________________
શતક ૧ કુ.
( ૪૩ )
મૂલ સંગ્રહ ગાથામાં પણ એવાજ અની વ્યાખ્યા આપી છે.
ગાતમ પ્રશ્ન કરે છે, હે ભગવન, તે નારકીએ સર્વ રીતે આહાર કરે, સર્વ રીતે પરિણમાવે, સર્વ રીતે ઉચ્છવાસ લે, સર્વ રીતે નિઃશ્વાસ લે વળી વારવાર આહાર કરે, વારંવાર પરિણમાવે, વાર વાર ઉચ્છવાસ લે અને વારંવાર નિ:શ્વાસ લે, તે શી રીતે છે.?
વીર ભગવાન્ કહે છે, હું ગૈાતમ, તે નારકીએ તે સર્વ રીતે આભાના સવ પ્રદેશેાથી તે આહાર વગેરે સર્વ કરે છે. તેમાં જો પર્યાપ્તિઅવસ્થામાં હોય તો વારંવાર અને અપતિ–અવસ્થામાં હોય તો કદાચિત્ અર્થાત્ સદા; નથી પણ કરતા.
તે આહારપણે ગ્રહણ કરેલા પુદ્ગલેામાંથી કેટલામા ભાગનો આહાર કરે છે, તે સંગ્રહ ગાથામાં કહેલુ છે, તે વિષે કહે છે.
ગાતમ પુછે છે, હે ભગવન્, નારકીએ જે પુદ્દગલાને આહાર પહે ગ્રહણ કરે છે, તે પુદ્ગલોમાંથી કેટલામાં ભાગના આહાર કરે છે અને તે ગ્રહણ કર્યા પછી કેટલામા ભાગને સ્વાદ લે છે ?
ભગવાન્ કહે છે, જે ગાતમ, તે નારકીએ તે પુદ્ગલોના અસખ્યાતા ભાગના આહાર કરે છે અને તે ગ્રહણ કર્યાં પછી અનંત ભાગના સ્વાદ લે છે.
બીજાએ વળી એમ કહે છે કે, ઝુસૂત્ર નય પ્રમાણે જે પુદ્ગલેા શરીર રૂપે પિરણામ પામી ગયા હોય, તેમના અસંખ્યાતા ભાગના આહાર કરે છે. જીસૂત્ર નય પ્રમાણે જેમ ગાય વગેરે ઘાસના માટે ભાગ ગ્રહણ કરે પણ તે શરીરરૂપે પરિણામ પામેલ ન હોવાથી તે આહાર રૂપે ગણાતા નથી.
શરીરપણે પરિણામ પામેલા હૈય તે છતાં પણ તેએમાંથી જો કોઇ ફાઇ જાતના આહારનું કાર્ય કરનારા થયા હોય તેા તે આહારરૂપે ગણાય છે, કારણ તેમાં શુદ્ધ નય લાગુ પડી શકે છે.
૧ અહિ કેટલાએક આ પ્રમાણે વ્યાખ્યા કરે છે. જેમ ગાય વગેરે પ્રથમ ઘાસના માટે ભાગ લે છે પણ તેમાંથી કેટલએક તરણાએ પડી જાય છે, તેવી રીતે તે નારકીએ કેટલા એક અસધ્યેય ભાગવાલા પુàા આહાર માટે ગ્રહણ કરે છે, પણ તેમાંથી કેટલાએક પુદ્ગલા પડી જાય છે.
