Book Title: Bhagwati Sutra
Author(s): Shantivijay
Publisher: Purushottamdas Gigabhai Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022605/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 616716145 4146515 6 bhagavatI sa ---- -- gurjara bhASAMttara prathama guja - rasuna bhASAntarane zuddha rIte tapAsanAra dhamaparA vidyAsAgara nyAyaratna muni mahArAjazrI zAMtivijacajI. prathama AvRti. nakala 1200 saMvata 1974. pragaTa kartA. purUSottamadAsa gIgAbhAI zAha adhipatI jenazAsana-bhAvanagara kamata aDhI rUpIyA. HTATEST Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX bhAvanagara. dhI vidyAviya prInTIMga presamAM zAha purUSottamadAsa gIgAbhAi. pAMcabhAyAe potAne mATe chANuM, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarapaM. udAracita svadharma baMdhu. rA. rA. zeTha pUnamacaMda karamacaMda. keTAvAlA nivAsa-pATaNa. zrImatenuM kRtavya lakSmIne sadvyaya kare te. mAMja samAyeluM che, lakSmipAna karatAM kItivAna purUSa hamezAM amara jovAya che, ApanI kIrti svadharma pratye temaja svakemanA nirAdhAra purUSane prema bharelI lAgaNIye udAra Azraya ApavAmAM samAyelI jovAya che. - ApazrIne eka udAra vRtivALA temaja virala satya kAnA poSaka tarIke kArya karatA joI, ApanI dhArmika temaja dinajananA tarapha prema vAtsalya bharelI amInI draSTi joIne mane apAra AnaMda thAya che. Fo A sAmrAjyamAM zrImaMta e eka sattAvAna vyakita I che e kharUM ? paraMtu te sattAne saduupayeAga karanAra A jagatamAM te ApaNane bhAgye ja maLI zake che. Apane gurjara sAhityapara temaja dhamonnatipara pUrNa prima draSTi che ane tene khIlAvavA Apa ApanI lakSmino sadavyaya hamezAM sahAyatA ApI kare che te ja tamArI udAratAnI sAbItI thAya che. Ape A graMthane bahAra lAvavA je udAratA batAvI che tene mATe huM Apano upakArI chuM ane ApanA AvA alaMkAra bhUSita kAne avalaMbI A pustaka sahadayaApane ja apa Na karI kRtArtha thAuM chuM. lI. Apane. purUSottamadAsa gIgAbhAi zAha, pAna, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImAna zeTha punamacaMda karamacaMda koTAvALAnuM jIvana zAMta. bhUtakALanA Adarzo e vartamAna jagatanI aDhaLaka samRddhi che. je zakita, saMpatti ane vijJAna atyAre ApaNI pAse che jIvana vRttAto te bhUtakALa ja ApaNA mATe mUkI gayo che ane bhUtakALa upara paDade nAkhI devAmAM Ave te prANImAtra tatkALa du:kha ane trAsane ja bhega thaI paDe; AthI karIne bhUtakALanI samRddhine saMgraha karavAne aneka mArgo jAyA che. ItihAsa ane jIvana caritre e bhUtakALanA Adarzo che, ane vartamAnakALanI ghaTanAo je ItihAsomAM AlekhAze tathA vartamAna virAbhAonAM jIvananA je vRttAMta lakhAze te paNa bhaviSyanI prajAne Adarza banaze. jIvanavRttAMte mahAna purUSonAM ja lakhAvA joIe kAraNake vAMcanArAnI nItirIti para tenI sacoTa asara thAya che. jemanA jIvananI ghaTanAo manuSyaH samAjane anukaraNiya hoya, jemanA purUSArthamAMthI buddhimAnene kaMIne kaMI navina zIkhavAnuM hoya ane jemanA jIvananA hetuo manuSyonAM aMta:karaNemAMnA devI aMzane jAgrata karI zake tema hoya temanAM ja jIvanavRttAM samAjane upagI cheH Adarzamaya jIvanane samAjane abhyAsa karAvavo e lekhakano paramadhame che ane jemAM Adarza jevuM kAMI na hoya tevo beje sAhityamAM umeravo e sAkSaronI mAtRbhASA tarapha kRtaghanatA che-- Atmaha che. A jIvana vRttAMta pATaNa nivAsI eka kulina vaMzanA suprasiddha paropa kArI jaina gruhasthanuM AlekhAya che ane emanA zeTha kepaTAvALA purUSArtha maya jIvanamAM je suMdara prasaMgo banyA che te vAMcanArAne devisaMpattio ApI zake tema che. A jene kemanuM ratna pATaNamAM ja nahi paraMtu hIMdusthAnanA jaina jagatamAM ane sarvatra tejasvI gaNAyuM che eTaluM ja nahi paNa etihAsika prAcinatA ane e prAcinatA je samRddhine mATe gaurava dharAve che te samRddhino jema pATaNa zahera saMgraha karI rAkhyuM che ane tenA mATe te zahera magarUra che tema "keTAvALA" jevuM khAnadAna ke je pATaNanA prAcina nAmAMkita zeThI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) AonuM smaraNa karAve che te pitAnA pratApi saMgamamAM rAkhavA mATe paNu pATaNane kAMI ochuM mAna nathI. rAjakIya uthala pAthalane lIdhe chellAM thoDAka sikAomAM pATaNa zahere ghaNuM mobhAdAra ane yazasvI kuTuMba paradezane pyAM che ane paradezamAM paDI rahIne mAtra (paTaNI) aTaka kAyama rAkhI pATaNanI bhUminuM RNa teo cukave che paraMtu A eka junA khAnadAna kuTuMbe pATaNanI paDatI ane avanatinA samayamAM paNa janmabhUmino pyAra ane tenA pratinuM sanmAna chAtI sarasuM rAkhyuM che ane potAnI kAtine pATaNanI kItithI kadI paNa judI pADI nathI e mATe eka vakhata pATa chatra nIce je je vizALa prAMte e sukha ane samRddhi tathA dharma ane pharajone puSkaLa lAbha lIdho che te sarva prAMto A bhAdAra ane junA khAdAna-kuTuMbane mATe meTuM mAna dharAve che ane bhaviSyanA pATaNane itihAsa kaTAvALA" nA khAnadAnathI chuTo paDI zakatA nathI.' vikrama saMvata 1930 ne jeTha suda 11 nA divase A 'zrImAna zeTha punamacaMda karamacaMda kaTAvALAno janma thayo hato ane janma janma pachI cheke ja dIvase temanAM mAtuzrI caMdanabAIne ane dehavilaya thayo hato. hajuti mAtuzrInuM dhAvaNa rageragomAM ApattimAM prasare te pahelAM ja je bALaka mAtA vinAnuM thaI paDe pUNya prabhAva. tenA kaSTanI samAja zI ? paNa pUNyazALI ane saMskArI bALakanI parikSA pAraNAmAM ja thayA vinA rahetI nathI putranAM lakSaNa pAraNe " e gujarAtI kahevata A vAtanI sAkSI pure che ane zeTha punamacaMdanA jIvananA chaThThA ja dIvase temanAM pUrvanAM pUNya ane saMskArIe eka addabhUta ghaTanA banI che ke je vAMcatA vAMcanArane AnaMda ane Azcarya thayA vinA raheze nahi. zeTha punamacaMdanA pitA zeTha karacaMda koTAvALo ghaNuM dhArmika ane nItijJa purUSa hatA paraMtu keTalAka kAraNone laI dvitiya lagna karavuM paDayuM hatuM, Ama chatAM banne saMpatnio vacce sagI baheno je sneha hato ane caMdanabAInA mRtyu samaye A bALaka kudaratI rIte ja temanAM aparamAtA jharamarabAInA khoLAmAM soMpAyuM. atyaMta mamatA ane vAtsalyathI pitAno ja putra hoya tema lAgaNIthI jharamarabAie ene ucheravAnI aMtaHkarahu cha dhAraNa karatAM ja paramAtAnA ratanamAM pUrvanA pUryAe dhAvaNano saMcAra karyo ane A pavitra vicAro ane ucca kulina saMskAravALAM aparamAtAe zeDa punamacaMdane puNimAnA caMdra samAna Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) zAMta, tejasvi ane parIpakArI banAvyA. je e mAtA A jagatamAM hastImAM nathI paNa putra vAtsalyanA eka adbhUta siddhAMta temanA yazanuM gAna karI rahyo che. 6 zeTha punamacaMda karamacaMda kAMTAvALAnA paricaya karAvatA - dhI impIrIyala kArAnezana darakhAra-dIlhI (i. sa. 1911) nA prathama vAdIlhI drazmAne lyumamAM tenA prakAzaka mezersa khADIyA pradharsa A pramANe lagatA eka pu lakhe cheHstakamAM temanA paricaya Seth Punemchand K. Kotawala is an inhabitant of Patan in the Gaikwar's territory. His ancestors opened a cloth shop in Kota 150 years ago, His age is 37 years and is a Jain by nationality and when his father died he fed 1,00,000 persons in his district in a particular day since then this day is being obacrved as a holiday in the district. He was the chairman of the reception committee of the Jin Conference held at Patan and his speech deliverd on this occasion was really very instructive and full of high ideals. He was a member of His Highness the Gaikwar's Council and is still the President of the Mahajana Sabha of Kadi. He is a pioneer merchant of orium, jewellery and corn. There is a famine in Gujarat this year, and he has opened a charitable house where he gives food to the poor without having any cast distinction. Amon. get his charities a few may be mentiond, different Jain Siarths 2,00,000; help different Jain Funds, 1,00,000 one dinner to residents of Patan, 40,000, Ujamnas (Jain ceremony) Rs. 25,000, several others of lakho of rupees. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) (The Imperial coronation Dabar illustrated ) Delhi I9II, in his Vol. I. publisher ur. khoda bros. Wits.) saMvata 1700 mAM gujarAtamAM bhAre duSkALa paDayo hateA te vakhate zeTha punamacaMdachanA pUrvajoe dhadhArojagArane khIlavavAne kAya. ane dinapratidina paDatI AvatA pATaNa zaherane dhare ApavAne paradeza-prayANa karyuM. zeTha pAnAcaMdajI ane uttamacaMdrajI ane bhAIoe . uttarahIdamAMja kATA zahera vyApAra mATe pasada karyu ane pATaNu nivAsI zA. nAthurAma vakhatarAmanA bhAgamAM kApaDanI dukAna tyAM kheAlI; ane tyAra pachI peDhI utAra lagabhaga savAsA varase paMta te dukAna sahIyArI cAlyA pachI saM. 1822 mAM bhAgathI chuTA thaine zeTha uttamacaMdrajInA putra zeTha meAtI dRe '" pAnAcaMda uttamacaMdajI nA nAmathI kApaDanI svataMtra dukAna zarU karI ane purUSArthe tathA puNyanA udayazo dinapratidina yarA ane lakSminI savRddhi thavA lAgI. . zeTha meAtIcaMda phoTAvALAnAM trIjA patni zrImatI bhAgyavaMtakhAine sa 1878 mAM be putra:thayA:1. bhavAnIlAlajI ane ra,karamadajI. putrAne khANyAvasthAmAM mukIne ja zeTha me'tIcaMdajI:paMcatatva pAmyA hatA paraMtu bhAgyavaMtakhAI kharekhara bhAgyavaMta ja hatAM ane peAtAnI khAGezIthI dukAnano sa vahIvaTa temaNe munIma hasta uMmagathI saMbhALyo. banne putrIne peAtAnI kuzaLatAnA saMskArI janmathI ja ApyA ane vyApArika draztA paNa zIkhavI. umaralAyaka thatAM khanne bhAio chuTA paDyA ane zeTha karamacaMda kATAvALA ke jee greDa punamacaMda kATAvALAnA pitA thAya temaNe uttarahIMdamAMthI gujarAtamAM vyApArika draSTi doDAvI. gujarAtamAM pAdazAhainuM pAyatA amadAvAda zahera ALasa maraDI ubhuM thayu` hatu` ane zrImAna raNacheDabhAi ( sara cInubhAinAdAdA ) navina uthogano AsvAda cakhADatAM jAgRti AvI hatI. A jAgRtino lAla zeTha karamacaMda kATAvALA jevA gujarAtanA kulina suputra javAde tema na hatuM ane hIMmata tathA vyApArika jussA teene amadAvAda ` cI lAvavAne samatha nIvaDayeA hateA. zeTha karamacaMdajIe amadAvAdamAM mIla meArageja rAkho laI peAtAnA vyApAra vadhAryAM ane pramAdanI rAtrImAMthI gujarAta jyAre jAgyuM tyAre udyoganA khAlasUryapratApI kA~thI gujarAtanA zeThIAe para je prakAza pheMkyA hatA tenAthI zeTha karamacaMdrajI paNu tejasvI ane yazasvI smita karI rahyA hatA. prArabdha ane purUSA tathA hIMmata ane DahApaNa karelA sAhasathI te AgaLa paDatA vyApAri gaNAtA hatA ane Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje temanuM kuTuMba je mAna maratabo bhogave che te e devi sadaguNathI prApta thayo che. zeTha karamacaMdajI kaTAvALA phakta samRddhi ane sAmarthya nIvRddhi karIne ja aTakayA na hatA paNa ghaNuM dhArmika kAryo ane paramArthe temaha' nA hAthethayAM che ane lAkho rUpIAno sadupayoga dAnapUNyakaramacaMdajI mAM temaNe karyo che. temanA vakhatamAM to relavenI paNa ATalI koTavALA. badhI sagavaDa na hatI ane chatAM paNa ghaNI dUra dUranI jema tinI vAraMvAra yAtrAe teoe karI hatI ane zrI saMghane paNa karAvI hatI. tAraMgAi, kezarIyAjI, kuMbhArIyAjI, amadAvAda, pAvAgaDha, ghANarAva, zenuM jayajI, ane gIranArajInA saMyo teoe kahADayA hatA ane lagabhaga eka lAkha rUpIA temAM temaNe khacyA hatA. pAlItANAnA DuMgarapara temaNe derAsara paNa banAvyuM che ane dharmazALA jaina yAtrALuonI sagavaDa arthe baMdhAvI che. pATaNamAM paNa teoe ghara derAsara banAveluM che temaja ujamaNAo, svAmivAtsalya ane nakArazIo kayAM che. pATaNamAM paMcAsarAnI pAse zrIthamaNAjInI dharmazALA paNa lagabhaga vIsahAranA kharce baMdhAvI che ane judI judI TIpamAM paNa hajAro rUpIA teoe ApyA che. zeTha karamacaMdajI purUSArtha ane paramArtha ubhayamAM AgaLa paDatA purUSa hatA. dhanADhacatAne garva temanAmAM leza paNa na hato - zeTha punamacaMda ane ghaNuM ja sAdu tathA dhArmika jIvana teo vyatita kaTAvALA karatA hatA. lAkha rUpIAnI samRddhi ane vibhAvanA teo mAlIka hovA chatAM sarvathI samAnabhAve vartatA hatA ane tethI karIne zeTha punamacaMdajIne paNa janmathIja uttama saMskAra paDayA hatA. zeTha punamacaMdajI potAnI trIza varSanI vaya payata pitAnI mukhya dukAna keTAmAM hovAthI koTAmAM rahyA hatA. saM. 1950 mAM teoe haidrAbAda tarapha pahelI ja musApharI karI ane tyAra pachI potAnA pitAnI sAthe vyApArane kAryabhAra upADe zarU karyo. ane aphINanA, jhaverAtanA tathA samaya oLakhI aneka vyApAre dvArA temaNe paNa pitAnI samRddhimAM thaNI ja saMvRddhi karI eTaluM ja nahi paNa paropakAranAM ane dharmanAM kAryomAM pitAnA pagale cAlI audArya daravI moTI sakhAvato ane dAna karavA uparAMta prajAnI sAmAjIka sevA bajAvavAnA navina kSetramAM paNa temaNe Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virahAka karI ane ghaNe yaza saMpAdana karyo. dhArmika junA vicAre ane rAtryi navina vicAronuM umadA saMmIlana thaI temanA AtmA upara prakAza pheMkavA lAgyuM ane kartavyanA vistRta kSetramAM thAkayA vinA utsAhathI pravRtti karavA mAMDIH Aja bhAratavarSamAM keLavAyelI prajA teone sArI rIte oLakhe che ane temanA nAma para gujarAtanI prajA hagAra kahADe che e te azAMta kartavya parAyaNatAnuM ja pariNAma che zeTha punamacaMdajIe gujarAtI, aMgrejI ane ane pazyanabhASAnuM sArU zikSaNa lIdhuM che. teo vizeSa karIne gujarAtI ane vidyAbhyAsa. urdU sAhitya tarapha ghaNI rUci dharAve che ane mAtRbhASA gujarAtIne vATe ghaNI lAgaNI ane pyAra dharAve che. saMgIta ane sAhityane paraspara gADha saMbaMdha che ane tethIja " sAhitya saMta nA viHi sAkSAtta ja juda8 vijJAna dina: I e lokokti ApaNumAM pracalita che. zeTha punamacaMdajI:saMgItane paNa sAre zekha dharAve che ane saMgIta vidyAnA jANakAronI kadara karatA rahe che. saMgIta viSayaka tAlasura ane mUchanAo vagere bhedopabhedanuM vizALajJAna teo dharAve che. gujarAtamAM bIjI keme karatAM jena keme saMgItavighAnuM uttama prakAre saMrakSaNa karyuM che. bhejaka jevI kaLAvaMtakema jainonA udAra Azraye poSAya che. zeTha punamacaMdajIne rAhadArI dhArmika stavananopara ghaNe prema che ane saMgIta kharekhara evI pavitra cIja che ke zraddhA, stavana ane saMgItanI ekatA thatAM manuSyane prabhu sAthe ekAgraha banAvI de che. A anubhavato kharekharA dharma vIreneja maLI zake che. ane zeThajIe dhArmika abhyAsa paNa yati zrIcaMdajI gurUpAse uttama prakAre karyo hato. I. sa. 1904 nA jUna mahInAnI 8mI tArIkhanI rAtroe pAlItANAmAM eka mAsanI mAMdagI bhegavI zeTha punamacaMdajInA pavitra . pitAne pitAe jagatane saMbaMdha choDavAnA dukhadu khabara pATaNamAM dehA, AvyA. pAlItANa jevA pavitra sthaLamAM dehatyAga the e ApaNI kAmamAM te purA puNyazALItvanuM cinha gaNAya che. zaheramAM vAyuvege e vAta vistAra pAmI ane zoka prasaryoH zeTha karamacaMdajI kaTAvALAe patera varSanuM AyuSya bhegavI pATaNanI prajAnuM dIla jItyuM hatuM tenA sthaLe sthaLe smaraNe thavA lAgyAM. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI samAcAre tenI nIce pramANe noMdha lIdhI hatI:- pATaNanA rahIza ane buMdIkeTAnA nAmathI oLakhAtA keTAmAM lAMbI - mudatathI pAnAcaMda uttama danA ja mAthI cAlatI peDhI! mAleka mI. karamacaMda motIcaMda eka mAsanI mAMdagI lAgavI gaikAla rAtanuM pAlItANA khAte gujarI gayAnA khara ane pharI vaLyA che --- -- - temaNe pinanI kAkI: damAM saMvo kaDaka hatA, ujamaNAM paDayAM hatAM. zAMta ana re, dharmazALAo ane svAdavAlso karyA hatAM. -- -- -- -- rasa. 1922 nI sAlamAM zrI punamIyA ga2chanA AcArya zrI zAMtisAgarasurI pAse keTAmAM pasatALIsa Agama sAMirAM hatAM. -- + + + saMvata 1855 nI sAlamAM pATaNanA jaina bhiMDArAnA chImati pustaka lakhAvavA mAMDaca temAM chUTe hAthe sArI madada karI hatI. A vata 19pa6 nI sAlamAM bhayaMkara dukALanA vabati anAthAzrama ughADI garIba le ne madada karI hatI. e ziva ca A paragaju paropakArI gRhastha zaheramAM garIba garabAone chUTathI cuta madada karI jAya meLavI hatI ane zaheranA tamAma nAnA mATenA ke temanuM nAma ramI rahyuM che. ++++ temaNe pitAnI jIMdagImAM lagabhaga dazalAkhanI nAnI moTI ane mArge raka kha dharma dAna karyuM che. cheva mAM temane tenI jJAti taraphathI eka mAnapatra gayA phAgaNa mAsamAM ApavAmAM AveluM hatuM. + + +- - A popakArI zeThane zrImaMta gAyakavADa sarakAre temanI dukALa vakhatanI lAMbI. AziSa, garIbA pratyenI lakSamAM laI keTa mAM hAjara thavAnI mAphI bakSI hatI. maranAra zeThanA eka putra putra mI punamacaMda ghaNA utsAhI, navA jamAnAne anusaratA sudhArA vadhArA karanArA che. temaNe Doreja upara potAnI dIkarInAM lagna prasage sudhArAne anusaratAM kAryo karI nAmanA meLavI che. maranAra karamacaMda motIcaMdanA maraNathI pATaNanI samagra prajA dilagIra thatAM temanA mAnA Aje haDatALa pADavAmAM AvI hatI." (muMbaI samAcAra, zanivAra tA. 11 mI juna - 1904 saMvata 1960 jeTha vada 3 ) 'zeTha punamacaMda karamacaMda kaTAvALAnI jAhera sevAono paricaya ApatAM pUrve kAMika sAMsArika ghaTanAo AlekhIe chIe. kaMIka sAMsArika saM. 1939nA dezAkha mAsamAM pATaNamAM zeTha nAgaradAsa gulAbacaMdanA dikarA ujanalAlanI putrI zrImatI sI. samaratabAI sAthe reTha punamacaMdajInuM lagna hIMdu rItarivAja pramANe hAnI vayamAM thayuM. zrImatI samaratabAIne saM. 1946 mAM zrAvaNa vada 14 nA dine Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) putrI-mAtIkhAInA janma thayA..sna meAtIbAinAM lagna mANucha panAlAlajI punamaca`dajInA putra zrImAna meAhanalAlajI vere ghaNI dhAmadhumathI karyAM. mhena meAtIkhAi suzIla, zAMta ane gaMbhIra svabhAvanAM che. grejInI vaya trIsa varSanI thatAM sudhI putra prAptI na thavAthI zeThajInAM mAtuzrIe dvitiya lagna karavA Agraha karavAthI temanAM pharI lagna sa. 1961 nA jeTha suda 5 ne rAja pATaNamAM zeTha bhIkhAcaMda maheAkamacaMdane tyAM zramati sA. meAtIbAi sAthe thayAM. sa. 1964mAM zrImati meAtIkhAine putra ratnanI prAptI thai ane vartamAna patrAmAM khuza khakharA pragaTa thayA hatA. paraMtu kumatanA adraSya niyamone manuSya zIrIte jANI zake ? putra prasava pachI paMdara dIvase ja tAvane lIdhe zrImati meAtIkhAie deha tyAga karyAM. zrImati N sabhya viveka, vinayI ane kA dakSa hatAM temaja saMskArI hatAM paNu pUnA phaNu:nukha dha pramANe temaNe dehatyAga karyA pachI e viyoga putrathI sahana thaye nahi-teNe paNa asAra saMsAranA 1965 mAM kArtIka suda bIje tyAga karyo. sa. 1965 mAM vaisAkha suda 5 e zeTha sAhebe tRtiya lagna pATaNamAM ja zeTha laheracaMda devacaMdanAM putrI zrImati sA. hIrAlakSmI sAthe karyAM. zrImati hIrAlakSmI paNa ghaNAM sabhya, vinayI ane kA dakSa che, pratiSThIta kuTuMkhamAM gRha kAryabhAra kai Ache hateA nathI paraMtu te sa` tee uttama rIte upADI levA uparAMta dhArmika abhyAsa ane sAhityanA abhyAsamAMye samaya rAke che. gujarAtI bhASA upara apAra mamatA teo dharAve che. svabhAve zAMta suzIla ane sadguNI heAi tee Adarza sannArI che. zeTha punamacaMda karamacaMda kATAvALAe jaina kAmanI ta, Ana ane dhana traNe prakArAthI aneka sevAo bajAvI che. bIjI jaina zvetAMbarakAnpharansa muMbAimAM bharAi te vakhate teoe konpharansanA DelIgeTAne bhAre mAnapUrvaka pArTI ApI hatI ane deza paradezathI AvelA jaina khaeno uttama prakAre satkAra karyAM hatA. saMvata 1962mAM ceAthI jaina zvetAMbara kAnpharansa vakhate teo risepzana kamITInA pramukha nImAyA hatA ane paMdara vIsahajArane kharca temaNe ugyA hatA. jJAnAMbhAnidhi pradarzananI svAgata kamITInA pramukha paNa tee ja cuMTAyA hatA ke je pradarzana vaDeAdarA rAjayanA 10 dIvAna rAmezasra dradattanA haste khullu mukAyuM hatu zeDa punamacaMdajI ceAthI jaina zvetAM bara kAnpharansa nIsepzana sITInA pramukha tarI ke. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha punamacaMdajIe jaina itihAsanuM uttama avalokana ane abhyAsa karela che ane kenpharansanuM svAgata karatAM temaNe je hisTorikala chaTAdAra ane vidvatAbharyuM bhASaNa kareluM che te vAMcatAM neleja. temanA atihAsika jJAna mATe mAna pedA thayA vagara rahetuM nathI. vaLI keLavaNI saMbaMdhI paNa temaNe ghaNu umadA vicAre potAnA bhASaNamAM darzAvyA che. kenpharansanuM svAgata karatI vakhate temaNe ghaNI ja gaMbhIratAthI zAMta ane cittAkarSaka svare bhASaNa ApyuM hatuM. bhASaNamAM mAtRbhUmi svAgatanuM parano pyAra tene ujavaLa itihAsa kahetAM hadayamAM bhASaNa. umaLakAomAM uchaLatA te kenpharansamAM hAjara rahelA oe joyo hate. vidvatAbharI madhura ane saMskAra vALI mAtRbhASA gujarAtImAM temaNe potAnuM bhASaNa nIce pramANe ApyuM hatuM - paramapriya svadharmanuyAyIbadhuo bahene ane saMsthA judAM judAM vRkSathI khIco khIca bharAyeluM vana I savane thAya che. ethI viSeza AhAda tareha tarehanAM nhAnAM mahoTAM phula vRkSa, kusumalatAo, bhUmipara patharAtI vile ane suMdara suzobhita navina navina AkRtimAM ugADelA ghAsathI dedipyamAna bAgathI thAya che. eka sthAne kamasara pharanIcara gaThavavAmAM Ave che te te sthAna paNa ramaNiya lAge che; te A maMDapamAM ke jene pUjya dharmAcAryo, bhinna bhinna nagaranA vRdhdha, utsAhI tarUNe ane zrI ratno alaMkRta kare che te maMDapa saune keTalA meda Ape ! suryathI vikAsa pAmatA kamaLane joI harSa thAya che te pachI jJAna suryanA udayathI eka ja sthAne vadana kamaLo tathA nayana kamaLo hajAranA samUhamAM vikAsa pAmatAM joI keTalo AnaMda thAya? A AnaMdanuM varNana bhASAnA kayA zabdomAM karavuM te bhASAnipuNa mANasene are ! sarasvatidevine mATe muzakela che to huM zuM kahi zakuM? tethI mAtra eTaluM ja kahevuM che ke Apa sarva dharmazila badhuone sAmAnya kArya mATe bIrAjelA joI huM AnaMdamAM garakAva thaI jAuM chuM ane tenA lIdhe huM je pharaja bajAvavA uNe thayo chuM temAM vilaMba thato hoya te Apa badhuonI huM prathamathI ja kSamA IcchuM chuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadharmagaThazImaThAyelA dharma ane jJAtinI utInA vidyAramAM gherAyelA pitAnA vadhu-vasu ane vicAra thakI saMghanI sevA bajAvavAmAM tatpara ane teja kArya mATe padhArelA pratinidhi sAhebae + + + + + + baMgALa, paMjAba, mAravADa, dakSiNa, kaccha, gujarAta, Adi prathaka prathama pradezemAMthI padhArI pATaNapurane dIpAvyuM che + + + + + + te mATe amArA pATaNanA sakaLa saMgha taraphathI Apane sahavinaya, saprema, sahRdaya AvakAra ApuM chuM, : + + + + + + baMdhuo ! A pATaNapura jenI purANI khyAti eTalI badhI che ke tene mukAbalo hAlanuM prathama paMkti dharAvatuM nagara paNa karI na zake chatAM kALakrame karI tenA abhyadaya, vaibhava, ane AbAdAnIne asta thayo che ane hala ApasAhebanA sanmAnArthe yogya sAmagrI paNa dharAvI zakatuM nathI. + + + ' + + + amadAvAda, surata Adi remaNiya tathA vyApAra dhaMdhAnI rIddhithI bharapura zaheranA mukAbale pATaNanagara hAla AvI zake nahIM, paraMtu tene prAcina ne itihAsa tene AvA maMDapane mATe sarvarIte sArthaka banAve che. Aja pATaNa zahera prAcinakALamAM gurjarabhUminuM alaMkAra hatuM, sarva zaheromAM zreSTha hatuM. tene paibhava, tenI samRddhi, tene vyApAra, ughoga,tathA kaLAkezalyatA sane ajAyaba pamADe tevAM hatAM. prAcina pATaNanuM varNana vAMcatAM ane AjanuM pATaNa najare jotAM konA manane kSobha nathI thato? je pATaNapurane bAvana bIra ne coryAzI ciTAM hatAM, jemAM hAthIe senAnI abADi sAthe sajaja thatAM, jemAM deza paradezanA gRha vyApAra arthe AvatA, jemAM ekI vakhate karoDo rUpIyAnI sakhAvata karanArA gRhastha bIrAjatA hatA, jemAM rAjAo rAjamahela karI rahetA hatA, te pATaNa zahera Aja, ema bolatAM zeka nathI thate pATaNa zaheranAM jainonI kevI jAhojalAlI hatI, temAM kevAM jenara thaI gayAM che + + + + pATaNanA mahAna AcAryoe mahAna rAjAoe, ane ApaNA pUrvajoe je kAMI karyuM che tenA phakta thoDA dAkhalA Aya sAheba sAme raju karavA lalacAuM chuM. ', be prathama zIlaguNasurI AcAryo A pATaNa nagaranA vasAvanAra mahArAja vanarAjane jaina zailInA kharA rastA batAvI:zrI pArzvanAtha svAminA devAlayane pratiSThA mahotsarva karI zrI paMcAsarA pArzvanAtha nAma sthApita karyuM hatuM. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (1) - A tirtha adhyApi paryata vidyamAna che ane temAM vanarAjanI murti sevaka rUpe bIrAje che. : " kaLIkALasarvajJa nAme oLakhAtA zrI hemacaMdrAcAryasurIe siddharAja tathA kumArapALarAjAne dharmabodha Ape hato ane kumArapALe jIvadayAne amaroSa vajaDAvyo hato. + + + + temaNe ApaNu kANurUpe sAtatraNakareDa sleka banAvyA che. temanA graMthamAM mukhya(1) siddhahema vyAkaraNa (2) hemakoza (3) trISaSThI zalAkA (4) yogazAstra (5) vItarAga stavana (6) dvayAzrama (7) abhidhAna ciMtAmaNuM (8) alaMkAra cuDAmaNI (9) nAma mALA (10) nighaMTu zeva (11) chaMdAnuzAsana (12) lagAnuzAsana vagere che. + + ++ ApaNI koma upara agAdha upakAra karanAra ane pATaNapurane mATe amarakIrtI mukI janAra A AcAryazrIne amo bhUlI gayA nathI + + + emanI parama bAvanIya muratI paNa zrI paMcAsarA pArzvanAthanA daherAsaramAM sthApita karavAmAM ke AvI che. tathA dharma saMbaMdhI vivAda karI vijaya meLavanAra tathA corA zI hajAra lekane zyAdvAvAda ratnAkara nAmane graMtha lakhanAra zrI ajIta devasurI paNa A zaheramAM thayA hatA. temaja zrI hemakumAracaritra kartA zrI somaprabhAcArya, kAvyakalpalatA tathA bALabhArata vagerenA kartA zrI amaracaMdra kavi jemanI mUti hAla paNa TAMgaDIyAvADAmAM vidyamAna che, tathA upadeza mAlAdinA katAM zrI ratnaprabhAcArya, kAvyaprakAzanA prathama TIkAkAra zrI mANekacaMdrasurI, tathA gaNadhara sArdha zataka vigerenA kartA zrI jInadattasurI + + + Aja nagaranA alaMkAra hatA. "akabara bAdazAhane pratibadhI + + + jaina parvomAM hiMsA na thAya tevo baMdobasta karAvanAra zrI zetrujaya, sametazikharajI, giranArajI Adi tirthonI bAdazAhI dastAveja sAthe mAleka meLavanAra zrI hIravijayasurIe Aje nagaramAM dIkSA grahaNa karI hatI. + + + + + + + + * "zuravIra ane dAnI vimaLazAhanuM nAma hadamAM koNa nathI jANatuM? temaNe sIdhe tathA mALavAnA rAjAo sAthe yuddha karI vijaya meLavyo hato. + + + + + saMvata 1088 mAM arbudAcaLanI cula upara zrI rUSabhadeva svamino prAsAda potAnA umadA manathI zreSTha anupama kArIgarIno banAvyA hatA. + + ArAsura parvata upara zrI kuMbhArIyAjInA bhavya ane vizALa daherA paNa temaNe baMdhAvyAM hatAM. teo bhImadevanA maMtrI hatA. zAMtunAme siddharAjanA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) maMtrI potAnI bahu mahenate nisImavyanA kharce badhA mahela piladhazALA tarIke arpaNa karyo hato. have huM tamane evA mahAna purUSanuM nAma ApIza. +++ te mahAna nare bIjA koI nahi paNa vastupALa hatA. temanA dharmakRtyonI eka Tuka yAdI huM Apa sanmukha raju karIza, temaNe 1300 zrI jena prAsAda zikharabaMdha navina karAvyAM. 3202 zrI jana prAsAdane jIrNoddhAra karAvyo. 105000 navina jainabIba bharAvyAM. 984 pASadhazALAo karAvI. 47 pANInAM parva karAvyAM. chatrIsa lAkha dravya bacI jJAna pustakenA bhaMDAra karAvyA. 1rapa30000 dravya pacI zrI abudAcaLa pavaeNta upara bhavya prAsAda . karAvyo. + + + + traNa lAkha dravya kharcAne eka jJAna bhaMDAra zrI khaMbhAta nagaramAM karAvyAM. 505 samazaraNa karAvyAM. 700 nizALe karAvI. 700 dharmazALAo karAvI. 700 sadAvrata karAvyAM, + + + + "keLavaNI-vAstavika keLavaNuM ApaNuM bALakane mATe itihAsamAM akarAja amuka sAlamAM gAdIe beThe ane amuka sAlamAM marI gayo ema zIkhavavAmAM Ave te karatAM dareka kema, dharma ane dezane lagate ItihAsa zIkhavavAmAM Ave tai: utama pariNAma Ave. + + + onarebala mI. gokhale ane punAnI pharagyusana kolejanA presane dAkhalo ApavAnI rajA lau chuM. + + + + pitAnI buddhine upayoga svArtha mATe paisA kamAvavAmAM ja nahi karatAM temaNe pitAnI jIMdagI pitAnA dezane arpaNa karI che. temanA pavitra varNananI chApa hIMdanI sakaLa prajA upara paDI che te Apa sarvane jANavAmAM che + + + + + ApaNI kemanA AgevAne ane zrImoe AvA mahAna narenuM anukaraNa karI ApaNI kAmane mATe AtmabhAge ApavA. khAsa jarUra che. '* * * + + + + + Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASaNamAM zeTha keTAvALAe etihAsika bInAo ghaNI suMdara rIte raju karavA uparAMta hAlanI ane prAcina keLavaNInI tulanA karI keLavaNu kevA prakAranI hevI joIe te mATe ghaNA upayogI vicAro raju karyA hatA. jJAnanidhi pradarzananI svAgata kamITInA paNa teoja ceramena hatA. ane zrImAna Ara. sI. datta-vaDodarA rAjyanA nA. dIvAna pradarzana. sAhebanA haste khulluM mukatI vastuM paNa temaNe ghaNuM vidvatA bhayuM bhASaNa ApatAM pATaNanA prAcina pustaka bhaMDAre tathA temAMnAM kImatI pustakanI jANavA megya hakIkata raju karI hatI. pATaNamAM A pradarzana bharAyA pachI pustakAnA saMrakSaNa mATe zaheramAM kaMIka jAgRti paNa AvI che. saMvat 1955 mAM jJAnoddhAra mATe phaMDa ubhuM karI teoe pitAnA taraphanI sArI rakama temAM bharI hatI. hamaNAM to pravartakazrI kAntivijayajI mahArAje cAra mAsAM pATaNamAM karI pATaNanA bhaMDArAnuM ghaNAja parizramathI avalokana karI saghaLAM pustakanI tenA kartA, AraMbhakALa, pRSTha, glaeNka saMkhyA vagere no sahIta vigatavAra TIppaNI banAvI che temaja vaDodarA rAjyanI seMTrala lAIbrerI taraphathI paNa jANItA jena grejyueTa rA. cImanalAla dalAle paNa pra. kAntivijayajInI sahAyathI TIppaNI sarala taiyAra karI che ane te prasiddha thanAra che. A pustakeddAranuM--jAgRtinuM mAna pATaNanA pradarzanane--kaheke svAgata kamiTinA pramukha zeTha kepaTAvALAnA asarakAraka zabdone ane darazAvelI lAgaNane ghaTe che. adhaHpatananAM sikAomAM pATaNe baTake gujarAte kaMI eAchuM sahana karyuM nathI paraMtu briTiza amala pachI navI keLavaNIno pracAre kaDI prAMta mahAjana thatAM gujarAtamAMye jAgRti ane pragatine jesabhera pavana sabhAnA pramukha kuMkAye. sAmAjika vikAsanI pravRttinA AMdolano e tarIke. gujarAtane gajavyuM ane zrImaMta gAyakavADa kulotpanna , sara sayAjIrAva-vaDodarA nareze prajAnA kAnamAM prajAtvanI bhAvanAne maMtra kuMka H A sarvane laIne kaDI prAtamAM kaDI prAnta mahAjana sabhAnI sthApanA I. sa. 1907 nA okaTobara mahInAnI sattaramI tArIkhe mahesANAmAM karavAmAM AvI ane te saMsthAnA pramukhatIke eka lAyaka,utsAhI kAryadakSa ane pratiSThita netAnI jarUra paDI. pATaNamAM e vakhate zeTha punamacaMda mahAjananI draSTImAM stutya kAryothItarI AvyA ane mahAjananI mAgaNI temaNe paNa svIkArI. kaDI prAMta mahAjanasabhA jevI lAkahitakAriNI saMsthAne pramukha tarake jyAre zeTha koTAvALA mahesANAnA sTezane utAryA tyAre prAMtanA pratiSThita AgevAna ane zaherIoe sTezana para hAjara rahI ghaNo lAgaNI bharyo Ava Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) kAra ApatAM vilaMTIyaranI TukaDI, benDa ane lokasamuhanA hazeSa sahIta teene sabhA maMDapamAM laI javAmAM AvyA hatA. A sabhAne utsAhInetA maLatAM vaDodarA jevA keLavAyelA ane mobhAdAra rAjayamAM teNe gaurava prApta karyuM ane rAjayamAM temaja prajAmAM kaDI prAMta mahAjana sabhAnI pravRtti pramANabhUta ane pratiSThAbharI lekhAvA lAgI. pramukha zeTha keTAvALAe paNa e vakhate prajAmAM carcAtA viSaya haMsava jhIlI lIdhA, bhASaNothI sabhAmaMDapa gajavyA ane leka sevA dvArA kaDIprAMtanI prIti saMpAdana karI. zrImaMta vaDodarA narezanI sudhAraka pravRttie aMtyajoddhAranuM bIDuM hIMdusthAnamAM A vakhate jhaDapyuM hatuM ane cheka dhArA sabhA sudhI aMtyajane praveza karAvavA teoe prayatna Adaryo hato. kaDI prAMtanuM mahAjana A vAtathI khaLabhaLI uThayuM hatuM paraMtu mahAjanasabhAnA sukAnI zeTha kepaTAvALAe ghaNI buddhi bharI dalIlavALuM bhASaNa karI keDI prAMta mahAjana sabhAne avAja che + zrImaMta mahArAja sAheba sudhI pahoMcADayuM hatuM AvA eka vIraprabhanA utsAhI vatsanI kadara mahAjana sabhAe paNa pIchANI hatI ane teone kAyamanuM pramukha pada ApyuM hatuM. mahesANA, pATaNa, kherALu vagere thayelI vArSIka sabhAomAM teoe pramukha tarIke uttama sevA bajAvI hatI. siddhapuramAM I. sa. 1909mAM A sabhAnI cothI vArSika sabhAnI beThaka thaI te vakhate zeTha keTAvALA pramukha tarIke tyAM padhAratAM prajAe ghaNoja umaLakA bharyo satkAra karyo hato. vepArIoe bajAra zaNagAryA hatAM ane dhAmadhumathI hoTuM saraghasa kahADI pramukhane sabhAmaMDapamAM laI javAmAM AvyA hatA. rastAmAM sthaLe sthaLe kamAne ubhI karavAmAM AvI hatI, svAgatanAM beDe ane vividha prakAranAM tAraNothI sarasvati kinAre vaseluM mahArAjA siddharAjanuM mAnItu A zahera anupama ane apUrva zobhAne dhAraNa karI rahyuM hatuM ane sidhapuranA rAtAomAMthI pasAra thatAM prajA asAdhAraNa mAnathI zeThane-pramukhane nIhALatAM harSathI chalakAtI hatI. ahIM paNa ghaNuM ja vikatA bharyuM bhASaNa temaNe ApyuM hatuM. dhArmika saMsthAone lagatA nibaMdhamAM Ara. sI. dattanA samayamAM mahAjana sabhAe prajAne anukuLa pheraphAra karAvyuM hatuM tathA 19pa6 nA duSkA|LamAM mahesulanI mAphI karAvI hatI. e paNa zeThanA prayatnane AbhArI che. I. sa. 1907 mAM teo kaDI prAMtanA lekamatanI teonI taraphanI adhika tAne lIdhe vaDedarA rAjyanI dhArAsabhAmAM membara. (lejIdhArAsabhAnA sleTIva sIlara) tarIke cUMTAyA hatA ane dhArAsabhAmAM membara tarIke paNa dareka mITIMgamAM bhAga laI prajAno avAja vAraMvAra pitAnA hIMmatabharyA savAlomAM raju karyo hato. aMtyajone nokarI ApavAnI bAbatamAM, InkamaTekSanI hada rU. 1000) nI AvakanI upara Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) laI javAnI khAkhatamAM ane bIjA ghaNA agatyanA prajAkIya savAlo temaNe saceTa dalIle sahIta dhArAsabhAmAM mukayA hatA. zrImAna zeTha punamaca MdajI jema bIjI badhI khAkhatAmAM AgaLa vadhelA che tema eka pitRbhakata putra tarIke temanuM eka mahadkArya bhUlI javuM joituM nathI. savata 1965 ( i. sa. 1909 ) mAM teAe peAtAnA pitA zrImAna zeTha karamacaMdajInI pAchaLa AkhA pATaNa zaherane ekaja dIvase ( jeTha sudI 6 nA rAja ) prItibhAjana ApyuM hatuM. lagabhaga eka lAkha mANasone ane te paNa bhinnabhinna jJAtie mAM vibhakata thayelA nagarane ekaja dIvase bhejana Aplu... e kAMi sAdhAraNa kArya na hatuM. mahInAothI tenI taiyArIe ane vANotarAnI doDadhAma cAlIrahI hatI. bhANuMgarajatIvaNikAdi jJAtie mATe zIrAnI dALa, caNA, bhAta vagerenI TAMkIe bharavAmAM AvI hatI ane Itara jJAtione pAtapAtAnI anukuLatA pramANe zaheramAM ane zahera bahAra bhejananI vyavasthA karI ApavAmAM AvI hatI, Avo apUrva draSya jovAne AsapAsanAM gAmeAnAM hajAro lAnAM TALAe pATaNamAM AvyAM hatAM ane bharacaka vastIthI ubharAtAM pATaNanA rastAo kumArapALanA samayanI prajAnI AgAdI-vastInA khyAla ApatA hatA. pATaNane draSya te vakhate ghaNe! adbhUta ane AkarSaka banyA hato. bahAra gAmathI AvelAM hajArA manuSyane paNa AmatraNa karI rokI rAkhavAmAM AvyAM hatAM ane A puNyazALI purUSanA annaneA svIkAra sarva khuzIthI karatAM hatAM. vaLI A prasaMge aTThAi maheAsava paNa karavAmAM AvyeA hateA ane peAtAnA nivAsasthAnane aneka zaNagAra ane rezanIthI paramaramaNiya khanAvavAmAM AvyuM hatu. jainadharmonA siddhAnta pramANe sarva manuSyA prati samAnatA ane sneha darzAvI hIMdu musalamAna sarva kAmenuM A prakAre Atithya karyuM hatuM. mAMsAhArI kAmeAne paNa annAhAranI ujANI ApI eka dIvasa pATaNa zaherane hiMsAthI mukata karyuM hatuM. A eka sAmAnya varAja nahi hatA paNa dharmanA siddhAMtAnusAra zaheramAM sarva kAmemAM aikaya ane khaMtvanI laDANI karavAnI ghaNA mhoTA kharce ane mahAn pariAme icchA pUrNa karI hatI; ane zraddhA tathA pitRbhakitae A prAcIna paddhatino sevA mArga temane mATe saraLa karI ApyA hatA. pitRbhati ane nagara bhAjana. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAre pitRsevA nimite bajAvelI asAdhAraNa nagarabhakitathI AkhuM zahera tenA tarapha mAnapUrvaka AkarSAyuM ane pATaNa zaheramAM smAraka ta. nagare paNa zeTha sAhebane apUrva mAna ApyuM. sva. zeTha rIke pAkhI pADavA karamacaMdajI keTAvALAnA smAraka tarIke AkhA zahere ne dAkhala. temanI mRtyutithinAdine daravarSe pAkhI pALavAne TharAva na karyo ane daravarSe te tithie AkhA zaheramAM pAkI pALa vAmAM Ave che. A viSe zeTha sAhebane pATaNanA samasta zaherIo taraphathI nIce mujaba dAkhalo lakhI ApavAmAM Avyo che. dAkhalo "rAva bahAdura zeTha punamacaMda karamacaMda kaTAvALA rahevAzI pATaNa ThekANuM - mahAlakSamInA pADAmAMnAne A dAkhalo ApavAmAM Ave che ke tame A pATaNa zaheranI tamAma kemane saM. 1965 nA jeTha sudI 6 nA roja eka prItibhejana ApavAthI tamAma zahere tamAma nyAto bhANegarajatAvALI tamAre tyAM jamIne bhANe nahIM khapavAvALI nyAtone tema je je nyAne pitAnI khuzIthI IlAyaduM jamavAnuM hatuM temane tame sIdhAM ApI sarve komane prItibhejana tame ApyuM. hA banAva lagabhaga baseMhe traNaseMhe varSamAM banyuM hoya ema jaNatuM nathI tethI A zaheranI hIMdu tathA musalamAna keme uparanI tArIkhe pATe AvI ekatra vicAra karI TharAva karyo ke A zahera jagyuM hatuM evI yAdagIrI rahevA mATe tArIkha pALavI te nizcaya TharAva karyA pachI sarvAnumate tamArA pitAzrI devagata thayAnI tArIkha pALavA sarvAnumate TharAva thavAthI TharAvavAmAM AvyuM che ke jeTha vadI 11 nI pAkI A zaheranI tamAma kAma sAla dara sAlA pALyA karaze. hAvo banAva keI vakhata banela nathI ne tame pahela vaheluM A eka meTuM TANuM karavAthI A pramANe karavAmAM AvyuM che te jANavuM. tA. juna sa. 1909 mIti jeTha vadI 11 AjathI pAkhI pALI amala zarU. (sahI) (sahI) sAkha cunIlAla maganalAla zeTha popaTalAla hemacaMda sahI da. pitAnA, * sahI dA. khuda vizanavanA zeTha, nagarazeTha, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) (saMvata 1956) chappananA duSkALa vakhate temaNe hajAro dukhI ane - bhUkhyAM pIDita garIba janone annagRha khelI Azraya duSkALamAM annagraho Apyo hato temaja sa.1967nA duSkALa vakhate paNatemaNe ane gusadAne. kaDIprAMta subA me. rA.rA. khArAva jAdhava sAhebanA haste - khUluM mukavAnI phIyA karAvI annagRhakhullu mukI garIbone Azraya Ape hato. jene madada ApavA mATe eka peTImAM chupI arajIo levAmAM AvatI ane annagRhamAM Do. ke ThArIne nImI davAo ane ArogyanI. sALI vyavasthA karavAmAM AvI hatI. ane saMvata 1961 mAM paNa sastu anAja beTa khAIne be pise zera ke je vakhate bhAva ghaNA uDyA hatA. vecavAnI dharmAdA dukAna ughADIne garIbone madada karI hatI. dareka duSkALAmAM garIbone A prakAre madada karavA uparAMta mayamavarganAM AbarUdAra paNa aMdarakhAnethI duHkhI kuTuMbone guptadAne ApIne dayALu hAtha garIbanI hAya mATe khullo rAkhyo. hato. hajAro rUpIAnI deNagI temaNe AvA paDakAmAM karI che ane emanA audArya tathA dayAne mATe garIba varga temanA tarapha pitA jevI pUjaya lAgaNI dharAve che. AvAM AvAM pAramArthika kAryonI ane jasevAnI kadara karIne zrImaMta 1 vaDodarAnareze teone "rAvabahAduranI paddhi" arpaNa karelI rAvabahAduranI che. (te vakhate dezI rAjakartAone "rAvabahAdura" nI paMkti paddhi. ApavAno pratibaMdha na hatA.) I. sa. 1903 (saM. 1959) mAM amadAvAdazaheramAM bharAyelI nezanala ke sanA DeligeTane paNa teoe bhAre dhAmadhumathI IvanIMga nezanala koMgresanA pArTI ApI hatI. leka sevA, mahAjana sevA ane dharmanI DelIgeTene iva- sevAnI sAthe teo rASTrasevAne paNa bhUlyA nathI. ane A niMga pArTI tenuM draSTAMta che. pitAnI pavitra bhUmi pATaNa nagarIne A gaLa pADavAne teoeyazasvI prayatno karyA che. ane kare che. I. sa. 1915nA jAnevArI mahInAnI 21mI tArIkhe vaDodarA nareza zrImaMta sayAjIrAva gAyakavADane maTI dhAmadhumathI teo vaDodarA nareza sAhebe DInara pArTI ApI hatI. bagavADA daravAjA bahAranA zrImaMta mahArAjA potAnA baMgalAne ane bAgane te vakhate aneka rIte temaNe sAheba sayAjI zaNagAravAmAM ane zrImaMta mahArAjA sAheba mATe bhojana rAva gAyakavADane vyavasthA karavAmAM hajAro rUpIA kharca kIdho hato. DInarapATI. hajAro dipakathI prakAzIta pitAnA udyAnamAM sthaLe sthaLe manamohaka ane AkarSaka vastuo goThavI hatI. zAmI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) cAnA ubhA karyAM hatA. zrImatanI sAthe zaheranA AgevAno ane amaladArane paNa nAtaryAM hatA temaja pArTInI sAthe sa'gItanI, jAdunA khelAnI, AtasakhAjI ane evI ghaNI gAThavaNI karavAmAM AvI hatI. zrIma'ta mahArAjA sAheba paNa peAtAnA rAjavI-pAzAkamAM sajja thai smIta vadane zeThanA sadane padhAryAM hatA ane zrImaMta svArIneA ThATha tathA kaiTAvALA zeThanI rozanI vagere jovAne hajArA mANasAnI ThaTha aMgalAnI cAre bAjue namI gai hatI. premanA bhUkhyA bhupALe rAjabhakitathI ane amIrIthI chalakAtA zeTha punamacaMdajIne tyAM lagabhaga be kalAka AnaMdamAM vyatita karyAM hatA ane pAnasApArI Adi sarva prakAre satkAra suvaIsana para virAjI zrImate svikAryAM pachI zeThasAhebe gadgadItaka zrI. mahArAjA sAhebanA upakAra pradarzIta karatAM lAgaNI bharyA zabdomAM rAjabhakita utArI hatI. gujarezvare paNa gujarAtanI prAcIna pATanagarI pATaNane AMgaNe AvuM uttama Atithya karavA mATe prema bharyA zakhvAthI zeThane dhanyavAda ApyA hatA. ane zeThajInA zabdone sAnaM jhIlyA hatA. tA. 25mI jAnyuArInA reja zeTha sAheba taraphathI zrIma'ta mahArAjA sAhebane pAzAkane najarANA karavAmAM AvyA hatA. zrImaMta peAtAnA rAjyamAM bIje nabare gaNAtA pATaNa zaheramAM AvA rAjabhakta ane amIra khavAsanA zeThane vasatA joi pATaNane mATe magarUrI dharAve che ane zeTha kATAvALA tarapha ghaNI prIti dharAve che. rAdhanapura, pAlaNapura, bhAvanagara, kATA, jhAdyAvADa ( rAjaputAnA ) vigerenA rAjA mahArAjAe temaja keTalAka rAjadvArI mahApurUSA sAthe tee sArI sa`dha dharAve che ane upara jaNAvelAM rAjgyAmAM teonI beThaka bhAI, beTA ane saradArAnI sAthe thAya che. temaja lagnAdi prasaMge sirapAvanI Apa le thAya che temanI sAthe mitrAcArI bhareloA patra vyavahAra paNa cAle che ke je utAravAnI ame jarUra dhAratA nathI. marAve rAjyo sAthenA sabadha. sa 1966 (I.sa.1910)mAMteoe vizA zrImALInI nyAtamAM dazazera 1jananI pittaLanI kAThiAnI lhANI karI hatI. A lhANI khIruM lhANIonI mAphaka phakata lhANIja na hatI. paraMtu te dhArmika unnati-prabhubhakitanA uddeza saha karavAmAM AvI hatI.dareka maheAllAomAM daherAsaramAMpujA racAvavAmAM A vatI,mhoTAM daherAMomAM pujA bhaNAvavAmAM AvatI, ane sAMjhanA AratI, gAyana prabhubhakitanAM ane beThaka vagere sAthe sronAM mAMga mahAsatA rahIne ane kahANI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 19 ) lika gItA tathA prabhAvanA vagere paNa hANInI sAthe sAthe thatAM. AvI rIte lagabhaga mahInA sudhI bhinnabhinna maheAllAomAM lhANInI vhecaNI ane mahesavA cAlyA hatA. dareka maheAllAvALAe paNa zeThajInA mAnamAM pAnaseApArI puSpahAra, pArTI vagerethI satkAra karatA hatA. AvA prakAranI lhANI apUja gaNAya. kAraNake tethI karIne khaMdhu bhAvanI sAthe dha'nA lAbha paNa thAya ane dravyanA sadupayoga thAya. A prakAranI hANI atyAra sudhI thayelI jaNAtI nathI. zeTha punamacaMda karamada kATAvALAe aneka rIte zaheranI, prAMtanI, dezanI, rAjyanI ane jaina kAmanI sevAo khAvIche ane tene laine pATaNanIjudIjudI sa MsthA taraphathI tene mAnapatrA ghaNI dhAmavALA prajAkiya samArA vacce ApavAmAM AvyAMche. tenI nakke A sAthe joDavI anukuLa ane upayogI thaipaDaze. mAnapatra. mAnapatra. (1) maheramAna rA. A. zeTha punama'- kaca koTAvALA. su. mAska. tr mAnavattA sAheba. ' Aje ameA pATaNanuM samasta mahAjana Apa sAhebanI kaDI prAMntanI raiyatanA sabhAsada tarIke dhArAsabhAmAM je nImaNeAka thaI che te mATe Apane aMtaHkaraNanI mukhArakabAdI ApavAnI A taka laie chIe. gAyakavADI rAjyamAM dhArAsabhA A pahelIja che, ne temAM paNa A zaheranA vatanI tarIke Apa sAheba pahelAja membara heAvAthI amA pATaNa vAsIe A mAna amAne maLyA barAbara shema e chIe. ' " ApanI dhArAsabhAmAM nimaneAka karI sarakAra vadhumAM vadhu je mAna Apane ApI zakatI hatI te ApyuM che. ane tethI zrImaMta mahArAjAsAhebane! A tarka AbhAra mAnIe chIe. "ApanuM kuTuMba sakhAvatAne mATe nAmIcu che ane te kuTuMbamAM Apa AzA ApanArA suputra hovAthI amo ApanA hAthe ghaNAM sArAM kAryAM thavAnI AzA rAkhIe chIe. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apa zrImaMta cho paNa garIbonAM duHkho jANavA jIrAsA dharAvI te dUra karavA prayatna kare che ane ApanI tevI lAgaNIne lIdhe ja ThI prAMta mahAjana sabhAnA pramukhane jokhama bharyo e Ape svIkAryo che e vAta ame sArI peThe jANIe chIe. nyAtanA, saMghanA, mahAjananA vagere hareka kAryamAM jyAre paNa amane ApanA kuTuMbanI ke ApanI madada tathA salAhanI jarUra paDI haze tyAre te amene maLatI rahI che ne saM. 1956 nA bhayaMkara duSkALanA vakhatamAM duSkALIyA mATe anAja ApavAnI goThavaNa karI ApanA vaDIlo tathA Ape je madada karelI te ame kadI paNa bhUlI javAnA nathI. ApanA marahuma pitAzrI karamacaMdajI tathA vIla baMdhu kaDIlAlajInA macI ane je khoTa gaI che te purAvAnI nathI te paNa amane AzA tathA khAtrI che ke ApazrI paNa hemane ja pagale cAlanArA che eTale te paDelI khoTa kAMIka aMze purAelI jevAne ame bhAgyazALI thaIzuM. ("ApanA jevA gRhasthanI dhArAsabhAmAM nimaNUka thavAthI amo ApanA kaTumbanI tathA ApanI kArakIrdI tarapha vicAra karI maheTI maTI AzAo khAMdhIe te ame dhArIe chIe ke temAM amo bahu khATA nathI. vaLI atyaM ja lokone sarakArI hareka khAtAmAM lAyakI pramANe nokarI ApavA hAla tajavIja cAle che ne tethI ApaNI tamAma raiyatamAM je vasavaso utpanna thayA che te kAMI ApanA jANavA bahAra nathI. to ApanuM paheluM rtAvya je kAMI paNa hoya to te A ubho thayelo vasavase dUra karAvavA zrImaMta mahArAjA sAbane kAne vyAjabI tathA kharI hakIkta nAkhavAnuM che ema ahArUM mAnavuM che. vaLI amo vadhAre ema paNa mAnIe chIe ke, ApanA jevA yitanA AgevAna, zrImAna mobhAvALA gRhasthanuM kaheluM sarakAra upara jarUra asara karaze ja. . chevaTe Apa dirdhAyuthI thaI ApanA hAthe bhaviSyamAM ghaNAM sukRtye thAo ema IcchI zrImaMta mahArAja sAhebe ApanI karelI nImaNokanA saMbaMdhamAM pharIthI hemano AbhAra mAnIe chIe. te sAthe Ape amAruM mAnapatra svIkAryuM te mATe Apano upakAra mAnavAnI rajA laIe chIe. tathAstuH mIti phAgaNa vadI 5 vAra ravi 1964. (sahI) zeTha popaTalAla hemacaMda saMi. daH khuda sara Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnapatra. zrI pArthajIna paNampa "zeThajI sAheba rA. bA. zeTha punamacaMda karamacaMda kaTAvALA, mu. pATa mAnavaMtA sAheba" "ApazrI ApaNI gAyakavADI rAjayanI dhArAsabhAmAM kaDI prAMta taraphathI rayatanA pratinidhi tarIke nImAyA te zubha prasaMga mATe ame zrImadda hemacaMdrA cArya sabhA (pATaNa) nA membare Apane aMtaHkaraNanI mubAraka ApavAnI A taka laIe chIe. gAyakavADI rAjayamAM dhArAsabhA e no ane pahelA ja prasaMga che, ne eka jena gRhastha tarIke ApazrI pahelA tathA ekalAja membara tarIke phatehamaMda thayelA levAthI Apa sAhebane A maLeluM mAna jJamAma na kemane ma jyA samAna samajIe chIe. "Apa sAhebanI dhArAsabhAnA membara tarIkenI nimaNuMka karavAmAM mAMmaMta mahArAjA sAhebe uMcAmAM uMcuM je mAna ApI zakAya te Apane ApyuM che ema ame mAnIe chIe. ne tethI A take zrImaMta mahArAjA sAhebane te mATe upakAra mAnavAnI khAsa ame jarUra joIe chIe. kaDI prAMta mahAjana sabhAnA pramukha tarIke Apa sAhebe je svataMtratA batAvI che ane tethI je kIrti meLavI che te jotAM dhArAsabhAmAM hAlane samaye ApanI nImaNuMka amane jarUra AvakAradA thaI paDaze. kAraNake amo khAtrI dharAvIe chIe ke aMtyaja lokone lAyakI pramANe sarakArI hareka khAtAmAM jago ApavA zrImaMta mahArAjA sAhebane je vicAra che te bAbatamAM raiyatanA pratinidhi tarIke amAre avAja zrImaMtA mane Apa jarUra nAkhaze ne te vi. cAra baMdha rakhAvavA ane te prayatna karaze. Apa garbha zrImaMta chatAM keLavAyelA che te vakhto vakhata potAnA jatibhAIonuM hita karavAnA kAmamAM utsAha pUrvaka bhAga le che, vaLI A sabhAnA paNa rASTrathI membara che ne tethI ApanA jevA sabhAsada amArI saM. sthA dharAve che te mATe ame kharA magarara chIe. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra ) chevaTe Apa sAhebane jaNAvavAnI rajA laIe chIe ke ApanA hAthe banI zaktA tamAma IlAja laI raiyatamAM ubho thayele vasavase dUra karavA Apa ApanAthI banatuM karI ApanuM kuTumba ke je hamezAM sArAM kAma karyAne mATe jANItuM che hemanI zobhAmAM ora vadhAre karaze ne zAzana devatA Aane kAryamAM phateha Apo evuM mAgI Apane cuMTI kahADavA mATe kaDIkhAnanI cuMTaNI karanArAono upakAra mAnavAnI A taka laie chIe. "amArI saMsthAnI mAgaNI kabula rAkhI Aje Ape ane amArI lAgaNI batAvavAnI taka ApI amArUM mAnapatra svIkAryuM te mATe ame A panA AbhArI chIe. mIti phAgaNa vada 5 vAra ravi saMvata 1964. (sahI) herabhAI DAhyAbhAI vakIla sekaTarI rAA hAlAbhAi maganacaMda dA. laheracaMda pramukha. mAnapatra. ma. rA. zi. mAnavaMtA zrIyuta svajJAti badhu keTAvALA zeTha zrI karamacaMda metIcaMdanA suputra zeTha punamacaMda karamacaMda. "suNA ane mAnavaMtA mahAzaya "Apa pratye ame pATaNanA vizAzrImALI vaNika ApanA jJAti badhuo Apane mAnapUrvaka jaNAvavAnI rajA laIe chIe ke - ApanuM kuLadipaka kuTuMba ApaNI jJAtimAM je mAna bhogave che, te khAte amane atizaya AnaMda ane saMtoSa thAya che. dharmanAM kAryomAM sadA Apa AgaLa paDato bhAga le che. dharmakAryane uttejana mATe moTA moTA yAtrAnA saMghe kahADI lagabhaga savAlAkha rUpIA jeTalI moTI rakama khaca pATaNanA jaina baMdhuone dharmane raste deravAmAM mahAnuM kartavya Ape karyA che. "pAlitANA ApaNA dharmanuM moTuM sthAna che, tenA upara ApanA vakoe hera baMdhAvyuM che ane Ape cAlIza hajArano kharca karI yAtrA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) enA Azrama rasthAnanA sukhane mATe dharmazALA baMdhAvI uttama kArya karyuM che. pATaNamAM thamaNAjInI dharmazALA paMcAsarA pAse trIsa cALIza. hajAra rUpI kharca karI baMdhArthI ane AvatA yAtrALuone uttama prakAranI sagavaDo paNa karI ApI che jethI puNyakAryane TI madada thaI che. chapananA bhayaMkara duSkALamAM annaza kahADI ghaNI lAMbI mudata sudhI nIrAdhAra lokone nibhAva karavAmAM zumAre vIza pacIsa hajAra jeTalI meTI rakama udAra dIlathI kharcA jaina dharmane jIva upara dayA rAkhavI e mukhya mude uttama prakAre jALavI jena baMdhuo ane pATaNa zaherane Apa AbhAra nIce mukayAM che; pATaNanA jana bhaMDAranAM pustakane jIrNodhdhAra karavAmAM rUpIA be hAra ApI vidyA pratyenI pUjya lAgaNI batAvI ApI che vigere aneka yazasvI karyo tarapha ApanI gRhasthAI pramANe vartI gRhasthonAM uttama lakSaNe Ape batAvyA che. jenA mATe ame aMtaHkaraNa pUrvaka satISa pradazIta karIe chIe. ApaNI bhAbhuminA kalyANArthe amadAvAdamAM bharAyelI nezanala kesamAM pratinidhione IvanagapATI ApI dezanI uttama sevA bajAvI ApaNI jaina komane oLakhAvI che, temaja muMbAI nagarImAM jaina kenpharansa vakhate jaina baMdhuone ApelA mAnathI ane ApanA prayAsathI pATaNanI zobhAmAM vadhAro thayo che jene mATe ame Apano atyaMta AbhAra mAnIe chIe. - " A mAMgaLIka prasaMge Apa sadagRhasthane vizeSa jaNAvavAnI rajA laIe chIe ke A zaheranI ApaNI kema vidyAbhyAsamAM AgaLa paDatuM bhAga laI zake tevI kaI yejanA ApanA taraphathI kavi ati jarUrI che temaja dharmanAM kRtya tarapha Aja sudhI jevi najara ApanI rahelI che tevI hamezA raheze evI AzA che. ApanA jevA udAra, nitiza ane dharmanISTha sadagRhasthane mATe ame jJAti baMdhuo jeTalA magarUra thaIe teTaluM ochuM che ane tethI Apano avicaLa yaza irachI ApanuM mAnavaMtuM kuTuMba Apane pagale ahonIza cAlI satyakRtyamAM joDAya evI zrI jagataniyaMtA prabhu pratye prArthanA karIe chIe. A ApaNI vizA zrImALI vaNika jJAti samAja taraphathI mAnapatra Apane arpaNa karavAmAM Ave che te svIkAravAnI kRpA kari ApanA. jJAtibaMdhuone upakArI karaze evI AzA che. eja vinaMti Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) " mIti mAla kRSNapakSa 7 sekramavAra saMvata 196 tA. 8 mATe phebruvAMrI sane 1904 (sahI.) lI Apano gusseda, uttamacaMda nagarazeTha sAsta vi. zrImALI jJAti tarI. sa. 1973 mAM pATaNa khAte jaine ane smArTA vacce cArUpa tine lagatA mahAna vaimanasyane jhADA ubhA thayAnI cArUpane aDe! vAta jagAhera che. cArUpamAM zrI zAmaLAjI pArzva patAvanAra kurALa nAthanuM devAlaya ghaNuM prAcina che. temAM ekaja pavAlavAda tarIke. saNa upara smArtInA zaMkara, gaNapati daiva, vagere devA paNa hatA. keTalAka jaina khadhuAe tenuM utthA pana karavAthI smArto ane jaine vacce koTaeNmAM jhaghaDA cAlI khanne pakSanA hajArA rUpIyAnI kharakhAdI thai hatI. pATaNanI kArTamAM jenAnI dvAra thai utthApana karanArane ArepI gaNI daDha karavAmAM AvyeA hatA paraMtu mahesANAnI apIla korTamAM utthApananuM kArya zuddhabuddhithI kareluM gaNIne zikSA rada karavAmAM AvI hatI. jhaghaDA ATalethI ja aTakayA na hatA paraMtu smArtAe vaDodarA hAIkAmAM apIla noMdhAvI hatI ane hajura phrAMsIla te khAkIja hatI. gAma ke nA jhaghaDAmAM anne pakSanA vakhata ane paisAnA puSkaLa bhAga apAyA karato hatA. ane kusapa vadhI gayA hatA ke je bhAratanI paDatInu cinha gaNAya mahesANA gesanA mAM jenAe karelI apIlamAM pATasunI kreTane TharAva rada karavAmAM AvyeA hatA paNa A nathI te mAtra ArapIene Apa mukta, ' zuddhabuddhi ' nI lIlathI zikSAmukata kIdhA hatA paraMtu zaMkara gaNapati vagere smArtonA devAne punaH eja sthaLe besADavAnI vAta teA ubhI ja rahI hatI ane tethI smAto ne paga jo ramAM hatA. jenAe smArtInI murtIone pharIthI pavAsapara pratiSThIta karavAne khuzI na hatA temaja smArtI tyAMthI khaseDavAne khuzI na hatAH A takarArI khAkhatanA nyAya kATI nIkaLe tema na hatA kAraNa ke haju e prazna ja :ubhA thayeA na hatA. ane e praznane mATe vaLI kArTonAM khArAM zodhavAM paDe tema hatu, ane tema karavAmAM OM varSo sudhI lakhAvA saMbhava hatA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rapa ) AvI sthiti vacce ane kAmee paraspara hamajI lavAda dvArA nyAya meLavavAnI IcchA kIdhI pratiSThita tathA pramANika purUSa tarIke bane kemee zeTha punamacaMda karamacaMda kaTAvALAnI pasaMdagI kIdhI. levAdanAmA upara banne pakSonA AgevAnoe sahIo karI zeThane lavAda nImyA ane lavAda tarIke zrImAna zeTha sAhebe dIrdha draSTithI vicAra karI, cArUpa jaI tyAMnI vastu sthitino vicAra karI, temaja pharIthI ubhaya kema vacce kaleza na rahevA pAme teno vicAra karI, lavAda tarIkenuM kartavya pUrNa kIdhuM-cArUpanI takarArane chelle nirNaya temaNe lakhIne ane pakSane ekaThA karI te vAMcI batAvyo. jeno taraphathI zrImAna nagarazeTha pipaTalAla hemacaMde ane smAte taraphathI zrImAna cunIlAla maganalAla vaiSNavanA zeThe puSpahAra vaDe zeThane sAkAra kIdhe. evorDa apAyA pachI ghaNA vidvAna muni mahArAje temaja jANatA jena AgevAno ane dhArAzAstrIoe evorDa ghaNeja Uttama lakhAya che evA prakAranA abhiprAya paNa ApyA hatA; paNa pATaNanAM saMghamAM keTaleka gerasamajane lIdhe khaLabhaLATa thavAthI chevaTe muMbAInA saMghe eDa para sArA jaina vidvAna ane dhArAzAstrInI salAha levAne kamITI nImI hatI ane kamITIe dhArAzAstrI zeTha makanajI juThAbhAInI salAha lai evorDa vAMdhA vagara hovAne pitAne abhiprAya saMghane jAhera karyo hato. zeDa punacaMdajI pravAsane paNa ghaNe zekha dharAve che, sImalA, dAI - lIMga vagere havAkhAvAnA mathake upara teo ghaNIkharI kAzamirane unALAnI rUtumAM jaI AvyA che eTaluM ja nahi paNa pravAsa bhArata varSane suMdara bagIco athavA te kudaratanI kha rekharI yuvAnI jyAM khIlI che te dezanA parama azvaryavAna kAzmiramAM paNa temaNe pravAsa karyo che. phakata havAkhAvAnA udezathI ja nahi paNa vyApArika ane aitihAsika draSTie te dezanuM temaNe nirikSaNa kareluM che, saM 1970 nA zrAvaNa vada 10 me temaNe kAzimara tarapha pravAsano AraMbha kIdho hatosAthe zrImati hIrAlazmi (temanA dharmapatni) tathA bIjI paNa maMDaLI ane nokara cAkare hatA. rAvaLapIMDI ane marIhIla thaI teo zrInagara jaI pahoMcyA hatA. zrInagaramAM voTaravarkasa bahuM jovA jevuM che. pANImAMthI vijaLIka zakita pedA thaI zrInagaramAM rezanI (lAiTa) vigere apAya che. eTaluM ja nahi paNa te vijaLIka baLathI mIla paNa calAvavAmAM Ave Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra6 ) tA sArI pedAza thavAnA sabhava che; paNa tyAM relve na rahevAthI keTalIka mazInarI laI javAnI agavaDa pazu che. zrInagaramAM teoe kAzmiranA mahArAjanI mulAkAta lIdhI hatI. kAzmira mahArAjAne vanaspati 2ganA hIrA joitA hatA te viSayamAM ghaNI vAtacita thai hatI. te vakhate nivAsa sTImaramAMja rAkhyA hatA paraMtu kAzmira narezanA e. DI. sI. paMDita ratananAtha kAlanA mahemAna ( gesTa ) tarIke teonA mitra hAvAthI rahyA hatA. divAnasAheba zrImAn amaranAthajI tathA prAyaveTa sekreTerI zrImAna khatrInAthajI vIgerenI mulAkAto paNa lIdhI hatI. zrInagarathI te amaranAtha gayA hatA. zrInagarathI amaranAthanI TekarI sudhI javAne zarUAtamAM vIseka mAIla hAusameTamAM jaLapravAsa karI isalAmAbAda javuM paDe che, ane rastAmAM be dIvasa lAge che, paraMtu kezaranAM khetarA rastAmAM AvatAM hAvAthI bahu ramaNiya lAge che. zeThasAhebe A khetaranuM vyApArika draSTie avaleAkana karavAne hAusameTa tyAM cAra kalAka ubhI rAkhI hatI ane tyAMnI mATI tathA kesaranAM muLIyAM tyAMthI sAthe lIdhAM hatAM. A muLIyAM tathA mATI temaNe pATaNa mAkalI ApyAM hatAM ane pATachumAM prayAga karatAM te ugI nIkaLyAM hatAM. tyAMnI mATI ahIMno mATImAM mizra karI vAvetara karavAmAM Ave te paNa ugI zake che paraMtu tene tApa vizeSa na lAge te mATe khAsa lakSa rAkhavu joie che A dezamAM A prayAga A ajamAvavA jevA che ane saphaLa thAya teA hajArA rUpIAnI pedAza thAya tema che. isalAmAbAda pahoMcyA pachI te asvasvArI para pAla gAMma gayA hatA. pAlagAma jatAM rastAmA eka gAma x x x Ave che ane tyAM paDAo ghaNA heAya che. te ThekANe eka jaina maMdira ghaNuM khaMDIyera sthitimAM jovAmAM AvyuM hatu tapAsa karatA te khAvana jInAlayeA (daherIyo) hatAM, ema jaNAyu' hatu ane khArikIthI tenu avaleAna karatA te ghaNuM prAcina jainamaMdira lAgatu hatu zeTTasAheba tenu avaleAkana karavAne eklAka sudhI rokAyA hatA A gAmamAM eka prAcina guphAche. te khAra gAU lAMkhI hAvAthI leAkeAkita che. tenI aMdara jai zakAyache paNa dUra sudhI javAnI hImata cAlatI nathI. pAlagAma amaranAthanI talATimAM AveluM che. ane tyAMthI amaranAtha mahAde vanu' devAya lagabhaga aDhAra hajAra phiTa UMce che. zrAvaNa suda paDavAthI purNimA sudhImAM tyAMthI kuMdnatI pANi TapakavAthI tenA kharapha zivalIMgAkAra badhAI jAya che eTaluMja nahi paNa gaNapati, pAravatI vagere ' Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (209) AkRtie paNa kuMvratathIja khunI jAyache. kuMvatanI camatkRtinuM A eka adbhUta dRSya che tyAnI thaMDI ghaNIja khuzanumA lAge che ane AkAma jANe eka hAthaja dura haiAya evA suMdara dekhAva tyAM lAge che pAlagAmathI amaranAtha jatAM rastAmAM cAra mukAma karavA paDe che. pAlagAmanu draSya paNa prekSaNiya che. trIjo mukAma sIra!manAganA Ave che tyAM kUddhati rIte pahADAnA kATathI badhAceluM' atyaMta pANi mArazuMzuM raMganu kAca jevA dudhIA raMganu che. A sarAvaramAMthI eka kudratI nahera chuTe che te seMka kAza sudhI cAlI jAya che, ane tenAthI lAko khetI kare che. taLAvanu pANI ghaNuM miThu svAdiSTa tathA thaMDu rahe che. zrInagaranI pAse Danaleka nAmanu eka mhAluM saravara che ane tenA Upara hoDI jAyache taLAva Upara velAo chavAI rahayA hoya che. vaLI A taLAva upara ta tI khetI karavAmAM Ave che je draSya jonArAne Azcarya cakti karI nAkhe che. A taLAva mAilApayata vistAra pAmelu che. vaLI zrInagaranI najIkamAM cazamezAhI nAmanI jagA che tyAM jamInamAMthI kuMtI rIte svAbhAvika phuvArA chuTe che. A pANI ghaNuMja mISTa ane tha u hoya che ane ghaNuMja vakhANavA lAyaka svAdriSTa che. vaLI gulakharca nAmanI TekarI paNa havAkhAvAne mATe pravAsIonu lakSa kheMce che ane ghaNA lokeA tyAM havA khAvAne jAya che. zrInagaramAM bIjI paNa eka TekarI che tenApara ghaNuM prAcina zivAlaya che te paNa prekSaNiya che. zeTha thADuMe A sarva sthaLomAM patharAyalIkuMvatanI zezabhAnu sArU avaleAkana karyuM hatuM ane temanA pravAsano A sakSipta nRttAMta temanI sAthe gayelA eka gRhastha dvArA amane maLyA che. zeTha kATAvALA eka zaherI tarIke, eka jaina AgevAna tarIke, ane eka sAcA gujarAtI tarIke mAnanIya purUSa che ema sAcA guz2arAtI kahyA vagara cAlatu nathI. ghaNAye gujarAtIo evA ane zaherI. jovAmAM Ave che ke jeoe paradeza vasIne pachI svadezamAM AvatAMye tyAMno paradezI pASAka aMgIkRta karyAM hAya che. keTalAka to mahArASTrI ane bIjI pAghaDIo ja nahi paNa kuMTuMba bhASA tarikeye gharamAMthI gujarAtIne tilAMjali ApI anya prAMtika bhASAno gharamAM upayAga karatA ApaNA jevAmAM Ave che ane gujarAtImA vAta karatAM Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) teone viTaMbaNuM thaI paDe che. paraMtu zeTha keTAvALAe gujarAtI pAghaDI ane gujarAtI bhASA gujarAta bahAra paNa jALavI rAkhyAM che e kaMI gujarAtanuM ochuM abhimAna nathI. vaLI, gujarAtI lekhako tarapha paNa teo sAcA hRdayane pyAra dharAve che ane samAna kare che. eka zaherI tarIke paNa teo pATaNanI saghaLI pravRttiomAM dravyane ane samayane vAraMvAra bhoga Ape che. pATaNanI bAlAbhAI kalabanA teo rUAM, 1000) ApI pina thayelA che temaja jenAM prasAraka sabhA -bhAvanagara, AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, chImadu hemacaMdrAcArya sabhA-pATaNa vagere saMsthAonA lAIpha membara che tathA ghaNuM saMsthAone teo madada karatA rahyA che. = ' = == Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIMgases fja $ A zrImatI sUtra. che na ( gurjara bhASAM ta2.) - rAta ? zuM che vrathama haderA ( kamanA calanAdi dharmanuM svarUpa // zrI jinAya namaH // sarvajJamIzvaramanantamasaGgamamyaM . sAyimasmaramanIzamanIhamiddham / siddhaM zivaM zivakaraM karaNavyapetaM zrImajinaM jitaripuM prayataH praNaumi // 1 // sarvajJa, Izvara, anaMta, saMgarahita, sarvazreSTa, sahitakArI, kAmarahita, anyasvAmIthI varjita, IcchArahita, samRddhimAna, siddha, kalyANarUpa, kalyAhukAraNa, I irahitara ane aMtaraMga zatruone jitanAra evA zrI jinabhagavaMtane huM sAvadhAna thaI namaskAra karuM chuM. 1 1 jemane bIje kaI svAmI nathI evA. 2 jemane keAI sAdhananI . apekSA nathI e artha paNa thAya. 3 kAma dhAdika. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) zrI bhagavatI sUtra. nasvA zrIvarddhamAnAya zrImate ca sudharmaNe / "sarvAnuyogavRddhebhyo vANyai sarvavidastathA // 2 // etaTTIkAcUrNI jIvAbhigamAdivRttile zAMzca / saMyojya paJcamAjhaM vivRNomi vizeSataH kiJcit // 3 // yugmam zrI mahAvIra prabhune, zrImAna sudharmA svAmIne, sarva (cAra) anuyegane jANanArA sthavirene ane sarvajJa prabhunI vANIne namaskAra karI A TIkAnI cUrNa ane jIvAbhigama vigere sUtranI vRttinA bhAgane joDI daI A pAMcamAM-aMgarUpa zrI bhagavatI sUtra upara jarA vizeSapaNe vivaraNa karuM chuM. 2-3 (c) zAstra prastAvanA - samavAya sUtra nAmanA cothA aMganI vyAkhyA karavAmAM AvI che. have te pachInA avasare-prasaMge prApta thayelA vivAhaprajJapti nAmanA pAMcamA aMganI vyAkhyA karavAno AraMbha karavAmAM Ave che. A pAMcamuM aMga zrI mahAvIraprabhu rUpI mahArAjAe mithyAtva, ajJAna ane avirati rUpa zatruonI senAne nAza karavAne niyukata karelA eka unnata vijaya hastInI upamAne prApta thayeluM che. vijayahastI jema potAnI suMdara padapaddhati -cAlavAnI chaTAthI catura jananA manane raMjana kare che, tema A pAMcamuM aMga bhagavatI sUtra pitAnI suMdara padapaddhati vAkayaracanAthI vidvAnonA manane raMjana kare che. aneka upasargo AvI paDe topaNa jema te vijaya hastInuM svarUpa nAza rahita-nirAbAdha rahe che, tema A pAMcamA aMganuM svarUpa upasargo, nipAto ane avyayethI yukta che. jema te vijayahastInA zabda-garjanAo ghaNI moTI che, tema A pAMcamAM aMgamAM jelA zabdanI garjanA ghaNAM udAra arthavAlI che. jema te vijayahastI liMga- cinhanI racanAthI yukta che, tema A pAMcamuM aMga traNa liMga ane AThe vibhaktiothI yukta che. jema te vijayahastI satpaSee vikhyAta kare che, tema A pAMcamuM aMga 1 vidane. 2 ma, parA vagere upasargo. 3 puliMga, liMga ane ane napusakaliMga, Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 3. (3) sat~ cA prakAranA AkhyAta kriyApadeAthI yukta che, jema te vijayahastI sArA lakSaNovALo che, tema A pAMcamuM aMga sArA lakSaNothI pratipAdita che. jema vijayahastI devatAthI adhiSTita che, tema A pAMcamuM aMga paNa devatAthI adhiSThita che. jema te vijayahastInA aMge suvarNathI zAbhatA che, tema A pAMcamA aMganA uddezAo suvarNa--sArA akSarothI zobhatA che. jema te vijayahastInuM caritra vividha jAtanA adbhutAthI zreSTa che, tema A pAMcamuM aMga vividha jAtanA adbhuta citrAthI zreSTa che. chatrIza hajAra pramANu je prazna sUtreA te A paMcamAMgarUpI vijayahastInA deha che. cAra anuyAgarUpI tenA cAra caraNo che. jJAna ane caraNu e e tenA netrA che. dravyAstika ane paryAyAstika e bane naya tenA be datUzala che. nizcaya ane vyavahAra naya rUpa tenA be Unnata kuMbhasthaLa che. yAga ane kSemarUpI tenA be kAna che. prastAvanAnA vacanAnI racanA e tenI moTI sUMDha che, nigamananA vacane tenu uttama pUchaDuM che, kAla vigere ATha prakAranA pravacananA upacAra teneA suMdara upaskara che, utsarga ane apavAdanA vAdorUpa ucchaLatA tenA moTA be ghaMTAnA ghASa che, yazaHparahanA pratidhvanithI teNe dizAonA maMDaLane pUrI dIdhuM che, syAdvAdarUpI ujavaLa aMkuzathI te vaza thayelA che, vividha jAtanA heturUpI khaDgonA samUhathI te yukata che, ane khalathI joDAelA samartha gaNanAyakA-gaNadharAnI khuddhithI te utkarSavaDe kalapanA karelA che. AvA pAMcamA aMgarUpI vijayahastIne muniorUpI ceSThAe nirAkhAdha paNe meLavI zake, te mATe pUrvanA munirUpa zilpIoe khanAvelI ane ghaNAM zreSTa guNathIpa guMthelI chatAM paNa TuMkApaNAne laine moTAone vAMchita vastune sAdhI ApavAmAM samartha evI vRtti tathA cUrNIrUpa be nADikAone jIvAbhigama vagere khIjA vividha jAtanA dAraDAsmAnA bhAga sAthe joDI dai ghaNI moTI khanAvelI che, tethI sAmAnya buddhivAlA purUSane paNa upakAra karanArI A vRtti rUpI nArDikAne te vijayahastInA nAyakarUpa evA gurUjananA 1 dravyAnuyAga vagere. 2 caraNa-cAritra. 3 je vastu na hoya te meLavavI te ceAga ane je vastu maLelI hoya tenuM rakSaNa karavuM, te kSema. 4 paDo- DhAla. 5 eka pakSe guNanA artha dorI levo. 6 nADikA eTale moTI majabUta dorI, jenAthI meTA gajeMdra bAMdhI zakAya che. ahIM TIkAkAre vRttirUpI moTI derI pacamAMgarUpI vijayahastIne bAMdhavA mATe pelI che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. vacanathI pUrva munirUpa zilpIonA kulamAM utpanna thayelA ame racavAne AraMbha karIe chIe. iti shaastrprstaavnaa| vivAhapaNutti zabdanA judA judA athe. dipatti e zabdano artha zuM che? te kahe che-vivAti eTale cAcAnakajJA e zabda laIe to teno artha A pramANe-vi eTale vividha prakAranA jIva-ajIva vagere ghaNAM padArthonA viSaye, mA eTale abhividhi arthAt sarva jJeya vastumAM thatI vyApti athavA paraspara saMkIrNa na thAya ema lakSaNane samajAvavA rUpa maryAdAvaDe yAra eTale bhagavAna mahAvIra prabhue potAnA gAma vagere ziSyae puchelA padArthone pratipAdana karavArUpa te "cAdyAna" kahevAya, te vyAkhyAo bhagavAna sudhamAM svAmIe potAnA ziSya jaMbusvAmI pratye jene viSe prarUpelI che, te jAthAnaprati kahevAya che. je vivAdaquor eTale thAkyAmaNi evo zabda laIe to ri eTale vividhapaNe athavA vizeSapaNe AhayAte eTale kahevAya te thAhya arthAta abhilApa karavA yoga padArthonI vRtti, te jemAM sArI rIte pratipAdana karavAmAM Ave che, te zrAdhyAprajJaNa kahevAya che. athavA cAlyA eTale arthonuM pratipAdana, temanAM ka-pra pta eTale jJAne, jemAM rahelA che, te cAhyAjJatti kahevAya che. athavA je kAcA jJAti e zabda laIe to tene A pramANe artha thAya che- thAya eTale arthanuM kathana ane prajJA eTale tene heturUpa je bodha tenI Atti eTale prApti athavA kAtti eTale grahaNa jenAthI thAya che, te jANakAra kahevAya che. athavA jenAthI rAlyA ne viSe rajJA eTale buddhinI prApti thAya che, te paNa jANyAgAri kahevAya che athavA sthAnika eTale vyAkhyAnamAM pravINa evA bhagavAna mahAvIra prabhu, temanI pAsethI gaNadharane jenI Atti eTale prApti thAI che, te cAhyAna jJAti kahevAya che. je vivAda jJAtti e zabda laIe to teno e artha thAya che ke, hi eTale vividha prakAranA athavA viziSTa evA vAda eTale athanA 1 Atti zabda vvmtti zabdamAMthI nIkaLe che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. athavA nAnA pravAha; te jemAM prarUpita thAya che athavA prabodhita thAya che, te vivAdazakti kahevAya che. je viASaprajJAti e zabda laIe to tene artha evo thAya che ke, vivAra eTale pramANuthI abAdhita evI prajJA eTale buddhi jenAthI prApta thAya che te, je zivASatti zabda laIe to ziyApA eTale bAdha rahita evI prajJarita eTale arthanI prarUpaNA, te zivASabajJAsa kahevAya che. A pramANe vividha athavALI A vivAdawjJatti pUjya hevAthI aAvatI' evA nAmathI paNa kahevAya che. vyAkhyA karanArAo zAstranI vyAkhyAnA AraMbhamAM phaloga, maMgaLa, samudAya, artha vigere je dvAranuM varNana kare che, te dvAre A vyAkhyAmAM vizeSAvazyaka vagere sUtromAMthI jANI levA. vaLI zAstrakAro vinna-vinAyakane zamAvavAne mATe, athavA ziSyajananA pravartanane mATe athavA ziSTAcAranI samAcArI mATe dareka graMthanA AraMbhamAM maMgalAcaraNa, abhidheya vastu, pra jana ane saMbaMdha e cAra bAbato darzAve che. temAM sarva kalyANanA kAraNane laIne A prarUpeluM zAstra zreya-kalyANarUpa hevAthI tenI aMdara aneka vidano AvavAno saMbhava che, tethI te vidano rAmAvavAne arthe bIjA maMgaNAcaraNane choDI daI phakta bhAvamaMgaLA caraNa karavuM joIe. kAraNake, bIjuM maMgaLAcaraNa aikAMtika nathI temaja AtyaMtika paNa nathI. bhAva maMgalAcaraNa to tenAthI ulaTuM che, tethI te manavAMchita arthane sAdhI ApavAmAM samartha hovAthI sarvathA pUjavA yogya che. tene mATe zAstramAM kahyuM che ke "bIjuM maMgalAcaraNa ekAMtika ane AtyaMtika nathI, ane bhAva maMgalAcaraNa tethI ulaTuM che, tethI te maMgalAcaraNa vizeSa pUjaya che." jo ke te bhAva maMgalAcaraNa tapa vagere bhedathI aneka prakAranuM che, to paNa temAM paMcaparameSTIne namaskAra karavA rUpa je bhAva maMgalAcaraNa che, te vizeSa grAhya che, kAraNa ke bhagavAn paMcaparameSThI maMgaLarUpa, lokottama ane zaraNudAyaka kahevAya che. jene mATe "vattAri mAruM" ItyAdi gAthAnuM pramANa che. temAM paNa namaskAra-navakAra maMtra sarva pApone nAza karanAra, hevAthI sarva vidanonA upazamane heturUpa che. jene mATe kahyuM che ke, 1 kAyama rahe tevuM. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. gs kayA nAmathI sa kArAtaH | mANAnA ja nAM prathama mati kaMIma" || 2 | A paMcaparameSThI namaskArarUpa navakAra maMtra sarva pApane nAra karanAra ane sarva prakAranA maMgaLAmAM prathama maMgaLarUpa che." 1 ane tethI ja A navakAra maMtra samasta zrutaskaMdhanA AraMbhamAM grahaNa karavAmAM Ave che, ane tethI ja mutaskaMdhanI aMdara tenuM kathana karavAmAM | Ave che. sUtrakAra paNa lakhe che ke, "so sucavavaMdhamaMtarajUmori' te navakAra maMtra sarva zrata skaMdhamAM aMtarabhUta che." e kAraNane laIne A paMcamAMga zAstranI AdimAM paMcaparameSThi namaskArarUpa te navakAra maMtra darzAvatA kahe che - "bamo sahUiMvALuM, namo siddhA, Namo AyariyANaM, Namo uvajjhAyANaM, Namo loe savva saahuunnN"| * A navakAra maMtramAM namaH evuM je vipAta-avyayapada che, te dravya tathA bhAvane saMkeca batAvavAne arthe kaheluM che. "nama: padadravya ane bhAvasa keca arthavALuM che." kahyuM che ke na eTale hAtha, paga ane masta kethI praNidhAna karavA rUpa namaskAra thAo. te namaskAra kene thAo? ahaMta bhagavatene, uttama devatAoe racelA azoka vRkSa vigere mahAna aSTa prAtihAyarUpa pUjAne yogya te mardAta kahevAya che. zAstramAM paNa kahyuM che ke, "jee vaMdana namaskArane yogya che, jeo pUjA satkArane egya che temaja jeo siddhi padamAM javAne gya che, tethI teo ahaMta kahevAya che." tevA ahaMta bhagavaMtone namaskAra che. ahi prAkRta bhASAnI zailIne laIne caturthI vibhaktinA arthamAM SaSThI vibhakita samajavI. jo " arorAH " evuM pada laIe to tene artha A pramANe thAya che- eTale nathI; ka ekAMta pradeza ane ata: eTale madhya pradeza jemane; athAt sarvajJapaNane laIne parvatonI gUphAo vigere ekAMta pradezane ane sarva padArthonA samUhamAM rahela pracchanna bhAvarUpa madaya pradezane jemane abhAva che; te dattara kahevAya che; evA bhagavaMtane namaskAra ho. 1 zruta skaMdha eTale sUtrane bhAga. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 la. je sarathAH evuM pada laIe to tene artha A pramANe eTale nathI ratha eTale sarva parigrahanA upalakSaNarUpa ratha ane gata eTale jarAvasthA pramukhane nAza jemane te sAthatta kahevAya che; arthAt jemane sarva parigrahano tyAga ane jarAvasthA vagerene nAza che; evA bhaga-, vaMtone namaskAra che. je gAdaH evuM pada laIe to jeo kedamAM paNa Asaktine nathI pAmanArA kAraNake, temane rAga kSINa thayelo che. athavAutkRSTha rAga pramukhanA kAraNarUpa evA ramaNIya ane aramya viSayane saMbaMdha thayA chatAM paNa potAnA vitarAga svabhAvane nahIM cheDatA evA mArA bhagavaMtone namaskAra he. arihaMtAdi " evo paNa pATha che. teno artha e thAya che ke karma rUpI zatruone nAza karanArA, kahyuM che ke, "kavihRpA , aribhUyaM hoi sayalajIvANaM / taM kammamarihaMtA, saritA tenA pati " ? "ATha prakAranA je karma te sarva jInA zatrurUpa che, te karmarUpI ari-zatruone haNanArA, tethI arihaMta kahevAya che. 1" sadaMtALa evo paNa pATha che. te pakSe a bhyara evuM pada thAya che teno athaeN e che ke, kA eTale nahI datta utpanna thanArA, arthAtu karmarUpI bIjano kSaya thavAthI jeo pharIvAra utpanna thanArA nathI, evA sAta bhagavAne namaskAra che. kahyuM che ke"dhe dhIre cAyanAM prAdurmavati nAM ra vIne tathA the na roti mavAraH" | 2 | "jema bIja atyaMta baLI javAthI tene aMkare utpanna thato nathI tema karmarUpI bIja baLI javAthI saMsArarUpI aMkura utpanna thato nathI. 1" 1 26 dhAtuno artha javuM athavA tyAga karavo ema thAya che. ha6 dhAtune artha ugavuM thAya che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. e paMcaparameSThIo namaskAra karavAne gya zAmATe che. te praznanA uttaramAM kahevAnuM ke A saMsArarUpI bhayaMkara jaMgalamAM bhramaNa karavAthI bhayathI bhaya pAmelA prANuone anupama AnaMdarUpa mekSanagarane mArga batAvavAmAM te paMcaparameSThI parama upakArI che; tethI teo namaskAra karavAne yogya che. namo sidA siddhone namaskAra che. siddha e zabdano artha kahe che. sita eTale bAMdhelA ATha prakAranA karmarUpI iMdhaNuM; te jAjvayamAna evA zukala yAnarUpI agnivaDe jeoe dhyAta eTale bAlelA che; te siddha kahevAya che. athavA tetti eTale jeo apunarAvRtti vaDe pharIthI saMsAramAM nahIM AvavA svarUpe mokSapurImAM gayelA che, te si kahevAya che. athavA lirita rati siddhAH eTale jeonA sarva artho-manoratho siddha thayelA che, te siddha kahevAya che. athavA pati rati siddhAH eTale jeo zAsana karanArA ane maMgalapaNane anubhavanArA thayelA che, te siddha kahevAya che. athavA sidra eTale nitya arthAta jemanI sthitino aMta nathI evA athavA vi eTale pratyAkhyAta-prasiddha, kAraNake bhavya prANIoe temanA guNene samUha jANe che, A vize bIje sthaLe paNa kaheluM che. "dhyAtaM sitaM yena purANakarma co vA ja nivRtti laudhipUrdhani | khyAto'nuzAstA pariniSTitAoM cA toDatu siddhaH kRtajo me" i ? jamaNe bAMdhelA pUrvakane bALI nAMkhyA che, jeo mekSarUpI mehe lanA zikhara upara caDelA che ane jeo (guNo vaDe) prasiddhi pAmyA che, jeo zAsana karanArA che, jeonA sarva artho-mane saMpUrNa thayA che, te siddha mavAnuM mane maMgaLakArI thAo. 1" e siddha bhagavaMtA avinAzI evA jJAna, darzana, sukha ane vIrya pramukha guNavAlA hevAthI pitAnA viSayamAM atyaMta harSa utpanna karIne bhavya * 1 ahIM nirUkta vidhithI sighAta" zabdane rindra zabda bane che. 2 ahiM li eTale rAdhana karavuM, e dhAtu che. 3 ahi sindra zAsana karavuM ane mAMgalya rUpa thavuM, e dhAtu che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. (9) prANIone ati upakAranA hetu che, tethI tee namaskAra karavAne cAgya che. 8 namaH AsthALa'Aryante sevyanta ti AvI:-- temane ghaTe tevuM! vinaya karavA rUpa maryAdAthI varyaMte eTale sevAya, arthAt jinazAsananA arthanA upadezaka hovAthI jee jinazAsananA arthane jANuvAnI icchA rAkhanArA purUSAthI sevAya teo AcArya kahevAya che. eTale athavA ' AcAre sAdhava: AcAryo: ' jJAnAcAra vigere pAMca prakAranA AcArane sAdhanArA te AsAya kahevAya che. athavA A eTale maryAdAthI cAra eTale vihAra karavAmAM uttama te AcArya kahevAya che. peAte AcAra pALe, bIjAne paLAve ane bIjAne batAve e AcAryaM nAM lakSaNo che. zAzrvamAM paNa kahyuM che ke, "6 paMcavihaM AyAraM, AyarimANA tahA payAsaMtA / AyAraM saMtA, AyariyA teNa vuzcaMti y // 2 // je pAMca prakAranA AcAra pALe, bIjAne paLAve ane upadeze, te AcAya kahevAya che. 1 athavA AcAyelu sAdhava: AcAryoMH / A eTale apUrNa evA pAra eTale hairika arthAt cukta-ayukta evA vibhAganuM nirUpaNa karavAmAM nipuNa evA ziSyA, temane yathArtha zAstrane upadeza ApI sudhAranArA te AjJArtha kahevAya che. evA AcAryone namaskAra thAe. te AcAryo AcAranA upadezaka hAvAthI upakArI che, tethI tee namaskAra karavAne yogya che. 8 namo uvansAvALa " upa adhIyate ' jinapravacanaM yebhyaste upAdhyAyAH jemanI pAse AvI, sUtramAMthI jinapravacanane! abhyAsa thAya te kapAdhyAya kahevAya che. athavA 65--dha-kUMcate ninapravazvanuM cemyaste kAthAyAH jemanI pAsethI sulamAMthI jinapravacana adhika meLavI zakAya te upAdhyAya kahevAya che. athavA jemanI pAse sUtramAMthI jinapravacananuM 3vAdhyAya kahevAya che. tene mATe zAstramAM paNa kahyuM che ke, dvAdazAMgIne paDitAe svAdhyAya kahyA che, tene jee bhaNAve tee dhyAya kahevAya che.' smaraNa thAya te jinendre kahelI upA 66 1 ahiM rU dhAtu adhi upasarga sAthe bhaNavAnA arthamAM che. 2 ahiM dhAtu gati-prApti arthamAM che. 3 ahiMdU dhAtu smaraNa arthamAM che. 2 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) zrI bhagavatI sUtra. HH athavA upAdhinA upAdhau vA AyaH yeSAM te upAdhyAyAH " jemanI sudhi eTale samIpa rahevAthI ke samIpamAM rahevAthI zruta-zAstrano Aca eTale lAbha thAya te upAghyAya kahevAya che. athavA lavAyInAM AyaH cembaH te vAdhyAyaH eTale jemanAthI sArA vizeSaNAne-guNoneA lAbha thAya te pAzcAya kahevAya che. athavA ' Navadheya Aco cepAM te upAdhyAyaH " jemanuM samIpa ja iSTa phaLavAlA nasIbane utpanna karanArUM hovAthI, te iTa lonA samUhane ApanArUM thAya che, kAraNake te tenA hetu rUpa che, te paNa upAdhyAya kahevAya che. athavA Adhe eTale mananI pIDA tene je Aya eTale lAbha te AdhyAya kahevAya. patta eTale haNyo che mananI pIDAne lAbha jemaNe te kapAdhyAya kahevAya che. athavA apa eTale kubuddhi tene gAya--lAbha jemaNe haNyo che, te vAdhyAya kahevAya che. athavA adhyAya eTale durdhyAna te jemaNe haNelu che, te kapAdhyAya kahevAya che. upAdhyAyo saMpradAyathI cAlyA AvatA jina bhagava'tanA vacanAne vinayathI bhaNAvI bhayaMjanAnA mahAna upakArI che, tethI tee namaskAra karavAne yogya che. 'namo basAhUNaM' sAdhayanti jJAnAdizaktibhirmokSAmeti sAdhavaH jee pAtAnI jJAnAdizakita vaDe mokSane sAdhe tee sAdhu kahevAya che. athavA samatAM sayaMmUtevuM thAyAmta kRti sAdhavaH sarva prANIone viSe samatAnuM dhyAna ciMtave te sAdhu kahevAya che. tene mATe zAstramAM A pramANe kahyuM cheH 88 nitrALa sAha. noi, nandA sAdati sAduLo | samAM ya satraCmu, samhA te mavasAduLo | z| e mana vacana ane kAyanA yogathI nirvANa-mAkSane sAthe, ane sarva prANI upara samatA rAkhe tee mAyasAdhu kahevAya che. 1. athavA paMcamALAM sAkSAyaje dhAracIta sAdhavaH saMyama karanArAone sahAya Ape te sAdhu kahevAya che. tevA sarva sAdhuone namaskAra thA. ahi thai padanuM grahaNa karyuM che, tethI sAmAyakAdi vizeSaNavALA pramattAdika, 1 meM eTale naThArI pA~ buddhi, te po. " 2 ahi ' thai " citavavuM, e dhAtu uparathI mAtra rUpa thAya che ma eTale nAka sApa eTale yAna, te saMkhyAya, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 11 ) pulAka pramukha, jinakadipaka, pratimAkadipaka, yathAlaMdakadipaka, parihAravizuddhikavipaka, sthavirakadipaka, sthitakalpika sthitAsthitakalpika; tathA kapAtItabheda, pratyekabuddha; svayaM buddhaH buddhAdhitabheda ane bhAratAdibheda, athavA sukhaduHSamAdi vizeSita evA sAdhuo e sarvanuM grahaNa karavuM. tema vaLI sarva zabdanA grahagathI ema paNa pratipAdana karyuM che ke, te guNavALA sarva sAdhuo abhedapaNe namaskAra karavAne yogya che. A pramANe "ahaMta' vigere padomAM paNa samajavuM kAraNa ke; nyAya sarvane sarakhI rIte lAgu paDe che. je salAH e zabda laIe to sAthe eTale sarva jIvone hitakArI evA sAdhuo, e artha thAya che. athavA sAthe eTale ahaMta bhagavAna temanA sAdhuo, bIjA buddha vigerenA sAdhuo nahIM ema samajavuM. athavA vana zubhayogAn sAdhayanti iti sarvasAdhavaH, athavA sArvAn arhataH sAdhayanti pati sArvasAdhava, sarva zubhAgane sAthe te sarvattApu kahevAya che. athavA jAya eTale ahaMtu prabhunI AjJA pALI teone ArAdhe, athavA duSTabhayane nivArI pratiSThita kare te sArvasAdhu kahevAya che. je prANAyAH ke sattApaka evA zabda laIe te pradag sAva : eTale zravaNa karavAne yogya vAne viSe sAdhu eTale nipuNa te vyApu kahevAya che. sAthe sAdhavaH sacarAvavaH saca eTale anukUla evA kAryone sAdhavAmAM kuzaLa te sasApu kahevAya che, tevA sarva sAdhuone namaskAra thAo. namo jAdu saradUi" evo pATha kaI ThekANe Apelo che. ' zabda deza-sarva-amuka vibhAgavALuM sarva evA arthavALo paNa kaI sthaLe dekhIe chIe. ahIM tema na levuM, paraMtu "azeSasarva" levuM, te mATe "o" zabda mUkayo che. ahi cho eTale A manuSya lokamAM-gacchAdikamAM nahIM-arthAta A manuSya lokamAM rahelA sarva sAdhuone namaskAra thAo. e sAdhuo mekSamArgamAM sahAya karanArA hevAthI upakArI che. tethI teo namaskAra karavAne yogya che. tene mATe kahyuM che ke, " asahAe sahAyantaM, kareMtime saMjamaM kareMtasya / guI zALaM, tamAmahuM sArR ti " che ? || Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) zrI bhagavatI sUtra. sAdhuo saMyamane karatA asahAyane sahAya karanArA che, te kAraNathI sarva sAdhuone huM namaskAra karuM chuM. ahiM vAdI zaMkA kare che, je A namaskAra' saMkSepathI karavAno hoya to te siddha tathA sAdhuone karo ghaTita che, kAraNa ke, temanuM grahaNa karavAthI tenI aMdara ahita vigereno samAveza thaI jAya che, kAraNa ke, ahata vigeremAM sAdhupaNuM vyabhicAra pAmatuM nathI; arthAta temanAmAM paNa sAdhupaNuM raheluM che. ane jo A namaskAra vistArathI karavAnuM hoya to RSabha vagerenAM judAM judAM khullAM nAma ApIne te namaskAra kare joIe, A zaMkAnA samAdhAnamAM kahe che ke, A tamArI zaMkA ghaTatI ja nathI. kAraNa ke, jema phakata mANasane namaskAra karavAthI rAjAne namaskAra karavAnuM phala maLatuM nathI, tema mAtra sAdhune namaskAra karavAthI ahaMta vigerene namaskAra karavAnuM phaLa maLatuM, tethI namaskAra sAmAnya rIte na karatAM vizeSa prakAre karavuM joIe. vaLI te namaskAra dareka vyaktinA nAmathI kare azakaya thaI paDe che, tethI RSabhAdikanA judAM judAM nAma laIne karyo nathI. ahiM vAdI vaLI bIjI zaMkA kare che ke, ahiM yathApradhAna nyAyane aMgIkAra karI siddhAdi AnupUrvI grahaNa karavI yogya che, kAraNa ke, siddha bhagavaMta sarvathA kRtakRtya hovAthI sarvamAM pradhAna che. te zaMkAnA uttaramAM kahe che ke, tamArI e zaMkA TakI zakatI ja nathI kAraNa ke, ahaMtonA upadeza dvArAja siddhonuM jJAna thAya che--siddhone oLakhIe chIe. tema vaLI tIrthanA pravartAvavAthI ahaMta bhagavAna atyaMta upakArI che. tethI ahaMta jemAM Adi che, evI ja AnupUrvI levI joIe. tyAre vAdI bIjI zaMkA kare che ke, tame kahe che ke, siddha purUSa ahaMta bhagavAnanA upadezathIja jaNAya che, tethI temane Adi karIne AnapUva thaI zake to pachI teja nyAyathI AcAryone Adi karIne AnupUvI levI joIe, kAraNa ke, kaI kALe AcAryothI paNa ahaMta vigere jANavAmAM Ave che, tethI AcAryonuM ja atyaMta upakArIpaNuM che. A zaMkAnA 1 je pradhAna-mukhya hoya temane agre karavA joIe. evo nyAya che. 2 siddhanI gaNanA jemAM agra che, evI AnupUrvI. 3 kRtArtha. 4 phama. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu ( 14 ) uttaramAM kahevAnuM ke, te tamArI zaMkA taddana ayogya che. kAraNa ke, AcAryAnI aMdara je upadeza ApavAnuM sAmarthya che, te arhatanA UpadezathIja heAya che. AcAryoM kadi paNa svataMlapaNe UpadezathI arthanA. jJApaka thai zakatA nathI. temanI arthanI jJApakatA arhutanA upadezaneja AdhIna che te uparathI siddha thAya che ke, paramArthavaDe-sAcI rIte arhaMta bhagavaMtAja sarvaarthanA jJApaka che ane AcArya vigere to temanI parSadArUpe rahenArA che, tethI temane namaskAra karyAM pachI ahuM tane namaskAra karavA, e sarva rIte ayeAgya che. kahyuM che ke "kAipaNa purUSa sabhAne namaskAra karyA pachI rAjAne namaskAra karatA nathI. prathama rAjAne namaskAra karyA pachI sabhAne namaskAra kare che.'' A pramANe paMca parameSTIne namaskAra karI have, Adhunika leAkeAne ati upakArI evA zrutajJAnane namaskAra kare che. e zrutajJAnanA dravyazruta ane bhAvazruta evA be bheda che. temAM dravyazruta bhAvadyutanuM kAraNa hovAthI prathama saMjJA tathA akSararUpa evA te dravyamrutane namaskAra kare che. " Namo baMbhIe livIe ;) 66 brAhmI lipine namaskAra thAo. '' pustaka vageremAM je akSarAno vinyAsasthApana te jiva kahevAya che. te lipi aDhAra prakAranI heAvA chatAM zrIRSabhadeva bhagavaMte potAnI brAhmI nAmanI putrIne khatAvelI hAvAthI te lipinuM nAma brAhmI lipi paDayuM che. kahyuM che ke-" jinendre ( RSabhadeve ) brAhmIne jamaNe hAthe lakhI lipividhAna zIkhavyu A pramANe hAvAthI - brAhmI ' e pada lipinuM svarUpa vizeSaNa samajavuM. ,, ahiM vAdI zaMkA kare che ke, tame A ArabhelA zAstraneja magaLarUpa gaNe che, teA pachI temAM maMgaLAcaraNa karavAnuM zuM prayeAjana che? je magaLa hAya tene mA~gaLa karavAnI jarUra paDe teA pachI anavasthA doSanI prApti thaze. vAdInI A za'kAnA samAdhAnamAM kahe che ke, tame kahyuM te satya che. paraMtu ziSyAnI buddhine magaLa prApti thAya te kAraNathI maMgaLAcaraNa karavAnI jarUra che. tema vaLI pUrve ziSThapurUSAnA AcAranuM pAlana karavA mATe paNa maMgaLAcaraNa karavuM joie,te viSe prathama kahevAmAM AvyuM che. dareka graMthanI AdimAM maMgaLa, abhidheya vagere cAra saMbaMdha kahevAmAM 1 arthanA jJApaka-arthanA jaNAvanArA. 2 maMgalAcaraNa, abhidheya, prayAjana ane hetu ema cAra sakhadha paNa kahevAya che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) zrI bhagavatI sUtra. Ave che. tema A zAstramAM moMgala kahevAmAM AvyuM che ane abhidheya vigere sa'badho vyAkhyAprajJapti e sAma!nya nAmathIja kahevAmAM AvyA che; tethI punaH te kahevAnI jarUra nathI, kAraNake; teTalAthIja zrotAjananI pravRtti vagere ilanI siddhi thai zake tema che. te A pramANe--A zAsramAM bhagavaMte je artha vyAkhyAo kahelI che, te abhidheya saMbadha jANavo. te vyAkhyAonI prajJApanA athavA odha e ana tara la samajavuM ane mokSanI prApti e tenuM paraparA kla samajavuM. te mAkSa Apta purUSAnA vacanane laIne larUpe siddha thAya che. je Asa purUSa hoya che, te sAkSAt athavA paraMparAe jemAM mokSanuM aMga na hoya tevA zAstrane pratipAdana karavAne utsAha rAkhatA nathI, kAraNa ke tema karavAthI temanAmAM anAkSapaNAno prasaMga Ave che, A zAstranu upara kahelu prayeAjana tuja sabadha samajavA. A paMcamAMga zAstra eka zrutara skaMdha rUpa che tenI aMdara ekasAthI adhika adhyayana che, daza hajAra uddezA tenuM pramANa che, chalIza haz2ara paznA tenuM parimANa che, lAkha ane aThayAzI hAra tenA pada che. evA A zAstranA maMgalAdika upara darzAvyA che. have A zAstranA prathama zatakamAM bIjA graMthanI paribhASAmAM kahIe tA pahelA adhyayanamAM dasa uddezA che, te zrImahAvIraprabhue rAjagRha nagarImAM kahelA che. Urdezaka eTale zu? adhyayananA artha vibhAgane jaNAvanArA je adhyayananA vibhAgeA te deza kahevAya che. pheH zabdanI vyutpatti A pramANe che. "sakriyo upadhAnavidhinA ziSyasya AcAryeNa te uddezAH, uddezA eva uddezakAH AcArya upadhAna vidhi vaDe ziSyane uddeza kare eTale ae ziSya, tu adhyayananA ATalA bhAga bhaNa ' ema kahe, te uddeza kahevAya che. te uddezake sukhe dhArI zakAya ane yAda karI zakAya, ityAdi kAraNane laine prathama temanA abhidheya artha tathA abhidhAna-nAma jaNAya tevI rIte temanA saMgraha rUpe gAthA kahelI che. "" te daza uddezakanA nAma 1 zvajaLa, 2 39, 20lapabAsa, 4 vAE, pu puthI, 6 nAyaMsa, 7 zera 2, 8 vA, 1 gurupu 10 cA. 1 sarvanuM hita karanArA purUSA. 2 sUtranA bhAga, 3 ayayana eTale adhyAya zataka. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 15 ) je ke mULamAM darzAvelI gAthAne artha AgaLa kahevAmAM AvavAnA dasa udezA uparathI pitAnI meLe ja jANuM zakAya tema che, tathApi bala buddhivAlA purUSone te sukhe samajAya, tevA hetuthI te arthe A sthaLe kahevAmAM AvyuM che. 2 rAjagRha nagaramAM bhagavAn zrImahAvIre AgaLa kahevAnA uddazAno artha dekhADayo e pramANe vyAkhyA karavI. | | pahele udezaka jaThaLa eTale calana viSaya che. arthAta calana arthane nirNaya karavAno che. 2 bIjo udezaka duHkha viSayane che, arthAta he bhagavana ! jIva pote karelA duHkhane karmane vade che?' ityAdi praznane nirNaya che. - 3 trIjo uddezaka kSArone che. pakSA eTale mithyAtvamehanIya karmane udaya thavAthI jIvane je judA judA darzanone grahaNa karavA rUpa pariNAma thAya che te rUpa je prakRSTa-utkRSTa doSa-jIvanuM dUSaNa te vAto kahevAya che. te udezAmAM "he bhagavana! jIve kAMkSAhanIyakarma karyuM?" ItyAdi hznano nirNaya karavAmAM AvyuM che. 4 cotho uddezaka praznati che. prakRti eTale karmanA bheda "he bhagavana! karmanI keTalI prakRtio che?" ityAdi praznano temAM nirNaya karavAmAM AvyuM che. | 5 pAMcame uddezaka thI saMbaMdhI che. "he bhagavana! pRthvIo keTalI che?" ItyAdi praznane temAM nirNaya karavAmAM AvyuM che. chaTha udezaka jAta zabda vaDe upalakSita che. "he bhagavana! jeTalA avakAzane AMtare sUrya che" ItyAdi praznane nirNaya te udezAmAM karavAmAM Avyo che. cha sAtame udezaka na sabaMdhI che. te udezAmAM "he bhagavana! rikane viSe utpanna thatA nArakI" ItyAdi sUtrane temAM nirNaya karavAmAM AvyuM che. 8 AThamo uddezaka vAsa saMbaMdhI che. "he bhagavana! manuSya ekAMta bALaka che ke kema ? ityAdi praznano temAM nirNaya karavAmAM Ave che. ' ha ApehelA udezamAM karmonA calananA viSayamAM je nava prakane karavAmAM AvyA che, te saMbaMdhI hakIkata che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) zrI bhagavatI sUtra. 9 navamo uddeza putra saMbaMdhI che. he bhagavan! jI kevI rIte gurutva-bhArepaNAne pAme che, ItyAdi praznane temAM nirNaya karavAmAM Ave che. 10 dazama udeza ra4nAdika saMbaMdhI che. "he bhagavana! bIjA matavALAo ema kahe che ke je cAlatuM che te acalita che-cAlyuM nathI" ityAdi praznano nirNaya temAM ApavAmAM AvyuM che. A pramANe prathama zatakanA daza udezanI saMgraharUpa gAthAne artha samajavA. prathama zatakanI AdimAM vizeSa maMgalAcaraNa upara pramANe A zAstranA udezamAM maMgalAcaraNa vigere kArya karavAmAM AvyuM che, chatAM paNa tenA prathama zatakanI AdimAM vizeSa maMgalAcaraNa kare che. jana sugara"mRta-pravacanane namaskAra thAo. zruta-eTale dvAdazAMgI svarUpa aha...vacana, tene namaskAra thAo. ahiM vAdI zaMkA kare che ke, je ISTadevatAne namaskAra kare te mAMgalika gaNAya, paraMtu je mRta-pravacana che, te ISTadevatA nathI to pachI tene karelo namaskAra mAMgalika zI rIte thAya ? A zaMkAnA uttaramAM kahe che ke, mRta-pravacana paNa ISTa devatA ja che, kAraNa ke, jema ahato sine namaskAra kare che, tema mRtane paNa namaskAra kare che namastha ema kahIne ahaMta bhagavaMto zratane namaskAra kare che. namastIthA e vAkyamAM tIrtha zabdano artha zrata che, kAraNa ke, te A saMsAra rUpa sAgarane utaravAnuM asAdhAraNa kAraNa che. vaLI tenA AdhAre "laMDa zabda paNa tIrtha zabdanA arthamAM vaparAya che. ahaMta bhagavaMta maMgaLane arthe sine paNa namaskAra kare che tene mATe nIcenuM vAkya pramANa che. 'kAUNa namokAra siddhANamabhiggahaM tu so giNhe' * sine namaskAra karI ahaMta abhigrahane grahaNa kare." evI rIte prathama zatakanA udezomAM kahevA gya artha saMkSepathI batAvyA pachI "jevo uddeza tevo nirdeza" e nyAyane AzrIne have pahelA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 ku. ( 17 ) uddezanA arthane savistAra kahevA joie tethI bhagavAna sudhausvAmI gurU parvanA kramano saMbaMdha batAvatA jaMbUsvAmIne uddezIne kahe che. " te kAle te samaye ' ityAdi. "" kadi ahiM zakA thAya ke, sudharmAMsvAmIe jaMbUsvAmIne uddezIne A graMtha kahyA che, ema zI rIte jANI zakAya ? te zaMkAnA samAdhAna mATe kahevAnuM ke, A graMthanI vAcanA sudharmAMsvAmIthI pravartelI che. zAstramAM paNa lakhe che ke prathama sudharmAMsvAmIthI zrutatIrtha pravartya ane pachI bIjA gaNadhara e jANyuM. " vaLI sudharmAMsvAmInA pradhAna ziSya jaMbUsvAmI hatA, tethI temane uddezIne A zAstranI vAcanA pravanlI che. temaja e viSe chaThThA aMganA UpodghAtamAM paNa lakheluM che ke, jaMbUsvAmIe sudharmAMsvAmIne pUchyuM ke, ' he bhagavana, vivAhapaNatti rUpa pAMcamA aMgamAM bhagavAna mahAvIre 'A pramANe artha prarUpyo, he bhagavan !, chaThThA agamAM zo artha prarUpyo che ?" A uparathI nizcaya thAya che ke, A aMgamAM paNa avazya sudharmAMsvAmIe ja dhrUsvAmIne uddezIneja upodghAta kahelo che. A upodghAtagraMthanI mUla TIkAkAre samagra zAstrane AzrIne vyAkhyA karelI che, para`tu amoahi prathama uddezAne AzrIne vyAkhyA karIe chIe. kAraNa ke, A zAstramAM pratyeka zataka ane pratyeka uddezAno upodghAta aneka. prakAre kahelo che. prathama vyAkhyAna karelA A namaskArAdi graMthanI vyAkhyA koi paNa kAraNathI vRttikAre karI nathI. te kAle eTale avasarpiNI kALanA du:khamasukhamA nAmanA kAlamA ane te samaye eTale jayAre bhagavata mahAvIre kathA kahI te samaye rAjagRha nAmanuM nagara1 hatuM. e nagaranuM varNana graMthanA vistAra thavAnA bhayathI ahiM mUlama lakhyuM nathI; paraMtu tenuM varNana A pramANe cheH-- te rAjagRhanagara meTA bhavaneAthI vRddhi pAmeluM hatuM. svacakrara vagerenA mayathI varjita hAvAthI te sthira hatuM. dhanadhAnyAdika samRddhithI yukta hatuM. 1 ahiM evI zaMkA karavAmA AvI che ke, rAjagRha nagara te DAla paNa che. tene ' hatuM ' ema kema kahyuM che? tenA uttaramAM kahyuM che ke, je pramANe tenuM varNana karavAmA AvyuM che; tevuM te hAla nathI tethI tene hatuM ' ema kahyuM che. 2 svacakra vagere cha prakAranA bhaya kahevAya che. 3 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) zrI bhagavatI satra. temAM pramoda karanArI ghaNuM vastuo maLatI tethI tyAMnA rahevAsIo ane deza paradezanA loko tyAM AvI khuzI thatA hatA. te nagaranI bahAra uttara ane pUrvadizAnI vacce guNazIlaka nAme eka citya hatuM. A citya ahaMta bhagavAnanuM sthAna na hatuM paNa vyaMtarenuM sthAna hatuM. te samaye te rAjagRhanagaramAM zreNika rAjA rAjya karato hato. tene cahnaNa nAme rANI hatI. te avasarpiNI kAle ane cothA ArAne samaye mahAvIra bhagavAna tyAM sumesaryA hatA. te mahAvIra bhagavAna zramaNa eTale tapasyA karanAra athavA samanasAra hRdayavALA athavAsamaNu-saMgana bolanArAyathAvasara bolanArA athavA sarva prANIomAM samabhAve vanArA hatA. bhagavAna-eTale ezvaryAdi guNavALAarthAtu pUjaya zatruone nAza karanAra te vIra, zatruono nAza karanAra to cakravartI vigere paNa heya che tethI mahA " evuM vizeSaNa ApyuM che durjana evAM rAgadveSAdi AMtarika zatruono nAza karanAra hovAthI mahAvira. A mahAvIra e nAma devatAoe gANa pakSe pADeluM che ane tene mATe zAstranuM paNa pramANa che. te mahAvIra prabhu Adikara hatA. Adi eTale prathama mRtadharmAcAra vagere graMthonA arthane prapanArA hatA, tethIja teo tIrthara hatA. jenAthI A saMsAra sAgara tarAya te tIrtha kahevAya che, te tIrtha eTale pravacana athavA tenA saMbaMdhane laIne tartha eTale saMgha tene pravartAvanArA te tIrthaMvAra kahevAya che. temanuM tIrthakarapaNuM anyanA upadeza pUrvaka nahatuM tethI kahe che-sAsaMdra-sUda eTale potAnA AtmAnI sAthe--pitAnI jAte anya koInA upadeza vagara saMvu eTale yathArtha heya", UpAdeya ane apekSaNIya vastu tatvane jANe te sahasaMvu kahevAya che. je sahasaMbuddha hoya te prAkRta--sAmAnya purUSa heya nahIM, paNa uttama purUSa hoya, tethI te mahAvIra prabhu puSottama hatA. purUSane viSe rUpAdikanA atizayathI ane udarvavartipaNAthI uttama hatA. temanuM purUSottamapaNuM siddha karavA mATe laNa vizeSaNa Ape che--juliMda eTale siMha jevAM purUSa hatA. lokamAM siMhanuM zairya ati utkRSTa gaNAya che, tethI prabhune sihanI upamA ApI che; bhagavaMtanuM zirya addabhuta hatuM. bAlyavayamAM pratyenIka deva 1 tyAga karavA gya. 2 grahaNa karavA yogya. 3 apekSA rAkhavA yogya. 4 ca bhAge rahevA paNAthI. 5 puruSasiMha, purUSavara puMDarIka ane purUSavastradhahasta e traNa vizeSaNe. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 3. ( 1 ) tAe temane khavarAvyA hatA; tathApi teo bInA na hatA. temaNe vajranA jevI muSThinA prahArathI vRddhi pAmatA devatAnA zarIrane kubaDuM karI dIdhuM hatuM. te mahAvIra prabhu puvaranuM ihatA. eTale sahasra pAMkhaDIvALA zveta kamaLa samAna Ujavala dekhAtA purUSa hatA. sarva azubha evA malinabhAvathI rahita ane sarva zubhAnubhAvathI zuddha evA e prabhune puMDarIkanA jevu dhavaLa pazu' Tita che. athavA purUSo eTale potAnA sevakone viSe varapuMDarIka eTale uttama chatranA jevA hatA. kAraNa ke, teo sevakonA sa'tAparUpI AtabaMne nivAravAne samartha ane temanI zAbhAnu kAraNa hAvAthI chalanI upamAne yogya che. te mahAvIra prabhu purUSarUpI Uttama paMcadastI hatA. jema gaMdha hastInI sugaMdhathI bIjA hastIo bhAgI jAya che tema teo je dezamAM vihAra kare te dezamAMthI iti paracakra, dukALa ane marakI vagere upave bhAgI jatA hatA. A laNu vizeSaNAthI bhagavAna vIraprabhunuM puSAttamapaNuM siddha karyuM che. have te prabhu kevaLa purUSAttama ja na hatA, para`tu teo lokanA nAtha paNa hatA. leAka eTale sannI bhalApha-temanA nAtha hatA. jenAmAM cogakSema pharavAnuM sAmarthya hoya te nAtha kahevAya che. te pramANe prabhumAM lekAnuM yogakSema karavAnuM sAmarthya hatuM; tethI teo kharekharA lekanAtha hatA. jona eTale aprApta vastu prApta karavI ane kSema eTale prApta thayela vastunu rakSaNa karavuM; te ema kahevAya che. tethI te prabhu aprApta evA samyag darzanAdikano yAga--prApti karatA ane te prApta thayelAnuM kSama rakSaNa karatA tethI te leAkanAtha hatA, tevu temanuM lekanAthapaNuM yathArtha sarve vastuonA samUhane pradIpta karavAne laIne uttama gaNAtuM hatuM; tethI teo jo pratApa hatA. cho, eTaletiryaMca, manuSya ane devarUpa lAka temanA aMtarane aMdhakAra dUra karI utkRSTa prakAza karanArA TrIpadma rUpa hatA. A vizeSaNa-draSTA joi zake tevA lene AzrIne ApeluM che. have dazya--jovA ceAgya evA leAkane AzrIne bIjuM vizeSaNa Ape che. te mahAvIra prabhu hod pracAtara hatA. hAja eTale sarva vastuonA samUharUpI svabhAvavAlA lAkAleka svarUpane sUryanA akhaMDa maMDaLanI jema sarva bhAva--padArtha upara prakAza 1 jenAthI mane gaMdha chuTayA kare tevo hastI. 2 ativRSTi thAya; vRSTi na thAya; uMdaro vadhI jAya; TIDa Ave; cUDA Ave; svadezamAM khaLavo thAya ane paradezIonA dhasAro thAya e sAta kRtti kahevAya che. 3 paradezI mANasAno dhasAro. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) zrI bhagavatI sUtra. pADavAne samartha evA kaivalAlAka pUrvaka pravacananI prabhAnA samUhane pravartAvI kapota eTale prakAzane karanArA hatA. A vizeSaNa viSNu, zaMkara ane brahmA vagerene paNa lAgu paDI zake, kArachu ke, teo paNa potAnA tIrthikonA matamAM tevA uddAta karI zakanArA che. tA pachI temanAmAM ane mahAvIra prabhumAM zo taphAvata ? A zaMkA dUra karavA mATe teethI vizeSa khatAvatA kahe che amacaca mahAvIra prabhu amadya abhaya ApanArA hatA. prANone haravA mATe rasika thai upasargo karanArA evA prANIne paNa abhaya ApanArA hatA, athavA amayA eTale sarva prANIonA bhayane dUra karanArI vayAne dhAraNa karanArA hatA. hari, hara ane brahmA vigere tevu abhaya ApanArA heAtA nathI, tethI teethI vizeSa che. te vIra prabhu kevaLa apakArI ane upakArI janeAnA mAtra anarthane dUra karanArA hatA, ema nathI paraMtu teo temane artha paNa prApta karAvanArA hatA, tethI kahe che ke, te vIraprabhu catura hatA. vadhu eTale zrutajJAna. cakSu-netra jema zubha-azubha arthanA vibhAgane joi zakeche, tevI rIte zrutajJAnathI paNa zubhAzubha artha-padArthInA vibhAgane joi zakAya che tethI zrutajJAnane cakSunI upamA ghaTe che. tene mATe lakhe che keH-- 66 cakSuSmantasta eveha ye zrutajJAnacakSuvA / tadaiva pazyanti bhAvAn heyetarAn narAH samyak jeo zrutajJAnarUpI cakSuthI haiya tyAga karavAyogya ane upAdeyagrahaNa karavA cegya padArthone tatkAla sArI rIte joi zake che, teja kharekharA cakSuvALA gaNAya che. carmacakSuvAlA jo zrutajJAna rahita hAya to te cakSuvAlA gaNAtA nathI." 1 (" 19 // z // tevA zrutajJAnarUpI cakSune ApanArA zrIvIrabhagavAn hatA. tethI teo cakSu kahevAtA hatA. jema lAkamAM jaMgalanI aMdara janArA lokone cAra loko luMTI lai temanA netra upara pATA bAMdhe che, tevA aMdha lokone jema koi AvI pATA cheADI temanA cakSu uMghADIje ThekANe javAnu hoya tene mArga batAvI upakAra kare che, tevI rIte A saMsArarUpI jaMgalamAM rahelA prANIonA dharmarUpI dhanane rAgAdi cAra loko luMTI le che ane temanA jJAna rUpI leAcaneA upara kuvAsanArUpI pATA khAMdhe che, zravIrabhagavAn 1 naThArI vAMchanAo. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. | ( ra ) te pATAne dUra karI zrutajJAna rUpI cakSu ughADI temane mokSamArga batAvI upakArI banatA hatA. te vAta darzAvavAne kahe che ke, te vIra prabhu sAtha paNa hatA. eTale samyak darzana, jJAna ane cAritra rUpI mekSa nagaramAM javAnA mArgane batAvanArA hatA. jema jaMgalamAM cerethI luMTAelA leAkone netranA pATA cheDI ane temane mArga batAvI upadrava vagaranA sArA sthAnamAM laI janAre purUSa parama upakArI gaNAya che, te darzAvavAne kahe che ke, zrI vIrabhagavAna rAya hatA. saraLa eTale rakSaNa-Azaya tene ApanArA hatA. vividha prakAranA upadravothI herAna thayelA prANIone temanI rakSAnA sthAna rUpa evA mekSanA sArA sthAnamAM laI janArA hatA-mokSane ApanArA hatA. e mekSa rUpI zaraNu, dharmanI dezanAthI ApI zakAya che, tethI te virabhagavAna dharmarAja hatA. dharma eTale zratacAritra, tene darzAvanArA hatA, (dharmaya evo pATha laIe to zruta-cAritra rUpa dharmane ApanArA, hatA, evo artha thAya.) te vIra bhagavAna dharmanA dharmanA netA hatA. mAtra dharmanI dezanA ApavAthI daheja hatA, eTaluM ja nahIM paNa teo dharmanA hatA. dharmarUpI rathane calAvanArA sArathi hatA. jema rathano sArathi rathanI. rathamAM besanArA--rathikanI, ane rathanA ghoDAnI rakSA kare che. tevI rIte vIrabhagavAna "saMyama, AtmA ane pravacana rUpa cAritra dharmanA aMgone rakSaNa karavAno upadeza ApI temanuM rakSaNa kare che, tethI teo kharekharAM dharmanA sArathi gaNAya che. ahi zaMkA thAya che, tevI rIte to anya tIthionA mata pramANe temanA bhagavAna paNa dharmasArathi gaNAya to pachI zrI vIrabhagavAna ane temanI vacce zuM taphAvata ? te zaMkA dUra karavAne kahe che ke, zrIvIrabhagavAna dharmavare cAturaMta cakravartI hatA. traNa samudra ane cotho himAlaya parvata e cAra pRthvInA aMta che, tethI te vAra gaNAya che. te cAra pRthvInA aMtamAM je svAmipaNAthI vatte arthAta teTalA pradezamAM jenI sattA cAle te vAturatajahavatta kahevAya che. zrI vIrabhagavAn tevA dharmane | viSayamAM vara eTale uttama cAturaMta cakravartI hatA. pRthvImAM sarva rAjAomAM je atizaya rAjA hoya te vara cAturaMta cakravartI kahevAya che, tevI rIte 1 saMyama e ratha, AtmA e rathika, ane pravacana e rathanA ghoDA ema samajavuM. 2 aMta eTale cheDA. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rara) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAna vIra prabhu sava dharmane nAyakomAM atizayapaNAne laIne dharmavara cAturata cakravartI kahevAtA hatA. athavA dharma rUpI yara eTale zreSTha. bIjA cakrInI apekSAe athavA kapila vagerenA dharmacakrInI apekSAe sarvottama evuM rAturaMta eTale caka dAnAdika cAra bheda vaDe cAra vibhAgavALuM, athavA naraka vagere traNa gatiene ama7--nAza karanArUM je cakra te vAta kahevAya che. te saMsAra rUpI zatruno cheda karanAra hovAthI cakra rUpa che. te cakravaDe vanArA te vApa vAta karavA kahevAya, tevA zrI vIrabhagavAna hatA. te prathama kahelA dharma dezaka vagere vizeSaNo ke jemAM jJAnAdikano utkRSTa ga hoya tevA purUSane ja lAgu thaI zake che. tethI kahe che ke, te zrIvIra bhagavAna kAritAnAnapara hatA. pratihata eTale koI aMtarAyathI spalita na thAya tevA athavA viparIta na thAya tevA ane tene laIne sAyikapaNAthI va--uttama evA vizeSa ane sAmAnya bodha rUpa kevaLa nAmavALA jJAnane dhAraNa karanArA hatA. AvA jJAnanI saMpattivALe chadmastha paNa keTalAekoe svIkAryomAne che. paraMtu tene upadeza mithyA hevAthI UpakArI nathI, bhagavAna vIraprabhu tenA jevA chadmastha nahIM hovAthI mithyapadezaka nathI, paraMtu satya Upadeza ApanArA hovAthI mahAna upakArI che evuM jaNAvavAne mATe bhagavAnanuM chadmastha rahitapaNuM pratipAdana kare che-te prabhu rAvRtta hatA. eTale jemanuM chadma eTale kapaTa athavA AvaraNa nivRtta pAmyuM che, evA hatA. te prabhune saMvedanazAna akhkhalita kema hatuM? evI je zaMkA karavAmAM Ave te tene mATe paNa prabhune A niHchApaNAnuM vizeSaNa ghaTe che. A chaghano abhAva prabhune rAgAdikane jaya karavAthI thaye hatA, te darzAvavAne kahe che ke, te vIra prabhu bina hatA. rAgadveSAdika zatruone jitanArA hatA. te rAgAdikane jaya te rAgAdikanA svarUpanuM ane tenA jayanA upAyanuM jene jJAna heya tenAthI ja thaI zake che, tethI kahe che ke, te zrIvIraprabhu jJAthavA hatA. eTale chaghastha saMbaMdhI cAra prakAranA jJAnavaDe tene jANanArA hatA. prabhune A phari evuM vizeSaNa ApI, temanI svArtha saMpattino upAya kahyo, have bIjA cAra vizeSaNe ApI temanuM svArthanI saMpatti meLavavAnI sAthe parArthane saMpAdana karavApaNuM darzAve che. te zrIvIraprabhu dudha hatA, eTale jIvAdi tane jANanArA hatA, te sAthe joAi hatA, eTale Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zataka 1 luM. bIjAone ne jIvAdi tatvono bedha karanArA hatA. teo pote muja hatA, eTale bAhya ane Abhyantara karmagraMthinA baMdhanathI rahita hatA. te sAthe morapitA eTale bIjAone karmanA baMdhanathI mukAvanArA hatA. have prabhunI mukatAvasthAne AzrIne vizeSaNo kahe che. te vIra prabhu paNa eTale sarva vastuonA samUhane vizeSa rUpe jaNAvanArA tethI sarva eTale sarvane sAmAnya rUpe janArA hatA. anya darzanIe. e mAnelA prabhunI jema (muktA vasthAmAM) temanAmAM jaDapaNuM thavAnuM na hatuM. (ane sarjara A be vizeSaNe keIka ThekANe ApelA paNa nathI.) te zrIvIraprabhu lijiri nAmanA sthAna mAM javAnI icchAvALA hatA. te sthAna kevuM che, te kahe che-te sarva prakAranI bAdhAe rahita hovAthI ziva rUpa che. temAM svAbhAvika ane prAyogika evA calananA kAraNano abhAva hovAthI te gaDha che. te anna eTale rogathI varjita che, kAraNa ke, roga thavAnA kAraNarUpa zarIra tathA manano temAM abhAva che. anaMta evA ' padArthonA viSayanuM jJAnarUpa hevAthI te sanAta che. AkAMkSA vagerenA abhAvathI tenI sthiti badalAtI nathI, tethI te akSara che, athavA akSiNa evo pATha laIe to te pUrNimAnA caMdramaMDaLanI jema paripUrNa che ane bIjAone pIDAkArI na hovAthI te mAthAvAya che. jemAM javAthI AtmAo pUrNa rIte kRtArtha thAya che, te siddha kahevAya che. te siddhine mATe jemAM gamana karavAnuM te zihitti je karmane laIne eka sthAne rahI zakAtuM nathI tevA karmane jemAM abhAva che, tethI jyAM AtmA sadA sthiti karIne rahI zake, tevuM te cAra kahevAya che. arthAta tevuM sthAna te che ke jenA karma kSINa thaI gayA che, evA jIvanuM svarUpa athavA lokAca je A jIvanA svarUpanA vizeSa ApelA che, te lokono Adheya dharmonA AdhAramAM atyArepa karavA mATe samajavA, AvA siddhigati nAmanA sthAnamAM zrIvIraprabhu javAnI IcchAvALA hatA. haju teo te sthAnane prApta thayelA nahatA. kAraNake, je te sthAnane prApta thayA hoya to je arthe AgaLa kahevAnA che, tenI prarUpaNAno saMbhava heI zake nahIM. ahi kadi koI zaMkA kare ke, kevalI bhagavato hamezAM niSkAma hoya 1 je svabhAvathI calAyamAna thayA kare te. 2 keAI pragathI calAyamAna. thAya te, 3 AkAMkSA-AzA. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) zrI bhagavatI sUtra. che. kAraNake, zAstrakAra lakhe che ke, " niHspRho munisattamaH " kevalI muni nispRha heAya che. tevA niSkAma prabhune koipaNa sthAna prApta karavAnI icchA vALA kema kahyA ? tenA samAdhAnamAM eTaluMja kahevAnuM ke, mAtra te upacArane laineja kahevAmAM AvyuM che, bhagavAna to niSkAma ja che. te zrImahAvIra bhagavAna samavasaraNamAM padhAryA hatA jemanu varNana A pramANe che. bhujamocaka jAtanuM ratna, bhRMga, gaLI, kAjaLa ane harSa pAmela bhramaragaNanA jevA kRSNavarNI, ghATA ane kuMDalAkAra--vAMkaDIA keza * jemanA mastaka upara rahelA hatA, jemanA paganA taLIyA rakta kamaLanA patranA jevA komaLa hatA, jee purUSanA ATha hajAra lakSaNeAne dhAraNa karanArA hatA, AkAza sudhI uMcA chatra, ane cAmaravALA ane ati svaccha sphATikamaya pAdapITha sahita evA siMhAsana upara beThelA hatA. caiAda hajAra sAdhue ane chatrIza hajAra sAdhvIothI tee parivRta thaI rahyA hatA. pUrvAnupUrvIvaDe vicaratA tathA gAmeAgAma sukhe vihAra karatA, rAjagRhanagaranA guNuzila caityamAM AvyA. tyAM AvIne avagraha grahaNa karI sayama ane tapavaDe bhAvanA bhAvatA rahyA. tyAM zramaNa bhagavaMtanA ghaNAM ziSyo AvelA hatA. temaja asura kumArA, zeSabhavanapatie, vyaMtarA, jyotiSka tathA vaimAnika devatAe bhagavAnI samIpa AvyA hatA. rAjagRha nagaramAMthI rAjA pramukha lAko bhagavaMtane vaMdanA karavAne nikalyA hatA. te nagaranA zerI, cAka, cATA pramukha mATA mArgonI adara leAko paraspara kahevA lAgyA ke, he devAnupriya! bhagavAna mahAvIra prabhu guNazila caityanA pradezamAM sameAsamAM che ane sayama ane tapathI bhAvanA bhAve che. temane ApaNe vaMdanA karIe. te samavasaraNamAM sapUjAone yAgya evI athavA meATI paryaMdA ekaThI thai hatI. temAM bhagava Mte dharma kahyA. ahIM bhagava MtanI dhama~ kathA kahevI ane te A pramANe- te samaye bhagavAn mahAvIre zreNika rAjA ane celaNA pramukha zIlavatI strIonI padAmAM sarva bhASAnugAnI vANI vaDe dharma kahyo, te jevI rIte leka che, aloka che, jIva che, ajIva che, madha che, mAkSa che. '" ityAdi. zramaNa bhagavAn mahAvIranI samIpe dharmane sAMbhaLI atyaMta satuSTa thayelA teoe bhagavAnane vaMdanA ane namaskAra karyAM, pachI te je dizAmAMthI AvelA hatA, te dizAmAM pAchA cAlyA gayA. 1 je vANIthI sarva prANIe peAta peAtAnI bhASAmAM samajI jAya. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 25 ) - te kAle ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunA jayeSTha--moTA ziSya iMdrabhUti nAme anagAra hatA. ahiM keAIne zaMkA Ave ke, te ziSya kadi nIcagotranA heya, te mATe kahe che ke, te gautama gotrI hatA. kadi teo sArA uMcA golanA hoya paNa te samayanA egya evA dehanA mAnanI apekSAye temane deha paNa jUnAdhika:haze evI zaMkAne dUra karavA mATe kahe che ke, temano deha sAta hAtha uMce hato. kadi evo uce deha sArA lakSaNothI rahita paNa hoya tethI kahe che ke, temano deha sama-sarakhe cerasa AkAravALo hato, kadi tevA lakSaNavALo hoya paNa je saMhanana (sArA bAMdhA) vagarano hoya te zA kAmano ? tethI kahe che ke, te vaja--RSabha nArAcavALo hato. suva nA kaTakAnI kasoTI ane padmakamaLanA resAnA jevo te gorahato Avo sarva prakAre uttama deha chatAM kadi te vizeSa AcaraNathI rahita hoya 1 34 ane aMtevA ziSya e be vizeSaNathI teo sakaLa saMghanA nAyaka hatA, ema sUcavyuM che. 2 kadi koI ne zaMkA Ave ke, te ziSya gRhastha zrAvaka hoya, tethI anariA kahyA che. jene mAra ghara na hoya te anAra kahevAya che. 3 sama eTale nAbhinI upara ane nIce purUSanA sarva lakSaNavALA avayathI sarakho ane corasa athavA zarIranA lakSaNonuM je pramANu kahyuM che, te pramANe cAra atri eTale cAre dizAnA bhAga pramANe sarakhA khUNAvALA avayavavALo. keTalAeka ema paNa kahe che ke, ja eTale nyUna ke adhika nahIM evI cAra mAtra vALo. paryaka-Asana-paleThIvALI beThelA mANasanA be gAMThaNanuM aMtara ane Asana tathA lalATanA upalA bhAganuM aMtara, tathA jamaNA skaMdha ane DAbA gaMThaNanuM aMtara ane DAbA skaMdha ane jamaNA gaThaNanuM aMtara-e atri kahevAya che. 4 3jha eTale be meLavelA kASThane saMpuTanI jema jakakaDa kapama eTale loDhAnA vATAthI jaDelA be kANanA saMpuTanI jema jakakaDa te grAma kahevAya che e nArAja eTale markaTabaMdhathI jaDelA kASTanA saMpuTa jevo majabUta saMghanana eTale asthione eka jAtane saMcaya uttama prakArano bAMdhe. keTalAeka ahiM vaja, kaSabha, nArApaNuM kevaLa asthione uddezIne kahe che. 5 ahiM keTalAeka vRddho evI vyAkhyA paNa kare che ke, kanakanA sAranI rekhAnA jevo gAra ho athavA kanakanA jhagajhagatA biMdunA jevo gAra hato. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) zrI bhagavatI sUtra. teA nakAmA gaNAya, tethI kahe che ke, te ugra evI anazana vagere tapasyAthI yukta hatA. je tapasyA bIjA prAkRta purUSAthI te ciMtavI paNa zakAca nahIM. jAjavalyamAna agninI jema te karmarUpI gahanavanane khALavAmAM samartha evA dharmadhyAnAdi tapathI yukta hatA. te tarataja hatA eTale te evI tapasyA tapatA ke jethI tenAM karmI saMtapta thatAM hatAM. paNa te tapathI tene tapeArUpa AtmA saMtasa thato nahIM ke je bIjAone sparza na karI zakAya. vaLI te deha mahAsattA hatA eTale Aza`sA dASathI rahita evA mATA tapathI yukta hateA. te bhIma hatA eTale prathama kahelA ugra pramukha tapane karavAthI paDakhe rahenArA apa sattva-jIvAne bhayaMkara hatA. athavA te deha udAra hatA. te ho' hatA eTale parISaheA tathA iMdriyArUpI ripugaNanA nAza karavAmAM nirdaya hatA. te dhoLuLa hatA eTale bIjAethI muzkelIthI AcarI zakAya tevA mUlaguNavALA hatA. te deha bhera tapavI hatA eTale thora tapasyA karanArA hatA. te deha ghora prArthavAr hatA eTale bIjA apa sattvavALAethI AcarI zakAya nahIM, tevA dArUNa brahmacaryavALA hatA te deha chUTacora hatA eTale zarIranA saMskArIta ( zAbhA )ne tyAga karanArA hatA. te dehanI aMdara aneka yAjana pramANa evA kSetramAM rahelI vastuone khALavAmAM samartha evI vistAravALI teolezyA sakSisa thaIne lIna thayelI hatI. te deha caiAdaka pUrvI hatA. avadhijJAnAdikathI rahita evA purUSa pazu caturdezapUrvI hei zake che, tethI kahe che ke, te deha caturgAnathI yukta hateA eTale te kevaLajJAna zivAyanA cAra jJAnavALA hato. upara kahelA be vizeSaNeAthI yukta hoya tApaNu kAi samagra zruta viSayamAM vyApaka evA jJAnavALA hAtA nathI, kAraNa ke, caiAda pUrvadhArI chaThA guNasthAnamAM rahelA gaNAya che. tethI kahe che ke, te deha sAkSarasanipAtI hatA, eTale sarva evA akSaronA saMceAgeAne jANanArA hatA. te deha nyAkSarasanivArI hatA eTale zravaNane sukhakArI evA akSarane niraMtara kheAlanArA hatA. 1 ghorI eTale AtmAnI paNa apekSA na kare tevA-ema keTalA eka vyAkhyA kare che. r kaiAi viziSTa tapanA prabhAvathI utpanna thayelI eka jAtanI labdhi tejalezyA kahevAya che. 3 te dehathI caiAda pUrvI racelA hatA, tethI tene caiAda pUrvI kahelA che. A vizeSaNa ApI temanAmAM zruta kevaLApaNuM paNa hatuM, ema sUcavyuM che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtaka 1 3. ( 27 ) an AvA guNavAlA dehane dhAraNa karanArA bhagavAn iMdrabhUti ane ke sAkSAt vinayanA jANe rAzi dvAya tevA thai prabhunI ati samIpa nahIM tema ati dUra nahIM tevI rIte peAtAnA jAnune Urdhva rAkhatA, eTale zuddha pRthvInuM Asana athavA upagraha sakhadhI AsananA abhAvathI utkruTa-Asana karIne rahetA, adhomukha karIne rahetA, eTale UMcI nahIM tema ADI nahIM evI dRSTine bhUminA bhAga upara niyamita rAkhatA, ane dharmAM athavA zukaladhyAnarUpI kAThImAM pUrAelA, eTale temanI iMdriyA ane a MtaHkaraNanI vRttie dhyAnane laine sthira rahelI hatI. je sayama eTale saMvara ane azanAdi tapa vaDe AtmAne vAsita karatA hatA. arthAt sacamathI navA karma bAMdhatA nahIM ane tapathI purANA karmane khapAvatA, jethI sarva karmano kSaya karI meAkSane sAdhavA AtmAne bhAvatA evA gItamasvAmI vicaratA hatA. A pramANe dhyAnarUpI kAThImAM rahI vihAra karyA pachI bhagavAn gAtamasvAmI prabhunI sAme beThA. te samaye kahevAmAM AvanArA tattva jJAna pratye temane zraddhA utpanna thai hatI. vaLI temanA manamAM evA sazaya utpanna thayA ke, vIrabhagavaMte satramAM ' hamAne cAhavuM ' ema kahyuM che, eTale cAlatA ane cAlI gayA ema artha sUcavyA che, te zIrIte sabhave? 'cAlato ' e vartamAna kALanA artha che ane ' cAlI gayA ' e bhUtakALanA artha che. e paraspara virUddha che. kAraNa ke, je cAlatA hoya te pachI cAlI gayA ema thAya che, to je vartImAna che tene bhUtakALamAM kema levAya ? kAraNa ke, te mane kALa paraspara virUddha che. vaLI bhagavAn vIraprabhu te padArthone kevI rIte prarUpaze ? ' e jANavAnuM kaiMtuka paNa temanA manamAM utpanna thayuM hatuM. te sAthe temanAmAM zraddhA utpanna thai hatI. 1 mUlamAM prathama 3qLasaTTe ApyA pachI ' saMjJAyalaTTe' ema pharIvAra kaheluM che, te upara zaMkA kare che ke, ema be vAra kahevAnuM zuM kAraNa che? zraddhA pravartyA pachI zraddhA utpanna thavAnuM AvI jAya che. utpanna thayA zivAya zraddhAnI pravRtti thai zakatI nathI. tenA samAdhAnamAM kahevAnuM ke, te hetu batAvA mATe kahevAmAM AvyuM che. zraddhA pravartAvAno hetu zraddhAnI utpatti che. ane tethI AlaMkArika vAkaya bane che. jema rAtrinA varNanamAM lakhe che ke, " jemAM dIvAo pravarte che ane sUrya pravartAto nathI evI caMdranA prakAzavALI rAtri jANavAmAM AvI. ahiM dIvAnI pravRttithI sUryanI apravRtti jANI zakAya che, tathApi tema je kahevAmAM AvyuM che, te 22 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) zrI bhagavatIsUtra. te pachI gautamasvAmI uThayA ane je dizAnA bhAgamAM bhagavAna mahAvIrasvAmI rahelA hatA, te dizAmAM AvyA. AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane jamaNA hAthathI laIne traNa pradakSiNA karI pachI prathama vaMdanA karI eTale vANIthI stuti karI, pachI namaskAra karyo eTale kAyAthI namana karyuM. te vaMdanA ane namaskAra karyo pachI bhagavaMtathI ati samIpa nahIM tema ati dUra nahIM tevI rIte rahI bhagavAnanA vacanene sAMbhaLavAnI IcchA rAkhI temanI tarapha mukha rAkhI lalATa bhAge aMjali joDI upAsanA karatAM A pramANe balyA, bhagavAna gautamasvAmIe puchelA nava ane. he bhadaMta ! eTale huM kalyANarUpa ! athavA he sukhasvarUpa! athavA he bhavAMta ! A saMsAranA nAzanA heturUpa athavA mAta eTale A saMsAranA bhayane nAza karavAnA heturUpa evA he bhagavana! athavA phremAn! jJAnAdikathI prakAzamAna evA he prabho ! bhagavAna sudharmAsvAmIe paMcamAMganA prathama zatakanA prathama uddezamAM "ramA gi' evuM sUtra puchyuM che ane bIjA sUtre puchayAM nathI. tenA uttaramAM ema kahevAnuM ke, dharma, artha, kAma ane mekSa--e cAra purUSArthomAM ekSa nAmane purUSArtha mukhya che, kAraNa ke, te sarvathI atizaya caDIAto che. te mokSa sAdhya che ane samyagadarzanAdi tenAM sAdhano che, te sAdaya ane sAdhana ubhayanA niyamanuM zAsana kare te zAstra kahevAya che. te ubhaya niyama evo che ke, sAya evA makSanAM sAdhano samyagadarzanAdi ja che, bIjA koI paNa purUvArthanA nathI. ane te mokSa te sAdhanoneja sAiya che, bIjA sAdhanane sAdhya nathI. te mekSa tenA virodhIno kSaya karavAthI thAya che. teno kharekhara vireAdhI AtmAnI sAthe thatA karmone baMdha che. te kamene kSaya karavA mATe sudharmAsvAmIe ramAne ItyAdi anukrama sUtramAM kahe che. rakta eTale sthitine kSaya thavAthI udaya AveluM arthAtu vipAkAbhimukha thayeluM je karma te varjita kahevAya che. te karmane calita-udaya AvavAne kALa alaMkArane mATe samajavuM. tevIja rIte "srquhaMag' ityAdi cha vize SaNo samajI levAM. temAM punarUkitanA deSanI zaMkA karavI nahIM. keTalAeka vidvAne te padenI vyAkhyA judI rIte paNa Ape che. 1 A badhA vizeSaNathI zravaNavidhine prakAra batAvyuM che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 3. ( 9 ) te udayAvalikA kahevAya che. te kALanA asaMkhyAtA samaya che, tethI tenA Adi, madhya ane aMta evA bhAga paDI zake che, ane karmanA pudgalAnA paNa anaMta skaMdhA tathA anaMta pradezeA kahevAya che, tethI tee anukrame pratyeka samaye calAyamAna thAya che, temAM je A Athe samaya che, tethI aMdara te karma calita kahevAya che. ahiM zaMkA kare che ke, te karma peAtAnI sthitimAMthI haju calAyamAna thatu che, chatAM tene sati eTale calAyamAna thai gayuM? ema bhUtakALarUpe kema kahyuM ? tenA uttaramAM kahe che ke, jema ta tuomAMthI vajra banAvavAmAM AvatuM haiAya tyAre prathama taMtunA pravezamAM te hajI banAvAtuM hoya chatAM tene anAvyuM ema kahevAmAM Ave che. nahIM to te vajranuM utpanna thavApaNuM te prathama taMtunA pravezakALathI mAMDIneja gaNAya che, chatAM varSe utpanna thAya che, ema kahI zakAya, tevI rIte ahiM paNa samajavuM. tenu spaSTIkaraNa A pramANe che. te varSe utpatti thavA vakhate prathama taMtunA pravezamAMja utpanna thayela gaNAya che. jo te utpanna thayela na gAya tA pachI kriyAja niSphala thaI jAya. kAraNa ke dareka kriyAe utpanna karavAnI vastuone utpAdana karavA mATe hAi zake che. je prathamanI kriyAne vakhate utpanna thayela na gaNAya, te pachInA samayomAM paNa utpanna thayela na gaNAya. A AtmAnI aMdara evuM kayuM rUpa che, ke je prathama. samaye utpanna na thayela te uttara samayanI kriyAmAM utpanna thayela gaNAya! che. te pachI te rUpane sadAkALa anuttpanna thavAneAja prasaga Ave ane utpatti to jovAmAM Ave che, vajranu darzana tenA chellA taMtunA pravezamAM thai zake che, ethI vajra teA prathama taMtunA praveza vakhate kAMiMka utpanna thayu hatu. jeTalu varSe prathama utpanna thai gayuM teTalu varSe uttara kriyAthI utpanna thatuM nathI, kadi jo utpanna thAya te tene eka bhAga utpanna thAya. teA tethI karIne kriyAone ane samayene kSaya thaI jAya. vaLI jo tenI kriyAonI apekSA te vacanA bhAgane utpanna karavAmAM mAnIe te te vajranA bIjA bhAgeAno anukrama ghaTI zake, te zivAya bIjI rIte te gaeNTI zakeja nahi. te uparathI siddha thayuM ke, jema cAlu rIte utpanna thatA zrvane utpanna thayeluM kahevAya che, tevI rIte karmanA udayAvaLI kALanuM parimANa asaMkhyeya samayonuM heAvAthI, prathamanA samayane mAMDIne calAyamAna tA karmane hita ema DI zakAya che. kemake, te karma jyAre calana 1 calita thavAnI kriyA upara AvyuM. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) zrI bhagavatI sUtra ziyAbhimukha thayuM, tyAre udayAvalikAnA prathama samayamAMja je calita na thAya, to te prathama samaya vyartha thaI jAya, kAraNa ke, te samaye te calita thayeluM nathI. jema te samaye calita na gaNAya te pachI bIjA trIjA vagere samayamAM paNa te calita thavAnuM nahIM. temanA AtmAnI aMdara evuM karyuM vizeSarUpa che? ke jevaDe prathama samayamAM calita na thayuM, te bIjA uttara samayamAM calita thAya che? te uparathI to sarvadA calita na thavAne prasaMga prApta thAya. paNa aMtya samaye to tenuM calitapaNuM che, kAraNa ke, tenI sthiti parimita hovAthI kamano abhAva prApta thAya che, ethI karIne AvalikAkALanA prathama samayamAM ja te kaIka calita thayeluM hoya, je tema calita thayuM, te uttara samayamAM calita thatuM nathI, paNa jo temAM paNa teja paheluM calana thAya to teja calanamAM udayAvalikAna calananA sarva samayono kSaya thaI jAya. je te calananA samayanI apekSA rAkhyA vinA bIjA samayanA calana thAya te pachInA uttara calanane anukrama ghaTe. (yukata thAya) paNa te sivAya bIjI rIte ghaTe nahIM, te uparathI siddha thayuM ke calAyamAna evA te karmane calita-cahyuM, ema kahI zakAya. bIjA prazna viSe kahe che. je karma udayane prApta thayuM nathI arthAta udaye AvyuM nathI. ghaNe AgAmI kAle je karmanA daliyA vadavAnA che tene zubhAiyavasAya lakSaNa karaNa vaDe AkarSI udayamAM lAvavAM te udIraNa kahevAya che. ahiM je udIraNA che, te asaMkhyAta samaye vattanArI che, te udIraNAthI prathama samayamAM udaye AvatuM karma upara kahelA vayanA daSTAMtathI kArita karma kahI zakAya che. trIjA prazna viSe kahe che. karma bhegavavAne anubhava te vedana-vedavuM kahevAya che. jayAre sthitinA kSayathI udayamAM AvelA, athavA udIraNA karaNathI udayane prApta thayelA karmanI sthitine kSaya thavAthI karma udaya Ave che tyAre te karmanI udIraNA karaNa vaDe je karma udaya AveluM hoya tevA karmanuM te vedavuM thaI zake che. te karma davAne kALa asaMkhyAta samayane che, tethI tenA Agha samayamAM je karma vidAya che, te vidita-vadAyu paNa kahI zakAya che. cothA praznamAM kahe che, je karma jIvanA pradezonI sAthe maLeluM che, te karmanuM te jIvanA pradezamAMthI paDavuM thAya che, tene prahINa kahevAya che Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 31 ) te paDavuM asaMkhyAta samayanA parimANavALuM hoya che, te paDavAnA Adi samayamAM paDatAM evA karmane paDayuM ema paNa kahI zakAya che. pAMcamA praznamAM kahe che. kemanI sthiti lAMbA vakhatanI hoya, temAMthI te TUMkI karavI te karmanuM chedana kahevAya che. te jIva apavattanA nAmanA karaNa vaDe kare che, te karmanuM chedana paNa asaMkhyAtA samayevALuM hoya che, tenA Adi samaye sthitimAMthI dAtA evA karmane chedAyuM ema kahevAya che. chaThA praznamAM kahe che. je zubhaazubha evA karmanA tIvra rasane apavarNanA karaNathI maMda karo ane je maMda hoya tene udvartanA karaNa vaDe tIvra karavo, te karmano bheda kahevAya che. te bheda asaMkhyAtA samayane che, tethI tenA prathama samaye rasathI bhedAtuM evuM karma bhiA-bhedAyuM ema kahevAya che. sAtamA praznamAM kahe che. je zubhaazubha karmanA daliyArUpI kASThane dayAnarUpI agnivaDe tenA rUpane bALI nAMkhavuM, arthAt karmatvanI utpattine bhasma karI devI te karmane dAha kahevAya che. jema acithI kASTha bAlyuM heya tyAre tenuM kASThatva dUra thaI jAya che ane pachI bhasmarUpe tenuM rUpAMtara thAya che, te pramANe ahiM karmane dAha paNa samajo. te karmanA rUpAMtaranuM rahevApaNuM aMtarmuhUrtanuM che, tethI tenA asaMkhyAtA samayanA Adi samayamAM dahana thatuM evuM karma dahana thayeluM kahevAya che. AThamA praznamAM kahe che. je maraNa pAmatA evA Ayukamane mareluM kahevAmAM Ave che. AyukarmanA putrane kSaya thavo te maraNa kahevAya che. tenA asaMkhyAtA samaya che. to te karmanA janmanA prathama samayathI mAMDIne avacika maraNane laIne pratyeka kSaNe tenuM maraNa thayA kare, tethI te maraNa pAmatA AyuSkarmane maraNa pAmyuM ema kahevAmAM Ave che. navamA praznamAM kahe che. je karma nirjarA pAmatuM eTale pharIvAra upaje nahIM, tevI rIte kSaya pAmatuM hoya tene nirjarA pAmyuM-kSaya pAmyuM ema kahevAmAM Ave che, te nirjarA pAmavAnA paNa asaMkhyAtA samaya che, tethI tenA prathama samayamAM ja vaya nipajavAnA daSTAMtavaDe te nirjarA pAmyuM, ema kahI zakAya che. A nava prazno mAMhelA dareka prazna upara prathama kahelA vatranuM daSTAMta lAgu karavuM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. bhagavAna mahAvIra prabhue ApelA te nava praznonA uttara bhagavAna gotama gaNadhare upara kahelA nava prazno zrImahAvIra prabhune puNyA hatA, te pachI zrI mahAvIra prabhue tenA anukrame uttara ApyA ahiM vAdI zaMkA kare che ke, jemaNe pote dvAdazAMgI racelI che jeo zrutajJAnanA sarva viSayone jANanArA che ane jeo sarva prakAranA saMzayothI rahita hovAthI sarvasanA jevA gaNAya che, tevA bhagavAna tamane zrIvIraprabhune zAmATe prazno karavA paDayA? kAraNa ke, teo saMzAyarahita rAnane dharanArA hatA. tenA uttaramAM kahe che ke, temane mATe tamAre evI zaMkA karavI yogya nathI, kAraNa ke, bhagavAna gatimasvAmI tamee kahelA guNavALa che, te satya che. chatAM paNa chaghasthapaNune laIne temanAmAM anAga-apU tA hovAno saMbhava che. tene mATe lakhyuM che ke, "chAstha evA keIpaNa manuSyane anAbhoga na hoya ema bane ja nahIM, kAraNa ke, jJAnAvaraNa prakRti vAlA karmane laIne jJAnAvaraNa thayA vagara rahetuM nathI." athavA tenuM samAdhAna evI rIte paNa thaI zake che, te maitame svAmI pite jANatA hatA, chatAM paNa temaNe e prazno pitAnA bodhanI khAtrI karavA mATe puchelA che, athavA aAjanene bodha karavA mATe, ke potAnA vacana upara ziSyone pratIti lAvavA mATe athavA sUtronI racanAnA kapa-AcArane pratipAdana karavA mATe paNa e prazna puchelA che e saMbhavita che. mahAvIra bhagavAna kahe che, he gatama! je calAyamAnane calita kahevA tyAMthI mAMDIne nija rA pAmatAne nirjarA pAmela kahevA sudhInAM nava pado khullI rIte emaja che. e navapada kamane adhikAra laI vartamAna ane bhUtakALanuM sAmAnAdhikaraNya jANavAnI IcchAthI puchavAmAM AvyA ane teno nirNaya paNa ApavAmAM Avyo. paraMtu te calana vagere nava pada paraspara sarakhA arthavALAM che ke bhinna arthavALAM che? e prazna ane teno nirNaya darzAvA mATe gautamasvAmI puche che, he bhagavan! e calAyamAna ane calita vagere je nava padya che, te eka arthavALAM che. eTale eka viSaya 1 samApaNuM--khApaNuM, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. vALa che athavA ekaja prayojanavALA che. nAnA prakAranA ghauM-nAdavALA che, nAnA prakAranA vyaMjana akSaravALA che; athavA to nAnA prakAranA arthavALA che, ke te bhinna arthavALA bhinna ghoSavALA, ke bhinna vyaMjanavALA che? ahi te nava padonI aMdara caturlaMgI darzAvelI che. te A pramANe te nava padenI aMdara keTalAMeka pado eka arthavALAM ane eka vyaMjanavALAM che, jema ke, kora-kSIra dudha-dUdha. 2 keTalAeka eka arthavALAM ane judAM judAM vyaMjanavALAM che, jemake saMta ane : vagere. 3 keTalAeka aneka arthavALAM ane eka vyaMjanavALAM che. jemake, AkaDoke gAya ane bheMsanA dUdha. 4 keTalAMeka nAnAprakAranAM arthavALAM ane nAnA prakAranAM bejanavALAM che, jemake, 14,5 ghara, jUTa, thaTa, samUha ane zikhara vagere. A pramANe caturbhagIno saMbhava che, te chatAM A praznanA sUtramAM bIjo ane cothe bhAMge grahaNa karelo che. ane bAkInA pahelA ane trIjA bhAMgAmAM vividha prakAranAM vyaMjano jovAmAM Ave che, tethI te baMnene temAM saMbhava nathI. niryuktisUtramAM sarjana vagere cAra padene AzrIne te catubhaMgIne bIjo bhAMga ane imAna vagere pAMca padene AzrIne the bhAMga lAgu paDe che. vAdI zaMkA kare che ke, dasa vagere dezamAM ane bheda khullI rIte jovAmAM Ave che, chatAM pahelAM cAra paTTo eka arthavALAM kema thaI zake? te zaMkAnA samAdhAnamAM zrIvIra bhagavAna kahe che ke, una pakSa vaDe karmanuM chedana, bheda, dAha, maraNa ane nirjarA e pAMca pade eka arthavALAM hoI zake che. utpanna eTale utpAda tene pakSa eTale parigraha arthAta utpAda nAma paryAyanuM grahaNa karIne e pAMca pado eka arthavALA kahI zakAya che. athavA utpana pakSa eTale utpAda nAmanI vastuno je vikalpa tene kahenArAM e pado che eTale e, sarva pado utpAdane AzrIne eka artha 1 udAtta, anudAtta, ane svarita evA gheSa-uccAravALA. 2 mAM zabdano dUdha evo ekaja artha thAya che ane temAM vyaMjana paNa eka jAtanA che. 3 ra ane : zabdano artha dUdha evo ekaja thAya che, paNa te zabdamAM vyaMjane jUdAM judAM che. je AkaDo, gAya ane bheMsanA dudhano vAcaka, kSIra zabda ekaja jAtanA vyaMjanavALA che. paNa tenA jUdA jUdA artha thAya che. 5 ghaTa vagere zabdomAM artha ane vyaMjana baMne vividha prakAranA che. 6 cAra bhAMgAe jaya nemisuri Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) zrI bhagavatIsUla. karanArA che, vaLI te sarva eka aMtarmuhUrtanA kALavALA che, eTale te sa vine samAna kALa che, tethI temanI kArthatA siddha thAya che. vaLI te utpA paryAya kevaLajJAnanA utpAda-utpattine che. kAraNa ke, karmane nAza thatA be phalanI prApti thAya che, eka kevaLajJAna ane bIjuM mekSanI prApti tethI e pAMca pade kevaLajJAnanA utpAdanA viSayanA che, tethI paNa temanI e kAryatA siddha thAya che. kAraNa ke, A jIve kayAre paNa pUrva kevaLajJAnane paryAya prApta karyo nathI, tethI tene te pradhAna viSaya che. tethI tene meLava mATe purUSane prayAsa che joIe. tene laIne te kevaLajJAnanI utpattine paryAya pUrNa rIte saMbhavita che. A uparathI eka arthavAlA te pAMca padenA arthanA sAmarthyathI A pramANe anukrama thAya che. jemake, te karma pUrve calita thAya che, eTale udaya Ave che, udaya AvyA pachI te vidAya che-anubhavAya che. ethI tenA be prakAra thayA. jemake te karma sthitine kSaya thavAthI udIraNA vaDe te udayane pAmyuM, pachI te vaghu, anubhavyuM ane anubhavyA pachI te hIna thaI gayuM eTale jIvane potAnuM phala anubhavAvI pachI tenAthI judu paDayuM, AvI rIte TIkAkAranA mata pramANe tenI vyAkhyA karavAmAM AvI che A sthaLe bIjAo AvI paNa vyAkhyA kare che. rAja vagere e cAra pade sthiti baMdha vagere sAmAnya karmane AzrIne sarakhA che, eTale temAM sarvenuM eka kArya che, tethI teo eka arthavALA che, vaLI te cAre kevaLajJAnanI utpattine paNa sarakhI rIte sAdhanArA che, tethI eka, arthavALa che, evuM pratipAdana karavA uparathI saheja samajAya bAkInA pAMca pade aneka arthavALA samajavA. te chatAM paNuM sukhe bodha thavA mATe temanuM sAkSAta pratipAdana karavAne chikakAmA yANi satra vAke kahyA che. tene artha spaSTa samajAya teve che, tethI tenI vyAkhyA pharIvAra ApI nathI. temAM vizeSa e che ke, te padenA artha vividha prakAranA che. te vividha prakAranA artha A pramANe-te karma dAtuM chatAM chedayuM ema kahyuM che. tenuM kAraNa e che, je "dAyuM " e pada kamane sthitibaMdhane AzrIne che, kAraNa je sagI kevaLI heya che, te aMtakAle yogane nirodha karavAnI IcchAthI lAMbA kALanI sthitivALA vedanIya, nAma, ane gotra nAmanI traNa prakRtinuM sarva-apanayana karI dUra karI, temanI sthitinuM pariNAma aMtamuM zuM karI de che. "bhedAnuM ane bhejuM,' e pada Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zitaka 1 luM. ( 35 ) N anubhAga baMdhane AzrIne kaheluM che. te pramANe je kAle karmanI sthitine vAta kare, teja kAle te rasane ghAta paNa kare. te rasadhAta kevaLa anukrame pravartAlA sthitinA khaMDothI anaMta guNe adhika hela che, tethI e rasaghAta karavA vaDe te pada pUrvamAMthI bhinna thaI zake che. "dahana thatuM ane dahana thayeluM " e pada pradezabaMdhane AzrIne kaheluM che. anaMta evA anaMta pradezane skane je kamava-kamapaNuM lAgu karavuM, te pradezabaMdha kahevAya che. te pradezabaMdhavAlA karma saMbaMdhI pagalo ke jeo pAMca hRsva akSarano uracAra karatAM jeTalI vakhata lAge teTalA vakhatanA pramANuvAlI ane asaMkhyAtA samayavALI guNa koNInI racanAthI pUrve racelA hoya che, tema vaLI te karma pudagalo zelezI avasthAne laIne jenI bhaviSyanI kriyA ucheda pAmelI che evA dhyAna rUpI agnivaDe prathama samayathI mAMDIne te aMtya samaya sudhI pratyeka samaye anukrame asaMkhyAtA guNu vaDe vadhelA hoya che, tevA karmanA mudde galene dAha karavAne te padane artha ghaTe che. A dahana karavAnA artha thI e pada pehelAnA padathI bhinna arthavALuM thAya che. dAhane artha bIje ThekANe baLavuM evo rUDha che, paraMtu A ThekANe to mekSanA ciMtavanane adhikAra che, tethI te mokSanA sAdhana rUpa karmane nArA karavAnA ane thamAM levo. maraNa pAmatuM ane mareluM " e pada AyuH kamane viSayanuM che. Ayu kamenA muddagalene kSaya pratyeka samaye thayA kare che, te tenuM maraNa samajavuM. A maraNa-arthavALuM pada pUrvanA padethI bhinna arthavALuM thAya che. temaja "maraNa pAmatuM ane mareluM" e padathI AyuH karma ja kaheluM che, tethI karma raheluM hoya te "karma jIve che," ema kahevAya che ane jyAre te jIvathI juduM paDe tyAre te "ka mare che," ema kahevAya che. A karmanuM maraNa eka sAmAnya rIte kaheluM che, te paNa tene vizeSa rIte samajavuM. kAraNa ke, A saMsAranI aMdara jIvane aneka duHkharUpa maraNeno anubhava thayela che, te maraNe zA kAmanA ? paraMtu je A sarve karmonAM kSaya thavA rUpa maraNa che, te chelluM maraNa che ane te mekSanuM kAraNa rUpa che; ema kahevAno Azaya che. "je karma nirjarA pAmatuM ane nirjarA pAmeluM" e pada sarva karmonA abhAvanA ! uddezathI darzAvyuM che. kAraNake, jIve koivAra sarva karmonI nirja Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) zrI bhagavatI sUtra. rAnA dipaNa anubhava karelo nathI, e padanA artha sarva karmInA abhAva rUpa thAya che, ethI karIne te pada pUrvanA padAthI bhinna athavALuM che. ahiM evI zaMkA thaze ke, jo e pade vizeSa paNe judA judA atha vALA thAya teA pachI sAmAnya paNe te kayA pakSanA pratipAdaka thai pravartelA che? e zaMkAnA samAdhAnamAM sUtrakAra kahe che ke, te padmA vigama pakSanA vAcaka che. vima eTale vigama vastune! bIjI avasthAnI apekSAe vinAza teja pakSa eTale vastune dhama athavA tene pakSa eTale parigraha te vima pakSa kahevAya che. arthAt dareka vastunA dharma avasthAMtaranI prApti thavA rUpa che, tevA pakSane te pado kahenArA che. jIva hamezAM badhA karmone abhAva cAhe che, paNa teNe te pUrve prApta karelA nathI, tethI tene mATe te atyaMta pu rUSArtha kare che. vaLI te pade vigama arthavALA A pramANe ghaTe che. je chiddamAnachedAtuM evA arthavALuM pada che, temAM karmanI sthitinuM je khaMDana, te niyama che. je karmanuM bhedAvu evu pada che, temAM karmanA anubhAganA bheda e vigama che, je karmanuM dahana thavAnuM pada che, temAM karmarahita paNu e vigama che, je karmanuM maraNa thavAnuM pada che, temAM AyuHphanA abhAva e vigama che ane je karmanI nirjarA thavI evuM padma che, temAM sarva karmInA abhAva, e vigama che, AvI rIte e pade vigama pakSane pratipAdana karanArA kahevAmAM AvyA che. ahi prazna thAya che ke, je pa`camAMganA Adi sUtranA UpanyAsamAM preraNA karavAmAM AveluM che, te sUtra kayA abhiprAyathI darzAvyu che ? tenA uttaramAMja te kevaLajJAnanI utpatti ane sarva karmAMnA vigamavinAzane kahenArA sUtranA abhiprAyanI vyAkhyA vaDe tenA nirNaya karavAmAM AvyA che. e sUtrane maLatu siddhasena AcArye paNa kaheluM che. jemake, Apa samayathI AraMbhIne tenI utpattinA atya samaya sudhI te kadravya vRttamAMna tathA bhaviSyakALane viSaya laIne urapathamAna ? 'utpanna thatu' ema kahevAmAM AvyuM che ane kanna ' utpanna thayuM.' e bhUtakALane udde zIne kahevAmAM AvyuM che, te uparathI vigma pAmatu ane vigama pAmyuM, ema pazu thai zake. AthI bhagavAne te karmadravyanuM traNe kALanA viSayamAM pratipAdana karelu che. keTalAeka vyAkhyAtA mULa sUtramAM meM pada Apelu nathI, tethI te nava padAnI sAmAnyapaNe vyAkhyA kare che, paNa karmanI apekSAe vyAkhyA karatA nathI. te vyAkhyA A pramANe kare che. vahana eTale asthira paryAya vaDe vastunI utpatti samajavI. cephugamALa e prAkRtapadanu Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. M " ( 37 ) dhyeyamAna evu saMskRta pada lai tenA atha ' kapatu'' evA kare che. eTale tenA rUpanI apekSAe utpatti samajavI. 'kuMgamAne ' eTale udIraNA--sthirane preraNA karavI, te paNa 26 ja samajavuM. pagamALa eTale bhraSTa thatu, patita thatuM, teno artha pazu calanapaNAnA samajavA. A sarva padonI gati--arthane laine ekArthatA siddha karavAmAM AvI che. te vyAkhyA pramANe utpanna pakSanA artha evA thAya ke vana vagere paryAya vaDe utpanna pakSane kahenArA te padma thAya che. tema chedana, bhedana, dAha, maraNu ane nirjarA e sarva padonA arthInI vyAkhyA karmanA arthamAM levI nahIM; eTale te vyAkhyAna phruTa rIte thai zake che. te padmAnI bhinnArthatA siddha karavA mATe A pramANe vyAkhyA kare che. che; te kuvADA vaDe latA vagerene kApavA jevA, bheDha te stAmara vagerethI zarIrane bhedavA jevo, dAha te agnivaDe phATa vagerene khALavA jevA, bharaNa eTale prANanA tyAga ane nirjarA eTale ati jIrNa thaI javuM. vigatavA--e padanI vyAkhyA evI che ke, e padA bhinna-bhinna arthavALA che, paNa sAmAnya paNe temane vinAza karavA rUpa artha thAya che. A vyAkhyA upara kadi ahiM... evI zaMkA karavAmAM Ave ke, te 4hana vagere padmA je nirUpaNa karavAmAM AvyA, te A sthaLe tenI zI jarU hatI ? kAraNa ke, te kAMi tattvarUpa nathI. ane je tattva rUpa na heAya te asiddha gaNAya che ane te asiddhi nizcaya nayanA matavaDe vastunA svarUpane jaNAvavA mATe darzAvela che. kemake, je vyavahAranaya che te je calita hAya tene calitaja mAneche ane nizcayanaya calAyamAna hoya teA paNa te calita mAneche. A viSe ghaNuM kahevAnuM che, te viSAvazyaka sUtramAMthI athavA A sUtramAM AgaLa jamAlinuM caritra kahevAze, te uparathI jANI levuM. ahi* pehelA praznAttaranA e sUtreAnI aMdara mokSatatvanA vicAra karavAmAM AvyeA che, teA meAkSa jIvanA hoI zake che, te jIva nArakI vagerenA bheDhAthI cAvIza prakAranA che. jenI gaNanA A pramANe che, agIyAra nArakI, asurAdi, pAMca pRthvIkAyaAdi, traNa e iMdriyaAdi, eka pacetriya, tiryaMca, ane manuSya, vyaMtara, jayeAtika ane vaimAnika ema ceAvIza prakAranA thAya che. temAM nArakI thavAnI sthiti vagerene AzrIne kahe che. 1 muLa Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAn caitame puchelA nArakI jIvAnI sthitinA prazna huM bhagavana, bIjA atIta tIrthaMkarAe nArakI jIvAnI sthiti keTalA kALa sudhInI prarUpelI che ? naicija zabdanA artha nasaM artha centhaste niracAH jenAthI iSTa kula zubha kamanu phUla gayelu che, te nira kahevAya che. niracevu anyaH naicinha : te niraya eTale naraka tene viSe heAnArA te naicitra nArakI kahevAya che. te nArakI venIiita eTale AyuSya karmane laIne narakamAM rahevuM, te sthiti keTalA vakhata sudhInI khIja tIrthaMkarAe nirUpaNa karelI che ? bhagavAna vIra prabhue ApelA tenA uttara. bhagavAna vIra prabhu kahe che, huM gAttama, te nArakInI sthiti jaghanyathI daza hajAra varSanI che, AtA sthiti pahelI ratnaprabhA pRthvInA prathama prastarane AzrIne samajavI. ane utkRSTathI tetrIza sAgaropamanI che. A sthiti sAtamI pRthvInI apekSAe samajavI..ane jaghanyanI apekSAe je samaya thAya tenI apekSAe tenI madhyama sthiti samajI levI. evI rIte nArakInI sthiti kahyA pachI te nArakIo kevI rIte zvAsAzvAsavALA che, te nirUpaNa karavAne prazna kahe che. he bhagavana, te nArakI keTaleka kALe aMdara zvAsa le che ane keTaleka kALe khAhera zvAsa le che ? keTalAeka vidvAnA AthI adhyAtma kriyA ane bAhya kriyAne Azaya le che. A prazna viSe prajJApanA sUtranA sAtamA ucchavAsapadamAM kahelu che. te A pramANe che. he gaiAtama, haMmezA ati duHkhI thatAM evA nArakanA jIvAne atiduHkha lAgavAthI zvAsa tathA niHzvAsa dekhAyA kare che. eka samaya paNa temane zvAsAzvAsanA viraha rahetA nathI. te gAthAmAM je vAraMvAra zvAsa ni:zvAsanA padmA kahelA che, te ziSyanA vacana upara gurUne atiAdara khatAve che. gurU taraphathI ziSyAnA vacanAne ati Adara maLe te ziSyA ghaNAM satASa pAme che. vaLI vAravAra praznaneAnuM zravaNa ane nirNaya karavA, e loDhamAM ghaTita gaNAya che, tevA purUSAnA vacanA grahaNa karavA yAgya thAya che. kAraNa ke, tethI bhavya prANIonA upakAra ane tIrthanI vRddhi thAya che. have nArakIonA AhAra viSe gaitama prazna kare che. gAtama puche che, he bhagavana, te nArakIe AhAranA aghna che. e Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu, viSe jema prajJApanA sUtra je cothuM upAMga che, tenA aThayAvIsamApadanA pe helA zatakamAM kahevAmAM AvyuM che.-nArakInA AhAra viSe je kahevAnuM che, temAM ghaNAM kAre che. te dvArenA saMgraha rUpe prathama kahela je nArakInI sthiti ane zvAsozvAsa te be dvAra batAvavA mATe " kisi kahaatiAre" e gAthA kahe che. te gAthAnI vyAkhyA A pramANe che. vIra bhagavAna kahe che, he gatama, nArakInI sthiti tathA zvAse zvAsa meM kahyA che, have temane AhAra vidhi kahevAnuM che. te nArakInI AhArakiyA be prakAranI che 1 Abhoganivartita ane 2 anAganivartita " huM AhAra karUM" evI IcchA karIne je AhAra kare te Aga nivartita ane " vizeSa IcchA vinA ' huM AhAra karUM te karUM' ema dhArI je AhAra kare te anAga nivartita kahevAya che. jema varSotratumAM ghaNAM jharaNAM vagerene laIne dekhAvAmAM AvatA zItaLa pudgalene A hAra IrachA vinA thaI jAya che, tema anAga AhAra viSe samajavuM. temAM te anAganivarjita AhAra kSaNe kSaNe cAlu rahetI kSudhAnA vedanIya karmanA udayathI oja-AhAranA prakAra vaDe te nArakI AhArane athI ane che, te AhArano tene kadipaNu viraha thato nathI kAraNa ke te kadi cukto nathI athavA lAMbe kALe upabhogya e AhAra eka vakhata lIdho hoya te paNa tene bhega pratyeka samaye thayA kare che. tevI rIte je Abhaga nivartita AhAra che, te paNa asaMkhyAtA samayano che, eTale popama vagerenA pramANuvALo che, chatAM te AhAranA arthane aMtamuhUrtane upaje che. kahevAno Azaya e che ke, "huM AhAra karU. evI je temanI IcchA thAya che, te grahaNa karelA AhAra dravyanA pariNAme atitIvra duHkha utpanna karI te aMtamuhUrtamAM nivRtti pAme che. te nArakIo kevI vastune AhAra kare che? te praznanA uttaramAM bhagavAna kahe che ke, te nArakIo dravyathI anaMtA pradezamAM vartanArA pudagaLa dravyone AhAra kare che. bIjA pugaLa dravyo temane AhAramAM ayogya gathAya che kSetrathI asaMkhyaya pradezovALA dravyane AhAra kare che. kAraNa ke jUna pradezamAM avagADha rahelA dravyo temane AhAra karavAmAM yogya gaNAtA nathI, tema anaMta pradezamAM avagADha evA dravya te yogya na gaNAya, kAraNa ke, sarva lokanuM pramANu asaMkhyAtA pradezanuM che. kALathI jaghanya, madhyama ane utkRSTa sthitivALA dravyone te AhAra kare che. ahiM sthitine artha Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 40 6 zrI bhagavatI sUtra. AhAra yAgya skaMdha levA arthAt tevA pariNAmamAM rahevuM te. bhAvathI varNa vALA, gaMdhavALA, rasavALA, ane spa vALA dravyeAnA te AhAra kare che. ahiM gaitama prazna kare che ke, te nArakIe bhAvathI va vAlA dravyeAno AhAra kare che, te drabyA eka varNanA che ke pAMce varNanA che ? vIra bhagavAna kahe che, huM gAtama, jo sthAna sAmAnya rIte lahIe to teo eka vaNIthI mAMDIne pAMcavarNI sudhInA dravyAnA AhAra kare che. kAlAdika pramANe laIe to kALA va thI mAMDIne suphikalAdi sudhInA varNavALA dravyAnA AhAra kare che ahi gaiAtama prazna kare che ke, he bhagavan, jo te varSothI kAla varNAdiSTa dravyanA AhAra kare che, to te temAM ekaguNA kALathI mAMDIne dazaguNAkALa sudhInA kALa leveA athavA saMkhyAtA guNu vALA kALa levA ke asaMkhyAtA guNavALA kALa leve? vIra bhagavAn kahe che, huM gaitama, te ekaguNa kALathI mAMDIne anataguNa kALa sudhIneA kALa letre, evI rIte sukikala pramukha levA. gaMdhathI paNa ane rasathI paNa te pramANe jAvuM. je bhAvathI sparzavALA che, te sthAna mAge eka sparzavALA, be sparzavALA ane traNa sparzavALA levA nahIM. kAraNake, eka sparzavALA dravyanA sabhava hAI zake nahIM ane khIjAo apa pradezI ane sUkSma piraNAmI heAvAthI grahaNa karavAne paNa ayeAgya che. tethI te nArakIo cAra spavALAthI mAMDIne ATha sparzavALA dravyAnA AhAra karI zake che, kAraNake, te bahupradezI ane khAdara pariNAmI heAvAthI grahaNa karI zakAya tevA che. vidhAna pakSe kaDaka pramukha dravyathI mAMDIne lukhA dika sudhInA AhAra karI zake che. ahiM gAtama prazna kare che, he bhagavana, te nArakI sparzathI je kaDakAdikanA AhAra kare che, te ekagaNA kaDaka samajavA ke anatagaNA ? vIra bhagavAn kahe che, he gaiAtama, te ekaguNathI mAMDIne ana'tagaNA levA. evI rIte ATha prakAranA sparze jANavA, ane te anaMtagaNA lukhAdika paNa levA. gAtama prazna kare che, he bhagavana, jo:te nArakInA jIvA anatagaNA lukhAdiSTa dravyanA AhAra kare che, tA te drazya AhAra puSTa samajavA ke apuSTa samajaveA ? vIra bhagavAna kahe che, ke gaitama, te puSTa dravya AhAra samajave Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zitaka 1 lu. ( 41 ) apuSTa nahI. je AtmAnA pradezane sparza karanArA te puSTa kahevAya che, te te AtmAnA pradezane sparza avagAhanA kSetranI bAhera paNa hoya che, tethI gautama prazna kare che, he bhagavana, je te puSTa AhAra hoya to te avagADha che ke avagADha nathI? vIra bhagavAna kahe che ke, he gatama, te AhAra avagADha che, anavagADha nathI. gatama puche che, he bhagavana, te je avagADha AhAra che, te anaMtara avagADha che ke paraMpara avagADha ? je pradezomAM AtmA avagADha thaIne rahyA heya te avagADha kahevAya che, temAM tenA aMtarane abhAva te anaMtarAvagADha kahevAya che ane je tenA aMtaravartI che, te avagADhanA saMbaMdhane lIdhe paraMparAvagADha kahevAya che. vIra bhagavAna kahe che, he gatama, te AhAra anaMtarAvagADha che, paraMparAvagADha nathI. autama puche che, he bhagavana, je anaMtarAvagADha AhAra che temAM ANupaNuM che ke bAdarapaNuM che? bhagavAna kahe che, he gautama, temAM agrupaNuM che ane bAdarapaNuM paNa che. ahiM AhAra karavAne yogya evA dravyanA ska pradezanI vRddhithI vadhelA hoya che, tethI temanuM aNuMpaNuM ane bAdarapaNuM paNa apekSita che. gatama puche che, he bhagavana, je te AhAra dravyanuM ApaNuM ane bAdarapaNuM hoya to te nArakI tene urva--uce AhAra kare che, ke nIce athavA tirache paNa AhAra kare che? vIra bhagavAnuM kahe che huM gotama, teo uSya adhaH nIce paNa ane tiro paNa AhAra kare che. gotama puche che, he bhagavana, teo je UMce, nIce ane tira che A hAra kare che, to te AdimAM AhAra kare che, madhye AhAra kare che ke aMte AhAra kare che? bhagavAnuM kahe che, he gautama, te traNemAM AhAra kare che. athata temane te Abhoga vartita AhAra aMtarmuhUta ne che, tethI teo tenA Adi, madhya ane avasAnamAM ema sarvatra AhAra kare che. gatama puche che, he bhagavana, je teo tevI rIte pArvatra Adi, madhya ane avasAnamAM AhAra kare 1 AtmAnA pradezonI sAthe eka kSetramAM je maLI gayelA AhAranA pudgalo te avagADha kahevAya che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) zrI bhagavatI sUtra. -: che, tA te sva viSayamAM AhAra kare che, ke aviSayamAM AhAra kare che? bhagavAn kahe che. huM gAMtama, te svaviSayamAM AhAra kare che, aviSayamAM nahIM. gAtama puche che, he bhagavana, je tee svaviSayamAM AhAra kare che, to te AnupUrvI vaDe AhAra kare che ke anAnupUrvI vaDe AhAra kare che ? bhagavAna kahe che, he gai!tama, te AnupUrvI vaDe AhAra kareche. anAnupUrvIvaDe nahIM gAtama puche che, he bhagavana, jo te AnupUrvI vaDe AhAra kare che, to te traNa dizAmAM AhAra kare che ke, traNathI te cha dizA sudhImAM AhAra kare che. ? jo ke prathama varNathI pAMce varNAnA dravyeAne mATe kahevAmAM AvyuM che, tathApi ghaNe bhAge varNa, gadha vagerethI yukta evA dravyane tee AhAra kare che, te darzAve che. bahulapaNAnA lakSaNanuM kAraNu AzrIne temane prakRtithIja azubha-anubhAva hoya cheM. te kAraNa samajavuM. varNathI kALA, lIlA vagere, gaMdhathI durabhi vageruM, rasathI tIkhA, kaTu vagere ane sparzIthI kaDaka, bhAre, ThaMDA ane lukhA vagere samajavA. AvA dravyonA AhAra prAye karIne mithyAdaSTi nArakInA samajavo. je nArakIe bhaviSyamAM tIrthaMkara vagere thavAnA hAya che, te tevA AhAra karatA nathI. ahiM ka izaMkA thAya ke, jemanA yathArtha svarUpa kahevAmAM AvyA che, tevAja dravyene te nArakIe AhAra kare ke che, tethI judI rIte paNa kare che, ? te zaMkA dUra karavA kahe che ke, teo vaguNu, gadhaguNa, rasaguNu ane spaguNane vipariNAma vagere karIne arthAt vinAza karIne bIjA apUrve, vaguNu, gaMdhaNu, rasaguNu, spaguNu utpAdana karI peAtAnA zarIrAvagADha pudgalene anukUla paDe tema AhAra kare che, arthAt sarvAtmanA AtmAnA sarva pradezeA vaDe AhAra kare che. 1 je spaSTa avagADha anaMtarAvagADha nAmanA che, te viSaya kahevAya che, sva-potAnA te viSaya te svaviSaya. 2 je Asana--najIka prApta heAya tenu ula ghana na kare te AnupUrvI anukrama' kahevAya che. 3 nArakIo lekanI madhye hAya che, tethI urdhva vagere cha dizAe leAka vaDe DhaMkAelI nathI, tethI te cha dizAomAM temanuM AhAra grahaNa hoi zake che. mATe ahiM niyamathI kahevAmAM Avyu che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 ku. ( 43 ) mUla saMgraha gAthAmAM paNa evAja anI vyAkhyA ApI che. gAtama prazna kare che, he bhagavana, te nArakIe sarva rIte AhAra kare, sarva rIte pariNamAve, sarva rIte ucchavAsa le, sarva rIte niHzvAsa le vaLI vAravAra AhAra kare, vAraMvAra pariNamAve, vAra vAra ucchavAsa le ane vAraMvAra ni:zvAsa le, te zI rIte che.? vIra bhagavAn kahe che, huM gaiAtama, te nArakIe te sarva rIte AbhAnA sava pradezeAthI te AhAra vagere sarva kare che. temAM jo paryAptiavasthAmAM hoya to vAraMvAra ane apati-avasthAmAM hoya to kadAcit arthAt sadA; nathI paNa karatA. te AhArapaNe grahaNa karelA pudgaleAmAMthI keTalAmA bhAgano AhAra kare che, te saMgraha gAthAmAM kahelu che, te viSe kahe che. gAtama puche che, he bhagavan, nArakIe je puddagalAne AhAra pahe grahaNa kare che, te pudgalomAMthI keTalAmAM bhAganA AhAra kare che ane te grahaNa karyA pachI keTalAmA bhAgane svAda le che ? bhagavAn kahe che, je gAtama, te nArakIe te pudgalonA asakhyAtA bhAganA AhAra kare che ane te grahaNa karyAM pachI anaMta bhAganA svAda le che. bIjAe vaLI ema kahe che ke, jhusUtra naya pramANe je pudgaleA zarIra rUpe piraNAma pAmI gayA hoya, temanA asaMkhyAtA bhAganA AhAra kare che. jIsUtra naya pramANe jema gAya vagere ghAsanA mATe bhAga grahaNa kare paNa te zarIrarUpe pariNAma pAmela na hovAthI te AhAra rUpe gaNAtA nathI. zarIrapaNe pariNAma pAmelA haiya te chatAM paNa teemAMthI jo koi phAi jAtanA AhAranuM kArya karanArA thayA hoya teA te AhArarUpe gaNAya che, kAraNa temAM zuddha naya lAgu paDI zake che. 1 ahi keTalAeka A pramANe vyAkhyA kare che. jema gAya vagere prathama ghAsanA mATe bhAga le che paNa temAMthI keTalaeka taraNAe paDI jAya che, tevI rIte te nArakIe keTalA eka asadhyeya bhAgavAlA puaA AhAra mATe grahaNa kare che, paNa temAMthI keTalAeka pudgalA paDI jAya che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. manensninanananananananananana keTalAeka tenA artha viSe ahi ema paNa kahe che ke, te nArakIo AhAra rUpe grahaNa karelA te pudgalene anaMta bhAgano svAda le che, arthAt temanA rasa vagere rasanAdi idri dvArA meLavI zake che saMgraha gAthAmAM kahyuM che ke, te nArakIo sarva AhAra dravyone AhAra kare che. tene mATe sUtramAM A pramANe che. gatama puche che, he bhagavana, te nArakIo je pugalene AhArapaNe pariNAve che, te badhA pugalone AhAra kare che ke, nahIM? bhagavAna kahe che, he gItama, teo kAMI paNa bAkI rAkhyA sivAya badhAne AhAra kare che. saMgraha gAthAmAM kahyuM che ke, te kevA svabhAvathI athavA keve prakAre te AhAranA dravyo pariName che. tene mATe sUtramAM A pramANe ApyuM che. gotama svAmI puche che, he bhagavana, te nArakI je pudagalone AhAra rUpe grahaNa kare che. te pudgale kevA svabhAvathI vAraMvAra pariName che? bhagavAna kahe che te tamate sparzendriya sudhI aniSTapaNAthI eTale sAmAnya rIte apriyapaNuthI sabhAva vaDe aNagamApaNAthI, apriyapaNAthI, managamatA na hovAthI, manamAM aNaciMtavyApaNAthI, meLavavAne IrachelA. na hevAthI, tRptine ApanArA na hovAthI, abhilASanA nimitta na hovAthI ane gurU pariNAmI na hovAthI te vAraMvAra pariNamyA kare che. A pramANe saMgraha gAthAne artha kahevAmAM Avyo. nArakInA AhAranA AdhakAramAM zrI gatame puchelA cAra prazno autama puche che, he bhagavana, nArakIoe pUrvakALe saMgraha karelA ane 1 ahIM je pule grahaNa karelA che, te AhAranA pariNAmane yogya ja grahaNa karavA. arthAta choDI dIdhelAmAMthI je bAki rahelA che te, nahI te pUrvApara sutrane virodha Ave che. 2 ahiM che ke cAra prazna puchelA che, paNa temAMthI guMsaTha bheTavALA prazna thaI zake che. 1 pUrve AhAra karelA 2. AhAra karatA ane 3 AhAra karavAmAM AvatA, 4. pUrve AhAra nahIM karelA, 5. AhAra karavAmAM na AvatA ane 6 AhAra karavAmAM Avaze nahI e cha prazna thAya che. te eka eka padane saMgI ane dvisaMgI karIe to 15 thAya ane trikasaM. yegI karIe to 20 thAya, tene cArane vega karatAM 15 ane pAMcane vega karatAM 6 ane cha vege 1 ema 63 bheda thaI zake che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. (45 ) thata AhAra karelA je skaMdha, te pUrvakALe zarIranI sAthe maLI jaI parikRtine pAmelA che ke nahIM? te pUrvakALe saMgraha karelA AhAra karelA ane vartamAnakALe saMgraha karavAmAM AvatA-AhAra karavAmAM AvatA pudagalo parikukhyA che ke nahIM? je pudgalo atItakALe AhAra karelA nathI ane je hajuM bhaviSya phALe AhAra karavAnA che, te pudgale pariNamyA che ke nahIM? je atIta kaLe paNa AhAra karelA nathI ane je bhaviSyakALe paNa AhAra karavAnA nathI, te pariNamyA che ke nahIM? zrIvIra bhagavAn uttara Ape che. he gatama, te nArakane je pugale pUrve AhAra karelA che, te pUrvakALeja pariNAma pAmI gayelA hoya che, kAraNa ke, temanuM grahaNa karyA pachI ja pariNAma hoI zake che. je pagale AhAra karelA che ane AhAra karavAmAM Ave che, te paNa pariNAma pAmelA che, kAraNa ke, AhAra karelA pudgale pariNAma bhAvathIja pariNAma pAme che ane je AhAra karAya che, temane pariNAmabhAva cAlatA ja che. je muddagalo AhAra thayelA nathI ane AhAra thavAnA nathI, te pariNAma pAmavAnA nahiM. kAraNa ke, AhAra thayelA na hoya temane zarIranA saMparkano abhAva che, tethI temane pariNAma pAmavAno paNa abhAva che, mATe jeo AhAra rUpe thavAnA teo ja pariNamaze kAraNa ke, je AhAra thayelA hoya temane pariNAma avazya thavo ja joIe. je pudgale bhUta ane bhaviSyamAM AhAra thayelA nathI, tethI temane pariNamavAneja abhAva che. - je pudagalo zarIranI sAthe saMparka pAmI pariNamyA che, temane 1 ahiM vRttikAra A praznanA uttaramAM vikalpa A artha paNa kare che-je pudagale AhAra karelA ane AhAra karavAnA che, te pudgale pariNAma pAmI gayA che, ane pariNAma pAmavAnA paNa che. eTale je AhAra karelA ane AhAra karavAnA che, temAMthI keTalAka pariNamyA che, temAM je zarIra sAthe maLI gayA che, ane je tyAM sudhImAM zarIra sAthe thayA nathI. je kAlAMtare maLI jaze te pariNamaze. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) zrI bhagavatI sUva. jaththA vagere thavAno saMbhava che, tethI tenuM spaSTIkaraNa karavA mATe gatama svAmI prazna kare che. he bhagavana nArakIe pUrve AhAra karelA pagale zarIramAM cayajaththA rUpe ekaThA thavA joIe. temAM zI rIte samajavuM? '' vira bhagavAna uttara Ape che. he gatama, jema te pudgale zarIramAM pariNamyA tema caya-jaththA rUpe thayA. evI rIte upacita paNa thayA, eTale ghaNIvAra pradezanI samIpa rahevAthI zarIramAM vAyA, udIraNAne pAmyA, vaghAra ane nirjarA paNa pAmyA. tene mATe saMgraha gAthAmAM kahyuM che ke, pariNIta cita, upasthita vagere eka eka padamAM cAra prakAranA pagale thAya che. eTale 1 AhAra karelA, 2 AhAra karelA ane AhAra karAtA. 3 AhAra nahIM karelI ane AhAra karavAnA ane 4 AhAra nahIM karelA ane AhAra nahIM karavAnA ema cAra prakAranA pudgalo thAya che. have pudagalenA adhikArathI aDhAra sUtro kahe che. autamasvAmI puche che ke bhagavana, te nArakIne keTale prakAre putralenA bheda thAya che? eTale tIvra, maMda ane madhyamapaNAne laIne anubhAganA bhedo vaDe keTalA bhedavALA thAya che? arthAta udvartana karaNa ane apavartana karaNathI je maMdarasavALA hoya te tIvra rasavALA thAya che ane tIvra rasavALA maMdarasavALA thAya che. tevA keTalA bheDho che? bhagavAna uttara Ape che, he maitama, karma dravyanI vargaNAne AzrIne 1 aNuM ane 2 pAdara ema be prakAre pugAnA bheda thAya che. sarakhI jAtinA dravyano je rAzi; te dravya vagaNA kahevAya che. tevI vagaeNNa te dArika dravyone paNa hoya che, tethI bhagavAna kahe che ke, kema - 1 pudagala svabhAvathI udaya AvelA nahoya paNa jyAre kaI karmanuM daLIyuM udaya Ave che, tyAre kaI karaNane laine je prakSipta thaI davAmAM Ave che, te udIraNAne pAmelA gaNAya che. 2 pitAnA rasavipAkathI pratyeka samaye anubhavamAM AvatA, te "ghA" kahevAya che. 3 samagrarIte pratyeka samaye je tenA badhI jAtanA vipAka vagaranA te " nirjarA pAmyA' kahevAya che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. (47) zrI dravyavaNa athavA karmanA dravyonI vINA, tene AzrIne arthAt kamadravyanI vargaNa saMbaMdhI te pudgale be prakAranA che. temAM je aNu te sUkSma ane je bAda te sthaLa ema samajavuM. A temanI sUkSmatA ane sthULatA karma dravyanI apekSA che. bIjAnI apekSAo nathI, kAraNake, AMdArika dravyomAM karma kAja sUkSma che. evI rIte te caya, upacaya, udIraNA, vedanA ane nirjarA e zabdArthanA bhedathI samajavA. vaLI cayasUtra ane upacaya sUtramAM je AhAravihAra dravya vagaNAne AzrIne " ema kaheluM che, tene abhiprAya evo paNa che ke, zarIrane AzrIne caya-upacaya rahelA che. ema pahelA. vyAkhyA karavAmAM AvI che. te caya-upacaya AhAra drAthIja thAya che. bIjAthI thatA nathI, tethIja " AhAra dravyonI vagaNa, AzrIne ' ema kahyuM che. je udIraNuM vagere kahevAmAM AvyA che, te karmabeneja hoI zake che. tethI paNa sUtramAM karmadravyanA vargane AzrIne kahevAmAM AvyuM che, ema jANavuM. gatama puche che he bhagavAna, nArakIone keTale prakAre muddagalo caya pAme che? vIrabhagavAna uttara Ape che. he gatama, nArakIne AhAra dravyanI vargaNAne AzrIne aNu ane bAdara ema be prakAre pugaLacaya pAme che. gautama puche che, he bhagavAna, nArakIne keTale prakAre pudgale udIraNa pAme che? vIrabhagavAna kahe che, he gatama, te karma dvavyanI vagaNane AzrIne aNu ane bAdara ema be prakAre udIraNa pAme che. bAkInA vedanA ane nirarAnA bala paNa Aja prakAre praznottara rUpe jANI levA. te pudagalo vede nirjare, udvartana karelA, udvartana kare, udvartana karaze, saMkra1 maMda tathA amaMda bhAva te kamabeneja che, bIjA dravyone nathI, te AzayathI kadravyanI vagaNane AzrIne ema kahyuM che. 2 karmonI sthiti gerene keI jatanA adhyavasAyathI hIna-ochA karavA te apavartana ane tenI di karavI te udvartana kahevAya che. 3 karmonI mUla prakRtithI abhinna evI uttara kRtione keAI adhyavasAyathI paraspara saMcAra karAvo te saMkramaNa kahevAya che. ne mATe bIje sthaLe paNa lakhe che ke, "karmane guNa mUla prakRtithI abhinna evI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. ananananananananananananananana maNa karelA, saMkramaNa kare, saMkramaNa karaze, 'nidhatta karelA, nidhata kare ane nidhata karaze. nikAcita thayelA, nikAcita thatAM ane nikAcita thavAnA, e sarva karma dravyanI mAgaNane AzrIne ema samajavuM. A viSe ApelI saMgraha gAthAno artha paNa te pramANe maLatA che. vizeSamAM te uparathI eTaluM samajavAnuM ke, te karmonA apavartana, saMkramaNa, nidhatta ane nikAcana padanI aMdara bhUta, vartamAna ane bhaviSyakALane nirdeza kare. nyAyanI pravRtti samAna rIte thavI joIe, tethI sUtranI aMdara teno nirdeza karavAmAM AvyuM nathI. have pudgalenA adhikArane laine cAra sUtre kahe che. " zaitama puche che-he bhagavana, nArakI, tejasa ane kAmaNa zarIrathI je 5gale grahaNa kare che. te atItakALa, vartamAnakALa ke bhaviSyakALe uttara pravRtione adhyavasAyanA prayogathI saMkramaNa karAve che, paNa AtmA saMkramaNa karAvatuM nathI, kAraNa ke, te amUrta che." uttara vidhinA saMpha maNa mATe bIjA paNa kahe che ke, Ayukarma, darzanamohanIya ane cAritramehanIya karmane mukI bAkInI karma prakRtinuM saMkramaNa thAya che" jemake kaI sadanIya-sAtA vedanIya karmane anubhavatA hoya, tene azubha karmanI pariNati evA prakAranI thAya che ke, jethI teja sAtavedanIya asAtAvedanIyapaNAthI saMkrame che, evI rIte bIjAmAM paNa jANI levuM 1 paraspara vizleSa pAmelA karmanA putrane ekatra karI dhAraNa karavA te nidhatta kahevAya che. arthAt udvartana ane apavana zivAyanA karaNonA viSayamAM na Ave tevI rIte karmanuM rahevuM. 2 nikAcita eTale niraMtara baMdhAelA, paraspara judA paDelAM karmonA pudagalone ekatra karavApaNuM eTale paraspara-avagAhana karavApaNuM te nikAcita kahevAya che. dAkhalA tarIke jema seno mATe samUha hoya tene animAM tapAvI TIpI ekaThe kare, tevI rIte karmone sarva prakAranA karaNanA viSayamAMthI judAM karI ekaThA sthApavA te nikAcita. 3 mULa sUtramAM " kALa samaya " ema kaheluM che. teno artha kALarUpa samaya ema le. samAcArI rUpa kALa ke vaNada svarUpakALa le nahIM. kAraNa tyAM paraspara kALanA vizeSaNa che. atItakALa. eTale utsa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. grahaNa kare che ? te viSe zuM che? bhagavAna uttara Ape che-he gema, te nArakIo te pugalene bhUtakALa ke bhaviSyakALamAM grahaNa karatA nathI paNa vartamAnakALe grahaNa kare che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, te nArakIe, tejasa ane kamaNuM zarIra vaDe je pudagalo grahaNa karI udIre che, te atItakALe grahaNa karI udere che, vartamAnakALe laI udare che ke grahaNa karavAne samaye AgaLa karI udIra che ? - vIrabhagavAna uttara Ape che, he gema, te nArakIo atItakAla samaye rahaNa karelA pudgaleneja udIre che. vartamAna kALe ane bhaviSyakALe grahaNa karelA pudgalene uMdIratA nathI. evI ja rIte teo vede che ane nirbhara che. have karmanA adhikArathI ATha sUtro kahe che. gotama prazna kare che, he bhagavana, te jIvanA pradezathI calita karma bAMdhe che ke acalita karma bAMdhe che? piNI vagerene samaya. tene parama najIkano aMza-bhAga te atItakALa vartamAnakALe atIta ane anAgatakALano niSedha samaje. kAraNa ke, te viSayamAM kALa AvI zakatA nathI. 1 vartamAnakALe grahaNa kare che, tenuM kAraNa e che je bhUta ane bhaviSyakALa tenA grahaNanA viSayamAM AvI zakatAja nathI. kAraNa ke, te tenA viSayAtIta che eTale temane vinAza pAmyA pachI utpanna thavAnuM nathI, pAchA utpanna thAya te paNa je abhimukha pugale heAya tenuM ja grahaNa kare che, bIjAnuM grahaNa karatA nathI. 2 grahaNa karavAnI samaya AgaLa karIne je pudagalo grahaNa karavAnA che te. kAraNa ke, je pUrvakALe grahaNa karelA hoya tenIja udIraNa hoI zake che. eTale udIraNa grahaNa pUrvaka hoya che; tethIja kahevAmAM AvyuM che ke, atItakALe grahaNa karelAne udIre che. je grahaNa karAtA hoya ane je grahaNuM karavAnA hoya temane udIraNuM thavAne abhAva che. 3 je jIvanA pradezomAM sthira rahI zake nahIM, te. calita ane je sthira rahI zake te acalita, tevA karmane ja jIva bAMdhe che tene mATe kahe che. ke; jema cIkaNAM padArthothI yukta evA mANasane maLa vaLage che, tema jIvane rAgAdikanA parivAmathI potAnA dezamAM raheluM karma eganA kAraNathI sarva deza vaDe vaLage che. A praznamAM vedanA, apavartana, saMkramaNa; nidhana ane nikAcana vizenA prazno samajI levA, Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAna uttara Ape che. huM gAtama, je calita karma hoya te khAMdha che, paNa je acalita kama haiAya te khAMdhato 'nathI. gAtama prazna kare che. he bhagavan ; te jIvanA pradezathI calitakarma - dIraNA pAme che ke acilita karyuM udIraNA pAme che? evI rIte acalita karma vede che, te che, saMkramaNa kare che, nidhatta kare che ane nikAcita kare che. e sarva acalita karmane thAya che; calita karmane nahIM. gAtamasvAmI puche che; he bhagavana; vonA pradezothI calitakama nira' che ke acalita karma nijaeNre che ? bhagavAn uttara Ape che; hai gAtama, jaMtrAnA pradezothI calitakarma nirjare che, acalitakama nirjara nahIM. tenI saMgraharUpa gAthA A pramANe che. ' khaMdha, udIraNA; vedana; ujjaina; saMkramaNa nidhatta ane nikAsana, e savamAM jIvanA pradezeAthI calitakamani acalita nahIM. ' cevIza daDakanA anukramamAM AvelA asurakumArAnA sa'badhe praznaneAttara. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, asurakumAranI sthiti keTalA kALanI kahI che ?2 gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, te asurakumArA keTale kALe zvAsAcchvAsa le che athavA muke che ? bhagavAna uttara Ape che, huM gAtama, asurakumAranI sthiti jaghanyathI daza hajAra varSanI kahI che ane utkRSTI eka sAgara pamathI jarA vadhAre kahI che. A sthiti asurakumArInA khila nAmanA rAjane AzrIne kahelI che. 1 ahi nirjarA eTale anubhAvarahita karelA karmanA puaAne AtmAnA pradezeAthI dUra karavA te, e nirjarA calita kane DhAi zake che. acalita kamane hAi zakatI nathI. ra ahiM asurakumAra saMbaMdhI je kahevAnuM che, te nArakInI jema samajI levuM. te nArakInA prakaraNamAM pUrve kahelI gAthAomAM ekaMdara 7ra sUtroM kahelA che. te A asurAdikanA trevIza prakaraNAne maLatA che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. (pa1 ) bhagavAna uttara Ape che, he gatama, te asurakumAra jaghanyathI sAta teMke upara ane utkRSTathI kAMIka adhika eka pakhavADIe zvAsozvAsa le che athavA muke che. gautama svAmI puche che, he bhagavana, te asurakumAre je AhAranA athI heya che to temane keTale kALe AhAranuM prayojana upaje che? bhagavAna uttara Ape che, he gatama, te asura kumAra devatAone be prakArane AhAra kahyo che. Aga nivarita ane anAga nivartita. je jANIne AhAra kare te Abheganivartita kahevAya che ane je ajANatAM AhAra kare te anAganivartita AhAra kahevAya che, tenuM prayojana pratyeka samaye avirahita paNe upaje che ane je Abheganivartita AhAra che, te jaghanya paNe caturtha bhakata AhAra ane utkRSTa paNe kAMIka evA eka hajAra varSe AhAranuM prayojana upaje che. gatama svAmI puche che? he bhagavana, te asurakumAre ke A hAra kare che? bhagavAna uttara Ape che. he maitama, te asurakumAre dravyathI anaMta pradezavAlA dravyane AhAra kare che ane kSetra, kALa ane bhAvathI temane AhAra cothA upAMga zrIpannavaNuM sUtromAM kahe che, te pramANe * jANI levuM. ane bAkInuM pUrve nArakInA saMbaMdhe je kaheluM che, te pramANe samajavuM. gatama puche che, he bhagavana, te asurakumArane pudagalonA capacaya dharmo vAraMvAra kevI rIte pariName che-puSTa thAya che? bhagavAna uttara Ape che, he gautama, te asurakumArane zrotra ikiya vaDe rAgAdika sAMbhaLavAthI, sarvotkRSTa rUpathI, manehara varNathI; sarva agopAMganA sukhathI, cha RtuonA Ichita sukhathI, manavAMchita pUna 1 nIrogI mANasanA sAta zvAsozvAsa te eka stoka kahevAya che. che ahiM je jaghanya zvAsozvAsa karyo te jaghanya sthiti vALAne AzrIne mane je utkRSTa zvAsozvAsa kahyo, te utkRSTa sthitivALAone AzrIne samaje. 3 caturtha bhakta eTale ekAMtare upavAsa arthAt eka divasa mAhAra kare pachI bIje divase upavAsa kare ane trIje divase pAcho adhika AhAra kare tevI rIte.. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (para ) zrI bhagavatI sUtra. ravAthI, urva lokamAM rahevAthI, nArakIonI jema adho lekamAM rahevAthI nahIM, tema manuSyanI jema duHkhathI nahIM paNa sukha bhAve rahevAthI pudgale vAraMvAra pariName che-puSTa thAya che. gautamasvAmI puche che, he bhagavana, pUrve AhAra karelA puSTa tathA apuSTa pugadale je pariNamyA-udaya AvyA, te pUrve nArakInA saMbaMdhamAM je calita karma nirjarA vagere kaheluM che, te asurakumArane mATe paNa pariNamyA-Udaya AvyA samajI levAnuM che. pachI nAga kumArenA sabaMdhamAM gatama svAmI prazna kare che. he bhagavana, nAgakumAra devatAonI sthiti keTalA kALanI kahI che? bhagavAna uttara Ape che. he gatama, te nAgakumAranI sthiti jaghanyathI zAhajAravarSanI ane utkRSTathI eka deze ochI be pApamanI kahI che. te jaghanya sthiti sAmAnya devonI apekSAe ane utkRSTa sthiti uttara zreNInA ine AzrIne samajavI. gautamasvAmI puche che, he bhagavana te nAgakumAra devatAo keTale kALe zvAsozvAsa le che ane muke che? bhagavAna uttara Ape che. te gAtama, te nAgakumAra devatAo jaghanyathI sAta staMke ane utkRSTathI muhUrta pRthakatvanA pariNAme zvAsocchavAsa le che ane muke che. gatama muni puche che, he bhagavana, te nAgakumAra devatAo AhAranA atha heya che, te temane keTale kALe AhAranuM prayojana upaje che? bhagavAna kahe che, he gatama, temane paNa Abheganivartita ane anAganivartita ema be prakAranA AhAra heya che. temAM je anAganivartita AhAra che, te pratyeka samaye avirahitapaNe upaje che. ane je Abheganivartita AhAra che, te jaghanyathI caturthabhakata ane utkRSTathI bethI mAMDine nava divasa sudhImAM AhAranI IcchA upaje che. bAkInuM calita karmanI nirjarA sudhInuM badhuM asurakumAra devatAnI jema 1 muharta eTale be ghaDI ane pRthakatva eTale bethI mAMDIne navA sudhInI saMkhyAM sudhIno samaya. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 3. ( 13 ). samajI levuM. te pachI supakumAra devatAethI stanitakumAra devatAo sudhInu... paNa sthiti vagere sava temanA jevuMna samajavuM.' have bhavanapati devatAo viSe aa pachI daDakanA krame Avela pRthvI kAya vIgerenA sthiti pramukha kahe che. gAtamasvAmI puche che. bhagavana, pRthvIkAyara jIvAnI sthiti keTalA kALanI kahI che ? vIra bhagavAn uttara Ape che. he gaiAtama, pRthvIkAya jIvAnI sthiti jaghanyathI ata hU-tvanI che ane utkRSTI khAvIza hajAra varSoMnI che. gAtama puche che. he bhagavana, te pRthvIkAya jIvA keTale kALe zvAseAzvAsa le che ane muke che ? vIrabhagavAn uttara Ape che, he gotama, te pRthvIkAya jIvAnI vAsAcchavAsanI kriyAnA kALanA vibhAga viSama che athavA vividha prakAranA che, tethI tenA DhALanuM parimANu nirUpaNa karI zakAya tevuM nathI. gotama svAmI puche che, he bhagavana, te pRthvIkAyavA AhAranA arzI che, to temane keTale kALe AhAranI icchA utpanna thAya che. ? bhagavAn uttara Ape che. huM gAtama, temane pratyeka samaye avirahita paNe AhAranI icchA upaje che. gAtama svAmI puche che. huM bhagavan te pRthvIkAya jIvo kevo AhAra kare che ? bhagavAn uttara Ape che. he gaiAtama, te pRthvIkAya vA dravyathI nArakAnA jevA AhAra grahaNa kare che. 1 ahiM cAvat zabdathI vidyutkrumAra vagerenuM paNa grahaNu thai zake che. te krama A pramANe-asura, nAga, suparNa, vidyuta, agni, dvIpa, udadhi, dizA, vAyu ane svanita e bhavanapati devatAnA deza bheda che. 2 A khare pRthvIne AzrIne kahelu che. 1 snigdha 12 zuddha, 14 vAlukA--veLurUpa, 16 mahusIla, 18 zarkarA ane 22 kharapRthvI, ema eka, khAra, cAda, sAla aDhAra ane khAvIza prakAra kahelA che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) zrI bhagavatI sUtra. lekanA aMte AvelA niSkRTanI aMdara AhAranA vyAghAta thAya che, tethI te niSphaTathI khIjI 6 dizAe~mA te AhAranuM grahaNa kare che, ane vyAghAtane AzrIne kAivAra traNa dizAmAM AhAranu grahaNa kare che eTale jo te pRthvIkAya nIcenA athavA uparanA khUNAmAM rahe teA nIce ane pUrva dakSiNa dizAmAM alAka Ave, evI rIte laNe dizAe aleAka AvRta heAya che, tethI te zivAyanI bIjI traNa dizAmAM AhAranA pudgalA lahI zakAya, evI rIte uparanA bhAgamAM paNa samajI levu, ane jyAre nIce ane upara alAka hAya, tyAre te cAra dizAomAM AhAra grahaNa kare che, ane jyAre pUrva vagere cha dizAomAMthI eka dizAmAM aleAka hoya tyAre pAMca dizAemAM AhAra grahaNa kare che. vaNuM thI kALA, lIlA, pILA, rAtAM ane zuddha sphaTika jevA AhAranA pudgaleA grahaNa kare che. gadhathI sugaMdhI ane durgaMdhi be prakAranA AhAranA pudgalo grahaNa kare che, ane rasathI tIkhA vagere pAMca prakAranA AhAra kare che ane spathI kaza-kaMThArathI te rUkSa-lukhA sudhI ATha prakAranA sparzanA AhAra kare che. bAkInuM badhuM nArakInI peThe jANI levuM. temAM pRthvIkAya jIveAnA AhAranI apekSAe eTalA bheda che ke, tee! keTalAeka bhAganA AhAra kare che. ane sparza iMdriyavaDe keTalAeka AhAranA pudgalonA sparzI kare che. athavA sparUpe tene| AsvAda le che. eTale sparzarUpe grahaNa kare che. A kahevAne Azaya evA che ke, jema rasanetriyanI prAptithI praryApta thayelA jIva rasaneMdriyadvArA AhAranA svAda le che. tevI rIte te sparzatriyadvArA AhAranA svAda le che. ahiM gotamasvAmI prazna kare che ke, he bhagavana, te pRthvIkAya jIvAne te pudgalA vAravAra kevI rIte pariName che ? tenA utaramAM bhagavAn kahe che ke, huM gotama, pRthvIkAya jIvAne te pundgalA vimAtrAe eTale viSamamAtrAe athavA vicitra mAtrAe arthAt kALanA vibhAge-jenI maryAdA karI zakAya nahIM tevI rIte vAraMvAra pariName che. khAkInuM avazeSa acalita karma nirjarA pAme tyAM sudhInuM badhuM nArakIno 1 AkAza jevA kALA, nILakamaLa jevA lIlA, suvarNanA jevA pILA, haMsapAka jAtanA maNazILa jevA rAtA; ane zuddha sphATika ratna jevA dhALA, ema pAMca varNa levA. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 9. ( 15 ) jema samajI levuM. vanaspatikAya jIvonA saMbaMdhamAM paNa tevIja rIte samajavAnuM che, mAtra temanI sthitimAM bheda che. be Ikiya jIvonI sthiti bAra varSanI che ane vAsocchavAsa maryAdA rahita che. he gautama, tame je be IMdriya jIvonA AhArane prazna karyo, tenA uttaramAM kahevAnuM ke, temane anAganivatita AhAra kahe che. te lomahAranI apekSAe samajo ane je temano Abhoganivartita AhAra che, te asaMkhyAtA samaye che. ane te be Idriya jIvo vimAtrAe- maryAdA rahitapaNe aMtarmuhUrta AhAranA artha thAya che. bAkInuM anaMtabhAge AsvAda karavA sudhInuM sarva pUrvokata pramANe jANI levuM. gotama puche che, he bhagavana te be Idriya jIvo je pudgalene AhAra rUpe grahaNa kare che. te sarvene AhAra kare che ke nahIM ? vIrabhagavAna kahe che, te be iMdraya jIne be prakArane ahAra kahelo che. eka lomAhAra ane bIjo prakSepAhAra oghathI varSAdikamAM je pudgalene praveza thAya che, te mAhAra kahevAya che, te sUtrathI jANuM zakAya che. ane je kavaLagrAsa rUpe AhAra te prakSepAhAra kahevAya che. (pakSepAhAramAM ghaNAM pugalo sparza karyA sivAya zarIranI bAhera ane aMdara skUla ane sUkSmapaNuthI vivaMsa pAmI jAya che. tethI bhagavAna teno khulAse kare che.) . je pudagale mAhArapaNe grahaNa kare che, te saghaLA pudgalene aparizeSa-kAMIpaNu avazeSa rAkhyA vagara AhAra karavAmAM Ave che ane je pugalo prakSepAhArathI grahaNa karavAmAM Ave che, te pudagalonA asaMkhyAtA 1 pRthvIkAyika sUtranI jema apAya saMbaMdhI cAre sUtre sarakhA che, tethI te viSe kahevAmAM AvyuM nathI. 2 te pRthvIkAya vagere sarvanI sthiti jaghanyathI aMtarmuhUrtanI che ane utkRSTI apakAyanI sAta hajAra varSanI, teukAyanI traNa ahorAtranI, vAyukAyanI traNa hajAra varSanI ane vanaspatikAyanI dasa hajAra varSanI che. 3 temane AhAra karavAne kALa je asaMkhyAtA samayano kahyo te avasarpiNa pramukha kahelo che. tethI ja kahevAmAM AvyuM che ke, aMtarmuhU-tane kALa vimAlAe chete aMtarmuhUrtanA samayane asaMkhyAtapaNuM che ane tenA asaMkhyAtA bheda che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) zrI bhagavatIsUtra. bhAgane AhAra karavAmAM Ave che, bAkInA teomAMthI aneka hajAra bhAge rasanA Idriya vaDe nahI svAda karelA ane sparza iMdriya vaDe nahIM sparza karelA pudgale vidhvaMsa-nAza pAmI jAya che. autama svAmI puche che, he bhagavana, te rasanA iMdriyathI svAda nahIM karelA ane sparza iMdriyathI sparza nahIM karelA je pugale che, te banemAMthI konA pudgale thoDa, vadhAre, sarakhA ke vadhAre adhika che? vIra bhagavAna kahe che, he gItama, je rasanA iMdriyathI nahIM svAda ka. rAtAM pugalo che, te cheDA che, kAraNa ke, te sparza IdriyathI nahIM sparza karAtAM evA pudgalAnI aMdara varNanArA che. ane je sparza iMdriyathI nahIM sparza karAtAM pudgala che. te rasanA iMdriyathI svAda karatAM evA pudugalothI anaMta guNa che. gautama svAmI puche che, he bhagavana, be iMdriya che je pugalene A hAra rUpe grahaNa kare che. te pudgale temane vAraMvAra kevI rIte pariName che? - bhagavAna uttara Ape che, he mainama, te AhAra karelA pagale 2sanA iMdriya ane sparza Idriya vaDe aneka prakAranA kAkhanA vibhAga paNe vAraMvAra pariName che. gatama puche che, he bhagavana, te be iMkiya che te pUrve AhAra karelA pudgale pariName, te calita karmanI nirjarA kare tyAM sudhI samajavuM. ane te iMdriya tathA cau iMdriya cho te-sthitimAM nAnAtva-vividhapaNuM che. eTale te iMdriyone jaghanyathI ata muhUrta ane utkRSTathI ogaNapacAra divasanI sthiti che ane je iMdriya javAne jaghanyathI aMta mahata ane utkRSTathI cha mAsanI sthiti che. temanA AhAramAM paNa vividha pAnuM che. te iMdriya ane AhAramAM je pudgalo grahaNa kare che, temAMthI aneka hajAra bhAge ghANedriyayI suSmA vagaranA, rasanA iMdriyathI svAda ryA vagavagaranA ane sparza iMdriyathI sparza karyA vagaranA pagale vidhvaMsanAzane pAmI jAya che. tama puche che, he bhagavana, te nahIM sughelA, nahIM svAda karelA ane nahIM sparza karelA pugale mahelA koI cheDA, ghaNAM, sarakhA ke vadhAre adhika che? Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 7 ) bhagavAna kahe che, he gatama, nahIM sughelA pagale thoDA che, nahIM svAda karelA pagale anaMtagaNu che ane nahIM sparza karelA pudagalo paNa anaMtaguNa che. te trIndriya jIvone dhrANedriya, rasanendriya ane sparzendriya vaDe kALanA aneka vibhAge vAraMvAra pariName che. ane je caturiMdriya jIve che, temane cakSuikiya, ghrANedriya, rasaneMdriya ane sparzendriya vaDe te pugale vAraMvAra pariName che. je pacendriya tiryaMca nijIvo che, temanI sthiti jaghanyapaNe aMtamuhartAnI ane utkRSTI traNa pApanI che. temanA zvAse zvAsa vimAtrAmAM che eTale maryAdA rahita che. temano anAbhoganivartita-ajANa paNAno AhAra pratyeka samaye avirahitapaNe che ane temano Abhaga nivartita-jANatAM karela AhAra jaghanyathI aMtamuhurtano ane utkRSTathI SaSTa bhaktane che. ane bAkI calita karmanI nirjara sudhInuM badhuM caturiMdriya jIvo pramANe samajI levuM. paMcendriya tirthanA karatAM manuSyomAM eTale phera che ke, temane Abheganivartita-jANIne karavAne AhAra jaghanyathI aMtarmuhurtana ane utkRSTathI aSTama bhaktano che. temAM yugalIAne pAMcamI karNa iMdriya che. teone te iMdriya vaDe vAraMvAra maryAdA rahita AhAra pariName che-zarIre puSTi Ape che. bAkI calita karma nijeravavA sudhInuM sarva pUrvokta pramANe che. vANuvyaMtara devatAonI sthiti vividha prakAranI che. ane te sthiti zivAyanuM je avazeSa rahyuM, arthAta Ayukarma vagaranuM AhAra vagere sarva nAgakumAra devatAonA jevuM samajI levuM. kAraNa ke prAyaH nAgakumAra devatAonuM ane vyaMtara devatAonuM sarakhApaNuM che. temAM vyaMtaranI sthiti jaghanyathI daza hajAra varSanI ane utkRSTathI pApamanI che. jAti ke devatAone paNa temanI sthiti zivAya bIjuM badhuM nAgakumAra devatAonA jevuM che. jyotiSka devatAonI sthiti jaghanyathI palyopamanA aSTabhAganI ane utkRSTathI eka lAkha varSe adhika evA pApamanI che. temanAM zvAsamAM paNa eTale taphAvata che ke, jAtiSka devatAonA zvAsozvAsanuM pramANa jaghanyathI muhUrta pRthakava eTale bethI mAMDIne nava mUhurta sudhI arthAtu be traNa 1 devakura tathA uttarakurUnA tirthane AzrIne A AhAra jANu. 2 devakura vagerenA yugalIA manuSyane AzrIme A AhAra kahe che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 58 ) zrI bhagavatIsava. muhUrtanuM che ane te utkRSTathI ATha athavA nava muhUrta sudhInuM che. - tiSka devatAone AhAra jaghanyathI bethI nava dIvasa sudhIno eTale be ke traNa divasane ane utkRSTathI ATha ke nava divasa sudhIno che. ane bAkInuM badhuM pUrva pramANe samajI levuM. vimAnika devatAonI sthiti jaghanya ane utkRSTI eka pApamathI mAMDIne tetrIza sAgaropama sudhInI che. te sadharma devalokane AzrIne jaghanya samajavI ane ane anuttara vimAnone AzrIne utkRSTI samajavI. temanA zvAsozvAsanuM pramANa jaghanyathI bethI nava muhUrta sudhinuM ane utkRSTathI tetrIsa pakhavADIAnuM samajavuM. je jaghanya. svAsazvAsanuM pramANa che, te jaghanya sthitivAvALA. saMdharma devatAone AzrIne samajavuM ane je utkRSTa pramANe che te utkRSTa sthitivALA anuttara vimAnanA devatAone AzrIne samajavuM. temano Abhegavattata-jANatAM karavAno AhAra jaghanyapaNe bethI navA divasa sudhI ane utkRSTapaNe tetrIza hajAra varSano samaje. te sivAya bAkI je calitakarmathI nirjarA sudhInuM che, te pUrvokta pramANe samajI levuM. evI rIte sarva jIvone sthiti viSe pannavaNa nAmanA cothA upAMgane viSe jema kahyuM che, tema jANuM levuM ane AhAra vize paNa te pannavaNA nAmanA cothA upAMganA pahelA AhAra udezamAM jema kaheluM che, tema jANI levuM.' - prathama kahelA nArakI AhAranA atha che ane te AhAra temane duHkharUpe vAraMvAra pariName che. te nArakInA saMbaMdhe je kahevAnuM che, te AraMbha pUrvaka hoya che, tethI AraMbhanuM nirUpaNa karavA gautama prazna gotama svAmI puche che, he bhagavana, jo AtmAraMbhI che eTale pitAnA AtmAne AraMbha karanArA ke pote jAte AraMbhakaranArA che? athavA parAraMbhI che eTale bIjAne AraMbha karanArA athavA bIjAnI pAse AraMbha karAvanArA che ? athavA ubhayAraMbhI che eTale pitAne ane bIjAne AraMbha 1 ahiM sudhI vIzadaMDaka saMbaMdhI kahevAmAM AvyuM che. have te nArakInA dharmane viSe AraMbha upaje che, tethI AraMbhane prazna kare che. 2 AraMbha eTale jeno upaghAta-upadrava athavA sAmAnya vaDe AzradvAranI pravRtti. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. ( 9 ) karAve tevA che athavA anAraMbhI che eTale pAtAne ane bIjAne AraMbha na karAve tevA che ? vIra bhagavAn uttara Ape che, he getama, keTalAeka AtmArabhI che eTale peAtAne mATe jIvaghAta karAve tevA che, kAi parAra bhI eTale khIjAne jIvaghAta karAve tevA che, ane kAi ubhayAra bhI eTale peAtAne ane parane jIvaghAta karAve tevA che, tethI teo kevaLa nahIM AtmArabhI, nahIM parAra'bhI ke nahIM ubhayArabhI samajavA. AtmArabhI ane parAraMbhI e ekaja svabhAvI jIva kahevAya; teno bheda zI rIte paDI zake ? evI zaMkA thavAthI gAtama puche che, he bhagavana, e zA kAraNathI kahI zakAya ? bhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, me ane bIjA kevalIoe ekamate te jIva e prakAranA kahyA che, eka saMsAra samApanna ane bIjA asasAra samApanna. je deva, manuSya, tiryaM ca ane nArakI e cAra gatirUpa sasArane viSe pravarte te saMsAra samApanna jIva kahevAya che ane je te cAra gatithI mukta thai muktine pAmI gayA te asaMsAra samApanna jIva kahevAya che. arthAt siddhonA jIva te jIvA AtmArabhI, parAraMbhI ke ubhayArabhI hotA nathI. te siddha pannara prakAranA kahevAya che. je saMsAra samApanna jIva che, te sayata ane asayata ema be prakAranA che. saMyamane prApta thayelA te sayata ane saMyamane nahI prApta thayelA te asayata. temAM je sayata jIva che; te pramatta' sayata ane apramatta sayata ema be prakAranA che. temAM je apramatta sayata che, te AtmAra bhI parAra'bhI ke ubhayArabhI hAtA nathI ane pramata saMyaMta jIva che; te zubha ceAganA upayAga rAkhe eTale paDilehaNA vagere karavAmAM sAvadhAna rahe; to te AtmArabhI, parArabhI ane ubhayArabhI hAtA nathI, ane jo te azubha ceAganA upayAga rAkhe eTale paDilehaNA vagere karavAmAM sAvadhAna na rahe teA te AtmArabhI, parAraMbhI ane ubhayArabhI thAya che. tene mATe kahyuM che ke, paDilehaNAmAM pramAdI evA sAdhu pRthvIkAya, apakAya, tejakAya, vAyukAya ane vanaspatikAya e kAya vAne virAdhaka thAya che. sAdhune pramatta-pramAdano sarva yAga . ArabhI banAvI de che. " te uparathI siddha thAya che ke, zubha ane azubhayoga AtmArabhI vagere thavAnA kAraNu rUpa che. 1 pramAda karanArA sayamI jIvA chaMThA guNa mAMNe vartanArA che ane pramAda nahIM karanArA sayamI jIve sAtamAguNa ThANAM pramukhamAM vanArA che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 60 ) zrI bhagavatI sUtra. je asaMyata jIva che, te aviratine AzrIne AtmAraMbhI, parAraMbhI ane ubhayAraMbhI thAya che. paNa amAraMbhI thatA nathI. he gItama, evI rIte keTalAeka jIva AtmArabhIthI mAMDIne anArabhI sudhI kahyAM che. have nArakAdi covIza daMDakamAM anAraMbhIpaNuM nirUpaNa kare che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, nArakinA cha AtmAraMbhI, parAraMbha ke anAraMbhI che ke nahIM? bhagavAna uttara Ape che. he gItama, nArakInA cha AtmAraMbhI, parAraMbhI, ubhayAraMbhI ane anAraMbhI paNa che. gatamasvAmI puche che. he bhagavana, te kevI rIte ! bhagavAna kahe che. he gatama, aviratine AzrIne te nArakInA jIva AtmAraMbhI, parAraMbhI ke ubhayAraMbhI bane che paNa anArabhI banatA nathI. evI rIte asarakumArathI mAMDIne yAvata paDhiya tiryaMcaninA jIvo aviratine AzrIne AtmAraMbhI, parAraMbhI ane UbhayArathI samajavA paNa anAraMbhI samajavA nahIM. manuSyanI aMdara pUrve kahelA je saMyata asaMyata, pramatta ane apramattanA bheda che, te pramANe samajI levA.. teomAM siddhanA jIva gaNavA nahi. kAraNa ke, te jIvo saMsAra samApanna nathI-saMsAramAM vanArA nathI. - vANavyaMtarathI laIne vaimAnika devatAo sudhInA sarve nArakInI jema samajavA. kAraNa ke teo saghaLAM asaMyata paNunA dharmathI sarakhA che. evI rIte AtmAraMbhI vagere dharmothI nuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM, te jIvo lezyA sahita ane lezyarahita hoya che, tethI teomAM lezyA sahita jIvonuM nirUpaNa kare che. je nAraka pramukha vizeSaNathI rahita evA che jaNAvyA che, te 1 sUkSmaekendriya jIvo che ke asaMyata che, tethI temane sAkSAta anAraMbhapANuM vagere nathI, to paNa avirati pratye te heya che. ane asaMyatapaNAnuM karaNaja avirati che, ane nivRttivALAne te AtmAdikanuM ArabhIpaNuM mAMDa mAMDa heya tethI temanAmAM anArabhapaNuM che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. lezyAvALAo samajavA. te kRSNa lezyAvALA, nIla leyAvALA ane kApita lezyAvALA hoya che. lezyAvALA jIva paNa daMDakathI samajavA. je vezyAvALA jIvo che, temane saMsAra samApannapaNuM hevAne saMbhava nathI tethI je asaMsAra samApatra pramukha vizeSaNa vagaranA ane saMyata vizeSaNavALA bAkInA cha che, te temAM jAya che, tethI temanA daMDaka A pramANe thAya che, jIva lezyAvALA che, e eka daMDaka, kRSNa vagere vezyAnA bhedathI bIjA cha daMDaka eTale te kula maLIne sAtadaMDaka samajavA. kRSNa, nIla ane kApata lezyAvALA. jIvarAzine eka daMDaka Adhika jIvanA daMDaka pramANe samajavo. te pramatta ane apramatta vizeSaNathI varjita che. te kRSNa vagere aprazasta bhAvavALI lezyAomAM saMyatapaNuM hAya ja nahIM. evI rIte nIla tathA kApita lezyAnA be daMDaka thAya che. ane je lezyAdi jIvarAzinA paNa daMDaka che, te odhika jIva pramANe jANavA. temAM vizeSa eTale ke teonI aMdara siddha che gaNavA nahiM, kAraNa ke, temane lezyAone abhAva che. upara pramANe saMsAranA heturUpa AraMbhanuM nirUpaNa karI have saMsAranA abhAvanA heturUpa jJAnAdi dhamonA samUhane nirUpaNa karavA mATe gAma svAmI prazna kare che. gatama svAmI puche che. he bhagavAna, ehabhAvika, eTale A vartana mAna bhavane viSeja bhaNeluM parabhavane viSe nahIM evuM jJAna che te. pArabhavika eTale parabhavane viSe anusaranArUM hoya che te, ubhayabhavika eTale vartamAna ane parabhavamAM thanAruM hoya che te. arthAta A bhave bhaNeluM jJAna parabhavane viSe ke ubhayabhavane viSe anusaranArUM thAya che ? bhagavAna uttara Ape che. he gautama, A bhavamAM thayeluM eTale varta 1 kRSNa vagere dravyanA sAMnidhyathI thayelo eka jAtane jIvana pariNAma, te vezyA kahevAya che. tene mATe kahyuM che ke, "jema sphaTikamaNimAM kRSNa vagere raMganA pratibiMba paDe che, tema kRNAdi varNanA dravyane laIne jIvanI aMdara je pariNAma upaje te lezyA kahevAya che." Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (dara) zrI bhagavatI sUtra. mAna bhavane viSe bhaNeluM jJAna te parabhava pachInA taratanA bhavamAM anusaratuM nathI, paNa je parabhavanuM bhaNeluM hoya te pachInA bhavamAM anusare che. ane je ubhayabhavika che, te A bhave bhaNeluM hoya te parabhavamAM ane te pachInA bhavamAM anusare che. te ja pramANe darzana paNa samajI levuM. ' tama svAmI puche che. he bhagavana caritra aihabhavika che ke pAra bhavika? " bhagavAna utara Ape che. he gotama, cAritra aihabhAvika che, pArabhavika nathI. temaja ubhayabhavika paNa nathI, evI rIte tapa ane saMyamamAM paNa samajI levuM. jo ke jJAnAdi mekSanA hetu che, tathApi darzana meLavavAne mATe yatna karaja joIe. kAraNa ke, te darzana mokSanuM ja kAraNa che, tene mATe zAstramAM lakhe che ke, "cAritrathI bhraSTa hoya to cAle, paNa teNe darzana to avazya grahaNa karavuM ja joIe, kAraNa cAritra vagaranA purU siddhi pAme che, paNa darzana vagaranA purUSa siddhi pAmatA nathI." A pramANe je mAne che, temane 1 mokSa mArganA adhikArane laIne ahiM darzana eTale samyakatva jANavuM. kAraNa ke, "anAjJAnavatranLa mokSanAH " ema kaheluM che. jyAM jJAna ane darzananuM grahaNa thAya tyAM darzanano artha sAmAnyabodha rUpa samaje. 2 cAritra ehabhAvika A bhaja lIdheluM hoya che, te pArabha vika bIje bhave anusaratu nathI, kAraNa ke je vartamAna cAritravALo thAya che, te teja cAritravaDe punaH cAritravALo thAya che. kAraNa te cAritranI avadhi cAvaja jIvita heAya che. vaLI saMsAramAM sarvavirata ane dezavirata evo cAritrI devalokamAM utpanna thAya che, ane tyAM tene viratine atyaMta abhAva hoya che, temaja mokSagatimAM paNa cAritrane to saMbhava ja nathI, kAraNa karma khapAvavAne mATeja cAritra levAya che ane mekSamAM to te kAMIpaNa kAmanuM nathI. vaLI jyAre cAritra letI vakhate mAvajajIvitanI pratijJA thAya che, te samApta thayA pachI bIjI pratijJA kAMI levAmAM AvatI nathI, tema cAritra eka jAtanuM AcaraNa che, te AcaraNa mokSamAM gayA pachI zarIranA abhAvane laIne thaI zake nahIM. tyAM aviratineja abhAva che. 3 te cAritra tapa ane saMyamanA bhedathI be prakAranuM che, tenuM nirUpaNa karavA mATe bhagavAna teja tene sAthe uttara ApI de che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 63) zikSaNa ApavAne mATe maitama prazna kare che he bhagavana, asaMvRta eTale AzrayadvArane nahIM rokanAra, e je anagAra-gRha vagarane arthAta sAdhu hoya che, te siddha thAya che, eTale caramabhavIpaNAne laIne siddhi gatimAM javAne thAya che, te pratibaMdha pAme che, eTale jyAre tene kevaLa jJAna utpanna thAya che, tyAre te svaparyAya ane paraparyAyavALA sarva jIvAdi padAthane jANe che, teja sAdhu mukta thaI jAya che, eTale kevaLa jJAnano bodha thavAthI bhopagrAhI karmothI pratisamaya mukta thato jAya che, teja sAdhu parinirvANa pAme che, eTale pratyeka samaye jema jema tenA karmanA pudgaleno kSaya thAya che, tema tema zItaLa thato nirvANa pAme che ane chevaTe teja sAdhu caramabhavanA AyuSyane chelle samaye sarva karmonA aMzo khapAvI sarva duHkhono nAza kare che, ema kahevAya che, to te viSe zuM che ? bhagavAna uttara Ape che. he maitama, te artha samartha nathI, kAraNa ke, te mATe je dUSaNe have kahevAmAM Avaze, te dUSaNa rUpI mudugaranA prahArathI te artha jarjarita thaI jAya che. gatama puche che. he bhagavana, zA kAraNathI te samartha nathI, te sarva duHkhene aMta kema na karI zake ? bhagavAna kahe che-he gatama, je anagAre AzravadvAno niSedha karyo nathI, te AyuSya karma zivAya bAkInA sAta karmonI prakatio ke jeo zithilara baMdhathI bAMdhelI hoya che, teone gADhara baMdhanathI bAMdhelI kare che. je hasvakALa-TuMkA kALanI sthitivALI hoya - 1 eka bhavane grahaNa karavAmAM eka ja vAra mAtra aMtamuhUrtanA kALane AyuSyane baMdha hoya che, tethI AyuSya kama zivAya ema kahyuM che. 2 zithila baMdhana eTale spaSTapaNuM, athavA baddhapaNuM athavA nipattapaNuM, tevA baMdhanathI bAMdhelI eTale AtmAnA pradezanI sAthe joDAelI pUrvAvasthAmAM ghaNAM azubha pariNAmane abhAva hoya che, tethI zithilabaMdhana ema kahevAmAM AvyuM che. A prakRtie azubha jANavI, kAraNa ke, ahiM. saMvara bhAvanA abhAvanI niMdAneja prasaMga che. 3 gADha baMdhanavALI kahe che, eTale baddhAvasthAvALI, athavA nidhattAvasthAvALI athavA nikAcita kahe che. mULamAM jha zabda che, eTale tevI karavAno AraMbha kare che, ema levuM. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. temane dIrghakALanI sthitivALI kare che; je maMdAnubhAvavALI hoya, temane tIvrAnubhAvavALI kare che. jemanA pradezAgra a9pa hoya, temanA pradezAgra bahu kare che. te koivAra Ayurmane bAMdhe che ane keIvAra nathI bAMdhata azAtA vedanIya karmane to vAraMvAra puSTa kare che. ane anAdika eTale Adi rahita, athavA ajJAti eTale jJAti-svajanathI rahita, athavA jhANuM tIta eTale RNa karaja vaDe thatI je dusthiti, tenAthI paNa vadhAre du0itithI yukta, athavA atIta eTale atizaya pA5 yukta, evA, aMtarahita athavA avanatAgra eTale Asana aMtathI rahita, athavA pariccheda rahita evA parimANe yukta, tethIja dIrgha mArgavALA ane cAturaMta eTale deva, manuSya, tiryaMca ane nArakI-e cAra gativALA, athavA pUrvAdi dizAnA bhedathI cAra vibhAgavALA evA A saMsArarUpI arayamAM te vAraMvAra bhame che. he maitama, te kAraNane laIne je anagAra asaMvRta eTale saMvara ne nirodha karanAra na hoya te siddhine pAmato nathI. A pramANe asaMvRtanuM phaLa darzAvI have saMvRtanuM phaLa kevuM che, te viSe gautamasvAmI prazna kare che. 1 ahiM sthiti eTale bAMdhelA karmanuM rahevuM te. sthiti alpa kALanI heya tene lAMbA kALanI kare che. 2 anubhAva eTale vipAka-eka jAtane rasa. saMvarane je abhAva te kevAyarUpa hevAthI ane anubhAgane baMdha kaSAyanI pratIti karanAra levAthI maMda vipAvALI karmanI prakRtio gADha vipAkavALI thAya che. 3 kamaranA daliyAnuM parimANane pradezAgra kahe che. je pradezane baMdha che, te roganI pratIti karanAre che ane je saMvarane abhAva te yoga rUpa che. 4 vibhAga vagere avazeSa rahelA AyuSyane parabhavanuM AyuSya kahe che. tyAre je tribhAgAdi AyuSya - heta to bAMdhe, nahIM to na bA. 5 azAtA vedanIya karma eTale duHkhe davA yogya evuM karma. 6 ahiM evI zaMkA karavAmAM Ave ke, azAtA vedanIya kama sAta karmonI aMdara AvI jAya che, te pachI pUrve kahelA vizeSaNethIja tenI puSTi AvI jAya, to pachI ahiM juduM kahevAnuM zuM kAraNa? tenA samAdhAnamAM kahevAnuM ke, je saMvRta na hoya te atyaMta duHkhI thAya che, evo bhaya batAvavA mATeja juduM kaheluM che. arthAta tethI asaMvRtapaNAne parihAra kare e tAtparya che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. ( 5 ) gaitamasvAmI puche che, he bhagavana, je anagAra sa`vRta hAya eTale AbhavadvArane nidhi karanArA hoya te siddhine pAme ane A caturgati saMsAra rUpI araNyanA aMta kare te zA kAraNathI ? ahiM koi zaMkA kare ke, paraparAe asaM%0taneja sUtramAM kahelA artha avazya lAgu paDe che, kAraNa ke zukalapAkSikanoja avazya mokSa thavAnA che, to pachI saMvRta ane asaMvRtanA phaLanA bheda raheze nahIM. te zaMkAnA samAdhAnamAM kahe che ke, e vAta satya che. paNa je saMvRtane paraMparAe lAgu karavAnu che, tenu pramANa utkRSTathI sAta ATha bhavanuM che. jene mATe AgaLasUtramAM kahevAmAM Avaze ane je asaMvRtane paraparAe lAgu karavAnu che, te utkRSTathI arahiMta pudgala parAvarttanA pramANavALuM paNa hoya che, ane tenu phaLa virAdhanA rUpa che. bhagavAna uttara Ape che. he gaiAtama, savaradvAraneA nidhi karanArA anagAra AyuSya karma zivAya sAta karmonI prakRtio ke jeo gADha ma`dhanavALI hAya tene zithila khadhanavALI kare che, je dIrghakALanI sthitivALI hAya tene alpakALanI sthitivALI kare che, je tIvra rasavALI hoya tene mada rasavALI kare che ane je karmanA daLiyAnA ghaNAM pramANavALI heAya tene apa pramANavALI kare che. te prakRticArI AyuSkarmIne na bAMdhe, azAtA vedanIya kane vAraMvAra puSTa kare nahIM, ane jeno Adi ke aMta nathI evA dIrgha cAra gatirUpa sasArarUpI araNyane ulluMghe che arthAt saMsArane apa karI mokSe jAya che. he gAtama, te kAraNane laine savaradvArane nirodha karanArA anagAra siddhine pAme che. je anagAra savRta che, te to siddhine pAme e tenAthI judA asaMvRta ke je tevA guNavALA nathI; tenu zuM thAya ke nahI ? A viSe gAtamasvAmI prazna kare che. ceAkkasa che; paNa thAya ? te devatA gAtama svAmI puche cheH--he bhagavana, je sAdhu sayama rahita che. prANAtipAta pramukha viratithI varjita che athavA je vizeSa tapasyAne viSe tatpara nathI ane jeNe nidA rUpe bhUtakALanuM ane pratyAkhyAna vaDe bhaviSya1 ahiM saMvRta evo anagAra pramatna saMyatAdi te caramazarIrI ke acaramazarIrI haiAya temAM je caramazarIrI che, tenI apekSAeja A satra kahevAmAM Avyu che ane je acaramazarIrI che, tenI apekSAe teA paraMparAthI a: sUtranA artha samajI levo. 9 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUva. kALanuM pApadUra karyuM nathI athavA mRtyu paryaMta tapasyA karIne ane mRtyu kALe AzravanA. nirodhathI pApa karma hayuM nathI athavA samyagU darzana svIkArIne sarva prakAranI: virati svIkArI jJAnAvaraNAdi azubha karma aTakAvyuM nathI, te sAdhu tiryaMca athavA manuSyanA bhavathI cyavIne bIje janma devatA thAya che ke nahIM? bhagavAna uttara Ape che, he gitama, keTalAeka devatA thAya che ane keTalAeka nathI thatAM. autamasvAmI puche che:-he bhagavana, te zA kAraNathI keTalAeka devatA thAya che ane keTalAeka devatA nathI thatA? bhagavAna kahe che, he gema, je A tiryaMca ane manuSyanA jIvo che. te gAmaDAomAM, loha vagerenI khANomAM, moTA zaheramAM, vepAranA mathakamAM, rAjadhAnImAM, dhUDanA kallAvALA sthAnomAM, naThArA kazakhAomAM, dUra vaselA sthAnamAM, jaLa mArga tathA sthaLa mAgavALA sthAnamAM, judA judA dezamAMthI AvatA karIyANAnA mathakomAM, athavA ratnanI khANemAM, tapasvIonAM AzramamAM, ane nehaDAomAM akAma tRSNA tathA akAma kSudhA eTale nirAdikanI IcchA vagara tRSA ane sudhAthI temaja akAma brahmacarya vaDe vAsa karavAthI eTale IrAdA vagara thI pramukhanA bhega ciMtavI brahmacarya pALavAthI, mananI IcchA vagara TADha, taDake, DAMsa tayA matsarane parAbhava sahana karavAthI. snAna na karavAthI pasIne, rajarUpa ane kAdavarUpa maLa bAjhI jatAM thayelA dAhathI alpakALa athavA ghaNe kALa potAnA AtmAne kaleza pamADe che. ane tevI rIte kaleza pamADayA pachI jyAre kALa karavAno avasara Ave che, tyAre kALa karIne anya evA vAna caMtanA devalokamAM deva paNe utpanna thAya che. gatama puche che, he bhagavana, je devakamAM ahAma nirjarAvALA evA teo devapaNe utpanna thAya che, te vAnavaMtanA devaloka kevA kahelA che? bhagavana uttara Ape che. he gatama, jema A manuSya lekamAM AsapAlava, saptaparNa, caMpaka, AMbA, tilaka, laiga, vaDa, chatrAha, azana, zaNa ane 1 vAnamaMtara eTale eka jAtatA vanamAM thayelA devatAo athavA * vanane viSe thayelA vyaMtara devatAo. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 67 ) LazI, kasuMba, dhoLA sarasava, baporIyAnA vana nitye pupavALA, koravALA, palavavALA, puponA guchavALA, latAonA samUhavALA, patronA yUthavALA, sarakhI zreNInA vRkSavALA, joDe ugelAM vRkSovALA, puSpa tayA phaLanA bhArathI namI gayelA, namavAne zarU thayelA, ane judI judI luMbIo, maMjarIonA zekharane dhAraNa karanAro vanalakSmI vaDe suzobhita rahelA che, tevI rIte vAnagaeNtara devatAonA devaloka paNa zebhI rahelA che. temanI sthiti jaghanyathI daza hajAra varSanI che ane utkRSTI sthiti eka patyo5manI che. tevA devaloka ghaNu vANavaMtara devatAo ane devIothI potapotAnA vAsanI maryAdAnuM ullaMghana na thAya tevI rIte vyApta thayelA che. koI ThekANe pota potAnA nivAsanI maryAdAnuM ullaMdhana karIne paNuM vyApta thayelA che. keAI ThekANe niraMtara krIDAmAM Asakata evA te devatAothI uparAupara AcchAdita thayelA che, keAIThekANe temanI paraspara bhIDa thavAthI athavA paraspara spardhA vaDe hAlavA, cAlavAthI DhaMkAI gayA che, koI ThekANe Asana, zayana, ramaNanA paribhegathI, bhegalA, keAI ThekANe vyaMtara devatAonA samUhanA kiraNenA prasaravAthI aMdhakAra rahita thaI prakAzamAna thayelA, ke ThekANe sarva krIDA sthAnane paribhega karavAmAM mana lagADavAthI nIcenA bhAgamAM paNu gADha vyApta thayelA te devaleka atyaMta zobhAyamAna rahelA che. gItama, te vANuvyaMtara devatAonA devaleAka tevA kahelA che; ane je asaMgata jIva che te temAM devatA rUpe upaje che, e vAta emaja che, bIje prakAre nahIM. A pramANe meM (tame) puchayuM, te mahAvIra bhagavAne pratipAdana karyuM hatuM. A pramANe kahI gAtamasvAmI zrI mahAvIra bhagavAnane vaMdanA kare che, namaskAra kare che ane tevI rIte vaMdanA ane namaskAra karyA pachI saMyama vaDe navA karmane na bAMdhatA, ane tapasyA vaDe pUrvanA karmanI nirjarA karatA evA gatamasvAmI AtmAnI bhAvanA bhAvatA vicaratA hatA. rUti kathA karA samApta che Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitara phaphAva. ! calanAdi dharmavALA karmanuM vizeSa nirUpaNa. prathama udezamAM karma calanAdi dharmavALuM che, ema kahyuM che, tenuM A bIjA udezakamAM vizeSa nirUpaNa kare che. rAjagRha nagarane viSe zrI mahAvIra bhagavAn sosAryA hatA. tyAM thayelI pariSadA, temane vAMdIne pitapotAne sthAne gayA pachI gatama svAmIe prabhune vaMdanA karI nIce pramANe prazna karyo. gatama svAmI puche che. he bhagavana, jIva bIjAe karelA karmanA duHkhane vede nahIM e vAta to prasiddha che, paNa te pote karelA karmanA duHkhane vede che, e zI rIte che? A prazna karavAne Azaya e che ke, je kama udIrNa thayuM, te vede che. je udIrNa thayuM na hoya te to vidavAnuM ja na hoya, tethI udIrNa karmaja vede, anudIrNa vide nahI ane karma bAMdhyA pachI tarata ja te udaya AvatuM nathI. ethI karIne avazya vedanIya evuM eka karma vede che ane eka karma vidAtuM nathI, e vyapadeza thAya che. ane karma to avazya vedavuM ja paDe che. tene mATe lakhyuM che ke, "karelA karmamAMthI kadi paNa mokSa thato nathI." bhagavAna uttara Ape che, he gItama, keTalAeka jIva svakRta-pote karelA karma vide che ane keTalAeka nathI vedatA.' gatamasvAmI puche che, he bhagavana , keTalAeka jIva svakarma vade che ane keTalAeka nathI vedatA, tenuM zuM kAraNa che? ke 1 ahIM paNa cAvIza daMDakane kama sUcave che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 2 jI. bhagavAn uttara Ape che. he gatama, je karma udaya AvyuM hoya, te vede che, ane je kama udaya AvyuM na hoya te vedatA nathI. teja kAraNathI ema kahevAmAM AvyuM che. vaLI keTalAeka jIva svakRta karmanA duHkha vede ane keTalAeka na de, kAraNa ke, te udaya, AvelA na hoya, A krama cevIza daMDakanA kamathI vimAnika sudhI jANI levo. gatamasvAmI puche che. he bhagavana, te jIvo pote karelA karmanA du:kha vade che.? bhagavAna uttara Ape che. keTalAeka jIvo vede che ane keTalAekara nathI vedatA. gatama svAmI puche che. he bhagavana te zA kAraNuthI.? bhagavAna uttara Ape che, gAtama, je udaya AvyA, te vaide che, ane je udaya nathI AvyA te vedatA nathI. evI rIte cAvIza daMDakanA kramathI vaimAnika sudhI samajI levuM. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, jIva pote karelA Ayukamaine vede che ? 1 ahiM zaMkA thAya ke, gautamasvAmIe A praznamAM "jIvo " evuM bahu vacana kaheluM che, tenuM zuM kAraNa che? tenA samAdhAnamAM kahe che ke, koI vastumAM eka paNunA ane bahu paNanA arthamAM kAMI vizeSatA jovAmAM Ave che, jema ke, samyakattva vagereno sthitikALa eka jIvane AzrIne adhika evA saNasaTha sAgaropamano kahelo che ane vividha prakAranA jIvone AzrIne sarva kALano kahe che, evI rIte ahiM paNa saMbhave, tethI bahu vacanane prazna nirdoSa che, athavA jenI buddhi ati vyutpanna na hoya tevA ziSyane vyutpanna thavA mATe paNa e bahuvacanane prazna hoI zake. ra ahiM nArakI pramukhane AyukarmanI pradhAnatA che, tethI ema samajavuM ke, jyAre sAtamI nArakIe AyuSya bAMdhyuM hoya, te pharI kAlAMtare karI keAI pariNAmane laIne trIjI nArakIne yogya evuM karma nivattitA thaI jAya che. tevuM vAsudevanA saMbaMdhamAM banyuM hatuM, te udezane lai ahiM kahevAmAM AvyuM che ke, keAI jIva pUrve bAMdhelA karmane vidata nathI, kAraNa ke, te udaye AvyuM nathI, ane jyAre jayAM te karma bAMdheluM che, tyAM ja utpanna thAya che, tyAre te "vede che," ema kahevAya che, kAraNa ke, tyAM te udaya AveluM che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (00) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAn he che. huM gAtama, keTalAeka jIva je Ayu:karma udaya AvyuM, te vede che ane je udaya Avyu na hoya te vedatA nathI. jema duHkha vedavAnA sakhadhamAM be daMDaka kahyA che, tema A AyuSya karmIne viSe paNa e daDaka samajavA. ahi eka vacana vaDe eka jIvane AzrIne vaimAnika sudhI ane bahuvacana vaDe ghaNAM jIvane AzrIne vaimAnika sudhI samajI levuM. have AhAra vagerethI cAvIza dauMDakanuM' nirUpaNa kahe che. gAtamasvAmI puche che. he bhagavana, nArakInA sarva jIve sarakhA AhAravALA, sarakhA zarIravALA ane sarakhA zvAseAAsavALA hAya che ke nahIM ? bhagavAn uttara Ape che. huM gAtama, e artha samatha nathI. eTale ghaTita nathI. gAtamasvAmI puche che..he bhagavan,'zA kAraNathI e artha ghaTita nathI ? nArakInA sarva jIvA sarakhA AhAravALA, sarakhA zarIravALA ane sarakhA zvAseAzvAsavALA nathI, ema zA kAraNathI samajavuM ? bhagavAn uttara Ape che, he gAtama, nArakInA vA be prakAranA kathA che, eka moTA zarIravALA ane bIjA apa zarIravALA. temAM je meTA zarIravALA hAya che, tenA zarIranA pramANamAM te ghaNAM pudgalAnA AhAra kare che. leAmAM paNa je hAthInI jema moTA zarIravALe! hAya te ghaNuM khAya che ane zazalAnI jema nAnA zarIravALA hoya te thADu' 1 ahiM zarIranuM je alpapaNuM ane meATApaNuM che, te bIjAnI apekSAne laine che. ghananyathI apapaNuM aMgulanA asaMkhyAtA bhAganuM che ane utkRSTathI pAMcaseA dhanuSyanA pramANanuM che, te bhava dhAraNIya-eTale sasAramAM dharavA yeAgya evA zarIranI apekSAe samajavu. uttara vaikriyanI apekSAye teA jaghanyathI aMguLanA saMkhyAtA bhAganuM ane utkRSTathI eka hajAra dhanuSyanA pramANanuM samajavuM. A uparathI nArakAnA vA zuM sarakhA zarIravALA che ? e praznanA uttara AvI gayA. jo nArakInA zarIra sarakhA nathI paNa viSama che, ema kahevAmAM Ave teA pachI temanA AhAra ane zvAseAzvAsamAM viSamatA sukhe pratipAdana thAya. zarIranA saMbaMdhe bIjI prazna kahevAmAM Avyu che, chatAM te viSenu vivecana prathama kahIne pachI AhAra tathA zvAsanu' vivecana kareluM che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 2 . (71) khAya che. A vAta zarIranA pramANunI apekSAe kahelI che. nahIM te lokamAM to evuM paNa bane che ke, keI moTA zarIravALe mANasa thoDuM khAya che ane nAnA zarIravALe mANasa ghaNuM khAya che. e virodha bAhutya pakSane AzrIne A sthaLe Avaze nahIM. te moTA zarIravALA nArakIo AhAranA ghaNAM pudgalene parigumAve che-puSTa kare che. ghaNuM pudgale vAraMvAra uzvAsa rUpe ane niHsthAsa rUpe grahe che, vaLI vAraMmavAra AhAra kare che, vAraMvAra pariNumAve che, vAraMvAra pauzvAsa tAthA niHzvAsa le che. teomAM je nArakIo alpa zarIravALA che, teo ghaNAM alpa pudgalone AhAra kare che, ghaNAM alpa pudgalene pariNAve che ane ghaNAM alpa pugalo e uzvAsa tathA niHzvAsa le che-muke che, vaLI teo kadAcita AhAra kare che ane kadAcit nathI karatAM, kadAcita te A 1 te nArakIo pUrve upapAtAdi sAtA vedanIyane anubhava ryA pachI azAtA vedanIyamAM varte che, tethI ekAMta vaDe te moTA zarIravALA nArakI du:khI ane AhAranI tIvra abhilASavALA thAya che. 2 je pariNumAvavuM-puSTa karavAnuM che, te AhAranA pudgalene anusarIne che, tethI ghaNuM pugale kahyA che. gatama svAmIe pariNumAvavA viSe prazna karyo nathI chatAM prabhue te AhAranuM kArya dhArIne kaheluM che. 3 je moTA zarIravALuM hoya te nAnA zarIravALAnA karatAM ghaNAM udhAsa tathA ni:zvAsa grahe che. duHkhI mANasa paNa temaja kare che. nAkIo duHkhI hoya che, tethI paNa zvAsozvAsa vadhAre le che-muke che. 4 moTA zarIrane laIne vAraMvAra AhAra kare che. AhArane ati zIghratAthI grahe che. 5 miTA zarIrane laIne temaja vadhAre duHkhane laIne teo vAraMvAra uzvAsa niHzvAsa le che-muke che. 6 apa zarIrane laIne teo temanA AhAra karavAnA pagalAnI apekSAe ghaNu a9pa pugalone AhAra kare che. 7 moTA zarIravAlA je AhAra le, tenA aMtarALanI apekSAe arthAta bahu kALanA aMtarALane laIne teo kadAcita AhAra le che ane kadAcita nathI letA. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ) zrI bhagavatI sUtra. hArane parimAve che ane kadAcit nathI pariNamAvatA, kadAcit uzvAsa niHzvAsa le che--muke che ane kadAcit nathI letA-mukatA. je gAtama, te kAraNane laine kahyuM che ke, sarva nArakI sarakhA AhAravALA nathI, tema sarakhA zarIravALA ane sarakhA uzvAsanizvAsavALA nathI. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, te nArakIe sarve sarakhA krama vALA che ? bhagavAn kahe che. he gaiAtama, te a samatha nathI-ghaTatA nathI. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, te artha zA kANuthI ghaTatA nathI ? bhagavAn uttara Ape che. he gAtama, te nArakIe e prakAranA kahyA che. eka pUrvAMtpanna-pahelA upajelA ane bIjA pazcAdutpanna-pAchaLathI upajelA, teemAM je pahelA upajelA nArakI che, te aparce karmavALA kahyA che. ane je pAchaLathI utpanna thayelA nArakI che, te meTA vALA kahyA che. 1 apa zarIrane laine mahAzarIravALAnI apekSAe ghaNuM apa duHkha thAya, tethI tee kAI vAra--AMtare uzvAsa niHzvAsa le che--muke che. prathama je kahevAmAM AvyuM che ke, nArakI haMmezA uzvAsAdi kare che, te mATA zarIranI apekSAe samajavuM. athavA aparyAptakAle te ahapa zarIravALA thatAM lAmAhAranI apekSAe kadAcit AhAra karatA nathI ane uzvAsane viSe paNa aparyApta paNAne laIne kadAcit zvAsAdi karatA nathI, te zivAya teo AhAra le che ane uzvAsAdi kare che. tethI A kahevAmAM Avyu che. 2 pUrve utpanna thayelA nArakIne AyuSkarma ane te zivAya bIjA kAM veThelA hoya che ane vedavAnA thADA rahe che, tethI tene apa karyuM vALA kahyA che, ane pAchaLathI utpanna thayelA nArakIne AyuSya vigere ghaNAM kAM thADA veThelA che-hAya che, ane bAkI vedavAnA ghaNAM hAya che. tethI teone meTA karmavALA thA che. A sUtra je nArakI samAna sthitivALA che, temane udezIne prarUpita karyu che., nahIM tA ratnaprabhA nArakAnI aMdara utkRSTa sthitivALA nArakInuM ghaNuM AyuSya kSaya pAmI jatAM palyopamanuM AyuSya avazeSa rahe che. ane teja ratnaprabhA nAraTInI aMdara dazahajAra varSanI sthitivALo kAi bIjo nArakI utpanna thayelA hoya, ema mAnIne prathama upajelA palyopamanA AyuSyavALA nArakInI Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 73 ) zataka r jI. te kAraNathI artha ghaTato nathI ema kahevAmAM AvyuM che. gAtama svAmI puche che. he bhagavan, te nArakIe sarve sarakhA varNanA haze. ? bhagavAna kahe che. e artha ghaTatA nathI. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, te atha zA mATe ghaTatA nathI ? bhagavAna kahe che. huM gaitama, je pUrve utpanna thayelA che, te vizuddha varNavALA che ane je pAchaLathI utpanna thayelA che, te ghaNAM azuddha varNavALA che. te kAraNathI te artha ghaTatA nathI. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, te nArakIe sarve samAna lezyAvALA haze ? bhagavAna kahe che ke gotama, te artha kharAkhara ghaTatA nathI. gaitama svAmI puche che, he bhagavana, te atha zA kAraNathI kharAkhara ghaTatA nathI ? bhagavAna kahe che. he gotama, je nArakIe pUrve utpanna thayelA ane pAchaLathI utpanna thayelA, ema be prakAre kahelA che. teomAM je pUrve utpanna thayelA nArakIe che, te avazeSa kama alpa heAvAthI vizuddha lezyAvALA che ane je pAchaLathI utpanna thayelA nArakI che, te ghaNAM karmIne laine azuddha lezyAvALA che, te kAraNane laine e artha ghaTatA nathI, ema kahevAmAM AvyuM che. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, te nArakIe sarve samAna vedanApIDAvALA hAya che, ke kema ? bhagavAn kahe che. huM gAtama, te artha paNa kharAkhara ghaTita nathI. gAtama svAmI puche che. huM bhagavana, zA kAraNathI atha kharAkhara ghaTita nathI ? apekSAe mATA karmoMvALA' ema kema kahI zakAya? vaLI AgaLa varNanA sUtramAM kahevAmAM Avaze ke, prathama upajelA nArakIne alpa karyAM heAvAthI zuddha varNa kahyo che ane pAchaLa utpanna thayelA nArakIne bahu ka hAvAthI ghaNo azuddha varNa kahyo che. evI rIte kezyAsUtramAM paNa samajavuM. 1 ahiM lezyA zabdathI bhAvalezyA grahaNa karavI. kAraNa ke, bAhya lezyA teA varNadvAra vaDe pharIneja kahelI che. 10 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74 ) zrI bhagavatIputra 66 bhagavAn uttara Ape che. huM gAtama, te nArakIe sannI ane asa'no ema be prakAranA kahelA che. teemAM je sagI nArakIe che, te mahA vedanA- pIDAvALA che, kAraNa ke, tee mithyAdarzana cheDIne samyagadarzanamAM janma lai utpanna thayelA che, tethI tee pote pUrve karelA vipAkane saMbhAratAM kahe che ke, ahA ! amArI upara meTu du:kha akasmAt AvI paDayuM, viSayarUpI viSama viSanA paribhAgamAM cittane leAbhAvI amee sarva duHkhanA kSaya karanArA bhagavAn advaita prabhue prarUpelA dharma karyAM nahIM, tethI amone A mAnasika mahad duHkha thAya che. " A pramANe te nArakIe citava che, tethI tene mahA vedanAvALA kahyA che. bIjA je asa`jJI nArakI che, te mithyAdaSTi samajavA. te 'pote karelA karmanuM phaLa A narakAvAsa che,' ema jAchatA nathI, eTale temanA manamAM tene pazcAttApa thatA nathI, tethI tene alpa vedanAvALA kahyA che. ahiM pheTalAeka vidvAneA ema kahe che ke, sannI eTale saMjJI pace'driya jIvA, teo nArakImAM gayA pachI tIvra azubha adhyavasAyathI ati azubha karma bAMdhIne mahA narakAmAM utpanna thavAne laine mahAvedanAvALA thAya che ane je asaGgI che, temaNe pUrve asaMjJIpaNAnA bhavane anubhava karyAM che, tethI sajJIpaNAnA bhavamAM atyaMta azubha-adhyavasAyanA abhAvane laine ratnaprabhAnI aMdara ati tAtra vedanA vagaranA narakAmAM utpanna thavAthI teone apa vedanAvALA kahyA che, athavA je sajJI thayelA nArakI che, teo paryApta thayelA heAya che, ane je asaMjJI thayelA nArakI che, tee aparyApta thayelA hAya che, eTale anukrame paryAsI-mahAvedanAvALA ane aparyAptIapavedanAvALA kahelA che. mahAvedanAvALA ane gAtamasvAmI puche che. he bhagavana, te nArakI sarve sarakhI kriyAvALA che ke nahIM ? arthAt karma bAMdhavAmAM kAraNarUpa evI Arabha vagenI kriyA temanI sarakhI che ke nahIM ? he gaiAtama, A kAraNathI sajJI nArakI asa'jJI apa vedanAvALA kahelA che. bhagavAna uttara Ape che. huM gAtama, e artha kharAkhara ghaTita nathI. gAtamasvAmI puche che. zA kAraNathI e artha kharAkhara Tita nathI? bhagavAn kahe che. je gItama, te nArakI traNa prakAranA kahelA che. eka samyagdaSTi, bIjA mithyASTi ane trIjA sabhyamithyAdaSTi Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatakara chuM. ( 75 ) teomAM je pahelA samyagdaSTi nArakI che, teone 1 AraMbhikI, 2 pArigrAhikI, 3 mAyApratyayA ane 4 apratyAkhyAna kriyA ema cAra, prakAranI kriyA kahelI che. jemAM pRthvIkAya vagerenuM mardana thAya che, te pehelI Ara bhikI kriyA kahevAya che, jemAM dharmanA upakaraNa zivAyanI bIjI vastuone svIkAra karavAmAM Ave, athavA dharmanA upakaraNa upara paNa mUcha rAkhavAmAM Ave te bIjI pArigrahika kriyA kahevAya che. jenuM mAyA ke krodhAdi kAraNa hoya evI je kriyA te trIjI mAyApratyayA kriyA kahevAya che. ane jemAM apratyAkhyAna vaDe eTale anivRtti vaDe karma baMdhAdi karavAmAM Ave che jethI apratyAkhyAna kriyA kahevAmAM Ave che. ' bIjA je mithyAdaSTi nArakI che, teone pAMca kriyAo hoya che. prathama kahelI AraMbhikI vagere cAra ane pAMcamI mithyAdarzana pratyayAkriyA jene hetu mithyAdarzana che, te mithyAdarzanapratyayAkriyA kahevAya che. ahiM koI zaMkA kare che. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga e karmabaMdhanA hetu che. e vAta prasiddha che, chatAM ahiM AraMbhAdikane karmabaMdhanA hetu kahyA, te virodha Ave che, te tenA samAdhAnamAM kahe che ke, AraMbha ane parigraha e be zabdothI yoganuM grahaNa thAya che ane je yoga che, te tadrapaja gaNAya che, tethI bAkInA padathI bAkInA baMdhanA hetune parigraha pratIta thAya che. - je trIjA samyagu mithyAdaSTi nArakI che, temane paNa te pAMce kriyAe che. kAraNa ke, samyagu mithyAtvamAM mithyAtvanI vivekSA che. ane pahelA samyagadaSTi nArakImAM mithyAtvano abhAva che, tethI tene cAra kriyA kahelI che, A kAraNane laIne te samAna kriyAno artha ghaTita nathI. gautamasvAmI prazna kare che. he bhagavana, te nArakIo sarva sarakhI AyuSyavALA che ane sarve sabhAnapaNe utpanna thayA che ke nahIM.? bhagavAn uttara Ape che. he, gAma, e artha barAbara ghaTita nathI. gatamasvAmI kahe che. he bhagavana, zA kAraNathI e artha ghaTita nathI? bhagavAna kahe che. he gAtama, te nArakIo cAra prakAranA bhede kahyA che. keTalAeka nArakI sarakhA AyuSyavALA ane ekI sAthe utpanna thayelA che. jevAM ke, dazahajAra varSanI AyuSyavALA nArakIo ekI sAthe utpanna thayelA che, e pahelo bheda. keTalAeka nArakIo sarakhA AyuSyavALA ane viSama samaye utpanna thayelA che. jevAM ke, te dazahajAra varSanI sthitivALA narakomAM keTalAeka Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 76 ). zrI bhagavatI sUtra. pahele samaye utpanna thayelA ane bAkInA pachI bIje samaye utpanna thayelA e bIjo bheda. keTalAeka viSama AyuSyavALA ane eka samaye utpanna thayelA che. jevAM ke eke viSama AyuSya bAMdhyuM che, arthAta dazahajAra varSanuM AyuSya bAMdhyuM che, ane bIjAe panara hajAra varSanuM AyuSya bAMdhyuM che. paNa te banenI Utpatti ekI sAthe che. te trIjo bheda. - keTalAeka viSama AyuSyavALA ane viSama samaye utpanna thayelA che. jevAM ke, keTalAeka sAgarepamanI sthitivALA che, ane keTalAeka dazahajAra varSanI sthitivALA che ane keTalAeka pahele samaye ane keTalAeka bIje samaye utpanna thayelA che, e cothe bheda. he gAtama, A kAraNane laIne te upara kahelo artha barAbara ghaTato nathI. arthAt sarva nArakIo sarakhA AyuSyavALA ane sarakhI rIte upanna thanArA hotA nathI. gautama svAmI puche che. he bhagavana, je asurakumAra devatAo che, te sarve sarakhA AhAravALA ane sarakhA zarIravALA che ? bhagavAna uttara Ape che. he gautama, te asurakumAra devatAo nArakInI jema samajavA. eTale nArakInA prakaraNamAM jema AhAra vagerenA nava pada kahevAmAM AvyA che, te pramANe asura kumAranA saMbaMdhamAM samajIlevuM. 1 asurakumAranuM AhArakasUtra nArakInA sUtro pramANe samajavAnuM che, tathApi tene mATe vizeSa bhAvanAthI TIkAkAra A pramANe lakhe che. asura kumAra devatAo potAnA bhAvamAM dhAraNa karavA yogya zarIranI apekSAe a9pa zarIravALA che, tenuM mAna jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtA bhAganuM che ane mahAzarIranuM mAna utkarSathI sAta hAthanA pramANuvALuM che. uttara vaikayinI apekSAe laIe te temanA a95 zarIranuM mAna jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtA bhAganuM che ane mahA zarIranuM mAna utkarSathI eka lAkha yojananA pramANuvAluM che. te asurakumAre mahAzarIravALA hoya tyAre AhAramAM ghaNAM pugale grahe che, te AhAra mAnasika bhakSaNa rUpa AhAranI apekSAe samajavo. devatAone te AhAra pradhAna gaNAya che. ane zAstramAM je vastu eno nirdeza karavAmAM Ave che, te pradhAnanI apekSAeja karavAmAM Ave che. teo je ghaNuM vadhAre pugalone AhAra kare che, te alpa zarIranI sthitie grAhya evA pudgalonI apekSAe samajavuM, ItyAdi sarva pUrvokta pramANe javuM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 2 juM. (77) vizeSamAM eTaluM ke, nArakInI apekSAe asurakumAranA karma, varNa, vezyA viparItapaNe samajavA. jemake je nArakIo pUrvotpanna-pahelA utpanna thayelA che. teonA alpa karma, ati zuddha varNa ane ati zubha lezyAvALA hoya che. ane je pUrve utpanna thayelA asurakumAra che, teo moTA karmavALA azuddha varNavALA ane ati azubha lezyAvALA hoya che kAraNa ke, je asura kumAre pUrva utpanna thayelA che, teonA mana ati kAma ane garvathI je vAraMvAra AhAra kare che ane vAraMvAra zvAsozvAsa le che, e saMbaMdha ema samajavuM ke, "caturtha upara AhAra kare che ane thoDA saptaka upara zvAse zvAsa le che--muke che." ema je kaheluM che, tene AzrIne "vAraMvAra ema kahevAmAM AvyuM che. je utkarSathI eka hajAra varSe adhika upara AhAra kare che ane adhika pakhavADIA upara zvAsozvAsa le che, tene laIne tene enA apakALe thayelA AhAra--uzvAsapaNAthI vAraMvAra AhAra kare che. ItyAdi vyapadeza kare che, jeo apa zarIravAlA che, teo apa zarIrane laIne a5 pugano AhAra kare che ane te pramANe zvAsozvAsa le che, je temanA AhAra tathA uzvAsa kadAcit thAya ane kadAcita na thAya, e viSayamAM to mahA zarIranA AhAra udhAsanA aMtarALanI apekSAe samajavuM. eTale ghaNAMja aMtarALane laIne teo te aMtarALe AhAra vagere kare che, ane te bIje kare che, ema vivecana karavAmAM Avaze. je moTA zarIra, vAlA che, temanA AhAra tathA uzvAsamAM aMtarALa che, paNa te a9pa che, ema "vAraMvAra e padathI jaNAvyu che. A uparathI ema siddha thayuM ke, mahA zarIravALA teonA AhAra tathA uzvAsanuM ghaNuMja a95 aMtara hoya che, ane a9pa zarIravALA teonA AhAra tathA uzvAsanuM meTuM aMtara hoya che. jemake sadharma devakanA devatAene sAta hAthanA mAnane laIne teone mahA zarIramAM AhAra tathA uzvAsa baMnenI aMdara anukrame be hajAra varSa ane be pakhavADIAnuM aMtara ane anuttara devatAone eka hAthanA mAnane laIne teone apa zarIramAM tetrIza hajAra varSa ane tetrIza pakhavADIyAnuM aMtara hoya che. tethI mahA zarIravALA evA teone je vAraMvAra AhAra tathA uzvAsa kahyo che, te uparathI temanI alpa sthiti che, ema siddha thAya che, ane bIjAone vaimAnika devatAonI jema tethI ulaTI rIte samajavuM. athavA lAmAhAranI apekSAe laIe to teo vAraMvAra pratyeka samaye AhAra kare che, ane je mahA zarIravAlA che, teo paryApta avasthAmAM Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 78 ) zrI bhagavatI sUtra bharelA hovAthI teo nArakIone aneka prakAranI yAtanAo vaDe pIDe che. eTale temane ghaNAM azubha karmanA baMdha thAya che, tethI teo mahA karmavALA gaNAya che, athavA je asurakumAree AyuSya karmabAMdheluM che, tethI teo tiryaMca pramukhane yogya evI karma prakRtiene bAMdhe che, tethI paNa teo mahAkarmavALA gaNAya che. tathA temane je azudadha varNa ane azubha lezyAvALA kahyA che, temAM je pUrva utpanna thayA hoya temanuM zubha karma kSINa thavAthI zuMbha varNa ane zubha lezyA hAsa pAmI jAya che. ane je pAchaLathI utpanna thayelA che, temaNe AyuSya karma bAMdhyuM nathI, tethI teo alpa karmavALA hoya che ane ghaNuM karmonA saMbaMdhathI tathA zubha karma kSINa na na thavAthI temane zubha varNa vagere thAya che. asurakumArenuM vedanA sUtra nArakInA jevuM ja che, te paNa tenI bhAvanAmAM ATale vizeSa prakAra che. je saMsIbhUta hoya che, teo mahAdanAvALA hoya che; kAraNa ke, cAritrAnI virAdhanAne laIne temanA cittamAM saMtApa thayA kare che. athavA saMsIbhUta eTale pUrvabhave saMsI hovAthI vA paryApta hovAthI teo zubha vedanAne AzrIne mahAdanAvaLA hoya che, ane bIjAo alpa vedanAvALA hoya che. evI rIte nAgakumAra devatA vagerenA saMbaMdhe paNa temanI yathAgyatA pramANe navadaMDaka jANI levA. pRthvIkAyanA saMbaMdhe nArakInI jema cAra sUtre lAgu karavA, paraMtu phakta AhAra sUtranI aMdara A pramANe bhAvanA che-pRthvIkAya vagerene aMguLanA asaMkhyAtA bhAganuM zarIra laIe to temanuM a5 zarIrapaNe jANI levuM ane bAkInuM AgamanA vacana pramANe jANI levuM. te pRthvIkAya vagere mahAzarIravALA hoya tyAre te mahAzarIrane laIne mAhArathI ghaNuM pudgaleno AhAra kare che ane vAraMvAra zvAsetema kare che, ane temano uzvAsa to yokta mAnavaDe je thAya che, te parIpUrNa bhavanI apekSAe samaje, tethIja "vAraMvAra " ema kahevAmAM AvyuM che, ane aparyApta avasthAmAM to je aha5 zarIravALA che, te leAmAhArathI AhAra karatA nathI, paNa eja-AhArathI AhAra kare che, tethI teo kadAcit AhAra kare che, ema kaheluM che, ane zvAsozvAsanI bAbatamAM uzvAsanI aparyApta-avasthAmAM teo uzvAsa letA nathI, ane te sivAyanI avasthAmAM uzvAsa le che, tethIja "kadAcit uzvAsa le che;" ema kaheluM che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 2 jI ( 79 ) zvAsa le che ane te apa zarIrane laine alpa AhAra kare che ane alpa zvAsAzrvAsa le che. ane kadAcit AhAra tathA zvAsa levAmAM tA temanI aparyApta avasthAnI apekSAe samajI levu. karmAdi sUtramAM pUrvApanna ane pazcAt utpanna thayelA pRthvIkAya jIvAne karma, varNa ane lezyAno vibhAga nArakInA jevoja che. evI rIte stanita kumAra devatA sudhI badhu te pramANe samajavu. temanuM vedanA ane kriyAmAM vividhapaNuM batAvavAne gaiAtamasvAmI prazna puche che. ? gAtamasvAmI kahe che, he bhagavan, pRthvIkAya jIvo sarve sarakhI vedanAvALA che ? bhagavAn uttara Ape che, te gAtama, teo sarakhI vedanAvALA hAya che. gItamasvAmI puche che. he bhagavana, zA kAraNathI te sarve sarakhI vedanAvALA hAya che? bhagavAn kahe che. he gAtama, pRthvIkAya vagere sarvAM jIvA asIbhUta che, tethI tee nirdhAraNA vinA vedanAne veDhe che. arthAt tee mithyAdaSTi hAvAthI mana rahita che, tethI vedanAno anubhava karatAM chatAM paNa te amee pUrve upArjana karelA azubha karmanI A pariNati che ' ema jANI zakatA nathI, kAraNa ke temanAmAM mithyAdaSTipaNuM che athavA matta ane mUSThita thayelA mANasanI jema bebhAnapaNuM che, te kAraNane laine teo pRthvI kAya vA sarakhI vedanAvALA hAtA nathI. gAtamasvAmI puche che. he bhagavana, te pRthvIkAya jIvo sarve sarakhI kriyAvALA che? bhagavAn kahe che. he gAtama, te pRthvIkAya jIvA sarve sarakhI kriyAvALA che. gAttamasvAmI puche che. he bhagavana, zA kAraNathI tema sarakhI kriyAvALA che ? bhagavAna kahe che. he gaiAtama, te pRthvIkAya jIvo mAyAvI ane mithyAdaSTi hoya che. prAye karIne tee mAyAvALAja utpanna thAya che. athavA ahiM mAyA eTale anaMtAnubaMdhI kaSAya, tevA anatAnukhadhI kaSAyanA udayavALA hovAthI te mithyArdaSTi eTale mithyAtvanAudaya Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 80 ) zrI bhagavatI sUtra vALI vRttivALA hoya che. tethI teone niyatapaNe AraMbhikI, pA rigrahikI; mAyApratyacikI, apratyAkhyAnakI ane mithyAdarzana pratyayikI ema pAMca kriyAo lAge che. te kAraNane laine teo sarva sarakhI kriyA vALA hoya che. gamata svAmI puche che. he bhagavana , te pRthvIkAya che sa sarakhI AyuSyavALA ane sarakhI rIte utpanna thayA che ? bhagavAna kahe che. he gautama, te pRthvIkAya che nArakInI jema sarakhI AyuSyavALA ane sarakhI rIte utpanna thayelA che. jevI rIte pRthvIkAya jIvo kahyA, tevI rIte cAIkiya sudhInA cha samajavA eTale apakAya; te ukAya vAyukAya, vanaspatikAya, beiMdriya, teIdriya ane caudriya sudhInA che te pramANe jANI levA. teonuM, mahAzarIrapaNuM tathA alpazarIrapaNuM piotapotAnI avagAhanAne anusAra samajI levuM, ane be iMdriya vagereno AhAra paNuM prakSepa lakSaNavALo samajavo. je paMcaeNkiya tiryaMca meninA jIva che, teone nArakonI jema vividha kriyAovALA samajavA temAM eTaluM vizeSa che ke, teo je mahAzarIra paNAmAM vAraMvAra AhAra kare ane vAraMvAra zvAsozvAsa le te saMkhyAtA vauMnI AyuSyanI apekSAe samajavuM. paNa asaMkhyAtA varSanI AyuSyanI apakSAe nahIM. kAraNa ke, temano prakSepa AhAra chaTha upara kahe che, ane taone a5 zarIrapaNamAM AhAra tathA uzvAsa kadAcita thAya che, te viSenA pramANarUpa vacana che. lomAhAranI apekSAe to sarvene vAraMvAra AhAra tathA zvAsozvAsa ghaTe che. je teo a5 zarIravALA hoya to temane AhAra tathA uzvAsa kadAcita thavAnI bAbata aparyAptapaNAmAM lomAhAra tathA uzvAsa na hovAthI samajavI ane paryAptapaNAmAM te lomAhAra tathA uzvAsa heya ema samajI levuM, karmasatranA viSayamAM je pUrvotpanna che, temane apakarmapADyuM ane je pathAta utpanna hoya temane mahA karmapaNuM jANavuM. ane AyuSya vagere to te bhavamAM vedanIya evA karmanI apekSAe jANI levA. varNa tathA lezyAnA sUtronA viSayamAM je putpanna heya temane tArUNya vayane laIne zubhavarNa vagere jANavA ane je pAchaLathI utpanna hoya temane bALavayane laine azubhavae vagere jANavA. lekamAM paNa temaja dekhAya che. 1 niyatapaNe eTale nizcayathI pAMca kriyAo lAge che traNa vigere nahIM Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. ( 1 ) gAtamasvAmI puche che. he bhagavana, je pace driya tiryaMcaceAninA ve che, te sarve sarakhI kriyAvALA che ke nahIM? bhagavAna kahe che. huM gAtama, e artha ghaTato nathI. gAtamasvAmI puche che. he bhagavana, zA kAraNathI te artha ghaTato nathI ? bhagavAna kahe che. huM gAtama, te paMcatriya tirya cayAninA jIveA sabhyadRSTi, mithyAdaSTi ane sabhyamithyAdaSTi, ema traNa prakAranA kahelA che. temAM je samyagadRSTi che, te asayata ane sayatAsayata ema be prakAranA kahelA che. temAM je sayatAsaMyata paMcaitriya jIve che, temane AraMbhikI, pAritrahikI ane mAyApratyayikA ema traNa prakAranI kriyA hoya che, ane temAM je asayata paMcendriya jIvA che, temane traNa pahelI ane ceAthI apratyAkhyAnakI ema cAra kriyAe hoya che. ane je mithyAdaSTi che, temane pahelI cAra ane pAMcamI mithyAdarzanapratyayikA malI pAMca kriyAo hAya che. ane je sabhyamithyAdaSTi che, temane paNa mithyArthinI jema pAMca kriyAe hAya che. he gAtama, je pacetriya manuSyA che, teonA sabadhamAM nArakInI jema samajavuM. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, te manuSye sarva sarakhA AhAra vALA che ke nahIM ? bhagavAn kahe che, he gAtama, te atha ghaTatA nathI. gAtama puche che, he bhagavana, zA kAraNathI te artha ghaTatA nathI ? bhagavAna kahe che, he gaiAtama, te manuSyA mahAzarIravALA ane apa zarIravALA ema be prakAranAM kahyAM che.. teomAM je mahAzarIravALAM che, teo ghaNAM puddagalAnA AhAra kare che, tene pariNamAve che ane te pramANe zvAseAzvAsa le che-muke che. vaLI te vAraMvAra AhAra kare che ane zvAseAzvAsa le che-muke che. khAkInuM vedanA sudhInu sarva nArakI pramANe jANI levuM.2 1 sthUla evA prANAtipAta vagerethI nivRtta thayelA je dezavirativAlA te sacata ane te zivAyanI bIjI hIMsAthI nivRtta nahI thayelA te asayata tethI tene sayatAsayata kahelA che. 2 A ThekANe nAraka sUtramAM ' vAraMvAra AhAra kare che' ema kahelu che ane ahi tA 'kadAcit AhAra kare che' ema kahuM teA te paNa sabhave che. kAraNa ke, mahAzarIravALA te devakurU pramukhanA yugaLIA manuSyA 11 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. ( 2 ) gAtama svAmI puche che. sarakhI kriyAvALA che ke nahIM? huM bhagavan, je manuSya jIve che te sarve bhagavAn kahe che. huM gAtama, e artha ghaTatA nathI. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, zA kAraNathI e atha ghaTatA nathI? bhagavAn kahe che. he gaiAtama. te manuSye samyagdaSTi, mithyAdaSTi ane sabhyamithyAdaSTi, ema traNu prakAranA kahelA che. teemAM je samyagdRSTi che, te sayata, asayata ane sayatA--sayata ema traNa prakAranA kahelA che. teomAM je sayata che, te sarAgasayata ane vItarAgasayata ema be prakAranA kahelA che. jemanA kaSAya kSINa thayA nathI tema zAMta thayA nathI te sarAgasayata ane jemanA kaSAya kSINa thayA che ane zAMta thayA che, te vItarAgasayata kahevAya che. temAM je vItarAgasayata che, tene kAI jAtanI kriyA haiAtI nathI, tethI te akriya che. jee sarAgasayata che, te pramattasayata ane apramattasayata ema be prakAranA kahelA che. temAM je apramattasayata che. teone eka mAyApratyayA kriyA hAya che. kAraNa ke, te kadAcit udgAhanA rakSaNane arthe pravarte che, eTale temanA kaSAya kSINa thacelA heAtA nathI. ane je pramattasaMyata che, temane ArabhikI ane mAyA pratyayikA e be kriyA haiAya che, kAraNa ke, temane sa` pramattapaNAno yAga Arabha rUpa heAvAthI AbhikI kriyA lAge che ane kaSAya kSINu na thavAthI mAyApratyayikI kriyA lAge che. prathama sUtramAM je sayatAsayata kahelA che. temane AraMbhikI, pArigrAhikI ane mAyApratyayikI e traNa kriyA lAge che, ane je asayata che temane mithyAdarzanaprayikI zivAya khAkInI cAra kriyAe lAge che. ane je mithyAdaSTi tathA sabhyamithyAdaSTi che, te khanene pAMca kriyA . lAge che. he gaiAtama, je vAnavyaMtara, jayotika ane vaimAnika devatAe che, kadAcit kavaLa-AhAravaDe AhAra kare che, kAraNa ke, ' temanA AhAra a|mano che, ' evuM vacana che. ane je apazarIravALA che, te vAraMvAra khALakanI jema alpa AhAra kare che. je apa zarIravALA samUrNima manuSyA che, temane vAraMvAra AhAra karavAne saMbhava che ane je pUrvotpanna che, temane tArUNya vayane laine sa'mUrchimanI apekSAe zuddha varSoM vagere samajI levA. 1 vanavatara, jayetika ane vaimAnika devatAonA mahA zarIra tathA arUpa zarIra peAtAnI avagAhanAne anusAre jANI levA asurakumArAmAM je Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 2 chuM. ( 83 ) temanA saMbaMdhe asurakumAranI jema jANuM levuM. vizeSamAM eTaluM ke, temane vedanAmAM nAnAtra eTale vividhapaNuM che, temAM je mAyA mithyAdaSTi utpanna che, eTale mAyIpaNe mithyAdaSTie upajelA te zubha vedanA-sAtavedanIyane AzrIne aAvedanAvALA hoya che ane je anAyI samyagadaSTi utpanna che, eTale amAyIpaNe samyagadaSTie upajelA che, teo vadhAre zAtA vedanIyane laIne mahAdanAvALA hoya che. eTaluM jatiSka ane vaimAnika devatAmAM vizeSa samajavuM. have evIza daMDakane lAbhedamAM vizeSa batAvAne AhArAdi devaDe sAta daDaka kahe che. autamasvAmI kahe che, he bhagavana, lephsAsahita nArakIo save sarakhA AhAravALA che, teonA jIna je samuccaya lezyA sahita ane zukala lezyAvALo che, te baMneno eka sarakho pATha kahe ane kRSNalezyA ane zukalezyAvALAno paNa eka pATha kahevA ane kRSNalezyAvALA tathA nIla saMjJIbhUta che, te mahAdanAvALA ane je asaMsIbhUta che, te apavedanAvALA kahyA che, tevI rIte vyaMtara devatAo jANavA, kAraNa ke, asurakumArathI laIne vyaMtara devatAo sudhInA devomAM asaMsIbhUta thAya che, te viSe A uddezamAMja AgaLa kahevAmAM Avaze. asurakumAranA prakaraNamAM kahelI yuktithI teo alpa vedanAvALA thAya che, ema samajavuM ane je prathama kahyuM che ke, saMsI jIvo samyagadaSTi hoya che, te vRddha purUSonI vyAkhyAne anusAra kaheluM che, jayotiSka ane vaimAnika devatAomAM to asaMsI utpanna thatAja nathI, tethI vedanA padamAM teo kahelA che. 1 "sa nArakIo sarakhA AhAravALA che' A pada uparathI AhAra, zarIra, uzvAsa, karma, varNa, vezyA, vedanA, kriyA ane upapAta nAmanA pUrvokta nava padavALA nArakI pramukhano covIza padano daMDaka lezyA padathI vizeSa karIne sUcavyA che, ane te sivAyanA kRSNalezyAdikathI vizeSa evA pUrvokta nava padavALA ja yathAsaMbhava pramANe nArakAdi padarUpa cha daMDaka sUcavelA che. evI rIte e sAta daMDakanA sUtrane saMkSepa karavA jevI rIte je daMDaka bhaNavAnuM che tene darzAvavA mATe odhika-jIva samuccaya viSe ahiM kahevAmAM AvyuM che. temAM je pUrve kahelA ethika samuccaya rUpa nArakIo, vezyAhata nArakIo, ane sAtamA daDakamAM lIdhelA zukalezyA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 84) zrI bhagavatI sUtra. lezyAvALAno eka pATha kahevo vizeSamAM vedanAnA saMbaMdhamAM eTaluM kahevAnuM ke mAyAvIpaNe mithyAdaSTi utpanna thayA che, temane mahAvedanA hoya vALA nArakIo e traNene eka pATha che. teomAM lezyA sahita ane zakala lezyAvALA evA vizeSaNothI temAM bheda rahelo che ane oghika daMDakanA sUtranI jema te baMnenuM eka sUtra che. AgaLa je "kacchadhi" evuM sUtra kahevAnuM che tene ahiM saMbaMdha che, tethI jenI zukalalezyA hoya che, tene ja te daMDakamAM bhaNo. ahiM te pacendriya ti, manuSya ane vaimAnike levA, kAraNake, nArakIone zukalezyAneja abhAva che ane kRSNalezyA vALA ane nIlalezyAvALAne eka pATha arthAt ovika jIvasamuccaya. : 1 kRmalezyA ane nalalezyAnA daMDakamAM je vedanA sUtra che, temAM je kaheluM che, te pramANe. ra aidhika daMDakanI aMdara je bhaNavAmAM AvyuM che te ahiM bhaNavuM nahi. je asaMgI hoya che, teo pahelI pRthvImAMja utpanna thAya che, ane pahelI pRthvImAM kRSNalezyA tathA nIlezyAno abhAva che, tyAre tyAM zuM bhaNavuM joIe? teno khulAse karavA mATe A kahevAmAM AvyuM che. je mAyAvI ane mithyASTi che, te mahAdanAvALA hoya che, kAraNa ke, teo utkRSi azubha sthiti anubhave che ane utkRSTa sthitimAM pachI temane mahAvedanA thavI saMbhave che ane bIjAone alpavedanA thavI saMbhave che. vaLI kApAta lezyAne daMDaka nIlezyAnA daMDakanI jema bhaNo. vizeSamAM eTaluM ke nAraka padanA vedanA sUtramAM nArakIo aithika daMDakanI jema jANavA. jemake nArakIo saMsIbhUta ane asaMjJIbhUta-ema be prakAranA che. teomAM je asaMsI che, teo pahelI pRthvImAM utpanna thayelA che, tethI temane kApita lezyAno saMbhava che, tethIja A kaheluM che. je ke manuSyapada kriyAsUtranI aMdara aidhika daMDakamAM manue saMyata, asaMyata ane saMyatAsaMyata ema traNa prakArane kahyA che, temAM je saMyata che, te sarAgasaMyata ane vItarAgasaMyata-ema be prakAranA che. tathApi te kRSNalezyA ane nIlalezyAnA daMDakamAM bhaNavA nuM nathI, kAraNa ke, kRSNa ane nIla glezyAnA udayamAM saMyamane niSedha kahe che. tethI kRSNadi dravya lezyAne aMgIkAra karI paNa kRSNAdi dravyane laI utpanna thayela A Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 2 juM. che ane je amAyAvIpaNe samyagadaSTi utpanna thayA che, temane alpavedanA hoya che ema jANavuM. jemane tejalezyA ane pAlezyA che, temane AzrIne ghika daMDanI jema temanA daMDaka bhaNavA. vizeSa eTaluM ke, manuSya sarAga bhaNavA, vItarAga bhaNavA nahIM. A sUtrArthanI saMgraha gAthA A pramANe cheduHkha tathA AyuSya udaya Ave te vide te ekavacana bahuvacanavaDe cAra daMDaka kahyA che. nArakIo sarakhA AhAravALA che? sarakhA karmavALA che? sarakhA varNavALA che? sarakhI lezyAvALA che? sarakhI vedanAvALA che? sarakhI kriyA vALA che? sarakhI AyuSyavALA che ke sarakhI rIte utpanna thayelA che?" prathama kahyuM che ke, "nArakI lezyAvALA che." te uparathI lenA svarUpane nirUpaNa karavA gautamasvAmI prazna kare che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, zyAo keTalI kahelI che? bhAnA pariNAma rU5 bhAva lezyAne nahIM, ema prathama paNa kaheluM che, te darzakavAne mATe A kahevAmAM Ave che. 1 je kaMI jIvane tejalezyA ane pAlezyA che, te jIvane AzrIne jema ethika daMDaka che, tema te baMnenA be daMDaka jANuM levA, eTale nArakIone ane vikalaiMdriya jIva, te ukAya tathA vAyukAya jIne 5helI traNa lezyAo jANavI, bhavanapati, pRthvIkAya, jalakAya, vanaspatikAya; ane vyaMtarene pahelI cAra lezyAo jANavI ane paMcaeNkiya, tiryaMca ane manuSyane cha vezyAo jANavI; temaja jayetiSkane tejalezyA ane mAnikone traNa zubha lezyAo jANavI. tene mATe lakhe che ke, "bhavanapati ane vyaMtarone kRSNa. nIla, kApota ane tejalezyA hoya che. jatiSka ane saidharma devatAone phakata tejalezyA hoya che, sanakumAra, maheka ane brahmalekanA devatAone pAlezyA hoya che ane te pachI zukala lezyA hoya che. pRthvIkAya, vAyukAya vanaspatikAya ane bAdarane telezyA sudhInI cAra lezyAo hoya che ane garbha ja, tiryaMca ane manuSyane cha lezyAo hoya che ane bAkInAne traNa lezyAo hoya che." kevaLa eMghika daMDakamAM phiyAsUtranI aMdara je manuSyo sarAga ane vItarAgavALA bhaNelA che, te A lezyAprakaraNamAM bhaNavA nahIM; kAraNa ke, vItarAgapaNamAM tejelezyA ane padmazyA thavAno saMbhava nathI, zukalezyAmAMja te vItarAgano saMbhava che. pramatta ane apramatta te kahelA che. A sarva batAvavAne mATe A kahevAmAM AvyuM che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 86 ) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAn uttara Ape che, he gaiAtama, lezyAe cha prakAranI kahelI che. te lezyAnA A bIja udeza Rddhi sudhI bhaNavAnA che. koika ema mAne che ke, je pazu jIva che, te marIne pAchA pazuja thAya che. AvA purUSane edha thavA mATe gaitamasvAmI prazna kare che. huM bhagavan , amuka nArakAdi jIvane atItakALe eka bhavamAMthI bIjI bhavamAM sathAra karavAno kALa keTalA prakArano che ? arthAt amuka jIvane atItakALamAM kai kai gatimAM rahevAnu thAya che? bhagavAn uttara Ape che, he gAtama, te jIvane eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM saMcAra karavAnA kALa upAdhibhedathI cAra prakArano kahelo che. eka nArakasaMsAra sasthAnakALa, eTale nArakInA bhavane viSe jIva rahe te kALa, bIe tirthayonisaMsAra saMsthAnakALa eTale tiryaMcanA bhavane viSe jIva rahe te kaLa, trIjo manuSyasaMsAra saMsthAnakALa eTale manuSyanA bhavane viSe jIva rahe te kALa ane ceAtho devasasAra saMsthAnakALa eTale devatAnA bhavane viSe jIva rahe te kALa. gAtama svAmI puche che. he bhagavan, nArakIne saMsAramAM rahevAnA kALa keTalA prakAranA kahelA che ? bhagavAna kahe che. huM gAtama, nArakIne saMsAramAM rahevAne kALa traNa prakAranA kahyo che, jemake, 1 zUnyakALa, ra azUnyakALa, ane 3 mizrakALa. gAtama svAmI puche che. huM bhagavan, tiryaMcayeAnivAne saMsAramAM rahevAno kALa keTalA prakAranA che ? ane manuSya tathA devatAne saMsAramAM rahevAno kALa keTalA prakAranA che ? bhagavAna kahe che. he gaiAtama, tiryaMcaconijIvAne sa'sAramAM rahevAne kALa e prakArane kahyo che. 1 azUnyakALa ane 2 mitrakALa ane manuSya tathA devatAne nArakInI jema, zUnyakALa, azUnyakALa ane 3 mizrakALa ema traNa prakAranA kALa kahyo che. 1 AtmAne viSe karmonA pudgalonuM lezana eTale mizraNa karavuM te lezyA kahevAya che. te lezyAe ceAganA pariNAmathI khane che. jayAre yAgAnA nirodha karavAmAM Ave tyAre lezyAone abhAva thAya che. zarIra nAmakarmano koi pariNAma vizeSa te yoga kahevAya che. 2 prajJApanA ttamAM lezyApadanA cAtheA uddeza che, te ahiM lezyAnu svarUpa jANavA mATe bIjo uddeza samajavo. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zataka 2 juM nArakIne tenA narakabhavane anugata evA saMsAramAM rahevAno kALa traNa prakAra che. tiryaMcAnine zUnyakALa nathI paNa azUnyakALa ane mitrakALa che ane manuSya tathA devatAne te traNa prakArane kALa che; tene mATe anya sthaLe paNa kaheluM che. temAM prathama azUnyakALa samajavAnuM che, kAraNa ke, azUnyakALanuM svarUpa jANI levAthI bIjA zUnyakALa ane mizrakALa sArI rIte jANI zakAze, vartamAna kALe nArakInI sAte pRthvIomAM je nArakIo rahelA che, temAMthI koI paNa nArakI udva nahI-ve nahI ane bIje nArakI upaje nahI, arthAta jeTalA hoya teTalAja rahe, te phALa nArakIne AzrIne azUnyakALa kahevAya che, tene mATe bIje sthaLe paNa kaheluM che. te sAte nArakInA madhyamAMthI ekAdi jIvo nIkaLI bIjI gatimAM utpanna thaI gayA ane bAkI ekaja jIva rahe teTalo je kALa te mizrakALa kahevAya che. ane jyAre kahelA samayanA badhA nArakI cyavIne bIjI gatimAM pahoMcI gayA ane te mahele eka paNa jIva bAkI rahyo te zUnyakALa kahevAya che. tene mATe anya sthaLe paNuM pramANa ApeluM che. A sUtramAM nArakasaMsAramAM rahevAnA mizrakALane vicAra karavAmAM AvyuM tethI te sUtra vartamAnakALanA nArakInA bhavane AzrIne pravaratuM nathI, paraMtu vartamAnakALanA nArakInA jIne bIjI gatimAM jaI utpanna thavAne AzrIne pravarteluM che. je teja nArakInA bhavane AzrIne A sUtra pravartaluM hoya to zUnyakALanI apekSAe mizrakALa anaMta gaNe che, ema je sUtramAM kaheluM che, te ghaTe nahIM. te zA mATe ghaTe nahIM? tevI zaMkAnA samAdhAnamAM kahe che ke, je vartamAnakALanA nArakI che, te pitAnI AyuSyanA kALane aMte uddhati cheeve che, ane temanI AyuSyane kALa asaMkhyAta che, ethI utkRSTathI bAra mahattvanA anyakALanI apekSAe mizrakALa je anaMtagaNe kahevAya che, tenA anaMtagaNupaNAne abhAva thavAne prasaMga AvI paDe te viSe anya sthaLe paNa kaheluM che. A vAta lakSamAM rAkhI gautama svAmI prazna kare che, he bhagavana, je nArakane saMsAramAM rahevAnA zUnyakALa, azUnyakALa ane mizrakALa kahelA che, temAMthI kayA konAthI a9pa che, ghaNAM che, sarakhA che ane vizeSa adhika che? bhagavAna kahe che, he gatama, nArakane sarvathI azUnyakALa alpa che, ane tenAthI mizrakALa anaMtagaNe che, ane tenAthI zUnyakALa paNa anaMta Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) zrI bhagavatIsUtra. gaNe che. nArakIne utpAdakALa-utpanna thavAnA ane udvartanA-ccavavAnA kALano je virahakALa che, tenuM utkRSTa bAra muhUrtanuM pramANa che, tethI te alpa che ane mizrakALa eTale nArakInA jIvane nirlepanAno je kALa te azUnyakALanI apekSAe anaMtagaNuM thAya che, kAraNa ke, e kALa nArakI zivAyanA bIjAone AvavA ane javAne kALa che, te trasa tathA vana spati vagerenI sthitinA kALanI sAthe mizrita thaI anaMtagaNe thAya che, kAraNa ke, trasa vanaspati Adi chAnuM gamanAgamana-javuM AvavuM ane naMta che. tema vaLI te nArakIne nirlepanAkALa vanaspatikAyanI sthitine anaMtabhAgamAM rahe che. te viSe anya sthaLe paNa kaheluM che. je mizrakALathI zUnyakALa anaMtagaNe kahyo, tenuM kAraNa e che ke, je nArakInA sarva jIvo kahyA che, teonuM prAye karIne vanaspatikAya che. vionI aMdara anaMtAnaMta kALa sudhI rahevuM, te e jIne nArakInA bIjA bhavano kALa che, te siddhAMtamAM utkRSTa kahe che. he gatama, je tiryaMcaninA jIvo che, temane sarvathI alpa ane zUnyakALa che, ane tenAthI anaMtagaNuM mizrakALa che. - tiryaMcani ane sarvathI alpa anya kALa che, ema je kahyuM, tenuM kAraNa e che ke, te kALa aMtarmuhUrtane che, jo ke A kALa tiryaMca ni jIvone mATe kahyo che, tathApi te kALa vileMdriya tathA saMmUchiMma jIvono paNa samajI levo, kAraNa ke, temane paNa virahakALa aMtarmuhUrtanA pramANano kahe che. jene mATe bIje sthaLe paNa te viSe pramANa ApeluM che. je akeMdriya jIvo che, temane udvartana tathA upapAtanA virahano ane bhAva che, tethI temane zUnyakALano paNa abhAva che, tene mATe anya sthaLe paNa kaheluM che. pRthvIkAya vageremAM "pratyeka samaya asaMkhyAta che." evuM vacana che, tethI temane paNa virahane abhAva che. tiryaMcayonijIne anyakALanA karatAM mizrakALa anaMtagaNe che, ema je kahevAmAM AvyuM, tenuM kAraNa e che ke, nArakInI jema tirthIne zUnyakALa cheja nahi. kAraNa ke, vartamAnakALanA sAdhAraNa vanaspatikAyajIvo ke je tyAMthI cavelA heya temane bIjuM sthAna hetuM nathI. - he gatama, je manuSya ane devatA che, temane nArakInI jema samajavuM, kAraNa ke temano paNa azUnyakALa bAra muhUrtanA pramANano che, ane tene mATe pramANa rUpe eka gAthA ApelI che, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 89 ) gatama svAmI puche che, he bhagavana, je nArakone saMsAramAM rahevAne kALa, tirthane saMsAramAM rahevAno kALa, manuSyone saMsAramAM rahevAno kALa ane devatAne saMsAramAM rahevAne kALa che, tene viSe kayo konAthI alpa hoya che, ghaNe hoya che, sarakhe hoya che ane vizeSa adhika hoya che? bhagavAna kahe che. te gAma, je manuSyane saMsAramAM rahevAno kALa che, te sarvathI thaDe che, nArakIne saMsAramAM rahevAne kALa tenAthI asaMkhya gaNe che, devatAne saMsAramAM rahevAne kALa paNa tenAthI asaMkhya gaNe che ane tiryaMcAne saMsAramAM rahevAne kALa tenAthI anaMtagaNe che. ahi kadi evI zaMkA thAya che, te jIvane jema saMsAramAM ja rahevAnuM thAya che, tema mekSamAM paNa rahevAnuM thAya ke kema? te zaMkA dUra karavA mATe gAtama prazna kahe che. gautama svAmI puche che. he bhagavana, te jIva aMtyakriyA kare ke, nahIM ? arthAt sarva karmone kSaya karavA rUpa mokSa prAptinI kriyA kare ke nahIM ? bhagavAna uttara Ape che. he gatama, keTalAeka jIva te aMtya kriyA kare ane keTalAeka na kare. prajJApanA sUtramAM A aMtyakriyAnuM pada vIzamuM che. temAM A pramANe che ke, keTalAeka jIva aMtyakriyA kare ane keTalAeka na kare, evI rIte nArakIthI te vaimAnika sudhI samajavuM. arthAt je bhavya jIva hoya te aMtyakriyA kare ane je abhavya jIva hoya te na kare. gautama svAmI puche che. he bhagavana, je nArakImAM rahelA jIva che, te aMtyakriyA kare ke nahIM? . bhagavAna kahe che. he gatama, e artha sarvathA ghaTato nathI, kAraNa ke, manuSyone viSe rahele nArakI arthAt manuSya rUpa thayele nArakI aMtya kriyAne karI zake che. keTalAeka jIvo karmane leza bAkI rahevAthI aMtyakriyA karI zakatA nathI, tethI te aMtyakriyAnA abhAvane laIne devatAne viSe utpanna thAya che, te viSe vizeSa nirUpaNa karavA mATe gotama svAmI prazna kahe che. gatama svAmI puche che. he bhagavana, jeo asaMyata eTale cAritranA pariNAmathI zUnya che, te chatAM te bhavyuM che eTale devapaNAne gya che, 12. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. deva che, eTale cAritranA pariNAma vagaranA samyag jeee sayamanA pariNAmanI virAdhanA karI nathI evA eTale dIkSAkALathI mAMDIne jemaNe cAritranA pariNAmanA bhaMga karyo nathI evA arthAt saMjavalana kaSAyanA sAmarthyathI athavA pramatta guNa sthAnakanA sAmarthya thI mAyAdikanA alpadoSa lAgavAnA saMbhava thayA chatAM paNa cAritrane upaghAta jemaNe karyo nathI evA, vaLI jee upara kahelA jIvAthI ulaTA eTale sa yamanI virAdhanA karanArA arthAt zrAvakatrata lIdhA pachI deza viratinA pariNAmane akhaMDita rAkhanArA ane tene khaDita karanArA evA ubhaya prakAranA je zrAvake heAya tevA, vaLI je asanI eTale maneAlabdhi vagaranA heAya tevA. arthAt akAma nirjarAvALA, temaja jee paDelA patra vagerenA AhAra kare tevA khALa tapasvIe, tathA jee kaMdarpI eTale mazkarI karanArA athavA vyavahArathI cAritra batAvanArA, athavA kaMdarpakathA-- kAmakathA karanArA, ( jenA svarUpanuM varNana anya sthaLe Apelu che ) tathA jee caraka parivrAjaka banelA che tevA, eTale dhATi bhikSA laI upa jIvikA karanArA, tridaMDI saMnyAsIe athavA caraka eTale kaccheATaka 1 A viSe anya sthaLe kahyuM che ke, aNuvrata, tathA mahAvrata, ane khAlatapa ane akAma nirjarAvALA jIva jo samyak daSTi hAya tA devatAnuM AyuSya bAMdhe che. '' vagaranA A kahevuM ayukta che, kAraNa ke, e jIvAno utkRSTathI uparanA traiveyakamAM upapAta kahelA che, ane samyagadaSTi jIva dezivarata hAya topaNa temano upapAta temAM thatA nathI, kAraNa ke, dezivarata zrAvakonuM gamana acyuta devalAkanI upara thatuM nathI tyAre tee niva paNa nathI, kAraNa ke, temane ahiM bhedathI kahyA nathI, tethI ahiM mithyAdaSTi jIvAja bhavya athavA abhavya levA ane je asayata bhavya dravyu devA kahyAM te zra maNa guNane dhAraNa karanArA ane sAmAcArInA sa anuSThAna karanArA dravyaliga dhArI jIvA levA. tee badhI kevaLa kriyAnA prabhAvathIja uparanA grevecakanI aMdara utpanna thAya che. tene tevuM cAritranA pariNAma vaDe zUnya hovAthI asayata ahi zakA kare che ke, tevA bhanya athavA abhavya jIvA zramaNa guNane dhAraNa karanArA kema thai zake ? (20) tene lIdheja jee dRSTi jIvo che. anuSTAna karatA chatAM paNa kahelA che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu'. vagere ane parivrAjaka eTale kapila muninA ziSyA, tathA kiviSiA eTale je pApIo, arthAtu vyavahArathI cAritravALA chatAM paNa jJAnAdikenI niMdA karanArA, tathA tiryae eTale dezavirati zrAvakanI jema vartAne nArA je gAya ghoDA vagere, tathA AjIvikA eTale nAgA pharanAro pAMkhaDio, athavA gozALAnA ziSya, athavA avivekIloka pAsethI labdhi, pUjA, khyAti vagere meLavavA AjIvikArUpe tapasyA pramukha karanArAM, tathA Abhigika eTale vidyAmaMtra vagerethI vazIkaraNa karanArA, arthAt vyavahArathI cAritradhArI thaI maMtrAdikanA prAge karanArA, tathA saliMgI eTale rajoharaNAdi sAdhunA cinhone dhAraNa karanArA ane jeonuM samya va "bhraSTa thayeluM che, evA nie-e sarve devakane viSe utpanna thAya che, ema kahyuM che, teone devaleka zivAya bIjA koI sthAne upajavAnuM kahyuM che ke nahIM ? - bhagavAna kahe che. gItama, jeo asaMyata bhavya dravyadevo che, teo jaghanyathI bhavanavAsI devatAomAM utpanna thAya che ane utkarSathI uparanA civeyakamAM utpanna thAya che. ane je avirAdhitasaMyama-saMyamane virAdhanA. te zaMkAnA samAdhAnamAM kahe che ke, tevA jIvonI aMdara je ke mithyA darzanane mahAmoha pragaTa thayela hoya che. tathApi cakravartI vagere rAjAo taraphathI zreSTha pUjA, satkAra ane sanmAnanA dAnane prApta thayelA. sAdhuone joIne te mAna meLavavA dIkSAnI kriyA AcaravA tarapha temane zraddhA utpanna thAya che, te pachI teo yathArtha kriyA karanArA thAya che. 1 jJAna, kevaLI, dharmAcAra, saMgha ane sAdhunI je niMdA kare te kilivaSI kahevAya che. 2 bIjAne vazIkaraNa karavuM te abhiga kahevAya che, te abhivega dravya ane bhAvathI be prakArano che, temAM je yogAdi che te dravya abhiyoga ane je vidyAmaMtrAdika che te bhAva-abhiga kahevAya che. vaLI sebhAgya vagere meLavavA snAna karAve, javara vagere UtAravAne vibhUti Ape ane prazna tathA svapna vighA batAve te paNa bhAva abhiyAnamAM AvI jAya che. - 3 A uparathI ema pratipAdana thayuM ke, devapaNane laIne keTalAeka bIje sthAne paNa utpanna thAya. 4 ahiM koI evI zaMkA uThAve che ke, "saMyamane virAdhanA raka Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra) zrI bhagavatI. sUtra. karanArA nathI evA sAdhuo che, teo jaghanyathI sadharma kalpamAM ane ukarSathI sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thAya che, ane jeo saMyamane virAdhanA karanArA hoya che. teo jaghanyathI bhavanavAsI devatAomAM ane utkarSathI saudharma kaha5mAM utpanna thAya che ane jeo saMcamI-sAdhunA saMyamane virAdhanA karanArA nathI, teo jaghanyathI sidharma kapamAM ane utkarSathI amruta kalpamAM utpanna thAya che ane jeo saMyamInA saMyamane virAdhanA karanArA che, teo jaghanyathI bhavanavAsI devatAomAM ane utkarSathI jayotiSka devatAomAM utpanna thAya che, ane jeo asaMsI' che, teo jaghanyathI bhavanavAsIomAM utkRSTathI vANavaMtareAmAM utpanna thAya che. ane bAkInA rahyA, te sarve jaghanyathI bhavanavAsIomAM utpanna thAya che. have ukarSathI zemAM utpanna thAya che, te A pramANe-tApase-baLatapasvIo. tiSkamAM utpanna thAya che. kaMdarpa-kAma kathA karanArAo sadharma kahapane viSe utpanna thAya che. caraka-parivrAjaka-tridaMDI kapilanA saMnyAsIe brahmaleAkamAM utpanna thAya che, kiMviSiyApApIo lAMtaka ka95ne viSe utpanna thAya che, tiryaMca-zrAvako sahaskAra kaha5ne viSe utpanna thAya che, AjInArAo utkarSathI dharma kaha5mAM utpanna thAya che." ema je kahevAmAM AvyuM, te zI rIte ghaTI zake ? kAraNa ke, draupadIe sukumAlikAnA bhavamAM saMyamanI virAdhanA karI hatI, tathApi teNI IzAna devalekamAM utpanna thaI hatI, ema sAMbhaLIe chIe, tenuM zI rIte ? tenA uttaramAM kahe che ke, te TropadIe je saMyamanI virAdhanA karI hatI, te mAtra bakuzapaNAne karanArI saMyamanA uttama guNanI virAdhanA hatI, mULa guNanI virAdhanA na hatI, ane je saMdharma devalokamAM utpanna thavAya che, te ati viziSTa evA saMyamanI virAdhanAmAM thAya che. je mAtra virAdhanAja sedhama devalokamAM utpanna karanArI thatI hoya to te uttara guNadikanI pratisevA karanArA bakuza vagerenI utpatti ayyatAdi devalokamAM kema thAya? kAraNa ke, temanuM virAdhakapaNuM muzkelIthI thayeluM che. 1 ahiM je ke, jAnavaritArtha" e vacanane AdhAre asura vagere mahaDi-moTI RddhivALA che ane "zcima munnoraM vaMtarijA ri' e vacanane AdhAre vyaMtare alpa RddhivALA che, tathApi e vacanathI jaNAya che ke, keTalAeka bhavanapatio vyaMtarAnA karatAM alpa RddhivALA che ema samajavuM. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 ku. ( 23 ) vikA--mayaMtrAdi karI AjIvikA karanArA sAdhuo acyuta kalpane viSe utpanna thAya che, Aliye gika-bIjAne vazI karaNa karavA vagere kAma karanArAo acyuta kapane viSe utpanna thAya che ane sali'gI-vaiSadhArI sAdhuo tathA darzanathI bhraSTa thayelA sAdhue uparanA ( navamAM ) traiveyakamAM utpanna thAya che. je masajJI che, te devatAmAM utpanna thAya che, ema je kaheluM che, te AyuSya sAthe utpanna thAya che, teA temanu AyuSya nirUpaNa karavAne gAtama svAmI puche che. gAtama svAmI puche che. he bhagavan, je asa Ayu; eTale je asajJI thatAM parabhavane ceAgya evI AyuSya bAMdhanArA che, te keTalA prakAre AyuSya bAMdhanArA kahyAM che ? bhagavAna kahe che. hai gaiAtama, te asaMjJI cAra prakAre AyuSya bAMdhanArA kahyAM che, jemake pahelA naiyika-asa jJI AyuSyavALA, eTale nArakIne yAgya evI asajJI AyuSya bAMdhanArA, khIjA tirthaMgayAni--asa zI Ayu eTale tiryaMcane ceAgya evI asaMjJI AyuSya bAMdhanArAM, trIjA munuSya asanI AyuH eTale manuSya bhavane yeAgya evI asannI AyuSya bAMdhanArA ane ceAthA deva-asaMgIAyuH eTale devatAnA bhavane yAgya evI asaMjJI AyuSya khAMdhanArA. e asa'jJI--AyuSya mAtra sakhadhathI paNa thAya che. jemake bhikSukanuM pAtra,' ahiM bhikSukanI sAthe jema pAtranA saMbadha thayA, tevI rIte AyuSyano sa`khadha thayA, e rIte AyuSyanA sabadha thAyache, tethI te AyuSyane laine thayelA saMbadhanu vizeSa nirUpaNa karavAmATe gAtama prazna kare che. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, te asaMgI jIva zuM nArakInI AyuSya bAMdhe ? ke zu tiya cayeAnivAnI AyuSya bAMdhe ? zuM manuSyanI AyuSya bAMdhe ? ke zuM devatAnI AyuSya bAMdhe ? bhagavAna kahe che. huM gaitama, te asa`jJI jIva nArakInI AyuSya khAMdhe che. ane tiryaMca, manuSya ane devatAnI AyuSya bAMdhe che. te asI jayAre nArakInI AyuSya khAMdhe che tyAre jaghanyathI daza hajAra varSanI ane utkarSa thI pakSeApamanA asaMkhyAtA bhAganI AyuSya khAMdhe che. je jaghanyathI daza hajAra varSa kahyA, te ratnaprabhA nArakInA pahelA pratarane AzrIne kahelA che ane je utkRSThathI pApamano asa khyAtA bhAga kahelA che. te ratnaprabhAnA cAthA prattaramAM madhya sthitivAlA nArakIne Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (94) zrI bhagavatI sUtra. sunnanananana AzrIne kahela che, kAraNa ke, ratnaprabhA nArakInA pahelA prataramAM dazahajAra varSanI jaghanya sthiti che ane nevuM hajAra varSanI utkRSTha sthiti che. bIjA prataramAM daza lAkha varSanI jaghanya sthiti che ane nevuM lAkha varSanI utkRSTha sthiti che, trIjA prataramAM daza lAkha varSanI jaghanya sthiti che, ane pUrva keTI varSanI utkRSTha sthiti che. ane cothA prataramAM dazalAkha varSanI jaghanya sthiti che ane sAgaropamanA dazamA bhAganI utkRSTha sthiti che. ahiM je pApamano asaMkhyaya bhAga kahela che, te mAdayama sthiti samajavI. - jyAre asaMgI jIva tiryacani jIvanuM AyuSya bAMdhe che, tyAre te jaghanyathI aMtarmuhUrtanI ane utkRSThanI pApamanA asaMkhyAtA bhAganI AyuSya bAMdhe che. A AyuSyanI sthiti jugaLIyA tiyAne AzrIne samajavI. jayAre asaMsI manuSyanI AyuSya bAMdhe che, tyAre te jaghanyathI aMtamuhUtta nI ane ukathI palyopamanA asaMkhyAtA bhAganI bAMdhe che. A AyuSyamAM je palyopamano asaMkhyAta bhAgakahyo te jugaLIyA manuSyone AzrIne kahe che. jyAre asaMzI jIva devatAnI AyuSya bAMdhe che. tyAre te nArakInI jema jaghanyathI dazahajAra varSanI ane utkarSathI pApamanA asaMkhyAtA - bhAganI AyuSya bAMdhe che. . . ahiM eTaluM vizeSa che ke, je A AyuSyanI sthiti kahI te bhavanapati-vaMtane AzrIne samajavI. gatamasvAmI prazna kare che. he bhagavanuM je nArakI asaMsInuM tiryaMcana asaMsInuM ane deva asaMjJInuM AyuSya kahyuM, temAM kenAthI kayuM kayuM ghaNuM, kayuM sarakhuM ane kayuM vizeSa adhika che? bhagavAna kahe che. te gAtama, sarvathI devatA asaMsInuM AyuSya gheDuM che. tenAthI manuSya-asaMgInuM AyuSya veDuM saMkhyAtagaNuM che, tenAthI tiryaca-asaMjJInuM AyuSya asaMkhyAtagAruM che, ane tenAthI nArakI asaMgInuM AyuSya asaMkhyAtagaNuM che. je A asaMsI AyuSyanuM alpapaNuM ane bahupaNuM kahyuM che, te kApaNAne ane lAMbApaNAne AzrIne kaheluM che. gatama svAmI kahe che. he bhagavana, meM je puchyuM hatuM, te Ape kahyuM, te emaja che-anyathA. nathI, - ti rathama zatA jo deza samA ' Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya uddezaka. prathama mAhanIya kanu nirUpaNa. * , prathama kahelA bIjA udezanA chellA sUtreAmAM AyuSya viSe nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. te AyuSya mehanA doSane laine thAya che. tethI ahiM prathama meAhanIya karmanu' nirUpaNa karavA gaiAtama svAmI prazna kare che. prathamanI saMgraha gAthAmAM kahyuM che ke, va gorutta 'kAMkSA doSa te darzAve che. gAtama svAmI puche che. huM bhagavana, jIvakAMkSAmeAhanIya karma kriyA kare ke nahIM? je mAha upajAve te meAhanIya kahevAya che, ane kAMkSA eTale bIjA navA navA darzana prApta karavAnI icchA. ahi upalakSathI zaMkAdikanuM paNa grahaNa karavuM, te kAMkSAnu, meAhanIya te kAMkSA mAhanIya arthAt mithyAtva meAhanIya, evuM kama te kriyAniAda eTale kriyAmAM mukI zakAya tevuM che ke nahIM. ? e prazna vIrabhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, te karmakriyA kare. kAraNake, je kareluM na heAya-kriyAmAM mukAyeluM na heAya, tene karma paNAnI prAptija thatI nathI; koIpaNa vastune karavAmAM caturbhe gI--cArabhAMgA hAya che; dezavaDehAtha vagerethI vastunA eka deza-eka bhAgane AcchAdana kare, te paheleA bhAMgeA. athavA hAtha vagerenA dezathIja sarva vastunu' AcchAdana kare te khIjo bhAMge.. athavA sarvAtmapaNe vastunA dezanuM AcchAdana kare te trIjo bhAMgeA;athavA sarvAtmapaNe sarva vastunuM AcchAdana kare te cAthA bhAMgA, Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ). zrI bhagavatI sUtra e caturbhagIne kAMkSAmohanIya karaNamAM ghaTAvA prazna kare che; gatama svAmI prazna kare che. he bhagavana,? te karmane deze eTale jIvana aMzethI kAMkSAhanIya karmane aMza kare che? athavA 2 jIvanA aMze sarva kakSAhanIya karma kareluM che, 3 athavA sarvAtmAthI kAMkSAhanIya karmane aMza karelo che 4 athavA sarva-AtmAe sarva kAMkSAmahanIya karma karyuM che. ? bhagagavAna uttara Ape che, he gatama, jIve eka deze kAMkSAhanIya karma karyuM nathI, jIvanA deze sarva kAMkSAhanIya karma karyuM nathI, sarva AtmAe karI kakSAhanIya karmane deza karyo nathI paNa sarva-AtmAe karI sarva kAMkSAhanIya karma kareluM che, eTale jIvanA svabhAvane laIne potAnA sarva pradezomAM avagADha thayelA ane eka samaye bAMdhavAnA evA kemena pugaLo jayAre baMdhAya che, tyAre jIvanA sarva pradezane vyApAra thAya che, tethIja sarva-AtmAe ekI kALe karavA yogya kAMkSAmahanIya sarva karma kareluM che; arthAt karmapaNe bAMdheluM che, tethI pahelA traNa bhAMgAene pratiSedha karavAmAM AvyA che. ahiM eTaluM samajavAnuM che ke, jIvanI apekSAe ane karmadravyanI apekSAe je eka pradeza che, tenI aMdara avagADha thayeluM, ane jIvanA sarva pradezanA vyApArapaNAne laIne eka samaye bAMdhavAne yogya evuM sarva kAMkSAhanIya kama kareluM che, athavA sarva eTale je kAMI kAMkSAhanIya karma hoya te badhuM sarva-AtmAe kareluM che--bAMdheluM che, eka dezavaDe nahIM. upara kahyuM che ke, chevoe te kAMkSAmohanIya kAma kareluM che, temAM to sAmAnya jIvane uddezIne kaheluM che. paNa te " kayA che " evuM vizeSa kahevAmAM AvyuM nathI, tethI tene vizeSapaNe jaNAvavAne nArakAdi jIvinA daMDakavaDe gotama svAmI prazna kare che. gatama svAmI prazna kare che ke, he bhagavana, nArakInA che te kAMkSAmahanIya karma kare ? bhagavAna kahe che. he gotama hA, te nArakInA cha kAMkSA mohanIya kAma kare che. te sarvAtmAe karI sarva kakSAmahanIya karma kare che. ahiM te pramANe dhamAnika devatA sudhI vaza daMDaka kahevA. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 7 ) " upara je kAMkSAmohanIya karma kahyuM che, te zciAmAM mukavA gya kahyuM che, to te kriyA bhUta, vartamAna, ane bhaviSya ema traNa kALanA viSaya vALI hoya che, te kriyA darzAvavAne mATe gatama svAmI prazna kare che. gatama svAmI puche che, he bhagavAna, te kakSAhanIya karma jIe atIkAle kareluM che kema? bhagavAna kahe che, gautama, hA, te atIta kALe kareluM che, kAraNa ke, tema ja kareluM na hoya to A anAdisaMsArano abhAva thavAne prasaMga Ave. gatama svAmI kahe che. he, bhagavana, tyAre te kakSAhanIya karma jIvane deze karI kareluM che kema A AlApa vaDe vaimAnika devatA sudhI daMDaka kahe. evI rIte teo vartamAna kAle paNa te kAma kare che. A AlApa vaDe vimAnika devatA sudhine daMDaka kahe. evI rIte te bhavidhyakAle paNa te karma karavAnA che. te AlApa vaDe vimAnika devatA sudhino daMDaka kahe. jyAre karma karavAmAM Ave tyAre te karmane caya, Upacaya, udIraNuM, vedanA ane nirjarA thavA joIe, tethI te viSe darzAve che. jIva te kamane caya eTale pradeza anubhAga vagerenuM vadhAravuM te, teNe atItakAle karela che, te vartamAna kAle kare che ane bhaviSyakAle karavAno che. te karmane Upacaya eTale te pradeza anubhAga vadhAryo hoya, tene vAraMvAra vadhAre te upacaya, teNe te atItakAle karela che, te vartamAnakAla kare che ane bhaviSyakAle karavAne che. ahiM keTalAeka ema kahe che ke, kamane pudagalAne mAtra grahaNa karavA te caya ane te caya karelA pagalono bAdhAkAla mukIne davAne mATe niSeka-siMcana karavo te Upacaya. te niSeka A pramANe-prathama sthitimAM karmanA ghaNAM daLIyAno niSeka kare che, pachI bIjI sthitimAM tene niSekavizeSa hIna kare che. te tenI utkRSTha sthiti sudhI niSeka karyA kare che te viSe anya sthaLe paNa kaheluM che; udaya nahIM AvelA karmano koI vizeSa kAraNavaDe udayamAM praveza karAve, te udIraNuM kahevAya che. jIve te upasthita thayelI kamanI bhUtakALe udIraNA karelI che, te vartamAnakALe udIraNuM kare che, ane bhaviSyakALe udIraNuM karavAno che; 13 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (98). zrI bhagavatI sutra - je kamane anubhava kare te vedana kahevAya che. jIve te udIraNA pAmelA karmane bhUtakALe vidyA che, te vartamAnakALe vede che, ane te bhaviSyakALe vedavAno che. karmane jIvanA pradezomAMthI nirjarA arthAt karmanA pradezane nAza karavAmAM Ave te nirjarA kahevAya che. jIve te udIraNA pAmelA kamanI bhUtakALe nirjarA karI che, te vartamAnakALe nirjarA kare che, ane bhaviSyakALe nirjarA karavAnuM che, tenI saMgraha gAthA A pramANe che; ryA, caya karyA, upacita karyA, udIrita karyA, vidyA ane nirjarita karyo, temAM pahelA kRta, cita ane upacita--e sAmAnya kriyAnA traNa kALane AzrIne tathA samuccayane AzrIne cAra bhejavALA che. ane sAmAnya kriyA na laIe to te traNa bhedavALA ane pAchaLanA udIrita, vadita, ane nirjarita evA meha pudgalo traNa prakAranA che. ahiM kadi zaMkA thAya ke, pahelA traNa sUtromAM kRta, cita ane upacita kahyAM, ane uttara sUtramAM udIrita, vadita ane nirjI e kema kahyA ? tenA samAdhAnamAM kahe che, ke, kRta, cita ane upacita karma cirakAla sudhI rahe che, ethI karaNa vagerene mAtrA trikALa kriyAthI judu cirakAla rahevApaNuM che, tene AzrIne kRta, cita, ane upacita kahelA che ane udArita, vidita ane nijIrNa karmane lAMbA kALa rahevApaNuM nathI, tethI trikALava7 evI mAtra kriyAne laIne ja te kahelA che. jIva kakSAmahanIya karmane vide che." ema kahevAmAM AvyuM che, to te zA kAraNathI vede che? e pratipAdana karavAne gatamasvAmI prazna kare che. gatama svAmI puche che. he bhagavana jIvakAMkSAhanIya karma vede che? bhagavAna uttara Ape che. he gatama, hA, jIva kakSAhanIya karma vede che. ahiM kaI zaMkA kare ke, jIva kakSAehanIya karma vede che, e viene nirNaya to pahelA karela che, chatAM gatama svAmIe punaH zA mATe A prazna karyo haze ? tenA samAdhAnamAM kahe che ke, prathama te mAtra karmane davAnuM kahyuM che, paNa te davAne upAya kahyo nathI, tethI te karmane divAnA upAyane pratipAdana karavA mATe gautama svAmIe punaH A prazna karyo che. ' Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka lu. ( 9 ) gAtama svAmI puche che, he bhagavan, jIva ketre prakAre te kAMkSAmeAhanIya karma vede che ? bhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, je jIva! anya darzananuM zravaNu ane anya kutIrthika lokono sasaga ItyAdi kAraNeAne laIne zaMkAvALA thayelA hAya eTale zrIjina bhagavAne pratipAdana karelA padArthI pratye sarvathI athavA dezathI saMzaya karanArA hAya vaLI je jIvo kAMkSitA eTale dezathI vA sarvathI anya darzananI AkAMkSAvALA hAya temaja je jIvA vicikitsitA eTale dharmanA kuLane viSe zaMkAvALA thayA hAya, ethI karIne bhedane pAmelA eTale A jina zAsana AvuM haze ke AvuM haze ' ema jIna zAsananA svarUpa pratye be mati thaI gayelA, athavA anizcayavALA thai gayelA vA matibha`gane pAmI gayelA ane chevaTe ' A e pramANe nathI ' ema buddhibhramane prApta thayelA tevA jIve kAMkSAmeAhanIya karmane vede che. 6 ekAMkSAmeAhanIya karma jIva vede che e vAta satya che,-kAraNa ke, te vAta zrI jIna bhagavAne prarUpelI che, te satyatA khatAvAne mATe gAtama svAmI kahe che. gAtama svAmI kahe che, he bhagavan, je jIna bhagavAne prarUpita karelu che, te satya ane niHzaMka che. anya darzananA purUSA rAgAdikathI haNAi gacelA che, tethI temanu prarUpeluM satya ane niHzaMka na hoya paNa zrIvItarAga bhagavAne je prarUpeluM te satya ane niHzaMka heAya che. ahiM niHza kahevAnuM kAraNa e che ke, satya ane madhura teA kadi vyavahArathI paNa hAi zake che, paNa niHzaMka hoi zake nahIM. bhagavAna kahe che. he gAtama, je jInabhagavAne prarUpelu. heAya te satya ane niHzaka haiAyaja. zrIjIna bhagavAne prarUpeluM satya hoya, evA abhiprAyavALA purUSa kevA hAya, te khatAvavAne gAtama svAmI kahe che. gAtama svAmI kahe che. he bhagavan, zrIjIna bhagavAne je prarUpelu che, te satya ane niHzake che, evuM manamAM lAvI te manane sthira karato ane evuM mana na thAya teA tene karatA--tevI mananI ceSTA karatA eTale " , anya matA satya nathI ' ema citavatA athavA tapa dhyAna vagere kAryomAM mananI ceSTA karate, ane manane saMvara pharatA eTale anya matAmAMthI manane nivRtta karatA athavA prANAtipAta vagerenA paccakhANa lete evo jIva zrIjIna Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) zrI bhagavatI sUtra. prabhunI AjJAne ArAdhaka bane che? eTale jJAnAdikanI sevA karavA rUpa jIna bhagavAnanA upadezano pALaka bane che? - vIra bhagavAna kahe che. gatama, hA, tevoja bane che.. , zrI jina bhagavAne je kahyuM, te satyaja heya e zA mATe samajavuM? evA praznanA uttaramAM kahevAnuM ke, zrI jina bhagavAne temAM arthAt vastunA pariNAma kahelA che, te vAta darzAvavAne gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, je astitva eTale vastunuM sattApaNuM-hevApaNuM che te astitvane viSe eTale vastunA hevApaNane viSe pariName che, ane je nAstitva che eTale je vastunuM havApaNuM nathI, te nAstitva viSe pariName che? kahevAno Azaya e che ke, je vastunuM hevApaNuM te vastunA hovApaNAmAM pariName che. jema AMgaLI che, tenI aMdara AMgaLIpaNuM raheluM che. te AMgaLIne pAMsarI kare athavA vAMkI kare to paNa te AMgaLInuM AMgaLIpaNuM rahe che; tevI rIte koIpaNa dravyanuM astitva che, te tenA saraLatA vagere padArthothI kAMI juduM thatuM nathI; tenA e padArtho thayA kare che, arthAta keIpaNa dravyanI bIje prakAre rahelI sattA bIjA prakAranI sattAmAM vatta zake che. jema mATIrUpa dravyanI je piMDAkAre sA racelI hoya che, te tene ghaDo karavAmAM Ave tyAre ghaDAnA prakAranI sattAmAM rahe che, ane je vastu nAstitvamAM che-je vastunuM hovApaNuM nathI, te vastu nAstikapaNamAM ja pariName che, eTale na hovApaNAmAM pariName che. jemake je AMgaLI che, te aMge nathI, arthAt AMgaLInI aMdara aMgoThApaNuM rahyuM nathI. te aMguThApAruM ja te aMguLinuM nAstitva che, ane aMguThApaNAnuM astitva che. te AMgaLInA nAstitvamAM-nahevApaNAmAM pariNAma pAme che, eTale aMguThAne paryAye astitvarUpe pariNAma pAme che; jema kRtikA dravyanuM nAstitva taMtu vageremAM che, te mUrikAnA nAstitvarUpa--abhAvarUpa vizvanI aMdara pariNAma pAme che. athavA A viSe evo paNa artha che ke, je astitva-hevApaNuM che, te dharma ane dharmanA abhedathI sakastu-vighamAna rUpe thaI astitvamAM-hevApaNAmAM pariName che, tyAre te sat rUpe thAya che, te atyaMta vinAzI thatI nathI kAraNa ke, je vinAzI che, tenuM rUpa bIjA paryAyamAM javAnuM che. jema dIpaka che, teno vinAza aMdhakArarUpe pariNAma pAme che, temaja nAstitva che,-na hovApaNuM che, te atyaMta abhAvarUpa che, jemake gadheDAnuM zIMgaDuM te nAstitvamAM-atyaMta abhAvamAM ja che, arthAta jema gadheDAne zIMgaDuM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 101 ) hoyaja nahIM tema je atyaMta asat vastu che, tenuM satva-hevApaNuM hoyaja nahIM. tene mATe kahyuM che ke, "nA nAte mAre nAma jAte sata je asat che, tene na hovApaNuM nathI." athavA evo artha thAya che, je astitva-hovApaNuM che, te dhamanI sAthe abheda pAmI astitva-hevApaNAmAM vare che, jema vastra tenA valapaNAmAM varte che; ane je nAstitva-na hovApaNumAM che, te nAstitvamAM-na hevApaNAmAM varte che, jema je vastra nathI, te vizvanA na hovApaNAmAM varte che. have te pariNuma pAmavAne hetu batAvavAne gautama svAmI prazna kare che. autama svAmI puche che. he bhagavana, je astitva che, te atitvamAM pariName che ane je nAstitva che, te nAstitvamAM pariName che, eTale je vastu chatI che, te chatAMpaNAmAM pariName che, arthAta je paryAya che. te bIjA paryAyane prApta thAya che, je vastu chatI nathI, te na chatAMpaNAmAM pariName che, arthAt bIjI vastuno paryAya tenA bIjA paryAyane prApta thAya che, to te prayAgathI pariName che ke svabhAvathI pariName che. ? ahiM pravega eTale jIvane vyApAra jANa: bhagavAna uttara Ape che. he gatama. te prayogathI ane svabhAvathI pariName che. pragathI vastunuM astitva evI rIte pariName che ke, jema mRttikAne piMDa kuMbhAranA vyApAranA prayogathI ghaDArUpe pariName che; ane jema AMgaLInI saralatA vakrapaNAne laIne pariName che, tevI rIte vastunuM astitva prAgathI pariName che. svabhAvathI vastunuM astitva kevI rIte pariName? te viSe daSTAMta Ape che. vAdaLa svabhAvathI dhoLuM hoya, paNa te kALA vAdaLAne laIne pariName che, tevI rIte vastunuM astitva svabhAvathI pariName che. vastunA nAstitva viSe paNa prayoga ane svabhAvathI pariNamavA mATe eja udAharaNe samajavA. kAraNa ke, temanI pUrvAvasthA ane uttarAvasthA satarUpa che. jo ke je abhAva che, te abhAvaja hoI zake. ema vyAkhyA karavAmAM AvI che, temAM paNa prayoga vaDe ane svabhAva vaDe je abhAva hoya te bhAva thaI jAya che, tethI prayoga vagerenI saphaLatA nathI. ema vyAkhyA karavI. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 102 ) zrI bhagavatIputra. upara kahelA prayAga ane svabhAvanA ane hetuonI ubhayamAM samatA che, ane temAM bhagavAnnI samati che, e vAta darzAvavAne gaitama svAmI puche che, mate prayoga ane tamAre mate je gAtama svAmI puche che.-he bhagavan, jema tamAruM vizvAsa vaDe je astitva astitvamAM pariName che; tema nAstitva che, te nAstitvamAM pariName che, ane jema tamAre mate je nAstitva che, te nAstitvamAM pariName che, tema tamAre mate je astitva che, te astitvamAM pariName che, te viSe zuM che ? bhagavAn kahe che. huM gAtama, mArA matamAM jema astitva astitvamAM pariName che, tema mArA matamAM nAstitva nAstitvamAM pariName che, ane jema mArA matamAM nAstitva nAstitvamAM pariName che, tema mArA matamAM astitva astitvamAM pariName che. upara je dravyanu svarUpa kahevAmAM AvyuM, tene satyarUpe jaNAvAne gAtama svAmI prazna kare che. gAtama svAmI puche che, he bhagavan, nizcaye karIne jema amAre mate vastunu astitva che, te astitvane viSe prakAzavA ceAgya che, arthAt sastunA haiAvApaNAMthI prajJApana karavA yAgya che; te jema pariName, temAM e AlApa che, tema gamanIya--prakAzavA yAgyamAM paNa be AlApa bhaNavAnA che; pehelA AlApa pariNAmanA bhedane kahIne evA che ke, he bhagavana, nizcaye karI je astitva che, te astitvamAM prakAzavA cogya che, te prakAra ane svabhAvathI che; ane bIjo AlApa astitva tathA nAstitvanA pariNAmanI samAnatAne kahenAro che, te evA che ke, he bhagavan, tamArA mata pramANe jema je astitva che, te astitvamAM prakAzavA cAnya che, ityAdithI laine mArA mata pramANe je astitva che, te astitvamAM prakAzavA yogya che, tyAM sudhIne che. upara pramANe bhagavAnI vastune prakAza karavA saMbaMdhI samabhAvanA khIne have ziSya saMbaMdhI te samabhAvanA kahevAne gAtama svAmI prazna kare che; 1 kAivAra atizayavALI vastumAM anyathA rIte paNa banI jAya che, ane zrI jinabhagavAn atizayavALA che, tethI temane Azraya karI pariNAmanA anyathApaNAnI zaMkA karIne ' tamAre mate * ema kaheluM che. . Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 bhu. ( 103 ) gAtama svAmI puche che. he bhagavana; jevI rIte tamAre A potAnA ane A pArakA, ' evI apekSA rAkhyA vagara samAnabhAve je vastu pravRttithI ke upakAra buddhithI mArA jevA najIka rahelA ziSyanI AgaLa prakAzavA yAgya che. tevI rIte samatA prakAra ke upakAra buddhie te vastu gRhastha pAkhaMDI mANasanI AgaLa prakAzavA yogya che ke nahIM ? athavA evA paNa a che ke, jevI rIte sukha priyata--Adi vastu svAtmAne viSe prakAza karavA yogya che, tevI rIte paramAtmAne viSe prakAza karavA yAgya che ke nahI. ? bhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, hA, jema amArA mata pramANe sArA ziSyanI AgaLa je vastu prakAzavA yAgya che,--tema amArA mata pramANe paNa te vastu prakAzavA.yogya che. prathama je kAMkSA mohanIya karma ne vaidavAnuM prasa`ga sAthe kaheluM che, have te karmano adha kahevA mATe gaitama svAmI puche che. gAtama svAmI puche che, he bhagavana, jIva kAMkSAmohanIya ka` khAMdhe che? bhagavAn kahe che. he gaiAtama, hA, jIva kAMkSAmeAhanIya karma khAMdhe che. gAtama svAmI puche che, he bhagavana jIva te kAMkSAmahanIya ka zA kAraNathI khAMdhe che ? bhagavAn uttara Ape che. huM gAtama, pramAda ane mana vagerenA vyavahAranA hetune laIne jIva kAMkSAmeAhanIya kama khAMdhe che. ahiM pramAda eTale matha pramukha levA, athavA pramAdanA grahaNathI mithyAtva, avirati ane kaSAyarUpa traNa madhanA hetu grahaNa karelA che, athavA te traNa hetue eka pramAdanI aMdara AvI jAya che, jene mATe kahyuM che ke, "muntradroe ATha prakAranA pramAda kahelA che; te A pramANe 1 ajJAna, 2 sazaya, 3 mithyAtva, 4 rAga, 5 dveSa, 6 matibhraMza, 7 dharmamAM anAdara, ane 8 mana, vacana, kAyAnA yAganuM du:NidhAna e ATha prakAranA pramAda vavA yogya che; yAgane karmabdhano cAtho hetu paNa kahyA che. have pramAda vagerenA hetu phaLa ane bhAvane khatAvA mATe gItama svAmI puche che. gAtama svAmI puche che. he bhagavana, te pramAda konAthI pravarte che ? bhagavAn kahe che, huM gAtama, te pramAda mana vagerenA vyApAra kRpa yAgathI pravarte che; kAraNa ke, madyArdikanu sevana ane mithyAtva, avirati ane kaSAyane laine mana vagerenA vyApAra utpanna thAya che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) zrI bhagavatI sutra. | gotama svAmI puche che, he bhagavana, te mane vagerenA vyApAra rUpa yoga zemAMthI pravarte che,? bhagavAna kahe che, he gautama, te mana vagerene vyApArarUpa roga vIryamAMthI pravarte che. vItarAya karmanA kSaya tathA kSayopazamathI utpanna thayeluM eka jAtanuM jIvanuM pariNAma te vIya kahevAya che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana te vIrya zemAMthI pravarte che? bhagavAna kahe che, he gAtama, te vIrya zarIramAMthI pravarte che. vIrya be prakAranuM che; 1 sakaraNa ane 2 akaraNa temAM je lezyA rahita kevaLI samagra reya ane dazya padArthanI aMdara kevaLa jJAna tathA darzanane upayoga karatAM temanAmAM je phuraNa tathA pratighAta rahita AmAne koI pariNAma utpanna thAya te akaraNa vIrya kahevAya che, te akaraNa vIrya A sthaLe levAnuM nathI. je leNyAsahita jIvane mana, vacana ane kAyAnA karaNanA sAdhana rUpe jIvanA pradezane skUraNa rUpa vyApAra thAya te sakaraNuM vIrya kahevAya che, A vIrya zarIramAMthI pravarte che. zarIra vinA te hoI zakatuM nathI; gatamasvAmI puche che, he bhagavana, zarIra zenAthI pravarte che.? bhagavAna kahe che. he gautama, zarIra jIvathI pravarte che. ahiM jo ke zarIrane pravartAvavAmAM zarIranuM karma paNa kAraNa che, kevaLa ekalo jIva kAraNa nathI, tathApi je karma che, te jIvathI karI zakAya che, tethI jIvane pradhAna gaNuM zarIra jIvathI pravarte che, ema kahyuM cheH have A prasaMgane laine gozALAne mata darzAvavA bhagavAnuM kahe che. he gema, "evI rIte jIvane kAMkSAmahanIya karmane baMdha thatAM tene uthAna-ubhA thavAnuM thAya che. ulleSaNa ane apakSepaNu rUpa karma 1 zALAnA mata pramANe utthAna vagere nathI thatAM ema samajavuM. gazALAne mata e che ke, UtthAna vagere purUSArthanA sAdhaka nathI. purapArthanI siddhi niyamitathIja thAya che tenuM pramANa A pramANe che. prANa niyatibalAzrayeNa yo'rthaH so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vA / bhUtAnAM mahati kute prayatne nAbhAvyaM bhavati na bhAvino'sti nAzaH " // 1 // " je zubha ke azubha banAva niyati ( thavA kALa ) nA baLathI thavAno che, te mANasene avazya thayA vinA rahetA nathI; mahAna yatna karavAmAM Ave to paNa je bhAvI na hoya te thatuM nathI ane je bhAvI hoya te maTatuM nathI. 1 ra UMcuM phekavuM, 3 nIce pheMkavuM. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " zataka 1 luM. (15) thAya che, zarIranA prANanuM baLa thAya che, jIvanA utsAha rUpa vIrya phare che ane purUSArthanA abhimAna rUpa Icchita prayojanane sAdhe tevuM parAkrama pragaTe che athavA parAkrama eTale purUSanI kriyA-kAma je strInI kriyA--kAmathI utkarSavALI hoya che, te thAya che; nahIM to parAkramane artha zatrunuM nirAkaraNa karavAno thAya che. evI rIte kAMkSAmohanIya karmanuM vadana ane baMdha hetusahita kahIne have tenI udIraNuM ane bIjuM je kAMI temAM raheluM hoya te batAvavAne gatama prazna kare che. gAtAM prazna kare che. he bhagavana, te jIva pitaja ke je kAMkSAmohanIya karmane baMdha vageremAM mukhya adhikArI kahyo che, bIje kahyo nathI, te jIva te karmanI udIraNa kare che? eTale keI karaNathI tene AkarSa bhaviSyakALe vidavA gya karI tene khapAvAne udayAvaLikAmAM praveza karAve che, ? temaja te jIva pote ja te karmane niMde che? eTale atItakALe karelA te karma svarUpane joI te thavAnA kAraNonI niMdA kare che? tathA te kamano saMvara kare che ? eTale jIvane vizeSa bodha thavAthI vartamAnakALanA te karmanuM svarUpa joI tenA hetune saMvara kare che? ahiM gaha vagere karavAmAM je ke gurU vagerenI sahAya hoya che, tathApi teo temAM pradhAna gaNAtA nathI, kAraNa ke, temAM ekalA jIvanA vIryanuM ja kAraNa hoya che ane gurU vagere to mAtra tenA vilAsanA hetu bane che. bhagavAna utara Ape che, he gatama, te jIva pitAnA AtmAe karIneja karmakSaya kare, ema je prathama kaheluM che, te pramANe bhaNavuM-jANavuM. have udIraNane AzrIne maitama svAmI puche che. autama svAmI puche che-he bhagavana, te jIva potAnA AtmAeja udIraNuM kare, AtmAeja gaha kare ane AtmAeja tene saMvara kare. to te zuM je udaya AvyuM, tenI udaraNA kare? ke je udaya na AvyuM tenI udIraNa kare ? ke je udaya na AvyuM hoya paNa udaya AvavAne 14 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) zrI bhagavatI sUtra, yogya thayuM hoya tevA karmanI udIraNa kare? ane udaya AvyA pachI te samaye pazcAta karelA karmanI udIraNa kare?' bhagavAna uttara Ape che, he gatama, jIva udaya AveluM karma udIre nahIM, kAraNa ke, je udIraNA pAmyuM hoya, te udIrNapaNAne laIne tenI udIraNa karavAmAM udIraNAne virAma pAmavAno prasaMga Ave ane je karma udaya AvyuM nathI, te udIre nahIM, kAraNa ke, je udaya AvyuM nathI, te bhaviSyamAM udaya AvavAnuM tethI tene udIre nahIM. vaLI te viSayanI udIraNane hAla athavA bhaviSyamAM abhAva che, je karma svarUpathI udaya AvyuM nathI paNa je pachInA anaMtara samaye udaya AvavAne yogya che, te karmane udIre che, kAraNa ke te vizeSa yogyatAne prApta thayeluM che. ane udaya AvyA pachInA anaMtara samaye pazcAt kareluM karma udIre nahIM, kAraNa ke, te karma atItakALe kareluM che, ane je atItakALe kareluM hoya, te sata-vidyamAna rahetuM nathI ane tevA asatunI udIraNa hoI zake nahIM. ahiM je ke udIraNa vageremAM kALa svabhAva vagere kAraNarUpa che, to paNa temAM purUSanA vayenuM kAraNa pradhAna che, tethI tene darzAvavAne gautama svAmI prazna kare che. 1 ahiM evI zaMkA thAya ke, prathama udIraNA, gaha ane saMvara -evA traNa padane udeza karyo che, te chatAM ahi kavinAM 3 ItyAdi ekalA Adya padanoja nirdeza kema karyo? te zaMkAnA samAdhAnamAM kahevAnuM ke, kavi varSa nA je cAra vizeSaNe ApelA che, te udIraNAneja AzrIne te pahelA vizeSaNane saddabhAva che, bIjA be vizeSaNene tene abhAva che, tethI ema ApeluM che, ema samajavuM. tyAre vaLI evI zaMkA thaze ke, "garha che ane saMvara kare che," e be pada udeza sUtramAM zAmATe grahaNa karelA che ? kAraNa ke, temane uttara bhAgamAM nirdeza karavAno nathI? tenA samAdhAnamAM kahevAnuM ke, karmanI udIraNAmAM garyo ane saMvara-e upAya che, ema batAvAne mATe ja te baMne pada grahaNa karelA che. evI rIte uttara bhAgamAM paNa samajavuM ane A praznane arthe uttAranA vyAkhyAna uparathI samajI le. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatakalu. ( 107 ) gaitama svAmI puche che; he bhagavana, je karma udaya AvyuM nahAya ane anaMtara kALe je udIraNAne yAgya thavAnu hAya, te kane jIva udIra tA zu' ta utthAnathI udIre ? gamanAdika ka`thI udI? zarIranA baLathI udIra ? vIryathI udIre ? ke purUSArtha-parAkramathI udIra --mardAinA abhimAnathI udIre ? athavA te je prakAre udaya nathI A, te udIraNAne cAgya evA karmane udIre ? te utthAna vinA, karma vinA, khaLa vinA, vIrya vinA ane purUSAtha-parAkrama vinA udaya nahI AvelA ane udIraNAne cainya evA kamane udIre ? bhagavAn kahe che, huM gAtama, te jIva utthAna, karma, baLa, vIrya ane purUSArtha--parAkramathI paNa udaya nahIM AvelA ane udIraNAne cAkhya evA karmane udIra che, paNa nahIM utthAna karma, baLa, vIya ane purUSA -parAkrama vinA paN udaya nahI AvelA ane bhAvI udIraNA vinA paNa peAtAnI meLe udIre che,-arthAt kama pAtAnI meLe svataH udaya Ave che. evI rIte utthAna vagerethI sAdhya evI udIraNA thatAM utthAna, ka, khaLa, vI ane purUSAtha-parAkramavaDe anudaya evA bhAvI kamane udIre che. upara pramANe kAMkSAmAhanIya karmanI udIraNA kahyA pachI have tenu upazamana kahe che. gAtama svAmI puche che, he bhagavana, jIva peAtAnA AtmAe karI te kAMkSAmAhanIya karmIne zamAve che, AtmAe karI tene garyuM che, ane AtmAe karI tenA savara kare che? te viSe zuM che ? bhagavAna kahe che, ke gaiAtama, hA, te viSe pUrvokta pramANe kahevu. vizeSamAM eTaluM ke, jIva je kama` udaya na AvyuM hoya, te karma upazamAve che, paNa je karma udaya Avyu. hAya te te avazya vedavuM ja paDe che, tene upazama thavAnA abhAva che, udaya Avelu avazya vedAya che, udaya AveluM upazamAve, ityAdi bAkInA traNa bhAMgA va devA. 1 udaya AvelA kanA upazama thAya che, udaya nahIM AvelA kamanA kSaya thAya che, ane vipAka tathA pradezathI kamane anubhava na thavo arthAt sarvathA tenA udayane aTakAvavA te. A upazama anAdi mithyAdRSTivALA purUSane pamika samyakattvanA lAbhamAM athavA upazama zreNIne prApta thayelAne thAya che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (08) zrI bhagavatI sUtra. gautama svAmI puche che, he bhagavana, je karma kudaya AvyuM na hoya. te jIva uparAmAve che, te zuM utthAne karIne, karma karIne, bale karIne, vIyaeN karIne ane purUSArtha-parAkrame karIne? ane he bhagavana, udaya AveluM te karma jIva AtmAe karIne vide ane AtmAe karIne gahe? te viSe zuM che? bhagavAnuM kahe che he gatama, ahiM sarva paripATI evI rIte ja kahevI. vizeSamAM eTaluM che ke, je karma udaya AvyuM hoya te vede che ane je karma udaya AvyuM na hoya te vidAtuM nathI, tevI rIte purUSArtha-parAkrama sudhI samajavuM. gatama svAmI puche che, he bhagavana, tyAre jIva potAnA AtmAe karI te karmanI nirjarA kare che, ane potAnA AtmAe karIne niMde che, te viSe zuM che? bhagavAna kahe che, he gatama, e sarva paripATI e pramANe ja che. vizeSamAM eTaluM che ke, te karma udaya AvyA pachInA anaMtara samaye, pazcAtu-atItakAle karelA karmanI nirjarA kare che, te purUSArtha-parAkrama karavA sudhI samajI levuM. upara kahela kAMkSAhanIya davAthI te nirjarA karavA sudhInA sarva sUtrone vistAra nArakI pramukha cAvIza daMDaka upara ghaTAvavAne gautama svAmI prazna kare che. gautama svAmI puche che, he bhagavana, je nArakInA jIve che, te kakSAmohanIya karmane vide che? jema oghika jIva tema nArakInA jevo te svanita kumAra sudhInA jIva sudhI kahevA.. A uparathI ema sUcavyuM che ke, gatama svAmInA e praznanA uttaramAM bhagavAnuM kahe che ke, he gatama, hA te nArakInA cho kAMkSAhanIya karma vede che. tyAre gatama svAmI prazna kare che ke, "te zA kAraNathI de che ? tenA uttaramAM bhagavAna "hiM te ikArarki' ityAdi sUtra pramANe kahe che. te stanita kumAranA te prakaraNamAM nirjarA sUtra sudhI samajavuM. teomAM jayAM jayAM jIva pada prathama kaheluM che, tyAM tyAM nArakAdi pada kahevuM. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 ku. je zaMkA vagere kAMkSAmeAhanIya karmane vedavAnA prakAra che, te pacetriya jIvAneja lAgu paDI zake che, paNa ekedriya vagerene lAgu paDI zakatA nathI, tethI temane vedavAne vizeSa prakAra batAvA mATe gAtamasvAmI prazna kare che. gAtama svAmI puche che, he bhagavana,--je pRthvikAya jIve che, te kAMkSAmahanIya karmane vede che? bhagavAna kahe che, he gaiAtama, hA, teo veDhe che. gAtama svAmI puche che, he bhagavana, te kevI rIte veDhe che ? bhagavAna kahe che, he gAtama, te pRthvIkAya jIvone tarka vicAra DhAto nathI, arthanA grahaNanI saMjJA heAtI nathI, samagra viSayanuM vizeSa jJAna thavAnI prajJA heAtI nathI, manamAM smaraNa karavA vagere eTale jAtismaraNa vizeSa matinA bhedarUpajJAna hetu nathI, ane vANI heAtI nathI, tethI ame kAMkSAmeAhanIya karma vedIe chIe' ema te jANatA nathI, te chatAM te vaLI kAMkSAmAhanIya karma vede che. gAtama kahe che, he bhagavan, je jinakevalI bhagavAne prakhyu, teja satya ane ni:zaka che. khAkInuM purUSArtha-parAkrama sudhInu adhu evIja rIte samajavuM, tema vaLI caiMdriya jIvA tathA paceMdriya tiryaMcameAninA vAthI mAMDIne vaimAnika sudhI jema Arthika jIveAnA prakaraNamAM kahyu, tema samajI levuM. khAkInA jIvAne teA kAMkSAme!hanIya karmane vedavAnu bhale hAya ane te hAvuM joie, paraMtu je nigraMtha munio che, temane te e kAMkSAmeAhanIya karma vedavAnA sA~bhava nathI, kAraNa ke, temanI buddhi jinAgamanA khAdhane laine ujjavaLa DAya che, tethI te viSaya jANavA mATe gItama svAmI prazna kare che. gAtama svAmI puche che, huM bhagavana, je vratadhArI ane khArthe tathA Abhyatara graMtha vagaranA nigraMtha-munie hAya che, teo paNa kAMkSAmeAhanIya karmane veDhe ke nahIM ? bhagavAn uttara Ape che. huM gAtama, hA, teo 1 ahiM ' ja ( paNa ) zabda mukayA che, sUcave che ke, Adu vagerenA sAdhue to veDhe munione to te vedavAnA saMbhava nathI. paNa paNa veThe che. te uparathI ema nigraMtha evA jaina Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ). zrI bhagavatI sUtra. gautama svAmI prazna kare che, he bhagavana, tevA zramaNa nitha munio te kakSAhanIya karmane zA kAraNathI vade che? bhagavAna kahe che. he gatama, teo te te kAraNene laIne vede che, jevAM ke jJAnAMtarathI eTale evI jAtanA jJAnane laIne darzanAMtarathI eTale sAmAnya bane laIne, evA koI cArine laIne, evA koI liMgane laIne, evA kaI pravacanene laIne, evA keI pravacananA jJAtAone laIne, evA kapIone laIne, evA mArgone laIne, evA matAMtarone laIne evI bhaMgIone laIne, evA nayene laIne, evA niyamane laIne ane evA pramANene laIne zaMkAvALA thayelA, kAMkSA-vAMchAvALA thayelA, dharmanA phaLamAM saMdehavALA thayelA, jina zAsana tarapha bheda buddhi pAmelA, ane matine vipasa pAmelA evA te zramaNa-nigraMtha munio kAMkSAmehanIya karmane vade che. jJAnAMtara vagere kAraNenA vizeSArtha. jJAnAMtara eTale ekathI bIjA jJAna eTale keI jAtanA jJAne, tene laIne zaMkAvALA thayelA, e sabaMdha sarvatra le. ahIM zaMkA thAya ke, paramANu vagere sarva rUpI dravyanA avasAna viSayanAM grAhakapaNAne laIne avadhijJAne asaMkhya rUpavALA che, to pachI bIjA mana:paryAya jJAnanI zI jarUra rahI? kAraNake eka avadhi jJAnathI tenA viSayarUpa manodravya joI zakAya che, te pachI AgamamAM mana:paryAya jJAna zA mATe juduM kahayuM haze? AmAM kharuM zuM haze ? evI je jJAnathI zaMkA thavI te jJAnAMtara kahevAya che. A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che. jo ke, avadhijJAna mananA viSayane darzAvanArUM che, tathApi te avadhijJAnanI aMdara manaHpAya jJAnane samAveza thato nathI. kAraNake, te mana 5ryAya jJAnane svabhAva avadhijJAnathI jude che, te A pramANe, manaH payaya jJAna mAtra mane dravyanuM grAhaka che, ane te darzana pUrvaka thatuM nathI, ane avadhijJAna to kAMIka madravya zivAya bIjA dravyanuM ane kAMIka ubhaya-baMne dravyanuM grAhaka che, te sAthe darzana pUrvaka kevaLa mane dravyanuM grAhaka nathI, e viSe bIjuM ghaNuM kahevAnuM che, paNa aha' to eTaluM ja basa che, tethI siddha thAya che ke mana 5ryAya jJAna avadhijJAnathI juduM che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivaka 1 luM ( 11 ) - have darzana viSe kahe che. darzana eTale sAmAnya bedha samaje. ahiM evI zaMkA thAya ke je ke Idriya tathA aniMdriya nimite sAmAnya arthaviSayano je bedha te darzana kahevAya che, te eka bedha cakSurdarzana ane bIjo acana e bheda paDe che. vaLI IdriyanA bhedathI ane aniDhiyanA bhedathI paNa bheda paDe che, te cakSunI jema zrotra vigere iMdriyAne paNa dazana hovAno saMbhava che, te pachI iMdriya tathA noIdriyonA-maLI cha darzana thAya; phakata be na thAya. A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che, pratyeka vastumAM sAmAnya ane vizeSapaNuM hoya che, tethI kaI vAra teno vizeSa rUpe ane koI vAra sAmAnya rUpe nirdeza karavAmAM Ave che, tethI ahiM cakSudanene vizeSathI ane acakSunane sAmAnyathI nirdeza karavAmAM Avyo che, ema samajavuM. vaLI bIje prakAre paNa nirdezana saMbhava che, jemake, cakSudAna ane acakuMdana ema je kahevAmAM AvyuM che, te iMdriAnA aprAptakAritva ane prAptakAritva evA be vibhAgane laIne kahevAmAM AvyuM che. mana iMdriya aprAptakArI che, to paNa bIjo prAptakArI ikiya vaga tene anusare che, te vaga ghaNe hevAthI te mananA darzanane acahyuzana tarIke grahaNa karavAmAM AvyuM che. athavA darzana eTale samyakatva, tenI aMdara evI zaMkA kare che ke, kSApazamika ane epalamikI samyakatvanA sarakhA lakSaNe che. je mithyAtva udaya Ave tene kSINa kare, ane je mithyAtva udaya na Ave tene zamAve, te lApazamika, ane je mithyAtva udaya Ave tene zamAve te Apazamika--A lakSaNe lagabhaga sarakhA hevAthI kSApathamika ane Apazamika darzana samyakatvanI aMdara kAMI taphAvata nathI; AvI zaMkA te darzanAMtarane laIne thAya che. A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che, je mithyAtva udaya AvyuM hoya tene pazama thAya che, ane je udaya AvyuM na 1. je vastu prApta karI zake te iMdriya prAptakArI ane vastu prApta na karI zake te aprAptakArI kahevAya che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11ra) zrI bhagavatI sUtra. mananananananananananananananan heya tene kSaya thAya che, ane vipAkanA anubhavanI apekSAe upazama che, ane pravezanA anubhavathI te udayaja che. upazamanI aMdara pravezane anubhava hatAja nathI; tene mATe anya sthaLe paNa pramANa che. have cAritrAtara viSe kahe che. cAritra eTale caraNa temAM je sAmAyicAritra che, tenuM lakSaNa sarva sAvaghathI virAma pAmavAnuM che, ane je chedepasthApanIyacAritra che, tenuM lakSaNa paNa tevuM ja che. kAraNa ke, je mahAvata che, te aviratirUpa che to pachI te bane cAritranI aMdara zo taphAvata? AvI zaMkA cAritrAMtara ne laIne thAya che. A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che. je chedepasthApanIyacAritra che, te pahelA ane chellA tIrthakaranA saraLa ..., ane vaka jaDa evA sAdhuone AzvAsana ApavAne mATe kaheluM che, kAraNa ke, je vrata Are paNa karavAmAM jarA sAmAyikanI azuddhi hoya to paNa temanuM vrata khaMDita na thAya, temaja "ame cAritra vALA chIe ane cAritra e vrata rUpa che," evI temanI buddhi thAya, ane je phakata ekaluM sAmAyika cAritra hoya to tenI jarA azuddhi thatAM amArU cAritra bhaMga thaI gayuM, kAraNa mAtra sAmAyikaneja cAritrapaNuM che," ema dhArI temane AzvAsana maLe nahIM. tene mATe anya sthaLe paNa tevuM ja kahyuM che. have siMgAMtara viSe kahe che. liMga eTale sAdhuno veSa. temAM evI zaMkA thAya che ke, pahelA ane chellA tIrthakara zivAyanA vaccenA tIrtha kare e sAdhuone mATe jevA maLe tevA vastranuM liMga dhAraNa karavAno upadeza karyo che, ane pahelA ane chelA tIrthaMkaree amuka pramANanA dhoLA, vanuM temaja liMga dhAraNa karavAnuM kahyuM che,sarvanA vacana vidhI na hoya te chatAM ema juduM juduM kema kahyuM haze? AvI zaMkA liMgAMtarane laIne thAya che, tenA samAdhAnamAM kahevAnuM ke, vaccenA tIrthakaronA ziSya saraLa jaDa, vakajaDa ane RjupraNa heya che, tethI tevAone AzrIne tevA liMgano upadeza ApyuM che, kAraNa ke tethI temane upakAra thavAno saMbhava che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 . (113) have pravacanAMtara viSe kahe che. pravacana eTale Agama. temAM evI zaMkA thAya che ke, vaccenA tIrthakarenA pravacana cAturyAmadharmane pratipAdana karanArA che, ane pahelA ane chellAM tIrthakarenA pravacane paMcayAmadharmane pratipAdana karanArA che, tevo bheda zA mATe joIe ? kAraNa ke, sarvaronA vacanamAM virodha na hovo joIe; AvI zaMkAne laIne pravacanAMtara thAya che. tenA samAdhAnamAM kahevAnuM ke, je caturyAmadharma che, te tatvathI kharI rIte paMcayAma ja che. kAraNa ke, ceAthuM vrata parigrahanI aMdara AvI jAya che. e nyAya che ke, strono parigraha karyo hoya to ja te bhogavAya che.. have mAvacanikAMtara viSe kahe che. - pravacana-Agamane je jANe athavA bhaNe te prAcanika kahevAyache, te uparathI kALanI apekSAe bahu Agama bhaNele purUSa levo. temAM evI zaMkA thAya che ke, eka pravacanika purUSa Ama kahe che ane bIjo Ama kahe che, temAM satya zuM haze? evI zaMkA pravacanikene laIne thAya che. A zaMkAnuM samAdhAna evuM che ke, cAritramohanIya karmanA koI kSayapazamane laIne ane utsarga tathA apavAda vagerene laIne pravacaniko Agama netAonI vicitra pravRti hoI zake che, tethI A pravRtti sarvathA pramANu thaI zake nahIM, kAraNa ke, je pravRtti AgamanI virUddha na hoya, tevI pravRtti ja pramANa rUpa gaNAya che. have kapAMtara viSe kahe che. kalpa eTale jinakalpI vagerenI samAcArI, temAM evI zaMkA kare ke, je jinakalpIne nagna rahevA vagere mahA kaSTakAri kalpa (AcAra) che te karmonA kSayane mATe thaI zake che, ane je sthavirakapIono va, pAtra vagerene upabhoga karavA rUpa yathAzakti karI zakAya tevo kaSTasvabhAvI ka95 che, te karmonA kSaya mATe kema thaI zake ? evI zaMkA kapAMtarane laine thAya che. 1 caturyAmane artha cAra pahera bhAga vALA eTale te uparathI cAra vatavALo e thAya che. tevI ja rIte paMcayAmane artha samajevo. 15 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) zrI bhagavatI sUtra. A zaMkAnuM samAdhAna evuM che ke, te baMne prakAranA kapa avasthAbhedavaDe karmakSayanA heturUpa thAya che, ema jinabhAgavAne kaheluM che, kAraNa ke, kaSTa ane akaSTa te vizeSa kamane kSaya karavAmAM kAraNa rUpa hoI zakatA nathI. have mAgetara viSe kahe che. pUrva purUSonA phamathI cAlI AvatI je samAcArI te mArga kahevAya che. tenI aMdara evI zaMkA kare ke, keTalAekanI samAcArImAM be vAra cityavaMdanA hoya che ane aneka prakAranA karmotsarga karavA vagere Avazyaka karavAnA hoya che, ane keTalAekanI sAmAcArImAM tevuM hatuM nathI, to pachI satya zuM che? evI zaMkA mAgatarane laIne thAya che. A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che,je sAmAcArI gItA evA purUSoe pravartAvelI hoya che te sAva sAmAcArI virodharahita hoya che. kAraNa ke, te Acarita lakSaNavALI hoya che. AcaritanuM lakSaNa A pramANe che "je thaidhA vagaranA purUSe-azrAvake AcareluM na hoya, koI paNa rIte doSavALuM naheAya ane bIjAoe nivAraNa kareluM na hoya ane ghaNAMoe mAneluM hoya te Acarita kahevAya che. have matAMtara vize kahe che. mata eTale AcAryone AgamamAM sarakho abhiprAya. te viSe zaMkA kare che ke, siddhasena divAkara ema mAne che ke, kevaLIne jJAna ane darzana ekI sAthe thAya che, je ema mAnIe to temane AvaraNane je kSaya thayo che, te niraAka thaI jAya. kSamAzramaNa jinabhagiNI ema mAne che ke, jJAna ane darzana thavAnA judA judA kALa che; kAraNa ke te jIva svarUpa che. jemake temAM AvaraNane kSapazama sarakho che, to paNa mati tathA mRta jJAnane upayoga kramathIja thAya che, kAM teo baMnemAMthI ekano upayoga thatAM bIjAnA kSapazamane kAMI abhAva thato nathI, kAraNa ke, tenA kSayepazamanuM utkRSTa pramANu saNasaTha sAgarepamanuM che. A pramANe judA judA matamAM kharuM tatva zuM che? evI zaMkA matAMtarane laIne thAya che. tenA samAdhAnamAM eTaluM ja che ke, je mata Agamane anusAra hoya tija mata satya che, ema mAnavuM; bAkInAnI upekSA karavI; ane ema jANavuM ke, je bahuzruta na hoya tenAthI mata bAMdhI zakAya nahIM. je matabheda thAya che, te AcAryone potapotAnA saMpradAya vagerenA deSane laIne thAya che, paNa Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 9. ( 115 ) zrI jinabhagavAnano mata to eka ja che, ane aviruddha che, kAraNa ke, teo rAgAdi deSothI rahita che. tene mATe lakhyuM che ke, " parAnugraha karavAmAM parAyaNa ane rAgadveSa tathA mohane jitanArA yugapravara tIrthakara anyathA kahenArA hotA nathI. " have bhaMgAMtara viSe kahe che. bhaMga eTale be traNa vagerenA saMyoganA bhAMgA. temAM judI judI zaMkA thAya che, jemake, dravyathI ekaja hiMsA che, bhAvathI nathI; ItyAdi caturbhAgI-cAra bhAMgA kahela che, temAM A pahele bhAMge ghaTato nathI, kAraNa ke, je dravyathI hiMsA che, te Isamiti vaDe cALatA evA purUSane kIDI vagerenI hiMsA thaI jAya te che, paNa te kharI rIte hiMsA gaNAtI nathI. kAraNa ke, tene hiMsAnuM lakSaNa lAgu paDatuM nathI. hiMsAnuM lakSaNa A pramANe che. "je pramAdI purUSa ayogathI vatta hiMsA kare te hiMsaka gaNAya che. eTale bhAvathI hiMsAnuM lakSaNa che, ane agathI dravya tathA bhAva hiMsA gaNAya che." tethI ahiM zaMkA kahevAmAM AvI paNa te zaMkA karavI ghaTatI nathI, kAraNa ke, uparanI gAthAmAM je hiMsAnuM lakSaNa kaheluM che, te dravya tathA bhAvahiMsAne AzrIne kahevAmAM AvyuM che, kemake je dravyahiMsA che, te mAtra maraNa thavAmAM ja pravarte che, tethI bhaMgAMtarene laIne AvI zaMkA karavAmAM Ave che. have nayAMtara viSe kahe che. naya eTale dravyAstika naya vagere. ahiM evI zaMkA thAya che ke, dravyAstika naya pramANe je vastu nitya mAnelI hoya che, teja vastu paryAyAstika naya pramANe anitya manAya che, e paraspara virUddha che. AvI zaMkA thAya che, paNa te zaMkA karavI ghaTita nathI, kAraNa ke dravyanI apekSAe vastunuM nityapaNuM ane paryAyanI apekSAe anityapaNuM che. apekSAne laIne eka ja vastumAM kaIvAra virodhI dharmone samAveza thayelo jovAmAM Ave che. jemake, pitAnI apekSAe je putra che, teja putranI apekSAe pitA che. AvI rIte nayAMtarane laIne zaMkAo thAya che. have niyamAMtara viSe kahe che. niyama eTale abhigraha tenI aMdara evI zaMkA thAya che ke, jyAre sarva virati sAmAyika levAmAM AvyuM hoya to pachI parUSI Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 116 ) zrI bhagavatItra. vagere bIjA niyameA levAnI zI jarUra che? ekalA sarvavirati sAmAcikathIja sarva guNAnI prApti thaI zake che? AvI zaMkA niyamamAMtarane laIne thAya che. tenA samAdhAnamAM kahe che ke, e zaMkA rahI zaktIja nathI, kAraNake, sAmAyika lIdhA chatAM paNa pANI pramukha niyama levAnI AvazyatAja che, nahIM te te pramAdanI vRddhinuM kAraNa ane che, tene mATe kahe che ke, sAvaghanA tyAga rUpa sAmAyika grahaNa karyA chatAM paNa pramAdanI vRddhine utpanna na kare tevA niyama levAnI jarUra che." have pramANAMtara viSe kahe che. pramANa eTale pratyakSAdi. temAM evI zaMkA thAya che ke, Agama pramANa evuM che ke, sUrya pRthvInI upara AsA yeAjanane atare kre che ane cakSuthI pratyakSa pramANe te sUrya pRthvImAMthI nIkaLato dekhAya che. A ane pramANeAmAM kayuM pramANa satya? AvI zakA pramANAMtarathI udbhave che. A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che. sUrya je pratyakSa pRthvImAMthI nIkaLatA dekhAya che, te pratyakSa pramANa yathArtha nathI, kAraNa ke, ghaNAM dUradezane laine te vibhramathI DhekhAya che; temAM te Agama pramANaja satya che. gAtamasvAmI kahe che, he bhagavana, je zrIjina bhagavAnane prakhyu che, te satya ane niHzaMka che.? bhagavAna kahe che, he gAtama, te satya ane nizaMka che. purUSArthaparAkrama sudhInuM te kharyuM satya ane niHzaMkaja che, ema samajavuM. gAtama kahe che, hA, zrI bhagavate kahyuM, te sarva satyaja che, anyathA nathI. A pramANe prathama zatakanA trIjo uddeza kahaye.. iti zrI prathama zatakano trIjo uddeza samApta. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArtha 3rA. . karmanI prakRtinA bheda. trIjA udezamAM kamanI udIraNa ane vedanA vagere kahevAmAM AvyA, have teja karmanA bheda vagere kahevA mATe A cethA udezamAM gatama svAmI prazna kare che. gautama svAmI puche che -he bhagavana, karmanI prakRtio keTalA prakAranI kahelI che? bhagavAna kahe che, he gatama, te karmanI ATha prakRti kahelI che, ahaM prajJApanA sUtranA trevIsamA "kama prakRti" nAmanA padane prathama uddeza anubhAga sudhIne samaje. tenI saMgraha gAthA A pramANe che. 'jaru ' ityAdi. - saMgraha gAthAnAM arthanA ane rara. gatama svAmI-he bhagavana karmanI prakRti keTalA prakAranI kahI che? bhagavAna-he gautama, karmanI ATha prakRti kahI che. gatama-jIva karmanI keTalI prakRti badhe? bhagavAna-jIva, karmanI ATha prakRtine bAMdhe che. te A prakAre, jyAre jIvane jJAnAvaraNIya karmano udaya thAya tyAre darzanAvaraNIya karma bAMdhe, eTale jIva vizeSa udaya AveluM te karma prApta kare che. jayAre darzanAvaraNIya karya udaya Ave tyAre darzanamehanIya karma bAMdhe che, arthAta tene vipAkAvasthAmAM kare che. jayAre nAhanIya karma thAya Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 118 ) zataka 1 lu. Ave tyAre mithyAtvane pAme che, ane mithyAtvanA udayathI bIjuM, evI rIte jIva karmanI ATha prakRti khAMdhe che. ahi. koI kadi ItaretarAya dASanI zaMkA kare tA te karavI nahIM, kAraNa ke, karmInA badhanA pravAha anAdi che. dvAra 3. gAtama-he bhagavan, jIva karmanI keTalI prakRti veDhe che ? bhagavAna--hai gaiAtama, keTalAeka veDhe che, ane keTalAeka nathI vedatA. teAmAM je veDhe che, te karmanI ATha prakRtine vede che. gAtama-he bhagavana, jIva jJAnAvaraNIya karma veDhe ke nahIM ? bhagavAn--he gaiAtama, keTalAeka veThe che ane keTalAeka nathI vatA. je kevaLI che te vedatA nathI. gAtama-he bhagavan, nArakI jIvo jJAnAvaraNIya karma vede ke nahIM ? bhagavAna--he gaiAtama, te nizce veDhe che. dvAra 4 gAtama-he bhagavan, anubhAga rasa kayA karmano keTalA prakArano hAya che? bhagavAn--DuM gAtama, te anubhAga daza prakAranA hAya che. gAtama-he bhagavana, jJAnAvaraNIya karmano anubhAga-rasa phaiTalA prakAranA kahyA che ? bhagavAn--De gAtama, jJAnAvaraNIya karmanA anubhAga daza prakAranA * kahyA che. te dravyetriyAvaraNa, bhAve driyAvaraNa vagere samajavA. have A karmanA vicAranA adhikAra cAle che, tethI meAhanIya karmAMne AzrIne gAtama svAmI prazna kare che. gAtama svAmI pucheche, he bhagavana, pAte kareluM mithyAtva mAhanIya karmI jyAre udaya Ave tyAre jIva paraleAkanI kriyA kare? arthAt anyadarzanI thai jAya ? bhagavAn kahe che, huM gAtama, hA, te jIva paraaAkanI kriyA aMgIkAra kare. gAtama svAmI puche che, he bhagavana, zuM jIva vIryatAthI te paralAkanI kriyA aMgIkAra kare ke avIryatAthI vIryanA abhAvathI aMgIkAra kare? Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAta 1 lu. ( 119 ) bhagavAn kahe che, huM gAtama, te jIva vIcaMtAthI aMgIkAra kare paNa avIryatAthI aMgIkAra na kare, kAraNa ke, te parasepsanI kriyA aMgIkAra pharavAmAM vIryaja tenu kAraNa hAya che. gaitama svAmI kahe che, he bhagavana, jo jIva vIryatAthI te paraleAkanI kriyA kare, te te khAla vIryatAthI kare, paDita vIryatAthI kare ? ke khAla vIcaMtA tathA paDita vIryatA--baMnethI kare ? samyak prakAre arthanA kheAdha na heAvAthI ane sAdhanu kArya je virati, tenA abhAva hAvAthI mALa eTale mithyASTi jIva samajavo. te bALajIvanI vIryatA eTale tenA kAi jAtanA pariNAma. paMDita eTale sarva sAvaghane varjanArA jIva. teja khare paDiMta kahevAya che, te zivAyanA je paramArthapaNe jJAna rahita hoya te apaDita samajavo arthAt sarva virativAlo jIva. kharA jJAnanuM lakSaNa A pramANe che.-- para " tad jJAnameva na bhavati yasminnudite vibhAti rAgagaNaH tamasaH kuto'sti zakti nariNAmataH sthAstum // // " bhASA--jenA udaya thatAM rAgano samUha zAbhe eTale je meLavyAM chatAM paNa rAgAdi doSA rahe, te jJAnaja na kahevAya. sUryanA kiraNeAnI AgaLa rahevAne adhakAranI zakita kayAMthI hoya ?deg2 deza viratinA abhAvathI khALa ane deza viratinA heAvAthI paDita arthAt khAlapati eTale dezaviratavALA jIva. mithyAtvano udaya thatAM jIva mithyAdaSTi thai jAya, eTale te khAla vIryathIja paraleAkanI kriyA kare, paDita vIrya ane khAlapaDitavIrya e manethI na kare, tevA AzayathI bhagavAn uttara Ape che. bhagavAn kahe che, he gaitama, te jIva khAlavIryatAthI paralenI kriyA kare, paMDitavIryatA ane khAlapativIryatAthI karatA nathI. bhagavAna kahe che, he gAtama, te jIva khAlavIyatAthI apakramepAche! phre, eTale mithyAtva mohanIya karmanA udaya thatAM samyakavaMthI, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 120) zrI bhagavatI sUtra. athavA saMyamathI athavA dezavistRtathI atikrame arthAt mithyA daSTi thAya, paNa paDitavIyatAthI na apakrame--na pAchA phare--kAraNa ke, paDita paNAnA karatAM atipradhAna evuM guNu sthAna hAtuM nathI, ke jene laine te paDitavI vaDe pAchA phare; ane kadAcit cAritramohanIya kanA udayathI sacamamAMthI pAchA phare paNa pAchA khAlapaDitavI vaDe deza virati thai zake. kAi ThekANe bIjA prakAranI vAcanA paNa che, pAThAMtara che. temAM ema. lakhelu che ke, " he gaiAtama, te jIva khAlavIya paNAthI apa krame che--pAchA kare che, paDitavIryatAthI ke khAlapativIryatAthI pAchA pharatA nathI. te uparathI ema siddha thAya che ke, mithyAtva mAhanA udaya thatAM khAlavIja hAya che, paDitavIrya ane khAlapaMDitavIrya e khanenA niSedha che. he gaiAtama, jema dIrNanA e AlApa che, tema tenI sAme upazAMtanA paNa me AlApa jANavA. dINanA AlApanI apekSAe upazAMtanA be AlApamAM eTalu vizeSa che ke, pahelA AlApamAM jyAre sarvathA meAhanIya upazAMta thAya tyAre te jIva paraleAkanI kriyA aMgIkAra kare, kAraNa ke, kriyAonI aMdara paDitavIrya vaDe upazAMta mehAvasthAmAM paMDitavIryanuMja hAvApaNuM che, ane bIjA e vIryanA abhAva che. ahi' vRdhdho koI vAcanAne ke, uparAMta mehanIyavaDe jIva athavA zrAvaka thAya che. AzrIne ema mithyAdaSTi jA AlApamAM tA upazAMtameAhanIyavaDe saMyamIpaNAne laIne khAlapa`DitavIryavaDe apakrama karatA-pAoA jIva dezasayata thAya che, kAraNa ke tene dezathI mAhepazama hAya che, paNa te mithyAdaSTi thatA nathI, kAraNa ke, mithyAdaSTi to meAhanA udayamAMja heAya che, ane ahi te mehopazamaneja adhikAra che. apakrama kare pAchA nIce have je kahevAmAM AvyuM ke, jIva paDe. te viSe sAmAnya prazna kare che. paNa vyAkhyA kare che na thAya paraMtu sAdhu gAtama svAmI puche che, he bhagavana, te jIva peAtAnA AtmAthI apakrame pAche! phare che ke peAtAnA AtmAthI apakrama nathI karatA ? arthAt te potAthI ke parathI apakrame che ? Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 . (121) " bhagavAne kahe che, he gatama, te jIva mehanIya karmane vedato potAnA AtmAthI apakrame che, parathI epakrama karatAM nathI, eTale potAnI jAte nIce phare che, bIjAthI nIce phera nathI. : : : - A kahevAno Azaya evo che ke, te jIva mithyAtvamehanIya athavA cAritramehanIya karmane vedato arthAta udIrNa mohavALo thatA prathama paMDitapaNAmAM rUci karanAre athavA mizraNa rUci karanAre athavA mithyA rUcivALo thAya che. - te jIvanuM apakramaNuM-nIce pharavuM, ke prakAre thAya? te viSe gautamasvAmI puche che. " tama svAmI puche che, he bhagavana, te jIva ke prakAre apakramaNa kare che? eTale mohanIya karmane vedato kevI rIte pAchA na phare che, ? bhagavAna uttara Ape che, he gautama, te jIva pUrve eTale apakramaNa karyA pahelA zrI jinabhagavAne prarUpela jIvAdi athavA ahisAdi vastu upara rUci kare che, zraddhA rAkhe che, ane pachI jyAre mehanIya karmane udaya thavAno kALa Ave tyAre teja zrIjinabhagavAne prarUpelI jIvAdi athavA ahiMsAdi vastu upara rUci karato-zraddhA rAkhato nathI, e rIte te mehanIyakamane vedato apakramaNa kare che. e pramANe mehanIya kamane davAno artha kahI have mehanIyakarmanA adhikArathI sAmAnyakarma viSe vicAra karavAmATe gautamasvAmI prazna kare che. gautamasvAmI prazna kare che, he bhagavanuM, evIrIte nArakI, tiryaMcayoni, manuSya athavA devatAnA jIve je mokSano vyAghAta karavAnA heturUpa evuM pApakarma kareluM hoya te jIvane te karma vighA zivAya te karmamAMthI mikSa thato nahIM hoya...? arthAta te karma bhegavyA vinA temano chuTakAro thato nahIM hoya? bhagavAna kahe che. he gautama, te nArakI, tiryaMca, manuSya ane devatAne te pApakarma bhegavyA vinA temAMthI chuTakAro thato nathI. * tama svAmI puche che, he bhagavana, te nArakI, tiryaMca, manuSya ane devatAne te kama bhegavyA vinA chuTakAro thato nathI, te zA mATe kahevAmAM AvyuM haze? bhagavAna kahe che, he getama.? amee be prakAranA karma kahela 1 "amee" ema kahI bhagavAne sarvagrapaNAthI potAnuM svataMtrapaNuM darzAvyuM che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) zrI bhagavatI sUtra. che, eka pradezakakarma ane bIjuM anubhAgakarma. je karmanA putra jIvanA pradezamAM otapreta-vyApIne rahelA che, te pradezamAM kahevAya che, ane teja karmanA pradezone anubhavatAM te saMbaMdhI je rasa, te rasa rUpa karmane anubhAgakarma kahe che, eTale jIvanA pradezamAM vyApI rahela te pradezama ane tene anubhava kare te anubhAgakarma. temAM je pradeza kama che, tene jIva niyamathI (avazya) vide che eTale vipAkano anubhava thato nathI chatAM paNa karmanA pradezone te pradezomAMthI avazya khapAve tethI te jIva te pradezane niyamathI khapAve che. ane je anubhAgakarma che, tene keTalAeka jIva vede che ane keTalAeka nathI vidatA, eTale mithyAtvane tenA kSapazamane kALe anubhAgarUpe vedatA nathI ane pradeza karmarUpe vede che. A be prakAranA karma che, tethI tenA divAnA paNa be prakAra che. te ahaMta bhagavAna jANe che, te darzAvavA vIrabhagavAna kahe che. he gatama, te davAnA be prakAra AgaLa kahevAze, te ahaMta bhagavAne sAmAnya paNe jANelA che, smaraNa karelA che, eTale pratipAdana karelA che, athavA vicAryA che ane dezakALAdikanA vibhAgarUpavividha prakAre jANyAM che upara kahelI vAta siddha karavA kahe che, he gatama, A jIva AlyumikI vedanAvaDe te karmane vidaze. eTale dIkSA grahaNa karyAnA samayathI mAMDIne brahmacarya, bhUziyana ane kezaloca vagerenI krIyAne aMgIkAra karI te karmane vidaze. ApakramikI vedanA vaDe daze eTale kara divAnA upAyanI arthAt pitAnI meLe udaya AvelA karmanI udIraNA karavAthI athavA udaya AvelA karmanA anubhavathI vedaze. temaja yathA karma eTale je karma, bAMdhyuM hoya teno atikrama: karyA sivAya ane viparIta pariNAmanA hetu rUpa evA niyamita dezakALAdika kAraNene atikrama karyA zivAya bhagavaMte jema jema karma joyeluM che, tema tema te viparIta 1 kevaLIpaNAne laIne bhagavAnane smaraNa karavAnuM rahetuM nathI, chatAM jina bhagavAnane atyaMta koI viSayamAM vyabhicAra hoto nathI, tethI smaraNa karelA" ema kaheluM che. 2 atIta ane vartamAnakALane bIjI paNa anubhava dvArA jANI zake paNa je viziSTa jJAnavAnuM hoya te ja bhaviSya jANI zake che, tevA AzayathI ahiM bhaviSya kALa vAparyo che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. ( 123 ) paNe pariNamaze ; te kAraNane laIne nAraphI, tiryaMca, manuSya ane devatAnA jIvane bhAganyA vinA te karmamAMthI meAkSa thai zake nahIM. upara je kamane vicAra karavAmAM AvyA, te karma pudgala rUpa che, tethI paramANu-pramukha pudgalano vicAra karavAne athavA pariNAmano adhikAra cAle che, tethI pudgalonA pariNAma jANavA mATe gAtama svAmI prazna kare che,-- gAtama svAmI puche che, he bhagavana, je pudgala-paramANuM che, te atItakALane viSe ana ta eTale anAdi paNAne laIne aparimANa ane zAzvata samaya, eTale sadA vidyamAna, atIta kALe leAka kadAcit zUnya nathI hotA, tethI sadA kALa vidyamAna hatA, ema kahI zakAya ke kema ? bhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, te pudgalaparamANu atIta kALane viSe anaMta-parimANu rahita, ane sadAkALa vimAna hatA, ema kahI zakAya, gAtama svAmI puche che, he bhagavana, te pudgala paramANu vRttamAna samayane viSe anata-parimANu rahita ane sadAkALa vidyamAna che, ema kahI zakAya? ahiM vattamAnakALane paNa sadA rahevA paNAne laine zAzvatapaNuM che, ane evI rIte bhaviSyakALane paNa che, te pUrvadha kahyo che. skaMdha eTale potAnA pradezanI apekSAe jIva paNa thAya, ema jIva sUtra uparathI samajavuM. bhagavAn kahe che, he gaiAtama, hA, vamAna samayane viSe paNa pudgala-paramANu ana'ta-aparimANu ane zAzvata kALa che, ema kahI zakAya. gAtama svAmI puche che, he bhagavana, te pudgala-paramANu bhaviSya kALane viSe anata ane zAzvata kALa raheze, ema kahI zakAya ? bhagavAn kahe che, ke gaiAtama, hA, tema paNa kahI zakAya. A skaMdha sAthe atIta, vamAna ane bhaviSya-ema traNa AlApa che, te jIvanI sAthe paNa traNa AlApa kahevA-samajavA. have jIvanA adhikArathI prAye karIne yatheAttara pradhAna paNe je jIva saMbaMdhI kahevAnuM che, te A uddezanA aMta sudhI kahe che,---- gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, je manuSya chadmastha che. te ahIMtakALe anata ane zAzrvata samaye kevaLa eTale asahAya athavA zuddha athavA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1ra4) zrI bhagavatI sUtra. paripUrNa vA asAdhAraNa evA saMyama, saMvara, brahmacarya ane ATha pravacana jJAtA eTale pAMca samiti tathA traNa guptivaDe siddha thayA che, pratibodha pAmyA che, ane sarva duHkhane aMta karavArUpa mekSa pAmyA che? - ahiM chadmastha eTale avadhijJAna rahita samaje, paNa mAtra kevaLa jJAna rahita na samaje, kAraNa ke, te pachI avadhijJAnI viSe kahevAnuM Avaze. saMyama eTale pRthvIkAya vagerenuM rakSaNa karavuM te. saMvara eTale iMdriya tathA kaSAyane virodha kare te. A prazna karavAmAM gAtamasvAmIne e abhiprAya che ke, upazAMta mohAdi avasthAmAM saMyama vagere sarva vizuddha thAya che, ane vizuddha saMyamAdi hoya to siddhi sAdhI zakAya che, tevI siddhi chadmasthane paNa heI zake. bhagavAna uttara Ape che, te tame, tame je puchayuM, te artha ghaTatuM nathI. , gatama svAmI kahe che, he bhagavana, chAstha manuSya kevaLa saMyamAdi guNe karI siddhi pAmyA ane te mokSe gayA, ema je kahevAya che, te artha zA kAraNathI ghaTatA nathI,?. bhagavAna kahe che, he gautama, je kaI A saMsArane aMta karanArA che, ane caramazarIrI che, teoe sarva duHkhane aMta karyo che, arthAta mokSe gayA che, teo sarva duHkhano aMta kare che-mekSe jAya che ane sarva duHkhane aMta karaze mekSe jaze. vaLI teo sarve utpanna thayelA jJAna tathA darzanane dhAraNa karanArA eTale anAdi siddha jJAnavALA nahIM tevA, tethIja ahaMta pUjA karavAne yegya, jina-rAgAdikane jItanArA, ane kevaLI-sarvajJa thaI siddha thayA che, ane siddha thAya che, ane siddha thaze, pratibodha pAmaze; mukta thayA che, mukta thAya che ane mukta thaze. parinivRtta eTale karmanA pudgalene kSaya karI zItaLa thayA che, 1 ghaNe lAMbe kALe kadi saMsArano to aMta thAya, tethI caramazarIrI ema kahyuM che. 2 ahi siddha thayA che, siddha thAya che ane siddha thaze ItyAdi lagADavuM, kAraNa ke, siddhAdi thayA zivAya sarva duHkhanA aMtane-mokSane pAmavAnuM banI zakatuM nathI.3 rAgAdikane jItanArA to chadmastha paNa hoya tethI kevaLI-sarvA e vizeSaNa ApyuM che. 8 , , Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 15 ) thAya che, ane thaze ane sarva duHkhano aMta karyo che mekSe gayA che, jAya che, ane jaze, he gatama, te kAraNane laIne teoe sarva duHkhano aMta karyo che, kare che, ane karaze, tyAM sudhI kahevAmAM AvyuM che, temAM vartamAnakALane laIne siddha thayA che, tene ThekANe "siddha thAya che." ema kahevuM ane bhaviSyakALane laIne "siddha thaze" ema kahevuM. , jema chadmasthanA saMbaMdhamAM kahevAmAM AvyuM, tema AdhovAdhika tathA paramAdhavadhikanA saMbaMdhamAM paNa traNa traNa AlApa kahevA. je adha: eTale parama avadhithI nIceno avaMdhi te adheDavadhi kahevAya che, tevA avadhithI je vyavahAra kare te " Adhavadhika" kahevAya che, jene parimita kSetra viSayane avadhi he ya te. je te AdhikathI parama utkRSTa hoya te paramAdhavadhika kahevAya che, te samasta rUpidravya, asaMkhyAtaleka tathA AlekanA khaMDa ane asaMkhyAta avasarpiNInA viSaya paryaMta jJAnavALo hoya che. traNa kALane jANanArA kevaLIne paNa e traNa daMDaka hoya che, paNa je vizeSa che, te darzAvA gautama svAmI prazna kare che. tame svAmI puche che, huM bhagavana, je kevaLA che, teoe atIkAle anaMta, zAzvata samaye yAvatu sarva duHkhane aMta karelo che, kare che, ane karaze? bhagavAna kahe che, he gautama, te kevaLI siddha thayelA che, thAya che ane thaze. temaja teoe cAvatu sarvaduHkhano aMta kare che, kare che ane karaze temanA saMbaMdhamAM paNa traNa AlApaka chadmasthanI peThe kahevA. vizeSamAM eTaluM ke, teo siddha thayA che, siddha thAya che. ane siddha thaze. gatama svAmI puche che, he bhagavana, te nicce atItakALe anaMta zAzvata samaye, vartamAnakAle anaMtazAzvata samaye, ane bhaviSyakALe anaMta zAzvata samaye je koI jIvo sarva du:khane aMta karanArA ane te caramazarIrI thaI sarva duHkhane aMta karela che, kare che. ane karavAnA che, te sarve utpanna evA jJAnaMdazanane dharanArA, ahaMtu-pUjane yogya thayelA, jinarAgAdikane jItanArA ane kevalajJAnI thaI te pachI siddha thayA che, siddha thAya che ane siddha thaze? bhagavAna kahe che, he maitama, teoe atItakALe anaMta zAzvata samaye sarva duHkhano aMta karyo che, kare che ane karaze, arthAt teo mekSe jAze.. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. vaLI he bhagavana, teo utpanna jJAnadarzanane dhAraNa karanArA, ahaMta pUjane yegya, jina-rAgAdikane jItanArA, ane kevaLI thayA, to pachI temane save paripUrNa thAo, pachI tenAthI bIjuM kAMI prAptavya jJAna tene bAkI rahetuM nathI, e viSe kAMI kahevAnuM rahe che? bhagavAna kahe che, he gatama, teo utpanna jJAnadarzanane dhAraNa karanArA, ahaMtu-pUjA karavA gya, jina-rAgadveSane jitanArA ane kevaLI thayelA hoya, temane pachI sarva paripUrNa thayeluM che, emaja kahevAnuM rahe che. arthAtu e satyaja che. autama svAmI kahe che, bhagavAne je kahyuM, te sarva satya che, te anyathA hoyaja nahIM. // iti prathama zatakanI caturtha uddeza samAptaH // ETTE FE F FE Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI paMcama-3rA. S pRthivIonA svarUpanuM pratipAdana. uparanA cothA udezanA chelA sUtramAM je aha"tuM vagere kahyA te pRthivImAMthI cyavIne manuSyapaNune prApta thayelA che, tethI tene pRthivInuM pratipAdana karavA gotama svAmI prazna kare che, gotama svAmI kahe che, he bhagavana, pRthivIo keTalA prakAranI bhagavAna kahe che, he gatama, te pRthivI sAta prakAranI kahI che. je ratnaprabhAthI mAMDIne tamastamaprabhA sudhInI che. | narakane vajI prAye karI prathama kAMDamAM iMdranIla vagere ghaNAM prakAranA ratna thAya che, tethI jemAM ratnanI prabhA kAMti paDe che, te ratnaprabhA nAme pRthvI che. mULamAM vat (sudhI) nuM grahaNa che, tethI ra zarkarA prabhA vALukAprabhA, 4 paMkaprabhA, 5 dhUma prabhA, 6 tamaHprabhA, ane 7 tamatamaHprabhA e sAtenuM grahaNa karavuM; temane zabdArtha ratnaprabhAnI jema karavo tamastamaprabhA eTale utkRSTa aMdhakAranA jevI prabhAvALI. te bhUmiomAM nArakAvAsa hoya che, tethI AvAsanA adhikArathI tenI aMdara zeSa jIvana AvAsa rUpa evA narakAvAsanuM pariNAma darzAvavA mATe gatama svAmI prazna kare che, Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 128 ) zrI bhagavatIsutra. gAtama svAmI kahe che, he bhagavana, e pratyakSa evI pahelI ratnaprabhA pRthvIne viSe keTalA lAkha narakAvAsa haze? bhagavAn kahe che, ke gAtama, te ratnaprabhA pRthvIne viSe trIzalAkha narakAvAsa kahelA che.. bIjI khAkInI je pRthvIe rahI, tenA sUtreA nIcenI gAthAne anusAra jANavA. te gAthAnA a, pahelI ratnaprabhA pRthvIneviSe trIzalAkha narakAvAsa che, khIjI zarkarAprabhA pRthvIne viSe pacavIzalAkha narakAvAsa che, trIjI vAlukAprabhA pRthvIne viSe panaralAkha narakAvAsa che, cAthI paMkaprabhA pRthvIne viSe dazalAkha narakAvAsa che, pAMcamI dhUmaprabhA pRthvIne viSe traNalAkha narakAvAsa che, chaThI tamaHprabhA pRthvIne viSe pAMca uNA eka lAkha narakAvAsa che, ane sAtamI temahtama pramA pRthvIne viSe pAMcaja narakAvAsa che. ekaMdara te nArakInA cArAzIlAkha narakAvAsa kahyAM che. #i_ gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, asurakumAra devatAnA AvAsa keTalA lAkha kahyAM che ? te viSe gAthAnA atha, bhagavAna kahe che, he gaitama, asurakumAranA cAMsaThalAkha bhavano che. temAM cAtrIzalAkha dakSiNamAM ane trIzalAkha uttaramAM rahelA che. nAgakumAranA cUrAzIlAkha bhavanA che, temAM cumAlIzalAkha dakSiNazreNImAM ane cAlIzalAkha uttarazreNImAM rahelA che. suparNa kumAranA khAMDAtaralAkha bhavaneA che, temAM ADatrIzalAkha dakSiNazreNImAM ane cAtrIzalAkha uttarazreNImAM rahelA che. channulAkha vAyukumAranA bhavano che; temAM pacAsalAkha dakSiNazreNImAM ane khetAMlIzalAkha uttarazreNImAM rahelA che. dvIpakumAra, dirkumAra, udadhikumAra, vidyutakumAra, stanitakumAra ane agnikumAra-e pratyeka devatAne dakSiNazreNi tathA uttarazreNi bane maLIne cheAMteralAkha bhavano che, e asura kumArAdi sarvenA maLIne sAtakAThI ane bole teralAkha bhavanA thAya che, temAM cArakoTI ane cha lAkha bhavane dakSiNazreNImAM ane traNukATI ane chAMsalAkha bhavane uttarazreNImAM rahelAM che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAta 1 lu. ( 12 ) have pRthvIkAya vagere khvAnA AvAsa viSe darzAvavAne gAtama svAmI prazna kare che,-- gAtama svAmI puche che, he AvAsa keTalA lAkha kahelA che ? gabhavAn kahe che, ke gaiAtama, sthAna asaMkhyAtA lAkha kahelA che. devatAnA vimAnAnA AvAsasthAna paNa khAradevalAka, navatraiveyaka ane gAtamasvAmI prazna kare che. AvAsasthAno bhagavAna kahe che, he gAtama, sAdharma devalepsamAM khatrIzalAkha vimAna--AvAsa sthAneA kahelA che. sarva devaleAnA vimAnAnI sakhyAnI gAthA kahe che. keTalA lAkhe kahelA che ? bhagavana, pRthvIkAya veAne rahevAnA pRthvIkAya vagerene rahevAnA AvAsate pRthvIkAyathI mAMDIne jyAtiSTha asaMkhyAtA lAkha kahelA che. pAMca-anuttara vimAnane AzrIne gAtama kahe che, he bhagavana,--sAdharma devalekamAM heche. sAdha devalAkamAM khatrIzalAkha vimAna, izAna devaleAkamAM khAvIzalAkha vimAna, sanakuMmAra devalepsamAM khAralAkha vimAna mAhe dra devalokamAM ADhalAkha vimAna, brondra devalokamAM cAralAkha vimAna, ema e pAMca devalAkanA sarva vimAnA maLIne cArAzIlAkha vimAnA thAya che. sAMtaka devalAkamAM pacAzahajAra vimAna, zukradevaleAkamAM cAlIzahajAra vimAna, sahasrAra devalAkamAM chahajAra vimAna, Anata ane prANata-e khane devalekamAM cArasA vimAna, AraNa tathA acyuta-e ane devalAkanA maLIne traNaseA vimAna, ema cAra dhruva leAkanA maLIne sAtasA vimAna thAya che. nIcenA traiveyakamAM eTale pahelA, bIjA ane trIjA traiveyakamAM ekasesane agIyAra vimAnA che. madhyamagaiveyakamAM eTale ceAthA, pAMcamAM ane chaThA traiveyakamAM khadhAmaLIne ekaseAsAta vimAne che, ane uparanA traiveyakamAM eTale sAtamAM, AThamA ane navamAM caiveyakamAM badhA maLI ekasA vimAna che. ane anuttara vimAnamAM pAMca vimAna che. pUrvAdi vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita ane vaccenA sarvAM siddha-e pAMcamAM pAMca vimAnA che, ema samaLI urdhva lekamAM (849-7023) vimAno AvelAche- have je A uddezane adhikAra cAle che, tenA arthanI saMgraha gAthA 17 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 130 ) zrI bhagavatIputra. pRthvI vagere je jIvonA vAsasthAna che, temanI aMdara 1 sthitisthAna, avagAhanA, 3 zarIra, 4 saghayaNa, 5 saMsthAna, 6 leyA, 7 dRSTi, 8 jJAna, 9 yAga, ane 10 upayAga e daza dvAra kahevA. eTale A uddeza zamAM A daza vastunA vicAra karavAnA che. prathama ratnaprabhA pRthvInI adaMra je sthiti sthAna che, tenI prarUpaNA karavAne gaiAtamasvAmI prazna kare che. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, ratnaprabhA pRthivInA je trIza lAkha narakAvAsa che, temAM ekekA narakAvAsamAM nArakInA keTalA sthiti sthAna kathA che? eTale temanA AyuSyanA keTalA vibhAga kathA che ? bhagavAna kahe che, he gaitama, te nArakInA ekekA narakAvAsamAM asaMkhyAtA sthiti sthAna che, te zI rIte asaMkhyAtA kahyA che? ke prathama pRthivInI apekSAe temanI jathanya sthiti dazahajAra varSanI ane UtkRSTa sthiti sAgare pamanI che. e sthitimAM ekaeka samayanI vRddhi thavArthI asaMkhyAtA sthitisthAna thAya che, kAraNake, sAgaropamanA samaya asaMkhyAtA che, evI rIte narakAvAsInI apekSAe paNa te sthitisthAna asaMkhyAtA thAya che;mAtra tenI a'dUra jaghanya ane utkRSTane vibhAga bIjA graMthamAMthI jANI levA. jema ratnaprabhA pRthivInA pahelA stara (pAthaDA)nA narakAmAM dazahajAra varSanI jaghanya sthiti ane nevuM hajAra varSanI UsRSTi sthiti che. e darzAvavAne mATe bhagavAna kaheche, he gaitama, tenI jaghanya sthiti je daza hajAra varSa pramukhanI che te samayathI adhika che eTale je dazahajAra varSanI jaghanya sthiti kahI, te eka sthitisthAna samajavuM. te sthitisthAna pratyeka samaya bhinna rUpavALuM cheH ane teja sthiti je samayAdhika kahI, te khIjuM sthitisthAna, te paNa vicitra-aneka prakAranuM che. evI rIte te asaMkhyAtA samayathI adhika che. have te sarvathI chelluM sthitisthAna khatAvavAne kahe che. te narakAvAsane yogya evuM utkRSTa sthitisthAna paNa aneka prakAranu' che, kAraNake, UMDkarSa sthitinu vicitrapaNuM che, upara pramANe sthitisthAna prarUpI have te sthitisthAnamAM nArakIno krodhAdikanA upayoga vibhAga vaDe darzAvavAne gaiAtamasvAmI panna kare che. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana je ratnaprabhA pRthivInA trIza lAkha narakAvAsa che, te pratyeka narakAvAsamAM je nArakIyA jaghanya sthitimAM rahelA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataH 1 3. ( 131 ) che, teomAM krodhavALA ghaNAM che, ke mAnavALA ghaNAM che? ke mAyAvALA ghaNAM che, ke lAbhavALA ghaNAM che? pratyeka narakamAM jaghanya sthitivALA nArakI ghaNAM hoya che, ane tene nAraphIbhavane viSe krodhane UMdaya paNa ghaNAMone hAya che, tethI tenA satyAvIza bhAMgA che, ane eka be vagere sakhyAtA samayathI adhika jaghanya sthitivALA kAi kAi hoya tethI teomAM krodhAdikanA upayoga karanArA e eka tathA aneka thavAnA saMbhava che, tethI temanA ezI bhAMgA thAya che, ane je ekendriya jIvA che, temAM sarva kaSAyeAnA upayAga hAvAthI pratyeka ghaNAM nArakIyA haiAvAnA saMbhava che, tethI temanA bhAMgo thato nathI, tene mATe bIje sthaLe paNa lakhelu che, A bhAMgA virahanI apekSAe thAya che; te viraha temanI te sattAnI hAvAnI apekSA rAkhe che, paNa utpAdautpanna thavAnI apekSA rAkhato nathI, kAraNa ke, ratnaprabhA pRthImAM utpAdaUtpannanA virahano kALa cAvIza muhUtaeNnA kahelo che, tethI ema samajavu ke, jyAM satyAvIza bhAMgA kahelA che, tyAM viraha bhAvane laine ezI bhAMgA thAya che; ane satyAvIza bhAMgAnA abhAva che. 1 bhagavAn uttara Ape che, he gaiAtama. tenA sAta bhAMgA che? sarve nArakIyA krodhanA upayega karanArA che kAraNa ke pratyeka narake peAtAnI sthitinI apekSAe ghajanya sthitivALA nArakIyo sadA mahuM aAvAthI temaja nArakInA bhavamAM krodhanA udaya ghaNA heAvAthI sarve krodhanA upayAga karanArA hAya che. dvisa yAgInAM cha bhAMgA, 1 athavA krodhanA upabhAga karanArA ghaNAM DhAya ane mAnanA upayoga karanAra eka hAya che e pahelA bhAMgo. OM athavA phrAnA upabhAga karanArA ghaNAM ane mAnane upayoga karanArA paNa ghaNAM hAya, e bIjo bhAMge. 3 athavA kredhanA upayoga karanArA ghaNAM ane mAyAnA upayAga karanAra eka hoya e trIjo bhAMge. 4 athavA krodhano upayoga karanArA ghaNAM ane mAyAno upayega karanArA paNa ghaNAM haiAya e ceAtho bhAMge. ma athavA krodhanA upayAga karanArA ghaNAM ane lAbhane upayAga karanAra eka hoya,e pAMcamA bhAMgo. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sUtra. OM athavA krodhanA upayoga karanArA ghaNAM ane lAbhane upayoga karanArA paNa ghaNAM hAya, e chaTho bhAMge. trika sacANI khAra bhAMgA. ( 132 ) 1 athavA krodhanA upayAga karanArA ghaNAM ane mAnanA tathA mAcAnA upayAga karanAra eka eka, e pahelA bhAMge. 2 krodhanA upayAga karanArA ghaNAM,mAnanA upayoga karanAra eka ane mAyAnA upayAga karanArA ghaNAM, e bIjo bhAMge. 3 krodhanA upayAga karanArA ghaNAM, mAnanA upayoga karanArA ghaNAM ane mAyAno upayoga karanAra eka, e trIjo bhAMge. 4 krodha, mAna ane mAyAno upayega karanArA ghaNAM, e cothA bhAMge. evI rIte krodha, mAna ane lAbhanA cAra bhAMgA gaNatAM sa` maLIne khAra bhAMgA thayA. dvisayAgInA sAta ane trisayogInA cha sAthe gachatAM sava` maLIne egaNIza bhAMgA thayA. catu:sayeAgI A bhAMgA. 1 athavA krauMdhanA upayAga karanArA ghaNAM, ane mAna, mAyA ane lAbhano upayAga karanAra eka eka e pahelA bhAMgA. 2 athavA krodhanA upayAga karanArA ghaNAM, mAna tathA mAyAne upayAga karanAra eka eka ane lobhanA upayAga karanArA ghaNAM e bIjo bhAMge. 3 athavA krodhanA upayAga karanArA ghaNAM ane mAnanA upayoga karanAra eka ane mAyAno upayoga karanArA ghaNAM ane loAbhanA upayoga karanAra eka e trIjo bhAMge. 4 athavA krodhane upayAga karanArA ghaNAM, mAnanA upayAga karanAra eka, ane mAyA tathA lAlanA upayAga karanArA ghaNAM, e ceAthe! bhAMge. 5 athavA krodha ane mAnanA upayoga karanArA ghaNAM ane mAyA tathA lobhane upayoga karanAra eka eka e pAMcamo bhAMge. 6 athavA krodha ane mAnano upayAga karanArA ghaNAM, mAyAnA upayeAga karanAra eka ane lobhanA upayoga karanArA ghaNAM-e chaTho bhAMge. athavA krodha, mAna ane mAyAnA upayAga karanArA ghaNAM ane lAbhanA upayAga karanAra eka, e sAtamA bhAMge. 7 8 krodha, mAna, mAyA ane lAbhanA upayAga karanArA ghaNAM-e AThame bhAMge. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataka 1 lu ( 137 ) e pramANe jaghanya sthitivALA nArInA kula maLIne satyAvIsa bhAMgA jANavA. jaghanya sthitimAM ghaNAM nArakIe hAya che, tethI krodhanA upayAgane viSe sarve bahuvacanamAM kahelA che. gItamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, ratnaprabhA pRthvInA trIza lAkha narakAvAsamAM pratyeka narakAvAsanI aMdara samayathI adhika evI jaghanya sthitimAM rahelA nArakIomAM zukrodhanA upayoga karanArA ghaNAM che ? ke mAnanA upayoga karanArA ghaNAM che?ke mAyAne upayAga karanArA ghaNAM che.? ke, lAbhanA upayeAga karanArA ghaNAM che ? bhagavAna kahe che, huM gAtama, krodha, mAna, mAyA ane lAbhanA upacoga karanAra eka che, ane ghaNAM paNa che; athavA krodhanA ane mAnanA upayAga karanAra eka che. athavA krodhanA upayAga karanAra eka ane mAnano UpayAga karanArA ghaNAM che, evI rIte ceArAzI bhAMgA thAya che. ahiM cArAzI bhAMgA evI rIte thAya che ke, samayathI adhika evI jaghanya sthitine mAMDIne saMkhyAnA samayathI adhika evI jaghanya sthiti sudhImAM nArakIe hAtA nathI, tA paNa jo di hAya to eka athavA aneka heAi zake che, tethI krodhAdikanA upayogamAM eka nArakIne laine cAra vizrlepa thAya ane khIjA krodhAdikanA upayAgamAM ghaNAM nArakIone laine paNa cAra bhAMgA thAya, te cAra bhAMgAne dvikane sayeAga karatAM cAvIza bhAMgA thAya, te A pramANe, krodha tathA mAnanA upayegamAM eka ane ghaNAM pakSe cAra bhAMgA tevI rIte krodha tathA mAyAnA cAra bhAMgA, krodha tathA lAbhanA cAra bhAMgA, mAna tathA mAyAnA cAra bhAMgA, mAna tathA lAbhanA cAra bhAMgA ane mAyA tathA lAbhanA cAra bhAMgA ema dvikanA saMyeAgamAM cAvIza bhAMgA thAya che. tene jyAre trikanA saMcAga karIe tyAre khatrIza bhAMgA thAya che. te A pramANe, krodha, mAna, tathA; mAyAne ekanA upayAgamAM eka bhAMge ane teemAM mAyAnA upayeAgamAM ghaNAMne letAM mIjo bhAMgA e ane bhAMgane mAnanA upayAgamAM ekane laine be bhAMgA ane temanA UpayeAgamAM ghaNAMAne lai bIjA e, ema cAra bhAMgA thAya, pachI krodhanA upayAgamAM ekane laine cAra ane khIjA krodhanA upayAgamAM ghaNAMne laine cAra eTale krodha, mAna ane mAyAnA trika sayAgathI ATha bhAMgA thayA. tevI rIte krodha, mAna ane sekSanA piyAgamAM bIjA ATha krodha, mAyA ane lobhanA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 134 ) zrI bhagavatI sUtra. upayogamAM bIjAM ATha ane. tevIja rIte mAna, mAyA ane lAbhanA upayogamAM ATha-ema kula maLI khatrIza bhAMgA thAya che, pachI cAra sayAge sALa bhAMgA thAya te A pramANe krodhAdikanA upayeAgamAM ekane laine eka bhAMge! ane leAlanA upayegamAM ghaNAMne laane khIjo bhAMge te ane bhAMgA mAyAnA upayogamAM ekane laine ane bIjA e mAyAnA upayogamAM ghaNAMne lai ema cAra bhAMgA thAya, te cAre bhAMgA mAnanA upayAgamAM ekane laine ane bIjA cAra mAnanA upayAgamAM ghaNAMone laine ema e ATha bhAMgAM thAya, te AThe bhAMgA dveSanA upaceAgamAM ekane laIne ane bIjA ATha bhAMgA krAyanA upayegamAM ghaNAMne laI letAM e maLIne sALa bhAMgA thAya, pachI kuLa adhA maLIne ezI bhAMgA thAya che. e bhAMgA nArakInI jaghanya sthiti ke, je eka vagere saMkhyAtA samayathI adhika che, tenI aMdara thAya che, ane asaMkhyAtA samayathI adhika evI nArakInI jaghanya sthitine mAMDIne laie ta| satyAvIza bhAMgAja thAya che, kAraNa ke, temAM nArakIe ghaNAM hoya che. 3 dhanA upayoga karanArA ane te ghaNAM 1 Tika saceAgI 6 krothanA upayAga ghaNAM karanArAo 3 3 degdeg ... : : : : : . ... satyAvIza bhAMgAno yaMtra. ... .. ... ... ... ... ... +E asaMyogI ... mAnanA Upayoga karanAra eka 1 3 2 mAyAno upayAga karanAraeka 3 mAyAnA upabhAga karanArANAM 4 leAlanA upayAga karanAra eka pa lolanA upayAga karanArA ghaNAM 6 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dha - 5 0 0 0 0 2 0 0 0 ra ba ba 8 baja mAna bh mh 1 d hy hy hy hy bh bh bh bh hm my nh bh mAna i % mAna. - evI rIte ra7 mAyA - potaka catuH sagI. 8 trika sagI 12 mAyA h h m m my hr h mAyA mAyA che - vAla, lobha ba che - hu. ananananananan lAbha 0 ba Ta >> 8 8 8 - na da ja che - bhAMgA-aMka ? Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w mr mr qr qm fr fr fr b b bh mh bh bh bh bh bh 0 0 0 02 te kedha 0 0 0 0 mAna 0 0 - o o o o - - - - - 6 % 0 - - - - * lAbha lAbha mAna caturAgI 14 mAyA wfy lh h m fy bh fy fy fy h h hy hy h bh >> mAna ja - | mAna - prikasa yogI bhAMgA 24 kAMdha" mAyA. zrI bhagavatI sUtra. trikasa cAgI bhAga 32 mAna mAyA. mAyA lAbha y q q H PS y H q H H H H mAyA lAbha hm bh fr bh qm >> fy h m bh hm bh hmh my bh mApha 0 ba ba ba - - - - 280 ba ba - - - - - 0 0 0 0 0 0 0 0 mAna. 0 % ba ba che - 0 0 ma mAyA, mr mr lh bh fr fr lh fy fr lh m fy h lh lh fy fr h bh . mAna m ) fr bh mh bh fr bh lh h h hy bh fy h m >> w fy bh fy >> hm bh hm >> w my fr bh mh b hm bh Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 137 ) rAtaH 1 yu. have bIjuM avagAhanA dvAra kahe che. gAtama svAmI puche che, he bhagavan, ratnaprabhA pRthvInA trIza lAkha narakAvAsamAM pratyeka narakAvAsane viSe nArakInA avagAhanA sthAna kaiTalA kathA che ? bhagavAna kahe che-De gAtama, te nArakIne avagAhanA sthAna asakhyAtA kahyA che. temAM je jadhanya avagAhanA che, te sarva narakanI aMdara aMguLanA asaMkhyAtA bhAga che. te jaghanya avagAhanA eka pradeze adhika ane e pradeze adhika tema asa MkhyAtA pradeza sudhI adhika heAya che. te jaghanyA avagAhenA nArakane yAgya evI UtkRSTI avagAhanA judI judI che. jema tene pahele narake utkRSTI avagAhanA te tene pAMca ke sAta dhanuSya, traNa hAtha ane cha AMgaLa che. gAtama svAmI puche che, he bhagavana, e ratnaprabhA pRthivInA trIza lAkha narakAvAsamAM eka eka narakAvAse janya avagAhanAmAM vattatA evA nArakI zuM krodhano upayeAga karanArA ghaNAM heAya che? bhagavAn uttara Ape che--ke gAtama, te jaghanya avagAhanAne viSe eTale te ekAdi sakhyAtA pradezathI adhika evI jaghanya avagAhanAne viSe vatA evA nArakI thoDA heAya che, tethI krAdikanA upayoga karanAra eka paNa hoya tethI tenA ezI bhAMgA thAya che; ane cAvat sakhyAtA pradezathI adhika jaghanya avagAhanAmAM ane asaMkhyAtA pradezathI adhika jaghanya avagAhanAne viSe ane tene ceAgya evI utkRSTa avagAhanAne viSe vatA evA bane nArakIo ghaNAM DAya che. temAM krodhano upayAga karanArA ghaNAM ane mAna, mAyA, ane leAbhano upayAga karanArA ghaNAM ane eka hAvAnA sA~bhavathI satyAvIza bhAMgA thAya che. kadi ahi zaMkA thAya ke, je jaghanya sthitivALA ane jaghanya avagAhanAvALA che, temene jaghanya sthitipaNe satyAvIza bhAMgA prApta thAya ane jaghanya-avagAhanAne laine ezI bhAMgA thAya e virodha Ave che? tenA samAdhAnamAM kahevAnuM ke, jaghanya sthitivALAne paNa jaghanya avagA 1 jemAM zarIra avagAhanA kara-rahe te avagAhanA arthAt te zarIranA AdhArabhUta kSetra, tenA sthAna eTale pradezanI vRddhithI thayelA vibhAga te avagAhanA sthAna kahevAya che. 18 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) zrI bhagavatI sUtra hanAne kALe ezIja bhAMgA thAya, te yukata che, kAraNa ke, utpatti kALanA bhAvapaNAne laIne jaghanya avagAhanAo theDI hoya che. vaLI je jaghanya sthitivALAonA satyAvIza bhAMgA kahyAM che, te jaghanya avagAhanAne jeo ullaMghana karI gayA hoya temanA samajavA. have zarIradvAra kahe che. gatama svAmI kahe che, he bhagavana, ratnaprabhA pRthvInA trIza lAkha narakAvAsamAM pratyeka narakAvAse nArakInA jIvone keTalA zarIra kahyA che? bhagavAna kahe che he gatama, temane vaikriya, tejasa ane kArmaNa evA traNa zarIre kahyAM che. gatamasvAmI puche che, he bhagavan, teja ratnaprabhA pRthvIne vize kriya zarIramAM rahelA evA nArakIo zuM krodhano upayoga karanArA ghaNa che? ahI kriya, tejasa ane kAryaNa-traNe zarIrane viSe satyAvIza bhAMgA kahevA- jANI levA.) je ke mULa pAThamAM vakriya zarIrane viSe satyAvIza bhAMge kahyA che, tathApi je bhAMgAnI prarUpaNa sthitine AzrIne ane avagAhanAne AzrIne tevI ja rIte joI levI-samajI levI. kAraNa ke, te prarUpaNAne ahIM AvakAza nathI ane je zarIrane AzrIne bhAMgAnI prarUpaNuM che tene ahiM avakAza che; evI rIte bIje paNa vicArI levuM. ekalA vikiya zarIranA sutra pATha uparathI vaikiya, tejasa ane kAmaNa e traNa zarIre levA ane traNenI aMdara satyAvIza bhAMgA kahevA. ahiM zaMkA thAya che ke, vigraha-zarIranI gatimAM kevaLa je tejasa ane karmaNa zarIra che, teo aha5 heAya che, to temanA paNa ezI bhAMgA che ema kema kahayuM ? ' tenA samAdhAnamAM kahe che ke, te kahevuM satya che, paraMtu je tejasa ane kAmaNa zarIra kevaLa paikiya zarIrane anusarIne rahelA che, te zarIrane ( 1 zarIra pAMca prakAranA hoya che. temAMthI keTalA zarI hoya che? e prazna Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka ! huM. (139 ) ahiM Azraya levAne che, paNa je kriya zarIrane anusarIne rahelA nathI, temane Azraya levAno nathI, eTale satyAvIza bhAMgAja thaI zake.. ahiM be zarIrane ja nirdeza karavo joIe chatAM traNa zarIra kahyAM che, te traNenI atyaMta samAnatA darzAvAne kahela che. have saMhananadvAra kahe che. gotama svAmI puche che, he bhagavana, ratnaprabhA pRthvIne viSe jeTalA nArakI che, temanA zarIra kevA saMhanana (saMghayaNa) vALA kahyAM che ? bhagavAna kahe che, he gatama, vajasSabha, nArA Adi cha saMghayaNa kahevAya che, te badhAmAMthI eka paNa saMghayaNa te nArakIne hotI nathI, tethI te asaMhananI che, asthine je saMcaya te saMhanana kahevAya che, to nArakIne asthi hotA nathI zirA-nADo hetI nathI ane na hatI nathI. je pugaLa aniSTa, kurUpa, apriya, azubha manane sArA lAge nahI tevA ane vAraMvAra saMbhAratA je game nahIM tevA heya che, tevA dugaLInA saMghAta rUpe temanA zarIra baMdhAelA hoya che. upara pramANe purNane ApelA vizeSaNe prAyaH eka arthavALA che, te pugaLonI utkRSTa aniSTatAne pratipAdana karavA mATe ApelA che te nArakInA pugaLa aniSTa che. kadi aniSTa heya paNa jarA suMdara hoya to te sArA lAge che, tethI kahe che ke, te ekAMta che-suMdara nathI. kadi suMdara na hoya to paNuM kadi koI kAraNane pratikAraka thAya, paNa te apriya che. eTale aprIti thavAnA kAraNa rUpa che, tevA zA mATe che? tethI kahe che ke te " azubha che, eTale temane svabhAvaja azubha che. tyAre tevA azubha te sAmAnya rIte paNa haya, tethI kahe che ke te "amaneza" che. eTale tene manamAM anubhava karatAM te ghaNuM azubha lAge che. tevA to kadi koIvAra lAgato haze, tethI kahe che ke te "amanema" che, eTale temane vAraMvAra manamAM saMbhAratA te aNagamatAlAge tevA che. A pramANe te nArakInA pugaLo utakarSa rIte aniSTatAne darzAvanArA che. tevA puLe te nArakInA zarIramAM saMcaya thaIne rahelA che. have saMsthAna dvAra kahe che. getamasvAmI puche che, he bhagavana, te ratnaprabhA pRthvInA nArakIomAM zarIra kevA saMsthAnavALA kahyA che? eTale te nArakInA zarIrane AhAra ke heya che?. . Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAna uttara Ape che, he gatama, te nArakInA zarIra be prakAre kahyA che, eka bhavadhAraNIya eTale janmatAM vetaja dhAraNuM karI rAkAya tevAM arthAt janma laI zakAya tevA ane bIjA uttarakriya eTale pahelA vikriya zarIranI apekSAe uttarakALe AgaLa kALe thAya tevA. temAM je bhavadhAraNIya zarIravALA che, te sarvarIte azubha saMsthAnavALA kahayA che, ane je uttara vaikriya zarIravALA nArakI che, te paNa azubhasaMsthAnavALA kahyAM che. gatama svAmI puche che, he bhagavana, je nArakIo azubha sthAne rahelA che, teo zuM krodhane upayoga karanArA che? bhagavAna kahe che- he gatamAM temanA saMbaMdhamAM paNa satyAvIza bhAMga kahevA. lezyA dvAra kahe che. autama svAmI puche che, he bhagavAna, te ratnaprabhA pRthvIne vize rahelA nArakIne keTalI lezyAo' kahI che ? bhagavAna kahe che, he gatama, te ratnaprabhA pUthvIne viSe rahelA nArakIne eka kApata lezyA ja kahelI che. gatama svAmI kahe che, he bhagavanuM, zuM kapAta leyAmAM rahelA nArakIyone krodhano upayoga karanArA kahyA che? bhagavAna kahe che, he gItama, temAM paNa satyAvIza bhAMga samajavA. ' have daSidvAra kahe che.. gatama svAmI puche che, he bhagavana, te ratnaprabhA nArakIne viSe rahelA nArakIo zuM samyam daSTi che? zuM mithyAdaSTi che ? ke zuM ? sabhya mithyAdaSTi che? bhagavAna uttara Ape che, te gAtama, teo traNe daSTivALA che. gotama svAmI puche che, he bhagavana, teomAM je samyagadaSTi nArakIo che, teo zuM kodhane upayoga karanArA che? . bhagavAna kahe che, he gatama, temanA paNa satyAvIza bhAMgA thAya che, evI rIte mithyAdaSTinA paNa satyAvIsa bhAMgA thAya che, ane samyam 1 je karmavaDe jenuM AliMgana karAya che tenI vezyA kahevAya che Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM (24) micyadaSTimizradaSTinA ezI bhAMgA thAya che. kAraNa ke, mizradaSTi ghaNAM ceDA hoya che, ane tene bhAva paNa kALane laIne a5 hoya che, eTale kei eka maLI Ave che, eTale ezI bhAMgA thAya che. have jJAnadvAra kahe che. autama svAmI prazna kare che, he bhagavana, te ranarmabhA pRthvIne viSe rahelA nArakIo zuM jJAnI che ke ajJAnI che? bhagavAna uttara Ape che, he gItama, teo jJAnI paNa che, ane ajJAnI paNa che. temAM traNa jJAna niyamita rIte che ane traNa ajJAna vikalpa che. je samakitavALA jIva nArakImAM utpanna thAya che, teone prathama samayathI AraMbhone bhavapratyaya eTale potAnA bhavanI pratIti ApanArUM avadhi jJAna hoI zake, tethI teone traNa jJAna niyamathIja hoya che, ane je mithyAdaSTi jIva hoya teo saMjJI tathA asaMjJIthI upaje che, temAM jeo saMjJIthI upajelA che, teone bhava pratyaya jJAnathI vibhaMga thAya che, eTale teo ajJAnI hoya che, ane je asaMjJIthI upajelA che. teone pahelA aMtamuhUrtathI para vilaMga jJAnanI utpatti che. ethI karIne temane pUrve be ajJAna hoya che. ane pAchaLathI vibhaMganI utpatti thatAM traNa ajJAna hoya che. tethI ja kahyuM che ke, te nArakIne keAIvAra vikalpa ajJAna hoya che, eTale keIvAra be ajJAna ane keIvAra traNa ajJAna heya che, tene mATe anya sthaLe paNa kaheluM che. autamasvAmI puche che, he bhagavana, te ratnaprabhA pRthvIne viSe rahelA nArakI Abhinibedhika jJAnamAM rahyA hoya tyAre teo kedhano upayoga karanArA hoya che ke nahIM ? bhagavAna kahe che, he gatama, teonA paNa satyAvIza bhAMgA jANavA. ahiM Abhinibodhika jJAnanI peThe satyAvIsa bhAMgAe sahita pahelA traNa jJAna athavA ajJAna kahevA. temAM je ahiM traNa jJAna kahevAmAM AvyA che, te Abhinibedhika jJAnane pharIvAra gaNIne kahelA che, nahIM te beja jJAna kahevA ane je traNa ajJAna kahyAM che, temAM mati-ajJAna ane zrutaajJAna ke je vibhaMganA pUrvakALe thavAnA che, te samajavA, tyAre tenA ezI bhAMgA thaI zake che. kAraNake, teo thoDA hoya che. kemake, teo Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 142) zrI bhagavatI sUtra. jaghanya avagAhanAvALA hevAthI jaghanya avagAhanAnA AzrayathI ja temanA ezI bhAMgA samajavA. - have gadvAra kahe che. autamasvAmI puche che, he bhagavana, ratnaprabhA pRthvIne viSe rahelA nArakInA cha zuM mAgI che, vacanagI che, ke kAyayogI che ? bhagavAna kahe che, he gatama, teo traNe vegavALA che, eTale maneyogI paNa chevacanagI paNa che, ane kAyamI paNa che, teo jayAre mAgamAM rahelA hoya tyAre temanA satyAvIza bhAMgA kahevA ane kAyagamAM rahelA hoya tyAre paNa tenA satyAvIsa bhAMgA kahevA. . ahiM jeke kevaLa kAmaNa kAyAnA yugamAM tenA ezI bhAMgA thavAne saMbhava che, tathApi te ahiM kahevAnI IcchA na hovAthI ane je A kahela che, te eka sAmAnya kAyayogane AzrIne kahyuM che, tethI kAyAganA paNa satyAvIza bhAMgA kahelA che. have upagadvAra kahe che. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, te ratnaprabhA pRthvIne viSe rahelA nArakI sAgAropayogI che ke anAgArapayogI che ? AkAra eTale vizeSa aMzane grahaNa karavAnI je zakti, te zaktithI yukta te sAkAra arthAt sAnepage sahita ane tenAthI rahita te anAkAra eTale sAmAnyagrAhI arthAta kevaLadanepAgI. tamasvAmI puche che, he bhagavana, te ratnaprabhA pRthvIne viSe rahelA sAgarepagI nArakI phodhAdikane upayoga karanArA che ke nahIM ? bhagavAna kahe che, he gautama, tenA paNa satyAvIsa bhAMgA kahevAnA che; ane evI rIte anAgArapagI nArakInA paNa satyAvIsa bhAMgA kahevAnA che. A pramANe sthiti vagere je daza dvAra ratnaprabhA pRthvInA nArakIne kahyA che, te ja pramANe bAkInI pRthvInA daza daza dvAra samajavA. mAtra teomAM lezyAdvAranI aMdara kAMIka vizeSa che. kAraNa ke, zyAenI aMdara bheda rahelo che, tethI te batAvA mATe nIce pramANe gAthAne artha Ape che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM ( 143 ) "pahelI tathA bIjI pRthvIne viSe kApAta lezyA che, trIjI vAlukAprabhA pRthvInA uparane pAthaDe kApAta lezyA ane nIcene pAthaDe nIla lezyA hoya che, cothI pRthvIne viSe ekalI nIla zyAja hoya che, pAMcamI pRthvIne viSe mizra lezyA eTale nIla tathA kRSNa lezyA hoya che; chaThThI pRthvIne viSe elI kRSNa vezyA hoya che ane sAtamI pRthvIne viSe parama kRNa lezyA hoya che. " ahiM nArakIne adhikAra saMpUrNa thAya che. have bhavanapatine adhikAra kahe che. gatamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, je asurakumAranA cosaTha lAkha AvAsa-bhuvano che, te pratyeka AvAsa-bhuvanane viSe temanI sthitisthAna (AyuSyanA vibhAga) keTalA kahelA che? bhagavAna kahe che, he gatama, te asurakumAranI sthitisthAna asaMkhyAtA kahelA che ane temanI jaghanya sthiti nArakInI jema samajavAnI che; temAM eTaluM vizeSa che ke, asurakumAranA pratiloma bhAMgA samajavA eTale te tenAthI ulaTI rIte levA. jema ke, nArakIne mATe krodha, mAna, mAyA ane lobhane krama levAya che, tema asurakumArene mATe lebha, mAyA, mAna ane krodha e krama levo; kAraNa ke, devatAo prAye karIne lAbhano upayoga karanArA hoya che tethI sarve paNa asurakumAro lobhane upayoga karanArA hoya che. je dvika saMyeAga laIe te lAbhane upayoga karavAmAM bahu vacana ja Ave ane mAyAnA upayogamAM eka vacana ane bahu vacana Ave, eTale be bhAMgA thAya. tethI ekaMdara satyAvIza bhAMgA karavA. vizeSamAM eTaluM che ke, temanuM nAnAtva eTale vividhapaNuM jANavuM, eTale nArakI ane asura kumArane paraspara vividhapaNuM jANI praznanA ane uttaranA sUtre bhaNavA. te nArakI ane asurene saMghayaNuM, saMsthAna ane vezyAnA sUtranI aMdara samajI levA. asura kumAranA saMbaMdhamAM jema kahyuM te pramANe svanita kumAra sudhI samajI levuM. have pRthvIkAyane adhikAra kahe che. ' gatamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, pRthvIkAya jIvonA je asaM. khyAtA lAkha AvAsa che, te pratyeka pRthvIkAya-AvAsamAM pRthvIkAya jIvonA keTalA sthiti sthAna kahelA che? Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ('144') ' zrI bhagavatI sUtra. bhagavAna kahe che, he gaiAttama, te pRthvIkAya jIveAnA asaMkhyAtA sthiti sthAna kahelA che. te jaghanya sthitithI te utkRSTa sthiti sthAna sudhInA jANavA. gotama svAmI prazna kare che, he bhagavana, te pRthvIkAyanA asaMkhyAtA lAkha AvAso che, te pratyeka AvAsamAM jaghanya sthitimAM rahenArA pRthvIkAya jIve zu krodhanA upayAga karanArA ghaNAM che, ke mAnanA upayoga karanArA ghaNAM che, ke mAyAnA upayAga karanArA ghaNAM che ke, lobhanA upayoga karanArA ghaNAM che? bhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, te pRthvIkAya jIvA krAdha, mAna, mAyA ane lAbha-e badhAnA upayAga karanArA ghaNAM che. tethI te pRthvIkAya jIve eka eka kaSAyanA upayAga karanArA ghaNAM maLI, tethI te sa sthAnAmAM eTale daze sthAneAmAM abha'ga che. vizeSamAM mAtra te lezyAmAM temanA ezI bhAMgA thAya che. pRthvIkAya jIvAte lezyAdvAramAM mAtra tejAlezyAja haiAya che. te A pramANeH--jyAre devalokamAMthI cyavIne kAi devatA eka athavA aneka pRthvIkAya jIvAnI aMdara utpanna thAya che, tyAre te ekapaNe rahevAthI tenA eMzI bhAMgA thai zake che. A pRthvIkAya jIvAnA daza dvAramAMthI ahiM mAtra ekaja dvAra lakhelu che, teA pachI khAkInA nava dvAra nArakInI jema samajI levA. temAM eTaluM vizeSa ke, temanuM nAnAtva eTale vividhapaNuM paNa prazna tathA uttarathI jANI levuM. te pRthvIkAya jIveAnA zarIra vagere sAta dvArA paNa samajI levA. te A pramANe-- zarIradvAra-te pRthvIkAya jIvAne AdArika, tejasa ane kANu-e traNe zarIra heAya che. krodha tathA mAnanA upayoga vagere kahevAnuM che. temanA pudagaLA zarIra rUpe pariNAma pAmavAnuM paNa pUrvavat che. saMsthA dvAra-pRthvIkAya jIvAne bhavadhAraNIya pramukha be prakAranA zarIranA abhAva che. tethI temAM huMDasaDiyA eTaluja kahevAnu che. lezyAdvAra-pRthvIkAya jIvAnekRSNa lezyAthI tejalezyA sudhInI laiyAe kahelI che; ane tyAM sudhI alaga che, ane teolezyAmAM ezI bhAMgA thAya che, Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) sataka 1 lu. dRSTidvAra-pRthvIkAya jIvA mithyAdaSTi che. jJAnadvAra-pRthvIkAya jIvA jJAnI ke ajJAnI nathI. niyamathI ajJAnI che. yeAgadvAra-pRthvIkAya jIvA manAyAgI ane vacanayAgI nathI paNa kAyayeAgI che. apakAya jIve paNa pRthvIkAya jIvAnI jema samajavA. tee daza sthAna ( dvAra) mAM abha'gaka che, mAtra tejalezyAmAM temanA eMzI bhAMgA thAya che, kAraNa ke, temAM devatA utpanna thAya che. teukAya ane vAyukAya jIvAne daza sthAnamAM paNa abha'gaka che, kAraNa ke, krAdhAdikane upayAga karanArA evA tee ghaNAM hAya che, ane temAM 4vatAo utpanna thatA nathI. tema vaLI temanAmAM tejalezyA nathI, ane te pachI tenA saMbhava che, tethI e'zI bhAMgA paNa na thAya, eTale te alagaka che. temAM khaMdhA sUtreA pRthvIkAyanA sUtranI jema samajavA. phata vAyukAya sUtreAnI aMdara zarIradvAranI aMdara ema jANavuM. vanaspatikAyanA sabaMdhamAM pRthvIkAyanI jemaja samajI levuM. kAraNa ke, tenAM daze sthAnAmAM bhAMgA thavAnA abhAva che, ane teolezyAmAM tevIja rIte eMzI bhAMgA thai zake tema che. ahiM zaMkA kare che ke, pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAyaveAnA daSTidvAramAM sAsvAdAna bhAva vaDe samyakatva thAya, ema kama graMthAmAM kahelu che, to te kAraNane laIneja jJAnadvAramAM matijJAna ane zrutajJAna ane te jIvA ghaNAM thADA che, ema laine temanA ezI bhAMgA samyagdarzana, AiinAdhika ane zrutajJAnanI aMdara kema na thAya ? A zaMkAnA samAdhAnamA kahe che ke, evI rIte ezI bhAMgA thaI zake nahIM. kAraNa ke, pRthvIkAya vageremAM sAsvAdanabhAva ghaNeAja virala che, tethI evI prarUpaNA karavAnI icchA nathI, te kAraNathI kahelu che ke, temAM ubhaya-baMnene abhAva che. he gAtama, je sthAnane viSe nArakIne eMzI bhAgA che, te sthAnane viSe e iMdriya, taiMdriya, ane coiMdriya jIvAne paNa e'zI bhAMgA samajavA. eTale ekAdi sakhyAtA samayathI adhika evI jaghanya sthitimAM eka, jaghanya avagAhanAmAM be, sakhyAtA ata pradezanI vRddhimAM traNa ane 19 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) zrI bhagavatI sUtra. mizradaSTine viSe cAra-ema nArakIne eMzI bhAMga kahelA che; ane je vikalaiMdriya jIvone teonA paNa mizradaSTine vajIne e sthAnemAM eMzI bhAMgA kahelA che kAraNake teo ghaNAM alpa che ane temane eka eka paNa kedhAdikanA upagane saMbhava che, ane vikeleMdriya ane ekedriya jInI aMdara mizradraSTi hatI nathI, tethI vikaseMdriya jIvone azAMtibhAMgAne saMbhava paNa nathI. keTalAeka vRddha purUSoe A sUtranI koI vAcanAthI jayAM azIti zabda che, tyAM abhaMgaka evI vyAkhyA karelI che. A viSe vizeSa kahevA mATe kahe che - emAM eTaluM vizeSa che ke, temane samyakatvamAM, AbhinidhimAM ane zrutajJAnamAM adhika eMzI bhAMgA thAya che. kahevAno Azaya evo che ke, daSTi dvAramAM ane jJAnadvAramAM nArakInA satyAvIza bhAMgA kahelA che ane vileMdriyanA adhika evA eMzI bhAMgA kahelA che; te samyakatva, AbhinibAdhika ane zrutajJAnamAM thAya che, kAraNa ke, ghaNAMja evA vikaseMdriya jIvone sAsvAdana bhAvavaDe samyakandha thAya che, ane teo apa heya che eTale temane ekapaNAne saMbhava hovAthI temanA aMzIja bhAMgA thaI zake che. evI rIte Abhinidhika ane zrutajJAnamAM samajI levuM. he gema, je sthAnamAM nArakInA satyAvIza bhAMgA kahyA che, te sthAnomAM beiMdriya, teiMdriya ane ceiMdriya jIne abhaMgaka che eTale bhAMgAneja abhAva che. ahiM ema samajavAnuM che ke, ahiM je sthAne kahyA che, te prathama kahelA eMzI bhAMgAnA sthAnamAMthI bAkI rahelA sthAne samajavA ane je abhaMgaka-bhAMgAne abhAva kahyo te keMdhAdikane upayoga karanArAo ekI sAthe ghaNAM hovAno saMbhavane laIne karyo che. " A sthaLe vileMdriya athavA pRthvIkAya jIvonA sUtronI jema sU bhaNavA. paNa eTaluM vizeSa che ke, vezyAdvAramAM tejalezyA bhaNavI nahIM. daSTidvAramAM beIkiya jIvAnA praznamAM evo uttara che ke, te bekiya che samyagadaSTi paNa che ane mithyAdaSTi paNa che, paraMtu samyagamithyAdaSTi nathI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 ku. ( 147 ) samyagadarzanamAM rahelA be iMdriyajI krodhane upayoga karanArA che ke nahIM? e praznanA uttaramAM tenA eMzI bhAMgA thAya ema kahevuM. " jJAnadvAramAM beidrinA praznamAM e uttara che ke, te beidriya jJAnI che, ane ajJAnI paNa che, temAM je jJAnI che te matijJAnI ane zrutajJAnI che, ema samajavuM. bAkI teja pramANe tenA eMzI bhAMgA samajavA. - yoga dvAramAM-be iMdriya jIvonA praznamAM evo uttara che ke, te be IdriyajI maneyogI nathI, paNa vacanagI ane kAyayogI che. bAkInuM teja pramANe samajavuM eja pramANe teIdriya ane ceIdriya nA sUtra praznottara rUpe samajavA. bhagavAna kahe che, he gautama, je paMkiya tiryaMcayoninA jIvo che, te nArakInA jInI jema samajavA. vizeSamAM eTaluM ke, jyAre temanA satyAviza bhAMgA hoya tyAre abhaMgaka karavuM, eTale tyAM bhAMgAne abhAva samaje. ahiM samajavAnuM ke, jayAM nArakInA satyAvIza bhAMgA hoya che, tyAM paMkiya tiryaMcajInA bhAMgA detA nathI. abhaMgaka jaghanya sthitivageremAM hoya che, te prathama darzAveluM che, ane te bhAMgAne abhAva keMdhAne dikane upayoga karanArA ghaNuM hovAthI, ekI sAthe teomAM hoI zake che; A viSe badhA sUtre nArakInI jema jANavA. zarIradvAramAM eTale vizeSa che ke,-paMcaeNkiya tiryaMca ni jIvo dArika, vaikArika, tejasa ane kArmaNa-e cAre zarIra hoya che, ane te te sarvamAM bhAMgAne abhAva che. saMhanana dvAramAM-paMcaeNpriya tiryaMca jIvone vajanArAcasaMhananavALA samajavA. saMsthAna dvAramAM-paceMdriya tiya jIvone samacaturasa vagere che sthAne samajavA, lezyAdvAramAM-caMdriya tiryaya jIvone kRSNa lezyA vagere cha lezyAo samajavI. bhagavAna kahe che, he gatama, jevI rIte nArakIone daza sthAnomAM kahyA che, tema manuSyane daze sthAnamAM paNa kahelA samajavA. je sthAnomAM nArakIonA eMzI bhAMgA kahelA che, te sthAnamAM manuSyanA paNa ezI bhAMga kahelA samajavA. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 148) zrI bhagavatI sUtra, manananananananananananananana. ahiM samajavAnuM ke, te nArakIone ekAdi saMkhyAtA aMta samaye adhika evI jaghanya sthitinI aMdara temaja jaghanya-avagAhanA ke je saMkhyAtA aMta pradezathI adhika che, tenI aMdara temaja mizranI aMdara eMzI bhAMgA kahelA che. tevI rIte manuSyone paNa teonI aMdara eMzI bhAMgA thAya che kAraNa ke, teo apa che. - nArakI ane manuSyonI sarva rIte tulyatA nathI, e vAta jaNAvAne bhagavAna kahe che -- jemAM nArakIne satyAvIza bhAMga kahelA che, temAM manuSyone alaMga gaka che-bhAMgAne abhAva che. eTale nArakIone je satyAvIza bhAMgAnA sthAna, temanI jaghanya sthiti tathA asaMkhyAtA samayathI adhika evI jaghanya sthiti vagere che; teonI aMdara jaghanya sthitimAM vizeSa kahevAnI IcchAne laIne te sivAyanA sthAnamAM manuSyane abhaMgaka che. kAraNa ke, nArakIone ghaNI rIte krodhane udaya thayA kare che, tethI temanA satyAvIza bhAMgA te sthAnamAM ghaTe che. paNa manuSyo ke jeo pratyeka krodhAdikane upayoga karanArA ghaNA hoya che, tethI temane kaSAyane udaya thavAmAM koI vizeSapaNuM nathI, tethI teone te sthAnanI aMdara abhaMgaka che. te vize vizeSa kahe che - he gatama, vizeSamAM eTaluM che ke, manuSyane eTaluM adhika che ke temane jaghanya sthitimAM AhAraka zarIre zI bhAMgA thAya che. ahiM samajavAnuM ke, je sthAnamAM nArakIne eMzI bhAMgA thAya che te sthAnemAM manuSyone paNa eMzI bhAMgA thAya che, ane je sthAnamAM satyAviza bhAMgA kahelA che, tyAM abhaMgaka che. A kevaLa manuSyomAM adhika che; eTale jaghanyasthitimAM manuSyane eMzI bhAMgA thAya che, paNa nArakIe thatA nathI mATeja tyAM satyAvIza bhAMgA kahelA che, te abhaMgaka che. vaLI manuSyone AhAraka zarIre eMzI bhAMgA che, kAraNake AhArakazarIravALA manuSya a9pa hoya che, ane nArakIne tema hotuM nathI, tethI paNa e manuSyane mATe adhika che. ahIM nArInA ane manuSyanA sUtrone pAye karIne zarIranA pramukha cAra sthAnamAM ane zAnadvAramAMja vizeSa che, te A pramANe Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 yu. ( 18 ) tame puchelA manuSyanA zarIra saMbaMdhI prazanamAM bhagavAne uttara ApyA che ke, manuSyane dArika, vaikArika, AhAraka, tejasa ane kAmaNa e pAMce zarIre hoya che. tevI rIte krodhAdikanA upayoga karavA sudhInI praznottara samajI levA. evI rIte ekaMdara sarva zarIramAM vizeSa eTale ke AhAraka zarIranI aMdara temanA eMzI bhAMgA jANavA. saMhananadvAramAM manuSyane vajaRSabhanArAca vagere cha saMhanana kahelA che. saMsthAna dvAramAM manuSyane samacaturasa pramukha cha saMsthAno kahelA che. lezyAdvAramAM manuSyane kRSNa lezyA vagere cha lezyAe kahelI che. jJAna dvAramAM-manuSyane Abhinibedhika vagere pAMca jJAna kahelA che, eka kevaLa jJAna zivAyane cAra jJAnomAM abhaMgaka che-bhAMgAne abhAva che. kAraNa ke, kevaLajJAnamAM kaSAyano udaya hetuM nathI. he gItama, vANavyaMtara, jyotiSI ane vimAnika-e traNa devatAone saMbaMdhamAM bhavanapatinI jema samajI levuM. eTale vAnayaMtara vagere traNa devatAone te daza sthAnomAM jema bhavanavAsI devatAone mATe kahyuM tema samajI levuM-jema ke, jyAM asura vagerenA eMzI bhAMgA che, ane jayAM satyAvIza bhaMgA che, tyAM te vANuvyaMtara, jyotiSI ene vaimAnika devatAonA bhAMgA samajavA ane te bhAMgA lobhane prathama karIne jANavA. te uparathI bhavanavAsI devatAonI sAthe vANuvyaMtara devatAonI tulyatA thAya che, paNa jatiSI vagere devatAone to tevI tulyatA nathI, tethI teonI sava rIte tulyatA thatI nathI, e darzAvavAne kahe che. | he gatama, te vANuvyaMtara, jotiSI ane vimAnika devatAo bhavanavAsI devatAnI jema kahelA che, paraMtu teonI aMdara nAnApaNuM-vividhapaNuM raheluM che, te anuttara deva sudhI jANavuM. kahevAne bhAva evo che ke, je leyAdikamAM raheluM jatiSI vagere devatAnuM vividhapaNuM che, eTale bIjA devatAnI apekSAe bheda che, te vividhapaNuM jANavuM arthAt parasparathI vizeSa jANIne temanA sUtro bhaNavA. lezyAdvAramAM-jatiSI devatAne eka tejalezyA kahelI che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 150 ) zrI bhagavatI sUtra. jJAnadvAramAM- thatiSI devatAne traNa jJAna ane aNu ajJAna kahelA che, kAraNa ke, temane asaMjJIpaNAmAM upapAtane abhAva hovAthI aparyApta avasthAmAM paNa vilaMga thAya che. vaimAnika devatAone vezyAdvAramAM-tejalezyA vagere traNa vezyAe kahelI che, ane jJAnadvAramAM traNa jJAna ane traNa ajJAna kahelA che. vimAnika devatAnA sUtro te pramANe samajI levA. gatama svAmI kahe che, he bhagavana, Ape je kahyuM te satya che. prathama zatakano pAMcamo uddeza samApta. MUUN Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. 6 Tako . huM gayA udezamAM tenA chellA sUvAnI aMdara jotiSI ane mAnika devatAonA asaMkhyAtA AvAsa-vimAne je kahyA che, temanI pratyakSa gati batAvavAne mATe A uddezamAM kahe che. gatama svAmI puche che, he bhagavana, jeTalA avakAza rU5 aMtarALathI udaya pAmate sUrya zIghratAthI daSTisparzamAM Ave che, tema asta pAmata paNa sUrya teTalAja avakAzarUpa aMtarALathI zIdhra daSTi rasparamAM Ave che, tenuM zuM kAraNa? A praznane Azaya e che ke, jyAre sUrya atyaMtaramaMDaLamAM hoya che, tyAre saDatALIsa hajAra base ane tresaTha yojana ane ekavIza bhAge Ugato jovAmAM Ave che, ane teTalAja pramANamAM pAcho asta samaye paNa jovAmAM Ave che tenuM zuM kAraNa? bhagavAna uttara Ape che, he gatama, hA, sUrya Ugato teTalAja parimANe avakAza-aMtarathI daSTi sparzamAM zIdhra Ave che. ane asta pAmato paNa teTalAja parimANe zIdhra daSTi sparzamAM Ave che, eTale pratyeka maMDale sUryanA darzanamAM taphAvata che, paNa te sthAnAMtarathI jANI zakAya che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, sUrya udaya pAmato jeTalA kSetranI sarva dizAone ane vidizAone potAnA Atapa vaDe-teja vaDe jarA prakAzita kare che, vadhAre prakAzita kare che ane tapAve che, teTalA kSetranI sarva 1 sUrya jeTalA AkAzanI aMdara rahelo. 2 daSTisparza eTale daSTimaryAdAmAM AvavuM te. ahiM sparzane artha aDakavu nahIM kAraNa ke, te sUrya netrathI prApta karI zakAto nathI, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 152 ) zrI bhagavatI sUtra. dizAo ane vidizAonI cAre tarapha te Athamato sUrya paNa jarA prakAzita kare che, vadhAre prakAzita kare che, ane tapAve che; ahiM jarA praphAza kare che, te uparathI ghaNI sthaLa-meTI vastune prakAzita kare che, ema samajavuM. ane "vadhAre prakAzita kare che te uparathI ati sUkSma-kIDI vagere vastune prakAzita kare che, ema samajavuM ane je tape che ema kahyuM, teno artha varatune zItavagaranI kare che, garamIvALI kare che. athavA je vastu ghaNI sUkSma hoya te joI zakAya evI kare che. bhagavAna kahe che, he gatama, hA, temaja che. have tame te kSetrane AzrIne puche che. gautamasvAmI kahe che, he bhagavana, sUrya je kSetrane jarA prakAzita kare che, vizeSa prakAzita kare che, ane tapAve che, te kSetrone sparzIne prakAze che, ke spazya zivAya prakAze che? evI rIte cha dizA sudhI vadhAre prakAzikare che, tapAve che, ane prakAzita kare che, ema kahevuM. ane te niyamathI cha dizAne prakAzita kare che, ema jANavuM. mULamAM jJAna-cAra eTale sudhI evo zabda che. te uparathI nIce pramANe. praznottara samajavAnA che. gatama-he bhagavana, te sUrya sparzIne prakAzita kare che ke sparza kya zivAya prakAzita kare che? bhagavAna hai gaiAtama, te sparzIne prakAzita kare che, sparza karyA zivAya prakAzita karato nathI. tama-he bhagavana, te avagADhapaNe prakAzita kare che ke avagADha paNa rahita prakAzita kare che? bhagavAna-he gatama, te avagADhapaNe prakAzita kare che, avagADhapaNe rahita prakAzita karato nathI; evI rIte anaMtarAvagADhapaNe prakA. zita kare che, paraMparAvagADhapaNe nahIM. gautamahe bhagavana, te aNune prakAzita kare che ke bAdarane? bhagavAna -he gatama, te aNune paNa prakAzita kare che ane bAdarane paNa prakAzita kare che. - gema-he bhagavana, te Urva-uce prakAzita kare che, tiro prakAzita kare che ke adhanIce prakAzita kare che ? Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM (153) bhagavAna-he gatama, te UMce,tiro ane nIMce paNa prakAzita kare che. autama-he bhagavana, te AdimAM prakAzita kare che, madhya prakAzita kare che ke, ate prakAzita kare che? bhagavAna-he gatama, te Adi, madhya ane aMte prakAzita kare che. gatama-he bhagavana, te AnupUrvIe prakAzita kare che ke anAnupUrvIe prakAzita kare che? bhagavAna-he gatama, te AnupUrvIe prakAzita kare che, anAnupUrvIe nahIM. gatama-he bhagavana, te kaI dizA prakAzita kare che ? bhagavAna gatama, te niyamathI cha dizA prakAzita kare che. prathama kahyuM ke, "sparza karIne kSetrane prakAzita kare che, te sparza darzAvavAne gatamasvAmI prazna kare che - gautamasvAmI puche che, he bhagavana, sarva dizAmAM sarva--Ape karI sarva kSetrane sparza karavAne samaye sUrya jeTalA kSetrano sparza kare che, teTalA kSetrane sparza karelo kahevo ke kema? bhagavAna kahe che, he bAtama, te sarvathI saghaLI dizAone viSe sparzelo kahe. sparza karato ane sparza karelo--e baMnenI ekatA prathamanA sUtrathI jANavI, tethI sparzane AzrIne prazna kare che - gatamasvAmI puche che, he bhagavana, zuM te sparza karelAne spaze che? yAvata niyamathI cha dizA sudhI-kahevuM. vaLI he bhagavana te lekAMta eTale savathI lokanA avasAnane viSe alekAMta eTale lokanI aMdara sparza che, ke alakAMtane vize lokAMtanI aMdara sparze che? bhagavAna uttara Ape che, he gItama, te leAkAtane viSe alekAMtane sparze che ane alekAMtane viSe paNa lekAMtane sparze che. gatama puche che, he bhagavana, te sparza karelAne sparze che, ke nahiM sparza karelAne sparza che? 20 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 154 ) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAn kahe che, he gAtama, te yAvat cha dizAne sparze che ema kahevuM. kahevAnI bhAvanA evI che ke, sparza karelA aleAkAMtane sparze che ahi koi zaMkA kare ke, dUra rahelI vastune paNa vyavahArathI sparza thayeluM gaNAya che. jemake netranA sparze tethI ahiM avagADha eTale najIka sparza. samajave. temAM paNa kadi ema kahe ke, te to Asatti-AsaMgamAtrathI paNa thAya che, tethI ahiM te sparze ana'tarAvagADha eTale vacce vyavadhAna vagara sabadhavALA paNa paraparAe avagADha nahIM eTale sAMkaLanI kaDInI jema para parAye sakhadha vagaranA te sparze aNune sparzI zake che. kAraNa ke, koi sthaLe aleAkAMtane pradeza mAtravarDa sUkSma kahelo che. te khAdaranA paNa sparza kare che, kAraNa ke, kAi sthaLe bahu pradezavaDe tene khAdara paNa kaheaA che; vaLI te UMce, nIce ane tira paNa sparza kare che; kAraNa ke te UMcInIMcI vagere dizAmAM leAkAMta ane alokAMta rahelA che; te Adi, madhya ane aMte sparzI kare che, kAraNa ke nIMcA, tirachA ane UMcA leAkanA prAMta bhAgone Adi, madhya ane aMte kalpelA che. te svaviSayane sparza kare che eTale je sparze lA ane avagADha karelA ityAdikamAM sparza kare che, paNa je sparza vagere karyA naheAya tevA aviSayano sparza karato nathI; vaLI AnupUrvIthI sparza kare che, eTale ahiM AnupUrvI evI che ke pahelA sthAnamAM lekAMta ane bIjA sthAnamAM alakAMta evI avasthAnapaNe sparza kare che, te zivAya spa thai zakeja nahIM. te cha dizAomAM sparzI kare che, kAraNa ke leAkAMtanI paDakhe ane sava tarapha aleAkAMta rahela che. ahiM vidizAmAM sparza thato nathI, kAraNa ke dizAonu pramANa leAkanA viSNubha upara hAya che ane tyAM vidizAone pramANa heAtu nathI. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, te sUrya dvIpanA a`tane viSe sAgaranA aMtane sparze ane sAgaranA atane viSe dvIpanA aMtane sparze ke nahIM ? bhagavAna kahe che, huM gAtama, te sUrya yAvat niyamathI cha dizAAne sparze che; ahiM samajavAnuM ke, dvIpAMta tathA sAgarAMta vagere sUtromAM spaSTasparzI karelAnA arthavALA paTTAnI bhAvanA karavI, temAM eTaluM vizeSa ke dvIpa sAgarAdi sUtromAM cha dizAnI bhAvanA karavI te A pramANe dvIpa ane samudre eka hajAra ceAjana avagADha thayelA hoya che. tethI temanI uparanA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ane nIcenA dvIpa samadranA pradezone AzrIne uMce tathA nIce ema be dizAnI sparzanA thAya che, ane pUrvAdi dizAonI sparzanA te thayelIja samajavI, kAraNa ke te dvIpa samudro tenI AsapAsa rahelA hoya che. e pramANe e abhilASAthI ema samajavuM ke te sUrya nadInA jaLanI aMdarathI vahANunA cheDAne sparze che. A uparathI jaLamAM UMDe magna thaI tenI UMcAInI apekSAe UMcI dizA udarva dizAno sparza samajavo ane te chidranI aMdara pezI vastranA aMtane sparze che. ahiM paNa vastranI uMcAInI apekSAe cha dizAnI bhAvanA kahelI che; athavA kAMbaLa vastranI piTalImAM madhye utpanna thayelA jIvanuM bhakSaNa karavA vaDe tenI vaccenA chidranI apekSAe lokAMtanI sUtranI peThe cha dizAonA sparzanI bhAvanA kehelI che. vaLI te chAMyAnI aMdara Atapa taDakAnA e aMtane sparze che, ahiM chAMyAnA bhedathI eTale bhIMta vageremAM je chAMye caDato utarato dekhAya che, te bhedathI cha dizAnI bhAvanA kahelI che. te A pramANe-jema sUryanA taDakAmAM AkAze uDatA pakSI vagere padArthanI je chAyA taDakAnI aMdara cAre dizAomAM sparze che, teja chAyAnI jamInathI te uDatA padArthanI jeTalI uMcAI hoya tyAMthI chAyAne aMte taDakAnI aMdara UMce tathA nIce te sparze che athavA koI prAsAdanI dIvAla vagerenI chAMyA ke je tenI divAla UparathI utaratI ane caDatI hoya tene aMte taDakAnI aMdara uMce tathA nIce te spaze ema samajavuM; athavA teja chAMyA tathA taDakAnA pugaLe asaMkhyAtA pradezamAM avagAhana karI rahyA hoya tene laIne tenI uMcAI heI zake, ane te kAraNathI UMce tathA nIce je vibhAga paDe tethI paNa chAMyAne aMte taDakAnI aMdara uce nIce sparze che, A uparathI bhagavAne kahyuM che ke, te sUrya jalane aMte vahANunA aMtane, chidrane aMte vastranA aMtane ane chAyAne aMte taDakAnA aMtane sparze che. A sparzane cAlatA adhikArathI prANAtipAta (hiMsA ) pramukha pApa sthAna vaDe Utpanna thatAM baMdhAtAM karmano sparza paNa thAya tethI tene AzrAne gotama svAmI prazna kare che. gotama svAmI puche che, he bhagavana, jIvane pote karelI prANAtipAta kiyA lAgu paDe ? Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 156 ) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAn uttara Ape che, ke gaiAtama, hA, te lAgu paDe che. gotamasvAmI puche, he bhagavana, je jIvane te kriyA lAgu paDatI hoya te tene te sparzathI lAgu paDe che, ke asparzathI lAgu paDe che? ahi ema kahevu ke cAvat alAkano che! nathI tyAM cha dizAne spezine kriyA lAge che, ane jyAM vyAghAta eTale alokano cheDA che; tyAM eka zeSa traNa dizA, kAIvAra cAra dizA ane kAivAra pAMca dizA e sarva AhAranI peThe vicArIne kahevu. gotamasvAmI puche che, he bhagavana, jIvane prANAtipAtikI kriyA lAgu paDe te kriyA karelI gaNAya ke na karelI gaNAya ? kahevAne Azaya evA che ke, jIve te kriyA karelI gaNAya. kAraNu ke, je karma karyuM na hoya te kaheAi zakeja nahI, ane karelI kriyA na gaNAtI haiAya tA je kama pAte karelu hAya tA jAte kareluM gaNAya che; te zivAya kareluM gaNAtuM nathI. bhagavAn uttara Ape che, he gAtama, je kriyA karelI hAya teja kriyA lAge che, je kriyA karelI na heAya te kriyA lAgatI nathI. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, jIvane je karelI kriyA lAge te peAte karelI lAge ke bIjAe karelI lAge ke peAte ane bIjAe anee karelI kriyA lAge ? bhagavAna kahe che, je gAtama, te pote karelI kriyA lAge, khIjAe karelI ke khanee karelI kriyA na lAge ? gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, te AnupUrvAMe kriyA lAge ke AnupUrvI zivAya kriyA lAge ? jemAM pUrva-pahelo ke pazcAt-pAchaLa evA vibhAga na heAya te AnupUrvI kahevAya che eTale pahelA kriyA kare ane pachI pApa lAge te AnupUrvI ane pahelA pApa lAge ane pachI kriyA kare te anAnupUrvI -AnupUrvI zivAya kahevAya che. karelI bhagavAn uttara Ape che ke, he gAtama, te AnuMpUrvI vaDe kriyA lAge che, AnupUrvI vagara lAgatI nathI. je kriyA karalI che, je kriyA kare che ane je kriyA karaze te sarva kriyA AnupUrvI e karelI samajavI paNa anAnupUrvI e karelI samajavI nahIM, ema kahevuM. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 3. ( 157 ) gAtamasvAmI pUche che, he bhagavana, je nArakInA jIveA che, temane prANAtipAta kriyA lAge ? bhagavAn uttara Ape che, he gAtama, te nArakInA jIvone prANAtipAtanI kriyA lAge che. gotama puche che, he bhagavana, tyAre te sparza karelI lAge ke sparza vagaranI lAge ? yAvat niyamathI te cha dizAe kriyA lAge ityAdi kahevuM. getamasvAmI puche che, he bhagavana, te nArakIne karelI kriyA lAge ke na karelI kriyA lAge ? ahiM AnupUrvI sudhI prathama pramANe praznottara samajavA. ahiM nArakIne mATe je kahevAmAM AvyuM te pramANe asura vagerenA saMbadhamAM samajavuM. temAM ekedriya jIvA na levAM. kAraNa ke, te ekatriya jaivAnA sabadhamAM bIjI rIte kaheluM che. te ekedriya jIvAne nirvyAghAtapaNe cha dizA ane vyAghAtapaNe kAivAra traNa dizA, koivAra cAra ane phAivAra pAMca dizA ema samajI levu. temaja prANAtipAta eTale hiMsA, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha ane krodhathI laine mithyAdana zailya sudhInA aDhAra pApasthAna cAvIza daMDake kahevA. te aDhAra pApasthAna A pramANe--1 jIvahiMsA ra mRSAvAda-asatya bhASaNa, 3 adattAdAna-cArI, 4 maithuna, 5 parigraha, 6 mAna, 7 mAyA, 8 leAbha, 9 rAga eTale jemAM mAyA tathA lobhano svabhAva spaSTa dekhAya nahIM tevuM mAtra AsakitarUpa prema, 10 dveSa eTale jemAM krodha ane mAnanuM svarUpa spaSTa dekhAya nahi, tevuM mAtra aprIti, 11 laha-ke kAza, 12 abhyAkhyAna eTale bIjAnA achatA dASa kahevA, 13 vaizunya eTale chupI rIte achatA dASa kahevA, 14 paraparavAda eTale bIjAnA guNa doSa kahevA 15 ati rita mohanIya karmanA udayathI cittamAM uga thavA, te ati ane tenA phaLarUpe viSayeAmAM mAhanIyanA udayathI cittanI prasannatA, te rati 17 mAyA, mRSA eTale trIjo kaSAya ane bIjo Aya te ba MnenA sacaiAga. A uparathI sarva prakAranA saco grahaNa karI levA athavA veSa ke bhASA pheravIne bIjAne chetaravuM te paNa mAyAtRSA kahevAya che, ane 18 mithyAdarzana zaya eTale zayanI jema vividha Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 158). zrI bhagavatI sUtra prakAranI vyathA-pIDAnuM kAraNarUpa evuM mithyA darzana. A aDhAra pApa sthAna kahevAya che. pachI gatamasvAmIe kahyuM, he bhagavana, Ape je kahyuM te sarva satya che AvuM kahI zrI gautama muni bhagavAna mahAvIra prabhune vaMdanA karI vicaravA lAgyA. A pramANe gaDatamasvAmidvArA zrI vIra bhagavAne kamanI prarUpaNa karI. zrI rehaka munine prasaMga. A pramANe zrI gautamasvAmidvArA je karmanI prarUpaNa karavAmAM AvI, te karma pravAhathI zAzvata-haMmezA rahenAra che, tethI have zAzvata evA lokAdi padArthonI rehaka nAmanA eka mahAna munidvArA prarUpaNa karavAne tenI prastAvanA kare che. te kAle ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunA haka nAme eka anagAra ziSya hatA, jeo svabhAve kemaLa ane vinayavALA hatA. temanAmAM kedhane udaya thatuM nahIM, tethI teo svabhAve zAMta hatA. kadi temane krodha, mAna, mAyA ane lebha e kaSAyane udaya thaI Ave tepaNa te kaSAya ghaNAM ja sUkSmarUpe thatA, temanAmAM mRdutA atyaMta hatI. eTale gurUnA upadezathI temaNe ahaMkArane jaya karyo hato. teo gurUne Azrita thaIne rahetA hatA, teo gurUnI zikSAnA guNathI bhadraka hatA, eTale keIne paritApa karanArA nahatA ane teo gurUnI sevA karavAnA guNathI vinIta hatA. evA te rehakamuni bhagavAna vIraprabhunI atisamIpa nahIM tema atidUra nahIM tevI rIte rahI potAnA jAnu UMcA ane mastaka nIcuM karI dhyAnarUpI kAThAmAM rahI eTale dharmadhyAnamAM cittane sthira karI saMyamathI navA karmane aTakAvatA ane tapathI samULagA karmanI nirjarA karatA ane pitAnA AtmA pratye sArI bhAvanA bhAvatA vicaratA hatA, te samaye te rehakamuni zraddhAvALA ane sevA karatA nIce pramANe zrIvIra bhagavAna pratye kahevA lAgyA. rehakamuni puche che, he bhagavana, pahelA loka ane pachI aleka che ke pahelA aleka ane pachI leAka che? Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. (159) bhagavAna uttara Ape che, rohaka, te leka ane aloka pahelA paNa che ane pachI paNa che. te loka ane aloka-baMne zAzvata padArtho che. ane AnupUrvI vagara che eTale temAM pahelA ke pAchaLa-e aMtara nathI, te baMne barAbara che, tene mATe amuka pahelo ane amuka pAchaLa ema kahI zakAya nahIM. rehakamuni puche che-he bhagavana, pahelA jIva ane ajIva ke pahelA ajIva ane pachI jIva ? bhagavAnuM kahe che, he rehaka, jema leka ane aloka pahelA ane pachI kahI zakAtA nathI, tema jIva ane ajIva paNa pahelA ane pachI kahI zakAtA nathI. te jIva ane ajIva-baMne zAzvata che. evI rIte bhavasiddhi eTale jemane siddhi thavAnI che, evA arthAta bhavya ane abhavasiddhi eTale jemane siddhi thavAnI nathI arthAta abhavya je siddhi-mukti ane asiddhi-satata te laIne siddha ane asiddha kahevAya che, te sarva jIvo samajavA. rAhakamuni puche che, he bhagavana, tyAre pahelA IMDu ane pachI kukaDI ke pahelA kukaDI ane pachI I? bhagavAna kahe che, he rehaka te IDuM zemAMthI thayuM ? rAhaka kahe che, he bhagavana, te IDu kukaDImAMthI thayuM che. bhagavAna kahe che, he rehaka, te kukaDI kyAMthI thaI? rehaka kahe che, he bhagavana, te kukaDI IDAMmAMthI thaI. bhagavAna kahe che, he rehaka, tyAre te IMDu ane te kUkaDI baMnemAM koI paheluM thayela nathI tema koI pAchaLa thayela nathI, baMne zAzvata padAtha che. tethI teo AnupUrvIthI rahita che. rehaka muni puche che, he bhagavana, prathama lokano aMta ane pachI alokano aMta haze ke prathama alakano aMta ane pachI loko aMta haze? bhagavAna uttara Ape che, he haka, lekane aMta ane alekano aMta te baMnemAM koI pahele ane koI pAchaLa-ema che ja nahIM, teone AnupUrvI -anukama thaI zake nahIM. rehaka muni puche che, he bhagavana, pahelA lokane aMta ane pachI sAtamI pRthvInI nIcenA AkAzanu aMtara ema haze? Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) zrI bhagavatI sUtra. bhagavAna kahe che, he rehakalekane aMta ane sAtamI pRthvInA AkArInuM aMtara te baMnene AnupUrvI nathI, eTale amuka pahelA ane amuka pachI ema kahI zakAya nahIM. ahiM lekAMta, sAtamI pRthvIno tanuM vAta, ghanavAta, ghanodadhi, ane nArakInI sAte pRthvIo teo eka eka sthAna sAthe joDavA. te sthAnanI saMgraha gAthA A pramANe che; sAta AkAzanA aMtara, tanuvAta, ghanavAta, ghodadhi, sAta nArakInI pRthvIe, jambudvIpa vagere asaMkhyAtA dvIpa, lavaNa vagere samudra, bharata vagere sAta khaMDa, nArakI vagere covIza daMDaka, pAMca astikAya, samaya-kALanA vibhAga, ATha karma, cha lezyAo, mithyAdaSTi vagere TANu daSTie, cAra darzana, pAMca jJAna, cAra saMjJA, pAMca zarIra, traNa ga, be upaga, cha dravyo, anaMta pradeza, anaMta paryAya ane addhA-eTale atItakALa, anAgatakALa ane sarva kALa-eTalA sthAnonA prazna karavA. A pramANe sUtranA abhilApano nirdeza che, temAMthI have pAchaLanA chellA sUtrane abhilApa darzAvavAne kahe che. rehakamuni puche che ke, he bhagavana, pahelA lekAMta ane te pachI sarvoddhA sarvakALa che? ahiM lekAMtanI sAthe badhA sthAne joDI devA temaja alakAMtanI sAthe paNa badhA sthAne joDI devA. rehakamuni puche ke, he bhagavan, pahelA sAtamI pRthvInA AkAzanuM aMtara ane pachI sAtamI pRthvIne tanuvAta ke pahelA sAtamI pRthvIne tanuvAta ane pachI sAtamI pRthvInA AkAzanuM atara? evI rIte sAtamA AkAzataranI sAthe sarvoddhAsudhI sarva sthAnane joDI devA. vaLI rehaka puche che, he bhagavana, pahelA sAtamI pRthvInA AkAzanuM aMtara ane pachI sAtamI pRthvIne ghanavAta ? ke pahelA sAtamI pRthvIne ghanavAta ane pachI sAtamI pRthvInuM AkAzAMtara? ahiM bhagavAna uttara Ape che ke, te sarvemAM koI paheluM ke kaI pachI ema kahI zakAya nahIM-evI rIte saddhA-sarva kALa sudhI bhagavAnane uttara samajI levo. e pramANe uparane leAka paNa eka eka cheDe ane te pachIne eka eka nIcene loka paNa che. te sarvadA sarvakALa sudhI kahevuM. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. sarvIdhAne mATe e prazna che ke, pahelA atIta-addhA eTale bhUtakALa ane pachI anAgata-adhA eTale bhaviSya kALa ke pahelA anAgata kALa ane pachI Agata kALa? temaja pahelA anAgata-kALa ane pachI sarvakALa ke pahelA sarva kALa ane pachI anAgata ? te sarva praznonAM saMbaMdhe bhagavAne evo ja uttara Apela che ke, te AnupUrvAo thaI zake nahIM eTale amuka pahelA ane amuka pachI ema kahI zakAya nahIM. pachI rehaka munie kahyuM, he bhagavana, Ape je kahyuM, te satya che; A pramANe kahI rehaka muni vicarI gayA. leka sthitinA svarUpa viSe zrI gatama svAmInA prazno ane zrI vIra prabhunA uttare, jJAnI evA gotama svAmIe AvI zramaNa bhagavAna vIra prabhune vaMdanA karI nIce pramANe prazna karyo. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, A lokanI sthiti keTalA bhede kahe lI che.? - bhagavAna uttara Ape che. he gatama, te lekanI sthiti ATha prakAranI kahelI che, te A pramANe pahelI leka sthiti AkAza pratiSThita vAta eTale AkAza upara rahela tanu vAta ane ghanavAta rUpa vAyu. te tanuvAta ane ghavAta avAsanA aMtara upara rahelA che, ane AkAza te potAnI meleja pratiSThita che, tethI te saMbaMdhI vicAravAnuM rahetuM nathI bIjI loka sthiti vAta pratiSThita-udadhi eTale tanuvAta tathA ghanavita upara rahela ghAdadhi. - trIjI leka sthiti-udadhi pratiSThita-pRthvI eTale ghane dadhi upara rahelI pRthvI je ke jarA bhAravALI pRthvI to AkAza uparaja rahI che, paraMtu ratnaprabhA vagere ghaNuM pRthvIone laIne tene ghanodadhi upara rahelI kahevAmAM AvI che. 1 rehaka muninI dvArA je sUtro kahevAmAM AvyA hatA, te zUnyajJAna pramukhavAdanuM khaMDana karI vicitra evI bAhya ane AdhyAtmika vastunI sattAne pratipAdana karanArA ane IzvarAdi kartAnI mAnyatAne khaMDana karI jagatanuM anAditya siddha karanArA che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sutra cethI leka sthiti pRthvapratiSThita-vAsasthAvarAprANA. eTale pRthvI upara rahela trasa tathA sthAvara jIva jo ke trasa tathA sthAvara jIvA AkAza, parvata ane vimAna upara rahelA hoya che, paNa prAye karIne teo pRthvI upara rahelA kahevAmAM AvyA che. pAMcamI sthiti AjIvAjIvapratiSTatA aTala zarIrAdika pugaLa rUpa ajI jIva upara rahelA che te, kAraNa ke, ajIva putro haMmezA jIva uparaja rahe che. chaThI leka sthiti-jIvAkama pratidina eTale jIva karmanI upara rahelA che, te jemanI udaya AvavAnI sthiti haju thaI nathI evA pugaLanA samudAya rUpa je karmo, temanI upara saMsArI jIvo Azrita thaIne rahela che. ahiM keTalAeka e artha kare che ke, je kama vaDe pratiSThita che, eTale karmane laIne nArakAdi bhAve rahelA che. - sAtamI loka sthiti-avAvasaMgRhItA eTale je ajI. che te mana-mAvA vagere muddagalAnA jIvonI sAthe ekatra thaIne rahelA che. ahiM evI zaMkA thAya ke, pAMcamI lekasthitI ke je jIvo jIva upara rahelA che te ane A sAtamI leka sthiti ke je ajI jIvanI sAthe saMgrahita thaI rahelA che. e baMnenI aMdara zuM bheda? teo baMne sarakhIja lAge che, tenuM samAdhAna A pramANe che. pAMcamI loka sthitimAM cAMpAra adhei bhAva che. eTale A jIvane AdhAre rahelAM che, e artha thAya che. ane sAtamI loka sthitimAM saMgrAhya saMgrAhaka bhAva eTale eka saMgraha karavAmAM yogya che ane bIjA saMgraha karanArA che, arthAt ajIva saMgraha-karavA meMgya che, ane jIva temane saMgraha karanArA che, je jenuM saMgrAhya-saMgraha karavA yogya hoya te tenuM arthapattithI Adheya paNa thAya che, jema purIne tela evI rIte uttara vAkayamAM paNa AdhArAdheya bhAva samaje. AThamI leka sthiti-javAkarma saMgrahItA eTale saMsArI jIva kamathI saMgrahIta thayelA che. kAraNa ke, teo udaya AvelA karmone vaza rahenArA che. jeo jemane vaza rahenArA hoya, teo temAM rahelA hoya che. jema ghaDAnI aMdara rUpAdi rahela che. ahiM paNa AdhArAdheya bhAva samajavA, Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka -3. ( 113 ) gotamasvAmI prazna kare che, huM bhagavana, lesthiti ATha prakAranI kaDI temAM jIva karyAMthI saMgrahIta che tyAM sudhI je kahevAmAM AvyuM te zA kAraNathI ? bhagavAn uttara Ape che. huM gAtama, kAi devadatta nAmanA purUSa dhamaNane vAyuthI pure te uparathI tenA mukhe gAMTha bAMdhI le, te pachI tenI vacce gAMTha khAMdhe ane te pachI tenA upara gAMTha muke pachI te uparanA bhAgathI vAyu kADhe pachI Uparane bhAge amAM pANI bhare ane UparanA mukhe gAMTha bAMdhe pachI vacalI gAMTha cheDe te apakAya te vAyukAyanA upara uparane taLe rahe che. kahevAnA Azaya evA che ke, koi mANasa dhaMmaNane vAyuthI bhare, te pachI tenI upara khadha khAMdhI le tenI vacce ane upara gAMTha vALe; te pachI uparanA bhAgathI vAyu kADhe ane te pachI upalA aA bhAgamAM pANI bhare te apakAyajIva jo ke vyavahArathI upara upara bhAva AvI zake tethI kahe che ke te apakAya uparanA taLamAM arthAt savAparI rahe che. A uparathI jaLane AdhAra vAyu heAvAthI tyAM paNa AkAza tathA ghanavAta vagerene AdhArAdheya bhAva thAya che, pahelA paNa sarva padAnI aMdara AdhAradheya bhAva darzAvyeA che. bhagavAna kahe che, huM gAtama, te apakAya jIva te vAyukAyanI upara taLIe rahe che. gotamasvAmI kahe che, he bhagavAna, e satya che, te apakAya vAyu phAyanI upara rahe che. bhagavAna kahe che, huM gaiAtama, jema vAyukAyane AdhAre apakAya rahe che tema AdhArAdheyapaNe AkAza ghanavAta vagere paNa samajavA ane te kAraNathI jIva paNukamathI saMgRhIta thayelA samajavA. te viSe zrIjI dAMta kahe che. bhagavAna kahe che, he gAtama, jema keAi purUSa dhamaNune vAyuthI pUre pachI tene kaDIthI khAMdhI le, pachI jene tAga Ave nahIM arthAt agAdha--koMDA, tarI zakAya nahIM evA ane eka purUSa buDI jAya teTalA pramANuthI paNa vadhAre evA jaLanI aMdara te. paise, te purUSa te apakAya-jaLanI Upara rahe che. gAtamasvAmI kahe che, he bhagavana, hA, te purUSa jaLa upara rahI zake che te Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI. sutra, nananananananananananananananan bhagavAna kahe che, he gatama, evI rIte ATha prakAre lokasthiti kahI che. te "jIva kama saMgRhIta che" tyAM sudhI samajavuM. vaLI cAlatA A lokasthitinA adhikArathI gatamasvAmI puche che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, jIva ane pudagaLe paraspara baMdhAelA che. eTale jIvapudagalAnI sAthe ane pudgaLe javAnI sAthe badhAelA. che, te paraspara sparza karIne rahelA che eTale prathama mAtra sparzathI paraspara badhAIne pachI atigADhapaNe joDAelA che, te pachI paraspara lolIbhAvane pAmelA che eTale dUdha ane jaLanI jema maLI gayA che, ane jema zarIra upara reNuM eTI jAya tema rAgAdi snehe badhANuM che, te jIva ane pugaLo paraspara samudAyabhAve rahe che ke kema ? bhagavAnuM kahe che, he gatama, tevI rIte rahe che. gAtamasvAmI kahe che, he bhagavana, te jIva ane pudagaLe zA kArahuthI tevI rIte rahe che ? bhagavAnuM kahe che, he gitama, jema koI pANune dhare pANIthI bharelo ane te mApa pramANe jarApaNa uNe na rahe tema pUrepUre bhale hoya, temAM pachI ati jaLa bharavAthI te chalakAI jato hoya ane ghaNAM jaLathI uchaLato hoya te dhare sarva rIte jalathI bharelA ghaDAnI jema rahe che. tevA te dharAnI aMdara koI purUSa jemAMthI pANI AvI zake evA sekaDo chidravALI ane mATI nAvikA muke. he gItama, pachI te nAvikA te chidvArA jaLathI pUrAtI, jarApaNu UNuM na rahetI, ane pANIthI chalakAtI dharAmAMthI sarva rIte bharelA ghaDAnI jema te bharAIne DubI jAya eTale dharAnA nIcenA jaLa sAthe rahe tema thAya che ? gItamasvAmI kahe, he bhagavanuM tema thAya. bhagavAna kahe che, he gItama, te pramANe jema nAvikA ane pANInA dharAnuM jaLa paraspara avagAhana karIne rahe che, tema jIva ane pudgaLo paNa tevI rIte rahe che. 1 jIva rAgadveSathI cIkaNo thAya tyAre tene karmano baMdha cATI jAya che, Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 15 ) have lekasthiti viSe puche che. autamasvAmI kahe che, he bhagavana, sarvakALe eTale sarva vAtuomAM sUkSma pANIne osa parimita-pramANathI paDe che ke kema ? ( ahiM rAtre ane divasane pahele ane chelle pahere ema kALane snigdha tathA zuka vakhatane laIne osanuM bahu tathA alpapaNuM paNa kahI zakAya che. ) bhagavAnuM kahe che, he gatama, te sUkSma pANIne osa tevI rIte gitamasvAmI puche che, he bhagavana, je te paDe che to te udave bhAge eTale vartula-vaitADhaya parvata vageremAM paDe che, ke adhobhAge eTale adholakanA gAma vageremAM paDe che, ke tirachA lokamAM paDe che ? bhagavAna kahe che, he gautama, te udavabhAge paDe che, adhobhAge paNa paDe che ane tira che bhAge paNa paDe che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, jema bAdara apakAya eTale varasAdanuM pANI tenAthI sarovara vagere bharAya che, te mAMhomAMhI maLI taLAva vagerene pUrIne dIrghakALa sudhI rahe ke kema ? bhagavAna kahe che, he gema, te artha ghaTato nathI eTale tame kahe che tema thaI zake nahI, te pANIne osa jaladI nAza pAmI jAya che, kAraNa ke, te ghaNuMja alpa hoya che, tethI ogaLI jAya che. gatamasvAmI kahe che, he bhagavana, Apa je kahe che te satya che. bhagavaMtanA vacana anyathA hoya nahIM. iti prathama zatakano 6 Tho udeza samApta. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saptama 3rA che utpAda-UtpattisvarUpanI prarUpaNuM. gayA chaThThA uddezamAM chevaTe kahevAmAM AvyuM ke, te apakAya-osa vidhvaMsane pAmI jAya che, to A sAtamA udezamAM te nAzathI ulaTuM eTale Utpatti viSaya kahevAmAM Avaze. athavA prathama je lokasthiti vize kahevAmAM AvyuM, te viSe A udezamAM paNa kahevAmAM Avaze. - prathamanI saMgrahiNIgAthAmAM nArakInA saMbaMdhe sUcaveluM che, tethI A udezamAM te nArakIne prasaMga jaNAve che. 1 gotama svAmI prazna kare che, he bhagavana, je jIva nArakIne viSe haju utpanna thavA mAMDI hoya tene upanna thayelo kahe che, to te jIva zuM potAne deza ane nArakIne deza laIne utpanna thAya che? eTale potAnA avayavanA bhAge ane narakanA bhAge utpanna thAya che arthAta potAnA avacave karI nArakInA avayavapaNe upaje che? 2-ke pitAna-jIvane mAtra aMza-avayava ane sarva bhAga narakene-evI rIte upaje che ? 3-ke-jIvane sarva bhAga ane narakane aMza, evI rIte upaje che? athavA jIvanA sarva aMza ane narakanA paNa sarva aMza evI rIte upaje che ? bhagavAna kahe che, he gotama, " jIvano aMza ane narakane sarva bhAga, evI rIte nArakI upajatA nathI, tema jIvana sarva bhAga ane narakene aMza evIrIte paNa upajatA nathI tema jIva ane narakanA sarva deze paNa upajatA nathI paNa teo jIva ane narakanA save bhAge upaje che. evIrIte vimAnika devatAsudhInA vIza daMDaka samajavA. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. (167)) ahiM bhagavAna mahAvIre evo uttara Apyo che ke, nArakInA jIva pitAnA deza-bhAge upajatA nathI kAraNake, pariNAmI kAraNanA avayava kAryane avayava banI zakatuM nathI. jema vastrane taMtu te vastrane avayava che, tenAthI sAthe nahIM baMdhAela vaDhane eka deza banI zakato nathI. kahevAno Azaya e che ke, pUrvanA avayavInI sAthe baMdhAelA tenA eka avayavathI pachInA avayavIne deza banI zake nahIM. tema te nArakI jIva tenA sarva dezathI paNa upaje nahIM. kAraNa ke, taMtuvaDe vastranI jema tenuM kAraNa paripUrNa hetuM nathI. tema te nArakI sarva rIte dezapaNe paNa upaje nahIM, kAraNake jema ghaDAnA badhA kAraNethI ghaDAno eka bhAga thAya nahIM tema tenA pariNAmI kAraNe saMpUrNa hoya che, paraMtu te nArakI jIva pi tAnA ane nArakInA sarvapaNe upaje. kAraNake, ghaDAnI jema tenA kAraNane samavAya pUrNa che. A pramANe cUrNikAnI vyAkhyAmAM ApeluM che. TIkAkAra to A sthaLe A pramANe vyAkhyA kare che,-je jIva jayAM rahelo che, te dezane dUra karI je ThekANe upanna thavuM hoya tyAM dezathI utpanna thAya che. athavA dezathI sarvapaNe utpanna thAya che; athavA jayAM sarvAtmapaNa utpanna thavAnuM hoya, tenA dezamAM utpanna thAya che, athavA sarvabharIne sarvamAM utpanna thAya che; A cAra bhAMgAmAMthI chellA be bhAMgA grAhya che; kAraNake, sarva evA pitAnA AtmapradezanA vyApAravaDe jema eLane kI cAle tema cAlIne jayAM utpanna thavAnuM hoya tenA dezamAM Usanna thAya che, kAraNake, te deza utpattinA sthAnanA pradezathI vyApta hoya che, athavA jIvanI je daDAnA jevI gati laie to te jIva pUrvanA sthAnane cheDI daI sarvapaNe sarvamAM upaje che. A TIkAkAranI vyAkhyA bIjI vAcanAne laIne thAya che. - - - - have utpattinI aMdara AhAraka sUtra Ave tethI te viSe kahe che. gatama svAmI puche che, he bhagavana, je nArakInA jIva upajatA hoya, te vakhate te deze karIne AhAranA dezano AhAra kare, ke deze karI sarva AhAra kare ke, sarva AhArano deze karI AhAra kare ke sarva AhArane AhAra kare ? Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) zrI bhagavatI sutra. bhagavAna uttara Ape che, he gatama, te nArakI jIva deze karIne AhAranA dezano AhAra kare nahI, tema deze karI sarva AhAra kare nahIM, paNa te sarva AhAranA deze karI AhAra kare temaja sarva AhArano sarva AhAra kare. (kahevAno Azaya e che ke, te nArakI jIva utpatti thayA pachInA samayamAM AtmAnA sarva pradezo vaDe keTalAeka AhAranA putra ne grahaNa kare che ane keTalAekane choDI de che. te viSe A pramANe dRSTAMta che. jema tapelI tAvaDImAM rahelA telamAM puDale nAMkhyo hoya te keTaluMka tela grahe che, ane keTaluMka choDI de che, tevI rIte jIva deze karI AhAra kare che. temaja nArakI jIva sarva Atma pradeza vaDe Utpattine samaye AhAranA pugaLane grahaNaja kare che. te viSe A pramANe daSTAMta che, jema prathamathI telanI bharelI kaDAhImAM pahele samaye je puDalo paDayo te sarvanuM grahaNa kare che, paNa choDI deto nathI, evI rIte nArakI sarva vaDe sarvano AhAra kare che.) A pramANe vaimAnika sudhI sarva daMDaka jANI levA. A pramANe Utpatti ane AhArathI yukata evA be daMDaka kahyA. have AhAra sahita cyavavAnuM kahe che. gatamasvAmI prazna kare che-he bhagavana, te nArakI narakamAMthI cyavavA mAMDe to te jIvanA deze karI cyavavA mAMDe ? ahiM pUrve jema UpajavA mAMDayo te rIte te cyavavA mAMDe, tema kahevuM? evI rIte e daMDaka bhaNu vaLI gatama svAmI puche che, he bhagavana,-te nArakI cyavavA mAMDe tyAre zuM te jIvanA deze AhAranA dezane AhAra kare che, ke temaja yAvatuM sarva AhAra kare che, ke-sarva jIva sarva AhArane AhAra kare che? te pUrva pramANe kahevuM. evI rIte vimAnika sudhI cAvIza daMDaka vistArathI kahevA. have Utpatti ane Utpattine AhAra tene AzrIne be daMDaka kahe che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, te nArakI narakane viSe utpanna thayo, te jIvanA deze narakanA dezane viSe utpanna thaye? ItyAdi cAra bhAMgA prathamanI jema prazna rUpe kahevA. tenA uttaramAM kahevuM ke, te deza vaDe dezamAM Utpanna thayo. yAvat sarva vaDe sarvamAM Utpanna thaye evAM traNa bhAMgAne niSedha che ane sarva vaDe sarvamAM utpanna thaye, e cothA bhAMgAno svIkAra karavo. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thata 1 lu. ( 12 ) A ThekANe jema UpajavA mAMDayA ane tyAM AhAra ane jayAM cyavavAmAMDayA tyAM AhAra ema cAra daMDaka kahyA che, tema Utpanna thayA tyAM AhAra ane tyAM avyA tyAM AhAra-ema cAra daDaka kahevA temAM Utpanna thayo athavA canyA-e e phreMDakane viSe cAra bhAMgA che. temAMthI traNa bhAMgAno niSedha ane cAthA bhAMgAno svIkAra che, te kahe che,jIva sarva ane narakapaNa sarva Utpanna thayA e daMDaka, tathA AhAra daDakane viSe pAchaLA e bhAMgA niSedhavA ane e bhAMgA grahaNa karavA. sarva jIva AhArano deza AhAra kare ane sarva jIva-AhAra sarva AhAra kare--e viSe pUrvAMnI jema pUDA ane telano daSTAMta lAgu karavo. e rIte jema e AlApa UtpattinA sabaMdhe kaheyA, tema cyavanAne sabaMdhe paNa e AlApa jANavA; evI rIte deza ane sarvathI ATha AlApa kaheyA tevIja rIte have ardha ane sarvathI ATha-AlApa kahe che. gatamasvAmI puche che, huM bhagavana, nArakIne viSe Upajato jIva zuM potAnA ( jIvanA ) maiM ane nArakIne thai Upaje ? athavA jIva ardha ane nArakI sarve evI rIte Upaje ? athavA jIva ane nArakI ardha ema Upaje ? athavA jIva sarva ane nArakI sarva ema Upaje ? ( ahiM kadi zaMkA thAya ke, deza ane ardha emAM ze taphAvata che? to tenA samAdhAnamAM kahyuM che ke, deza eTale trIjo bhAga Adi, te deza aneka bhAge hAya che ane ardha to ekaja bhAge hoi zake che. ) ahiM pahelA jema deze karI A daMDaka kahayA che, tema ahiM ardhathI ATha daMDaka kahevA temAM eTaluM vizeSa che ke, je ThekANe ' deza vaDe deze Upaje' ema kahyu che, te ThekANe 'ardhe ardha Upaje ema kahevuM, eTalo bhedu che, evI rIte saghalA malIne sola daDaka vicArIne UpayeAga sahita kahevA. Utpanna thavuM ane cyavavuM e gati pravarttaka hAi zake che, tethI have gatisUtreA kahe che. gItamasvAmI puche che, he bhagavana, jIva vAMkI gatie calAyamAna thAya che ke sIdhI gatie calAyamAna thAya che. ? 22 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 170 ) zrI bhagavatIsUtra ( nArakInA jIvo alpa che, tethI teo narakAdika sthAnamAM vAMkI gativAlA haiAvAne saMbhava nathI ane kadi sabhava hoyato te nArakI narakamAM ekAdi Upaje che to temane vAMkI gatino niSedha Ave, kAraNake teo ghaNAM hoya che.) bhagavAn Uttara Ape che-De gAtama, koivAra koi jIva vAMkI gativAlA hoya che, anekavAra koi jIva sIdhI gativAlA hoya che. evI rIte vaimAnika deva sudhI cAvIsa daMDaka kahevA. bhagavAna Uttara Ape che, huM gAtama, jIva anaMtA che, tethI pratyeka samaye vAMkI gativAlA paNa ghaNAM che. ane pratyeka samaye sidhI gativALA paNa ghaNAM che. gAtamasvAmI puche che, huM bhagavana, te nArakI jIva zuM vAMkI gativAlA che ane sIdhI gativAlA paNa che ? bhagavAna kahe che, huM gAtama, nArakAne viSe sIdhI gativAlA sarve hoya che, kAraNake sIdhI gativAlA huMmezA ghaNAM hrAya che, tethI temane mATe bahu vacana che, ane vAMkI gativAlA thoDA hoya che, tethI temane mATe eka cana che tethI kahe che ke, athavA sIdhI gativAlA ghaNAM ane vAMkI gativAlo ke eka hAya che, athavA sIdhI gativAlA paNa NAM hoya che, ane vAMkI gativAlA paNa ghaNAM hoya che, ema traNa bhAMgA samajavA. evI rIte vizeSa rahita evA jIva ane eke triya jIva-te baMnene viSe vAMkI gativAlA ane sIMdhI ativALA jIva aaN DAya che, tethI temanA traNa bhAMgA haiAtA nathI, teTalA mATe ekatriya jIvane vane bIjA sarva daDakamAM traNa bhAMgA thAya che. have gatinA adhikArathI cyavavAnuM sUtra kahe che. gotama svAmI puche che, he bhagavana, je vimAnanA parivAra vagerenI apekSAe mATI padmivAleA che, zarIranA AbhUSNa vagerenI apekSAe moTI kAMtivAlA che, zarIra prANanI apekSAe moTA khaLavAlA che, mATI khyAtivAlo che. mahAn izvara che-meTA sukhanA sAdhanAvAlA che. ane 1 je jIva eka bhavamAMthI bIje bhave vAMkI gatie jAya te vigraha ti ane je jIva sIdhI gatie jAya te avigraha gati kahevAya che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 9. (171 ) pradhAna ukriya pramukha karavAthI aciMtya sAmarthya vAlo che. te devatA mRtyukALe zarIrane cheDato eTale jIvato paNa maraNakAle keTalAka vakhata AhAra letA nathI; kAraNa ke, te samaye tene lajajA utpanna thAya che, jayAre pitAne cyavavAne samaya Ave te vakhate jayAM sudhI jIva gaye na heya teTalA vakhatamAM te pitAnI utpattinuM sthAna joi zake che. te purapachI bhegavAtI strIne garbhAzayarUpa evA devatAne bhavathI viparIta dekhAva jaI te ghaNe lajajA pAme che; tethI te AhAra letA nathI. vaLI zukravIrya vagerene utpattinuM kAraNa jANI tene daMga chA utpanna thavAthI ane aratinA parISahathI te AhAra letA nathI. lekamAM paNa jayAre aratiuga upaje che. tyAre AhAra levAmAM arUci thAya che, pachI lajajA vagerene samaya gayA pachI kSaNavAre kSadhA vedanIyane lAMbo kALa sahana na karI zakavAthI te manavaDe tevI jAtanA pugaLane grahaNa karavArUpa AhAra grahaNa kare che. AhAra kare che te chatAM AhAra karelo ane pariNamavA mAMDayo che, te chatAM pariNamyo ema samajavuM. ahIM kriyAkALa ane niSThAkALa arthAta vartamAnakALa ane bhUtakALano abheda darzAvI tenA AhAra karavAnA samayane aha5 kahelo che; te pachI te devatAne jIva kSINa AyuSyavALe thAya che, tyArabAda je manuSya vageremAM tene utpanna thavAnuM hoya, tenI AyuSyane te anubhave che. te tiryaMca athavA manuSyanI AyuSya samajavI, kAraNa ke devatAno jIva deva ane nArakanI AyuSya bAMdhato nathI. bhagavAna kahe che, he gautama, devatAne jIva mahardikane laIne manudhya sudhInuM AyuSya bhegave . have utpattinA adhikArathI gatama svAmI puche che. gautama svAmI puche che, he bhagavana, je jIva garbhane viSe utpanna thAya che te Idriya sahita utpanna thAya che? ke iMdriya rahita utpanna thAya che? bhagavAna kahe che, he gItama, te kaivAra ikiyasahita utpanna thAya che. ane kevAra Ikriya rahita upanna thAya che. autama svAmI kahe che, he bhagavana, tenuM zuM kAraNa che? - bhagavAna kahe che, he gautama, nivRttinA upakaraNarUpa je sparza rasanA, ghANa, cakSu ane zretrarUpa Idriya paryAptapaNe dravya Ikiya kahevAya Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) zrI bhagavatIsUtra che, te dravya Idriya-eTale bA Idriyane AzrIne Ikiya rahita upaje che, ane labdhinA upayoga lakSaNa je aMtargata jJAnarUpa Idriya ke je saMsArI jIvane sarva avasthAmAM hoya che. te bhAvaiMdriyane AzrIne Idriya sahita upaje che, je kAraNathI te iMdriya sahita ane iMdriya rahita upaje ema kahyuM che. gotama svAmI puche che, he bhagavana, je jIva garbhane viSe utpanna thato hoya, te zarIrasahita utpanna thAya che ke zarIrarahita utpana thAya che? bhagavAna utara Ape che, he gatama, keAIvAra te zarIrasahita utpanna thAya che, ane koIvAra te zarIra rahita utpanna thAya che. gautamasvAmI puche che, he bhagavana, tema zA kAraNathI thAya che? bhagavAna kahe che, he gotama, e dArika, vaikriya ane AhArika e traNa prakAranA zarIranI apekSAe te zarIra rahita upaje che kAraNa ke vATe hatA evA jIvane e traNa zarIrane abhAva che, ane tijasa ane kAma -e be zarIra jIvane saMsAranI sarva avasthAmAM hoya che, tenI apekSAe te zarIrasahita utpanna thAya che, te kAraNane laI jIva koIvAra zarIra sahita ane kaIvAra zarIra rahita utpanna thavAnuM kahyuM che. gautama svAmI puche che, he bhagavana, jIva garbhane viSe utpanna thatAM ja prathama ke AhAra grahaNa kare che? bhagavAna uttara Ape che, he gautama, je mAtAnuM rUdhira ane pitAnuM zuka-vIya hoya te baMne mizra thaI kihivaSarUpa bane che, teno AhAra jIva prathama grahaNa kare che. gautama svAmI puche che he bhagavana, te jIva garbhamAM utpanna thayA pachI ke AhAra kare che ? bhagavAna kahe che, he gItama, te garbhamAM rahelA jIvanI mAtA dudha vagere je rasanI aneka prakAranI vikRtine AhAra kare, te rasanI vikRtinA eka cheDA bhAga sAthe ejano te jIva AhAra kare che; - gotama svAmI puche che, he bhagavana, te garbhamAM rahele jIva viSTa kare, pizAba kare, thuMke, nAkamAMthI lIMTa kADhe, vamana kare ane pita kADhe ke nahIM ? Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. . ( 173). bhagavAna kahe che he maitama, te artha ghaTI zake nahIM. gatama kahe che he bhagavana, te zA mATe e artha ghaTI zake nahIM? bhagavAna kahe che, he gatama, te garbhamAM rahelo jIva je AhAra kare che, te AhArane zregeMdriya, cakSuiMdriya, dhrANedriya, rasaneMdriya, spezendriya, asthi, hADamAM rahelI cIkAza, keza, dADhI muMchanA vALa, rUvAMDo, ane nakha paNa puSTa kare che, te kAraNathI garbhamAM rahelA jIvane jhADo, pIzAba vagere detA nathI. ' gatamasvAmI puche che, he bhagavana, te garbhamAM rahelo jIva mukhamAM kAvalika-AhAra eTale kelIyAne AhAra levAne samartha che? bhagavAna kahe che, he gatama, te artha ghaTI zake nahI. gautamasvAmI kahe che, he bhagavana, zA kAraNathI te artha ghaTI zake nahI ? bhagavAna kahe che, he gatama, garbhamAM rahelo jIva sarva AtmAe AhAra kare che, sarva AtmAe tene pariNumAve che, sarva AtmAe zvAsa le che, ane sarva AtmAe niHzvAsa le che, tema valI te vAraMvAra AhAra leche, vAraMvAra AhArane pariNumAve che, vAraMvAra zvAsa le che, ane vAraMvAra ni:zvAsa le che, vaLI te kaIvAra AhAra le che, koIvAra AhAra pariNumAve che, koIvAra zvAsa le che ane kevAra niHzvAsa le che kAraNa ke mAtAnA jIvanA rasane haraNa karanAra tenI nAbhinuM nAla putranA jIvane rasa grahaNa karavAmAM kAraNa rUpa che kemake te mAtAnA, jIvanI sAthe thaIne putranA jIvane sparzIne rahelI che, tene laIne te jIva AhAra kare che ane AhArane pariNumAve che ane bIjI nADI putranA jIvanA rasane haranArI paNa te putranA jIva sAthe baMdhAelI che, tene laine te mAtAnA jIvane sparzIne rahelI che. tethI te zarIrane puSTa kare che ane vadhAre che te kAraNathI te jIva mukha vaDe kavalA-AhAra karavAne samartha thaI zakato nathI. (ahiM vizeSamAM kahevAnuM ke, je mAtAnA jIvanA rasane haranAra nAbhinALa che, te putranA rasane grahaNa karavAmAM kAraNuM rUpa che, kAraNake te mAtAnA jIvanI sAthe pratibaddhathayela che, tethI te putranA jIvane sparzI zake che, ahiM pratibaddha eTale gADha saMbaMdhavALuM che, ema samajavuM kAraNa ke, te tenA aMza rUpa che ane jayAM smaza karavAnuM kahayuM che, tyAM mAtra Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 174 ) zrI bhagavatIsUtra. saMbadhaja samajave! kAraNake te tenA aza rUpa nathI, athavA ahiM mAtR jIvarasaharaNI ane putrajIvarasaharaNI eTale mAtAnA jIvarasane haranArI ane putranA jIvarasane haranArI be nADIo che, temAM je pahelI mAtR jIvanI sAthe pratikhadra thayelI che te putranA jIvane sparzanArI che, tethI te mAtRjIvanI sAthe pratibaE thayelI rasaharaNI nADI vaDe putrajIvane sparzIne AhAra karI zake che. ane putrajIvanI rasaharaNI nADIvaDe putrajIvane sparzIne mAtRjIvane sparze che, jene laine garbhanA jIva peAtAnA zarIrane puSTa karI zake che. tene mATe bIjA taMtramAM paNa kahyuM che keH 66 putrasya nAbhau mAtuzca hRdi nADI nibadhyate / yayAsau puSThimApnoti kedAra hava kulyayA 'z // o || " khALakanI nAbhimAM ane mAtAnA hRdayamAM eka nADI badhAya che, je nADIvaDe te bALaka jema pANInI nIkathI cheDavAnA kayArA puSTa thAya tema puSTi pAme che. " 1 have cAlatA garbhanA adhikArathI kahe che. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, te garbhanA jIvane mAtAnA aMga keTalA kahyA che ? ( ahiM Ava-Rtu sabaMdhI ghaNAM vikArAne laine ghaNAM aga kahelA che. ) bhagavAna kahe che, he gaiAtama, mAMsa, dhera ane mAthAnI mAjI. ( ahiM keTalAeka carabI ane phephasA paNa kahe che. ) te traNa a'go mAtAnA kahelAM che. gAtamasvAmI puche che, huM bhagavana, te garbhanA jIvane pitAnA aMga keTalA hoya che ? 1 kezAdika-badhA ekaja aMgamAM samajavA. ( ahiM vIryanA vikArAne laine ghaNAM aMgeA kahelA che.) bhagavAna kahe che, huM gAtama, hADanI aMdaranI mIMjI, vaccenA avacavanA` bhAga ane keza, dADhImUcha; rAma tathA nakha-e traNa aMge pitAnA kahelAM che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zartaka 1 lu. ( 10 ) ane te zivAyanA khAkInA je aMgeA che, te zukra ane zaNitanA sarakhA vikAra rUpe hovAthI mAtApitAnA sAdhAraNa aMgeA che. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, te mAtA ane pitAnA avacatro vaDe utpanna thayeluM te zarIra keTalA kALa rahe che ? bhagavAn kahe che, huM gAtama, jIvane bhavadhAraNIya eTale bhaveApagrAhaka manuSyAdi zarIra jyAMsudhI nAza pAme nahIM, tyAMsudhI te mAtApitA saMbaMdhI aMga rahe che. arthAt maraNa paMta rahe che; te zarIranA upacaya pAmavAnA-vadhavAnA chellA samaya pachI te mAtApitAthI thayelu zarIra kSaya pAmatuM pAmatuM te jIvanA AyuSyane iMlle samaye jAya che. gAtamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, te jIva garbhamAM raheteA thato nArakIne viSe utpanna thAya ke nahI ? bhagavAna uttara Ape che, huM gema, keAI jIva nArakIne viSe utpanna thAya ane kArya jIva na thAya. gAtamasvAmI puoche, he bhagavanu, zA kAraNathI ema bane ? bhagavAna kahe che, he gaiAtama, kAi java rAjAnI rANInA garbha mAM Avyo hoya, te jIva saMjJI paMcadriyapaNAnI je pAtAnI saparyAti, tane prApta thavAthI vIrya labdhi ttathA vaikriyalabdhivaDe karI athavA vIlabdhivALA tathA vaikriyaladhivALA thai zatrunI senAne AvelI sAMbhaLI ane manamAM avadhArI jIvanA garbhanA pradezathI khAhera kADhe ane khAhera kADhIne ane vaikriya samudRghAtavaDe samahata thAya ane tema thaine hAthI, gheADA, ratha ane pedaLarUpa caturaMgI senAne viSurve ane te viSurthIne zatrunI senAnI sAthe yuddha kare te jIvane dravyanI vAMchA hoya che, rAjayanI kAmanA DAya che, bhega eTale gaMdha, rasa, tathA sparzanI kAmanA hAya che, zabda tathA rUpanI Asakti hAya che, rAjayanI bhAganI ane kAmanI Asakti hAya che. ane a, rAjya ane bhAga prApta thayA chatAM paNa tenAthI tRpti thatI nathI. ane te atha vageremAMja tenu citta lAgeluM hoya che, temAMja tenA manano vizeSa upayoga hAya che, teja uparaja tene lezyA hAya che, temAMja tenAM adhyavasAya eTale teno bhAga karavAnI kriyA saMpAdana karavAnI vRtti hAya che, tene mATeja te sadA upayogavALA-sAvadhAna rahe che, tene mATeja tenI iMdiyA joDAelI rahe che athavA tene mATe karavuM, pharAvavuM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 176 ) zrI bhagavatI sUva. ane anumodavuM, e traNa kriyAo Acare che, tenI ja bhAvanA te bhAvyA kare che. te jIva ema karatAM te saMgrAma karavAne avasare aMtaramAM kALa kare che eTale mRtyu pAme che, ane mRtyu pAmyA pachI te nArakIne viSe utpanna thAya che, he gautama, te kAraNathI keAI jIva garbhamAMthI narake utpanna thAya che ane keAI jIva nathI thatAM ema kahyuM che. autamasvAmI puche che, he bhagavana, garbhamAM rahele jIva devapaNumAM utpanna thAya ke nahIM ? bhagavAna kahe che, he gautama, keAI jIva garbhamAM rahelo ke devapaNAmAM utpanna thAya che ane koI jIva nathI utpanna thato. gatamasvAmI puche che, he bhagavana ema zA kAraNathI bane che ? bhagavAna uttara Ape che, he gitama, je jIva je saMjJI paMce diya jIva saghaLI paryAptio te prApta karI tevo sAdhu ke je devalokamAM 'Utpanna thavAne yogya hoya che athavA sthaLa prANAtipAta vagerethI nivRtta thayelo zrAvaka athavA dezathI virata brahmacarya pALanAra brAhmaNa hoya tenI samIpe aneka Arya ane dhArmika vacanone sAMbhaLI A saMsAranA bhaya vaDe saMvega Utpanna thavAthI dhamadikamAM tene zraddhA utpanna thAya che, pachI tenuM mana dharmanA tIvra anurAgamAM lAge che eTale te jIvane mRtacAritra rUpa dharma ane tenA phalarUpa zubha karmanI, svarganI ane mokSanI vAMchA thAya che, temAM Asakita thAya che, ane temane mATe atRpti rahe che, eTaluM ja nahI paNa te padArthonI aMdara tenuM mana raDyA kare che temanI jaM lezyAo thAya che, ane temanoja adhyAsa thAya che, pitAnI Idriyo temane mATeja arpaNa kare che, sarvadA temanI ja bhAvanA bhAve che, ema karatAM mRtyu pAmIne te devatAmAM Usanna thAya che,-he gatama, A kAraNane laine kahayuM che ke, keTalAeka jIva garbhamAM rahayA thakA devatAmAM utpanna thAya che ane keTalAeka Utpanna nathI thatA. gatamasvAmo prazna kare che, he bhagavana, mAtAnA garbhamAM rahele jIva kevI rIte rahe che? te UMdhA rahe che, paDakhAbhera rahe che, AMbAnA phaLanI jema kubaDA rahe che, sAmAnyapaNe beThe rahe che, UrdhvasthAne khaDo rahe che, sArI rIte Asana karIne bese che, sute rahe che, athavA tenI mAtA suve tyAre suve che, tenI mAtA jAge tyAre jAge che, tenI mAtAnA sukhe te sukhI rahe che, ke tenI mAtAne duHkhe te duHkhI rahe che ? Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 3. ( 10 ) bhagavAna kahe che, he gAnama, te mAtAnA garbhamAM rahele jIva tenA mAtAnA sukhe sukhI ane mAtAnA duHkhe du:khI thAya, tyAM sudhI badhuM samajIlevuM. have te mAtAne jayAre prasavano samaya Aveche, tyArete mastakethI athavA pagathI avatareche te sarakhI rIte avatareche, athavA tirache! thai peTamAMthI avatareche, teA te mRtyu paNa pAmI jAyache, kAraNake te yAnimAMthI nikalI zakatA nathI jayAre te garbhamAMthI nIkaleche, tyAre tene zu thAyache, te kaheche, je karmAnI zlAghA prazaMsA haNavA yeAgyache arthAta je azubhache, je karmI te jIve garbhamAMthI nIkaLatAM khAMdhelAche, je karmAM pANa karelAche, je kaoN nidhatta ka2elAche eTale atigADha khadhathI uddavartana tathA apavana karaNa zivAya bAkInA karaNane yogya evA vyavasthita karelAche, je karmo nikAcita karelAche eTale sarva karaNane ayAgya paNAne laine vyavasthApita kahelAche, je karmo manuSyagati, paMcetriyajAti tathA pramAdi nAma karmanI sAthe udaya AvavAne vyavasthApita thayelAche, je karmI abhiniviSTa eTale tItra anubhAva paNAthI niviSTa thayelAche, ane je karmAM udaya AvavAne sanmukha thai rahelAMche te pachI je karmA udIraNAne pAmyAche ane upazAMta thayA nathI pachI tevA karmIne laine te jIva kurUpavAle! duSTa varNavALA dugaMdhI mukhavAlo, naThArA rasavALA naThArA sparzavALA, kAMTAnA jevA naThArA sparzavALo, aniSTa, suMdarapaNAMthI rahita, apriya, azubha, aMga UpAMge kheDAla, sarvane amAnya, apasvaravAlA, dIna svaravALA, aniSTa svaravALA, arUci kare tevA svaravALA, apriya svaravALA, azubha svaravALo, amanejJa svaravALA, sarvane amAnya svaravALo ane jenu vacana kAi raha kare nahIM evA thAyache athavA utpanna thayA pachI paNa tenu... vacana kAI mAne nahIM tevo thAyache paNa jeNe upara kahelA azubha karmI khAMdhyA na hoya te upara kahyuM tenAthI ulaTA thAyache, eTale upara je je kahevAmAM Avyu, te tene sApha thAyache te suvarNa svarUpa, sugaMdhI ityAdi laine grahaNa karavAM ceAgya vacana vALA thAya tyAMsudhI samajavu e zubha karmanA phUla kahayA che. gatamasvAmI kahe che, he bhagavana, Ape je kahyuM te satya che. iti prathama zatakano sAtamo radeza samApta. 26 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - 1 ) 35ima-3rA. jIvanA AyuSyanI prarUpaNuM. sAtamA udezane aMte garbha viSe kahevAmAM AvyuM che, to te garbhavAsa AyuSyane laIne hoI zake che, tethI A AThamA udezamAM jIvanA AyuSyanI prarUpaNa kare che. gAtamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, ekAMtabALa eTale mithyAdaSTi athavA avirata evo manuSya zuM nArakInI AyuSya kare ? ke tirthacanI AyuSya kare ? ke manuSyanI AyuSya kare ? ke devatAnI AyuSya kare ? athavA nArakInuM AyuSya karIne nArakImAM Utpana thAya, tiryaMcanuM AyuSya karIne tiryaMcamAM Utpanna thAya, manuSyanuM AyuSya karIne manuSyamAM utpanna thAya, ane devatAnuM AyuSya karIne devatAmAM Utpana thAya? bhagavAna Uttara Ape che, te gatama, je jIva ekAMta bALa-mithyA daSTi jIva che, te nArakInuM AyuSya paNa kare che, tiryaMca tathA manuSyanuM Ayudhya paNa kare che, temaja te nArakInuM AyuSya karIne nArakImAM Utpanna thAya che, ane tiryaMca tathA manuSyanuM AyuSya karIne devalokamAM Utpanna thAya che, joke ekAMta bALapaNuM samAna che chatAM paNa temAM je vividha prakAranA AyuSyanuM baMdhana thAya che, te mahArabhAdi, unmArganI dezanAdi tanukapAyAdi ane akAmanirjarAdi tathA tenA koI hetune laine thAya che, e kAraNathIja khAlapANuM samAna chatAM paNa avirata daSTi manuSya devatAnuM AyuSya bAMdhe che. bIjA AyuSya bAMdhatA nathI. 1 ahiM ekAMta zabdanuM grahaNa karyuM che, tethI mizrapaNAne vyavacheda kare che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 ku. ( 179, ) gAtamasvAmI pucheche ke bhagavana, je ekAMta paDita eTale sAdhu purUSache, te zuM nArakInuM AyuSya kareke tica manuSya tathA devatAnu karI nArakIne viSe Utpanna thAya ? temaja tiryaMca manuSya tathA devatAnuM AyuSya karI devalAkaneviSe Utpanna thAya ? bhagavAna kaheche, he gaiAtama, ekAMta paDita-sAdhu manuSya koivAra AyuSya bAMdheche ane kAivAra nathI khAMdhatA kAraNake te samyakatvanuM sAka eTale anavAnu badhI kredha, mAna, mAyA, leAbha, mithyAtva mAhanIya, mizramAhanIya ane samakita mohanIya-e sAta prakRti khapAvatAM AyuSyane na bAMdhe ane te darzananA saptakane khapAvyA pahelAM AyuSya bAMdhe jo te AyuSya bAMdhatA nArakInI AyuSya bAMdhe nahIM, tiryaMcanuM AyuSya bAMdhe nahIM, ane manuSyanuM AyuSya bAMdhe naha, paNa te devatAnuM AyuMSya bAMdheche, te nArakInu' AyuSya bAMdhIne nArakone viSe utpanna thatA nathI tema tiryaMcane viSe tathA manuSyane viSe utpanna thate nathI paNa te devatAnuM AyuSya mAMdhIne devatAne viSe Utpanna thAya che; gAtamasvAmI puche che, he bhagavan, tema thavAnuM zuM kAraNa che? bhagavAn kahe che, he gaiAtama, te ekAMta paDiMta sarva virati sAdhunI e gati jANavAmAM Ave che, te kaivalAja jANe che--te gati aMta kriyA ane popattika! evA nAmanI che-je sarva karmIne kSayarI mAkSejAyate atikriyA gati kahevAya che. ane anuttara vimAna sudhInA sAmAnya devalAkamAM Utpanna thavuM te popapattikA gati kahe vAya che. te be gatimAM Utpanna thavAnA kAraNane laine kahevAmAM AvyuM che ke, te devatAnu AyuSya bAMdhIne devatAne viSe Utpanna thAya che. je ekAMta paDiMta manuSya che. tene bIje sthAne vatta vApaNuM che, tethI have bALapati viSe gaitama svAmI prakSa kare che, gAtamasvAmI puche che, huM bhagavana je khALapaDita manuSya eTale 1 manuSya e vizeSaNu svarUpanA jJAnane mATe Apelu che, kAraNake, manuSyajIva zivAya bIjAne ekAMta paDitapaNAnA yeAgaja na hoya ane ta yAgano abhAva bIjA sarva virati ne heI zake nahIM samyakatvanuM sakSaka khapAvatAM pachI sAdhu AyuSyane bAMdhatA nathI paNa tenI pahelA bAMdheche, tethI Ama kahevAmAM AvyuM che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (180 ) zrI bhagavatIsUtra. dezavirati pAMcame guNasthAne rahelo zrAvaka manuSya che te nArakInI AyuSya kare ane yAvatudevatAnuM AyuSya karI devAmAM Utpanna thAya ? bhagavAna Uttara Ape che, he gautama, te bAlapaDita manuSya nArakInI AyuSya bAMdhato nathI tema tiryaMca tathA manuSyanI AyuSya bAMdhatA nathI paNa te devatAnI AyuSya bAMdhIne devatAne viSe utpanna thAya che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, te bAlapaMDita manuSya devatAnI AyuSya bAMdhIne devatAmAM Utpanna thAya che, tenuM zuM kAraNa che? bhagavAna Uttara Ape che, he gotama, te bAlapaMDita manuSya-arthAta deza virata zrAvaka tevA ke zramaNa tapasvI ke brahmacarya pALanArA brAhmaNanI samIpe Arya-uttama dharmanA vacana sAMbhaLIne ane tene te pitAnA manamAM avadhArIne dezathI virata thAya che ane nathI thato dezathI sthULa prANatipAta vagerenA paccakhANa kare che ane nathI karato, tethI te bAlapaMDita manuSya je kAraNathI dezathI sthala prANAtipAtanA paccakhANa kare, te kAraNathI te nArakInI AyuSya badhe nahIM, paNa devatAnuM AyuSya bAMdhIne devatAne viSe Utpanna thAya, te kAraNathI bAlapaMDita devatAnI AyuSya bAMdhIne devatAne viSe utpanna thAya ema kahayuM che. have AyuSya bAMdhavAnI kriyAnA kAraNa rUpe pAMca kriyA sUtre kahe che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana kaI purUSa kaccha eTale nadInA jalathI vIMTAelA bhAgamAM, pANInA dhAmAM, jalAzayamAM ghAsa vagere dravyanA jaththAmAM golAkAra nadI vagerene jaLanI vaka gativAlA pradezamAM, gADha aMdhakAramAM, vRkSe, velAo, latAo tathA zAkhAonA jhuMDavAlA pradezamAM parvatanA eka bhAgamAM rahelA vRkSo tathA vilAonA samudAyamAM, parvatamAM parvatanA samudAyamAM eka jAtanA vRkSenA vanamAM, ane vividha jAtanA vRkSenA jaththAmAM mRgalAothI AjIvikA karanAro hoya, mRgalA Upaja saMkalpa karanAra eTale mRgane mAravAne adhyavasAya karanAre hoya ane mRgane 1 mRganuM rakSaNa karanAre paNa te Upara AjIvikA kare che, tethI A vizeSaNa ApyuM che. 2 mugamAravAmAM cittane sthira karanAra Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka lu. ( 181 ) karavAmAM ekAMgra cittavALA hoya, te purUSa te mRgane vadha karavAne mATe upara kahelA pradezAmAM jaine 'temAM mRga che,' evuM jANI te mune vadha karavAne tene pakaDavA sArU khADo ane pAsaaA race che. he bhagavana, tevA phUTapAsa karavAthI te purUSane kAyikI vagere keTalI kriyAo lAge che ? bhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, te purUSane koivAra traNa kriyAo lAge, kAivAra cAra kriyAo lAge ane keAivAra pAMca kriyAe lAge. gAtamasvAmI puoche, he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa haze ? bhagavAn Uttara Ape che, huM gAtama, je bhavya eTale yeAgya arthAMt karyAM che, te mRgane pakaDavA mATe jeTaleA vakhata phUTapAsa karanArA haiya paNa tene badhana karanArA ke mAranArA na heAya, teTaleAkALa te purUSane gamanAdikanI ceSTA karavA rUpa kAyikI kriyA phuTapAsa karavAnA adhikaraNarUpe AdhikaraNakI kriyA ane te mRga upara dveSa karavAthI prAkreSikI kriyA-ema tene traNa kriyA lAge che, je kA~ purUSa jeTalA vakhata phuTapAza kare ane baMdhana kare paNa mAre nahIM to teTalo tene kAcikI, AdhikaraNukI prArdraSikI ane mRgane paritApa karavAne laine pAritApanikI-e cAra kriyAe lAge che. je kartA purUSa jeTalA kALa phuTapAza race, khadhana kare ane mAre, teTale kALa tene kAyikI, AdhikaraNI, prAdeSikI, pAritApanikI ane prANAtipAta kriyA-e pAMca kriyAe lAge che, huM gAtama, te te kAraNane laine kAivAra be, koIvAra traNa, koivAra cAra ane kAivAra pAMca kriyA lAge, ema kahyuM che. gAtama bhagavAna pucheche, he bhagavana, je purUSa prathama kahelA nadInA jaLathI vIMTAelA vRkSonA pradezathI te vividha prakAranA vRkSAnA samUhavALA pradezasudhInA sthAnomAM jeTaleA kALa ghAsane prasarAvI ane UMcA karI agnikAyanI aMdara phekIde, teTalA kALamAM te purUSane keTalI kriyA lAge ? bhagavAn kahe che, huM gaitama, te purUSane keAIvAra traNa kriyA, kAIvAra cAra kriyA ane keAivAra pAMca kriyA lAge. gAtama pucheche, huM bhagavana, te zA kAraNathI traNa cAra ane pAMca kriyAe lAge ? bhagavAna kahe che, huM gAtama, je purUSa jeTaleAkALa ghAsane UMcA phare teTalA kALa traNa kriyA lAge eTale pahelA phAyikI lAge pachI Adhi Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 182 ) zrI bhagavatI sUtra. karaNikI ane prAdraSikI ema traNa kriyA lAge. pachI jayAre te tenI aMdara agni ke ke paNa khALe nahIM, teTalA kALamAM tene kAyikI vagere cAra kriyA lAge; je purUSa te ghAsa UMcA kare, tenI aMdara agni nAkhe ane tene khALe paNa khare teTalokALa tane kAyikIthI te prANAtipAtakIsudhI pAMca kriyA lAge, te kAraNane laIne traNa, cAra ane pAMca kriyA lAgavAnu kahyuM che. gaitama svAmI pucheche, he bhagavana, prathama kahelA nadInA jalathI vITAelA vRkSAnA pradezathI te vividha prakAranA vRkSAnA samUhasudhInA pradeze je purUSa mRganI AvikAvALA mRgane hu jALamAM sAvIza athavA khANuthI mArIza evA sa'kalpa karanAra mRgane mAravAnA adhyavasAya karanAro mRgane mAravAmAMja ekAgra citta rAkhanArA evo te purUSa A mRga dIze che, ema dhArI mRgane mAravA mATe pratyaMcA caDAvI tIrakADhe tevA purUSane keTalI kriyA lAge? bhagavAn uttara Apeche, ke gaiAtama tevA purUSane koivAra traNa kriyA kAivAra cArakriyA ane kAivAra pAMca kriyA lAge che. gAtamasvAmI kaheche, he bhagavana evIrIte judI judI kriyA zAkAraNathI lAge ? bhagavAn kahe che, huM gAtama, je purUSa khANakADhe paNa paNaca sAthe caDAve nahIM ane mAre nahIM tene kAyikI vagere traNa kriyA lAge ane te khANu kADhe paca upara caDAvI biharAve paNa mAre nahIM tene kAyikI vagere carakriyA lAge ane je purUSa jeTalA vakhata khaNukADhe paca Upara caDAve ane mAre teTalA vakhatamAM tene pAMce kriyA lAge te kAraNane laine judo judI kriyA lAgavAnuM kahyuM che. gAtamasvAmI prazna kaheche, he bhagavana, je purUSa prathama kahelA nadInA jaLathI vIMTAelA kacchAdi pradezaneviSe kAi mRgane mAravA mATe kAsudhi lAMbu tAra kheMcI ubhorahe ane bIjo kAi purUSa pAchaLathI AvIne peAtAne hAthe taravAravaDe te purUSanA mastakane chede te vakhate pelA tIra tenA hAthamAMthI chuTI jAya ane te vaDe pelA mRga vIMdhAi jAya, te have pelA je purUSanA mastakanA chedanArA tene mRganA vadhanuM pApa lAge ke je mRgane mAravAne taiyAra thayA hatA, te purUSane mRganA vadhanuM pApa lAge? bhagavAna uttara Apeche, he gaitama je purUSe mRgane mAravAnemATe tIra caDAvyuM hatuM, te purUSane te mRganA vadhanuM pApa lAge kAraNake ahi. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 yu. ( 183) je mRgane vadha thayo che, te virane hetu te purUSa hato ane jeNe te bANuMdhArI purUSane mAryo, te purUSane te bANudhArIne vadhanuM pApa lAge kAraNake tene bANadhArInI sAthe vaira hatuM. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, te mRganA mAranAra vairIne ne mRganA vedhanuM pApa lAge, ane purUSanA mAranArane purUSanuM pApa lAge, ema je kahyuM, te zA kAraNathI ? bhagavAna kahe che, he gatama, je dhanuSano tIra karavA mAMDe heya te karelo kahevAya che, te tIrane paNa upara caDAvavA mAMDayo, te caDAvele kahevAya che, te paNa upara caDAvyA pachI paNacane kheMcI dhanuSyane va-tulAkAre karavA mAMDayuM, te mAMDeluM kahevAya che ane jayAre te bANuM cheDavAmAM Avato hoya tene choDavAmAM AvyuM kahevAya che. gatama kahe che, he bhagavana, dhanuSane tIra karavA mAMDe tene karele kahevAya che. tyAMthI te tIra nIkaLato hoya te nIkaLele kahevAya che, tyAMsudhI samajavuM. dhanuSyamAMthI tIra nIkaLavAnI kriyAne karanAra dhanurdhArI purUSa che, tethI teNe ja mRgane mAryo, te kAraNathI kahyuM ke, te mRganA virane laine mRganA vadhanuM pApa te dhanurdhArIne lAge ane je khadhArI purUSa vairathI dhanurdhArIne mAryo te pApa khadhArI purUSane lAge. ahiM vizeSa samajavAnuM eTaluM che ke, te mRga cha mAsa sudhImAM mRtyu pAme to te purUSane pAMce kiyAo lAge, kAraNake, chamAsa sudhI mRganA maraNanuM kAraNa te dhanurdhArIno prahAra hoya che; ane cha mAsa vItyA pachI je bIjA pariNAmathI te mRganuM mRtyu thAya to te dhanurdhArI purUSane prANAtipAtikI kriyA na lAge. e tene paramArtha che. A vyavahAranayanI apekSAe prANAtipAtakI kriyAne mAtra vyapadeza dekhADavAne kahyuM che. nahIMta jyAre prahAranA kAraNarUpa mRganuM mRtyu thayuM tyAreja prANAtipAtakI kriyA lAge, eTale te purUSane kAyikI kriyAne laIne poce kiyA lAge, ema kahevuM. eTale je te mRga bAhera chamAse mRtyu pAme to te purUSane kAyikI. kriyAthI laIne pAritApanakI kriyA sudhInI cAra kriyAo lAge, kAraNake, chamArsa mare mRga bANathI mare nathI, tethI tene prANAtipAtakI kriyA lAge nahIM. vaLI gatamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, kAI purUSa bIjA purUSane zaktithI mArI nAMkhe athavA zaktijAtanA hathIyArathI mArI nAMkhe Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIsUtra. athavA te purUSa pitAne hAthe taravArathI mastaka chede, te purUSane keTalI kiyA lAge ? bhagavAna kahe che, he gItama, te puruSa eTale vakhata te puruSane zaktithI haNa nAMkhe athavA pitAne hAthe mastaka che, teTalo vakhata te purUSane zarIra calavavArUpa kAyikI kriyA, zaktino vyApAra karavArUpa Adhi karaNukI kriyA, manamAM kharAba ciMtavavArUpa prASikI kriyA, paritApa karAvivArUpa pAritApanikI kriyA ane sAravArUpa prANAtipAta kriyA ema pAMce kiyA saMghAta lAge che. kAraNake, te purUSa vairathI najIka vadhavALe che tema vaLI bIjAnA prANanI apekSA vagaranI vRttivAle che athavA potAnA nAzane dUra karavA bedarakAra che. have A cAlatA kriyAdhikArane laIne punaH gatama svAmI mana kare che. . gatama savAmI puche che, he bhagavana, be purU kuzaLatA vageremAM sarakhA hoya, te baMnenI chavi paNa sarakhI hoya, vaya paNa sarakhI hoya pAtra dravya ane hathIyAra vagere upakaraNanI samRdhi paNa baMnenI sarakhI hoya, tevA be purUSe paraspara yuddha kare, te baMnemAM eka purUSa jIte ane bIjo parAjaya pAme e zI rIte banatuM haze? bhagavAna Uttara Ape che, he gema, je vIryavAlo purUSa hoya te jaya pAme che ane je vIrya vagaranuM hoya, te parAbhava pAme che. tamasvAmI puche che, he bhagavana te banavAnuM zuM kAraNa che? bhagavAna kahe che, he gatama, je purUSe vIryathI haNavA gya evA karma bAMdhyA na hoya, sparzI na hoya, sAmAM AvyA na haya, Udaya AvyA na hoya, ane UpazAMta thayA hoya, te purUSa jaya pAme che ane je puruSe vIryane haNavAyogya karma bAMdhyA hoya, te sparzI hoya, sAmA AvyA hoya udaya AvyA hoya, ane UpazAMta thayA na hoya, te purUSa parAbhava pAme che te kAraNane laIne sarva rIte sarakhA evA paNa be purUSomAM eka jIte ane bIjo hAre ema kahevAmAM AvyuM che. 1 je mANasa virathI bIjAne vadha kare che, te mANasano te janmamAM athavA bIjA janmamAM vadhu thAya che, tethI tevA mANasane vadhu najIka AveluM gaNAya che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAka1 la T) wo have sathI ane avIyanA prasaga lai gAtamasvAmI prazna kare che. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, jIva sI vIryasahita che ane avIya-vIrahita paNa che, te kevI rIte hAi zake ? bhagavAn Uttara Ape che, ke gAtama, jIva e prakAranA kahayA che, eka sasAra samApanna ane khIja asaMsAra samApana je jIva cAra gatine viSe bhamanArA te saMsAra samApanna kahevAya che ane je cAra gatine viSe nahIM bhamanArA te asaMsArasamApana kahevAya che, temAM je asaMsArasamApanna jIva che, te siddha jIveA samajavA. te siddha jIvAne kAraNe vIryanA abhAva che tethI te avayavI rahita kahevAya che, jee sasArasamApanna eTale cAra gatimAM bhamanArA jIvA che te be prakAranA kayA che. eka zailezI pratipanna ane bIjA azailezI pratipanna. sa` saMvara 15 caraNamAM je prabhu-sama te zIleza ane tenI je avasthA te razailezI tene prAsa thayelA te zailezI pratipanna kahevAya che, athavA zaileza eTale merU parvata tevI je avasthA eTale daDha sthiratA arthAt merU parvatanA jevI sthiratA te prApta thayelA. AvI sthiratA yAga nirodhanI aMdara pAMca dravya akSaranA UccAra jeTalA kALanA pramANavALI gaNAya che, tene prApta thayelA je jIva te zailezI samApana kahevAya che arthAt te cAdame ayogI guNaThAMNe rahelA jIva gaNAya che ane tethI UlaTA je jIva te azailezI pratipanna kahevAyache. te jIvA pahelA guNuThAMNAthI laine teramA guNa ThAMNA sudhI rahelA hoya che, temAM je zailIzI pratipanna jIva che, te savIya che, eTale vIryAtarAyanA kSaya tathA kSayApazamathI vIryanI labdhi vaDe vIvALA kahevAya che, ane labdhi vIryanI je kArya rUpa kriyA te karaNa ane te karaNa rUpI vI vaDe avI kahevAya che; arthAta teomAM je UtthAnAdi kriyAvAlA savIya gaNAya che ane je UtthAnAdi kriyAthI rahita te avIya gaNAya che. teo aparyAtmi kALe samajavA. Upara kahelA khane prakAranA jIvAmAM je azailezItipanna jIva che, teo labdhivIrya karIne savI che ane karaNavIrye karI savI pazu paNa hoya che, avIrya paNa heAya che, A raNane laine jIva sanIya ane avIya ema e makAre kahevAmAM AvyA che. 24 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatatasava. gatamasvAmI prazna kare che. he bhagavana, je nArInA jIva che, te savI-vIryasahita che ke avIrya-vIrya rahita che? - bhagavAna Uttara Ape che, te gAma, je nArakInA jIva che, te paNa ladhivI karIne vIryavI sahita hoya che, ane karamuvI karIne avIrya-vIrya rahita paNa hoya che. gatamasvAmI pUche che he bhagavana, nArakInA jIva labdhivI karI savIrya ane karaNavI karI avIrya hoya che te zA kAraNathI? bhagavAna kahe che he gotama je nArakIne UtthAna karma, bala, vIrya purUSakAra ane parAkrama hoya che, tenAthI nArakInA jIva labdhivIrya vaDe savIrya hoya che ane karaNavIrya thI paNa sanIya che, ane je nArakonA jIvane utthAna. karma, baLa, vIrya, purUSakAra ane parAkama nathI, te nArakI labdhivIrya vaDe karIne vIrya ane karaNavIrya vaDe karIne avIrya hoya che, te kAraNathI nArakInA jIva labdhivIryathI vIrya ane karaNavIryathI savAya ane avIrya paNa kahelA che, ' he gatama, jevI rIte nArakInA jIva kahyA, tevIrIte paceMdriya tiryaMca yoninA jIva samajavA ane manuSyane viSe jevI rIte ogha jIvo kahyAM che, tema samajavuM, paNa temAMthI siddhanA jIvone bAda karavA. ane vAnayaMtara jatithI ane vimAnika e traNa daMDaka nArakInI jema samajavA. gatamasvAmI kahe che, he bhagavana, Ape je kahyuM che, te satya che. iti prathama zatakano AThamo uddeza samApta. i Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navama uddeza. jIvanuM... gurUtvAdi pratipAdana Upara kahelA AThamA uddezamAM chevaTe vIryaviSe kahevAmAM AvyuMche te te vIrya thI jIva gurUtva vagere meLaveche, tethI A navamA uddezamAM jIvanu' gurUtva vagerenu' pratipAdana kare che. gAtama svAmI puoche, he bhagavana, jIva azubha karmanI vRddhipe nIce javAmAM heturUpa evu' gurutva-bhArepaNuM jaladI kayAre pAme che? bhagavAn kaheche, huM gAtama, prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, ( cArI ) maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, leAbha, rAga, dveSa, kalaha, pArakArdASanu kahevuM, cADI karavI; rati, ati, bIjAnA apavAda kahevA, mAyAmeSa eTale hRdayamAM duSTatA ane meDhe mIThAza rAkhavI, bIjAne duHkhamAM pADavo, mithyA darzana ane mithyA-zaya eTale deva, gurU tathA dharmamAM raheluM mithyAtva maTe-nahIM e badhA azubha karmInA upacayathI jIva nIce javAmAM heturUpa evA gurUtvane-bhArepaNAne jaladI pAme che. gAtamasvAmI prazna kareche, he bhagavana, jIva laghupaNAne-halakApaNAne kevIrIte pAme che ? bhagavAna kaheche, he gaiAtama, upara je prANAtipAtathI mAMDIne mithyA darzana zalya sudhInA aDhAra pApasthAna kathA, tene nivRtta karavAthI jIva gurUpaNAMthI ulaTA laghutva-halakApaNAne jaladI pAmeche. he gAtama, evIrIte jIva kavaDe A saMsArane ghaNA kareche, karma vaDe thADA karache, dIrgha-lAMbA vakhatanA kareche, hasva-apa vakhatanA kareche; evIrIte A saMsAramAM vAravAra meche, vaLI sasArane tarI jAya che. temAM Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIsUtra. 1-laghutva-halakApaNuM, 2-parItatva-gheDA karavApaNuM 3-hatva-TukApaNuM, ane 4-ulaMghanapaNuM-e cAra mAsanA aMga hovAthI zreSTha gaNAya che ane 1 gurUva--bhArepaNuM, 2 AkulapaNuM, huM dIrghapaNuM ane 4--anupravatena e cAra mokSanA aMga na hovAthI zreSTha gaNAMtA nathI. have gurUtva ane ladhutvanA cAlatA adhikArathI autamasvAmI te saMbaMdhe vizeSa puche che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, je sAtamI pRthvIne nIce avakAzAMtara che, te zuM gurU che? ke laghu che? ke gurulaghu che ke agurUlaghu che ? bhagavAna uttara Ape che, te gAtama, te sAtamI pRthvInI nIce AvakAzAMtara gurU nathI, tema laghu nathI, tema gurulaghu nathI paNa te agurulaghu che. gatamasvAmI puche che, he bhagavana, sAtamI pRthvInI nIcene tanuvAta zuM gura che, laghu che, gurulaghu che ke agurulaghu che? bhagavAna uttara Ape che, he gatama, te sAtamI pRthvInI nIce tanuvAta laghu nathI, gurU nathI, agurulaghu nathI paNa te gurulaghu che. evI rIte sAtame ghanavAta, sAtamo ghanodadhi, sAtamI pRthvI ane sarve avakAzAMtara-e badhA sAtamA avakAzAMtaranI peThe ane sAtamA tanavAtanI peThe samajavA; eTale te gurU nahIM, laghu nahIM paNa agurulaghu jANavA evI ja rIte gurUlaghu ghanavAta, ghanodadhi, pRthvI, dvIpa, sAgara, nA AvAsa tathA bharatAdi kSetra-e sava" gurulaghu samajavA. gautamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, je nArakI che, te guru che, laghu che, gurulaghu che ke agurulaghu che ? - bhagavAna uttara Ape che, te tama, te nArakI gurU nathI ane laghu nathI paNa te gurulaghu che, ane agurulaghu paNa che. gatamasvAmI kahe che, he bhagavana, zAkAraNathI nArakI gurulaghu che, ane agurulaghu paDyuM che ? . bhagavAna, uttara Ape che, he zAtama, te nArakIne vaikriya ane taijasa zarIrane AzrIne gurUpANuM nathI, laghupaNuM nathI ane agurulaghupaNuM Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataka 1 lu ( 18 ) nathI paNa gurUlaghutva hoya che; kAraNake, vikraya tathA taijasa vaNAtmaka gulaghuja kahevAya che; tethI jIvanI apekSAe ane kANu zarIranI apesAe te nArakI agurUlaghuja che; kAraNa jIva arUpI hAvAthI tenuM agurUlaghutva hAya che, ane kANu zarIra kANuvAtmaka hovAthI tenuM anurUlaghutva che. te kAraNane laine hai gaitama, nArakI gulaghu che ane anulaghu paNa che. evIrIte vaimAnika devatAsudhInA cAvIza daMDaka samajI levA. temAM vizeSa eTaluM ke, zarIranu vividhapaNu jANIne te pramANe jANI levu' eTale jenA jevAM zarIra hoya tene te jANIne asura pramukhanA gurUtyAdi samajavA. temAM asurAdi devA nArakInI jema samajavA. pRthvIkAya vagere edArika ane tejasa zarIrane AzrIne gulaghu che ane jIva tathA kAmhaNu zarIrane AzrIne agurulaghu che. vAyukAya, AdArika, vaikriya ane tejasa zarIrane AzrIne gurUlaghu che. evI rIte pacetriya manuSya AdArika, vaikriya, tejasa, ane AhAraka zarIrane AzrIne gurulaghu ane kAguzarIrane anurUlaghu che ane dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane jIvAstikAya e arUpIpaNAne laine anurUlaghu che ane bAkInA traNa padano eTale gurU, laghu ane gurUlaghuno niSedha samA gAtamasvAmI pucheche, he bhagavana, je pudgalAstikAya che, te gurU che, laghu che, gurUlaghu che ke anurUlaghu che ? bhagavAna uttara Ape che, huM gaitama, te pudgalAstikAya gurU nathI, laghu nathI, paNa te gurUlaghu paNa che, ane agurU laghu paNa che. gAtamasvAmI kaheche, he bhagavana, te zAkAraNathI ? bhagavAna kahe che, he gAtama, AdArika, vaikriya, AhAraka ane tejasa dravyane AzrIne te pudgalAstikAya gurU nathI, laghu nathI paNa gulaghu che ane anurUlaghu nathI ane kANu, mana tathA bhASA--e traNane AzrIne te pugalAstikAya gurU nathI, laghu nathI gurUlaghu nathI paNa anurUlagu che. ane je kALa ane kama che, temAM kALa amU-ta che ane karma kANu vaNAtmaka che, tethI te anurUlaghu che. gAtamasvAmI prazna kare che,-he bhagavana, je kRSNavezyA che, te gurU che, laghu che, gurUvaghu che ke arUlaghu che? bhagavAna u-tara Ape che, he bhagavana, te kRSNavezyA gurU nathI, laghu nathI, paNa gulaghu che ane agurUlaghu paNa che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIputra, gAtamasvAmI kahe che, he bhagavana, tenuM zuM kAraNa che ? bhagavAna kahe che, huM gAma, dravya AzrIne je kRlezyA che te AdArikAdi zarIra varNa che, ane AdArika gurUlaghu che, mATe te kRSNavezyA trIje pade che eTale gurUlaghu che ane je bhAvalezyA che,te jIvanI pariNatirUpaU, tethI te amUtta paNAne laine cAthe pade che eTale anurUlaghu che. eja pramANe zukalalephsAsudhI samajavu. daSTi, dana, jJAna, ajJAna ane saMjJA e jIvanA paryAya hevAthI te ceAthe paDhe che eTale anurUlaghu che. ahiM je ajJAnane gaNAvyuM che, te jJAnanA vipakSapaNAthI kahelu che, nahI to dvArane viSe te jJAnaneja gaNelu che. AdArika, vaikriya, tejasa ane kAmeNu e cAra zarIra trIjA pade eTale guladhu jANavA. ane kAryaNu zarIra cAthe pade eTale anurUladhu samajavuM, kAraNake, kArmeNu zarIra agurUlaghu dravya rUpa hAvAthI tenA je manoyAg tathA vAgyeAga che te cethe pade kahevA, kAraNake, tenA sabhya aNu laghu hoya che. ane kAyayeAga kAmeNu zarIrane vaIne trIje pade gurulaghu samajavuM. sAgArApayAga eTale jJAnayAga ane anAgArApayAga eTale danApayeAga-e bane ceAthe anurUlaghu paDe samajavA. dharmAstikAya vagere SaTdravya, sava pradeze ke jemanA bhAga kahI zakAya nahI tevA che, te savuM paryAya, varNa tathA UpayeAga vagere je drazyamA~ che, te pudgalAstikAyanI jema jANI levA. eTale guphalaghu paNe tathA agurUlaghupaNe jANavA, kAraNlRke. sUkSma ane amUrta evA vye anulaghu che, ane khAkInA gulavu che ane je pradezanAM paryAya che, te tene dravyanA saMbaMdhane laIne te te svabhAvavALA hoya che, ane atIta-addA (bhUtakALa) anAgata-adA (bhaviSyakALa) ane sarvoddhA-e ceAthe agurUlaghu pade samajavA. have gurulaghunA cAlatA adhikArane laine gaitamasvAmI prazna kare che. ( 10 ) gAtamasvAmI prazna kare che. he bhagavan 1 apa Upadhi-eTale gheADA UpakaraNa rAkhavA, 2 alpa IcchA eTale AhAra vageremAM apa abhilASA rAkhavI 3 amUrchA eTale UpakaraNA vageremAM mUrchA na rAkhavI, 4 addhi eTale bhejanAdikamAM lubdhatA na rAkhavI ane 5 apratibaddhatA eTale svajana vageremAM snehane abhAva-e pAMcavAnA zramaNa tapasvI ane bAhya tathA ANaMtara graMtha rahita evA nigraMtha munine prazasta che ? bhagavAn Uttara Ape che, huM gAtama, munine te Udhi vagere apa rAkhavA prazasta che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 lu. ( 11 ) Upadhi vageremAM je apatA kahevAmAM AvI te alpatA dhAdikanA abhAvathI thai zake che, tethI have krodhAdikanA abhAva viSe prazna kare che. gatamasvAmI pukeche, he bhagavat zramaNa-tapasvI ane bAhya tathA Abhyatara graMthathI rahita evA nigraMtha munine kaiAdha, mAna, mAyA ane lebhathI rahitapaNuM rAkhavuM, te prazasta che? bhagavat uttara Ape che, huM tama, e zasta che. gatamasvAmI prazna kare che, huM bhagavana, kAMkSA eTale aa darzanane Agraha athavA gRpaNuM te doSane jeNe tyAga karyAM che arthAt pratyeka rAgadveSa jeNe chADI dIdhA che, evA zramaNa nigra muni kanA aMta kare ane ami zarIrI thAya--ane ghaNA mAhathI prathama vicarIne pachI meAha rahita thaine kAlakare ane te pachI siddha tathA buddha thai A saMsArane aMta kare aoNMtu mAkSe jAya ? bhagavAn uttara Ape che, huM gAtama, kAMkSAdi doSa kSINa thavAthI carama zarIrI evo nigraMtha muni A sasAraneA aMta karI mekSe jAya che. have darzananA viparItapaNA viSe gatama prazna kareche. gAtamasvAmI pucheche, he bhagavana, je anyatIrthI-anya darzanI che, te sAmAnya paNe, vizeSapaNe, hetu pUrvaka upatti sAthe kahe ane vividha bheda darzAvI kahe ke, eka jIva eka samaye nizce karIne be prakAranA AyuSya khAMdhe che te be prakAranA AyuSya A pramANe eka A bhavanu' ane bIjI parabhavanuM AyuSya eTale svaparyAyanA samUharUpa evo jIva che, te jyAre AyuSyanA eka paryAya kareche tyAre anya bIjo paryAya paNa kare che, kAraNake, jJAna samyakatvanA paryAyanI jema jIvane te pe'tAnA paryAya che, ane jIvu svaparyAyane kartA che, ete dekhItI vAta che, jo ema na hAyatA siddhapaNA vagerenA paryAyAne paNa utpanna thavAno prasaMga Ave nahIM, te vAta spaSTa karavAne kahe che, je samaye je bhava cAlatA hAya tenuM phalarUpe je AyuSya hAya, te A bhavanI AyuSya ane tevI rIte bIjA bhavanI AyuSya paNa samajavI. A uparathI ema samajavuM ke, A bhavanI AyuSya karavAne samaye temAM parabhavanI AyuSya karavI te niyamita thAya che, ane parabhavanI AyuSya Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIro. karavAne samaye A bhavanI AyuSya karavI e niyamita che, arthAt, je samaye vartamAnabhavanuM AyuSya bAMdhe, te samaye AgAmIbhavanuM A che bAMdha ane je samaye AgAmIbhavanuM AyuSya bAMdhe te samaye vara mAM bhavanuM AyuSya bAMdhe. evI rIte eka samayanA kArya baMne ne kahIne have eka samaye baMnenI eka kriyA-kArya paNa kahe che te A pramANe, te jIva A bhavanA AyuTyane bAMdhavAnI kriyA karatAM parabhavanA AyuSyane bAMdhe ane parabhavanA AyuSyane bAMdhavAnI kriyA karatAM A bhavanA AyuSyane bAMdhe, evI rIte eka jIva eka samaye be prakAranI AyuSya bAMdhe che. A pramANe je anyatIthI kahe che, te zIrIte che? bhagavAna uttara Ape che, he gema, te anya tIrthonuM kahevuM mithyA che te viSe huM A pramANe sAmAnyapaNe, vizeSapaNe upapatti pUrvaka ane prarUpaNAthI kahuM chuM, eka jIva eka rAmaye eka AyuSyane baMdha kare che jemake, te A bhavanuM AyuSya bAMdhe athavA parabhavanuM AyuSya bAMdhe, je samayane viSe A A bhavanuM Ayuzya bAMdhe nahIM, te samayane viSe parabhavanuM AyuSya bAMdhe ane je samayane viSe parabhavanuM AyuSya bAMdhe te samayane viSe A bhavanuM Ayu bAMdha nahIM A bhavanA AyuSyane bAMdhavAthI parabhavanuM AyuSya na bAMdhe ane parabhavanA AyuSyane bAMdhavAthI A bhavanuM AyuSya na bAMdhe evIrIte nizcayathI eka jIva eka samayane viSe eka AyuSyane bAMdhe eTale te kAMto A bhavanuM AyuSya bAMdhe athavA kAMto parabhavanuM AyuSya bAMdhe upara pramANe anyatIrthIe kahyuM, temAM A pramANe mithyApADyuM cheprathamato eka azva vasAyathI virUddha evA be AyuSyanA baMdhane sAthe yogathai zake ja nahIM. jIva pitAnA paryAyane laIne anya paryAya karavAmAM anya paryAya karI zake e ekAMte kahI zakAya ja nahI, kAraNake siddhapaNuM karavAmAM saMsArI paNuM zI rIte karI zakAya ? ahiM TIkAkAranuM evuM paNa vyAkhyAna che ke jIva jayAre A bhavanuM AyuSya kare che ekale vide che, tyAre te parabhavanuM AyuSya bAMdhe che. A sthaLe A bhavanuM AyuSya bhegavatAM parabhavanuM AyuSya bAMdhe che, e artha kare che. paNa te viSe tepara mata tadana mithyA thAya che, kAraNake janmatA tija jIva A bhavanuM AyuSya vadhe che tyAre je teNe parabhavanuM AyuSya bAMdhyuM te pachI teNe je A bhave dAna Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | adhyAyamAna rahyuM hoya te yatha thaI jAya e AyuSyane nA kALathI bIje kAle samajavuM joIe nahIM te AyuSyanA baMdha A bhavanuM AyuSya vede ane parabhavanuM AyuSya to te kare cheja. getamasvAmIe kahyuM, he bhagavana, Ape je kahyuM, te satya che, kadi paNa anyathA hotuM nathI, te pachI bhagavAna gatama AtmAne bhAvatA thakA vicaravA lAgyA.. ahiM anyatIthInA cAlatA prasaMgane laIne vizeSa kahe che. te samaye zrI pArzvanAtha bhagavAnane ziSya nAme kAlAsarosiTa putra sAdhu jayAM bhagavAna mahAvIra prabhunA sthavira eTale kRtavRddha evA ziSya hatAM tyAM AvyAM tyAM AvIne temaNe sthavira bhagavAne A pramANe kahyuM ke sthavira zramaNa bhAvarUpa sAmAyikane jANatA nathI, te sAmAyikanA karmanA anuMpAdAna rUpa prajanane jANatA nathI, te paccakhANa eTale pirUpI AdinA niyamane jANatA nathI. te paccakhANunA AzrayadvArane niSedha karavArUpa artha jANatA nathI, te pRthvIkAya Adi SakAyanA rakSaNa rUpa, saMyamane jANatA nathI, te saMyamanA anAzravarUpa arthane jANatA nathI, te iMdriya tathA nAijiyanA nigraharUpa saMvarane jANatA nathI, te saMvaranA anAzravarUpa arthane jeNatA nathI, te viveka-vizeSa bodhane ane tyAM jaI vastunA tyAga karavArUpa tenA arthane jANatA nathI, te koya vagerene utsaga karavArUpa kAyatsargane ane tenA vAMchA rahitapaNAnA arthane jANatA nathI, muni kAlAsita putranuM AvuM kathana sAMbhaLI te bhagavAne tene A pramANe kahyuM, he Arya, samapariNAmarUpa sAmAyika ane karma anuMpAdAna-nirjarArUpa tene artha ame jANIe chIe, temaja paccakhANa ane tene artha, saMyama ane tene artha, saMvara ane tene artha viveka ane tene artha, ane kAryotsarga ane tene artha, upara kahyA pramANe ame jANIe chIe, te kAle kAlAsita putra sAdhue bhagavAna sthavirane kahyuM, he Arya, je tame sAmAyika, paccakhANu, saMyama, saMvara, viveka ane kAryotsarga tathA temanA artha jANatA hatA sAmAyika, paccakhANu, saMyama, saMvara, viveka ane kAryotsarga tathA temanA artha viSe tamAre mata zuM che,? bhagavAna sthavire kAlAsita putra sAdhune kahyuM, he Aye, je AtmA- jIva sAmAyika guNane prApta thayelA cheya te chava sAmAyikaja kahevAya che 25 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIsUtra ane sAmAyakane artha paNa jIvaja che, kAraNake, karmanuM je anupAdAna-agrahaNa ityAdi guNe jIvanA ja che, te jIvathI judA nathI, evI rIte pratyAkhyAna, saMyama, saMvara, viveka ane vyutsarga tathA temanA artha paNa jIvanA guNarUpa hevAthI jIva rUpeja samajavA. kalAsasita putra sAdhue sthavira bhagavAnane kahyuM, he Aryo! je tamArA matamAM AtmA-jIvaja sAmAyika, paccakhANa, saMyama, saMvara, viveka ane utsarga tathA temanA artharUpa heyato te pachI tene tyAga karI kedha, mAna, mAyA ane lobhane tame zA mATe niMde che? eTale "nnivAna, hima, gagi aotirAiityAdi pade belI gurU sAkSIe kema niMde che ? sthavira bhagavAna kahe che, huM kalAsavesiputra, ame je niMdA karIe chIe te saMyamane arthe karIe chIe. kAlA sita putrane A prazna karavAno Azaya e che ke, je sAmA'yikavAlo hoya teNe krodhAdikane tyAga karelA hoya che, te pachI te niMdA ane gahanA zabda kema bole? kAraNake tevA UgAra kodha thayA vinA nIkalatA nathI tenA A praznano uttara sthavira Aryo eTalo Apyo ke, e zabda amAre saMyamane arthe bolavA paDe che; kAraNake, avaghanI gahaNAmAM rAMyama hoya che ane avanI anumatimAM saMyamano cheda thAya che. pachI kAlAsita putra sAdhue sthavira bhagavAnane prazna karyo ke, he Arya, zuM tyAre garlAsaMyama che ke agahasaMyama che? sthavira bhagavAne Uttara ApyuM, he kAlAsita putra, gaha saMyama che agahasaMyama nathI kAraNake je gaha che te sarva rAgAdika deSane athavA pUrvakRta pApane vA vaiSane khamAve che, temaja te bAlya eTale mithyAtva-aviratine jJaparijJA ane pratyAkhyAna parijJAthI jANune arthAta tenA paccakhANa laIne te khapAve che, evIrIte nice amAro AtmA saMcamane viSe atyaMta sthira thAya che, athavA AtmarUpa saMyamane prApta thAya che, AtmAM saMyamanA viSayamAM purNa thAya che, saMyama upasthita thAya che, ane atyaMta avasthAthI thAya che. sthavira bhagavAnanA A vacane sAMbhaLI te samaye kAlAsita putra anagAra sAdhu prabuddha thaI gaye teNe sthavira bhagavAnane vaMdana karI namaskAra karyo pachI temaNe A pramANe kahyuM, he bhagavana, pUrve je pada ajJAna paNAne Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zataka 1 luM. laIne svarUpathI jANavAmAM AvelA nathI. azravaNa eTale nahIM sAMbhaLavAmAM AvavAne laIne abAdhipaNune laIne eTale jinadharmanI aprAptipaNAne laIne arthAtu mahAvIraprabhunA dharmanI aprAptine laIne athavA ApattikI vagere buddhinA abhAvane laIne ane bAdhanA abhAvane laIne jepada joyelA nathI, eTale sAkSAta svayaM upalabdha thayelA nathI, vaLI je pada sAMbhalyA nathI-bIjA pAsethI zravaNa karyA nathI, je pada saMbhAryA nathI eTale darzananA zravaNane abhAve dhyAnamAM lIdhA nathI, tethI karIne je pada avijJAta che, eTale viziSTa bedhanA viSayamAM karelA nathI, je pada gurUoe vizeSa paNe kahelA nathI, je pada sAmA pakSathI vyavacheda pAmyA nathI, je pada anugraha parAyaNa gurUoe moTA graMthamAMthI sukhe bodha thAya tevI rIte UMdhRta karyA nathI, ethI karIne je pada amoe avadhAryuM nathI, tevA pade no Avo artha amee zraddhAthI mAne nahIM, te upara prIti karI nahIM, athavA pratIti paNa karo nahIM, temaja karavAnI IcchA paNa karI nahI, ane te tarapha rUci paNuM thaI nahIM he bhagavana, have e padenA artha jJAnathI jANyA, zravaNathI sAMbhalyA, ane vistArathI bodhita thayAM, tethI sAMbhalelA, saMbhArelA, vijJAta karelA, gurUe kahI vizeSa samajAvelA, sAmA pakSanA saMdehathI vyavacchinna karelA-gurUe moTA graMthamAMthI saMkSepe uddhAra karelA, ane amoe avadhArelA te padonA artha upara have huM zraddhA rAkhuM chuM, prIti vA pratIti rAkhuM chuM, ane te tarapha rUci dharAvuM chuM, Apa je vastu kaho che, te temaja che, satya che, te pachI te sthavira bhagavAna te kAlAsita putra sAdhu pratye A pramANe belyA-he A, ame kahelA artha Upara tuM zraddhAvaMta thAo prItivAnuM athavA pratItivAnuthAe ane tene te upara rUci thAo. te pachI te kAlAsasita putra sAdhue te sthavira bhagavAnane vaMdanA karI ane namaskAra karyo. vaMdanA ane namaskAra karyA pachI teNe bhagavAna sthavirane A pramANe kahyuM, he bhagavana, huM tamArI pAse cAra mahAvratavAle--dharma-ane pAMcamA mahAvrata rUpa pratikramaNa sahita dharmane AdarIne vihAra karUM. (zrI pArzvanAtha jinane cAra mahAvato hoya che, kAraNake parigRhIta ryA vagaranI strI bhegavAtI nathI, tethI maithuna vratano aMtarbhAva pAMcamAM parigrahanI aMdara thaI jAya che, vaLI -zrIpAzvanAthano dhama pratikramaNa Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) zrI bhagavatIputra. rahita che, kAraNa ke temAM kAraNa hoya temaja pratikramaNa karAya mahAvIraprabhunA dharmamAM kANu vinA paNa pratikramaNa karAya che no dharma pratikramaNa sahita kahevAya che.) che, ane tethI tema sthavira bhagavAne kahyu, he devAnupriya, jema sukha upaje tema kara pratiSTha dhanyAghAta karazeA nahI; 'nahIM, te pachI kAlAsarvasita putra anagAruM te sthavira bhagavAnane vaMdanA karI namaskAra karyAM ane te vaMnA ane namaskAra karyAM pachI cAra mahAvrata rUpa dharma paca mahAtrata rUpa pratikramaNa sahita dharma AdarIne te anagAra vicaravA lAgyuM. te ghaNAM varSoM sudhI dIkSAparyAya pAlavA lAgyA. jemAM vajra rahita paNe rahevuM, muMDa bhAva rAkhavA, zarIra prakSAlana na karavu, daMtadhAvana-karavu chatrI rAkhavI nahIM, pAna peheravA nahIM, bhUmi Upara suvu, pATI Upara suvuM, lAkaDA upara sui rahevuM, athavA jevA tevA sthAnamAM vasavu, phezane loca karavA, brahmacarya pALavu, paraghera praveza karave, tyAM male, na maLe athavA purUM male nahIM, athavA anukUla pratikUla ke IMdriyAne kAMTAnI jema pIDAka tevA khAdhaka khAvIza parISaho tathA dharmathI bhraSTa karanArA devatAoe karelA upasargo te badhA teNe AtmAne arthe ArAdhyA ane te ArAdhIne kAlAsavesita putra anagAra chelle zvAsocchAse siddha, buddha tatvano jANa, mukta-karmathI rahita ane zItalI bhAvane pAmI sarva duHkhathI rahita thayA-mokSe gayA. A pramANe he bhagavana, evuM kalyANakArI vacana kahI bhagavAna gAtame, zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra prabhune vaMdanA ane namaskAra karyo, ane te kaDIne teo zrI vIraprabhu pratye A pramANe khelyA, he bhagavana, lakSmI devatAe adhyAsa karelI ane sAnerI kazAthI suzobhita evI pAghaDI vAlA nagarazeThane ane eka daridrI rAMka mANasane temaja eka rAjane paccakhANano kriyAno abhAva athavA apratyAkhyAnathI upajelo karmabandha te rUpa kriyA kare? bhagavAna Uttara Ape che, huM gAtama, te nagara zeDane yAvat apratyA myAna kriyA kare. gAtamasvAmI puMcheche, te zA kAraNathI ? bhagavAna Uttara Ape che, huM gaitama, aviratine AkSIne eTale Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcachAnI anivRttine laIne te teja kAraNathI te apratyAkhyAna kriyA kare che. te IcchAnI anivRtuiM sarvane sarakhI hoya che, . gatamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, moTo zreSThI ane daridrI thAvat apratyAkhyAna yiAM kare (apratyAkhyAnanI kriyAno prasaMga cAle che tethI kahe che.). . te AdhAkamara AhAra kare to bAhya ane atyaMta graMthathI rahita e nirgatha muni zuM bAMdhe? eTale prakRti ane AzrIne zuM bAMdhe? zuM kare? eTalesthiti baMdhanI apekSAe zuM kare... anubhAga baMdhanI apekSAye zuM cita kare? ane pradezabaMdhanI apekSAe zuM pada cita kare .che tamAro adhika . ' ' bhagavAna uttara Ape che, gatame te AdhAkarmI ahAra kare te AyuSyakamane navajIne, sAta, karmanI prakRti je zithila baMdhathI bAMdhelI hoya te draDha baMdhanathI badhe, eTale haLavA karmane rezamanI gAMThanI jema tANuM badhuM ke jethI te A saMsArane viSe asaMtavAra bhamyA kare. - tamasvAmI puche che, he bhagavana, AdhAma AhAra karanAro sAdhu a caturgati saMsArane viSe bhame, tenuM zuM kAraNa? bhagavAn Uttara Ape che, he gema, AdhAkamAM AhAra karanAra sAdhu, AtmAe karIne potAnA caritrane athavA mRtadhamane atikrame eTale dharmathI bhraSTa thAya che, jyAre AtmAe karI dharmano atikrama kare eTale pRthvIkAya, apUkAya teukAya, vAyukAyuM, vanaspatikAya ane sakAya tathA dvAkiya pramukha jIvane nAza kare, te Upara dayA---Ave ane teonA zarIranAM aMhAranoM AhArakare ane te jIve upara anukaMpAM na Ave te kAraNane laIne AdhAka AhAra karanAra sAdhu AyuSya zivAya sAtakanI prakRti je zithilabaMdhe bAMdhI hoya tene daDha baMdhathI bAMdhe, ane saMsAramAM paribhramaNa kare, ema kahevAmAM AvyuM che,--, - gatamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, prAsuka ane eSaNIya-Ata hArane pharanAro sodhuM zuM che, zuM kare - zuMcita kare ? ane zuM Upara cite kare ? . 1chapAya jiyo ri sApa sAdhu praNidhAnathI je saceta hoya tene aceta kare athavA aceta karI pakAve, ghara vagerene cita kare athavA ja vagerene sIve che ASAka kahevAya che, * * * Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 198) zrI bhagavatIsUtra, bhagavAna uttara Ape che, he gautama, prAsuka tathA eSaNaya AhAra karanAre sAdhu AyuSya zivAya je sAtakarmanI prakRti daDha baMdhavAlI hoya tene zithila baMdhavAlI kare jema saMvRta nAmanA anagArane kahyuM hatuM. tema ahiM eTaluM vizeSa che ke, AyuSyakamane keAivAra bAMdhe ane keAIvAra na bAMdhe je AyuSyakarma na bAMdhe che te jIva mukitane anusaranAre thAya, bAkInuM badhuM saMskRta sAdhunI pramANe jANavuM; arthAta tenI jema mokSe jAya. gotamasvAmI prazna kare che, he bhagavana, te sAdhu A saMsAra tarI mekSe jAya, ema je kahyuM, tenuM zuM kAraNa? bhagavAna uttara Ape che, te gAtama, je zramaNa nigraMtha muni prAsuka tathA eSaNIya AhAra kare te potAnA AtmAe karI cAritradharmane ke mRta dharmane oLaMgato nathI, ane jyAre te muta cAritrarUpa dharmanuM ullaMghana karato nathI, eTale te pRthvIkAyathI laIne trasakAya tathA dvAdriya pramukha jIvanI rakSA kare che. te kadi paNuM jIvanA zarIrane AhAra kare, to paNa te jIvanI rakSA kare che, te kAraNathI te A saMsAranA pArane pAme che,-mANe jAya che. AdhA karmathI ulaTe prAsuka-eSaNIya AhAra che, te pachInA sUtramAM tevA AhArathI A saMsAranuM ullaMghana kahevAmAM AvyuM, paNa te karmanI asthiratAne laIne praloTana-judAMpaNa thAya che, tethI have karmanI asthiratA viSe gautamasvAmI puche che, he bhagavana, je loha vagere asthira dravya che, te praleTe che, eTale UMdhuMcIta thAya che, tevI rIte asthira evuM karma je adayAtma ciMtAmAM kaheluM che, te jIvana pradezathI prati samaye calyA kare che, eTale udaye AvavuM tathA nirjarA pAmavuM vagere pariNAmothI parivarte che. paNa je zilA vagere sthira vastu che, te praloTatI nathI tevI rIte je adhyAtmaciMtAmAM sthira jIva che, te karmano kSaya thatAM paNa avasthita rahe che.-te jIva praloTato nathI eTale potAnA upaga lakSaNa svabhAvathI pari vartana pAmato nathI. tema je tRNa vagere asthira-eTale bhAMgI javAnA svabhAva vAlI vastu che, te bhAMgI jAya che-tenA kaTakA thaI zake che. ane lehanI zakAlA vagere vastu che. te sthira rahe che, eTale mAMgatI nathI. te pramANe je karma adhyAtma ciMtAmAM athira che, bhAMge tevuM che, te bhAMgI jAya che, paraMtu je jIva athAtma ciMtAmAM sthira che, te jIva bhAMgato Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. ( 1 ) nathI, kAraNa ke, te zAzvata hoya che, te jIva vyavahArathI bAlaka mane nizcayathI asaMyata evo jIva dravyapaNAne laIne zAzvata che ane vyavahArathI bALapaNuM ane nizcayathI asaMyetapaNuM te paryAyapaNAne laIne azAzvata che; tevI rIte vyavahArathI paMDitapaNuM zAzvata ane nizcayathI saMcatI jIva zAzvata ane dravyathI paMDitapaNuM azAzvata ane nizcayathI paMDitapaNuM azAzvata te viSe zuM che ? bhagavAna uttara Ape che, te gotama, je asthira che, te parivartana pAme che, ane bAlapaNuM ane paMDitapaNuMe sarva azAzvata che. gatamasvAmI kahe che, he bhagavana, Ape je kahyuM te sarva satya che, anyathA nathI. A pramANe kahI gatamasvAmI prabhune vaMdanA karI vicAravA lAgyA. iti prathama zatakano navamo uddeza samApta. ! che ke Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5222522452 e rAma uddeza, Sple5sps asthira karma viSe vizeSa vivecana. upara kahelA navamAM pradezamAM asthira karma viSena je kahevAmAM to te kuMtIkarmaneA calana Avyu che. to kuMtIe te asthira kama vageremAM pravarto rthIonA adhikAra viSe temaja saMgrahaNI gAthAnI aMdara dharma kahelo che, te pratipAdana karavAne A prathama zatakano dAmeA Uddeza kahevAmAM Ave che. gAtamasvAmI puche che, he bhagavana, je tIrthIo-anyatIrthI sAmAnyapaNe kahe che, ane prarUpeche ke, je karma calavA mAMDe tene calyuM ema na kahevAya eTale vartamAna kAlane atIta kAlarUpe na kahevAya, te nirjarA pAmelAne nirjarA pAmyuM, tyAMsudhI varttamAnakAlane bhUtakAla rUpe kahevAya nahIM. arthAt je calyu' te calyu ja kahevAya che, ane je nirjaryuM te niyuja kahevAya vaLI teo ema kahe che ke, e paramANu ekatra maLe eTale zuddharUpe malI zake nahIM, kAraNa ke, be paramANuM pudgalone sneha paryAyano rAzi hoI zake nahIM, kAraNa ke, te sUkSma che; traNa paramANu pugaLo ekatra malI zake eTale zuddhapaNe thai zake, kAraNa ke, sthUlapAne laine (khAdarapaNAne laine) te traNa paramANuM puLA sneha paryAyano rAzi che; vaLI te traNa paramANuM pugaLone zuddha rUpe bheda pAmavAthI e prakAranA thAya che, temaja traNa prakAranA paNa thAyache, jyAre tenA be bheda karavAmAM Ave tyAre eka pAse doDha paramANuM pugaLa thAya ane bIjI pAse paNa doDha paramANuM pugaLa thAya che, ane tenA traNa bheda karatAM judA judA traNa paramANu pugaMLa thAya che; evI rIte cAra pAMca paramANu Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 1 luM. gaLe ekaThA maLe-eTale zuddharUpe thAya, tyAre te duHkha rU5 karma paNa pariName che; te karmanA anAdipaNAthI te duHkha paNa zAzvatapaNe sadA-sarva kALa samyakatva pariNAme caya pAme ane apacaya pAme. vaLI te anya tIthIo kahe che ke, je pUrve belavAmAM AvI hoya te bhASA kahevAya che, ane je vartamAnakAle bolAtI hoya te bhASA kahevAtI nathI; kAraNa vartamAna samaya ati sUkSma che, tethI vacanathI je bhASAnA dravya nIkalatAM ja bhASA kahevAya che; ane samayathI atikrAMta belAI, te bhASA ane te je belyA pahelI bhASA ane je bolAtI bhASA te abhASA kahevAya. te uparathI eTaluM siddha thayuM ke, samaya atikrAMta thayA pachI bolAya te bhASA kahevAya tyAre zuM te bhAvaka-bhASaNa karanAranat. bhASA ke abhASaka-bhASaNa na karanAranI bhASA ? anyatIthI A praznano uttara e Ape ke, te abhASakanI bhASA kahevAya paNa bhASakanI bhASA kahevAya nahI. vaLI anyatIthI ema kahe che ke, kAyikI vagere kriyA jyAM lagI karavAmAM na Ave tyAM lagI te duHkhanuM kAraNa che, paNa jyAre te karavAmAM Ave tyAre te duHkhanuM kAraNa nathI-kAraNake abhyAsane laIne te che; kiyA no samaya atikramaNa thatAM karelI kriyA duHkhanuM kAraNa thAya che, je kriyA pahelI duHkhane hetu che, paNa jayAre te karavA mAMDI tyAre duHkhane hetu thAya che ke kriyAne samaya vyatikAMta thatA karelI kriyA duHkhane hetuM thAya che. to te kriyA karaNane AzrIne dukhano hetu che ke, akaraNane AzrIne duHkhane hetu che. eTale karatAM duHkhane hetu ke na karatAM duHkhano hetu che. te na karatAM paNa te kriyA duHkha rUpe prApta thAya che, evI rIte pUrvokta vastu vakatavyarUpe prApta thAya che. vaLI bIjA anya tIrthIo ema kahe che ke, je jIne atya eTale anAgatakALanI apekSAe karavA yaMgya nahIM evuM du:kha eTale azAtA athavA karma, te akRtyapaNAne laIne aspRzya che, eTale bAMdhavA yogya nathI. temaja je tamAnakAle karAtuM ane atItakAle kareluM na hovAthI akriyamANa kRta che, eTale traNa kAle paNa karmanA baMdhano niSedha che, tevuM karma karyA vagara prANabhUta, jIva ane satva-prANIo zubhAzubha karmanI vedanAne "beMdriya tarakriya ane coIdriya jIva prANa kahevAya che vRkSa pramukha bhUta kahevAya che, paceMdriya jIva kahevAya che ane bAkInA sarva satva kahevAya che." Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra ) zrI bhagavatIka athavA pIDAne anubhave che te zI rIte? kahevAne ArAya evo che ke anyatIthIo kahe che ke, sarva lokane sukha duHkha acchAe akasmAt rIte thaI Ave che, temAM buddhipUrvaka thavAnuM vRthA abhimAna rAkhavuM nahIM. bhagavAna kahe che, he gotama, je anyatIthIe zubhAzubha karma vedanA sudhInA saMbaMdhe je kahe che, te mithyA kahe che, ane te gatama, huM A pramANe kahuM chuM. je calita thatuM hoya te prathama samaye calita na thAya tyAre bIjA pramukha samayamAM paNa acalita ja kahevAya, kadipaNa te calita thAya nahIM, tethI karIne vartamAnapaNAnI bhUtakAlapaNuM virUddha gaNAtuM nathI, te viSe meM prathama nirNaya karela che tethI pharIvAra kaheto nathI. tevI rIte nirjarA sudhI samajI levuM. vaLI kahevAmAM AvyuM ke, calitakAryanA na karavAthI te acalita che, te paNa ayukta che, kAraNake, je sthAsakiza vagere vastu prathama kSaNe Utpanna thatI hoya tenI aMdara chelleNe thavAnI vastu pahelA kSaNamAM pitAnuM kArya kare ja nahIM, kAraNake, temAM satva hetuM nathI. ethI karIne je chelle samaye calita kAya kahevA IgyuM hoya te parathI prathama samaye calita na kare to temAM zuM deza che? kAraNake, pitapotAnA kAryo karavAne kAraNone svabhAva che. - vaLI anyatIthae kahe che ke, be paramANuM ekaThA maLe nahIM, kAraNake, sUkSmapaNane laIne temanAmAM snigdhapaNAno abhAva che, te paNa temanuM kahevuM mithyA che, kAraNake be paramANuM ekaThA zAmATe maLe che? te baMne paramANu pugaLe snehakAyaparyAyane rAzi ekaja che, tethI te be paramANupula ekaThA maLI zake che, jyAre tenA be bheda karavAmAM Ave tyAre eka pAse paNa eka paramANuM pudagaLa thAya, ane bIjI pAse paNa paramANu pudagaLa thAya; vaLI traNa paramApugaLa ekaThA maLe, te traNa paramANuM zAmATe ekaThA maLe? kAraNake, traNa paramANupugaLane snehaparyAcana rAzi hoya che, te kAraNane laine traNa paramANupugalo ekaThA maLI zake che. te paramANupugalo be bhede paNa thaI zake ane traNa bhede paNa thaI zake; jyAre tene be bhede karavAmAM Ave tyAre te eka pAse be pradezI skaMdha thAya ane traNa bhede karavAmAM Ave tyAre traNa paramANupugaLa thAya, evI rIte yAvat cAra pAMca paramANupugaLa ekaThA maLI zake ane te maLIne skaMdhapaNe thAya che; te aMdha azAzvata che, kAraNake, tenAmAM upacapa ane apacayapaNuM che. eTale te sadA samayabhAve UpajI zake che, tethI tene puSTa karI zakAya che ane hIna paNa karI zakAya che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27), prathama bhASA eTale je pahelA bolAya te bhASA kahevAya ane bhASaNa pahelA na bolAya te abhASA kahevAya, je bhASaNa karatAM bolAya te bhASA kAraNake, tethI zabdArthanI Upapatti che ane bhASAno samaya atikumaNu thayA pachI je bhASaNa karelI bhASA te abhASA kahevAya, kAraNake, temAM zabdArthano viyoga thAya che. tyAre je bolAtI bhASA te bhASA kahevAya ane bhASaNane samaya cAlyA gayA pachI je belelI bhASA te abhASA kahevAya, to pachI je bhASaka-bhASaNa karanAra-bolanAra che, tenAthI bhASA che ke je abhASaka-bolanAra nathI, tenAthI bhASA che? temAM ema samajavuM ke je bhASaka-lanAra che, tenAthI bhASA che paNa je abhASaka-olanAra nathI tenAthI bhASA nathI. tevI rIte bhASAnI jema pehelI je kriyA che, te duHkhanI karanArI che, ema samajavuM, kAraNake karavA pahelA kriyAja hotI nathI tethI te duHkharUpa ke sukharUpa thatI nathI. paNa je duHkharUpa dekhAya che, te anya mata pramANe che. kriyA karavAmAM Ave to duHkharUpa thAya che, paNa te karavAmAM na Ave to duHkharUpa thatI nathI. ahiM vaktavya e che ke, koMdha paNa duHkharUpa, sparza paNa duHkharUpa, karavA mAMDayuM ane kahyuM, e paNa duHkharUpa-ema prANabhUta jIva satva vedanAne vede che, ema vaktavya che. ahiM anyamatIone mata kahe che-he bhagavan! eka jIva eka samaye je be kriyAo kare che, jema eka IryApathikI ane bIjI sAMpapAyikI. Iya eTale gamana karavuM, te viSayane paMtha eTale mArga-arthAta mArge cAlavA saMbaMdhI kriyA arthAtu kevaLa kAyayuga pratyaya karmabaMdha ane ane jemanAthI prANI bhavamAM bhramaNa kare te saMpUrAya eTale kaSAyo, te saMbaMdhI kriyA te sAMparAyikI kiyA arthAtu kaSAya hetuka karmabaMdha. te baMne kriyAo jIva eka samaye kare che. te jIva je samaye IryopathikI kiyA kare ane je samaye sAMparAyikI kriyA kare te samaye IryApathikI kriyA kare tema vaLI IyapathikI kriyA karato thako sAMparAyikI kriyA kare ane sAMparAyikI kriyA karato thako IryApathikI kriyA kare, evI rIte nizcayathI eka jIva eka samayaneviSe be kiyA kare. gatama puche ke, he bhagavana. te jIva eka samayanevile te IyapathikI ane sAMparAyikI-e be kriyA zIrIte karI zake ? bhagavAna uttara Ape che. he maitama ! anya tIrthIo te pramANe mAne che. ane te temanuM mithyAtva che-asatya che, kAraNa ke, je airyo pathikI phikyA che, te akaSAyanA UdayathI thAya che, ane je sAMparAyikI kriyA che. te kaSAyanA UdayathI thAya che, to eka jIvane eka samaye te ane kriyAone saMbhava thaI zake nahIM. te virodha vAla che. he gatama, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 204). zrI bhagavatIsUtra. te saMbaMdhamAM huM ema kahuM chuM ke, jIva eka samaye ekaja kriyA karI zake. kAMte eka aryApathikI kriyA kare athavA kAMto eka sAMparAyika kriyA kare. paNa baMne kriyA eka samaye eka sAthe thaI have anaMtara pachInI je kriyA kahI ane te kriyA karanArane UtpAda thAya che-tpatti thAya che. te UtpAdanA virahanI prarUpaNa karavA mATe gotama svAmI prazna * gotama svAmI pUche che, he bhagavana! naraka gatine viSe utpana thavAnA virahano kALa ke kahaye che? bhagavAna Uttara Ape che, je gatama, naraka gatine viSe Utpanna thavAne viraha ja prAdhAnyapaNe eka samaya ane utkRSTapaNe bAra muhUrtana kahe che. A jIvonI utpattinuM prakara raNu prApanA sUtramAM chaThuM che. tene saMkSepArtha A pramANe tyAM darzAvyA. che. paMcaMdriya tiryaMcagatimAM, manuSya gatimAM ane deva gatimAM upanna cavAnA virahano kALa utkarSathI bAra mahattama ane jaghanyathI eka sara maya che. ratnaprabhA vagere sAta nArakamAM anukrame vIza 1 mud, 2 sAta aherAtri, 3 paMnara aherAtri, 4 eka mAsa 5 be mAsa, 6 cAra mAsa ane cha cha mAsane utakarSathI utpanna thavAne virahakALa samaje ane jaghanyathI eka samayane samaja evI rIte cyavanAne virahipaNa jANavo, utpanna thavAnI ane stravavAnI saMkhyA jaghanyapaNe. be traNanI ane utkRSTapaNe saMkhyAtA asaMkhyAtAnI che. tiryaMcanI gatimAM virahakALa bhinna muhUrtane che. ane vileMdriya tathA saMmUchima jIvono 'paNa utkarSapaNe bAra muhUrtAno ane jaghanyapaNe eka samayane che. ekaipriya ne to virahakALa cheja nahIM. ItyAdi vizeSa jANavA mATe prasIpanA sUtramAMthI jANuM levuM. 1 . gatama kahe che, he bhagavana ! Ape je kahyuM, te sarva satya che, anyathA heya nahIM. iti gurugamabhaGgaH sAgarasyAhamasya sphuTamupacitajADayaH paJcamAGgasya sadyaH / prathamazatapadArthAvarttagarta vyatIto vivarAvataM drAvaNa sIvALA 2 . zrImavarUAra. prathama gucchaka samApta.