________________
શ્રીમાન શેઠ પુનમચંદ કરમચંદ કોટાવાળાનું
જીવન શાંત.
ભૂતકાળના આદર્શો એ વર્તમાન જગતની અઢળક સમૃદ્ધિ છે. જે
શકિત, સંપત્તિ અને વિજ્ઞાન અત્યારે આપણી પાસે છે જીવન વૃત્તાતો તે ભૂતકાળ જ આપણા માટે મૂકી ગયો છે અને
ભૂતકાળ ઉપર પડદે નાખી દેવામાં આવે તે પ્રાણીમાત્ર તત્કાળ દુ:ખ અને ત્રાસને જ ભેગ થઈ પડે; આથી કરીને ભૂતકાળની સમૃદ્ધિને સંગ્રહ કરવાને અનેક માર્ગો જાયા છે. ઈતિહાસ અને જીવન ચરિત્રે એ ભૂતકાળના આદર્શો છે, અને વર્તમાનકાળની ઘટનાઓ જે ઈતિહાસોમાં આલેખાશે તથા વર્તમાન વિરાભાઓનાં જીવનના જે વૃત્તાંત લખાશે તે પણ ભવિષ્યની પ્રજાને આદર્શ બનશે. જીવનવૃત્તાંતે મહાન પુરૂષોનાં જ લખાવા જોઈએ કારણકે વાંચનારાની નીતિરીતિ પર તેની સચોટ અસર થાય છે. જેમના જીવનની ઘટનાઓ મનુષ્યઃ સમાજને અનુકરણિય હોય, જેમના પુરૂષાર્થમાંથી બુદ્ધિમાનેને કંઈને કંઈ નવિન શીખવાનું હોય અને જેમના જીવનના હેતુઓ મનુષ્યોનાં અંત:કરણેમાંના દેવી અંશને જાગ્રત કરી શકે તેમ હોય તેમનાં જ જીવનવૃત્તાં સમાજને ઉપગી છેઃ આદર્શમય જીવનને સમાજને અભ્યાસ કરાવવો એ લેખકનો પરમધમે છે અને જેમાં આદર્શ જેવું કાંઈ ન હોય તેવો બેજે સાહિત્યમાં ઉમેરવો એ સાક્ષરોની માતૃભાષા તરફ કૃતઘનતા છે-- આત્મહ છે. આ જીવન વૃત્તાંત પાટણ નિવાસી એક કુલિન વંશના સુપ્રસિદ્ધ પરોપ
કારી જૈન ગ્રુહસ્થનું આલેખાય છે અને એમના શેઠ કેપટાવાળા પુરૂષાર્થ મય જીવનમાં જે સુંદર પ્રસંગો બન્યા છે તે
વાંચનારાને દેવિસંપત્તિઓ આપી શકે તેમ છે. આ જેને કેમનું રત્ન પાટણમાં જ નહિ પરંતુ હીંદુસ્થાનના જૈન જગતમાં અને સર્વત્ર તેજસ્વી ગણાયું છે એટલું જ નહિ પણ એતિહાસિક પ્રાચિનતા અને એ પ્રાચિનતા જે સમૃદ્ધિને માટે ગૌરવ ધરાવે છે તે સમૃદ્ધિનો જેમ પાટણ શહેર સંગ્રહ કરી રાખ્યું છે અને તેના માટે તે શહેર મગરૂર છે તેમ “કેટાવાળા” જેવું ખાનદાન કે જે પાટણના પ્રાચિન નામાંકિત શેઠી
