________________
રાત ૧ લુ.
( ૧૧૯ )
ભગવાન્ કહે છે, હું ગાતમ, તે જીવ વીચંતાથી અંગીકાર કરે પણ અવીર્યતાથી અંગીકાર ન કરે, કારણ કે, તે પરસેપ્સની ક્રિયા અંગીકાર ફરવામાં વીર્યજ તેનુ કારણ હાય છે.
ગૈતમ સ્વામી કહે છે, હે ભગવન, જો જીવ વીર્યતાથી તે પરલેાકની ક્રિયા કરે, તે તે ખાલ વીર્યતાથી કરે, પડિત વીર્યતાથી કરે ? કે ખાલ વીચંતા તથા પડિત વીર્યતા—બંનેથી કરે ?
સમ્યક્ પ્રકારે અર્થના ખેાધ ન હેાવાથી અને સાધનુ કાર્ય જે વિરતિ, તેના અભાવ હાવાથી માળ એટલે મિથ્યાષ્ટિ જીવ સમજવો. તે બાળજીવની વીર્યતા એટલે તેના કાઇ જાતના પરિણામ.
પંડિત એટલે સર્વ સાવઘને વર્જનારા જીવ. તેજ ખરે પડિંત કહેવાય છે, તે શિવાયના જે પરમાર્થપણે જ્ઞાન રહિત હોય તે અપડિત સમજવો અર્થાત્ સર્વ વિરતિવાલો જીવ.
ખરા જ્ઞાનનું લક્ષણ આ પ્રમાણે છે.—
પર
" तद् ज्ञानमेव न भवति
यस्मिन्नुदिते विभाति रागगणः तमसः कुतोऽस्ति शक्ति નરિણામતઃ
સ્થાસ્તુમ્ ॥
॥”
ભાષા—જેના ઉદય થતાં રાગનો સમૂહ શાભે એટલે જે મેળવ્યાં છતાં પણ રાગાદિ દોષા રહે, તે જ્ઞાનજ ન કહેવાય. સૂર્યના કિરણેાની આગળ રહેવાને અધકારની શકિત કયાંથી હોય ?°2
દેશ વિરતિના અભાવથી ખાળ અને દેશ વિરતિના હેાવાથી પડિત અર્થાત્ ખાલપતિ એટલે દેશવિરતવાળા જીવ.
મિથ્યાત્વનો ઉદય થતાં જીવ મિથ્યાદષ્ટિ થઇ જાય, એટલે તે ખાલ વીર્યથીજ પરલેાકની ક્રિયા કરે, પડિત વીર્ય અને ખાલપડિતવીર્ય એ મનેથી ન કરે, તેવા આશયથી ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે.
ભગવાન્ કહે છે, હે ગૈતમ, તે જીવ ખાલવીર્યતાથી પરલેની ક્રિયા કરે, પંડિતવીર્યતા અને ખાલપતિવીર્યતાથી કરતા નથી.
ભગવાન કહે છે, હે ગાતમ, તે જીવ ખાલવીયતાથી અપક્રમેપાછે! ફ્રે, એટલે મિથ્યાત્વ મોહનીય કર્મના ઉદય થતાં સમ્યકવંથી,
