni pradipta thaye enuM zuM kAraNa?" baudhAcArye agni pradipta thavAnI rAjA AgaLa zaMkA karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ (110) mahAvIra ane zreNika rAjAne paNa zaMkA te thaI ke agni kevI rIte pragaTa thaya? "kaI duzmane utpanna karyo haze ke kaMI kAvataruM racAyuM haze? kaMI samajAtuM nathI chatAM mahArAja ! huM tapAsa karIza." e agni upara purapATa pANIne mAro lAgavAthI agni zAMta thayo ne rAjA-rANI potAnA sthAnake cAlyAM gayAM. prakaraNa 14 muM. daMbhane pheTa. rAjA rANI pitAne sthAnake te AvyAM, paNa rAjAnuM mana Aje ciMtAtura hatuM. kevI rIte bauddha sthAnakamAM Aga lAgI te mATe rAjA vicAramAM hatuM. ATalo badhe rAjAne vicAramAM paDele joI rANI celaNAdevIe pUchayuM. "svAmI! zuM vicAramAM cho?" "e baudhdhAzramamAM Aga lAgI tenuM kAraNa mArA dhyAnamAM AvatuM nathI tethI vicAra karuM chuM." rAjAe ciMtAnuM kAraNa samajAvyuM. paNa emAM ATaluM badhuM vicAraze ? ApanA gurU te jJAnI che ne ? temane pUchazo te jJAnathI jANIne teo kaheze." rANIe khulAso karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ daMbhane pheTa. (111) teo zuM khulAso karaze? temaNe ja joyuM nahi zaMkA karI hatI ne?" te vakhate temanuM citta avastha hovAthI kAraNa jANI zakyA nahi hoya, paNa pachI zAMta thatAM teo jJAnI hovAthI jANI zakaze." rAjAnI AgaLa rANIe dalIla karI. e te jANatI ja hatI ke e badhI bauddha sAdhuonI dhUrtatA sivAya bIjuM kAMI paNa na hatuM; paNa e dhUrtatA rAjA kevI rIte jANI zake te samajAvavA prayAsa hatA. hA, ApaNe tyAM bhejanane mATe madhyAhna samaye padhAravAnA che te vakhate huM temane pUchI joIza. " rAjA te pachI rANIne keTalIka vAta kahI rasoI vagere taiyAra karAvavAnI AjJA karI pitAnA sabhAmaMDapamAM gaye. celaNa paNa svAmInI AjJA pAmI e bauddha sAdhuone satkAra karavA mATe, emane bhejana karAvavA mATe aneka prakAranI rasoI karAvI, eka mukhya rasayAne keTalIka sUcanA ApI dIdhI. te sAthe eka khAnagI vAta paNa karI dIdhI ane te vAta upara raiyAnuM khAsa lakSaya kheMcyuM. barAbara yathAsamaye dvAcArya pitAnA parivAra sAthe rAjamahelamAM AvI pahoMce. rAjAe ane rAjapurUe emane egya satkAra karyo. e arasAmAM zelaNAnI AjJA pAmelA sevaka raIyAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) mahAvIra ane zreNika. bauddhAcAryanA upAnaha (pagarakhAM) gupta rIte upADI lAvI tenA sUkSama sUkSama TukaDA banAvI dUdhamAM nAMkhI, enI khIra banAvI dIdhI. bIjI badhI raseI taiyAra hatI paNa khIra banAvavAnI vAra hatI, te bauddha sAdhuonA AvyA pachI thoDI ja vAramAM banI gaI. rAI taiyAra thaI gaI eTale sevakee AvIne rAjAne khabara ApyA. rAjAe bauddhAcArya ane tenA parivArane prItipUrvaka jamADyA. bauddha sAdhuo paNa e uttama raseInAM vakhANa karatAM karatAM bahu ja sArI rIte jamyA. jamI paravAryA pachI rAjAe AzramamAM Aga lAgavA saMbaMdhI hakIkta khAddhagurUne pUchI paNa evI kAra jJAnavALI bAbata e gurU zI rIte jANI zake? jethI gurUe pitAnuM ajhapaNuM batAvyuM. ADIavaLI keTalIka vAta karI, dharmacarcA karIne bAdagurU javAne mATe ukyA. pitAnA upAha zodhavA lAgyA che te paNa maLe nahi. bicArA Amatema phAMphAM mAravA lAgyA. gurUne Amatema jotA joI emanA ziSya pagarakhAM zodhavA maMDI gayA; paNa ene patto have kayAM lAge? gurUnA upAnaha guma thayA jANuM rAjAe potAnA sevakone hukama karyo, eTale tarata ja cellaNA devIe rAjAne kahyuM. "mahArAja ! ApanA gurU jJAnathI jANuM che ke emanAM pagarakhAM kayAM che?" celaNAnuM vacana sAMbhaLI bauddhAcArya rahAni pAmI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazane phoTA (113) gayA, ane pitAnA Azrama tarapha parivAra sahita bedayukta cittavALA cAlyA gayA. temanA gayA pachI rAjA rANI sAthe vicAra karato beThe hatuM, e daramiyAna thoDI ja vAramAM eka bauddha sAdhu rAjAnI AgaLa AvIne phariyAda karavA lAgyA. mahArAja ! Aje Apane tyAM bhejana karIne ame amArA AzramamAM gayA te pachI eka-e sAdhuone ulaTI thaI. emAM emanuM jameluM badhuM nIkaLI gayuM e to ThIka, paNa e bhejanamAMthI cAmaDAnA sUkSma TukaDA nIkaLyA e kaMI samajAtuM nathI." "e tamArI bhramaNa haze. amArA bhejanamAM cAmaDAnA kakaDA, e to asaMbhavita vAta ! barAbara tapAsa karIne juo. kadAca tame bhUlatA haze." rAjAe kahyuM. nahi mahArAja ! satya vAta che. juo A rahyA te." sAdhue sAbItI mATe te kakaDA batAvyA. e sUma kakaDA joI rAjA vicAramAM paDyo. A saMbaMdhI kaMI samajaNa paDatI nathI ke cAmaDAnA kakaDA kevI rIte nIkaLyA? e game tema hoya, bAkI amArA bhejanamAM e kaMI paNa deSa dhAraze nahi." ema kahI boddha sAdhune rAjAe vidAya karyo. bauddha sAdhunA gayA pachI rAjAe celaNa tarapha najara karI. "rANI ! A badhuM kema banyuM haze? emAM tane kaMI samaja paDe che?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ (114) mahAvIra ane zreNi .: rAjAnI vAta sAMbhaLI rANI maMda hAsya karatI belI. mahArAja! prathama huM eka vAta kahuM, te upara Apa lakSa Apazo te Apane badhI samajaNa paDI jaze." "zI che tArI vAta?" rAjI AturatAthI sAMbhaLavA lAgyo. svAmina! kaI gAmamAM be vaNika rahetA hatA. teo ane paraspara mitra ne eka ja jJAtinA hatA. devage temanI strIo eka sAthe garbhavatI thavAthI banne vaNika mitra paraspara kahevA lAgyA ke-ApaNane je ekane putra ane bIjAne putrI janme te ekabIjA sAthe emane vivAha karo." bannee te vAta kabula karI. pAchaLathI kaI pharI na jAya e mATe emaNe pAkuM lakhata karyuM. have garbhane samaya pUrNa thatAM ekane putrI avatarI ne bIjI strIne sarpa avataryo. e sarpane potAnI putrI ApavAnI nA pADavAthI sarpavALA vaNike rAjA AgaLa pharyAda karI peluM lakhata hAjara karyuM jethI vaNIkane rAjAnA hukamathI potAnI putrI sAthe paraNAvavAnI pharaja paDI ne sarpa sAthe pitAnI putrInA vivAha karyo. lagna thayA pachI rAtre daMpatI zayanagRhamAM gayAM. tyAM banenA palaMga jUdA jUdA hatA. te upara temaNe zayana karyuM. te samaye e sarpanA zarIramAMthI eka divya kAMtimAnuM purUSa nIkaLe. te pelI kanyA sAthe krIDA karavA lAgyA. prAta:kALe te pAche sarpanA zarIramAM ja samAI gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ dabha. soha... (15) kanyAe A vAta pitAnA saMbaMdhIjanane kahI, jethI teo khuza thayAM, paNa e divya kAMtivALe purUSa pitAnA svarUpamAM ja kAyama rahe te mATe zuM karavuM ? e vicAra karavA lAgyAM. ekadA eka buddhimAna purUSane A paristhiti samajAvatAM te catura purUSe emane eka yukti batAvI ke "jayAre te samAMthI suMdara purUSa utpanna thaI kanyA sAthe krIDA karavA jAya tyAre e sapanuM kalevara tamAre bALI bhasma karI devuM. pachI te hamezAM pitAnA svarUpamAM ja raheze." e buddhimAna purUSanI A yukti ThIka paDavAthI rAtrIne samaye temaNe sanuM kalevara bALI nAkhyuM jethI e purUSa potAnA divya svarUpamAM ja rahyo." jevI rIte e purUSa pitAnA divya svarUpamAM rahyo te ja pramANe te svAmI! meM paNa vicAra karyo ke ApanA gurU hamezAM svarge jatA haze, te te divya deha dhAraNa karIne svarga jatA haze ane jyAre divya zarIre vage jatA haze tyAre temanuM mULa zarIra ahIMyAM ja mUkI jatA haze. ApaNe jyAre emane darzane gayAM tyAre gurU vage gayelA jANI meM dhAryuM ke emanuM mAnava kalevara ahIMyAM paDeluM haze ene je saLagAvI dIdhuM hoya te hamezAM divya svarUpe gurU badhAne darzana Ape ema dhArIne meM e baddha AzramamAM agni pragaTAvyuM ke jethI pelA kalevarane aMta Ave, paNa mArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ (lk) mahAvIra ane zuka e vAta tA manamAM ja rahI gai ne tamArA gurU tA jIvatA- jAgatA gabharAyelA bhoMyarAmAMthI bahAra nIkaLyA. ane joyu kevA bhoMThA paDI gayA hatA ? e badhI Apane bheALavavAnI emanI yukti hatI." rANIe vAttoM kahIne tApa samajAvyuM. ' " tyAre enA upAnahanuM thuM thayuM te kahe joie ?" rAjAe pUchyuM. " upAnahanuM zuM thAya vaLI ! ApanA gurU parama jJAnI che te upAnaha kayAM gayAM eTaluM paNa jANI zakayA nahi ? are ! e upAnaha te! emanI pAse ja hatAM, emanA peTamAM hatA !" rANIe kahyuM. " te kevI rIte vArU ? " " kevI rIte zu ? e pagarakhAMnA sUkSma TukaDA karAvI kSIrAdika breAjana vageremAM naMkhAvI bheAjana taiyAra karAvyuM hatu. e zeAjana emaNe AkaruM paryaMta khAdhu. chatAMya e jANI zakayA nahi ke mArA khArAkamAM zuM Ave che ? ApanA gurUnu A te kevu jJAna ? jJAnathI teA na samajyA paNu jIhvAnA sparzathI paNu na samajI zakayA. A te chaThThAiMdriyanI kevI leAlupatA ? vAha ! kevA ApanA gurU !" cennaiNAdevI rAjAnA gurUnAM vakhANa karatI hasavA lAgI. AvI rIte peAtAnA gurUnI parIkSA karelI joI zreNika jha'khavANA paDI gayA. potAnA gurUnuM AvuM duccAritra jANavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) chatAM zreNikanA manamAM zaMkAe te thai chatAMye besTa dharma uparathI jarA paNa rAga ocho thayo nahi. eNe paNa mana sAthe nakkI TharAva karyo ke zANAe mArA gurUnI AvahelanA karI che te paNa na munionuM pigaLa khulluM karIza. enA gurUnI kuceSTAo huM ene paNa batAvIza." prakaraNa 15 muM. e mahApurUSa te kezu? I. sa. pUrve pa9 nI sAlamAM je samayamAM, magadhamAM biMbisAra rAjAnuM rAjya hatuM. je samaye vizAkhA nagarImAM ceTakamahArAjanuM rAjya hatuM, mALavAmAM caDapralotanuM rAja hatuM te arasAmAM magadhamAM AvelI rAjagahanagarI ane vizAkhAnA aMtaramAM kSatrIyakuMDa nAme gAma AveluM hatuM. tyAM siddhArtha nAmane rAjA rAjya karatA hatA. siddhArthanuM rAjya bahuM moTuM hoya ema jaNAtuM nahatuM chatAM rAjA siddhArtha zuddha kSatriya, vaibhava, ThakurAI ane sattAvALe hate. ene daradamAma, ThAThamATha moTA rAjA mahArAjA je vizALa hatuM ane enI strInuM nAma trizalA kSatriyANI hatuM. A mahApurUSa jyArathI trizalAdevInA garbhamAM AvyA tyArathI . siddhArthanA rAjaya vagere. vyavasAyamAM ajaba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) mahAvIra ane zreNika parivartana thavA lAgyuM. ane AMgaNe Rddhi, siddhi, saubhAgya, dinauge vRddhi pAmavA lAgyAM. jyAre e narazreSTha mAtAnA garbhamAM AvyA tyAre emanI mAtAe jagatamAM uttamottama gaNAtAM cida mahAsvapno joyAM. evAM mahAsvana kavacitaja ke mahApurUSanI mAtA jue che. siddhArtha rAjAe prAta:kALe tirvida purUSane bolAvI e cada svapnanuM mahAphala pUchyuM. emaNe potAnA graMthamAM je je phala hatuM te rAjAne kahI batAvyuM. "rAjana! e cauda vana cakravatInI mAtA athavA tIrthakaranI mAtAo jue che. tamAro putra cakravatI athavA te tIrthakara thaze. rAjA thaze te cakravatI athavA te dharma-cakravatI te tIrthakara pite ja. evuM mahAphala sAMbhaLI rAjA rANI prasanna thayAM. dAnadakSiNAthI satkAra karI jotiSIone vidAya karyo. anukrame garbha vRddhi pAmavA lAge. je kaMI vyavasthA, niyama, rItinItinuM pAlana karavAnuM hatuM te sarva kaMI trizalAdevI pAlana karI garbhane poSavA lAgyAM. garbhamAM rahelA jIvanI jeTalI mahattA hatI te saMpUrNa te trizalA ke siddhArtha jANatAM na hatAM chatAM eTaluM te emanA lakSyamAM avazya hatuM ke ApaNe tyAM koI mahApurUSane janma thaze te avatArI purUSa thaze. e garbhamAM vRddhi pAmate bAlaka vicAravA lAge ke "mArA halanacalanathI rakhene mArI mAtAne duHkha thAya ema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mahApurUSa te koNa? (19) citavI halana-calananI kriyA baMdha karI cagInI mAphaka nizcala sthira thaIne rahyo garbhane halanacalana kriyA rahita jANI mAtAne kheda thaye ke" are huM haNaNa ! mArI gaI. mAro garbha kema hAlata nathI?" aneka kuzaMkAo thavA lAgI. sakhIo badhI valopAta karavA lAgI. gAmamAM e samAcAra phelAtAM 2garAga badhA baMdha thaI gayA. ghera ghera ne AMgaNe AMgaNe udAsI chavAI gaI. AvI sthitithI rAjA paNa gabharA; evI sthitimAM upacAro paNa zuM kare? AmaMDaLane zokAkUla jANI garbha jarI hA.mAtAne e vAtanI khabara paDatAM enA dilane zAMti thaI. e harSanA samAcAra kSaNamAtramAM badhe prasarI gayA. e mahAbALake garbhamAM rahyAM vicAra karyo." Aha! hajI te huM garbhamAM chuM tyAM mAtAnuM mArI upara ATaluM badhuM heta che to pachI mAtA mane jeze tyAre te zuMya kamInA raheze. khacIta A mAtApitAnA jIvate huM dIkSA grahaNa karIza te te maraNa pAmaze, mATe e mAtApitAnA jIvaMtaparyata huM dIkSA grahaNa karIza nahi" e bAlagabhe manamAM nizcaya karyo. garbhane kALa pUrNa thatAM I. sa. 199 nA samayamAM caitra zudi 13 ne divase e mahA bALakane janma thaye. mATe janmotsava thajanmane uddezIne aneka vidhio thaI. e mahA bAlakanA janma samaye je je kAma karavuM egya hatuM te sarvee AvIne pitAnI pharaja bajAvI. siddhArtha rAjAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) gRhAvIra ane hita potAne AMgaNe janmAtsava ujanmyA. devatAnA ane emanA svAmI IMdrAe merUparvata upara jai e mahAbALakanA janma mahAtsava karyo. te samaye jyAre cakra e nAnA bALakane pAtAnA kheALAmAM laI beThA hatA ne kSIrasasudramAMthI nIlAvI devatAe kalaza upara kalaza bharI e bALakane navarAvatA hatA tyAre svAbhAvika iMdranA manamAM vicAra udabhaLye ke mahAsamartha devatAonA kalaza upara kalaAAnAM nIra paDavAthI rakhe A bALake sujhAI jAya. " iMdranI A zaMkA kheALAmAM rahelA khALakumAre jJAnaDhaSTithI jANI. pAtAnA caraNanA aMguThA pava ta sAthe cAMpyA, tyAM te AkhAya merU DAlAyamAna thayA, vRkSeA paDavA lAgyAM, zikharI gabaDI paDyAM, hAhArala macI rahyo, devatAo pazu trAsa pAmI gayA Ave ! acAnaka A zuM ? huM ne samaye A thru utpAta ? " "" ' sAdharma patie jJAnathI e utpAtanuM kAraNa joyuM. "AhA ! AtA A mALakanuM parAkrama ! mane je zaMkA utpanna thai, tenA samAdhAna mATe A bALaka prabhune Ama karavu paDayuM ke are zakra ! tuM zAmATe zaMkA kare che? AvA kai kalazeAnAM nIra amArI upara paDe chatAM ame kSeAla pAmavAnA nathI; mATe tu' evA vahema rAkhavA cheADI de ! " zake tarataja e bALakane kSamAvyA, he prabhu! ajJAnatAthI mArI e bhUla tame kSamate, tamArI zakti, tamArU maLa, tamArU, saubhAgya, esasa sa kaMi aparimita che amArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mahApurUSa te kANuM ? (121) apaTaSTithI te agAcara che. ApanI upara bhaktine lai mane A vicAra AvyA te he dayALu ? kRpAnidhe ? tame kSamatte ? A janmAtsavanI kriyA e rIte paripUrNa thaI. khArame divase sagAM sa MbaMdhIjanene Ama MtraNa karI bhaktipUrvaka jamADyAM, temanI AgaLa rAjAe kahyuM " jyArathI putragarbhamAM AvyA tyArathI amAre AMgaNe, nagarImAM ane mAMgalika prasa'gAmAM dhAnyAdikanI vRddhi thayelI che. tethI mAre e AlakanuM " vamAna nAma rAkhavAnI IcchA che. " * 99 " temaja thAe " khAMdhava tathA saMbaMdhIvage anu mati ApI. evI rIte e khAlakumAra jagatamAM vardhamAna e nAmathI prasiddha thayA. vamAna kumAra anukrame ATha varasanA thayA. cauda cAda svaptathI sUcana karAyela vaSaeN mAna kumArane cakravarto thavAnA dhArIne dareka rAjAee peAtapotAnA kumArIne emanI sevA karavA mekalyA hatA. e dareka rAjakumArI sAthe khAlakane ceAgya krIDA karatA te vadhavA lAgyA. ATha varasanA thayA e arasAmAM samAnavayanA rAjaputrA sAthe nagaranI mahAra krIDA karavAne gayA. e khAlakumAra vadhu mAnanA dhIrapaNAnI saudharma patie peAtAnI sabhAmAM devatAonI AgaLa prazaMsA karI. e prazaMsAne sahana nahi karatA eka devatA vamAna kumArane bhaya pamADavAne tyAM AnyA. mAlakanu rUpa dharIne temanI sAthe ramavA lAgyA. je vRkSa pAse vamAna kumAra rAjaputrAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ (122) mahAvIra ane zreNika sAthe ramatA hatA, te vRkSane sarSanuM rUpa dhAraNa karI devatA vIMTAI gaye. e bhayaMkara bheraMgamaNine nihALatAM ja badhA rAjaputre te tyAMthI palAyana karI gayA. temane palAyana karatAM joI vardhamAnakumAra belyA "are! nAse nA ! nAso nA ! e sarSane huM lIlAmAtramAM dUra karI dau chuM." ema kahetAnI sAthe vardhamAnakumAre derInI jema uMce karI dUra pRthvI upara paTakI dIdhuM. rAjakumAro lajajA pAmI pAchA AvIne emanI sAthe ramavA lAgyA. sarpanA svarUpamAM na phAvavAthI devatA rAjakumAranuM rUpa dhAraNa karI emanI bhego ramavA lAgI gaye. have badhAe bhegA thaIne zarata karI ke " ApaNe badhA A vRkSa upara caDhIye. emAM je sarvathI pahele agrabhAge pahoMcI jAya tene bIjAo potAnI pRSTa upara caDhAvIne vahana kare." ema kahI teo badhA vRkSa upara caDhavA lAgyA. emAM vardhamAna kumAra sarSanI pahelAM vRkSanA agrabhAga upara pahoMcI gayA. zaratamAM vardhamAnakumAra jItyA hovAthI badhA rAjakumAre emanA azvarUpe thaI pitAnI pRSTha para besADI vahana karavA lAgyA. anukrame pelA devarUpa rAjakumArane vAro Avyo jyAre vardhamAnakumAra enI pITha upara azvAra thayA, eTale te rAjakumArarUpa devatA mAyAthI dhIredhIre vadhavA lAge, parvatane paNa nIce kare tevuM vikarALa svarUpa karyuM. enI jahuvA takSakanAganA jevI dekhAvA lAgI mastaka paranA keza dAvAnala svarUpa bhAsavA lAgyA, enI dADhe karavatanA jevI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mahApurUSa te koNa ? (123) thaI gaI, lecana aMgAranI sagaDI banI gaI ane nasakerAM parvatanI guphArUpa thaI gayAM, eka rAjakumAramAMthI AvuM bhayaMkara vikarALa svarUpa banI gayuM, temaja enuM zarIra anukrame vadhatuM vadhatuM parvatathI paNa ugra thayuM. - devatAnI AvI ceSTA joIne bIjA rAjakumAre te bhayanA mAryA palAyana karI gayA ne vardhamAnanA mAtApitAne kahevA lAgyA ke-"kaI pazAca devatA tamArA vardhamAnane satAvI rahyo che. koNa jANe ke e devatA zuM karaze.? e bApa re! zuM e duSTanuM vikrALabIhAmaNuM svarUpa " rAjakumAranI AvI vANI sAMbhaLI mAtApitA vagere parivAra tyAM doDI AvyA. ahIMyA te vardhamAnakumAre jJAnathI A devatAnuM svarUpa jANIne enA pRSTha bhAga upara eka muSTi prahAra karIne ene vadhate aTakAvIne vAmanarUpa karI nAkhe. vardhamAnakumAranI muSTiprahArathI jarjarita thayele devatA vadha mAnakumArane namI, emanI AgaLa pitAnuM svarUpe pragaTa karI, rastuti karI pitAne sthAnake cAle gaye. vardhamAnakumAra potAnA gRha tarapha jatA hatA tyAM mAtApitA emane sAme maLyA. mAtAe emane snehathI AliMgyA. akSata aMgavALI vardhamAnakumArane joI mAtApitA dika parivAra khuzI thaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ " (124) mahAvIra ane eki . kIDA karavA egya bAlavayanuM ullaMghana karI varSa mAnakumAra yuvatIjanane priya evA vanane AMgaNe AvyA. e bAlyakrIDA karatA vardhamAnakumAranI bAlyakaThA paNa paNa nirdoSa hatI have ramaNe janane vallabha yauvanavayamAM vardhamAnakumAra AvyA chatAM jagatanA janothI e judI prakRtinA hatA. svAbhAvika rIte thAvana vayamAM purUSanuM strI pratye ane ramaNanuM purUSa pratye AkarSaNa thAya che, evuM mehanuM ceSTita che. meha pitAnI sattA jagatanA jI upara te samaye akhalitapaNe calAve che. ekabIjA sAthe aphaLAvI aneka kuceSTAo karAvI pitAnI icchA pramANe nAca nacAve che. jagatane zuddha pANI pachI bhale te mAnava hoya ke deva, e mehane vaza thaI mohanI aneka ceSTAene Acarate emAM ja mAnavajIvananI sArthakatA samajI jIvitavya pUrNa kare che. e mohane AdhIna banI jIvananI mahattA te bhUlI jAya che. e moha ceSTAthI rahita vardhamAnakumAranuM jIvana hatuM. enI suMdara kAMti joIne, enuM suMdara svarUpa lAlitya nihALIne ramaNIjana hAvabhAvathI e sAMdaryane upabhega karavAnI lAlasA rAkhI emane belAvavA AvatI, paNa e vikAra rahita ane vairAgI vardhamAnane enI zuM asara thAya? divase divase emane vairAgya vRddhi pAmate hate. saMsAranA svarUpanA e jANanAra hovAthI e saMsArane bhega karavA Avela nahotA. saMsAra kema cho? kayAre choDa? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mahApurUSa te koNa? (15) ane zuM karavA choDa? vagere e tyAganA pATha zikhara vAne te saMsAramAM vardhamAnakumAranA Agamanane hetu hatuM, emanA jIvananI mahattA keI nirALI ja hatI. emanAM jIvananuM dhyeya anya alpajJa jane zuM jANI zake? anaMta kALanI saMsAranI yAtrA emanI have purI thavAnI hatI.. e jIvananA bAhA vilAse, bhapakAo ADaMbara, udyAne ke bAgabagIcAonI suMdaratAmAM ke ramaNIjananA samAgamamAM emane sukha lAgatuM nahotuM. e vastuonI emane IrachA sarakhI paNa nahotI. je vastuo anyane durlabha hatI te e vardhamAnakumAranA caraNamAM athaDAtI hatI. chatAM ene mana e nirasa hatI. jarA paNa bhega levAnI ene IcchA thatI nahIM. bIjAone je priya ane gamatI vAta hoya che te ene mana tuccha hatI. saMsAranA bhegavilAsanI ene IcchA nahotI. e jIvananI sthiti kaI anupama hatI. tyAgane mATe te saMsAramAM enuM Agamana hatuM. e tyAganA mArge jatAM emane zuM meLavavAnuM hatuM tenI bIjAne kalpanA paNa zI hoya ? je mANasanI zakita, ezvaryA ke samRddhi anupama che enA jIvananuM dhyeya paNa kaI aneruM ja hoya. jagatamAM prANIonI sthiti kevI vicitra hoya che! eka raMka, bhikhArI ke gariba mANasanuM dhyeya harabAne dravya saMpAdana karavA sivAya bIjuM zuM hoya? viSayanA lAlacu prANIne strI meLavavA sivAya bIjI zI abhilASA hoya? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 126 ) mahAvIra ane zreNi enA jIvananI mahattA ke dhyeya sArI ramaNIenA samAgamamAM ja samAyeluM che. strI hAya, lakSmI hAya, AgamaMgalA sa kai hAya paNa putra na heAya teA enA jIvananu dhyeya eka putra prAptimAM ja samAyelu' che, ane te mATe manuSya aneka prayatnA kare che. rAgI mANusanA jIvananu dhyeya zuM hAya ?ke huM kayAre nirogI thAuM, ane te mATe te aneka prakAre davA vagerenA pramaye karI kaSTa sahana karI, lakSmIne athAga vyaya kare che. jana-prakRtine anusarIne manuSyAnAM dhyeya sarvAMnAM anerAM,nAmAM nAmAM ja hoya che. jIvananAM e bAhya sukha-sAdhanAmAM jyAre janaprakRti lubdha thayela che tyAre vamAnakumAra AgaLa emAMnuM sarva kaMi hatu. samRddhi, sattA, vaibhava, ThakurAi, anupama bhAgavilAsa enA caraNu AgaLa ALeTatAM hatAM. evI kai vastu hatI ke je meLavavAnI ene abhilASA hAya ? enA jIvananu dhyeya, enA jIvananI mahattA e tA e peAte ja jANI zake. ene zu' karavAnu che ane zu meLavavAnu che e te ene ja khakhara, ApaNe alpajJa mANuseAne enI kalpanA paNa kayAMthI ke e kaye raste jaine zuM meLavavAnA che ? kayAM ApaNe ne kayAM e ? sa'sAra upara emanu dila naheAtuM chatAM saMsAmAM te rahelA ja hatA; vaibhava, ThakurAI emane aNugamatAM hatAM chatAM e vaibhavathI ja e pASAtA hatA; mAtApitA, sagAMsaMbaMdhInuM emane jarAya khadhana nahotuM chatAM emanI vacce te vRddhi pAmatA hatA; bhegA emane mana rAga samAna hatA chatAM e ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mahApurUSa te koNa? (127) bhegone upalega karI rahyA hatA. emanA sukhanI khacIta bIjAne IrSA Ave, tapa-japa karI emanA jevA bAhRA sukha meLavavAnI anya koI abhilASA kare, evuM anupama sukha maLeluM chatAM vardhamAnakumAranuM dila kaMI jUdA ja vicAramAM hatuM. e saMdaryathI jhaLahaLI rahelA vardhamAnakumArane vaivanane AMgaNe AvelA joI emanA mAtApitAne ciMtA thaI, je ciMtA saMsAramAM darekane thayA ja kare che. "are have te vardhamAnakumArane paraNAvavA joIe, emane lAyaka koI kanyAnI tapAsa karavI joIe " ane evI bAbatamAM purUSa karatAM strIonA manamAM adhIratA vadhAre hoya che ke jeTalI adhIrAI khUda paraNanArane paNa kadAca nahi hoya. gharamAM kayAre varSa paherIoDhIne pharatI hoya, e jovAno umaLako kayA putranI mAtAne nahi hoya? te pachI vardhamAnakumAranI mAtAne umaLake zA mATe na hoya? trizalAdevI e paNa eka manuSya hatAM ane putranI vadhu gharamAM ramatIpharatI hoya, e dazya jovAmAM kyI putravatI mAtAe jIvananI mahattA nahi mAnI hoya? keTalIka mAtAe te putravadhUnuM mukha jevAne gAMDIghelI thaI jAya che, kemake moTuM bhAgya hoya te ja putravadhUnAM darzana thaI zake, ane ethIya vaLI moTuM bhAgya hoya tyAre e paherIoDhIne mahAlatI putravadhUo pAsethI sukha meLavI zake. kemake A dejakhamaya saMsAramAM kaMI manuSya strI strI karatA cAlyA jAya che tyAM emanI mAtAone putravadhU jevAno umaLake kayAMthI ja Ave? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 16 mu. nehIonI snehajALa, e vardhamAnakumAranuM bIjuM nAma mahAvIrakumAra hatuM baLamAM, parAkramamAM emanI sarakhAmaNuM kaI karI zake tema nahi hevAthI mahAvIra evuM emanuM nAma rAkhavAmAM A vyu hatuM. jagatamAM advitIya svarUpavALA vardhamAnakumArane samaravIra nAmanA rAjAe pitAnI putro yazodA ApavAne potAnA maMtrIo siddhArtha rAjA pAse mokalyA. siddhArtha rAjAne samaravAranA maMtrIoe prArthanA karI. "mahArAja? amArA rAjA potAnI putrI yazodA ApanA kumAra vardhamAnane ApavA mAge che te e prArthanA savIkAravA vaDe karIne Apano saMbaMdha hRDha thAo ?" - samaravIra rAjAnA kArabhArInI mAga sAMbhaLIne siddhArtha rAjA khuzI thayA. "be divasa sthiratA kare, amArI memAnagatI svIkAre. e arasAmAM ame tamane javAba ApazuM." siddhArtha rAjAe potAnA maMtrIo mAraphate enA utArAnI goThavaNa karAvI. vardhamAnakumAranA mitrane e vAtanI khabara paDavAthI teo vardhamAnakumAra pAse pahoMcI gayA, " le have tame sapaDAI gayA. tamAre mATe beDI taiyAra thaI gaI." . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ nehIonI nihALa. (129) " e eDInAM baMdhana svIkAravAnI amArI marajI nathI. beDInA baMdhanathI keNuM phAvyuM che ke e beDI ame svIkArIe? e te beDI te beDI ja!" - AvI manahara eDI paNa zuM tamane nathI gamatI varSamAnakumAra? zuM suMdara rAjakumArikA che e ! tame joI nathI tethI ja Ama belo cho. joyA pachI nahi." rAjakumAronAM vacana sAMbhaLI vardhamAnakumAra hasyA. "are! tame mohavaza thayelA hovAthI Ama belo che. nirmohIne e tamArI suMdara ramao paNa zuM karI zake? game tevI suMdara te paNa beDI ja ne? e beDanAM baMdhana te kadi raLIyAmaNAM hoya ?" paraNavuM e sivAya saMsAramAM bIjI raLIyAmaNI ghaDI kaI vArUM ? ane paraNyAnI pahelI rAta e te vaLI ethI ya zreSTha vardhamAnakumAra evI anupama ghaDIo mAnavabhavamAM manuSyane kAMI vAraMvAra AvatI nathI. moTuM bhAgya hoya te ja evI anupama ghaDIo prApta thAya che. ghaNAya bicArI strInA nAmanI mALA japatA marI jAya che chatAMya nathI malatI." e badhIya saMsAranI vicitratA che. e bAhyA vastuo karmAdhIna che. e paravaratuomAM ATale badhe meha ze? evI paravatuonA mehathI ja manuSya adhogatimAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ (130) mahAvIra ane zreNi jAya che. are! manuSya bhavamAM AvyA chatAM eTaluMya na samaye ke potAnI vAtu kaI ne paravastu kaI?" paravastu zAnI vaLI? cAlIcalAvIne kanyAne bApa lagna karAvI ApI kanyAne hAtha ApaNA hAthamAM soMpI ApaNane enA mAleka banAve, pachI e paravastu kema kahevAya? e te ApaNuM ja thaI. game te samaye ApaNe ene upabhega karI zakIe-AnaMda meLavI zakIe." - "svavastu kaI ane paravastu kaI e samajavAne hajI tamane vAra che. tame te atyAre mehagrasta che. tethI enuM tAtparya nahiM samajAya. are! A ApaNuM zarIra te jyAre ApaNuM nathI, te paNa maraNa pachI eka divasa AgamAM baLI bhasma thavAnuM che-to pachI strI putrAdika vastu ene pitAnI samajavI enA jevI ajJAnatA bIjI kaI vArU?" "vardhamAnakumAra! e tamArI vAta tame samaje. tyAre tame zuM A suMdara rAjabALAne nahi ja paraNe? zuM tamane, paraNavAnuM mana nathI thatuM ?" "jarApaNuM nahi. mane strInI abhilASA ja thatI nathI. icchA ja nathI." "tyAre tame zuM kuMvArA raheze? ATale badhe vaibhava, ezvarya, ThakurAI chatAM tame kuMvArA raheze? jIdagI kuMvArI zI rIte pasAra karaze? amane strI vagara te e badhuM sunuM anu lAge. e vaibhava, ezvaryamAM jarAya citta na lAge. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ snehIonI snehagAma. ( 131 ) 19 " e tamArA vaibhava, ane evayanA ADaMbara pa mAre nahi joie samajyA ? vadhu mAnanAM vacana sAMbhaLI enA mitrA camakyA. " huM... chu. vaibhava, azrvaya paNa tamane gamatA nathI ? tyAre tame thuM karazeA ? garIbImAM jIvana kaI rIte pasAra karaze ? " sAdhu-saMnyAsI thaIne. tyAgI thaIne. " 66 tyAre jI' tame sAdhu thaze| ? ' " hA, zu sAdhu thavu dIkSA levI e khATu che ? " va mAnakumAra hasyA. " dIkSAnu nAma sAMbhaLI ATalA badhA laDakA che! kema ? dIkSA e tA mAnava jIvananI uccamAM ucca vastu che. jIvanatA e mahA maMtra che. "" 66 "are vamAnakumAra ! zA mATe dIkSA levI? dIkSA laI tapa karIne paNa enA phaLa tarIke AvI samRddhi pAmavI e ja ne? te tA tamane ahIyAM ja maLI che pUrve tapa japa karyo haze tyAre ja AvI mahAn samRdhdhi maLI che te bhAgavA tA kharA ! pachI vRdhdhAvasthAe cAstri leze. " " are mitrA ! tamArI ne mArI sthiti nirALI ja che. strI, lakSmI, vaibhava teA lavAbhava ApaNane maLyAM ane cheDyAM chatAM kAryasidhdhi tAna ja thai. e abhilASA hajI na gai. jemAM tamane soMpUrNa sukha dekhAya che tene ja huM du:kha mAnuM chuM. mane emAM duHkha dekhAya che, mATe huM teA tyAgI cavAne AbyA chu-dIkSA levAne mAnya chuM. ', Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa (132) mahAvIra ane zreNika e tamAre nizcaya mAtApitA AgaLa kevI rIte kAyama rAkhaze? zuM mAtApitAnI AjJA tame nahi mAno? vardhamAnakumAra ? tame je vaDIlonI AjJA ullaMghana karaze te tamArUM joine ame paNa mAtApitAnI AjJAnuM ulaMghana karatAM zikhazuM, eTaluM ja nahi paNa jagatamAMya. e vyavahAra pravartAze ke loke vaDIlonI AjJA ulaMghana karatAM zIkhaze ne uparathI tamAruM eThuM Apaze samajyA?" mAtApitAnI AjJA e eka judI vAta che. pitAnI IcchAthI paraNavuM ne phakta mAtapitAnI IcchAne mAna ApavA khAtara lagna karavA e judI vAta che. mAtapitAnI AjJA mAnavI e putranI pharaja che. huM mAtApitAne samajAvIza, tema chatAM emane ati Agraha thaze te joIza; paraMtu mane pitAne te jarAya emAM meha nathI. " vardhamAnakumAre kahyuM. e vAta cAlatI hatI eTalAmAM vardhamAnakumArane lagnanI vAta kabula karAvavA mATe trizalAdevI tyAM AvI pahoMcyA. mAtAne AvatA joi trizalAnaMda ubhA thayA, emanI sAthe bIjA paNa rAjakumAra mitro ubhA thayA. vardhamAna mAtAnA caraNamAM namyA. mAtAe zubha AziSa ApI. ucca Asana upara mAtAne besADI vardhamAnakumAra emanA AgaLa AvI. bAlyA "mAtA ! kayA kAryaprasaMge ApanuM padhAravuM thayuM? mane je bolAvyA hota to huM ApanI pAse AvI hAjara thAta." vatsa! phakta eka ja kArya mATe huM tamArI pAse Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahImAnI baLa. (133) AvI chuM. amArI tamArI pAse eka vastunI mAgaNI che te tamAre kabula che ke nahiM?" "mAtApitAnI AjJA pALavI e putrane dharma che." "te tame eka ja mAgaNI svIkAre ke A saMmavIra rAjAnI kanyA yazodA AvelI che enI sAthe pANigrahaNa karo. amArI e abhilASA pUrNa kare. " mAtA ! lagna karI saMsAranA baMdhanamAM paDavuM, emAM jIvananI mahattA zI? paraNavuM ane saMsAranI vAsanAomAM rakta thavuM, aneka prakAranA khAnapAnamAM prItivALA thavuM, eTalethI ja jIvananI parisamApti che zuM? aneka prakAranI AphatothI vIMTAyelAM e sukhethI zuM tame mane sukhI karavA irache che ?" emAM zI dIkarA! sukha e te sukha ja kahevAya. yauvanavayamAM purUSa game te saubhAgyavALa vaibhavavALo ane samartha chatAM ekale, aTula sIvagara zete nathI, e tame kayAM nathI jANatA?" paNa mAtA! e saubhAgya, vaibhava, mAre zA kAmanA che? saMsAranAM e mohabaMdhana mane zuM karanAra che?" . tame janmathI ja vairAgyathI bharelA ane dIkSA levAne Aturvata che. amArA moTA pu ge tame amAre ghera Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ (134) mahAvIra ane eNika. AvyA che chatAM paNa tame amArI ATalI icchA pUrNa karo to ThIka. " enA karatAM tamAre putra dIkSA laI mahAna tyAgItapasvI bane e zuM tamane nathI gamatuM mAtA ! saMsAranA mehabaMdhanamAM baMdhAI vAsanAnA kIDA thavuM enA karatAM e badhAMya mohabaMdhanane tyAga karavAM e zuM khoTuM che?" tamAre dIkSA levI hoya te bhale, paNa eka vakhata tamAre paraNavuM te paDaze ja. gharamAM paherIoDhIne pharatI tamArI vahune javAne huM ghaNI IntajAra chuM. saMsAramAM saMsArIne ethI vizeSa bIjI kaI abhilASA heya?" "mAtA! e abhilASA te tamArI pUrNa thaI gaI che. mArA moTAbhAInI vahune joI zuM tamArI hoMzapUrI nathI thaI?" paNa hajI vardhamAnakumAranI vaha nathI AvI ne ? amArA jIvanamAM mAtra e ja abhilASA bAkI che. tame hA bhaNe. bAkI badhI vAtanI taiyArI che. mAtAe kahyuM. mAtA! paNa AvI beTI bAbatamAM A mahora duniyAmAM darekanA jIvanamALe jUdA jUdA hoya che. keI saMsAranA pravAhamAM jhaMpalAve che, keI dIkSA grahaNa karI saMsAra tarIne bahAra Ave che. e saMsArathI pAra utaravA to amAruM ahIMyA Agamana thayuM che" "game tema haya, tame amArA bhaktimAna putra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ hIonI ejALa. (135) amArAM jIvatAM te ame tamane dIkSA levA dezuM nahi. AvA sukomaLa zarIravALA tame dIkSA grahaNa karI aneka prakAranAM kaSTa sahana karo e ame kevI rIte joI zakIye? mATe ame jIvIe tyAM lagI tame saMsAramAM rahe.' paraNIne amArI IcchA pUrNa karo." mAtAne eka ja vAtane Agraha sAMbhaLI vardhamAnakumAra mauna rahyA. "putra ! zA mATe dilagIra thAva che? tame vItarAga che, tIrthakara che, te ame jANIe chIe, paNa tIrthakare zuM ' lagna karatAM nathI?tamArI pahelAMnA tIrthakare paNa paraNelA che. para saMsArasukha bhegavyA pachI ja emaNe dIkSA grahaNa karI che, chatAM tame paraNavAnI zA sArU nA pADe cho?" mAtAnA AvA AgrahathI vardhamAnakumAra vicAramAM paDayA. khacIta, huM nahi paraNIza te mArI mAtAne avazya duHkha thaze. jo ke saMsAranA bhegavilAso upara mule mane prIti nathI, e mehanAM baMdhane mane bAMdhI zake tema nathI; chatAM mAtAnA Agrahane vaza thaI mAre emanuM vacana mAnya karavuM paDaze. mArI mAtAne du:kha na thAya enI khAtara te garbhamAM paNa huM nizcala-sthira rahyo hato. vaLI emanA sukhanA khAtara te meM nizcaya karyo hato ke "e mAtApitAnA jIvatAM huM dIkSA grahaNa karIza nahi te bhale teTalA samaya paryata mAtApitAnI abhilASA pUrNa thAo !" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ (136) mahAvIra ane zreNika. . " kema chu... vicAra karI che. vamAna ! amArI te e ja AjJA che. huM ane tamArA pitA tamArA vivAha jevAne adhIrAM chIe, tame hA bhaLeA eTale tarataja mudhI taiyArIo thaI jAya. adhAya tIrthaMkarAe jema paraNI saMsArasukha bhAgavI dIkSA grahaNa karI che tema tame paNa paraNIne pachI samaya Ave dIkSA grahaNa karajo. " mAtAe peAtAnA Agraha cAlu rAkhyA. " ThIka che mAtA ! tamAre Ave! Agraha che te tamArI abhilASA paNa pUrNa thAo. " vamAnakumAre kahyuM, phakta mAtApitAne du:kha na thAya, emanI AjJAnA leApa na thAya, temaja pAtAne paNa bhAgakama thADuka avazeSa hatuM jethI mAtAnI vina Mti vamAne svIkArI lIdhI. : va mAnakumAre lagnanI vAta kabUla karavAthI sarvatra Ana da AnaMda chavAi gayA. vivAhanI taiyArIo thavA lAgI. sobhAgyavatI strIe mAMgalika gIta gAvA lAgI. mAtAnA hanI te! vAta ja zI ? yeAgya samaye vardhamAnakumAranA vivAha yazeAdA sAthe thai gayA. emanA mitrA, mAtApitA vagere svajanava mAM AnaMda Ana Mda vartAyA. icchA nahi chatAM va mAnakumAre yazodA sAthe sa'sArasukha bhAgavatAM keTalAya va vyatIta karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 17muM. ' ? paramasukhane mATe. vardhamAnakumArane yadA sAthe grahavAsapaNAmAM keTalAMka varSa pANInA pravAhanI mAphaka vahI gayA, chatAM e AtmA saMsArathI nirlepa hate. mAyAnA baMdhanamAM rahevA chatAM e baMdhanamukata AtmA hatuM. mAruM zuM ne pArakuM zuM e vastu svarUpane jJAtA hatA. jJAnavAna AtmA game tevI sthitimAM paNa je samyaka jJAna hoya te te ni. paja rahe che. pitAne IcchA nahi chatAM phakta mAtApitAnI AjJAthIja jemane grahasthAzramanA baMdhanamAM baMdhAvuM paDayuM hatuM. jagatamAM e mAyAbaMdhana mATe manuSya aneka gaDamathalo kare che, phAMphAM mAre che, ene mATe aneka kaSTa sahana kare che, chatAMya sarvatra e kAMI niyama nathI. tyAre A mahApurUSa anicchAe vaLagelA baMdhanane samaya Ave choDavAne Atura hatA. ene tyAga karavAne anukUla samayanI -rAha jotA hatA. yauvana chatAM e vardhamAnakumAra nirvikArI hatA. rAga, dveSa, mAyA, matsara temaja viSayanI tRSNA rahita hatA. mAyAnI madhyamAM chatAM emanI draSTi mAtra eka ja hatI: kayAre A mAyAnAM baMdhano tyAga karIne huM tyAgI banuM? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ (138) mahAvIra ane zreNika. anukrame vardhamAnakumAranI vaya aThThAvIsa varSanI thaI. e arasAmAM emanAM mAtApitA A saMsAramAMthI haMmezane mATe vidAya thaI gayAM. vardhamAnanA moTA bhAI naMdivardhana hatA. mAtApitAnA mRtyuthI bhAI naMdivardhanane bahu kheda thaye. e saMsAra-svarUpanA drA vardhamAnakumArane te bhaviSyamAM vItarAga thavAnuM nirmAyuM hatuM. evA vItarAga thavAne janmelA purUSane rAga-dveSa ke mehanAM baMdhane zuM karI zake? - e zekAphUla thaelA mehagrasta naMdivardhanane vardhamanAkumAre dilAse ApeH "baMdhu! prANuone mRtyu pAchaLa ja lAgeluM che. je jame che te avazya eka divasa mRtyu pAmavAnA che. darekane mATe e niyama te svAbhAvika ja che te evI bAbatamAM kheda karavAthI zuM ?" hA! baMdhava ! jamyA che e maravAnA ja ema sarva kaI samaje che, chatAMya jyAre samaya Ave che tyAre evI AphaktamAM dhIrapurUSa paNa zekathI vyAkUla cittavALA nathI thatA zuM?" badho ! e badhA mehanA vilAsa chesamaju janoe paNa mehanI e ceSTAomAM phasAvuM zuM?" . " chatAMya dhIraja te zI rIte rahe? e mAtapitAnAM darzana have ApaNane kyAre thaze? zuM thaze?". Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramasukhane mATe. - " bhavabhava mAtApitA te avazya maLe che. eka bIjAnA RNAnuMbaMdhe sAga ane viroga thAya che. duHkhane samaye ArtadhyAna karavAthI te mAtra kalezanI ja vRddhi thAya che. " " baMdhava ! tamAruM kahevuM te ThIka che. AphatanA samayamAM dhIraja dhAraNa karavI e ghaNuM sArI vAta che. ApaNu chatrasvarUpa pitAjI te A phAnI duniyA tajI cAlyA gayA. A rAjya rAjA vagaranuM rahe e ThIka na kahevAya; mATe baMdhava ! pitAjInuM rAjya tame zobhAve- alaMkRta kare. ame sarve tamAre rAjyAbhiSeka karIye. " naMdivardhane vardhamAnakumArane kahyuM. - "are bAMdhava! tamArA e rAjyane huM zuM karuM? tame pATavI che, moTA che. moTAbhAI hayAta chatAM mArAthI rAjya kema grahaNa thaI zake? mATe rAjya upara te tamAro ja - "chatAM e mAre hakka huM tamane samapuM chuM. tame prajAne priya che, mArAM karatAM rAjya tame ghaNuM sArI rIte karI zake tevA che, pitAjInI kIrtimAM tame vadhAro karI zake tevA che?" pitAjInI kIrti huM bIjI rIte vadhArIza. huM te samaya Ave dIkSA grahaNa karI mukitanuM sAmrAjya meLavIza, mATe e rAjya te tamane ja zobhe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140) mahAvIra ane zreNika. "bhale anukUla samaye dIkSA grahaNa karaje paNa atyAre - A rAjya grahaNa karavAmAM zuM harakata che? rAjA thaiyA pachI paNa samaya Ave tame dIkSA te laI zake che?" chatAM rAjya grahaNa karavAnI mArI leza paNa IcchA nathI, mATe e saMbaMdhI vizeSa Agraha have javA dyo. ane rAjyane bhAra tame ja grahaNa karo." siddhArtha rAjAnA maraNa pachI vardhamAnakumAre rAjya grahaNa karavAnI sAphanA pADavAthI maMtrI vagere pradhAna purUSAe naMdivardhanane rAjyabhiSeka karyo. naMdivardhanane rAjyAbhiSeka thayA pachI vacamAM keTalAka divaso pasAra thaI gaye eTale vardhamAnakumAre dIkSA grahaNa karavAne moTAbhAI naMdivardhananI rajA mAgI. "baMdhahave je tamArI rajA hoya te huM dIkSA grahaNa karI parama sukhanI prAptine mATe prayAsa karuM." vardhamAnakumAranI dIkSAnI vAta sAMbhaLI naMdivardhana vyAkUla cittavALA thayA. "bAMdhava! mAtApitAne mRtyune zeka te hajI tAje che. e zekanA ghA hajI te visarAyA nathI tyAM tame e kSata upara kSAra zA mATe nAkhe che ? hamaNuM te saMsAramAM raho. samaya Ave vaLI dIkSA grahaNa karaje." baMdhava! mRtyu e kAMI koInI rAha jotuM nathI. vaLI A yauvanavayamAM dIkSA grahaNa karI AtmAnA zreya: mATe jeTaluM karavuM hoya teTaluM karI zakAya. ke jANe ke vRddhAvasthA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ parasukhane mATe. ( 141 ) kevI Avaze ? saMyamanA nirvAha karavAne teA yauvananA samaya ja upayAgI che." " &aa ! aMdhava ! mAtApitAnA zAkamAM tamArA dIkSAnA vicAra mane adhika vivala kare che--cittane AkulavyAkula kare che. are ! A saMsAranI te kevI vicitratA ? jyAM eka gama visarAyA nathI tyAM bIjo taiyAra ja che. du:kha upara zru vidhAtAe du:kha ja utpanna karyu che ? " 66 madhu ! evA khATA zeka zA mATe ? mAtApitAnA snehathI huM AjasudhI gRhavAsamAM rahyo, mAtApitA hayAta hAya tyAM lagI mAre sayama na grahaNa karavu e mArA nizcaya paNa have pUNu thayA, mATe have te tamAre rajA ApavI ja joie. mArA jIvanamAM phakta e eka ja cIja khAkI che ane te dIkSA. tamArUM karttavya tame bajAvA, mArUM karttavyapAlana mane karavA dyo. A saMsAramAM eka kSaNa mAtra jIvavu ene bhase nathI te| pachI bIjI vAta te zI ? "" " tame vItarAgI che, samartha chatAM kSamAvALA che, ameya samajIe te chIe ke tame nizcaya dIkSA grahaNa karavAnA che; kAraNa ke saMsAramAM amAre mAga jUdo che tamAro mArga paNa judA che, jevI bhavitavyatA hAya che tevI ja thavAnI pravRtti hAya che, jevI gati haiAya che tevI ja mati thAya che; chatAM amArA vacanathI tame zADI samaya gRhavAsamAM rahA. mAtApitAnA zeka visarAya eTale tame khuzIthI dIkSA grahaNu karajo. "" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ (142) mahAvIra ane zreNika, ThIka che, tamAro ATale Agraha che te huM be varSa pata saMsAramAM rahIza. te pachI avazya saMyama grahaNa karIza." jevI tamArI IcchA"naMdivardhane anumodana ApyuM. te pachI e be varSane samaya grahavAsamAM vasavA chatAM - tyAgInI mAphaka pasAra karyo. snAna, aMga, raMga rAga, emaNe tajI dIdhA. prAsuka ane eSaNaya AhArathI ja prANavRti calAvatA hatA. brahmacaryane dhAraNa karI hamezAM vizuddha dhyAnamAM ja tatpara rahetA hatA. gRhastha chatAM bhAva yati thaIne emaNe pitAne samaya vyatIta karavA mAMDyuM. varSamAnakumAra te dIkSA levAnA che. emanI dIkSAnI bhAvanAnI jANa thatAM cakravatI dhArIne emanI sevA karanArA anya rAjaputra emane dIkSAnA utsuka jANuM potapotAnA rAjyamAM cAlyA gayA. bhAva yati thayelA vardhamAnakumAra have dIkSA levAne taiyAra thayA. samayane jatAM kAMI vAra lAge che? kALa pitAnuM kAma karyo ja jAya che. e kALanA sapATAmAM mUrkha mAnavI te chakkaDa khAI gothAM khAya che. e be varasanI avadhi paNa purI thaIne vardhamAnakumAranI vaya trIza varSanI thaI. e daramiyAna naMdivardhanane mAtApitAne zeka paNa visAre paDyo. game tevI tAjI bAbate paNa kALe karIne bhUlI javAya che. e haiyAnA mArmika ghA paNa samayanA vahevA sAthe ghasAtA jAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramasukhane mATe ( 143 ) che. mAnavanAM bhayaMkara dardI paNa samayane khaLe bhuMsAi jAya che aneka parivarttana thai jAya che. trIza varSanI umare mahAvIra kumAra huve dIkSAne mATe taiyAra thaI gayA. navina ke koi paNa vyakti have emane aTakAvI zake tema nahAtu. mAgazara mAsanI kRSNa dazamIne divase emaNe sa`nI anujJApUrvaka temaja nadine jemane dIkSA maheAtsava karyo che evA e dIkSA maheAtsavamAM devatAo ane manuSyA sahita temanA rAjAoe bhAga lIdhe. evI dhAmadhUmapUrvaka vamAna kumAre dIkSA grahaNa karI. sarve alakArA, AbhUSaNlRA, vastro, khAnapAna vagere mAjazAkhane tyAga karI tyAgI, saMnyAsI thai gayA. vamAnakumAra have vadha mAnasvAmI ke mahAvIrasvAmI traNe jagatane pUjya evA thayA. mehaM, mamatA ane parigraha rahita ekalA aTulA vadha'mAnane joi snehIjanAnI AMkhamAMthI azruo kharI paDyAM. bhAi naMdivanane zu khelavuM. ne zu nahi ? emanA kaMThe rU dhAI gayA, azruothI AMkho bharAi gai. "hA ! kha Mdhava ! tamArA vinA have ame zuM karazuM ? mAtA gama, pitA gayA, eka nAnA bhAI hatA te paNa amArI sAtha tajIne amane choDIne tyAgI thaI gayA. hA mAMdhava! tame ekAkI kayAM jaze? are duSTa vidhi te A zuM karyuM?" mukta kaMThe ekalA aTulA vadhu mAnane ja galane mAge pAdacArI gamana karatA joi na divana raDI paDyA. sarvasu dhI vaga paNa raDI rahyo, vilApa karavA lAgyA. vamAna tA vitasaga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ (144) mahAvIra ane zreNika purUSa. e saMsAranuM mAyAvInATaka emane zuM asara kare? e te lokettara purUSa, prANIonAM evAM kaMI mehu nATakane nAza karavA mATe te emano avatAra hatA. e avatArI purUSa, jagatanA janene potAnI kharI vastunuM bhAna karAvavA mATe te eno A prayAsa hato, enI dIkSA paNa bIjAnA upakArane mATe hatI. e narakSenuM jIvana dhyeya te juduja hatuM, mahAnuM kAryo karavAne vardhamAna nirmANa thayelA hatA. manuSya janmano uddeza ane enI sArthakatA teo samajatA hatA, moha, mAyA, rAgadveSa vagere pApajanma baMdhanethI te rahita hatA. AvA samartha purUbane e mAyAvI baMdhane zuM asara kare ? * e naraNa vardhamAna sarvanI anujJA meLavI, vihAra karavAnA uddezathI tyAMthI AgaLa cAlyA, ekAkI, vastra pAtra rahita A uttama purUSane jaMgalane mArge jatA joI konA hadayamAM dhIraja rahe. vardhamAnanI patnI yazodA, e naMdivardhana bena sudarzanA, putrI priyadarzanA sarva keI nehI AptajanA azrubhInI AMkhe vardhamAnane tuM rUdana karavA lAgyuM, sarvanA rUdana, vilApa, e drazya karaNa rasika hatuM. game tevuM vaja haiyuM paNa kSaNabhara taMbhita thaI jAya, te pachI Apata sanehI jananI viga samaye zI sthiti thAya ete Apa anubhaveja samajAya ? sagA snehI uparAMta vardhamAnanI dIkSA jevAne aneka leka tyAM nagaranI bahAra upavanamAM ekatra thayuM hatuM. naMdiShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramasukhane mATe. ( 145 ) vana rAjA hatA, vadhu mAna emanA nAnA bhAi yuvarAja hatA. e yuvarAja susAranA bhAgavilAsA, vaibhavavalAse tajI sAdhu thAya che e dazya jovAnI kAne utkaMThA na thAya ? dIkSA. lIdhA pachInI vaSaeNmAnanI sthiti game tevA sa'sArI jIvane pIgaLAvavAne masa puratI hatI. are e te vadhamAna ! e mahApurUSa! ATalI trIsa varSanI nAnI vaye badhA vaibhavilAse cheDI emaNe tyAgIpaNuM svIkAyuM. kayAM ApaNe ane kayAM e ? kyAM krIDI ane kayAM kuMjara ? chatAMya e samAM emanA khadhava nadinane ane emanI patnIne A samaye asahya du:kha thatuM hatuM. suzIlA suMdarI yazeAdA ! mahAsamartha vadhu mAna e tA vItarAga. e vItarAgane pote zI rIte rIjhavI zake ? samajAvI zake? ane na Mdivardhana tAvilApa karIne paNa pAtAnA ubharA khAlI kare. AMkhamAMthI azru pADatAM ane nAnA paNa guNe karIne gariSTha bAMdhavane khamAvatA, vaMdana karatAM naMdivardhAna vinaMti pharavA lAgyA. hA! madhava! have tame AMdhava maTI mahAvIrasvAmI thayA. amAre pUjya thayA. amane sarvane chADI tame tyAgI thayA. are ! A du:khamaya saMsAramAM amane tamArUM darzIna have kayAre thaze? are bhagavan ! tame te niHsnehI ! vItarAga chatAM kAI kAi samaye huM bAMdhava! darzana ApavA kupA karajo, A tamArA saMbadhIvane yAda karo, are ! tame te ni:saMga thayA. tamArA saMsArIpaNAmAM ajJAnatAnA vazathI tamArI ame kai paNa AzAtanA karI hAya. tA 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 66 www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) mahAvIra ane zreNika he uttama purUSa! tame khamaje. amArA aparAdha kSamA karaje. he vizvavatsala ! saMsAranA koDA jevA amArI upara kRpA najara rAkhaje. jagata pUjya! tamArI ame zuM zuM stuti karIye? tamArI uttamatAnAM ame zuM vakhANa karIye ? he jagavaMtsala! tamArA vinA have amAruM zuM thaze? A rAjyamaMdira tamArA vagaranAM zUnya paDelAM amane kema gamaze ?" maMtrIoe vilApa karatA naMdivardhana rAjAne samajAvI zAMta karyA. jyAM sudhI draSTi paDI tyAM lagI sarvee lAMbI najare e vizvavatsala purUSanA darzana karyA. chevaTe raDatAM ane jagatane raDAvatAM e naMdivardhana Adi parivAra gAma tarapha pAcho va. baMdhava vagara e rAjamahela, bAgabagicAo, e zayanagRho sarve kaMI Aje te zUnyakAramaya hatuM. e yazodAne, e naMdivardhanane hRdayamAM zuM thatuM haze? vardhamAnanA alaMkAro, vardhamAnanAM vastra, vardhamAnanI suvA-besavAnI jagyAo vagere joI emane zuM thatuM haze ? e te e vakhatanA emanAM haiyAM ja jANe, paNa e asA jakhame mohIjanone sahana karyA sivAya bIjuM kAMI have upAya ? kAraNa ke rAgadveSAdika zatruone oLakhI vardhamAne te jItelA, tyAre e zatruone vahAlayA, hitasvI mitra mAnIne ApaNe te emane saMbaMdhI gaNelA, jIvananuM nAva emane svAdhIna karI ApaNe te paravaza paDelA. ApaNumAM ne e vardhamAnamAM eTale ja mAtra taphAvata! Spoesia Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 18 muM. dIkSAvasthAmAM dIkSA grahaNa karI e mahApurUSa vardhamAnasvAmI naMdivardhanAdika kuTuMbIjanenI anujJA meLavI ekAkI, vA-pAtra rahita, bhikSu jevA jaNAtA tyAMthI AgaLa cAlyA. bAhya samRddha to emane ghaNuya hatI, paNa emAM vAstavika sukha emane dekhAyuM nahIM. e bAhya samRddhi bhavabhavamAM maLI ane gaI. je samRddhi maLyA pachI nizcitapaNe nAza pAmanArI che. evI samRddhi pAchaLa jIvana vyatIta karavuM, emAM ja racyApacyA rahevuM, e vardhamAna jevA kettara purUSane kema game? evI kayI samRddhi che ke je eka vakhata prApta thayA pachI jatI ja nathI. evI samRddhi meLavavA eka ja vAra paNa prayatna karyo hoya te te prApta thayA pachI mule jatI nathI. e parizrama karele paNa vyartha jatuM nathI. evI samRddhi te AtmasamRddhi. e AtmasamRddhi game te bhege paNa A bhavamAM prApta karavI e temanuM lakSyabiMdu hatuM. ene mATe game te prayatna karavo paDe, game teTalA bhega ApavA paDe, dehanuM balidAna devuM paDe ke aneka prakAranAM tapa karavA paDe, aneka upasagokaSTo sahana karavo paDe, paNa e lakSmI prApta karavAnI emanI tIvra abhilASA hatI. ane e lamI meLavavI hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ (148) mahAvIra ane zreNika. te A bAhya lakSamIne avazya tyAga karavo joIe, kemake bAdA lakSmI tajyA vagara AMtarika lakSamI zuM sahaja maLI zake che? e vastune choDIne jagata te asatya vastu tarapha deDadhAma karI rahyuM che e asatya vastu, dhana-dolata, yauvana, ThakurAI, strI, putrAdikane prApta karavAne aneka prakAranAM kaSTa sahana kare che-aneka bhego ApIne paNa e vastuo kALajIthI saMbhALI rAkhe che ke rakhene palaTAI na jAya? jagatanuM lakSya jayAre A bAhya paravastumAM AgaLa ne AgaLa jhukeluM hatuM tyAre A samartha vardhamAnakumAre bAhA vastuo asAra jANIne cheDI dIdhI. keI kALe nAza nahi pAmanArI Atmika varatuo prApta karavA mATe dIkSA grahaNa karI ane nimamatvapaNuM aMgIkAra karyuM. e bhikSu jevA jaNAtA vardhamAnamAM aneka zakitao hatI, aneka labdhio hatI, aMtaraMga lakSamI apUrva hatI, emanAmAM parAkrama hatuM, e te emanA jIvanane paricaya thatAM sahaja jaNAI Ave. apUrva ane jagatamAM emanuM advitIya parAkrama chatAM e zaktine upayoga vardhamAne kaSTa sahana karavAmAM ja karelo. karUNAnA e samudra! cAhe te zatru che ke mitra, je kaI emanI pAse Ave te lAbha prApta karIne jAya evI emanI udAra ane dayAmaya bhAvanA hatI. emanI prabaLa-daDha bhAvanA kayAre paNa niSphaLa na jatI. kemake mahAvIra e te vIzAmAM tIrthakara ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiyAvasthAmAM (149) tIrthakara e padavI jagatamAM satkRSTa padavI gaNAya che, jyAre sAmAnya rIte eka devatAnuM darzana paNa niSphaLa jatuM nathI, tenAthI avazya phaLa prApta thAya che te pachI vardhamAna e te tIrthakara. enuM darzana niSphaLa na thaI zake, enA darzanathI prANuM avazya lAbha meLavI zake ja. e vastra-pAtra ke zobhArahita vardhamAnane dIkSA samaye eka vastra devapatie ApeluM, te emanI pAse hatuM. te ya kayAM sudhI rahe? eka soma nAmane daridvI brAhmaNa, vardhamAna pAse yAcanA karavA lAgyA. ene bAhyAlakSamInI AvazyakatA hatI. e bAhyalakSmInA tyAgIe pelA vastramAMthI ardha vasa ApI dIdhuM. e dayA kAMI jevI tevI nathI. rUpIyAmAMthI aDadho rUpIye ane paisAmAMthI aDadho paise dAna karavuM e keTalI karUNAbhAvanA hoya tyAre ja banI zake che. dIkSA lIdhA pachI e ghaNekhare samaya kAusaga mudrAmAM ja pasAra karatA, temaja tapazcaryA e emane mukhya uddeza hate. dIkSAnA prathama divase emane gevALIyAthI kaSTanI zarUAta thaI, ane Akhare chelle upasarga paNa vALane thaye, dIkSA lIdhA pachInA sADAbAra varSamAM e vardhamAne aneka kaSTo kSamApUrvaka sahana karyA. upasarga karanArane zikSA karavAnI emanAmAM zakti hatI chatAM e zaktine upayoga upasarga sahana karavAmAM karyo. ' sADAbAra varSa daramiyAna vadhamAne eka chamAsI tapa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 150 ) mahAvIra ane zreNika, nava cAturmAsa, cha dvimAsika, bAra mAsakhamaNu, khetara amAsakhamaNu, e trimAsika, be doDhamAsika, be aDhImAsika, traNa bhadra, mahAbhadra, satAbhadra, pratimAo che, cAra ane daza divasanI temaja kauzakhImAM pAMca divase nyUna cha mAsane abhigraha upavAsa sahita, khAra aThThama, masA ne egaNatrIsa chaThTha, ATalI te emanI tapazcaryAe thai ne phkata traNusA ne AgaNupaccAsa te emane pAraNAM thayAM. e tapazcayoAmAM emaNe acittajaLanA paNa upacAga karyo nahAtA. emanI apUrva zakti hatI tevI ja rIte emanu jJAna paNa hatuM. emanI jJAnarUpI lakSmI advitIya hatI chatAM emaNe dIkSA lIdhA pachI mahudhA mAnanuM ja avalakhana dhAraNa karelu hatu. eka ja sthAnake sthiravAsa karavAthI rakhene peAtAnA pUjA--satkAra thAya tethI caturmAsa sivAya kAi sthAnake te adhika samaya vAsa karatA nahi, pAte jJAnI chatAM huM jJAnI chu, sarvajJa chu, evA dekhAva kayAre paNa karyAM nathI. anupama zaktisaMpanna chatAM e khaLanuM abhimAna karyuM nathI, temaja vacanasiddhio, aneka labdhivALI zaktie chatAM e sAgaranI jevA gaMbhIra hatA. e ga'bhAra ane dhairyatAvALA hRdayanA pAra alpajJa manuSya zI rIte pAmI zake ? jagatamAM prANIone sukhamAM aneka sukhA prApta thAya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ dINAvasthAmAM. ( 151 ) tema kaSTamAM paNa aneka kaSTanI para'parA pragaTa thAya che. chidromAMthI aneka prakAranA anartho usanna thAya che. pApakarmo paNa chidrane ja zeAdhanArA haiAya che. tItha krarA jyAre gRhavAsamAM hoya che tyAre pApakamo emane herAna karatA nathI, paNa dIkSA lIdhA pachI tIrthaMkarA jyAre zarIrathI paNa ni:spRha thai jAya che, e samayanA lAbha lai karmo peAtAnI taka sAdhI le che. e duSkarmAne yAge dIkSA lIdhA pachI mahAvIrasvAmIne paNa sADAmAra va pa ta aneka prakAranA upasargo sahana karavA paDyA hatA. kSudramAM kSudra gaNAtA ajJAnI jIvA paNa emane herAna karavAnuM cukayA nathI ane jyAM sudhI e dRSkamAM nAza na pAme tyAM lagI AtmalakSmI paNa pragaTa thaI zake tema nahAtu. AtmajJI ne kevaLajJAna, kevaladena jyAre AtmA ghAtI. karmothI mukata thAya che tyAre ja utpanna thAya che. evAM cAra ghAtIkane nAza karavA mATe ja mahApurUSAne dIkSAnuM avalakhana levuM paDe che; kAraNa ke bhavAMtareAmAM peAtAnI jAte utpanna karelAM karmo bhavAMtara paNa kartAnI pAchaLa jaI uddaya Ave che. karelAM karmI kAine cheDatAM nathI, jethI mahAnapurUSA AdhAyelAM duSkamenei kSamApUrvaka bhAgavI le che. dIkSA lIdhA pachI paNa e mahApurUSane jJAna meLavavA buddhanI mAphaka gurU zeAdhavAnI jarUra na hAtI, temaja saMsArI paNAmAM paNa emane bhaNavAnI jarUra hAtI nathI. e avatArI surUSonA janma ja jJAna sahita thAya che. janmanI sAthe ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 152 ) mahAvIra ane zreNika, emane mati, zruta ne avidha e traNa jJAna hoya che. arthAta e traNa jJAne sahita mAtAnA garbha mAM Ave che, ne dIkSA le che tyAre cAthuM jJAna utpanna thAya che; paNa paMcama jJAna te e ghAtIkonA nAza thaye ja utpanna thAya che. emanI dayA, emanI dhaiyatA, zUravIratA, udAratA, gaMbhIratA, sakaMi adbhUta hatAM. buddhanA vicArAmAM jyAre parivartta na thatuM hatuM tyAre A purUSanA nizcaya eka ja hatA. buddhane vAraMvAra navA gurU karIne emanI pAsethI jJAna meLavI jJAnI manavuM hatuM tyAre mahAvIrane konA nAza karI svabhAvika AtmAnI anaMta zaktie pragaTa karavI hatI. A narazreSThanuM saCthA AMtarika lakSa hatu, buddhane mAhyathI ja sapAdana karavAnuM lakSya hatuM. buddhane aneka gurUenA paricayathI jyAre kAryasiddhi na thai tyAre tapa karavA mAMDayuM, tapathI kaMTALA AvyA eTale khAvA mAMDayu. dhyAna karavA mAMDayu... vagere eka nahi tA khInna evA aneka prayatnA sevana karavA paDyA. A mahApurUSanu teA janmathI ja evu jJAna hAya che ke emanA jeTaluM jJAna duniyAnA koi paNa manuSyamAM na hAi zake, eTalu jJAna chatAM saMpUrNa jJAnanI prApti e ja emanu kevaLa lakhi du hoya che. dIkSA lIdhA pachI keTalAMka karmo tapathI nAza pAme che, keTalAka dhyAnathI ane keTalAMka upasargo sahana karavAthI nAza pAmI jAya che. tapa karatAM ane upasargo sahana karatAM khArabAra varSAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSAvasthAmAM. (153) pasAra thaI gayAM ne vihAra karatA karatA bhagavAna keI gAmanI bahAra AvIne kAusaga dhyAne rahyA. te samaye emane kaI mahAna duSkarma udaya AvyuM. emane kAtsarNapaNe ubhelA eka govALIAe joyA. temanI pAse pitAnA baLade cheDIne govALa gAye devA gayo. govALa gaye eTale aLada te caratA caratA ghaNe dUra nikaLI gayA. gAye dehIne govALa baLa pAse Avyo, paNa baLado tyAM jovAmAM AvyA nahi jethI eNe pelA mahApurUSane pUchyuM. "are sAdhu! mArA baLade kayAM gayA? " dhyAnaparAyaNa e mahApurUSa AgevALIyAne javAba Ape nahi tyAre ene guse caDha. "kema javAba Apate nathI? zuM mAruM vacana sAMbhaLatuM nathI ke?" govALanAM vacana sAMbhaLI bhagavAna te mana rahyA. ati gussAthI govALa baba, "ema! javAba nahi Apa vAnuM phaLa che. hamaNAM ja tane batAvuM chuM." tarataja be khIlA lAvIne bhagavAnanA kAnamAM ThokavA mAMDayA ke jenI bane khIlAnI aNuo ekabIjA sAthe maLI gaI. have e khIlAne koI kADhI zake nahi te mATe gevALe bahAra dekhAte badhe bhAga chedI nAkhe. pitAnuM kArya barAbara karI gevALa bhagavAnanI tADanA karatA ane potAnI khuzAlI pragaTa karate bolyA: tArA DhegIpaNAnuM phaLa tuM have barAbara bhegava. mArA khIlA evA te sajajaDa che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) mahAvIra ane esi koi kADhI zake tema nathI. janmArApa ta. tArU duHkha dura thaI zake tema nathI." ema kheAlatA geAvALa tyAMthI cAhyA gayA. kAnamAM AvI khIlAenI vedanA chatAM vadhamAna jarA paNa glAni ke kheda pAmyA nahi temaja peAtAnA dhyAnathI paNa calAyamAna thayA nahi. tyAMthI prabhu krUratA karatA eka nagarImAM padhAryA. e apApApurI nagarImAM gocarIne mATe vardhamAna siddhArtha nAmanA vaNikane ghera padhAryA. siddhArtha Nike bhagavAnane bhaktipUrvaka pratilAbhita karyAM, e siddhAne tyAM kharaka nAme vaidya AvelA te beThA hatA. e cikitsA nipuNlR vaidya siddhArthane priya snehI hatA. enI caMcaLa najara A narazreSTha upara paDatAM ja ene jaNAyuM ke A mahApurUSa sarva lakSaNa yukta hAvA chatAM jarA plAna kema jaNAya che ? " jethI tarataja eNe peAtAnA mitrane kahyuM " mitra ! nathI samajAtu ke A bhagavAnanu vadana kema glAniyukta jaNAya che." "" peAtAnA mitranuM AvuM kaThera vacana sAMbhaLI siddhArtha melyA. are bhAi ! e tu zuM khele che. tuM jarA tapAsa karIne kahe ke zAthI ema jaNAya che ? " te ja samaye kharaka vaghe bhagavAnanAM sarve aMgeA tapAsyAM tA ane kAnamAM khIlA joyA. te evI saphAithI nAkhelA hatA ke mahAmuzkelIe ja nikaLI zake. te khIlA eNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSAvasthAmAM. (115) potAnA mitra siddhArthane khatAvyA. dArUNa kRtyathI siddhArtha kamakamyA. " are ! AvuM bhayaMkara ghAra kRtya kayA pApIe karyuM haze ? hA! khIlA tA prabhunA kAnamAM che ne vedanA teA jANe mane thAya che. huM mahAmate ! mArUM sarvasva grahaNu karIne paNa koi rIte A khIlA tu bahAra kADhe. "7 : " are! Ayutie jotAM tA A narazreSTha badhA vizvanuM rakSaNa ane nAza karavAne samartha che, chatAM karmanA kSayanA mATe emaNe AvA apakArInI paNa upekSA karI che." veDhe kahyuM: "A prabhu peAtAnA zarIranI paNa AkAMkSA rahita che te temanI cikitsA mArAthI kema thAya ?? " are mitra ! tArI e vacananI yukti javA de. mArI khAtara paNa tuM bhagavAnane zalyarahita kara. nakAmA vAtAmAM samaya vyatIta na kara. "" emanI vAtacita daramiyAna A mahApurUSa tyAMthI ahAra cAlyA gayA, ane zubha dhyAnamAM tatpara evA nagaranI ahAra pratimA dhAraNa karIne rahyA. siddhA ane kharaka vaidya auSadha vagere laIne tvarAthI udyAnamAM AvyA, tyAM bhagavAnane mAnapaNe kAusaggadhyAne ubhelA joyA. vamAnane eka telanI kuMDImAM besAryA. sarva zarIre telanuM mardana karAvI baLavAna purUSA pAse zarIranA tamAma sAMdhA zithila karAvI nAkhyA. pachI e sANasI lai eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ (156) mahAvIra ane greNika sAmaTA ane khIlA kheMcyA eTale rUdhira sahita te khIlA bahAra nIkaLI paDyA. khIlA kADhatI vakhatanI e tIvra vedanAne yoge e mahApurUSathI bhayaMkara cIsa paDAI gaI. saMhaNI auSadhIvaDe prabhunA kAnane tarata ja rUjhavI, khamAvI ane namIne siddhArtha ane kharaka vaidya pitAne ghera gayA. e zubhAzayavALA purUe khIlAno uddhAra karatAM bhagavAnane tIvra vedanA karI chatAM teo devAyune baMdha karI svargalakSmIne bhegavanAra thayA. pele duSTa gopALa evA tIvra pApane yoge sAta rAjalaka nIce utarI gayA arthAt sAtamI narakapRthvIne memAna thaye. e khIlAnA uddhAra sAthe emanAM duSTa karmo paNa saMpUrNa paNe nAza pAmyAM. tyAMthI vihAra karatA prabhu bhaka gAmanI bahAra kAjuvAlikA nadInA taTa upara AvyA. tyAM kSapakazreNipara ArUDha thayelA bhagavAna dhyAnamAM ekAgrapaNe rahyA. --bA - prakaraNa 19 muM. AtmalakSamInI prApti. kSapakazreNi AThamA guNasthAnakathI AraMbhAya che. AThamA guNasthAnakathI AgaLa janArA prANIomAM kaI te kSakazreNa AraMbhe che te kaI upazamazreNi! temaja AThamA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmalakSmInI prApti. (157) guNasthAnake janArane athavA to tethI AgaLa janArane Ayudhyakama sivAya sAta karmonA baMdhane nAza karavAno hoya che. upazamaNie caDanAra agIyAramAM guNasthAnake jaI tyAMthI pAchA paDe che to keI chachuM jaI aTake che, te kaI pAMcame te kaI ethe, ema prathama guNasthAnaka sudhI paNa te jato rahe che. chaThuthI AgaLa vadhI AThame Ave. pAcho kSapakazreNi AraMbhe te dhAreluM kAma satvara siddha kare. upazamazreNivALa kaSAye vagerenI prakRtione nAza karyA vagara upazamAvIne AgaLa vadhatA hovAthI e prakRtie sarvathA nAza nahi pAmatAM sattAmAM rahe che ane te agIyArame guNasthAnake jarAtarA kAraNe paNa udayamAM AvI AtmAne tyAMthI pAcho dhakelI mUke che. avazya upazamavALAne agIyAramAM guNasthAnakethI paDavuM ja paDe che, agara je agIyArame AyukSace kALa kare te sarvArthasiddha nAmanA anuttaravamAnamAM jAya ne trIje bhave siddhipadane vare. AThame guNasthAnake kSapakazreNi AraMbhe te te dareka prakRtiene kSaya kareto AtmA AgaLa vadhe che. tene agIyArame guNasthAnake javuM paDatuM nathI. dazamethI ja te bArame cAlyA jAya che. jyAM jJAnAvaraNIya, dazanAvaraNIya ane aMtarAya e traNa karmanI cauda prakRtine kSaya karI AtmA kevaLajJAna meLave che ne teramuM guNasthAnaka paNa prApta thAya che. terame guNasthAnake AtmA potAnuM zeSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 158 ) mahAvIra ane zreNika AyuSya pUrNa karI zivavadhune vare che tyAM anaMta sukhanA dhaNI, ajara ane amara mane che. nRtyakRtya hAvAtho, azarIrI hAvAthI, kama rahita hAvAthI e akriya bane che; kAraNa ke karmonu AkarSINu karanArA pelA mithyAtva, a varita, kaSAya ane joga e cAra hetune sa`thA abhAva hAvAthI temaja AtmA potAnI lakSmI-ana'tajJAna, ana'taddana, anaMtacAritra, anatavI, AvA badhA sukha eTale anaMta sukhAdika prApta karI potAnA ja svasukhamAM pUrNa rahe che. saMsAramAM rakhaDAvanAra e cAra hetumAM mithyAtva prathama traNa guNasthAnaka sudhI rahe che. ceAthe AvyA eTale mithyAtva gayu; ae Avyo eTale aviratipaNu gayuM, AgaLa vadhatAM vadhatAM dazame guNasthAnake sava thA kaSAyanA nAza thAya che ane teramAne aMte mana vacana ane kAyAnA lAgA paNa jatA rahe che. pachI AtmA hu Mmezane mATe azarIrI bane che. sAmAnya rIte AyuSyakama nA aMdha pahele guNasthAnake, ceAthe, pAMcame ane chaThThuM guNasthAnake paDe che. prathama guNasthAnakavALA cAre gatimAM game te gatinA AyuSyanA baMdha peAtAnA kattavya pramANe karI zake che. khIjA guNasthAnakavALA narakagatine choDIne traNa gatimAM game te eka gatinuM AyuSya bAMdhe che. ceAthA guNasthAnakavALA deva ane manuSyae e gatinAM AyuSyamAtrane madha pADe che eTale ceAthe guNasthAnake rahelA manuSya ke tiryaM``ca devagatinuM AyuSya ja bAMdhe temaja catu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmalakSmInI prApti. (159) guNasthAnake rahele devatA ke nArakI eka manuSyanuM ja AyuSya che. tethI AgaLa pAMcame ane chaTTa guNasthAnake devagatinuM eka ja Ayu ja jIva bAMdhe che tethI AgaLane guNasthAnake AyuSyano baMdha nathI chatAM amuka apekSAe chaThTha guNasthAnake AyuSya bAMdhatA je sAtame caDI jAya te kavacita sAtame guNasthAnake paNa devagatinA AyuSyane baMdha kahyo che. AThamethI zreNi zarU karatA hovAthI temaja e guNasthAnakane kAla paNa alpa hovAthI AThamethI AgaLa vadhatAM terame kevaLajJAna prApta karIne ja aTake che arthAt kevaLajJAna, kevaLadarzana prApta karanArA kevaLajJAnI tIrthakaro temaja sAmAnya kevalajJAnIe sarve terame guNasthAnake hoya che. terame guNasthAnake rahelA sarva jIvo samAna koTInA chatAM tIrtha karanuM jagatamAM mAna-sanmAna, pUjA-Atithya vagere vizeSa pramANamAM thatuM jovAya che e niHsaMdeha vAta che. terame guNasthAnake paNa cAra karma te avazya hAya che. e cAra karma ane tenI prakRtio paMcAzI hoya che ja. cheka cadamAne aMte tene kSaya karI azarIrI thaI AtmA mokSe jAya che. sAdhAraNa rIte prANane AyuSya karma te chaThThathI upara gaye eTale baMdhAtuM nathI. dazame guNasthAnake mehanIyakarma nAza pAmI jAya che tyAre bAramAne aMte jJAnAvaraNIya, dazanAvaraNIya ane aMtarAyakarma sarvathA nAza pAmI jAya che. terame guNasthAnake nAmakarma, AyuSyakarma, gotrakama ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) mahAvIra ane zreNika. vedanIyakarma e cAra karmo hoya che te codamAne aMte nAza pAmI jAya che. have the guNasthAnake jIva samakita prApta kare che prathama AtmA yathApravRtikaraNa karyA pachI rAga-dveSarUpI karmanI gAMThane chedI bIjuM apUrvakaraNa kare che, ane jyAre samyakatva sanmukha thAya che tyAre anivRttikaraNa kahevAya che. jIva zarUAtamAM upazama samyakatva pAme che. upazama samakitane kALa antamuhUrta pramANa che, te pachI turata te paDe che ne jIva kSApazamika athavA te kSAyika samyaktva pAme che. kSApazamika samyaktvano kALa "chAsaTha sAgaropamathI kaMIka adhika che tyAre kSAyika sabhyatva tetrIsa sAgarepamathI adhika saMsAramAM rahe che. je AyuSyane baMdha na paDa hoya te kSAyika samakitanA dhaNuM te teja bhave mukitamAM jAya che. AyuSyano baMdha paDI gayA hoya te trIje bhave mekSe jAya che. kSApazama samakita te jIvane asaMkhya vAra Ave che ne jAya che. e samakitavALAnI mukita te enI bhavitavyatA upara AdhAra rAkhe che. ardhapudgalaparAvartanI aMdara game tyAre ne game teTalA bhavamAM te mekSa jaI zake che. tIrthakara bhagavaMte kSAyaka samakitanA dhaNI hovAthI teo AThamethI nizcaya kSapakazreNuM zarU kare che. tyAre kSApazama samyakU tatvavALA kAI pakaNa mAMDe te kai upazama zreNi mAMDe. sAmAnya rIte nArI ane devatAone prathamanAM cAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmalakSmInI prApti (16) guNasthAnaka hoya che. tiryaMcane pAMca guNasthAnaka hoya che tyAre caude guNasthAnaka manuSya prApta karI zake che. temAMya vartamAna kALe te sAmAnyata: vyavahArathI cha guNasthAnaka A bhAratakSetramAM hoya che, chatAM AMtarika pariNAmanI apekSAe guNasthAnakane kema te jJAnI ja jANuM zake. vardhamAnasvAmIe juvAlukA nadI AgaLa pratimA dhAraNa karI kSapakazreNuM AraMbhI. emane vinna karanArUM kaI paNa kamAvaraNa nahotuM. AThame guNarathAnake AvyA eTale AyuSyane baMdha te hato ja nahi, phakta udayamAM raheluM AyuSya bhogavIne kSaya karavAnuM hatuM, jethI sAta karmanI prakRtie baMdhamAM, udayamAM, udIraNAmAM ne sattAmAM rahelI hatI te dareka pravRtio kSaya karatA karatA te AgaLa vadhe che. dazame kaSAyane nAza karyo ne bArame mehanIyane sarvathA nAza karatAM jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa ane aMtarAya paNa tyAM bhagavAnanuM nAza pAmI gayuM ne traNa lekamAM rahelA, cauda rAjakamAM rahelA, samasta brahmAMDamAM rahelA rUpI ane arUpI padArthone jaNAvanArUM kevaLajJAna ane kevaladarzana utpanna thayuM arthAt AtmAnI je anaMtajJAna-darzananI zakti pracchannapaNe hatI te AvibhAve pragaTa thaI. e pracchanna karanArI prakRtione sarvathA nAza thaI gaye. anaMta kALane mATe sadAne mATe AtmAnI zakitao pragaTa thaI. 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) mahAvIra ane zreNika - leka ane aleka saMbaMdhI bhUta, bhaviSya ane vartamAna e trikAlika viSayanuM saMpUrNa jJAna emane pragaTa thayuM. lokamAM rahelI vastuo ane alakane pratyakSapaNe te jovA lAgyA. evuM keIpaNa sthAna ke dRzya gupta nahi hatuM ke emane jJAna cara na thAya. vastunA guNa, svabhAva ane badalAtA paryAye emane pratyakSa bhAsavA lAgyA. jema hAthamAM rahelI vastu spaSTapaNe dekhAya che tevI ja rIte te leka ane aloka ne temAM rahelI vastuo ane tenA guNaparyAne, samaye samaye badalAtA bhAvone jovA lAgyA. rUpI ane arUpI dareka vastuo jevA jevA svabhAvamAM hoya che te pramANe te jevA lAgyA. saMsAramAM evo keI viSaya nathI, e kaI padArtha nathI ke evuM koI svarUpa nathI ke je emanA jJAna-darzanathI bahAra hoya. evAM saMpUrNa jJAnadarzana emane pragaTa thayAM-ne jagatamAM jayajaya vatI rahyo. cauda rAjalakanA dareka prANIne e samaye sukhAnubhava thaye. devatAo ane temanA svAmI Idra kevalajJAna mahatsava karavAne AvyA. trIze atizayanI siddhio prabhu paripUrNa thayA. cAra te mULathIegaNeza devatAnA ane karmanA kSayathI utpanna thayelA agIAra evI rIte trAze atizaya yukata ne arihaMtanA bAra guNayukata tIrthakaranI sarva Rddhi emane pragaTa thaI. eeeeeeee Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 20 muM. cAlabAjI. magadharAja zreNika narapatinI zraddhA bauddha tarapha acaLa -bhakitavALI havAthI paTTarANI cillaNadevIe bauddha sAdhu enAM sarvapaNAnAM dhatIMga rAjAne pragaTa karI batAvyAM chatAM enI zraddhA kamI thaI nahiM. jevI najarathI bAddha sAdhuone te jete hato emAM ratimAtra paNa pharaka paDyo nahi, paNa enA manamAM ulaTA TheSabhAva utpanna thaye ke paTarANIe jema mArA gurUonI avagaNanA karI che tema huM paNa jaina munionAM pigaLa pragaTa karI batAvuM ke jethI enI paNa AMkho ughaDe ke e te ghera ghera mATInA culA hoya che. amArA sAdhuo AvA hoya che evuM kAMI nahi paNa jaina sAdhuonI pola paNa kAMI ochI nathI; mATe huM paNa ene kaMIka evo camatkAra batAvuM ke jaina dharma uparathI enuM mana avazya smalita thaI jAya ! pitAnA gurUonA bhejananA AmaMtraNa pachI magadhapatie A nizcaya karelo te pachI vacamAM keTalAka divase pasAra thaI gayAM ane jANe pitAnA gurUnI avagaNanAnI vAta visAre paDI hoya emane bhUlI gaye. vaLI vacamAM keTalAka divase pasAra thayA, pachI eka divase rAjAe eka sarvAga suMdara vArAMganAne bolAvI khAnagImAM tenI sAthe kaIka vAtacIta karI, ane je pitAnuM kArya sArI rIte pAra utAraze te ene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (164) mahAvIra ane zreNika sArI rIte InAma ApavAnuM rAjAe kabula karyuM. rAjA sAthe vAtacIta karI vArAMganA tyAMthI pitAne AvAse cAlI gaI. te ja divase te vArAMganA sAMjanA banIThaNI nagaranI bahAranA udyAnamAM AvelA keI zUnya maMdiramAM gaI. maMdiranI aMdaranA bhUmigRhamAM te bharAI gaI. te pachI alpa samayamAM rAjAnA sipAIo keI jaina sAdhune lAvI e zUnya maMdiramAM teDI lAvyA. kapaTathI e sAdhune e maMdiramAM sapaDAvI teo maMdira baMdha karIne cAlyA gayA. sAdhu maMdiramAM sapaDAI gayA. pitAne AvI rIte sapaDAvavAnuM zuM kAraNa haze e A sAdhu kAMI samajI zakayA nahi. e muni to vicAramAM ja hatA, kaI nahi, saMdhyA samaya thaI gayo che. rAtrIne samaya ane AvI ekAMta jagyA dhyAna karavAne mATe ThIka anukuLatAvALI thaze. sAdhu e vicAramAM lIna hatA. evA mokSAthI purUSone bIje vicAra hoya paNa zAne? e jyAre AvI ekAMta jagyAne lAbha laI dhyAna karavAne IrAdo rAkhatA hatA tyAre viMdhae emane mATe judu nirmANa karyuM hatuM. pelI bhUgarbhamAM rahelI nAvanA tarataja maMda maMda DagalAM bharatI emanI sAme AvIne ubhI rahI. sAdhu yuvAna vayamAM hatA, yuvatI paNa sarvAga suMdara ane bega bhegavavAne AkuLavyAkuLa thayelI. temAMya AvI ekAMta jagyAe kayA purUSanuM vana akhalita rahI zake? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAlagAjI. ( 165 ) yuvatIne te kAi rIte e sAdhune pAtAne Azaka - nAvI rAtrI enI sAthe pasAra karavI hatI e sAdhune pAtAnA priyatama banAvavA hate. jethI vinA sa`kAce jANe mahAdevanu tapa bhaMga karavAne rUpa parAvarttana karI gArIjI marda maTTu DagalA bharIne AvatAM hAya ema A vArAMganA emanI sAme AvI ne ubhI rahI ene jotAM ja muni Azcarya pAmyA. " ahA ! A zuM ! AvA ujjaDa maMdiramAM A ramaNI kayAMthI ? " sAdhu badhI vastusthiti samajI gayA. ,, 77 nakkI A khALA mArUM vrata malina karaze, e mane pAtAnA zikAra banAvI prAta:kALe jagatanI sanmukha mArI avagaNanA karAvaze; eTaluM ja nahi paNa jaina dharmonI paNa nidA karAvaze. are mAre nimitte jaina zAsananI malinatA thaze. bhuMDI thaze. astu ! huM e ja icchuM chuM mAre mATe AvA uttama dharmonI malinatA na thAo. ?? e sanmukha AvelI navayovanAnA vastranuM paNa ThekAN kyAM hatu ? AvI jagyAe ne AvI sthitimAM kAmivala kyI strIonA vasronu ne maryAdAnu ThekANu hAya che te enuM paNa hAya ! akhaLA chatAM strI eka evI bhaya kara vyakti che ke jo enuM mana na kabula karatuM hAya evI cIja karAvavAne samartha purUSa paNa zaktivAna thatA nathI. jayAre enu` mana kabUla karatuM hAya te| game tevAnI upara paNa te peAtAnA jAdUI camatkAra calAvI zake che. A vArAMganA paNa evI eka bhayaMkara vyakti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 166 ) mahAvIra ane zreNika hatI, AvI ekAMta jagyAnA lAbha lai A munine potAnA vratathI skhalita karavA e tenA mukhya uddeza hate. enA hAvabhAva, enA heMgara'ga joi muni badhA bheda samajI gayA ane padmAsana lagAvI paramAtmAnA dhyAnamAM ArUDha thayA, paNa A suMdarI kayAM emane cheDe ema hatI. ? " are munirAja ! huM cAlIcalAvI AjanI rAta tamArI sAthe ra Mge ramavA AvI tyAre tame A zuM DhAMga AdaryA? are rasika ! A tamArI yuvAnI mArI sAthe sala karA ! mAnava janma saphala karI !" e abhinayeAnI navanavI lIlAo karatAM sudarInA mastaka uparathI cheDA sarakI gayA. enA aMganI zithilatAthI enA meDA paNa chuTI gayA. " mahArAja ! AvA tapanuM la pazu svarga prApti sivAya IjuM kAMi hAya tA kahA ! ,, svarga mAM jaze te devabALAo sAthe tamAre ramavuM paDaze. jyAre AMgaNe AvI ame tamArI prArthanA karIe chIe tA hai sunivara ? e prArthanAnA bhaMga na karazeA, na karazeA. " e ramaNI elI, " he svAmI ! atyAre huM kone zaraNe jAu ? kAne khelAvuM ? tamArA sivAya A umie huM konI AgaLa lavuM ? A duSTa kAmadevathI rakSaNa karavA kAne khelAvuM ? ' ramaNInA abhinayA, kaTAkSeA, lalacAvavAnA aneka prayatna chatAM munirAja zAMta hatA. AtmadhyAnamAM ekAgratAvALA hatA. e madiramAM rahelA dipakanA prakAza ane upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAlabAjI. (167) sarakho paDI rahyo hato. "are muni! AvI ekAMta jagyAmAM tame mArI sAthe ramaze te koNa jANavAnuM che? ne keNa jovAnuM che. AvI ekAMta, A jega, mArA jevI tarUNa tarUNI. AvA cepage moTuM bhAgya hoya te ja malI zake che. tamArA akhaMDa tapane yege ja A roga ma che. tene niSphaLa kare e zuM tamane ucita che? huM tamane hAtha joDI kAlAvAlA karU chuM. vhAlA Avo! A ! mArI pAse Ave ! mArI prArthanA svIkAro! duSTa kAmadevanuM mardana karI mane zAMta kare." koyalathI paNa adhika mAdhuryatAvALA zabdo, e aMge aMganA abhinavaDe suMdarIe eka pachI eka zRMgAranA pATha munivara AgaLa pragaTa karavA mAMDyA chatAM e munirAjanuM niSphara haiyuM lebhAvavAne niSphaLa nivaDyA. ramaNae pAThya karelI uccamAM ucI pralobhana kaLAone eka pachI eka upayoga karavA mAMDyo. eNe maryAdAnuM ullaMghana karI pitAnI yuvAnI ene batAvavA mAMDI. e yuvAnanAM cihe munirAja AgaLa yuvatIe pragaTa karavA mAMDyAM. enAM vacano eka pachI eka namratAbharyA, mRdu, mIThAza ane premarasanA pravAhathI Addha thayelAM hatAM. "are! mArI ATaATalI AjIjI-vinavaNuM chatAM tame mAre premabharyo satkAra nahi karo? are sunivara ! AvA nirdaya kAM bane? amArAmAM evI zuM khAmI che ke jethI tame sAmuya jatAM nathI. prANapriya! jIvanabharanA huM tamane mArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ (168) mahAvIra ane zreNi vallabha banAvIza. aMtaranA umaLakAthI pratidina premavaDe tamAro satkAra karIza. ApaNe roja navAM navAM saMsAranAM sukha bhegavazuM, mAnavajanma saphaLa karIzuM." suMdarI kAkaludInI chatAM muni te mana ja hatA. e mukita ramaNanA rasIyA ne A lekanI ramaNamAM te zI hoMza heya? mAnavabALA ke devabALAnA utsaMgamAM ramI ramIne e have kaMTALI gayA hatA. e te muktiramaNInA utsaMgamAM ramavA Atura hatA. A saMsAramAM muktinI varamALA, e eka ja cIja levAne te jhaMkhI rahyA hatA. pitAnA kemaLa aMgopAMgathI te munine sparza karavA lAgI. e kAmanA madathI vyAkula banelI bALAe AvI sthitimAM purUSane calAvavA jeTalI ceSTA karavI joIe, e sarve karI lIdhI. pitAnA kemala karakamala enA zarIra upara pheravatI munine kAmavara usanna thAya evI ceSTA karatI ane vinavatI lebhAvavA lAgI. "are vhAlA! huM tArA caraNamAM paDelInI kAM upekSA kare che? zuM tuM purUSArtha vagarane che ke jethI mArI upekSA karI rahyo che? AvI sthitimAM te kaI paNa rahI zake ja nahi. hAthamAM Avela keLIye koNa jato kare ? lakSamI cAlIcalAvI AMgaNe Ave to meM chevA keNa jAya? samaja, samaja, mArA haiyAnA hAra! mArA haiyAnI tAlAvelI jarI te samaja." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 199) Akhare e rasavihIna munine zrAkSa pamADavAnI enI adhI kaLA gU gaI chatAMya hajI e utsAhabharelI hatI. enA kADha hujI haiyAmAM ubharAtA hatA. " are rasika ! jo tuM rasa vagaranA hA tA bhale, phakta parIpakAra karIne mAza AtmAne zAMta kara. AjanI rAta parApakAra karI mArA aMgane pIDI rahelA manmathanu tu nivAraNa kara. eTale pare;pakAra karIza tAtane meTuM puNya thaze. e kAmathI zAMti pAmele mArA AtmA tArI upara AzIvada varasAvaze, pApakArane mATe te tu ATaluM kAma mArI a vazya kara. parIpakAra etA sajjana ane sAdhu janAnuM mukhya kavya che. " chatAM munie te vAta gaNakArI nahi. sAmAjI : " are parIpakAra karavA jeTalI paNa tamArAmAM udAratA nathI ? eka pApakArane mATe sAdhupurUSa potAnI lakSmI ane prANa sarvAM kaI arpaNa kare che. mAre te nathI joitA tamArA prANa ke nathI joitI tamArI lakSmI; phakta joie eka tamArU mana eTaluMya mane nathI ApI zakatA ? vAhare munirAja zI tamArI udAratA ! huM jyAre mArUM sarvasva tamAre caraNe arpaNa karI rahI chuM tyAre tame eka tamArU mana paNa mane na ApI zake e te navAI! A saiAhAmaNA premanA darane have bahu nA tANIye. e tuTelA premanA ghera pharIthI pAchA sAMdhAvA muzkela, e yAda rAkho. samajIne vAraMvAra zuM samajAvIe ? " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) mahAvIra ane zreNika e AkhI rAta muninI kadarthanA karavAmAM yuvatIe pasAra karI paNa na te IcchA saphala thaI na te e munine calAyamAna karI zakI. yutha braNa mRgalInI mAphaka te ubhaya bhraSTa thaI. caturtha prahara zarU thayo eTale yuvatI e parizamathI kaMTALI jarA ADe paDakhe thaI e bhAre thayelI AMkha sAthe maLI jaI nidrAne khALe paDI. e zAMta paDelI yuvatI pachI ghasaghasATa nidrAne Adhina thaI gaI. yuvatIne nidrAne eLe paDelI joI munie dhyAna choDayuM. vastusthitine kaMIka bheda eNe kapele hevAthI prAtaHkALe rakhe jaina dharmanI avahelanA thAya, jethI eka laMgoTI rAkhI bAkInA vastra vagere kADhI nAkhI eka Dhagale karI pitAnI tejalezyAnI zaktithI agni utpanna karI muninAM sarve upakaraNo saLagAvI mUkayAM. enI rAkhaDI badhA zarIre ceLI eka abadhUtanA svarUpamAM pite pheravAI gayA. munine maMdiramAM purI sIpAIo zreNika mahArAjane emanI AjJA pAchI ApI dIdhI. pite je kArya bajAveluM hatuM te mahArAjane kahI saMbhaLAvyuM. pitAnI manavRtti pramANe kArya saphaLa thayeluM joI zreNika manamAM prasanna thayA. prAta:kALe celaNAne sAthe laIne tyAM AgaLa javuM ne enA gurUnuM kArya ene pratyakSa batAvavuM ke-"tArA gurUnI mAphaka amArA gurU vyabhicArI te nathIne?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAvamAM ( 11 ) prAta:kALa thayA ne DA divasa caDhayA eTale magadha patie calaNAne kahyuM-"cAleA ApaNe jarA pharavA jaie.. eka aneApama drazya ApaNe nihALIye. " " ane te kayuM dRzya ? " celAe pUchyuM, " e druzya tyAM tame jue ne pachI vicArI lejo ke e kevuM che ? " rAjArANI e nagaranI ahAra ujjaDa maMdira tarapha cAlyA. rAjAnA saMketathI khIjA amaladAra, sulaTA, nAgarika vagere paNa emanI pAchaLa pAchaLa gayA. sarve pelA ujjaDa maMdira pAse AvyA. zreNikanA manamAM avanavA vicAro ramatA hatA. cellAdevInuM mana adhIrU thaI hyuM hatuM ke atyAramAM Aje ahIM AvavAnA mahArAjanA ze| hetu haze ? A athA zuM jovAne ahIMyA ekaThA maLyA haze ? nakkI kAMI dALamAM kALuM avazya hazeja," e zUnya mA~dira pAse AvI magadhapatie eka subhaTane e maMdira khAlavAnI AjJA karI. e hukama anusAra eka subhaTe maMdiranA dvAra ughADI nAkhyA tA aMdarathI 'ahulekha' karatA eka abadhUta, jenA zarIre rAkhADI cALelI che evA ahAra nIkaLyA. enI pachavADe eka suMdara ramaNI madada pagale cAlatI bahAra nIkaLI, ahaeNlekha jagAvatA e amadyuta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (172) mahAvIra ane zreNika sarve mANasonI vacamAM thaIne cAlyA gaye, tyAre pelI yuvatI bahAra nIkaLI zyAma mukhavALI eka bAjuye ubhI rahI gaI. e badhAmAM vizeSa Azcarya te magadhapatine thayuM. "Aha! meM te jaina sAdhu jevAnI AkAMkSA rAkhI hatI ne A te kaI abadhUta khAkhI bAvo nIkaLI paDe. jANabhedu sivAya ene khare marma keNu samaje? badhAya eTaluM samajyA ke kaI abadhUta bAvAe A vIrAMganAne aMdara purI haze athavA to bane duSkarma karatAM ahIM sapaDAI gayA haze." pitAnI dhAraNAmAM niSphaLa nIvaDelo rAjA rANu sAthe pAcho pharyo. eTale bIjAo paNa pitapatAne sthAnake gayA. rANIe ene marma samajavA rAjAne pUchayuM, paNa hAlamAM te rAjAe kaMi vAta karI nahi. rAjAe potAnA sipAIone lAvI khAtarI karI te mAluma paDayuM ke eka jaina sAdhune aMdara puryo hato, chatAM paDado ekadama kevI rIte palaTAI gaye tenI ene khabara paDI nahi. are! enAM vastra vagere kayAM? zuM pitAnI zaktithI e jaina sAdhu abadhUta banI gayo ! ane evI rIte eNe potAnA dharmanuM rakSaNa karyuM? tyAre A kema. banyuM, paNa phikara nahi bIjI vakhata vAta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 21 su eka vAra pharIne. jaina sAdhumAMthI abadhUtanA svarUpamAM bahAra nIkaLelA A yAgInI satya hakIkata jANavA mATe magadhapatie pelI vArAMganAne melAvIne pUchyuM. " sudI ! satya kahe. A badhuM zI rIte banyuM ? tane me jaina sAdhune bhraSTa karavAne meTakalelI; A dhUtane nahi. te' A akhadhUtane bhraSTa karyo ke ?" mahArAja! e abadhUta akhata nathI; paNuM jyAre sIpAi ane pakaDI lAvyA tyAre te jaina yaMtinA svarUpamAM hatA. e sAdhu manuSya nahi paNa sAkSAt deva svarUpa hatA. " " ema kahevAnuM kAraNa kAMI ? " rAjAe pUchyuM. '' " zuM kahu mahArAja ? mArI badhIya au--kaLA, abhinayA sarve vyatha gayA. AvI ekAMta jagyA, mArA jevI prArthanA karatI strI, e yuvAna sAdhu chatAM eNe mArI prAthanA na ja svIkArI--eNe mArI sAme jovAnI paravA paNu na ja karI. jyAre parADhIye ha zramIta thayelI tyAM nidrAvaza thai gai. te arasAmAM e sAdhu amRtanA svarUpamAM palaTAI gayA. prAta:kALe uThIne jouM tA jaina sAdhune badale eka mabhUta! Aya!" " tyAre enAM a vagere te mAMi jenAmAM tyAM AvyA nahi esa kema ? " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ (174) mahAvIra ane zreNika ame te rIte agni pragaTa karI e vastra eNe pheMkI dIdhAM ane Akhe zarIre e bhasma cALI abadhUtanA svarUpamAM e sAdhu pheravAI gaye !" ema karavAnuM kAraNa tuM zuM ka9pe che?" "kAraNa? mane lAge che ke enuM kAraNa enA dharmanI rakSA karavAnuM haze. prAta:kALe eka jaina sAdhu sAthe suMdarInI AkhI rAtri ekAMtamAM gaI ema loko jANe te enA dharmanI niMdA thAya. A to Ape joyuMne ? lokoe mane ne e abadhUtane maMdiramAMthI jeyAM." * "tAruM anumAna satya che. abadhUta thavAnuM enuM 2hasya e ja hevuM joIe, avazya enA dharmanI prabhAtamAM sarva loka samakSa hAMsI thAta. ema karAvavAnI mArI IcchA atyAre to niSphaLa thaI mananI manamAM ja rahI gaI." pra! e jaina sAdhuono keDo le Apa rahevAdyo? bIjA sAdhu saMnyAsI jevA nathI hotA, e sAdhuo te pitAnA vrata-niyamamAM ghaNA ja custa ane makkama hoya che." zuM tuM e paNa dharmanI-enA sAdhuonI prazaMsA karI rahI che ? tyAre tuM e dharma kema pAlatI nathI ?" e vrata-niyama daDha pAlana karavAnI mArI zakti nathI. mAruM evuM mane baLa nathI. manane emanI mAphaka huM kAbumAM rAkhI zakuM tema nathI. e ghaNI ucca vastuo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vAra pharIne. ( 101) meATA bhAgyathI ne pUnA zubha puNyanA ceAge evI sthiti meLavI zakAya che. '' " dunyAnA badhA dharma karatAM, are! uttama boddha dharma karatAMya zu' eTale madhu satya che ? ,, " Apane huM e badhuM zI rIte samajAvI zakuM? huM kAMi jJAnI nathI ke Apane samajAvu ? paNa e sAdhu mArAthI calAyamAna te na ja thayA. enA vrata, niyama ane cAritradhama thI jarAya skhalita na thayA e tA niHsaha. AAkhare je vastu satya che e te satya ja che." na "" " DIka che, koI bIjI vakhata vAta. vAtane TuMkAvI vArAMganAne rAjAe rajA ApI dIdhI, gheADAeka divasA vahI gayA pachInA eka divase rAjAe peAtAnA sevake pAse taratanA muelA bALakanuM zakha magAvyuM. te rasAyAne ApI tenA mAMsAdikathI yukata kSIrAdika bhAjana sAmagrI taiyAra karAvI. rAjAnA hukamathI raseyAe mAMsAdikathI yukta uttama rasAi svAda paripUrNa banAvI ke jethI mAMsAdika doSa sahelAithI catura purUSa paNa jANI zake nahi. rasAi taiyAra thai eTale rAjAe jaina sAdhuone AmaMtraNa karavAne mAkalyA. Aje rAjAnI caMcaLatA joi celAe pUchayuM. " svAmI ! Aja ApanuM citta vyagra kema jAya che? " " rAjyAdikanA kAraNuMthI, bIjuM kAMI nathI. " rameza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 106 ) mahAvIra ane zreNi jaNAvI rAjA bhAjanazALAmAM jai ekA ane jaina sAdhuo Ave tA emane vaheArAvavAnI taiyArI karavA lAgyA. rAjAnI AvI ceSTAthI rANI pAmI gai. nakkI Aje pazu kAMika dALamAM kALuM che jethI rANI sAdhune AvavAnA mAge geAkhamAM beThI. rAjAnA sevake jaina munienI tapAsa karavA mATe gayelA temaNe zaheramAM tapAsa karatAM eka munine geAcarI mATe pharatA joyA. rAjAnA purUSaSa vinaMti karIne temane rAjamahela tarapha teDI lAvyA. rAjamahela tarapha munine AvatA joi rANIe vicAra karyA. " khacIta, A niha suni mArI sAme paNa joze nahi, mATe kAMika yukti kar "" callaNAe ema vicArI bArInAM mAraNAM ekadama khakhaDAvyAM. e bAraNAMnA avAjathI munie uMce najara karI. muninI peAtAnA upara najara paDatAM ja rANIe be hAtha joDI cUMTAvadana karyuM. namana karIne cellaNAe prathama e AMgaLI ne pachI traNa AMgaLI batAvI. celaNAnA kahevAnA bhAvArtha muni jJAnI hAvAthI samajI gayA jethI emaNe eka AMgaLI batAvI rANIe ha pAmI phrIne pheTAvakrana karyAM. 1 e AMgaLathI pUchyuM ke 3 munie eka AMgaLI batAvI eTale cAra jJAna che. Apane e jJAna che ke 2 traNu jJAna ja]AvyuM ke traNathI pazu eka vadhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vAra pharIne. (17) - rAjapurUSa sAthe muni rAjAnI bhojanazALAmAM gayA. munine AvatA joI rAjA ubhe thaye. emanuM bahumAna satkAra karI mAMsAdikathI yukata peluM kSIrAdika uttama bhejana vaherAvavA lAgyo. jJAnadraSTithI bhajanane abhakSya ane mAMsAdika dethI yukta jANa munie rAjAne kahyuM. "he rAja! A bhejana amAre yogya nathI." prabhe! kSIrAdika jevuM paramAnna bhajana paNa Apa agya kahe che e te navAI!" rAjAe sAdhunI kasoTI karavA mAMDI. "rAjana ! ame te nirdoSa AhArane grahaNa karanArA chIe; jyAre A tamAruM bhejana te deSayukta che." munivara ! amAruM bhojana Apane delavALuM lAgatuM heya te enA doSa pragaTa kare? rAjAne ghera nIpajeluM anna te yuddhaja heya? rAjana! tamoe karAveluM kRtya tame pote jANe che chatAM zA mATe kapaTa karo cho? tamane e gya nathI." sAdhue kahyuM. "meM karAveluM che. mahArAja! kahe spaSTa kahe te meM zuM karAveluM che? A bhejanamAM zuM doSa che? rAjAe muninuM zAna jANavAne pUchayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 78) mahAvIra ane zreNi "A bhejana mAMsAdika deSathI yukta hovAthI amAre mATe e abhakSya agya che. munie te acitta AhAranA bhakSaNa karanArA hoya che." " " Ape zAthI jANyuM ke A mAMsAdikathI yukta bhejana meM ja karAveluM che." jJAnathI jema aMdhArAmAM rahelI vastuo dIpakathI dekhI zakAya che tema parokSapaNe thatI kriyAo paNa jJAnathI jANI zakAya che." mAMsAdikathI yukta A bhejanamAM zenu mAMsa che te kahe munirAja?" taratanA muelA bALakanuM." muninuM jJAna jaIne rAjA Azcarya pAmyuM. "he muni vara? tamAruM jJAna, tamAro dharma ane tamArI kriyA sarve satya che." munirAjanI prazaMsA karate rAjA emane nirdoSa AhAra vaherAvate emanI stuti karavA lAge. e nispRha muni AhAra pANI grahaNa karIne tyAMthI cAlyA gayA. jaina dharmanI prazaMsA karate zreNika celaNA pAse AvI kahevA lAgyo. "rANI tArA gurUonI meM parIkSA karI I. teo paramajJAnI ne utkRSTa kriyAvALA che. sAdhupaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vAra rIte. ( 179 ) pALavAmAM niraMtara udyamavALA che." te pachI zreNike pAte je karyuM`` hatu` te rANIne spaSTapaNe kahI dIdhuM. " tyAre pelA abadhUtanI ceSTA paNa ApanI sAthe kaMika sabaMdha dharAve che kharU ke ? " celaNAe AgalI vAta yAda karAvI. " hA, te paNa eka jaina sAdhunI me parIkSA karI hatI. e parIkSAmAM sAdhu sathA phatehama thayA che. tamArA gurU zuddha rahyA che." ' te kevI rIte ? " " pelA abadhUta te adhUta nahi paNa jaina sAdhu hatA. peAtAne nimitte peAtAnA dharmanI niMdA na thAya te mATe te abadhUta thai gayA; ne dhanu' ne peAtAnA saMyamanuM rakSaNu karyuM.' rAjAe e sarva itihAsa kahI sabhaLAvyeA. p svAmI ! evA niHspRha munionA aMta levA e sArU nathI. e kAMI baddha sAdhue jevA nathI hAcAya tA bhejanamAM AvelA canA kakaDA sukhArdikanA sparzathI paNa jANI zakayA nahi " A banAvathI ane vAraMvAra cellAdevInA upadezathI rAjA jaina dharmamAM prItivALA thayA ne dhIre dhIre boddha dhama uparathI enI zraddhA ochI thatI gai. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 22 mu, satyane mAge. magadharAja zreNikane jaina dharma upara Aste Aste prema thavA lAgyA. peAtAnA gurUonI rItabhAta jaina sAdhuonI rItabhAta, kriyA pravRtti vagerenI jyAre ekAMte sarakhAmaNI karatA tyAre jaina sAdhuemAM emane vizeSa jJAna dekhAvA mAMDayuM. e . AcAravicArA, emanuM apUrva jJAna, dhyAna, leAkAttara karaNI advitIya hatAM. magadharAjanuM mana samudramAM vahANanI jema DAlAyamAna thavA lAgyuM. " khacIta, satya zuM haze ? zuM tyAre AjasudhI huM bhramaNAmAM ja kuTAcA me je vastuo satya mAnI hatI te zuM mAtra satyanA dabharUpe hatI? e te satya ja ke bauddha sAdhuo karatAM jaina muniAmAM kaiMka vizeSatA hatI. hAya che. game tevA paNa A Andre dhama tA navIna tyAre A jaina dharma pUrANeA te huve mane yAda Ave che. mArA mAtApitA paNa jainadharmI hatA, pArzva nAthanAM e zrAvaka hatAM; paNa zuddha devanAM samAgamamAM AvI kulapara parAe AvatA dhane meM tilAMjalI ApI, e ThIka karyuM nahi. e dhama nI mahattA, emanA sAdhuomAM paNa mane te kaMika bIjAe karatAM vizeSa mahattA lAge che. mArga bhUlelAne paNa bhavitavyatAne cAge zubha mAga jaDe che, mane paNa jANe ema ja thatuM hoya ne zu? " * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyane mArge (181) eka divasa krIDA karavAne rAjA ravADIye gayele. ane khelAvatAM rAjA eka udyAnamAM jaI caDe. azva uparathI utarI dhanuSya bANasahita kavacadhArI rAjA udyAnanI naisargika zobhA jete pharatuM hatuM, eTalAmAM pratimA dhAraNa karIne ubhA rahelA eka sAdhu upara enI najara paDI. e bhizukane joI rAjA sthabhita thaI gaye. AhA! mAnava bhavanA durlabha bhegane cheDI AvI tarUNa vayamAM A purUSa AvI kaThora tapazcaryA kema karate haze? zuM enuM sauMdarya kevuM enuM bALa tArUNya ! A te bIjA buddha devaH hajI yuvAnI te barAbara AvI nathI tyAM te eNe saMsAranI mAyA choDI dIdhI. zuM che te kaI paNa Asajana nahi hoya?" vicAre karate karato rAjA e sAdhunI pAse AvI enA caraNamAM na. muni te dhyAnamAM magna hatA. dhyAnamAM-ekAgratAvALA muni bhikSuka chatAM adhika suMdara lAgatA hatA. - magadhapati muninA caraNakamala AgaLa beTho. DIvAre muni dhyAnamukta thayA eTale zreNika mahArAje pUchyuM: "he pUjaya ! jagatamAM yuvAnI e te sukhane ApanArI kahevAya. e yuvAnImAM je sukha na gavAya te AjaMdagI zA kAmanI che? te bhegone choDI AvI yuvAvasthAmAM Ape duSkara vrata grahaNa karyuM, enuM kAraNa Apa kRpA karIne kahe." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) mahAvIra ane zreNika ja che kAraNa, enuM kAraNa tamAre jANavuM hoya te sAMbhaLe. he mahArAja! mAre mAthe kaI vAmI nathI. mArI upara koI dayA karanAra nahi hovAthI AvI yuvAvasthAmAM paNa meM vrata grahaNa karyuM? zuM karuM huM anAtha chuM." munine anAtha zabda sAMbhaLI rAjA cama. zuM tame anAtha??" hA, mahArAja ! huM anAtha? mAre mAthe kaI svAmI nathI-nAtha nathI, emAM zuM tamane navAI lAge che, rAjanU?" "bezaka, tamAruM rUpa, lAvaNya, caturAI vagere jotAM te tame anAtha ho e satya jaNAtuM nathI, chatAM tame anAtha che eTalAnI khAtara ja vrata grahaNa karyuM hoya te huM tamAre nAtha thavAne taiyAra chuM. cAle saMsAranI sarva sukhasAmagrImAM tamane tarala karI tamAre nAtha banuM. tamane sukhI karUM!" rAjAe kahyuM. zuM tame mArA nAtha thaI mane sukhI karI zakaze?" e anAthI munie pUchayuM. "hA, tamane pasaMda paDe evI suMdara yuvatIo sAthe tamArAM lagna karAvI ApuM. temane rAja ApuM. rAjyalakSamI jogavatAM yuvatIonI sAthe krIDA karI manuSya janma sArthaka kare. " . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAyane mArge (183) "are mahArAja! e tamArI yuvatIe, e tamAruM sAmrAjya, e kakurAi, e vaibhava mane zuM kAmanA? tame pote ja prathama te anAtha che tyAM mArA nAtha te tame kevI rIte banI zakavAnA hatA?" . e anAthI muninAM vacana sAMbhaLI zreNika camaka. "are muni ! tame A zuM bole che? zuM huM anAtha chuM? seMkaDe strIone huM nAtha chuM. aneka hastIo, ao ane ne huM mAleka hovAthI sanAtha chuM. lAkho mANasonuM rakSaNa karanAra huM pote hevAthI huM temane nAtha chuM. A magadhanI sAmrAjya lakSamIne huM nAtha chuM. kahe huM anAtha kevI rIte chuM?" " chatAMya mahArAja ! tame anAtha che. tamAre tyAM bhale magadhanI lakSmI hoya ke badhI duniyAnI lakSmI kAM na hoya, chatAMya tame anAtha !" asaMbhava! asaMbaMdha! munivara e kevI rIte ?" "e tamArI samRddhi, sattA, ThakurAI vagerenA tame nAmanA ja nAtha-mAleka che. vastuta: e badhAnA kAMI tame kharekharA mAleka nathI samajyA?" - "ja emane kharekhara ane sAcA mAleka chuM. mArI sIene huM zuM nAtha nathI? AkhA magadhadezane zuM huM nAtha nathI? munivara ! te badhuM zuM tamane iMdrajALa jevuM lAge che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ (184) mahAvIra ane zreNika hA, emaja che. e sarvanA tame bhADutI nAtha-mAleka che. e badhI vastuone tame tamArI potAnI mAnI beThA che, paNa vakhata Ave tyAre emAMnI keI paNa cIja tamAre kAMI kAma nathI. e tamane jarAya sahAya kare ema nathI." zuM sahAya kare ema nathI munivara? e zuM bolyA. mArI strIo rAtadivasa mArI sevAmAM rakta rahe che, mArA hukame hAjara ne hAjara rahe che. mArI marajI mujaba emanI pAsethI huM evA laI zakuM chuM, temaja mArA sainya, hAthI, ghoDA, ratha vagere mATe ja upayogI che. mArA sivAya bIjAne eno upaga karavAnI jarAya sattA nathI. samarAMgaNamAM e mane aNamelI sahAya karanArA che. zatrunA sainyane jItI teo mane vijaya apAvanArAM che." chatAMya aNIne samaye e tamAre nakAmAM che." muni belyo. "tethI ja tame anAtha cho." Apane ATaATale spaSTa khulAso karavA chatAM Apa mane anAtha kahe che te eno hetu zuM che? kyI bAbatamAM huM anAtha chuM eno khulAso te Apaja kahe tyAre." rAjana ! tame tamArI kalpanA pramANe tamArA anAthapaNAnA vyAkhyA karI ane mArA nAtha banI tame karUNuM batAvI, chatAM vastuta: tame anAtha ane sanAthane bheda samajatA nathI tethIja tamane akaLAmaNa thAya che. e guMcavaNa dUra thatAM ja saheje samajAI jaze." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAthI muni. (185) tethI ene marmaja jANavAne huM IntajAra chuM. Apa ja eno khulAso satvara kare ke samajAya." - " aneka prakAranI samRddhi, vaibhava chatAM tame, huM ke jagatane game te prANuM anAtha ja che. e dareka vastuone nAtha chatAM emanAM duHkhamAM nathI te ApaNe bhAga laI zaktA yA te ApaNA du:khamAM nathI te e vastuo bhAga laI zakatI. duHkhane samaye e ApaNane TagaTaga joyA kare che, ApaNe ene joyA karIe chIe." " e badhuM kevI rIte ?" magadhapatie AturatAthI pUchyuM. sAMbhaLo." muni belyA.. - prakaraNa 23 muM. anAthI muni. " kauzAMbI nagarInA vizALa rAjamahelamAM sukhamAM ucharelA rAjakumArane eka divasa bhavitavyatAne yoge netrareganI pIDA thaI. bAlyAvasthAmAMthI ja rAjakumAranI e netraroganI pIDAe ugra rUpa lIdhuM. jethI netranI pIDAthI rAjakumAranA AkhA zarIre dAhajavara thayo. e asahRA pIDAthI rAjakumAra aneka prakAranI vyathA bhegavavA lAgyA." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16) ' mahAvIra ane zreNika. kauzAMbIpati mahIpAlane ekane ekaja e kumAra! mAtApitAne rAjakumAra prANasamAna hatuM. ekanA eka yuvarAjane jamanA hAthamAM jate mAtApitA kema sahana kare ? e. vyAdhi dUra karavAne mATe aneka upAye jAvA lAgyA. aneka vaidyo, aneka maMtravAdI ane tiSIo vagerene bolAvI aneka upacAra karAvyA chatAMya rAjakuMvaranI vyathA dUra karavAne kaI zaktivaMta thaye nahi. rAjAe zaheramAM ne rAjyamAM DAMDI pITAvI "je koI rAjakumAranI pIDAne dUra karaze tene rAjA ardha rAjya Apaze." deza paradezamAM e vAyakA prasarI gaI ane aneka vaidyonA prayatna chatAM rAjakumAranuM duHkha kaI rIte dUra thaI zakayuM nahi. regathI pIDa pAmate rAjakumAra mRtyu ane jIvana vacce jholAM khAvA lAge. mRtyune bheTavA taiyAra thayelA A rAjakumArane rAjakumAra chatAM jarAya sukha ke zAMti nahotI. roganI vyathAthI ene jarAya gamatuM nahotuM. manuSya bhavanuM aNameluM jIvana ene mana akAruM hatuM. e motanA memAnane ratibhara paNa cena nahotuM. kAzIbIpatinI addhi, samRddha enA sukhane "mATe, enI zAMtine mATe arpaNa hatI chatAMya e addhi, samRddhi, akhaMDIta vAtsalyavAmAM e mAtApitA seMkaDo kuTuMbIjane, e hAthI, ghoDA, ratha, pAyala, subhaTe e matanI pathArIe ALoTatA rAjakumAranA caraNamAM ALoTatuM hatu. mAtApitAnA vAtsalyabharyA rUdana, patnI, bena, bhAIo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAthI muni. (10) vagerenAM karUNAjanaka rUdana kaThora hRdaya pIMgaLavAne paNa puratAM hatAM, bhejanane paNa tyAga karIne e rAjakumAranI sAravAra mATe hAjara rahetAM hatA, bena, strI, bhAI, kuTuMba parivAra badhAM e rAjakumAranA ArAma mATe rI rahyAM hatAM. AkhIya rAjasamRddhi kurabAna hatI. hajAre subhaTe, sanike, rAjakumArane Tagara Tagara joyA karatA hatA. vidyA ane maMtravAdIo eka pachI eka aneka prakAranA upacAra karyo jatA hatA. e badhAya rAjakumArane ArAma pamADavAne Atura hatA. ekAMta hita karanArA hatA, chatAMya rAjakumArane AnaMda te uDI gayA hatA. ATaATalI vastuo, sAhebIne mAlekanAtha hovA chatAM sArA saMsAramAM atyAre te eka hate. jagata ene mana zUnya hatuM. bahoLA parivAra chatAM pitAne te eLe ja mAnate hate. pratikSaNe mRtyu enI najIka AvatuM hatuM. metanAM nagArAM vAgI rahyAM hatAM. ATaATalI sAhebIya ene manate atyAre nakAmI hatI. e hajAra subhaTe, kuTuMba parivAra ene to kaMI kAmanA nahotA keI ene roga laI zake tema na hatuM. motathI bacAvI zake tema nahatuM. magadharAja ! kahe e rAjakumAra anAtha che ke sanAtha?" " munivara ! ApanI vAta rahasyavALI che-jJAnaparipUrNa che. saMsAramAM ja mIThAza mAnanArA amArA jevA alpa sanAtha-anAthane marma zuM samajI zake? khare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) mahAvIra ane eNitamoTA bhAgyege ja Apa jevAne samAgama thaI zake? kahe, pachI e rAjakumAranuM zuM thayuM?" "magajarAja ! ATaATalI sAhebI vaibhava chatAM ghaNuM divasene duHkhane aMte e rAjakumAra samaje. " hA ! jagatamAM huM anAtha chuM, huM ekalo chuM. mAruM kaI nathI, huM koIne nathI, khIta prANIoe pUrve jevAM jevAM karma karelAM hoya che evAM avazya jogavavAM paDe che. bhegavavA samaye kaI rakSaNa karavAne samartha nathI. meM pUrve kaMIka duSkRta kareluM haze te A bhavamAM mAre bhegavavuM paDayuM. ATalA badhA upacAre karavA chatAM, aneka prakAranI sAravAra chatAM lAMbA divasanI mArI vyathA dUra thaI zakatI nathI enuM kAraNa zuM? are ! janma, jarA ane maraNanA bhayaMkara prasaMge thakI mane ke bacAvanAra che? mATe khacIta huM anAtha chuM. balka sarva jagatanA mAyAvAsI prANuo paNa anAtha ja che te pachI keNa kone nAtha thaI zake? astu. mRtyuthI keNa bacAvI zake tema che?" pitAnI anAtha avasthAnuM jJAna thatAM e rAjakumAra vicAramAM paDyo. jyAre jagatamAM te koI prANa nAtha thaI zake tema nathI te pachI huM nAtha kone banAvuM? basa, A sthitimAM te mane koInuM zaraNa nathI. saMsAranI sarve vastuo duHkhakara che. zaraNa karavAthI te eka dharma ja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnAthI muti: ( 189 ) 6 pUrve jo meM dhanu zaraNu aMgIkAra karyuM haeNte te mAre mAre A duHkha na hate. khera, have bhUlyA tyAMthI krIne gaNavu e niyamane anusarI dharma e eka ja mArUM zaraNa thAe ' Aje ATalI vedanA paNa huM sahana karI zakatA nathI, te pUrve A karatAMya ghaNIya tIvra vedanA me` naraka, tiryaMcAdika durgatimAM sahana karI haze. vaLI bhaviSyamAM AnA karatAMya adhika vedanA mAre sahana karavI paDaze e badhuM huM kema sahena karI zakIza ? mATe saMsAranA sarve adhanAnA nAza karanAra savirati dharma te ja mane te have zaraNu hA ! e ja mArA nAtha hai. A du:khamAMthI, jo huM... mukata thAuM, bhAvIne ceAge mArA rAga nAza thAya ne zarIre huM nirogI thAuM tA e sarvavirati rUpa dIkSAne aMgIkAra karUM, mArA AtmAnuM huM zreya karUM. " rAjakumArane koi pUnA tathAprakAranA zubha adhyavasAyathI tathAprakAranI zubha bhAvanA jAgRta thaI ane mana sAthe te pramANe teNe nizcaya karyo. rAjakumAra e pramANe mana sAthe nizcaya karI sUi gayA. pelA nizcayane pariNAme keTalIka ghaDI vacamAM pasAra thaI gaI. te pachI jema jema samaya pasAra thatA garcA, tema tema tenI bhAvanA dRDha thatI gaI ane enI vedanA dhIre dhIre zAMta thatI aI. "AhA! AtmA e ja pAte, peAtAnA sanAtha thai zake che, paNa jo te pAtAnA svarUpa pramANe varte tA cete Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) ) mahAvIra ane zreNika pitAne oLakhI le te te poteja nAtha banI zake. A badhIya bAhya vastuone huM nAtha chuM enA karatAM mArI pitAne vastuone ja huM nAtha thaI zakuM e satya che, ne e bAhya vastuone tyAga karavAthI sarvavirati rUpa saMyamavaDe sanAtA prApta thaI zake che. bAhyavastuonuM nAthapaNuM te anaMtIvAra thayuM chatAM enAthI kAryasiddhi naja thaI." evA vicAravALo rAjakumAra thoDA divasamAM niregI thaI gayo. aneka upacAra karavA chatAM rAjakumArane kaMIpaNa phAyado na paDavAthI enA mAtapitA bahu du:khI thayelAM, te rAjakumArane alpa samayamAM Ama taddana nigI joI behada khuzI thayA; kAraNa ke A badhuM kema banyuM tenI emane ochI khabara hatI? taddana niregI thayele rAjakumAra have mAtApitAnA caraNamAM namaskAra karI bole "pUjya mAtApitA ! tame rajA Ape te huM sarvavirati rUpa saMyama grahaNa karuM. rAjakumAranuM vacana sAMbhaLI mAtapitA dubhAyAM. kayA mAtapitA dIkSAne mATe khuzIthI rajA ApI zake? pUjya pitAjI! AvI mehaceSTA zuM kAmanI? huM te mRtyunA mukhamAM ja hete, tame sarvee mArI AzA cheDI hatI. meM pite paNa jIvavAnI AzA cheDI hatI. te vakhate tame sarve kaI chatAM saMsAramAM huM azaraNa hata-anAya hate." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAthI mukti paNa have to tene sArU thaI gaI che ne? saMsAranA padArtho bhegavavAne tuM zaktivAna thayA che. pApanA divase purA thaI tAre have te puNyanA divaso AvyA che. bA! "mAtAe vacamAM kahyuM. mAtA! ema nathI. huM niregI thaye enuM kAraNa bIjuM che ane te mATe ja huM udyata thayo chuM. samayAM?".! "zuM kAraNa vAra?" mAtApitAe pUchayuM. ' meM e azaraNa-anAthAvasthAmAM nizcaya karyo hato ke mane sArUM thaze te jarUra huM tatkAla dIkSA grahaNa karIza. sarvaviratirUpa dharma vaDe mArA AtmAne sanAtha karIza. e nizcaya karavAthI ja mane jotajotAmAM sAruM thaI gayuM. have huM tamane kaMI kAmane nathI ne tyAre paNa kaMI kAmane naheAte." te bhale tAre nizcaya tuM amalamAM mUkaje. dIkSA te tuM game tyAre paNa laI zake che. utAvaLa zI? hAlamAM te sAMsArika sukha bhegava, samaya Ave dIkSA grahaNa karaje." nahi, huM te sarvaviratine arpaNa thaI gayuM chuM. nigI thaze eTale kSaNa mAtra huM rahI zakuM ja nahi. mAtA! tamAro Agraha asthAne che. e bhego mAre te viSa sAmAna che. huM te dIkSAne ja umedavAra che. mAtA!" rAjakumAre pitAnI haTha jAlu rAkhI. . . . . . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) mahAvIra ane zreNika: "tuM amAre ekanA eka putra. pATavI, yuvarAja, A meTA rAjyanA vArasa, tAre mATe amane keTalA abhilASa vatsa ! ame tane rajA te kayAMthI ApI zakIe ?" " khacIta, sa'sArIyAnA mAha svAmaya ne vicitra che. tee camane ApI zake che paNa yatine ApatAM du:khI thAya che. bhalAM thaIne mane rajA Ape, koi rIte huM have rahI zakuM tema nathI. kalpAMta karyo kaMi vaLanAra nathI. " e durAgrahI mAta-pitAne samajAvI rAjakumAre saMsArane tyAga karI munipaNu aMgIkAra karyu. anAtha-- azaraNapaNuM' anubhavelu' hAvAthI anAthamana peAtAnuM nAma rAkhyuM. "> " dhanya che e anAthI munine, jemaNe evI khAlyavasthAmAM rAjyalakSmInA vezavAnA tyAga karI dIkSA grahaNa karI, anAtha ane sanAthanA marma samajI AtmakalyANa sAdhyu rAjAzreNike vacamAM kahyuM, " bhagavAn ! sanAtha chatAM peAtAne AnAthI tarIke oLakhAvanAra e mahAmuni atyAre kayAM haze ?" rAma " e anAthI muni dIkSA grahaNa karI gAmegAma vihAra karatAM Aje tamArA gAmanI pAdare AvIne rahelA che, jenI sAme tame prazna karI rahyA che. rAjanuM ? " zuM Apa ja anAthI muni ! AhA dhanya che Apane ! sa'sAranA bhAgeAne tajanAra eka Apane ja dhanya che ma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnanI dezanA. ( 1 ) ke Apa sanAtha chatAM pitAne anAthI muni tarIke oLakhAve che. ApanA jevA tyAgI munivarane jJAna dhyAnamAM aMtarAya karI Apane sAMsArika bhego mATe rati pamADavAne yatna karyo, te mATe he mahAmuni ! Apa mArA aparAdhane kSamA karaje. " - anAthI munine vaMdana karI khamAvI rAjA pitAnI nagarImAM gaye, anAthI muni tyAMthI vihAra karI anyatra cAlyA gayA. anukrame teo kamane kSaya karIne zivavadhUne varyA. ooooooo0000000 prakaraNa 24 muM. mahAvIra bhagavAnanI dezanA. kevaLajJAnanI lakSamI pragaTa thayA pachI bhagavAna mahAvIra asaMkhyakeTI devatAonA parivAra sahita vihAra karatA ane pApApurI nagarIe padhAryA. devatAoe samavasaraNanI racanA karI, temAM besIne bhagavAna dezanA devA lAgyA. bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI sarva ke parama zAntivALA thayA ! , apApAnagarImAM mila nAmane brAhmaNaya karAvatA hevAthI gautamAdika agyAre brAhmaNa paMDite yajJa karAvAne potAnA ziSyAdika parivAra sahita AvelA hatA. e. agyAre paMDita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ (194) mahAvIra ane zreNika anukrame bhagavAna mahAvIranA samAgamamAM AvyA ane parivAra sahita temanA ziSya thayA. . tyAMthI vihAra karatA prabhu rAjagRhanagare guNazIlacaitya nAmanA udyAnamAM samavasaryA. bhagavAna mahAvIranuM Agamana sAMbhaLI magadhapati zreNika Rddhi, samRddhi ane parivAra sahita bhagavAna mahAvIrane vaMdana karavAne AvyA. prabhune pradikSaNA karI, namI, vaMdana karIne yogya sthAnake beThA. bhagavAne dezanA ApI. A dArUNa saMsArasamudramAM prANIo jamI mAnavabhavanI bAhya mehatAmAM rAcImAcI dharmanA marmane samajyA vagara cAlyA jAya che-mAnava bhava hArI jAya che. prANIone saMsAranuM kAraNa karma che. potAnA ja karelA karmathI viveka rahita prANI ku khedanAranI jema nIce utarI jAya che tyAre zuddha hadayavALA purUSa mahela bAMdhanAranI jema urdhvagatine bhajanArA thAya che. e karmabaMdhanamAM je je kAraNe che te badhAM dUra karavAmAM Ave te ja prANa Icchita varatune meLavI zake che. jIvahiMsA, asatya, cerI, vyabhicAra temaja dhana dhAnyamAM mUcha, tene meLavavAnI mUrchA e badhAM prANIne adhogatimAM kheMcI jAya che. saMsAramAM prANune saMsArarUpa vRkSane nAza karanAruM ane mokSanA bIja samAna samyagdarzananI prApti ati durlabha che. jyAM sudhI samaktinI prApti nathI tyAM lagI kAryasiddhi paNa nathI. jo ke darzana zabdathI AMkhee karIne je jovAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnanI dezanA. (195) Ave te darzana kahevAya che, paNa jaina zAsanamAM satya deva, gurU ane dharmanI oLakhANa tene samyagdarzana kaheluM che. e samakita sahita karelI kriyAo phaLavatI thAya che. mokSamArgane ApanArI thAya che, jyAre saMmati vagaranI game teTalI vrata-japa-tapAdika kriyA karavAmAM Ave chatAM sAMsArika phaLa sivAya tenuM bIjuM kAMI phala nathI. saMsArika paNa alpa phaLa maLe che. mATe samakita prANIne ati upagI ane ati mahatvanI vastu che. tIrthaMkarae kahelA vacane upara je rUci je zraddhA te ja samakti kahevAya che. e samati svabhAvathI athavA te gurUnA upadezathI paNa thAya che. saMsAramAM anAdikALathI jIva janma-maraNa kare che e janma-maraNa karatAM bhavyatvapaNAnA svabhAvane lIdhe parvata parathI nadImAM paDelA pASANanA nyAye anAgapaNathI yathApravRttikaraNa kare che. e yathApravRttikaraNa karatAM adhyavasAya vizeSa karIne AyuSya sivAya sAte karmonI eka pAmanA asaMkhyAtamA bhAge nyuna eka sAgaropama keTAnakeTInI sthiti kare che. A prathama karaNa abhavya paNa anaMtIvAra karI zake che, paNa e abhavya prathama karaNa pAse AvIne pAchA AgaLa cAlyA jAya che, jyAre bhavI jIve granthIne bheda karI bIjuM kAraNa kare che. e bIjuM kAraNa karIne mithyAtvanI sthiti aMtaHkaTokaTI sAgaropamanI kare che. temAMthI antaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) mahAvIra ane zreNika muhUrta kAla sudhI tenAM dalIyAM pradezathI paNa na vedavA paDe. tevuM anDarakaraNa kare che. mithyAtvanI aMtarmuhUrta sthiti bhegavIne bIjI upazama karelI sthitimAM aMtarakaraNanA prathama samaye jIva samyaktva pAme che. madhyanA aMtarmuhutamAM je samakita prApta thAya che te samyakatva zraddhAvALu nisarga samakita kahevAya che. gurUnA upadezathI samyakatra thAya che te adhigama samakti kahevAya che. e samyaktva zrAvakane baLAtkAra paNa ApavAmAM Ave che, kAraNa ke samyakatva pAmele pudagalaparAvartana aMdara mekSa jaI zake che. jJAna ane cAritra vagaranuM ekaluM samakita prazaMsApAtra che paNa samakita vagaranAM jJAna ane cAritra te vakhANavA yogya nathI ja. e samakti traNa prakAre che. aupazamika, pazamika kSAyika darzana mehanIyanI traNa prakRti ane cAritramohanIyanI cAra prakRti A sAte prakatine kSaya upazama ke kSApazama thAya tyAre tathA prakAranuM samyatva thAya che. bhamathI AcchAdana karelA agninI jema mithyAtvamohanI ane anaMtAnubaMdhInI cokaDIne upazama karavAthI thAya te upazama samakti kahevAya che. A samakti anAdI mithyASTi jIvane pUrvanAM traNa karaNa karavAvaDe karIne antarmuhUrtanI sthitivALuM hoya che ane te cAre gatinA ja pAmI zake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnanI dezanA. ( 1297 ) che. athavA teA upazama zreNipara ArUDha thayelA munine agiyArame guNasthAnake A samakita hAya che. mithyAtvamaiAhanIya ane anaMtAnuba MdhInI ceAkaDI udayamAM AvelI hAya tenA nAza kare ane udayamAM nahiM AvelInA upazama kare. ema ya ane upazama bannevaTe karIne yukata je sakita te yeApamika samakita kahevAya che, A samakitanI sthiti chAsaTha sAgaropama jhAjherI che. darzonameAhanIyanI traNa ane anatAnukha dhInI cAra e sAte prakRtine kSaya karavAthI kSAyaka samyaktva sAsaMda anaMta sthitivALu utpanna thAya che. zuzruSA, dharmarAgatA ane sevAbhakita A traNa jenAmAM hAya te samakita kahevAya che. jinezvaranAM vacane, emanA upadeza sAMbhaLavAnI je icchA te thuzruSA, jinezvaranA dhane viSe je rAga-proti e bIjuM lakSaNa, temaja jinezvara ane saMghanI vaiyAvacca-sevAbhakita. tIrthaMkaranA upadeza, emanAM vacana sAMbhaLavAnI nira'tara IcchA rAkhavI kemake jinavacane zravaNu karyA vagara kAI paNa jJAnAdika guNa prApta thatA nathI. jJAna sAMbhaLavAthI evA suzuA pragaTa thAya che. zAstra sAMbhaLavAthI jJAna thAya, e jJAnathI paccakhANa thAya, paccakkhANuthI viratipaNuM Ave, virAtapaNAthI doSarahita tapa thAya, tapathI anukrame kriyArahita thavAya kriyArahita thavAthI (navomArga prApta thAya. khArA jalanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 198) mahAvIra ane greNika tyAgathI ane mIThA jalanA yogathI bIja aMkurAne pAme che tema tatvajJAnanA zravaNathI manuSya jJAna pAme che jJAnarUpa aMkura pragaTe che. jJAna pragaTa thayA pachI vastu samajAyA pachI jinezvaranA dharma upara rAga pragaTe che. jyAre prIti utpanna thAya tyAre ja dharma upara zraddhA, bhakti Adi vRddhi pAme che ane te pachI vaiyAvacca karavI. temAM tIrthakaranI dravya ane bhAva pUjAvaDe. vaiyAvacca karavI, gurUnI azana pAnAdikavaDe vaiyAvacca karavI temaja cAra prakAranA dharmamAMthI yathAzakita dharmanuM ArAdhana karavuM athavA te zrAvakadharma ke sAdhudharma e bane dharmamAMthI eka paNa dharmanuM pAlana karavuM. mekSe javuM hoya te ratnatrathInI prApti avazya karavI. e ratnatrayImAM samakita avazya meLavavA lAyaka che, kAraNa ke tenA sivAya kAryanI siddhi thatI nathI. e pramANe dezanA zravaNuM karI ghaNAM ja pratibaMdha pAmyA. zreNika mahArAje samyaka grahaNa karyuM. abhayakumAra pramukha zrAvako bAra vratadhArI zrAvaka thayA. zreNikanA kumAra meghakumAre ghera AvI mAtApitAnI dIkSA levA mATe anujJA mAgI. mAtApitAe saMsAramAM 2havAne meghakumArane samajAvyA chatAM vrata levAnA enA daDha pariNAma jANIne mAtApitAe rajA ApI. moTA mahatsavapUrvaka meghakumAre dIkSA grahaNa karI. nizAsamaye megha munine saMthAre chelle AvavAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnanI dezanA. (19) dareka sAdhuonA caraNa AghAtanI pIDAthI pIDita thayelA meghamuni bhagnapariNAmI thayA. prAta:kALe potAne ghera javAne meghamuni mahAvIrasvAmI pAse rajA levAne AvyA. jJAnathI meghamunine bhagnapariNAmI jANa bhagavaMta mahAvIre emane bAdha karyo. meghakumArane pAse AvelA jANu bhagavAna bolyA: "are megha ! saMyamanA pariNAmathI bhagracittavAle thaI tuM tArA pUrvabhavane kema saMbhArato nathI ?" bhagavAna ! Apa ja kaho? pUrve bhave huM kahyuM hatuM te ?" meghamunie pUchyuM. sAMbhaLa. A bhavathI trIje bhave tuM vaitADhayagiri upara merUprabha nAme hAthI hatuM. eka vakhate vanamAM dAvAnaLa lAgavAthI tRSAtta thayela tuM pANI pIvA sarovaramAM gaye. tyAM kAdavamAM kheMcI gayo. nirbaLa thaI gayelA tane tArA zatru hastIe AvIne daMtAdikanA bahu prahAra karyo, tethI sAtame divase mRtyu pAmIne te ja nAmane viMdhyagirimAM tuM hAthI thaye. eka divasa vanamAM dAvAnaLa lAgelA joI jAtismaraNa jJAna thavAthI tRNavRkSa vagerenuM umUlana karIne te yuthanI rakSA ne mATe nadI kinAre traNa thaMDila karyo. anyadA dAvAnaLa pragaTa thayele joI tuM pelA spaMDila tarapha deDaye te be sthaDile te mRga vagere jAnavarathI pUrAI gayA hatAM. tuM trIjA sthaDilamAM game tyAM rahyAM thakAM zarIrane khujalI karavAne te eka paga upADe. e jagAe eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 200) mahAvIra ane zreNika. sasale AvIne rahyo. tuM je paga mUkavA jAya che tevAmAM tyAM sasale jeIne tane dayA AvI, jethI te paga uMce rAkhe. anukrame traNa page tuM sthita rahyo. evI sthitimAM aDhI divasa vahI gayA. aDhI divasa bAda dAvAnala zAMta thayo ne sasalA vagere prANIo potapotAne ThekANe cAlyA gayA tuM paNa javAnI IcchAvALo jevo cothe paga mUkavA jAya che te tuM paDI gaye. cAlavAne asamartha thake traNa divasa bAda mRtyu pAmIne tuM sasalA upara karelI dayAne pratApe A bhavamAM rAjaputra thayo che. mahAnubhAva! mAMDa mAMDa prApta thayela manuSya bhava tuM zAne gumAve che? eka sasalAnI dayA karavA jatAM ATaluM badhuM kaSTa te sahana karyuM ne atyAre sAdhuonA caraNa-saMghaTTathI glAni pAme che? eka ja mAtra sasalAne abhayadAna ApavAthI tane ATaluM phala maLyuM te sarvajIne abhaya ApanAra munipaNAne prApta karavAnA phalanI te vAta zI? mATe te je vrata svIkAryuM che tenuM sArI rIte pAlana kara. A bhavasAgara tarI jA, kAraNa ke saMsArathakI pAra utAravAne samartha evuM manuSyapaNuM A lokamAM pharIne malavuM durlabha che. * bhagavAnanI AvI vANI sAMbhaLIne meghamuni vratamAM sthira thayA. rAtrie thayelA mAThA vicAranuM mithyAdukta karyuM, ne vividha prakAre tapa karavA mAMDayuM sArI rIte vrata pAlana karI meghamuni vijaya vimAne deva thayA, tyAMthI mahAvideha kSetramAM utpanna thaI kSe jaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 25 muM . vahema. magadharAja zreNikane celaNa, dhAraNA pramukha ghaNI strIo hatI chatAM rAjAne cellaNa adhika priya hatI. celaNAnI sAthe aneka prakAranI premaceSTA karate rAjA pitAne kALa devatAnI mAphaka sukhamAM vyatIta karate. ekadA zizira Rtu AvI. eka te ThaMDInA divase temAMya vaLI uttara dizAne pavana kuMkAvA lAge jethI zrImaMta leke te saghaDIo pAse rAkhIne temaja kezaranuM vilepana karI gagRhamAM rahI kAla nirgamana karavA lAgyA, jyAre bicArA garIba lokonI A samaye kamabakhtI hatI. garIba lokeAnAM bALake vastra vagara hAthInA dAMta jevA khulA hAtha rAkhI dhrujatA pujatA gasdvAra upara daMtavANu vagADatA hatA. evA samayamAM bhagavAna mahAvIra sura-asurothI sevAtA rAjagRhI samavasaryo. mahAvIrasvAmInuM Agamana sAMbhaLI zreNika celaNa sahita vaMdana karavAne AvyuM. bhagavAnane vAMdI, dezanA sAMbhaLI rAjadaMpatI pAchA pharyA. te vAre mArgamAM kaI sarovaranI nIce pratimA dhAraNa karIne muni kAussagaththAne ubhelA hatA. uttarIya vastrarahita zIta parIsahane sahana karatAM te munine jemAM teoe tarataja vAhana uparathI utarIne vaMdana karyuM. pachI dharma saMbaMdhI vAte karate zreNika priyA sahita pitAnA mahelamAM AvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ (202 ) mahAvIra ane zreNika. nizA samaye callaNAdevInI bhrujalattAnuM ozIkuM karIne rAjA nidrAvaza thayA. gADha nidrAmAM paDelA celaNAdevInA hasta mahAra nikalI gayA jethI dusaha zItavedanA sahana karatA celaNA jAgRta thai gaI TADhanI pIDAne sahana karatI cerlIzAe potAnA hAtha aMdara lai lIdhA te samaye pelA muninuM smaraNa thayuM jethI te khelI " ahA ! AvI ThaMDImAM tenuM zu thayuM haze ? " ema AlatI celaNA phrIne nidrAvaza thai gai. CL celaNAnAM sitkArathI alpa nidrAvALA rAjA jAgRta thayA kAraNu ke mahAna hRdayavALA purUSAne nidrA prAya: dAsInI jema vazya hAya che, tethI celaNAnA sitkArathI jAgRta thayelA rAjAe celaNAnu' vAkaya sAMbhaLyuM, sAMbhaLatAM ja enA hRdayamAM irSyA utpanna thaI celaNA mATe aneka saMkalpa vikalpa tene thavA lAgyA.. 99 " AhA ! huM Ane satIzirAmaNi dhAratA hatA tyAre AnAM hRdayamAM vaLI kAi khIjo purUSa ja ramatA lAge che ke jene mATe te atyAre zItanI pIDAthI tenI ciMtA karI rahI che ? strIonA hRdayanA AvA ja bharAMsA. rAjA zreNika celaNAnAM zabdo sAMbhaLI tenI upara marda rAgavALA thai gayA. prAta:kALe bhagavAnane vaMdana karavA jaiza tyAre huM pUchIza ke mArI strI celaNA satI che ke kema? pachI huM ane avazya zikSA karIza. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahema. (23), vicAramAM ne vicAramAM zreNikane nidrA AvI nahi, bAkInI badhI rAtri emaja pasAra thaI gaI. prAtaHkALa thaye paNa atyAre rAjAnuM hadaya IrSyAthI saLagatuM hatuM. pitAnI bInA ziyaLa saMbaMdhI zaMkti thayele purUSa koNa dhIraja dharI rahe . zaMkA paDI ke tarata ja zikSA karavAne purUSe adhirA thaI jAya che. AvI bAbate nirmAlya purUSa ja sahana kare che. bAkI to keTalAka utAvaLIyA purUSe eDanuM coDa karI nAkhe che, pachI pAchaLathI bhale ne pazcAttApa kare. AvA ja utAvaLIyA svabhAvavALo zreNika paNa buddhimAna chatAM avicArI kAma karavAne tatpara thaIne e sthitimAM purUSa priyAne jarApaNa aparAdha sahana karatA nathI. strI upara purUSanI game teTalI ane game tevI prIti hoya te paNa tatkAla tene nAza thaI purUSa IrSyALu banI jAya che. prAta:kALe rAjAe celaNAne antaHpuramAM javAnI AjJA karI ane pote abhayakumArane bolAvI kahevA lAge "vatsa ! mArUM anta:pura badhuM durAcArathI duSita thaI gayuM che mATe tene huM hukama karuM chuM ke tuM te antaHpurane bALI nAkha." pitAnI AjJA sAMbhaLI putra vicAramAM paDe. pitAnI sAme ja joI rahyo "pitAjI! Apa zuM kahI rahyA che? zuM karI rahyA che?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ (204) mahAvIra ane zreNika huM satya kahuM chuM. tuM jarApaNa mAtA parano mAha rAkhIza nahi ne mArI AjJAne amala kara?" ApanI AjJA mAre zirasAmAnya che. pitAnA kathanane abhayakumAre anumodana ApyuM. abhayakumArane AjJA karIne magadharAja mahAvIrasvAmIne vaMdana karavAne game; pitAnI AjJA pAmIne abhayakumAravicAramAM paDa. mArI mAtAe svAbhAvika rIte nirdoSa ane sahaguNasaMpanna che chatAM pitAjIe jyAre AvI kaThera AjJA karI te mAre A samaye zuM karavuM? pitAjInI AjJA mAnya karI zuM mArI mAtAne mATe ja hAthe nAza karuM? tyAre pitAjInI AjJA amAnya karUM ? te paNa na bane; kAraNa ke e te rAjAjJA. mocInA karavatanI mAphaka bane rIte bhayaMkara heya che. pitAnI AjJA paNa pAlavI joIe? temaja mAtAonuM paNa rakSaNa karavuM joIe. e banne bAbate sacavAya te mATe kaye mArga mAre grahaNa kare? game tevuM viSama ane bhayaMkara kArya paNa vicArapUrvaka karavAmAM Ave te pAchaLathI kheda thatuM nathI. keTaleka vicAra karyA pachI buddhimAna abhayakumAra maMtrIe aMta:puranI najIka hAthIkhAnAnI parNakuTIone saLagAvI dIdhI ane mANaso dvArA udyoSaNA karAvI ke "anta:pura dagdha thaI gayuM. antaHpura dagdha thaI gayuM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) hAthIkhAnAnI parNakuTIone A lagAvI abhayakumAra paNa zAMta kadame DagalAM bharatA bhagavAnane vaMdana karavAne cAlyA. magadhapativIra bhagavAnane vaMdana namaskAra karIne dezanA sAMbhaLavA beTho. dezanAne aMte samaya maLatAM magadharAja zreNike bhagavAnane pUchyuM " prabhu! zelaNA satI che ke asatI?" "rAjan ! tArI dharmapatnI calaNa mahAsatI che, zIla alaMkArathI suzobhita che tethI e strI upara kAMI zaMkA lAvIza nahi." bhagavAne kahyuM. ' " tyAre rAtanA strI pelA zabdo belI tene paramArtha zuM! prabhu" rAjAe zaMkAnuM nivAraNa karavA pUchayuM. - "gaIkAle ahIMthI jatAM zIta parIsahane sahana karatA udyAnamAM rahelA pelA munine joI tame daMpatIe vaMdana karyuM. nizA samaye nidrAmAM evI ThaMDIne samaye rANIne te muni yAda AvyA, jethI ene lAgyuM ke ATalI sagavaDatAM chatAM amane AhvI ThaMDI lAge che tyAre vastra vagaranA te suninI atyAre zuM sthiti hazo ? muni saMbaMdhI vicAra AvatAM celaNAnA mukhamAMthI e zabdo nIkaLI paDayA." bhagavAnanA upara pramANenA zabda sAMbhaLI zreNika bhagavAnane namaskAra karIne nagaramAM javAne deData cAlyA. . enA haiyAmAM dhrAsake hate "ararara ! calaNA mahA satI che. evI mahAsatI upara nAhaka meM aniSTanI ciMtaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ (206) mahAvIra ane zreNika, "" vaNA karI. samasta anta:purane khALI nAkhavAnAM me hUkama karyo. abhayakumAre te pramANe karyuM haze? teA thuM thaze bhAre thai ! magadharAja utAvaLe utAvaLe zvAsabhara AvatA hatA. tyAM abhayakumArane joI utsukatAthI rAjAe pUchyuM " kema abhaya ! mArI AjJA pramANe te karyuM ? " rAjAnA savAla sAMbhaLI abhayakumAra aMjalI joDIne olyA " tAta ! ApanI AjJA khIjAne paNa pramANu che te mAre kema na hoya ? " ,, abhayakumAranAM vacana sAMbhaLI rAjAne cakarI AvavA mAMDI " are pApI, potAnI mAtAne mArI tuM adyApi jIve che zuM ? tuM e agnimAM kema paDayA nahi ? " rAjAe rASathI kahyuM. " rAjAe kadi kAinA thayA che ke te peAtAnA thaI zake? hUkama karavA samaye peAtAne bhAna hetu nathI. sahusA hukamathI avicArI kArya karI pAchaLathI pazcAttApa karavA ma'DI jAya che. zreNika rAjAe evA ja avicArI hukama karyo ne have akSayakumArane doSa devA lAgyA. ja rAjAnAM vacana sAMbhaLI abhayakumAra ANye. "pitAjI! mahAvIra bhagavAnanAM lakata evA mane pataMganI mAphka maravu ceAgya nathI. huM zA mATe agnimAM paDu'? samaya AvRtAM huM te dIkSA grahaNa karIza ane te samaye bhagavaMtanI evI AjJA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahema. (27) thaze te pataMganI mAphaka agnimAM paDIne paNa mRtyu pAmIza, emAM jarApaNa saMzaya rAkhaze nahi." abhayakumAranAM AvAM vacana sAMbhaLI zreNika mUDha je thaI gaye. "are hAya mArUM antaHpura! badhuM vinA kAraNe meM dagdha karAvyuM. mahAsatI cellaNa upara khoTI zaMkA lAvI sama sta antaHpurane meM nAza karAvyuM. hA! cellaNA ceraNA!!! karate rAjA vilApa karavA lAge." are vatsa! mArA vacanathI paNa te AvuM akArya kema karyuM?" viSapAna karele mANasa jheranI asara lAgatAM jema mUcchita thaI jAya tema rAjA ceaNA! calaNA !" karate mUchita thaI gaye. akSayakumAre zitaLa jaLa siMcana karI rAjAne jAgRta karyo "svAmina! antaHpuramAM kuzaLatA che. keI durbhAgyanA mArI mAtAo upara Ape avakRpA karI temane nigraha karavAnI mane AjJA karI, paNa meM ApanI AjJAne amala karyo nathI, e Apane aparAdha thayA che pitAjI !" abhayakumAranAM vacana sAMbhaLI rAjA adhika prasanna thaye. "vatsa! te bahuM sArU karyuM che. tyAre te mArI AjJAne zI rIte amala karyo?" "pitAjI! ata:purane badale antaHpuranI najIka 2helI parNa kuTIo meM bALI nAMkhI che, tamArI AjJA paNa huM vicAra karyA vagara amala karUM te nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2%) mahAvIra ane ki. . "abhaya! tuM kharekhara mAro putra che. buddhimAna che. mArI upara Ama caDeluM kalaMka te buddhivaDe dUra karI nAkhyuM che. | pitAputra vAta karatA rAjamahelamAM AvyA. rAjAe pAritoSikavaDe abhayakumArane saMtoSe. ataHpuramAM javAnI varAvALo ane celaNAnA darzananI utkaMThAvALo te celUNAnA maMdiramAM cAlyA gaye. rANageness prakaraNa 26 muM. - saMdipeNa, magadharAja zreNikane naMdiSeNa nAme putra hatuM. mahAvIra bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI naMdiSeNune vairAgya AvyuM jethI ene dIkSAnA pariNAma thayA. mAtApitAnI anujJA mAgI. saMsAramAM rahevAne mAtApitAe ghaNeya samajAvyuM. vrata grahaNa karavAmAM dRDha nizcayavALe jANe mAtApitAe naMdIne 2jA ApI. vrata levAne jevo te gRhamAMthI bahAra nIkaLe tevAmAM devatAoe aMtarikSamAM rahIne kahyuM ke-"he nadiSeNa! tuM usuka thaI vrata levAne kayAM jAya che? hajI tAre cAritrane AvaraNa karanArU bhegakarma bAkI che. te karmane kSaya thAya tyAM lagItuM zeDe eka kALa grahavAsamAM rahe." ! " Aha! e karma bicArA jaDa padArthane zuM hisAba che? mArI AgaLa te te rAMka che." naMdISeNe kahyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat bilee suonia maswami Gyanonandar-Umara, Surat Www.umaragyanbhandar.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahiSaNa. (209) - "vatsa ! jyAM lagI bhegakama paDeluM che tyAM lagI tArI kriyA phaLavALI thavAnI nathI. akAle karelI kriyA kyAre paNa phaLavALI thAya che ke ? " "sAdhupaNAmAM magna evA mane e karma zuM karI zakanAra che?" devatAnA vacananI avagaNanA karIne cAritra levAnI utkaMThAvALe te prabhunI samIpe Avyo. prabhu pAse dIkSAnI prArthanA karI, prabhue paNa tene samajAvyuM chatAM cAritra levAnI tIvra AkAMkSAvALA naMdISeNe utAvaLathI dIkSA grahaNa karI chaThTha, aThThama vagere tapasyA karate naMdISeNa bhagavAna sAthe vihAra karavA lAgyA. gurUnI pAse besI sUtra, sUtrArtha vicAratA, enI sadahaNa karatA, enA arthanuM smaraNa karatA hatA, bAvIza prakAranA parIsAne sahana karatA hatA, AvA tyAgI, tapasvI chatAM emanA manamAM bheganI prabaLa IcchA utpanna thavA lAgI. e bheganI IcchAne rokavAne teo adhika adhika prayatna karavA lAgyA. teo vizeSapaNe tapa karavA lAgyA, AtApanA levA lAgyA savizeSapaNe kAyAne AvI rIte damana karatAM paNa bhegakarmanA udayathI adhika adhika icchAo thavA lAgI. AtmA samartha chatAM, jAgRta thayela hovA chatAM, emanA manamAM bhegonA vicAre vAraMvAra thavA lAgyA. lAlasAo vadhavA lAgI, viSaya upara emane prAti thavA lAgI. pUrva karmanA udayathI emanuM mana vAraMvAra viSayomAM bhaTakavA lAgyuM-prIti dharavA lAgyuM. na, 14 ; . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ (210) mahAvIra ane zreNika, vAraMvAra viSayamAM, bhegamAM jatA manane kheMcIne naMdISeNa muni dhyAnamAM ekAgra karavA lAgyA. smazAnabhUmi upara ubhA rahIne ghera AtApanA karavA lAgyA. aneka rIte kAyAne damavA chatAM IdrinA vikAro balAtkAre uThatA tyAre vratabhaMgathI kAyara thayelA naMdISeNa svayameva iddhine baMdha karavAne pravartatA hatA; paNa vrata letAM rekanAra devatA tenA baMdhane chedI nAMkhate hate. vratabhaMganA DarathI zAstravaDe mRtyu pAmavAnI tajavIja karatA hatA, paNa devatA tenA e parizramane cartha karI nAkhate hate. maravAnI IcchAthI viSabhakSaNa karatA paNa e viSa temane amRtapaNe pariNamatuM hatuM. agnipraveza karatA te agni paNa zItala thaI jatuM hatuM. parvata ubarathI jhaMpApAta karatA te devatA emane vacamAMthI ja jhIlI laIne eka bAjue mUkI detA hatA. are nadI! mArUM vacana kema saMbhAratA nathI? re durAgrahI! tIrthakaro paNa bhAgya phaLakarmane bhegavyA vagara tene TALavAne samartha thatA nathI te tame pratidivasa vRthA prayatana zA mATe kare che?" devatA vAraMvAra tene A pramANe kahetA chatAM vrata bhaMganA bhayathI bhaya pAmelA naMdISeNe devatAnuM kathana mAnya karyuM nahi. teo balAtkAre paNa manane kAbUmAM rAkhavA lAgyA. - chatAM emanuM bhegakarma phaLa tIvra hatuM. e phaLa bhagavyA vagara emane chuTakA nahote. Akhare eka divasa temane AvI pahoMce. je divasanA madhyAnha samaye AhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdipeNa (211) mATe paribhramaNa karatA nadISeNa muni bhavitavyatA ne eka vezyAnA gharamAM piThA. tyAM vezyAnI AgaLa dharmalAbha kahIne ubhA rahyA. vezyA munine joI ubhI thaI. emanI sAme joI rahI. naMdaNa rAjakumAra hatA. ATaATalI tapazcayathI zarIra kRza thayuM chatAM emanuM svabhAvika sauMdarya hajI naSTa thayuM nahatuM. avasthA paNa tarUNa hatI. e suMdara sAdhupurUSane dharmalAbha joI vezyA hasI. "svAmi ! ahIyAM te arthalAbha joIe, dharmalAbha nahi." yuvAna, suMdara sAdhune joI vezyA paNa rAgavALI thaI. enuM citta sAbumAM rAgayukta thayuM. rAgayuta citte vezyA sAdhune joI rahI. "arthalAbha che tamArI pAse? tame te sAdhu saMnyAsI thayA che. tamArI pAse arthalAbha te kayAMthI heya!" zuM tAre arthalAbha joIe che ke?" "hA! svAmina!" "te le tAre arthalAbha." munie eka tRNa kheMcIne labdhivaDe dhanane Dhagale karI dIdhA. muni tenA gharamAMthI bahAra nikaLavA lAgyA. | muninI AvI anupama zaktine je vezyA emanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 212 ) mahAvIra ane zreNika, pachavADe DhoDI AvI. emanI AgaLa phrI vaLI. ninA javAnA mArgo rokIne melI. " he svAmI! Ape yauvanavayamAM kema dIkSA grahaNa karI che ? duSkara evu vrata tame cheDI dyo ane mArI sAthe bhAgAne bhAgavA. " " e tuM kyuM ke che ? tArI evI kAkaludIthI huM mArU vrata tajI dauM ? vrata bhaMga karU ? " nadISeNe kahyuM. " huM prANanAtha !huM jIvitezvara ! mArI prArthanA svIkArI. tamane joi huM divAnI khanI chu. tame jo mane tajIne cAlyA jaze| teA khacIta mAnajo ke huM' mArA prANa choDI daIza. " ,, vezyAnuM sAM. anupama hatuM. cAturya, tArUNya, bhAgakaLA nipuNatA, enA hAvabhAva vagere sarjaze bheganI sAmagrI pratyakSa thayelI joi na dISeNu vicAramAM paDyA. " zuM karavuM mAre ? vratabhaMga karU ? tyAre vratabhaMganuM mahAt pApa upAna karU ? A tA mahAn saMkaTa prApta thayuM devatAnu bhaviSya-kathana Akhare satya thayuM. muninA manamAM paNa viSayavikArAnI prabaLa IcchAo usanna thavA lAgI. e lAlasA, e vAsanAe emane herAna karavA lAgI. strI sAthe ramavAnI emanI AturatA eTalI tA vadhI gai ke leAga sivAya temane khIjI kAMI paNa gamatu nahiM. chellA chellA e vAsanAone dAkhavAnA prayatna karatA suni vezyAne cheDI AgaLa cAlavA lAgyA. munine jatA joi vezyA emane vaLagI paDI. kAlAvAlA karatI khelI: "hA ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ -nardiSaNa. (213 ) priyatama ! mane tajIne kayAM jAo che? zuM sAdhuo AvA niSThura hoya che ? mArA upara jarA tA dayA lAvA. "" pramadAnA kAmala 25thI muninI vAsanAne adhika uttejana maLyu. emanI rage rage madananI pIDA sakramavA lAgI, rAme rAme viSayanuM viSa prasaravA lAgyuM, vezyAnA hAvabhAva, prItithI muni kSeAbha pAmavA lAgyA. e viSanI pIDAthI emanuM mana DAmADALa thayuM. are ! zuM tyAre A amUlya ratna tajI daI cAritranI virAdhanA karUM tyAre ? hA ! A tA dha`saMkaTa AvyuM. are prabhu ! A khalA mane kAM vaLagI ! A pAyamAMthI have khacavAnA kAI mArga kyA pApanA cege A makAnamAM mArA praveza thayA ? " muni pazcAttApa karavA lAgyA. "svAmI ! kahA, ame te kaheA. mArA pUrvanA bhAgyacege ja Apa mAre tyAM padhAryAM che. have huM tamane javA dauM ? AvA aNumela ratnane huM javA dauM nahi. Apa mane tajIne na jaze. " vezyAe AjIjI karavA mAMDI. phIne eka vAra vadhu sAdhue prayatna karavA mAMDyo. atho vezyAne chuTI karI muni AgaLa cAlavA lAgyA. " hA ! prANanAtha ! prANanAtha ! " karatI vezyA bhUmi upara tuTI paDI. prItinA tAra tuTI jatA joI mucchita thai gai. munie pAchA pharIne joyu tA vezyAne taDakuMtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ (214) mahAvIra ane zreNika taDaphaDatI mucchita thatI joI. "aphasa A to meTI Aphata ubhI thaI. mane lAge che ke A vezyA hamaNuM pitAnA prANu choDI deze. mane paNa bheganI IcchA te prabaLa rahyA kare che tyAre zuM vratabhaMga karUM? are Akhare mArI A sthiti!" tyAM pele devatA pragaTa thaI be are durAgrahI! upArjana karelAM karmaphala bhegavavAne durAgraha che? tane bhegakarma atyAre udaya AveluM che te bhagavyA vagara tArA chuTake thavAno nathI. A strInI prathama sAravAra kara, tArAmAM eka prItivALI A strI tArA sparzathI ja navacetanA pAmaze. anyathA e potAnA prANa tajI deze. have tane ThIka lAge tema kara." devatA adazya thaI gaye. jevI bhavitavyatA. prANIone jevI bhavitavyatA hoya che tevA ja saMge AvI maLe che. khacIta mArA kaI duSkarmanA yoge A saMga AvI maLe che te mAre nirAzasabhAve jogavI levo. jema zarIra upara koI bhayaMkara roga utpanna thAya che te mane ke karmane bhagavyA. vagara chuTako thato nathI. baMdIkhAne paDelA mANasane e baMdIkhAnuM sevyA vagara chuTake thato nathI tema mAre paNa have A saMjogomAM saMjogane AdhIna thayA vagara chuTako nathI. atyAre te vratabhaMga karuM chuM paNa eka divasa e paNa Ave ke huM zuddha thaI A pAparUpa kAdavathI bahAra nIkaLuM. karelA pAponuM prAyazcitta karUM. A phalakarma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ na'diSe. (215) bhAgavAi khalAsa thAya mana viSayavikArothI rahita thAya, ane mArUM cAritra nirmaLa zuddha thAya evA samaya ane pharIne prApta thajo. "" e pramANe vicAra karatA muni vratabhaMganA pApane jANatAM chatAM paNa bhAgya kramane vaza thaI vezyAnI pAse AvyA. vezyAnuM mastaka kheALAmAM laI enI murchA vALavAnA upacAra karavA lAgyA. enA kAmala zarIra upara peAtAnA hastathI sparza karavA lAgyA. muninA AvA snehasiMcanathI . vezyAmAM karIne nava caitanya pragaTa thayuM. jarA jarA hAlatI peAtAnI AMkha ughADI vezyA jovA lAgI te palaga upara muninA kheALAmAM pote sutelI hatI. pala ganI AsapAsa enI dAsIe enA ArAma mATe rAha jotI ubhI hatI. muninA kheALAmAM sUtelI vezyA muninA hastapathI sukhano anubhava karatI hatI. teNe pAtAnI AMkha mIMcI dIdhI-moMdha kara. vezyAne sAvadha thayelI joi nadISeNa melyA. mRgAkSI ! uTha ! uTha ! huM komalAMgI! jo huM tArI pAse ja chuM." vezyAe pAtAnAM leAcana ughADyAM, AsapAsa najara karI. ALasa maraDatI madananA smaraNanu bhAna karAvatI te meThI thai. enI netrasajJAthI dAsIe tyAMthI pasAra thai gai. kSaNamAM muni tarapha tA kSaNamAM nIce najara karatI vezyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ (216) mahAvIra ane zreNika muninA meLAmAM besI aneka cenacALA karavA lAgI. bhegane mATe te AkuLavyAkuLa thavA lAgI. bhegane mATe Atura thayelI ramaNane joI muni belyA. bAle! je tArI AgaLa huM eka pratijJA karuM chuM. te je tAre mAnya hoya te huM tArI sAthe prIta bAMdhu." ane te pratijJA?" ramaNIe AturatAthI pUchayuM. pratidivasa mAre daza athavA tethI vadhAre mANasane pratibodhavA, ane je teTalA badha na karUM te mAre dIkSA grahaNa karavI." ApanuM vacana mAre mAnya che. naMdISaNanuM vacana vezyAe mAnya karyuM. | munine veza tyAga karIne naMdISeNa gRhasthapaNe thaI vezyAnA vyAkula hRdayane premavAta daI zAMta karI. tyArathI vezyAne tyAM pratidivasa navAM navAM sukha bhogavavA lAgyAM. vezyA sAthe sukha bhegavatAM naMdISeNane bAra bAra varSanA bahANAM vahI gayAM. te dararoja daza daza jaNane pratibodhI vira bhagavAna pAse dIkSAne mATe mokalatA hatA. e bAra varSa daramIyAna emanuM bhega karma kSINa thaI gayuM hatuM. jethI naMdISeNa paNa dIkSAnI utkaMThAvALA thayA hatA. mAtra samayanI ja teo rAha jotA hatA. eka divasa emane e taka malI gaI. eka divase naMdIeNe nava jaNane baMdha karyo. paNa dazame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdiSaNa. (21.), senI hato te rIte badhA pAme nahi. tene baMdha karavAmAM bahu vakhata thaI gaye madhyAhu samaya thavA AvyuM hatuM. rasoI taiyAra thayelI hovAthI vezyAe dAsIne bolAvA mokalI paNa pitAne abhigraha hovAthI te jamavAne uThayA nahi. aneka prakAranI vANunI yuktivaDe te sonIne pratibaMdha karavA lAgyA. dAsIe pharIne AvIne kahyuM: "rAI TharI jAya che, bAIsAheba ApanI rAha jue che mATe jamavA padhAre?" dAsInI vAta naMdISeNe lakSyamAM lIdhI nahi. eNe te sanIne pratibodha karavAnuM kAma cAlu ja rAkhyuM. rasoI TADhI paDI gaI. vAraMvAra garama karavA chatAM paNa jyAre rasoI ThaMDI paDatI gaI tyAre vezyA pote nadISeNu pAse AvI bolavA lAgI " svAmI! je rase karelI te te ThaMDI paDI gaI che te pAchI pharIne bIjI vAra taiyAra karI che te have te cAle. vilaMba nA kare." vezyAnA javAbamAM naMdISeNa belyA. "mArI pratijJA pramANe Aje A daza mANasa badha pAmato nathI, mATe e bodhana pAme tyAM lagI huM AvIza nahI." tyAre Apa ja dazamAM thaI jAva." vezyAe hasatAM hasatAM kahyuM. " tathAstu. tArI IcchA pramANe huM ja dazame thaIza tyAre! naMdISeNe ubhA thaIne muniveza paheravA mAMDaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) mahAvIra ane zreNika - naMdISeNanuM AvuM AcaraNa I vezyA vilakhI thaI gaI. "svAmI ! e te mAtra meM mazkarImAM kahyuM che." te e tArI mazkarI satya karavI e mAruM kAma che." vezyAe munine aTakAvavAne ghaNAya prayatna karyA paNa have kAMI vaLe ema nahatuM; paNa muninuM bhegaka kSaya thaI gayuM hatuM jethI muni paNa zuddha thaA hatA. A vezyAnA aneka prayatno chatAM tyAgamAM ja prItivALA, viSTAnI jema na chUTake ja bhegene bhegavanArA naMdISaNa tyAMthI e vezyAnA sanehAgAramAMthI muniveza dhAraNa karIne vIra bhagavAna pAse cAlyA gayA. duSkRtyanI niMdA ane pApanI AlecanA karI punAdIkSA grahaNa karI bhagavAnanI sAthe vihAra karatA, tIvra tapazcaryA karatA. vratane rUDI rIte pALIne devatA thayA. namana che evA dazaktivALA mahApurUSa naMdISeNane ! - prakaraNa 27 muM. eka sthaMbhavALo prAsAda. celaNAnA ziyala uparathI zaMkA TaLI gayA pachI rAjA tenA upara adhika prIti dhAraNa karavA lAgyA. je thayuM te sAruM thayuM nahIMtara pariNAma kevuM bhayaMkara Avata. rAjAne manamAM pazcAttApa thaye "are vagaravicAryuM ne utAvaLe kAma karavAthI pariNAma kevuM bhayaMkara Ave che? sAruM thayuM ke abhaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka sthaMbhavALe! prAsAda. ( 219 ) kumAra jevA buddhimAna mAre maMtrI che, mArAM bhAgya hajI jAgRta che; nahIMtara kAi evakuphe maMtrIe . mArA hukamanA amala karI dIdhA haiAta tA Aje pariNAma ghaNu bhayaMkara Avata. e te je thAya te sArAne mATe, khATI rIte bheLavAi celaNA upara me zaMkA ANI paNa cellA tA mahAna sattI che. mArI ja apamati che. khATI za`kA ANI meM ene je gerainsApha ApyA che tenA badale ene zI rIte vALI ApuM? vaLI dareka rANIemAM cellANA mane adhika priya che te ene mATe huM zuM karU ? tene mATe huM eka sthalavALA prAsAda baMdhAvu, jemAM rahIne vimAnamAM rahelI khecarInI jemasvecchAe krIDA kare. ema nizcaya karIne teNe abhayakumArane potAnI pAse elAvI AjJA karI ke--" vatsa ! cellAdevIne mATe eka sthaMbhavALA mahela baMdhAva " ,, rAjAnI AjJA pAmIne akSayakumAre eka hAMzIyAra sucArane khelAvye ane tene kahyuM ke- ApaNe eka stha'bhavALe mahela 'dhAvavA che tene mATe pATIyAM vagere sArU kAi sArA vRkSane chedIne tenAM lAkaDAM lAvavAnA che. " maMtrIzvaranI AjJA pAmIne sArAM lAkaDAMne mATe kAi sArUM vRkSa tapAsavAne te vanamAM nIkaLyo. vanamAM paribhramaNu karatAM suthAre eka mATI zAkhA-prazAkhAvALu uttama vRkSa joyuM. gADhI chAyAvALu, AkAza sudhI UMcuM, ghaNA puSpavALu ane moTA thaDa ane zAkhAvALu te vRkSane joi eNe vicAra karyo A vRkSa koi sAmAnya koTInuM jaNAtuM nathI. game tevuM ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ (220 ) mahAvIra ane zreNika, vRkSa paNu devatAvagaranu hAtuM nathI te A vRkSarAja teA tenI zeAbhAvaDe meTA daivatavALuM mAluma paDe che, mATe prathama A vRkSanA adhiSThAyakane gaMdha, dhUpa, DhIpAdika pUjA, tapasyAthI ArAkhI enI upAsanA karUM ke jethI mane ke mArA svAmIne vidyu thAya nahi. cha * e pramANe vicArI bhaktipUrvaka upavAsa karI gaMdha, dhUpa vagerethI suthAre vRkSanuM pUjana karyuM, e samaye vRkSane A zrayIne rahelA tenA adhiSThAyaka vyaMtara peAtAnA AzrayanI 2kSAne mATe ane temanA arthanI siddhine mATe abhayakumAra pAse AvyA. " huM mahAnubhAva ! tuM mArA AzrayarUpa vRkSane nahi chedAvatAM tArA mANasane pAche khelAvI le. huM tane eka sthaMbhavALA prAsAda karAvI ApIza ne vadhArAmAM mahelane kratu cAre kAra satra vanaspatiethI suzaiAzita ane sa RtuothI maDhita eka udyAna karI ApIza." vyaMtara ema kahIne adRzya thai gayA. devatAnA vacanathI abhayakumAre suthArane vanamAMthI pAchA elAvI lIdhA. tene lAkaDAM chedavAnI nA pADI dIdhI. abhayakumAranAM vacana sAMbhaLI suthAra potAne ghera gayA. teja rAtrine viSe devatAe eka sthabhALe mahela ane ene krUratuM udyAna karI ApyuM; kAraNa ke vacanathI badhAyelA devatAe sevakathI paNa adhika tvarAthI kArya karanArA hAya che. prAta:kALe e prAsAda abhayakumAre zreNika mahArAjane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka thaMbhavALo prAsAda. (21) batAve. e devakRta prAsAda joI zreNika mahAza ghaNA khuzI thayA chatAM abhayakumArane kahevA lAgyA. "vatsa! mane te mAtra eka sthaMbhavALA prAsAdanI jarUra hatI. temAM sarvatratavALuM vana thayuM e dUdhanuM pAna karatAM emAM sAkaranA paDavA jevuM thayuM." zreNika mahArAje celaNAne te prAsAdamAM rAkhI tethI padmahadamAM rahelI lakSamI jema pitAnA parivAra sahita zobhatI hatI tema celaNa A prAsAdamAM zobhavA lAgI. ekasthaMbhI prAsAdamAM rahelI cellaNa roja navanavA puSpothI puSpamALAo guMthI sarva prabhune pUjI dharma sAdhanA karavA lAgI temaja e puSpamALAothI patinI bhakti karI patinA kezapAzane pUravA lAgI. te ramaNa A udyAnanAM puSpane dharma ane kAmamAM saphala karatI sadA puSpavALA ane sadA phalavALA te upavanamAM sAkSAta vanadevInI mAphaka pati sAthe krIDA karatI hatI. te nagaramAM rahenArI mAtaMgIne akALe Amraphala bAvAnI abhilASA thavAthI pitAnA patine teNe pitAnI IcchA jaNAvI. tenA javAbamAM teNunA dhaNIe kahyuM-"are mUDha strI! Aje akAle Amraphala kayAMthI?" svAmI! Aje akAle paNa callaNa rANenA udyAnamAM Amraphalo che, mATe mane lAvI ApI mAro dehada pUre kare." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) mahAvIra ane zreNika. - " tyAM maravAne mATe mane mokale che kema? rAjA jANe te mArI zI sthiti kare te tane khabara che ke?" "rAjA te jANaze tyAre zikSA karaze paNa huM te je tame nahi lAvI Ape te tenA vagara mArI de cheDI daIza." tuM kAle maratI he te Aja marI jAne, paNa tArA mATe huM mArA prANane saMkaTamAM nAkhIza nahi, samajI?" AhA ! tamArI jevA patine pAmelI strIo kharekhara nibhAgINI hoya che. eka strInA khAtara purUSo keTaluM badhuM karI chUTe che, te tame kAM nathI jANatA? sItAjIne meLavavAnI khAtara rAme keTaluM badhuM karyuM jyAre tamArA jevA nirmAlya pati patAnI priyAne saMtoSavA kAMI paNa karavAne samartha nathI." ThIka che rAtanA vAta. prAta:kALe tAre dehada huM pUrNa karIza. zAMti rAkha." mAtaMgapati e dilAso Ape. madhyarAtanA mAtaMgapati udyAnanI samIpe AvyuM. tyAM AmravRkSe sadA phalavALAM ne uMce rahelAM enA jevAmAM AvyAM. bhUmi upara rahele te pAkAM evAM Amraphalane jovA lAgyuM. kSaNamAtramAM avanAminI vidyArthI e AmraphaLavALI zAkhAne cAMDAle nIce namAvI, AmraphalanI luMba teDI lIdhI ne te pitAne sthaLe cAlyA gaye. prAta:kALe celaNAe teDelAM phalavALI AmravRkSanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka sthaMbhavALA prAsAda. (23) te zAkhA I enA manamAM kheda unna thayo. tarataja rAjAne bolAvIne hakIkta jaNAvIne batAvyuM. ' rAjAe abhayakumArane bolAvI AjJA karI ke "vatsa ! -jyAM paMkhIo paNa praveza karavAne asamartha che tyAM manuSya praveza karyo che te manuSya keI samartha hovo joIe. jenI A vI atizaya amAnuSI zakti che te koI vakhate antaHpuramAM praveza paNa kare mATe ene te barAbara zikSA karavI joIe." rAjAnAM vacana sAMbhaLI abhayakumAra be -"deva cheDA divasamAM huM te corane pakaDI Apane AdhIna karIza." ema kahIne te divasathI cArane zodhavAne rAtri-divasa nagaramAM bhamavA lAgyA. pitAnI buddhinA prabhAvathI abhayakumAre te corane pakaDiIne rAjadarabAramAM mahArAjAne havAle karyo. pitAnI samakSa ubhelA cArane joI rAjAe kahyuM. eka sAmAnya cora hoya tenI paNa jyAre upekSA karavAmAM AvatI nathI te pachI A cera te zaktimAna che. te tene te avazya nigraha karavo joIe." rAjAe corane pUchayuM AmravanamAMthI te kerIo zI rIte teDI lIdhI vAruM ?' " vidyAnA baLathI." rAjAnA javAbamAM cAre jaNAvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24). mahAvIra ane zreNiya. " A cAra kaI vakhate bhayaMkara che mATe ene zaLIe caDA? rAjAe hukama karyo. rAjAne hUkama sAMbhaLI abhayakumAre rAjAne vinaMti karI deva? prathama Apa enI pAsethI vidyA zIkhIlyo. pachI je yukta hoya te kara ! abhayakumAranI vinaMti sAMbhaLI rAjAe corane kahyuM che cAla sAme AvI jAne tArI vidyA bAla, huM zIkhI lauM." siMhAsana upara beThelA rAjAnI sAme besIne cAre vidyA bhaNavA mAMDI. paraMtu rAjA siMhAsana upara beThele hovAthI ane cera nIce beThele hovAnA avinayIpaNAthI rAjAne e vidyA AvaDI nahi. kAraNake vinaya vagara vidyA AvaDatI nathI. luccAIthI ke ThagAIthI athavA baLajethI vidyA saMkula thatI nathI. vidyA meLavavAne sarvathI uttama upAya te vinaya che. vinayathI meLavelI vidyAo jhaTa pariNamI jAya che. jenI pAsethI vidyA meLavavI hoya te vidyAgurUnuM vidyAnuM bahumAna karavuM joIe, e bahumAnathI, vinaya thakI meLavelI vidyA je jagatamAM Icchita phalane ApanArI thAya che. - rAjAne vidyA nahi AvaDavAthI teNe corane tiraskAra karIne kahyuM ke "tArA haiyAmAM kuDakapaTa che tethI tArI vidyA mane AvaDatI nathI." A samaye alayakumAre kahyuM, "he deva! atyAre e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka sthaMbhavALe prasAda (225) tAre vidyAgurU che jeo gurUne bahu vinaya kare che temane ja vidyAo AvaDe che. anyathA skaratI nathI tethI A mAtaMgapatine Apa siMhAsana upara besADo ane tame aMjalI joDIne enI sAme bese te vidyA AvaDaze." vidyAnA athI rAjA mAtaMgane siMhAsana upara besADI pate sAme hAtha joDIne pRthvI upara beThe, kAraNa ke nIca pAsethI paNa uttama vidyA hoya te grahaNa karavI evI niti che. rAjAe cAranA mukhathI unnAmini ne anAminI ema be vidyAo sAMbhaLI eTale darpaNamAM pratibiMbanI jema rAjAnA hRdayamAM te vidyAo pariNamI gaI. vidyAo pari. bhukhyA pachI rAjAe ene zikSA karavA mATe jallAdane svAdhina karavA mAMDe. eTale abhayakumAre kahyuM "deva! Apane e vidyAdAtA gurU thaye. gurUnuM te bahumAna sanmAna karavuM joIe. Apane enA taraphathI vidyAnI prApti thaI enA badalAmAM Apa ene zULInI dakSiNa Ape e ThIka na kahevAya? - abhayakumAranAM vacana sAMbhaLI rAjAe corane bheTa segAra ApI bahumAna karavA pUrvaka choDI mukyo. abhayakumArane upakAra mAnate cAra pitAne ghera gaye. R ( Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 28 muM. durgadhArANuM. eka divasa mahAvIra svAmI rAjagRhanagare samavasayA, te samaye pRthvI upara bIjo IMdra hoya tema moTA ADaMbarathI zreNika mahArAja prabhune vAMdarAne cA, gajekronIhAra, a nA haNahaNATa ane tenAthI bhUmitalane rUMdhatA te zebhAne hate. AgaLa bhATa cAraNe stuti karI rahyA hatA gaMgA ane yamunA jevA cAmaro vArAMganAo vIMjhatI hatI. evA moTA ADaMbara pUrvaka magadhapati prabhune vaMdanA karavAne cAlya. mArgamAM cAlyA jatAM jamyA pachI tarata ja cheDI dIdhelI eka bAlikA sanikenA jovAmAM AvI, jANe narakane avazeSa heya nahi zuM? tema e bALikAnA zarIramAMthI atyaMta durgadha nikaLatI hatI. e dudhIne aMge enI AsapAsa kaI cAlI zakatuM paNa nahi. zreNika mahArAja A mAgethI bhagavAnane vAMdavA jatA hovAthI tenA sainikone prathama A durgadha AvI. e tIvra durgadhIne sahana nahi karI zakavAthI sainikoe pitatAnI nAsikA baMdha karI dIdhI. pitAnA sainikenI AvI ceSTA joI rAjAe potAnA parijanane enuM kAraNa pUchayuM, "A zuM che?" pratihArIe khulAso karyo. "jamyA pachI tarata ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ duga dhArANI. ( 227) cheDI dIdhelI khAlikAnA zarIramAMthI A durgaMdhI nikaLe che jethI badhAe nAsikA baMdha karI dIdhI che. ' sevakanA mukhethI AvI vArtA sAMbhaLIne zreNika mahArAja e durgaMdhIne jovAne AgaLa cAlyA. pratidivasa arihaMta prabhunA mukhathI bAra prakAranI dezanA sAMbhaLanAra hAvAthI tene jarA paNa jugupsA AvI nahi, kAraNa ke samakitanuM e lakSaNa che. samakita pAmele jIva vastusvarUpa sArI rIte jANI zake che. vastu jevA svabhAvamAM heAya tene saMpUrNa` samajanAra hAvAthI athavA te tIrthaMkara bhagavAnanA vacanamAM zraddhAvALA hovAthI enAM viveka cakSu khullI jAya che. viveka cakSu pragaTa thatAM samaktine prabhAve. vastunA jANuvApaNAthI saMsAramAM Asakata chatAM bahudhA enAM pApa madhanA echAM thaI jAya che. kAraNu ke AAja sudhI enI saMsAra tarapha dRSTi hatI. parantu samakti pAmyA pachI enI STi meAkSa tarapha DhaLe che. saMsAramAM Asakta hAya chatAM paNa sasArathI chuTavAne te anukuLa samacamanI rAha jue che. durgaMdhAne joi magadhapati tyAMthI AgaLa cAlye, bhagavAnane vAMDhI emanI dezanA sAMbhaLyA bAda caiAgya avasara pAmIne pUchyuM "bhagavanuM ? kyA kane ceAge e durgaMdhA thai." zreNikanA javAkhamAM bhagavAne kahyuM, " pUrva bhave eNe muninI jugupsA karI hatI. e jugupsAnuM A phUla che, "" " bhagavAn ? jarA spaSTatAthI kA, eNe kevI rIte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ (228) mahAvIra ane zreNika, karyuM" ane kevI rIte bhAgavyuM. " magadhapatie spaSTatA karavAne kahyuM. 6. tamArA zaheranI najIka zALI nAme gAmamAM dhanamitra nAme zreSThi rahetA hatA, tene dhanazrI nAme putrI hatI. anyaphrA e zreSThI putrInA vivAha utsava AvyA, tevAmAM grISma - tumAM vihAra karatA keTalAka sAdhue tyAM AvyA. zreSThIe sA ene vaheArAvavAne dhanazrIne AjJA karI, pitAnI AAjJAthI sAdhuone vaheArAvatAM dhanazrIe parasevAthI jemanAM aMga malIna thayAM che evA sAdhuone joI manamAM vicAra karavA lAgI. " arhata bhagavAne je dharma kahyo che te RSI rIte nirdoSa che. paNa prAsukatAthI snAna karavAnI munione AjJA ApI hAta te zuM doSa hatA ? mananA e vicAra vaDe karIne bALAe tIvra duSTakama khAMdhyuM. tenI AlocanA karyA vagara anyaDhA mRtyu pAmIne te khALA vezyAnA garbha mAM AvI. garbhamAM rahelI paNa te bALA mAtAne ghaNIja ati ApavA lAgI, vezyAe gapAtanAM ghaNAM auSadha khAdhAM paNa e garbha paDayA nahi, kanI zakita AgaLa auSadha kANu mAtra che. ? vezyAe e putrIne janma ApyA. pUrva karmonA yogathI janmatAMja tenA zarIramAMthI atyaMta durgaMdhA nikaLavA mAMDI e durgaMdhAne vezyA paNa na sahana karI zakavAthI pAtAnA uttaramAMthI utpanna thayA chatAM tene vidyAnI jema tajI dvIdhI. e badhA pUrva bhave karelI muninI jugupsAnA doSa hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ duga dhArANI. (229) snAna e teA zrRMgAranuM aMga gaNAya che. jyAre zarira uparathI paNa mamatA rahita evA .sAdhuone pachI snAnanI zI jarUra? zrRMgAranuM eka aMga sevana karavAthI anukrame khIjA aMgAnA paNa sevananA doSa na lAge te mATe jJAnIoe sAdhuone mATe snAna niSiddha karyu che. durga dhAtu pUrvabhavanuM` caritra sAMbhaLI magadhapatie phrI bhagavAnane puchyu, "bhagavAna e durgaMdhAnuM bhaviSyamAM yuthaze ? " " rAjana ! e durgaMdhAe potAnuM duSkarma ghaNuMkharU bhAgavI lIdhelu hAvAthI have nAma zeSa mAkI rahyuM che te bhAgavI leze. bhaviSyamAM e tArI paTTarANI thaze." "prabhu ! ApanuM vacana satya che chatAM mane enI khakhara paDe tevI kaMika nizAnI Ape jethI huM jANI zakuM? " ,, tenI khAtarIne mATe tane eka nizAnI ApuM chuM ke antaHpuramAM krIDA karatA tArI pITha upara caDIne je hu'sanI mAphaka lIlA kare te A durgaM dhA che ema jANI levuM " prabhunI vANI sAMbhaLI zreNika Azcaya pAmyA aho ! A tA. navAinI vAta kahevAya ! A mALA mArI patnI zI rIte thaze ? " ityAdi vicAra karatA rAjA bhagavAnane namIne potAne sthAnake gayA. duSTa pUrNa thavAthI durgaM dhAnA duSa cAlyA gayA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ (230) mahAvIra ane zreNika evAmAM keI govAlaNa tyAMthI nIkaLI, teNe A bALakone joI pitAne putra putrI kAMI na hovAthI A kanyAne potAnI putrI tarIke mAnI laI lIdhI. pitAnI putrInI jema tenuM pAlana karyuM. varSonA vitavA sAthe e bALA yauvanavatI thaI. kAmI purUSanA manane haranArI e mRgale cane yovanane AMgaNe AvI. * anyadA kaumudI utsava Abe, zRMgArarasanA nATakamAM sutradhAra sama e kaumudI utsava ujavavAne nagaranA yuvAna purUSa ane yuvatIo vanavihAra karavAne eka udyAnamAM AvyAM. pelI gopAla kanyA paNa potAnI vAlaNa mAtAnI sAthe utsava jevAne AvI. rAjA zreNika paNa abhayakumAranI sAthe e utsavamAM bhAga levAne AvyuM. e moTA utsavamAM ekabIjAnA saMsargathI pelI manehara kAMtivALI govALa kanyAnA stana upara magadhapatine hAtha paDe. e uMcA kaThINa stananA komala sparzathI e AbhIra kanyA upara rAjAne rAga utpanna thaye. rAjAe tatkALa potAnI muhikA e AbhIra bALAnA vastrane cheDe te na jANe tema bAMdhI dIdhI. bALAne mevAvavAno ke sarasa upAya ? - theDIvAra pachI zreNike abhayakumArane kahyuM," mArUM citta vyagra thatAM mArI mudrikA kaI harI gayuM che. mATe mA. mudrikAnA cerane tuM satvara zodhI kADha?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ durgadhArANI. (231) je udyAna vanavihAra mATe niyata karavAmAM AvyuM hatuM, tenA daravAjA bAjunA abhayakumAre baMdha karAvI dIdhA. ne eka eka mANasane tapAsIne bahAra kADhavA mAMDayA. buddhinA bhaMDAra abhayakumArane sarvanAM vasa, keza, mukha vagere tapAsavA mADayAM. anukrame pelI AbhIrakumArI AvI. tenA vastronI tapAsa karatAM vastrane cheDe bAMdhelI rAjAnI mudrikA abhayanA jovAmAM AvI. tenA vastrane cheDe e mudrikA joI abhaye pUchayuM, "he bALe! A mudrikA teM zA mATe lIdhI hatI?" abhayanA javAbamAM bALA potAnA kAne be hAtha mukatI bolI. "mahArAja ! huM kAMI emAM jANatI nathI." tuM kaMI jANatI nathI? satya kahe che ke tuM kaI eNatI nathI ? te tArA cheDAmAMthI mudrikA kayAMthI nIkaLI?" pharIne pUchyuM. "mane enI kaMI paNa gama paDatI nathI ke mArA vastrane cheDe keNe bAMdhI athavA to kevI rIte AvI. huM emAM nirdoSa chuM. abhayakumAre e bALAnI sAme joyuM ene lAgyuM ke AbhIra kanyA nirdoSa che tyAre A banyuM kema? jarUra A aMdara AbhIra kanyA upara pitA rakta thayA haze. ene grahaNa karavAne mATe havaza thayelA rAjAe premanI nizAnI tarIke A mudrikA eMdhANu sArU bAMdhI haze "ema vicArI teNe AbhIra kanyAne kahyuM" bALA! kadAca tuM nirdoSa haze Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ (232 ) mahAvIra ane zreNika. paNa atyAre tA tArI pAse muddAmAla maLI AvavAthI tu gunhegAra che, mATe rAjAnI AgaLa tane hAjara karavI paDaze. mahArAja AgaLa tuM tArI nirdoSatA puravAra karaje." Abhira kanyAne laine abhayakumAra rAjAnI pAse Avye. Abhira bALAne eka bAjunA khaMDamAM besADI abhaya rAjA pAse AvyA. abhaya mele te pahelAM te rAjAe ja pUchyuM. "kema akSaya vIMTIne cAra manyA ? '' "" svAmI! cAra maLyA tA che, paNa mudrikAne cAranAra eka mALA che !" abhaye javAba ApyA. "bALA cAra ! Azcaya !" rAjA hasyA "hA ! deva ! e cAranAra kei ajama che. vIMTInI sAthe eNe eka mATI vastu paNa cArI jaNAya che." "ane te vastu ?" "te vastu magadhapatinuM mana " abhayakumAranA pratyuttara sAMbhaLI magadharAja hasyA. barAbara e kumArInuM huM pANI grahaNa karIza. kAraNa ke duSkulamAMthI paNa srIratna grahaNa karavuM e te nathI sAMbhaLyuM. "" rAjAe e Abhira kanyA sAthe lagna karI ghaNA rAgathI ene paTTarANIne pade sthApana karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ durgadhArANI. (233) eka divasa rAjA rANIo sAthe pAsA vaDe ramata ramata hatuM. temAM evuM paNa karyuM ke je jIte te hArelAnI pITha upara caDe." e ramatamAM bIjI kuLavAna rANuo rAjAne jItatI tyAre pitAne jaya jaNAvavAne Te mAtra rAjAnI pITha upara pitAnuM vastranAkhatI hatI. paNa jyAre pelI vezyA putrI durgadhAne vAre AvyA. ane teNe rAjAne jItI lIdhe tyAre te kaThINa hRdayavALI thaIne rAjAnI pITha upara caDI gaI. te vakhate bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavAthI rAjA khaDakhaDATa hasI paDaze. rAjAnA akasmAt hasavAthI pITha upara caDelI durgadhA khasIyANI paDI gaI. te jhaTa nIce utarI gaI ane hAsyanuM kAraNa teNe rAjAne pUchayuM. rAjAe tenA javAbamAM bhagavAne kahyuM hatuM te pramANe pUrvabhavathI mAMDIne atyAra paryatanuM tenuM sarva vRtAMta kahI saMbhaLAvyuM pitAnuM caritra sAMbhaLI durgadhAne vairAgya AvavAthI vinayapUrvaka svAmInI anumatI meLavI bhagavAna mahAvIra pAse dIkSA grahaNa karI pitAnuM AtmakalyANa sAdhyuM 0000 so., Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 29 mu. hastI tApaseAnA AzramamAM hasti tApasAnA AzramamAM pAMcase ziSyAthI parivarelA eka mahAmunI padhAryo. e hasti tApaseAnA AzramanAM vidhi vidhAna vaLI judA prakAranAM hatAM. emanI dayA, emanA dharma paNa vicitra hatA teonI mAnyatA evI hatI ke nAnA nAnA aneka jIvane mAravA karatAM meTA eka jIvane mArI tenA mAMsathI uttaranI pUrti karavI sArI, eka hAthI jevA prANIne mArI nAkhyA hAya tA enA mAMsathI ghaNA divasa cAle. pazu mRga, tittara ke matsya jevA aneka jIvAne mArI tenAthI udara pUrti karavI athavA teA dhAnyanA kahyuMAne AhAra karavAthI ghaNAM chavAnI hiMsA thAya che ne tethI mATuM pApa lAge che. AvI temanI mAnyatAthI temanI parNa kuTImAM hAthIonu mAMsa taDake sukavavA nAkheluM hatuM. ane jIvatA jAgatA eka hAthI tyAM mAMdhelA najare paDatA hatA. pAMcase ziSyeAnA parivAravALA A muni hasti tApasa AzramamAMthI nikanyA temanA jovAmAM mA mAMsa vagere Aju temanI dayA-bhAsatAnA e sunivarane khyAla AvyA. je mAge pelA meATI kAyAvALA hAthI bAMdhyA hatA tyAMthI A maharSiM nIkaLyA, meATA parivAravALA A munivarane aneka lAke mastaka namAvIne vaMdana karatA hatA te joine laghukarmo hAthI paNa manamAM vicAravA lAgyA." huM paNa je chuTA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ hasti tApasanA AdamamAM. (235); heta te jarUra A maharSine vaMdana karI mArA AtmAne pavItra karatAM paNa AvA sAMkaLanA gADha baMdhanathI baMdhAyele huM zuM karuM? e pramANe vicAra karatA hAthInI pAsethI muni nIkaLyA, eTale garUDanA darzanathI jema nAgapAza tuTI jAya tema hAthInI leha zRMkhalA paNa munivaranA darzanathI tuTI gaI. jethI hAthI munivarane vAMdarAne cAle. - hAthI munivarane vaMdanA karavA mATe temanI tarapha jate joI lekae vicAryuM ke nakakI A hAthI munIvarane mArI nAkhaze. A sAdhunA divaso have bharAI gayA che. emanI AyuSyanI dorI have purI thaI gaI che. ema bolatA jene jyAM phAvyuM tyAM hAthInA bhayathI palAyana karI gayA. paNa. pitAnA pAMcase ziSyonI AgaLa mokhare e munivara to sthira aDaga ubhA rahyA. gaje temanI pAse AvIne temane naryo. pitAnuM kuMbhasthala namAvI munivarane praNAma karyA. munivaranA caraNane pitAnI suMDha prasArI sparza karI pitAne AtmA pavitra karyo. parama zAntine pAmele hAthI ubhe thaI bhaktithI bharapura dvaSTie munivarane jete ne ullAsa pAmato araNyane mArge cAlyA gaye munivaranA AvA mahAna prabhAvathI ane hAthInA bhAgI javAthI tApase munivara upara gusse thayA ne temanI sAthe krodhathI dhamadhamIta thayelA laDavAne AvyA. e zAMta rasanA nidhAna ane dayAnA sAgara munivare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) mahAvIra ane zreNika dayAbhAsa dharmavALA hasti tApasane pratibaMdha pamADIne vIra bhagavAnanA samavasaraNamAM mokalyA. e hasti tApasee bhagavAna pAse jaIne dIkSA grahaNa karI. hasti tApane Azrama rAjagRhI nagarInI samIpamAM havAthI gajemekSa ane hasti tApanA pratibaMdhanI hakIkata zreNika mahArAjA pAse pahocI gaI. tema pitAnA putra abhayakumAra sAthe rAjagRhapati A munivarane vaMdanA karavAne Avyo. bhakitathI vaMdana karatA magadhapati ane akSayakumArane munivare dharmalAbha rUpI AziSa ApI. zuddha bhUmitala upara nirAbAdha paNe munivarane beThelA joI rAjAe pUchayuM. bhagavAna ! Ape karelA gajemokSathI mane Azcarya thAya che.' rAjAnA javAbamAM munivara belyA. "rAjana ! gajemokSa e kAMI dalabha nathI, paNa mane te trAkasUtranA baMdhanamAMthI mukti meLavavI eja ati duSkara jaNAya che. - " bhagavAna ? te kevI rIte ! " rAjAe pUchayuM munivare tenA javAbamAM e trAkasUtranA baMdhanane pitAne vRttAMta kahI saMbhaLAvavA mAMDe e sAMbhaLavAne bIjA lake paNa ekacIta thaI gayA. samudranI madhyamAM pAtAla bhuvana jevA Addhaka dezanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ hasti tApaseAnA sAzramamAM. ( 237 ) A ka nagaramAM A ka nAme rAjA eka divasa rAjadarabAramAM sihAsana upara beThelA hatA enA pATavI kumAra ane yuvarAja AkumAra rAjAnI samIpamAM beThelA hatA te sivAya maMtrIo, sAmatA vagere adhikArIe peAta peAtAnI ceAgyatA pramANe sabhAmAM beThelA hatA. te samaye eka purUSa potAnA parivAra sahita rAjadarabAramAM AvI Adraka nRpatti sanmukha ati uttama jAtinI bheTA vagere mukI peAtAnA svAmI vatI kuzaLa samAcAra pUchyA, peAtAnA svAmInA kuzaLa samAcAra kahayA. Aka nRpatie paNa e purUSanI khaMdhunI jema saMbhAvanA karI ati satkAra ane sanmAnathI navAjatAM magadharAjanA kuzaLa samAcAra pUchyA. vacamAM Ardra kumAre pitAne pUchyuM. " pitAjI ! A krANu che ! magadhezvara kANu che! ke temanI sAthe vasataRtune kAmadevanI jema tamAre prIti che. " Ardra kumAranA javAbamAM Aka rAjAe kahyuM. huM vatsa ! zreNika nAme magadha dezanA rAjA che. tenA ane ApaNA kuLane paraMparAthI prIti cAlI Ave che. " pitAnAM vacana sAMbhaLIne yuvarAja Adra kumAre pelA purUSane pUchyuM, " tamArA svAmIne koI pUrNa jIvatA putra che ke ! jenI sAthe huM paNa maitrI karavA icchuM chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ (248 ) mahAvIra ane zreNika. " he kumAra ! budhdhinA nidhAna evA, ane pAMcame maMtrIzrAnA svAmI, dAtAra, kurUjIArasanA bhaMDAra, dakSa, kRtajJa, sarva kaLAmAM pAraMgata evA alayakumAra nAme zreNika narapatine putra che. are kumAra ! budhdhi ane parAkramathI saMpanna, bhayarahita, vizvamAM vikhyAta evA alayakumArane jI tame nathI jANatA ke ? " Ardra kumArane abhayakumAra sAthe maitrInA artha jANIne A kanRpatie kahyu ke " he vatsa ! sAdhu ! sAdhu ! tuM mArA kulIna putra che, ke jethI mArA cAlelA mane anusAre tuM paNa cAlavAne Icche che, samAna guNuvALA ane samAna putra, saMpattivALA tamArA bannene maitrIpa yukta che. " pitAnI anumati malavAthI yuvarAja AkumAre kahayuM. huM maMtrIn ? tame svadeza tarapha jAo tyAre mane pUchyA vagara tamAre javuM nahi. mAre paNa mArA mitra abhayakumArane eka sa Mdeza mokalavAnA che, " magadharAjanA maMtrIe mArU vacana svIkAryuM A ka nRpatie ApelA utArAmAM keTalAka divasa nirgyumana karyAM. eka divasa Adraka nRpatinI rajA laI te maMtrI peAtAne svadeza javAne taiyAra thayA. jatAM pahelAM te AkumArane maLavA Aye. A kumAre abhayakumArane ApavA mATe maMtrInA hAthamAM paravALAM muktAphala vagere uttama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ usti tApaseAnA AzramamAM. (239 ) A vastue ApI. anukrame te maMtrI rAjagRhe pahoMcyA. zreNikarAjAne ne abhayakumArane bheTa ApI temane saMdezA kahI saMbhaLAvyA. abhayakumArane paNa kahyuM ke kumAra paNa ApanI mitratA cAhe che. jainazAsanamAM kuzaLa abhayakumAre vicAra karyo ke kumAra jarUra pUrva bhave sAdhupaNAnI virAdhanA karelI hAvAthI anArya dezamAM utpanna thayeA che, chatAM e Asanna bhavya havA joie; kAraNa ke asabhya ane durvyane mArI sAthe mitratA karavAnI icchA thAya ja nahi. jagatamAM prAya: samAna puNyapApavALA prANIone ja prIti thAya che, teA kaiipaNa upAye ene jainadharma mAM sthira karI huM enA Aptajana thAuM, kemake je dharmamA mAM joDe te ja kharA hitastrI kahevAya che. te Ardra kumArane huM... tIthaMkaranuM baMma darzAvu, jenA prabhAvathI kadAca ene jAtismaraNa jJAna thAya teA pAchA krIne paNa jaina dharmAMmAM sthira thAya, mATe leTamAM ahiMthI mahAn AcArye pratiSThita karelI eka ratnamayI uttama ati pratimA tenI upara meAkalAvuM, " " ityAdi vicAra karI abhayakumAre eka peTImAM ratnamaya AdinAthanI apratima pratimA mUkI tenA AgaLa dhUpa, dIpa IMTA vagere devapUjananAM upakaraNA mUkI, peTIne tALu dai, enI upara maheAra chApakarI magadhapati zreNike A ka rAjAnA mANasane sanmAna karI bheTa ApI vaLAgye tenI sAthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mahAvIra ane zreNika. abhayakumAre A bheTa paNa mokalAvI. ane kahyuM ke, "he bhadra ? A peTI AkumArane Apaje, ane khAnagImAM kaheje ke tamAre khAnagImAM A peTI ughADavI ane enI aMdara rahelI vastu vicArapUrvaka tamAre jevI; paNa bIjA koine tamAre A vastu batAvavI nahi." Adraka rAjAnA mANase abhayakumAranuM kathana mAnya karyuM ne te potAne nagare AvyuM. Adraka rAjAne bheTa vagere ApI temanA kuzaLa vartamAna kahyAM ane pelI abhayakumAre ApelI bheTa AdrakumArane paNa ApI abhayakumArane saMdezo kahI saMbhaLAvyA. AdrakumAre pitAnA divAnakhAnAmAM AvI ekAntamAM te piTI ughADI te aMdhakAramAM udhata karanArI jANe tejanA ja puMjathI ghaDelI hoya tema AdinAthanI manahara pratimA che. navIna prakAranI A varatuthI AdrakumAra ajAyaba pe, eNe ghaNI vastuo, alaMkAre joyA hatA paNa AvI vastu Ajaparyata ene jovAmAM AvI na hatI, tethI A navIna jAtanA AbharaNathI te atyaMta khuzI thayo. A A AbharaNane ene mastake mU, gaLe paherI , kamare mUkI ne, paNa baMdhabesatuM thaye nahi. "A zuM haze ! A te kayI jAtanuM AzaraNa?" pitAnI daSTi sanmukha rAkhIne aMrAbara dhArIne yuvarAja A navI vastune jovA lA . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ harita tApasanA AzramamAM. (24) khacIta A koI navI vastu che, paNa AbhUSaNa hoya ema te lAgatuM nathI. A keI ajaba vastu che. abhayakumAre zuM kahevaDAvyuM che ke vicAra pUrvaka e vastune jevI. mATe A vastu paheravAnI te na hoya, tyAre A vastu yI. zuM? A vastu kyAre paNa mArA jovAmAM nathI AvI!" cUvarAja vicAranAM uMDANamAM utarI gaye, A navIna vastunI sanmukha enI daSTi hatI. atyAre te ekAgracittavALa hate, dhyAnamagna hatA, bAhyA baMdhanethI vimukha thaI te atyAre vicAramAMja ekacittavALo hate. mane lAge che ke A vastu meM joI che, paNa kyAM joI che ane kayAre joI che te yAda AvatuM nathI. A vastu ati mahatvanI vastu che. abhayakumAra buddhine nidhAna che. e mahA buddhivAna purUSe je vastu mokalAvI haze te khacita ati Avazyaka vastu haze. tyAre A vastu kayI?" vicAranI paraMparAmAM pUrvabhavane sUcana karanArUM yUvarAja AdakumArane jAtismaraNajJAna thayuM. e jJAnathI eNe pitAne pUrvabhava spaSTa rIte joye. "huM koNa? ahIM kayAMthI AvyuM chuM! A deza ka! A te anArya deza, enA loko paNa anAya pUrvabhave meM saMyama pAlana karyuM chatAM prAMte jarA mAtra paNa meM manathI cAritranI virAdhanA karI che tethI A bhave huM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ (242) mahAvIra ane zreNika anAryamAM utpanna thayo ke jyAM dharma sAmagrI jAmalI zake nahi. hA! have mAruM zuM thaze?" "trIje bhave magadhadezane vasaMtapura nagaramAM huM eka kaNabI hatA, baMdhumatI nAme mArI strI hatI. anyadA susthita nAme AcArya pAsethI AhaMtadharma pAmI ame banne jaNAMe dIkSA grahaNa karI. gurUnI sAthe vihAra karate huM anyadA eka zaheramAM AvyA. tyAM mArI strI baMdhumatI paNa bIjI strIo sAthe vihAra karatI karatI sAdhvIo sAthe te zaheramAM AvI. eka dIvase tene jevAthI mane enI sAthe bhegavelI viSaya kriDA yAda AvI. tethI huM sAdhu chatAM teNInAmAM anurAgI thaye. ane bIjA sAdhune te vAta meM kahI sAdhue pravattinIne kahyuM, e pravattinIe baMdhumatIne kahyuM, guraNInuM vacana sAMbhaLI baMdhumatI kheda pAmatI bolI. "he svAminI! e gItArtha thayela sAdhu paNa maryAdAnuM ulaMdhana karaze, te mAruM zuM thaze? saMsAramAM te maryAdA eja meTI cIja che, maryAdAthI samudra pRthvIne DubADato nathI. huM kadI dezAMtare jaIza te te mahAnubhAva mane paradeza gayelI jANI mArI pAchaLa Avaze, paNa rAgane choDaze nahi. mATe bhagavatI mane aNasaNa karAve, ke jethI mAruM ane emanuM zIlavata akhaMDa rahe. " gurUNI pAsethI anazanavrata grahaNa karI mArI sI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ hasti tApasenA AzramamAM. (ra43) baMdhumatIe thuMkanI jema potAnA prANane lIlAmAtramAM tajI dIdhA, ane te devapaNAne prApta thaI. | baMdhumatIne mRtyu pAmelI sAMbhaLI mane pazcAtApa thaye "are! khacIta meM A duSkarma karyuM. e mahAnubhAvA te vratabhaMganA bhayathI mRtyu pAmI ne huM te hajI vratasaMga thayA chatAM paNa jIvuM chuM. hA! dhikkAra che! meM paNa tarata ja anazana vrata grahaNa karyuM.. anazanavratathI mRtyu pAmIne devakamAM huM devatA thaye tyAMthI AvIne huM ahIM anAryadezamAM dharmavatapaNe utpanna thayela che. ahIMyAM dharmanuM nAma paNa durlabha te pachI dharmanI bIjI vAte tathA kRtye te kyAMthI hoya? ahA ! e mahAna buddhivaMta upakArI abhayakumAra na maLe hata te mAruM zuM thAta? ahIMthI huM kayI durgatimAM jAta? AvA anAryadezamAM utpanna thayA chatAM mAruM bhAgya hajI jAgrata che kemake AvuM AlaMbana maLe che. have hAlamAM te A Adizvara bhagavAnanI pratimAM eja mAre AlaMbana te sivAya dharmavarjIta AvA anArya dezamAM huM vizeSa zuM karI zakuM?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 30 mu A kumAra. AAdinAthanI pratimAnI pUchta karatAM keTalA divaseA vahI acA pachI ArdrakumAra A dezamAM javAne, magadhanI bhUmi upara paga mUkI peAtAnA gurU akSayakumAranAM darzana karavAne atiutsuka thai raheza ne eka krisa samaya meLavI pitAnI AjJA mAgI. " pitAjI ? huM abhayakumAranAM darzana karavAne utsuka chuM mATe mane javAnI rakta Ape ? ? paNa pitAe ene rajA ApI nahi. ane kahyuM vatsa ! tAre tyAM javAnI jarUra nathI mArI zreNIkane jema dUrathI ja prIti tema tArI ane abhayakumAranI maitrI dvathI ja vRddhi pAmAM, AdrakumAranI ati utka'ThA chatAM pitAnA ba MdhananA kAraNe te jai zakayA nahi, chatAM magadhadeza taraph javAnI enI utka MThA te ati vadhI paDI, jethI te jene tene pUchavA lAgyA ke " magadeza kevA che ? . rAjagraha nagara kevuMka che ? tyAM javAnA kayA mArga che? " khAtAM, pItAM, haratAM, pharatAM, saMsAranI daphaika krIyA karatAM magadha magadhanuM ja raTaNa karatA hatA. AdrakumAra AvI ghelachAthI Adra kakzAne ci'tA thai. jarUra yuvarAja mane kahyA vagara jatA raheze mATe pANI Ave te pahelAM pALa mAMSI devI joie. " rAjAe ArdrakumAranA rakSaNa sArU peAtAnA pAMcaseA sAmAne AjJA karI ke tt Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ A kumAra tame AdrakumAranuM rakSaNa karo ! tamAre dehanI chAyAnI jema enI sAthe rahI yuvarAjane paradeza na javA de. tyArathI dararoja pAMcase sAmate yuvarAjanI sAthe rahevA lAgyA. baMdhanamAM paDelA AkumAra jema bane tema ja ladIthI chuTAya te mATe sAmaMtane vizvAsa pamADavA lAge azva upara besI dUra jato vaLI emanI pAse Avate, ema vizvAsa pamAtra eka divasa AdrakumAra pitAnA mANase dvArA vahANa taiyAra karAvI temAM besIne AryadezamAM AvatuM rahyA. AryadezamAM AvyA pachI AdinAthanI pratimA abhaya kumAra upara mokalAvI vahANamAM ANeluM dhana sAta kSetramAM vAparI pitAnI meLe AryakumAre patiliMga grahaNa karI sAmAyika uccAravA mAMDyuM. samaye AkAzamAM rahelA devatAe ucca svare kahevA mAMDayuM. "he mahAsatva? hAlamAM tuM dikSA grahaNa karIza. nahi. tuM dIkSA grahaNa karIza nahi." - AkAzavANI sAMbhaLI AdrakumAre AkAza tarapha najara karI te devatAone joyA, tethI te bolyA, "zA mATe mane aTakAvo che ?" - "hajI tAre bhegakarma avazeSa (bAkI raheluM che. te bhogava te pachI dIkSA grahaNa karaje. anyathA te jagatamAM tArUM upahAsya thaze." devavANI sAMbhaLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) mahAvIra ane zreNika, Aha ! e karma AtmAne zuM karanAra che.". are kaMdAgrahI! tIrthakare paNa bhegakarmane TALavAne samartha thayA nathI, thatA nathI, teo paNa bhegone bhogavIne pachI dIkSA grahaNa kare che. te tuM kAM haTha kare che." - devatAnAM evA vacanane anAdara karIne AkumAre pitAnA parAkrama vaDe pitAnI meLe dIkSA grahaNa karI. e A muni pratyeka budhdha thaI tIvra paNe tapasyA karatA, dhyAnamAM magna rahetA. vratane pALatA, vihAra karavA lAgyA. * vihAra karatAM karatAM Adramuni vasaMtapura nAmanA nagare AvyA, nagaranI bahAra ke devAlayamAM pratimA dhAraNa karIne 2aaaa . A nagaramAM mahA kuLavAna devadatta nAme zAhukAra rahe. hate, tene dhanavatI nAme strInI kukSithI pele baMdhumatIne jIva putrI utpanna thayA hatA. zrImatI evuM bAlAnuM nAma hatuM. dhAtrIothI lAlanapAlana karAtI bAlA dhulIkIDAavasthAne prApta thaI. samAnavAyanI bAlAo sAthe ramata ramavAne AlA zrImatI pelA devAlayamAM AvI. ramata ramatAM ramatAM patinI ramata ramavA mAMDI. jethI pita pitAnI rUcI pramANe sarve bAlAoe vara varI lIdhe. keI thAMbhalAne kaI pattharanA putalAne te kaI vRkSanA thaDane te kaI bIjI vastuone ema sarve bAlAo varane varI gaI. pelI bAlA zrImatI vara pasaMda karavAnAM vicAramAM hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ adrakumAra (247) tevAmAM tenI najara kAyetsarga mudrAe rahelA AkumAra muni upara paDI. bAlA zrImatI e muninI pAse jaI bolI. "sakhIe ! huM te A sAdhune varI cukI." zrImatInA A kRtyathI AkAzamAM rahelA devatAoe kahyuM, "bAlA? zAbAsa che tane, tuM yegya varane varI che?" ema kahIne moTI garjanA karI ratnanI vRSTI karI,garjanAthI bhaya pAmelI bAlA ekadama cIsa pADatI munInA caraNane vaLagI paDI. - anukULa upasarga thavAthI munI vicAramAM paDayA. "ahIyAM rahevAthI mane Ave anula upasarga thaye, mATe vizeSa vakhata rahevuM te mane egya nathI." ema vicArI munI tyAMthI bIje cAlyA gayA, zrImatI sakhIo sAthe pitAne ghera gaI. nagarane rAjA peluM nadhaNIyAtuM dhana levAne te devAlayamAM AvyuM. tyAM tenA jevAmAM sarve AvyA. jethI te vIla thaye te samaye te devatAe adrazya paNe kahyuM, "A dhana meM kanyAnA varane nimitte ApeluM che mATe tamAre levAno prayatna karo nahi." rAjA pAcho gaye ne zrImatInA pitAe te dhana varakanyAnA upabhegane mATe IlAyadu rAkhyuM. e vAtane vacamAM keTalAMka varSo pANInA pravAhanI jema vahI gayAM ne zrImatI yauvanane AMgaNe AvI balA zrImatI ekate suMdara hatI ja, temAMya vaLI e sauMdaryane vadhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ (248) mahAvIra ane e karanArI yuvAnI AvI. jethI ene varavAne enA svarUpathI AkarSAyelA ghaNA yuvAne AvyA. zrImatInA pitAe zrImatIne AjJA karI. "putrI ! A yuvAnamAMthI tane yogya lAge tene tuM aMgIkAra karI pitAnAM vacana sAMbhaLI zrImatI belI. "bApu! kAnane apriya evuM tame A zuM bole che? huM te te vakhate je munIne varI chuM te ja mAre vara che!" "beTA e te sAdhu purUSa, munio zuM lagna kare che? emaNe te saMsArano tyAga kare che. saMsAranA tyAgIne saMsArIvAsanA na hAya." heya, ke na heya. paNa A bhave te teja mArA vara che. te sivAya bIjA badhA mAre bhAI-bApa samAna che. pitAjI! Apane huM e satya vAta kahuM chuM." e sAdhu purUSa! emanuM nate gAma, ke nate kAma ke kekANuM, tuM emane kayAMthI meLavIza. e munine Aja keTalAMka varSo thaI gayAM, temane tuM oLakhaze paNa kevI rIte ? pitAjI je vakhate meghagarjanA thaI, te vakhate huM temanA caraNamAM vaLagI paDI hatI. tyAre temanA caraNamAM eka cinha mArA jevAmAM AvyuM hatuM, te cinDavaDe huM temane oLakhI kADhIza." zrImatIe pitAne kahI saMbhaLAvyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ AImAra. (24) paNa e muni ahIyAM Avaze tyAre ne, ane Avaze te tane khabara paNa zI rIte paDaze ke tuM oLakhaze." " pitAjI! te mATe eka rasto che, ane te rIte eja ke sarva munione huM joI zakuM tevI tame zeThavaNa karo. pitAe putrInA kathanane anumodana ApyuM ane kahyuM ke AjathI A zaheramAM je munIo Ave temane tAre svayameva bhIkSA ApavI." ema kahIne te pramANe goThavaNa paNa karI. kAraNake devadatta mATe zAhukAra hatA. zrImaMta mANasane mahAna kArya karavuM paNa duSkara nathI hotuM te AvuM sAmAnya kArya kArya karatAM te zI vAra? pitAnI anumatithI zrImatI pratidivasa sAdhuone bhikSA ApavA lAgI, ane vaMdanA karatI hatI, vaMdanA karatI vakhate muninA caraNa upara raheluM cinha jevAne te cukatI nahi. bAlA zrImatIne dararojane A kAryakrama hate. pUrA bAra varSe pAchA Adramuni digamUDha thaIne bhavitavyatAne aMge vasaMtapura nagare AvyA. zrImatIne tyAM vaheravAne e muni AvyA. vaMdanA karatAM teNIe peluM cinha joI munine tatkAla oLakhI lIdhA. "AhA svAmI ! Akhare tame mane malyA. te divase devAlayamAM huM tamane varI hatI te tamane yAda che. te divase te tame huM bAlaka hovAthI pasInAnA biMdunI jema tajIne cAlyA gayA hatA, paNa Aje pAchA sapaDAyA che." zrImatIe kahevA mAMDayuM. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ (250) mahAvIra ane zreNika - zrImatInAM vacana sAMbhaLI AdrakumAra muni pAchA vaLavAnI tvarA karatAM belyA. " bAle A tuM zuM bole che? tame gRhastha ne ame sAdhu, tyAgI, svAmI zuM ne vAta zI? jarA vicArIne bela? AvuM gAMDu gheluM na bola ? "te dIvase huM tamane varI hatI tyArathI tame ja mArA pati che. ghI te khIcaDImAM paDI gayuM dudhamAM sAkara paDI gaI, ne thavAnuM hatuM te te thaI gayuM priyatama? have zuM vicAra karIne belAve che. cAtaka jema meghanI vATa jue tema huM niraMtara tamArI vATa joI rahI chuM. "zrImatIe kahyuM. "mArI vATa joIne tuM zuM karaze huM te eka muni chuM, bhikSuka chuM. mArI pAse paise nathI, bhikSA mAgIne peTa bharU chuM. ghara vagara jyAM tyAM rahIne mAro samaya huM vyatIta karuM chuM. mArI sAthe paraNIne tuM nAhaka duHkhI thaze herAna-thaze." "basa eTaluM ja kahevAnuM ke bIjuM kAMI, tamane paraNIne huM duHkhI thaIza ke sukhI e te mAre vicAravAnuM che ane mAno ke kadAca huM du:khI thAuM te paNa zuM. kAraNake manathI, vacanathI ane kAyAthI paNa te divase tamane huM varI. cakI chuM. eTale have te nirUpAya? tamAre ke mAre have bIjo koI rasto nathI." "zrImatI? te nahI banI zake. meM saMyama vikAreluM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkumAra. ( 251 ) che. e vratanI virAdhanA purve me mana varka karelI enA kula tarIke dharmarahita anArya dezamAM huM utpanna thayA. Aje sarvathA saMyamathI bhraSTa karIne mane tuM kayAM meAkalavA dhAre che. " A bannenA davAvivAda sAMbhaLavAne ADAsI pADAsI bhegAM thai gayAM. zrImatInAM mAtA pitA doDI AvyAM, vAta phelAtAM rAjA paNa tyAM AvI caDayA. prANeza ! e tatvajJAnanA vicAra atyAre na hAya, atyAre tA mane paraNA, te sivAya tamArA bIjo kAi raste nathI, tame mane varIne cAlyA gayA che tyArathI Ajapaya ta mAro kAla prANarahitanI jema pasAra thayA che. mATe mane 66 ' aMgIkAra karI ! anAthane sanAtha karI ! " zrImatI te di nahi banI zake ! " A kumAre cAlavA mAMDayuM. " tyAre tame zuM mArI avajJA karIne jaze ? bhale krUratAthI mArI avajJA karaze te agnimAM paDI tamane srI hatyAnuM pApa ApIza. " zrImatInI khelavAnI chaTA, enuM teja, gaurava badhAM adbhUta hatAM. enI nizcalatA aDaMga hatI. " Apa zuM ema samajo che ke Apane varyA pachI huM have anyane varIza. Apane hajI khabara nathI. satIzrIe eka vakhata paNa manathI varyA pachI anyane jIvanaparyaMta icchatI nathI. jagatamAM paNa jovAya che ke ' rAjAo ekaja vAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 252 ) mahAvIra ane premika le che. munie ekaja vAra mele, ne kanyA paNa ekaja vAra apAya che. ' eka myAnamAM jema ekaja talavAra hAya che tema ja satIsIne paNa eka ja pati hAya che, mATe Apa je mArA tyAga karazeo teA jarUra huM mRtyu pAmIza. ' zrImatInAM AvA vacana sAMbhaLI suni te gimUDha thaI gayA. AjImAjI leAkeAnI ThaThTha jAmelI hatI. eka bAjue zrImatIne paDakhe enA mAtA pitA tathA sagAM saMbadhI ubhelAM hatAM. rAjA vagere bIjI bAjue ubhA rahI A duzya joyA karatA hatA. AvA saMcAgeAnI anukuLatA ane zrImatI jevI suMdara khAlAnI prIti-bhakti chatAM muninI aDagatA upara leAkA behada prasanna hatA. chatAM pazu badhAMnA manamAM hatuM. " A muni mALAnI prArthInA svIkArI enI sAthe lagna kare teA phIka" ? '' * samaya, bhavitavyatA zuM kAma kare che ? ahIM sAdhunA vratanA bhaMga thatA hatA, sAdhupaNu cheADI gRhasthapaNAmAM AvI enA paricayamAM rahevAnuM hatuM, dhama mAga mukI pApane paMthe DagalAM bharavAnuM hatuM chatAM Aje jagata anukUla hatu. zrImatI anukUla hatI, sarva snehI saMbadhI anukUla hatAM, kudarata pote paNa anukUla hatI, are devatAonI paNa emAM anumatI hatI. zrImatInA Ape vinaMti karI. " mahA purUSa ! Apa mArI putrIne svIkArI saMsAramAM raheA ne samaya Avye pAchA pharIne dIkSA grahaNa karo, " enA kathanane sarva leAkAe anumati ApI. "are t Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdrakumAra. (253), munivara? zA mATe A bAlAne tiraskAra karo cho.? tamArA bhAgyamAM A badhuM lakhAyeluM che. tethI ja Aje tamane maLe che. pUrva tame laIne ahIyAM AvyA che mATe e tamAre bhagavyA vagara chuTake nathI. tame AvA jJAnI purUSa thaIne zA mATe kadAgraha rAkhe che. tamArA vize A bAlA bicArI nizcaya akAle marI jaze. paNa bIjAne to nahIja vare. vidhie ene tamAre mATe ja nirmANa karI che. juone tamArI upara kevI enI akhaMDa bhakti-prIti che." satya che munivara ! ame tamane prArthanA karIe chIe ke A bAlAne tame svikAra kare ne avasare dIkSA leje." nagaranA rAjAe paNa e munivarane kahyuM. - A badhu saMsAranuM nATaka joI AdrakumAra te tAjuba thaI gayA. eka pachI eka sarvenI sAme jovA lAgyA. pelA devatAnuM kathana yAda karavA lAgyA. "nakkI devavANI Aje satya thaI. bhavitavyatAM kyAre paNa anyathA thatI nathI. IrachA nahi chatAM e mahAmuni bhavitavyatAne vaza thaI zrImatIne paraNyA, pitAne muniza tajI gRhastha thayA. temanI AvI pravRttithI sarva leka prasanna thayA. e rIte AdrakumAramuni, muni maTIne pAchA gRhastha banyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 31 muM. vAkAnuM baMdhana ane mukti " saNamaTTo bhaTTho, dasaNabhadussa natthi nivvAyaM / sirjati caraNarahimA, daMsabarahimA na sijanti // " bhAvArtha-je AtmA sacavathI patita thayuM che te ja saMsAramAM paDe che, kAraNa ke darzanathI bhraSTa thayelAne mokSa nathI.cAritrathI bhraSTa thayelA mekSapada pAme che paNa darzanarahita jIvo mokSe nathI jatAM mATe samyagradarzanamAM eTalI savizeSatA che. cAritrathI patita bhalene prANIo kadAcakarmavazAta bhavitavyatAne vege thaI jAya chatAM zuddha samyakatvadhArI hoya te pAchA raste AvI jAya che. game tevI sthitimAM paNa AtmA pitAnA samyaktvanuM rakSaNa kare to tene ThekANe AvatAM vAra lAgatI nathI, mATe yatna thakI paNa samyaktvanuM mikSaNa karavuM joIe. athavA te samyava kAMI rAkhyuM rahetuM nathI. vastutatvanuM jene bhAna thAya che, prabhunA mArgamAM jene avicaLa zraddhA che, jenI prabhunI sanmukha daSTi che game tevI sthitimAM paNa te daSTi tenI kAyama rahe che ane tethI saMsAranA paMcendriyanA sukhamAM magna rahevA chatAM paNa tenI dRSTi mekSa tarapha hoya che, prabhune mArga pAmavAnI AturatAvALA hoya che temanI chUTavAnI bhAvanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ trAkasatranuM baMdhana ane mukita. (25) hevAthI samaya maLatAM teo saMsAramAMthI satvara bahAra nIkaLI jAya che. teo saMsAramAM paDe che te paNa na chuTake ne anicchAe evI ja rIte AdrakumAra paNa nehalagnathI joDAI zrImatInA pati banyA. zrImatI sAthe aneka prakAre saMsAranA sukha jogavatAM AdrakumArane bAra varSa vyatIta thayAM. te daramiyAna temanA saMsArasukhanI pratItirUpa temane eka putra thaye. - kAlukAlu belate putra mAtApitAnA AnaMdanuM sthAna thaye te arasAmAM AkumAre dIkSA levA mATe patnInI rajA mAgI. "zrImatI ! tAre have A putrane AdhAra che. A putra moTo thaze eTale tAruM pAlana karaze, mATe have dIkSA levAnI tuM mane rajA Apa !" AdrakumAranI dIkSAnI vAta sAMbhaLI zrImatI gabharANa. "are savAmI tamane thayuM che zuM? rAtadivasa dIkSA dIkSA ja jhaMkhyA kare che. hajI te kAla atyAre ApaNe paraNIe chIe, tyAM tame A dIkSAnI vAta kayAM kare che?" are bheLI ! kAla atyAranI tArI vAtane Aja bAra varSanAM vahANAM vahI gayAM. mRtyunAM nagArAM kaMI keInI ochI rAha jue che? khacIta manuSyane moha durahyA che jamane sepe che paNa patine saMpatAM jIva kapAI jAya che. A te tAre kevI jAtane svArtha zrImatI?" A tamArA putra sAme te juo. tamane mArI upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 256 ) mahAvIra ane zreNi sneha na heAya te bhale paNa A tamArA putra upara pazu chuM sneha nathI ? zuM purUSAnAM hRdaya ATalAM badhAM niSThura hAya che ? ke tamane strI ke putra upara jarAtarA paNa snehu Avate nathI ? " " zrImatI ! saMsAranA e sneha khATA che. sneha e tA du:khanuM mULa che. e snehathI kAne sukha maLyuM che ? tu tAre e snehathI putranuM pAlana kara ! zrImatI ! bhalI thaine tuM tArUM kAma kara mane mAre mArge javA de ? " 66 peAtAnA nizcayathI kheda pAmatI zrImatI reMTIyA kAMtavA lAgI. zrImatIne OM'TIyA kAMtatI joi pele nAnA mAlaka enI pAse DhADI ALye, ane enA ka The vaLagI paDI kADhI bhASAmAM ANye. mAtA ! A garIkha leAkeAnA jevuM tuM zuM kare che?" Apu ! tArA pitA have dIkSA levAnA che--jatA rahe-vAnA che. dIkSA leze-e jatA raheze pachI ApaNane kAnA AdhAra che? ArkanA melI, anAthanA nAtha ane abaLAnA tAraNahAra A eka reMTIyeA ja ApaNu rakSaNa karanAra che. " mAtAe mAlakane samajAvyeA. * mAM! mArA Apu zA mATe jatA rahe che ? " Alake pUchyuM, " e ApaNI uparathI sneha vagaranA thaI gayA che, tethI ja dIkSA levAne utAvaLA thayA che. mAtAe kahyuM, " tA huM mArA bApune bAMdhI rAkhIza, ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ trAsUtranuM adhana ane mukti. ( 257 ) ema kahIne enI mAtAe kAMteluM trAka upara sutara hatu te trAka laIne te drakumAra pAse Avye ane kAlIkAlI bhASAmAM Aye "khApu! mArI mA kahe che ke tame amane tajIne jatA raheA che. zAmATe jatA raheA che ? ame tamane nahI javA daie. juo huM tamane khAMdhu chuM. ema khelatAM trAkanA sutarathI e nAnA mALake Ardra kumAranA e page AMTA devA mAMDyAM, thADAka AMTA dai bALaka elyu. " meM tamane khAMdhyA che. have tame kevI rIte jai zakaze ? " mRdu hasatA te Adra kumArane joine melyA ne pachI zrImatI sAme joine kahyuM, " mAtA ! have raDIza nahi. mArA bApune me bAMdhI lIdhA che." khane jaNA tyAM hasI paDayAM. ,, dd Ardra kumAra A nAnA bALakanI ceSTAthI tAjuba thaze. "zuM saMsAranA meha ! prANIone AvA meha khacIta dustyAjaya che. mArA jevAne paNa te baMdhanakatto che. jo ke saMsAranA pAzane teDavAne huM udyata thayA hatA chatAM have A putranA sneha cheADavAne huM azakata chuM, mATe jeTalA AMTA putre lIdhA haze teTalA varSe huM skrIne gRhavAsamAM rahIza. " ema vicArI AMTA gaNI joyA teA purA khAra thayA. " zrImatI ! A nAnakaDA khAlake kharekhara mane AMdhI lIdhe che, tenA snehathI have huM hAlamAM nIkaLavAne azakta chuM, mATe khuzI thA ! tArA snehathI Aja lagI bAra varSa 17 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ (258) mahAvIra ane zreNika, paryata saMsAramAM rahyo, have putranA snehathI bIjA bAra varSa huM saMsAramAM rahIza; kAraNa ke A sutranA bAra AMTA eNe mane dIdhA che tethI bAra varSa sudhI rahIza." AdrakumAre strIne AzvAsana ApyuM. e bAra varSa paNa vyatIta thai gayA. AdrakumAranuM bhegakarma paNa khalAsa thaI gayuM. pUrAM covIza varSane aMte eka divasa rAtrinA pAchalA praharane aMte te buddhimAna purUSa manamAM ciMtavana karavA lAgyo ke-"aho ! A saMsAranuM nATaka vicitra che. A saMsArarUpI kuvAmAM paDelA jIvo e kuvAmAMthI bahAra bhAgyeja nIkaLe che. AvA agAdha kuvAmAMthI meM vratarUpI derIvaDe bahAra nIkaLavAno prayatna karyo, paNa pAchuM e vata cheDI daI saMsAramAM nimagna thaye. pUrve meM ema manathI mAtra virAdhanA karI hatI to ethI mane anAryapaNuM prApta thayuM. jyAre atyAre te mana, vacana ane kAyAthI meM vrata bhAMgyuM che to mAruM zuM thaze ? mATe hajI paNa dIkSA grahaNa karI pApanuM prAyazcita karI mArA AtmAne zuddha karUM" dharmadhyAne caDelA e AdrakumAre prAta:kALe zrImatIne, samajAvI enuM mana manAvI, rajA laI pitAne muni veza dhAraNa karIne gharamAMthI bahAra nIkaLyA. vasaMtapurathI rAjagRha tarapha jatAM mArgamAM pitAnA pAMcaso subhaTene cerIne dhaMdho karatA joyA. e sAmaMtoe paNa AdrakumArane oLakhIne bhaktithI vaMdanA karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ trAkatranuM dhana ane mukti. (259) temanI AvI vRtti joI Ardra kumAra munie pUchyuM. are ! tamArI AvI sthiti kema thaI ? " 66 " svAmI ! tame amane ThagIne palAyana karI gayA tyAre ame lajjAthI tamArA pitAne mukha batAvI zakayA nahi, jethI tamane zeAdhatA pRthvI upara bhamavA lAgyA ne AjIvikAne mATe cArInA dhaMdhA ame zarU karyAM. " peAtAnA sAmatAnI AvI sthiti sAMbhaLI muni AlyA. " bhadra ! kadAca kaSTa AvI paDe te paNa pApakRtya te nahi ja karavu. hA, dharmAMtu kArya hoya te kaSTa AvI paDe te paNa karavuM; kAraNa ke Ubhaya leAkeAmAM hitakAraka che. kAi mahApuNyane ceAge manuSyabhava prApta thAya che. te manuSya bhava paNa tyAre ja saphala thAya ke svarga ke mAkSane ApanAra eka saddhama jo prApta thAya. 77 " e saddharmo kA vAr ? " sAmAe pUchyu. " jIvA upara dayA karavI, jITu nAha khelavu, cArI na karavI, maithuna sevavu nahi temaja dhana dhAnyarUpa parigrahaeNna tyAga e dhama kahevAya che." TukamAM munie dharmanuM svarUpa kahyuM, " tyAre have amAre zuM karavu' ? " cAree puchyu " huM bhadra ! tame badhA svAmIbhakta che. rAjAnI jema huM paNa tamane mAnavA yAgya chuM. tamAre svAmI chuM, mATe mArA aMgIkAra karelA mArgane tame paNa sapruddhivarDa aMgIkAra kare. dd Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ (260) mahAvIra ane zreNa " he svAmI ! tame prathama pazu amArA svAmI hatA ne dha pamADavAthI amArA gurU che. tamAre kahelA dharma-amane rUmyA che jethI dIkSA ApIne amArA uddhAra rA. " sAmAe peAtAnA abhiprAya kahyo. mA ArdrakumAra munie pAMcasAne dIkSA ApIne vIra bhagavAnane vAMDhavAne rAjagRha tarapha cAlyA. mArgomAM vaLI gIzALA madhyeA. niyati ( bhAvIbhAva ) ne mAnanArA gAzALA dga muni sAthe vAda karavA lAgyA. yuktithI vAdamAM geAzALAne nirUttara karI Adra muni Ahasti tApaseAnA AzramamAM AvyA. ahIMyAnA gajeMdra meAkSa ane hastI tApaseAnA pratiASa e tA tame jANeA che. rAjana !" Ardra kumAre e pramANe kahyuM. " munivara ! dhanya che. tamAne trAkasUtranA adhanA meAkSa karyo e Ape adbhUtakArya karelu che. evu leAkeAttara kArya Apa samAna sama purUSA ja karI zake. anArya dezamAM upanna thavA chatAM Ape A duSkara kArya karelu che. " rAjA zreNike anumeAdanA karI. " e badhuMya karavAmAM upakAra abhayakumAranA che. abhacakumAre pratimA na mekalI hAta teA huM bedha na pAmata, A sAdhupaNuM paNa udaya na Avata. A bhayamAM te dharma pamADanAra mane abhayakumAra che, e ja mArA dharmagurU che. " A - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ trAkasatranuM baMdhana ane mukti. (261) drakumAre kahyuM. te pachI rAjakumArane uddezIne kahyuM, "he rAjakumAra ! pratimA mekalavAvaDe karIne tame mane zuM nathI AthayuM ? anAryadezamAM janmelA ane tame Ahata dharma pamA Dyo. dharmarahita mahAkAdavamAM paDelA mAre tame uddhAra karyo. tamArI buddhithI bAdha pAmI huM AryadezamAM AvyA ne pratibaMdha pAmIne dIkSA grahaNa karI. he rAjakumAra ! tamane dharmane lAbha thAo." "chatAM paNa ApanI zaktine dhanya che, Apane dharma rAga tIvra che ke e sakhta baMdebasta chatAM Apa tyAMthI Arya dezamAM AvyA ne caritra grahaNa karyuM. bhegAlalI kama chatAM paNa Ape zUravIra banIne dIkSA lIdhI. na chUTake saMgavaza thayA, ne etrAstranuM baMdhana paNa Ape teDyuM, e zuM eAchI mahatvanI vAta che? meharUpa kAdavamAM khuMcelA ame bahAra paNa nIkaLavAne samartha nathI. zuM karIe? kayAM ApanI zaktine kyAM amArI zakti ?" abhayakumAre Adramunino AbhAra mAnatAM kahyuM. magadharAja zreNIka ane abhayakumAra Amunine vaMdana karI manamAM temanI prazaMsA karatA emane sthAnake gayA. AdrakumAramuni pitAnA pAMcase ziSyanA parivAra sahita rAjagRha nagare samavasarelA vira bhagavAnane vaMdanA karI, zuddha caritra grahaNa karyuM. niraticArapaNe cAritra pAlana karatAM ane vira bhagavAnanI sevAbhakti karatAM prAMte kevaLajJAna prApta karI mokSe gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 3ra muM. ' prasannacaMdra rAjarSi pitanapuranA rAjA prasannacaMdra mahAvIrasvAmInA upadezathI bodha pAmIne dikSA grahaNa karI. mahAvIra bhagavAna sAthe vihAra karatAM karatAM ekalA rAjagRha nagaranA udyAnamAM padhAryA. prasannacaMdra rAjarSi mArganI eka bAjue kAyetsarNapaNe AtmadhyAnamAM magna rahI dharmadhyAnamAM lIna thayA. bhagavAnanuM Agamana sAMbhaLI rAjA zreNika-hAthI ghoDAdika trAddhi sAthe arihaMtane vaMdana karavAne cAle. enA sainyanI AgaLa sumukha ane durmukha nAme mithyAdraSTi be senAnIo cAlatA hatA. e senAnIoe bhagavAna pAse jatAM mArganI eka bAju upara pratimA dhAraNa karIne ubhA rahelA prasannacaMdra rAjarSine joyA.duSkara tapane tapatA e mahAmuni eka page ubhA rahI, uMcA bAha karIne AtApanA karatA hatA. samasta rAjaRddhi choDIne kevala mokSane ja mATe prayatna karatA e munine jeI sumukha nAme senAnI bolya. "aho ! AvI AtApanA karanAra, duSkara tapa, kriyA ane vidhi karanAra A munine svarga ke mekSa jarAye durlabha nathI." sumukhanuM vacana sAMbhaLIne karmathI ane mukhathI temaja nAmathI duSTa e darbhakha bolyo "arere ! enuM nAma laIza nahi. e te pitananagarane rAjA prasannacaMdra che. moTA gADAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasajacaMdra rAjarSi (263) jema nAnA vAcharaDAne joDe tema eNe pitAnA nAnA bALakane mAthe meTA rAjyane be mUke che. e te kevI jAtane dharma ! enA maMtrIe caMpAvatI dAdhavAhana sAthe malI jaI e bAlarAjAne rAjamSTa karaze. ANe to rAjya upara ulaTe adharma pravarte che. nathI enI patnIonuM ThekANuM, nathI enA rAjAnuM ThekANuM. AvA mANasanuM te meM paNa jovA rogya nathI." e sumukha ane durmukhanI vAtacIta prasannacaMdrarAjAe sAMbhaLI. dharmadhyAnamAM magna rahelA prasannacaMdra muninI dhamabhAvanAe palaTo khAdhe. e vANIthI, karmathI ane nAmathI paNa durmukha senAnInA vacananI asara muni upara paNa duSTapaNe thaI. " aho ! mArA duSTa maMtrIo eTalI vAramAM ja bevaphA thaI gayA. Aja sudhI bAlakanI peThe meM emane ramADI, jamADI, kularAvyA che, satkAryA che, tene zuM A badale? mArA putra sAthe zuM emaNe dago karyo? mArA putranI jagAe huM heta te ghaNuM ja AkarI zikSA temane karata ? pelA dumukhanI vANIthI jemanI vicArazreNi lapaTAI gaI che evA prasannacaMdra rAjarSi AdradhyAnamAM paDI ne pitAnuM vrata paNa bhUlI gayA. pitAne rAjA tarIke mAnatA prasannacaMdra rAjarSi vratane bhUlI manathI svayameva yuddha karavAne varyA. te maMtrIo sAthe yuddha karavAne lAgyA. tevAmAM preNikarAjA temanI pAse AvyuM. prasannacaMdra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ (264) mahAvIra ane zreNi rAjarSine oLakhI e mahAmunine vaMdatA, vatanIanumodanA karatA. temanA dhyAnanI prazaMsA karatA zreNika bhagavAna mahAvIra pAse AvyA. te - bhagavAna mahAvIrane namI, vaMdana karI, hAtha joDI stuti karyA bAda magadhapati bolyA "prabhu! jyAre meM prasannacaMdrarAjarSine vadyA tyAre pUrNa dhyAnamAM magna hatA. bhavitavyatA ge te samaye je teo kAla kare te kayAM jAya? " zreNikanA javAbamAM bhagavAna bolyA " zreNika ? sAtamI narake jAya ? " bhagavAnanAM vacana sAMbhaLI zreNika vicAramAM paDyA. "sAdhu narake te jAya nahi chatAM prabhu Ama kema kahe che? zuM mArA sAMbhaLavAmAM kaMIka bhUlata nathI thatI ke mArA sAMbhaLavAmAM barAbara AvyuM nathI. pharI pUchIne khAtarI karI levAde" vicAra karI pharIne pUchayuM. bhagavAna ! prasannacaMdramuni A samaye kAla kare te mRtyu pAmIne kayAM jAya?" sarvArthasiddha vimAne jAya." bhagavAne kahyuM prabhu? Ape be judI judI vAta kema jaNAvI?" zreNike pUchayuM. dhyAnanA bhedathI. zreNika " "bhagavAna ! jarA spaSTatAthI kahe ke ema kema vAra" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasanacaMdra rAjarSi (265) 66 prathama tArA durmukha senAnInI vANIthI muni kApa pAmyA hatA. e kApane vaza thai tenA maMtrI sAmaMta vagerenI sAthe krodhathI ja manamAM yuddha karatA hatA. je vakhate pUrNa krodhamAM hatA te samaye tame emane vaMdanA karI hatI, ane narakanA daLIyAM paNa pUrNa rIte temaNe meLavyAM hatAM. tyArapachI manamAM yuddha karatAM karatAM emanAM AyudhA khuTI gayAM. raNusa'zrAmamAM pAte zatru rahita thayA tyAre mAthAnA mugaTa upADA zatru upara mAravAne dhasyA. evA vicArathI mAthA uparathI jevA te mugaTa levA gayA tyAM te mAthe kaMi nA male, e pheza kavaca ane mugaTa rahita mastaka temaja zarIra nihALatAM temane vratanuM bhAna thayuM. e mAnasika yuddha thakI nivattI pazcAttApa karavA lAgyA "AhA ! mane dhikkAra che. meM A zu' ciMtavyu? Avu rodradhyAna ciMtavI meM mArA AtmAne DumAvyA che. have mArU zu thaze ? " pApanI AlAcanA karatA, ane dharma dhyAnamAM lIna anelA prasannacaMdra rAjarSi pAtAnA AtmAnI niMdA karatA pAchA prazasta dhyAnamAM magna thayA. pApanI AlAcanA, pratikramaNa vagere karavA lAgyA, ema karatAM karatAM tamArA khIjA prazna vakhate e sarvA siddha ceAzya thai gayA hatA. * bhagavAna mahAvIra zreNika bhUpatine samajAvatA hatA. eTalAmAM deva duMdubhi emanA sAMbhaLavAmAM AvyA ane khIjA paNa evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ (266) mahAvIra ane eNika, kalakala zabda sAMbhaLavAmAM AvyA. jethI zreNike bhagavAnane pUchayuM. "bhagavAna ! A zuM thayuM? "yAnamAM sthira rahelA ane savArthasiddha vimAnane rogya kahelA prasannacaMdramunine hAlamAM kevalajJAna utpanna thayuM. che. e kevalajJAnane mahImA karavAne devatAo AvyA che. temane A duMdubhimizrita harSanAda thAya che." bhagavAna ! ApanI pachI kevalajJAna kayAre uccheda pAmaze." zreNika narapatie bhagavAnane pUchayuM. zreNika bhUpatie bhagavAnane jyAre e vAta pUchI te samaye badhA devalokanA Indrane sAmAnika devatA potAnI cAra devIo sAthe bhagavAnane namavAne AvyuM, tenI tarapha AgalI cIpIne bhagavAna belyA. "A purUSa thakI kevalajJAna ucheda pAmaze." bhagavAnanI vANI sAMbhaLI zreNika vicAramAM paDyA. "zuM devatAone kevalajJAna thaI zake che ke bhagavAne A devatAne batAvIne kahyuM." pragaTapaNe zreNike bhagavAnane pUchayuM." bhagavAna! zuM devatAone kevalajJAna thAya che ke?" devatAone kevaLajJAna thatuM nathI paNa A deva AjathI sAtame divase evI tamArA nagaramAM rUSabhadatta vyavahArIyAne putra thaze. te mArA ziSya sudhamone jaMbu nAme ziSya thaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMmakita parIkSA. ( 267 ) tene kevaLakSAna thayA pachI khIju kAi kevalajJAna upArjana karI zakaze nahi. " zreNIka mahArAja e devanA teja tarapha nihALI rahyo. 8 vanakAla samIpamAM Ave tyAre devatAonI kAMti glAni pAme che, tema teo mAhathI muMjhAyelA hAya che tyAre A devatAnuM teja teA aparimita jaNAya che. " zreNike bhagavAnane pUchyuM. "prabhu ! sAta divasamAM A deva cavI javAnA chatAM tenuM teja te maMda paDeluM jaNAtu nathI. "" H hAla tA A devanuM teja maMda ja che. pUrvanA puNyathI prathama Anu teja AthI paNa utkRSTapaNe hatuM. "" brahme ne! sAmAnika deva bhagavAnane vAMdIne pAtAne sthAnake cAhyA gayA. *~ ~ prakaraNa 33 sura samakita parIkSA. eka divase zakre'nI sabhAmAM sudhapatie prazasA karatAM kahyuM ke "zreNika jevA kAi zraddhALu nathI. " te vacanamAM azraddhALu evA durAMka nAme deva zreNikanI zradhdhAnI parIkSA karavAne AvyA. eNe kADhIyAnuM svarUpa dhAraNa karIne bhagavAna pAse AvI, praNAma karI haDakAyA zvAnanI jema prabhu pAse Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 268 ) mahAvIra ane zreNika, beThA. caMdananI jema potAnA parUthI prabhunA caraNane niHza MkapaNe cacata karavA mAMDayA. e purUSanI AvI yAgya vakathI zreNika krodhAyamAna thayA. " are A pApI jagata svAmI prabhunI AzAtanA phrema kare che. ? ahIthI bahAra nIkaLe ke jarUra tene zikSA karavI joie, " ema ciMtavI enA subhaTAne ene pakaDavAnA zreNike hukama ApyA. ' e arasAmAM prabhune chIMka AvI eTale kuNA eNyA. "mRtyu pAmeA. " rAjA zreNikane chIMka AvI tyAre " ghaNuM jIvA. " ema kahyuM. alayakumArane chIMka AvI tyAre " jIvA ke mare. " kAlasArikane chIMka AvI tyAre. " jIva paNa nahi ne mara paNa nahi. " e pramANe bhinnabhanna e kuNInA kathanathI zreNika aSika gusse thayA ane samavasaraNathI tenA bahAra nIkaLavAnI rAha jovA lAgyA, prabhunI dezanA sAMbhaLyA pachI dezanA samApta thatAM kuSTI jevA samavasaraNamAMthI bahAra nIkaLyo ke zreNikanA subhaTo tene pakaDavAne dhasyA. kuSTane cAre bAjuethI gherI lIdhA, paNa e sarvanA dekhatAM kuTI kSaNavAramAM divya svarUpa dhAraNu karIne AkAzamArge uDI gayA. subhaToe zreNikane e vAto kahI saMbhaLAvI. vismaya pAmatA zreNike enA parAma bhagavAnane puchyo. " bhagavAna ! e kuNA krANu hatA ? " " e kuchI eka deva hatA " bhagavAne kahyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMmati parIkSA. (269). "tyAre e kuchI zA mATe thaye hatA? bhagavAna" tamArI parIkSA levAne te AvyA hate."" teNe parUthI ApanI AzAtanA marI, te levA thaIne eNe ema kema karyuM." vastutaH te e parU nahi paNa gAzISa caMdana vaDe teNe mArA caraNe arcita karyA hatA. paNa daSTi mehathI tamane te parU dekhAtuM hatuM." bhagavAne kahyuM. tyAre prabhu ! chIMkanA saMbaMdhamAM juduM juduM rahasya zuM vArU? Apa chIMkyA te apamAMgalika bolyuM te zuM ?" mArI chIMkanA samaye teNe kahyuM ke mRtyu pAmo eTale tame hajI sudhI saMsAramAM kema rahyA cho? zIdhra mokSe jAo. anaMta sukhanA svAmI thAo e tenA kahevAne Azaya hate. kumAra mATe ke mArA. eTale je te jIvaze te dharmasAdhana kare ne marI gayA bAda sarvArthasiddha nAme anuttara vimAne jaze tethI eNe e pramANe kahyuM hatuM. kAlasaukarika mATe te jIvaze te pApa karaze ne maraze te sAtamI tarIke jaze tethI jIva paNa nahi ane mara paNa nahi ema kahyuM hatuM." bhagavAne khulAso karyo. tyAre mane eNe ema kahyuM ke ghaNuM che?" rAjAe pUchayuM. "tenuM kAraNa tame ahIM ja che tyAM lagI ja sukha che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ (27) mahAvIra ane zreNika. ema kema prabhu?" rAjAe pUchayuM. "kAraNa ke ahIMthI tame mRtyu pAmI prathama narakapRthvImAM utpanna thaze." bhagavAnanI vANI sAMbhaLI zreNikanA haiyAmAM prAsako pa. "bhagavAna ! zuM mArI narakagati ! Apa samAna mAre mAthe gurUM chatAM mArI narakagati !" rAjana ! pUrve te narakanuM AyuSya vadhejapaNe bAMdheluM che, tethI tuM avazya narakamAM jaIza." "A bhavamAM evuM teM meM kayuM pApakarma kareluM che ke jene vege mArI narakagati dUra na thaI zake?" nahi, kadApi paNa nahi. yAda che pelI garbhavatI mRgalInI karelI satyAnAzI? e nirAdhAra taraphaDI rahelI mRgalI upara tane jarI paNa dayA AvI hatI ke te samaye rauddha dhyAnamAM tuM eTale te AgaLa vadheluM hatuM ke tArUM narakagamana te vajelepa karyuM hatuM. have te nirUpAya! e garbha vaMtI haraNa, e mRgalIne garbha kevAM kevAM taraphaDatAM hatAM te jarI yAda kara. tArA sevake paNa te samaye tArA balanAM vakhANa karI tene raudradhyAnamAM AgaLa caDhAvI rahyA hatA. te samaye tuM cukI gaye, manuSyabhavanI hAthamAM AvelI bIjI - tuM aNIne samaye bhUlI gaye." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ samakita parIkSA. (ra71) hA bhagavAna ! bacAvo ! mane narakamAM jatAM kaI paNa rIte bacAve. mAruM rakSaNa kare." tArUM narakagamana e tAre hAthe karelI jIvahiMsAnuM phaLa che. enikAcita karma bhagavyA vagara tAro chuTako nathI. cakravatI, vAsudeve are! amArA sarakhA tIrthakaro paNa nikAcita karmo bhogavyA vagara chuTI zakatA nathI. pApa karatI vakhate zoka na thayo ne have zA mATe kheda kare che?" bhagavAne kahyuM. ' are prabhu! narakamAM javAnuM te kaI paNa mana kare che? keI paNa bacavAno mArga batAve, koI e upAya batAve ke jethI mArI narakagati tuTI jAya." e mArAthI kevI rIte banI zake? karmo te jevAM karyA hoya tevAM phaLa paNa bhegavavAM joIe. zrI neminAthanA ziSya bhakta avirati zrAvaka kRSNa paNa trIjI naraka pRthvImAM gayA mATe jevAM karma karelAM hoya tevAM avazya jogavavAM paDe che." "hA hatAza! prabhu ! kaMIka te mArga batAve." zreNike Agraha cAlu rAkhyA. zA mATe ATale badhe zeka kare che? evAM nikAcita karmone anyathA karavAne ame paNa samartha nathI, chatAM paNa tIrthakaranI bhaktinA prabhAve tuM AvatI covIsImAM A ja bharatakSetramAM narakamAMthI nIkaLI mArA sarakhI sthitivALe paddha nAma nAme prathama tIrthaMkara thaIza. tIrthaMkarapaNAnI lakSamI gavI zivalamIne varIza." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 272 ) mahAvIra ane zreNika "hA ! bhagavAn ! narakanu N nAma sAMbhaLIne huM kapu chu tA tyAM te mArI zuM sthiti thaze ? kaI paNa upAya batAvA ke jethI mArI rakSA thAya. d " rAjan ! emAMthI khacavAne mATe koI upAya tA nathIja, chatAM tArI zAMtine mATe kahuM chuM ke tArI kapilA brAhmaNI pAse tu harSa thI sAdhune dAna apAva, athavA teA kAla sAkarika pAse kasAInuM kAma mUkAva, tA . narakathI tArA meAkSa thAya. "" prabhune upadeza hRdayamAM dhAraNa karI zreNika bhagavAnane namIne peAtAnA sthAnake AbyA. bhagavAnane namIne zreNika peAtAnA sthAnake Avye hatA te samaye mArga mAM pelA dardI rAMka dhruve enI parIkSA karavAne DhImaranu kAma karatA eka sAdhu hatAnyA. sAdhune DhImaranu kAma karatA joi rAjAe pUchyuM, " are sAdhu ! bhagavAna mahAvIranA dharma pAmIne tame A pApa kArya kema karI rahyA che. ? '' "are ! mahAvIranA badhA sAdhue ja AvA mArA jevA che, tame zuM jaNA ? " pelA sAdhue kahyuM. ?? " mahAvIra bhagavAnanA sAdhuo te dharmanI nizrAe cAlanArA che. tamArA ja duSkarma nA udaya thayeA che, jethI tamane AvI kumati sujI che; mATe AvuM duSkArya * karatA aTakA. " sAdhune nivArIne zreNika tyAMthI AgaLa cAlye. te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ samakita parIkSA. (273) eka sagarbhA sAthvI tenA jevAmAM AvI. jena zAsananI niMdA thAya te mATe sAdhvIne samajAvI gupta rAkhI. zreNikanuM AvuM zradhdhAyukta kArya joI daIrAMka deva prasanna thaye. tenI AgaLa pragaTa thaI bolyA. " rAjanuM ! sudhapatie jevA tamane vakhANyA tevA ja tame che. tamAruM samakita koInAthI caLAvI zakAya tema nathI." ema kahIne eka suMdara hAra ane be geLA zreNika rAjAne ApyA, ane kahyuM ke "A hAra tuTI jAya tyAre je ene sAMdhI Apaze te mRtyu pAmI jaze." devatA tarataja adRzya thaI gayA. pitAne sthAnake AvI zreNike te hAra celaNAdevIne Ape athavA te pasaMda karIne celaNadevIe e dIvya ane mane hara hAra laI lIdhA pachI pelA be goLI naMdAdevIne AkhyA. e tuccha dAna maLavAthI naMdAdevI gusse thaI. Aha hAra te paTTarANuM callaNane, ne mane A be geLA ramavAne. zuM huM te nAnI kIkalI chuM ke A geLA sAthe ramuM ?" ema bolatI naMdAe pelA be geLA thaMbha sAthe aphaLAvIne pheDI nAkhyA. te eka goLAmAMthI caMdramA jevAM be kuMDala nIkaLyAM, ane bIjAmAMthI rezamI dedIpyamAna be vastro nIkaLI paDyAM. khuzI thatI naMdAe te be vastuo grahaNa karI, kemake jagatamAM mahAna janene aNaciMtavyA lAbha paNa malI jAya che. 18 : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ (274) mahAvIra ane zreNika naMdAdevIne kuMDala ane rezamI vastra malyAnI vAta sAMbhaLI celAe sabhA pAse te vastunI mAgaNI karI. "he svAminuM? te vastuo mane apAve ?" celaNAnAM vacana sAMbhaLI rAjA bolyo. " e have na bane, te ja prathamathI hAra pasaMda karIne lIdhe che. e meLA tane gamyA nahi tyAre naMdAne ApyA. have ene bhAgyo ene e vastu prApta thaI te huM pAchI lauM e nahi bane. evI anIti mArAthI kema thaI zake ? " - "mArI khAtara eTaluM kAma tamAre karavuM paDaze. zuM tamArI mArA upara AvI zuSka ja prIti che ke AvuM najIvuM kAma paNa tame karI zakatA nathI ? " e kAma najIvuM nathI, paNa virodha utpanna karanArUM cheparaspara kaleza karanAruM che. eka cIja bIjAne ApyA pachI zuddha mANasa paNa pAchI mAgatA nathI te huM rAjA thaIne pAchI mANuM ? vAha zI tArI zikhAmaNa!" "zuM tyAre tamAre mArI upara A ja kRtrima sneha che. vAha bahu sAre sneha che. enA vagara huM khacIta marI jaIza. samajayA ? " - " " tAre phAve te-game te tuM kara, paNa sArI evI zikhAmaNa huM kAMI aMgIkAra karIza nahI." sajAe cokakhuM parakhAvI dIdhuM. tArI upara mAre eneha che ke nahi te kAMI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ samakita parIkSA. (275) e vahue tane lAvI ApavAthI jaNAze nahi. tArI upara mAro akhaMDa sneha che, chatAM tArI zikhavaNIthI evuM agya pagaluM te huM na ja bharI zakuM." tyAre tame mane muelI jevA Icche che kema? e varatuo vinA mArA prANa jatA raheze samajyA." tArI jIda beTI che. khoTA Agrahane vazathI avicArI pagaluM bharI tAre hAthe tuM tAruM bagADe emAM huM zuM karuM?" rAjAnA AvA javAbathI cetavaNA gusse thaIne cAlI gaI. rAjAe te pachI kapilA brAhmaNane bolAvI AjJA karI ke-"he bhadra! tuM bhaktithI sAdhuone zikSA Apa. huM tane dhanathI nyAla karI daIza." mane suvarNamaya kare ke cAhe te mArI nAkhe paNa e munione huM bhikSA ApIza nahi." kapilAe sAphasApha vAta karI dIdhI te pachI kAlasaukarikane bolAvIne rAjAe kahyuM. " tuM tAre jIvahiMsAne baMdha cheDI de. huM tane ghaNuM dravya ApIza." te kadi nahi bane. mArA dhaMdhAmAM zuM pApa che ke huM ene choDI dauM? ulaTuM ethI te ghaNu manuSyanuM piSaNa thAya che." ' ema che te huM jouM chuM ke tuM kevI rIte pAMcaso pADA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ (276). mahAvIra ane zreNika 'ne roja vadha kare che?" ema kahIne rAjAe sevake mAraphate ene aMdha kuvAmAM laTakA. rAjA zreNike pachI bhagavAna pAse AvIne kahyuM ke-"he svAmI ! meM kAlasAkarikane eka aherAtri hiMsA karatAM aTakAvyuM che. " zreNikanAM vacana sAMbhaLI bhagavAna bolyA. "rAjana ! teNe aMdhArA kuvAmAM paNa mATInA pAMcase pADA banAvIne hayA che. zreNike tyAM jaIne joyuM te te pramANe tenA jevAmAM AvyuM, jethI khinna cittavALe thaya ne pazcAttApa karavA lAgyuM. " AhA! mArAM e pUrvakRta karmane dhakakAra che ! hA ! ajANuthI ajJAnapaNe mArA mukha pAzavAnI sobatathI meM kevuM duSkarma kareluM che ke jenuM phala mAre ghaNe kAla paryata narakamAM jaIne bhegavavuM paDaze. mArA pApamAM bhAga lenArA e pAzavAno mArI sAthe kAMI pApanAM phaLa bhogavavA Avaze nahi. e pApanA phaLa to mAre ekalAe ja paralekamAM jaIne bhegavavA paDaze. e bhagavAnanI vANuM kadApi paNa have anyathA thaze nahi." ati pazcAttApathI zreNikane kheda te ghaNe thaye paNa zuM kare? have koIpaNa upAya nahote ke je upAyathI kareluM anyathA thaI zake. - udAsa thaI gayelA zreNikanA manamAM aneka vicAro utpanna thayA. "khacIta huM bhArekamI chuM tethI ja mane viratapaNuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ cela devIne gusso. (277) udayamAM AvatuM nathI. game te teya huM bhagavAnane avirati zrAvaka. jarAya paracakhANa mane udaya AvatuM nathI. levAnuM mana thatuM nathI. zuM karuM? mArI najara AgaLa mArA keTalAya putroe dIkSA grahaNa karI, abhayakumAra dIkSA levAne utsuka thaI rahyo che. paNa kAMIka mArI sAthenA jaNAnubaMdhanathI ja saMsAramAM rahyo che, chatAM samaya anukUla thatAM e kSaNamAtra saMsAramAM raheze nahi. te sivAya mArI najara AgaLa keTalAya ddhisamRddhi cheDI cAlI nIkaLe che. AvA mahAvIra bhagavAnane ga chatAM vastune samajyA chatAM mane dIkSAnA manoratha thatA nathI, e mArI manovRttine dhik che. narakamAM javAnuM hovAthI ja mane viratipaNuM udaya AvatuM nathI. pUrve paNa kRSNa mahArAja nemanAtha jevA chatra chatAM dIkSA na laI zakayA. ane . aviratapaNe trIjI naraka pRthvImAM gayA. samartha chatAM evA purUSanI AvI gati ! hA ! e duSkarmane dhikkAra che-e A- . zaktine dhIkkAra che !!! prakaraNa 34 muM. zelaNa devIne gura. gusase thayelI calaNA devInuM mana atyAre krodhathI dhamajamI raheluM hatuM. " Aha ! zuM purUSanI svArthatA? ATalI ATalI emanI upara mArI prIti chatAM mAruM AvuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ (278) mahAvIra ane . najIvuM kAma paNa te na karI zakyA. evA saMsAranA kRtrima saMbaMdhathI saryuM. have te huM marI ja jAuM. paNa zI rIte marI javuM? gaLe phAMso khAI maruM ke ApaghAta karuM? athavA to kuve paDuM ke jhapApAta karUM. athavA te nIce pattharanI zilA upara paDatuM meluM ke jhera khAu ke zuM karuM ? " vicAra karatI celaNa aMtaHpuranI najIka hAthIzALAmAM AvI. hAthIzALAmAM AvI eNe gaLe phAMso khAi prANene kADhI nAkhavAnI taiyArI karI. eTalAmAM kaMIka garabaDATa enA kAna upara AvyuM. ekato strI jAta, tenI vRttionI caMcaLatA, kaMIka navIna jovAmAM utsukatA emanI tIvra hoya che. "zI garabaDa che?" e jANavAnI enI utkaMThA vadhavAthI te AstethI tapAsa karavA lAgI te tene khabara paDI ke hAthIone uparI mahAvata potAnI mAzuka sAthe vArtAlApa karI rahyo hate. temanI anyaanyanI vAtacIta sAMbhaLavAnI celaNAnI utkaMThA vadhavAthI guptapaNe ubhA rahI manamAM vicAra karavA lAgI. "hamaNuM te A lokenI vAta sAMbhaLavI de, pachI avasarane regya jaNAze te karavAmAM Avaze." ahIMyA mahAvata ane pelI strI premakalaha karI rahyA hatAM. pelI strI haThathI enI pAse kaMika vastu mAgI rahI hatI. mahAvata ene ene Agraha choDAvavA samajAvI rahyo hato, paNa strIhaTha hamezAM bhUrI hoya che. e pitAnI haTha sahelAIthI choDI zakatI nathI. "hAlA! zA mATe mAruM kahevuM tame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ celANA devIne gusse. (279) gaNakAratA nathI? huM kahuM chuM ke mATaluM kAma tamAre karavuM ja paDaze. tame nahi karo te bIjuM keNa karaze? mArI AzA kahe, jIvana kahe ke mAruM sarvaseva kahe. te badhuM tamArA vinA Aje keNa che? tamArI sAthe meM prIti bAMdhI hatI te meTa AzAe samajyA?" pelI vezyAe kahyuM. "meTI AzA eTale mane pure karavAnI e ja tArI meTI AzA ke bIjI koI priyA? e mArAthI nahi banI zake samajI?" mahAvate kahyuM. zA mATe nahi banI zake? AvuM navuM kArya paNa tamArAthI na banI zake te bIjuM kaI mahAna kArya te tame zI rIte karI zakavAnA hatA? joI joI e te tamArI matalabI prIta" tAruM AvuM kArya tAre mana najIvuM che kema? e to jAte karavAne prasaMga Ave tyAre ja khabara paDe ke e najIvuM che ke gahana kArya che. svAsthaya mANasone vastunI alpatA ke vizeSatAne khyAla raheto nathI." " najIvuM nahi te bIjuM zuM? celuNAdevInA hAranuM apaharaNa karavuM che te zuM mahAna kArya che ane rAtrIne samaye te kArya te tame sahelAIthI karI zake che. kALI rAtrIe AvuM kALuM kRtya te ghaNI ja sahelAIthI thaI zake che , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 280 ) mahAIra ane zreNika " tA jarI tu ja Aje rAtanA taiyAra thaI jAnI ? jou tA kharI tArI mardAnagI kevIka che vArU ? " " tA atre jo tamArA jevA purUSa hoya te strIonA manAratha pUravAmAM ame zuM pachAta paData ke ? paNa zuM karIe ame akhaLA jAta, amArAM haiyAM nabaLAM, amArUM kAvata alpa, amArI zakti zI ? nahitara tamane kaheta ja zu karavA ? " " tA tAre mATe evI cArI karavA huM janAra nathI. tuM jANe che e hAra celaNAdevIne keTalA badhA priya che te ? zatanA paNa e peAtAnI pAsethI dUra nathI karatI. evA dIvya hArane upADI levA e te meAtane bheTavA jevu che, '' " zI rIte me|tane bheTavA javu' paDe ? jo saphAithI kAma karazeA tA AchI kAine khabara paDavAnI che ane huM teA koine kahevA javAnI nathI, pachI bhraya kAnA ? " " Akhare pApa chApare caDIne pAkAre che e tane svAne khabara na hoya. celaNAne priya e dIvya hAranI huM cArI kar' teA zreNika mahArAja pAtAlamAMthI paNa cArane zeAdhI kADhayA vagara rahe kharA ? " " zI rIte e zASI maDhe lArU ? " "zI rIte zu' ? abhayakumAranI buddhinI hajI tane khabara nathI. e buddhie Aja sudhImAM ati mahAna kAmeA karelAM che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ cehaNa devIne gu. (281) guMcavAyelAM rAjanItine kekaDAM eNe ukelyAM che. enI buddhie kaMI kaI gupta bhede khullA karyA che. pelA AmraphalanA corane kevI saphAIthI pakaDe, te zuM eTalI ja vAramAM bhUlI gaI. te pachI hAranI corI pakaDavI e enI buddhine kAMI diSkara vAta nathI. " pracchannapaNe ubhelI celaNa devI A bannenI vAtacIta sAMbhaLatI hatI. pitAnA dIvya hArane lagatI A vAtacIta hevAthI dhyAnapUrvaka te sAMbhaLatI hatI. emanI vAtamAM ene rasa paDatA hatA. e vArtAnA rasamAM kSaNabhara celaNa pitAnuM duHkha paNa bhUlI gaI. "Aha ! zuM tyAre gheraghera strI-purUSone AvA ja jhaghaDA che. strIo purUSone premathI vaza karI emanI pAse kevuM na karavAnuM karAve che. jema huM karAvI rahI chuM paNa kharekhara samaju purUSa ja strIonI ayogya mAgaNane AdhIna thatA nathI. A mahAvata je kadAca strInI mAgaNI svIkAre. te nakko parINAme enuM meta ja thAya, paNa jevA to de. emanI vAtanI pUrepUrI sAMbhaLavA te de. e vAtacItanuM pariNAma zuM Ave che te." e mahAvatanA javAbamAM vezyA bolI. "tame te mArI badhI dalAle toDI nAkhe che, tyAre zuM tame mane e hAra nahi lAvI Apo tyAre ?" - " e nA! nA! nA! e vakhata nA ! tAre mATe huM maravA jaIza nahi. bhalI thaIne samaja ApaNe garIba Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ (282) mahAvIra ane zreNika. mANasane vaLI evA meha zA ? ApaNI sthitimAM ja ApaNe saMtoSa mAnavo joIe. tane khabara nathI meTAnI sAthe nAne jAya te marI jAya nahi te mAMde te avazya thAya. huM tane hAtha joDIne kahuM chuM ke tAro Agraha tuM choDI de." are e hAramAM mAro eTale badhe meha che, te tamane kevI rIte samajAvuM. ThIka kahuM chuM ke tame mane lAvI Ape nahitara enA vagara mAruM zuM thaze? e tame kayAMthI samaje?" enA vagara tAruM zuM thaze ? zuM tArUM mRtyu thaze. are mRtyu kayAM reDhuM paDeluM che ke te tane jhaTa bheTI paDaze. bhalI thaIne tArIe durAzA tuM cheDI de." hA! khacIta mArUM mRtyu thaze. tame te mazkarImAM kaho che paNa jyAre mAruM mRtyu thayeluM jozo tyAre ja tamane khAtrI thaze samajyA?" ema, zuM tenA vagara tuM marI jaiza tyAre." avazya. tame te maravAnA haze tyAre maraze paNa huM te enA vagara mAre prANa tyAga karIza, e ni:saMdeha che. " * "mArI ATalI badhI AjIjI chatAM, samajAvaTa chatAM, jo tAre maravuM ja hoya te huM nirUpAya chuM. tuM marIza te mane 4 para javAnI che. huM jaiza te mane varavAne tArI bena bI Avaze. eka jaze te bIjI Avaze. tArA vagara mAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceghaNA devInA gussA. huM 283) cAlyuM jaze ? badhA bhala bhalA vagara cAle che teA tuM marI jatAM mArAM zAM rAja caMDAi javAnAM che ? maravuM hAya tA tAre khuzIthI mara. nirAMte mara ! bedhaDaka marI jo. " * kk mahAvatanA javAba sAMbhaLI vezyA khasIyANI paDI gai. mahAvata te| ane javAma sAMbhaLyA vagara tyAMthI cAlyA gayA. pelI strI vicAramAM paDI, " zuM tyAre marI jAuM. are huM marI jauM tA enA bApanu zu jAya ? game tevA tAya e parAye purUSa, mArI pAchaLa e AMsuya na pADe, are paraNelA zreNI paNa strI marI gaI tA ema samaje che ke vrutti jInI hatI te gai ne navI Avaze. paraNelA paNa eka zrI gaI ke AjI lAvIne khaDI kare che te A te bhADutI purUSa. enI prIta teA vAdaLanI chAyA jema kyAM lagI rahevAnI, mATe huM marIza te| ene kAMI kheATa javAnI nathI. huM teA kAMi maratI nathI, paNa have e hAranI icchAne jema bane tema rAkavAnA prayatna karIza. " pelI strI pAtAnI dhAraNAmAM niSphaLa javA chatAM paNa eNe maravAnA vicAra multavI rAkhyA. mahA vate samajAvelI na samajI paNa chevaTe potAnI meLe samajIne tyAMthI cAlI gaI. mahAvata ane tenI mAzukanI e pramANenI vAtacIta sAMbhaLIne cellaNAnA manamAM pazu pariva`na thavA mAMDyuM. marI javu' ke kema ? maravAmAM lAbha che ke jIvavAmAM. A mahAvata jevAe paNa pAtAnI priyatamAnuM bhAgya vacana enI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mahAvIra ane zreNika. upara prIti chatAM aMgIkAra na karyuM, te pachI mAre svAmI te rAjA, e mAruM vacana kema agIkAra kare ? huM maraNane bhaya batAvuM tethI zuM e kabula thaI jAya. have ahIMyA huM marI jAuM te enuM zuM jAya. ene te aMtapuramAM mArA jevI ghaNI rANIo che. emanA vilAsAmAM mane te e saheja bhUlI jAya, ane huM te mArA jIvanI jAuM mATe hAlamAM te A strIne vicAra e ja mAre paNa. Aha! Aje je A mahAvata ane tenI mAzukane kalaha mArA jevAmAM na AvyA hota te khacIta huM krodhanI mArI ApaghAta karI besata ! kAraNa ke avicArI strI vagaravicAre ADuavaLuM karI bese che ne pachI pastAvo kare che, ane mArI paNa e sthiti thAta, paNa je thAya te sArA ja mATe. " celaNa devI manamAM vicAra karatI tyAMthI pAchI pharI ne pitAnA sthAne gaI. enA hRdayamAM duHkha te ghaNuMya hatuM paNa zuM kare. maravAthI paNa lAbha nahotuM ane jIvatA rahevAze te rAjAnI prIti paNa pAchI meLavI zakAze. vaLI gussAmAM akALa maraNa karavAthI jIvenI kevI mAThI gati thAya che. evA akALa maraNe karIne sArA che paNa avagatimAM utarI jAya che. halakI sthitivALA vyaMtara Adika cAnImAM utpanna thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 35 mu ratnakAMbala. anyadA rAjagRha nagaramAM kAi paradezI vyApArIo ratnaka bala laIne vecavAne AvyA. tee zreNika narapati pAse AvyA, paNa tenI kiMmata adhika hAvAthI zreNika mahArAje kharIdI nahi. teo krUratA karatA zAlibhadra zeThane ghera gayA. tyAM bhadrA zeThANIe emanI pAsethI seALe ratnaka male mAM mAgyA dAma ApIne kharIddI lIkhI. ekeka ratnaka khalanA e e TukaDA karI zAlibhadranI khatrIse vahuone ApI dIdhI. e vahuee te ratnaka'khalA zarIre khu McavAthI paga luchIne nirmA lya karI dIdhI. * zreNika mahArAja pAsethI ratnaka balavALA pAche pharavAnI khabara celaNA rANIne paDatAM teNe tarata ja zreNikane kahyuM ke: " mAre mATe eka ratnakakhala lAvI Ape. " magadhapatie ratnakabalanA vyApArIAne melAvyA ane temanI pAse eka ratnaka balanI mAgaNI karI. te vAre vyApArIAe javAba ApyuM ke- deva ! ratnaka ale| tA adhI vecAi gai. 66 "" vyApArIonI vANI sAMbhaLI zreNika Azcarya pAmyA. " AhA ! eTalI vAramAM badhI vecAi gai. ekAdI kharIdavAnA pazu huM vicAra karatA hatA, tyAre eTalI vAramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286) mahAvIra ane zreNika saghaLI ratnakaMbalone kaNa grAhaka thaye?zreNike vyApArIone pUchayuM. mahArAjaApanA nagaramAM zAlibhadra nAme zeTha che tenI mAtA bhadrA zeThANIe badhI kAMbalIe kharIdI lIdhI." vyApArInAM vacana sAMbhaLI zreNikanA AzcaryamAM vadhAre tha, "zuM zAlibhadranI mAtAe badhI kAMbale kharIdI - lIdhI?" hA, mahArAja ! meM mAgyA lAkha lAkha suvarNa mahoranA dAma ApIne temaNe kharIdI lIdhI, dhanya che ApanI nagarIne ke jyAM AvA zAhukAro vase che." "AhA! dhanya che mane ke mArA rAjyamAM AvA - vyavahArIyAo vase che." vyApArIone vidAya karI rAjAe eka catura mANasane bhadrA zeThaNI pAse kAMbala levAne meka. te mANase bhadrA zeThANI pAse AvIne eka ratnakaMbalanI mAgaNI karI. " mahArAja zreNika Ape kharIda karelI ratnakaMbalamAMthI eka ratnakaMbala maMgAve che. Apane je dAma beThA hoya te le ane emAMthI eka ratnakaMbala Ape !" rAjapurUSanA javAbamAM bhadrA zeThANIe kahyuM "rAjAjIne jaIne kahe ke e kAMbaLenA TukaDA zAlibhadranI strIone paga luchavA ApI dIdhA che, mATe je evA jIrNa TukaDAnuM Apane kAma hoya te laI jAva." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnakAMbala. ( 287 ) bhadrA zeThANInI vANI sAMbhaLIne rAjapurUSa tyAMthI rAjAnI pAse AvyA ane rAjAjIne te bhadrA zeThANIne sa Mdeza kahI sa MbhaLAvyeA. rAjapurUSanuM vacana sAMbhaLIne vacamAM celA elI " joyuM! tArAmAM ne temanAmAM keTaluM atara che te ? tame eka kAMkhala kharIdavA mATe vicAra karatA hatA, tyAre tyAM badhI kharIdAi gai ane enA upayoga paNa kayAM karavAmAM AvyA. paga lucchavAmAM, zI tenI deAlata ? '- rAjAe te ja purUSane meAkalIne kautukathI jovAne zAlibhadrane potAnI pAse elALyA. te purUSe rAjAnA sa Mdeza bhadrA zeThANIne kahI sabhaLAvyeA. tenA javAbamAM bhadvA zeThANI rAjA pAse AvIne kahevA lAgI. " deva ! mArA putra dharamAMthI bahAra paNa nIkaLatA nathI, mATe Apa ja pAte mArU ghara pAvana karavAnI kRpA karo. '' zAlibhadra sakha dhI eka ekathI adhika vAtA sAMbhaLatA zreNika Azcaya pAmatA gayA. bhadrA zeThANInI te vAta zreNI. ke kabula karI. amuka samaya mahArAjane AvavA mATe niyata karavAmAM AvyA. te daramiyAna bhadrA zeThANI ghera jaine rAjAnA Agamana mATe taiyArI karavA lAgI. enA satkAra mATe badhI vyavasthA karI. zreNIkane AvavAnA mArge rAjadarabArathI te peAtAnA makAna sudhI rAjamArganI zelA karAvI. aneka prakAranA teAraNe maNi maleka jaDayAM, laTakAvyAM, agara, tagara, caMdana ane kapUra AdikathI mArgo sugaMdhIyukta karavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ (288) mahAvIra ane eka AvyA. niyata karelA samaye rAjA pitAnA parivAra sAthe mArganI racanA jete jete zAlibhadrane ghera AvyA. zAlibhadranA makAnanI alaukika zobhAthI zreNIka paNa maMtramugdha je thaI gayA, jyAM suvarNanA sthaMbha upara IMdranIla maNinAM tAraNe jhulatAM hatAM, dUra bhUmi upara metInA sAthI AnI zreNio karelI hatI, sthAne sthAne divya vastranA caMdaravAo bAMdhelA hatA. evI aneka racanAo jotAM rAjAe zAlibhadranA gharamAM praveza karyo. makAnanI alaukika racanAo nihALate zreNika cothI bhUmikAe AvyA. tyAM eka divya siMhAsana upara besADI bhadrA zeThANa zAlibhadrane belAvavAne sAtamI bhUmikAe gayAM. tyAM sAtamI bhUmikAe jaI bhadrA zeThANIe pitAnA putrane kahyuM, "vatsa ! zreNika AvyA che te tuM jovAne cAla?" mAtA ! emAM mAruM zuM kAma che? je mUlya ApavA gya hoya te ApIne ene kharIdI ha." zAlibha javAba Ape. - zAlibhadrane javAba sAMbhaLI mAtAe hasIne kahyuM. - vatsa! e kAMI kharIdavAno padArtha nathI ke mUlya ApIne kharIda karI, paNa eto A rAjagRhIne tAre ne AkhA 5 magadha dezane mAleka che. ApaNe tenI prajA chIe." ; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnamAMmala. (289 ) bhadrA zeThANInuM vacana sAMbhaLI zAlibhadra manamAM dubhAye. "are mArA A eya ne dhikakAra che ke hajI mAre mAthe pazu svAmI che ! mArA pUNyamAM hajI khAmI che te alpa puNya vALA A sarpanA phaNA jevA lAgeAthI have saryuM. have huM satvara vIra bhagavAna pAse saMsArane tyAga karI dIkSAne grahaNa karIza. " dubhAyelA zAlibhadrane utkaTa vairAgya prApta thayA. mAtAnA AgrahathI zAlIbhadra priyAenI sAthe ceAthI bhUmikAe Agye. vinarathI zreNika mahArAjane praNAma karyo. zreNuka mahArAje ene putranI mAphaka kheALAmAM besADI Ali gana dIdhuM. thADIvAre bhadrA zeThANIe kahyuM, "deva ! ene cheDI dA. e manuSya chatAM manuSyanA gadhathI khAdhA pAme che. " zAlibhadrane rajA ApatAM zreNike kahyuM. " enu kAraNa?" " enA pitA devalAkamAMthI pratidivasa enA bhAga mATe navANuM' navANuM peTI meAkalAve che. tetrIsa leAjana mATenI paka pAnna vagerenI, tetrIsa vastranI ne tetrIsa AbhUSaNanI, e devaseAgane bhAgavavAthI-enu zarIra paNa sukumAla thai gayuM che. " zAlibhadranA bhAgyanI vAta sAMbhaLI zreNika adhikAdhika prasanna thayA. zAlibhadra teA pAche sAtamI bhUmikAe gayeA. bhadrA zeThANIe rAjAne vinaMti karI ke " Aje te 129 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ (290). mahAvIra ane zreNika.. Ape ahIMyAja bhojana levAnI kRpA karavI." rAjAe te vAta svIkArI. bhadrA zeThANIe tarataja rasoInI taiyArI karAvI. rAjAne snAna karavA mATe sugaMdha yukta jala taiyAra karAvyuM. te jaLathI rAjAe snAna karyuM. snAna karatAM rAjAnA hAthanI aMgulI nikaLI paDI. rAjA tene Amatema zodhavA lAgyuM. bhadrA zeThANIe dAsIne AjJA karI ke " vAvamAMthI jala bIjI tarapha kADhI nAkha eTale mahArAjanI vIMTI jhaTa maLaze." - te pramANe karatAM AbharaNamAM pitAnI phIkI jaNAtI vIMTI rAjAnA jovAmAM AvI, tethI Azcarya pAmI rAjAe puchayuM. javAbamAM dAsIe zAlIbhadranAM A rojanAM nimItya AbhUSaNe saMbaMdhI hakIkta kahI saMbhaLAvI, "deva ! zAlibhadra roja navAM navAM AbhUSaNe pahere che. tene bIje divase nirmAlya gaNe A vApikAmAM pheMkI devAmAM Ave che. evAM bhegA thayelAM A zAlibhadranAM nirmAlya AbhUSaNe che." zAlibhadranI dAsInI vAta sAMbhaLI rAjA vicAra karavA lAge. " sarvathA A zAlibhadrane dhanya che, ne mane paNa dhanya che ke mArA rAjyamAM-jenA rAjyamAM AvA dhanADhaya ane bhAgyazALI purUSe vase che" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnakAMbala. (291) zAlibhadranI bhegasamRddhithI viramaya pAmelA zreNike parivAra sahita bhejana karyuM. e uttama prakAranI rasavatI AgatAM paNa jamanArAo prasanna thayA. jamIne sabhAsthAnamAM AvyA. te bhadrA zeThANIe 2tna jaDelI suvarNanI rakAbImAM pAMca sugaMdhIvALAM tAMbulanAM bIDAM lAvI rAjAne ApyAM. divya attarAdika vaDe satkAra karAvI vividha prakAranA AbharaNe vaDe sarvene satkAra karavAmAM AvyuM. AvA vaibhava ThakurAImAM paNa garvarahita bhadrA zeThANIno vinaya viveka joI rAjA manamAM khuzI thayo. jatI veLAe rAjAe paNa ucita thamAM viveka karyo. "he bhadra! ? mArAthI tame kAMI judAI jANaze nahi. mAruM rAjya, saMpadA sarve kAMI zAlibhadrAnuM che emaja jANajo ne mArA lAyaka kAma hoya te avazya pharamAvaze. tamArA AtmIya mAphaka mane paNa gaNaje.ema kahI zreNika mahArAja pitAne sthAnake gayA. jagatamAM puNya paNa kevA prakAranuM hoya che? puNya te zreNika mahArAjanuM paNa hatuM ne zAlibhadranuM paNa hatuM, paraMtu zreNika mahArAjanuM rAjyapuchyuM hatuM tyAre zAlibhadranuM bhegapuNya hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 36 muM dhannA zAlibhadra. - zAlibhadranuM mana vairAgya yukta thavAthI eka strI tajavA mAMDI dIkSA levAnI bhAvanA emanI eTalI te vadhI paDI ke kayAre batrIsa divasa purA thAya ane pote mahAvIrasvAmInA ziSya thAya. temanI dIkSAnI utsuktAthI zAlibhadranI bena subhadrA zeka karavA lAgI, jethI subhadrAnA pati dhanAe enA zekanuM kAraNa pUchayuM. subhadrAe raDatAM raDatAM ne DacakAM khAtAM pitAnA svAmIne kahyuM " svAmI ! mAro bhAI zAlibhadra rojanI eka eka strI choDe che. saravALe batrIse strIone tyAga karIne e dIkSA grahaNa karaze." tAro bhAI te kAyara che ke rejanI eka eka cheDeche. choDavI te sAmaTI choDI devI vaLI! " dhanAe subhadrAne duHkha upara DAma devA mAMDe. dhanAnI AvI vANuM sAMbhaLI tenI strIoe kahyuM. "svAmI! e te kahevuM saheluM che paNa karavuM eto ati duSkara che. tame kema choDatA nathI ?" e vairAgya ane muktinA rasIyA dhanya zeThane A samayane upaga karavAnI ThIka taka maLI. "huM nazIbadAra chuM ke strIo ja mane jagADI rahI che, mATe AvI aNamola taka mArejavA devI nahi joIe. ema vicArI teNe kahyuM " vAha! tame kema che? saheluM che paNa karIe kahyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ parIccha) : dhannA zAlibhadra. tame mane jAgRta karyo te bahu sAruM karyuM tathAjathI meM paNa AThe strIone tyAga karyo chehave huM bhagavAna pAse dIkSA levAne jAu chuM. " - pannAnI AvI vANI sAMbhaLIne ane kahevA lAgI, svAmI ! ame te mazkarImAM vAta karatI hatI. mazkarImAM karelI vAta sAcI karavAnI na hoya." paNa mazkarInI vAto paNa huM satya karI batAvIza. mane dIkSA levAmAM tame vizva rUpa hatI te paNa anukuLa thaI te have mane saMsAra choDavAmAM zI vAra che? saMsAranA padArtho niraMtara anitya che, mATe huM te have dIkSA laIza." ema belata dho zeTha ubhe thaI gaye. dhannAnI dIkSA levAnI utkaMThA jANI tenI strIo paNa tenI sAthe dIkSA levAne taiyAra thaI gaI. dhane zeTha pitAnI strIo sAthe sAte kSetromAM dhanane vyaya karI temaja dInahIna janane puSkaLa dAna ApI mahAvIra prabhunI pAse dIkSA levAne AvyuM, te sAMbhaLI zAlibhadde paNa bhagavAnanI pAse AvIne vrata grahaNa karyuM. anukrame dhannA zAlibhadra bahuzrata thayA. kharzanI dhArA jevuM cAritra pALatA ane kiMcita paNa apekSA vagara mAsa, be, mAsa traNa mAsa, cAra mAsanI tapazcaryA karatA hatA. evI ugra tapazcaryAthI temanAM zarIranAM hADa, mAMsa, rUdhira vagere zoSAI gayAM hatAM. ekadA vihAra karatAM teo rAjagRha nagare AvyA. mAsakhamaNanA pAraNAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ (294). mahAvIra ane zreNika mATe bhikSA levA javAne bhagavAna pAse AjJA levAne AvyA. bhagavAne zAlibhadrane uddezIne kahyuM, "bhadra! Aje tamane tamArI mAtAne hAthe pAraNuM thaze." bhagavAnanAM vacana aMgIkAra karI zAlibhadra dhanya muninI sAthe nagaramAM gayA. pharatAM pharatAM teo bhadrA zeThANane ghera gayA. bhikSA mATe gRhanA dvAra pAse ubhA rahyA, paNa tapasyAthI kRza aMgavALA A munio keInA oLakhavAmAM AvyA nahi. thoDI vAra ubhA rahIne teo cAlyA gayA. vyagracittavALAM bhadrA zeThANa vIra bhagavAnane, zAlibhadrane ne dhanA zeThane vAMdavA javAnI AturatAmAM taiyArI karI rahyA hatAM, jethI keInuM dhyAna pelA munio tarapha gayuM nahi. zAlibhadra ane dhanA muninagaranA daravAjAmAMthI bahAra nIkaLatA hatA, te samaye eka govAlaNa dhanyA nAmanI strI dahIM, ghI vecavAne nagaramAM jatI sAmI maLI. zAlibhadrane jotAM e govAlaNanA manamAM atyaMta prIti utpanna thaI, jethI bhaktithI temane vaMdana karI dahI vahorAvyuM. munio tyAMthI AgaLa cAlyA gayA. zAlibhadra bhagavAna pAse AvIne aMjaLI joDI kahevA lAgyA. bhagavAna ! ApanA kathana mujaba mArI mAtA pAsethI mane AhAra kema na malyA ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ hanA zAlibhadra. (25) - zAlIbhadranAM vacana sAMbhaLI prabhu belyA. "vatsa ! e dahI vaharAvanArI pUrvabhavanI tArI mAtA dhanyA ja hatI." ema kahI bhagavAne ene pUrva bhava kahI saMbhaLAve. saMsAranA AvA nATathI jenI mahamUcha TaLI gaI che evA zAlibhadra muni gocarI karI, aNuzaNa karavAne taiyAra thayA. bhagavAnanI AjJA laI zAlibhadra muni dhanya muninI sAthe vaibhAragirivara upara gayA. tyAM zilAtala upara pratilekhana karI banne munioe pApagama anazana aMgIkAra karyuM. zAlibhadranI mAtA ane zreNika rAjA bhagavAnane vAMdavAne AvyA. bhagavAnane vAMdIne bhadrA zeThANI zAlibhadrane jevAM lAgyAM paNa e mahAmuni kayAMya jovAmAM AvyA nahi. tyAre prabhune pUchyuM. "bhagavAna ! dhanya ane zAlibhadra muni kayAM gayA? teo amAre ghera vaheravAne mATe paNa na AvyA ?" bhagavAne kahyuM. "te munio tamAre tyAM vahAravA AvyA hatA paNa tame ahIM AvavAnI vyagratAmAM hovAthI tamArA jANavAmAM AvyA nahi, ne teo A tarapha AvatA hatA te samaye nagaranA daravAjA AgaLa zAlibhadranI pUrva bhavanI mAtAe bhaktithI dahIM vaharAvyuM, tenA vaDe pAraNuM karI saMsArathI chuTavAne e banne mahAmunioe vaibhAragiri upara jaI hamaNAM ja anazana aMgIkAra karyuM che. bhagavAnanI vANI sAMbhaLI bhadrA zeThANuM zreNika mahAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2lDa) mahAvIra ane greNika rAja sAthe vaibhAragiri upara gayAM. tyAM te banne munio poSAvaDe ghaDelA hoya tevA sthira rahelA temanA jevAmAM AvyA. putra ane jamAInA kaSTane jetI ane temanAM pUrva sukhanuM smaraNa karI bhadrA zeThANa muMjhAI gayelI ekadama mUcchita thaI gaI. vananA maMdamaMda pavananI zitala laherothI tema ja zreNika mahArAjanA prayatnathI sAvadha thayelI bhadrA e munionAM kaSTa joI vilApa karavA lAgI. hA vatsa! tame ghera AvyA te paNa meM abhAgaNIe jANyA nahi. vidhi vaka thAya che tyAre zuM bAkI rAkhe che? are ! dIkSA levA chatAM paNa mane AzA hatI ke kaI kaI divase huM tamAruM darzana pAmIza kRtArtha thaIza. tame te mAro e mane ratha paNa vyartha karavA beThA. are ! huM zuM karuM ? kayAM jAu? mAruM hRdaya kaThera che ke tamAruM AvuM kaSTa chatAM huM joyA karUM chuM." e munine vaMdI vilApa karatI bhadrA zeThANIne samajAvIne zreNika mahArAje zAMta karI. kheda citte zeThANI, pitAne sthAnake gayAM rAjA paNa gaye. ne banne munie paNa kAla karIne savorthasiddha vimAne gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 37 muM. A te cAra ke zAhukAra? Aja keTalAka divase thayAM rAjagRhI nagarImAM cerIo thayA karatI hatI. sIpAI leke ane keTavAla e corane pakaDavAne aneka prayatna karatA, chatAM e cAra vidyAsiddha hevAthI pakaDAte ja nahi. pratidivasanI AvI sthitithI nagarInA leke kaMTALI gayA. eka divasa zaheranuM mahAjana rAjA kane pharyAda karavA AvyuM. temaNe rAjA zreNika pAse AvIne kahyuM ke svAmI! tamArA jevA svAmI je prajAne hoya te prajAne zI piDA hoya che? chatAM Aje eka evI jAtanI pIDA ubhI thaI che ke jenAthI ame trAsI gayA chIe. AkhuM nagara trAsI rahyuM che. te pIDA e ke kaI cera adazya rahIne amane luMTI rahyo che." mahAjananI pharyAda sAMbhaLIne rAjAe keTavAlane bolA. are koTavAla! tame cera thaIne ke ceranA sahAyaka thaIne mAro pagAra khAo che ke zuM ? ke jethI mArI prajA ceranA upadravathI mukta thatI nathI. " rAjAnA javAbamAM koTavAle kahyuM. "mahArAja ! kaI rohiNeca nAme cora nagarajanene evI rIte luMTe che ke ame tene joIe chIe paNa te pakaDI zakAtuM nathI. vAnaranI jema ThekI eka kSaNa mAtramAM te eka gherathI bIje ghera Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) mahAvIra ane zreNika pahoMcI jAya che. nagarane kilo paNa ulaMghI jAya che ne ame tenA javAnA mArge jaIe chIe te te jaNAtuM nathI. eka pagalA jeTalA dUra thayA ke jhaTa se pagalAM amArAthI te dUra thaI jAya che, mATe deva ! huM te tene haNavA ke pakaDavA samartha nathI. joIe te A koTavAlapaNane paTTo pAcho laI le. " kadavAlanI vANI sAMbhaLI rAjAe bragaTInI saMjJAthI abhayakumAra tarapha najara karI. abhayakumAre keTavAlane kahyuM ke "tame caturaMga senA sajaja karI nagaranI bahAra rAkhe.. jyAre cAra nagaranI aMdara pese eTale lazkare cAre bAjue pharatuM pharI vaLavuM ne aMdarathI cerane trAsa pamADe eTale cAra svayameva sanyamAM AvIne paDaze. tyAre pramAdarahita sAvadhAna evA subhaTee tarataja pakaDI le. " abhayakumAranI AjJA pramANe keTavAle nagara bahAra sainyane rAkhyuM. bIje divase cere jevA nagaramAM praveza karyo ke tarataja sinya tenI pachavADe thayuM ne zaMkita mANasane trAsa ApavA mAMDa. cAre bAjue pharI vaLelA sainyathI cAra sapaDAI gaye. koTavAle akSayakumAra pAse tene hAjara karyo. - zreNika mahArAje abhayakumArane cerane zikSA karavAne hukama karyo. "A cArane saptamAM sakhta zikSA karaje." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ A te cora ke zAhukAra ? (299) abhayakumAre kahyuM. "je ke ApaNI buddhithI te sapaDAI gayo che, chatAM tenI pAse muddAmAla kAMI paNa nathI. muddAmAla vagara ke koI prakAranA pramANa vagara ene ghera gaNuM zikSA karavI te nyAya virUddha che." jethI abhayakumAre tene pUchayuM " tuM keNa che ? ane kayAM rahe che. ? " " rAjagRhI nagarInI samIpamAM zAlIgrAma nAme gAma che. tyAMne durNacaMDanAme kaNabI chuM. kaMI kAma prasaMge ApanA zaheramAM huM AvyuM hatuM, teTalAmAM ApanA mANase e mane pakaDIne ApanI pAse hAjara karyo che. bAkI huM nirdoSa chuM" te mANasanAM AvAM vacana sAMbhaLI zreNika mahArAja sahita abhayakumAra vicAramAM paDayA. zuM A mANasa satya kahe che tenI khAtrI karavAne sIpAIone zAligrAme tapAsa karavAne mokalyA. sipAhIoe zAlIgrAma jaIne tapAsa karI te gAmalekae kahyuM ke "durgacaMDa nAme kaNabI ahIMyA rahe che, paNa te gAma gayele che." sIpAhIoe AvIne te vAta rAjAne kahI saMbhaLAvI. AhA! sArI rIte karAla daMbha brahmA paNa jANI zaktA nathI." abhayakumAre cerane sapaDAvavA mATe bIjI yukti karI. te mANasane caMdrahAsa madirA pAIne murzita karI dIdhuM. pachI tene devadUSya vastro paherAvI devatAnA vimAna jevA mahA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ (300) mahAvIra ane zreNike, mUlyavAna ratnathI vibhUSita sAta mALanA mahelamAM zayyA upara suvADa. jyAre tene vize utarI gaye, te vakhate jAgrata thaIne Amatema jovA lAgyo. te Azcarya karanArI ane AMkhane AnaMda ApanArI samRddhi enA jevAmAM AvI. te samaye jaya jaya naMdA jaya jaya bhadrA" evA maMgaLamaya zabda karatAM naranArIo tenA jevAmAM AvyA. te naranArIo ene kahevA lAgyAM. "he uttama purUSa! tame amArA svAmI thayA che. A uttama vimAnamAM devapaNe utpanna thayA che, mATe yatheca75Ne kIDA kare, ame tamArA kiMkara chIe." . AvAM khuzAmata yukta cATu vacana sAMbhaLI rohiNeya vicAra karavA lAgyuM. "zuM A devaloka che ? huM manuSyalekamAMthI marIne ahIMyA zuM devapaNe utpanna thayo chuM?" evA vicAra karatA tenI AgaLa temaNe saMgIta zarU karyuM. eTalAmAM suvarNanI chaDI dhAraNa karanAra eka purUSa tyAM AvyuM. teNe pelAM gaMdharva naranArIone kahyuM. "A tame zuM AraMvyuM ?" ame amArA svAmI AgaLa amAruM vijJAna kauzalya batAvIe chIe." gaMdhae kahyuM bahu sAruM, kauzalya tame svAmIne batAvo, paNa prathama devalokanA AcAra temanI pAse karA." pratihArIe kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ te cAra ke zAhukAra ! (301) pratihArI ! navA svAmInA leAbhamAM ame te zu zu AcAra karavAnA che. " "are e badhuM bhUlI gayA. te " are navA svAmInA lAbhamAM chuM eTaluM paNa mUvI gayA? tame ke je prathama ahIM navA deva tarIke utpanna thAya te nA vacanathI A devatA che ke nahi tenI huM khAtarI karI laiza. jo devatA haze teA satya uttara ApIza, anyathA abhayakumAranuM kapaTa jANIne jema ThIka lAgaze tevA uttara ApIza. teNe joyuM te e leAkAnA paga bhUmine aDatA hatA, AkhA vAravAra maTakuM mAryA karatI hatI, puSpamAlA glAni pAmelI hatI temaja zarIra parasevA sahita hatuM. ene khAtarI thai ke A devatAo nathI paNa peAtAne sapaDAvavA mATe abhayakumAranI eka yukti che. pratihArIe karIne pUchyuM. " zuM vicAra kare che? jevu... hAya tevu Aje ahIyAM prathama pragaTa karavuM joie. " " tArUM kahevuM satya che. pUrve meM ghaNA ja sukRtya karelAM che. sAdhuone supAtre dAna karelA che. jinezvaranI bhakti karelI che, jinabiMba bharAvyA che jinacaitye paNa karAvelAM che, tI yAtrA, sadgurUnI sevA vagere aneka sukRtyA karelAM che; tethI ja huM AvI samRddhi pAmyA chuM. te purUSe kahyuM. ,, " have je duSkRtyA karyo DAya te kaheA. " pratihArIe kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat pharIne www.umaragyanbhandar.com
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) mahAvIra ane zreNika "sAdhuonA hamezAM satsaMgamAM rahevAthI meM eka paNa duSkRtya kareluM nathI " teNe kahyuM. eka sarakhA svabhAvathI Akhe janma kAMI vyatIta thatuM nathI, mATe je kAMI cerI, jArI vagere dulpha karyA heya te paNa kahe." je evAM duSkRtye karelAM hoya te te devalokamAM Ave khareke AMdhaLo mANasa zuM parvata upara caDhI zake che?" pratihArIe te sarva vAta abhayakumArane kahI saMbhaLAvI. abhayakumAre te vAta zreNika mahArAjane kahI. e vAta sAMbhaLIne zreNika mahArAja bolyA "ATa ATalA upAche chatAM je cera tarIke na sapaDAya, tene choDI muka joIe, kAraNa ke nItinuM ullaMghana karavuM yogya nathI." rAjAnA evAM vacana sAMbhaLI abhayakumAre te cerane cheDI mULe, kAraNa ke vaMcanA karavAmAM catura purUSathI DAhyA mANasa paNa ThegAya che. akSayakumAranA paMjAmAMthI mukta thayelA cAre vicAryuM. mArA pitAnA vacanane dhikkAra che ke jemanuM vacana aMgIkAra karIne meM bhagavAnanAM vacana sAMbhaLavAnI upekSA karI, chatAM paNa anAyAse sAMbhaLavAmAM AveluM bhagavAnanuM vacana mane keTaluM badhuM lAbhadAyaka thayuM. te pachI emanAM ghaNAM vacana sAMbhaLavAmAM AvyA heta te keTale badhe lAbha thAya? ahaMtanA vacanane tyAga karI ceranI vANImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ A te cAra ke zAhukAra? (33) meM prIti karI te sArUM te nathI ja karyuM. " ItyAdi vicAra karate te bhagavaMtanA samavasaraNamAM gaye. prabhunI dezanA sAMbhaLIne te be. "prabhu! huM yatidharmane yogya chuM?" " hA, tuM yatidharmane yogya che. " bhagavAne kahyuM. prabhu te huM vratane grahaNa karIza, paNa tyAra pahelAM mAre zreNika rAjAne kaMIka kahevAnuM che. " te mANasanuM vacana sAMbhaLI zreNika sabhAmAM ja beThele have temaNe kahyuM tAre je kAMI kahevAnuM hoya te niHzaMkapaNe kahe. " "rAjana ! je corane pakaDavAne mATe tame ATalI badhI mahenata karI rahyA cho te rehiNeya cAra huM chuM. tamArA nagarane huM ja luMTI rahyo chuM, paraMtu A prabhunuM eka vacana sAMbhaLavA mAtrathI huM moTI AphatamAMthI chaTakI gayo chuM. bhagavAnanA vacanathI vairAgya pAmele huM mArA gunha kabula karuM chuM, tethI tamAre have bIjA koI cerane zodha. ve nahi. mArI sAthe keIne ekalo ke jethI cArIne tamAma mAla huM temane batAvuM. pachI dIkSA grahaNa karI mAro janma saphala karuM." rahiNeyanAM vacana sAMbhaLI zreNika, abhayakumAra temaja bIjA leke enI sAthe gayA. parvata, nadI, huM ja, ramazAna vageremAM jyAM dhana dATeluM hatuM te sarve badhuM batAvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) mahAvIra ane zreNika.. abhayakumAre te sarva dhane jenuM hatuM tene pI dIdhuM, kAraNa ke nItinA jANanArA nirlobhI maMtrIe mayadAnuM ullaM. ghana karatA nathI. , pitAnA mANasane je vAta karavAnI hatI te samajAvI bhagavAna pAse Avyo. zreNika mahArAje jemane ni kramaNa mahotsava karyo che evA rehiye dIkSA grahaNa karI. kaThaNa tapazcaryA karato ane nirmama cAritra pAmate zahiya zarIre kRzAMga thaI gaye. " vira bhagavAnanI rajA laI vaibhAragiAra upara teNe pAdapapagamana anazana karyuM. zubha dhyAnapUrvaka paMcaparameSThI maMtranuM samaraNa karatAM rohiNeya muni manuSya dehane tajI vagalekamAM gayA. -- 20- prakaraNa 38 muM kapaTI zrAvikA eka divasa rAjadarabAramAM magadharAja zreNika rAjasiMhAsana upara bIrAjamAna thayelA hatA te samaye zvAsabhera dhasI AvatA guptacare rAjasabhAmAM AvyA ane zreNika mahArAjane be hAtha joDIne araja karI. "deva! mALavAne rAjA caMdapradyota pitAnA cauda sAmaMta rAjAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTI zrAvikA. (305) sahita pANInA pUranI jema rAjagRhIne rUdhavAne dhasyA Ave che. samudranA majAnI mAphaka enA sainikAnA azvanI rajathI AkAza badhu vyApta thai gayu` che. cauda sAmata rAjAe ane pAte jANe paMdara paramAdhAmika hAya tevA e krUra rAjA zu' karaze te samajAtu nathI, " zraNika dUtanI vANI sAMbhaLIne mu MjhAyA. abhayakumAra sAthe eNe khAnagImAM masalata karI. " are krUra grahanI mAphaka A duSTane mAre kevI rIte haThAvave ? ApaNe ene kAMi paNa kAraNa ApyuM nathI chatAM e duSTa akAraNu verI thayA che. "" " e madAnmatta rAjA potAnI unmattatAthI chaTakI gayA che, temaja te yuddha jagADI anartha karI rahyo che. bhale te yuddha karavA Ave. ,, 'pa " pazu ApaNe tenA vizALa sainya sAthe paheAMcI vaLavA mATe zuM karavuM ? azca mAM ApaNe tenI samAnatA kevI rIte karI zakazu. ? baLa, aizvaryamAM je adhika DAya tene kevI rIte mahAta karavA ?" rAjAe kahyuM. "buddhithI mahAt karavAmAM buddhi paNa kAmadhenu jevI che." abhayakumAre zatrunA sainyane paDAva nAkhavAnI jagAe rAtrIne samaye lAhanI peTIomAM seAnayA bharIne TAvyA. 20 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 306). mahAvIra ane zreNika pradyotanuM sainya rAjagRhI upara dhasI AvyuM ane te ja gAme paDAva nAkhe ne rAjagRhIne caMDapradyotanI AjJAthI gherI lIdhI. caMDatanA gherAthI rAjagRhapatie nagarInA daravAjA baMdha karAvyA. abhayakumAre eka vizvAsu ane cAlAka dUta caMDaprata pAse mokalIne kahevarAvyuM. abhayakumArane saMdeze laIne dUta caMDapraghAtanI chAvaNImAM gaye. ane mANasa jANIne caMDapaghAtanA sainikoe tene pakaDI lIdhe ane caMDaprotanI pAse tene hAjara karyo caMDaute dUtane pUchayuM. " bela, tuM kayAM jato hato ? kema jato hato?" - " ApanI pAse huM AvatuM hatuM. " dUte javAba Ape. " mArI pAse ! zA mATe mArI pAse ? " rAjAe pUchayuM. " Apane eka zubha samAcAra ApavA, muzkelInA samayamAM Apane madada karavAmAM are bevakupha tuM te bake che ke zuM kare che? mane muzkelI ! e suzkelImAM mane madada karavA ? " caMDapradyota Azcarya pAme. hA Apane madada karavA ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ kapaTI zrAvikA. (307) " kaI davAne jaNAya che, paNa kahe te kharo ke tane koNe mokale che?" rAjAe pUchayuM. " abhayakumAre.... ' "kahe tArA svAmIne zuM saMdeza che. te ?" Apane khAnagImAM bAtamI ApIza." rAjAe pitAnI khAnagI beThakamAM DUtane belA. ahIyAM rAjA caMDapradyota ekale hovAthI eka lekha kADhIne te caMDamotanA hAthamAM mUko ane kahyuM: "ekAte ApanA hitasavI abhayakumAre ApanI jIMdagI bacAvavAne mATe madada karavArUpa A kAgaLa Apane lakhe che." caMDa prati rAjAe abhayakumAranI mahorachApavALe lekha vAMce. temAM lakhyuM hatuM ke " zivAjevI ane cetalaNamAM huM kAMIpaNa bhedabhAva jete nathI, tethI tame paNa zivAdevInA saMbaMdhathI mAre mAnavA gya che, mATe he rAjana! tamAruM ekAMta hita karavAnI buddhie jaNe vuM chuM ke tamArA code sAmaMta rAjAone zreNika rAjAe khuTavI dIdhA che. e tamArA rAjAone svAdhIna karavAne mATe zreNika rAjAe puSkaLa soyA mekalyA che, mATe lAga joIne tamArA sAmaMtA tamane pakaDI zreNika rAjAne pI deze ne pelA seneyA laI leze. tenI khAtrI karavA mATe tame temanA taMbuo nIce khodAvI che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarata ja paNa che paNa Azcarya e keTalAka maha (308). mahAvIra ane zreNika, patra vAMcIne rAjA vicAramAM paDaze. tene eka rAjAnA AvAsa nIce dAvyuM te tyAMthI sonaiyA nIka jyA. rAjA camakyo ane azva upara caDhIne ujajayinI tarapha palAyana karavA mADayuM. tenA bhAgavAthI sAgara samuvizALa sainya paNa kSe pAmI gayuM. pratanA nAzavAthI enA sAmaMta rAjAo paNa Azcarya pAmyA chatA enI pachavADe palAyana karavA lAgyA. e sainyamAM keTalAka mahArathI samAna vIra purUSa hatA te paNa protanA nAzavAthI kAgaDAnI jema nAzI gayA; kAraNa ke nAyaka vagaranA sainyanI ema ja sthiti hoya che, pradyota rAjA vAyuvege azvavaDe utAvaLe cAlate pitAnA nagaramAM pizI gaye. tenA sAmata ane tenuM sainya paNa chavADe nAzabhAga karatuM ujajayinI AvI pahocyuM. pratanA nAzI javAthI magadhapatie pitAnuM sainya e chAvaNImAM choDI mukayuM ne hAthI, ghaDA,. gavAhIra vagere jeTaluM luMTAya eTaluM luMTI lIdhuM. ujajayinInI rAjasabhAmAM pradyota rAjA AgaLa tenA sAmaMta rAjAo paNa sainya sahita AvI pahoMcyA. temaNe AvIne pradyAta rAjAne kahyuM. " A zuM ? " prAte pele kAgaLa temanA tarapha pheMkayo. kAgaLa vAMcI teo maMtramugdha thayA. " deva ! ame te AmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ kapaTI zrAvikA. (309) kAMI jANatA nathI. abhayakumAranuM A badhuM cAturya che." segana khAIne teeAe khAtrI karI ApI. abhayakumAre pitAne Thage hovAthI pravAta rAjA tenA che upara ghaNe gusse thaye, temaNe rAjasabhAmAM bIDu pheravyuM. ke "je abhayakumArane bAMdhI lAvIne mane saMpaze tene huM khuzI karIza." e bIDuM jhaDapavAne kaI samartha thayuM nahi paNa eka gaNukAe te bIDuM jhaDapyuM. "he deva ! huM ene lIlAmAtramAM tamAre svAdhIna karIza." " gaNikAnuM vacana sAMbhaLI rAjAe tene anumati ' ApI ke te kAma tuM kara. tane jeTalI joIe teTalI dravyanI sahAya huM karIza." prAtanI AjJA pAmI gaNikA ghera gaI. eNe vicAra karyo ke " abhayakumAra bIjA keI upAyathI pakaDAze nahi, tethI dharmanA bahAne huM DagIne sapaDAvuM." - rAjAnI sahAyathI dravyanI madada meLavI, keI bIjI e yuvAna strIonI sahAya laIne traNe jaNa sAdhvI pAse rahIne jenanA AcAravicArane abhyAsa karI pravINa thaI gaI. sAdhvInI upAsanA karatAM te traNe ghaNI buddhivALI hovAthI alpa samayamAM bahuzrata thaI gaI. teo rAjagaha nagare AvI nagaranI bahAranA udyAnamAM pitAne nivAsa rAkhI zaheramAM caitya juhAravAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ (310). mahAvIra ane zreNiya. mATe cAlI. darzana karatAM karatAM eka maMdiramAM sevA pUjA karI. kapaTI zrAvikAe mAlakeza rAgamAM prabhunI stuti karavA mAMDI. barAbara te ja samaye abhayakumAra te maMdiramAM darzana. karavAne A. pelI strInI bhAvastutimAM vigha na thAya e mATe kSaNavAra te bahAra ubhe rahyo. teo darzana karIne bahAra nIkaLI eTale abhayakumAre temanI sukhazAtA pUchI. "he bhadre ! kayAMthI Ave che ? ane koNa che? " "ujajayinI nagarInA dhanADhaya vyApArInI huM vidhavA chuM, ane A banne mArI putravadhUo che. kama saMyoge te paNa vidhavA thayelI che. temaNe dIkSAnI mArI pAse rajA mAgI, paNa meM kahyuM ke: " ApaNe sAthe dIkSA grahaNa karIzuM paNa hAlamAM te tIrthayAtrA karavA vaDe ApaNuM dravya saphala karIe." Ama vicArI ame tIrthayAtrA karatA karatA ahIM AvyA chIe." pelI kapaTI zrAvikAe kahyuM.. " vAha! tamAre je sAdharmikane samAgama bhAgyayoge ja thAya che. tamArA darzanane lAbha thaye e ThIka ja thayuM. A saMsAramAM vivekIone sAdhamI samAna keI baMdhu nathI. Aje te tame amArAM ja atithi thaI jAo, kAraNa ke sAdharmikanuM Atithya tIrthathI paNa ati pavitra che. akSayakumAranAM javAbamAM te kapaTI zrAvikA belI. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ wTI. zAvikA. (311) tamAruM kahevuM che ke yukta che, paNa Aje te ame tIrtha nivAsa karyo che, tethI tamArA atithi zI rIte thaIe?" temanI AvI vRtithI adhika khuzI thaelA abhayakumAre kahyuM. " ThIka tyAre AvatI kAle prAta:kALe tame mArA memAna avazya thaje. " eka kSaNamAtramAM prANa pitAne janma pUruM kare che, te pachI huM prAta:kALe Ama karIza ne tema karIza ema saddabuddhivALo manuSya kema bele?" pelI zrAvikA belI. " Aje te tyAre have tema thAo, AvatI kAla pharIne huM AmaMtraNa karIza." ema kahI abhayakumAre temane vidAya karI. bhagavAnanAM darzanastuti karI potAne ghera gaye. bIje divase abhayakumAre temane nimaMtraNa karyuM. ghara derAsaramAM darzana karAvI, bhejana karavI vastrAbhUSaNathI temane satkAra karyo. sArI rIte saMteSa pamADI temane vidAya karyo. eka divase te kapaTI zrAvikAe abhayakumArane nimaM traNa karyuM. tenA nimaMtraNane mAna ApI abhayakumAra temanA utAre gaye. te kapaTI vikAe aneka rIte tenI bhakti karI. caMdrahAsa madirAthI yukti jaLanuM pAna karAvyuM, jethI abhayakumAra jamIne tene tyAMja tatkALa sUI gaye-nidrAne vaza thaI gaye; kAraNa ke nidrA e madyapAnanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 312 ) mahAvIra ane zreNika, sahacarI jevI che. evI sthitimAM sthAne sthAne samruta karI rAkhelA mANusA mA te abhayakumArane ujayanI ravAne karI dIdhA. abhayakumAranI bhALa nahIM maLavAthI zreNika mahArAje tene zeAdhavAne Theka ThekANe manuSyA ravAne karI dIdhA. te zeAdha karatA pelI kapaTI zrAvikAne tyAM AvIne pUchyuM, " akSayakumAra ahIM AvyA hatA te kyAM gayA ? ' teNIe jaNAvyu` ke " hA, ahIM AvyA tA hatA, paNa bhAjana karIne tatkALa cAlyA gayA che. " zASanAra tyAMthI bIje cAlyA gayA. te kapaTI zrAvikA paNa tyAMthI peAtAnA sarasAmAna upADI ravAne thai gai, ne mAga mAM abhayakumArane bhegI thaI gaI. AvatImAM AvI pahoMcI, te vezyAe caDapradyotane abhayakumAra soMpI dIdhA, ane je upAyathI abhayakumArane lAvI hatI tenu bahAdurIthI vezyAe varNana karI khatAvyuM. praghAta rAjAe tenA javAbamAM kahyuM. " tuM A dharmAMnA vizvAsI abhayakumArane dharmanA kapaTathI pakaDI lAvI te kAMI ThIka karyuM nahi. " te pachI akSayakumArane kahyuM: " sA vAtA karanArA tArA jevA nItijJa purUSane paNa popaTane jema madArI pakaDI lAve tema A strI pakaDI lAvI, " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakumArI vAsadavattA. ( 313 ' ', "rAjana ! temA tamArI buddhinA prabhAva che ke jyAM AvI yuktithI strIe dvArAe rAjadhamAM vRddhine pAme che." abhayakumAre mArmika vacane kahyuM. abhayakumAranA mArmika vacanathI rAjA caDapravAta zaramAyA. krodhAyamAna thayelA rAjAe akSayakumArane kASTanA pAMjazamAM nAkhyA. prakaraNa 39 mu. rAjakumArI vAsavadattA mAlavapati caDapraaAtanA darabAramAM cAra rahnA hatAM. anagiri hAthI, leAhaja dha ta, agnibhIrU ratha ane zivAdevI rANI e cAra ratna gaNAtAM hatAM. rAjA vAravAra lehaja ghene bhRguka cha nagare mAkalatA hatA, jethI leAkAne trAsa thatA hatA e trAsamAMthI chuTavAne leAkAe vicAyu ke duSTa eka eka divasamAM paccIsa jojana cAlIne Ave che mATe ene ghATa ghaDI nAkhavA rAja rAja navA navA hukame lAvI amane herAna kare che, teA bhale e yamapurInA memAna thAya? "" tenA ghATa ghaDavAne eka divase tenA bhAgamAM bhRgu*cchanA leAkeAe vimizrita lADu mukAvyA. ne sArA lADu hatA te laI lIdhA. bhAtu laIne lehu Mdha AvatI tarapha cAlyA, keTalAka mA ullaMghana karI gayA pachI bhUkha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ (314) mahAvIra ane zreNika. lAgavAthI te bhAtu khAvAnI taiyArI karavA lAgyo. eTalAmAM tene apazukana thayA. apazukanathI vahemAyela te bhAta khAdhA vagara AgaLa cAlyo. te khAvAne vicAra karyo, to pAchA pharIne apazukana thayA. vAraMvAra apazukana thavAthI mRtyunA bhayathI Darate te ujajayinImAM AvyuM. te sarva vRttAMta pratarAjAne kahI saMbhaLAvyuM. prate akSayakumArane bolAvI pilA bhAtAnI piTalInI parIkSA karAvI. buddhimAna abhayakumAre piTalI suMdhIne tarata ja kahyuM ke-"AmAM tathA prakAranA viSathI daSTiviSa sarpa utpanna thaye che ke jethI A piTalI cheDI hoya te lehajaMgha dagdha thaI jAta mATe have A poTalIne araNyamAM jaine mUkI dyo. " e daSTiviSa sanI abhayakumAranA kathanathI te piTalI yukti pUrvaka araNyamAM choDI dIdhI. tyAM daSTithI vRkSo dagdha thaI gayAM. abhayakumAranI buddhithI prasanna thaelA pradyote abhayakumArane kahyuM. " huM tArI upara prasanna thaye che, mATe chuTA thavAnI mAgaNI sivAya bIjuM kAMI varadAna mAga." hAlamAM e varadAna anAmata rAkho, vakhata Ave mAgIza. " abhayakumAre kahyuM. tathAstu.rAjAe kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakumArI vAsavadattA. (315) rAjAne aMgAravatI rANIthI utpanna thayelI vAsavidattA nAme kuMvarI hatI. yauvanavayamAM AvelI kuMvarI sarva kaLAmAM pravINa thaI gaI, paNa mAtra yogya gurU vagara saMgItakaLA tenI adhurI rahI gaI. tene mATe egya zikSakanI tapAsa karavAne rAjAe pradhAne kahyuM: "A bALAne saMgIta zIkhavanAra gurU keNa thaze ?" " jANe gaMdharvanI bIjI mUti hoya tevo kozaMbI nagarIne udAyana rAjA che te saMgItamAM pravINa che. te A bALAne barAbara zIkhavI zake ? bahuzruta maMtrIe kahyuM. paNa e rAjAne ahIyAM lAve zI rIte ? yuddha karI ene pakaDI lAve bIjuM zuM ? te sivAya bIjo rasta te jaNAtuM nathI." rAjAe kahyuM. vinA kAraNe yuddha karI aneka jInI hiMsA karavI te ucita nathI, paNa tene ahIyAM lAvavA mATe eka yukita karIe." che ane te yukti?" AturatAthI rAjAe pUchayuM. udayana rAjA pratidivasa vanamAM saMgIta karavAthI hAthIone meha pamADe che, ne te jema gItanA upAyathI hAthIone bAMdhI le che tema ApaNe paNa bAMdhIne tene lAvavAno upAya che te e ke sAcA hAthInA je eka kASTane hAthI banAvo. temAM yaMtraprayAga karAve ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) mahAvIra ane zreNika jethI te cAlI zake, besI zake vagere kriyAo karI zake. e hAthInI madhyamAM zasAdhArI purUSone rAkhavA, teo yaMtrathI hAthIne calAve. hAthIne jyAre vatsarAja pakaDavA Ave tyAre aMdara rahelA purUSe bahAra nIkaLIne tene bAMdhIne ahIyAM lAve. evI rIte kabajAmAM Avela udayana rAjA tamArI duhitAne saMgIta zIkhavaze. " ' bahudaSTa ane bahuzruta pradhAnanI A yukti mAlavarAjane pasaMda paDI. tarataja kASTane hAthI banAvyA, jene vanamAM cheDe te ke jANe nahi ke A kRtrima hAthI che. mAlavarAje aMdara zastradhArI purUSa goThavIne e hAthI vanamAM chUTe mUkavAmAM AvyuM. hAthIne yaMtraprayAgathI pharatAM vanacAe joye eTale vatsarAjane tenA samAcAra A yA. udayana rAjA tene bAMdhI levAne vanamAM AvyuM. pitAnA parivArane dUra rAkhI pate saMgIta karate karate vanamAM piThe. potAnA saMgItathI mAyAvI hAthIne maNa pamADate tenI pAse AvI kinnarane parAbhava kare tevA madhura svarathI AlApa karavA lAge. jema jema udayana madhura AlApa karato gayo tema tema hAthInA aMgamAM rahelA purUSe hAthIne stabdha karavA lAgyA. gajene mAhitI thayele jANuM udayana hAthInI pAse AvyA ane eka chalaMga mArI hAthInI upara caDhI beThe, eTale tarataja prata rAjAnA subhaToe hAthInA udaramAMthI bahAra nIkaLI ee suunamaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Www.umaragyanbhandar.com
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakumArI vAsavadattA. (317) vatsarAjane pakaDI bAMdhI lIdhe. ekAkI ni:zasa ane vizvAsI udayanane gherI lIdhe paNa teNe kAMI parAkrama batAvyuM nahi. subhaTee udayanane mAlavapatinI AgaLa hAjara karyo. mAlavapatie tene kahyuM. "je mAre eka AMkhavALI putrI che tene tame tamArI gAMdharvavidyA zikhavo. tene abhyAsa karAvaze te sukhe mArA gharamAM rahI zakaze anyathA kArAgraha taiyAra che. bele zuM pasaMda che?" prata rAjAnuM vacana sAMbhaLI udayana vicAramAM paDe. " hAlamAM te kanyAne abhyAsa karAvavAvaDe ja mAre kAla nirgamana thAo. AgaLa paDaze tevuM dekhAze. jIvate nara bhadrA pAmaze." te pachI prata rAjA aMtaHpuramAM game tyAM patAnI putrI vAsavadattAne potAnI pAse bolAvIne kahyuM. "vatsa! tAre mATe zikSakanI zodha karI che, te AvatI kAlathI tane saMgIta zIkhavaze, paNa pratyakSa tuM ene jetI nahI kAraNa ke e keDhI che tethI tene ene cepa na lAge mATe paDadAmAM rahIne zIkhaje." vAsavadattAe pitAnuM vacana aMgIkAra karyuM. , vatsarAja udayane rAjabALAne gAMdharva vidyA zIkha vavA mAMDI. prAta rAjAe eka bIjAne ThagelAM hovAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ (318). mahAvIra ane zreNika teo eka bIjAnI sAme jotA nahi. keTalAka divasa vacamAM pasAra thaI gayA. vatsarAja udAyana pakaDAI javAnI hakIkata kezAMbI nagarImAM pahoMcI gaI. nagarImAM hAhAkAra thaI rahyo. pitAnA rAjAne kevI rIte choDave, e mATe tenA maMtrIo vicAra karavA lAgyA. e mammara protane pitAnA rAjAne zA mATe karyo haze, te mATe aneka vicAre te karavA lAgyA. gAMdharAya nAme vatsarAjane mahA amAtya hatuM te mahAbuddhinidhAna gaNAte hate. pitAnA svAmIne mukta karAvavA mATe te aneka yuktio karavA lAgyA. e siMhanA paMjAmAMthI choDavA te buddhi vagara na bane mATe kaI paNa yuktithI cheDavavAne te puratI taiyArI karI avaMtImAM Avyo. vatsarAjanI tapAsa karate, ane mukta karavAnI ciMtA karate gAMdharAya avaMtImAM samaya vyatIta karavA lAgyA. vAsavadattAne gAyanakaLAne abhyAsa karatAM keTalAka samaya vacamAM pasAra thayo. anyadA vAsavadattAne jIjJAsA thaI ke potAne gurU Avo kalAcArya ane guNa niSpanna chatAM e keka kaDhI che te je te kharI.! pitAnA gurU kalAcAryanA vicAramAM ja te nimagna hevAthI zIkhavAmAM maMda utsAhavALI thaI gaI. vatsarAjanA vAraMvAra kahevA chatAM enuM dhyAna rahyuM nahi, jethI vatsarAje anaM. tipatinI kumArIne kahyuM ke, " are kANI ! barAbara zIkhavAmAM dhyAna kema ApatI nathI? " ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjamArI vAsavadattA. (329) pitAne kANuM kahevAthI avaMtIpatinI kumArIe kepa pAmIne kahyuM ke, " are keDhIyA ! jarA saMbhALIne te bola. pitAnI jAtane kuSTipaNuM che e te jete nathI ne mane mithyA kANuM kahe che?" rAjakumArInuM vacana sAMbhaLI vatsarAje vicAryuM. " jevI A kANI che te ja huM kuSTi chuM, mATe bannenI vAta cheTI jaNAya che te avazya huM ene je." e vicAra karI catura udayane bannenI vacamAM rahelA paDade dUra karyo, te vAdaLamAMthI mukta evI nirmaLa caMdralekhA samI vAsavadattAne joI. vAsavadattAe paNa phITela AMkhe sarvAga suMdara udayanakumArane je. banne suMdara hatA, yuvAna ane rasa saritAmAM sulavAne Atura hatAM. eka bIjAne joIne jANe khuzI thayA hoya tema araspara maMda smita karyuM. e mita emanA anurAgamAM vRddhi karanAruM thayuM. sarvAga suMdara udayanakumArane jaI pratakumArI bolI. "he suMdarI, mane dhikkAra che ke mArA pitAnA kuTa vacanamAM vizvAsa rAkhI huM ThagAI ne A pane jovAnI paNa meM IcchA karI nahI." " bALA ! tArA pitAe tene jevI rIte ThagI che tema mane paNa tuM kANuM che mATe tArUM meM mAre jevuM nahi ema kahIne mane paNa Thage che. ThIka thayuM ke, Aje e zama badhA dUra thaI gayA." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) mahAvIra ane zreNika svAbhAvika Aje mane Apa kevaka kuSTi cho e jovAnI AturatA thavAthI huM abhyAsamAM maMda utsAhavALI thaI, ane pariNAme bhrama badhA khulI gaye; paNa have te tame je kalA mane zIkhavI che te badhI tamArA upayogamAM Ave arthAta tame ja mArA pati thAo." vAsavadattAe anurAgapUrvaka kahyuM, "bhadre ! hAlamAM te ahIyAM rahevAthI ja ApaNe yoga thAo, paNa jyAre samaya Avaze tyAre huM tane harI laIza." arasparasa prItivALAM teonAM mana te divasathI ekameka thaI gayAM ane anya AlApa-saMlApa karatAM temanA mananI sAthe zarIra saMbaMdha paNa thaI gayo. evI rIte teo sukhapUrvaka pitAne kAla nirmagana karatAM hatAM, paNa temanuM dAMpatya keInA jANavAmAM AvyuM nahi. mAtra kAMcanamALA nAme vAsavadattAnI eka dhAtrI ja temanuM cAritra jANatI hatI tethI teo pitAne kAla sukhamAM vyatIta karavA lAgyAM ne saMgItakaLAne apUrva svAda levA lAgyAM. te eka divasa anilagiri hAthI baMdhana sthAnanA sthAne teDI mahAvatone pADI nAkhI chuTa thaI gayo ne nagaramAM bhamatAM nagarajanene upadrava karavA lA the. mahAvate rAjA pAse pharyAda karavA AvyA ke "deva! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakumArI vAsavadattA. (321) anilagiri baMdhanasthAnathI chuTa thaI gayuM che ane te pakaDAtuM nathI mATe keIpaNa upAye tene pakaDe." mahAvatanI vANI sAMbhaLI rAjA ciMtAmAM paDyuM. tarata ja eNe abhayakumArane belAvI pUchayuM ke "A tophAne caDelA hAthIne zI rIte vaza kare, tene upAya kaho." udayakumAra pAse saMgIta karI tethI te vaza thaze." akSayakumAranuM vacana sAMbhaLI praghAtane udayanane AjJA karI. "anilagiri pAse jaIne saMgIta kare." udayane vAsavadattAnI sAthe hAthInI pAse jaIne gAyana karyuM te gAyana sAMbhaLI hAthI stabdha thaI gaye eTale tene bAMdhI lIdho. pradyuta rAjAe prasanna thaIne abhayakumArane bIjuM varadAna ApyuM te paNa pUrvanI jema tenI pAse ja thApaNa tarIke rahevA dIdhuM. eka divase mahaddhika nagarajane ane aMta:pura pavivAha sahita pradyota sajA udyAnamAM jAte hato te samaye vatsarAjane pradhAna gAMdharAyaNa paNa potAnA svAmIne choDAvavAnA vicAra karate mArgamAM pharatuM hatuM. tene Aja upAya maLI javAthI te buddhinI garamI nahi jIravI zakavAthI belI uThyo: "te suMdara aMgopAMgavALI strIne mArA rAjAne mATe na laI jAuM te huM gAMdharAyaNa paNa nahi" kAraNa ke jevuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ (322) mahAvIra ane zreNika, manamAM hoya che tevuM kavacita vacanathI paNa nIkaLI jAya che. e gavIMcha vacana bolatA gAMdharAyaNa upara pradyotana rAjAnI najara pI. teNe e gavI chavANI sAMbhaLI tethI kaTAkSapaNe tenI sAme te jovA lAgyo rakhene pitAnA svAmInuM tethI ahita thAya" ema vicArI ceSTAothI hRdayanA bhAvane jANanArA gAMdharAyaNe rAjAnA mananI kepavRtti jANuM lIdhI, jethI tAtkAlika buddhimAM zIromaNi evAM teNe yukti zodhI kADhI. paheravAnuM vastra kADhI eNe mAthA upara mUkyuM ane gAMDA je thaI gaye. preta jevI vikRti-AkRti karate, aneka ceSTAviceSTA ne hAsyAdika karate bhUta vaLagyuM che tevo dekhAvA lAge. tenI AvI kuceSTA joI tene bhUta vaLageluM dhArI rAjAne kepa zAMta thaI gaye ne tyAMthI AgaLa cAlyA. suMdara udyAnamAM jJAnagoSTho karIne paravAryA pachI gAMdharva vidyAnI kuzaLatA jovA mATe vatsarAja ane vAsavadattAne tyAM belAvyAM. Ajane amUlya avasara joI vatsarAje vAsavadattAne kahyuM " priye! Aje vegavatI hAthaNI upara besI ApaNane nAsI javAnI taka maLI che mATe tuM vegavatI hAthaNane ahIMyAM maMgAva" svAmInuM vacana mAnya karIne vAsavadattAe vegavatI hAthaNune sajA karIne maMgAvI. jyAre hAthaNIno taMga bAMdhavA mAMDyo te samaye hAthaNIe garjanA karI. tenI garjanA sAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ sajakumArI vAsavadattA. ( 323 ) bhaLIne kAi joSIe kahyuM ke " se yAjana gayA pachI A hAcaNI prANa choDI deze. " 3 hAthaNIne taiyAra karo. pachI udayananI AjJAthI hAthaNInI banne paDakhe tenA putranA cAra ghaDA khAMdhyA. pachI vatsarAja, vAsavadattA, kAMcanamAlA ane vasaMta mahAvata hAthaNI upara ArUDha thayAM. tyAM tenA mahAamAtya cAMgAMdharAyaNa AvI pahoMcyA ane khelyA dha cAlyA jAo, cAlyA jAo. " hAthanI saMjJAthI ceSTA karatA melyA. vegavatI hAthaNI vegathI cAlatI kAzIne mAge paDI. te pachI A vatsarAja vAsavadattAnuM haraNa karI jAya che' ema uMce svare khelatA yAgAMdharAyaNa cAlyA ane vegathI cAlatI hAthaNIne joi sarva leke te vAta samajI gayA; kemake guptapaNe nAzI jai kSatrIe peAtAnu vrata leApatA nathI. bahAra udyAnamAM rahelA pradyAta rAjAne kAne vAta pahoMcI gai ke vatsarAja dAyana vAsavadattAne upADI gayA che. eTale te krodhatho dhamadhamatA hAtha ghasavA lAgyA. mahAparAkramI pradyotarAjA anilagiri hAthIne taiyAra karAvI, tenA upara mahAceAddhAone besADI udayanane pakaDavAne ravAne kraryo. pacIza yeAjana bhUminuM ullaMdhana thayuM te vAre nigiri vegavatInI pAse AvI pahoMcyA. udayane e bhaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ (324) mahAvIra ane eNika kara hAthIne joI pelA mutranA cAra ghaDAmAMthI eka ghaDe bhUmi upara pachADI phADI nAkhe, ane hAthaNIne haMkArI mUkI. hAthaNInuM mUtra suMghavAne lAlacu anilagiri tyAM ubhe rahyo. mahA mahenate mAvate haMkAryo te bIjI vAra najIka AvatAM bIje ghaDe phADI nAkhe. eTale tene suMghavA mATe hAthI rokAye. evI rIte cAre ghaDA phADI nAkhyA ne vatsarAje analagiri nI gatine smalita karI nAkhI. cAra kakaDe so jejana pRthvInuM ullaMghana karI vatsarAja kAzAMbI nagarImAM pahoMcI gayo. zramita thaI gayelI hAthaNI paNa maraNa pAmI. hAthI kAzAMbI nagarInI paDozamAM AvI pahoMcyA, tevAmAM kauzAMbIpatinA sainike sAme yuddha karavAne AvyA. vatsarAjanuM sainya joI anilagirinA mahAvate hAthIne pAcho vALe ane avaMtI bhego karI dIdhe. ThagAI karIne vatsarAja pitAnI kanyAne upADI gaye lo hovAthI kapamAM yama sarakhe caMDauta karavAne sajja thaI gaye ne pitAnA sainyane taiyAra thavAne hukama A che; paNa enA bhakta ane cANakaya maMtrIoe yuktipUrvaka rAjAne samajAvyA. "deva! AvI bAbatamAM yuddha zuM karavuM?" evA duSTane te egya zikSA karavI." rAjAe kahyuM. paNa mahArAja! ApanI putrIe ja svayaMvarathI ene pasaMda karyo che. vaLI rAjakumArInA kumAravratane paNa e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakumArI vAsavadattA. (325) haranArA che. banne paraspara prItivALAM che. evA sarvAMga suMdara udayana jevA jamAI Apane kayAMthI prApta thaze ? Apane jamAi tA zeAdhavA ja paDaze tA pachI AnAthI adhika jamAI Apa kayAMthI melavI zakaze ? mATe Apa ene ja jamAI tarIke mAnya rAkho. " pradhAnAe yuktipUrvaka rAjAnA magajamAM ThasAvyuM. pradhAnAnAM yuktiyukta vacanathI pradyota rAjA khuzI thayA ne teNe haSathI jamAIpaNAne ceAgya keTalIka vastue mAkalI, pradyotarAjAnI AvI vattakathI vatsarAja ane vAsavadattA khuzI thayAM. zULInuM viSra sAyathI TaLI javAthI peAtAnA puNyanI prazaMsA karavA lAgyAM. peAte nivijJapaNe saMsArasukha bhogavavA lAgyAM. eka divasa avatImAM Age dekhAva dvIdhe. e pracaMDa Aga mATe aneka prayatna karyA chatAM e Aga kAbumAM AvI zake nahi. pradyotarAjAe enA upAya abhayakumArane pUchyuM. A Agane kAbumAM lAvavAne upAya kahe. ,, 46 javAbamAM abhayakumAre kahyuM. " AganA upAya Aga che, mATe bIje koi sthaLe agni saLagAvA jethI A agni zAMta thaI jaze." rAjAe tema karyuM eTale avaMtImAM kahAya zAMta thaI gaI. pradyota rAjAe prasanna thai trIjuM varadana ApyuM te paNa abhayakumAre nidhAnanI jema rAjAnI pAse thApaNa tarIke rAkhyu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ makaraNa 40 mu. che buddhi phAinA ApanI eka divase ava tInagarImAM marakInA upadrava vadhI paDyo. e marakInA upadravathI trAsita thaI gayelI prajAne bacAvavA pradyota rAjAe aneka prayatnA karyo, paNa eke prayatna enA sala thayA nahi tyAre pradyota rAjAe abhayakumArane kahyuM. abhayakumAra ! A marakInA upadrava zI rIte zAMta thAya ? '' ce pradyotanA javAmamAM abhayakumAre kahyuM, "rAjana ! tame anta:puramAM jAe tyAre tamane dRSTithI je rANI jItI le tenuM nAma mane Apajo, ' rAjA aMta:puramAM gayA te samaye badhI rANIemAM zivAdevIe tene draSTithI jItI lIdhA, tethI abhayakumArane vAta jaNAvI. abhayakumAre kahyuM. e mahArANI zivAdevI baLIbAkulAthI bhUtAdikanI pUjA kare, ane je bhUta zIyAlarUpe sAme Ave athavA AvIne bese tA tenA mukhamAM devIe peAtAnA hAthe e baLI nAkhavA. " zivAdevIe te pramANe karyuM, ane utpanna thayelI mahAmArI zAMta thai gai, rAganI zAMti thavAthI rAjyae ceAthuM varadAna ApyuM. cAra varadAna bhegA thavAthI akSayakumAre mAgaNI karI. " rAjana ! e cAre varadAna sAthe maLavAne icchuM chuM. "" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ahiM kAinA bApanI ? ( 327 ) " bhale khuzIthI mAMga, ahIMthI chuTA thavA sivAya tu je mAgIza te ApIza." " tA sAMbhaLeA tyAre, tame anilagiri hAthI upara mahAvata thaIne esA, huM zivAdevInA kheALAmAM esu ane agnibhIrU rathanA kASTanI citA manAvA, e bhaDabhaDa citAmAM ApaNuM praveza karIe. " abhayakumAranI AvI mAgaNI sAMbhaLI pradyotarAjA saDaka thai gayA-kheda pAmyA. tenI mAgaNIne ApavAne asamartha pradyota rAjA ehyuM. " bhAi ! tArI mAgaNI pramANe vavA huM asamartha chuM; paNa tane AjathI huM' mukta kar che.' , peAtAnA adhIkhAnAmAMthI akSayakumArane mukata karI leTa vagere ApI rAgRhI tarapha vidAya karyA, cAlatI vakhate pradyota rAjAne kahyuM ke- rAjana ! tame teA mane chaLa karIne pakaDI lAvyA hatA, paNa huM dhALe divasa, khare khAre, bharaajAramAM nagarInI vacamAMthI 'huM rAjA chuM " evA tamArA pAkArA chatAM huM tamane harI jaiza." ema kahI abhayakumAra anukame rAjagrahI nagarIe AvyA. keTaleka samaya vacamAM pasAra thayA, anyadA gaNikAnI e suMdara putrIone sAthe rAkhI abhayakumAra viSNukanA veza dhAraNa karI AvatI nagarImAM AvyA. rAjamArga upara eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ (328) mahAvIra ane eNi. makAna bhADe laIne te rahyo. eka divase prota rAjA te ja rastethI nIkaLatuM hatuM tevAmAM akSayakumAranA makAnathI te je nIkaLe tevI tenI najara uMce gaI, ane pelI be rama ene joI. te lalanAoe paNa bhakti, prIti ane vilAsapUrvaka tenI sAme joyuM ane aNasArA karyA. rAgI thayelA pradyota rAjAe bIje divase temanI pAse eka dUtI mokalI. dUtIe temane ghaNuM rIte vinavI, paNa te strIoe tene tiraskAra karyo. bIje divase pharIne pelI dUtI AvI tyAre temaNe dhImethI AkSepapUrvaka tiraskAra karIne kADhI mUkI. trIje divase paNa pAchI te AvI tyAre pelI ramaNIo belI ke A amAre bAMdhava amArI rakSA kare che tyAM ame zuM karI zakIye? paNa te AjathI sAtame divase bahAragAma javAne che. te samaye rAjA ahIyAM gupta rIte Ave te joga banI zake." lalanAone e Adeza pAmIne dUtI cAlI gaI. have ahIM abhayakumAre prata rAjAnA je eka pitAno mANasa hatuM, tene kRtrima gAMDo banAvyo. tenuM nAma paNa pradyota rAkhavAmAM AvyuM ane ekamAM paNa eNe jAhera karyuM ke "A mAre bhAI gAMDe thaI gayela che. tene mahAmuzkelIe jALave paDe che. zuM karavuM te kAMI sujhatuM nathI." abhayakumAra pratidivasa tene vaidyanA ghera laI jate tyAre mAM cAmAM suvADI bAMdhIne bharabajAranI vacce thaIne laI jate Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ che zuddhi koinA bApanI ? (329) hatuM. te vakhate te pikAra karate ne gAMDAnI mAphaka AMkhamAM azu lAvIne kahe che ke huM prota chuM ne mane A harI jAya che." rejanA tenA AvA pokArathI leke TevAI gayelA hatA. sAtamo divasa Ave ne guptapaNe rAjA abhayanA utAre AvyuM. rAjA je makAnanI aMdara AvyuM ke abhayakumAranA subhaTee tatkALa te kAmAMdhane bAMdhI lIdhe. pachI lakonI AgaLa abhayakumAra belate ke "Ane ame vaidyane ghera laI jaIe chIe" ema kahetAM bharabajAramAMthI tene upADyo. prathamathI ja nagarathI eka keza upara sAro azvavALe ratha taiyAra rAkheluM hatuM, temAM nAkhIne abhayakumAra prAtane rAjagRhI nagarIe lAvyuM. pradyota rAjAne zreNika mahArAjanI hajuramAM hAjara karyo. badhIvAna thayela pravAta rAjA samartha chatAM zreNikanI AgaLa zaramano mAryo nIcuM mukha rAkhIne ubhe rahyo. - zreNika rAjAe tarataja talavAra kheMcI. talavAra tenI chAtI sAme dharate magadharAja che. "bela! keNa che tAre bacAvanAra ? Aje tane huM ThAra karIza. mArA haiyAnI agni tane mArIne zAMta karIza." zreNikanuM vacana sAMbhaLavA chatAM pradyota rAjA tenI sAme jete muMge rahe. te ghaNA baLa, senika ane samRddhivALe hatuM, chatAM atyAre te ekAkI hate. ni:zasAdhArI hato. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ (33) mahAvIra ane zreNika. game te siMha paNa pAMjarAmAM pUrAyele zuM karI zake? prota nirAdhAra hatuM, jethI te zreNikanA zaba muMge meM e sAMbhaLI rahyA hate. bolanI ! kayAM gayuM te tArUM baLa? tArA cauda sAmatarAjAe, tAruM sainya, tArA mahArathI cetAo badhA kayAM gayA? jenA baLathI uddhata thaIne tuM vinA kAraNe mAre zatru thaye hate. mArI rAjagRhI bhAMgavA AvyuM hatuM kema?" tathApi pradyota rAjA zuM javAba Ape? game te samartha chatAM purUSa jyAre samaya palaTAya che tyAre rAMka thaI jAya che. je gAMDIva dhanuSyathI arjuna jevA mahArathI ddhAe kauranA sainyane kSobha pamADayuM e ja gAMDIva dhanuthavA arjuna sAmAnya bhIlathI parAsta thaye, mATe ja kahevata che ke samaya samaya balavAna hai, nahiM purUSa balavAna, kAbe arjuna luMTI, ehI ja dhanuSya e bAna." e ni:zastradhArI pradyota samartha hate, ghaNA baLavALA chatAM samajaNavALo hato jethI te muMge rahevAmAM ja sAra samaja. zreNikanI samazeranI aNI te tenI chAtI upara hatI te sivAya zreNikanA seMkaDe subhaTe samazeranI aNIthI pradyatane DAratA ubhelA hatA. evI sthitimAM eka ni:zasa pradyota zuM karI zake che ke te samartha hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ che buddhi koinA bApanI? (33) chatAM e kAMI mahArathI vIra nahite ke seMkaDa samazeradhArI subhaTane paNa pote jItI zake Aje zikAra jema svayameva zikArInA paMjAmAM sapaDAya tema tuM anAyAse mArA hAthamAM sapaDAyela che. tArA jevA duzamanane jato karUM, chate rahevA dauM. e huM bhUkha nathI. basa tArI jIvanaderI Aje khalAsa che. tAre tArA iSTadevane samaravA hoya te yAda kara, eTale samaye huM tane ApIza. pachI A khagnanA eka ja vArathI tArU kAma khalAsa." samayane jANanAre prota, zreNikanuM, enI rAjasabhAnuM, enA samazeradhArI subhaTenuM avalokana karate jevA lAge. enAthIye adhika ene vaibhava hatuM, ThakurAI, subhaTe, saradAra, dvAe sarva kAMI hatuM; chatAM atyAre emAMnuM kAMI nahetuM. pratane atyAre mRtyu sAme ubheluM dekhAyuM. atyAre ene ramaNIya ane mITho saMsAra khedAnamedAna thaI gayo hatA, paNa evI paravazatAmAM e zuM karI zake? jIvana ane mRtyu vacce enI jIvana kA jholAM khAI rahI hatI. jIvavuM ke maravuM e vidhine hAthe hatuM, bIje ene vadhAtA magadharAja pite ja hato. eka sukhI ane samRddhazALI saMsAranA lAlacu purUSane akALe maraNa samaye je duHkha thavuM joIe te atyAre prata rAjAne thatuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 332 ) mahAvIra ane zreNika magadhapatie samazera ugAmI, " pradyota ! hAzIyAra " avaMtIpati saMsAranA lAlacu ane jIvananI icchAvALA hatA te chatAM jIvAne mATe prAthaeNnA karavI te tene yogya na lAgyuM, game tevA chatAM potAnAthI magadhapati alpamaLavALA hatA. akSayakumAranI buddhine AdhIna thai te sapaDAI gayA hatA, nahi ke zreNikanI samazerathI ? peAtAnI draSTi AgaLa tuccha gaNAtA manuSyanI prArthanA karavA karatAM samayane dhina thavu te ja praghAtane ThIka lAgyuM hatuM. eNe Aja sudhImAM ghaNA yuddho karyAM hatAM, kaMika rAjAone yuddhamAM parAsta karyA hatA--mAryAM hatA, emanI strIone raDAvI hatI. evA mAnI purUSa zreNikanI prAthanA kare e asaMbhavita hatu. magadhapati jevA pradyAta upara upara ghA karavA jAya che tevA ja tenA samazera sahita hAtha abhayakumAre pakaDI lIdhe. 8 deva ! rAjA, bALaka, srIe avadhya gaNAya che. atyAre enuM jIvana jo ke ApaNe Adhina che, tethI enA jIva laIne khuzI thavuM e ThIka nA kahevAya. " "tyAre zuM AvA kaTTara zatrune hAthamAM AvelA javA devA ke ? " rAjAe kahyuM. " zatru game tevA hAya paNa jo te zaraNe AvelA hAya tA ane cheDI mUkavA joie. game tevA samartha chatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThIyAro. (333). praveta atyAre Apane zaraNe Avela che. zaraNe AvelAne mArI nAkhe e kAMI nIti te nathI ja." * abhayakumAranAM vacana sAMbhaLI rAjA zreNike pitAnI talavAra myAna karI. "rAjana ! tamane huM mukta karuM chuM, ane huM IcchuM chuM ke AjathI ApaNI mitratAne saMbaMdha kAyama rahe. " ema kahI zreNike prata sAthe hAtha mela. be, keTalAka divasa memAna rAkhIne zreNika rAjAe pravetanuM bahumAna-sanmAna karyuM ne mAna sanmAna sahita 3 avaMtI tarapha vidAya karyo. --kAraprakaraNa 41 muM kaThIyAre. mahAvIra svAmInA agIyAra gaNadharamAM paTTadhara-mukhya gaNadhara gautamasvAmI hatA, ane sudharmAsvAmI paMcama gaNadhara hatA. agIyAra gaNadhara chatAM mahAvIrasavAmIe pitAnI pATe sudharmA gaNadharanI nimaNUka karI hatI. Aje sAdhu-sAdhvIne parivAra gaNAya che te badho sudharmAsvAmIne parivAra kahevAmAM Ave che. e sudharmAsvAmI pAse saMsArathI. vairAgya pAmIne eka kaThIyArAe dIkSA grahaNa karI. kaThIyAro garIba hatuM, lAkaDAno bhAro lAvI mAMDamAMDa te pitAnuM gujarAna karatAM hatAM. garIba kaThIyArAnuM gADuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ (374) mahAvIra ane zreNika mahAmuzkelIe nabhyA karatuM hatuM. saMsAranI evI viSama sthitimAM te potAnA divaso pasAra karatA hatA, eTalAmAM pUrvanA bhAgya ene sudharmAsvAmIne bedha lAge, ane enI pAse eNe vata grahaNa karyuM. yathAzakti kaThIyAre tapa karatuM hatuM. jyAre pAraNa karavAno samaya Ave tyAre AhAra mATe rAjagRhI nagarImAM pharavA lAgyuM. e rAgRhI nagarInA leke ene joIne sAme AMgaLI cIMdhavA lAgyA. " oLakhe Ane? A pele kaThIyAra, raja lAkaDAnI bhArI vecate hate te !" hA hA, ene oLakhe. bicAre duHkhathI kaMTALI sAdhu thaI gaye. zuM kare khAvAnuM na maLe tyAre ?" bIjAe kahyuM. sAdhupaNAmAM ene te sArUM che? mAlamalIdA khAvAnA maLe, phikara ne citA badhIya TaLe." trIjAe kahyuM, " lAkaDAnI bhArImAM zuM malatuM hatuM. khAvA jeTalA paisA paNa jaDatA nahi. Aje e nirAMte mAlamalidA khAI majA kare. zA mATe dIkSA na le ? " khAvAnuM na male te sAdhu thavuM zuM khoTuM che?" e pramANe e kaThIyArA muninI mazkarI upara makarI thavA lAgI. leke enI niMdA karavA lAgyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThIyAro (335) pratidivasa bhikSAne mATe pharatA rAjagRha nagaramAM e kaThIyArA muninI A sthiti hatI. leka ene meDhe kahevA lAgyA. " ThIka karyuM che. sAdhu thayo ne jeTalAya pUre nahete malate te have rAja mAlapANI upara hAtha nAkhe che ne ? " " phALe have te. basa mAlapANe uDAva ne majA kara, ThIka yukti zodhI kADhI che? sAdhu na thayo hota te tane AvuM khAvApIvAnuM kyAMthI malata ? " bIjAe kahyuM. rejanI AvI vAtothI te kaThIyAre kaMTALI gaye. dhIrajanI paNa hada hoya che. game te tapasvI ke gI paNa dhIraja te kayAM sudhI dhAraNa karI rahe. durjananAM marmavAkyathI gIjanenAM paNa hadaya bhedAya te pachI saMsArIonI vAta kayAM? kaThIyAre je ke sAdhu hatuM chatAM zikhAu ane abhyAsI hato. pUrvanA laghukamI paNAthI ene kaThIyAra chatAM dIkSA levAnI vRti thaI ane munipaNuM, aMgIkAra karyuM; chatAM lekanI AvI mazkarIpUrvaka nidAthI te kaMTALI gayo. enI dhIraja khuTI gaI, chatAM e sAdhu hatA te bIjuM zuM karI zake ? bAvaze parIso sahana karavA e to sAdhudharmanA siddhAMte che. kriyAo karavA uparAMta pIrasahane sabhyaprakAre sahana karavA enA karatAM adhika mahattA sAdhudharma mATe bIjI kaI hoya? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 336) mahAvIra ane zreNika rAjanI leAkeAnI AvI viTamanAthI kaMTALelA kaDhIyArAe gurUne pAtAnA du:khanI vAta karI, " bhagavan ! ApanI jo AjJA hoya teA huM anyatra vihAra karI jAuM..." ,, kAraNa ! sudhosvAmIe pUchyuM. 66 kAraNamAM sudharmAMsvAmIne peAtAnA du:khanI vAta kahI saMbhaLAvI, kaThIyArAnI vAta sAMbhaLIne sudharmAMsvAmIe tenA vicAra karIne javAba ApyA. "ThIka che. ApaNe sAthe vihAra karI jANu, ne te AvatI phrAle. " bhagavAna ! mAre lIdhe Apane vihAra karavAnI AvazyaktA nathI. Apa sukhethI ahIyAM raheA. mane tA ahIyAM samAdhi rahetI nathI. mATe huM vihAra karavAne macchuM chuM. " 66 " te tArU kahevuM ThIka che, chatAM ApaNe sAthe ja vihAra karIzuM. " gurUnA uttara sAMbhaLI kaThIyArA mauna rahyo. te pachI alpa samaya vItyA bAda abhayakumAra sudhogaNadharane vAMdavA AvyA. vaMdana karI beThA pachI keTalIka dharmagoSTI thai. chevaTe sudharmAsvAmIe kahyuM, " abhayakumAra ! bhAvatI kAle ame vihAra karI jaizuM. " '" bhagavAna ! acAnaka vihAra karavAnuM kAraNa kAMi ? akSayakumAre pUchyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIyAre. (337) "kAraNa te che. A amArA kaThIyAra muninI ahIyAM ke taraphathI avagaNanA thAya che. pUrvanI enI garIbAI , sAMbhaLI leke ene marmavacanethI herAna kare che. " ThIka che. bhagavAna eka divasa bhI jAo." jIrUnI rajA laI abhayakumAra ghera Abe, paNa enA magajamAM aneka prakAranA vicAre thayA. "oha !rAjaJhInI prajA AvI nirguNa che. zreNika jevA rAjA ane mArA je temano nAyaka chatAM temanI A sthiti che? mahAvIra prabhunI dezanAne dhodha niraMtara vahyA kare, te bhUminA manuSyanI A sthiti? e lokone kevI rIte ThekANe lAvavI" aneka prakAranA eNe manasubA karyA. bIje divase traNa koTI ratnane Dhagale rAjagRhInA bajAramAM karAvyuM. AkhI rAjagRhImAM DhaMDhero pITAvyA ke " abhayakumAra A traNe keTI rane amuka zarate ApI devA mAge che. jene levA hoya te Ave. " DhaDhare AkhI rAjagRhImAM pharyo, ane nagarInA aneka leke tyAM ekaThA thayA. traNa keTI ratna levAnI kenI IcchA na thAya ? saMsAranA mohagrasta prANIo dravya sivAya bIjI zI IcchA kare ? emane mana dravya e eka ja moTI vastu hoya che. e eka ja emanuM lakSya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ (338) mahAvIra ane greNi ke dhyeya hoya che. jIvananuM sarvasva lakSmI sivAya bIjuM kAMI hotuM nathI. e dravya mATe te zuM nathI karI zaktA nagarInA aneka leke dravya-pelAM ratna levAne bhegAM thayA. te samaye lekone uddezIne abhayakumAra be, bhAIe ! sAMbhaLe, A ratna amAre ApI devAnI IcchA che. kahe kaNa levAne iMtajAra che?" ratna levAne kANu na Icache? je luMTAvI devA IcchA hoya te Apa khasI jAva eTale jenA bhAgyamAM haze tene Avaze, athavA te vaheMcI devA IcchA hoya te na paNa ame badhA levAne iMtejAra chIe." mANasomAMthI eka jaNa be . luMTAvI devA te IcchA nathI temaja vaheMcavAnI paNa icchA nathI; chatAM ApavA che e cokkasa." akSayakumAre kahyuM ApavA che te ApI che tyAre ame levAne Atura chIe." " paNa eka zarate maLe. je mANasa te zasta kabula rAkhe tene A ratna maLe." ane te tamArI zasta zuM che?" lokoe pUchayuM kAcuM pANI, agni ane strI A traNa vastuone je sarvathA tyAga kare te purUSa A ratna le. " . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ kayiAre. (339). : abhayakumAranI zarata sAMbhaLI badhA vicAramAM paDayA ane tyAM ja rithara thaI gayA. A traNa zaratamAMthI eka , paNa pALavI azakaya hatI te traNanI vAta te ati muzkela bharelI hatI. strI, agni ane pANI ane tyAga zuM ApaNAthI banI zake ema che? kadi nahi. e manubemAMthI keIpaNa ratna levAne taiyAra thaye nahi. abhayakumAre pUchayuM. "kema koI levAne taiyAra che ke nahiM? ATalA badhA bhegA thayA che, emAMthI zuM ke taiyAra nathI? " " tamArI zarata pALavI duSkara che. jyAre e vastu o tajIe te pachI A ratnanuM paNa amAre zuM kAma che? e vastuonA sukhanI sagavaDa khAtara ja A ratnanuM amAre kAma che. " te che je tamAre rane joIe te zarata te kabula rAkhavI joIe. >> te te e ratna ame levAne asamartha chIe." adhA belyA. " tyAre A traNa koTI ratno pelA kaThIyArAnA thAo. " abhayakumAra be zuM e muni kaThIyArAe pANI, agni ane strIeno tyAga karyo che? " lekee pUchyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ (34), mahAvIra ane eliya, hA e thakI paNa vadhAre. A uttama puruSa, tenI tame niMdA kare che. vAha zuM sArA kAma kare che? tame ATaluM paNa tyAga karavAne zaktimAna nathI ne bIje tyAga kare te jovAne paNa zuM tame zaktimAna nathI ke tame irSothI enI niMdA karI rahyA che? evA uttama muni jananI niMdA karI tame zuM lAbha meLavavAne IcachI rahyA che?" abhayakumAranI vANI sAMbhaLI leke pazcAttApa karavA lAgyA, are! e muninuM ame vRthA upahAsya karyuM. ane jJAnanA vazakI ame kevuM duSkarma karyuM? evA sAdhu purUSanA avarNavAda balavA e mahApApa che, chatAM A paNe evuM pApa karyuM. " leke potAnI bhUla saMbhArI enuM prAyazcita karavA lAgyA. abhayakumAre kahyuM. " havethI e muninuM koI upahAsya karaze nahi" lekee te vAta svIkArI pitAne sthAnake gayA. abhayakumAra paNa pitAne sthAnake gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 42 muM zreSTha zuM vrata ke rAjya samaya samayanuM kAma karyuM ja jAya che. kAla kAMI koInA mATe bhAta nathI. navAnuM junuM ane junAnuM jINuM karavAne te ene svabhAva ja che. je kAma jagatamAM koI karavAne zaktimAna nathI. mANase pote paNa pitAnuM kAma karavAne samartha nathI, tyAre te kAma sabhya karI Ape che. jagatamAM keTalAMka kAryo evA heya che ke pAMca kAraNamAMne cAra kAraNe maLelAM hoya chatAM hajI kAlasthiti bAkI hoya. te tene tAtkAlika phaLa maLatuM nathI. samaya anukULa thAya tyAM lagI tenI rAha jovI paDe che. vizeSa zuM kahIe? cakravatI ke vAsudeva paNa te paNAnI padavIne bhegavavAne janmelA che chatAM janmIne tarata ja te padavI temane maLatI nathI. jamyA pachI keTalAka samaya temane baLavAna chatAM emaja nirgamana kare paDe che, paNa jyAre samaya anukULa thAya che, kALasthiti pAkI jAya che tyAre vAra lAgatI nathI. temaja AThamA subhUma cakravatIne parazurAmanI janazALAmAM kSatriInI dADhAothI bharela thALa temanI najara paDatAM ja kSIra thaI gayo ane thALa sahastra ArAmaya caka banI gayuM, ane te ja samaye te subhaya cAvatI kahevAyA. e ja cade mahA baLavAna parazurAmane mArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 342 ) mahAvIra ane zreNika. nAkhyA, te subhUmane cha khaMDa vaza karI ApyA. cakra utpanna thayA pachI bIjI sAmagrI paNa ekaThAM karatAM vAra na lAgI. evI rIte khAdI dhaDA bharAya che ane bharelA ghaDA khAlI thAya che. e badhuM taphAna karavAnuM kAma samayane hAtha che. vizeSa zu kahIe ? jagatamAM prANI mAtrane sukhI karavAM ke du:khI karavAM e adhu samayane hAtha che. magadhapati zreNika narapatine rAjya karatAM yuvAnI gai, prauDhAvasthAya paNa gaI; ane enI pAchaLa rahelI vRddhAvasthA AvI. emanI najara AgaLa emaNe peAtAnA keTalAya putrAne dIkSA mATe rajA ApI. jema emanA keTalAya putrAe dIkSA lIdhI hatI tema emanI keTalIka strIoe paNa dIkSA grahaNa karI hatI. te sivAya dhannA-zAlIbhadra jevA kaIkanA mahAtsava emaNe o hatA; chatAM pAtAne dIkSA kema udaya AvatI nathI tethI te mujhAyA hatA. dIkSAnI haiyAmAM eTalI te abhilASA hatI, pALavAnI zakita hatI, grahaNa karavAnI AturatA hatI. AA"TalI khaSI icchA chatAM tyAre kema lai zakAtI na hatI ? levAnA pariNAma kema thatA nahAtA ? magadhapatie akSayakumAra sivAya potAnA putra putrIne AjJA karelI ke jemane dIkSA levAnI AkAMkSA thAya temaNe emanI dIkSAmAM mArI te anumati samajavI. emaNe phakata emanI mAtAonI ke strIonI anumati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ e zuM vata ke rAjya? (33) meLavavI. evI ja rIte gAmamAM paNa emanI e ja AjJA hatI ke jenI dIkSA levAnI icchA haro temane magadhapati pote dIkSA-mahotsava karaze. te sivAya bIjI sAMsArika agavaDa haze te paNa dUra karaze. magadhapatinI ATalI badhI cAritramArga tarapha prItibhakita chatAM emane aphasesa eTale thate ke " huM kema dIkSA lete nathI? mane dIkSA levAnuM mana kema thatuM nathI?" kaI kaI samaye magadhapatine vicAra Ave tyAre temane pArAvAra kheda thato hate. "are ! zA mATe mane vrata udaya AvatuM nathI? meM evuM te zuM kRtya kareluM che ke cAritra levAnI mane vRtti-pariNAma thatA nathI? huM jANuM chuM ke saMjamanI rUci mane purepurI che, tethI ja huM mArA strIputrAdikane anumati Apu chuM, te sivAya bIjAonAM dIkSAmahensa paNa huM karuM chuM; paNa emAM mane zuM? e te je vrata le tene lAbha. are bhagavAna ! evA vrata levAnI tIvra manobhAvanA mArI kyAre thaze? have huM kayAM lagI dhIraja dharUM ? have te huM vRddha thaI gayA. zAstra kahe che ke putra kavacadhArI thAya tyAre pitAe putrane rAjya bhaLAvI AtmasAdhana karavuM. mArI najara AgaLa keTalAya rAjAoe rAjya choDI mahAvIra prabhu pAse dIkSA lIdhI. dazArNa. bhadra rAjA, prasannacaMdra rAjA, udayana rAjA, zuM emane kamInA hatI? chatAM teo saMsArane tyAga karI dIkSita thayA paNa mane kema dIkSAnA pariNAma thatA nathI? kaMI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ (344) mahAvIra ane greki. nahi. joke mana te thatuM nathI, A badhuM khAvupIvuM vagere cheDavuM te gamatuM nathI, chatAM paNa have mAre ava sthA tarapha paNa jovuM joIe, mATe mArA putramAMthI ekane rAjya ApI huM mahAvIra bhagavAnanA caraNanI sevA karUM. ema karatAM mane dIkSA udaya Avaze te huM vrata grahaNa karIza. have rAjya kene ApuM? hAM, abhayakumAra yuvarAja che, rAjyane vArasa che mATe ene mAthe rAjamukuTa mUkI huM mAruM AtmasAdhana karUM. vaLI e rAjya saMbhALavAne lAyaka che eTale mAre ciMtA paNa karavAnI nathI. huM nizcitapaNe bhagavAnanI sevA karIza, mArA AtmAne pAvana karIza temaja mArA badhA putromAM rAjya mATe te abhayakumAra ja hakadAra che eTale bIjA putrane kaleza karavAnuM kAraNa nathI." ItyAdi vicAra karatA magadhapati zreNike eka divasa akSayakumArane bolAvIne khAnagImAM kahyuM. "vatsa ! je rAjyabhAra saMbhALe te huM mahAvIrasvAmIne Azraya karuM, mATe A rAjyane tuM Azraya kara ane mane A rAjyabhAramAMthI mukta kara." magadhapatinAM vacana sAMbhaLI abhayakumAra camaka. Apa zuM rAjyabhAramAMthI mukata thavA Icche che. ?" hA ane te bejAmAMthI tuM mane mukata kara, te huM bhagavAnanI sevA karUM. " magadhapatie kahyuM. deva ! ApanuM kahevuM ThIka che, paNa hajI jarAka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA zuM chata ke rAjya ? (35) samayanI rAha juo." abhayakumAre vacamAM eka samaya vyatIta karavA jaNAvyuM. tuM kahe che te ThIka che, paNa have huM vRddha thaI gaye chuM. mAre AtmasAdhana tarapha paNa lakSa ApavuM joIe, duniyAnI lelajajAe paNa mAre have tene rAjya ApI devuM joIe. zAstra paNa kahe che ke putra kavacadhArI thAya tyAre pitAe ene rAjaya seMpI pote AtmasAdhana karavuM paNa huM te hajI dhI kaMI karI zakatA nathI, mATe jema bane tema jaladI huM tane magadhane ja mukuTa paherAvavA mAguM chuM. " magadhapatinAM vacana sAMbhaLI abhayakumAra camako. are! mAre have zuM karavuM? je A rAjya grahaNa karIza te mArAthI saMyama laI zakAze nahi, mATe bhagavAna padhAre tyAM lagI pitAjIne thobhAvI dauM, pachI joI levAze. mahAvIra jevA tIrthakara bhagavAnane yoga pAmI huM rAjya khaTapaTamAM paddha manuSyabhava hArI jAuM te mArI buddhine paNa dhikka che, mane paNa dhikka che, mArA AtmAne paNa!" AtmAne dhana, daulata, va , ThakurAI, rAjyalakSamI te ghaNI vAra maLe che, paNa tIrthakara bhagavAnane vega maLatuM nathI; tethI ja jIvane saMsAramAM rakhaDavuM paDe che. jyAre vega maLe che te tene lAbha laI zakAtuM nathI. evA mUrkhAonI koTImAM huM gaNAuM enA karatAM te e bhagavAnanAM vacanane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIra ane eNika anusarIne huM mAro mAnavabhava saphala karUM" ItyAdika vicAra karIne turataja alayakumAre kahyuM. "pitAjI! ApanI IcchA vyAjabI che, chatAM Apa thoDo samaya rAha jue. pachI je gya haze te karazuM. bhagavAnane padhAravA gho. tamane paNa sevAne lAbha maLaze. sarve sArAM vAnAM thaze." e magadha sAmrAjyanA mahAsthaMbha gaNutA agragaNya purUSonI e pramANe khAnagImAM vAtacIta thaI. ene kaMI jhAjho samaya pasAra thaye nahi eTalAmAM bhagavAna mahAvIra tyAM rAjagRhI AvIne samavasaryA. bhagavAnanuM Agamana sAMbhaLI magadhapati zreNika bhagavaMtane vaMdana karavAne dhAmadhUmathI padhAryA. vaMdana karI beThA pachI dezanA zravaNa karyA bAda alayakumAre bhagavAnane pUchayuM. "bhagavAna ApanA zAsanamAM rAjAo dIkSA kyAM sudhI grahaNa karaze?" abhayakumArane prazna sAMbhaLI bhagavAna mahAvIra udayana rAjarSi tarapha aMgulInirdeza karIne bolyA, "jo A purUSane oLakhyA? e purUSa koNa che te ?" "koNa che bhagavAna , Apa ja jarA spaSTatAthI kahe." abhayakumAre pharIne pUchayuM. zI, sauri dezanA narapati, vIrajayanagara (bherA) nA adhipati udayana rAjA e pite, siMdhu, sauvIra vagere seLa dezano e svAmI, vIttabhaya Adi traNa se ne tresaTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreSTha za' vrata ke rAjya ( 347 ) nagarInA e mAleka ane daza suguTakhaddha rAjAonA e nAyaka, bIjA ghaNA sAmAnya rAjAonA e netA ane vijetA, evA mahA parAkramI udayana rAjA te A peAte. hamaNAM ja emaNe mArI pAse dIkSA grahaNa karI che. emane dIkSA ApIne A tarapha ja AvyAM chIe, 97 "bhagavan ! A jagyAe mArA praznamAM temanA kaI saMbaMdha che ? " '' hA, tethI ja kahuM chuM. A uDDayana rAjAe mArI pAse dIkSA lIdhI che teja chellA rAjiSa che. "7 " eTale? " abhayakumAre pharIne pUchyuM. "" huM eTale e ja ke emanI pachI kAi mATeA rAjA have pachI mArA zAsanamAM dIkSA lai zakaze nahi. " bhagavAne kahyuM. bhagavAnanuM vacana sAMbhaLI abhayakumAra camakaye. rAjyane tajI manamAM dIkSA levAnA nasumA karI abhayakumAra elcA. " bhagavana ! emaNe kevA sa MceAgAmAM dIkSA grahaNa karI te amane kahA." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 43 muM. udayana rAjarSi. "emanA rAjayasamayamAM eka divase vighumAvIdeve amArI mUrti banAvI caMdanakASTanA saMpuTamAM mukIne eka vahANavaTIne ApelI. te vahANavaTI tenI AjJAthI vattabhayanagaramAM AvyA. bharabajAramAM AvI teNe uddaghoSaNA karI ke-"kANanA saMpuTamAM rahelI A pratimAne keI grahaNa kare, grahaNa kare." tenI ASaNAthI tApasabhakata udayanarAja, brAhaNe ane keTalAka tApase tyAM AvyA. temaNe potapotAnA ISTa devane saMbhArI kuhADI vatI kASTane saMpuTa teDavAnA aneka prayatna karyo. e kahADA bhAMgI gayA paNa e saMpuTa tuTaye nahi. madhyAnha samaya thayo ne bhajanaveLA paNa vahI gaI tyAre rANI prabhAvatIne A samAcAranI khabara paDavAthI te paNa pati A jJA pAmIne tyAM AvI. sarva hakIkatathI te jANatI thaI eTale teNe rAjAne kahyuM. "svAmI! e te devAdhidevanI pratimA che, mATe temanI ja stuti karavAthI te ughaDaze." ema kahI teNe vItarAganI stuti karavA mAMDI eTale saMpuTa tarataja ughaDI gaye. te pratimA pitAnA aMtApuramAM laI jaI, suMdara caitya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ yana rASi rAI thatemAM padharAvI. pratidivasa tenI lAga. "cAritra pALI prabhAvatI prathama devatA thaI. ( 349 ). trikAla pUjA karavA devalAke mahuddhika deva thayelA prabhAvatIe uDDayanane pratiedhavAne aneka prayatna karyA paNa rAjA Adha pAmyA nahi. devatAe jJAnathI joine eka yukti ajamAvI. eka tApase amRtalanu bharela pAtra laIne rAjA AgaLa AvI bheTa dharyuM". e amRtaphUlanA svAdathI rAjA ghaNNA ja khuza thayA. khuza thayelA rAjAne tApasa nagaranI bahAra udyAnamAM lai gayeA. tyAM aneka tApase cuta amRtalathI pUrNa vrukSA jovAmAM AvyA.rAjA kula tADIne khAvA lAgyA. tApaseA rAjAne la cuTatA joi krodhathI mAravAne doDayA. rAjAne mAravA mAMDyeA. rAjA temanA pajAmAMthI chaTakI nAsavA lAgyuM. te AgaLa ubhelA jaina sAdhuone zaraNe gayA. tyAM te bhayarahita thai gayA eTale tApasA upa2nA tenA rAga utarI gayA ne sAdhunA upadezathI te jaina mAgamAM sthira thaI gayA. tyArathI rAjA niraMtara jaina dharma pALavA lAgyA. te samayamAM gAMdhAradezane gAMdhAra nAme zrAvaka jIva ta svAmInI pratimAne vadana karavA vIttabhayanagaramAM AvyeA. jIvaMtasvAmIne vaMdana karI te keTalAka divasa tyAM rahyA. acAnaka tene vyAdhi unna thaye. pelI kuAdAsIe tenI sArI sevA karI. tenI bhaktithI rajita thayelA gAMdhAre tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ (350) mahAvIra ane zreNika pitAnI pAsenI goLIo ApI dIdhI ane tene mahimA karI saMbhaLAvI teNe dIkSA grahaNa karI. pelI kurUpa kunzAe eka goLI mAM rAkhI ciMtavyuM ke huM suMdara rUpavALI thAuM. eTalAmAM te devI jevI banI gaI. suvarNa samAna kAMtivALI te thaI javAthI ke suvarNagulikAne nAme bolAvavA lAgyA. - suvarNagulikAne varanI ciMtA thaI kAraNa ke AvuM suMdara svarUpa vyartha jAya te ene gamatuM nahotuM, tethI pati kone pasaMda kare? "udayana te mAre pitA samAna che, bIjAo te tenA pArA jevA che, tyAre caMData ja mArA pati thAe ema ciMtavI bIjI goLI mukhamAM rAkhI, eTale devatAe caMDapradyota AgaLa suvarNagulikAnuM varNana karyuM.' pratarAjA rAtanA anilaga hAthI upara AvI suvarNa gulikA ane jIvaMta svAmInI pratimAne laI gaye ne svAmIne sthAne tenA jevI pramANe peta bIjI pratimA sthApana karI gayo. prabhAte udayana rAjA darzana karavA Avyo che ane nya pratimA joIne vicAra karavA lAgyA ke Ama kema ? tapAsa karatAM mAluma paDayuM ke viSayAsakta suvarNagulikAne laIne caData urjayanI ja rahyo che tenI sAthe te pratimA paNa adalabadala karI gayA che. udayanane krodha caDhaye ne yuddhanI nebate vAgI. pitAnA daza muguTabaMdhI rAjAone paNa teNe taiyAra karyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana rAjarSi (upara) A saMsArasukhamAM paDelI suvarNa gulikAthI chavaMtaravAmInI bhakti barAbara na thavAthI teNIe te pratimA najIkamAM rahenAra brAjila nAmanA zrAvakane ApI dIdhI. brAjila zrAvaka e jIvaMtasvAmInI niraMtara bhakti karavA lAgyA. - udayana rAjA potAnA sAMmata rAjAo sAthe caMDa prota upara caDhI Avyo. ujayanI samIpamAM banne vacce mahAsaMgrAma che. e saMgrAmamAM mahAparAkramI udayana rAjAe caMDapradyotane bAMdhI lIdhe ne ene kapALe dAsIpati e lekha karyo. rAjAne pitAnA sainyamAM keda karI udayana pitAnA sAmaMta sAthe avaMtImAM peThe ne jIvaMtasvAmInI pratimA levAne te gaye paNa pratimAjI tyAMthI utthApana thayAM nahi. udayana nirAza thaI pAcho pharyo. - udayane lazkara sahita pitAnA nagara tarapha javAnI kura karI. adhavaca mAge AvyA eTalAmAM varSARtu AvavAthI tyAM chAvaNI nAkhI. varSARtu pasAra karI. pajusaNa AvyA temAM udayane upavAsa karyo. raseyAe pratane jamavA mATe pUchyuM ke "tame zuM khAzo?" pradyote paNa rakhene pitAne jhera ApavAmAM Ave te bhayathI pote paNa upavAsa karyo. . - udayane sAdharmika jANe ene chuTe karyo ne tene tenA rAjyamAM pAchA mokalI Ape. varSARtu vItyA bAda udayana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3Sara) mahAvIra ane zreNika pitAne vItamayanagara cAlyA gaye, paNa jyAM enI chAvaNI hatI tyAM bIjI keTalIka vastI temaja vaNikajanane nivAsa thavAthI tyAM gAma vasI gayuM. dazapura e gAmanuM nAma paDayuM. e dazapuranagara prAta rAjAe vItabhayanagaranI pratimAnA kharcane mATe ApyuM. jIvaMtasvAmInI pratimA avaMtImAM rahevAthI udayana udAsa rahevA lAgyuM. pitAnI zaktinI bahAranI devika vAtamAM te zuM karI zake? rAjA udAsa rahevAthI pele prabhAvatI deva pratyakSa thaye ane rAjAne samajAvyuM ke-"A pratimA paNa prAbhAvika che, bhaktipUrvaka enI sevA karavAthI te sarvaviratine ApanArI thaze" rAjAne samajAvI deva adazya thaI gaye, tyArathI niraMtara udayana kapilakevalIpratiSThita te pratimAne pUjavA lAge. anyadA udayananA manamAM dIkSA levAne maratha thaye. tene vicAra jJAnathI jANa ame caMpApurIthI vihAra karI vitalayanagare samavasaryo. rAjA vAMdavAne AvyA, vaMdana karI dezanA zravaNa karI dIkSA levAne usuka thayo. rAjya e pApanuM kAraNa che ema samajIne pitAnA putrane teNe rAjya ApyuM nahi ne potAnA bhANeka kezIne rAjya ApyuM. pachI emaNe mahatsavapUrvaka amArI pAse dIkSA grahaNa karI. aneka prakAranAM tapa karIne temaNe dehane paNa zeSaNa karI nAkhe che. evA A udayana rAjA te chellA rAjarSi che" mahAvIra bhagavAne udayananuM vRttAMta TuMkamAM kahI batAvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayana rAjarSi (353) "bhagavana! udayana rAjarSinuM pariNAme zuM thaze?" abhayakumAre pUchayuM. "mahAtapasvI e udayana rAjarSine anya apacce jananA sevanathI mahAvyAdhi utpanna thaze, chatAM zarIra upara niHspRha zarIravALA udayanamuni davA karaze nahi; tethI emano vyAdhi vRddhine pAmaze tyAre vaidya kaheze ke Apa roganI zAMtine mATe dahI khAo." pachI rAjarSi gAyone nehaDo haze te sthAnake AvIne raheze ne dahIne AhAra karaze. anyadA vihAra karI te vIttabhayanagare Avaze. tyAM tenA bhANeja kezIne enA maMtrIo bharamAvaze. emanA bharamAvyAthI udayanane dahImAM viSa apAvavAnI te goThavaNa karaze, be traNa vAra to devatA viSa harI leze, chatAM anyadA upaga rahita devatA thaI javAthI viSa sahita dahInuM udayana bhakSaNa karaze. rAjarSine khabara paDaze tyAre pitAnuM avasAna najIka jANIne te anazana karaze. eka mAsa anazana pALI kevalajJAna prApta karI udayana rAjarSi mokSe jaze." bhagavana! udayananA putra abhicinuM zuM thaze?" abhayakumAre pharIne pUchayuM. , "pitAthI rUSTa thayele abhici pitAnI mAzInA putra keNikane zaraNe Avaze. keNika ene sanmAna ApI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34.) mahAvIra ane zreNi peAtAnI pAse rAkhaze. zrAvakadharmanuM ArAdhana karIne mRtyu pAmI paDyeApamanI sthitinA uttama devA thaze. tyAMthI mahAvideha kSetramAM utpanna thai aiica mAkSe jaze. bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI magadhapati parivAra sahita ghera AvyA ne abhayakumAre pitAnI AjJA mAgI, " bhagavAna mahAvIra jevA prabhune pAmI huM dIkSA na grahaNa kar te mArI buddhi zuM kAmanI ? 29 abhayanAM vacana sAMbhaLI zreNike rAjya levAnA ghaNA Agraha karyo, paNa abhayakumAre peAtAnI vAta cheADI nahi. Akhare pitAnI rajA meLavI bhagavAna pAse dIkSA grahaNu karI. abhayakumAranI sAthe tenI mAtA naMdAe paNa svAmInI rA meLavI dIkSA grahaNa karI, utkRSTa caritra pALI akSayakumAra sarvArthasiddha nAmanA anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. prakaraNa 44 mu. jajIne aNukAre. magadhapati zreNikane abhayakumAranI dIkSA pachI kaMIka ataDu lAgavA mAMDayuM chatAM emane peAtAne dIkSA levAnu' mana thatu nahi. eka pachI eka emanA kaMika putrA ane rANIoe emanI AjJA meLavIne dIkSA grahaNa karI, paNa peAtAne cAritra kema udaya AvatuM nathI tethI emane pazcAttApa thatA. temanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMjIrane jhaNakAre. ( 355 ) hayAtimAM emanI tera rANIe naMdA, na MdamatI, nadAttarA, naMdadasenA, mahattA, sumurUtA, mahAmurtA, madevA, bhadrA, subhadrA, sujAtA, sumanAtItA ane bhUtadIptA dIkSA lai, vIza varSa dIkSApoya pALI, agIcAra aMganA abhyAsa karI, anazana karI te meAkSa gayelAM che. te sivAya zreNikanA tera putrAe dIkSA grahaNa karI khIjA deza putrAe paNa dIkSA grahaNa karI che. aneka jaNane dIkSA apAvanArane dIkSA udayamAM na Ave te zuM kahevAya ? zreNika mahArAja nira Mtara udAsa rahetA chatAM rAjya karatAM hatAM. are ! A vRddhAvasthA AvI ne pachI mRtyu Avaze, chatAM mane dIkSA utkraya kema nathI AvatI ? zu` dIkSA levAne huM' azakata chuM ke asamartha chuM ? pALavAne zakitavAna OM chatAM levAnuM mana kema thatu nathI ? hA ! rAjaRddhi, bhAgavilAsa mehamAyAnA baMdhanAmAM huM Asakata chuM-aMdhAyelA chuM. mArI e Akita chuTatI nathI. e baMdhana tuTatAM nathI te viti te kyAMthI udaya Ave ? dezivati sarakhI udaya nathI AvatI te sarvaviti te kayAMthI ja udbhaya Ave ? durgatimAM javAnu che tethI ja virati udaya nathI AvatI, kAraNu ke pAMcame guNasthAnake vatA virati pariNAma pAmelA prAya: krutimAM jatA nathI; paNa mArI sthiti tA vicitra che tA vikRti te zI rIte udaya Ave ? khera ! te paNa have rAjabhArathI suta thaIne mahAvIra bhagavAnanI sevA tA karU. Aja sudhI bhagavAnanI akhaMDa trikALa dravyabhakita aa karelI che, suvarNanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 356 ) mahAvIra ane zreNuika. 108 yavathI dararoja sAthIyAM purelA che, harSoMtya thI bhakita karelI che chatAM have kaika vizeSa kar rAjagAdI upara abhayakumAranA hakka hatA paNa e mahAnubhAva tA bhavasamuddha jItI gayA. have mArA putrAmAM rAjyane yAgya eka kANika che, te kaNikane sAmrAjyanA bhAra soMpI huM bhagavAnanA sevA karIza. ema rAjAe manamAM nakkI karyuM. jyAre utAvaLIce keANika pAtAnA kAla, mahAkAla adghi daza Ane bhegA karI khAnagImAM maMtraNA karavA lAgyA "yu, A saMsAranuM nATaka! ApaNeA khApa vRddha thayA chatAM rAjagAdI cheADatA nathI. putra jyAre kavacadhArI thAya tyAre pitAe putrane rAjya soMpI devuM joie ene badale A tA rAjyamAM lAlupI thatA jAya che. dhanya che ApaNA adhu abhayakumArane ke jeNe yuvAna chatAM rAjyalakSmIne tRNanI jema cheDI dIdhI, paNa ApaNe viSayAMdha pitA te rAja bhAgavatAM lajajA ja pAmatA nathI; mATe e pitAne AMdhI lai ApaNe rAjya karIe." keANike pAtAnA daze AMdhava AgaLa A pramANe khAnagImAM prastAva karIne temane samajAvyA. pachI rAjA zake jelakhAnAnI havA khAdhA kare ! ck "" kAla, mahAkAla Adi baMdhue manamAM kaLyA tA kharA. " are ! game tevA tAya e ApaNA pitA ! enI vRddhAvasthAnA lAbha lai ApaNe emane thru kArAgrahamAM nAkhavAM ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ jarane gatare. ALLIA ( 357 ) vRddhAvasthAmAM teA ulaTI temanI bhakti karI temane sa tASavA joie tene badale AvA sIrapAva !" .. "tame rAjyanIti samajatA nathI. rAjyanIti kevI che? rAjya mATe putra ke pitAnA saMba Mdha jevAtA nathI. pitA hAya tA paNa te putrane zikSA kare che. putra hAya te pitAne kabaje kare che. ApaNA bApa teA viSayAMdha che tethI ja khaje karavA ceAgya che. tyAre tA ane vratanA samaya che ke viSaya bhAgavavAnA ? " kANike samajAvyA. " chatAMya e ApaNA pitA che. pitAtaram ApaNI zuM pharaja che te ApaNe jANavuM joie. sAcA putrA e ja kahevAya ke je pitAnI vRddhAvasthAmAM sevA kare ! " 6. pharaja karatAMya ApaNe svArtha ApaNe prathama sAdhavA joie. atyAre ApaNe rAjya bhAgavavAne lAyaka thru nathI ? ApaNe rAjya karavAne samartha chIe chatAM e yuddhAne DhAMi paNa vicAra Ave che? mATe ane teA ekadama kendra karI devA. "" " paNa keda kevI rIte kathru? sulaTA, sainya, senASipati sarva pitAjIne paDakhe ubhA raheze tyAre ApaNuM zuM thaze ? " " e e badAmanA nAkarA teA ugatA sUryane namanAza DAya che; AthamatAne nahi. e mATe tamAre kALajI rAkhavI nahiM. keTalAka saradvArA, subhaTa ane senApatione meM mArA tAbedAra banAvyA che. mArA hukamaja mAtra te adA karavAne : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ (358) mahAvIra ane eNika baMdhAyelA che, paNa pitAne kabaje karyA pachI e badhI paMcAta huM vahArI laIza. tamAre tenI ciMtA karavI nahi, je je vacamAM Avaze te sarvane huM sApha karI nAkhIza" keNike kahyuM keNika mahAparAkramI hate. enuM parAkrama have dhIraja khame tema nahotuM. pitAnuM baLa jagatane batAvavA te adhIre thaI gaye hate. e madenmatta thaI gayuM hatuM. atyArasudhI mAMDa mAMDa te potAnA parAkramane chupAvI rahyo hate. abhayakumAra rAjyane uttarAdhikArI hovAthI temaja mahAna buddhizALI hovAthI jema tema te jaMpIne besI rahyo hato, kAraNa ke abhayakumAranI hayAtimAM te abhayanuM ke pitAnuM koIpaNa aniSTa karI zake tema na hatuM temaja buddhimAna abhayanI paNa tenA upara najara paDelI hatI. te sAvadha hate. abhayakumAra pAse be zaktio hatI-baLa ane buddhi jyAre keNika pAse phakta baLa hatuM. baLathI garviSTa thayelA tenI buddhi kaTAI gaI hatI. te pUro svArthI hato paNa Aja sudhI abhayakumAra hevAthI te lAcAra hate. akSayakumAranI dIkSA pachI sIdhe tene ja rAjyahakka hatuM, tethI have te utAvaLe thaI gaye hate. e utAvaLamAM te avicArI pagaluM bharavAne paNa taiyAra thaI gayuM hatuM ane tene ja mATe te potAnA baMdhuone pitAnA pApIkAryamAM ekatra karI rahyo hato. have zreNika rAjAnuM puNya paNa khalAsa thayuM hatuM, tethI ja keNikanI buddhi pharI gaIne abhayakumAra je rAjyane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMjIrane jhaNakare. ' (359) mATe sthaMbha hatA te dUra thaI gaye. abhayakumAranuM gamana e zreNikanI paDatInuM prathama pagathIyuM hatuM. bIju pagathIyuM kAzikanI buddhimAM vikAra thaye te hatuM. karelAM pApa kALe karIne udaya Ave che e niyamane anusarIne zreNikanAM puNya khalAsa thayAM ne pApanA paDaghA eka pachI eka vAgavA lAgyA. keNike potAnA baMdhuo sahita gupta maMtraNA karI, tene bIje je divase ekAMtamAM besI vicAra-mazagula thayela magadhapatinI khabara laI lIdhI. magadhapati ene mAthe rAjamukuTa mUkavAnI taiyArI karI rahyo hato. Aje e vicAre te amalamAM mUkavAnI taiyArImAM hatuM. e vicArane amala karavA mATe tene keNikane bolAvavAne pratihArIne hAMka mArI. e hAkamAM keNikanA subha kAI khullI samazeranI aNu batAvatA te keI bhAlAnI aNuM batAvavA magadhapatinI cAre kera pharI vanyAmagadhapati te Azcaryamugdha banI gayA. "A zuM?" bhAlAnI ane samazeranI aNI potAnI chAtI tarapha joI zreNikanuM vajI samu haiyuM kayuM. are! A badhuM zuM ? jAo keNikane belA.?" magadhapatie temane hukama karyo. paNa temane hukama koI sAMbhaLe tema nahotuM. koI tyAMthI kharyuM nahi. te sarve magadhapatine DAratA ubhA ja rahyA. khasI jAo ne keNikane bolAve." bIjI vAra magadha. patie garjanA karatA kahyuM; paNa kAMI vaLyuM nahi. na te kAMI hAryuM ke na to kaI tyAMthI khasyuM. "nimakaharAma ! mArA gulAma thaI zuM mArI upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) mahAvIra ane zreNi. hAtha calAve che.?" zreNika pAse paDelI samazera laI ubhe thayo ne je te pilAo upara ghA karavA jAya che tevAmAM khabaradAra!" bolatA eka vIranara dhasI AvI bhAlAnI aNI tenA hAthamAM ghusADI dIdhI. zreNike pAchA pharIne joyuM. "keNu?" huM kaNika." e dhasI Avele vIranara keNika hatA te bolyA. keNika! A zuM?" zreNike pUchayuM. eNe talavAra pheMkI dIdhI. "A rAjyanIti ! AjathI mArI zakitathI huM rAjA chuM. tame nahi." subhaTa tarapha pharI hukama karyo. " subhaTe ! keda kare emane. " ni:zastra zreNikane keNikanA subhaTee tarataja pakaDI caturbhuja karyo. puNya rahita ane bhAvIne AdhIna thayela magadhapati have magadhapati nahi paNa sAmAnya kedI zreNika thayA. keNikanA hukamathI majabuta jaMjIro zreNikane paherAvavAmAM AvI. pachI subhaTone keNike hukama karyo. " laI jAo, kArAgrahamAM ne barAbara dekharekha rAkho. kaI maLavA Ave te maLavA deze nahi, te chatAM mArI AjJAne bhaMga karaze te yamapurInA memAna thaze. " keNikane hukama sAMbhaLI subhaTe jaMjIra sahita zreNikane rAjamahelamAMthI kArAgrahamAM laI gayA. bIje divase keNika magadhezvara thaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 45 muM. keNika rAja. zreNika narapatine kArAgrahamAM vAsa karAvIne keNika magadhapati thaye. zreNikanA kArAgraha upara keNike sakhta jApato rakhAvA mAMDayo. koIne maLavAne paNa te javA detA nahi. khAnapAna paNa barAbara Apate nahi. te sivAya savArasAMje te pratidivasa sa se cAbukanA phaTakA zreNikane mArate hate. e rIte magadhapati keNika pUrvabhavanuM vera vasula karatA hatA. devane AdhIna thayela zreNika A badhuM muMge moMe sahana karI rahyo hato. aMta:puranI rANIo vageree zreNikane mukta karavA mATe aneka prakAre tephAna karyA. keNikane samajAvavAne prayatna karavAmAM AvyuM, paNa keNike pUrvanA vairanI dhunamAM keInuM kahevuM sAMbhaLyuM nahi. prajA paNa vipharI te gaI paNa kaNikane prajA sAthe kAMI verabhAva nahote, tethI zAma, dAma, daMDa ane bhedathI prajAne te samajAvI zAMta karI dIdhI. prajAnuM manaraMjana karavA mATe evuM te sarasa eNe rAjya karavA mAMDayuM ke jethI ceDA divasamAM zreNika ane keNikamAM kaMIpaNa bheda jevA na lAgI. abhayakumAranA javA pachI zreNikanAM baMdhana cheDavAne keIpaNa samartha thayuM nahi. rANIe ke prajA, athavA te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ (362) mahAvIra ane zreNika.. prajAnAyakA e divasa garabaDa karI zAMta thai gayA, kAraNa ke kANikanA kai prajA upara julama naheAtA ke jethI prajAne nArAja thavAnu kAraNa rahe. pUrvabhavanA venAM saMbadhathI kANika zreNikane zatru samAna lekhavateA hate. jeTaluM du:kha apAya teTalu du:kha ApavA te taiyAra rahetA hatA. enI mAtA celaNAdevIne paNa zreNika pAse javA detA nahi, pazu celaNAe jyAre bahu bahu kahyuM, samajAvyA tyAre kedakhAnAmAM javAne kRta tene ekane ja mAtAnI zaramane dvIdhe rajA ApavAmAM AvI hatI. te dararAja zreNikane maLavAne jelakhAnAmAM jatI hatI, paNa - kaMi paNa khAvAnuM lai javAnI keANike celaNAne manA karI hatI. jethI avAranavAra pratidivasa sA sA cAbukanA prahArane sahana karanAra zreNika celaNA jyAre kedakhAnAmAM jatI hatI tyAre tene joIne te ghaNA AnaMda pAmatA hatA. se| vakhata dhAyetrI sUrAthI snAna karI javAnI utAvaLa batAvI tevA keze te jelakhAnAmAM jatI hatI, ane e kezamAMthI TapakatA sUrApAnathI zreNikane adhika tRpti thatI hatI, temaja kulamASanA lADu saMtADIne lai jatI te zreNikane ApatI. e lADu khAIne celaNAnA samAgamathI zreNikane eTale tA sa MteSa thatA ke jANe svarganA vihArabhuvanamAM vihAra karatA hAyane zuM? jelakhAnAmAM celaNAdevInA samAgamazrI kANikanA sA sA cAbukanI vedanAne te bhUlI jatA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ rANika rAjA (363) pitAne baMdIkhAnAmAM nAkhI rAjya karatAM phrANikane kaMika samaya vahI gayA tyAre kaNikane padmAvatI nAme strIthI tejanA aMbAra samA eka putra utpanna thayA. e putranI vadhAmaNI lAvanAra dAsa . dAsIone mAM mAgyA dAna ApI temanuM dAridra dUra karI nAkhyu. dhAtrIethI lAlanapAlana karatA putra anukrame moTA thavA lAgyA. zubha divase saMskArapUrvaka udAyI evuM te putranuM nAma pADayu khIjanA cakranI mAka vRddhi pAmatA udAyI rAjakumAra e traNa-varSa nA thayA tyAre kAlukAlu belI sanA jIvane AnaMda ApavA lAgyA. eka divasa keNika rAjA udAyIne kheALAmAM besADI jamavA beThA hatA. padmAvatI tene pIrasatI hatI, ane tenI mAtA celA enI sAme beThI hatI. je samaye rAjA kANika lagabhaga adha bheAjana karI rahyA ke enA bheAjananA thALamAM udAyIe mutranI dhAra karI. keANike e mutranI dhAranA vegane na rAkatAM askhalitapaNe thavA dIdhI. pachI sutrathI A thayelA bhAjanane dUra karI AkInu bhAjana e thALamAMthI keANika ArogavA lAgyA. putra uparanA premathI e bhAjana paNa ene sukhadAyaka lAgyu. peAtAnA prema putra upara kevA che. te mATe tene garva thayA. zuM mArA jevA prema kAipaNa pitAnA putra upara haze ke ? sAme beThelI peAtAnI mAtA celaNAne kANike pUchyuM: mAtA ! kAine peAtAnA putra ATalA badhA priya haze ke ? " " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4) mahAvIra ne eki - navadha putrane uttara ApatI tenI mAtA belI. "Aha! zuM tane garva thaye che? tuM te garvathI ja aMdha thaye che. athavA te pitAnA pitAne ja kArAgrahamAM pUranAra purUSamAM saddabuddhi te kayAMthI hoya? e svArtha sivAya bIjuM 1 te zuM dekhI zake ? " "kema vArU? zuM mArA putra upara mAre prema nyUna che. je, tenA premathI te tenA mutrathI ucchiSTa thayeluM bhejana paNa huM karI rahyo chuM mAtA !" basane ? ethI vadhAre te nahi ja ne. jene tuM duzmana thaye che ane jene tuM baMdIkhAnAmAM pUrIne rojanA : savAra-sAMja se so phaTakA lagAve che tenA prema AgaLa tAre prema te kaMipaNa hisAbamAM nathI samaje?" "zuM mArA pitAne mArA upara bahuneha hato?" keNike pUchayuM. * "e tuM duzamana kayAMthI samaje? tuM te temanA zatrurUpe utpanna thayela che. zatrurUpe utpanna thayelA tArA jevA kulAMgara putroe je karavuM joIe, ane jeTalI hade javuM joIe tyAM sudhI tuM game che. tArA pitAne rIbAvavAmAM tuM zuM che rahyo che?" jANuM chuM ene keTalo badho prema mArI upara hatuM te? ema kahI tuM ene peTa pakSa kopI rahI che, tArI evI dalIlathI huM bheLavAI jAuM tema nathI samajI?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ keNika rAjA (365). tuM zene bheLavAya! mahApApanA yoge ja tArA jevA putre maLe che. jyAre mahAna puNya karyuM hoya te abhayakumAra jevA putre maLe che. tArA pitAe baje karelAM hatAM e bannenAM phala emane anukrame maLyAM. abhayakumArathI emane AvuM moTuM rAjya chatAM kevI zAMti hatI? te pachI tArA jevA kulAMgArathI emane azAMti maLI." celAe kahyuM. zAMti pachI azAMti Ave che e saMsArane sAmAnya niyama che. " hasIne koNika be. Ave che, zA mATe Ave che? azAMti to tArA jevA kulAMgAre ja lAve che. khacita abhayakumAra jevA putrane pAmI naMdA manuSyabhava jItI gaI tyAre tArA jevA kulAMgAra ane pattharasamA putrane pAmI huM jIvatAM ja kAM na marI gaI, ke atyAre A samaya jevAne mAre samaya Avye tuM mArI kukSiAM kayA duSkarmathI AvyA ke jethI mAruM sarvasva nAza karanAre thayo. " - " e te rAjanIti che mAtA ! rAjyane mATe pitA putrane haNe che. putra pitAne haNe che. " * " tArI rAjanIti baLIne bhasma kAM na thaI gaI ke tAre mATe rahI gaI. tane pApI banAvavA rahI gaI. pitAne khunI banAvavAnuM rahI gaI. abhayakumArane rAja nahotuM joItuM, chatAM te te tArA je pApI kAMI thaye nahi tArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ (366) mahAvIra ane zreNI pitAe ApavA mAMDeluM rAjya paNa eNe te grahaNa karyuM nahi ne tRNanI jema tajIne dIkSA grahaNa karI, tyAre tuM rAjyamAM Asakata thayele pitAne khUnI thaye. jagatamAM pApImAM pApI kahevAya. arepApI mANaso paNa pitAnA mAtApitAnuM te rakSaNa kare che. tuM te tenAthIya adhama che. koNa jANe ke tAre marIne kayAM javuM che? nahitara AvI kabuddhi tane na sujhe, paNa e te jevI mati tevI ja gati." abhayakumArane rAjya ApavA mAMDyuM ne mane kema na ApyuM? zuM rAjya calAvavA mATe huM agya hato ke mane yAda na karyo? jyAre emaNe mane rAjya na ApyuM te mAre mArI zakitane camatkAra batAva paDyo, emane piMjare nAkhavA paDayA, kAraNa ke e abhayakumAra hAle hato huM aLakhAmaNe hatA, emane ?" tArI AMkhamAM kamaLa che tethI ja tane AvuM dekhAya che. emane te tuM aLakhAmaNe nahoto paNa mane te jarUra hate. samaje. abhayakumAra pachI tane rAjya nA Apata te kene Apata? jarA te dhIraja dharavI hatI ne !" tane aLakhAmaNe have tenuM kAraNa?" kAraNa, tuM tArA pitAne zatru hatA. koIka divasa tuM tArA pitAnuM satyAnAza vALaze evI mArA manamAM zaMkA hatI. Aje te te kharI karI batAvI, tArI nIcatA te sAbita karI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ kANika rAjA (37) " tane evI zaMkAo kema thatI hatI ke huM mArA pitAne zatru chuM? " nA kema thAya. tuM garbhamAM AvyuM tyAre ja mane tArA pitAnuM mAMsa khAvAne dehada thaye. akSayakumAranI buddhithI e dehada jematema pure thaye, paNa e garbhanA prabhAvathI mane aneka duSTa vicAro AvavA lAgyA, jethI garbhane pADavA mATe meM aneka auSadhe khAdhAM, bIjAM aneka upAye karyA, chatAM garbha te paDaye nahi ne tuM vRddhine pAme. Akhare eka divase tuM kulAMgArano janma thaye ne mAre paNa chuTakAre thaye. pitAnA vairI evA tane meM tarataja dAsI mAte nagaranI bahAra ukaraDe naMkhAvI dIdhuM." "tArA jevI mAtAo paNa kharI. mArA je samartha putra chatAM tuM mArI upara jarA paNa nehavALI na thaI. are ! kuramAM krura mAtAone paNa potAnA nirAdhAra bALakane nathI tajI detI. garIbamAM garIba ane duSTa strI na karI zake te te karI batAvyuM. " tArA jevA kulAMgAre janme te karatAM na janme te sArA. tuM janme to tArA pitAne nAza karanAre thaye. te zuM kuLamAM dIpaka pragaTAve? "huM! kahe te kharI, pachI ukaraDe paDelA mAruM zuM thayuM?" "zuM thAya? tArA pitAne khabara paDavAthI te tarataja tane pAcho laI AvyA ne jIvanI jema tArUM rakSaNa karyuM mAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ (368) mahAvIra ane preNika ukaraDAmAM kukanA pIchAthI tArI eka AMgaLI vIMdhAI gaI hatI te pAkI javAthI emAMthI paruM nIkaLatuM ne tane atyaMta paDA thatI hatI, jethI tuM rAtadivasa rakSA karate hatA. jyAre tArA pitA tArI e parUvALI aMgulI sukhamAM rAkhatA tyAre ja tane zAMti thatI hatI ne raDate paNa baMdha paDatA hatA, jethI te zatadivasa tArI aMgulI mukhamAM rAkhatA hatA ne parU thuMkI detA hatA. evI rIte kaSTa bhegavIne tAruM lAlanapAlana karanArA pitAne tArA jevA adhamAdhama putra AthI vizeSa sAre badalo bIje zuM ApI zake ?" sArUM, eka vAta kahe. mArA pitA mane goLanA lADu kemakalatA ane hallavihallane khAMDanA mAdaka mokalatA hatA." emAM tArA pitA zuM jANe? khAvAnuM mekalavuM e to mAruM kAma che. tArA pitAne te dveSI che ema samajIne tuM mane te aniSTakArI hatuM, jethI e badhuM mArI marajIthI banatuM hatuM." celaNA devInA vacanarUpI cAbakAnI keNikanA mana para kaMIka asara thaI ane te bolyA, " khacIta meM mUla karI che. have thApaNa rAkhelI mIlakata jema pAchI sepe tema huM paNa A rAjya pitAjIne pAchuM ApI dauM." ema kahI te tatkALa ubho thayo. "huM mAre ja hAthe geDIyuM bhAMgI nAkhuM" ema vicArI te ekale lehadaMDa upADI zreNika pAse javAne kArAgraha tarapha upaDaye-dhasyo. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdIkhAnAmAM zreNika pAse rahelA paheragIre yamarAjanI baMdhuM samA kaNikane lehadaMDa laI dhasI Avate joI camakyA. - vicAra karavAno samaya nahote. khamatakhAmaNa ke bIjI kaMI maraNavidhi karavAnI A taka nahatI. aMtima samaya have AvI pahoMcyuM hatuM, tethI zreNika keNika Ave te pahelAM tAlapuTa viSa jIbhanA agrabhAga upara mUkI dIdhuM. e viSa mUkatAMnI sAthe ja enA prANa nIkaLI gayA. AtmA vagaranuM jaDa zarIra mAtra tyAM rahI gayuM. zarIramAM rahele AtmA te eka samaya mAtrAmAM prathama naraka pRthvInA prathama pratare kaMIka adhika cerAsI lAkha varSanA Aukhe utpanna thaI gayo. poNA ATha dhanuSya ane cha aMgulanuM tenuM dehamAna thayuM. paramAdhAmIkRta, kSetrakRta ane anya anyakRta traNa prakAranI vedanAne bhAgavato zreNikano AtmA pUrve karelAM pApane tyAM bhegavavA lAgyA. tIrthakara bhagavAne jJAnathI joIne je kaMI kahyuM hoya che te kyAre paNa anyathA thaI zakatuM nathI. zreNika mahArAjane bhagavAnanI bhakti karatAM kSAyika samyakatva utpanna thayuM, tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM; paNa emanuM nikAcita narakAyuSya koIpaNa prakAre mithyA thayuM nahi. tyAM te emane karelAM pApane upabhega karavAne avazya javuM paDayuM. narakanA atithi avazya thavuM paDayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 46 muM. upasaMhAra, hAthamAM lehadaMDa laIne dhasI AvatA keNike zuM joyuM? AtmA vagaranuM zreNikanuM kalevara ene jovAmAM AvyuM. e niHceSTa zarIrane keNika zuM kare? mRta zreNikane joI keNika chAtI kuTI rUdana karavA lAgyA. zreNikanA mRtyunA samAcAra aMtaHpuramAM temaja nagaramAM pharI vaLyA.celaNa vagere zreNikanI strIo raDatI ne mAthAM kuTatI AvI. kaNikane manane manoratha emaja rahI gaye. enA manamAM ciMtaveluM deve anyathA karI nAkhyuM. keNike raDatAM raDatAM zreNikanuM mRtakArya karyuM. pArAvAra pazcAttApa karyo, kheda karyo, celaNadevInA mAratha manamAM ja rahI gayA. - zreNikanI mRtyukriyA karyA pachI paNa zreNikane ghaNe kheda thavA lAgyuM. pitAnI suvA besavAnI jagAe joI te vAraMvAra zoka karatA hatA, jethI tenA maMtrIoe vicAryuM ke Ama zeka karavAthI ApaNe rAjA mRtyu pAmI jaze ne rAjya vinAza pAmaze. mATe rAjAne zeka te mukAvavo joIe. pachI temaNe eka yukita karI. temaNe eka tAmrapatra upara lekha taiyAra karI june karI bhaMDAramAM mukAvya ne rAjAnA dekhatAM kaDhAvI emAMthI vaMcAvyuM ke "brAhmaNane piMDadAna karavAthI te maranAra pitAne maLe che. maranAranI pAchaLa jeTaluM dAna karavAmAM Ave che te badhuM maranArane maLe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ pasa DAra. ( 371 ) A lekhathI rAjAe zreNika pAchaLa puSkaLa piMDadAna ApyuM. ane Doka e gAmaNA jamADyA, eTaluM karavA chatAM rAjAnA Doka e thayo nahi. keANika narapatine vAraMvAra pitAnI smRti thai AvatI hatI. e smRtithI te eTale! te thekamagna anI jatA hatA ke e zAkamAM tenA keTalAya vakhata pasAra tha gayA. maMtrIoe rAjA sAthe malI maMtrA karI ke navIna nagara vasAvI kANika narapatie tyAM rAjadhAnI karavI ke jethI zAka Acho thaI jaze. keANika bhUpatie emAM anumati ApI jethI maMtrIoe sArI uttama jagyA joi ca MpakavRkSanA nAma uparathI ca MpApurI vasAvI. keANika narapatinme tyAM rAjapAnI sthApanA karI. caMpApurInI zaiAbhA dinapratidina vadhatI cAvI. anyadA kANika narapatine halla vihallanA kAraNe vizALApati ceTaka mahArAjAnI sAthe mahAna bhayaMkara yuddha thayu. e yuddhamAM banne pakSanA malIne eka koDa eMzI lAkha subhaTa mRtyu pAmI gayA. e yuddhamAM vizALApati ceTaka mRtyu pAmIne khAramAM devaleAkamAM indranA sAmAnika deva thayA, ane kANika narapatie vizALAnagarI khedAna medAna karI nAkhI. ceTaka narapati sAthenA yuddhamAM jo ke keNika natinA jaya thayA chatAM tenA kALa mahAkALa, Adi daze AMdhavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 302 ) mahAvIra ane zreNi yuddhamAM mRtyu pAmI gayA temaja tenA aneka subhaTA paNa mRtyuvaza thai gayA. keANika narapAtae bAra varSa pa vizALA sAthe yuddha karyuM. bAra varSane a Mte te vizALAne nAza karIne ca pApurIe AvyA. keTalAka samaya bAda vihAra karatA karatA bhagavAna mahA vIrasvAmI ca pApurIe AvIne samavasaryo. bhagavAnanI dezanA sAMbhaLIne zreNikanI cellAdika keTalIka strIoe peAtAnA putra maraNa pAmavAnA zeAka vagerenA kAraNathI gavAna pAse dIkSA grahaNa karI. bhagavAna mahAvIranuM Agamana jANI kANika narapati bhagavAnane vaMdana karavAne Avye prabhune namaskAra karI cAgya sthAnake beThA. aMjalI joDI ceAthya samaye bhagavAnane pUchyuM.. " prabhu ! jee janmathI mRtyu paryaMta bhAgane cheADI zakatA nathI evA cakravatta mRtyu pAmIne kai gatimAM jAya che ? " " bhAge ne nahi cheADanArA cakravattIe nicamA sAtamI naraka pRthvImAM jAya che. " prabhue kahyuM, prabhunI vANI sAMbhaLI keANika narapati pharIne elye. huM mRtyu pAmIne kai gatimAM jarjIza ? " bhagavAna " tu mRtyu pAmIne chaThThI naraka pRthvImAM jaze. bhagavAne kahyuM. " sAtamIe kema nahiM jAuM bhagavAn ! ! " kANuke pUchyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 1 (373) "tuM cakravatI nathI mATe. " che huM kema cakravartI nahi ? mAre paNa caturaMga senA - tArI pAse cakrAdika ratna nathI. eka paNa ratna ochuM hoya tyAM lagI, cakravatI thavAtuM nathI. cauda ratna prApta thAya tyAre ja cakravatI thavAya che." / prabhunI vANI sAMbhaLIne ahaMkAramAM parvata sAme uNika narapati ubhe thaye. nagarImAM AvI teNe lehanAM ekendriya sAta ratna utpanna kyAM. padmAvatIne teNe strIratna mAnyuM. hastI vagere bIjA cha teNe paMcaMdriya ratna halpI lIdhAM. te pachI moTA parAkramavALo keNika moTI sene laIne bhAratamAM divijaya karavAne cAle. ardha bharatAne sarva dezane sAdhate keNika vaitADhyagirinI tamijA guphA pAse sainya sahita Ave ne tyAM paDAva nAkhe. * * "durdavathI duSita thayelA teNe tamisA guphAnA dvAra ughADavA mATe dvAra upara lohadaMDavaDe traNa vAra tADanA karyuM eTale tene adhiSThAyaka kRtamALadeva bolyuM. "are! A maravAne kaNa taiyAra thaye che?" huM cakravatI Avyo chuM chatAM tuM dvAra kema ughAhatA nathI ? mArUM sanmAna paNa karatuM nathI." keNika be. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ (374) mahAvIra ane da 8 cakravatIo te bAra thaI gayA che." kahe deva . ' " chatAM ghaNuM puNya karavAthI huM tera caka thaye chuM. dvAra ughADa. azekacaMdra nAme huM pakaDa che. " ema bolatA keNika narapatie guphA dvAra che pharIne lehadaMDathI tADana karyuM. eTale kRtamALa deve bALIne bhasama karI nAkhyA. azokacaMdra (keNika) pI pAmIne tyAMthI chaThThI naraka pRthvIno memAna thaye. ajAtazatru (keNika) nA mRtyu pachI tenuM pAchuM caMpApurIe AvyuM ne pradhAna purUe tenA 9 udAyIne magadhanA takhta upara besADI. udAyI paNa magna rahevAthI maMtrIoe tene mATe pATalI putra ne vasAvyuM ne magadhanI gAdI udAyI narapatie pATalI nagaramAM sthApana karI. rAjagAdImAM parivartana thavA te te samayathI rAjagRhI ane caMpApurIne adhAyA zarU thaye ne have pATalIputranI kaLA vadhatI cAlI udAyI pachI magadhanI gAdI naMda nAmanA keI purUSanA hAthamAM gaI. anukrame magadhanA takhta upara navanaMda rAjAo thayA pahelA naMdanA samayamAM kalapaka nAme nAgara brAhmaNa jaina tene mahA amAmaya hatA. tenI paraMparAmAM navamAM naMdanA samayamAM zakALa nAme mahA amAtya thaye tene be putra hatA. pU bhadra ane zrIyaka temaja tene sAta putrIo hatI. yakSa cakSadinnA, bhUtA, bhUtadinnA, seNu, veNu ane reNu. .* Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com