________________
( ૧૧ર)
શ્રી ભગવતી સૂત્ર. mananananananananananananananan હેય તેને ક્ષય થાય છે, અને વિપાકના અનુભવની અપેક્ષાએ ઉપશમ છે, અને પ્રવેશના અનુભવથી તે ઉદયજ છે. ઉપશમની અંદર પ્રવેશને અનુભવ હતાજ નથી; તેને માટે અન્ય સ્થળે પણ પ્રમાણ છે.
હવે ચારિત્રાતર વિષે કહે છે. ચારિત્ર એટલે ચરણ તેમાં જે સામાયિચારિત્ર છે, તેનું લક્ષણ સર્વ સાવઘથી વિરામ પામવાનું છે, અને જે છેદેપસ્થાપનીયચારિત્ર છે, તેનું લક્ષણ પણ તેવું જ છે. કારણ કે, જે મહાવત છે, તે અવિરતિરૂપ છે તો પછી તે બને ચારિત્રની અંદર શો તફાવત? આવી શંકા ચારિત્રાંતર ને લઈને થાય છે.
આ શંકાનું સમાધાન આ પ્રમાણે છે. જે છેદેપસ્થાપનીયચારિત્ર છે, તે પહેલા અને છેલ્લા તીર્થકરના સરળ ..., અને વક જડ એવા સાધુઓને આશ્વાસન આપવાને માટે કહેલું છે, કારણ કે, જે વ્રત આરે પણ કરવામાં જરા સામાયિકની અશુદ્ધિ હોય તો પણ તેમનું વ્રત ખંડિત ન થાય, તેમજ “અમે ચારિત્ર વાળા છીએ અને ચારિત્ર એ વ્રત રૂપ છે,” એવી તેમની બુદ્ધિ થાય, અને જે ફકત એકલું સામાયિક ચારિત્ર હોય તો તેની જરા અશુદ્ધિ થતાં
અમારૂ ચારિત્ર ભંગ થઈ ગયું, કારણ માત્ર સામાયિકનેજ ચારિત્રપણું છે,” એમ ધારી તેમને આશ્વાસન મળે નહીં. તેને માટે અન્ય સ્થળે પણ તેવું જ કહ્યું છે.
હવે સિંગાંતર વિષે કહે છે. લિંગ એટલે સાધુનો વેષ. તેમાં એવી શંકા થાય છે કે, પહેલા અને છેલ્લા તીર્થકર શિવાયના વચ્ચેના તીર્થ કરે એ સાધુઓને માટે જેવા મળે તેવા વસ્ત્રનું લિંગ ધારણ કરવાનો ઉપદેશ કર્યો છે, અને પહેલા અને છેલા તીર્થંકરેએ અમુક પ્રમાણના ધોળા, વનું તેમજ લિંગ ધારણ કરવાનું કહ્યું છે,સર્વના વચન વિધી ન હોય તે છતાં એમ જુદું જુદું કેમ કહ્યું હશે? આવી શંકા લિંગાંતરને લઈને થાય છે,
તેના સમાધાનમાં કહેવાનું કે, વચ્ચેના તીર્થકરોના શિષ્ય સરળ જડ, વકજડ અને ઋજુપ્રણ હેય છે, તેથી તેવાઓને આશ્રીને તેવા લિંગનો ઉપદેશ આપ્યું છે, કારણ કે તેથી તેમને ઉપકાર થવાનો સંભવ છે.
