________________
-
-
-
-
-
-
1 )
૩૫ઇમ-૩રા.
જીવના આયુષ્યની પ્રરૂપણું.
સાતમા ઉદેશને અંતે ગર્ભ વિષે કહેવામાં આવ્યું છે, તો તે ગર્ભવાસ આયુષ્યને લઈને હોઈ શકે છે, તેથી આ આઠમા ઉદેશમાં જીવના આયુષ્યની પ્રરૂપણ કરે છે.
ગાતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે, હે ભગવન, એકાંતબાળ એટલે મિથ્યાદષ્ટિ અથવા અવિરત એવો મનુષ્ય શું નારકીની આયુષ્ય કરે ? કે તિર્થચની આયુષ્ય કરે ? કે મનુષ્યની આયુષ્ય કરે ? કે દેવતાની આયુષ્ય કરે ? અથવા નારકીનું આયુષ્ય કરીને નારકીમાં ઊત્પન થાય, તિર્યંચનું આયુષ્ય કરીને તિર્યંચમાં ઊત્પન્ન થાય, મનુષ્યનું આયુષ્ય કરીને મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય, અને દેવતાનું આયુષ્ય કરીને દેવતામાં ઊત્પન થાય?
ભગવાન ઊત્તર આપે છે, તે ગતમ, જે જીવ એકાંત બાળ-મિથ્યા દષ્ટિ જીવ છે, તે નારકીનું આયુષ્ય પણ કરે છે, તિર્યંચ તથા મનુષ્યનું આયુધ્ય પણ કરે છે, તેમજ તે નારકીનું આયુષ્ય કરીને નારકીમાં ઊત્પન્ન થાય છે, અને તિર્યંચ તથા મનુષ્યનું આયુષ્ય કરીને દેવલોકમાં ઊત્પન્ન થાય છે,
જોકે એકાંત બાળપણું સમાન છે છતાં પણ તેમાં જે વિવિધ પ્રકારના આયુષ્યનું બંધન થાય છે, તે મહારભાદિ, ઉન્માર્ગની દેશનાદિ તનુકપાયાદિ અને અકામનિર્જરાદિ તથા તેના કોઈ હેતુને લઇને થાય છે, એ કારણથીજ ખાલપાણું સમાન છતાં પણ અવિરત દષ્ટિ મનુષ્ય દેવતાનું આયુષ્ય બાંધે છે. બીજા આયુષ્ય બાંધતા નથી.
૧ અહિં એકાંત શબ્દનું ગ્રહણ કર્યું છે, તેથી મિશ્રપણાને વ્યવછેદ કરે છે.
