Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ | I namo namo namUnarvasAsa .. Agamasa saTIka anuvAda (23) anuvAda zreNI sarjaka - muLA TIyara chAsAgara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladasaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo nama: AgamasaTIka anuvAda Agama saTIka anuvAdanA A bhAga - 23 mAM che. [ sUryaprApti-1 ) -: anuvAda-zreNInA sarjaka : 0 sUryaprApti-upAMgasUTa-5 nA... - - prAbhRta-1-thI AraMbhIne muni dIparatnasAgara tA. 23/10/2009 zukravAra 2066 kA.su.pa -0- prAbhRta-10nA Agama saTIka anuvAda bhAga 1 thI 42 saMpUrNa mUlya-rA-10,000 - prAbhRtaprAbhRta-18-sudhI - X - X - X - X - X - X -x - 0 zrI zruta prakAzana nidhi 0 saMparka sthaLa) Agama ArAdhanA kendra, zItalanAtha sosAyaTI phleTa naM. 13, cothe mALe, vhAI senTara, khAnapura, amadAvAda. & TAIpa seTIMga -: mudraka :zrI mahAkAlI enTaraprAIjha| navaprabhAta prinTIMga presa cAMdaloDiyA, amadAvAda. |III ghIkAMTA roDa, amadAvAda. (M) 9824419736 | ||| Tel. 079-25508631 2i3/1].
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ RNasvIkAra AgamasUtra saTIka anuvAda D 0 vaMdanA e mahAna AtmAne che vikrama saMvata-2061mAM phAgaNa suda-3 no divasa ane maMgalapArekhanA khAMcAmAM zrI zAMtinAtha paramAtmAnI varSagAMThano prasaMga, atibhavya ane ghaNI ja lAMbI rathayAtrAnA prayANanI ghaDIe, AgamonA TIkA sahitanA anuvAda karavA mATenI manobhAvanAnuM jemanA mukhethI vacana prAgaTya thayuM, aMtaranA AzIvadi, sUrimaMtrathI abhimaMtrita vAsa cUrNano zepa ane dhanarAzinI javAbadArInA yathAzakya svIkAra saha jemanI kArya preraNAnI saravANImAM bhIMjAtA mArA cite AzirSa anero harSollAsa anubhavyo. jemanI hayAtI daramyAna ke yAtI bAda paNa, jemanA nAmasmaraNa mAtrathI A kArya vitarahitapaNe mUd svarUpane pAmyuM, evA... pUjya AcAryazrI hacamacaMdrasUrIzvarajI manA caraNa kamaLamAM sAdara koTIza vaMdanA D Agama saTIka anuvAdanA A bhAga [ 23] nI saMpUrNa dravya sahAyanA preraNAdAtAzrI pa.pU. A.deva zrI bhaktisUrIzvarajI ma.nA samudAyavartI mi pUjya AcAryazrI icakacaMdrasUrIzvarajI D D teozrInI preraNAthI lAbhalenAra D zrI girirAja sosAyaTI - AdinAtha jaina saMgha boTAda 0 kema bhUlAya e gurudevane paNa ? 0 cAstri prati aMtaraMga prItithI yukta, aneka AtmAone pravajyA mArge prayANa karAvanAra, saMyamamUrti, prati varSa upadhAna tapa vaDe zrAvakadharmanA dIkSA dAtA, zArIrika samasyAo vacce paNa baMne zAzvatI oLInI ArAdhanAne na cUkanArA, sAgara samudAyamAM gacchAdhipati padane zobhAvanArA ane samartha ziSya parivArayukta evA mahAna vibhUtiratnapUjya AcAryazrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. jemanA AjIvana aMtevAsI, zAsanapabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. jemaNe A anuvAda kArya mATe ghaNAM varSo pUrve preraNA karelI ane A kArya sAvaMta pAra pahoMcADavA mATe vipula dhanarAzi mokalAvI. ukata baMne AcArya bhagavaMtonI asIma kRpA ane teo dvArA prerita saMdho thakI thayela dhanavarSanA baLe prastuta kArya mUrtasvarUpa pAmyuM. |
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyasahAyako anudAna dAtA Agama saTIka anuvAdanA koI eka bhAganA saMpUrNa sahAyadAtA saccAstri cuDAmaNI pUjya gacchAdhipati sva AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajInA AjIvana aMtevAsI sadguNAnurAgI pUjya AdevazrI harSasAgarasUrijI ma.nI jJAnaanumodaka preraNAthI prerita zrI aThavAlAInsa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata. 16 bhAgonA saMpUrNa sahAyaka thayela che. paramapUjya saraLa svabhAvI, bhadrika pariNAmI, zrutAnusagI sva AcAryadevazrI vijaya cacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI 10 bhAgo mATe nIcenA saMgho sahAyaka thayA che. (1) zrI maMgalapArekhano khAMco, jainasaMgha, amadAvAda (2) zrI bhAvanagara jaina zvebhU.pU. saMgha, bhAvanagara (3) zrI AdinAtha jaina zve mU.pU. saMgha, navasArI (4) zrI girirAja sosAyaTI AdinAtha jaina saMgha, boTAda (5) zrI jaina zve mU.pU. tapAgaccha saMgha, boTAda (6) zrI pArzvabhaktidhAma jaina dhArmika TrasTa, taNasA be bhAga. be bhAga. be bhAga. be bhAga. eka bhAga. eka bhAga. [paramapUjya AcAryadeva zrI RcakacaMdrasUrIzvarajInI preraNAthI temanA samudAyavartI zramaNIvaryAo taraphathI prApta sahAyanI noMdha AgaLa che.]
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda suvizAla gacchAdhipati AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI vaiyAvacca parAyaNa paMnyAsa pravara zrI vajrasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI eka bhAgazrI hAlAratIrtha ArAdhanA dhAma, vaDAliyA, sIMhaNa, taraphathI Agama saTIka anuvAda zreNInA sarjaka munizrI dIparatnasAgarajInI preraNAthI A be dAtAoe maLIne eka bhAga mATe sahAya karI che. (1) zrI jaina zve mUrti saMgha, thAnagaDha (2) zAha haMjArImalajI bhUramalajI, karnala. pUpU kriyArUcivaMta, prabhAvaka, Adeya nAmakarmaghara svargastha AcAryadeva zrImadvijaya AcakacaMdrasUrIzvarajIthI prerita punyavaMtI zramaNIvarsAonI preraNAthI prApta anudAno 1- vardhamAna taponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhaktisUrIzvarajI samudAyavartI milanasAra sAdhvIthI saumyajJAzrIjInI preraNAthI traNa bhAgo mATenI dravya sahAya prApta thaI che, te A pramANe - (1) zrI kArelIbAga, zvempU jainasaMgha, vaDodarA. (2) zrI kArelIbAga, jaina saMghanI zrAvikA baheno, vaDodarA. * (3) zrI bhagavAna nagarano Tekaro, jainasaMgha, amadAvAda. - - 2- suvizALa parivArayuktA sAdhvIzrI bhAvapUrNAzrIjI manI preraNAthI zrI kSetrapAla bhakti TrasTa" - navasArI taraphathI. 3- vardhamAna taponidhi pUjya AcAryadevazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavartI pa.pU. sAdhvIzrI dhyAnasAzrIjI tathA sAdhvIzrI praphullitAzrIjInI preraNAthI - "zrI mAMgaroLa jaina zve ta50 saMgha, mAMgaroLa - taraphathI.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravyasahAyako 4- paramapUjyA jayazrIjI-lAvaNyazrIjI manA parivAravartInI sALIzrI satyAnaMdazrIjI ma.sA.nI punita preraNAthI "zrI gAMdhInagara jaina saMgha, beMgalora - taraphathI." 5- paramapUjya kriyArUcIvaMta A devazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavatI zramaNIva mokSanaditAzrIjI manI preraNAthI "zrI vallabhanagara jaina zvempU, saMgha, vallabhanagara, Indaura paramapUjaya AgamoddhAraka, sAmAcArI saMrakSaka, bAhuta yAdina AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavatI ta anurAgINI zramaNIvaonI preraNAthI prApta sahAyo. (1) paramapUjyA nIDaravaktA sALIzrI caMlyAzrIjI mAthI prerita 1- zrI trilokapadma ciMtAmaNidhAma jaina saMgha, aMdherI, muMbaI. -- zrI mahAvIranagara jaina daherAsarajI TrasTa, navasArI. (2) apratima vaiyAvRtyakArikA papU. malaya-praguNAzrIjI manA ziSyA susaMvAdI parivArayuktA sALI strI prazamazIlAzrIjI mahanA zrutAnurAgI ziSyA sA zrI prazamaratnAzrIjInI preraNAthI"zrI zvetAMbara jaina tapAgaccha saMgha," vAMkAnera. (3) paramapUjyA mAtRhRdayA sALIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI ! - "zrI AdinAtha jaina zve. saMgha," bhopAla. (4) paramapUjyA vardhamAnatAsAdhikA, zatAvadhAnI sALIzrI amita guNAzrIjI ma.nI preraNAthI-100 oLInI pUrNAhUti nimitte karacelIyA jaina zve mahAjana peDhI," karacelIyA, surata. - - - - - -
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda (5) zramaNIvaryA bhaktirasika pUjya malayAzrIjI manA vyavaradakSa ziSyA sALIzrI hitAzrIjI manI preraNAthI zrI jaina maracanTa saMghanI zrAvikA baheno, amadAvAda. (6) paramapUjyA malaya-kaivalya-bhavyAnaMdazrIjI manA suvinitA miSTa bhASI, tapasvIranA sAnIthI pUrapakvAzrIjInI preraNAthI "sarvodaya pArzvanAtha ceriTebala TrasTa," muMbaI (Agama-sIka anuvAda sahAyasko) (1) papU. bhagavatIjI dezanAdakSAdevazrI naradevasAgarasUrijI masAnI preraNAthI - "zrI vizAzrImALI tapagaccha jJAti," jAmanagara. (2) vardhamAna taponidhi pUjya A.deva zrI vijaya prabhAkrasUrIzvarajI mae nI preraNAthI - "abhinava jaina zvebyU saMgha," amadAvAda, (3) zrutasaMzodhanarasika pUjya A devazrI munisUrijI manI preraNAthI - "zrI vijayabhadra ceriTebala TrasTa," bhIlaDIyAjI. | (4) papU. jayalAvaNyazrIjI masAnA suziSyA sArA sUryapabhAzrIjI manI preraNAthI - "zrI bhagavatInagara upAzrayanI baheno," amadAvAda. (5) paramapUjyA varadhamazrIjI manA ziSyA tapasvIratnA sAdanIzrI prItighamazrIjI manI pAvana preraNAthI. - (1) zrI pArthabhakti zremUvapUcha jainasaMgha, DoMbIvalI. - (2) zrI rAjAjI roDa cempU tapAjaina saMgha, DoMbIvalI. (6) svanAmadhanyA zramadIvayazrI samyagANAzrIjI manI preraNAthI. "zrI parama AnaMda zempU jenasaMgha, pAlaDI, amadAvAda.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano - - - - - - - muni dIparatnasAgarajI dvArA prakAzita sAhitya-eka jhalaka kula prakAranono aMka 301 -mAluiLa-mUe. 49-prakAzano A saMpuTamAM mULa Agamo che. jemAM 45 Agamo 45 alaga-alaga pustakomAM mudrita karAvAyela che. cAra vaikalpika Agamo paNa temAM samAvAI gayela che. e rIte 45 + 4 kula (49) AgamonuM A saMpuTamAM saMpAdana che. temaja pratyeka sUtrane aMte pUjya sAgarAnaMdasUrizvarajI saMpAdita Agamo tathA tenI vRttinA aMko paNa TAMkyA che. amArA A prakAzanamAM zrutaskaMdha, zataka/adhyayana/vakSaskAra/pada, pratipatti, uddezaka, sUtra/gAthA Adi spaSTatacA judA najare paDe tevI viziSTa mudraNakalAne prayojela che. pustako alaga-alaga ane nAnA kadanA hovAthI vAMcana ke kaMThastha karavAnI ati saraLatA rahe che. 45-AgamanI pUjA, pUjana, rathayAtrA ke zrI gautamasvAmI pUjanAdi mATe alaga-alaga pIstALIsa pustako hovAthI goThavaNI saraLa bane che. sAmaroso, sAmAoiso, AgamaviSayadarzana, AgamakathAnuyoganA mULa saMdarbha jovA mATe A prakAzana vasAvavuM jarUrI ja che. jenI kiMmata che rUA. 1500 -darzana-pUjana mATe AjIvana upayogI che. 2. Agama-gujarAtI anuvAda prakArano ApaNA mULa Agamo ardhamAgadhI bhASAmAM che. jeo bhASAjJAnathI vaMcita che, zAstrIya kAraNothI AgamanA abhyAsathI vaMcita rahyA che, AgamonI vAMcanA prApta karI zakatA nathI ItyAdi kAraNe Agamika padArthonuM jJAna pAmI zakyA na hoya tevA bhavyAtmAo zrI kalpasUtra mAphaka saraLatAthI AgamonuM vAMcana ane bodha prApta karI zake, temaja bhavabhIru AtmAo potAnuM jIvana mArgAnusAra banAvI zake tevuM prakAzana. sAta bhAgomAM samAviSTa 2800 jeTalA pRSThomAM pIstALIza Agamono akSarazaH anuvAda dharAvatA A "AgamadIpa" saMpuTamAM bIjA be vaikalpika AgamonuM gujarAtI paNa Apela ja che. aMdAje 90,000 zloka pramANa mULa Agamano A gujarAtI anuvAda rUA. 2000/-nI kiMmate upalabdha thaI zake che. paNa hAla tenI eka paNa nakala bacelI nathI. e ja amArA A prakAzananI lokapriyatAno pUrAvo che. aneka pUjyazrIe A gujarAtI anuvAdano svAdhyAyAdi arthe upayoga karelo che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 3. AgamasuttANi-saTIkaM 46 prakAzano jeone mULa Agamo vAMcyA pachI tenI vistRta samaja meLavavI che. temAM rahelA padArthone UMDANathI avagAhavA che, temAM rahelA tattvo AdhArita kathA, daSTAMta ke dravyAnuyogane jANavo che, tevA viziSTa jJAnapipAsu mATenuM amAruM A 13,000 jeTalA pRSThomAM patharAyela ane trIza bhAgomAM vibhAjIta evuM daLadAra prakAzana che. A prakAzanamAM mULa Agamo para prApta badhI ja niyuktio, 39 Agamo paranI vRtti, zeSa AgamonI saMskRta chAyA, keTalAMka bhASyo tathA cUrNio ItyAdi sarve vivecanono samAveza karAyela che. sUtro ane mAthAnA spaSTa alaga vibhAjana, pracura peregrAphasa, adhyayana, uddezaka, sUtra AdinI suspaSTa alaga peja lAIna temaja amArA mULa ane anuvAdita AgamomAM apAyelA kramAMka mujabanA ja sUtra kramAMkana tathA vyavasthita anukramaNikAne lIdhe koIpaNa pasaMdita cokkasa viSayavastu ke samagra adhyayananA vAMcanamAM saraLatA rahe te rIte A saMpuTanuM saMpAdana ane mudraNa karAyeluM che. - A prakAzananA abhyAsamUlya ane saMzodhanakSetre upayogitA temaja samagra vizvamAM Agama prakAzananI AvI eka ja mAtra zRMkhalA upalabdha hovAne kAraNe rUA. 11,000/- mUlya hovA chatAM tenI eka paNa nala sTokamAM rahelI nathI. e ja amArA A prakAzananI mahattA sAbita kare che. 4. Agama-viSaya-dali A eka evuM prakAzana che, jemAM 45-AgamonI vizadrarUpe anukramaNikA apAyela che, chatAM tenA pRSTho che. - 384. pratyeka AgamanA pratyeka sUtra ke gAthAnA viSayone e ja AgamonA sUtronA kramAMkana anusAra, atIva suspaSTa rUpe ane pRthapRthak svarUpe apAyelI A anukramaNikAthI tame tamAro managamato-Avazyaka ke tamArA saMzodhana ane lekhanane anurUpa viSaya sahelAIthI pasaMda karI zako cho. gujarAtI bhASAmAM taiyAra karAyela A anukramaNikAthI tame amArA anuvAdita AgamomAM to mULa viSaya joI ja zako cho. taduparAMta mULa Agamo ke AgamasaTIjhaM mAM paNa tamArI pasaMdagIno viSaya zodhavo A bRhat anukrama parathI khUba ja saraLa che. rUA. 400/-nI kiMmatane lakSamAM na laI tenuM upayogitA mUlya samajazo.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 5. Agamasahakroso 4-prakAzano 11 A zabdakoza - eTale saMdarbhasthaLa nirdeza sahitanI "Agama-DIkSanerI' jemAM tamane maLe che mULa AgamamAMthI levAyelA 46,000 zabdo ane tenA 3,75,000 jeTalA Agama saMdarbho sahita mULa-ardhamAgadhI zabdonA saMskRta artha ane gujarAtI eka ke vadhu artho. cAra bhAgomAM samAviSTa 2400 jeTalA pAnAono A pustakano seTa mepalItho kAgaLa, pAku bAInDIMga ane AkarSaka mukhapRSTha to dharAve ja che. paNa tamAre mATe tenI upayogitA che 3 thI 4 paryaMtano koIpaNa zabda zodhavA mATe. tyAM phakta zabdano artha ja joIne besI nathI rahevAnuM. paNa pIstALIze pIstALIza AgamomAM A zabda jyAM jyAM vaparAyo hoya te-te badhAM sthAnono nirdeza paNa maLaze ja - jenA dvArA eka ja zabda jo judA judA saMdarbhamAM vaparAyo haze, to te bhinna-bhinna saMdarbhayukta artha ke vyAkhyA paNa jANI zakAze. wwxxx vaLI AvA saMdarbho jovA mATe tamAre judA judA prakAzanonA Agamone pheMdavAnI koI jarUra nathI. tame mAtra amAruM gAmasuttALi - saMpuTa sAthe rAkho. tamAre upayogI zabdo mULa Agama ke Agama-saTIka mAM maLI ja javAnA 6. AgamanAmakroso Agama zabdakozanI eka pUraka DIkSanerI te A "Agama nAmakoza'. A prakAzana AgamasaTIkaM mAM AvatA nAmo (kathAo)nI DIkSanerI che. A DIkSanerImAM kathAnA pAtronA nAmo to kakkAvArI kramamAM ApelA ja che. sAthe sAthe te pAtro ke nAmono saMkSipta paricaya paNa che. tamAre mULa Agama uparAMta niryukti, bhASya, cUrNi ke vRttimAM jo A nAma ke te nAma sAthe saMkaDAyela kathA ke dRSTAMta jANavA che to amArI DIkSanerImAM tete nAmane aMte nirdeza karAyela Agama saMdarbha jovo. Agama saMdarbha jotAM ja tamane te saMdarbhavALA AgamanuM nAma, paMcAMgIno prakAra ane sUtrakrama maLI jaze. jenA AdhAre tame te kathA ke dRSTAMtano sahelAIthI abhyAsa karI zakazo. A nAmakozanuM mahattva to tyAre ja samajAya jyAre eka ja nAma dharAvatA ekathI vadhAre pAtrono alaga-alaga parIcaya ke judI judI kathAo tamane jovA maLe. te paNa phakta rUA. 200/-nI kiMmatamAM. saMdarbha mujaba kathA jovA mATe amAruM AgamasuttALi-saTI to che ja.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 7. AgamasUtra hindI anuvAda gAkArano mULa AgamanA 90,000 jeTalAM zloka pramANa sAhityanA mULa prakAzana pachI jema teno gujarAtI anuvAda karyo, tema hindI anuvAda paNa karyo. pharka eTalo ja ke A hindI anuvAda bAra bhAgomAM Azare 3200 jeTalA pAnAomAM patharAyelo che. gujarAtI anuvAda karatA 300thI paNa vadhAre pRSTho temAM umerAyA che. je phakta kadanI vRddhi ja nathI, paNa arthavistAra ane peregrAphonI pracUratA paNa dharAve ja che. hindIbhASI mahAtmAone paNa AgamanA padArthajJAnathI vaMcita na rahevuM paDe te AzayathI taiyAra karAyela A AgamasUtra hindI anuvAda hindI bhASAnI samRddhi ane sAhityika mUlya to dharAve ja che. te gujarAtI bhASI Agamarasiko ane tatvajijJAsuo mATe paNa mahattvanuM saMdarbhazAstra banI rahyuM che. rUA. 2700/-nuM mUlya dharAvatA A gAmasUtra-hindI anuvA mAM paNa kramAMkana to mULa Agama, Agama gujarAtI anuvAda ane mArAma sarI anusAra ja thayela che. tethI abhyAsIone tulanA karavI saraLa paDe che. 8. Agama kathAnuyoga prakAzano Agama kArya viSayaka A amAruM navamuM prakAzana che. jemAM "kathAnuyoga" nAme anuyoganI mukhyatA che. A prakAzanamAM mULa Agamo, Agamo paranI niyukti, bhASya, cUrNi, vRtti ke avasUrI e tamAmano samAveza karI A Agama kathAnuyogano saMkalana ane gujarAtI anuvAda karavAmAM Avela che. je cha bhAgomAM vibhAjIta che 2200 jeTalA pRSThomAM samAviSTa che ane kathAone daza vibhAgamAM goThavela che. A kathAnuyogamAM tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baladeva e uttamapuraSo saMbaMdhI kathAnaka ke mAhitIno saMgraha che, zramaNa vibhAgamAM gaNadharo, pratyekabuddho, nilavo, anya zramaNonI kathAo che. te sAthe Azare 90thI vadhu pRSThomAM gozALAnuM kathAnaka tenA pUrvabhava, vartamAnabhava ane bhAvi bhavo sahita mUkela che. te sivAya zramaNI kathA, zrAvaka kathA, zrAvikA kathA, anyatIrthI kathA, prANI kathA, prakIrNa kathA ane daSTAMtonA alaga vibhAgo che. pratyeka kathAne aMte tenA Agama saMdarbho paNa mUkelA che, jethI mULa mAhitI srota joI zakAya. chaTThA bhAgamAM akArAdikrame pratyeka kathAnA nAmonI goThavaNI ane tenI sAthe pRSThoka ApelA che, jethI koIpaNa kathA zodhavI atyaMta saraLa bane che. - A "Agama kathAnuyoga" kevaLa kathArasiko tathA vyAkhyAtAo mATe atyaMta upayogI prakAzana che. jenuM mUlya mAtra rU. 1,500/- che. temaja sana-2004mAM ja prakAzita thayela hovAthI hajI saraLatAthI upalabdha che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 9. Agama mAtAjanavidhi A eka laghu pustikA che. jemAM pIstALIza Agama mahApUjana bhaNAvavA mATenI saraLa, spaSTa, zAstrIya vidhi che. sAthe-sAthe paMDita zrI rUpavijayajI kRta 45Agama pUjAo paNa ApI dIdhela che. aSTaprakArI pUjAnA abhinava duhA paNa che. koIpaNa vidhikArakane sahelAIthI pUjana karAvatA phAve te rIte vidhi sAthe sucanAono nirdeza che. temaja Agama maMDapanI racanA, mAMDala, Avazyaka sAmagrI, vidhimAM pratyeka kArya mATe jarUrI evA sahAyakonI kArya vaheMcaNI paNa jaNAvela che. moTA TAIpa, padhonI suMdara goThavaNI, pratyeka pUjana mATenuM alaga peja, dareka pUjanane mATenI sUcanA, te pUjananI sAthe ja apAyelI hoya tevuM A eka mAtra prakAzana che. 10. Agama saTIka anuvAda 48-mANAno prastuta prakAzanamAM AgamonA mULasUtrono akSarazaH anuvAda to che ja. sAthe sAthe AgamonI niryukti ane TIkAno paNa anuvAda karela hovAthI ame "saTIka anuvAda" evuM nAmakaraNa karela che. jemAM 45 Agamo uparAMta be vaikalpika Agamo ane kalpa [bArasA sUtranA samAvezathI 48 prakAzano thAya che. jene A sAthe ame 42-bhAgomAM prakAzita karela che. A saTIka anuvAdamAM cha cheda sUtrono anuvAda mAtra mULano ja che, temAM saTIka anuvAda nathI. saMskRta ane prAkRta bhASAjJAnathI vaMcita zrutarasiko ke svAdhyAya premIone A atyaMta upayogI prakAzana che, jenuM saMyukta mUlya rUA. 10,000/- che, ke je kiMmatamAM to koI 45 saTIka Agamono anuvAda paNa na karI Ape. A saTIka anuvAda saMpuTamAM-aMgasUtro, upAMga sUtro ane mULasUtrono saMpUrNa saTIka anuvAda che. pannA sUtromAM paNa upalabdha TIkAono anuvAda karelo ja che, naMdI ane anuyoga baMne sUtronuM vartamAna paddhatithI sAnuvAda vivecana karela che ane chedasUtro, kalpasUtra ane keTalAMka pannAono mULano anuvAda che. - x - - A hatI Agama saMbadhI kAmArA 250 prakAzanonI yAdI - X - X -
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ G AgamasUtra saTIka anuvAda Agama sivAyanA sAhitya sarjananI jhAMkhI (1) vyAkaraNa sAhitya : 0 abhinava haima laghuprakriyA bhAga-1 thI 4 - mahopAdhyAya vinayavijayajI kRta "laiprakriyA" para siddhahema zabdAnuzAsana ane tenI sAthe saMbaMdhita aneka saMdarbhagraMthonA upayogathI taiyAra karAyelo evo A daLadAra graMtha che. je krAuna ATha pejamAM taiyAra thayela che. saMskRta vyAkaraNanA abhyAsa mATenuM A prakAzana che. je gujarAtI bhASAnA mAdhyamathI taiyAra thayela che. temAM mULasUtra, teno artha, vRtti, nRtyartha, anuvRtti, vizeSa vivecana jevA sAta vibhAgo ane pracUra pariziSTo che. 0 kRdAmAlA - - A laghu sarjanamAM 125 dhAtuonA 3 prakAre thatAM kRdantonuM koSTaka che. (2) vyAkhyAna sAhitya - 0 abhinava upadeza prAsAda bhAga-1 thI 3. - A eka svataMtra vyAkhyAnamALA che. "mannata jiNANa" nAmaka sakjhAyamAM AvatA zrAvakanA 36 kartavyo uparanA 108 vyAkhyAno temAM goThavelA che. pratyeka vyAkhyAna mATe daza-daza peja phALavela che. je pratyekamAM zloka-jainettara prasaMga - saMbaMdhita kartavyanI tAttvika vyAkhyA ane samAja-jenakathA ane kartavyane anurUpa stavanAdi paMktinI aMdara gUMthaNI che. 0 navapada-zrIpAla - zAzvatI oLInA vyAkhyAnarUpe A pustakanuM sarjana thayuM che, jemAM nave padanuM alaga-alaga vivecana sAthe nava divasamAM zrIpAlacatri paNa pUruM thAya, te rIte goThavelA nava vyAkhyAnono samanvaya che. (3) tasvAbhyAsa sAhitya + 0 tatvArthasUtra prabodha TIkA-adhyAya-1 0 tattvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA-adhyAya-1 thI 10 - A graMthamAM tatvArtha sUtranA daza adhyAyonuM alaga-alaga daza pustakamAM ati vistRta vivecana dharAvatuM dazAMga vivaraNa che. jemAM sUkahetu, mULasUtra, saMdhirahita sUtra, sUtrArtha, zabdajJAna, anuvRtti, aneka saMdarbha graMthone AdhAre taiyAra karAyela abhinava TIkA, sUtrasaMdarbha, sUpadha, sUkaniSkarSa jevA daza vibhAgo che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 15 pratyeka adhyAyane aMte sUvakrama, akArAdi krama, zvetAmbara-digambara pAThabheda jevA pariziSTho tathA dazamA adhyAyanA pustakamAM aMte zabdasUci, viSayasUci, saMbaMdhakArikA jevA upayogI pariziSTho che. 0 tatvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. - A saMzodhana kakSAnuM eka viziSTa pustaka che. jemAM tatvArtha sUtranA pratyeka sUtrano mULa AgamamAMthI upalabdha saMdarbha, saMdarbha pATha, saMdarbha sthaLano ullekha che. temaja zvetAmbara-digambara pAThabhedanI tAlikA ane vizleSaNa che. (4) ArAdhanA sAhitya - o samAdhimaraNa - aMta samaye ane bhAvi gati sudhAravA mATe maraNa samaye cittanI samAdhi jaLavAya rahe tevI ArAdhanA vidhi, ArAdhanA sUtro, ArAdhanA padho, ArAdhanA prasaMgo vagere sAta vibhAgomAM A graMtha sarjelo che. - sAdhu aMtima ArAdhanA 0 zrAvaka aMtima ArAdhanA sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono aMta samaya sudhAravA mATe nitya karavAnI evI A ArAdhanA che, mULa prAkRta ane saMskRtamAM graMthastha thayela A vidhine saraLa gujarAtImAM rajU karela che. paMcAMganA kadanI A pustikA sAthe rAkhavI paNa saraLa che. (5) vidhi sAhitya - 0 dIkSA-cogAdi vidhi o vidhi saMgraha bhAga-1 0 sAdhu-sAdhvI kALadharma vidhi (6) pUjana sAhitya - 0 Agama mahApUjana vidhi-jenI noMdha Agama vibhAgamAM che. 0 pAThya padmAvatI pUjanavidhi (9) catra sarojana - 0 45-Agama yaMtra 0 viMzati sthAnaka yaMtra
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamasutra saTIka anuvAda (8) jinabhakti sAhitya : 0 caityavandana parvamAlA 0 caityavandanasaMgraha-tIrthajina vizeSa 0 caityavandana covisI 0 caityavaMdana mALA - A eka saMpAdana graMtha che. jemAM parvadina tathA pavatithinA caityavaMdano, covisa jinanI covisI rU5 caityavaMdano, vividha tIrthamAM bolI zakAya tevA ane jinezvara paramAtmA viSayaka vividha bola yukta evA 779 caityavaMdanono vizALa saMgraha che. 0 zatruMjaya bhakti 0 zatruJjaya bhakti 0 siddhAcalano sAthI - siddhAcala bhAvayAtrA, stuti-caityavaMdanAdi 0 vItarAga stuti saMcaya-1151 bhAvavAhI stutino saMcaya 0 caitya paripATI (9) prakIrNa sAhitya - 0 zrI navakAra maMtra-nava lAkha jApa noMdhapothI 0 zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI 0 abhinava jaina paMcAMga 0 abhinava jaina paJcAGga 0 amadAvAda jinamaMdira-upAzraya Adi DirekTarI 0 bAra vrata pustikA tathA anya niyamo 0 zrI jJAnapada pUjA 0 kAyamI saMparka sthaLa 0 coghaDIyA tathA horA kAyamI samayadarzikA (10) suNa abhyAsasAhitya - 0 jaina eDrayukezanala sarTiphikeTa korsa 0 pratikamANasUtra abhinava vivecana bhAga-1 thI 4 A rIte amArA 301 prakAzano thayA che. -x -x
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladaMsaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH -bhAga-23 17 0 A bhAgamAM soLamuM Agama ke je upAMgasUtromAM pAMcamuM upAMga che tevA "sUryaprajJapti-sUtra"no pahelo bhAga samAviSTa karAyo che. A sUtrane prAkRta bhASAmAM sUrapannatti kahe che. tenuM saMskRtanAma 'sUryaprApti' che. gujarAtI bhASAmAM paNa teno vyavahAra 'sUryaprajJapti' nAmathI ja prasiddha che. tene keTalAMka pUrva puruSo pAMcamAM aMganuM upAMga kahe che. jo ke atre pU.malayagirijI kRt TIkAmAM tevo ullekha nathI. A sUryaprajJapti sUtra mukhyatve gaNitAnuyoganI prAdhAnyatAvALuM Agama che. jenA adhyayano "prAmRta'' zabdathI oLakhAya che. adhyayanano peTA vibhAga "prAmRtaprAmRta' nAme darzAvAyela che. evA kula 20 prAbhUto che ane traNa prAbhUtamAM peTA prAkRta-prAbhUto paNa che. jemAM bhAga-1-mAM prAmRta-1thI prAkRta-10nA prAkRta-prAkRta18-sudhI A 23-mAM bhAgamAM che ane prAkRta-10nA prAbhRtaprAmRta-19thI prAkRta-20 sudhI bhAga-24mAM che, bhAga-24mAM caMdraprAptiviSayaka noMdha paNa che. jo ke sUryaprajJapti ane caMdraprajJapti baMne judA Agamo che, paNa vartamAnakALe baMnenuM viSayavastu saMpUrNa samAna che, koI bheda nathI, kALakrame kyAre baMne Agamo eka thaI gayA te vize ame kazuM jANI zakyA nathI. pU.malayagirijI dhRk TIkA paNa baMne AgamonI samAna ja maLe che. phakta AraMbhika traNa zloka vadhAre che. sUrya-caMdra gati, kSetra, maMDala, vibhinna mato ItyAdi yukta A AgamanA mULa sUtra ane TIkAno artha ame karela che, to paNa ame ghaNAM sthAne aspaSTa rahyA chIe te bhUlano ame jAte ja svIkAra karIe chIe. koI viziSTa saMdarbho amane maLela nathI. koI kALe niryukti haze, paNa hAla teno viccheda che. 23/2 1 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 16-sUprApti-upAMgasUtra-5/1 anuvAda tathA TIkAnusArI vivecana 0 AraMbha H je pratikSaNa yathAsthita sarva jagatne joI rahyA che, tevA bhAsvata paramAtmA zrI vIra bhagavaMta Apane namaskAra thAo. khadhot jevA tIrthiko je pUrve prakAzatA hatA, tenA tamane chedIne sarve zrutakevalio vijaya pAmyA [tene namaskAra] sUryabiMba jema ajJAnanA aMdhakAra samUhane jite che tema pramANa-nayanA ghaNAM bhedavALuM, zivasukharUpI phaLadAtA kalpataru evA jinavacana jaya pAme che. A sUryaprajJaptine gurunA upadeza anusAra huM sva-paranA upakArane mATe kaMIka spaSTa vivaraNa karuM chuM. pUrve bhadrabAhu sakRit A sUtranI niyukti hatI, te kALanA doSathI have nathI, kevaLa sUtranI vyAkhyA kahIza. temAM je nagarImAM, je udhAnamAM, je rIte pUjya gautama svAmIe traNa lokanA nAtha bhagavaMta zrIman mahAvIrasvAmI pAse sUryanI vaktavyatA pUchI, je rIte bhagavaMte tenA uttaro ApyA, te prakAre dekhADe che. pahelAM nagarI-udhAnanA nAmapUrvaka sarva kathana kahevAnI IcchAvALAe Ama kahyuM.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/-/1 che prAkRta-1 che - X - X - * sUtra-1 - (zrI vItarAga paramAtmAne namaskAra thAo arihaMtone namaskAra thAo. te kALe, te samaye mithilA nAme Rddhi saMpanna ane samRddhanagarI hatI, tyAM pramudita jana-jAnapada yAvatuM te prasAdIya hatI. te mithilA nagarInI bahAra IzAna dizAmAM ahIM mANibhadra nAmaka caitya hatuM. te nagarImAM jitarabu rAja, dhAriNI devI hatA. te kALe - te samaye te mANibhadra caityamAM svAmI padhAryA pArSadA nIkaLI, dharma kahyo. parSadA pAchI gaI cAvatuM rAja paNa je dizAmAMthI Avelo, te ja dizAmAM pAcho gayo. * vivecana-1 : te kALe ItyAdi - te kALamAM. arthAta jyAre bhagavad vicaratA hatA, te kALamAM. mIna - adhikRtu avasarpiNInA cothA bhAgarUpa, A zabda vAkyanA alaMkAra arthe che. samaya - avasara vAsI che. tathA lokamAM, hajI paNa A vAvyano samaya vartato nathI arthAta hajI sudhI A vaktavyano avasara vartato nathI. te samayamAM bhagavaMte A sUryavaktavyatA kahI. te samaye mithilA nAme nagarI hatI. [zaMkA hajI paNa te nagarI varte che, to "vartatI hatI' tema kema kahyuM? kahe che - graMthamAM kahela vaibhavayukta varNana je kahevAze te "vartatuM hatuM" paNa graMtha vidhAnakALe tema nathI. A paNa kaI rIte jANavuM ? te kahe che. A avasarpiNI kALa, avasarpiNImAM pratikSaNe zubha bhAvo hAnine pAme che, te jinapravacanajJAtAne supratIta che. tethI "vartatI hatI" tema kahevAmAM koI virodha nathI. have A nagarInuM varNana - baddha-bhavano vaDe ane parajano vaDe atI vRddhine pAmela. timita-svacaka, pacaka, takara, DamarAdithI udbhavela bhayarUpI kallola mALAthI rahita. samRddha-dhana, dhAnyAdi vaibhava yukta. tathA pramodavALA - pramoda hetu vastunA temAM sadabhAvayI, na - nagarImAM vasatA loko. nAnapa - janapadamAM rahela, temAM prayojanavaza AvatA evA te pramudita jana-jAnapada. yAvat zabda vaDe vivAI sUtramAM pratipAdita samasta varNanA jANavuM. te grantha moTo thaI javAnA bhayathI lakhatAM nathI. te mAtra "uvavAI" vaDe jANavuM. kyAM sudhI jANavuM ? prAsAdIyA sudhI. ahIM ja zabdanA upAdAnathI prAsAdIyA Adi cAra pado jANavA. prAsAdIyA, darzanIyA, abhirUpA ane pratirUpA. temAM - prAsAdIyA eTale ghaNAM prAsAdothI yukta, tethI ja darzanIya-darzana yogya, kemake prAsAdo ati ramaNIya che. tathA abhimukha evo ati AkAra jeno che te atirUpA, prativiziSTa - asAdhAraNa AkAravALI te pratirUpA. te mithilA nagarInI bahAra IzAna dizA bhAgamAM - X - mANibhadra nAmaka 20 sUryaprajJatiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 caitya hatuM. vin - leyAdi cayanano bhAva ke karma te caitya. te saMjJA zabdapaNAMthI devatApratimA rUpe prasiddha che. tethI tenA AzrayabhUta je devatAnuM gRha hoya te paNa upacArathI caitya kahevAya che. te ahIM vyaMtarAyana jANavuM. paNa ahana bhagavaMtanuM Ayatana [jinAlaya nahIM. caityanuM varNana kahevuM. te uvavAI sUgathI jANavuM. te mithilA nagarImAM jitazatru nAme sajA hato. tenI devI - samasta aMtaHpuranI mukhya panI, sarva guNa dhAraNa karavAthI dhAriNI nAme rANI, rAjA, rANI varNana uvavAI sUtramAM kahela varNana mujaba jANavuM. te kALe, te samaye, te mANibhadra cetyamAM svAmI jagataguru bhagavaMta zrI mahAvIra arahaMta, sarvajJa, sarvadarzI, sAta hAtha pramANa zarIra uMcA, samacaturasa saMsthAnavALA, vajasSabha nArAya saMghayaNavALA, kAjaLa jevI kAlimAyukta* snigdhakuMcita-pradakSiNAvarta mastakanA vALavALA, tapelA suvarNa jevI suMdara mastakatalakezabhUmi Atapatra AkAra mastaka, paripUrNa caMdramaMDalathI paNa adhikatara mukhanI zobhAvALA, pAkamaLanI sugaMdha jevA niHzvAsavALA, vadananA bhAga pramANa kaMbU samAna suMdara kaMdharavALA, zArdUla siMhavat paripUrNa vipula skaMdhapadezavALA, moTA nagaranA kabATa jevA vizALa vakSa:sthaLathI zobhatA, yathAsthita lakSaNayukta, zrIvRkSa parigha samAna lAMbA bAhu yugalavALA, ravicaMdra-cakra-svastikAdi prazasta lakSaNayukta hastatalavALA, sujAta paDakhAM, matsya jevuM udara, sUrya kiraNanA sparzathI vikasela kamaLa samAna nAbhimaMDala, siMha jevo saMvartita kamara pradeza, nigUDhamAtu, kuruvida jevA vRta jaMghA yugala, sArI rIte pratiSThita kAcabanA suMdara paga jevo tala pradeza, e badhAMthI yakta. anAzrava, nirmamatva, chigzrotavALA, tirUpalepa, prema-rAga-dveSa rahita, 34-atizaya yukta, deve cela nava suvarNakamaLamAM paga mUkIne cAlatA, AkAzamAM cAlatA dharmacaka-chaga-be cAmaro - ati svaccha sphaTika vizeSamaya pAdapITha sahita siMhAsanathI yukta evA, tathA AgaLa devo vaDe kheMcAtA dharmadhvaja sahita, 14,ooo sAdhuo ane 36,000 sAdhvIjI vaDe parivarelA svakA sukhapUrvaka vicaratA, yathAsvarUpa avagraha grahaNa karI, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM samavasaryA. bhagavaMtanA samavasaraNanuM varNana uvavAIthI jANavuM. parSadA-mithilA nagarInA vasanArA sarve paNa loko bhagavaMtanI AvelA jANIne bhagavaMtanA vaMdanArthe potAnA Azraya sthAnothI nIkaLyA. tyAre te mithilA nagarInA zRMgATaka, trika, catuka, cavara, catumukha, mahApathomAM ghaNAM loko paraspara e pramANe kahe che - bole che - prajJApe che - prarUpe che ke nize e pramANe he devAnupiyo ! zramaNa bhagavad mahAvIra, Adikara yAvat sarvajJa, sarvadarzI cAvat vicaratA ahIM AvyA che, samAnata che, samosaryA che, A ja mithilA nagarInI bahAra mANibhadra caityamAM yathApatirU5 avagraha avagrahIne te arahaMta-jina-kevalI, zramaNa gaNathI parivarIne, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicare che. he devAnupiya ! tathArUpa arahaMta
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/-/1 bhagavaMtanuM nAma gotranuM zravaNa paNa mahAphaLane mATe che, to sanmukha gamana-vaMdananamana-pratipRcchA-paryapAsanAnuM to kahevuM ja zuM ? eka Arya dhArmika suvacananuM zravaNa paNa kalyANakArI che, to vipula arcanuM grahaNa keTaluM kalyANa kare ? to he devAnupiyo ! ApaNe jaIe, zramaNa bhagavana mahAvIrane vaMdana-namana-satkAra-sanmAna karIe, kalyANa-maMgala-daivata-caityarUpa evA temanI upAsanA karIe ? te mAtra A bhave nahIM, parabhave paNa hita-sukha-zema-niHzreyasa ane AnugAmipaNe thaze. tyAre mizilA nagarIthI ghaNAM ugra, bhoga ItyAdi uvavAIphUgathI jANavuM. te parSadAnI AgaLa sarvajanane samajAya tevI bhASAmAM ardhamAgadhI bhASAmAM dharma kahyo. te A rIte- loka che, jIva che, ajIva che, ItyAdi. tathA je rIte jIvo. bodha pAme che, mukta thAya che, je rIte saMkleza pAme, je rIte duHkhono keTalAMka pratibaddha aMta kare che. ArtadhyAnayukta citavALA je rIte bhava-du:khasAgaramAM jAya che ane karma kSINa thayelA siddho siddhimAM jAya che. te kahe che. yAvatuM rAjA dizAthI Avyo, te dizAmAM pAcho gayo. cAvat zabdathI badhuM uvavAI sUjhathI jANavuM. tyAre te mahA-moTI parSadA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, samajI, harSita-saMtuSTa thaI, zramaNa bhagavana mahAvIrane traNa vakhata AdakSiNa pradakSiNA karI, vaMdana-namana karI A pramANe bolyA - bhagavat ! Ape niprastha pravacana sArI rIte kahyuM. bIjA koI zramaNa ke brAhmaNa AvA prakAre dhamane kahevA samartha nathI. ema kahIne je dizAmAMthI AvelA. te dizAmAM pAchA gayA. tyAre te jitaSNu rAjA zramaNa bhagavaDu mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, samajI, harSita-saMtuSTa thaI cAvatu harSita hRdayI thaI, zramaNa bhagavana mahAvIrasne vaMdananamaskAra karI, prazno pUchIne artho jANavA, jANIne utthAnathI uThe che, uThIne zramaNa bhagavata mahAvIne vAMdI-namIne A pramANe bolyo - bhagavana! Ape sArI rIte nircanja pravacana kahyuM cAvatu AvA prakArano dharma kahyo. ema kahIne hAthI upara besIne, zramaNa bhagavad mahAvIra pAsethI, mANibhadra caityathI nIkaLe che. nIkaLIne je dizAmAMthI Avyo hato. te dizAmAM pAchA gayo. A badhuM ja sugama che. vizeSa e ke je dizAne AzrIne - arthAt je dizAthI samavasaraNamAM Avyo, te ja dizAmAM pAcho gayo. * sUtra-2 : te kALo, te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA mukhya ziSya IndrabhUti nAme aNagAra, gautama gotrIya hatA. sAta hAtha uMcA, samacatustra saMsthAnA saMsthita, vajashbha nArAya saMghayaNI hatA yAvatu te A pramANe bolyA - * vivecana-2 : te kALe - te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIstA prathama ziSya, A be pada vaDe tenuM sakala saMghAdhipatitva jaNAvela che. IndrabhUti, e mAtA-pitA kRta nAma che. aMtivArI - zabda vivAthI zrAvaka paNa kahevAya. tethI te AzaMkAne dUra karavA zabada kahyo. 'manAra' jene ghara nathI te anagAra. A 'vigIta' gotra paNa kahevAya, tethI kahyuM 'gautama gotrathI che. * x* e takALa ucita deha pariNAmanI apekSAthI nyUna adhika zarIrI paNa hoya, tethI kahyuM - sAta hAtha pramANa uMcu zarIra. te AvA lakSaNahIna paNa saMbhave. tethI A AzaMkA dUra karavA kahe che - samacaturaDha saMsthAnA saMsthita - zarIra lakSaNa zAstrokta pramANa avisaMvAdI cAra khUNA jene che, te samacaturasa. khUNAcAra divibhAgane upalakSIne zarIra-avayavo jANavA. bIjA kahe che - jene anyUnAdhika cAra asa che te samayanusa. azra-paryakAsane beselane 1be jAnunuM aMtara, AsanathI lalATanA uparanA bhAganuM aMtara, 3-jamaNA khabhAthI DAbA jAnunuM aMtara, 4-DAbA khabhAthI jamaNA jAnunuM aMtara. bIjA kahe che - vistAra ane uMcAInA samanvayI samacaturasa. saMsthAna-AkAra, saMsthita-rahela. A hInA saMghayaNI paNa saMbhave, tethI kahe che - vajasSabhanArAya saMghayaNa - temAM nArAya - baMne bAju markaTabaMdha, RSabhatenA uparano veTana pa. kIlikA - gaNe asthine bhedatuM asthi. evuM saMhanana jene che che. A pramANe kahyuM - 'gAvat' zabdathI ahIM kanakapulaka nighasa pA gaura, ugra tapa, diptatapa, mahAtapa, udAra, ghora, ghoraguNa, ghora tapasvI, ghora brahmacaryavAsI, zarIra tyAgI, cauda pUrvI. cAra jJAnayukta, savari saMnipAtI, zramaNa bhagavaMta mahAvIranI nIkaTa urdhajAnU ane adhozira thaI dhyAnarUpI koThamAM pravezI, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvatA vicare che. tyAre te pUjya gautama jAtazraddha - jAta saMzaya-jAta kutuhala thaI, utpanna zraddha * utpanna saMzaya - utpanna kutUhala thaI, samutpanna zraddhA - samuNa saMzaya - samutpaNa kutuhala thaI, utthAnathI uThe che, uThIne zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse AvIne, traNa vakhata AdakSiNa-pradakSiNA karI vAMdI-namIne bahu dUra ke nIkaTa nahIM te rIte zuzruSA karatA - namana karatA, abhimukha thaI vinayapUrvaka aMjali joDI paryApAsanA karatAM bolyA. ukta sUtranA viziSTa zabdArtho :- vana - suvarNa, pulaka - lava, tenI je rekhA, paka. paThAnA grahaNathI padma kesarA kahevAya che * x * tethI kanaka pulaka nikaSanI jevA ane pA kesarA jevA je gaura, te kanakapulaka nikA padA gaura. athavA kanakanI je pulaka - biMdu, teno je varNa, tenI jevA tathA parAkesara jevA je gaura te pAgaura, paNa Avo viziSTa cADhivAnu na paNa hoya evI AzaMkAcI kahe che ugratapa - anazanAdi jenA che te. ke je bIjA sAdhAraNa puruSo manathI dahana jevA karmavananA dahanamAM samarthapaNe bALanAra tapa-dharmadhyAnAdi jene che te. takhatapatapa vaDe tapta, te ta5 vaDe tapIne jeNe sarve azubha karmone bALI nAMkhela che, mana - AzaMsA doSa rahitapaNAthI, udApradhAna, athavA mIrAta - bhIma, ugrAdi vizeSaNathI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/-/2 nIkaTa rahelA alAsaFIne bhayAnaka. gho-nirguNa, parISaha-IndriyAdi zatrugaNa vinAzane AzrIne nirdaya. ghora-bIjA vaDe AcaravuM azakya. guNa-jJAnAdi, ghora tapa vaDe tapasvI. ghara - dAruNa, alpa satvavALA vaDe AyaravuM azakaya - evA brahmacaryamAM vasavAnA zIlavALA. uchUDha - saMskAranA parityAga vaDe zarIrane jeNe choDela che te. saMkSipta-zarIra aMtargatapaNAthI laghutA pAmela. vipula - vistIrNa, aneka yojana pramANa kSetra Azrita vastune bALavAmAM samartha, tejalezyA - viziSTa tapojanya labdhi vizeSa prabhava te ja javAlA, temaNe racita hovAthI cauda pUrvadhara, AnA vaDe temanI zrata kevalitA kahI che, te avadhijJAna rahitane paNa hoya, tethI kahe che - mati Adi cAra jJAnavALA. A baMne vizeSaNa yukta hoya to paNa koIne samagra zruta viSaya vyApI jJAna hotuM nathI. caudapUrvI paNa cha sthAnethI patita saMbhaLAya che, tethI kahe che, sakSara salipAtane jANanAra, ItyAdi guNavALA bhagavad vinayanI rAzi samAna sAkSAt ane ziyAcArathI zramaNa bhagavat mahAvIranI kaMIka samIpa rahe che. arthAt bahu dUra nahIM ke bahu nIkaTa nahIM, tema rahe che. teo kaI rIte vicAre che - urvajAnU, zuddha pRthvI Asanane choDIne ane pagrahika nipadhAno abhAva hovo, arthAta utkaTukAsana. uMce ke tIrthI daSTi nahIM paNa nIcI niyata bhU-bhAga niyata daiSTi. dhyAna-dharma ke zukla, te rUpa koThI-dhAnya bharavAnI, te dhyAnakoThayukta. - X -. saMyama-paMca AzravanA nirodhAdi lakSaNarUpa, tapasA-anazanAdi vaDe. saMyama ane tapanuM grahaNa pradhAna mokSAMgava jaNAvavA mATe che. te prAdhAnya saMyamanA tavA karmanA anupAdAna hetuthI che ane tapa-jUnA karmanI nirjarAnA hetuthI che. A baMneyI sarva karma-kSayarUpa mokSa thAya che * x + AtmAmAM vasIne rahe che. dhyAnakoThamAM rahI vicare che, pachI te gautama svAmI "jAtazraddha' Adi vizeSaNayukta thaI ubhA thAya che. temAM kahevAnAra artha tatvajJAna mATe janmela IcchAvALA, saMzaya-anavadhArita arthajJAna, A sUryAdi vaktavyatA Ama che ke bIjI rIte tevo - x * saMzaya hovo. jAtakutuhala-utsukatA janmela. jemake bhagavaMta A sUrya vaktavyatA kaI rIte kaheze ? pahelA na hatI, paNa have thayela zraddhA te utpanna zraddha. jAtazraddha' kahevA chatAM 'utpannazraddha' kema kahyuM ? kemake pravRttazraddhatvathI utpanna zraddhava pAme. - X - X - X - 'utpanna zraddha" ItyAdi badhAM pado pUrvavat jaNavA. * * * pachI ubhA thavA vaDe uThe che - X - X * je dizAmAM zramaNa bhagavanuM mahAvIra hatA, te dizAmAM Ave che. - x - jaIne zramaNa bhagavana mahAvIrane traNa vakhata jamaNA hAthathI AraMbhIne pradakSiNA kare che, karIne vaMdana-rastuti kare che. kAyA vaDe name che. vAMdI-namIne avagraha choDIne ati nIkaTa athavA ati nIkaTa nahIM tema ati dUranA sthAne paNa nahIM, te rIte bhagavaMtanA vacanone sAMbhaLavAnI Icchato. bhagavaMta prati mukha rAkhIne, vinayanA hetuthI pradhAna lalATataTa ghaTitapaNAthI aMjalihastanyAsa karIne sevana karatA. A be vizeSaNa vaDe zravaNavidhi jaNAvIe kahyuM che - nidrA ane vikathAne choDIne be hAthe aMjali joDIne, bhakti-bahumAnapUrvaka, upayukta thaIne sAMbhaLavuM joIe. e rIte sUryAdi vaktavyatAno prazna kahyo. * x - have vIza prAbhRtanI pAMcagAthA kahe che - * sUga-3 thI - (sUrya) eka varSamAM keTalA maMDalamAM jAya che ? tirthI gati kevI kare che ? keTalA kSetrane prakAzita kare che ? prakAzanI maryAdA zuM che ? saMsthiti kevI che ... tenI vezyA jyAM pratihata thAya che ? prakAza saMsthiti kaI rIte thAya che ? varaNa koNa kare che ? udaya saMsthiti kaI rIte thAya ?. pauruSI chAyAnuM pramANa zuM che ? yoga kone kahe che ? saMvAra keTalA che ? teno kALa zuM che ?.... caMdramAnI vRddhi kaI rIte thAya che ? teno prakAza kyAre vadhe che ? zIgha gati kone kahyA che ? prakAzanuM lakSaNa zuM che ?.. cyavana-upapAta, ucca, sUryanI saMkhyA, anubhAva. A vIza prAbhRta che. * vivecana-3 thI 8 : prAbhRta-1-mAM - sUrya varSamAM keTalA maMDala ekavAra ke be vAra cAle che tenuM nirUpaNa che. A pramANe gautame prazna karatAM pachI te viSayamAM badhAM utaro pahelAM prAbhRtamAM kahelA che. * x - bIjA prAkRtamAM 'katha' zabda che, badhAM prAkRta kathananI apekSAthI samuccayamAM tIchAM jAya che. trIjAmAM caMdra ke sUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che. cothAmAM prakAzanI tamArA mate zuM vyavasthA che ? pAMcamAmAM sUryanI leyA kyAM pratihata thAya che ? prAbhRta-6-mAM kayA prakAre-zuM eka rUpa avasthAyipaNAthI athavA prakAzanuM avasthAna che ?, sAtamAmAM kayA pudgalo sUryalezyA saMskRSTa hoya che. AThamAmAM kayA prakAre bhagavana tamArA mate sUryanI udaya saMsthiti che ? navamAmAM paurUSI chAyAnuM pramANa zuM che ? dazamAmAM yoga kaI rIte tame kahyo che ? 11-mAM tamArA mate saMvatsaranI Adi zuM che? 12-mAM saMvatsara keTalA che ? prAkRta-13mAM kaI rIte caMdranI vRddhi-hAni jaNAya che ?, 14-mAM kayA kALe tamArA mate caMdranI jyotsanA vadhu hoya ? 15-mAM caMdrAdi madhye zIghagati koNa che ? 16mAM-jyonAlakSaNa zuM che ? 17-mAM caMdrAdinA cyavana ane upapAtanI sva-paramata apekSAthI vakatavyatA. 18-mAM caMdrAdinI samatala bhAgathI urva uccatva vize svamataparamata apekSAthI kavana. 19mAM jaMbUDhIpAdimAM keTalAM sUryo che ? 20-mAM caMdrAdino anubhAva koNa che ? e rIte anaMtarokata prakAre A anaMtarokta adhikAra yukta vIza prAbhRto
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/-/3 thI 26 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 A sUryaprAptinI vaktavyatA che. 'prAbhRta' eTale zuM ? A 'prAkRta' lokaprasiddha nAma che. jenAthI dezakALocita durlabha vastu pariNAma suMdara lAve che. prakarSathI cotaraphathI abhISTa puruSanA cittane poSe che, te prAkRta kahevAya. vivakSita graMtha paddhatimAM vinayAdi guNayukta ziSyone dezakALa ucitatAthI laI javAya che. pachI prAbhRta mAphaka prAbhUto che. prAbhRtanI aMtargatu prAbhRta-prAkRta che. ema vIza prAkRta adhikAra kahyo. have pahelAM prAkRta aMtargatu ATha prAbhRta-prAbhRtAdhikAra kahe che - * sUtra-8 thI 10 - mahattanI vRddhi-hAnI, amiMDala saMsthiti, cirsa photramAM saMcaraNa, AMtara ane gati... avagAhanA keTalI che ? vikapana keTaluM che ? maMDalona saMsthAnA ane virkabha, e ATha prabhutAmRta. pahelA prAkRtamAM ATalI pratipatti che - che, pAMca, sAta, ATha ane traNa. udaya ane atakALanI be pratipatti, muhUrta gati saMbaMdhi cAra pratipatti... niSkramaNa karatAM zIghagati ane pravezatA maMdagati, 184 maMDala saMbaMdhe 184 puraka patipatti che. udayakALamAM ATha, bheda-ghAtanI be patipatti. trIjAmAM muhartagati saMbaMdhI cAra pratipatti che. AvalikA, muhUrnAjhi, vibhAga, yoga, kuLa, pUrNamAsI, saMkSipAta, saMsthiti, tAraNa, netA, caMdramANiti, bAramAmAM adhipati devatA, muhUrtAnA nAma, divasa ane , tithi, goma, na bhojana, AdityavAra (cAra), mAsa, pAMca saMvatsara, jyotiSa dvAra ane nakSatra vicaya. dazamAM prAbhUtamAM A bAvIza pAbhUta-pAbhUto che. * vivecana-8 thI 17 : pahelAM prAbhRtanA pahelAM prAkRta-prAkRtamAM divasa ane rAtrinA muhUrtanI vRddhi-hAnI kahI che. bIjAmAM ardhvamaMDalanA-baMne paNa sUryanA ahorAma-adhamaMDala viSaya vyavasthA kahI che. bIjAmAM kayo sUrya bIjA kayA sUrya vaDe cIrNa kSetramAM prati care che? cothAmAM baMne sUryo paraspara keTalAM parimANanuM aMtara karIne cAra care che, tenuM kathana. pAMcamAmAM keTalAM pramANa dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che? chaThThAmAM ekaika rAtri-dinathI kaika sUrya keTalAM pramANa kSetrane choDIne cAra care che? sAtamAmAM maMDalonA saMsthAnanuM abhidhAnIya, AThamAmAM maMDalonuM ja bAhalya. e pramANe adhikArayukta ATha prAbhRta-prAkRta pahelAM prAbhRtamAM che. have pahelAM ja prAkRtamAM cothA vagere prAkRta-prAkRtamAM jayAM jeTalI paramatarUpa pratipatti che. te kahe che pahelAM prAbhRtanA cothA Adi prAkRta-prAbhRtamAM anukrame A paramata rUpa pratipatio che jemake prAkRtaprAkRta-4-mAM cha pratipatti, pAMcamAmAM pAMca, 6-mAM sAta, 9-mAM ATha ane AThamAmAM traNa. have bIjA prAkRtamAM je adhikArayukta traNa prAkRta-prAbhRta che, temAM pahelA prAkRtaprAkRtamAM sUryanA udaya ane astamAM pa-matarUpa pratipatti ane svamatanuM pratipAdana che. bIjAmAM bhedaghAta ane karNakalAnI vaktavyatA che. be - maMDalanA apAMtarAlamAM gamana, * * * * * #rf - koTibhAga, tene AzrIne bIjAnA mate kaLA vAvyA. * * * bIjA maMDalanI abhimukha cAra care che. trIjA prAbhRtaprAkRtamAM pratimaMDalamAM gatipariNAma kahyA. temAM jato ke AvatA sUryanI jevI gati thAya te kahe che. nIkaLato - sarva atyaMtara maMDaLathI bahAra jato sUrya AgaLanA maMDaLamAM saMkramato zIghragati thAya che. pravezato - sarva bAhya maMDaLathI aMdaranA maMDalamAM Avato pratimaMDale maMdagatithI tenA 108 maMDalo sUryanA thAya che. te maMDaLonA viSayamAM prati muhUrte sUryanA gati pariNAma vicAramAM matAMtara kahe che. have kayA prAbhRtapAmRtamAM keTalI pratipatti che. te kahe che - bIjI prAbhRtamAM traNe prAkRtaprAbhRtamAMnA pahelAmAM sUryodaya viSayaka ATha pratipatti che, bIjAmAM bhedaghAtarUpa be pratipatti che, bIjAmAM muhartagati viSayaka cAra pratipatti che. have dazamAM prAkRtamAM 22 prAkRta prAkRta che, teno adhikAra kahe che - prAbhRta prAkRtomAM (1) nakSatrono AvalikA krama vatavyatA che. (2) nakSatra viSaya muhUrta parimANa vaktavya. (3) paI - pUrva pazcimAdi prakAzmI. (4) yoganuM Adi vaktavya. (5) kuLa, upakuLa, kulopakula vaktavya. (6) pauNamAsI kathana. () amAsa-pUnama saMnipAta vaktavyatA (8) nakSatronuM saMsthAna kathana, (9) nakSatronuM tArA parimANa kahe che (10) netA - jemake keTalA nAmo svayaM asta thatA ahorAtra parimAsatimAM kayA mAsane laI jAya che. (11) caMdramArga-caMdra maMDalanI nAgane AzrIne vaktavyatA. (12) nakSatrAdhipatinA devatAnuM adhyayana-nAma vaktavyatA. (13) muhartAnA nAmo. (14) divasa ane rAtri kahI. (15) tithio, (16) nakSatronA gobo, (17) namonA bhojana, jemake A nakSatra AvuM bhojana karatAM zubhane mATe thAya. (18) sUrya ane caMdranA cAranuM vaktavya, (19) mAsa, (20) saMvatsara, (21) jyotiSanattra cakranA dvAranuM kathana - jemake A nAmo pUrvadvAra che, A nakSatro pazcimadvAra che. (22) nakSatrono vijaya-caMdra sUrya yogAdi viSaya nirNaya vaktavya. e pramANe prAkRtaprAbhRta saMkhyA ane teno adhikAra kahyo. have-pahelA prAbhRtanA pahelA prAbhRta-prAkRtamAM muhartAnI vRddhinahAni vakatavya che. temAM gautama gaNadhara bhagavaMtane pUche che, bhagavaMta tatva kahe che, te batAve che.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1/18 che prAbhRta-1, prAbhRtapAbhUta-1 $ * sUtra-18 - ApanA abhipAyathI muhUrtanI kSaya-vRddhi kaI rIte thAya ? 819 - 2 bhAgathI thAya che. * vivecana-18 : ahIM tAvat zabda krama arthe che. kramathI - bIjA paNa caMdra-sUryAdi viSaya pUchavA. * * * ne huM pUche che - bhagavat kayA prakAre Ape divasa-rAtri viSayonI vRddhi-hAni kahI che, ema bhagavad kRpA karIne mane yathAvasthita svarUpa kaho, jethI mAro saMzaya dUra thAya. saMzaya dUra karI bIjAne huM niHzaMka kahI zakuM. kahe che gautama paNa cauda pUrvadhara, sarvAkSara sannipAtI, saMbhijJa zrota, sarve prajJApanIya bhAva parijJAmAM kuzaLa, sUtrathI pravacananA praNetA, sarvajJAdezI che ja. kahyuM che ke saMkhyAtIta bhavo paNa koI pUche to kahe che - x * to temane saMzaya kaI rIte saMbhave ? tenA abhAve zA mATe prazna kare che ? teno uttara kahe che - jo ke gautamasvAmI yazokata guNaviziSTa che to paNa, temane paNa matijJAnAvaraNIyAdinA udayamAM vartamAnapaNAthI chaDAtA hoya, chAsthane kyAreka anAbhoga paNa thAya. - x - te anAbhogavI temane paNa saMzaya upaje. A anArya nathI. jema upAsaka zratamAM AnaMda zramaNopAsakanA avadhi nirNaya viSayamAM kahela che - "bhagavan!! AnaMda zrAvakanA te sthAnamAM AlocanA cAvat pratikramaNa te kare ke huM ? tyAre bhagavaMta mahAvIre gautamane kahyuM ke tuM ja te sthAnanI AlocanA cAvatu pratikramaNa kara. AnaMdane A sthAna mATe khamAva. ItyAdi - x - AnaMda zrAvakane khamAve che. athavA, gaNadhara bhagavaMta saMzaya hita hovA chatAM ziSyanA saMpratyayane mATe pUche che. kahe che - te artha ziSyone prarUpIne temanA vizvAsane mATe temanI samakSa pharI paNa bhagavaMtane pUche che. athavA to A ja sUjharacanAno kalA che, mATe doSa nathI. e pramANe gautama svAmIe prazna karatAM bhagavaMta zrI vardhamAna svAmI uttara ApavAnI IcchAthI ane vizeSa bodha mATe pahelAM nakSatra mAsamAM jeTalAM muhartA saMbhave, tene nirUpe che . * x* badhAM ja guruo, ziSya vaDe prazna karAtA ziye pUchelA pada ke anya, ziyokta tayAvidha padanA anuvAda saha utara ApavAne pravarte che. jethI gurumAM ziyonuM bahumAna rahe - ke huM gurune saMmata chuM. 'tAva' zabdano A artha - teTaluM ja ApanI sAme kahuM chuM. A nakSatra mAsamAM muhartA 819 ane eka mahattvanA 27/67 bhAgo meM kahyA che, tema tArA ziSyone kaheje. AnA dvArA ema kahe che ke - ziSyoe zAstro samyaka bhaNelA hoya chatAM gurunI anujJAthI tavano upadeza bIjAne Apavo, anyathA nahIM. have eka nakSatra mAsamAM kaI rIte 819 pUNaka 26 muhUrtA thAya ? A 28 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 yugamAM caMdra, caMdra, abhivardhita, caMdra, abhivardhitarUpa pAMca saMvasararUpa 67 nakSatra mAsa che. yugamAM 1830 ahoraNa hoya. tethI tenA 67 bhAga ghaTatAM 27 ahorAtri thAya, zeSa 21-rahe. tene muhUrto karavA 30 vaDe guNIe to 630 Avaze. tene 67 bhAga karatAM 9 muharta Ave che ane 2zeSa bAkI raheze. e rIte 23 ahorAtra, nava muhUrta ane eka muhUrtanA 267 bhAga Avaze. temAM 27 ahorAkanA muhUrta karavA 30 vaDe guNIe to 810 Avaze. temAM uparanA nava muhUrto umeratAM 819 Avaze. A rIte namra mAsanuM muhUrta parimANa 819-2thaka prApta thaze. A nakSatramAsagata muhUrta parimANa che. upalakSaNa thakI sUyadi mAsanI paNa ahorAtra saMkhyA kahIne Agama mujaba muhUrta parimANa kahevuM. te A pramANe che- eka yugamAM 60 sUryamAso thAya che. yugamAM 1830 ahorAtra thAya che. tethI tenAM 60 bhAgathI bhAgatAM 30 ahorAtra prApta thAya. eka ahorAmanuM adhuM eTaluM sUryamAsa parimANa che. 30 muhUrtAno eka ahorAtra thAya. tethI 30ne 30 vaDe guNatAM 900 muhUrta thAya. ardha ahorAtranA 15 muhUrtA thAya. tethI sUrya mAsanuM muhUrta parimANa 915 Avaze. eka yugamAM 62-caMdramAsa che. tethI 1830 nA 62 bhAga karAtA 31 ahorAtra ane 2/6ra ahorAtra thAya. temAM dUra bhAganA muhUrta karavAne 30 vaDe guNIe to 960 thaze. tenA dura-bhAga karatAM 15 muhartA Ave ane zeSa 30 rahe che, 29 ahorAkanA muhUrta karavA mATe 30 vaDe guNatA-830 Avaze. karma mAsanA 30 ahoraNa pramANa che, tethI muhUrta parimANa 900 paripUrNa Ave. e rIte mAsagata muhUrtaparimANa kahyuM. A rIte caMdrAdi saMvatsagata ane yugagata muhUrta parimANa svayaM kahevA, ema muhUrta parimANa kahyuM. have prati ane je divasa-rAtri viSayamAM muhUrtAnI vRddhinahAni thAya tenA avabodhane mATe A pUche che - * sUtra-19,20 : [1] je samaye sUrya sAvagneitara maMDaLathI nIkaLIne sarva bAhya maMDalamAM upasakama karIne cAra care che. sarva bAhya maMDalathI savanjiMtara maMDaLamAM upasaMkramIne cAra care che. A kALa keTalA rAtridivasa pramANathI kahyo che ? te 366 ahoramra pramANathI kahevAyela che. [] eTalA kALamAM sUrya keTalA maMDaLo care che ? te 184 maMDalomAM care che. 19 maMDalomAM be vAra gamana kare che, te A rIte - niSkramaNa karato ane praveza karato. be maMDalomAM eka vakhata care che, te A rIte - savavyaMtara maMDalamAM ane sarva bAhya maMDalamAM. * vivecana-19,20 :'tAva' zabdArthanI bhAvanA badhe ja pUrve kahyA mujaba yathAyogya svayaM
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1/19,20 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 vicAravI. bAkInA vAkyano A artha che - je kALe sUrya sarva atyaMtara maMDaLathI nIkaLI prati ahorAtra ekaika maMDalanA cAcI cAvatu sarva bAhya maMDalamAM saMkamI paribhramaNa kare. sarva bAhya maMDalathI nIkaLI prati samidivasa kaika maMDala paribhramaNathI cAvatu sarva atyaMtara maMDalamAM saMkamI cAra care che. temAM keTalA samidivasa parimANa kahelA che ? uttara * samidivasa pramANa 366 ahorAtra che. ema sva ziSyone kahevuM. pharI pUche che - A 366 ragidivasa parimANa kALa vaDe keTalA maMDalamAM sUrya be vakhata care che ? keTalA maMDalamAM ekavAra care che ? sAmAnyathI 184 mAMDalAmAM care che, sUryanA adhika maMDalano abhAva che. 184mAM 182 maMDalamAM be vakhata care che. sarva bAhya ane sa bhyattara maMDalamAM cAra eka ja vAra care che. pharI pUche che - * sUtra-21 - sUryanA ukad gamanAgamanamAM eka saMvatsaramAM eka vakhata 18muhuravALo divasa thAya che, 18 muhUrvavALI rAtri thAya che. eka vakhata 1ra-muhurtavALo divasa thAya che ane bhAra muhUrvavALI rAtri thAya che. pahelA cha mArAmAM 18 muhUrtanI eka sani ane 1ra-muhUrtano eka divasa thAya che. bIjA 6-mAsamAM 18 muhUrtano divasa ane 1ra-muhartanI rAtri thAya che. bIja cha mAsamAM paMdara muhUrtano divasa ke paMdara muhUrtanI sara thatI nathI, teno zo hetu che ? te mane kaho. A jaMbUdvIpa dvIpa, sarve dvIpansamudronI sauthI aMdara che yAvatuM vizeSAdhika paridhithI kahela che. temAM jyAre sUrya savampiMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre pama prakarSa prApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA 1ramuhUrtanI rAtri thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvArano AraMbha karatAM pahelAM ahoraNamAM atyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che. jyAre sUrya atyaMtara pachInA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre aDhAra muhUrvanA divasamAM 1 bhAga nyUna thAya che ane 1ra-muhUrtanI rAzimAM 1 bhAganI vRddhi thAya che. pramANe bIjA eka maMDalamAM saMkramaNa kare tyAre cAra eka sAIThAMza mahattvano divasa ghaTe che ane cAra eNka sAIThAMza bhAga mahattadhika rAzi thAya che. e pramANe A upAya vaDe nikkama karato surya ekaika maMDalamAM divasa kSetra ghaTatAM-ghaTatAM ane rAtri kSetranI abhivRddhi thatAM-thatAM sarva bAhya maMDalanuM saMkramaNa karatAM cAra care che. temAM jyAre sUrya savaciMtara maMDaLathI sarva bAhya maMDalanuM saMkramaNa karI cAra care che, tyAre savanjiMtara maMDalane choDatA 183 samidivasa pUrNa thAya che ane 366 muhUrtanA 61 bhAga muhUrta pramANa divasa >>nA hAni ane rAtri kSetranI vRddhi karatAM cAra care che tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA 18 muhUd sani thAya che jaghanya bAra mahadno divasa thAya che. A pahelA cha mAsa ane cha mAsanuM paryavasAna che. te pravezato evo surya bIja cha mAsano AraMbha karato, pahelA ahoramamAM bAhAnA pachInA maMDalamAM saMkramato cAra care che, to jyAre sUrya bAhyanA anaMtara maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre 18muhurtanI sami thAya che temAM be ekasaThAMza muhUrta zaninI hAni ane divasanI vRddhi thAya che. te pravezato sUrya be ahorAtramAM bAhya bIja maMDalane saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya bAhya bIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che. tyAre 18-muhurtanI rAzimAM cAra ekasaThAMza bhAga muhUrta khUna thAya che. 12 muhUrta divasamAM cAra ekasaThAMza bhAgamuhUrta adhika thAya che. e pramANe A upAyathI pravezatA sUrya tenA pachI-pachInA maMDalamAM saMkramaNa karatA banne ekasaThAMza bhAga muhUrta ekaika maMDalamAM samikSetranI hAni karato karato ane divasa kSetranI vRddhi karato karato savanjiMtara maMDalanuM saMkramaNa karatAM cAra care che.. e pramANe jyAre sUrya sarvAhya maMDalathI sarva abhyatara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sarva bAhya maMDala choDatAM 183 rAtri divasa vaDe 366nA 61 bhAga muhad rAtri phonane ghaTADato ane divasamanI vRddhi karato cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa 18-muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra mahadnI sami thAya che. A bIjA cha mAsa ane A bIjA cha mAsanuM paryavasAna che. A Aditya saMvatsara ane A Aditya saMvatrAnuM paryAvasAna che. e pramANe nize te ja Aditya saMvatsaramAM eka vakhata 18-buhUrtano divasa thAya che, eka vakhata 18-muhUrtanI rAtri thAya che, eka vakhata bhAra muhUrvanA rAzi thAya che. pahelAM cha mAsamAM 18 muhUrtano divasa che ane bAra muhUrtano divasa nathI paNa bhAra muhUrtanI rAzi che. [bIja cha mAsamAM tethI viparIta bAra muhUno divasa thAya che.] pahelA cha mAsamAM 15 muhUrtano divasa ke paMdara muhUrtanI sabi thatI nathI. razidivasanI mahattvanI vRddhi-hAnimAM caya-upacaya nathI, sivAya ke anupAtagatizI. gAthAo kahevI. * vivecana-21 - jo 366 satridivasa parimANa kALamAM 182 maMDala be vakhata ane be maMDala eka vakhata care che, to bhagavaMta kahe che ke - te 366 samidivasanA parimANa sUrya saMvatsaranI madhye eka vakhata 18 muhUrta pramANa divasa thAya che ane eka vakhata 18mahattvanI rAtri thAya che. tathA eka vakhata bAra muhUrtano divasa ane eka vakhata bAra muhUrtanI rAtri thAya che. temAM paNa pahelAM cha mAsamAM 18 muhUrtanI sagi thAya paNa 18 muhUrtano divasa na thAya. tathA te ja pahelAM cha mAsamAM bAra muhUrtano divasa thAya, bAra muhUrtanI sami na thAya. bIjA cha mAsamAM 18 muhUrtano divasa thAya, paNa 18-muhUrtanI rAtri na thAya.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1/21 tathA te bIjA cha mAsamAM 12-muhUrtanI rAtri thAya paNa bAra muhUrtano divasa na thAya. tathA pahelAM ke bIjA cha mAsamAM 15-muhUrtano divasa paNa na thAya, 15muhUrtanI rAtri paNa na thAya. temAM A pramANenI vastutattvanA avagamamAM zo hetu che ? kacA kAraNe ane kaI yuktithI A svIkAravuM? he bhagavan ! kRpA karIne kaho. 31 A pratyakSa jaNAto jaMbudvIpa nAme dvIpa che, te badhAM dvIpa samudromAM sarva madhyavartI ane badhAM ja dvIpa-samudrono ahIMthI AraMbha thaIne AgamamAM kahelA krama mujaba bamaNAM-bamaNAM vikhuMbhapaNAthI thAya che 'cAvat' granthAMtarathI prasiddha sUtra levuM. sauthI nAno, vRtta-telanA puDalAMnA AkAre, vRtta-stha cakravAla saMsthAne saMsthita, vRtapuSkakarNikA saMsthAne saMsthita, vRtta-pratipUrNa caMdrAkAre saMsthita, eka lAkha yojana AyAma-vikuMbhathI, traNa lAkhathI adhika - * - paridhithI kahela che. ahIM bIjA badhAM dvIpa samudrothI nAno, kemake lAkha yojana pramANa mAtra laMbAIpahoDAI che. bAkI prAyaH sugama che. paridhigaNita kSetra samAsa TIkAthI jANavuM. sUrya sarvAnvaMtara maMDala saMkramIne cAra care che. uttama kASThA prApta, ahIM vAA zabda prakarSavAcI che, parama prakarSa prApta, tenAthI bIjo adhika na hoya. utkRSTa, 18muhUrtano divasa thAya. te ja savanviMtara maMDalamAM sUrya cAra care che tyAre jaghanyAsauthI nAnI bAra muhUrtanI rAtri thAya che. - x - tyArapachI te sUrya te sarvAzcaMtara maMDalathI nIkaLato navA sUrya saMvatsarane pravartAvato pahelA aho rAtramAM sarva atyaMtara maMDaLathI anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramI cAra care che, tyAre jo sUrya sarvAzcaMtara maMDalathI pachInA bIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre 18-muhUrtano divasa che te be muhUrtanA 61mo bhAga nyUna thAya che ane be muhUrtanA 61-bhAga adhika evI 12-muhUrtanI rAtri thAya che. A kaI rIte jANavuM? te kahe che - ahIM eka maMDala eka ahorAtra vaDe be sUryo vaDe pari samApta thAya che. ekaika sUrya prati ahorAtra maMDalanA 1830 bhAga kalpIne ekaika bhAga divasa ke rAtri kSetrane yathAyogya ghaTe ke vadhe che. te eka maMDalagata 1837mo bhAga be muhUrtanA 61mAM bhAga vaDe jaNAya che. arthAt te maMDalagata 1830 bhAga be sUryo vaDe eka ahorAtrathI jaNAya che ane eka ahorAtranA 30 muhUrta pramANa che. tethI be sUryanI apekSAe 60 muhUrto thAya. tyAM trirAzi prakriyA che. jo 60 muhUrto vaDe 1830 maMDala bhAga thAya to eka muhUrta vaDe keTalA thAya ? ahIM aMtya rAzi vaDe ekaka lakSaNa madhya rAzinA guNavAthI thAya, te ja 1830 che, tene Adha rAzi 60 vaDe bhAga karAtA sAItrIza [30.5] Avaze. ATalA muhUrta jaNAya che. tethI muhUrtano 1/60 bhAga thAya. te Avela eka bhAgane be muhUrta - 1/60 bhAga jANavA, jo 183 ahorAtra vaDe cha muhUrtamAM hAni ke vRddhi thAya, to eka ahorAtra vaDe zuM Ave ? sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 ahIM aMtya rAzi vaDe ekane madhyarAzithI guNIe te paNa cha thaze. tene 183 vaDe bhAMgIe. ahIM uparanI rAzi thoDI hovAthI bhAga na Ave tethI chedha-chedaka rAzinI traNa vaDe apavartanA karavI. tenAthI upara be ane nIce 61 Avaze. e rIte 2/61 thaze. muhUrtanI eka ahorAtramAM vRddhi ke hAni prApta thAya che. te bIjA maMDalathI nIkaLI sUrya bIjA ahorAtramAM sarvAtyaMtara maMDalanI apekSAthI trIjA maMDalamAM saMkramI cAra care che. jyAre te sarvAzcaMtara maMDalanI apekSAe trIjA maMDalamAM saMkramI cAra care che, tyAre cAra muhUrtanA 61 bhAga hIna 18 muhUrta pramANa divasa thAya che ane 4/61 bhAga adhika bAra muhUrta rAtri thAya che. ema ukta rItithI prati maMDala divasarAtri viSaya muhUrtanA 2/61 bhAga hAni-vRddhirUpathI nIkaLatA maMDala paribhramaNa gatithI dhIme dhIme dakSiNAbhimukha jato sUrya, te vivakSita anaMtara maMDalathI, pachInA maMDalamAM saMkramatato ekaika maMDalamAM 2/61 bhAga muhUrta divasa kSetrane ghaTADato ane rAtri kSetranA pratimaMDala 2/61 bhAgane vadhArato 183 ahorAtramAM pahelA cha mAsanA paryAvasAnarUpa sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. 32 tyArapachI - te kALamAM ahorAtrarUpa pUrvavat sUrya saciMtara maMDalathI paribhramaNa gatithI dhIme dhIme nIkaLIne sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre sarvAnvaMtara maMDala cakI bIjA maMDalathI AraMbhIne, 183 rAtri-divasathI 366 adhika muhUrtathI 166 bhAga divasa kSetrane ghaTADIne, rAtri chaMdane teja pramANa vadhArIne cAra care che. uttama kASTha prAptA - parama prakarSa prApta, utkRSTa 18 muhUrta pramANa rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrta pramANa divasa thAya che. A pahelI paTyAsI, athavA A pahelAM cha mAsa. A 183mo ahorAtra, te pahelA cha mAsanuM paryavajJAna che. te sUrya sarva bAhya maMDalathI atyaMtara maMDalamAM praveza karatAM bIjA cha mAsane svIkAratA bIjA cha mAsanA pahelAM ahorAtramAM sarva bAhya maMDalathI pachI anaMtara bIjA maMDalane saMkramIne cAra care che. tyAre jyAre sUrya bAhya - sarva bAhya maMDalathI pUrvanA bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre muhUrtanA 2/61 bhAgathI nyUna 18muhUrtanI rAtri thAya che ane 2/1 bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. pachI tenI pachInA paNa bIjA maMDalathI aMdara te sUrya pravezatA bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM sarva bAhya maMDalathI pUrve trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. - 4 - sUrya sarva bAhya maMDalathI pUrve trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 18 muhUrta rAtri */61 muhUrta nyUna thAya che. 4/61 muhUrtathI adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. e pramANe upara kahela rIta vaDe, anaMtarodita upAyathI pratimaMDala rAtridivasa viSaya muhUrtanA 2/61 bhAga hAni ke vRddhi rUpathI pravezatA maMDala paribhramaNa gatithI dhIme-dhIme uttarAbhimukha jatAM, te vivakSita maMDalathI, bIjA vivakSita aMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato 183mAM ahorAtramAM bIjA cha mAsanA paryavasAnarUpa sarvAnvaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1/1 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAbhRta-1, prAbhRtapAbhUta-2 & tyArapachI je kALamAM sUrya sarva bAhya maMDalI maMDala paribhramaNa gatithI dhIme dhIme asvaMtara pravezIne savasviMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre sarva bAhyamaMDalanI maryAdA karIne tenA pUrvanA bIjA maMDalathI AraMbhIne, 183 samidivasathI 366 muhUrvanA 1/go bhAga rAtri kSetrane ghaTADIne ane divasakSetranA teTalAM ja bhAga vadhArIne cAra care che. tyAre parama prakarSa prApta utkRSTa 18-muhad divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIjA cha mAsa athavA A bIjI chamAsI. A 366mo ahoraNa bIjA cha mAsanA paryavasAnarUpa che. e pramANe Aditya saMvatsara che. A 366mo ahorama che. Aditya [sUryA saMbaMdhI saMvatsaranuM paryavasAna che. have upasaMhAra kahe che - x - te kAraNathI te Aditya saMvatsaranI madhye ukta prakAre eka vakhata 18 muhUrtano divasa cAya che ane eka vakhata 18-muhUrtanI rAtri thAya che. tathA eka vakhata bAra muhUrtano divasa thAya che ane eka vakhata bAra muhUrtanI rAtri thAya che. temAM pahelAM cha mAsamAM 18 muhUrtanI rAtri hoya che te pahelAM cha mAsanA paryavasAnarUpa ahorAtramAM che. paNa aDhAra muhUrtano divasa hoto nathI. te pahelAM cha mAsamAM ja bAra muhUrtano divasa hoya che, te paNa pahelAM cha mAsanA aMta sudhImAM hoya - X - bIjA cha mAsamAM A 18 muhUrtano divasa hoya che. te bIjA cha mAsanA aMta sudhInA ahoramamAM hoya, paNa 18-muhUrtanI rAtri na hoya. - x - paNa 15-muhartano divasa na hoya, temaja 15-muhartanI rAtri na hoya. sivAya ke zatri-divasanI vRddhihAni na thAya. paNa rAtri-divasanI vRddhinahAni thAya ja - tethI 15-muhUrtanI rAtri ane divasa thAya ja. kaI rIte? muhartAnI aMdaranI saMkhyAnA cayopacayathI arthAt hAni-vRddhithI. ahIM bhAvanA A pramANe che - paripUrNa 15-muhUrta pramANa divasa-rAmi na thAya. paNa hInAdhika 15muhUrta pramANa divasa-rAtri thAya. prakAramaMtara sUcanamAM anya anupAta gatithI 15muhUrta divasa ke 15-muhUd sani na thAya. paNa anusAra gatithI te pramANe thAya ja. jo 183mAM maMDalamAM cha muhUta vRddhi ane hAni thAya, tenI pUrve tenI addha gatimAM traNa muhUrta prApta thAya che. 183nuM aDadhuM te 91aaaa thAya. tethI 91 saMkhyaka maMDala jatAM 92mAM maMDalanA aDadhAmAM 15 muhUrta prApta thAya che, tenA tenAthI AgaLa saginI kalAnAmAM 15-muhUrta divasa, 15-muhad sani thAya. anyathA nahIM. anaMtarokata cAInI saMgrAhikA gAthA, A sUryaprAptinI bhadrabAhu svAmI tuM je niyukti, tenI ke bIjA koI graMthanI suprasiddha gAthA varte che, te kahevI. te hAla koI pustakamAM dekhAtI nathI. tethI viccheda thaI jaNAya che * x - e pramANe pahelAM prAbhRtanuM paheluM prAbhRta-prAbhRta kahyuM, have bIjuM ardhamaMDala saMsthiti pratipAdakanI vivakSA karavAne A prazna sUtra kahe che - * sUtra-22,23 : [] te ImaMDala saMsthiti kaI rIte kahela che ? temAM nize A be addhamaMDala saMsthiti kahI che - dakSiNa taraphanI adha maMDala saMsthiti ane uttara taraphanI adhamaMDala saMsthiti. te dakSiNa addhamaMDala saMsthiti kaI rIte kahevI che? A jaMbudvIpa dvIpa sarve dvIpa samudronI madhye cAvat parikSepathI che. to jyAre sUrya savalcatara dakSiNa AhirvamaMDala saMsthitine saMkamIne cAra care che, tyAre uttama kASThApApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAzi thAya che. te nikramaNa karato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karatA pahelAM ahoramAM dakSiNanA aMtara bhAgathI tenA Adi pradezamAM atyaMtara pachInA uttara harvamaMDala saMsthiti saMkamIne cAra care che. jyAre sUrya atyaMtara pachInA uttara addhamaMDala saMkSitimAM saMkamIne cAra care che tyAre be ekasaThAMsa bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa ane be ekasaThAMsa 1 bhAga adhika bhAra muhUrtanI rAzi thAya che. te niSkramaNa karato surya bIja ahoramAM uttaramAM aMtaranA bhAgamAM tenA Adi pradezamAM atyaMtara trIjA dakSiNa addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. jyAre te sUrya atyaMtara trIjI dakSiNa addhamaMDala saMsthitine saMkramIne cAra care che. tyAre *iii cAra ekasaThAMza bhAga nyUna aDhAra muhUrta divasa thAya che. cAra ekasaThAMza bhAga adhika bhAra muhUdI sami thAya. nize A pramANenA upAyathI niSkramaNa to sUrya tenA pachI-pachInA te-te dezamAM te-te addhamaMDala saMsthitimAM saMkramaNa karatA karatA dakSiNa taraphanA aMdaraaMdara bhAgamAM tenA Adi pradezathI sarva bAhya uttara addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya sarva bAhya uttara addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThApAtA utkRSTa aDhAra muhanI rAtri thAya che, jaghanyA bara muhUd sani thAya che. A pahelA cha mAsa ane A pahelA cha mArAnuM paryavasAna che. te praveza karato sUrya bIja cha mAsano AraMbha karato pahelA ahoramAM uttaranA aMdaranA bhAgathI tenA Adi pradezathI bAhya anaMtara dakSiNa arvamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. to jyAre surya bAhya anaMtara dakSiNa addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre be ekasaThAMza bhAga nyUna prAkRta-1, prAkRta-prAkRta-1-TIkAnuvAda pUrNa -x-x-x-x-x-x-x 2i3/3].
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/2/22,23 aThAra muhUttAM rAtri thAya che ane be akasaThAMza muhUrta adhika bAra muhUrta divasa thAya che. 34 te praveza karato sUrya bIjA ahorAtramAM dakSiNanA aMdaranA bhAgathI tenA Adi pradezamAM bAhya aMtaranA trIjA uttaranI ardha maMDala saMsthitine saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya bAhya trIjA uttara arjumaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre aDhAra muhUrta rAtrimAM cAra-ekasaThAMza muhUrta adhika thAya che. nizce A upAya vaDe praveza karato sUrya tyArapachI pachInA te-te dezamAM te-te arjumaMDala saMsthitimAM saMkramaNa karato-karato uttaranA aMtara bhAgathI, tenA Adi pradezamAM sarva atyaMtara dakSiNa adbhUmaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra sare che. to jyAre sUrya samAMiMtara dakSiNa amaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIjA cha mAsa che, A bIjA cha mAsanuM paryAvasAna che. A Aditya saMvatsara che, A Aditya saMvatsaranuM paryAvasAna che. [23] te uttara arjumaMDala saMsthiti kevI kahI che te jaNAvo ? A jaMbudvIpa dvIpa badhAM dvIponI madhye yAvat paridhithI che. jyAre te sUrya satayiMtara uttara addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASTha prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrta rAtri thAya che. jema dakSiNa ardha-maMDalamAM kahyuM tema jANavuM. vizeSa e ke uttara sthita atyaMtara anaMtara dakSiNamAM saMkramaNa kare che. dakSiNathI atyaMtara trIjA uttaramAM saMkramaNa kare che. e pramANe e upAyathI sAvat sarva bAhya dakSiNamAM saMkramaNa kare che. sarva bAhya dakSiNamAM saMkramaNa karIne dakSiNathI bAhya anaMtara uttaramAM saMkrame che. uttarathI bAhya trIjA dakSiNamAM, dakSiNanA trIjAthI saMkramaNa karato yAvat sarvazciMtaramAM pUrvavat saMkramaNa kare che. A bIjA cha mAsa ane cha mAsano aMta che. A Aditya saMvatsara che, A Aditya saMvatsaranuM paryAvasAna che. gAthAo jANavI. * vivecana-22,23 : tA vAM te. ItyAdi. tA - krama arthamAM che, pUrvavat jANavuM. jyaM - kayA prakAre bhagavan ! tamArA matamAM ardhamaMDala vyavasthA kahelI che te kaho. pUchatA A abhiprAya che - ahIM ekaika sUrya ekaika ahorAtra vaDe ekaika maMDalanA addhane bhramaNa vaDe pUre che. pachI saMzaya che - kaI rIte ekaika sUryanI prati ahorAtrathI ekaika ardhamaMDalanI paribhramaNa vyavasthA pUche che. ahIM bhagavat pratyuttara ApatA kahe che - temAM ardha maMDala vyavasthA vicAramAM sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 nizcita A be ardhamaMDala saMsthiti mArA vaDe kahevAyela che. te A rIte - eka dakSiNA-dakSiNanA digmAvi sUrya viSayaka ardhamaMDala saMsthiti - ardhamaMDala vyavasthA. bIjI uttaranI - uttara dibhAvI sUrya viSayaka ardhamaMDala saMsthiti. 36 e pramANe kahyuM tyAre pharI pUche che - ahIM be paNa ardhamaMDala saMsthiti jANI, temAM A tyAM sudhI huM pUchuM chuM - bhagavan ! Ape kaI rIte dakSiNa digmAvi sUrya viSayaka ardhamaMDala saMsthiti kahI che te kaho ? bhagavaMte kahyuM - A jaMbUdvIpa vAkya pUrvavat svayaM paripUrNa vicArI levuM. temAM jyAre sUrya sazciMtaramaMDalagata dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre pUrvavat uttamakASThA-prakarSane prApta, utkRSTa bAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. ahIM sarvotyaMtara maMDalamAM pravezatA pahelIkSaNathI uddharvamAM dhIme dhIme sarvAzcaMtara pachInA bIjA maMDala abhimukha tathA kaMIka paNa maMDalagatithI paribhramaNa kare che, jenA vaDe ahorAtra sudhI sarvAzcaMtara maMDalagata 48/61 bhAga bIjA ane be yojanane atikramIne sarvAnvaMtara anaMtara bIjA uttara arhumaMDala sImAmAM varte che. tethI kahe che - "te nIkaLato evo sUrya'' ItyAdi. te sUrya sarvAzcaMtaragata pahelI kSaNathI urdhva dhIme dhIme nIkaLatA ahorAtra atikrAMta thatA abhinava saMvatsara AraMbha karatAM navA prathama ahorAtramAM dakSiNa digmAvI aMtarathI - sarvAnvaMtara maMDalagata 48/61 yojana adhika be yojana pramANa apAMtarAlarUpathI nIkaLIne sarvAzcaMtara anaMtara uttara ardhvamaMDalanI Adi pradezane AzrIne atyaMtara anaMtara - sarvAtyaMtara maMDala anaMtarathI uttara arhumaMDala saMsthiti saMkramIne cAra care che. te AdipadezathI urdhva dhIme dhIme bIjA maMDala abhimukha ahIM paNa tevI rIte care che, jethI te ahorAtranA paryante te maMDala ane bIjA be yojana choDIne dakSiNa digmAvi trIjA maMDalanI sImAmAM hoya che. tyArapachI jyAre sUrya sarvAzcaMtara anaMtara bIjA uttara ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra sare che tyAre divasa aDhAra muhUrta ane /61 bhAga muhUrta nyUna thAya che ane jaghanyA bAra muhUrta rAtrimAM 2/61 bhAga muhUrta adhika thAya che. tyArapachI te bIjA paNa uttara dizAnI addha adhika thAya che. tyArapachI te bIjA paNa uttara dizAnI addha maMDala saMsthitithI ukta prakAre te sUrya nIkaLato abhinava sUrya saMvatsaranA bIjA ahorAtramAM uttarathI uttaradizAvartI aMtarathI bIjA uttara ardhamaMDalagata 48/61 bhAga adhika be yojana pramANa apAMtarAlarUpathI nIkaLIne dakSiNa dizAvartI trIjA arhumaMDalanA Adi pradezane AzrIne sarvAnvaMtara maMDalane AzrIne trIjuM dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. ahIM paNa te rIte cAra care che - Adi pradezathI urdhva dhIme dhIme bIjA maMDala abhimukha cAra care che, jethI te ahorAtra paryanta te maMDalagata 48/61 bhAga yojana adhika be yojana choDIne cothA uttara ardhamaMDalanI sImAmAM rahe che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/2/22,23 39 tyArapachI jyAre sarvAnvaMtara maMDalathI trIjI dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre aDhAra muhUrta divasa thAya che, temAM /61 muhUrta nyUna hoya che ane rAtri 4/61 muhUrta adhika bAra muhUrva rAtri thAya che. e pramANe ukta nIti vaDe nizcita A upAya vaDe prati ahorAtra 48/61 yojana bhAga adhika be yojana vikaMpana rUpathI nIkaLato sUrya pachInA anaMtara arhumaMDalathI anaMtara te-te dezamAM dakSiNa pUrvabhAvamAM athavA te-te ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramaNa karato-karato 182mAM ahorAtra paryanta jatAM dakSiNathI-dakSiNa dizAvartI aMtarathI 182mAM maMDalagata 48/61 bhAga yojana adhika te anaMtara be yojana pramANathI apAMtarAlarUpa bhAgathI, te sarva bAhya maMDalagata uttaranA ardhamaMDalAdi pradezane AzrIne sarva bAhya uttara ardha maMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. te AdipradezathI urdhva dhIme dhIme sarva bAhya anaMtara atyaMtara dakSiNa ardhamaMDala abhimukha ane tathA kaMIka paNa care che, jethI te ahorAtranA aMte sarva bAhya anaMtara atyaMtara dakSiNa ardhamaMDala sImA thAya che. tyArapachI jyAre sUrya ane bAhya uttara ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre paramaprakarSa gata utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. ma aaN ItyAdi nigamanavAkya pUrvavat. sUrya sarva bAhya uttara ardhamaMDalAdi pradezathI urdhva dhIme dhIme sarva bAhya anaMtara bIjI dakSiNa addha maMDala abhimukha saMkramato te ja ahorAtra atikrAMta thatAM atyaMtara pravezato bIjI cha mAsane AraMbhato bIjA cha mAsanA pahelA ahorAtramAM uttarathI uttara dizAvartI sarva bAhya maMDalagata aMtarathI sarva bAhya ardhamaMDalagata 48/61 bhAga adhika tenI anaMtara pUrvavartI be yojana pramANa apAMtarAlarUpa bhAgathI, te dakSiNa dizAvartI sarva bAhya anaMtara dakSiNa ardhamaMDalanA Adi pradezane AzrIne sarva bAhya maMDalanA anaMtara atyaMtara dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. ahIM paNa cAra Adi pradezathI urdhva tevA koIka paNa atyaMtara abhimukha varte che jenAthI ahorAtra paryanta sarva bAhya maMDalathI atyaMtara trIjA ardhamaMDalanI sImAmAM hoya che. tyArapachI sUrya jyAre sarva bAhya anaMtara dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che tyAre 2/61 bhAga nyUna 18 muhUrtanI rAtri thAya che, bAra muhUrta pramANa 2/61 bhAga adhika divasa thAya che. tyArapachI te ahorAtra atikrAMta thatAM sUrya atyaMtara pravezatA bIjA cha mAsanA bIjo ahorAtra atikrAMta thato sUrya atyaMtara praveza karatAM bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM dakSiNa bhAgathI dakSiNa dibhAgI aMtarathI dakSiNa dizAvartI sarva bAhya anaMtara bIjA maMDalagata 48/61 bhAga yojana adhika tenA anaMtara pUrvavartI be yojana pramANa apAMtarAla rUpa bhAgathI bahAra nIkaLIne te sarva bAhyathI atyaMtara trIjA uttara ardha maMDalanA Adi pradezathI-Adi pradezane AzrIne bAhya trIjA sarva sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bAhya ardhamaMDala saMsthiti thakI trIjA uttara ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. ahIM paNa cAra Adi pradezathI AraMbhIne dhIme dhIme bIjA ardhamaMDala sAme tevA 38 koIka pravartamAna draSTavyathI te ahorAtra paryanta sarva bAhya ardhamaMDalathI trIjA pUrvanA ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre 4/61 bhAga nyUna 18 murtti rAtri thAya che, */61 bhAga adhika bAra muhUrta divasa thAya che. ukta prakArathI nizcita A upAyathI - prati ahorAtra atyaMtara 48/61 yojana adhika be yojana vikaMpana rUpathI dhIme dhIme atyaMtara pravezato sUrya te anaMtara ardhamaMDalathI pachInA anaMtara te-te pradezamAM dakSiNapUrva bhAgamAM ke uttara pazcima bhAgamAM te-te ardhamaMDala saMsthitine saMkrama karato bIjA cha mAsanA 182mAM ahorAtra paryanta jatAM uttarathI uttara dizAvartI aMtarathI sarva bAhya maMDalane AzrIne je 182muM maMDala, temAM rahela 48/61 bhAga adhika te anaMtara atyaMtara be yojana pramANa apAMtarAla rUpa bhAgathI sarva atyaMtara maMDalagata dakSiNanA ardhamaMDalanA Adi pradezane AzrIne sarvAnvaMtara dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, te Adi pradezathI urdhva dhIme dhIme sarvAnvaMtara pachInA bAhya uttara ardhamaMDala sAme tevo koIka cAra svIkAre che, jethI te ahorAtranA aMte saciMtara anaMtara uttara ardhamaMDalanI sImA thAya che. temAM jyAre sUrya sarvajyaMtara dakSiNa ardhamaMDala saMsthitine saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta 18 muhUrta pramANa divasa ane sarva jaghanyA bAra muhUrta rAtri thAya che. - 4 - have uttaranI ardhamaMDala saMsthitine jijJAsu pUche che - tyArapachI jyAre sUrya sarvajyaMtara uttara ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASTa prApta 18-muhUrta divasa ane jaghanyA bAra muhUrta rAtri thAya che. je rIte dakSiNa ardhamaMDala vyavasthiti pUrve kahI che. te ja prakAre A uttara ardhamaMDala vyavasthiti kahevI. vizeSa e ke - uttaramAM sthita atyaMtara anaMtara dakSiNa prati saMkrame che, dakSiNathI atyaMtara trIjA uttara maMDalamAM saMkrame che. A upAyathI yAvat sarva bAhya dakSiNe saMkrame che. sarva bAhyathI bAhya anaMtara uttare saMkrame che. uttarathI bAhya trIjA dakSiNamAM trIjA dakSiNathI saMkrama karato-karato yAvat sarvAnvaMtara uttaramAM saMkrame che. vizeSa e ke - A dakSiNArdha maMDala vyavasthitithI A uttarArdhvamaMDala vyavasthAmAM vizeSa - je sarvatyaMtara uttara ardhamaMDalamAM sthita rahI te ahorAtra atikrAnta thatAM navA varSano AraMbha karatAM pahelAM cha mAsanA pahelAM ahorAtramAM atyaMtara anaMtara sarvAnvaMtara maMDalanA anaMtara dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkrame che. te ahorAtra atikrAMta thatAM pahelA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM atyaMtara trIjA sarvAnvaMtaranA maMDalanA trIjA uttara ardhamaMDala saMsthitimAM saMkrame che. A upAyathI pUrvavat badhuM kahevuM, te 183mAM ahorAtranA paryAvasAnarUpa sarva bAhya dakSiNa ardhamaMDala
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/2/22,23 saMsthitine saMkarme che. A pahelAM cha mAsanuM paryavasAna che. pachI bIjA cha mAsanA pahelAM ahorAtre bAhya anaMtara sarva bAhya maMDalanI pUrve uttaranI ardhamaMDala saMsthitine saMkrame che. ItyAdi badhuM pUrvavat - 4 - 4 - bIjA cha mAsanuM paryavasAna thAya - x - te aMge pUrvavat pATha che, te vRttikArazrIe noMdhela che - 4 - 4 - 4 - [ame te vRttino anuvAda pharI noMdhela nathI.) A bIjA cha mAsa che. 0 prAkRta-prAkRta-2-no TIkAsahita anuvAda pUrNa 0 -- -- -- * -- x -- x -- x -- x -- te pAmRta, prAkRta-prAkRta-3 39 e pramANe bIjuM prAmRta-prAmRta kahyuM. have trIjAne kahe che, temAM adhikAra cIrNa praticaraNa che. tethI tenA viSayanA prazna sUtrane have kahe che -- - sUtra-24 H phlo sUrya, bIjA sUrya dvAra cINa kSetranuM praticaraNa kare tema kahela che ? temAM nizce A be sUryo kahyA che. te A pramANe bhAratIya sUrya ane airavatIya sUrya. te baMne sUryo pratyeka-pratyeka trIza-trIza muhUrtothI eka-eka ardhamaMDala sare che. sATha-sATha muhUrvathI eka-eka maMDala saMghAta kare che. te niSkramaNa karatA nizce A be sUryo parasparanA cIrNa kSetramAM saMcaraNa karatA nathI, praveza karatA nizce A be sUrve ekamekanA siNa kSetramAM saMcare che. te 124 [] temAM zo hetu che ? A jaMbudvIpamAM yAvat parikSepathI che. temAM temAM A bharatakSetra saMbaMdhI sUrya jaMbUdvIpa dvIpanA pUrva-pazcima lAMbA, uttara-dakSiNa pahoLI jIvAnA 124 bhAga karIne dakSiNa-pUrvanA maMDaLamAM cothA bhAgamAM 92 saMkhyAvALA maMDaLamAM potAnA ja cIrNa kSetramAM saMcare che. uttara pazcimamAM maMDalanA caturbhAga maMDalamAM 91mAM sUrya potAnA cINa kSetramAM saMcaraNa kare che. tyAre A bharatakSetrIya sUrya airavatanA sUryanA jaMbUdvIpa dvIpanI pUrvapazcima ane uttara-dakSiNa lAMbI jIvAne maMDalanA 124 bhAga karIne uttarapUrvamAM caturbhAga maMDalamAM 92 sUrya yAvat bIjAnA cIrNa kSetramAM saMcare che. dakSiNapazcimamAM satubhagi maMDalamAM 91 sUrya yAvat bIjAnA citramAM saMcare che. tyAre A airavatakSetrIya sUrya jaMbudvIpanA pUrva-pazcima, uttara-dakSiNa lAMbI jIvAnA maMDalanA 124 bhAga karIne uttarapUrvanA ratubhaga maMDalamAM 92 sUryamaya yAvat sUrya potAnA ja cirNa kSetramAM saMcare che. dakSiNa-pazcimamAM catugi maMDalamAM 91 sUryamaya yAvat sUrya potAnA cIkSetramAM saMcare che. temAM A auravata kSetrIya sUrya, bharatakSetrIya sUcanA jaMbUdvIpanI pUrvapazcima ane uttaradakSiNa lAMbI jIvAne maMDalanA 124 bhAgathI chedIne dakSiNapazcimanA caturthAMga maMDalamAM 92 sUryamaya sUrya bIjAnA cINa kSetramAM saMcare che. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 uttara-pUrvanA catubhagi maMDalamAM 91-sUryamaya sUrya bIjAnA cINa kSetramAM saMcare che. te niSkramaNa karatA A be sUryo paraspara ekabIjAnA cINa kSetramAM saMcare che. praveza karatA A be sUryo ekabIjAnA cIrNa kSetramAM saMcare che. A 124 che. gAthAo. 40 * vivecana-24 : - he bhagavan ! zuM sUrya svayaM athavA bIjAe cIrNakSetramAM pratiyare che, tevuM kahela che ? e pramANe gautamasvAmIe kahetA bhagavaMta vardhamAnasvAmI jaNAve che A jaMbUdvIpamAM paraspara cIkSetranA saMcaraNanI vicAraNAmAM nizcita yathAvasthita vastutatvane AzrIne A be sUryo kahela che. te A pramANe - bhAratIya sUrya, aivatIya sUrya. A baMne sUryo pratyeka trIza muhUrta vaDe eka eka ardhamaMDalamAM caratA 60-60 muhUrtathI pharI pratyeka ekaika paripUrNa maMDalane pUre che. temAM sUryasatka ekaika saMvatsaramAM A baMne paNa sUryo sarvAzcaMtara maMDaLathI nIkaLatA ekabIjAnA cIrNa kSetramAM saMcaratA nathI. eka paNa bIjAnA cIrNa kSetramAM praticarato nathI ke bIjo pahelAnA kSetramAM praticarato nathI. - X - sarva bAhya maMDalathI atyaMtaramAM pravezatA baMne paNa sUrya parasparanA cIrNa kSetramAM saMcare che. te A pramANe - 124, arthAt jenA 124 saMkhyA bhAgathI maMDala pUrAya che, te 124mAM baMne sUryanA samudAyanI vicAraNAmAM paraspara cIrNa-praticIrNa pratimaMDala prApta thAya che, tene samajavA prazna sUtra kahe che - A prakAranI vastutattva vyavasthAne samajavAmAM zo hetu che ? zI upapatti che ? te mATe bhagavan kahe che - tA avaLuM ItyAdi. te jaMbudvIpamAM A bharatakSetramAM je cAra caravAno zarU kare che, te bharatakSetrane prakAzato hovAthI bhArata' kahevAya che. je bIjo che, te ja sarva bAhya maMDalanA uttara ardhamaMDalamAM cAra care che, te airavata kSetrane prakAzato hovAthI "erAvata" kahevAya che. temAM A pratyakSa jaNAtA jaMbUdvIpanA saMbaMdhI bhAratano sUrya je maMDalamAM bhramaNa kare che, te-te maMDalane 124 vaDe bhAga karIne 124 bhAgone te-te maMDalanA bhAgarUpe kalpavA ane sUryanI pUrva-pazcima ane uttaradakSiNa lAMbI jIvA che. te maMDalane cAra bhAge vibhAga karI dakSiNa-pUrva arthAt agnikoNa. te-te maMDalanA cothA bhAgamAM eka sUryasaMvatsaranA bIjA cha mAsa madhye 92 maMDalamAM svayaM sUrya vaDe cIrNa, arthAt pUrvanA sarvAzcaMtara maMDalathI nIkaLatA svacIrNa kSetramAM saMcare che, tema jANavuM. A ja vAta sUtramAM jaNAve che ke - sUrya svayaM pUrva sarvAnvaMtara maMDaLathI niSkramaNakALamAM cIrNa kSetramAM saMcare che, paNa paripUrNa caturbhAgamAM nahIM. paraMtu sva-sva maMDalagata 124 bhAganA 18-18 bhAga mApavA. A aDhAra-aDhAra bhAgo badhAM maMDalonA pratiniyata dezamAM na hoya, paraMtu koIka maMDalamAM kyAMka hoya, te paNa dakSiNa-pUrva maMDalarUpa caturthAMga madhyamAM hoya. tyArapachI je pramANe dakSiNa-pUrvamAM caturbhAga maMDala kahyuM tema uttaramAM paNa
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/3/24 42 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che - A bhAratano sUrya atyaMtara praveza karatA pratimaMDalane be catubhaga svayaM cINamAM praticare che ane be parINamAM, airavatIya paNa atyaMtara praveza karatA pratimaMDalane be catubhAMga svacINamAM praticare che, be paracINamAM pratiyare che. sarva saMkhyA vaDe pratimaMDalane ekaika ahorAtradvayathI baMne sUrya cINa-praticaraNa vivAmAM ATha catubhagi pratIvIrNa prApta thAya che. te catubhaga 124mAM aDhAra bhAgathI mApela che. te pUrvavat kahevuM. pachI aDhAra vaDe guNita 144 bhAgo thAya che. tethI evuM kahe che ke - "praveza karatA niko A banne saryo ekabIjAnA cIrNa kSetramAM prati care che, te A pramANe - 124 ItyAdi." gAthAo - ahIM paNa A arthanI pratipAdakA koIpaNa suprasiddha gAthA pravartatI hatI, paraMtu te viccheda pAmI che, tethI kaMI kahevuM zakya nathI athavA te jema saMpradAya hoya tema jANavI, te te pramANe kahevA. 0 prAbhRta-prAkRta-3no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - X - X - prAkRta-1, prAkRta-prAkRta-4 8 catubhaga maMDalamAM 18-bhAganA mApathI vicArI levuM. te ja bhAratIya sUrya, temAM ja bIjA cha mAsa maLe uttarapazcima catubhaga maMDalamAM 91 saMkhyaka maMDala svasva maMDalagata 124 bhAga maLe 18-18 bhAgathI mApavo. svayaM sUrya vaDe pUrvanA savavyaMtara maMDalathI nIkaLavAnA kALe cIrNa phonane pratiyare che, tema jANavuM. A ja vAta sUtrakAra paNa kahe che - sUrya potAnA ja cIrNane pratiyare che. A sarva bAhya maMDalathI zeSa maMDalo 183 saMkhyaka, te baMne paNa saryo vaDe bIjA cha mAsa madhyamAM, pratyekamAM bhramaNa kare che. badhAM ja dizA bhAgomAM pratyeka coka maMDala eka sUrya vaDe paribhramaNa karAya che. bIjuM bIjA vaDe. e pramANe cAvatuM sauthI chellA maMDala sudhI jANavuM. temAM dakSiNa-pUrva dizAbhAgamAM bIjA cha mAsamAM bhAratIya sUrya 92 maMDalo paribhramaNa kare che ane 91 maMDala airAvata sUrya bhame che. uttara-pazcima dizAbhAgamAM 92 maMDala airAvata sUrya bhame che ane 91 maMDala bhArata sUrya bhame che A padrikAdimAM maMDala sthApanA karIne vicAravuM. tethI kahyuM che - dakSiNa-pUrvamAM 92saMkhyaka maMDalo ane uttara-pazcimamAM 91-saMkhyaka maMDalo bhAratIya sUrya svayaM cIne pratiyare che. e pramANe bhAratasUryanA potAnA cIrNa praticaraNa pariNAma kahyA, have te ja bhArata sUryanA bIjAe cIrNa praticaraNa pariNAmone kahe che - A pratyakSa prApta jaMbUlIpa saMbaMdhI bhAratano sUrya je maMDalamAM bhame che, te - te maMDalane 124 bhAgathI chedIne pharI pUrva-pazcima ane uttara dakSiNa lAMbI jIvA vaDe te-te maMDalane cAra vaDe vibhAga karIne uttara-pUrva thini IzAna koNa. te-te maMDalanA cothA bhAgamAM tenA ja bIjA cha mAsa madhyamAM ravatano sUrya 92 saMkhyaka airAvata sUryathI pUrva niSkramaNa kALamAM cINa kSetrane pratiyare che ane dakSiNa-pazcima maMDala caturbhAgamAM 91 saMkhyaka auravatanA sUryano ahIM paNa saMbaMdha joDe che. ukta kAnano A artha che - "airAvatanA sUryanA saMbaMdhI sUrya mato athavuM ausvata sUryathI pUrva niSkramaNa kALe matIkRtane pratiyare che. Aja vAta sUtrakAzrIe kahela che - sUrya bIjAnA cIrNa phokane pratiyare che, vyAkhyA pUrvavatuM. ahIM paNa eka vibhAgamAM 92 ane eka bhAgamAM 91 saMkhyakamAM bhAvanA pUrvavatu bhAvavI. te A pramANe - bhAratano sUrya dakSiNapUrvamAM 92 saMkhyaka ane uttara pazcimamAM 91 saMkhyaka svayaM cIrNa ane uttara pUrvamAM 92 saMkhyaka ane dakSiNa pazcimamAM 91 saMkhyaka airAvatanA sUryanA cIrNa kSetramAM pratiyare che, e pramANe jANavuM. dhe airAvatano sUrya uttarapazcima dizA bhAgamAM 92 saMkhyaka maMDalone ane dakSiNapazcimamAM 92 saMkhyaka ane uttarapUrvamAM 91 saMkhyaka bhAratanA sUryanA cINa kSetrane pratiyare che ema pratipAdita kare che - "te A airavatIya sUrya" ItyAdi. have upasaMhArane kahe che - "te vikramaNa karato" ItyAdi Ano A bhAvArtha e pramANe trIjuM prAbhRta-prAkRta kahyuM, have cothuM kahe che tenA A adhikAra che, keTalAM pramANamAM paraspara aMtara karIne cAra care che. tethI taviSayaka suNa kahe che - * sUtra-25 - kaI rIte A banne sUryo ekabIjAnuM aMtara karIne cAra care che ? tema Ape kahela che. temAM nidhe A cha pratipatie kahelI che - temAM : koI eka paramatavAdI kahe che ke baMne sUrya paraspara 1133 yojananuM aMtara rAkhI cAra care che, - 4 - bIjI koI eka ema kahe che ke - te baMne sUryo 1134 yojana paraspara aMtara rAkhIne cAra care che - trIjo koI paramatavAdI ema kahe che ke - te baMne su paraspara 1135 yojananuM aMtara rAkhIne cAra care che - 4 - e pramANe cotho paramatavAdI kahe che ke baMne sUryo paraspara eka hIpasamudranuM aMtara rAkhIne gati kare che : x - pAMcamo koI paramatavAdI kahe che ke te baMne sUryo paraspara be dvIpa samudranuM aMtara rAkhIne gati kare che. chaThTho koI paramatavAdI kahe che ke te baMne sUryo paraspara traNa dvIpasamudranuM aMtara rAkhIne cAra care che . x -
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/4/5 44 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 e pramANe cha pratipattio kahevAyela jANavI.]. paraMtu ame [bhagavata] ema kahIe chIe ke A baMne sUryo pAMca-pAMca yojana ane eka yojanA pAmIza-ekasaThAMza (N/W bhAga ekaika maMDalamAM spara aMtarane vadhAratA ke ghaTADatA cAra care che [gati kare che.] temAM kayo hetu kahevAyela che ? te kaho. A jaMbUdvIpa dvIpa yAvata paridhithI kahela che. te jyAre A baMne sUryo savanjiMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre paraspara 99,640 yojananuM parAra aMtara rAkhIne cAra care che, tema kahela che. te vakhata uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. te nikramaNa karatA sU nA saMvatsarano AraMbha karatA pahelAM ahorAtramAM accatara anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to kyAre A be sUryo atara anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 9,64pa yojana ane eka yojananA pacIza ekasaThAMza 0i bhAga nyUna divasa ane be-ekasaThAMza bhAga adhika rAtri thAya che. te niSamaNa karatA sUryo bIja ahorAtramAM atyaMtara bIja maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, to jyAre baMne sUryo atyaMtara bIja maMDalamAM saMkamIne cAra care che tyAre 99,6pa1 yojana ane eka yojanAnA nava-ekasaThAMza [6/bhAga paraspara aMtara karIne gati kare che, tema kahela che, tyAre cAra ekasaThAMza 4/61 bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane cAraekasaThAMza bhAga adhika bara muhanI rAtri thAya che, tema jANavuM.. e pramANe A upAyathI niSkrimaNa karatA A be su tyArapachI anaMtarathI anaMtara maMDalI maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM pAMca-pAMca yojana ane panIza ekasaThAMza (N/yojananA eka-eka maMDalamAM paraspara aMtarane vadhAratAvadhAratA sarva bAla maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. tyAre 1,00,66e yojana ekabIjAthI aMtara karIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA aDhAra muhUnI rAtri thAya che ane jaghanya bhAra muhuno divasa thAya che. A pahelAM cha mAsa che ane A pahelAM cha mAsonuM paryavasAna che. te praveza karatAM baMne sUryo bIjA cha mAsano AraMbha karatAM pahelAM ahoraNamAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre A be sUya bAhya anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre 1,00,654 yojanA ane eka yojananA chatrIsa ekasaThAMza [36] bhAga paraspara aMtara karIne cAra care che, tema kahetuM. te vakhate be ekasaThAMza muhUrta nyUna aDhAra muhUrtanI sami thAya che ane be ekasaThAMza [ muhUrNa adhika bhAra muhUrtano divasa thAya che. te praveza karatAM baMne suryo bIja ahorAtramAM bAhya bIja maMDalane saMkramIne cAra care che, to jyAre A be sUryo bAhya trIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre 1,00,648 yojana ane eka yojananA bAvana eksaThAMza (N e bhAga ekabIjAthI aMtara rAkhIne cAra care che. te vakhate cAra ekasaThAMza [*muhUrva adhika bhAra muhUrtano divasa thAya che. e pramANe nize A upAya vaDe praveza karatA A be sUryA pachInA anaMtarathI tenA anaMtara maMDalathI maMDalamAM saMkramaNa karatAM pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA pAtrIsa eksaThAMza (N/ bhAga, eka eka maMDalamAM ekabIjAthI aMtara ghaTADatAM-ghaTADatAM savanjiMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. jyAre A be sUryo sarva avyaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 99,640 yojanonuM paraspara aMtara karIne cAra care che, te vakhate uttama kASThA prApta utkRSTa aDhara muhUrtano divasa ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIja cha mAsa che, A bIja cha mAsanuM paryavasAna che. Aditya saMvatsara che, A Aditya saMvatsaranuM paryAvasAna che. * vivecana-25 : A baMne paNa sUryo jaMbUdvIpamAM che, te keTalA pramANanuM paraspara aMtara karIne gati kare che. caratA evA sUryo kaho. A pramANe gautamasvAmIe prazna karatAM bAkInA kumata viSayaka tavabuddhino nirAsa karavA paramatarUpa pratipatine darzAve che * te paraspara aMtara vicAraNAmAM nizcitapaNe A kahevAnAra svarUpavALI cha pratipatio arthAt mato, je yathA-potAnI ruci pramANe vastu svIkAra lakSaNA, te-te anya tIrthikoe kahelI che, te ja dazAve che - te cha te- te pratipatti prarUpaka anyatIrthiko madhye eka anyatIciMka pahelAM potAnA ziSya pratye A pramANe kahe che - te 1133 yojananuM paraspara aMtara karIne jaMbadvIpamAM be saryo cAra care che, A pramANe kahela che, tema tamAre tamArA ziyone paNa kahevuM. ahIM upasaMhAramAM kahe che - eka anyatIrthika A pramANe kahe che. A pramANe badhe akSayojanA karavI. vaLI bIjA eka anyatIrthika A pramANe kahe che - 1134 yojananuM paraspara aMtara karIne cAra care che. bIjo koI eka vaLI A pramANe kahe che - 1135 yojana parasAra aMtara karIne cAra care che. vaLI koI eka coyA ema kahe che ke- eka dvIpa ane eka samudranuM paraspara aMtara karIne cAra care che. vaLI koI eka pAMcamo A pramANe kahe che ke - be dvIpa ane be samudranuM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/4/5 45 paraspara aMtara karIne cAra care che. koI eka chaTho vaLI ema kahe che - traNa dvIpa ane traNa samudranuM paraspara aMtara karIne cAra care che. A badhAM ja anyatIrthiko mithyAvAdI che, kemake ayathA tava vastunI vyavasthApanA kare che. tethI kahe che - ame (bhagavaMta pote kevaLajJAnano lAbha pAmela, paratIrthika vyavasthApita vastu vyavasthAno nirAsa karatAM e pramANe - have kahevAnAra prakArathI kevaLajJAna vaDe yathAvasthita vastu tava pAmIne kahIe chIe. bhagavad ! Apa kaI rIte Ama kaho cho ? tyAre kahe che - bIjI vaktavyatA choDI ahIM tyAM sudhI kahe che - baMne sUryo sarva atyaMtara maMDalathI nIkaLatAM pratimaMDala pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35/1 bhAga pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANanI vRddhi karatAM, ahIM 'thA' zabda uttara vikalA apekSAthI samuccaya arthamAM che ane ghaTADatAM thatu sarva bAhya maMDalathI atyaMtaramAM pravezatA baMne sUryo pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35 bhAga ghaTADatA-ghaTADatA pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANathI. ahIM 'vA' zabda pUrva vikalAnI apekSAthI samuccayArce che. baMne sUryo cAra care che, caratA kahyA che" ema tamAre tamArA potAnA ziSyone kahe che. e pramANe bhagavaMte kahetA gautamasvAmI potAnA ziSyomAM niHzaMkitatvanI vyavasthApanArthe pharI pUche che - temAM AvA prakAranA vastutatta vyavasthAnA bodhamAM zo hetu-kaI upapati che, te kRpA karIne kaho - bhagavaMte kahyuM - A jaMbUlIpa svarUpa pratipAdaka vAkya pUrvavat paripUrNa svayaM vicArI levuM. A jaMbUdvIpa prasiddha bharata ane airavatamAM baMne paNa sUryo sarvAvyaMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. tyAre 99,640 yojana paraspara aMtara karIne cAra care che. e pramANe gati kahI che, tema kahevuM. kaI rIte sarvavyaMtara maMDalamAM baMne sUryo paraspara ATalA pramANamAM aMtara kaI rIte kahyuM che ? te kahe che - A jaMbUDhIpa eka lAkha yojana pramANa vikaMbha che, temAM koI paNa sUrya jaMbUdvIpanI madhye 180 yojana jaIne savaciMtara maMDalamAM cAra care che, bIjo sUrya paNa 180 yojana jaIne [cAra care che. e rIte 180 + 180 = 360 thAya che. A pramANa jaMbadvIpamAM viThaMbha parimANarUpa eka bALamAMthI bAda karatAM ukta 99,640nuM pramANa Ave che. tyAre savavyaMtara baMne paNa sUryonA caraNa kALamAM paramapakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhad divasa thAya che ane sarva jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. tyArapachI sarva atyaMtara maMDalathI te baMne paNa sUryo nIkaLatA navA sUrya saMvatsarano AraMbha karatAM navA sUrya saMvatsaranA pahelA ahorAkamAM atyaMtara anaMtasarva atara maMDalathI anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre A baMne paNa sUryo sarva atyaMtara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre 99,635 yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga pramANa paraspara aMtara karIne cAra care che. "caratA evA kahyA che" tema kahevuM. to ATalA pramANamAM aMtara kaI rIte che ? te kahe che - ahIM eka paNa sUrya savavyaMtara maMDalagata " yojana ane bIjA be yojana vikaMpIne savaciMtara pachInA bIjA maMDalamAM care che, e pramANe bIjo sUrya paNa jANavo. tethI be yojana ane 48/61 bhAga yojanane be vaDe guNavAmAM Ave che. guNavAthI pAMca yojana ane eka yojananA 35 bhANa thAya che. ATalA adhika pUrva maMDaHNata aMtara parimANathI. ahIM prApta thAya che, tethI pUrvokta aMtara parimANa thAya che. te vakhate sarva atyaMtaranA anaMtara bIja maMDalamAM cAra caraNa kALamAM aDhAra muhUrtanA divasamAM be-ekasaThAMza [i1muhUrta nyUna thAya che ane rAtrinA bAra muhUrtamAM be-ekasaThAMza bhAga adhika thAya. tyArapachI, te bIjA paNa maMDalathI nIkaLatA evA baMne sUryo navA sUrya saMvatsaranA bIjA ahoramamAM savavyaMtara maMDalanA trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. te jyAre A be sUryo sarvAtyaMtara maMDalanA trIjA maMDalamAM saMkramIne cAre care che, tyAre trIjA maMDala cAra caraNakALe 99,651 yojana ane eka yojanA (I1 bhAga paraspara aMtara karIne cAra care che. e pramANe kaheluM che tema kahevuM. A pramANa kaI rIte che te jaNAve che - ahIM eka sUrya savasviMtara bIjA maMDalamAM gayela dai8/1 bhAga ane bIjA be yojana vikaMpIne cAra care che, bIjo paNa temaja care che, tethI be yojana ane yojananA ke8/1 bhAgane be vaDe guNatAM pAMca yojana ane yojananA 35/1 bhAga thAya che. ATalA pUrvamaMDalagata aMtara pariNAmathI ahIM adhika prApta thAya che. tethI pUrvokta aMtara parimANa thAya che. jyAre sarvAbhiMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM cAra care che, tyAre * muhUrta aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane *1 muharta adhika bAra muhUrtA zani thAya che. e pramANe ukata prakArathI nizcita A upAyathI prati maMDala ekathI eka sUrya be yojana ane 48 bhAga vikaMpIne cAra care che, bIjAthI bIjo sUrya paNa e rUpathI vikramaNa karatA te jaMbUdvIpagata be sUryo pUrvathI pUrva te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato eka-eka maMDalamAM pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANanI apekSAthI pAMca-pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga paraspara vadhAratAM vadhAratA navA sUrya saMvatsaranA 183mAM ahorAtramAM pahelAM cha mAsanA paryavasAnabhUta sarva bAhya
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/4/5 48 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 pravezatA pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANathI anaMta-anaMtara vivakSita maMDalamAM aMtara parimANanA kai8/1 bhAga ane be yojanamAM vadhAratA ke ghaTADatAM bIjAthI bIjo sUrya e pramANe AvA svarUpe A be jaMbudvIpagata suya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM eka-eka maMDalamAM pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANathI anaMtara anaMtara vivakSita maMDalamAM pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga paraspara aMtara parimANa ghaTADato-ghaTADato, bIjA cha mAsamAM 183mAM ahorAtramAM sUrya saMvatsara paryavasAnabhUta savarjiMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che. - temAM jyAre A be sUryo savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 99,640 yojana parasAra aMtara karIne cAra care che. ahIM e pramANenA rUpAMtara parimANamAM bhAvanA pUrvavat karavI. bAkI badhuM sugama che. 0 prAbhRtaprAbhRta-4-no TIkAsahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - X - X - prAbhRta-1, prAbhRtapAbhUta-pa che maMDalamAM saMkramIne cAra care che. pachI jyAre A be suya sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te 1,00,660 yojana paraspara aMtara karIne cAra care che. te kaI rIte jANavuM ? ahIM pratimaMDalamAM pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga aMtara parimANa viyAvAmAM vadhato jato prApta thAya che ane sarvAtyaMtara maMDalathI sarva bAla maMDalane 183mAM pAme che pachI pAMca yojanone 183 vaDe guNatAM 15 saMkhyA prApta thAya che. tathA 61 bhAganI 35 saMkhyAne 183 vaDe guNatAM 6405 thAya che, temAM 61 vaDe bhAga karatAM 105nI saMkhyA Ave. temAM pUrvokta sazi umeratAM 1020nI saMkhyA Avaze. A sarvavyaMtara maMDalagata uttara parimANamAM 99,640 rU5 umerAze. tyAre cokta sarva bAhA maMDala aMtara parimANa thaze. tyAre sarva bAhya maMDala cAra caraNa kALamAM parama prakarSa prApta utkRSTA aDhAra muhartA satri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. - te be sUryo pachI sarva bAhya maMDalathI atyaMtaramAM pravezatA, baMne sUyoM bIjA cha mAsano AraMbha karatA bIjA cha mAsanA pahelAM ahorAkamAM sarva bAhya maMDalathI pUrvanA anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 1,oo,654 yojana ane yojananA 26 bhAganA paraspara aMtara karIne cAra care che. "care che ema kahela che" te kahevuM. A baMne kaI rIte sarvabAhya maMDalanA pUrvanA bIjA maMDalamAM paraspara aMtarakaraNa thAya che ? ahIM eka paNa sUrya sarvabAhya maMDalagata 48/61 yojanA ane bIjA be yojana atyaMtara pravezatA sarva bAhya maMDalathI pUrve bIjA maMDalamAM cAra care che, jo paNa teTalo cAra care che. tethI sarva bAhya gata 48 aMtara parimANathI, ahIM aMtara parimANane pAMca yojana ane yojananA 351 yojana prApta thAya che, tenAthI caNota aMtara parimANa thAya che. tyAre sarva bAhya anaMtara pUrvanA bIjA maMDalamAM cAra caraNa kALe 261 bhAga muhUrta vaDe cUta aDhAra muhUrtanI rAtri thAya ane teTalo adhika bAra muharta divasa thAya. tyArapachI te paNa sarva bAhya maMDala pUrvenA bIjA maMDalathI atyaMtara pravezatA te be sUryo bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM, sarva bAhya maMDalathI pUrve bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre A be sUryo sarva bAhya maMDalanI pUrvenA trIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre 1,00,648 yojana ane eka yojananA pa/1 bhAga paraspara aMtara karIne cAra care che. pUrvokta yuktithI pUrvamaMDalagata aMtara parimANathI ahIM aMtara parimANanA pAMca yojana ane 351 yojana hIrapaNAthI che. tyAre sarva bAla maMDalathI pUrve trIjA maMDalanA cAra caraNa kALamAM aDhAra muhUrtamAM */61 bhAga nyUna muhUrtanI rAtri thAya che ane jai61 bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. e rIte ukata prakAthI nizcita A upAya vaDe eka pachI eka sUrya atyaMtara have pAMcamAno AraMbha kare che. teno A pUrve upadarzita arvAdhikAra che jemake keTalAM dvIpa ke samudra sUrya avagAhe che ? te viSayaka prazna sUtra - * sUtra-26 - tyAM keTalAM dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra care che, tema kahela che ? temAM nize A pAMca patipattio kahelI che - koI eka kahe che ke 1133 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che, evuM eka paratIrthi kahe che. koI eka ema kahe che ke - te 1134 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che. * x - koI eka vaLI ema kahe che - te 1135 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che - 4 - koI eka vaLI ema kahe che - te apardhadvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che - 4 - koI eka vaLI ema kahe che - koIpaNa dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra caratA nathI. temAM jeo ema kahe che ke te 1133 yojana dvIpa ke samudrane vyApta karIne sUrya cAra care che, teo evuM kahevA mAMge che ke, jyAre sUrya savasviMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre jaMbadvIpane 1133 yojana avagAhIne sUrya cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jadAcA bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/4/26 5o sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 saMkamIne cAra care che, tyAre lavaNasamudrane 1133 yojana vagAhIne cAra care che. uttama kASThA prApta utkRSTA 18 muhUrtA zazi thAya che ane jaghanya bAra muhUno divasa thAya che. e pramANe 134 ane 135 yojana pramANa kSetranA viSayamAM paNa kahevuM. temAM jeo ema kahe che ke te apAddha dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che, teo ema kahe che ke - jyAre sUrya savaciMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre apAddha jaMbUdvIpa hIpane avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe sarva bAhAmAM paNa jANavuM. vizeSa e ke apAddha lavaNasamudra kahevo. temAM rAta-divasa temaja kahea. temAM je evuM kahe che ke - to jyAre sUrya savaciMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre koI ja dvIpa ke samudrane avagAhI sUrya cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, pUrvavatu e pramANe sava bAhya maMDalamAM jANavuM vizeSa e ke - lavaNasamudrane avagAhIne koI paNa cAra caratA nathI. rAta-divasanuM pramANa pUvava4. * x - * vivecana-26 : keTalAM pramANamAM dvIpa ke samudra avagAhIne sUrya cAra care che ? carato kahyo che tema kahevuM. e pramANe prathana karyA pachI bhagavatu teno utara ApavAnI IcchAthI A viSayamAM paratIrthika pratipati-mithyAbhAva upadarzanArthe pahelA te ja paratIrthika pratipati-sAmAnyathI jaNAve che. temAM sUryanA cArane caratA hIpa-samudra viSayamAM avagAhanA viSayamAM A kahevAnAra svarUpanI pAMca mAnyatA che arthAta paramata che, te A pramANe - eka nyatIthika kahe che ke - * x * 1033 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che arthAtu jyAre savaciMtara maMDala saMkramIne cAra care che tyAre 1033 yojana jaMbUdvIpane avagAhIne cAra care che, tyAre paramapakarSa prApta aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane sauthI nAnI bAra muhUrtanI sabi thAya che. jyAre sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra caravAno AraMbha kare che, tyAre lavaNasamudramAM 1033 yojanA avagAhIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane sarva jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che, tenA upasaMhAramAM kahe che - eka AvuM kahe che. bIjA eka A pramANe kahe che - 1034 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra care che. bhAvanA pUrvavatu. * x * vaLI bIjA koI ema kahe che - 1035 yojanA avagAhIne cAra care che. ahIM paNa bhAvanA pUrvavatuM. vaLI koI cotho cAnyatIrthika [23/4] kahe che - paddha arthAta "cAlI gayela che ardha jemAMthI" te adha hIna, dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che. ahIM bhAvanA A che ke - jyAre savaciMtara maMDalane saMkramIne sUrya cAra care che, tyAre ardha jaMbUlIpane avagAhe che, tyAre divasa paramapakarSa prApta aDhAra muhUrta pramANa thAya che ane sauthI nAnI bAra muhUrta pramANa rAtri thAya che. jyAre pharI arvabAhya maMDala saMkamIne sUrya cAra care che, tyAre ardhaaparipUrNa lavaNa samudrane avagAhe che. tyAre sarvotkRSTa aDhAra muhUrta pramANa sami ane sauthI nAno bAra mahattvano divasa thAya che. vaLI pAMcamo anyatIrthika kahe che - koIpaNa dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra carato nathI. arthAta jyAre sarvAtyaMtara maMDala saMkamIne sUrya cAra care che, tyAre kaMIpaNa jaMbUdvIpane avagAhato nathI, to pachI zeSa maMDala paribhramaNa kALe zuM ? jyAre sarva bAhya maMDalane saMkamIne surya cAra care che, tyAre paNa lavaNasamudrane kaMIpaNa avagAhato nathI. -x* paNa dvIpa-samudranA apAMtarAlane ja sakala maMDalamAM cAra care che. e pramANe uddezathI pAMca pratipatti kahI, have tene ja spaSTa karatAM kahe che - prAyaH A sarve vyAkhyAta che ane sugama paNa che. vizeSa e ke- 133 yojana viSaya pratipattivata 134nI pratipatino lAvo kahevo. te A pramANe che - temAM jeo ema kahe che ke 1134 dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra care che, teo e pramANe kahe che ke - jyAre sUrya sarvavyaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che. tyAre jaMbUdvIpane 1134 yojanane avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kAThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre lavaNasamudrane 1034 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhartA rAtri thAya che, jaghanya bAra muhUrtano divasa cAya che. 1035 yojanamAM paNa ema ja kahevuM. e pramANe ukta prakAre 1035 yojanA viSayaka pratipattimAM sUtra kahevuM. te sugama hovAthI svayaM vicAravuM. e pramANe savanjiMtara maMDalavatu sarva bAhya paNa maMDalano AlAvo kahevo. vizeSa e ke - jaMbUdvIpanA sthAne "apAI lavaNa samudra avagAhIne" ema kahevuM. te A pramANe - jyAre sUrya sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre adha lavaNasamudrane avagAhIne cAra care che, tyAre -x sani divasanuM parimANa jaMbUdvIpanI apekSAe viparIta kahevuM. je jaMbUdvIpanA avagAhamAM divasa pramANa kahela che, te rAtrinuM jANavuM ane je rAtrinuM che, te divasanuM jANavuM. te A pramANe - tyAre uttama kAThA prApta utkRSTa aDhAra muhanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. - x - e pramANe paratIcikanI mAnyatArUpa darzana karAvI have teno mithyAbhAva dazavivA svamata dazavi che -
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/4/26 * sUtra-27 : ame bhagavana e pramANe kahIe chIe ke - jyAre sUrya savaciMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre jaMbUdvIpane 180 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe sarva bAhya paNa jANavuM. vizeSa e ke - lavaNasamudrane 133 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAma thAya che ane jaghanya bhAra muhUrtano divasa thAya che. gAthAo kahevI. * vivecana-27 - ame vaLI utpanna kevaLa jJAna-darzanathI have kahevAnAra prakAre kahIe chIe, te prakAra kahe che - jyAre sUrya sarvavyaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre jabUdvIpane 180 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhad divasa thAya che, sauthI nAnI bAra muhartanI rAtri thAya che. ema savanjiMtara maMDala mAphaka sarva bAhya maMDalamAM paNa lAvo kahevo, te A pramANe - jyAre sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, vizeSa e * x * tyAre lavaNasamudrane 133 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhartanI rAtri thAya che, jaghanya bAra mahattvano divasa thAya che. A sugama che. kyAMka A atidezane badale AkhuM sUtra sAkSAt lakheluM jaNAya che. gAthAo kahevI. ahIM paNa koI prasiddha vivakSita artha saMzAhikA gAthA hatI te kahevI. te hAla viccheda pAmela che, tethI tene kahevI ke tenI vyAkhyA karavI zakyA nathI. tethI te saMpradAya anusAra kahevI. 0 prAbhRta-prAkRta-pa-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - x - x - x - x - x - = - 4 - & prAbhRta-1, prAkRta-prAkRta-6 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 vaLI koI eka ema kahe che ke - aDhI yaujana eka rAtri-divasane vikaeNpita karIne sUrya cAra care che. koI eka ema kahe che ke - te traNa bhAga nyUna traNa yojana ekaika samidivasa vikaeNpita karI sUrya cAra care che. koI eka ema kahe che ke te traNa yojana ane AI 47 tathA eka yojananA 183 bhAga kSetranuM ekaika rAtri-divasane vikaeNpita karIne sUrya cAra care che. koI eka vaLI ema kahe che ke - te sADAtraNa yojana ekaika samidivasane viDaMpita karIne sUrya cAra care che. koI eka vaLI ema kahe che ke - te cAra bhAga nyUna cAra yojana okaika rAtri-divasa viDaMpita karIne sUrya cAra care che. koI eka vaLI ema kahe che - te cAra yojana ane ardhabAvana tathA eka yojananA 183 bhAga ekaika rAtri-divasane vikaeNpita karIne sUrya cAra care che. ame [bhagava] vaLI ema kahIe chIe ke te be yojana ane eka yojananA 48 bhAga ekaika maMDalamAM eka rAtridivasa vikaeNpita karIne sUrya cAra care che. temAM zo hetu che te kahevuM - A jaMbUdvIpa dvIpa cAva4 paripathI kahela che, to jyAre sUrya sAvyiMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. - te niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karatAM pahelAM ahoramamAM abhyatara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya atyaMtara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre be yojanA ane eka yojananA 48) aDatAlIza ekasaThAMzane eka samitimAM vilaMpita karIne cAra care che, tyAre / bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane 1 bhAga adhika bhAra muhanI rAzi thAya che. niSkramaNa karato sUrya bIjA ahoraNamAM abhyatara bIja maMDalamAM saMkrama karIne cAra care che. to jyAre sUrya abhyatara trIjA maMDalane saMkrama karIne cAra care che, tyAre N/A bhAga yojana le ahorAtra vaDe vinaMti karIne cAra care che, tyAre ja muhUrta jaina aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane [*] cAekasaThAMza muhUrNa adhika bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe A upAya vaDe niSkramaNa karo sUrya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato be yojana ane eka yojananA kai8/1 bhAga eka-eka maMDalamAM eka eka rAtri-dinathI vilaMpita karatAM-karatAM sarva e pramANe pAMcamuM prAkRta-prAkRta kahyuM. have chaThuM kahe che, teno A adhikAra che - keTalA pramANamAM kSetrane eka ahorAtra vaDe sUrya vikaMpe che, te viSayaka praznasUtra kahe che - sUtra-28 - te kevI rIte eka eka sami-dinamAM paviSTa karIne sUrya cAra care che, tema kahevuM. temAM vize A sAta patipattio kahelI che - temAM eka ema kahe che ke - te be yojana ane 4ranuM aDadhuM ane yojanAno 183mo bhAga eka-eka rAtri divasamAM vikaeNpita karIne sUrya cAra care che, tema koI eka kahe che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/6/28 bAhya maMDalamAM saMkamIne cAra care che. to jyAre sUrya savaciMtara maMDalathI savabAla maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre sAvyiMtara maMDala choDIne 183 ahoramamAM 115 yojanA vikapana karIne cAra care che. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. A pahelAM cha mAsa ane cha mAsanuM paryAvasAna che. te praveza karato sUrya bIja cha mAsano AraMbha karato pahelAM ahoramamAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre banne yojana ane yojananA **/1 bhAga eka razidinathI vikapita karIne cAra care che. tyAre aDhAra muhUrtanI rAtri eka bhAga khUna thAya che. bhAra muhUrtano divasa che muhUrta adhika thAya che. te praveza karato sUrya bIja ahorAmAM bAhya trIjA maMDalamAM saMkramIne cA care che. to jyAre sUrya bAhya bIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre sUrya bAhya trIjA maMDalamAM cAra carA pAMca yojana ane eka yojananA 3 bhAga be rAzidinamAM vikaeNpita karIne cAra care che, rAtri-divasa pUrvavat kahevA. e pramANe A upAya vaDe praveza karato sUrya tenA anaMtarathI tenA anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM be yojana ane yojanAnA ke bhAga eka eka rAtridivasathI vikaeNpita karatAM karatAM savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalathI savasviMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sarva bAhya maMDala choDIne 183 samidina vaDe 115 yojanA viDaMpita thaIne cAra care che. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jAjA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIja cha mAsa, A bIjA cha mAsanuM paryavasAna che. A Aditya saMvatsara che, A aAditya saMvatsaranuM pavisAna che. vivecana-28 : keTalA pramANamAM kSetra jaNAya che. teno A artha che - eka eka ahoraNa vaDe vikaMpI-vikaMpIne athatu sva-va maMDalathI bahAra nIkaLavuM ke atyaMtara pravezathI, sUrya-Aditya cAra care che. "cAra caratA kahelA che" ema kahevuM ? - e pramANe gautamasvAmIe prazna karatAM A viSayamAM paratIthika pratipatimithyAbhAva darzAvavAne mATe pahelAM tenI ja prarUpaNA kare che - te sUrya vikaMpa viSayamAM vize A sAta paramato kahela che, te A pramANe - te sAta pravAdi madhya eka ema kahe che ke be yojanamAM ardha betAlIza athad 41ii saMkhyA, yojanano 183mo bhAga arthAt 183 saMkhyaka bhAga vaDe pravibhakta yojananA saMbaMdhI 41 saMkhyaka bhAgone eka eka samidina vaDe vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. have 54 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 teno upasaMhAra kahe che - vaLI bIjA koI eka evuM kahe che - aDhI yojanA eka eka sami-divasathI vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. vaLI bIjo koI eka ema kahe che - traNa bhAga nyUna gaNa yojano ekaeka ahorAtrathI vikaeNpita karI-karIne sUrya cAra care che. upasaMhAra vAkayarUpe kahe che - "eka e pramANe kahe che." vaLI eka coyo anyatIthiMka ema kahe che - traNa yojano addha 43 athagi 46ll, eka yojananA 183 bhAgone ekaika ahorAtra vaDe vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. vaLI eka pAMcamAM ema kahe che ke - sADA traNa yojano ekaika ahoraba vaDe vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. vaLI eka chaThA anyatIrthika ema kahe che - catubhaga nyUna cAra yojanA ekaika ahorAtra vaDe vikaMpIta karIne cAra care che. vaLI sAtamo ema kahe che - cAra yojana ane sArdha-pa1-saMgaka, yojananA 183mo bhAga ekaika ahorAtra vaDe sUrya vikaeNpita karI-karIne cAra care che. e pramANe mithyArUpa parapratipatti darzAvIne have sva matane bhagavata dazavi che * ame vaLI kahevAnAra prakAre kevalajJAna pAmIne kahIe chIe - je be-be yojanamAM eka yojananA 48 bhAga ahorAtra vaDe surya viDaMpita karI-karIne cAra care che. "cAra caratA kahyA che" ema kahevuM. have A ja vAkyanA spaSTa bodhArthe prazna sUtra kahe che - e prakAre vastutava bodhamAM zo hetu che ? te bhagavan! kaho. ema pUchatAM bhagavaMte kahyuM - A jaMbUdvIpaka pUrvavat kahevuM. temAM jayAre sUrya savabhiMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre paramapakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. tyArapachI savanjiMtara maMDalathI nIkaLato te sUrya navA saMvatsarano AraMbha karato navA saMvatsaranA pahelAM ahoraNamAM savasviMtara maMDalanA anaMtara-bahirbhata bIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che. temAM jyAre tenavA saMvatsaranA pahelAM ahorAkamAM savavyaMtara anaMtara bIja maMDalamAM saMkamIne sarya cAra care che, cAra caravAno AraMbha kare che, tyAre pUrvavatu, be yojana ane eka yojananA sai8/1 bhAgane ekaika ahorAtrathI pAzcAtya ahorAtra vaDe vikaeNpita karIne cAra care che. ahIM A bhAvanA che - sarvAvyaMtara maMDalamAM pravezela pahelI kSaNathI urva dhIme dhIme tenA anaMtara bIjA maMDala abhimukha tathA kaMIka maMDalagatithI bhramaNa kare che, je rIte te ahorama paryAmAM savabhiMtara maMDalagata eka yojananA 48 bhAga ane bIjA be yojana
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/6/28 atikrAMta thAya che, pachI bIjA ahorAtramAM pahelI kSaNamAM ja bIjA maMDalane prApta thAya che. tethI kahyuM che - tyAre be yojana ane eka yojananA 48/61 bhAgamAM e ahorAtrathI vikapita karIne sUrya cAra care che. tyAre sarvAnvaMtara anaMtara bIjA maMDala cAra caraNakALamAM pUrvavat aDhAra muhUrtano divasa 2/61 muhUrta nyUna thAya che. [/61] be ekasaThAMza bhAga adhika bAra muhUrtA rAtri thAya che. te ja bIjA maMDalamAM pahelI kSaNathI urdhva tevA kaMIka paNa trIjA maMDala abhimukha maMDala paribhramaNa gatithI cAra care che. jethI te ahorAtrane aMte bIjA maMDalagata eka yojananA 48/61 bhAga ane bIjA tenAthI bahirmUta be yojana atikrAMta thAya che. pachI navA saMvatsaranA bIjA ahorAtramAM prathama kSaNamAM ja trIjA maMDalamAM saMkrame che tathA kahe che - "te niSkramaNa karato'' ItyAdi. 55 te sUrya bIjA maMDalathI pahelAM kSaNathI urdhva dhIme-dhIme nIkaLato-bahirmukha bhramaNa karato navA saMvatsaramAM bIjA ahorAtramAM saciMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre be ahorAtra vaDe jeTalAM kSetrane vikapita karIne cAra care che, tene nirUpaNa karavA kahe che temAM jyAre sUrya sarvAnvaMtara maMDalathI trIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre be ahorAtra vaDe sarvatyaMtara maMDalagata, tenI pachInA bIjA maMDalagata vaDe pAMca yojana ane eka yojananA [35/61] pAtrIza ekasaThAMza bhAga vikapita karIne, tethI kahe che - eka ahorAtra vaDe be yojana ane eka yojananA 48/61 bhAga vikaMpita karIne bIjA paNa ahorAtra vaDe, tenA ubhayamIlanathI yazokta vipa parimANa thAya che. ATalo vikaMpya cAra yare che. - have zeSamaMDalamAM gamana kahe che - e pramANe ukta prakArathI nizcita A upAya vaDe te-te maMDala pravezanA prathama kSaNa pachI dhIme-dhIme te-te bahirbhUta maMDala abhimukha javA rUpa, tyAMthI te maMDaLathI nIkaLatA, tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatA-karatA ekaika ahorAtrathI babbe yojanamAM eka yojananA 48/61 bhAga vikaMpana karatAM-karatAM pahelAM cha mAsanA paryAvasAnarUpa 183mAM ahorAtramAM sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che. tyAre sarva atyaMtara maMDalanI avadhi karIne te-temAM rahela aharAtrAdi karIne, 183 ahorAtra vaDe 115 yojana vikaMpIne, tethI ja kahe che ke ekaiMka ahorAtramAM babbe yojanamAM eka yojananA [48/61] aDatAlIza ekasaThAMza bhAgane vikarSita kare che. pachI babbe yojanamAM 183 vaDe guNatAM, 366nI saMkhyA thAya che. je paNa 48/61 bhAga che, tene paNa 183 vaDe guNatAM 8774nI saMkhyA Ave che. tenA yojana karavA mATe 61 bhAga vaDe bhAMgatA 144nI saMkhyA prApta thAya che. tene pUrvanI yojana rAzimAM umeratA 510nI saMkhyA Ave che. ATalA pramANane vikapita karIne cAra care che. tyAre pUrvavat ahorAtra thAya che. sarva bAhya maMDalamAM pravezato pahelI kSaNathI AgaLa dhIme-dhIme atyaMtara sarva bAhya anaMtara bIjA maMDala abhimukha tevI koIka maMDalagatithI paribhramaNa kare che, 56 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 jethI pahelAM cha mAsanA paryavasAna rUpa ahoraNanA pavasAnamAM sarva bAhya maMDalagata 48/61 bhAga yojana ane bIjA be yojana atikramIne sarva bAhya anaMtara bIjA maMDalanI sImAmAM varte che. pachI anaMtara bIjA cha mAsanA pahelAM ahorAtramAM pahelI kSaNamAM sarva bAhya anaMtara, bIjA atyaMtara maMDalamAM praveze che, tethI kahe che - "te praveza karato ItyAdi. te sUrya sarva bAhya anaMtara atyaMtara bIjA maMDalathI prathama kSaNathI AgaLa dhIme-dhIme atyaMtaramAM praveza karato bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM sarva bAhya maMDalanA atyaMtara trIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, temAM jyAre sUrya sarva bAhya maMDalathI atyaMtara trIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre be ahorAtra vaDe sarva bAhya maMDalagata sarva bAhyathI anaMtara bIjA maMDalamAM jaIne pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAgane vikapita karIne tathA eka ahorAtra vaDe pahelAM cha mAsanA paryavasAna bhUta be yojanamAM eka yojananA 48/61 bhAgane vikapita kare che, bIjA paNa ahorAtra vaDe bIjA cha mAsanA prathamathI, te baMnene meLavatAM zokta vikaMpana parimANa prApta thAya che tyAre thatAM rAtri-divasanuM parimANa sugama ce. A upAyathI ItyAdi pUrvavat svayaM kahevuM. 0 prAkRta-prAmRta-6no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 -- x -- x -- x -- x -- x -- x -x-- A prAmRta-1, prAkRta-prAbhUta che e pramANe chaThThuM prAmRta-prAmRta kahyuM. have sAtamAno AraMbha kare che. tenA A arthAdhikAra pUrve kahela che. jemake - maMDalonuM saMsthAna kahevuM, tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-29 - te maMDalanI saMsthiti kevI che ? te jema kahyuM che te kaho - te viSayamAM A ATha pratipattio kahelI che. temAM eka e pramANe kahe che - te sarve paNa maMDala samacaturasa saMsthAna saMsthita kahela che, tema eka (anyatIrthika) kahe che. bIjA koI eka ema kahe che ke te sarve maMDalo viSama tusa saMsthAna saMsthita kahelA che. vaLI koI trIjo ema kahe che ke badhAM paNa maMDalo samacatuSkoNa saMsthita kahelA che. vaLI cotho koI kahe che ke sarve paNa maMDala viSama catuSkoNa saMsthita kahelA che. vaLI pAMcamAM koI kahe che ke te sarve paNa maMDala sama cakravAla saMsthita che kahelA che. - vaLI chaTThA paNa koI kahe che ke sarve paNa maMDalo viSama cakravAla saMsthita kahelA che, vaLI koI sAtamA kahela che ke te sarve paNa maMDalo ardha
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/29 para sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 8 prAbhRta-1, prAbhRtaprAbhRta-8 $ e pramANe sAtamuM prAkRta-prAkRta kahyuM. have AThamAno AraMbha kare che, teno A adhikAra che. "maMDalono vikuMbha" kahevo joIe. tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUjha-30 : te sarve maMDalapada nAhavyathI, AyAma-viSkamaNI ane parikSepathI keTalAM pramANamAM kahela che ? te jaNAvo - temAM traNa patipattio kahelI che - temAM eka e pramANe kahe che - te sarve paNa maMDalavara bAhalyathI eka yojana, AyAmavikaMbhathI 1033 yojana ane parikSepathI 339 yojana kahela cakavAla saMsthita kahela che. vaLI koI AThamo ema kahe che ke - te sarve paNa maMDalo chatrakAra saMsthita kahela che evuM koI anyatIthiMka kahe che. temAM jeo e pramANe kahe che ke te sarve paNa maMDalo chamakAra saMsthita kahela che, te naya vaDe jANavuM, bIjI koI rIte nahIM pAmRta gAthAo kahevI. * vivecana-29 : bhagavana! kaI rIte Ape maMDala saMsthiti kahelI che ? te bhagavana ! Apa kaho. ema gautamasvAmIe prazna karatAM A viSayamAM anyatIrthikonI pratipati - mithyAbhAvane jamAvavA pahelAM te ja jaNAve che - te maMDala saMsthitinA viSayamAM vize kahevAnAra svarUpanI A ATha pratipatti kahelI che, te A pramANe - temAM te ATha paratIrthikonI madhye pahelo anyatIrtha ema kahe che ke - te anyatIthikomAM aneka vaktavyatAnA upakramamAM krama dekhADavAne kahe che - maMDala paribhramaNa jemAM che te maMDalavaMti caMdrAdi vimAno, teno bhAva te maMDalavatuM. temAM abheda upacArathI je caMdra vimAno che te ja "maMDalavata' che, ema kahela che, tethI kahe che - samasta maMDalavata - maMDala paribhramaNavaMti caMdrAdi vimAno, samacaturasa saMsthAne saMsthita kahelAM che. ahIM ja upasaMhAramAM kahyuM ke - koI eka ema kahe che. e pramANe badhAM ja upasaMhAra vAkyo ciMtavavA. koI bIjA eka ema kahe che ke - badhAM paNa maMDalavata viSama catustra saMsthAnA saMsthita kahelAM che. trIjA ema kahe che - sarve paNa maMDalavata samacatuSkoNa saMsthita kahelA che. e pramANe prArthamAM jaNAvyA mujaba AThe anya mato kahevA, temAM AThamo - 'chatrAkAra saMsthita' kahe che, teno artha che catu karela chaganA AkAre saMsthita che. e pramANe AThe paNa para pratipatti darzAvIne ple svamatane jaNAvavA mATe kahe che ke- te ATha tIrthAttirIyonI maLe jeo e pramANe kahe che ke- badhAM ja maMDala chatrAkAre saMsthita kahelAM che. te naya vaDe, 'naya' arthAt pratiniyata eka vastu aMza viSaya abhiprAya vizeSa, jema samaMta bhadrAdie kahela che - A nayanA abhiprAya vizeSathI badhuM ja caMdrAdi vimAnajJAna jANavuM. badhAM ja catA karAyela ardha kapitya saMsthAna saMsthitatvathI che, bAkInA tayo vaDe tathAvastutatva abhAvathI bIjA saMsthAna nathI. ahIM paNa adhikRta prAbhRta-prAkRta artha pratipAdikA koI gAyA varte che. te saMpradAyAnusAra kahevI joIe. vaLI bIjo koI ema kahe che - te eka yojana bAhalsathI, 1035 yojana AyAma-visarkalathI ane 3405 yojana parikSepathI che, tema kahela che. paraMtu ame [bhagavaMto ema kahe che ke - te sarve paNa maMDalavatta eka yojananA 48 bAharANI, aniyata AyAma-vikhaMbhathI ane parikSepathI kahela che, tema kahetuM. temAM zo hetu che, e jaNAvo ? - A jaMbUdvIpa-sthAvat paridhithI che. to jyAre sUrya sabsitara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalavata eka yojananA kaika bhAga bAhalsa vaDe, 9,640 yojana AyAmavichaMbhaLI, 3,15,089 yojanathI kaMIka adhika parikSepavALA che, tyAre uttama kASThA prApta uckRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAzi thAya che. te nikamaNa karato sUrya nA saMvatsarano AraMbha karatAM, pahelAM ahorAmamAM abhyatara anaMtara maMDala saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya AtyaMtara anaMtara maMDala saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalavatta eka yojananA *ka bhAga bAhalsa vaDe, 9,645 yojanA ane eka yojananA 3"/4 bhAga AyAma-viSThabhathI tathA 3,15,107 yojanathI kaMIka vizeSa jUnI parikSepathI hoya che. tyAre divasa ane rAtrinuM pramANa pUrvavat hoya. te nikamaNa karato sUrya bIja ahorAmAM aAvyaMtara bIja maMDalamAM saMkamIne cAra care che, to jyAre sUrya atyaMtara bIja maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalavata eka yojananA 48 bhAga bhAhacarI, 9,651 yojana ane yojananA 61 bhAga AyAma-vichaMbhathI, 3,15,125 yojanA pariTropaNI kahela che, tyAre divasa ane rAtri pUrvavata. e pramANe A naya vaDe nirikramaNa karato sUrya tenA anaMtarathI tenA 0 prAbhRta-prAkRta-pno TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - x - x -
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/8/30 59 anaMtara maMDalathI maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM pAMca yojana ane yojananA 3N/ bhAganA eka-eka maMDalamAM virkavRddhine vadhAratA-vadhAratA aDhAraaDhAra yojana paricaya vRddhine vadhAratAM-vadhAratAM sarva bAhya maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. tyAre te maMDalada *Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/8/30 che. tethI bhagavana tenAthI pRthak svamatane ja jaNAve che - ame vaLI A rIte kahIe chIe - badhAM ja sUryamaMDalo pratyekane yojananA 48/61 bhAga bAhalyathI ane laMbAI, pahoDAI tathA paridhithI vaLI aniyata kahyA che. koIpaNa maMDalanI keTalI laMbAI, pahoDAI ane paridhi che te potAnA ziSyone kahevuM. e pramANe bhagavaMte kahetAM gautame pUchyuM - maMDala padomAM laMbAI, pahoDAI ane paridhinA niyatapaNAmAM zo hetu che, te kaho - ahIM bhagavaMta kahe che - A jaMbUdvIpa Adi vAkya pUrvavat paripUrNa svayaM vicAravuM ane vyAkhyA karavI. temAM jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalapada jADAIthI yojanA 48/61 bhAga jANavuM. laMbAI-pahoDAIthI 9,640 yojana jANavuM. tethI ja kahe che ke - eka taphathI savaciMtara maMDala 180 yojana jaMbUlIpane avagAhIne rahe che, tema bIjI tarapha paNa jANavuM. tethI 180 yojanane be vaDe guNatAM 360 thAya che. A jaMbUDhIpa viThaMbha parimANathI lAkha rUpe zodhita karatAM 3,15,089 paridhi thAya. tethI kahe che - te savanjiMtara maMDalano viDaMbha 99,640 che. teno varga karIe to 9,92,81,29,600 Ave che, tene 10 vaDe guNatAM 99,28,12,96,ooo thAya. tenuM vargamULa karavAmAM Ave to cokta paridhi pramANa Ave che. zeSa rahe che - 2,18,039, eTaluM choDI devuM. rAtri-divasa parimANa sugama che. te sUrya savavyaMtara maMDalathI pUrvokta prakAcI nIkaLatA navA saMvatsarano AraMbha karatA, navA saMvatsaranA pahelAM ahorAkamAM savaciMtara anaMtara bIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre jo savaciMtara anaMtara bIjA maMDaLane saMkramIne cAra care tyAre te maMDala pada 48/61 bhANa yojananA bAhacathI, 99,635 yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga laMbAI-pahoDAIthI thAya che. tethI ja kahe che ke- eka paNa sUrya sarvAciMtara maMDalagata 48/61 bhAga yojana ane bIjA be yojanamAM bahAra rahIne bIjA maMDalamAM cAra care che. bIjo sUrya paNa teTalo ja cAra care che. pachI be yojana ane 4i8/61 aDatAlIza ekasaThAMza bhANa yojanane be vaDe. guNavAthI pAMca yojana ane 35/61 bhAga yojana thAya che. A prathama maMDala viThaMbha parimANamAM adhikatvathI umetA, yazokta bIjA maMDalanA vikuMbha ane AyAma parimANa prApta thAya che. temAM 3,15,103 yojanathI kaMIka vizeSAdhika paridhi kahelI che, tethI kahe che ke - pUrva maMDalanA viDaMbha, AyAma, parimANathI A maMDalanA viDaMbha, AyAma parimANa pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga adhikapaNe prApta thAya che. tethI A rAzinuM pRthak parimANa lAvavuM - temAM pAMca yojananA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNatAM 305 Ave che. emanI madhye uparanA [35] pAmIza ekasaThAMza bhAga umeratA 340 thaze. teno varga kaQo. varga karIne daza vaDe guNavA, tenAthI 11,56,000 Avaze. pachI A saMkhyAnuM vargamULa kADhatAM 10panI saMkhyA Avaze, tenA yojana karavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAgatA sattara pUrNAMka ADatrIza ekasaThAMza - [17-8/1ii saMkhyA Avaze. A saMkhyAne pUrvamaMDala paridhi parimANamAM adhikatvathI umerIe. tenAthI cokta adhikRta maMDala paridhi parimANa thAya che. jo ke temAM kaMIka vizeSa nyUna kahyuM che, A nyUnatA 3/61 bhAga jANavI. tyAre - bIjA maMDalanA cAra caraNakALamAM divasa ane rAtrinuM pramANa pUrvavat jANavuM. te A pramANe che - tyAre aDhAra muhUrtano divasa thAya temAM 261 bhAga muhUrta nyUna thAya ane rAtri 21 bhAga adhika bAra muhUrtanI jANavI. tyArapachI surya bIjA maMDalathI ukata prakArathI nIkaLato navA saMvatsaramAM bIjA ahoramAM savavyaMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya sarvAbhiMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te trIjuM maMDalapada eka yojananA aDatAlIza ekasaThAMza bhAga [ 1] bAhalyathI 9,651 yojana ane eka yojananA [1] nava ekasaThAMza bhAga laMbAI-pahoDAI vaDe thAya. tethI kahe che - pUrvavat ahIM paNa pUrvamaMDalanA viDaMbha, AyAma parimANathI pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga prApta thAya che. tethI yathokta AyAmavikaMbha parimANa thAya che - 3,15,125 yojana paridhi kahI che - tethI kahe che ke pUrvamaMDalathI A vikaMbhamAM pAMca yojana ane yojananA 35/1 bhAga adhikapaNe prApta thAya che. tenAthI yathokta ahIM laMbAI-pahoDAI parimANa thAya che - - tenuM pRthaka paridhi parimANa 17 yojana ane eka yojananA bhAga e nizcaya matathI che. paNa sUtrakRta vyavahAranaya matane AzrIne paripUrNa 18 yojananI vivA karelI che. vyavahAra nayanA matathI ja kaMIka nyUna hoya to paNa paripUrNa che, tema vivakSA karAya che. tathA je paNa pUrvamaMDalanI paridhinA parimANamAM kaMIka nyUnatva kahyuM, te paNa vyavahAra nayanA matathI paripUrNavat ja vivakSA thAya. tethI pUrva maMDala paridhi parimANamAM 18 yojano adhikatvathI umerAya che, tenAthI thokta adhikRta maMDala paridhi parimANa thAya che. tyAre - trIjA maMDalanA cAra caraNa kALamAM divasa-rAtri te pramANe pUrvavat kahevA. te A pramANe che - tyAre cAra-ekasaThAMza bhAga [1muhUrta nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane cAra ekasaThAMza muhUrta adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. ukta prakArathI nizcita A upAya vaDe prati ahorAtra ekaika maMDala choDato, nikaLelo sUrya, te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato karato eka eka maMDalamAM pAMca-pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga, evA parimANanI viThaMbhanI vRddhine vadhArato-vadhArato eka-eka te maMDalamAM aDhAra-aDhAra yojananI paridhi vRddhine vadhArato-vaghArato ahIM aDhAra-aDhAra e vyavahArathI kahela che. nizaya matathI to 17-17 yojana ane yojanano 861 bhAga jANavo. A pUrvavat
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/8/30 63 kahevuM. ame amArI buddhithI kahela nathI, je kahyuM te vicAra prakamamAM ja karaNa vibhAvanAmAM kahela che. e pramANe pahelAM cha mAsa paryavasAnabhUta 183mAM ahorAtramAM sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che. jyAre sUrya sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te sarva bAhya maMDalapadane eka yojananA 3/61 bhAga bAhalyathI, 1,00,660 AyAma ane vikhaMbhathI che, tethI kahe che - saciMtara maMDalathI sarva bAhya maMDala paryavasAnI karIne 183 maMDala thAya che. maMDala-maMDalamAM, vidhyuMbha-vidhyuMbha vadhAratA pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga, pachI pAMca yojanane 183 vaDe guNe che, tethI 15 thAya che. je paNa 35/61 bhAga yojananA paNa 183 vaDe guNatA 6405 thayA. tene 61 bhAga vaDe bhAgatAM 105 thAya che. tene pUrvanI rAzimAM umeratA, 1020 saMkhyA thAya che. A sarvAnvaMtara maMDala vidhyuMbha ane AyAma parimANamAM adhikatvathI umere che. pachI cokta sarva bAhya maMDalagata vidhyuMbha ane AyAma parimANa thAya che. tathA 3,18,315 paridhithI thAya che. vizeSa e ke kiMcit nyUna 105 jANavA. tethI je kahe che ke - A maMDalano vidhyuMbha 1,00,660 che. Ano varga karavo, tenAthI 10,13,24,35,600nI saMkhyA thAya che. tene daza vaDe guNatA 1,01,32,43,56,000 thAya che. tenA vargamUla karatAM 3,18,314 thAya che. zeSa uddhare che te 5,53,404 cheda rAzi che, 6,36,628 thAya. tenAthI A kiMcit nyUna 15-yojana prApta thAya che. tethI vyavahArathI sUkAre paripUrNa vivakSA karIne 15 ema kahyuM che. athavA maMDala-maMDalamAM pUrva-pUrva maMDalathI paridhi vRddhimAM 17-17 yojana ane yojananA 38/61 bhAga prApta thAya che. tethI 17 yojanane 183 vaDe guNatAM 3111 thAya che te paNa 38/61 bhAgane 183 vaDe guNe che, tenA vaDe 6954 thAya che. tenA yojana karavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAMgatA 114 saMkhyA Ave che. tene pUrvarAzimAM umeratAM 3225nI saMkhyA Ave che. ukta saMkhyAmAM sarvAnvaMtara maMDala paridhi parimANa 3,15,089 e rUpa adhikatvathI umerIe to 3,18,314 saMkhyA prApta thAya che. tathA 17 yojanonA ADatrIza ane ekasaTha bhAga [38/61] upara je 375 zeSa rahe che, tene 183 vaDe guNatAM 68,625 thAya che. tene chaMda rAzi 2150 bhAgathI bhAMgatA [31/61] yojananA ekatrIza ekasaThAMza bhAga prApta thAya che. zeSa thoDI hovAthI tene choDI dIdhela che. paNa vyavahArathI paripUrNa yojana vivakSA karI che, te paMdara kahela che. tyAre rAtri-divasa parimANa ane cha mAsa upasaMharaNa sugama che. tyArapachI te sUrya sarva bAhya maMDalathI pUrvokta prakArathI atyaMtara pravezatA bIjA cha mAsano AraMbha karatAM, bIjA cha mAsanA pahelAM ahorAtramAM sarva bAhya anaMtara pUrvenA bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarvabAhyAMtaranI pUrve bIjA maMDalane saMkramI cAra care che, tyAre te 64 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 maMDalapadane aDatAlIza-ekasaThAMza [8/61] bhAga yojananA bAhAthI, 1,00,654 yojana ane eka yojananA chavvIza-ekasaThAMza [6/61] bhAga AyAma-vikhaMbhathI che. tethI kahe che, ekathI te maMDalane sarva bAhya maMDalagata eka yojananA 48/1 bhAga ane bIjA be yojanamAM choDIne atyaMtara avasthita che, bIjo paNa temaja che. tyArapachI be yojana ane [48/61] bhAgane be vaDe guNavAthI pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga thAya che. tathA 3,18,297 paridhithI umere che. tethI kahela che ke - pUrvanA maMDalathI A maMDalanA vikhuMbha ane AyAma parimANamAM pAMca yojana ane pAtrIza-ekasaThAMza [35/6] bhAga yojanane truTita thAya che. pAMca yojano ane patrIza ekasaThAMza bhAga paridhimAM 17 yojana ane yojananA 38/61 bhAga thAya che. paraMtu sUtrakAre vyavahAranaya matathI paripUrNa aDhAra yojana vivakSita karela che. pUrvokta sarva bAhya maMDala paridhi parimANathI 3,18,315 e pramANe aDhAra yojanathI zodhita kare che. tenAthI thokta adhikRt maMDala paridhi parimANa prApta thAya che. tyAre rAtri-divasa pUrvavat kahevA. te baMne A pramANe che - tyAre be ekasaThAMza bhAga muhUrta nyUna aDhAra muhUrta rAtri thAya che ane be ekasaThAMza [/61] bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. tyArapachI te sUrya, te bIjA maMDalathI pUrvokta prakAre atyaMtara praveza karato bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM sarva bAhya maMDalanI pUrvenA trIjA maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre jo sUrya sarva bAhya maMDalathI pUrvenA trIjA maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre te maMDalapadane aDatAlIza-ekasaThAMza [48/61] bhAga yojananA bAhalyathI ane 1,00,648 yojana tathA eka yojananA bAvana ekasaThAMza [5/61] bhAga AyAma-vikhaMbhathI kahela che. = tethI kahe che - pUrvanA maMDalathI A maMDala AyAma-vikhaMbhathI pAMca yojana vaDe pAtrIza-ekasaThAMza [35/61] bhAga yojanathI hIna che, tethI pUrvamaMDalanA vikhuMbha ane AyAma parimANa thakI 1654 yojana ane eka yojananA chavvIza-ekasaThAMza 26/61 bhAga rUpathI pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 yojanathI zodhita kare che, tyAre yathokta adhikRt maMDala vikhaMbha ane AyAma parimANa thAya che. tathA 3,18,279 yojana parikSepathI umere che. tethI kahela che ke - pUrvanA maMDalathI A maMDala pAMca yojana vaDe ane eka yojananA 5/61 bhAga vaDe viSlebhathI hIna che, pAMca yojano ane 35/61 bhAga paridhi parimANa vyavahAI 18-yojana che. tethI teno pUrvamaMDala paridhi parimANathI zodhIe chIe. tenA vaDe yathokta adhikRt paridhi parimANa thAya che. divasa-rAtri pUrvavat temaja kahevA, te A pramANe - tyAre 4/61 bhAga muhUrta nyUna aDhAra muhUrtanI satri thAya che ane 4/61 bhAga muhUrta adhika bAra muhUrtano divasa thAya. rva nu ItyAdi A sUtra pUrvokta vyAkhyAnusAra svayaM vicAravuM vizeSa e .
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/8/30 65 ke - "ghaTADatA, ghaTADatA'' ema kahevuM. have prastuta vaktavyatAno upasaMhAra kahe che - pachI badhAM ja maMDalapado pratyeka bAhAthI yojananA 48/61 bhAga che. AyAma, vikhuMbha ane paridhithI aniyata che tathA badhAM maMDalAMtaro babbe yojana vikaMbhathI che, tethI A be yojanamAM yojananA 48/61 bhAgarUpa che. R - mArga, 183 vaDe guNatAM 115 yojana kahela che, tethI kahe che - be yojana 183 vaDe guNatAM 366 thAya. je 48/61 bhAga che, tene 183 vaDe guNatAM 144 yojana thAya che. temAM pUrvanI rAzine umeratAM 510 thaze. A ja arthanA vyakta karaNArthe pharI praznasUtra kahe che- temAM sarvAzcaMtara maMDala padathI pachI sarva bAhya maMDalapada sudhI, sarvabAhya maMDalapadanI pUrve sarvAnvaMtara maMDala pada, ATalo mArga keTalAM pramANamAM kahela che ? ema gautame pUchatAM bhagavaMte kahyuM - te mAraga 115 yojana kahela che, tema sva ziSyone paNa kahevuM. 115 yojananI bhAvanA pUrvavat. atyaMtara maMDalapada sAthe atyaMtara maMDalapadathI AraMbhI sarvabAhya maMDalapada sudhI athavA sarva bAhya maMDalapadathI sarva bAhya maMDalapadathI AraMbhIne, sarvAzcaMtara maMDala sudhI A ATalo mArga keTalA yojana kahevo ? bhagavaMta kahe che - A mArga 115 yojana ane yojananA 48/61 bhAga che tema kahevuM kemake pUrvanA mArga parimANathI A mArga parimANa sarva bAhya maMDalagatathI bAhalsa parimANathI adhikapaNe che. atyaMtara maMDalapada pachI sarvabAhya maMDalanI pUrve athavA bAhya maMDala padathI pUrve atyaMtara maMDalathI pachI A mArga keTalo kahyo che ? bhagavaMte kahyuM - 509 yojana ane eka yojananA 13/61 bhAga kahevo. pUrvanA mArga parimANathI A mArga parimANanA sarvAnvaMtara maMDalagata sarva bAhya maMDalagata bAhatya parimANathI 35/61 bhAga yojana adhika hInatvathI che. e pramANe atyaMtara maMDalathI pachI sarvabAhya maMDala sudhI ke sarvabAhya maMDalathI pUrve sarvAzcaMtara maMDala sudhI tathA sarvAnvaMtara sarvabAhya maMDalonI sAthe tathA sarvAetara sarvabAhya maMDala vinA jeTalA mArga parimANa thAya che tyAM sudhI nirUpita che. have sarvAnvaMtara maMDalanI sAthe sarvAzcaMtara maMDala pachI, bAhya maMDalanI pahelA athavA sarvabAhyamaMDala sAthe sarva bAhya maMDalanI pUrve sabhyatara maMDalathI pachI jeTalAM mArga parimANa thAya che, tyAM sudhI nirUpe che 'bhAvanA' sugama hovAthI karela nathI. - X + X + X + X - 23/5 muni dIparatnasAgare karela prAmRta-1-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa 66 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-2 -- * - * = 0 e pramANe paheluM prAmRta kahyuM. have bIjuM kahe che. teno A adhikAra che - 'sUrya tIrNo kaI rIte bhramaNa kare che ? tethI te viSayaka praznasUtra kahe che- 0 prAkRta-2, prAkRta-prAbhUta-10 - sUtra-31 : [bhagavan ! sUryanI tIrthI gati kevI che ? te jema kahI hoya te kaho. temAM A ATha pratipattio kahI che. (1) temAM eka e pramANe kahe che ke te pUrvadizAnA laukAMtathI prabhAtakALano sUrya AkAzamAM udita thAya che, te A lokane tIneM kare che, vIMchaLeM karIne pazcimanA lokamAM saMdhyA samaye AkAzamAM vidhvaMsa pAme che - asta thAya che. eka ema kahe che. - (2) vaLI eka e pramANe kahe che - te pUrvadizAnA lokAMtathI prAtaHkALamAM sUrya AkAzamAM udita thAya che. tichaliokane tirko kare che athavA prakAzita karIne pazcima lokAMtamAM sUrya AkAzamAM vidhvasta thAya che - eka ema kahe che. (3) vaLI eka e pramANe kahe che - te pUrvanA lokAMtathI prAtaHkALe sUrya AkAzamAM udita thAya che. te A tIchAM lokane tIMchaneM kare che, karIne pazcima lokamAM saMdhyAkALe nIce tarapha parAvartIta kare che. nIce parAvartIta karIne pharI paNa bIjA bhAgamAM pUrvanA lokAMtathI prAtaHkALe sUrya AkAzamAM udita thAya che. eka e pramANe kahe che. (4) vaLI eka e pramANe kahe che - te pUrvanA lokAMtathI prAtaHkALe sUrya pRthvIkAyamAM udita thAya che. te A tIchAM lokane tIcho kare che, karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyAkALe sUrya pRthvIkAyamAM vidhvasta thAya che. eka ema kahe che. (5) vaLI eka e pramANe kahe che - pUrvanA lokAMtathI prAtaHkALe sUrya pRthvIkAyamAM udita thAya che. te A tIMchAM lokane tIe~ kare che, karIne pazcima lokAMtamAM saMdhyAkALe sUrya pRthvIkAyamAM praveza kare che. praveza karIne adholokamAM jAya che. jaIne pharI paNa bIjA bhAgamAM pUrva lokAMtathI prAtaHkALe sUrya pRthvIkAyamAM udita thAya che. eka ema kahe che. (6) vaLI koI eka ema kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI prAtaHkALe sUrya akAyamAM udita thAya che. te A tIMchAlokane tIcho kare che. karIne pazcima lokAMtamAM sAMje sUrya aAyamAM vidhvasta thAya che. eka ema kahe che. - (7) vaLI eka ema kahe che - te pUrvanA lokAMtathI prAtaHkALe sUrya kAyamAM udaya pAme che, te A tIchAM lokane tIchaneM kare che, karIne pazcima
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2/1/31 68 lokAMtamAM sAMje surya apakAyamAM praveze che pravezIne adholokamAM parAvartata thAya che. thaIne pachI pharI paNa bIje divase pUrvanA lokAMtamAM prAta:kALe sUrya prakAmAM udita thAya che - eka ema kahe che. (8) eka vaLI ema kahe che - te sUrya pUrvanA lokAMtathI ghaNAM yojana, ghaNAM seMkaDo yojano, ghaNAM hajAro yojano uMce dura udita thaIne, ahIM prAtaHkALe sUrya AkAzamAM udita thAya che. te A dakSiNArdha lokane tIrtho kare che, karIne uttarArdhalokane te ja rAtrimAM, A uttarArdhalokane tocha kare che. karIne te dakSiNArdha lokamAM te ja rAzimAM, te A dakSiNottarAI-pUrva lokane tIrSe kare che. karIne pUrvanA lokAMtathI ghaNAM yojana, ghaNAM seMkaDo yojana, ghaNAM hajAro yojana uMce dUra udita thaIne ahIM prabhAte sUrya AkAzamAM udita thAya che - eka e pramANe kahe che. [bhagavaMta kahe che - ame vaLI e pramANe kahIe chIe ke - te jaMbUdvIpa dvIpanI pUrva-pazcima lAMbI ane uttaradakSiNa lAMbI jIvAthI maMDalanA 1ra4 bhAga karIne dakSiNa-pUrva ane uttara-pazcimamAM catubhaNi maMDalamAM A ratanapabhA pRvanA bahurAma-maNIya bhUmibhAgathI 8ao yojana UMce AkANApadezamAM baMne sUya uge che. te A dakSiNottara jaMbudvIpanA bhAgone tatchaE kare che. karIne pUrva-pazcima bhUdvIpa bhAgone te ja rAtrimAM, te A pUrva-pazcima bhUdvIpa bhAgone tIrtho kare che, karIne dakSiNottara jaMbUlIpa bhAgone te ja rAzimAM, te A dakSiNottara ane pUrva-pazcima jaMbUdvIpa bhAgone tochaZ kare che. karIne bhUdvIpadvIpanI pUrvapazcima ane uttaradakSiNa lAMbI jIvAthI 124 maMDalane chedIne dakSiNapUrva ane uttara-pazcima catubhagi maMDalamAM A ranapabhA pRnInA bahurAma ramaNIya bhUmi bhAgathI 8eo yojana UMce AkAzamAM prabhAtakALe A baMne sUryA AkAzamAM udita thAya che.. * vivecana-31 : jo ke bIjuM paNa ghaNuM pUchavA yogya che, paraMtu ATaluM ja hAla pUchuM chuM. bhagavat ! Ape kaI rIte sUryanI ticha gati-tIkhuM paribhramaNa kahela che - te kaho. bhagavaMta e pramANe kahetA, A viSayaka anyatIrzikanI pratipatti * mithyAbhAva dekhADavAne pahelA te ja pratipatine jaNAve che - te sUryanI tirthI gati viSayamAM vize kahevAnAra svarUpanI ATha pratipattiparatIrthika matarUpa kahelI che. te ja kramathI kahe che - te ATha paratIrthikomAM eka paratIthiMka ema kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI uMce arthAt pUrva dizAmAM, prabhAta samaye kiraNono samUha, AkAzamAM utpanna thAya che. AnA dvArA ema kahe che ke - A koI vimAna nathI, stha nathI, koIpaNa devatArUpa sUrya nathI. paraMtu kiNono samUha ja A vartuLa goLAkAra lokAnubhAvathI pratidivasa pUrva dizAmAM prabhAte AkAzamAM sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 utpanna thAya che. jenAthI sarvatra prakAzano prasAra patharAya che. te AvA svarUpano marIcino samuha upajAta thaIne A pratyakSa dekhAtA tIchAM lokane tIrtho kare che. atha tI paribhramaNa karato ticha lokane prakAzita kare che. tIrtho karIne pazcimamAM lokAMtamAM saMdhyAkALe vidhvasta thAya che. have upasaMhAra kahe che - tevA jagata svabhAvathI kiraNono saMghAta AkAzamAM vidhvaMsa pAme che, e pramANe sarvakALa paNa jANavo. tenA upasaMhAmAM kahe che - eka ema kahe che. vaLI eka ema kahe che - pUrvalokAMtathI uMce prAtaHkALe sUrya-lokaprasiddha devatArUpa bhAskara tevA jagasvabhAvathI AkAzamAM utpanna thAya che, ane te utpanna thaI A tIchalokane tIrtho bhramaNa karato A lokane prakAzita kare che. tIrtho karIne pazcima lokAMtamAM saMdhyAkALe AkAzamAM asta pAme che. vaLI eka e pramANe kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI uMce prabhAtakALe sUrya devatArUpe sadA avasthita che. tevA prakAre purANa zAstra prasiddha AkAzamAM uge che, te ugelo evo A pratyakSa jaNAtA manuSyalokane tIrtho kare che, tIrtho karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyA samaye nIce AkAzamAM praveza kare che. pravezIne adho bhAgamAM jAya che. arthAta adholokane prakAzIta karato nivRtta thAya che. temanA matathI ja pharI A goLAkAra loka paNa goLAkArapaNe rahela che ane A mata vartamAnamAM paNa anyatIrthiko jaNAve che. te temanA pusaNa zAothI samyapaNe jANavuM. AnA traNa bhedo che - eka e pramANe kahe che ke sarya AkAzamAM uge che. bIjo e pramANe kahe che ke parvatanI Toce che. anyo e pramANe kahe che ke samudramAM che. temAM pahelAMno A mata jaNAvyo. nIce jaIne ane pharI paNa adho bhUmithI arthAt pRthvInA adhobhAgathI te nIkaLe che. pUrvanA lokAMtathI uMce AkAzamAM prabhAtakALe sUrya uge che. e pramANe haMmezA paNa kahevuM. vaLI eka ema kahe che ke- pUrvanA lokAMtathI uce prabhAtakALe sUrya devatArUpa tathAvidha pANa prasiddha pRthvIkAya madhyamAM udaya pavInA mastake utpanna thAya che te utpanna thaIne A manuSyalokane prakAzIta kare che. prakAzita karIne A manuSyalokane prakAzita kare che, tyArapachI pazcimamAM lokAMte saMcyA samaye sUrya pRthvIkAyamAM - astamaya bhUminA mastakamAM vidhvaMsane pAme che. e pramANe pratidivasa sarva kALa jaganI sthitine vicAravI. vaLI pAMcamAM koI e pramANe kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI uMce prabhAta devatArUpa sUrya sadA avasthAyI pRthvI kAyamAM - udayabhUdharanA mastakamAM uge che. te ugelo sUrya A pratyakSa jaNAtA tIcha lokane tIrtho kare che ane tIchoM karIne pazcimamAM lokAMtamAM saMdhyA samaye pRthvIkAya arthAt astamaya bhUmimAM anupaveze che. pravezIne nIce jAya che athatu adhobhAgavartI lokane prakAzita karato prati nivarti che. pachI pharIthI paNa adho bhUmimAMthI arthAt pRthvInA adho bhAgathI te sUrya nIkaLe
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21/31 che. pUrvanA lokAMtathI udarva prabhAtakALe sUrya pRthvIkAyamAM - udayabhUminA mastake uge che. A paNa bhUgoLavAdI che, paraMtu pUrvanA AkAzamAM uge che ema svIkAre che, A loko parvatanI Toce uge che tema kahe che. ahIM paNa upasaMhAra pUrvavat. vaLI chaTho koI ema kahe che ke - pUrvalokAMtathI uMce prabhAte sUrya paNa kAyamAM eTale pUrva samudramAM uge che. te utpanna thaIne A pratyakSa jaNAtAM tIrtholokane tIrtho kare che. tIrtho karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyA samaye sUrya kAya - pazcima samudramAM vidhvaMsa pAme che. e pramANe sarvadA paNa jANavuM. vaLI sAtamo koI ema kahe che ke - pUrvalokAMtathI uMce prabhAte sUrya sadA avasthAyI purANa zAstra prasiddha akAyamAM - pUrva samudramAM uge che. te ugelo sUrya A tIchalokane tIrtho kare che. tIrtho karIne paribhramaNa karato A tIchalokane prakAzita kare che. prakAzita karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyA samaye sUrya askAyapazcima samudramAM anupaveze che. pravezIne adhobhAgavartI lokane prakAzita karato pratinivRta thAya che. adholokamAM jaIne bIjI adho bhUmimAMthI nIkaLe che, pUrva lokAMtathI uMce prabhAte sUrya akAyamAM pUrva samudramAM uge che. ema sarvakALamAM paNa jANavuM. ahIM paNa upasaMhAra pUrvavat che. vaLI AThamAM koI eka kahe che - pUrvanA lokAMtathI uMce prathamathI ghaNAM yojano, pachI kramathI ghaNAM seMkaDo yojana, tyAra pachI kramathI ghaNAM hajAro yojano ghaNe dUra uMce buddhi vaDe jaIne A avakAzamAM prabhAte sUrya devatArUpa sadA avasthAyI uge che ane te ugIne A dakSiNArdha loka-dakSiNa dizAvartI A ardhalokane arthAt dakSiNa lokArdha. tIrtho paribhramaNa karato dakSiNa lokAIne prakAzita kare che ane dakSiNa ardhalokane tIrtho karato, te ja uttarArdhalokane samimAM kare che. tyArapachI te sUrya kramathI A uttaranA ardhalokane tIrtho kare che, arthAtu tyAM paNa tIrtho paribhramaNa karato uttaranA alokane prakAzita kare che ane uttara ardhalokane tIchAM paribhramaNa vaDe prakAzita karato te ja dakSiNa ardhalokamAM samine kare che. tyArapachI te sUrya A baMne - dakSiNa uttarArdhalokamAM tIrtho karIne pharI paNa pUrvanA lokAMtathI urdhva pahelAthI ghaNAM yojano jaIne tyArapachI kramathI ghaNAM seMkaDo yojano, tyArapachI ghaNAM hajAro yojano dUra urva kudIne - buddhi vaDe jaIne A avakAzamAM prabhAte sUrya AkAzamAM uge che. e pramANe sarvakALa che. upasaMhAra pUrvavata. e pramANe bIjAnI pratipatti jaNAvIne svamatane jaNAve che - [bhagavanuM kahe che -] ame pharI utpanna kevalajJAnI kevaLajJAna vaDe yathAvasthita vastu pAmIne, have kahevAnAra prakAra vaDe kahIe chIe. te ja prakArane kahe che - - jaMbUdvIpa dvIpanI upara je-te maMDalone 124 vaDe chedIne atha 124 bhAgonA maMDalane parikalIne ane pachI pUrva-pazcima lAMbI ane utta-dakSiNa lAMbI pratyaMcAjIvA, te maMDalane cAra bhAga vaDe vibhAga karIne dakSiNa-pUrva ane uttara-pazcima maMDala sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 caturbhAgamAM 31-bhAga pramANamAM, ATalI 184 maMDalamAM paNa sUryanA udayamAM prApta thAya che. e pramANe "184 vaDe chedIne caturbhAga maMDalamAM" kahyuM. A pratyakSa jaNAtI napabhA pRthvInA bahusama ramaNIya bhUmibhAgathI 800 yojana uMce kudIne arthAt buddhi vaDe jaIne A aMtaramAM prabhAte be sUya uge che. - dakSiNa-pUrva maMDalanA caturbhAgamAM bhAratano sUrya uge che, bIjo pazcima-uttara maMDala catubhagimAM bhairavatano sUrya uge che. te baMne udita thayelA bharata-ravatanA sUrya yathAkrame A dakSiNa-uttara jaMbUdvIpa bhAgamAM tIrtho karatAM arthAtuM evuM kahe che. ke - bhAratano sUrya dakSiNa-pUrva maMDalanA caturbhAgamAM udIta thayelo tIrtho paribhramaNa kare che. tIrtho paribhramaNa karato meranA dakSiNa bhAgane prakAzita kare che. vaLI airAvatano sUrya pazcimottara dizA bhAgamAM uge che. te ugIne tIrtho paribhramaNa karato meranA uttara bhAgane prakAzita kare che. A bharata ane airAvatano sUrya jyAre merunA dakSiNa ane uttara jaMbudvIpa bhAgamAM tIrtho kare che, tyAre ja te pUrva-pazcima jaMbUdvIpa bhAgamAM rAtri kare che. eka paNa sUrya tyAre pUrvabhAga ke pazcima bhAgane prakAzita karato nathI ane dakSiNa-uttara bhAgamAM tIrtho karIne te A pUrva-pazcima jaMbUdvIpa bhAgamAM tIrtho kare che. ahIM bhAvanA A pramANe che - airAvatano sUrya merunA uttara bhAgamAM tIrtho paribhramaNa karIne, tyArapachI merunI ja pUrvanI dizAmAM tIrtho paribhramaNa kare che. bhAratano sUrya merunI dakSiNathI tIrtho paribhramaNa karIne, tyArapachI merunA pazcima bhAgamAM tIrtho paribhramaNa kare che. A tarapha jyAre bhairavata ane bhAratamAM sUryo yathAkrame pUrva-pazcima bhAgamAM tIcha karato, temaja dakSiNotara jaMbUdvIpa bhAgamAM rAtri kare che athatu eka paNa sUrya tyAre dakSiNa bhAga ke uttara bhAgane prakAzita karato nathI. tyArapachI A yathAkrame airavata-bhAratanA sUryo pUrva-pazcima bhAgamAM tIrtho karIne je bhAratano sUrya, te uttara-pazcima maMDala catubhagimAM udayane pAme che ane airavatano sUrya dakSiNa-pUrva maMDala caturbhAgamAM udaya pAme che.. A ja darzAvIne upasaMhAra kahe che - te bharata ane ravatanA suryo pahelAM yathAkrame A dakSiNa ane uttara jaMbUdvIpa bhAgamAM, tyArapachI yathAyogya pUrva ane pazcima bUDhIpa bhAgamAM, arthAta bhAratano sUrya pazcima bhAga, vatano pUrva bhAga, tIrtho karIne jaMbUdvIpa dvIpanI upara je-te maMDalane 124 vaDe chedIne pharI pUrva-pazcima lAMbI ane uttara-dakSiNa lAMbI pratyaMcA arthAta jIvA vaDe, cAra vaDe vibhAga karIne yathAyoge dakSiNa-pUrvamAM ane uttara-pazcimamAM maMDalanA catubhagimAM A radfprabhA pRthvInA bahu sAmaramaNIya bhUmibhAgathI uMce 800 yojana uMce jaIne A avakAzamAM prabhAte be sUryo AkAzamAM ugatA, je uttarabhAgane pUrvanA ahoramamAM prakAzita karato te dakSiNapUrvamAM maMDala caturbhAgamAM uge che. je dakSiNa bhAgane prakAzita kare
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ //32 che. te uttapazcimamAM maMDala caturbhAgamAM. e pramANe sadAkALa jagatanI sthitine viyAvI. 0 prAbhRta-prAkRta-rano TIkAsahita anuvAda pUrNa 0 -x -x -x -xche prAkRta-2, prAbhRta-prAkRta-2 che sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 care che. tema prarUpela che, te kaho - zuM kahevA mAMge che ? bhagavan! kaI rIte A sUrya cAra carato maMDalathI maMDala saMkame che tema prarUpela che. ahIM ekathI bIja maMDalamAM saMkramaNa ja kahevuM, tethI tene ja mukhyapaNe karIne vAkyono bhAvArtha viyAspo joIe. A pramANe pUchatAM bhagavaMte kahyuM - te maMDalathI bIna maMDalamAM saMkramaNanA viSayamAM A be pratipatti kahevAI che, te A pramANe che - temAM eka e pramANe kahe che e pramANe bIjA prAbhRtanuM paheluM prAbhRtapAmRta kahyuM. have bIjAno AraMbha kare che. teno A adhikAra che, "maMDalAMtaramAM saMkamaNa kahevuM." tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUga-3ra : te eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato-karato sUrya kaI rIte cAra care che tema kahela che te kaho - te viSayamAM nize A be pratipattio kahI che - temAM eka e pramANe kahe che ke - te eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMmaNa karato-karato sUrya bheda-ghAtathI saMkramaNa kare che . eka e pramANe kahe che. vaLI bIjo koI e pramANe kahe che ke - te eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya kalAne ghaTADe che. temAM jeo ema kahe che ke, te eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato-karato bheda-ghAtathI saMkrame che. temAM A doSa che - te je aMtathI eka maMDalatI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato-karato sUrya bheda-ghAtathI saMkrame che. te mANamAM AgaLa jaI zakato nathI. AgaLa na jaI zakato te maMDalakALane naSTa eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karavAne Icchato sUrya bheda-vAtathI saMkramaNa kare che. khera - eka maMDalathI bIjA maMDalano apAMtarAla, temAM ghAta - gamana. te pUrve ja kahela che. tenA dvArA saMkramaNa kare che. zuM kahevA mAMge che ? vivalita maMDalamAM sUrya vaDe ApUrita thatAM te aMtara apAMtasalagamanathI bIja maMDalamAM saMkramaNa kare che ane saMkramaNa karIne te maMDalamAM cAra care che. ahIM upasaMhAra pUrvava che. eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karavAne Icchato sUrya, te adhikRtu maMDalane pahelA kSaNathI AgaLa AraMbhIne karNakaLAne choDe che. ahIM A bhAvanA che. - bhArata ke airAvatano sUrya sva-sva sthAnamAM ugato evo bIjA maMDalamAM jaIne karNa pahelA koTibhAgarUpane lakSya karIne dhIme dhIme adhikRta maMDalane te koIka paNa kalA vaDe mUkatA cAra care che, jenA vaDe te ahorAtra astikAMta thatAM bIjA anaMtara maMDalanA AraMbhamAM varte che. 'kaNakalA' e kriyAvizeSaNa jANavuM. te A pramANe vicAryuM - rf - bIjA maMDalamAM gayela prathama koTi bhAgarUpa lakSya karIne adhikRta maMDalane pahelI kSaNathI AgaLa kSaNa-kSaNamAM kalA vaDe atikAMta je rIte thAya, te rIte jaNAve che. te e pramANe baMne pratipattine AzrIne je vastu tava che, tene dazavi che - temAM - te baMnenI maLe che e pramANe kahe che ke - eka maMDalathI bIjA maMDalane saMkramaNa karatAM bhedaghAtathI saMkrame che, temAM A >> anaMtara kahevAnAra doSa che. tene ja kahe che - jeTalA kALathI aMtarathI - apAMtarAlathI eka maMDalacI bIjA maMDalane saMkramaNa karato surya bhedaghAtathI saMkrame che, tema kahe che, ATalA mAni AgaLa * bIjA maMDalamAM jato nathI. zuM kahevA mAMge che ? eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato jeTalA kALathI apAMtarAlamAM jAya che, teTalo kALa anaMtara paribhramaNa karavAne IcchatA, bIjA maMDalane ahorama madhyathI toDe che. pachI bIjA maMDalamAM paribhramaNa karatAM aMte teTalo kALa paribhramaNa karato nathI. kemake temAM rahela ahorabate paripUrNa karela hoya che. e pramANe paNa zo doSa che, te kahe che - AgaLa bIjA maMDala paryanta na jatAM maMDalakALane paribhramaNa kare che. jeTalA kALathI maMDalane paripUrNa bhramaNa kare che. teTalI hAnirUpa thAya che. tema hovAthI sarva jagatu vidita pratiniyata divasa-rAtri parimANa vyAghAtano prasaMga che. temAM A doSa che. kare che. temAM jaio e pramANe kahe che ke - te eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya kakalAne ghaTADe che. temAM A vizeSa che, te je aMtarI eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya karNakALAne ghaTADe che. ATalo mArga te AgaLa jAya che. AgaLa jato maMDaLa kALane naSTa karato nathI. temAM A vizeSa che. temAM jeo e pramANe kahe che - eka maMDalI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya kakaLAne ghaTADe che. A vAta naya vaDe jANe che. bIja naya vaDe nahIM. vivecana-3ra :bhagavankaI rIte maMDalathI maMDala saMkramaNa karato sUrya cAra care che ? cAra
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2/2/32 93 temAM je te vAdI e pramANe kahe che - eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya adhikRt maMDalane karNakalAMthI choDe che. temAM A vizeSa guNa che. te ja guNane kahe che jeTalA kALa apAMtarAlathI eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya karNakalAne AzrIne maMgalane choDe che. ATalo mArga AgaLa paNa bIjA maMDala paryanta paNa jAya che. ahIM A bhAvanA che - adhikRta maMDala jo karNakalAne choDe che, tethI apAMtarAla gamanakALa adhikRt maMDala ja ahorAtramAM aMtarbhUta che tathA bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato tadgata kALane kaMIpaNa ghaTADyA vinA jeTalA kALathI apAMtarAla jaNAya che, teTalA kALathI AgaLa jAya che. pachI zuM? te kahe che - AgaLa jato evo maMDalakALa thato nathI, jeTalA kALathI prasiddha te maMDalane samApta kare che, teTalA kALathI te maMDala paripUrNa samApta kara che. paraMtu thoDuM paNa maMDalakALa parihAni thatI nathI. tethI kaMIpaNa sarva jagat prasiddha pratiniyata divasa-rAtri parimANa vyAghAta prasaMga nathI. A te e pramaNe kahenArano guNa che. tethI A ja mata samIcIna che. bIjo nahIM. e pramANe Avedita karatAM jaNAve che ke - temAM je vAdI e pramANe kahe che ke eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya adhikRt maMDalane karNakalAne choDe che. A nacathI - abhiprAyathI amArA matamAM paNa eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNane jANavuM joIe. paNa e pramANe bIjA nayathI nahIM. kemake temAM doSa kahela che. 0 prAmRta-prAmRta-2-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 -- -- x - 4 - 4 - 4 -- x -- x -- 0 prAkRta, prAkRtaprAkRta-3 0 e pramANe bIjA prAbhUtanA bIjA prAbhRpAmRtane kahyuM. have trIjA prAmRtaprAmRtane kahe che. teno A arvAdhikAra che. "maMDala-maMDalamAM pratimuhUrtamAM gati kathana.'' tethI te viSayaka prazna sUtrane kahe che - - sUtra-33 : bhagavan ! keTalA kSetramAM sUrya eka eka muhUrtamAM gamana kare che ? temAM A cAra pratipattio kahelI che. (1) temAM eka e pramANe kahe che muhUrtathI jAya che. (ra) bIjA koI kahe che muhUrtathI jAya che. - cha-cha hajAra yojana sUrya eka-eka - te pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya eka-eka (3) eka koI kahe che ke - te sUrya eka-eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 yojana jAya che. (4) koI eka vaLI kahe che ke - te cha paNa, pAMca paNa ane cAra paNa hajAra yojana sUrya eka-eka muhUrtamAM jAya che. temAM jeo e pramANe kahe che ke sUrya eka-eka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojana jAya che, teo ema kahe che ke - jyAre sUrya sarva atyaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te divasomAM 1,08,000 tApakSetra thAya che. 74 jyAre te sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra cAre che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che, ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM 32,000 yojananuM tApakSetra kahela che. tyAre chacha hajAra yojana sUrya eka eka muhUrtamAM jAya che. temAM jeo ema kahe che ke - te pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya ekaeka muhUrtamAM jAya che, teo ema kahe che ke - jyAre sUrya samAMiMtara maMDalamAM saMkramIne cAra sare che, tyAre pUrvavat divasa-rAtri pramANa thAya ane temAM tApakSetra 90,000 yojana thAya che. te jyAre sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra sare che, tyAre te ja rAtri-divasa pramANa thAya, te divasamAM 60,000 yojana tApakSetra thAya che. tyAre sUrya eka-eka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che. temAM jeo ema kahe che ke jyAre te sUrya sarva atyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre rAtridivasa pUrvavat thAya che. te divasamAM 372,000 yojana tApakSetra kahela che. jyAre sUrya sarvabAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre rAtridivasa pUrvavat, te divasomAM 48,000 yojana tApakSetra kahela che. te vakhate sUrya eka-eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojana jAya che. temAM jeo ema kahe che ke sUrya eka-eka muhUrtamAM cha hajAra ke pAMca hajAra ke cAra hajAra yojana paNa jAya che, teo ema kahe che ke - te sUrya udgamana muhUrtathI kadAca astamaNa muhUrtamAM zIghragata thAya che. tethI eka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojana jAya che. madhyama tApakSetrane sama gaNIne cAlatAcAlatAM sUrya madhyamagata thAya che, tyAre eka-eka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che. madhyama tApakSetra saMpAta thatAM sUrya maMdagati thAya che. tyAre te eka-eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojana jAya che. temAM zo hetu che, tema kaho cho ? - A jaMbudvIpa yAvat parikSepathI che. to jyAre sUrya sarvajyaMtara maMDala saMkramIne cAra care che, tyAre divasa ane rAtri pUrvavat thAya. te divasomAM
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2/3/13 91,ooo yojana tApakSetra kahela che. jyAre sUrya sarva bAhya maMDala saMkramIne cAra care che tyAre rAtri-divasa pUrvavata thAya che. te divasamAM 61,ooo yojananuM tApatra kahela che. tyAre 6000 ke pao00 ke 4000 yojana paNa eka-eka muhUrtamAM jAya che. paraMtu ame e pramANe kahIe chIe ke te sAtireka pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya eka eka muhUrtamAM jAya che. temAM zo hetu che, te kaho. A jaMbudvIpa dvIpa yAvata parikSepathI che. to jyAre sUrya savatara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre pAMca-pAMca hajAra yojana ane rapa1 rojana tathA (ra9/gol yojananA ogaNIsa-sAIThAMza bhAga eka-eka muhUrathI jaya che. tyAre ahIM rahela manuSyone 47,263 yojana ane eka yojananA ri1/6ol bhAga vaDe sUrya jadI daSTigocara thAya che. tyAre divasa ane rAtri pUrvavat thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karato pahelAM ahoramAM abhyatara anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, to jyAre sUrya atyaMtara anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre para51 yojana ane eka yojananA [4/6) bhAga eka eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyane 47,179 yojana ane eka yojananA [pa/60) bhAga vaDe, sAITha bhAgane 61 vaDe chedIne 19 sUNikA bhAgathI sUrya jadI daSTigocara thAya che. tyAre divasarAtri pUrvavata thAya che. te niSkramaNa karato sUrya bIja ahoraNamAM abhyatara bIja maMDalamAM saMkamIne cAra care che. to jyAre sUrya abhyatara trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre paraspara yojana ane eka yojananA [5/6o] pAMca sAIThAMza bhAga eka-eka muhUrtamAM jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyone 43,096 yojana ane eka yojananA [33/6] tetrIza-nsAIThAMza bhAga tathA 6o bhAgane 61 vaDe chedIne be cUrNikA bhAga vaDe sUrya jaldI dRSTigocara thAya che. tyAre divasa ane rAtri pUrvavata thAya che. e pramANe nice A upAya vaDe niSkramaNa karato sUrya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalane saMkramaNa karato karato eka yojananA aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAgane eka eka maMDalamAM muhUrta gatine vadhArato-vadhArato ane 84 yojanomAM kiMcita jUna para chAyAne ghaTADato-ghaTADato sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cara care che, tyAre paBo5 yojana ane eka yojananA [1/go paMdarasAIThAMza bhAga ekaeka muhUtathiI jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyane 31,831 yojana ane eka yojananA [3e/6) mIza-sAIThAMza bhAgathI sUrya jaldI daSTigocara thAya che. tyAre uttama kASThApApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bhAra muhUrtano sUryaprAptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 divasa thAya che. A pahelAM cha mAsa, A pahelA cha mAsano aMta che. te praveza karato sUrya bIjA cha mAsano AraMbha karatAM pahelAM ahorAmAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre pa304 yojana ane eka yojanAnA [5/6] sattAvana sAIThAMza bhAga eka-eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre ahIM rahelo manuSya 31,916 yojana ane eka yojananA [3/6o] ogaNacAlIza sAIThAMza bhAga tathA sAIza bhAgane eksaTha vaDe chedIne 60 cUrNiA bhAgamAM sUrya jaldI daSTigocara thAya che. tyAre rAtri-dina pUrvavata. - te praveza karato sUrya bIja ahorAtramAM trIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya bAhya trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre pa304 yojana ane eka yojananA [39/6] bhAga eka-eka mahattathI jAya che. tyAre ahIM rahela manuSya 32,001 yojana ane eka yojananA [1/6ol bhAga tathA 60 bhAgane 61 vaDe chedIne 3 cUrNikA bhAgathI sUrya jaldI daSTigocara thAya che. rAtri ane divasa pUrvavat che. e pramANe A upAya vaDe praveza karato sUrya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato yojananA aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAgamAM eka-eka maMDalamAM mahamatithI ghaTADato-ghaTADato sAtireka 85-85 yojanA puraSa chAyAnI vRddhi karato-karato sabhyatara maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya savanjiMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre para51 yojana ane eka yojanAnA 38/go bhAga eka-eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyane 47,26ra yojana ane eka yojananA 21/go bhAgathI sUrya jadI daSTipathamAM Ave che. tyAre uttamakASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bara muhanI rAzi thAya che. A bIja cha mAsa ane bIjI cha mArAno aMta che. A Aditya saMvatsara che ane A Adivya saMvatsarano paryavasAna che, tema jANavuM. * vivecana-33 :- [AMkaDAkIya anuvAda amane samajAyo nathI.) bhagavana ! ApanA vaDe keTalA mAtra kSetramAM sUrya eka eka muharta vaDe jAya che ? jato prarUpela che, tema kahevuM ? ema pUchatA bhagavaMte A viSayamAM paratIrcikanI pratipatti-mithyAbhAvone dekhADavAne mATe pahelAM te ja parapratipattine jaNAvela che. temAM-pratimuharta gati parimANa vicAraNAmAM nize A cAra pratipattio kahelI che. te A pramANe - te cAra vAdIomAM eka ema kahe che ke - sUrya eka eka muhUrtamAM cha-cha
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2|3|33 98 hajAra yojana jAya che. ahIM upasaMhAramAM kahe che ke - eka anyatIrthika Ama kahe che, A pramANe AgaLanA upasaMhAra vAkyo paNa vicArI-samajI levA. bIjA eka kahe che ke - sUrya eka eka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojanA jAya che. bIjI vaLI koI ema kahe che ke- sUrya eka eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojanA jAya che. vaLI cotho koI ema kahe che ke sUrya eka-eka muhUrtamAM 6ooo ke 5000 ke 4000 yojana pama jAya che. e pramANe cAre paNa pratipatine saMkSepamAM darzAvIne have tenI yathAkrame bhAvatA kahe che - temAM je vAdI e pramANe kahe che ke - sUrya eka-eka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojanA jAya che, teo A pramANe kahe che ke - jyAre sUrya savavyaMtara maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta-paramapakarSa prApta aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane sarva jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te divasamAM tApagane 10,8000 yojana kahela che. te ja maMDalamAM udaya pAmato sUrya divasanA ardhathI, jeTalAM madhya kSetrane vyApIta kare che, teTalAmAM rahela daiSTipathamAM Ave che. tethI ATaluM AgaLanuM tApotra che ane jeTaluM AgaLa tApaba che. teTaluM pAchaLanuM tApaTToba paNa che, kemake udaya pAmatAnI mAphaka astamAna thato paNa sUrya ardha divasathI jeTalAM mAtra logane vyApIrata kare che, teTalAmAM rahela deSTipathamAM Ave che. A suprasiddha che. sarvasviMtara maMDalamAM divasanuM aDadhuM nava muhUrta, tethI aDhAra muhUrta vaDe jeTalA mAtra ane jANe teTalAM pramANa tApakSetrane eka-eka muhurta vaDe cha-cha hajAra yojana jAya che. pachI 6000 yojana aDhAra vaDe guNatAM 10,8000 yojana thAya che. e pramANe AgaLa paNa te-te maMDalagata divasa parimANane pratimuhUrta gati parimANane vicArIne tApama parimANa bhAvanA bhAvavI. jyAre sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre uttamakASThApAta aDhAra muhartanI rAtri thAya che, sarva jaghanya bAra muhartano divasa thAya che. te divasamAM tApotra parimANa 72,000 thAya che, tyAre tApakSetrane bAra muhUrta gakhya pramANa che. A arthamAM bhAvanA pUrvokta anusAra svayaM karavI. muhUrta vaDe cha-cha hajAra yojana jAya che. pachI 6000 yojanane bAra vaDe guNavAthI 72,000 yojana thAya che. A upapatine kaMIka aMze kahe che - te ja anyatIthikonA matathI sUrya cha - cha hajAra yojana ekaika muhUrtathI jAya che. pachI savavyaMtara ane sarva bAhya maMDalamAM cokta ja tApotra parimANa thAya che. te vAdIonI maLe che ema kahe che ke - sUrya eka eka muhUrta vaDe pAMcapAMca hajAra yojana jAya che, te ema kahe che ke - jayAre sUrya savavyaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, A prastAvamAM divasa-rAtri pramANa pUrvavat jANavuM. tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che, te sarvAciMtara maMDalagata aDhAra muharta pramANa divasamAM tApoLa parimANa sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 90,000 yojana kahela che. tyAre ja pUrvokta yunivazacI aDhAra mahad pramANa tApakSoga che, eka-eka muhUrta vaDe jato sUrya pAMca-pAMca hajAra yojana jAya. te pAMca hajAra yojanane aDhAra vaDe guNavAthI 90,000 yojana thAya che. jyAre sUrya sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che tyAre satri-divasanuM pramANa to pUrve kahyA mujaba ja thAya. te A rIte - uttamakASThApApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te sarvabAhya maMDalagata sarvajaghanya bAra muhUrta pramANa divasamAM tApotra 60,ooo yojanA kahela che tyAre ja anaMtarokta yuktinA vazakI bAra muhUrtanA gamya pramANane tApoma ekaeka mahad vaDethI pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che. tethI 5ooo yojanane bAra vaDe guNatA 60,000 yojana thAya che. have upapatine kaMIka aMze kahe che - tyAre savavyaMtara maMDala cAra caraNakALamAM ane sarvabAhyamaMDala cAra caraNakALamAM pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya eka eka mahadyI jAya che. tethI savaciMtA ane sarvabAhya maMDalamAM yathota tApama parimANa thAya che. temAM je vAdIo ema kahe che ke - sUrya eka-eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojanA jAya che, te e pramANe sUrya tApotra prarUpaNAne kare che - jyAre sUrya savaciMtara maMDalane saMkramIne cAra care che tyAre divasa ane rAtri pUrvavata kahevI. te A pramANe - tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra mahattvanI rAtri thAya che, te savagaMtara maMDalagata aDhAra mahad pramANa divasamAM tApakSega 32,000 yojana kahela che, tethI ja A mata vaDe sUrya eka-eka muhartathI cAra-cAra hajAra yojana jAya che. savarjiMtara maMDalamAM tApotra parimANa pUrvokata yunivazathI aDhAra muharta jANavuM pachI 4000 yojanane 18 vaDe guNatAM 32,000 yojana thAya. pachI jyAre sUrya sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sami-divasanuM pramANa pUrvavata kahevuM. te A pramANe - tyAre uttama kAThA prApta utkRSTa aDhAra mahatanI rAtri thAya che, jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te sarvabAhya maMDalagata bAra muhUrta pramANa divasamAM tApakSetra 48,000 yojana kahe che. tyAre ja tApaphoga bAra muhUrta jANavuM. eka-eka muharta vaDe cAra-cAra hajAra yojana jAya che tethI cAra hajAra yojanane bAra vaDe guNavAcI 48,000 thAya che. A ja upapattine kiMcit vicArIe - tyAre savaciMtara maMDala cAra kALamAM ane sarva bAhya maMDala cAra kALamAM je kAraNe cAra hajAra yojana eka eka muhad vaDe jAya che, tethI savavyaMtara ane sarvabAhya maMDalamAM cokta tApotra parimANa thAya che.. temAM je vAdIo ema kahe che ke - cha, pAMca ke cAra hajAra yojana paNa sUrya
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 2/3/13 eka eka muhUrta vaDe jAya che, teo ema kahe che ke - A pramANe sUrya cAranI prarUpaNA kare che, sUrya ugamana muhartamAM ane astamana muhUrtamAM zIdhragati thAya che. tevI ugamana kALa ane tamanakALamAM sUrya eka-eka muhartathI cha-cha hajAra yojanA jAya che. tyArapachI savavyaMtaragata muhUrta mAtra gamya tApaNogane mUkIne bAkInA madhyama tApagane paribhramaNa vaDe pAmIne madhyama gati thAya che. tyAre te pAMca-pAMca hajAra yojana eka eka muhUrta vaDe jAya che. savavyaMtara muhad mAtragamya tApotrane pUrNa karato sUrya maMda gati thAya che. tyAre te je-te maMDalamAM cAra-cAra hajAra yojana eka-eka muhUrta vaDe jAya che. ahIM ja bhAvArtha pUchavAne mATe kahe che - temAM evA prakAranI vastutava vyavasthAmAM zo hetu che ? zI upapatti che te jaNAvo, e pramANe svaziSTha vaDe prazna karAyo tyAre teo ema kahe che ke - ahIM jaMbUlIpa vAkya pUrvavat svayaM paripUrNa kahevuM ane vyAkhyA karavI. temAM jyAre sUrya savaciMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre divasa ane rAtri pUrvavat kahevI, te A pramANe che - tyAre uttama kASThAprApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanya bAra muhartanI sami thAya che, te savanjiMtara maMDalagata aDhAra muhUrta pramANa divasamAM tApotra 91,ooo yojanA thAya che. te A pramANe prApta thAya che - udgamana muhUrta ane astamana muhUrtamAM pratyeka 6000 yojana jAya che. tethI baMnenA mIlana thatAM 12,000 yojana thAya che. savavyaMtara mahad mAjhagamya tApakSetrane mukIne bAkInA madhyama tApakSetramAM 15-muhad pramANamAM pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che, tethI 5ooo yojanane 15 vaDe guNavAthI 95,000 yojana thAya che. savaciMtAmAM to muhUrta mAtra gamya tApakSetramAM cAra hajAra yojana jaya chee rIte 12-35-4 maLIne 91,000 thAya che. A sivAya bIjI koI rIte A saMkhyA na ghaTe. temAM jyAre sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che tyAre satra-divasa parimANa pUrvavat jANavuM. te A pramANe che - tyAre uttama kASThApApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te sarva bAhya maMDalagata bAra muhUrta pramANa divasamAM tApotra 61,000 yojana kahela che. te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM pratyeka cha-cha hajAra yojana jAya che. te ubhayanA mIlanamAM 12,000 yojana thAya che. savaciMtara muharta mAtra gamya tApotrane choDIne bAkInA madhyama tApakSetramAM nava muhUrvagamya pramANamAM pAMca-pAMca hajAra yojanA eka-eka muhartathI jAya che. tethI 5ooo yojanane nava vaDe guNavAthI 45,ooo yojana thAya che. sarvAciMtAmAM to muhUrtamAtragamya tApaphogamAM 4000 yojana jAya che. badhAM maLIne 12 + 45 + 4 hajAra = 61,000 yojana thAya che, bIjI koI rIte te ghaTI zakatuM nathI. tyAre savavyaMtara maMDala cAkALamAM, sarvabAhya maMDala cAra kALamAM ukta prakArathI cha hajAra paNa, pAMca hajAra paNa, cAra hajAra paNa yojana sUrya eka-eka mahad vaDe jAya che. ahIM upasaMhAramAM kahe che - cotho vAdI anaMtarokta prakAre kahe che. te e pramANe paratIrthika pratIpatine jaNAvIne have svamatane jaNAve che - [bhagavaMta kahe che-] vaLI ame utpanna kevala jJAnavALA, kevaLajJAnathI yathAvasthita vastu pAmIne vaphTamANa prakArathI kahIe chIe, te A prakAre jaNAve che te kaMIka adhika pAMca-pAMca hajAra yojana, eka-eka muhUrtamAM sUrya jAya che. ahIM koIpaNa maMDalamAM keTalA adhikacI pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che. tethI sarvamaMgala prApti apekSAthI sAmAnyathI sAtireka ema kahyuM. e pramANe kahetA, gautamasvAmI svaziSyonA spaSTa bodhane mATe pharI pUche che - AvA prakAranA anaMtodita vastuvyavasthAmAM zo hetu che ? zI upapatti che, te kaho. bhagavaMta vardhamAnasvAmIe kahyuM - "A jaMbudvIpa ItyAdi pUrvavata svayaM paripUrNa vicAravuM. temAM jayAre sUrya sarva atyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre pratyekamAM-5251 yojanA ane eka yojananA 60 bhAga eka eka muhUrtathI jAya che. A kevI rIte jANavuM? pUchatAM kahe che - ahIM be sUryo vaDe eka maMDalane eka ahorAtrathI pUrNa kare che ane ahoraranuM muhUrta pramANa 30 che. pratyeka sUrya ahorAkagaNanAthI paramArthathI be ahoraNa vaDe maMDala paribhramaNathI samApta thAya che, baMne ahorAtra pramANanA 60-muhurto thAya che. tyArapachI maMDalanI paridhine 60 bhAga vaDe cheda karAtAM bhAga prApta thAya che, te mahagatipramANa che. te savaciMtara maMDalamAM paridhi pramANa 3,15,089, Ane 60 bhAga vaDe bhAMgatA yathokta muhartagati parimANa prApta thAya che. ahIM A savanjiMtara maMDalamAM keTalA kSetramAM rahela udayamAna sUrya ahIM rahela manuSyone dRSTipathamAM Ave che, e pramANe prastAvakAzane zaMkAthI kahe che - tyAre sarvAtyaMtara maMDalacAra caraNakALamAM udayamAna sUrya ahIM rahelA manuSyanA teno A artha che - ahIM rahela bharatakSetragata manuSyone 47,263 yojana ane eka yojananA 210 bhAga vaDe dRSTipathamAM jaldI Ave che. tenI yukti zI che ? teno uttara kahe che - ahIM aDadhA divasa vaDe jeTalAM mama kSetrane vyApita kare che, teTalAmAM rahela udayamAna sUrya prApta thAya che. savaciMtara maMDalamAM divasa aDhAra muhUrta pramANa hoya, tenuM aDadhuM eTale nava muhUrvo cAya. ekaika muhUrtamAM sarvAvyaMtara maMDalamAM cAra caratA pratyekamAM pa251 yojana ane eka yojananA [26] ogaNatrIsa-sAIThAMza bhAga jAya che. pachI ATalA muhUrta gati parimANane nava muhUrta vaDe guNe che. tethI cokta daSTipatha prApta viSayamAM parimANa thAya che. tyAre savaciMtara maMDala cAra caraNa kALamAM divasa ane rAtri pUrvavata kahevA. te A pramANe, tyAre uttamakASThaprApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ e3/33 82 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 tyArapachI savasviMtara maMDalathI pUrvokta prakAre nIkaLato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karatA navA saMvatsaranA pahelAM ahoramamAM sarvAgaMtara maMDalanA anaMtara bIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarvAgaMtara anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre para51 yojana ane eka yojananA saio bhAga eka-eka muhathiI jAya che. tethI kahe che ke - A savathiMtara anaMtara bIjA maMDalamAM paridhi parimANa vyavahArI 3,15,103 yojanA paripUrNa ane niyamatathI kaMIka nyUna 3,15,103 yojana che. tyArapachI Ane pUrvoktayutivazathI 60 bhAga vaDe bhAMgatA, ahIM maMDalamAM yathokta muhurtagati parimANa prApta thAya che. athavA parvamaMDala paridhi parimANathI A maMDalanA paridhi parimANamAM vyavahArathI paripUrNa aDhAra yojano vadhe che. nizcitathI kaMIka nyUna, aDhAra yojanone 60 bhAga vaDe bhAMgatA 18, yojananI prApti thAya che. te pUrvokta maMDalagata muhUrta gati parimANamAM adhikapaNAthI prakSepa karAya che. tenAthI A maMDalamAM yathokta muhUrtagati parimANa thAya che. - x - - savabhiMtara anaMtara bIjA maMDalanA cAra kALamAM ahIM rahela manuSyone 47,079 yojana ane eka yojananA [pagaol sattAvana sAIThAMza bhAga ane 60 bhAgane 61 bhAga vaDe chedIne tenA 19 cUrNikA bhAgo vaDe sUrya daSTipavAmAM Ave che. tethI ja kahe che ke - A maMDalamAM muhUrtagati parimANane pa251 yojana ane eka yojananA [l[1] saDatAlIza ekasaThAMza bhAga, divasa aDhAra muhUrta pramANa che, te 2/61 muhUrtI nyUna che, tenuM aDadhuM eTale nava muhUrta ane 1/61 bhAgathI hIna che. pachI sarva 1/go bhAga karavAne mATe nava muhUrtane 61 vaDe guNavAmAM Ave. guNIne pachI eka rUpe ghaTADavAmAM Ave, to pa48 thaze. pachI A bIjA maMDalanI je paridhi parimANa 3,15,107 che, te 548 vaDe guNavAmAM Ave, tethI 17,26,38,636 saMkhyA thAya che. tyArapachI yojana karavAne mATe 61ne 60 vaDe guNita karatA jeTalI rAzi thAya che, teTalA bhAga ghaTADavAmAM Ave. 61 ane 60 vaDe guNita karatAM 3660 saMkhyA thAya che. teTalA bhANa vaDe bhAMgatA prApta 43,18o yojana thAya che ane zeSa. 3496 vadhe che. tethI AnA vaDe yojano AvatA nathI, tethI 60 bhAga lAvavA mATe cheda rAzi 61 dhAraNa karI, tenA vaDe bhAga apAtA paga bhAga Ave che ane 1/go bhAgathI 19/61 bhAga Ave che. tyAre - savavyaMtara anaMtara bIjA maMDalanA cAra caraNakALamAM divasa-zanipUrvavatu jANavA. te A pramANe che - tyAre aDhAramuhUrtano divasa, temAM 1 muhUrtathI nyUna divasa thAya che ane 1 bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. bIjA maMDalathI paNa te sUrya pUrvokta prakArathI nIkaLatAM navA saMvatsaranA bIjA ahorAmAM sarvAvyaMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarvAvyaMtara maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre pratyekamAM - paraspara2i3/6] yojano ane eka yojanamAM pada pAMca-SaSThAMza bhAga eka eka mahad vaDe jAya che. tethI kahe che - A maMDalamAM paridhi parimANa 3,15,525 yojana thAya che. tyArapachI A pUrvokta yuktivazathI 60 bhAga vaDe bhAga devAtA, prApta thayokta A maMDalamAM muhUrtagati parimANane athavA pUrvamaMgala muhUrtagati parimANAthI A maMDalamAM muhartagati parimANa vicAraNAmAM pUrvokta yuktivazathI yojanathI adhika 18/1 bhAga prApta thAya che, tyArapachI tene umeratAM cokta A maMDalamAM muharta gati parimANa thAya che. ahIM paNa dRSTipA prAptatA viSaya parimANa kahe che - tyAre te sarvAgaMtara anaMtara bIja maMDala cAra kALamAM ahIM rahelo evo manuSya-bhAvathI manuSyo 47,096 yojana ane eka yojananA 32/61 bhAga ane 61 bhAga cUrNikA bhAga vaDe sUrya daSTipathamAM Ave che. tethI ja kahe che ke - A maMDalamAM divasa / bhAga vaDe nyUna evA aDhAra muhUrta pramANa vaDe, tenuM aDadhuM cA inava muharta ane ulo bhAga vaDe hIna che. tethI sAmanyathI 61 bhAga kasvAne mATe nave paNa muhUrtane 61 vaDe guNavAmAM Ave che. guNyA pachI 21 bhAga temAMthI dUra karAya che. tethI Avela 61-bhAgone nava vaDe guNatAM 547 Ave che. tethI A trIjA maMDalanA je paridhi parimANa che te 3,15,125 yojana Ave che. te 543 vaDe guNavAmAM AvatA prApta saMkhyA A pramANe che - 13,23,93,395. A badhAMne 61ne 60 vaDe guNatAM 3660 bhAga thAya, tenA vaDe bhAga karAtAM 47,096no AMka prApta thAya che, ane zeSa 015nI vadhe che. tenAthI A yojano AvatA nathI, tethI 60 bhAga lAvavAne mATe chedAzi 61-dhAraNa karI, tenA vaDe bhAga karAtAM prApta saMkhyA Ave che - 12/dao ane ekanA 60 bhAgathI 1 bhAga thAya che. e rIte 3310 ane 1 thayA. tyAre - savavyaMtara trIjA maMDalanA cAra caraNa kALamAM divasa ane rAtri pUrvavatu jANavA, te A pramANe che - tyAre [kaila cAra ekasaThAMza bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane *1 bhAga adhika sama thAya che. have cothA Adi maMDalomAM atideza karatAM kahe che - e pramANe - ukta prakAra vaDe nizcita anaMtarokta upAya vaDe dhIme-dhIme te-te bAhya maMDala abhimukha gamanarUpathI nIkaLato sUrya te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalane pUrvokta prakArathI saMkramaNa karato-karato eka-eka maMDalamAM muhartagati jAya che * x * x * x * teno artha A pramANe che. muhUd gatimAM eka yojananA aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAgone vyavahArathI paripUrNa ane nizcayathI kaMIka nyUna jANavA, tene vadhAratAM-vadhAratAM puruSanI chAyA jenAthI thAya che. te purapachAyA, te ahIM prastAvathI pahelAM sUryanA udayamAnanI daSTipatha prAptatA Ave che. - x * teno artha A pramANe che - te eka maMDalamAM
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2/3/13 84 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 coryAzI-coyathiI temAM kaMIka nyUna. te yojanone ghaTADatAM-ghaTADatAM, A sthULatAthI kahela che. paramArthathI vaLI A pramANe jANavuM joIe - cAzI yojanA ane eka yojananA 230 bhAga ane ekanA sAITha bhAgone ekasaTha vaDe chedIne 4ra bhAgo daSTipatha prAptatA viSayamAM viSayahAnimAM ghuva. pachI savavyaMtara maMDalathI trIjuM je maMDala, tyAMthI AraMbhIne je-je maMDalamAM daSTipatha prAptatA jANavAne Icche che, te-te maMDala saMkhyA vaDe chatrIzane guNe che. te A pramANe savavyaMtara maMDalathI bIja maMDalamAM eka vaDe, cocAmAM be vaDe pAMcamAmAM traNa vaDe cAvat sava bAhya maMDalamAM 182 vaDe, guNIne dhuvAzimaNe umerIe, umeratA je saMkhyA thAya, tenA vaDe hIna pUrvamaMDalagata daiSTipatha prAptatA-te vivakSita maMDalamAM dRSTipatha prAtA jANavI. have 183 yojano AdinI dhRvarAzinI kaI rIte utpatti thAya che ? te kahe che. ahIM savaciMtara maMDalamAM dRSTipatha prAptapaNAnuM parimANa 47,263 yojana ane eka yojananA 10 bhAga che, A nava muharta jANavuM. pachI eka muhad vaDe 61 bhAga kaI rIte Ave che, tenI vicAraNAmAM nava muharta 61 vaDe guNIe chIe, tenAthI 549 Ave che. tenA vaDe bhAga karatAM, prApta thAya che - 86 yojana, eka yojananA 5/go bhAga ane 60 bhAgane 61thI chedatA 24/61 bhAga Ave. pUrva-pUrvanA maMDalathI anaMtara anaMtara maMDalamAM paridhi parimANa vicAraNAmAM aDhAra-aDhAra yojano vyavahArathI papUirNa vadhe che. tethI pUrva-pUrva maMDalagata muhUrtagati parimANathI anaMtara anaMtara maMDalamAM muhUrtagati parimANa vicAraNAmAM prati muhUrta aDhAra - aDhAra sAITha bhAgo eka yojananA vadhatA evA jANavA. pratimuhUrta vaDe 61-bhAga ane aDhAra ekanA sAITha bhAganA 61 bhAga, savagaMtara anaMtara bIjA maMDalamAM sUrya daSTipatha prApta Cle muhUrta vaDe nyUna evA yAvatu mAtra phomane vyApita thAya che. teTalAmAM sthita, pachI nava muhartA 61 vaDe guNe che. guNIne temAMthI eka eka dUra karavAthI 548 saMkhyA thAya che. tene 18 vaDe guNatAM 6864 Ave che. temAM 60 bhANa lAvavAne mATe 61 bhAgo ghaTADAya che. tenAthI "0 ane 1 bhAga thAya che. temAM 120 ne 60 bhAga vaDe be yojana prApta thAya che, pachI 41 bhAgo rahe che ane A be yojanamAM eka yojanAnA dao bhAgo ane 1dao bhAganA *3/61 bhAgo thAya che. e pramANe pUrve kahelathI 86 yojano, eka yojananA No bhAganA, 61 bhAganA 24 bhAgo, e pramANe tenAthI zodhita thAya che. zodhita karatAM temAM sthita pachInA 83 yojano ane yojananA 23 bhAga ane /go bhAgathI /61 bhAga thAya che. tethI 83 - 23/6/ 4/61 bhAga thAya. ATalA pramANamAM bIjA maMDalamAM daiSTipatha prAptatA viSayamAM savavyaMtara maMDalagatathI dRSTipA prAptatA parimANathI hAnine prApta kare che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? savaciMtara maMDalagatathI daSTipatha prAptatAmAM hAtimAM dhuva che. tethI ja ghuvarAzi parimANathI bIjA maMDalamAM dRSTipathaprAptatA parimANa ATalA pramANamAM hIna thAya che ane A uttara-uttara maMDala viSaya daiSTipatha prAptatAnI vicAraNAmAM hAnimAM dhuva che. tethI ja ghuvarAzi che, e dhruvarAzinI utpatti che. tethI bIja maMDalathI anaMtara trIjA maMDalamAM A ja dhuvarAzi che. eka sAIThAMza bhAganA hotA 36/1 bhAgathI sahita thaI jeTalAM thAya che, te A pramANe che * 83 yojana ane eka yojananA 24 bhAga ane sattara, eka sAIThAMza bhAganA hotA 61 bhAgo che e pramANe ATalA bIjA maMDalagatathI daiSTipatha prAptatA parimANathI zodhita karAya che, tenAthI thAya che - cokata te bIjA maMDalamAM daiSTipatha prAtatA viSaya parimANa thAya che.. cothA maMDalamAM te ja ghuvarAzi 32 sahita karAya che. coyuM ja maMDala, bIjAnI apekSAthI bIjuM che. tethI 36ne be vaDe guNIe chIe, guNavAthI thara thAya che. te saMkhyA sahita hotA, evA svarUpe thAya che - 83 yojano ane eka yojananA 24 bhAgo ane pa3 bhAga thatAM 83 - 24/o/ pa3/1 eTalAM pramANamAM trIjA maMDalagatathI daSTipatha prAptatA parimANa zodhita karAya che. tethI yathAvasthita cothA maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANa thAya che. te A pramANe che - 47,013 yojana ane eka yojananA 80 bhAga ane ekasaTha bhAganA hovAthI 10 bhAga thatAM 47,013 - Ko ane 10/1 bhAga thAya che. savantima maMDalamAM trIjA maMDalanI apekSAthI 18ramAM jyAre daSTipatha prAptatA parimANa jANavAne Irache che, tyAre te 36 saMkhyAne 18ra vaDe guNIe chIe. tenAthI 6552nI saMkhyA Ave che. tethI 60 bhAga lAvavAne mATe 61 bhAga vaDe ghaTADAya che. tenAthI 107 ane 60 bhAga prApta thAya che, bAkInA 25 bhAgane uddharaNa kare che. te dhavarAzimAM umerAya che. tenAthI A saMkhyA Ave che - 85 yojana ane eka yojananA 11/go bhAga ane ekasaTha bhAganA hovAthI 6/1 bhAga thAya che. e rIte prApta saMkhyA thAya che * 85 - 110 ane 6/1 ahIM 36 ja utpatti - pUrva pUrvanA maMDalathI anaMtara anaMtara maMDalamAM divasanA babbe muhartA vaDe 61-bhAgo vaDe hIna thAya che. prati muharta vaDe 61 bhAga ane aDhAra, 1/go bhAga hotA 1/go bhAga ghaTADAya che. tethI baMnenA mIlana vaDe 36thAya che. te 18 bhAga klA vaDe jaina prApta thayA che, paNa paripUrNa thatAM nathI. paraMtu vyavahArathI pUrve paripUrNa vivakSita karela che ane te kalA vaDe nyUnatva pratimaMDala thAya che. jyAre 182mAM maMDalamAM eksa ekaThA thayelA vicArAya che, tyAre 61-61 bhAgathI muTita thAya che. A paNa vyavahArathI kahevAya che, paramArthathI to vaLI kaMIka adhika paNa guTita thatAM jANavA. tethI 'da ane 61 bhAga ghaTADAya che. tenA
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2/3/13 86 ghaTADavAthI 85 yojana ane eka yojanA | bhAga ane 61 bhAganA hovAthI 6/61 bhAga thAya che. e rIte A saMkhyA Avaze - 85 - 60 6/61 tyArapachI sarva bAhya maMDala anaMtara pUrvenA bIjA maMDale jaIne dRSTipatha prAptatA parimANathI 31,916 yojana tathA eka yojananA 360 bhAga ane 60 bhAganA hovAthI 6/1 bhAga, e rUpa saMkhyAthI - 31,916 - 36lo ane 6tha thaze. tenA vaDe zodhita thAya che. tenAthI yathokta sarvabAhya maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANa thAya che. tenI AgaLa sUkata svayaM kahe che - tyArapachI e pramANe parapachAyAmAM dRSTipatha rAkhatA rUpa bIjA AdimAM koIka maMDalamAM kaMIka nyuna 84-84 yojano uparitana maMDalomAM adhika adhikatara ukta prakArathI choDatAM-choDatAM tyAM sudhI jANavuM, jyAM sudhI sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. temAM jyAre pUrvavat sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre ekaeka muharta vaDe pratyekamAM 5305 yojano ane eka yojananA 15 bhAga jAya che. tethI ja kahe che - A maMDalamAM paridhi parimANa 3,18,315 yojana che. pachI A pUrvokata yuktinA vazathI 60 bhAga vaDe bhAga karAtA, tenAthI prApta thokta muhUrta, te ahIM muhUrtagati parimANa che, tema jANavuM. ahIM ja dRSTipatha prAptatA parimANane kahe che - tathA - sarva bAhya maMDala cAra kALamAM ahIM rahela manuSyane - manuSyone 31,831 yojana ane eka yojananA 30 bhAga sUrya jaldIthI daSTipathamAM Ave che, tyAre ja A maMDalamAM cAra care che ane bAra muhUrta pramANano divasa thAya che ane divasanA aDadhAthI jeTaluM mAtra kSetra vyApIta thAya che, teTalAmAM rahela udayamAna sUrya upalabdha thAya che. bAra muhartAnA aDadhAM cha muhad, pachI je A maMDalamAM muhUrtagati parimANa pratyekamAM 5305 yojanA ane eka yojananA 15/go bhAga che, tene cha vaDe guNIe, tethI yathokata A daSTipatha prAptatA parimANa thAya che. ahIM paNa divasa-rAginuM pramANa kahe che - te sugama che. te sUrya sarva bAhAmaMDalathI ukta prakArathI atyaMtara maMDalamAM pravezato bIjA cha mAsano AraMbha karato, bIjA cha mAsanA pahelAM ahoraNamAM sarva bAhya maMDalathI anaMtara pUrvenuM bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarva bAhya anaMtara pUrvenA bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre eka muhurta vaDe pratyekamAM 5304 yojana ane eka yojananA pAdao bhAgamAM jAya che. tethI kahe che ke - A maMDalamAM paridhi parimANa 3,18,297 yojano che. pachI A pUrvokta yutinA vazathI 60 bhAgo vaDe bhAga karAya che, bhAga karAtAM prApta cokata A maMDalamAM muhUrtagatinuM parimANa che. ahIM paNa daiSTipatha prAptatA parimANa kahe che - tyAre ahIM rahela manuSyanA-manuSyonA 31,916 yojanA ane eka yojanamAM 360 bhAga ane eka sAIThAMza bhAgane 61 bhAga paDe chedIne, tenA sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 hovAthI 60 cUrNikA bhAgo vaDe sUrya dRSTipathamAM Ave che. tethI kahe che ke - A maMDalamAM sUrya cAra care che. divasa /1 bhAga muhUrta vaDe adhika bAra muhUrta pramANa thAya che. tenA addha cha muhUrtA eka muhUrvathI 61 bhAgathI adhika che. pachI sAmatyathI 61-bhAga karaNArthe cha muhUrtA, 61 vaDe guNIe chIe ane guNIne 61-bhAga temAM adhika umerIe, tyAre 363 ekasaTha bhAgo thAya che. pachI sarva bAhyathI pUrve te bIjA maMDalamAM je paridhi parimANa 3,18,297 che. te Ane 363 vaDe gaNavAmAM Ave, tyAre 11,68,14,999 yojana thAya che. A 61 ne 60 vaDe guNatAM 3660 thAya, te bhAga vaDe bhAga devAya. e rIte bhAga guNatAM 3660 thAya, te bhAga vaDe bhAga devAya. e rIte bhAga karAtAM 31,916 thAya che ane uddharela zeSa 2439 thAya che. paNa tenAthI yojano AvatA nathI, pachI 60 bhAga lAvavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAga karAtA, prApta thaze - 36I1 bhAga. 39 cokanA 60 bhAga thatAM 6/1 bhAga thAya che. tyAre - sarvabAhya anaMtara pUrve bIjA maMDalanA cAra kALe satri-divasanuM pramANa pUrvavat kahevuM. te A pramANe - tyAre 11 bhAga muhUrtathI nyUna aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane 1 bhAga muhafthI jUna aDhAra muhartanI rAtri thAya che ane 1 bhAga muharta adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che, tema jANavuM. tyArapachI sarvabAhya anaMtara pUrvanA bIjA maMDalathI ukta prakAthI pravezato sUrya bIjA cha mAsanA, bIjA ahorAtramAM sarva bAhyamaMDalathI pUrve trIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che. temAM jyAre pUrvavat sarvabAhya maMDalathI pUrvanA bIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre pratyekamAM pa304 yojana ane eka yojanamAM 3lo bhAga eka-eka muhartathI jAya che. te ja maMDalamAM paridhinuM parimANa 3,18,297 yojana thAya. Ane 60 bhAga vaDe bhAga devAya che. Avo bhANa karAtA prApta thayo A maMDalamAM mahartagati parimANa thAya che. ahIM paNa dRSTipatha prAptatA viSayanuM parimANa kahe che - tyAre ahIM rahela manuSyone - bhAvathI ahIM rahelA manuSyone 1032 ane 9/60 bhAga vaDe ane 60 bhAgane 61 bhede chedIne tenA thatAM 23 cUrNikA bhAga vaDe sUrya daiSTipathamAM Ave che. tethI kahe che - A maMDalamAM divasa 1 bhAgathI adhika bhAra muhUrta pramANa, tenuM aDadhuM eTale cha muhad, 1 bhAga muhurta adhika jANavuM. tethI sAmAnyathI 61-bhAga karaNArthe cha e paNa muhartA 61 vaDe guNavAmAM Ave che ane guNIne 21 bhAgo umerIe, tyAre thAya che - 368. tyArapachI A maMDalamAM je paridhi pariNAma 3,18,279 yojana thAya che. tene 368 vaDe guNavAmAM Ave to 11,71,26,672 yojana Ave che. A 60ne 61 vaDe guNita karatAM 3660 thAya che, teTalA bhAgo vaDe bhAga ApatAM, te bhAga vaDe prApta thAya che - 32,001 ane zeSa vadhe che - 3012. te saMkhyAnA 60 bhAga lAvavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAga karAtA 4950 prApta thAya
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2/3/13 ane 23nA 61 bhAga hotA 2361 bhAga thAya che. temAM rAtri-divasanuM parimANa ahIM paNa pUrvavatu jANavuM. te A pramANe che - tyAre */61 bhAga nyUna aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane */61 bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. dhe sarva bAhya maMDalanI pUrvamAM cAra Adi maMDalomAM atidezane kahe che - ukata prakArathI nizcita A upAya vaDe dhIme-dhIme te-te atyaMtara anaMtara maMDalAbhimukha gamanarUpathI atyaMtaramAM praveza karatAM sUrya, te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karato eka-eka maMDalamAM muhUrtagati-parimANamAM aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAga yojanano vyavahArathI paripUrNa ane nizcayathI kaMIka nyUna ghaTADatAM-ghaTADatAM, pUrva-pUrvanA maMDalanI apekSAthI atyaMtara-atyaMtara maMDalanI paridhine AzrIne aDhAra yojana vaDe ghaTADo karavAthI tema thAya che.] ahIM parapa chAyA - daSTipatha prAptatA rUpa, sAtireka paMcyAsI-paMcyAsI yojanone vadhAratAM-vadhAratAM ane A sarva bAhya maMDalanI pUrve keTalAMka prathama-dvitIyAdi maMDalanI apekSAthI sthaLa rIte kahyuM. paramArthathI vaLI A pramANe jANavuM - ahIM je kramathI sarva atyaMtara maMDalathI AgaLa dRSTipatha prAptatAMne choDatA, te ja kamathI nIkaLatAM sarvabAhya maMDalathI pUrvanA maMDalomAM daSTipatha prAptatAne vadhAratAM praveze che. temAM sarva bAhya maMDalanI pUrvenA bIjA maMDalamAM gayela hovAthI daSTipatha prAptatA parimANathI sarvabAhya maMDalamAM 85 yojano ane eka yojananA dao bhAga ane 160 bhAgane 61 bhedathI chedIne tenA hotA 60 bhAgone choDe che te pUrve kahela che. tethI te sarvabAhya maMDalathI pUrve bIjA maMDalamAM praveza karatAM, tyAM sudhI pharI paNa daSTipatha prAptatA pariNAmamAM vRddhi kare che, te dhruva, tyArapachI pUrvanA maMDalamAM je-je maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANane jANavAne Icche che, tyAM-tyAM bIjA maMDalathI AraMbhIne te-te maMDala saMkhyA vaDe 36ne guNIe. te A pramANe - trIjA maMDalanI vicAraNAmAM eka vaDe, caturthamaMDala vicAraNAmAM be vaDe, e prakAre jeTalAmAM sarvAvyaMtara maMDala vicAraNAmAM 182 vaDe, e rIte guNIne je prApta thAya che, te ghuvarAzi dUra karatAM bAkInI dhuvarAzi sahita pUrva-pUrva maMDalagata daSTipA prAptatA parimANane te-te maMDalamAM kahevuM joIe. te A pramANe - trIjA maMDalamAM 36ne eka vaDe guNavAmAM Ave che, eka vaDe guNita karatAM, tyAre 36 ja thAya che. te yuvarAzithI dUra karAya che. zeSa ATalAM thAya che - 85 yojana ane eka yojananA dao bhAga thAya. ekanA sAITha bhAga hotAM 24/1 bhAga thAya che. e rIte saMkhyA Ave che - 85 - 10 ane 24/1 - ukta saMkhyA sahita pUrvamaMDala gata daiSTipatharAkhatA parimANa 31,916 yojanA ane eka yojananA 36Io bhAga thAya. tathA ekanA sAITha bhAga hotAM 6/61 bhAga thAya che. e rIte prApta saMkhyA - 31,916 - 36Ig0 ane 50 thAya. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 tenAthI adhikRta trIjA maMDalamAM yokta dRSTipatha prAptatA parimANa thAya che ane te pUrve ja kahevAyela che. cothA maMDalamAM 36ne be vaDe guNIe, guNIne yuvAzithI dUra karAyela zeSa dhruvarAzi vaDe trIjA maMDalamAM gayela daiSTipatha prAptatA parimANa sahita karAya che. pachI A maMDalamAM daiSTipatha prAptatA parimANa 32,086 yojana ane eka yojanAnA pa860 bhAga ane rokanA sAITha bhAga hovAthI 11561 bhAga, e rIte prApta sakhyA 32,086 - 1860 ane 11/61 thaze. e pramANe bAkInA maMDalamAM paNa bhAvanA karavI. jyAre savavyaMtara maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANa jANavAne Icche che, tyAre 36ne 182 vaDe guNIe chIe. trIjA maMDalathI AraMbhIne savavyaMtara maDela 182mAMthI, tyAre thaze 6552. tene 61 bhAga vaDe bhAga karAtA 1060 ane zeSa 5 prApta thaze. A 85 yojano ane eka yojananA 10 bhAga nava sAIThAMza bhAga ane ekanA sAITha bhAga hovAthI 6/1 bhAga thatAM saMkhyA prApta thaze * 85 - 16o / 6/61 e pramANe e rUpe ghuvarAzine zodhe che. tyArapachI thAya che - 83 yojano ane eka yojananA dio] bAvIzasAIThAMza bhAgo ane ekanA sAITha bhAganA hovAthI 35pAkhIza-ekasaThAMza bhAga che. ahIM chatrIza-jIgIza ekasaTha bhAgo, kalA vaDe nyUna thatAM paramArthathI prApta thAya che. e kathana pUrve karAyela che ane te kalA nyUnatva pratimaMDalamAM thAya. - jo 182mAM maMDalamAM ekaThAM karAyelA vicArAya tyAre [KI[1aDasaThaekasaTha bhAgo prApta thAya che. pachI te pharI umerAya che. tenAthI A saMkhyA thaze - 83 yojano, eka yojananA (1) cAlI-sAITha bhAga ane cokanA sAITha bhAganA hovAthI 42] betAlIza-ekasaThAMza bhAgo. tenAthI AvI saMkhyA prApta thAya che - 83 - 23/o/ 421 A sarvAvyaMtara anaMtara bIjA maMDalagata daiSTipatha prAptatA parimANa 47,179 yojana ane eka yojananA pagabhAga tathA ekanA sAITha bhAga hovAthI 16 bhAgo thatAM prApta saMkhyA AvI jaze - 47,179 - 5/60/11/61. e svarUpe sahita karAya che. tenAthI yazokta sanjiMtara maMDalamAM daSTipatha prApti parimANa thAya che ane te 47,263 yojana ane eka yojananA 21/1 bhANa thatAM saMkhyA thaze- 47,263 - 1/1 e pramANe daSTipatha prAptatAmAM keTalAMka maMDalomAM sAdhika 85 yojano AgaLanA 84nA aMte yahota adhika sahita 83 yojano vadhAratA-vadhAratA tyAM sudhI kahevuM jyAM sudhI sarvAtyaMtara maMDala saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sUrya savanjiMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre pratyekamAM pa251 yojana ane eka yojananA 16lo bhAga eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2/3/33 sUryaprAptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 ahIM rahela manuSya-manuSyonA 47,263 yojano ane eka yojananA 210 bhAga sUrya daSTipathamAM Ave che ane A muhUrtagati parimANa daiSTipatha prAptatA parimANa pUrve ja bhAvita karela che. sUtrakArazrInA prastAvathI pharI kahela che, tethI punaraktatA doSa nathI. tyAre thatAM divasa-rAtri sugama che. tema prAbhRta-prAkRtanI parisamApti sudhI che. muni dIparatnasAgare karela prAkRta-2-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa $ prAbhRta-3 $ - X - X -- e pramANe bIjuM prAkRta kahyuM. have bIjAno AraMbha kare che. teno A adhikAra che. "keTalAM mane caMdra ke sUrya prakAzita kare che. tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-34 - keTalAM kSetrane caMdra-sUrya avabhAsita, udhotita, tApita, prakAzita karela che, tema kahela che te kahevuM? temAM nia A bAra patipatio kahelI che. (1) temAM eka evuM kahe che ke - te eka hIpa * eka samudrane caMdrasUya avabhAsita cAvatuM prakAzita kare che. (2) eka ema kahe che - te traNa dvIpa, traNa samudrane caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. (3) vaLI eka ema kahe che ke te sADA traNa dvIpasamudramAM caMdra-sUrya avabhAsita Adi thAya che. (4) vaLI eka ema kahe che - te sAta dvIpa, sAta samudramAM caMdra, sUrya avabhAsitAdi kare che. (5) eka ema kahe che ke te daza dvIpa, samudramAM caMdrasUryane avabhAsitAdi kare che. (6) vaLI eka ema kahe che ke - bAra dvIpa, bAra samudramAM caMdra, sUrya avabhAsitAdi thAya che. (7) vaLI eka ema kahe che ke - te radvIpa, 4rasamudromAM caMdrasUryo avabhAsitAdi kare che. (8) vaLI eka ema kahe che ke - te 9-dvIpo, samudrone caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. (2) vaLI eka ema kahe che ke - te 14ra-dvIpo, 142 samudrone avabhAsitAdi kare che. (10) vaLI eka ema kahe che ke - 172 dvIpa, samudrane caMdrasUryane avabhAsitAdi kare che. (11) vaLI eka ema kahe che - te 104ra dvIparAmudrone caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. (1) vaLI koI eka ema kahe che ke - te 1072 dvIpa-1072 samudrone caMdra, surya avabhAsita, udhotIta, tApIta prakAzita kare che. te pramANe eka anyatIthiMka kahe che. [bhagavaMta kahe che ame ema kahIe chIe ke - A jaMbUdvIpa, sarve dvIpa samudro madhye yAvata paridhithI kahela che. te eka jamatI vaDe cotaraphathI vIMTAyela che. te jagatI, te pramANe ja jema jaMbudvIpa prajJaptimAM yAvata e pramANe ja pUvapira sahita bhUdvIpamAM 1,56,ooo nadIo hoya che. tema kahela che. - jaMbUdvIpa dvIpa pAMca cakabhAgomAM saMsthita che, tema bhagavaMte kahevuM che tema kahetuM. bhagavAna ! bhUdvIpa pAMca cakothI kaI rIte saMsthita che te kaho. to
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3-34 jyAre A be su savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre jaMbudvIpa dvIpanA traNa-paMcamAMza cakrabhAgamAM avabhAsita udhotita, tApita, prakAzita kare che. eka sUrya dvacaI paMca cakabhAgane avabhAsitAdi kare che. tyAre uttamakASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. to jyAre A be sUya sarva bAhyamaMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre jaMbudvIpa dvIpanA be cakavAla bhAgane avabhAsita, udhotIta, tApIta, prakAzita kare che, tyAre eka eka pAMca cakravAla bhAgane avabhAsitAdi kare che ane bIje eka, eka paMcacakravAla bhAgane avabhAsitAdi kare che. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bhAra muhUrtano divasa thAya che. vivecana-34 : keTalA kSetrane caMdra-sUryo, ahIM jaMbudvIpamAM be caMdra ane be sUrya che mATe bahuvacana mUkyuM. avabhAse che. temAM avabhAsa jJAnano paNa pratibhAsa gaNAya che. tethI tenA vicchedane mATe kahe che - udhota kare che, te udhota che ke lokamAM bhedathI prasiddha che, jemake - sUryano Atapa ane caMdrano prakAza che. to paNa Apa zabda caMdranI prabhAmAM paNa varte che. jethI kahyuM che - caMdrikA, kaumudI, jyonjhA tathA caMdrano Apa jANavo. prakAza zabdasUryanI prabhAmAM paNa che ane e prAyaH ghaNAMne pratIta che. tethI A arthanI pratipatti ane ubhaya sAdhAraNa che, karI paNa ekArvika baMnene kahe che - tApita kare che - prakAzita kare che. e pramANe kahela che. * * * * * tethI e pramANe artha yojanA jANavI - keTalAM kSetrane caMdra-sUrya avabhAsatA, udhotIta karatA, tApIta karato, prakAzita karato bhagavaMte kahela che, tema bhagavanuM kaho cho ? ema gautama vaDe pUchAtA bhagavaMta A viSayamAM paratIrthika pratipatti-mithyAbhAvane darzAvavA mATe pahelAM, te kahe che - caMdra-sUryanA avabhAsana viSayamAM nize A bAra pratipattio * paratIrthikanA matarUpa kahela che, te A pramANe - te bAra paratIrthikonI madhya-pahelo anyatIrthika kahe che - eka dvIpa, eka samadrane caMdra-sUrya avabhAsita, udhotIta, tApita ane prakAzita kare che. - x * ahIM dvivacana tAtvika jANavuM. kemake paratIrthiko eka caMdra ane eka sUrya mAne che. have Ano ja upasaMhAra kahe che - eka anyatIrthika kahe che. bIjo koI eka ema kahe che - traNa dvIpa, traNa samudrane caMdra-sUryo vibhAge che. ahIM avabhAsa zabda pachI sAvacI avabhAse che, udhotIta kare che Adi cAre jANavA.. bIjA koI eka ema kahe che - ardhacaturtha athatu traNa paripUrNa ane cothAnuM aDadhuM. sADA traNa dvIpa ane sADA traNa samudrone caMdra-sUrya avabhAsita karatAM 92 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 ItyAdi pUrvavata. cothI koI eka ema kahe che - sAta dvIpo ane sAta samudrone caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. koI pAMcamo ema kahe che ke - daza dvIpa ane daza samudrone caMdra-sUrya avabhAse che. vaLI koI chaTho evuM jaNAve che ke - bAra dvIpo ane bAra samudrone caMdrasUrya avabhAsita kare che. vaLI koI sAtamo evuM bole che ke 42-dvIpa ane 42samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che, vaLI koI AThamo ema kahe che ke - 72 dvIpo ane pha2-samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che. vaLI koI navamo ema kahe che ke - 142 dvIpo ane 142-samudrone caMdrasUryo avabhAsitAdi kare che. vaLI dazamo koI e pramANe bole che ke - 172 dvIpa ane 12-samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che. koI agiyAramo vaLI ema kahe che ke - 104ra dvIpa ane 104ra samudrane caMdra-sUryo avabhAsita kare che. koI eka bAramAM vaLI ema kahe che - 102 dvIpa ane 1072 samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che. A badhI ja pratipatio misyArUpA che. bhagavatu A mizyAmatono nirAsa karI, svamatathI juduM ja kahe che - ame vaLI utpanna kevalacakSuthI - kevaLacakSu vaDe yathAvasthita jagatane pAmIne varcamANa prakArathI kahIe chIe. te e prakAre kahe che - ahIM je rIte jaMbUdvIpa prajJaptimAM - A jaMbUdvIpathI AraMbhIne cAvat e pramANe sapUvapirathI jaMbUvIpa dvIpamAM 14,56,000 nadIo hoya che, ema kahela che. * * x * graMtha moTo thavAnA bhaye lakhatA nathI. mAtra "jaMbUdvIpa prajJapti" zAma jovuM joIe. A AvA svarUpano jaMbUdvIpa pAMca saMkhyA yukta cakravAla bhAgathI saMsthita, mArA vaDe kahela che, e pramANe sva ziSyonI AgaLa kahevuM. bhagavaMte e pramANe kahyA pachI gautame sva ziSyonA spaSTa bodhane mATe pharI pUche che - bhagavat ! kaI rIte Ape jaMbadvIpa bIpa paMya cakabhANa saMsthita kahelo che ? A pravacanavedImAM prasiddha be sUryo savyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre te samudita baMne paNa sUryo jaMbUdvIpadvIpanA traNa paMcamAMza cakavAla bhAgone vibhAse che, udhotIta kare che, tApIta kare che, prakAzita kare che. kaI rIte prakAzita kare che, e pramANe paukhAvakAzanI AzaMkAthI A ja vibhAgathI kahe che eka paNa sUrya, jaMbUdvIpa dvIpanA eka paMcamAMza cakravAla bhAgane ane bIjo ardhA jene che te huyadha, pUraNArthe vRtano aMtabhUta che, jema trIjo bhAga, te mibhAga thAya. Ano bhAvArtha A pramANe- eka paMcamAMza cakravAla bhAgane, bIjI paMcamAMza cakravAla bhAganA aDadhA sahita prakAzita kare che. tathA bIjo eka-eka paMcamAMza cakravAla bhAga huyaIne prakAzita kare che. e rIte te baMne prakAzita bhAganA maLavAthI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3-34 sUryaprAptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bhAganuM aDadhuM paripUrNa thAya che. - 4 - e pramANe jaMbudvIpa cakavAlanA daza bhAgone kabhIne bIje paNa kahyuM che. [ahIM vRttikArazrIe maNa gANA nodhela che.] muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-3-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa paripUrNa traNa bhAga prakAzita thAya che. ahIM bhAvanA AvI che - jaMbudvIpamAM rahela prakAzya cakravAla bhAga 3660 kalapIe. teno pAMcamo bhAga 93ra thAya che. aDadhuM thatAM 1098 thAya che. pachI savanjiMtara maMDalamAM vartato eka paNa sUrya 3660nI saMkhyAnA 1098 bhAgone prakAzita kare che, bIjo paNa 1098 bhAgone prakAzita kare che. te baMnenA savALAthI 196 bhAga prakAzyamAna prApta thAya che. tyAre be - paMcamAMza cakravAla bhAgamAM rAtri thAya che. te A pramANe - ekapaMcamAMza bhAgamAM 732 saMkhyaka bhAgamAM rAtri ane bIjAmAM paNa eka-paMcamAMza bhAgamAM 32 saMkhyaka bhAgamAM sami. te baMnenA saMyogathI 1464 bhAgamAM sani thAya. sarva bhAganA mIlanathI 3660nI saMkhyA Avaze. dhe te divasa-rAtri pramANa kahe che - atyaMtara maMDala cAra kALamAM parama prakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. pachI bIjA ahorAtramAM bIjA maMDalamAM vartato eka sUrya jaMbUdvIpanA 1, cakravAla bhAgane sArdha 3660 bhAga hotA be bhAgahIna prakAze che. bIjo sUrya paNa 15 cakavAla bhAgane sArdha 3660 bhAgamAM be bhAgahIna prakAze che. trIjA ahorAkamAM trIjA maMDalamAM vatato eka sUrya 1, cakravAla bhAgane sArdha 3660 bhAgamAM cAra bhAga nyUna prakAze che. bIjA sUrya mATe paNa temaja jANavuM. e rIte pratyeka ahorAkamAM eka-eka sUrya 3660 bhAgamAM babbe bhAga choDato prakAza karato tyAM sudhI jANavo jyAM sudhI sarva bAhya maMDala savasviMtara maMDalathI AgaLa 183mAM maMDaLe pahoMce. tyArapachI pratimaMDalamAM be bhAga mUkatA jyAre sarvabAhya maMDalamAM care che, tyAre 366 bhAgo guTita thAya che. 183ne be vaDe guNatAM ATalI saMkhyA thAya. 366, paMcama cakavAla bhAganI, 332 bhAga pramANanuM aDadhuM, pachI paMcama cakravAla bhAganuM ardha paripUrNa te maMDalamAM truTita thAya che. e rIte eka paripUrNa paMcama cakravAla bhAga temAM prakAze che. A pravacanaprasiddha baMne sUryo sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre te baMne samadita jaMbudvIpanA 25 cakravAla bhAgamAM vibhAsitAdi thAya che. * X - x * tyAre sarva bAhya maMDala cAra kALamAM uttama kASThA prApta utkRSTa 18 muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. ahIM je rIte tikramaNa karato sUrya jaMbUDhIpa viSaya prakAzavidhi kramathI ghaTato kahyo. tathA sarvabAhya maMDalathI avyaMtara pravezato kramathI vadhArato jANavo. te A rIte - bIjA cha mAsanA bIjA ahorAkamAM sarva bAhya maMDalanI pUrve anaMtara bIjA maMDalamAM vartato eka sUrya eka jaMbUdvIpanA paMcama cakravAla bhAgane 3660 bhAgamAM baMne prakAze che. bIjo paNa temaja prakAze che. * x * bIjA ahoro sarvabAhya maMDalamAM pUrvanA bIjA maMDalamAM vartato * x - e rIte cAra adhika bhAgane prakAzita kare che. * x * e pramANe sarvAbhiMtara maMDala sudhI jANavuM. te sarvAtyaMtara maMDalamAM , cakavAla
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-35 96 che prAkRta-4 che xx -- che e pramANe bIje prAkRta kahyuM. dhe corya AraMbhe che, "kaI rIte zvetatAnI saMsthiti kahI che ?" te viSayaka praznasUtra - * sUma-35 ? te zetanI saMsthiti kaI rIte kahelI che tema kahevuM ke temAM nice A be bheda saMsthiti kahevI. te A pramANe - caMdra, sUryanI saMsthiti ane tApa>> saMsthiti. te caMdra-sUrya saMsthiti kaI rIte kahelI che temAM niSe A soLa pratipattio kahetI che - (1) eka ema kahe che ke te samayanusAkAre caMdrasUrya saMsthiti che. (e vaLI eka ema kahe che ke - te viSamacatustrAkAre caMdrasurya saMsthiti che. 3) e pramANe samucatuSkoNAkAre che, () viSama catuSkoNa saMsthita che. (5) samacakavAta saMsthita che. (6) viSama cakavAta saMsthita che. () cakAd cakravAla saMzcita kahI che. (8) vaLI eka e pramANe kahe che ke te prakAra saMsthita caMdrasUryanI saMsthiti kahI che. (9) gRha saMsthita che. (10) gRha-ApaNa saMsthita che. (11) prAsAda saMsthita che, (12) gopura saMsthita che, (13) prekSAgRha saMsthita che, (14) valabhI saMsthita che. (15) harSa tala saMsthita che, (16) vAlANa potikA saMsthita caMdrasUryanI saMsthiti kahI che. temAM jeo ema kahe che ke - samacatustra caMdra-sUryanI sthiti kahI che, te naya dvArA raNavI, anya koI rIte nahIM. te tApo... saMsthiti kaI rIte kahelI che ? temAM A soLa pratipattio kahI che. temAM eka ema kahe che - (1 thI 8) te gRhAkAre tApatra saMsthiti che. e pramANe cAva4 vAlANa potikAkAre tApo... saMsthiti che. (6) eka ema kahe che ke - jema jaMbUdvIpanI saMsthiti che, te mujaba tApakSetranI saMsthiti kahI che. (10) koI eka ema kahe che - bharatanI saMsthiti mujaba tApatra saMsthiti kahI che. e pramANe - (11 thI 16) udhAna saMsthita, niyaNi saMsthita ekata: niSadha saMsthita, ubhayathI niSadha saMsthita, zenaka saMsthita che. koI eka kahe che - ekapRSTha saMsthita tApaNonI saMsthiti kahI che. paraMtu ame ema kahIe chIe ke - te udavamukha kalaMbanA yupAkAre rahela tApa... saMsthiti che. aMdarathI saMkucita ane bahArathI vistRta, aMdarathI vRtta ane bahAsthI pRthala, aMdaratI aMkamukha saMsthita ane bahAsthI svasvimukha sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 saMsthita che. tenI baMne tarapha be bAhAo avasthita hoya che. te 45,ooo45,0eo yojana laMbAInI che. te baMne bAhAo anavasthita hoya che. te A rIte - savasviMtara bAhA ane sarva bAhya bAhA. temAM zo hetu che, te kaho. A jaMbUDhIpa yAvatuM parikSepathI che. jyAre sUrya savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre udavamukha kalaMba puNa saMsthita, tApakSetra saMsthiti kahela che. te dara saMkucita * bahAra vistRta, aMdara vRtta-bahAra pRthala, aMdara aMkamukha saMsthita * bahAra svastimukha sAMsthita che. baMne paDakhe te pUrvavat yAvata savabhAha ane bAhya che. tenI savascitara bAhA mera parvata samIpa 9486 yojana ane eka yojananA daza bhAge paridhithI kahela che. te parikSepa vizeSamAM kyAMthI kahetI kahevI ? je meru parvatano parikSepa che, tene traNa vaDe guNIne daza vaDe chedIne, daza bhAgathI harIne, A parikSepa vizeSa kahela kahevI.. te sarva bhAta bhAhA lavaNa samudra samIpe 94,868 yojana ane eka yojananA 10 bhAga paridhithI kahI che. te paridhi vizeSa kyAMthI kahelI che ? te jaMbUdvIpanI paridhi che, tene traNa vaDe guNIne dazathI chedI, daza bhAga ghaTADavAthI A pariopa viroSa kahevo. te tApa keTalA AyAmathI kahela che ? te 8,33 yojana ane eka yojanano | bhAga AyAmathI kahela che. to aMdhakAra saMsthiti kayA AkAre kahelI che ? itvamukha kadbha puSpa saMsthita che. Adi pUvava4 sAva4 bAhya bAhA. tenI vArikA bAhA mera parvatanI samIpa 6324 yojana ane eka yojananA 10 bhAga paridhithI kahI che. te parikSepa virodha kyAMthI kahela che ? je meru parvatanI parikSepathI, te parikSepa be vaDe guNIne che, bAkI pUrvavatuM. tenI sarva bAhya bAhA lavaNasamudra pAse 63,245 yojana ane eka yojananA /10 bhAga pariznopaNI kahelI kahevI. te parikSepa virodha kayAMthI kahevo je jaMbUdvIpa dvIpano parikSepa che, te pariznopane be vaDe guNIne, dazathI chedI, daza bhAgathI ghaTADatA, A parikSepa virodha kahelo che, tema kahevuM. te aMdhakAra keTalA AyAmathI kahela kahevo ? te 8,333 yojana ane yojanano trIjo bhAga AyAmathI kahelo kahevo. tyAre uttama kASThA prApta aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bhAra muhUrtanI rAzi thAya che. - jyAre sUrya sarvabAhya maMDala saMkramIne cAra care che, tyAre kayA kAre tApakSetranI saMsthiti kahetI kahevI ? te udavamukha kalaMba puSpAkAre tApotra
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-35 98 saMsthiti parUpelI kahevI. e pramANe je atyaMtara maMDalamAM dhakAra saMsthiti pramANa che, te bAhAmaMDalamAM tApakSetra saMsthitithI che. je tenI tApagra saMsthiti che, te bAhyamaMDalamAM aMdhakAra saMsthitithI kahevI, yAvatuM tyAre uttamakAi prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jaghanya bAra muhUno divasa thAya che. te jaMbUdvIpa dvIpamAM sUryo keTalA kSetrane uMce tapAve che ? keTalA mane nIce tapAve che keTalAM kSetrane tIrNa tapAve che ? te jaMbUdvIpa dvIpamAM sUryo 100 yojana ud tape che, 18eo yojana nIce tapAve che, 47,263 yojana ane eka yojanA 13 bhAgane tIkhuM tapAve che. * vivecana-35 : bhagavat kaI rIte Ape zetatAnI saMsthiti kahI che, te he bhagavan! kaho. e pramANe gautamasvAmIe kahetA, vardhamAna svAmI bhagavaMte kahyuM - te zetatAnA viSayamAM vaphTamANa svarUpa be bhede saMsthiti kahI che. tene ja 'taothA' ItyAdi vaDe dekhADe che. tathA mAM tat zabdano artha "te zvetatA' che. yathA - je prakAre be bheda thAya che, te rIte batAve che - caMdrasUrya saMsthiti ane tApaNoNa saMsthiti. A zvetatA caMdra-sUrya vimAnonI paNa hoya che, tenA vaDe karAyela tApaphoganI ane pachI zetatAnA yogathI ubhayanI paNa zatatA zabdathI kahevAya che. tenA vaDe ukta prakArathI zetatA be prakAre thAya che. temAM caMdra-sUrya saMsthiti viSayamAM prazna kare che - Ape kaI rIte bhagavanuM ! caMdra-sarya saMsthiti kahelI che, te kaho. A caMdra, sUrya vimAnonA saMsthAnarUpa saMsthiti pUrve kahI ja che. tethI ahIM caMdra-sUrya vimAna saMsthiti cAre paNa avasthAnarUpa pUchela jANavI. ema kahetA bhagavat A viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipati che, teTalI jaNAve che. - temAM caMdra-sUrya saMsthitinI vicAraNAmAM nize A soLa pratipattio kahelI che. te A pramANe - (1) eka vAdI kahe che - caMdra-sUrya saMsthiti samacaturasa saMsthitA kahI che. samacatarasa saMsthAna je caMdra-sUrya saMsthitinA che te tathA, ahIM upasaMhAra vAkya kahe che ke - eka A pramANe kahe che, ema badhe upasaMhAra vAkya jANavuM. (2) vaLI eka ema kahe che - viSama caturasa saMsthita caMdra, sUryanI saMsthiti kahI che. ahIM paNa viSamayatarasa saMsthAna jenuM che te - ema vigraha karavo. (3) ema ukta prakArathI bIjAnA abhiprAyathI samacatuSkoNa saMsthitA caMdra-sUrya saMsthiti kahevI. te A pramANe - koI eka kahe che ke samacatuSkoNa saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. ahIM samacatuSkoNa eTale jemAM cAre khUNA sama che te, saMsthitisaMsthAna jenuM che te - vigraha karavo. _(4) viSama catuSkoNa saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahI che, tema eka kahe sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che. (5) samayakavAlarUpa saMsthAna jenuM che te vaLI bIjA koInA abhipAyathI caMdrasarca saMsthiti kahevI. te A pramANe - koI eka kahe che samayakavAla saMsthita caMdrasUrya saMsthiti kahelI che. (6) viSama cakavAlarUpa saMsthAna jenuM che te tathA bIjAnA matathI caMdra-sUrya saMsthiti kahevI. te A pramANe - eka koI kahe che ke viSama cakvAla saMsthita caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. (9) cakAcavAla - racAMganuM je ardha cakravAla, te rUpa saMsthAna jenuM che, che. bIjA koInA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe - koI eka kahe che ke cakrAddhacakavAla saMsthita caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. (8) vaLI eka kahe che - chatrAkAra saMsthita caMdra, sUrya saMsthiti kahelI che. (9) gRhanI jema-vAstuvighAthI baMghAyela gRhanI jema saMsthAna jenuM che te, bIjAnA matathI caMdra-sUrya saMsthiti kahevI. te A rIte - koI gRha saMsthita caMdra-sUryanI sI (10) gRhayukta ApaNa te gRhApaNa - vAstuvidhA prasiddha, tenI jevI saMsthiti * saMsthAna jenuM che te. bIjAnA abhiprAyathI tema kahevuM. te A pramANe - koI eka kahe che ke gRhApaNa saMsthita caMdra-sUrya saMsthiti kahelI che. (11) prAsAdanI jema saMsthAna jenuM che ke, bIjAnA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe - koI kahe che prAsAda saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. (12) gopura * puradvAranI mAphaka saMsthAna jevuM che , bIjAnA matathI jANavI. te A pramANe - koI eka kahe che gopura saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahI che. (13) prekSAgRhanI jema vAstuvidhA prasiddha saMsthAna jenuM che, te, bIjAnA mate jANavuM. te A pramANe - eka ema kahe che prekSAgRha saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti che. (14) vallabhI - gRhanA AcchAdananI jema saMsthAna jenuM che - te, bIjAnA mate jANavuM. te A pramANe - koI eka kahe che valabhI saMsthita caMdrasUrya saMsthiti kahelI che. (15) harma - dhanavAnanuM gRha, teno uparano bhAga, tenI jema saMsthAnA jenuM che te bIjAnA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe - harpItala saMsthitA caMdrasaryanI saMsthiti kahI che. (16) vAlANa potikA saMsthita * dezI zabda che, AkAzataDANa madhyamAM vyavasthita kIDA sthAna laghuprAsAda, tenA jevA saMrathAna jenA che te bIjAnA mate jANavuM. te A rIte - vaLI koI kahe che - vAlAmrapotikA saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahI che - eka ema kahe che. e pramANe paratIrthikonI pratipattio kahI che. A pratipattimAM samIcIna che, tene dazavi che. te soLa paratIrthiko maLe je vAdI ema kahe che - samacatustra saMsthitA caMdra sUryanI saMsthiti kahI che, A abhiprAyathI amArA mate paNa caMdrasUryanI saMsthiti vadhAravI. tethI kahe che - A badhI paNa kALa vizeSa-suSamasuSamAdi yugamaLa che. yuganI AdimAM zrAvaNa mAsamAM bahalapakSanI ekamamAM prAtaH udaya samayamAM eka sUrya dakSiNa-pUrvanI dizAmAM varte che. te bIjo sUrya pazcima-uttaramAM che. 2i3/7]
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-35 caMdramAM paNa te samayamAM eka dakSiNa-pazcima dizAmAM varte che ane bIjo uttara-pUrvamAM varte che. tethI A yuganI AdimAM caMdra-sUrya samacaturasa saMsthita varte che. * ahIM je maMDalakRta vaiSamya che, jemake - baMne sUryo sarva-atyaMtara maMDalamAM varte che, caMdramAM sarvabAhyamAM varte che. tethI tene apa karIne vivakSA karI nathI. tethI ja je kAraNe sakala kALa vizeSaNa-suSamAsuSamAdi rUpanA Adi rUpa yuganI AdimAM samacatasa saMsthita sUrya-caMdra hoya che. tethI tenI saMsthiti samacaturasa saMsthAnathI vaNita che, athavA anyathA saMpradAyAnusAra samacaturasa saMsthiti vicAravI kemake bAkInA tayothI caMdra-sUryanI saMsthiti jANI nathI. kemake tenuM mithyArUpatva che. e pramANe caMdra-sUrya saMsthiti kahI. have tApaphoga saMsthitine jaNAvavAnI IcchAthI pahelA te viSayamAM praznasUtra kahe che - bhagavan! kaI rIte Ape tApoganI saMsthiti kahI che, te bhagavAna kaho. ema kahetA bhagavat A viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipati che, teTalI dazavi che - te tApakSetranI saMsthitinA viSayamAM vize A soLa pratipati - paratIrthika matarUpa kahela che. te A pramANe che - te soLa paratIrthikonI madhye eka ema kahe che - vAstu vidhA prasiddha gRhanI jema saMsthAna jenuM che ke, tApotra saMsthiti kahI che. e pramANe - anaMtarota prakArathI athatui caMdrasUrya saMsthiti gata prakArathI. gRhasaMsthitinI AgaLa tyAM sudhI, kahevuM, jyAM sudhI vAlANapotikA saMsthitA kahela che. te A pramANe - vaLI eka kahe che ke - gRhApaNa saMsthita tApakSetra sthiti che vaLI eka ema kahe che ke - prAsAda saMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che, vaLI eka ema kahe che ke - gopurasaMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che. eka vaLI ema kahe che - prekSAgRha saMsthitA tApotra saMsthiti kahe che. vaLI koI kahe che - valabhI saMsthita tApakSetra saMsthita kahI che. eka vaLI kahe che - harpatala saMsthita tApaNoga saMsthiti che. vaLI koI eka kahe che - vAlANapotikA saMsthita tApaba saMsthiti kahI che. ahIM badhAM padomAM vigrahabhAvanA pUrvavat karavI. vaLI koI eka kahe che - je saMsthiti jaMbadvIpa dvIpanI che - x * tethI ja tApakSetranI saMsthiti kahI che. eka pharI ema kahe che ke- je saMsthita bhArata varSanI che, te saMsthita tApakSetra saMsthiti kahI che. ahIM vigrahabhAvanA pUrvavat kahevI. e pramANe ukta prakArathI udhAna saMsthitA tApakSetranI saMsthiti, bIjAnA abhiprAyathI kahevI, te A pramANe - koI eka ema kahe che ke - udhAna saMsthitA tApotra saMsthiti kahI che. ahIM "udhAnanA jevuM saMsthAna jenuM che temAM te pramANe vigraha che. niyana - purano nirgamana mArga, tenA jevI saMsthiti jenI che, te bIjA 100 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 koInA abhiprAyathI kahevI. te A pramANe - koI eka ema kahe che ke nirmANa saMsthitA tApatra saMsthiti kahI che. to - rathanA eka paDakhAmAM je nitya rahe che, te aMdha ke pRSTha upara samAropita bhAra, niSadha - baLada, tenI jema saMsthita jenuM che te ekaloniSadha saMsthita, bIjAnA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe * ekatoniSadha saMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che. bIjAnA abhipAyathI ubhaya niSadha saMsthitA kahevI. 3maya - racanA baMne paDakhe je, niSadha-mbaLado, tenI jema saMsthAna jenuM che te. te A rIte kahevI - koI eka ema kahe che ke ubhayathI niSadha saMsthita tApotra saMsthiti kahI che. zyanakanI jema saMsthAna jenuM che te, bIjAnA abhiprAyathI kahevI. te A pramANe - koI eka kahe che yenaka saMsthitA tApakSetranI saMsthiti kahI che. vaLI koI eka kahe che - sacetaka ke spenanA pRSThanI jema saMsthAna jenuM che te tApotra saMsthiti kahI che. e pramANe soLe paNa pratipattio kahI che. A sarve paNa mithyArUpa che, tethI tenA nirAsane mATe bhagavat svamatane bhinna jaNAve che. ame vaLI utpanna kevalajJAnavALA, kevaLajJAnathI calAvasthita vastune pAmIne vaphTamANa prakArathI ame kahIe chIe, te ja prakArane kahe che - urvamukha kalaMbuka puSa saMsthitA asthati udhaImukha nAlikApuSpanI jema saMsthAna jenuM che, te tApaphoga saMsthiti meM ane bAkInA tIrthakara vaDe kahevAI che. te kaI rIte che te jaNAve che - aMtaH merunI dizAmAM saMkucita ane ghaf: lavaNa dizAmAM vistRta tathA meranI dizAmAM ardhavRta valayAkAra kemake sarvathA vRtame gata traNa, be ke daza bhAgone vyApIne tyAM rahela hovAthI tema kahyuM. bahA-lavaNasamudra dizAmAM pRthula-mukala bhAvathI vistArane pAmela, A ja vAta saMsthAna kathana vaDe spaSTa kare che - aMdara merunI dizAmAM umaTU - padmAsane beselanA khoLA rUpa Asana baMdha, tenuM mukha - agra bhAga avalayAkAra, tenI jema saMsthAna jenuM che te. bahAralavaNasamudranI dizAmAM svastika mukha saMsthita. svastika zabda prasiddha che, tenuM mukha - agrabhAga, tenI jema ati vistIrNapaNe saMsthAna jenuM che te. ma vi - mera parvatanA baMne paDakhAM, tenA tApakSetra saMsthitinA suryabhedathI be bhede rahela che. pratyekamAM eka-ekanA bhAvathI je be bAhA che, te jaMbudvIpamAM rahela AyAma AzrIne rahelI che. te ekaika AyAmathI keTalA pramANamAM che, te kahe che - pratyekamAM 45,000 yojana, te tApakSetranI saMsthiti eka-ekanI ane be bAhA anavasthita hoya che. te A pramANe - sarvAtyaMtara ane sarvabAhya. temAM je meru samIpamAM kiMmane AzrIne bAhA che, te sarvAcaMtA che ane je lavaNa dizAmAM jaMbudvIpa paryantanA vikaMbhane AzrIne bAhA che, te sarvabAhA. ahIM AyAma te
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-35 101 102 sUryaprajJatiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 dakSiNa-uttaranI AyatatAthI jANavo ane vikuMbha pUrva-pazcimanI AyatatAthI jANavo. e pramANe bhagavaMte kahyuM tyAre gautama svaziSyonA spaSTa avabodhana mATe pharI pUche che - te evA prakAranI anaMtarokta vastu vyavasthAmAM zo hetu che ? zI upapatti che, te he bhagavanuM ! kaho. e pramANe kahetA bhagavatu bolyA- A bUhIpa vAkya pUrvavat paripUrNa vicAravuM.. temAM jyAre sUrya savanjiMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre "urdhva mukha kalaMbuta puSa' ItyAdi pUrvavat kahevuM. yAvatu savavyaMtarA bAhA ane sarvabAhA bAhA. tenA Atapotra saMsthitinA sarvAgaMtara bAhA meruparvata samIpe che. te meru parvatanI paridhigatapaNAthI 6486 ane coka yojanAnA 10 bhAga me kahela che, tema kahevuM. ema bhagavaMte kahetA gautama prazna kare che - te tApakSetra saMsthiti parikSepa vizeSa - meranI pariraya parikSepaNa vizeSa kayA kAraNathI e pramANamAM kahela che, paNa jUna ke adhika nahIM, te kaho. tyAre bhagavaMte kahyuM - je meru parvatano parikSepaparirasa gaNita prasiddha che, te parikSepane traNa vaDe guNIne pachI daza vaDe cheda karIne, te kaI rIte karAya che ? teno uttara Ape che ahIM savarjiMtara maMDalamAM vatato sUrya jaMbUDhIgata cakavAlanA je-te pradezamAM te-te cakavAla kSetra pramANAnusAra 3/10 bhAgane prakAzita kare che ane A pUrve kahela che. dhe meru samIpamAM tApaTTotranI vicAraNA karAtA-tethI meru parizyanA sukhe avabodhane mATe pahelAM traNa vaDe guNIe, guNIne daza vaDe vibhAga kare. daza vaDe bhAga ghaTADatAM yathokata mera samIpanuM tApakSe parimANa Ave che. tethI ja kahe che ke - mera parvatano vikaMbha 10,000 che, teno varga daza karoDa thAya che. tene daza vaDe guNIe to eka abaja 1,00,00,00,000 thAya. tenuM vargamULa kADhavAthI Ave che - 31,623thI kaMIka nyUna thAya. paNa vyavahArathI paripUrNa 31,623 vivati karAya che. A rAzine traNa vaDe guNIe, to 94,869 Ave che. Ane daza bhAga vaDe haratA prApta thAya che 6486 yojana ane eka yojananA 10 bhAga thAya. tyAre A anaMtarokta pramANa parikSepa vizeSa - meru paridhi parikSepa vizeSa tApotra saMsthiti kahelI che, tema sva ziSyone kahevuM. A artha bIje paNa kahevAyela che "mera pariraya rAzinA traNagaNAM ane dazame bhAge je prApta thAya, te sUryanuM atyaMtara maMDalamAM tApakSetra thAya che. e pramANe sarvavyaMtara maMDalamAM vartato sUrya meru samIpamAM tApaga saMsthitinI savaciMtara bAhAnuM viThaMbha parimANa kahyuM. have lavaNasamudranI dizAmAM jaMbUdvIpa paryantamAM je sarvabAhya bAhA che, tenuM viEbha parimANa kahe che - te tApotrA saMsthitinA lavaNasamadra samIpamAM sarvabAhya bAhA che te parikSepathI - jaMbudvIpa paricaya parikSepathI 94,868 yojana ane eka yojananA 10 bhAga jeTalI kahelI che. ahIM ja spaSTa bodhane mATe prazna kare che - te ATalo parikSepa vizeSa - tApotra saMsthitithI kayA kAraNathI kahelo che? nyUna ke adhika nahIM, te kaho. bhagavaMte kahyuM - je jaMbUdvIpano parikSepa-paricaya gaNita prasiddha che, te parikSepane traNa vaDe guNIne pachI daza vaDe chedIne-bhAMgIne, A arthamAM kAraNa pUrve kahela che te mujaba anusaraNIya che. daza bhANa vaDe ghaTADAtA yathona jaMbUdvIpa paryA tApakSetra parimANa Ave che. - tethI ja kahe che ke - jaMbUdvIpanI paridhi 3,16,227 yojana, traNa gAuM, 128 dhanuSa, [1] 1/] sADAtera aMgula che ane ATalA yojanamAM kaMIka nyUna hovAthI vyavahArathI paripUrNa vivakSita karAya che tyArapachI 228 aMka jANavA. tethI paridhi 3,16,228 yojana thaze. tene traNa vaDe guNatA thAya che 9,48,684, A saMkhyAne daza bhAga vaDe hasatA, prApta thAya che - yazokata bUDhIpa paryaad sarvabAhya bAhAnuM vikaMbha parimANa. pachI A ATalA anaMtarokta pramANano parikSepa vizeSa jaMbUdvIpa parirasano pariNopa vizeSa tApaTTotra saMsthiti kahe che, tema kahevuM. A kathana bIje paNa karAyela che ke - jaMbUdvIpanI paridhinA traNa guNAno dazamo bhAga karatA je prApta thAya, te sUryanA atyaMtara maMDalanuM tApotra thAya." e pramANe jaMbUdvIpamAM tApotra saMsthitinA sarvAtyaMtara ane sarvabAhya bAhAnuM vikuMbha parimANa kahyuM. have sAmAnyathI AyAmathI tApakSetra parimANane jijJAsu te viSayamAM prazna kahe che - tApaNa AyAmathI sAmanyathI dakSiNa-uttara laMbAI paNAthI keTalA pramANamAM kahela che, te kaho. bhagavaMte kahyuM - 38,333 yojana ane eka yojanAno trIjo bhAga che yAvatu AyAmathI dakSiNa-uttara laMbAIthI kahela che, tema kahevuM. tethI ja kahe che - savanjiMtara maMDalamAM vartamAna sUryanuM tApotra dakSiNa-uttara lAMbu meruthI AraMbhIne tyAM sudhI vadhe che, jyAM sudhI lavaNasamudrano chaTho bhAga che. kahyuM che ke - meruno madhya bhAga cAvat lavaNasamudranA cha bhAgo, te Ano AyAma che, je niyamA gADAnI uddhIta jevo saMsthita che. arthAt A tApa niyamathI zakaTauddhI saMsthita che, bAkI sugama che. temAM meruthI AraMbhIne jaMbUdvIpa paryana yAvatuM 45,000 yojana lavaNano vistAra be lAkha yojana che, teno chaThTho bhAga 33,333 yojana ane eka yojanAno trIjo bhAga che. tethI ubhayanA mIlanathI yathokata AyAma pramANa thAya che. A sarvAbhiMtara maMDalamAM vartatA sUryanI glezyA atyaMtara pravezatA meru vaDe prati khalita thAya che. jo vaLI khalita na thAya, to meruno sarva madhya bhAgagata pradezane avadhi karIne AyAmathI jaMbUhIpanA 50,000 yojanane prakAze che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4/-/35 103 AthI e pramANe jaMbUdvIpanA 50,000 yojanane prakAze che te saMbhAvanAthI sarvAnvaMtara maMDalamAM vartatA sUryamAM tApakSetranuM AyAma pramANa jyotiSe karaMDaka mUlaTIkAmAM zrI pAdalipta sUri vaDe 83,333 yojana ane eka yojanano trIjo bhAga ema kahela che. ATalI tApakSetra AyAma parimANanI saMbhAvanA yukta che, jaMbudvIpamAM tApakSetranA 45,000 yojana mAtra parimANa svIkAramAM - je rIte sUrya bahAra nIkaLe che, te rIte tapratibaddha tApakSetra paNa che. tyAre jo sUrya sarvabAhya maMDalane saMkramIne cAra care che to sarvathA merunI samIpamAM prakAza prApta thato nathI. tethI tyAre paNa te maMdira paridhi parikSepathI vizeSa parimANa AgaLa kahe che. tethI pAdalipta sUri vyAkhyAna paNa svIkAravA yogya ja che. e pramANe sarvAtyaMtara maMDalane AzrIne tApakSetra saMsthiti kahI che. have te ja saciMtara maMDalane AzrIne aMdhakAra saMsthiti pratipAdita karavAne te viSayamAM praznasUtra kahe che - tyAre sarvAnvaMtara maMDala cAra kALamAM zuM saMsthAna jenuM che ? athavA konI jema saMsthAna che ? te aMdhakAra saMsthiti kaI rIte kahelI che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - urvImukha karAyela kalaMbuta puSpa saMsthita aMdhakAra saMsthiti kahelI che tema kahevuM ? te aMtaH- merunI dizAmAM vikhuMbhane AzrIne saMkucita ane bahAra-lavaNa samudranI dizAmAM vistRta tathA aMta: merunI dizAmAM vRtta-vRttAddhavalayAkAra, sarvathA vRtta merugata 2/10 bhAga vyApIne temAM rahela che. vRtti - lavaNa samudranI dizAmAM aMtaH- aMkamukha saMsthitA ane bahAra-svastikamukha saMsthita che, A baMne padonI vyAkhyA pUrve kahevAyelI che. vistIrNa, A ja saMsthAna kathanathI spaSTa kare che - te aMdhakAra saMsthitinA tApakSetranI saMsthiti jaividhyanA vazathI be bhede vyavasthitatAthI meru parvatanA baMne paDakhe pratyekamAM eka-ekanA bhAvathI je jaMbudvIpagata bAhA che, te AyAma-pramANane AzrIne avasthita rahe che. te A pramANe - 45,000 yojana. be bAhA vikhuMbhane AzrIne eka-ekanI aMdhakAranI saMsthiti thAya che. te A pramANe - sarvAnvaMtara ane sarvabAhya. A baMnenuM vyAkhyAna pUrvavat jANavuM. temAM sarvAzcaMtara bAhAnA vikuMbhane AzrIne pramANane jaNAvavA kahe che- aMdhakAra saMsthitinI satyiMtara je bAhA meru parvata samIpamAM che te 6324 yojana ane eka yojananA 6/12 bhAga cAvat parikSepathI - pariya parikSepathI kahelI che, tema kahevuM. A ja arthanA spaSTa bodha mATe pUche che - te aMdhakAra saMsthitinA yathokta pramANa parikSepa vizeSa meru parica parikSepa vizeSa kayA kAraNathI kahela che, kaMI nyUna ke adhika nahIM ? bhagavan ! te kaho. evo prazna karAtA bhagavaMta kahe che - je meru parvatanA parikSepa pUrvokta pramANa che, te parikSepane be vaDe guNIne, kaI rIte be vaDe guNavAnuM ? to kahe che, A sarvAnvaMtara sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 maMDalamAM cAra cattA baMne sUryomAMthI ekapaNa sUryano jaMbudrIpagata cakravAlanA je ke te pradezamAM je-te cakravAla kSetrAnusArathI 3/10 bhAga prakAzita hoya che. bIjo paNa sUryanA 3/10 bhAga prakAzita karAyA hoya che. te baMnenA saMyogathI 6/10 thAya che. temAM traNa-traNa dazAMza bhAgonA apAMtarAlamAM babbe daza bhAgo rAtri che, tethI be vaDe guNavuM. te baMne 2/10 bhAgomAMthI daza bhAgane dUra karavA bAkI te ja pUrvokta kahevuM. te A pramANe - daza vaDe chedIne daza bhAga ghaTADatAM, A parikSepa vizeSa kahela che, tema kahevuM. Ano artha A pramANe - daza vaDe chedIne, daza bhAga ghaTADatAM yayokta aMdhakAra saMsthitinA meru pariraya parikSepa parimANa Ave che. tethI ja kahyuM che - meru parvata pariraya parimANa 31,623 yojana che. tene be vaDe guNIe, tenAthI 63,246nI saMkhyA Avaze. tene daza bhAga vaDe bhAMgatA 6324 - 6/10 nI saMkhyA prApta thaze. tethI A anaMtarokta pramANa aMdhakAra saMsthitino parikSepa vizeSa meru paridhi parikSepa vizeSa kahyo che. e pramANe te aMdhakAra saMsthitinI sarvAzcaMtara bAhAnA vikhuMbha parimANa kahyA. have sarva bAhya bAhAnA parimANane kahe che - te aMdhakAra saMsthitinI sarvabAhya bAhA lavaNa samudra samIpamAM jaMbudvIpa paryantamAM che. te parikSepa-jaMbUdvIpa parica parikSepa vaDe kahetAM 63,245 yojana ane eka yojananA 6/10 bhAga che. A ja vAtane spaSTa - svaziSyonA bodhane mATe gautamasvAmI pUche che - te aMdhakAra saMsthitithI te parikSepa vizeSa jaMbUdvIpa parikSepaNa vizeSa kayA kAraNathI kahela che ? nyUna ke adhika nahIM, tema kahevuM ? bhagavaMta vardhamAnasvAmIe kahyuM ke - jaMbudvIpa parikSepa pUrvokta pramANa che. te parikSepane be vaDe guNIne daza vaDe bhAga karIne, ahIM kAraNa pUrvavat kahevuM. daza bhAga vaDe ghaTADatAM thokta aMdhakAra saMsthiti jaMbudvIpa parica parikSepa pramANa Ave che. 104 tethI ja kahe che ke jaMbudvIpanA parikSepa parimANa 3,16,228 yojana che. tene be vaDe guNatAM thAya 6,32,456. A saMkhyAne daza bhAga vaDe bhAMgatA prApta saMkhyA thaze 63,245 ane 6/10 yojana. tethI A ATaluM anaMtarokta pramANa aMdhakAra saMsthiti parikSepa vizeSa jaMbudvIpa parica parikSepaNa vizeSa kahela che, tema kahevuM. e pramANe sarvabAhyAnuM bAhAnuM vikhuMbha parimANa kahyuM. have sAmastyathI aMdhakAra saMsthitinuM AyAma pramANa kahe che - A AyAma pramANa tApakSetra saMsthitigata AyAma parimANavat vicAravuM. ahIM ja savazciMtara maMDalamAM vartamAna evA be sUryonA divasa - rAtri muhUrta pramANane kahe che - 'tavA pna' Adi sugama che. e pramANe sarvAnvaMtara maMDalamAM tApakSetra saMsthitine ane aMdhakAra saMsthitine jaNAvIne have sarva bAhya maMDalamAM tene jaNAvatA kahe che - jyAre sUrya sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre kayA saMsthAnathI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-35 105 106 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 che, tene be vaDe guNIe, aMdhakAranI vicAraNAmAM te traNa vaDe guNIe. tyArapachI baMnene ahIM paNa daza vaDe bhAMgIe, tathA sarva bAhya maMDalamAM sUryano cAra caratA lavaNasamudranI madhyamAM 5000 yojana tApotra tenA anurodhathI che. aMdhakAra AyAmathI vadhe che, pachI 83,000 kahela che. e pramANe tApaphoga saMsthiti parimANa ane aMdhakAra saMsthiti parimANa kahyuM. have ud, adho pUrva vibhAga ane pazcima vibhAgamAM jyAM sudhI prakAza karatAM be sUryo che, tenA nirUpaNa mATe sUtra kahe che - pUrvavat jANavuM. jaMbUdvIpamAM keTalA pramANa kSetrane sUrya urthamAM prakAzita kare che ? keTalAM phoTane nIye, keTalAM kSetrane tIrNa tathA pUrvabhAga-pazcima bhAgamAM prakAze che. bhagavaMte kahyuM - jaMbUdvIpamAM be sUryo, pratyeka svavimAnathI uMce 1oo yojanane, nIce 1800 yojanane prakAzita kare che. A adholaukika gAmonI apekSo jANavuM. kemake adholaukika gAmo samatala bhU bhAgane AzrIne 1oon yojanathI rahela che. tyAM paNa sUrya prakAza prasare che. * x * tIkhuM, sva vimAnathI pUrva ane pazcimamAM pratyekane 47,263 yojanA ane 21/go bhAgane prakAze che. tApakSetra saMsthiti kahelI che tema he bhagavankahevuM? bhagavaMte kahyuM - te urdhvamukha kalaMbukA pukha saMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che, tema svaziNone kahevuM. ema pUrvokta prakAthI je atyaMtara maMDalamAM atyaMtara maMDalagata sUryamAM dhakAra saMsthitinuM pramANa kahyuM, te bAhya maMDalagatA sUryamAM tApaphoga saMsthitinA parimANane kahevuM. je vaLI savavyaMtara maMDalamAM vartato sUrya tApotra saMsthitinA pramANane te bAhya maMDalamAM vartamAna sUryamAM aMdhakAra saMsthitinA pramANane kahevuM ane te tyAM sudhI * tyAre uttama kAThAprApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri Adi thAya. te A pramANe sUgathI kahevuM - aMdara saMkucita ane bahAra vistRta, aMdara vRta ane bahAra pRthula, aMdara ekamukha saMsthita ane bahAra svastikamukha saMsthita, baMne paDakhAmAM tenI baMne bAhAo avasthita hoya che, te pIstALIsa-pIstALIsa hajAra yojana AyAmathI che. tenI be bAhAo anavasthita hoya che. te A pramANe * atyaMtarikA bAhA ane sarva bAhArikA bAhA. temAM sarvasvaMtarikA bAhA, meru parvatanI samIpamAM 6324 yojana ane eka yojananA 10 bhAga parikSepathI kahelA che tema ziSyone kahevuM. te parikSepavizeSa kyAMthI kahela che tema kahevuM? je meru parvatano parikSepa che, tene be vaDe guNIne, daza vaDe chedIne, daza bhAgathI ghaTADIne, A parikSepa vizeSa kahelo che tema kahevuM ? te tApotra keTalA AyAmathI kahelo kahevo ? tA 83,333 yojana ane eka yojanano tribhAga kahelo kahevo. tyAre zuM saMsthita aMdhakAra saMsthiti kahela kahevI ? te urvImukha kalaMbukA saMsthAna saMsthita kahela kahevI. aMdarathI saMkucita, bahArathI vistRta. aMdarathI vRta * bahArathI pRthula, aMdara aMkamukha saMsthita ane bahAra svastimukha saMsthita, baMne paDakhe tene be bAhAo hoya che. je pIstAlIza-pIstALIsa hajAra yojana AgAmathI che, be bAhAo anavasthita hoya che. te A pramANe - savaciMtarikA bAhA ane sarva bAhikiA bAhA. tenI sarvAtyaMtarikA bAhA meru parvata samIpa 9486 yojanA ane eka yojananA 10 bhAga parikSepathI kahelI kahevI. je meru parvatano parikSepa che, te parikSepane traNa vaDe guNIne, dazathI bhAMgIne, daza bhAgathI ghaTADatA, A parikSepa vizeSa kahelo kahevo. tenI sarva bAhirikA bAhA lavaNasamudranI samIpe 94,888 yojana ane eka yojananA 10 bhAga parikSepathI kahela che. A parikSepa vizeSa kaI rIte kahevo ? je jaMbUhIpa hIpano parikSepa kahela che. te parikSepane traNa vaDe guNIne daza vaDe bhAMgIne, daza bhAva ghaTADatA A parikSepa vizeSa kahelo kahevo. te aMdhakAra keTalA AyAmathI kahela che ? te 83,333 yojanA ane eka yojanAno trIjo bhAga kahela che. tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhartanI rAtri thAya che, jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. A badhuM ja pUrvokta sUtranI vyAkhyAnusAra svayaM vicAryuM. tApakSetra saMsthitine vicAratAM je meruno parisyAdi muni dIparatnasAgare karelA prAbhRta-4-no TIkAsahita anuvAda pUrNa
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa-36 100 108 sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 che prAkRta-5 che -- -- -- -- -- che e pramANe joyuM pAmRta ka. dhe pAMcamAMno Abha kare che, teno A adhikAra che, "leyA kayAM pratita thAya che?" tevI tadviSayaka prazna sUp kahe che - sU36 - sUryanI vezyA kayAM patieta thatI kahI che temAM nighe A vIza pratipattio kahI che - (1) eka kahe che ke - maMdara parvatamAM sUryanI ve pratikta thatI kahI che. () eka ema kahe che - meru parvatamAM sUryanI leyA pratihata thatI kahI che. e pramANe A abhilApaNI kahevuM ke - (3) te manorama parvatamAM, (4) te sudana parvatamAM, (5) te girirAja parvatamAM, (6) te ranoccaya parvatamAM, (). te ziloccaya parvatamAM, (8) te svayaMpabha parvatamAM, (9) te lokamadhyaparvatamAM, (10) te lokanAbhi parvatamAM, (11) te acchaparvatamAM, (12) te sUyarid parvatamAM, (3) te sUyAvaraNa parvatamAM, (14) te uttama parvatamAM, (15) te dizodizi parvatamAM, (16) te avataMtra parvatamAM, (17) te dharaNIkhIla parvatamAM, (18) te ghaNithaMga parvatamAM, (19) te parvatandra parvatamAM, (20) te parvatarAja parvatamAM sUrya vezyA pratihata thAya che, ema kahevuM. e pramANe eka kahe che. paraMtu ame kahIe chIe ke - maMdara pavate paNa yAvatu parvatarAya parvatamAM paNa pratihata thAya che. je yugalo sUryanI vezyA sparze che, te pugalo sUryanI vezyAne pratihata kare che. adaSTa pudagalo paNa sUryanI vezyAne haNe che, caramalezyA aMtargata pudagalo paNa sUryanI vezyAne haNe che. * vivecana-36 : atyaMtara maMDalamAM sUryanI vezyA prasare che, to kayA sthAne vezyA prati hatA thatI kahI che ? teno A bhAvArya che - ahIM avazya atara pravezatI sUryanI vezyA kayA sthAnamAM pratihata thAya che, tema jANavuM. kemake savavyaMtara ane sarva bAhya maMDalamAM jaMbUDhIgata tApotra laMbAIthI 45,000 yojana pramANa ja kahela che ane A savaciMtara maMDalagata sUryamAM lesyA pratita thayA pachI utpanna thatI nathI. anyathA nIkaLatA evA sUryamAM tenAthI pratibaddha tApotranA paNa tikamaNanA abhAvathI sarvabAhya maMDalamAM cAra caratI veLA sUrya laMbAIthI hIna na thAta. * * * lezyA kyAMthI pratighAtane pAme che, tethI tenA bodhane mATe prazna che. e pramANe prazna karAtA bhagavaMta A viSayamAM jeTalI pratipatio che teTalI ahIM dazavi che - sUryalezyA pratita viSayamAM vize A vIza pratipatti kahelI che. te A pramANe te vIza paratIrziko madhya eka ema kahe che - maMdara parvatamAM sUryanI leNyA pratihata kahelI che tema kahevuM. 'kahevuM" eTale teno mULabhUta svaziSyone upadeza Apavo. ahIM upasaMhAra che . "eka ema kahe che." vaLI eka ema kahe che - meru parvatamAM sUryalezyA pratihata thAya che, tema kahevuM. ema ukta prakAcI - A vakSyamANa pratipatti vizeSabhUta AlApakathI bAkInI pratipatti jANavI. te ja pratipatti vizeSabhUta AlApakone dazavi che - pratyeka AlApakamAM pUrvokata padone yojavA. tethI A sUtrapATha che - eka ema kahe che ke manorama parvatamAM sUryalezyA pratihati thatI kahevI. vaLI eka ema kahe che ke - te sudarzana parvatamAM sUryalezyA pratihata thatI kahevI. vaLI koI eka kahe che ke te svayaMprabha parvatamAM sUryalezyA pratihata thatI kahevI. vaLI koI eka kahe che ke - girirAja parvatamAM sUryalesyA pratihata thAya che tema kahevuM. vaLI koI eka ema kahe che ke- noccaya parvatamAM sUryalezyA pratihad thatI kahevI. vaLI koI kahe che ke - te ziloccaya parvatamAM sUcchiA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema kahe che ke lokamadhya parvatamAM sUryalezyA pratihata thatI kahevI. koI eka ema kahe che - lokanAbhi parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema paNa kahe che ke - te svaccha parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema paNa kahe che - te sUyavirya parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. koI eka ema paNa kahe che ke - te sUryAvaraNa patimAM sUryanI vezyA pratihata thatI kehavI. vaLI eka ema kahe che ke - uttama parvatamAM te sUryanI, lezyA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema kahe che ke - te dizodizi parvatamAM sUryanI leyA pratihata thatI kahI che tema svaziNone kahevuM. vaLI eka ema paNa kahe che - te avataMsa parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. vaLI koI eka ema kahe che ke- te dharaNikhIla pravatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. eka vaLI ema kahe che ke - te gharaNizRMgaparvatamAM sUryanI leyA pratihata thatI kahevI. eka vaLI ema kahe che ke parvaIndra parvatamAM sUryanI lezyA pratihata thatI jANavI. eka vaLI ema kahe che - parvatarAya parvatamAM sUryanI lezyA pratihata thAya che, tema kahela che, te kahevuM. A pramANe paratIrthikonI pratipatti darzAvIne have svamatane dazavi che - ame vaLI utA kevala jyoti vaDe e pramANe kahIe chIe ke - je parvatamAM atyaMtara prasaratA evA sUryanI vezyA pratighAtane pAme che. te maMdara parvata paNa kahevAya che cAvatu parvatarAja parvata paNa kahevAya che. A badhAM ja zo ekArmikapaNe che. tayA maMdara nAme deva, tyAM palyopama sthitika ane mahaddhika che, te vase che. tethI tenA yogathI te "maMdara' che tema kahevAya che. e rIte- (2) sarva tIchalokanA madhya bhAganI maryAdA katAra hovAthI mera. (3) devonA manamAM ati surUpapaNe ramaNa kare che mATe manorama(4) naMbUnadamayapaNe ane vajarata bahulapaNe zobhana tathA manonivRttikara darzana jevuM che te sudarzana. (5)
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5-36 109 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 svayaM AdityAdi nirapekSa rananI bahalatAthI prabhA-prakAza jevo che te svayaMprabha. (6) badhAM ja girionA uccatvarI tIrthakara janma-abhiSekapaNe rAjA, tethI girirAja, () ranonA vaividhyanA prAbalya thakI upacaya jemAM che, te svoccaya. (8) zilA * pAMDu kaMbala zilA AdinI udarva-mastaka upara saMbhava jemAM che te ziloccaya. (9) loka-bIchalokanA samastanI madhye varte che, mATe lokamadhya. (10) loka-tIchalokanA svAlapaganI nAbhivaThuM - svAla madhya gata samudatta vRta caMdrakava4 lokanAbhi. (11) tathA cha * svaccha, kemake sunirmala jAMbUnada rananuM bahulapaNuM che. (12) tathA sUrya, upalakSaNathI caMdra, graha, nakSatra ane tArA, pradakSiNA karatAM varte che tethI sUryAvarta. (13) tathA sUrya, upalakSaNathI A caMdra, graha, nakSatra, tArA vaDe cotaphathI pazcimaNazIla hovAthI AvaraNa kare che . vIche mATe sUryAvaraNa. (14) tathA gariomAM uttama hovAthI uttama. (15) dizAnI Adiprabhava hovAthI digAdi, tethI ja kahyuM che ke - rUcakathI dizA ane vidizAno prabhAva ane cakanA aTa pradezAtmaka meru madhyavartI che, tethI mera paNa digAdi kahevAya che. (16) girinA zikhara samAna hovAthI avataMsaka che. A soLa nAmono saMgraha Adi A jaMbUdvIpa prajJapti prasiddha gAthAmAM - maMdara, meru, manorama, sudarzana, svayaMprabha ane girirAja, nosyaya, ziloccaya ane madhya lokanI nAbhi, svaccha, sUryAvarta, sUryAvaraNa, uttama ane dizAdi, avahaMsaka A soLa. tathA gharaminI-pRthvInI kIlaka mAphaka gharaNikIlaka, tathA dharaNinI zRMga mAphaka "gharaNijhaMga, parvatomAM Indra te parvatandra, parvatono sA te parvatarAja. te A pramANe baghAM paNa maMdAdi zabdo paramArthathI ekArSika che. tethI bhinna abhiprAyapaNAthI pravRta pUrvenI badhI pratipattio paNa mithyArUpa jANavI. je paNa vezyA pratihata thAya che, te maMdara parvatamAM paNa thAya che ane anyatra paNa thAya che. tethI kahe che - "nA na'' ItyAdi je pagalo meranA taTanI bhIMtamAM rahelA che, te sUryanI vezyAne sparze che. te pudgalo sUryanI vezyAne haNe che. kemake atyaMtara praveza karatI sUryalayA, tenA vaDe pratikhalita thAya che. - je paNa pudgalo merutaTabhitti saMsthita hovA chatAM dRzyamAna pudgala aMtargata sUmapaNAthI daSTipavAmAM AvatA nathI, te paNa adaiTa paNa sUryalezyAne haNe che. kemake te paNa atyaMtara praveza karatI sUryalezyAne svazakti anurUpa pratikhalita kare che. je paNa meranI anyatra paNa caramalesyA aMtargatu - carama lesyA vizeSa saMsparza pudgalo, te paNa sUryalezyAne haNe che. kemake tenA vaDe paNa caramalesyA saMsparzItAnI caramalezyAne pratihata kare che. muni dIparatnasAgare karela prAkRta-5-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa che prAkRta-6 $ -- x = x -- che e pramANe pAMcamuM prAkRta kahyuM. have chaTakuM AraMbhe che. tenA A adhikAra che - ojaH saMsthiti kaI rIte kahI che ?" tethI te viSayamAM praznasatra kahe che * sUtra-3 : te ja saMsthiti kaI rIte kahetI kahevI ? temAM ni9 pacIza pratipattio kahelI che - (1) temAM eka kahe che - na samayamAM suprakAza x utpanna thAya che, anya vinaSTa thAya che. () eka ema kahe che - te namahad ja sUryano prakAza anya upaja anya nAza pAme che. abhilApathI jamavuM 0) anuahorAtrathI () anupANI, (5) anumAsathI, (6) nututhI, (2) anuyanathI, (8) anusaMvatsarathI, (6) anuyugathI, (10) anusatavarSathI, (11) anusahasa varSathI, (1ra) anulakSa varSathI, (B) anupUrvI , (14) anuzatapUrvI, (15) anusahastrapUrvI, (16) anulANI, (10) anupalyopamathI, (18) anuzata palyopamaNI, (19) anusahastra palyopamathI, (20) anulaksa palyopamI, (21) nuM sAgaropamathI, (22) anueta sAgaropamael, (3) anusahaya sAgaropamaNI, (24) anulakSa sAgaropamathI ane (25) eka ema kahe che ke - te anuutsarpiNI avasarpiNIthI sUryaprakAza x upaje che, anyatra naSTa pAme che, eka evuM kahe che.. paraMtu ame evuM kahIe chIe ke te prIza-gIza mahumAM sUryano prakAza avasthita thAya che. tyArapachI sUryano prakAza anavasthita thAya che. cha mAsa sudhI suryapakAza ghaTe che, cha mAsa surya prakAza vadhe che. niSkramaNa karato surya derAthI ghaTe che, praveza karato sUrya dezathI vadhe che. temAM zo hetu kahevo ? A jaMbuddhISa dvIpa sava samudra yAva4 paripI che. to jayAre sUrya savasviMtara maMDalamAM aMkamIne cAra care che, tyAre uttama kAThAApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAzi thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsano AraMbha karatA pahelAM ahoramAM atyaMtara anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, jyAre sUrya abhyatara anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre eka ahoramathI eka bhAga prakAzathI divasa>>ne ghaTADavo ane zani kSetrane vadhArato cAra care che. maMDalane 1830thI chedIne, tyAre aDhAra muhUrtamAM ja bhAga muhUd nyUna divasa thAya che ane 1 bhAga adhika bhAra muhUrvavALI rAzi thAya che. te nikamaNa karato sUrya bIja ahoramamAM abhyatara nIja maMDalamAM saMkamIne cAra care che, to jyAre sUrya abhyatara bIja maMDalamAM saMkamIne cAra
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6/-/39 111 112 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 A Aditya saMvatsara, Aditya saMvatsarano aMta che. * vivecana-30 : kayA prakArathI zuM sarvakALa ekarUpa avasthAyitAthI ke anyathA prakAzanI saMsthiti - avasthAna kahela che ? bhagavaMte te viSayamAM jeTalI pratipatio saMbhave che, teTalI kahe che - prakAza saMsthitinA viSayamAM A pacIza pratipattio kahI che - te pacIza paratIciMko madhya eka vAdI ema kahe che ke - anusaNaya - pratikSaNa sUryano prakAza bIje utpanna thaI bIje nAza pAme che. arthAta - pratikSANa sUryano prakAza bhinna pramANa nAza pAme che. bIje pUrvoktathI bhinna pramANamAM prakAza utpanna thAya che. * x - eka pharI ema kahe che - prati muhUrta ja sUryano prakAza bIje utpanna thaI, bIje nAza pAme che. * * * ukta prakArathI - A vakSyamANa pratipatti vizeSabhUta AlApakathI zeSa pratipati jANavI. tene ja abhilApa vizeSathI dazavi che. * x * te sugama che. care che, tyAre be ahorama vaDe be bhAga prakAzathI divasa otrane ghaTADIne ane samiphatrane vadhArIne cAra care che, maMDalane 1830 vaDe chedIne, tyAre */ muhUrta jUna 18 muhUno divasa thAya che. */61 bhAga adhika bhAra muhUnI sani thAya. e pramANe A upAya vaDe niSkrimaNa karato sUrya te anaMtarathI tenA anaMtara maMDalathI maMDalamAM saMkramaNa karato karato eka-eka maMDalamAM, eka eka ahoramatI eka-eka bhAgane prakAzathI divasane ghaTADato-ghaTADato ane rAtriAmane vadhArato-vadhArato sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra re che. jyAre sUrya savabhiMtara maMDalathI sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre sAvasviMtara maMDalanI avadhi karIne 183 ahoramathI 183 bhAgamAM prakAzathI divasa kSetrane ghaTADatA ane rAtri kSetrane vadhArad cAra care che, maMDalane 1830 vaDe chedIne, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa 18 muhUrtanI rAtri thAya che. jAnya bAra muhUrtano divasa thAya che. A pahelAM cha mAsa ane cha mAsano aMta che. te praveza karato surya bIja cha mAsano AraMbha karato pahelA ahoramamAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya bAhya anaMtara maMDalamAM aMkamIne cAra care che, tyAre eka ahorAtra vaDe, eka bhAgamAM prakAzathI saba Tane ghaTADavA, divasa homane vadhAratA cAra care che. maMDalane 1830 thI chede che. tyAre 1 bhAga muhUrNa nyUna-18 muhUrtanI rAtri thAya che. [1 bhAga adhika bhAra muhUrta divasa thAya che. te praveza karato sUrya bIja ahorAtramAM bAhya trIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya bAhya trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre be ahorAthI be bhAga prakAza rAtri kSetrane ghaTADatA, divasamane vadhAratAM cAra care che, maMDalane 1830 vaDe chedIne. tyAre bhAga muhUrta dhUna aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. * bhAga muhUrNa adhika bhAra muhUrtano divasa thAya che. e pramANe A upAya vaDe praveza karato sUrya tenA anaMtara maMDalathI, anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato eka eka rAtri divasathI, eka-eka bhAgane prakAzatI rAtri kSetrane ghaTADatAM-ghaTADatA, divasakSetrane vadhAratA-vadhAratA savajIMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalathI savanjiMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sarva bAla maMDalanI avadhithI 183 ahorAtrathI 183 bhAga prakAzathI rAtri kSetrane ghaTADatA, divasa kSetrane vadhArad cAra care che, maMDalane 1830thI chedIne. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jaghanyA bAra muhanI sani thAya che. A bIja cha mAsa, A bIjA cha mAsano aMta che. vizeSa e ke - rAtri divasa ana eTale anurAmiMdiva. e pramANe sarvatra vigraha bhAvanA karavI joIe. sUtrapATha A pramANe - eka ema kahe che - anu ahorama ja sUryano prakAza anyatra upajI, anyatra nAza pAme che. eka ema kahe che - anupakSa ja sUryano prakAza anyatra upajI, anyatra nAza pAme che. [badhAM pATha vRttikArazrIe A prakAre ja nodhela che, tethI ame anuvAda choDI dIdhela che.) vAva pratipati-25 mI - vaLI eka e pramANe kahe che ke - anu utsarpiNI avasarpiNI ja sUryano prakAza anyatra upajI, ax nAza pAme che. A pratipatio, badhI ja mithyAtvarUpa che, kemake A badhInuM khaMDana karI, bhagavat svamatane dazavi che - ame vaLI vaphTamANa prakArathI kahIe chIe, - x * jaMbUdvIpamAM prativarSa paripUrNatAthI trIsa-trIza muhUrtone yAvat sUryano prakAza avasthita hoya che. arthAt sUrya saMvatsaranA aMte jyAre sUrya sarva atyaMtara maMDalamAM cAra care che, tyAre sUryanA jaMbUdvIpagata prakAzanuM paripUrNa pramANa 30 muhUrtA sudhI thAya che. pachI para-savaciMtara maMDalathI para, sUryano prakAza anavasthita thAya che. kayA kAraNe anavasthita thAya che ? te kahe che - je kAraNathI savaciMtara maMDalathI pachI pahelAM sUrya saMvAranA cha mAsa sudhI sUrya jaMbUdvIpagata prakAzane pratyeka ahorAtramAM eka-ekane 1830 bhAgathI ghaTADechede che. pachI bIjA cha mAsane sUrya saMvatsarI sUrya sudhI pratyeka ahorAmane ekaekane 1830nI saMkhyAthI vadhAratA prakAzane vadhAre che, A ja vyakta kare che - niSkramaNa karato' ItyAdi sugama che. vizeSa e ke - prema eTale 1830 saMkhyA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6/-/39 113 114 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 prAkRta purU thAya tyAM sudhI bAkI badhuM sugama che. vizeSa A * upasaMhAra kahe che, je kAraNe A pramANe sUryacAra che, tethI prati sUrya saMvatsaramAM sUryasaMvatsarane aMte sarva atyaMtara maMDalamAM trIsa-trIza muhUrto sudhI paripUrNa avasthita prakAza che, pachI anavasthita che. savabhiMtara maMDalamAM paNa trIza muhUrta sudhI paripUrNa avasthita prakAza kahevAya che. te vyavahArathI che, nizcayathI temAM paNa dhIme dhIme ghaTato jANavo. - x - muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-6-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa bhAgone pratyeka ahorAtramAM ekaika bhAgane, tethI kahe che - sarvavyaMtara maMDalamAM paripUrNatAthI 30 muhUrta sudhI avasthita sUryane prakAza che, pachI parama anavasthiti che. - X * have prazna sUtra kahe che - nIkaLato evo sUrya yayoktarUpane ghaTADato ane pravezatI veLA vadhAre che, A viSayamAM zo hetu che ? kaI upapatti che, te kaho. bhagavaMte kahyuM - A jaMbUdvIpa vAkya paripUrNa karyuM. temAM jyAre sUrya sabhyatara maMDalane saMkamIne cAra care che. tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. pachI savaciMtara maMDalathI ukta prakAre nIkaLato sUrya navA saMvatsarane AraMbha karato, navA saMvatsastA pahelA ahorAtramAM atyaMtara anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre - x - eka ahoraNa vaDe savavyaMtara maMDalagata pahelI kSaNathI AgaLa dhIme-dhIme kalAmAtra kalAmAba hAni vaDe ahorAkanA aMte coka bhAga prakAzane divaso gata ghaTADIne te ja eka bhAga samikSetrane vaghArIne cAra care che. keTalA bhAga pramANa punabhaMgane divasa kSetragata prakAzane ghaTADIne, samikSogane vadhArIne ? to kahe che - maMDalane 1830 vaDe chedIne zuM kahevA mAMge che ? bIjA maMDalane 1830 bhAgathI bhAMgIne, tethI eka bhAga thAya. pharI maMDalanA 1830 bhAgone kaI rIte kahyuM che ? te kahe che. ahIM ekaika maMDalane be sUryo vaDe eka ahorAzI bhamIne pUre che ane ahorabatuM 30 muharta pramANa che. pratyeka sUryane ahoraNathI gaNatAM paramArthathI be ahorAtra thAya che. be pahoramanA 60-muha che. tethI maMDalane pahelA 60 bhAgothI vibhAjita karAya che. niSkramaNa karatAM baMne sUryo prati ahorAtra pratyekane 21 bhAga muhUrta vaDe ghaTADatAM ane pravezatI vakhate vadhAratAM cAle. je 21 muharta bhAga che, te baMne samuditamAM eka sArdha 30mAM bhAga, tene 60 bhAga sAddha 30 vaDe guNatAM 1830 bhAga thAya che. e pramANe nIkaLato sUrya pratimaMDalane 1830nI saMkhyAnA bhogane ekaika bhAgane divasogagata prakAzane ghaTADatAM sakiomane vadhAratA tyAM sudhI kahevuM, jyAM sudhI sarva bAhya maMDalamAM 183 bhAga divasakSetragata prakAzane ghaTADatAM ane rAtri kSetrane vadhAratAM thAya che. 183 bhAga-1830no dazamo bhAga che. pachI savavyaMtara maMDalathI sarvabAhyamaMDalamAM jaMbUdvIpa cakravAla daza bhAga guTita thAya che, satri kSetra vadhe che. * x - e rIte atyaMtara pravezato pratimaMDalane 1830 bhAgomAM ekaika bhAgane vadhArato tyAM sudhI kahevuM jyAM sudhI savavyaMtara maMDalamAM 183 bhAga divasa kSetra jatAM prakAzanI vRddhi thAya che ane samikoranI hAni thAya che. 183 bhAga jaMbUdvIpa cakavAlano dazamo bhAga che. tethI sarvabAhya maMDalathI savavyaMtara maMDalamAM divasa kema jatA prakAzano 110 cakravAla bhAga vRddhi pAme che, samigata guTita thAya che. tethI pUrve kahyuM te avirodhI che. - 4 - 2i3/8]
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9/-/38 O prAkRta-7 -- x = x = 115 e rIte chaTTha prAmRta kahyuM, have sAtamuM AraMbhe che, teno A adhikAra che - "bhagavan ! ApanA mate sUryanuM koNa varaNa kare che ? e viSayamAM praznasUtra kahe che - * sUtra-38 : te sUryane koNa varaNa kare che tema kahevuM ? te viSayamAM A vIza pratipattio kahI che. temAM eka ema kahe che - maMdara parvata sUryanuM varaNa kare che. eka vaLI ema kahe che ke meru parvata sUryanuM varaNa kare che tema kahevuM. e pramANe A abhipAyathI jANavuM ke yAvat parvatarAja parvatamAM sUryanuM varaNa thAya che tema kahevuM. * eka ema kahe che. ame vaLI ema kahIe chIe ke - maMdara parvatamAM paNa kahevuM, te pramANe yAvat parvatarAjamAM paNa kahevuM. je pudgalo sUryanI lezmAne sparze che, te pudgalo sUryanuM varaNa kare che. adRSTa pudgalo paNa sUryanuM varaNa kare che. carama lezyAMtara gata paNa pudgalo sUryanuM varaNa kare che. * vivecana-38 : bhagavan ! ApanA mate koNa sUryanuM varaNa kare che ? varacan - svaprakAzakapaNAthI svIkArIne prApta karavAne Icche che. te kaho. tyAre bhagavaMte A viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipattio che, teTalI kahe che, temAM 20-pratipattio che - = temAMno eka paratIrthika ema kahe che - maMdara parvata sUryanuM varaNa kare che, maMdara parvata ja sUrya vaDe maMDala paribhramaNathI cotaraphathI prakAze che. tethI sUryanA prakAzakatvI varaNa kare che, tema kahevAya che. - 4 - vaLI eka ema kahe che meru parvatane sUryanuM varaNa karato kahevo. - 4 - ema ukta prakArathI lezyA pratihata viSaya vipratipatti mAphaka tyAM sudhI jANavuM yAvat parvatarAja parvata sUryane varaNa karato kahela che. arthAt - jema pUrve lezyA pratihati viSayamAM 20 pratipattio je kramathI kahI, te kramathI ahIM paNa kahevI. sUtrapATha paNa pahelI pratipatigata pATha mujaba anynAtikti svayaM vicAravI. - 4 - x - have bhagavad svamatane darzAve che - = ame vakSyamANa prakArathI ema kahIe chIe. te ja prakAre kahe che - je A parvata sUryanuM varaNa kare che, te maMdara paNa kahevAya che, meru paNa kahevAya che cAvat parvatarAja paNa kahevAya che. A pUrvavat kahevuM. bhinna bhinna pratipattio badhI paNa mithyArUpe jANavI. mAtra meru ja sUryanuM varaNa karato nathI, paNa anya paNa pudgalo tenuM varaNa kare che. - - X - je pudgalo merugata ke amerugata sUryalakSyAne sparze che, te pudgalo sva prakAzatvathI sUryanuM varaNa kare che. INitane ja sUrya vaDe prakAze che. 116 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 tethI lezyA pudgala sAthe saMbaMdha paraMparAthI sUrya sva [potAno] kare che, tema kahevAya che ane je prakAzyamAna pudgala skaMdha aMtargat merugata ke amerugata sUrya vaDe prakAzita paNa sUkSmatvathI cakSusparzane pAmatA nathI. te paNa pUrvokta yuktithI sUryanuM varaNa kare che. je paNa sva carama lezyA vizeSa sparzI pudgalo che, te paNa sUryanuM varaNa kare che. kemake te paNa sUrya vaDe prakAzyamAnatvathI che. muni dIparatnasAgare karela prAmRta-7-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8/-/39 113 # prAkRta-8 che -- xx - che e pramANe sAtamuM prAbhRta kahyuM. have AThamuM Ame che, teno A adhikAra che - "bhagavA tame kaI rIte udaya-saMsthiti kahelI che ? tethI A ja prasUtra kahe che - * sUtra-39 : kaI rIte Ape idaya saMsthiti kahI che temAM A traNa patipatti kahetI che - (1) eka ema kahe che ke - jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAmAM aDhAra mahadno divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre dakSiNAmAM paNa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jyAre bhUlIpanA dakSiNAImAM 1khuhUrtano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 1muhUrtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 17muhUrtano divasa thAya che. tyAre dakSiNAmAM paNa 1khuhUrtano divasa thAya che. e pramANe ghaTADatAM 16,15,14,13 muhUrvanA divasamAM cAvatu jaMbUDhIpa dvIpanA dakSiNAmAM 1ra-muhUrtano divasa thAya tyAre uttarArdhamAM paNa 1-muhUrtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1-muhUrtano divasa thAya. tyAre dakSiNaleImAM paNa 1ramuhUno divasa thAya che. * * * tyAre bhUkaMpanA mera parvatanA pUrva-pazcimamAM . sadA 15-muhUrtano divasa thAya che ane sadA 15-muhUrtanI rAtri thAya che. tyAM vasthita ahorama kahelA che. () bIja vaLI ema kahe che ke - jyAre jaMbUdvIpanA dakSiNAImAM 18muhano anaMtara divasa thAya che, tyAre uttarAmiAM paNa 18-mahattAira divasa thAya che, jyAre uttarArdhamAM 18-buhUttattira divasa thAya che, tyAre dakSiNAmAM 18-muhUrta anaMtara divasa thAya che. ema ghaTADatAM 1-6-15-14-15 muhUttattira jyAre bhUtaDIpamAM dakSiNab4mAM 1ra-muhUrtano anaMtara divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 1ra-muhUrta-anaMtara divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1 mahattattara divasa thAya che, tyAre dakSiNAmAM paNa muhUttattira divasa thAya che. tyAre bUDhIpamAM mera parvatanI pUrva-pazcimamAM sadA 15-mahadno divasa ke sara thatI nathI. kemake anavasthita che ahorama che, ema eka kahe che. vaLI koI eka ema kahe che - jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM aDhAra muhano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM bAra mahadnI sarSi hoya che. jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa hoya che, tyAre dakSiNAmAM bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jyAre dakSiNArdhamAM 18-muhUArano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM 118 sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 bAra muhUrtanI rAtri thAya che, jyAre uttarArdhamAM 18-muhUttattirano divasa hoya che, tyAre dakSiNadhamAM 1ra-muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe badhAM anaMtara vaDe ekaekamAM babbe AlApako jANavA. [vAva4] 1-muhUrvanI rAzi thAya che. cAvata jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM 1ra-muhUttattira divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM 1ra-muhUrtanI rAtri thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1-muhUttattira divasa thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM 1ra-muhUrtanI rAtri thAya che. tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM 15-muhUrtano divasa thato nathI, 15-muhUrtanI rAtri thatI nathI. te rAtri-divasa baMne vyacchinna thayelA jANavA. paraMtu ame ema kahIe chIe ke - jaMbudvIpa-dvIpamAM sUrya [ugIne uttara-pUrvamAM ugIne pUrva-dakSiNamAM jAya che. pUrva-dakSiNamAM ugIne dakSiNapazcimamAM jAya che. dakSiNa-pazcimamAM ugIne pazcima-uttaramAM jAya che, pazcima uttaramAM ugIne uttara-pUrvamAM jaya che.. to kyAre buddhISa dvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM divasa thAya che. tyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM meru parvatanI pUrva ane pazcimamAM sami thAya che. jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM meru parvatanI pUrvamAM divasa hoya che, tyAre pazcimamAM paNa divasa thAya che. tyAre - x * fbUdvIpanA meru parvatanI uttara ane . dakSiNamAM rAtri thAya che. jyAre dakSiNamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. tyAre bhUdvIpanA meru parvatanI pUrvamAM jaghanyA bAra muhUrtanI sani thAya che. jyAre jabUdvIpanA mera parvatanI pUrvamAM utakRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. tyAre pazcimamAM paNa utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. * * * tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI uttare ane dakSiNe jaghanyA bhAra muhUrtanI rAzi thAya che. ' e pramANe A gamathI jaNavuM, 18 muhUttattira divasamAM sAtireka bAra muhUrtanI rAtri thAya che, 10 muhUrvanA divasamAM 13-muhUrtanI rASi, 1muhUttAira divasamAM sAtireka 13 muhUrtanI rAtri thAya che. 16-muhUrtamAM divasa thAya - 14 muhUrtanI rAtri thAya. 16-muhUttattira divasa thAya che. sAtireka 14 muhUdI rAzi thAya che. 15-muhUrtano divasa - 15 muhUrtano sami. 15-muttattira divasamAM sAtireka 15-muhad sani thAya che. 14-muhUrta divasamAM 16-muhUdI sami, 14muttattira divasamAM sAtireka 16-muhUrtA sani thAya1-muhUrta divasamAM 1muhagI rAtri, 13-muhUttattira divasamAM sAtireka 10 muhUd ki thAya. jAnya 1muhUrta divasa thAya. tyAre utkRSTa 18 muhUta sama thAya che. e pramANe kahevuM, jyAre jaMbudvIpamAM dakSiNa8mAM vaSakALamAM prathama samaya hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa vaSano prathama samaya hoya che. jyAre uttarArdhamAM vaSano prathama samaya hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8|-|39 119 pazcimamAM anaMtara puraskRta kALa samayamAM varSanI prathama samaya hoya che. jyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanA pUrvamAM varSano prathama samaya thAya che, tyAre pazcimamAM varSano prathama samaya hoya che. jyAre pazcimamAM varSano prathama samaya hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meranI dakSiNe aMtara pazcAtakRta kALa samayamAM vaSano prathama samaya hoya che. jema samaya tema AvalikA, AnAthANa, roka, lava, muhUta, aho, pakSa, mAsa, Rtu e pramANe daza AlApako, jema varSamAM e pramANe hemaMta ane grImane paNa kahevA jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM prathama ayanamAM hoya che. tyAre uttarArdhamAM paNa paheluM ayana hoya che. jyAre uttarArdhamAM prathama ayana hoya che, tyAre dakSiNAmAM paNa prathama ayana hoya che. jyAre uttarArdhamAM prathama ayana hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanA pUrva-pazcimamAM anaMtara puraskR4 kALa samayamAM paheluM ayana hoya che. jyAre jaMbudvIpamAM meru parvatanA pUrvamAM pahelAM ayanamAM hoya che, tyAre pazcimamAM paNa pahelA ayanamAM hoya che, jyAre pazcimamAM pahelA ayanamAM hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI uttara-dakSiNamAM anaMtara pazAkR4 kALa samayamAM prathama ayana pratipanna thAya che. jema ayana tema saMvatasara, suga, varSa zata paNa jANavA. e pramANe sahasra varSa lakSa varSa pUvaga, pUrva e pramANe cAvatuM zIrSa prahelikA palyopama, sAgaropama paNa kahevA. - jyAre jaMbUdvIpanA dAkSiNAddhamAM utsarpiNI hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa utsarpiNI hoya che. jyAre uttarArdhamAM utsarpiNI hoya, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM avasarpiNI nathI, utsarpiNI nathI, kemake tyAM avasthita kALa he zramaNAyuSya! kahela che. e pramANe utsarpiNImAM paNa jANavuM. jyAre lavaNasamudramAM dAkSiNArdhamAM divasa hoya, tyAre lavaNasamudramAM uttarArdhamAM divasa hoya, jyAre uttarArdhamAM divasa hoya, tyAre lavaNasamudramAM pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. jema jaMbudvIpamAM temaja yAvatu utsarpiNI kahevuM. te pramANe ghAtakIkhaDa dvIpamAM sUrya uttara-pUrvamAM ugI Adi pUrvavatu. jyAre dhAtakIkhaMDa dvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM divasa hoya che, jyAre uttarArdhamAM divasa hoya che, tyAre ghAtakIkhaMDa dvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM zani hoya che. e pramANe jaMbUdvIpamAM jema kahyuM tema pUrvavat kahevuM. kAlodamAM jema lavaNasamudramAM kahyuM tema kahevuM. atyaMtara pukarAddhamAM sUrya uttara-pUrvamAM ugIne pUrvavatu jyAre atyaMtara pukarAddhamAM dakSiNArdhamAM divasa hoya che, tyAre uttaruddhamAM paNa divasa hoya che, jyAre uttarArdhamAM divasa hoya 1ra0 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 tyAre abhyatarapuccharAddhamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. bAkI badhuM jema jaMbUdvIpamAM kahyuM temaja yAvat utsarpiNI-avasarpiNI jANavuM. * vivecana-39 : kayA prakAre sUryanI udaya saMsthiti, bhagavat ! Ape kahela che tema kahevuM ? tyAre bhagavaMte A viSayamAM -x- traNa pratipatti arthAtu paratIrthikanA mata rUpa kahelI che, te A pramANe - te traNa paratIrthiko mathe eka - pahelo paratIrthika ema kahe che - jyAre A jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 18-muhUrta divasa che. te pramANe dakSiNAddhanA niyamathI uttarAddhano niyama kahevo. have uttarAddha niyamanathI dakSiNAddha niyamana kahe che - temAM jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtano divasa thAya, tyAre dakSiNAddhamAM paNa aDhAra muhUrtano divasa thAya. jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNArdhamAM 13-muhUrtano divasa thAya tyAre uttarArdhamAM paNa 17-muhUrtano divasa thAya. jyAre uttarArdhamAM 13 muhurtano divasa thAya, tyAre dakSiNArdhamAM paNa 17-muhUrtano divasa thAya. e pramANe ukta prakArathI ekaika muhUrta hAnithI ghaTADavuM, parihAni ja krama vaDe dazAve che . pahelAM ukta prakArathI 16-muhUrta divasa kahevA, pachI 15 muhUrta, pachI 14-muhUrta. pachI 13-muhUrta, sUgapATha paNa pUrvokta sUtronusAra svayaM kahevo. te A pramANe - jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 16-muhUrta divasa thAya tyAre uttarArdhamAM paNa 16-muhUrta divasa thAya che jyAre uttarArdhamAM 16-muhUrNa divasa thAya che, tyAre dakSiNAddhamAM paNa 16-muhUrtano divasa thAya che. ItyAdi. 12-muhUrta pratipAdaka sUtra sAkSAt kahe che - temAM jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM 12-muhartano divasa thAya che, tyAre uttarAddhamAM paNa 12-muhurtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 12-muhUrtano divasa thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM paNa 12-muhUrta pramANa divasa thAya che. tyAre 18 muhUrnAdi divasakALamAM jaMbUdvIpa dvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM sarvakALa 15-muhUrtano divasa thAya, sadaiva 15 muhUrta sami. kemake tyAM sarvakALa avasthita - eka pramANavALo che. tyAM meru parvatanI pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri-divasa kahelA che. A pahelAM paratIciMkonuM mULabhUta svaziSTa prati AmaMtraNa vAkya che. * x - vaLI eka ema kahe che ke - jyAre jaMbudvIpa dvIpamAM dakSiNamAM A addhamAM aDhAra muhUrtathI kaMIka hIna ke hInatara athavA 17-muhUrtathI kiMcit samadhika pramANano divasa hoya tyAre uttarAddhamAM paNa 18 muhUrtAnAra divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtAntara divasa thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM paNa 18-muhUrtAAra divasa thAya. tathA jyAre jaMbUDhIpadvIpamAM dakSiNArdhamAM 17mmahattattara divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 17-muhUrtAnAra divasa thAya. jyAre uttarArdhamAM 17-muhUrtAntara divasa
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 8-39 1ra1 hoya tyAre dakSiNAddhamAM paNa 13-muhartAra divasa hoya. e rIte ukta prakArathI eka-eka muhUrtanI hAnithI chaTADavuM. parihAni prakAra A pramANe kahe che - pahelA 16-muhUAntira divasa kahevo, pachI 15-muhUrtAntara, pachI 14-muhUrvottara, pachI 13-muhUrvottara, AmanA matathI kyAreya paNa paripUrNa muhUrNapramANa divasa thato nathI. tethI badhe anaMtara zabda prayoga che. bAra muhartAntaranuM sUtra sAkSAt dazavi che - jyAre jaMbUDhIpadvIpamAM dakSiNArdhamAM bAra muhartAira divasa hoya tyAre uttarArdhamAM paNa 12-muhartAntara divasa hoya, ItyAdi - * tyAre 18-muhartAirAdi divasa kALamAM jaMbudvIpamAM meru parvatanA pUrva ane pazcima dizAmAM sarvakALa 15-muhad divasa ke 15-muharta rAtri hotI nathI. kemake te aniyata pramANavALA che. * x * x - eka vaLI ema kahe che - jaMbUdvIpa dvIpamAM jyAre dakSiNa addhamAM 18mahattvano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM bAsmahattvanI rAtri thAya, jyAre uttaraddhamAM aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre dakSiNAddhamAM bAra muhUrta sani thAya che. jyAre dakSiNArdhamAM 18 muhathiI 'anaMtara' kaMIka hIna hInatara yAvata 13 muhUrtathI kaMIka adhika evA pramANano divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM 12-muhurtanI rAtri thAya ane jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtA sani thAya, tyAre dakSiNAddhamAM 12-muhad divasa thAya. jyAre uttarArdhamAM 18-mahattattira divasa thAya, tyAre dakSiNArdhamAM 12-muhartA zaki thAya che. e pramANe tyAM sudhI kahevatuM, jyAM sudhI 13-mahattanira divasa vaktavyatA eka-ekamAM 17 adhika saMkhyA vizeSamAM sarva muhUrtAnI kaMIka nyUnathI babbe AlApako kahevA ane badhe 12-muhUrtA satri thAya. te A prANe - jyAre bUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 17-muhUrtano divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM 12-muhUta satri thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1-muharta divasa thAya tyAre dakSiNArdhamAM 12-muhUrtanI satri thAya che. jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNArdhamAM 13-muhartAAra divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM 12-muhUrtanI rAtri thAya che. ItyAdi - 4 - e pramANe 16-muhUrta, 16-muhUrtAntara. 15-muhUrta, 15-muhUrtAnAra Adi AlAvA kahevA. 12-muhUttattira gata AlApaka sAkSAt kahe che - jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 12-muhartAntara divasa hoya che, tyAre uttarAddhamAM 12-muhartanI rAtri hoya che. jyAre uttarArdhamAM 12-muhUrtA satri thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrvottara divasa thAya che. * x * tyAre 18-mahattattirAdi divasakALamAM jaMbUdvIpa-dvIpamAM maMdara parvatanI pUrvapazcima dizAmAM 15 muharta to divasa ke 15-muhUrtanI rAtri thatI nathI. kemake te vyavacchinna che. tyAre meru parvatanA pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri-dina kahevA. A traNe paNa pratipattio misyArUpa che. kemake bhagavaMtane ananumata che. je trIjA vAdI sadaiva sajhine bAra muharta pramANane Icche che, temAM pratyakSa virodha che. pratyakSathI ja hInAdhika rUpa saginA upalabhyamAnapaNAthI tema che. have bhagavaMta svamatane kahe che - ame vaphTamANa prakArathI kahIe chIe - x * jaMbUdvIpamAM be sUryo yathAyoga maMDala paribhramIne bhramaNa karatAM meranI IzAnamAM ugIne agnimAM Ave che, tyAMthI bharatAdikSetra apekSAthI agnimAM ugIne naiRtyamAM jAya che. tyAM agnidizAmAM pazcima videhanI apekSAthI ugIne vAyavyamAM Ave che. tyAM paNa vAyavyamAM airAvatAdi kSetra apekSAthI ugIne IzAnamAM Ave che. e pramANe sAmAnyathI baMne paNa sUryonI udaya vidhi darzAvI. vizeSathI A - je eka sarya agnimAM uge che tyAre bIjo vAyavyamAM uge che. agnikoNano sUrya bharatAdi logo meru dakSiNa dizAvartI maMDala bhamIne prakAze che. bIjo vAyavyamAM ugIne pachI urva maMDala paribhramIne airAvatAdi kSetro, meranA uttara dizAvartI prakAze che. bhAratano sUrya naiRtyamAM AvatA aparavideha kSetranI apekSAthI udayamAM Ave che, airavatano sUrya pharI IzAnamAM Ave che, pUrva videhanI apekSAe uge che. pachI naiRtyamAM ugelo evo te urva maMDala bhamIne pazcimavidehane prakAze che. IzAnamAM ugelo pachI udad maMDalagatithI carato pUrvavidehane prakAze che. pachI A pUrva videha prakAzaka sUrya pharI agnimAM bharatAdi kSetranI apekSAthI udaya pAme che. ItyAdi - 4 - e pramANe jaMbUdvIpamAM sUryonI udayavidhi kahI, have kSetra vibhAgathI divasarAtri vibhAgane kahe che - jaMbudvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM paNa divasa thAya. eka sUryanI dakSiNadizAmAM paribhramaNa saMbhavamAM pazcimanA suryanI avazya uttaradizAmAM paribhramaNanA saMbhavathI kahyuM.. jyAre uttarArdhamAM paNa divasa che tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri thAya che. kemake tyAM eka paNa sUryano abhAva che. temAM jayAre jaMbadvIpamAM mera parvatanI pUrva dizAmAM divasa hoya, tyAre pazcimamAM paNa divasa thAya che. eka sUryanA pUrvadibhAva saMbhavamAM bIjA sUryanA avazya pazcima dizAmAM che. A pUrve kahela che. jyAre pazcima dizAmAM divasa hoya che, tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanA uttara ane dakSiNathI sami thAya che. jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM utkRSTa aDhAra muhUrta pramANa divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa utkRSTa aDhAra muhUrta pramANa divasa thAya che, utkRSTa aDhAra muharta pramANa divasa savaMtyaMtara maMDalacAritvamAM che. temAM je eka sUrya savaciMtara maMDalayArI hoya che, tyAre bIjo avazya te samayazreNithI savavyaMtara maMDalacArI hoya che, tethI dakSiNArdhamAM utkRSTa divasa saMbhavamAM uttarArdhamAM paNa utkRSTa divasa saMbhava che. jyAre uttarArdhamAM utkRSTa 18-muhUrta pramANa divasa hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva ane pazcima dizAmAM jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che, savagaMtara maMDalamAM cAra caratA baMne sUryo sarvatra paNa samimAM 12-muhUrta pramANa che mATe tema kahyuM.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra4 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 8|-|39 123 jyAre jaMbudvIpamAM meru parvatanI pUrva dizAmAM utkRSTa aDhAra muhartano divasa thAya che, tyAre meru parvatanI pazcima dizAmAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya. kAraNa dakSiNottara ardhagata pUrvoktane anusaravuM. jyAre meru parvatanI pazcimamAM paNa utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI uttara ane dakSiNathI jaghanyA bAra muhartA satri thAya. ahIM paNa kAraNa pUrva-pazcimAddha samigatA pUrvoktane anusaravuM. ema ukta prakArathI anaMtarokta AlAvAthI varcamANa paNa jANavuM. te varcamANa kahe che - jyAre meru parvatanI dakSiNa ane uttarArdhamAM ke pUrva-pazcimamAM 1-muhUrtathI AgaLa kaMIka nyUna aDhAra muhUrta pramANa divasa hoya tyAre pUrva-pazcima ke dakSiNa-uttara addhamAM sAtireka 12-muhUrtanI rAtri hoya che. ema bAkInA pado paNa kahevA. sUrapATha * x * A pramANe - jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 18-muhadettara divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtAntara divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrvottara divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrvottara divasa thAya che tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanA pUrva-pazcimamAM sAtireka 12-muhurtanI rAtri thAya che. jyAre jaMbUdvIpanatA meru parvatanA pUrvamAM 18-muhUArano divasa thAya che, tyAre pazcimamAM 18-muhUrvottarano divasa thAya che. * x * tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanA uttara-dakSiNamAM sAtika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. ema 17muhUrta divasAdi paNa kahevA. - temAM jyAre jaMbadvIpanA dakSiNAddhamAM varSAkALano prathama samaya hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa varasAdano prathama samaya hoya che. samakALa taiyatyathI dakSiNAddha ane uttarArdhamAM baMne sUryonA cAra bhAvathI Ama kahyuM jyAre uttarArdhamAM vapakiALano prathama samaya hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM avyavadhAna aTrekRta je - te anaMtara puraskRta-anaMtara bIjuM, te kALa samayamAM, samaya saMketAdithI paNa thAya che, tethI tenA vyavacchedArthe kALanuM grahaNa karyuM. * * * temAM vAkALano pahelo samaya thAya che. zuM kahe che ? je samayamAM dakSiNAddha ane uttarAddhanA vaSakALano pahelo samaya thAya, tenAthI AgaLa anaMtara bIjA samayamAM pUrva-pazcima varSAkALano pahelo samaya hoya che, temAM jyAre jaMbadvIpamAM mera parvatanI pUrva dizAmAM vapakiALano pahelo samaya thAya che, tyAre meru parvatanI pazcima dizAmAM varSAkALano pahelo samaya thAya che. * X - jyAre pazcima dizAmAM varSAkALano pahello samaya hoya, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI uttara ane dakSiNathI avyavadhAna vaDe pazcAta karAyela, te kALa samayamAM vapakiALano pahelo samaya pratipanna thAya che. ahIM je samayamAM dakSiNAddha ane utarAddhamAM varSAkALano pahelo samaya thAya che, tyArapachInA AgaLanA bIjA samayamAM pUrva-pazcimamAM varSano pahelo samaya thAya che. ATalA mAtra ukta je samayamAM pUrva pazcimamAM varSAkALano pahelo samaya thAya che, tenA anaMtara pazcAtu thanArA samayamAM dakSiNa-uttarAddhanA varSAkALanA pahelA samayamAM thAya tema jANavuM. ahIM krama-utkrama vaDe abhihita artha prapaMcita-jJAna ziSyone ati sunizcita thAya che, tethI temanA anugrahane mATe kahela che. mATe temAM koI doSa nathI. jema samaya kahyo, tema AvalikA, prANApAna, stoka, lava, muhad, ahorama, pakSa, mAsa, kaThatuo kahevA. e rIte samayanA AlApakAdi karIne daza AlAvA tenA thAya. te svayaM vicAravA. jemake - jyAre jaMbadvIpadvIpamAM varSamAM pahelI AvalikA thAya che. tyAre uttarArdhamAM paNa varSomAM pahelI AvalikA thAya che. * x * tyAre jaMbUvIpanA meru parvatanI pUrva-pazcimamAM anaMtarapuraskRt kALa samayamAM varSonI pahelI AvalikA thAya che. jyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI pUrvamAM varSanI pahelI AvalikA thAya che, tyAre pazcimamAM paNa pahelI AvalikA thAya che. tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI uttara-dakSiNamAM anaMtara pazcAtakRta kALa samayamAM varSonI pahelI AvalikA thAya che. ItyAdi - X - X - je rIte vaSakALanA A anaMtarodita samayAdigata ahIM AlAvA kahyA, e pramANe zItakALa, uNakALanA che. pratyeka samayAdinA daza daza lAvA bhaNavA. ayanano AlAvo sAkSAt kahe che - te sugama che. jema ayanamAM AlAvA kahyA, tema saMvatsara, yuga-kahevAnAra svarUpanA caMdrAdi saMvAra paMcakAtmaka so varSa cAvat pUvaga, pUrva, buTitAMga, budita, aDaDAMga, aDaDa ItyAdithI zIrSa prahelikAMga sudhI kahevuM. ahIM 84 lAkha varSano eka pUvaga, 84 lAkha pUvaga-eka pUrva. pUrva-pUrvanI rAzine 84 lAkha vaDe guNatAM uttara-uttara rAzi thAya che. yAvat 84 lAkha zIrSa prahelikAMganI eka zIrSa prahelikA thAya. ATalo sazi gaNitano viSaya che. tethI AgaLa gaNanAtIta saMkhyA che. te palyopamAdi che. A baMnenuM svarUpa saMgrahaNI TIkAmAM kahela che, AlAvA svayaM kahI devA. avasarpiNI - utsarpiNInA AlAvA sAkSAt kahyAM che. temAM jyAre jaMbUdvIpanA mera parvatanA dakSiNArdhamAM avasarpiNI paripUrNa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa avasarpiNI pUrI thAya che. * * * * tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM avasarpiNI-utsarpiNI nathI. kemake te avasthita che. A pramANe pUrvapazcimamAM kALa mArA vaDe ane bIjA tIrthakaro vaDe paNa kahevAyela che. temAM avasarpiNIutsarpiNIno abhAva che. e pramANe ukta prakArathI usarpiNI lAvo kahevo. te A pramANe - jyAre jaMbudvIpanA dakSiNAddhamAM pahelI utsarpiNI thAya che, tyAre uttarAddhamAM paNa pahelI utsarpiNI thAya che. jyAre uttarAddhamAM pahelI utsarpiNI thAya che, tyAre mera parvatanI pUrva-pazcimamAM utsarpiNI-avasarpiNI nathI, kemake avasthitakALa kahela che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8-/36 125 e pramANe jaMbadvIpa vaktavyatA kahI, have lavaNa samadra vakatavyatA kahe che - jema jaMbudvIpamAM ugavA vize AlAvo kahyo. tema lavaNasamudramAM paNa kahevo. te A rIte- lavaNasamudramAM sUrya IzAnamAM ugIne agnimAM jAya che. agnimAM ugIne naiRtyamAM jAya che. naiRtyamAM ugIne vAyavyamAM jAya che. A sUtra jaMbUdvIpagata ugavAnA sUtravat svayaM vicAravuM. mAtra ahIM sUryocAra kahevA. -x- teo jaMbUdvIpanA sUryonI sAthe samazreNI pratibaddha che, te A pramANe - be sUryo, eka jaMbUdvIpagatanA sUryanI zreNI sAthe pratibaddha che, bIjA jaMbUdvIparata sUryanA che. temAM jyAre eka sUrya bUdvIpamAM agni khUNAmAM jAya che, tyAre tenI samazreNithI pratibaddha be sUryo lavaNasamudramAM te ja agnikhUNAmAM udaya pAmIne te ja jaMbUdvIpagata sUrya sAthe te samazreNithI pratibaddha be bIjA lavaNa samudramAM vAyavyadizAmAM udaya pAme che. * x e pramANe lavaNa samudranI vatavyatA kahI, have dhAtakIkhaMDa viSayaka te kahe che - ahIM paNa udgamavidhi pUrvavat kahevI. vizeSa e ke - sUryo bAra kahevA. tethI cha sUryo dakSiNa dizAcArI vaDe jaMbUdvIpamata - lavaNa samudgata sUrya sAthe sama zreNi vaDe pratibaddha cha uttaradizAcArI (hoya). have ahIM paNa kSetravibhAgathI divasarAmi vibhAgane kahe che - jyAre dhAtakIkhaMDa dvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM paNa divasa thAya che. tyAre dhAtakIkhaMDamAM meru parvatanA pUrvAddhi ane pazcimAddhagata pratyeka pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri thAya che. ema ukta prakAracI jema jaMbUdvIpamAM kahyuM, temaja ahIM paNa kahevuM. te utsarpiNI AlAvA sudhI kahevuM. kAloda samudramAM, lavaNa samudranI jema te pramANe ja kahevuM. vizeSa e ke - kAlodamAM 4ra-sUryo che. temAM 21 sUryo dakSiNa dizAcArI vaDe jaMbUdvIpa - lavaNasamudra - dhAtakIkhaMDagata sAthe samazreNIthI saMbaddha 21-uttaradicArI vaDe che. tethI udayavidhi divasarAtri vibhAga phoka vibhAgathI pUrvavat kahevuM. dhe atyaMtara pukaravarAddha vaktavyatA kahe che - sUtra sugama che, vizeSa e ke- 32 sUryo kahevA. temAM 36-dakSiNadizAcArIthI jaMbUDhIpAdigata sAthe samazreNIthI pratibaddha 36 uttaradiArI vaDe, pachI udayavidhi divasa-rAtri vibhAga kSetra vibhAga vaDe pUrvavat jANavA. tethI kahe che - te sugama che. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 (r) prAbhRta-9 che. - X - X - che e pramANe AThamuM prAkRta kahyuM, have navamuM AraMbhe che - teno A adhikAra che - "paurUSI chAyA keTalA pramANamAM che ? tethI taviSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-40 : keTalA pramANayukata purachAyAthI sUrya nivarte che, tema kahela che, evuM kahevuM ? temAM niSe A traNa patipattio kahI che - temAM eka ema kahe che ke - je yugalo sUryanI vaizyAne sparze che, te yugalo saMtati thAya che. te saMtapyamAna yugalo tenI pachInA bAhya pugalone saMtapta kare che. A te samita tApakSetra che, eka e pramANe kahe che. eka vaLI ema kahe che ke - te je yugalo sUryanI vezyAne sparze che, te yugalo saMtapta thatAM nathI. te saMtatamAna yugalo, tenI pachInA bAhya jugalone saMtapta karatAM nathI. A te samita tApakSetra che, eka ema kahe che. eka vaLI ema kahe che ke - je yugalo suryanI leyAne sparze che, te pugalomAM keTalAMkane saMtapta karatAM nathI, keTalAMka yugalo saMtapta kare che. temAM keTalAMka saMtaptamAna yugalo pachInA bAhya yugalomAM keTalAMkane saMtApe che, keTalAMkane saMtApatA nathI. A samita tApakSetra che, ema keTalAMka kahe che. paraMtu ame ema kahIe chIe ke, je A caMdra-sUrya devonA vimAnothI leyA bahAranA yathocita AkAzakSetrane pratApita kare che, A vezyAnA aMtaromAM anyatara chiwlezyAo saMmUrzita thAya che, tyAre te chiavleyAo saMmUrzita thayelI tad anaMtara bAhya yugalone saMtApita kare che. A te samita tApotra che. * vivecana-40 : tANA - keTalA pramANano prakamAM jeno che te athatui keTalAM pramANavALI. ApanA mate sUrya, paruSI chAyAne nirta che, nirvatI kahelI che, tema kahevuM? keTalA pramANamAM pauruSI chAyAne utpAdita karato sUrya, bhagavanuM Ape kahela che ? evo prazna karAtA bhagavaMte te viSayamAM jeTalI pratipatio che, teTalIne dazavi che - te pauruSI chAyAnA pramANanI vicAraNAmAM pahelA teTalI A tApodra svarUpa viSayaka A traNa pratipatti kahelI che, te A pramANe - te traNa paratIrthikomAM pahelo kahe che - je pudgalo sUryanI vezyAne sparze che, te pugalo sUrya lezyAne sparza karatAM, saMtApane anubhave che, te saMtApa anubhavatA pudgalo, tenA pachInA - te saMtApa anubhavatA pudgalomAM avyavadhAnathI je sthita pudgalo che, te tenI pachInA, tenAthI bAhya pagalo * x " ne saMtApita kare che. evA svarUpe te sUryanuM samita-utpanna muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-8-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa |
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9)-40 127 tApakSetra che. vaLI bIjA eka kahe che - je pudgalo sUryanI vezyAne sparze che, te pudgalo saMtApane anubhavatA nathI ane je pIThaphalaka Adine sUryanI glezyA saMskRSTa thatAM saMtApa prApta thAya che, te tenA Azrita sUrya lezyA pudgalone ja svarUpathI che, paNa pITha-phalakAdigata pudgalone nahIM, temAM pratyakSa virodha nathI. te asaMtApyamAna tenI pachInA bAhya pudgalone saMtApatA nathI arthAta uNa karatAM nathI. kemake teo svayaM asaMtapta che evA svarUpanuM te sUryanuM tApotra utpanna che. vaLI trIjA eka ema kahe che - pUrvavat je pudgalo sUryanI vezyAne sparze che, te pudgalo che, x - keTalAMka pudgalo je sUryanI vezyAne saMsparza karatAM saMtApane anubhave che, tathA keTalAMka pudgalo je saMtApa pAmatAM nathI. temAM je eka saMtApa pAmatA che, tenA pachInA bAhya pudgalo che, tethI keTalAMkane saMtApe che ane keTalAMkane saMtApatA nathI. evA svarUpanuM te sUryanuM utpanna tApaNo che, eka ema kahe che, A traNe paNa pratipatio misyArUpa che, tathA tenuM khaMDana karIne bhagavanuM judo ja svamata kahe che - ame vaLI vaphTamANa prakArathI ame kahIe chIe. te A prakAre - je A pratyakSa upalabhyamAna caMdra-sUrya devonA vimAnothI lezyA nIkaLe che, te ja kahe che - abhinita evI te pratApita kare che - bAhya yathocita AkAzavartI prakAzyane prakAzita kare che. A vimAnothI nIkaLatI lecAnA aMtaromAM - apAMtarAlomAM anyatara chinnavezyA samUcche che. tA mUlachinna lezyA saMmUrSita thaI te pachInA bAhya pudgalone saMtApe che. AvA svarUpe te sUryanuM utpaNa tApotra che. e pramANe tApakSetranI svalpa saMbhava kahyo. have kayA pramANamAM pauruSI chAyAne nivarte che, e bodha pamADavAnI IcchAthI pUchatA kahe che - * sUtra-41 - te keTalA pramANamAM sUrya pauruSI chAyAne nivarta che, tema kahela che te kahevuM? te viSayamAM pacIza pratipattio kahelI che - (1) temAM eka ema kahe che ke - anusamaya ja sUrya parisichAyAne utpanna kare che, tema kahetuM. (2) bIjI koI kahe che ke anumuhUrNa sUrya verisichAyAne utpanna kare che, tema kahevuM. A AlAvA vaDe jANavuM ke te jevI ja saMsthitinI pacIza pratipatio temaja jANatI cAvata anu utsarpiNI ja sUrya porisi chAyAne utpanna kare che, tema kahevuM. eka ema kahe che. paraMtu ame evuM kahIe chIe ke - te sUryanuM uccatva ane lesyAne AzIne chAyA uddezamAM uccatva ane chAyAne AzrIne vecA-uddezamAM vezyA ane chAyAne AzrIne uccatva uddezamAM che. temAM nizca A be patipatio kahelI che - temAM eka ema kahe che - te divase, je divasamAM sUrya catuHorici-chAyAne utpanna kare che, te divase - 128 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 je divasamAM sUrya be - porisi chAyAne utpanna kare che. eka vaLI ema kahe che - te divase, je divasamAM sUrya be porisi chAyAne utpanna kare che, te divase - je divasamAM sUrya koIpaNa paurisi chAyAne utpanna karato nathI. temAM jeo ema kahe che ke te divase, je divasamAM sUrya catuHorisi chAyAne utpanna kare che, te divase-je divasamAM sUrya be porisi chAyAne utpanna kare che. teo ema kahe che, jyAre sUrya sabhyatara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jazA bhAra muhUrtanI rAtri che. te divasamAM sUrya catuHparisinI chAyAne uur kare che, te udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM vezyAne vadhAratA, paNa na ghaTADatA, to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. tyAre uttamakASThApAta utkRSTA aDhAra muhUrNa rAtri thAya che ane jaghanya bhAra muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM sUrya be paurisi chAyAne utpanna kare che, te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane amana muhUrtamAM, vezyAnI vRddhi karatAM paNa ghaTADo na karatAM. temAM jeo e pramANe kahe che - te divasamAM je divasamAM sUrya ne porisi chAyAthI utpanna thAya che, te divase je divasamAM sUrya koI ja chAyAne utpanna karato nathI, te ema kahe che ke - jyAre sUrya savavyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te divasamAM sUrya ne parisichAyAne utpanna kare che. te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane amanamuhUrtamAM lecAne vadhAratA, paNa ghaTADatA nahIM. jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThApApta utkRSTa aDhAra mahattaI rAzi thAya che. jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM sUrya koI porisa chAyAne utpanna karato nathI. te A pramANe - ugamana muhUrtamAM ane attamana muhUrtamAM leyAnI vRddhi karatAM ke hAni karatAM, to keTalAM pramANamAM sUrya porisichAyAne utpanna kare che tema kahevuM? temAM A 6-pratipattio kahelI che - temAM eka ema kahe che - te dezamAM, je dezamAM sUrya eka horisi chAyAne utpanna kare che, ema kahe che. vaLI eka ema kahe che - te dezamAM je dezamAM surya ne orisi chAyAne utpanna kare che. e pramANe A AlAvA vaDe jANavuM yAvat 16-orisi chAyAne utpanna kare che. temAM jeo ema kahe che ke - te dezamAM, je dezamAM sUrya eka orisi chAyAne utpanna kare che, teo ema kahe che ke - te sUryanI sauthI nIcalI sUrya paridhithI bhAta abhinikRSTa leyA vaDe tAdyamAna A ratanapabhA pRvInA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9/-/41 129 130 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bahusamasmaNIya bhUmi bhAgathI jeTale sUrya urjA uccattathI ATalI eka addhA vaDe eka chAyAnumAna pramANathI, tyAM te sUrya eka orisi chAyAne utpanna kare che. temAM jeo ema kahe che ke - te deze, je dezamAM sUrya be parisi chAyAne utpanna kare che, teo ema kahe che - te sUryanI sauthI nIcenI sUrya paridhithI bAhya abhinikRSTa lesA vaDe tAmANa A ranapabhA pRthvInA bahu samaramaNIya bhUmibhAgathI jeTalo surya udad uccavathI ATalI be addhA vaDe be chAyA unmAna-pramANathI, ahIM te sUrya be porasa chAyAne utpanna kare che. e pramANe jANavuM yAvata temAM jeo ema kahe che - te deze, je dezamAM sarca 96-porisi chAyAne utpanna kare che, teo ema kahe che ke - sUryanI sauthI nIcenI sUrya paridhithI bahAra abhinikRSTa legyA vaDe tADiklemAna, A ratanapabhA pReLInA bAmaramaNIya bhUmi bhAgathI jeTale sUrya ud uccatvathI ATalI 6-chAyAnuM pramANathI mApatAM ahIM te sUrya 6orisi chAyAne utpanna kare che. vaLI ame ema kahIe chIe ke - sAtireka 79 porisithI sUrya porisi chAyAne utpanna kare che. apaddha porasa chAyA, divasane keTalA gayA ke bAkI rahyA pachI ? te mibhAga jatA ke bAkI rahetA, te parisi chAyA divasa keTalo jatAM ke bAkI rahetA ? te catubhaga jatA ke bAkI rahetA, te dvipaddha orisi chAyA divasa keTalo jatA ke rahetA ? te pAMca bhAga jatA ke bAkI rahetA. e pramANe addha orisi choDIne pRcchA ane divasa bhAga choDIne uttara yAvatuM te a8 69 porisi chAyA divasa keTale jatA ke rahetA ? te 1oo bhAga jadi ke rahetA. te 69 porisi chAyA divasa keTalo jatAM ke bAkI rahetA. 22,ooo bhAga jatA ke rahetA, te sAtireka 69 porisa chAyA divasanA jatAM ke rahetA ? kaMIpaNa jatA ke rahetA nahIM, te pramANe che. temAM A pacIza nirviSTA chAe kahelI che, te A rIte - khaMbhachAyA, rajuchAyA, prAkArachAyA, prAsAdachAyA, ugama chAyA, uracata chAyA, anulomachAyA, AraMbhitA, samA, pratikatA, khIlachAyA, pakSachAyA, pUrva udagrA, pUrvakaMTha bhAvopagata, pazcima kaMThopatA, chAyAnuvAdinI, kaMThAnuvAdiNI chAyA, chAyachAyA, golacchAyA. temAM golacchAyA ATha bhede che - golachAyA, apaddhagolachAyA, gADhalagola chAyA, apaddhagADha lagola chAyA, golAvalichAyA, Apaddha bolAvali chAyA, golakuMja chAyA, aparvagolakuMja chAyA. * vivecana-41 : tadTE - keTalA pramANavALI, bhagavana ! Ape sUrya pauruSI chAyAne utpanna karatA kahela che tema kahevuM ? ema kahetA bhagavaMte prathama leyA svarUpanA viSayamAM jeTalI paratIciMkonI pratipatti che, teTalI kahI che - te pauruSI chAyAnA viSayamAM lezyAne AzrIne nize A pacIza pratipattio kahI che - [23/9] te pacIza paratIrthikomAM eka ema kahe che ke - pratikSANa sUrya pauruSI chAyAne, A vezyAnA vazanI pauruSI chAyA thAya che. tethI kAraNamAM kAryanA upacArathI papIchAyA te vaizyA jANavI. tene utpAdana kare che, utpanna karatA kahela che, tema kahevuM. arthAt zuM kahe che ? pratikSaNa anyA anyA sUrya lezyAne utpanna karatAM kahevA. e pramANe ukta prakArathI, A anaMtarodita AlAvAthI sUryapAThagamathI je oja saMsthitimAM pacIza pratipattio kahI che, te ja kramathI ahIM paNa jANavI. tyAM sudhI ke jyAM sudhI carama pratipatipAdaka A sUtra che - eka ema kahe che - te manu * utsarpiNI avasarpiNI ja sUrya ItyAdi. madhyama AlApako e pramANe jANavA eka e pramANe kahe che - anumuhUrtathI ja sUrya porisi chAyAne utpanna kare che, tema kahevuM. e pramANe leyA viSayo paraspati jaNAvIne have te viSayamAM svamata kahe che - ema vaLI e pramANe kahIe chIe - suryanuM uccava ane lezyAne AzrIne chAyA-uddeza che. arthAt - je rIte sUrya ucca, uccatarathI upara jAya che, jema madhyAhathI ud, nIccastarane atikrame che. A paNa laukika vyavahAranI apekSAthI kahevAya che. laukiko ja prathamathI dUrataravartI sUrya udayamAna ati nIrcasvapna jue che. pachI nIkaTanA, atinIkaTanA thaIne ucca, uccatara madhyAhnathI urva ane kamathI dUra-dUratara thatAM nIce-ati nIce jAya, tema jema vezyA saMcare che, te pramANe * ati nIce vatato sUrya badhI ja prakAzya vastunI upara kudatI vastune dUrathI paritApita kare che. tethI prakAzya vastunI mahA-moTI chAyA thAya che. uMce-ati uMce vadhatAM sUrya hotA nIkaTanuM-ati nIkaTatuM paritApe che. tethI prakAzya vastunI hInA ane atihIna chAyA thAya che. e pramANe tema-tema vartatA sUryanA uccatva ane lezyAne AzrIne chAyAnuM anyathA thavAno uddezo che. ahIM pratikSaNa te-te pudgalanA upacaya ane te-te pudgalanI hAnithI je chAyAnuM anyatva te kevalI ja jANe che. te chAsthane uddezathI kahyuM, tethI te chAyoddeza che. -x * tema tema vivartamAna sUryanuM uccatva ane chAyAne hIna, ati hIna ane adhika ati adhika tema tema thAya, te AzrIne lezyA-prakAzya vastunuM nIkaTa-ati nIkaTa ane dUra-atidUra paritapana vaDe uddezo jANavo. tathA leNyA-prakAzya vastunA dUra-ati dUra ane nIkaTa-ati nIkaTa paDatI chAyAne, hIna-atihIna ane adhika-adhikatara tema-tema thatI AzrIne sUryagata uccatvanA tema tema vivartamAna uddezo jANavA. te zuM kahe che ? traNe ghaTatAM pratikSaNa anyathA-anyathA vivarte che. tethI ekanA ke benA tema tema vivartamAnanA uddeza prApta thavAthI bIjA paNa uddezathI avagama kaQo joIe. e pramANe lezyA svarUpa kahyuM. have paruSI chAyAnA pariNAma viSayamAM paratIthikanI mAnyatAnA saMbhavane kahe che - te pauruSI chAyAnA parimANa ciMtAnA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9)-41 131 132 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 viSayamAM paNa A be pratipatti jANavI. te A pramANe - te be paratIrthikomAM eka ema kahe che - te divasa hoya che, je divasamAM sUrya udgama muhUrtamAM ane astamaya muhUrtamAM catuSpauruSI - cAra puruSa pramANa, puraSa grahaNa e upalakSaNa che, tenAthI sarve paNa prakAzya vastunI cAra guNI chAyA nived che. evo paNa divasa hoya che, je divasamAM udgamana ane astamaya muhUrtamAM be puruSa pramANa chAyAne sUrya nirta che. ahIM paNa purapagrahaNa upalakSaNa che, tethI badhI paNa vastunA prakAzyanI bamaNI chAyA nirvatatI jANavI. vaLI eka ema kahe che - tevo divasa che, je divasamAM udgamana muhUrta ane astamaya muhartamAM sUrya be puruSa pramANa chAyAne nirti ce. arthAtu badhI ja prakAzya vastune be gaNI chAyAthI tivarta che. evo paNa divasa che, je divasamAM sUrya astamaya muhUrva ane udgamana muhamAM kaMIpaNa pauruSI chAyAne nirvatatI nathI. Q A ja matane bhAvita kare che - te baMnenI maLe je vAdIo che, te ema kahe che - evo divasa che, je divasamAM catuSparisi chAyAne nivarti che. evo divasa che, je divasamAM sUrya be paurisi chAyAne nivarti che. e pramANe svamatanI vibhAvanArthe kahe che - temAM je kALamAM sava[gaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre uttama kAThA prApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA 12-muhUrtanI rAtri thAya che. te divasamAM sUrya catupuruSa pramANa chAyAne nivarti che. te A rIte- udgamana muhUrtamAM ane astamaya muhUrtamAM. te baMne muhUrtomAM catupauruSI chAyAne nirti che, vezyAne vadhAratA prakAzya vastunI upara kudatA dUra-ati dUra pheMkatA, prakAzyavastunI upara na kudatAM nIkaTa-ati nIkaTa pheMkatA te pramANe chAyAnA hIna ane ati tInapaNAno saMbhava che. temAM jyAre sarvabAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA aDhAra muhanI sani thAya che, jaghanya 12-muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM sUrya be puruSa pramANa chAyAne nirta che, te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane astamaya muhamAM. te tyAre be pauruSI chAyAne tivarte che. lezyAne vaghAratA paNa ghaTADatAM nahIM. A vAkyano bhAvArtha pUrvavat kahevo. tathA te baMnenI madhye je vAda ema kahe che ke - te divasa paNa che, jemAM te sUrya be pauruSI chAyAne nivarti che, tevo paNa divasa che, jemAM sUrya kaMIpaNa pauruSI chAyAne nirvatato nathI. tene svamata vibhAvanArthe kahe che - temAM jyAre sUrya savatira maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa 18-muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI sami thAya che. te divasamAM sUrya be porisi chAyAne nivarti che. jemake - udgamana muhamAM ane astamaya muhUrtamAM. tyAre te be poiisa chAyAne tivarte che. lezyAne vadhAre che - ghaTADatA nathI. temAM jyAre sUrya sarva bAhyamaMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre uttama kAThA prApta utkRSTA aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhartAno pramANa divasa, te divasamAM udgamana ane astamaya muhUrtamAM sUrya kaMIpaNa pauruSI chAyAne nirva che. tyAre sUrya vezyAne vaghArato ke ghaTADato nathI, adhika adhikatara chAyAne vadhAravA ke hIna-hInatara chAyAne ghaTADavAno prasaMga saMbhave che. e pramANe paratIrzikanI be pratipatti sAMbhaLIne gautamasvAmI svamatane pUche che - jo A paratIciMkonI pratipatti che, to bhagavat svamatathI Ape keTalA pramANamAM sUryanI pauruSI chAyAne nirvatatI kahelI che ? tyAre bhagavat svamatathI dezavibhAganI porisi chAyAne tema tema aniyata pramANane kahe che. paratIciMko pratiniyata ja pratidivasa dezavibhAga vaDe Icche che. tethI pahelA temanA matane ja dazavi che - temAM dezavibhAgathI prati divasa, pratiniyata pauruSI chAyAnA viSayamAM 96 pratipattio kahI che. te 96-paratIrthiko madhya eka A pramANe kahe che - evo deza che, je dezamAM sUrya AvatA eka pauruSI-eka puruSa pramANa, puruSa grahaNa upalakSaNathI baLa paNa prakAzya vastunI svapramANa chAyAne nivarte che. vaLI eka ema kahe che ke - evo paNa deza che, je dezamAM Avelo sUrya be puraNa pramANa, purapa grahaNanA upalakSaNathI badhI ja vastunA prakAzyanI be guNI, chAyAne nirta che. e pramANe ukta prakArathI A anaMtarokata AlAvA vaDe - sUtrapAThagamathI, bAkInI pratipatigata sUNa jyAM sudhI carama pratipattigata sUtra che, tyAM sudhI laI javuM. tene ja khaMDathI dazavi che - "96" ItyAdi. Ane ja paripUrNa jANavuM - vaLI eka ema paNa kahe che - tevo deza che, je dezamAM sUrya 96 porisi chAyAne nivarte che, tema kakSa che - te kahevuM. madhyama pratipatigata AlAvAo sugama hovAthI svayaM vicArI levA joIe. have A 96-pratipationI bhAvanikAne kare che. temAM 96-paratIrthiko maLe je vAdIo e pramANe kahe che ke - tevo deza che, je dezamAM Avela sUrya eka pauruSI - prakAzya vastunI svapramANa chAyAne nirta che, te ja svamata vibhAvanArthe kahe che - sUryanA sarva nIronA sUrya pratidhAnathI arthAtu sUrya nivezathI bahAra nIkaLela je vaizyA, tenA vaDe tAdyamAnathI A ranapabhA pRthvInA bahu sama ramaNIya bhUmi bhAgathI jeTalo sUrya urva uccatvathI vyavasthita che eTalo mArga eka chAyAnumAna pramANathI prakAza vastunA je uddezathI pramANa mapAya che, tenA vaDe A AkAzadezamAM sUrya samIpamAM prakAzya vastunA pramANane sAkSAt parigrahIta karavAnuM zakya nathI. paraMtu dezathI anumAna vaDe, tethI chAyAnumAna pramANathI ema kahe che evamita
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9/-/41 paricchinna je deza-pradeza, je pradezamAM AvatA sUrya eka pauruSIne - puruSa grahaNanA upalakSaNathI badhI ja prakAzya vastunI pramANabhUta chAyAne nirti che. ahIM A bhAvanA che - pahelA udayamAna sUryamAM je lephsA nIkaLIne prakAzane Azrita che, tenA vaDe prakAzya vastu dezamAM urdhva kriyamANa vaDe kaMIka pUrvAbhimukha namelA vaDe prakAzya vastu vaDe je saMbhAvya parichinna AkAzapradeza che, tyAM AvIne sUrya prakAzyavastu pramANa chAyAne nirvarte che. e pramANe AgaLa paNa bhAvanA karavI. temAM je te vAdIo ema kahe che - te deza che. je dezamAM AvIne sUrya be pauruSI chAyAne nirvarte che, te ja svamatane visphAraNane mATe kahe che - 133 sUryanA sauthI nIcethI sUrapritidhi - sUryanivezathI bahAra nIkaLatI lezyA vaDe tADyamAna A ratnaprabhA pRthvInA bahu sama ramaNIya bhUmi bhAgathI urdhva uccatvathI vyavasthita A baMne ahvA vaDe be chAyAnumAna pramANo vaDe prakAzya vastu pramANo vaDe paricchinna je deza, temAM samAgata sUrya be pauruSI - prakAzya vastunI bamaNI chAyA nirvarte che. e pramANe eka-eka pratipattimAM ekaika chAyAnumAna pramANa vRddhithI tyAM sudhI jANavuM, jyAM sudhI 96mI pratipatti che. temAM rahela sUtro svayaM vicAravA kemake sugama che. e pramANe paratIrthikonI pratipatti kahI che. have svamatane dekhADe che - ame vaLI e vakSyamANa prakArathI kahIe chIe, te ja prakAro jaNAve che - satine Adi. ugavAnA ane asta thavAnA samaye sAtireka 59 puruSa pramANa chAyAne nirvarte che. A ja vAtane kahe che - jemAMthI addha cAlI gayela che, te pArdra ane te A pauruSI te pAddha pauruSI chAyA puruSagrahaNamanA upalakSaNathI badhI vastunA prakAzya ardha pramANa chAyA, e pramANe AgaLa paNa lakSaNa vyAkhyAna jANavuM. divasano keTalo bhAga jatA - keTalo bhAga jatA athavA te zeSa - keTalAmo bhAga bAkI rahe che ? bhagavaMte kahyuM - divasano trIjo bhAga jatAM thAya che. divasano trIjo bhAga, bAkI rahetA, te pauruSI puruSa pramANa. prakAzya vastunA svapramANa, chAyA keTalI jatAM * keTalo bhAga jatA ke keTalo bhAga bAkI rahetA thAya che ? bhagavaMta kahe che cotho bhAga jatAM ke cotho bhAga bAkI rahetA, prakAzya vastunI sva pramANabhUta chAyA bIjA graMthamAM anyatra sarvAnvaMtara maMDalane AzrIne kahelI che. - 4 - 4 - A poiisa pramANane uttarAyaNane aMte, dakSiNAyananI AdimAM eka divasanI thAya che. tenA pachI ardha - 1/60 bhAga aMgulanA dakSiNAyanamAM vadhe che. uttarAyaNamAM ghaTe che. e pramANe maMDala-maMDalamAM anyA porisi che. - A sarva paNa pauruSI vibhAga pramANa pratipAdana sarvAnvaMtara maMDalane AzrIne jANavuM. sAddha puruSa pramANa chAyA divasanA keTalAmAM bhAgamAM hoya che, keTalAmAM bhAge bAkI rahe che ? bhagavaMte kahyuM - divasano pAMcamo bhAga jatAM ke pAMcamo bhAga bAkI sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 rahetA thAya che. e pramANe ukta prakArathI addha puruSa pramANa chAyAne choDIne - pRcchA. pRcchA sUtra jANavuM joIe. pUrva pUrva sUtra apekSAthI eka-eka adhika divasa bhAgane choDIchoDIne uttara sUtra jANavuM joIe. te A pramANe - be porisi chAyA jatAM ke rahetA ? cha bhAga jatAM ke rahetA ? aDhI poiisa chAyA jatAM ke rahetAM ? sAta bhAga jatAM ke rahetAM ? ItyAdi. ane A ATalA tyAM sudhI jyAM sudhI sAtireka 59-pauruSI chAyA divasanA prAraMbha samayamAM ane paryanta samayamAM che. pachI kahe che - kaMI paNa jatAM ke rahetA nahIM. have chAyA bhedone kahe che - temAM te chAyAmAM vicAraNA karatAM nizce A 25prakAranI chAyAo kahelI che ? te A pramANe - staMbha chAyA ItyAdi. prAyaH sugama che, A padonuM vizeSa vyAkhyAna bIjA zAstrothI saMpadrAyAnusAra kahevuM. 'golachAyA' ema kahyuM, tethI te ja golachAyAne bhedathI kahe che - te pacIza chAyAnI madhye nizce A golachAyA ATha bhede kahelI che, te A pramANe - 134 gola mAtranI chAyA te golachAyA, apArdra - ardha mAtra goLanI chAyA te apAddha golachAyA, golanI Avali te golAvali, tenI chAyA te golAvalichAyA. apArNamAtrAnI golAvalinI chAyA te apArdra golAvali chAyA, goLano puMja te goLapuMja, tenI chAyA te golapuMja chAyA. ardha mAtra golapuMjanI chAyA, apArvaMgolapuMja chAyA. muni dIparatnasAgare karela prAmRta-9-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/1/42 sUryaprajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-2 che prAkRta-10 che. -x -x - che e pramANe navamuM prAkRta kahyuM, have dazamuM kahe che - che prAkRta-10, prAbhRta-prAkRta-1 che teno A arvAdhikAra che, jemake bhagavana! Ape te kaI rIte kahela che ? te viSayamAM uttarasUjha kahe che - * sUga-4ra : yogamAM vastuno AvalikAniyata kaI rIte thato kahevo ? kaI rIte te yogamAM vastuno AvalikAnipAta kahela che ? temAM A pAMca pratipatio kahelI che . eka ema kahe che ke te badhAM paNa nazo kRtikAthI bharaNI sudhI che. bIjo kahe che - badhAM no maghAthI AzleSA sudhI che. trIjo vaLI kahe che ke - badhAM namo ghanISThAthI zravaNa sudhInA che. cotho kahe che - badhAM no azcinIthI revatI sudhI che. pAMcamo kahe che - badhAM no bharaNIthI azvinI sudhI che. ame ema kahIe chIe ke- badhAM paNa nAo abhijItathI uttarASADhA sudhInA kahelA che. te A rIte - azvinI, zravaNa cAvatu uttarASADhA. * vivecana-4ra : bIjA kathanIne choDI, hAla A kahe che - vorA nakSatronI yutinA saMbaMdhamAM, AvalikA kramathI nipAta - caMdra-sUrya sAthe saMpAta kahelo mArA vaDe svaziSyono kahevo, ema kahetA gautamasvAmI pUche che - kayA prakAre he bhagavana! Ape nakSatra jAtano AvalikA nipAta che, te AkhyAta che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - temAM nakSatra jAtanI AvalikAtipAta viSayamAM nize A pAMca pratipattio - paratIciMkonA matarUpa kahela che. te A rIte - te pAMca paratIrthikomAM eka paratIrthika ema kahe che - badhAM ja nakSatro - kRtikAthI bharaNI sudhInA kahelAM che. e pramANe bAkI pratipatti catuka sUtro vicAravA, e rIte anyamata darzAvI have svamatane dazavi che. ame vaphTamANa prakArathI kahIe chIe - badhAM ja namo abhijita Adi uttarASADhA sudhI kahela che. kaI rIte ? ahIM badhAM suSamAsuSamAdirUpa kALa vizeSanI Adi yuga che. - x * yuganI AdimAM pravarte che - zrAvaNa mAsanA kRSNapakSanI ekama tithi, temAM bAlavakaraNa, abhijita nakSatramAM caMdra sAthe yogane pAme che. A kathana jyotiSa karaMDakamAM paNa kahela che - X * ahIM sarvatra bharata, airavata, mahAvidehamAM, bAkI sugama che. A badhAM ja kALa vizeSonI AdimAM caMdranA yogane AzrIne abhijituM nakSatranA vartamAnapaNAthI abhijita Adi nakSatro kahelA che. che e pramANe dazAmAM prAbhRtanuM paheluM prAkRta-prAkRta kahyuM have bIjAno AraMbha kare che teno A adhikAra che - "nakSatra viSaya muhartaparimANa" kahevuM. tethI tenA viSayamAM praznasUtra - * sUtra-43 : kaI rIte te muhartA kahelA kahevA ? A 28-nomAM evA paNa nAmo che, je nava muhUrta ane muhUrtanA 27 bhAga caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nAno che, je 15 muhUrtamAM caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je 15 muhUrtamAM caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nAmo che, je 45-muhUrvathI caMdranI sAthe yoga kare che. A 28-nakSatromAM keTalAM nakSatro che, je 9 - 2 muhartAnA caMdra sAthe yoga kare che. keTalAM napo che, je 15-muhurtamAM caMdra sAthe yoga kare che. keTalAM napho 30 muhUrtamAM caMdranI sAthe yoga kare che. keTalA nAmo 45-muhUrtamAM caMdranI sAthe yoga kare che ? - A 28-nAgomAM, je nakSatro 9 - We muhUrtamAM caMdranI sAthe yoga kare che, te eka abhijita nakSatra che. temAM je nakSatro 15-muhUthI caMdra sAthe yoga kare che te cha che. te A - zatabhiSapha, bharaNI, ddhiAM, AzleSA, svAti, jyeSThA. temAM je nakSatro trIza muharta caMdra sAthe yoga kare che, tevA 15 che, te A - zravaNa, ghaniSThA, pUvabhindrapadA, revatI, aWInI, kRtikA, mRgazIrSa, puNe, maghA, pUvaphALunI, hasta, citrA, anurAdhA, mUla, pUvaSADhA, temAM je nAmo 45-muhUrtathI caMdra sAthe yoga kare che, te cha che - uttarAbhAdrapada, rohiNI,. punarvasu, uttarAphAlganI, vizAkhA, uttarASADhA. * vivecana-43 - bhagavad ! kaI rIte pratinakSatranuM muhUrta parimANa kahevuM ? tema pUchatA bhagavaMte kahyuM - A 28 nakSatro maLe che, je nakSatra - 9 - 26 muhUrta cAvat caMdra sAthe yoga kare che. tathA evA nakSatro che je 15-muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che, tathA evA nakSatro che je 30 muharta sudhI caMdra sAthe yoga pAme che, tathA evA nAmo che, je 45-muhad sudhI caMdra sAthe yoga kare che. e pramANe sAmAnyathI bhagavaMte kahela, vizeSa nirdhAraNArthe bhagavad gautama pUche che ke A 28 nakSatromAM keTalAM nabo che je nava muhUrta ane eka muhUrtanA satAvIza saDasaThAMza bhAga sudhI caMdra sAthe yoga kare che - X * cAvat - X * keTalA nakSatro che je 45 muharta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. e pramANe gautame prazna karatAM bhagavaMte kahyuM ke - A 28-nakSatro maLe je nakSatro 9 - 26 muharta sudhI caMdra sAthe yoga joDe che, te ekamAtra abhijita 0 prAbhRta-prAkRta-1-no TIkAsahita anuvAda pUrNa 0
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/2/43 jANavuM. zA mATe ? te kahe che - A abhijita nakSatra 67 khaMDa karAyela ahorAtranA 21 bhAgonuM paNa muhUrtagata bhAga karavAne mATe 30 vaDe guNIe. to 630 saMkhyA thAya che. ATalA kALane AzrIne sImA vistAra abhijita nakSatrano bIje paNa kahela che - 4 - temAM 67 bhAga karAtA prApta thaze - 9 muhUrta ane eka muhUrtanA 27/67 bhAga. - 4 - te 28-nakSatro madhye je nakSatro 15-muhUrta sudhI caMdra sAthe yogane pAme che, te cha che - zatabhiSak ItyAdi. tethI kahe che - A cha e nakSatronA pratyekanA 67 khaMDa karela ahorAtranA hovAthI sAddha 33 bhAga sudhI caMdra sAthe yoga thAya che. tethI muhUrtugata 67 bhAga karavAne 33 vaDe guNIe, to 990nI saMkhyA thaze. jo ke sAddhane paNa 30 vaDe guNavAthI ane dvika vaDe bhAMgatA prApta thaze - 15 muhUrtanA 67 bhAgo, te pUrva rAzimAM umerIe, to 1005 thaze. A pratyekane kALane AzrIne sImA vistAra muhUrtagata 67 bhAgenA 1005 thaze kahyuM paNa che ke zatabhiSA, bharaNI, ArdrA, AzleSA, svAtI, jyeSThA 1005 bhAga sImA vikhuMbha che. A 1005nA 67 bhAga karatAM prApta thaze 15 muhUrto che kahyuM che ke - zatabhISaja Adi cha nakSatro 15-muhUrta saMyoga che. 137 tathA te 28 nakSatromAM je nakSatro 30 muhUrta sudhI caMdranI sAthe yoga kare che, te 15 che. jemake - zravaNa ItyAdi. Ano kALane AzrIne pratyekano sImA viSphabha muhUrtagata 67 bhAgonA 2010, pachI te 67 bhAga vaDe bhaMgAtA prApta thaze 30 muhUrta. tathA je nakSatro 45-muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che, te cha che. te A rIte - uttarAbhAdrapada Adi, temano ja pratyeka kALane AzrIne sImAviSphabha muhUrtagata 67 bhAgonA 3015, pachI temane 63 bhAga vaDe bhaMgAtA prApta thaze - 45 ja muhUrto kahyuM che ke traNa uttarA, punarvasu, rohiNI ane vizAkhA, A cha nakSatro 45-muhUrta saMyogavAlA che. - 4 - e pramANe nakSatrono caMdra sAthe yoga kahyo. have sUryanI sAthe tene kahevA mATe kahe che - * sUtra-44 : A 28-nakSatromAM evA paNa nakSatro che, je cAra ahorAtra ane cha muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je cha ahorAtra ane 21muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che. evA paNa no che, je 13 ahorAtra ane 12-muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je 20 ahorAtra ane traNa muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che. A 28 nakSatromAM keTalAM nakSatro che, je cAra ahorAtra ane cha muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che ? - X - yAvat - 4 - keTalA nakSatro che, je 20 ahorAtramAM sUrya sAthe yoga kare che ? A 28 nakSatromAM je nakSatro cAra ahorAtra ane cha muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che te abhijita che. temAM je nakSatro cha ahorAtra ane 21-muhUrtamAM sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 sUrya sAthe yoga kare che te cha kahyA che - zatabhiSaja, bharaNI, ArdrA, AzleSA, svAti, jyeSThA. temAM je nakSatro 13 ahorAtra ane 12-muhUrtamAM sUryanI sAthe yoga kare che, te 15 che. te A zravaNa, dhaniSThA, pUvabhiAdrapadA, revatI, azvinI, kRtikA, mRgazISa, puSya, maghA, pUrvAphAlgunI, hasta, citrA, anurAdhA, mULa, pUrvASADhA. temAM je nakSatro 20-ahorAtra ane traNa muhUrtathI sUrya sAthe yoga kare che, tevA cha che - uttarAbhAdrapada, rohiNI, punarvasu, uttarAphAlgunI, vizAkhA ane uttarASADhA. 138 * vivecana-44 : A anaMtarokta 28-nakSatromAM evA nakSatro che, je cAra ahorAtra - cha muhU yAvat sUrya sAthe yoga kare che. tathA evA paNa che, je cha ahorAtra ane 21 muhUrtamAM sUrya sAthe yoga yoje che, tevA paNa nakSatro che, je 13-ahorAtra ane 12-muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. evA nakSatro che je 20 ahorAtra ane traNa muhUrto sudhI sUryanI sAthe yoga kare che. e pramANe bhagavaMte sAmAnyathI kahetA vizeSa bodha nimitte pharI gautamasvAmI pUche che bhagavaMta teno uttara Ape che A 28 nakSatro madhye je nakSatra cAra ahorAtra - praznasUtra sugama che. - - ane cha muhUrtomAM sUrya sAthe yoga joDe che, te eka ja abhijita nakSatra jANavuM. tethI kahe che. sUrya yoga viSayaka pUrvAcArya pradarzita A prakaraNa che - je nakSatra jeTalA ahorAtranA saMbaMdhI 67 bhAgone caMdra sAthe yogamAM jAya che, te nakSatra ahorAtranA pAMcamA bhAgothI tyAM sudhI sUrya sAthe jAya che. temAM abhijita 21/67 bhAgone caMdra sAthe varte che. tethI A paMcabhAga ahorAtranA sUrya sAthe vartAto jANavo. 21ne pAMca vaDe bhAga karAtA cAra ahorAtra ane 1/5 bhAga rahe che. tenA muhUrta karavA 30 vaDe guNe che, tethI 30 saMkhyAne pAMca vaDe bhAga karAtA cha muhUrtta thAya. - 4 - te 28-nakSatronI madhye jeTalA nakSatro 6 ahorAtra ane 21-muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. te A che - zatabhiSaja Adi cha A nakSatro pratyeka caMdranI sAthe Ardra 33 ane ahorAtranA 63 bhAga jAya che. jemake apAddha kSetratva che. tethI A pAMca bhAga ahorAtranA sUryanI sAthe jatA jANavA kemake pUrvokta kAraNanuM prAmANya che. 33ne pAMca bhAga vaDe bhAMgatA cha ahorAtra thAya che, pachI sArdha 3/5 bhAga rahe che. te savarNanAmAM sAta thAya che. muhUrta lAvavA mATe 30 vaDe guNe che, tethI 210 thAya che. e muhUrtanA arvaMgatamAM, tethI paripUrNa muhUrta lAvavA mATe 10 bhAga vaDe bhAMgatA 21-muhUrta thAya che. - 4 - 4 - te 28-nakSatronI madhye je nakSatro 13-ahorAtra ane 12-muhUrto sudhI sUryanI sAthe yoga joDe che, te 15 che - zravaNa ItyAdi. tethI kahe che - A paripUrNa 67 bhAga caMdranI sAthe jAya che. pachI sUryanI sAthe A pAMca bhAga ahorAtranI 67 saMkhyA jAya. 67 ane pAMca bhAga vaDe prApta 13-ahorAtra, bAkI be bhAga rahe che. te baMnene
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/2/3 139 140 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10-prAkRta-prAkRta-3 che. 30 vaDe guNIe, to 60 thAya, tene pAMca vaDe bhAga karatAM prApta 12-muharta thAya. - X - X - te 28-nabo maLe je nakSatro 20 ahorAno ane traNa muhULa sudhI sUryanI sAthe yogane pAme che te cha che - te A pramANe - uttarAbhAdrapada Adi. A ja che nakSatro pratyeka caMdranI sAthe 69 bhAgonA zata ane ekanA 67 bhAganuM addha jAya che. pachI A paMcabhAga ahorAtranA sUrya sAthe jatAM jANavA, 100ne pAMca vaDe bhAga karAtA prApta thAya 20-ahorAtra, jo ke ekanA pAMca bhAganA addhane uddhare che, te paNa 30 vaDe guNatA, 30 thAya, tene 10 vaDe bhAMgatA traNa muhurta prApta thAya che. 0 prAbhRta prAkRta-ra-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - 0 dazamA prAmRtanuM prAkRta-prAkRta 2 kahyuM. have bIjAno AraMbha kare che teno A athAdhikAra "e pramANe bhAgonA nakSatro kahevA, " tethI tenA viSayamAM prasUtra kahe che - * sUtra-45 : evA bhAganA nAmo keTalA kahelA che, tema kahevuM? A 28 nAmomAM evA no che je pramANamAM ane samakSetra kahelA che. evA nAmo che, je pazcAt bhAgA samakSetra 30 muhUrvavALA che. evA nakSatro che je rAzigata apAtuM phomA 15-muhUrtavALA che, evA nAmo che, je ubhaya bhAga hIpArlojhavALA, 45-muhUrtavALA paNa kahelA che. te A 28 natoomAM keTalA nakSata pUrva bhAga samakSetra 30-muhUrvavALA kahelA che ? yAva4 keTalA nAmo ubhaya bhAgA hIpArvatra 4pa-muhUrtavALA kahelA che ? A 28-nattromAM je nakSatro pUrvabhAga - samakSetra ane 30-muhUrvavALA kahyA cha che - pUvarya poSThapadA, kRtikA, maghA, pUvara phAgunI, mULa, pUvaSiADhA. temAM je nAmo pazcAta bhAgA-samakSetra ane 30 muhUrvavALA kahyA te daza che * abhijita, zravaNa, ghaniSThA, revatI, azvinI, mRgazIrSa, puSya, hasta, citrA, anurAdhA ane je nAmo samigata ane arthakSetravALA, 15-muhUrvanA kahyA, te cha che - zatabhiSaja, bharaNI, AdrA, AzleSaNa, svAtI ane jyeSThA. temAM je nato ubhayabhAga-ddhIpArvaroga ane 45-mahadvALA kahyA te cha che - uttarapauSThapadA, rohiNI, punarvasu, uttarA phAlganI, vizAkhA ane uttarASADhA. * vivecana-45 - bhagavad ! kayA prakAre Ape vaMkArA - kahevAnAra prakAre bhAgavALA nakSatro kahelA che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM ke- A aThThAvIza nAgo maLe evA nakSatro che je pUrvabhAga-divasanA pUrvabhAgamAM caMdranA yoganI Adine AzrIne rahelA che, jemAM te pUrvabhAgavALA, pUrNa ahoraNa pramita kSetrane caMdranA yogane AzrIne jemAM che te samakSetravALA. tethI ja 30-muhartA kahyA. tathA tevA paNa namo che, je pazcAdabhAga-divasanA pAchaLanA bhAge caMdranA yogane AzrIne rahe che jemAM, te pazcAd bhAgavALA samoba 30-muhUrtavALA kahelA che. - tathA tevA paNa namo che, je rAzimAM caMdranA yogane AzrIne avakAza jemAM che, te tathA apAddha - addha mAtra kSetravALA che. ardhamAga kSetra ahorAtra pramita jemAM che te. tethI 15-muhUrtavALA, caMdrayogane AzrIne 15-muhUrvo rahelA che, jemAM te kahela che. tathA evA paNa nAno che, je divasa ane sargimAM - baMnemAM caMdrayoganI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/3/43 141 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10, prAkRtaprAbhRta-4 che Adine AzrIne avakAza vALA che. tethI kahe che - dvi-ardha kSetravALA. bIjuM kAI jene che, te yaddha. arthAt sAddha ahorAtra pramita phoga jemAM che te. tethI ja 45muhUrtA kahelA che. bhagavaMte e pramANe sAmAnyathI kahetA, vizeSa bodha mATe gautamasvAmI pUche che - te prazna sUNa sugama che. bhagavaMta teno uttara Ape che - A 28 nabo maLe je nAmo pUrvabhAgavALA samakSotra 30 muhUrta kahelA che, te ja che - pUrva prauSThapadA ItyAdi. A anaMtara ja prAkRtapAmRtamAM yoganI AdimAM vicAraNA karatA kahIzuM. tathA te 28 nakSatromAM je nakSatro pazcAd bhAgavALA, samakSetra ane 30 muhUrtavALA kahelA che, te daza che - abhijitAdi. te 28 nakSatro maLe je nabo samigata, akhAddha kSetravALA, 15-muhUrtanA kahelA che, te ja che - zatabhiSAdi. te 28 nakSatro maLe je nazo ubhaya bhAga che, te harAddhakSetravALA, 45muhUrtavALA cha kahyA che, te - uttapITha5dAdi che. badhe ja bhAvanA AgaLa anaMtara ja vicArIzuM. 0 prAbhRta prAbhRta-3-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - che e pramANe trIjuM prAbhRtaprAbhRta kahyuM, have cothuM AraMbhe che - teno A adhikAra che - "yoganI AdinuM kathana", anaMtara pUrva prAbhRtaprAbhRtamAM naphAbonI pUrva bhAgatAdi kahyA, te yoganI AdinA parijJAna vinA jANavA zakya nathI, tethI tenuM prazna sUtra - saMga-46 - te yoganI Adi kaI rIte kahela kahevI ? abhijita ane zravaNa baMne nato bhAga samakSetra sAtireka 39 muhudvAja che, te pahelA saMdhyAkALe caMdra sAthe yoga kare che, pachI sAtireka bIjA divasa sAthe, e pramANe abhijita ane zravaNa baMne natpo eka sani ane eka sAtireka divasa caMdra sAthe yoga kare che. yoga karIne yogane anuparivartana kare che. yogane anuparivartita karIne sAMje caMdrane dhaniSThA nakSatrane sope che. te dhaniSThA nakSatra pazcAta bhAga samagra 30-muhUrta che. te pahelAM saMdhyAkALe caMdranI sAthe yoga kare che, karIne caMdra sAthe yoga karyA pachI rAtri ane bIje divasa joDAya che. e rIte ghaniSThA nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivartita kare che, yogane anuparivartana karIne sAMje caMdrane zatabhiSaja nakSatrane sope che. te zatabhiSaja nA vigata, apArvastra, 15-muhUrta che. pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che. yoga karIne yogane anuparivartIta kare che, karIne te caMdra pUrva pauSThA nakSatrane caMdra samarpita kare che. te pUrva pauSThapadA nA pUrva bhAga samosa 30-muhUrta che, te pahelA prAta:kALe caMdra sAthe yoga kare che. pachI rAtrinA. e pramANe pUrva pauSThapadA nAma eka divasa ane eka rAtri caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivartita kare che, karIne prAta:kALe caMdra uttara pauSThapadAne samarpita kare che. te uttarapauSThayadA nA ubhaya bhAga, dvipaddha kSetra, 45-muharta che. te pahelAM prAta:kALe caMdra sAthe yoga kare che, pachI rAtrinA, pachI bIjA divase kare che. e pramANe uttara pauSThapadA nakSatra be divasa ane eka rAzimAM caMdra sAthe yoga kare che, pachI rAzinA, pachI bIje divasa, e pramANe uttara pauSThapadA nakSatra be divasa ane eka sani caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivani kare che, sAMje caMdra revatI nAgane soMpe che. revatI nakSatra pazcAta bhAga samakSetra 30-muhUrvaka che. prathama saMdhyAkALe caMdra sAthe yoga kare che. tyArapachI bIjA divase kare che. e pramANe revatI nakSatramAM eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che, karIne yoga anuparivartita kare che. pachI sAMje caMdrane azvinI nakhane sope che.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/4/46 143 144 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 azvinI nakSatra pazcima bhAga samakSetra, 30-muharta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che, pachI bIjA divase kare. e rIte azvinI nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che. pachI yogane anuparivarte che. pachI sAMje caMdrane bharaNI nakSatrane samarpe che. bharaNI nakSatra rAtrigata, akhAddha kSetra, 15-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che. bIjA divase yoga na kare, ema bharaNI nakSatra eka rAtri caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivarte che. pachI prAta:kALe caMdra kRtikAne soMpe che. kRtikA nakSatra pUrvabhAga samakSetra 30-mahatta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che. karIne yogane anuparivartita kare che, karIne prAta:kALe caMdra rohiNI nakSatrane soMpe che. rohiNI-uttara bhAdrapada mAphaka, mRgazIra-dhaniSThA mAphaka, Adra-zatabhiSA mAphaka, punarvasu - uttarAbhAdrapada mAphaka, puSya-dhaniSThA mAphaka, AzleSA - zatabhiSA mAphaka, maghA-pUva phAgunI, pUrva phAlganI - pUrva bhAdrapadavata, uttarA phAlganI * uttarA bhAddhapaEvatu, hA ane citrA-dhaniSThAvatu, rAtI-zatabhiSAvatuM, vizAkhAuttarAbhAdrapadavatu, anurAdhA-dhaniSThA vata, zatabhiSA mULa ane pUvaSADhA - pUrvabhAdrapadavatu ane uttarASADhA - uttarAbhAdrapada mAphaka gaNavuM. * vivecana-46 : bhagavana Ape kaI rIte yoganI Adi kahela che ? ahIM nizcayanaya matathI caMdrayoganI Adi che, badhAM ja nakSatronuM pratiniyata kALa pramANa che, tethI te karaNavazathI jANavuM ane te karaNane jyotiSa karaMDakamAM yutipUrvaka bhAvita karela che, tethI te tyAMthI avadhAravuM. ahIM te vyavahAyane AzrIne bahulatAthI je naganI jyAre caMdrayoganI Adi thAya che, te jaNAve che - abhijita, zravaNa nAmaka be nakSatra pazcAt bhAga, samoga che. ahIM abhijita nama samakSetra nathI, apAddha kSetra nathI ke huyaddhakSetra paNa nathI. kevaLa zravaNa nakSatra sAthe saMbaddha joDavo, A abheda upacArathI che. to paNa samakSetrane kalpIne samahotrA ema kahyuM. sAtireka 39 muharta pramANa che. tethI kahe che - sAtireka nava muhad. abhijita 30 muhUrta che, zravaNanA ema ubhaya mIlanathI thokta muharta parimANa thAya che. tethI caMdrayoganA, pahelA saMdhyAkALe, A divasanA keTalAmAM carama bhAgathI AraMbhIne rAtrinA keTalA bhAga sudhI, hajI sudhI paNa parikUTa nAmaMDala Aloka jeTalo kALa vizeSa, saMdhyAkALe vivakSita jANavo. temAM saMdhyA samaye caMdranI sAthe yoga joDe che. ahIM abhijita nakSatra joDe yuganI AdimAM prAta:kALe caMdra sAthe yogane joDe che, to paNa zravaNa sAthe saMbaddha ahIM tema vivA karI che, zravaNanAma madhyAhna thakI uce jAya che, divasamAM caMdra sAthe yoga pAmare che. pachI tenA sAhacaryathI te paNa saMdhyA samaye caMdra sAthe yujyamAna vivakSita karIne sAmAnyathI saMdhyA caMdra sAthe yoga joDe che tema kahyuM. athavA yuganI Adi atiricya anyadA bahulatAne AzrIne A kahyuM, tethI koI doSa nathI. pachI AgaLa bIjA anya sAtireka divasa sudhI. A ja upasaMhArathI kahe che - ema ukata prakArathI nizcaye abhijita ane zravaNa be nakSatra sAMjanA samayathI AraMbhIne eka rAtri ane eka sAtireka divasa caMdranI sAthe sAddha yoga yoje che. ATalo kALa yoga joDIne tyArapachI yogane anuparivarte che, athati pote cyave che. yogane anuparivartIne sAMje divasanA keTalAmAM pazcAd bhAgamAM caMdrane dhaniSThAmAM samarpe che. e pramANe abhijita, zravaNa, dhaniSThA saMdhyA samayamAM caMdra sAthe pahelAthI yogane joDe che. tenA vaDe A traNe paNa 5aid bhAgavALA jANavA. pachI sarmapaNa pachI ghaniSThA nakSatra pazcAdabhAga che. sAMja samayamAM te prathamathI caMdra sAthe pujyamAna hovAthI ema kahyuM samakSetra 30 muhurta tene prathamathI saMdhyA samayamAM caMdra sAthe yoga kare che. caMdra sAthe yoga joDIne pachI saMdhyA samayathI AgaLa, pachI rAtri ane bIjA divasa sudhI yogane joDe che. A ja vAta upasaMhAra thakI kahe che. te sugama che. yogane anuparivartAvIne sAMja samayamAM caMdra zatabhiSajane samarpe che - - A nakSatra samigata jANavuM. tathA kahe che - tenA samarpaNa pachI zatabhiSaju nakSatra rAtrigata, akhAddha kSetra, 15-muhUrta che, te pahelAthI caMdranI sAthe yoga joDe che ane te tAyukta hovAthI bIje divase prApta thatuM nathI. kemake 15-muhUrta pramANa che. paraMtu rAtri pachI yogane AzrIne pasimApti pAme che. *x* yogane anuparivartine savAre caMdra pUrva prauThapada - pUrvAbhAdrapadane soMpe che. A pUrvaproThapadA nAmano prAta:kALe caMdranI sAthe pahelAthI yoga pravRta che, tethI te pUrvabhAga kahevAya che. samarpaNa pachI pUrvapoSThapadA nakSatra vize pUrvabhAga samakSetra 30 muhUrta che. tethI pahelA prAtaHkALe caMdranI sAthe yoga kare che ane te te pramANe hovAthI prAta:samayathI AgaLa te sarva divasa ane bIjI rAtri sudhI varte che. * x * yogane anuparivartAvIne savAre caMdrane uttara proThapada nakSatrane samarpe che. A uttarAbhAdrapada nakSatra ukata prakArathI savAre caMdra sAthe yogane pAme che. mAga paheluM 15-muhad adhika dUra karIne samone kabhIne jyAre yogane vicAre che, tyAre rAtre paNa yoga thAya che, e rIte ubhaya bhAgane jANavuM. pachI samarpaNa anaMtara uttara paThapadA nakSatra nize ubhayabhAga, hayaddhakSetra, 4pa-mahad che. te pahelAM savAre caMdranI sAthe yoga kare che. te tathA prakAre hovAthI te Akho divasa ane bIjI rAtri, pachIno bIjA divasa sudhI varte che. *x* yogane parivartita karIne saMdhyA samaye caMdrane revatI nakSatrane samarpe che. te revatI nakSatra saMdhyA samaye caMdra sAthe yoga kare che. tethI te pazcAd bhAga jANavuM. * * * * * A caMdra sAthe yuddha thaIne saMdhyA samayathI AgaLa AkhI sami
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/4/46 ane bIjo divasa caMdranI sAthe joDAIne rahe che. kemake samakSetratva che. - x - 4 - yogane parivartana karIne saMdhyA samaye caMdra azvinIne samarpe che. A azvinI nakSatra saMdhyA samaye caMdra sAthe joDAto hovAthI pazcAd bhAga jANavuM. - 4 - 4 - A azvinI nakSatra samakSetra hovAthI saMdhyA samayathI AraMbhIne te AkhI rAtri ane bIjA divase caMdra sAthe joDAIne rahe che. - 4 - 4 - yogane anuparivartita karIne sAMje prAyaH spaSTa nakSatra maMDala Aloka samayamAM caMdrane bharaNI nakSatrane samarpita kare che. 145 A bharaNI nakSatra ukta yuktithI rAtrimAM caMdra sAthe yoga kare che, tethI rAtrigata jANavuM. - x - A pAddha kSetratvayI rAtrimAM ja yogane parisamApta kare che. tethI caMdranI sAthe bIjA divase joDAI rahevuM thatuM nathI. - 4 - 4 - yogane parivartita karIne savAre caMdra kRtikAnakSatrane samarpaNa kare che. A kRtikA nakSatra ukta yuktithI savAre racaMdranI sAthe yogane joDe che. tethI pUrvabhAgA jANavuM. e ja kahe che - x - x - A samakSetratvathI savAranA samayathI AgaLa Akho divasa ane pachI rAtrimAM paripUrNa caMdranI sAthe joDAyela rahe che. - 4 - 4 - yogane anuparivartine savAre caMdra rohiNIne samarpita kare che. A kRtikA nakSatra hrAddha kSetra che. tethI pUrvokta yuktinA vazathI ubhaya bhAga nakSatra jANavuM. rohiNI, uttarAbhAdrapadanI mAphaka kahevuM. te A pramANe - rohiNI nakSatra nizce ubhaya bhAga dvIpAddha kSetra, 45-muhUrtavALuM che. te prathama savAre caMdranI sAthe yogane joDe che ane bIjI rAtri, pachI bIjo divasa rahe che. e pramANe rohiNI nakSatra be divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che, yoga karIne, yogane parivartita kare che. pachI sAMje caMdra mRgazIrSa nakSatrane samarpe che. mRgazIrSa nakSatranI vyAkhyA pUrvokta dhaniSThAvat karavI. te A rIte - mRgazIrSa nakSatra pazcAt bhAga, 30 muhUrtaka che te pahelAM sAMje caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIje divase joDAI rahe che. e pramANe mRgazIrSa nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdranI sAthe yoga kare che. pachIne anuparivarte che, pachI sAMje caMdrane ArdrA nakSatrane samarpe che. ahIM saMdhyA eTale prAyaH pariskrUTa nakSatra maMDala Aloka samaya, tethI ja A rAmigata che, tethI kahe che ArdrA nakSatra, pUrvokta zatabhiSanI jema kahevuM. te A pramANe - te ArdrA nakSatra rAtrigata, apAddhakSetra, 15-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdranI sAthe yoga kare che, bIjo divasa prApta thato nathI. e rIte ArdrA eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. pacI yogane anupasvirtita kare che. karIne savAre caMdrane punarvasune soMpe che. - A punarvasu nakSatra hrAddhakSetrapaNAthI pUrvokta yuktithI ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che - punarvasunakSatra, pUrve uttarabhAdrapada kahyuM tema kahevuM. te A pramANe - punarvasunakSatra nizce ubhayabhAga, dvIpAddha kSetra, 45-muhUrta che. te pahelA savAre caMdranI sAthe yoga kare che, bIjI rAtre, pachI bIjA divase, e pramANe punarvasu nakSatra be divarA 23/10 146 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che, yoga karIne yogane anuparivarte che, pachI sAMje caMdrane puSyane samarpe che. - A puSya nakSatra saMdhyA samaye, divasa avasAnarUpe caMdranI sAthe yoga kare che. tethI pazcAd bhAga jANavuM, tethI kahe che - puSya pUrve dhaniSThA kahyuM tema kahevuM. te A rIte - puSya nakSatra pazcAt bhAga, 30-muhUrta, samayakSetra che. te pahelAM saMdhyA samaye caMdra sAthe yoga kare che, pachI bIjA divase kare che. e rIte puSyanakSatra eka rAtriane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che - 4 - cAvat - 4 - saMdhyA kALe caMdrane abhilASA nakSatrane samarpe che. A AzleSA nakSatra saMdhyA samaye - 4 - prAyaH caMdra sAthe yoga kare che. tethI . A rAtrigata jANavuM ane apArdra kSetratvathI te ja rAtrimAM yogane parisamApta kare che. tethI kahe che - jema pUrve zatabhiSar kahyuM, tema AzleSA paNa kahevuM. te A rIte - AzleSA nakSatra rAtri bhAga, apAddhakSetra, 15-muhUrta. te pahelA sAMje caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIjA divasane prApta thatAM nathI. e pramANe AzleSA nakSatra eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che - 4 - yAvat - x - prAtaHkALe caMdra maghA nakSatrane samarpe che. A maghAnakSatra ukta yuktithI savAre caMdranI sAthe yoga kare che. tethI pUrvabhAva jANavuM. tethI kahyuM che - maghAne pUrvAphAlgunI mAphaka jANavuM. te A rIte - maghA nakSatra pUrvabhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelA savAre caMdranI sAthe yoga kare che, pachI bIjI rAtrine. e pramANe maghA nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. - 4 - yAvat - 4 - savAre caMdra pUrvAphAlgunI nakSatrane samarpe che. A pUrvAphAlgunI nakSatra savAre caMdranI sAthe yogane ukta rIte kare che. tethI te pUrvabhAga kahevAya che. tethI kahe che - pUrvAphAlgunIne pUrvA bhAdrapada mAphaka jANavuM. te A rIte - pUrvA phAlgunI nakSatra, pUrvabhAga samakSetra 30-muhUrta che. te pahelAM savAre caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIjI rAtre kare che. e rIte pUrvA phAlgunI nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. - x - yAvat - 4 - savAre caMdra uttarA phAlgunIne samarpe che. A uttarA phAlgunI nakSatra yaddhakSetra che, tethI pUrvokta yuktinA vazathI ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che jema pUrve uttarA bhAdrapada kahyuM, tema uttarA phAlgunI paNa kahevuM. te A rIte - uttarA phAlgunI nakSatra 45-muhUrta che. te pahelA savAre caMdra sAthe yoga kare che, bIjI rAtre paNa, pachI bIjA divase paNa kare che. e pramANe uttarA phAlgunI nakSatra be divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. - X - yAvat - 4 - sAMje caMdra hastane samarpe che. - A hastanakSatra saMdhyA samaye caMdranI sAthe yogane joDe che. tenA vaDe pazcAdbhAga nakSatra jANavuM, citrAnakSatra kaMIka samadhika divasanA aMte caMdra yogane pAme che. tethI tene pazcAdbhAga mAnavuM. te ja kahe che - jema dhaniSThA che, tema hasta ane citrA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/4/46 143 148 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 A paNa pUrvASADhA nakSatra savAre caMdra sAthe yoga ukata yukitathI pAme che. tethI pUrvabhAga jANavuM. te ja kahe che - pUrvabhAdrapada jema kahyuM, tema pUvaSADhA kahevuM. te A pramANe - pUrvASADhA namra pUrvabhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelAM savAre caMdra sAthe yoga kare che, pachI saginA kare che. e pramANamAM pUrvASADhA nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. karIne yogane anuparivarte che. cAvatuM savAre caMdra uttarASADhAne samarpe che. uttarASADhA nakSatra hayaddha kSetrapaNAthI te ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che - uttarAbhAdrapada mAphaka uttarASADhA vaktavyatA jANavI. te A rIte - uttarASADhA nakSatra ubhayabhAga, hIpAddha kSetra, 45-muhUrta che. te pahelA savAre caMdra sAthe yoga kare che, pachI saginA, pachI bIjA divase kare che. e rIte uttarASADhA nakSatra be divasa ane coka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. karIne sAMje caMdrane abhijita-zravaNane samarpe che. e pramANe bahalatAne AzrIne ukta prakArathI jayota kALamAM nakSatro caMdranI sAthe yoga kare che. tethI keTalAMka pUrvabhAga, keTalAMka pazcAdbhAga, keTalAMka samigata, keTalAMka ubhayabhAga kahyA. 0 prAbhRtapAbhUta-4-TIkAsahita anuvAda pUrva 0 kahevuM. te A pramANe - te hasta nakha pazcAta bhAga samakSetra 30 muharta che. te prathama sAMje caMdra sAthe yoga kare che. pachI bIjo divasa joDAya che. e pramANe hastanama eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kara che - x * cAvatu - x * sAMje caMdrane citrA nakSatrane samarpe che. te citrA nakSatra pazcAt bhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che, tyArapachI bIjA divase paNa, e pramANe citrA nakSatra eka sami ane eka divasa caMdranI sAthe yoga kare che. - x - yAvata - x - sAMje caMdra svAti nAgane samarpe che. svAti nakSatra sAMje prAyaH parikrUTa daizyamAna nAgamaMDalarUpe caMdranI sAthe yoga kare che. tethI A samigata nakSatra jANavuM. tethI kahe che - zatabhiSanI jema svAti naba kahevuM. te A rIte - svAti nakSatra samimata, apaddhoga, paMda-muhUrta che. te prathama saMdhyAkALe caMdranI sAthe yoga kare che, paNa bIje divasa karatA nathI. e pramANe svAti nakSatra eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. * x * cAvatuM * * * prAta:kALe vizAkhA nakSatrane samarpe che. A vizAkhA nakSatra hyaddha kSetra che, tethI pUrvokta yuktithI ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che - uttarAbhAdrapadanI jema vizAkhA nakSatra kahevuM. te A rIte - vizAkhA nakSatra ubhaya bhAga, hIpAddha kSetra, 45-muharta che. te pahelAM prAtaHkALe caMdranI sAthe yoga kare che. pachI sagine, pachI bIjA divasane. e pramAmae vizAkhA nakSatra be divasa ane eka rAtri caMdra sAthe yoga kare che. karIne yogane parivartita kare che, karIne sAMje caMdra anurAdhAne samarpe che. e pramANe anurAdhA nakSatra saMdhyA samaye caMdranI sAthe yoga kare che. tethI pazAbhAga jANavuM. tethI kahe che - dhaniSThAnI jema anurAdhA kahevuM. A rIte - anurAdhA nakSatra pazcAta bhAga, samakSetra, 30-muharta che. te pahelA saMdhyAkALe caMdranI sAthe yoga kare che, pachI bIjA divasa sAthe. e pramANe anurAdhA nakSama eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che. karIne yogane anuparivarte che, pachI sAMje caMdra jyeSThAnakSatrane samarpe che. jayeSThA saMdhyA samaye yoga pAme che - x - tethI rAtribhAga, pAddha phoma, 15muharta che te prathama saMdhyA samaye caMdra sAthe yoga kare che, bIjA divase karatAM nathI. e pramANe jyeSThA nakSatra eka sani caMdranI sAthe yoga kare che yAvatuM savAre caMdra mULa nAmane soMpe che. mULa nakSatra A kahela yuktithI savAre caMdranI sAthe yogane pAme che, te pUrvabhAga jANavuM. tethI kahe che - pUrvabhAdrapadAnI mAphaka mULa nakSatra paNa kahevuM. te A rIte - te mUla nakSatra pUrvabhAga, samakSetra, 30 muharta che. te prathama savAre caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIjI rAtrie kare che. e pramANe mULa nAga eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. yAvat pUrvASADhAne sope che. - X - X - X - X - X -
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/5/4 149 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10, prAbhRtaprAbhRta-6 che che prAkRta-10, prAbhRtaprAkRta-pa che e pramANe dazamAM prAbhRtanuM cothuM prAbhRtapAbRta kahyuM. have pAMcamuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "kulanI vaktavyatA." - * sUjha-43 - kaI rIte te kulo kahelA kahevA ? temAM A bAra kulo, bAra upakulo, cAra kulopakulo kahelA che. bAra phulo A rIte - dhaniSThA, uttarAbhAdrapada, azvinI, kRtikA, saMhANA, puSya, maghA, uttarAphAlganI, aai , vizAkhA, mULa, uttarASADhA. bAra upakulo che - zravaNa, pUafpauSThapadA, revatI, bharaNI, punarvasu, AzleSA, pUva phAgunI, hasta, svAti, jayeSThA, pUvaSADhA, cAra kulopakula kahyA che - abhijIta, zatabhiSA, AdrA ane anurAdhA. * vivecana-47 : bhagavad ! kayA prakAre Ape kulo kahelA che ? ema kahetA bhagavaMte kahyuM - 'tatha' ItyAdi, ahIM bhagavaMte mAtra kulo kahyA nathI, paNa upakUla, kulopakula paNa kahyA che. pachI nirdhAraNArthe pratipatti mATe che. bhagavaMte kahyuM - te kulo madhye nize A bAra kulo che. - x - A vakSyamANa svarUpa bAra upakulo che ane vacamANa svarUpavALA A cAra upakulo kahyA che. kulAdinA lakSaNa zuM che ? ahIM je nakSatro vaDe prAyaH haMmezAM mahInAnI parisamApti kare che ane mahinA jevA nAmo jenA che, te nakSatro "kula" saMjJAthI prasiddha che. te A - zrAviSTha mAsa prAyaH zraviThA vaDe, dhaniSThA parapayayithI parisamApti pAme che. bhAdrapada uttarabhAdrapadA vaDe, azvayuja azvinI vaDe, dhaniSThAdi prAyaH mAsa parisamApaka, mAsa sadeza nAmanA kulo che. je kulonA upakulo che, ane adhatana che, te kulopakuLa abhijitAdi cAra nakSatro che. kahyuM che - mAsonA pariNAma kulopakula hoya che je abhijita, zatabhiSA, AdrA, anurAdhA che. ahIM mAsonA pariNAma te prAyaH mAsonA parisamApaka che, kyAMka mAsonA sadeza nAmo" evo pATha che. temAM mAsonA sadeza nAmonI vyAkhyA karavI. - have bAra kulo, bAra upakulo ane cAra kulopakulane kramathI kahe che, te e pramANe 10mAM prAbhRtanuM prAbhRtaprAbhRta-pa-kahyuM. have chaThuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "pUrNimA ane amAsa"nI vaktavyatA, tethI taviSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-48 - kaI rIte Ape pUrNimA kahelI che tema kahevuM? temAM nize bAra pUrNimA ane bAra amAsa kahelI che. te A rIte - zrAviSThI, pauSThapadI, AsojA, kRtikA, mRgazirSa, poSI, mArI, phAlganI, caitra, vaizAkhI, jyeSThAmUlI, ASADhI. te viskI pUrNimA keTalA nakSatrano yoga re che ? traNa nono. te A - abhijita, zravaNa, ghaniSThA. pauSThapadI pUrNimA keTalA nakSatrone joDe che ? te traNa nAmane joDe che - zatabhiSA, pUrvASADhA, uttarA pauSThapadA. te AsonI pUrNimA keTalA nAmano yoga kare che ? be nagono - revatI ane azvinI. kArtikI pUrNimA keTalA nakSatrano yoga kare che? be napono - bharaNI ane kRtikA. mAmazirSa pUnama keTalA nakSatrono yoga kare che ? be nAmono - rohiNI ane mRgazirSa. poSI pUrNimA keTalA natrano yoga kare che ? traNa namono - addhiAM, punarvasu, puSya. mArI pUrNimA keTalA nAmano yoga kare che ? be nAmono - AzleSA ane maghA, phAgunI pUrNimA keTalA nakSatrono yoga kare che ? be namono - pUvaphALunI, uttarA phAgunI. caitrI pUrNimA keTalAM nAmano yoga kare che ? be nAmono - hasta ane citrA. vaizAkhI pUrNimA keTalA nAmono yoga kare che? be nakSatrano - svAti, vizAkhA. jyeSThAmUlI pUrNimA keTalAM namono yoga kare che? be nAmono - pUvaSADhA uttarASADhA. * vivecana-48 : kayA prakAre karyuM naba parisamApta thAya che ? pUrNimA kahI che. ahIM pUrNimAnA grahaNathI amAsa paNa upalakSaNathI che. tenA vaDe amAsa paNa kema kahI te kahe che - tyAre bhagavaMte kahyuM - te pUrNimA ane amAsa mathe jAtibhedane AzrIne A bAra pUrNimA ane amAsa kahela che. te A rIte - zrAviThI, pauSThapadI Adi. temAM zraviThA eTale dhaniSThA, temAM thanArI te zrAviThI - zrAvaNa mAsa bhAvinI. pRSThapadA - uttarAbhAdrapadA, temAM thanArI te pRSThapadI - bhAdaravA mAsamAM thanArI, azvayumAM thanArI te AzvayujI - Aso mAsamAM thanArI ItyAdi. have je nakSatra vaDe eka-eka pUrNimAnI parisamApti thAya che, tenI pRcchA kare che. zrAviSThI pUrNimA keTalA namone joDe che ? keTalA nabo caMdranI sAthe saMyojIne samApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - traNa nakSatro caMdranI sAthe yathA yoga saMyojIne sugama che. 0 prAbhRtapAmRta-5 TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X -
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/6/48 151 parisamApta kare che, te A rIte - abhijitu, zravaNa, ghaniSThA. ahIM zravaNa ane ghaniSThApe be ja nakSatro zrAviSThI pUrNimAne samApta kare che. kevala abhijitu nan zravaNanI sAthe saMbaddha che, tethI te paNa parisamApta kare che, tema kahevuM. A kevI rIte jANavuM? ahIM pravacana prasiddha amAsa-pUnama viSaya caMdyoganA jJAnacI. [ahIM vRttikAgrIe gAvA nodhelI che. tyArapachI ja 13-gAthAnI vyAkhyA karI che, ame vALAne harAvIne ja ahIM anuvAda kare che, te pramANe che - je ke amane kaMI samajAyela nathI.) je amAvAsyAne A * yugamAM jANavAne Iccho cho, jemake - kayA nakSatramAM vartamAna parisamApta thAya che, te tevA rUpe - jeTalI amAsa atikAMta thAya teTalI saMkhyA che, te vayamANa svarUpane avadhAre che. prathamapaNe sthApe che. ghuvarAzi, te avaghArya rAzine paTTikAdimAM sthApIne 124 parva vaDe guNavAmAM Ave. have kayA pramANamAM A avaghArya rAzi che, tenA pramANanI nirUpaNArthe kahe che - 'chAyaTTa ' gAthA - chAsaTha muhUrta ane eka muhUrtanA pAMca paripUrNa bAsaTha bhAga ane ekatA bAsaTha bhAgano ' bhAga. ATalA pramANamAM vadhArya rAzi che. kaI rIte ATalA pramANanI A utpatti kahI ? te jaNAve che - ahIM jo 124parva vaDe pAMca sUrya nakSatra paryAyo prApta thAya, tenA be parvo vaDe zuM prApta thAya ? triyanI sthApanA * 124/5/2. ahIM aMtya sazi vaDe be aMka 5 madhyarAzi pAMca lakSaNa guNavAmAM Ave. te A rIte - 2 x 5 = 10 tene 124 vaDe bhAga karavAmAM AvatA - 17/1ra4 thaze. tyArapachI chelve-chedaka rAzine be vaDe bhAgatA para rAzi prApta thaze. AnA vaDe nabo karavA joIe. nakSatra karavA mATe 1830 vaDe 67 bhAga rUpa vaDe guNavAmAM Ave. tenAthI 9150 Avaze. chedAzi paNa-62 pramANane 67 vaDe guNavAmAM Ave to 4154nI saMkhyA Avaze. uparanI sazinA muharta lAvavAne mATe karI 30 vaDe guNavAmAM Ave, to saMkhyA prApta thaze - 2,24,500, tenA 4154 saMkhyA vaDe bhAga karavAmAM AvatA - 66 muhUrta Avaze. bAkInA aMzo rahe che - 336, tenA 62-bhAga lAvavAne mATe tene 62 vaDe guNIe to 20,832 saMkhyA Avaze. tene anaMtarota cheda zazi 4154 vaDe bhAga karavAmAM AvatA pAMca ane bAsaTha bhAga prApta thaze ane zeSa 62-raheze. pachI te 62-nI apavartanA kAya che. tenAthI eka Avaze. chedazazine paNa bAsaTha vaDe apavatanAmAM prApta thaze-6. tenAthI Ave che - 66 muhUd. eka muhanA pAMya, bAsaTha bhAga ane ekanA bAsaTha bhAganA 6 bhAga. e pramANe avadhArya sazi pramANa karyuM. have zeSa vidhi kahe che rLe gAyA anaMtarodita svarUpane avadhArIne rAzi IcchA amAvAsya saMguNa, je amAvAsyAne jANavAne Icche che, te saMkhyA vaDe guNita karavAmAM Ave, tethI AgaLa nAgo zodhavA joIe. tethI ahIM AgaLa nakSatronI zodhataka vidhi * zodhataka prakArane kahevAnAra che te sAMbhaLavA. 15ra sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 temAM pahelAM punarvasu zodhanakane kahe che - vAvIre gAyA-22 muhUrto eka muhUrtanA 46/6 bhAgo, ATalA pramANathI punarvamunAga paripUrNa thAya che, te zodhavuM. kaI rIte A pramANanI zodhanakanI utpatti thAya che ? te kahe che - ahIM ja 124 parva vaDe pAMya sUrya namra payayio prApta thAya che. te eka parvata ati kamIne te eka vaDe keTalo payio prApta thAya che. raziyA sthApanA * 124/5/1 ahIM aMtyarAzi eka vaDe madhyarAzi pAMcane guNIe 5 x 1 = 5. tene 124 bhAga vaDe bhAMgavAmAM AvatA pa1ra4 bhAga Avaze. tenA nA lAvavA mATe 1830 ane 67 bhAga vaDe guNavAmAM Ave guNAkAra cheda sazione be vaDe apavartanA karatA guNakAra zazi 915 Ave ane cheda sazi 62 Avaze. - pachI ukata saMkhyAne pa915 vaDe guNavAthI Ave 455 Avaze. chedAzi 62ne 67 vaDe guNatA 4154 Avaze. tathA puSyanA je / bhAga pUrvokta yugacara aparvanuM sUrya sAthe yoga tene 6ra vaDe guNIe, to 1426 Avaze. ATalA pUrvokta 4575 pramANathI zodhavAmAM Ave to zeSa 3149 Ave. tethI ATalA muhUrto lAvavA mATe 30 vaDe guNIe, to 94,4bo saMkhyA Avaze. tenI chedAzi 4154 vaDe bhAga devAmAM Ave to 22-muhUrtA Avaze. tyAre zeSa raheze - 3082, ATalAne 62 bhAga lAvavAne mATe guNavAmAM Ave tyAre 1,91,084 Ave tene chedAzi 4154 vaDe bhAga karAya tyAre 46 muhUrtanA 62-bhAgo Avaze. A punarvasunAkanI zodhanaka nipatti che. bAkInA nakhonI zodhanako ne kahe che - vAva gAyA. 1072 uttara phAgunInA zodhavA. zuM kahe che ? 102 punarvasu Adi uttarA phAgunI pastnA nakSatro zuddha thAya che. e pramANe AgaLa paNa bhAvArtha viyAQo. tathA vizAkhA paryanta nakSatromAM zoghanaka 292 che. have anaMtara uttarASADhA paryana nakSaNone AzrIne zoghavArI 442 thAya. rSe pune gAyA - A anaMtarokta zodhanaka sarve paNa punarvasuthI bAsaTha bhAga sahita jANavA. Ama kahevA mAMge che - je punarvasunA hotA-22 muhartA, te badhAM paNa AgaLanA zodhanakamAM aMtaH praviSTa pravarte che, paNa 62 bhAgo nahIM. tethI je zodhanaka zodhAya che, temAM punarvasunA hotA *5/dara bhAga uparitana zodhavA joIe. ane A punarvasu Adi uttarASADhA sudhIno prathama zoghanaka che, tethI AgaLa abhijitane Adi karIne bIjuM zodhanaka kahuM chuM. temAM pratijJAtane ja tivahei che - 'abhinna' Adi cAra gAyA. abhijita nakSatrano zodhanaka tava muhad ane eka muhadnA hovAthI ra bhAga, ekanA 62 bhAganA 67 cheda karAtA paripUrNa 66 bhAgo tathA 159 prauThapadA-uttara bhAdrapadanuM zodhanaka. zuM kahevA mAMge che ? 159 vaDe abhijitAdi uttarA bhAdrapada sudhInA nAgo zodhAya che. e pramANe AgaLa paNa bhAvanA kasvI joIe. tathA 309 rohiNI sudhInA zodhita karAya che. tathA 9 zodhita karatA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/6/48 153 punarvasu paryatta najAta zodhita thAya che tathA pa49 pAmIne uttarAphAlganI sudhInA nabo zodhAya che. vizAkhA sudhInA nabomAM 669 zodhavA joIe. mULa sudhInA naNa jAtamAM 344 zodhaka che. uttarASADhA sudhInA nakSatromAM zodhanaka 819 che. baghAM zodhanakanI uparamAM abhijita nakSatra saMbaMdhI muhUrtanA 62 bhAgo tathA covIza ane chAsaTha carNikA bhANa, ekanA bAsaTha bhAganA 3 bhAgo zodhavA joIe. thaT$ ItyAdi. ATalA anaMtarota zodhakone yathA yoga zodhIne je zeSa bAkI rahe, te nakSatra thAya che A nakSatramAM sUryanI sAthe caMdra amAsane kare che. e rIte amAvAsyAnA viSayamAM caMdrano yoga jANavAne mATe karaNa kahyuM. have pUrNimA viSayaka caMdrayoganA parijJAnArthe karaNane kahe che - chAputranA 0 ItyAdi - je pUrve amAvAsyA caMdra nakSatra parijJAnArthe AvaghArya zazi kahI che, te ja ahIM paNa pUrNimA caMdra nakSatra parijJAna vidhimAM INita pUrNimAM guNita - je pUrNimAne jANavAne Icche che, te saMkhyA vaDe guNita karavuM joIe. guNita karAtA ja pUrvokta zodhana karavuM joIe. kevaLa abhijitAdi, paNa punarvasu Adi nahIM. zuddhamAM ane zodhanakamAM je zeSa rahe che, te pUrNimA yukta evuM nakSatra thAya che. te nakSatramAM caMdra paripUrNa pUrNimAne vimalanirmala kare che. - A pUrNimA caMdra nakSatra parijJAna viSayakaraNa be gAyAno akSarArtha kahyo. have AnI ja bhAvanA karAya che - koIka pUche che - yuganI AdimAM pahelI pUrNimA zrAviSThI kayA caMdra nakSatramAM parisamAptine pAme che ? temAM 66 muhUrtI ane eka muhUrtanA pAMca-bAsaTha bhAga ane ekanA bAsaTha bhAganA 1/3 bhAga. evA svarUpe avadhArya zazi thAya. pahelI pUrNimAmAM eka vaDe guNIe, eka vaDe guNavAthI te ja thAya che. tethI abhijita nava muhUrta ane eka muhUrtanA 4/62 bhAga, ekanA bAsaTha bhAganA 66/67 bhAga, e pramANe parimANa zodhanaka zodhavuM joIe. temAM 66nA nava muhUrvo zuddha thatAM pachI57, tenA vaDe eka muharta grahIne 62 bhAgIkRta te bAsaTha paNa bAsaTha bhAga rAzimAM paMcakarUpe umerIe. tenI 63 thaze. 62 bhAgo, tenA vaDe 24 zuddha thatAM rahe che - 43. temane eka rU5 grahIne 67 bhAga karAya che. te 67 bhAga, V63 bhAgamAM umeratAM prApta thaze 6KIka bhAga. tenAthI 66 zuddha karatAM raheze *da pachI 30 -muharta vaDe zravaNa zuddha sthita, pachI 26-muharta rahe. tyArapachI ahIM Ave che - dhaniSThA nakSatranA traNa muhUrtAmAM eka muhUrtanA 19 saMkhyAmAM bAsaTha bhAgamAM ekanA ane bAsaTha bhAganA 65 saMkhyAmAM 69 bhAgomAM zeSamAM pahelI zrAvikA pUrNimA parisamApta thAya che. jyAre bIjI zrAvihI pUrNimA vicArIe tyAre te yuganI AdithI AraMbhIne tesa, yuvarAzi 66 / 52/tene tera vaDe guNIe, tethI muhartAnA 858 Ave, tathA eka muhUrtanA 65 bhAga ane eka/bAsaTha bhAganA 1/3 bhAga. eTale saMkhyA thaze - 858 / 65/6ra/ 13/63. temAM 819 muhUtoMmAM eka muhUrtanA 154 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 24: bhAga vaDe ekanA ane 62 bhAganA hotA 66/3 bhAgathI eka nakSatraparyAya zuddha thAya. tevI raheze 39 muhUrtI ane eka muhUrtanA 8/dura bhAgo ane dura bhAganA 147 bhAga eTale saMkhyA thaze 39 | Pl2/14/7. pachI nava muhUrta vaDe eka muhUrtanA 24 bhAga ane 1ra bhAganA 66/ka bhAgo vaDe abhijita nakSatra zuddha thAya che. pachI 30 muhUrtI rahe che. 15 muhUrtanA 62 bhAga ane 1/6 bhAganA 15/63 bhAgathI saMkhyA Ave che - 30/1/ra/15/63 thAya. tenA vaDe 30 muhUrtathI zravaNa zuddha che. Ave che 29 muhUrtAmAM eka muhUrtanA hai6/2 bhAgomAM dura bhAganA para/ bhAga bAkI rahetA dhaniSThAnA bIjI zrAviSThI pUrNimAM parisamApta thAya che.. jyAre trIjI zrAviSThI pUrNimAne vicArIe tyAre te yuganI AdinA 25mAM, tethI pUrvokta ghuvarAzi 66 / 5/2/1/Ave tene 5 vaDe guNIe. tenAthI 1650 thaze. 125nA 62 bhAgonA, 1/2 bhAganA 5/3 bhAgo. temAM 1638 muhUrtonA, eka muhUrtanA 8/2 bhAga vaDe. 48-temAM 1/2 bhAganA 132. be napx paryAyomAM zuddhi karIne rahela che, pachI bAra muhUrto. temAM eka muhUrtanA upara bhAgo. 95mAM /2 bhAganA bhAga pachI tene nava muhUrta vaDe coka muhUrtanA 24 bhAga vaDe ane 12 bhAganA 66/ka bhAga vaDe abhijita nakSatra zuddha thAya che. tyArapachI rahe che. 13 muhUrto. temAM eka muhUrtanA 5/6 bhAga. temAMnA 1/2 bhAganA 8/3 bhAga. e rIte Ave che zravaNanakSatra. 26 muhartAmAM eka mahattvanA 1/2 bhAga ane temAM bhAganA 39Ika bhAgomAM bAkInI trIjI zrAviSThI pUrNimA parisamApta thAya che. e pramANe cothI zrAviSThI pUrNimAne dhaniSThA nakSatra 16-muhUtamAM, eka sumuhUnA 33/6ra bhAga ane 1/2 bhAganA 25/6ka bhAgomAM bAkInAmAM parisamApta thAya che. pAMcamI zrAviSThI pUrNimA zravaNa nakSatrane bAra muhartAmAM, eka samuhUrtamAM 6ra bhAgomAM 1/2 bhAganA 22 bhAgomAM bAkInAmAM parisamApti thAya che. e pramANe je nakSatro zrAviSThI pUrNimAne samApta kare che te kahyA. have je pauSThapadIne pUrNa kare che, te kahe che - pauThapadI - bhAdrapadI pUrNimA keTalA nakSatrone yoga anusAra caMdra sAthe joDIne parisamApta kare che. e pramANe badhe ja "yoga kare che" e padanI bhAvanA karavI joIe. bhagavaMte kahyuM - traNa nakSatro - zatabhipaju, pUpiThapadA ane uttara pauSThapadA. temAM pahelI proThapadI pUrNimA uttara bhAdrapadA nAgane 27 muhUtamAM eka muhUrtanA 1/2 bhAgomAM 64mAM pa3 bhAgomAM bAkImAM parisamApta kare che. bIjI proThapadI pUrNimAne pUrva bhAdrapada namane ATha muhUrtomAM bAkInA eka
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/6/48 155 muhUrtatA keMdura bhAgomAM 1ra bhAganA 51/3 bhAgomAM bAkImAM paripUrNa kera che. trIjI pauSThapadI pUrNimAne zatabhiSa pAMca muhUrtamAM eka muhUrtanA 6/6bhAgomAM 1/2 bhAgonA 28/ka bhAgomAM bAkImAM pUrNa kare che. cothI pauSThapadI pUrNimAne uttarAbhAdrapada nAgane 44-muhUrtAmAM eka muhUrtanA 41/2 bhAgomAM 1/2 bhAganA 24/63 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI prauSThapadI pUrNimAne pUrvA bhAdrapada nakSatrane ekavIza muhUrtomAM eka muhUrtanA padura bhAgomAMnA 1/2 bhAganA 11/3 bhAga bAkI rahetA pariNAma pAme che, AajjI pUrNimA keTalA nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatromAM yoga kare che. te A pramANe - revatI ane azvinI. A uttarabhAdrapada nAma paNa koIka sAyujI pUrNimAne parisamApta kare che, pachI te pauSThapadI paNa pUrNimAne parisamApta kare che. temAM lokamAM tenuM prAdhAnya che, te nAmanI tapUrNimAnA abhidhAnathI ahIM tenI vivakSA karI nathI, temAM doSa nathI, tethI kahe che - pahelI AzvayujI pUrNimAne azvinI naba cokavIza muhUrtomAM ane 1/2 bhAganA 3 bhAgo bAkI rahetA parisamApta kare che. bIjI AajjI pUrNimAne revatI nakSatra 17 muhUrtamAM ane eka muhUrtanA 35/dura bhAgomAM dura bhAganA 5/3 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI AyujI pUrNimAne uttarabhAdrapadA nakSatrane cauda muhUtamAM eka muhUrtanA dara bhAgamAM 1ra bhAganA 3 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. cothI AzvAyujI pUrNimAne revatI nakSatra cAra muhUrtAmAM eka muhUrtanA 33/dura bhAgomAM 1ra bhAganA 2/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI AzvayujI pUrNimAne uttarAbhAdrapada nakSatra eka muhUrtanA para bhAgomAM 1/2 bhAganA 1/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. kArtika pUrNimA keTalAM nabono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nAmo yoga kare che - bharaNI ane kRtikA. ahIM azvinI nakSatra paNa kyAreka kArtikI pUrNimAne samApta kare che. paraMtu te AzvayujI pUrNimAmAM pradhAna che, mATe vivA karI nathI. temAM pahelI kArtikI pUrNimAne kRtikA nakSatra eka muhUrtanA dara bhAgamAM Vra bhAganA 6ra63 bhAgo bAkI rahetA samApta kare che. bIjI kArtikI pUrNimAne kRtikA nakSatra 26-muhUrtamAM eka muhUrtanA 1/6 bhAgomAM 15 bhAganA kaiFIka bhAga bAkI rahetAM samApta kare che. trIjI kArtikI pUrNimAne azvinI nakSatra muhUrtAmAM eka muhUrtanA para bhAganA 1/2 bhAganA 35/63 bhAgo bAkI rahetA pUrNimA samApta kare che. cothI kArtikI pUrNimAne kRtikA nakSatra 16-muhUrtamAM eka muhUrtanA para bhAgomAM 12 bhAganA 22/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimA samApta kare che. 156 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 pAMcamI kArtikI pUrNimAne bharaNI nakSatra nava muhUrta eka muhartanA 45ra bhAgomAM 1/bhAganA 1/3 bhAgamAM bAkI rahetA parisamApta kare che. mRgazIrSa pUrNimA keTalA nakSatro sAthe yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatromAM, rohiNI ane mRgazIrSa. temAM pahelI mArgazi pUrNimAne mRgazira nakSatra 8 muhartAmAM eka muhUrta saMbaMdhI 62 bhAganA 61/3 bhAga bAkI rahetA kare che. bIjI mRgazIrSa pUrNimAne rohiNI nakSatra pAMca muhUrtAmAM eka muhUrtanA 26/ka bhAgomAM 15 bhAganA jai8le bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI mRgazIrSa pUrNimAne rohiNI nakSatra ekavIza muhUtamAM eka muhUrtanA para bhAgomAM 1/2 bhAganA 45/3 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. cothI mRgazIrSa pUrNimAne mRgazira nakSatra bAvIza muhUrtAmAM eka muhUrtanA 13ra bhAgomAM 1 bhAganA 45 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI mRgazIrSa pUrNimAne rohiNI nakSatra aDhAra muhUrtAmAM eka muhUrtanA 46ra bhAgomAM dura bhAganA 6 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. - poSI pUrNimA keTalA nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMta kahe che - traNa nakSatro yoga kare che - Adra, punarvasu, puSya. temAM pahelI pUrNimA punarvasu nakSatrane be muhUrtamAM eka muhUrtanA pa6/6ra bhAgamAM dura bhAganA 66 bhAgamAM pUrNa kare che. bIjI pauSI pUrNimAne ra9 muhartAmAM eka mahattvanA 1/2 bhAgomAM 1/2 bhAganA 4thaka bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. bIjI poSI pUrNimA adhikamAsathI pUrve AdranikSatrane daza muhUrtamAM eka muhUrtanA jai8/6ra bhAgomAM 1/6ra bhAganA 34/63 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. adhikamAsa bhAvinIne punaH tene ja trIjI pUrNimAne puSyanakSatrane 19 muhUrtamAM coka muhUrtanA 837 bhAgomAM 1/bhAganA 337 bhAgo bAkI rahetA pUrNimA pUrNa kare che. cothI poSI pUrNimAne punarvasu nakSatra 16-muhUrtomAM eka muhUrtanA 'dura bhAgomAM 1/2 bhAganA 2/3 bhAga zeSa rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. pAMcamI pauSI pUrNimAne punarvasu nakSatrane 4ra-muhUrtAmAM eka muhUrtanA 35/dura bhAgomAM pUra bhAganA 7 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. mAghI pUrNimA keTalA nabono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatrono yoga kare che - AzleSA ane maghA. 'tra' zabdathI kayAreka mAghI pUrNimAne pUrva phAgunI nakSatra ane kyAreka puSya nakSatra paNa pUrNa kare che, te A pramANe * pahelI mAghI pUrNimAne maghA nakSatra agiyAra muhUrtAmAM eka muhUrtanA pa1/2 bhAgomAM 1/2 bhAganA paIBra bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. * bIjI mAghI pUrNimAne AzleSAnakSatra ATha muhUrtAmAM eka muhUrtanA 16/6 bhAgomAM 15 bhAganA 46/ka bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI yAdI pUrNimAne pUrvAphAgunI nakSatra aThThAvIsamuhUrtamAM eka muhUrtanA 4/dura bhAgomAM
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/6/48 1/62 bhAganA 32/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI mAghI pUrNimAne maghA nakSatra pacIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 3/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 19/67 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI mAghI pUrNimAne puSya nakSatra cha muhUrtomAM eka muhUrtanA 30/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 6/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare. 157 phAlgunI pUrNimAne keTalAM nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMta kahe che - be nakSatro - pUrvA phAlgunI ane uttarAphAlgunI. temAM pahelI phAlgunI pUrNimAne uttarA phAlgunI nakSatrane vIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 46/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 58/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. bIjI phAlgunI pUrNimAne pUrvAphAlgunI nakSatrane be muhUrtonuM eka muhUrta, tenA 11/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 45/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI phAlgunI pUrNimAne uttarAphAlgunI nakSatrane sAta muhUrtomAM eka muhUrtanA 33/62 bhAgamAM 1/62 bhAganA 31/67 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI phAlgunI pUrNimAne uttarA phAlgunI nakSatra 33-muhUrtomAM eka muhUrtanA 6/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 18/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI phAlgunI pUrNimAne pUrvAphAlgunI nakSatrane 15-muhUrtomAM eka muhUrtanA 25/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 5/67 bhAgo bAkI rahetA parisamApta kare che. - caitrI pUrNimAno keTalA nakSatro yoga kare che ? bhagavaMta kahe che be nakSatro yoga kare che - hasta ane citrA. temAM pahelI caitrI pUrNimAne citrA nakSatra cauda muhUrtomAM eka muhUrtanA 41/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 5/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. bIjI caitrI pUrNimAne hasta nakSatra 11-muhUrtomAM eka muhUrtanA 6/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 44/63 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI caitrI pUrNimAne citrA nakSatra eka muhUrtamAM eka ja muhUrtanA 28/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 30/63 bhAga rahetA pUrNa kare che. cothI caitrI pUrNimAne citrA nakSatra 27-muhUrtomAM eka muhUrtanA 55/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 17/67 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI caitrI pUrNimAne hastanakSatra 24-muhUrtomAM eka muhUrtanA 20/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA /67 bhAga rahetA pUrNa kare che. be vaizAkhI pUrNimAno keTalA nakSatro yoga kare che ? bhagavaMta kahe che nakSatro yoga kare che, svAti ane vizAkhA. '=' zabdathI anurAdhA paNa levuM. ahIM anurAdhA nakSatra vizAkhAthI para che ane vizAkhA A pUrNimAmAM pradhAna che. tethI pachInI ja pUrNimAmAM tenuM sAkSAt grahaNa karela nathI. temAM pahelI vaizAkhI pUrNimA vizAkhA nakSatramAM ATha muhUrtamAM eka muhUrtanA bhAgomAM 1/62 bhAganA 56/63 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. 36/62 - sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bIjI vaizAkhI pUrNimAne vizAkhAnakSatrane pacIza muhUrtamAM eka muhUrtanA 1/62 bhAgamAM 1/62 bhAganA 43/67 bhAga rahetA pUrNa kare che. 158 23 62 trIjI vaizAkhI pUrNimAne anurAdhAnakSatra pacIza muhUrtomAM eka muhUrtanA bhAgomAM 1/62 bhAganA 29/67 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI vaizAkhI pUrNimAne vizAkhA nakSatra 21-muhUrtomAM eka muhUrtanA 5/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 16/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. pAMcamI vaizAkhI pUrNimAne svAti nakSatra traNa muhUrtomAM eka muhUrtanA 15/62 bhAgamAM 1/62 bhAganA 3/67 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. jyeSThAmaulI pUrNimA keTalAM nakSatrano yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - traNa nakSatrano yoga kare che, te A rIte * anurAdhA, jyeSThA ane mUla. temAM pahelA jyeSThA maulI pUrNimAne mUlanakSatra sattara muhUrtomAM eka muhUrtanA 1/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 55/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. - bIjI jyeSThAmaulI pUrNimA jyeSThA nakSatrane tera muhUrtomAM eka muhUrtanA 58/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 42/63 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. trIjI jyeSThAmaulI pUrNimAne mUla nakSatra cAra muhUrtomAM eka muhUrtanA 18/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 42/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI roSThAmaulI pUrNimAne jyeSThA nakSatra eka muhUrtanA /62 bhAgonA /62 bhAganA 15/67 bhAga rahetA pUrNa kare che. pAMcamI jyeSThAmaulI pUrNimAne anurAdhA nakSatra 12-muhUrtamAM eka muhUrtanA 10/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 2/67 bhAga pUrNa karAve che. ASADhI pUrNimA keTalAM nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatro yoga kare che, pUrvASADhA ane uttarASADhA. temAM pahelI ASADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatrane chavvIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 26/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 5/67 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. bIjI aSADhI pUrNimAne pUrvASADhA nakSatra sAta muhUrtomAM eka muhUrtanA 53/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 41/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. trIjI aSADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatra 13-muhUrtomAM eka muhUrtanA 13/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 27/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI ASADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatra 39 muhUrtomAM eka muhUrtanA 4/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 14/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne parisamApta kare che. pAMcamI aSADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatra svayaM parisamApta thaIne pUrNa kare che arthAt - ega paMcamI aSADhI pUrNimAne samApta kare che. anyatra caMdrayogane AzrIne uttarASADhA nakSatra, [ema jANavuM.] ahIM sUtrakArazrInI zailIthI je-je nakSatrane pUrNimA ane amAsa parisamApta
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa9 1/6/48 kare che, te cAvatu zeSamAM pUrNa kare che, te tene zeSa kahevAya che. tethI tenA anurodhathI ame paNa ahIM temaja kahyuM. jeTalA vaLI jeTalA atikAMta thaI pUrNa kare che, teTalA ja pUrvokta karaNanA vazathI kahevA joIe. caMdraprajJaptimAM paNa temaja kahIza. amAsano adhikAra paNa anaMtara temaja kahIzuM. e rIte je nakSatro je pUrNimAno yoga kare che, te kahyA. have maMdamati mATe kulAdi yojanAne kahe che - * sUtra-49 - te zrAvichI pUrNimA kulano yoga kare che, upakulano yoga kare che ke kulopakulano yoga kare che ? te kulano yoga kare ke upakulano yoga re ke kulapakulano yoga kare che. kulano yoga karatAM dhaniSThA nAmano yoga kare, upakulano yoga karatAM zravaNa nakSatrano yoga kare che. kulopakulano yoga karatAM abhijita nAmano yoga kare che. [e rIte zrAviSThI pUrNimA kulano yoga kare che, upakulano yoga kare che ke kulopakulano yoga kare che. kula-upakula ke kulopakula sAthe joDAyela avichI pUrNimA joDAyela kahetI. te pauSThapadI pUrNimA zuM kulano yoga kare, upakulano yoga kare ke kulopakulano yoga kare che ? te kulano, upakulano ke kulapakulano yoga kare che. kulano yoga karatAM uttarapachapadA nakSatrano yoga kare che, upakulano yoga karatAM pUva pauhApadanatjhano yoga kare che, kulopakulano yoga karall adbhiyaja nakSatrano yoga kare che. (e rIte pauSThapadI pUrNimAne kula, upakula ke kulopakulano yoga kare che. kula-upakula ke kulopakula sAthe joDAyela pauSThapadI pUrNimAne joDAyelI kahevI. Asoja pUrNimA e kulano yoga re, upakulano yoga kare ke kulopakulano yoga kare che? kulopakulano yoga pAmatA nathI. kulano yoga karatAM azvinI nakSatramAM yoga kare che. upakulano yoga karatAM revatI nakSatrano yoga kare che. [e rIte Asoja pUrNimA kula ke upakulano yoga kare che. kulanI sAthe yukata ke upakulanI sAthe yukta Asoja pUrNimA yukata che tema kahevAya che. poSapUrNimA ane vhAmUla pUrNimA phulopakulano yoga kare che. bAkInI pUrNimAne phulopakula nathI. zAvihI amAvAsyA keTalA nakSatrano yoga kare che ? be naplno yoga kare che. te - ASA ane maghA. e pramANe A abhilApa vaDe jANavuM ke pauSThapadI be nakSatrano yoga kare che - pUrva phALunI ane uttarAphAlganI. Ayujha hasta ane cino, kArtikI svAti ane vizAkhAno. mRgazIrSa anurAdhA ane jyeSThA mUlIno, poSI pUrvASADhA ane uttarASADhAno, mALI abhijita zravaNa ane dhaniSThAno, phAlyunI zatabhiSaja ane pUrva pauSThapadA ane uttara pauSThapadIno. caitrI revatI, azvinIno. vaizAkhI bharaNI ane kRtikAno, jyeSThAmUlI 160 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 rohiNI ane mRgazIrSa nakSatrano yoga kera che. ASADhI amAvAsyA keTalAM nAjhano yoga kare che ? te traNa nAmano yoga kare che. te A - addhi punarvasu, puSyano. te zrAviSThI amAvAsyA zuM kulano yoga kare che, upakulano yoga kare che ke kulopakulano yoga kare che? kulano yoga kare che ke upakulano yoga kare che. kalopakalano yoga karatI nathI. kulano yoga karatAM maghAnattrano yoga kare che. upakulano yoga karatAM AzleSano yoga kare che. kula ke upakula sAthe yukata zrAviSThI amAsa yukata che tema kahetuM. ema jANavuM. vizeSa e ke - mRgazirSa, mALI, ASADhI amAvAsyA kulapakulano yoga kare che bAkInIne nathI. * vivecana-49 : zrAviSThI pUrNimA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che, ke kulopakulane joDe che ? bhagavaMte kahyuM - kulane joDe che. 'vA' zabda samuccaya arthamAM che. tethI kulane paNa joDe che artha thAya. e rIte upakulane paNa ane kulIpakulane paNa joDe che. temAM kulane joDatAM dhaniSThAnakSatrane joDe che. te ja kulapaNe prasiddha thayela zrAvihI pUrNimAne. upakulane joDatAM zravaNanakSatrane joDe che. kulapakulane joDatAM abhijita nAmane joDe che. te ja trIjI zrAviSThA pUrNimAmAM bAra muhUrtamAM kaMIka sama adhika bAkImAM caMdra sAthe yoga kare che. pachI zravaNanI sAthe sahacaratvathI svayaM paNa te pUrNimAnA paryAvartI hovAthI tene paNa te parisamApta kare che, ema vivakSitatvathI, joDe che, ema kahe che. have upasaMhAra kahe che - je kAraNe e pramANe traNe kulAdi vaDe zrAviSThI pUrNimAnI yojanA che, tethI zrAviSThI pUrNimA kulane paNa joDe che, upakulane paNa joDe che, kulopakulane paNa joDe che. ema svaziSyone pratipAdana karavuM athavA kulathI paNa yukta thaI zrAviSThI pUrNimA, upakula vaDe ke kulopakula vaDe yukta che tema kahevuM. e pramANe bAkInA sUtranuM nigamana karavuM cAvatu e pramANe bAkInI paNa pUrNimAo paNa jANavI, arthAta pAThakkama vaDe kahevo joIe. --- - - - vizeSa e ke pauSI pUrNimA ane jyeSThAmUlI pUrNimA kulapakulane joDe che, bAkInI pUrNimAomAM kulopakula nakSatra nathI hotuM ema bhAvanA karIne kahevuM joIe. te A pramANe - kArtikI pUrNimAM zuM kulane joDe che ke upakulane joDe che ? te kulane paNa joDe che ane upakulane paNa joDe che. kulopakulane joDatAM nathI. kulano yoga karatAM kRtikAnamAM yoga kare che. upakulano yoga karatAM bharaNI nakSatrano yoga kare che. te kArtikI pUrNimA kulane ane upakulano paNa yoga kare che. kula ke upakula sAthe yukta kArtikI pUrNimAno yoga kare che, tema kahevuM. e pramANe ASADhI pUrNimA sudhI sUtra kahevuM. e pramANe pUrNimA saMbaMdhI vaktavyatA kahI. have amAvAsyA saMbaMdhI vaktavyatA kahevI. bAra amAso kahelI che - zrAviSThI, pauSThapadI ItyAdi. temAM mAsanA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/6/49 161 parisamApakathI zraviSThA nakSatrathI upalakSita je zrAvaNa mAsa, te paNa upacArathI zrAviSThAmAM thAya to zrAviSThI. zuM kahevA mAMge che ? zraviSThA nakSatra parisamApyamAna zrAvaNamAsabhAvinI. e pramANe. pauSThapadI prauSThapadA nakSatra parisamApyamAna bhAdrapadamAsa bhAvinI. e pramANe sarvatra paNa vAkyArthe kahevo. zrAviSThI amAvAsyA keTalA nakSatrono yoga kare che ? keTalA nakSNo yoga mujaba caMdra sAthe joDAIne zrAviSThI amAvAsyAne parisamApta kera che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatramAM yoga kare che te A pramANe - AzleSA ane maghA. A vyavahAranayamatathI je nakSatramAM pUrNimA thAya che, tethI AraMbhIne pUrvanA paMdara nakSatramAM amAvAsyA thAya che. je nakSatramAM amAvAsyA che, tyAMthI AraMbhIne pachI paMdara nakSatramAM pUrNimA Ave. temAM zrAviSThI pUrNimAmAM zravaNamAM dhaniSThAmAM kahela che, tethI amAvAsyAmAM paNa A zrAviSThAmAM AzleSA ane maghA kahyA che. lokamAM tithi gaNita anusAra gayela amAvAsyAmAM vartamAnamAM paNa ekamamAM je ahorAtramAM pahelAthI amAvAsyA thAya, te sarva paNa ahorAtra amAvAsyA che tevo vyavahAra thAya che. tethI maghAnakSetra paNa e pramANe vyavahArathI amAvAsyAne prApta kare che, tethI koI virodha nathI. paramArthathI vaLI A amAvAsyAne zrAviSThI A traNa nakSatro parisamApta kare che te A - punarvasu, puSya ane AzleSA. tethI ja kahe che ke - amAvAsyA caMdrayoga parijJAnArtha karaNa pUrve kahela che. temAM te bhAvanA karAya che. koIka pUche che - yuganI AdimAM pahelI zrAviSThI amAvAsyA kyAM caMdrayukta nakSatra vaDe yukta thaI samAptine pAme che ? temAM pUrvAdita svarUpa avadhArIne je rAzi che te 66-muhUrta ane eka muhUrtanA 5/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 1/67 bhAga e pramANe karIne tene eka vaDe guNIe. - 4 - eka vaDe guNatA te ja rAzi thAya che. tethI te 22 muhUrto ane eka muhUrtanA 46/62 e parimANa punarvasu zodhanaka zodhAya che. temAM 66 muhUrto vaDe 22-muhUrto zuddha thAya che. tethI rahe che - 44-temAMthI eka muhUrta kheMcI laIne tenA 62 bhAgo karAya che. karIne te 62 bhAga rAzi madhye umerAya che. tethI thaze67 saMkhyA. tenA vaDe 46 zuddha thAya che. zeSa rahe che - 21. pachI 43 muhUrto vaDe 30 muhUrvathI puSya zuddha thAya che. tyArapachI raheze 13-muhUrto. AzleSA nakSatra dvikSetra che, tethI 15-muhUrta pramANa che. tenAthI A Ave che - AzleSA nakSatra eka muhUrtamAM eka muhUrtanA 40/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 67 bhede chedatAM 66 saMkhyA bhAgo bAkI rahetA pahelI amAvAsyA samApti pAme che tathA kahevAya che ke - A pAMca saMvatsaromAM pahelI amAvAsyAmAM caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? AzleSAno [yoga kare che] AzleSA, eka muhUrtanA 40/62 bhAga muhUrtanA 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 66 cUrNi bhAgo bAkI rahe che. jyAre bIjI amAvAsyAne vicArIe tyAra te yuganI AdithI AraMbhIne 13 thAya che. te varAzi 66 / 5/6 / 1/67 ne tera vaDe guNIe chIe, tyAre muhUrtonA 858 thAya che. eka muhUrtanA 23/11 162 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 65/62 bhAgo che. 65 ane 1/62 bhAganA 13/67 bhAga te 13 thAya. temAM 442 muhUrta vaDe 46/62 bhAgo vaDe uttarASADhA sudhInA nakSatro zuddha thAya che. pachI rahe che - muhUrtanA 416 bhAga. eka muhUrtanA 19/62 bhAga thAya ane 1/62 bhAganA hovAthI 13/67 bhAga thatAM saMkhyA A rIte Avaze 416 | 19/62 / 13/67. tethI A 399 muhUrtomAM eka muhUrtanA 24/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 66/67 bhAga thatAM A saMkhyA Avaze - 399 / 2/62 / 6/67 temAM 416thI 399 bAda karAtA pachI raheze 17-muhUrto. temAMthI eka muhUrta grahaNa karIne tenA 62 bhAgo karAya che. karIne 62 bhAga rAzi umerIe, tethI 81 thaze. tenA 24 zuddha karAtA pachI rahe che - 57, tenA ekane laIne 67 bhAgo karAya che tethI 66 zuddha karAtAM pachI eka saMkhyA raheze. te 67 bhAga rAzimAM umeravAmAM Ave. to thaze 14/67 bhAga. Avaze puSya nakSatra-16 muhUrtomAM eka muhUrtanA 56/62 bhAgomAMthI 1/62 bhAganA 14/67 bhAga atikrAMta thatAM bIjI zrAviSThA amAvAsyA pUrNa thAya che. - jyAre trIjI amAvAsyAne vicArIe. te yugAdinA AraMbhathI 25mI che. te dhruvarAzi 66 / O/62 / 1/67 ne 25 vaDe guNIe chIe, tethI thAya che 1650 muhUrto. temAM eka muhUrtanA 125/62 bhAga thAya. temAM 1/62 bhAganA 25/67 bhAga thAya che. temAM 442 muhUrtamAM eka muhUrtanA 46/62 bhAga vaDe pahelA uttarASADhA sudhI zodhanaka zodhAyuM. pachI rahe che - muhUrtanA 1208 ane 62 bhAgo. muhUrtanA 79 ane 1/62 bhAganA 25/67 bhAga thAya. tyArapachI 819 muhUrtomAM eka muhUrtanA 24/62 bhAga vaDe 1/62 bhAganA 6/67 bhAga vaDe eka nakSatraparyAya zodhAya che. pachI rahe che - 389 muhUrto. temAM eka muhUrtanA 54/62 bhAgo che. 1/62 bhAganA 26/67 bhAga thAya che. pachI pharI 309 muhUrtamAM eka muhUrtanA 24/62 bhAga vaDe 1/62 bhAganA 66/67 bhAgo vaDe abhijitAdithI rohiNikA sudhInA zodhita thAya che. tyArapachI raheze - 80 muhUrto. eka murttanA 29/62 bhAgo ane 1/62 bhAganA 27/67 bhAga che. te A rIte - 80 / 29/62 / 27/67 pachI 30 muhUrto vaDe mRgazira nakSatra zodhita thatAM bAkI raheze 50 muhUrto. temAMthI 15-vaDe Ardra zodhAya che. tethI raheze 35 muhUrta. tethI Avaze punarvasu nakSatra. A 35 muhUrtomAM eka muhUrtanA 29/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 27/67 bhAgo jatAM trIjI zrAviSThI amAvAsyA pUrNa thAya che. e pramANe cothI zrAviSThI amAvAsyA AzleSA nakSatra che, pahelA muhUrtanA /62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 41/63 bhAgo arthAt /62 / 41/67 jatAM amAsa pUrNa thAya che. pAMcamI zrAviSThI amAvAsyAne puSyanakSatra [pUrNa kare traNa muhUrtomAM eka muhUrtanA 42/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 54/67 bhAgo jatAM arthAt 3 / 42/62
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 1/6/49 / pa thI pUrNa kare che. e pramANe ukta prakArathI anaMtarokta AlAvA vaDe bAkInI paNa amAvAsyAne jANI levI. vizeSathI kahe che - pauSThapadI amAvAsyAne keTalAM nakSatro yoga kare che ? te be nAgono yoga kare che - pUrvA phAgunI ane uttarA phAlganI A paNa vyavahArathI, kahe che. paramArthathI to traNa nakSatro pauSThapadI amAvAsyAne samApta kare che. te A pramANe - maghA, pUrvAphAgunI ane uttarAphAzunI. temAM pahelI prauThapadI amAvAsyAne uttarAphAgunI nakSatra cAra muhUrtomAM eka muhadnA 26/pa2 bhAgomAM 1/2 bhAganA daka bhAga atikAMta thatAM athavuM 4 / 26/6ra/ / jatAM bIjI pauSThapadI amAvAsyAne pUrvakALunI nakSatra sAta muhUrtAmAM eka muhUrtanA 61/2 bhAgomAM /2 bhAganA 15/3 bhAga jatAM atha 7/ 61/2 / 15/63 jatAM amAsa pUrNa thAya che. trIjI pauThapadI amAvAsyAne maghA nakSatra agiyAra muhartAmAM eka muhanA 342 bhAgomAM 1/2 bhAganA 2863 bhAga jatAM arthAt 11 / 3/ra/ 28 bhAga jatAM amAsa pUrNa thAya che. cothI pauSThapadI amAvAsyAne pUrvA phAlyunI nakSatra ekavIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 16ra bhAgomAM 16ra bhAganA 2/3 bhAga jatAM arthAt 21/12/2 / 427 jatAM amAsa pUrNa thAya. pAMcamI proThapadI amAvAsyAne maghA nakSatra covIza muhartAmAM eka muhanA 4thara bhAgomAM 1dara bhAganA papAdaka bhAgo atikrAMta thatAM thatu 24 | 46ra/ pa5/63 jatAM amAsa pUrNa thAya. Asoja amAvAsyA keTalA nakSatrono yoga kare che ? te be nakSatrano yoga kare che. te A - hasta ane citrA. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI to azvayud amAvAsyAne traNa nakSatra samApta kare che. te A - uttarAphAgunI, hasta ane miA. temAM pahelI AsajA amAvAsyAne hastanAga pacIza muhUtamAM eka muhUrtanA 31/dura bhAgomAM 16ra bhAganA 3 bhAgo jatAM arthAt 5 / 3/ra/18 jatAM amAsa pUrNa thAya. bIjI AsojA amAsa uttarAphAgunI nakSatra vaDe 44muhUrtAmAM eka muhUrtanA haidara bhAgomAM 1/2 bhAganA 16/3 bhAgo jatAM bIjI amAsa pUrNa thAya. trIjI AsojA amAvAsyAne uttarAphAlyunInA 17muhartAmAM eka muhUrtanA BCI bhAgomAM 1/2 bhAganA 9Ika bhAga arthAt 17/ 3ra/ka bhAga jatAM pUrNa thAya che. cothI AsojA amAsane hasta nakSatra bAra muhamAM eka muhartanA 1/2 bhAgomAM 1/2 bhAganA *3/3 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI AsojA amAsane uttarA phAlvanI nakSatra trIza muhUrtAmAM eka muhUrtanA para/2 bhAgomAM 12 bhAganA pa4/63 bhAga jatAM - 30/para/ra/pa4/63 jatAM samApta 164 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 kare che. kArtikI amAvAsyA keTalA nakSatrano yoga kare che ? be naphAnono yoga kare che svAti ane vizAkhA. A paNa vyavahAra nayanA matathI che, nizcayathI to traNa nago kArtika amAsane parisamApta kare che. te A - svAti, vizAkhA ane citrA. temAM pahelI kArtikI amAsane vizAkhA nakSatra 16-muhartAmAM eka muhUrtanA 35/2 bhAgomAM 1/2 bhAganA */3 bhAgomAM arthAt 16 //ra//67 jatAM amAsane pUrNa kare che. bIjI kArtikI amAsane svAti nakSatra pAMca muhUrtamAM eka muhUrtanA dura bhAgomAM 1dara bhAganA 13 bhAgomAM eTale 5 / 2 / 17 jatAM amAsane pUrNa kare che. trIjI kArtikI amAsane sigAnakSatra ATha muhUrtAmAM eka muhUrtanA dura bhAgomAM dura bhAganA 7/67 bhAgo arthAt 8 / 2//63 jatAM amAsane pUrNa kare che. cothI kArtikI amAsane vizAkhA nakSatrane 13 muhamAM eka muhamAM 222 bhAgomAM 1dura bhAganA 4/63 bhAga jatAM eTale 13 / pathara / paLa jatAM amAsane pUrNa kare che. 'mRgazirSa amAsano keTalA naLa yoga kare che ? te traNa nakSatrano yoga kare che - anurAdhA, jyeSThA, mula. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI vaLI A traNa nakSatro mArgazirSa amAsane parisamApta kare che - vizAkhA, anurAdhA ane jayeThA. temAM pahelI mRgazirSa amAsane jyeSThA nakSatra sAta muhUtoMmAM eka muhUrvanA 1/6 bhAganA *dura bhAganA 1/3 bhAga jatAM pUrNa kare. bIjI mArgazirSa amAsane anurAdhA nakSatrane 11-muhUtamAM eka muhUrtanA 14/6ra bhAganA 1ra bhAganA 18/67 arthAt 11 / 146 / 186 jatAM sAmAsana amAsane pUrNa kare che. ** .. trIjI mArgazirSa amAsane vizAkhA nakSatra 29-muhurtAmAM eka muhUrtanA mA nakSatra 29-mahartAmAM eka muhUrtanA 49/ra bhAgomAM 12 bhAganA 31/3 bhAga eTale 29 / 49/2/313 bhAga jatAM amAsane pUrNa kare che. cothI mArgaziSa amAsane anurAdhA nakSatra 24-muhUrtomAM eka muhUrtanA 26ra bhAgomAM 1/2 bhAganA sai5/3 bhAga arthA 24/22/5/63 jatAM amAsane pUrNa kare che. pAMcamI mArgazirSa amAsane vizAkhAna 43-muhUrtamAM eka muhUrtanA dara bhAganA pa83 bhAgo jatAM pUrNa thAya. poSI amAsano keTalA nakSatra yoga kare che ? be naphAno yoga kare che - pUrvASADhA ane uttarASADhA. A paNa vyavahAra cakI kahyuM. nizcayathI vaLI traNa nAno parisamApta kare che te A - mUla, pUvaSiADhA ane uttarASADhA. tethI kahe che - pahelI
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/6/9 pauSI amAsane pUvaSiADhA nakSatra 28 muhUrtAmAM eka muhUrtanA kai6/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 6/3 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI pauSI amAsane pUrvASADhAnakSatra be muhUrtanA eka muhUrtanA 16/6 bhAgamAM 1/2 bhAganA 19Ika bhAga atikrAMta thatA pUrNa kare che. trIjI adhikamAsa bhAvinI pauSI amAsane uttarASADhA nakSatra 11-muhUrtomAM eka muhUrtanA paI62 bhAgomAM dura bhAganA 331 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI poSI amAsane pUvaSiADhA nakSatra paMdara muhUrtAmAM eka muhUrtanA pa6/6ra bhAgomAM 1/62 bhAganA 46/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI pauSI amAsane mULa nakSatra 1-muhUrtamAM muhUrtanA 5/62 bhAgonA 59/62 bhAga jatAM arthAt 21 / pa/62 / 59/62 bhAga jatAM samApta kare che. mAdhI amAsano keTalAM nakSatro yoga kare che ? traNa nAno yoga kare che. te A - abhijita, zravaNa ane ghaniSThA. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI vaLI A traNa nAgo mAghI amAsane parisamApta kare che - uttarASADhA, abhijitu ane zravaNa. tethI kahe che - pahelI mAdhI amAsane zravaNanakSatra daza muhUrtomAM eka muhUrtanA 26/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 8/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI mAthI amAsane abhiji nakSatra traNa muhUrtamAM eka muhUrtanA 26/62 bhAgamAM 1/2 bhAganA 20/67 bhAga jatAM pUrNa kare. bIjI mAdhI sAmAsane zravaNanaba 23 muhUrtamAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 35/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI mAghI amAsane abhijita nakSatra cha muhUrtamAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 47/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. pAMcamI mALI amAsane uttarASADhA nakSatra 5-muhUrtamAM eka muhUrtanA 10/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA Ika bhAgo jatAM pUrNa kare che. phAgunI amAsano keTalA nakSatro yoga kare che ? be nakSatro yoga kare che - zatabhiSaja ane pUrvA bhAdrapada. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI vaLI A traNa natbo phAgunI amAsane parisamApta kare che. te A - dhaniSThA, zatabhiSA ane pUrvA bhAdrapada. temAM pahelI phAgunI amAsane pUrvAbhAdrapada nakSatra cha muhamAM eka muhadnA 31/6ra bhAgomAM 12 bhAganA 47/67 bhAgo jatAM athag 6 / 31/62 9/67 ne pUrNa kare che. bIjI phAgunI amAsane dhaniSThA nakSatra 20 muhUtamAM eka muhUrtanA 4/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 22/63 bhAga vyatikrAMta thatAM pUrNa kare che. bIjI phAgunI mAsane pUvaSADhA nakSatra 14-muhUrtomAM eka muhUrtanA 44/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 36/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. cothI phAlyunI amAsane zatabhiSAnakSatra traNa muhUrtamAM eka muhUrtanA 1 166 sUryaprajJatiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 62 bhAgomAM 1562 bhAganA 49/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI phAgunI amAsane ghaniSThA nakSatra cha muhUrtAmAM eka muhUrtanA pa2/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 6263 bhAga jatAM arthAt 6 / pa62 / 6263 jatAM pUrNa kare che. zaikI amAsano keTalAM nakSatro yoga kare che ? traNa no yoga kare che. te A - uttarAbhAdrapada, revatI ane azvinI. A paNa vyavahAccI kahyuM, nizcayathI vaLI A traNa nabo caitrI amAsane samApta kare che. te A - pUrvabhAdrapada, uttara bhAdrapada ane revatI. temAM pahelI caitrI amAsane uttarA bhAdrapada nakSatra 27-muhurtAmAM eka muhadnA 36/6ra bhAgomAM 16ra bhAganA 10/63 bhAga jatAM arthAt 27/ 36/62 / 10/67 jatAM pUrNa kare che. bIjI vaikI amAsane uttarA bhAdrapada nakSatrane 11-muhUrtomAM eka muhUrtanA | 62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 23/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI caitrI amAsane revatI nakSatra pAMca muhUrtAmAM eka muhUrtamAM 49/6ra bhAgomAM 1/2 bhAganA 39/67 bhANa jatAM pUrNa kare che. cothI zaikI amAsane uttarAbhAdrapada nakSatra 23-muhurtAmAM eka muhUrtanA 22/62 bhAgomAM 1562 bhAganA 50/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. pAMcamI zaikI amAsa pUva bhAdrapada nakSatra 27-muhUttoMmAM eka muhUrtanA 57/6ra bhAgomAM 1/62 bhAganA 63/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. vaizAkhI amAsane keTalA nakSatro yoga kare che ? te naphAno yoga kare che - bharaNI ane kRtikA. o paNa vyavahAracI che. nizcayathI vaLI traNa nAmo vaizAkhI amAsane parisamApta kare che. te A che - revatI, azvinI, bharaNI. temAM pahelI vaizAkhI amAsamAM azvinI nakSatra 28-muhurtamAM eka muhUrtanA 41/62 bhAgomAM 1/ 62 bhAganA 11/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI vaizAkhI amAsane azvinI nakSatra be muhartamAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/6ra bhAganA 23/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI vaizAkhI amAsane bhaNInakSatra 11-muhUrtamAM eka muhUrtanA pa4/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 38/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI vaizAkhI amAsane azvinI nakSatra 15 muhUrtamAM eka muhUrtanA 2762 bhAgomAM 1/2 bhAganA pa1/3 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI vaizAkhI amAsane revatI naga 21 muhUrtamAMnA eka muhUrtanA bAsaTha bhAganA 64/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. jayeSThA mUlI amAvAsyA keTalAM nakSatro sAthe yoga kare che ? te be nakSatro sAthe yoga kare che. te - rohiNI, mRgazirSa. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI to be nakSatra jyeSThAmUlI amAvAsyAne pUrNa kare che - sehiNI ane kRtikA. temAM pahelI jyeSThA mUlI amAvAsyAne rohiNInAba gaNIza muhUrtamAM eka muhUrtanA 46/6ra bhAgomAM 1/6ra bhAgonA 12/67 bhAga - 19 / /
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/6/49 12/67 jatAM pUrNa kare che. bIjI jyeSThA mUlI amAvAsyAne kRtikA nakSatra trevIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 19/62 bhAgonA 1/62 bhAganA 25/67 bhAga arthAt 23 | 19/62 / 25/67 jatAM pUrNa kare che. 167 trIjI jyeSThA mUlI amAvAsyAne rohiNI nakSatra bAvIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 59/62 bhAgamAMnA 1/62 bhAganA 39/67 bhAga arthAt 32 / 59/62 / 39/67 jatAM pUrNa kare che. cothI jyeSThAmUlI amAvAsyAne rohiNI nakSatra cha muhUrtomAM eka muhUrtanA 32/62 bhAgamAMnA 1/62 bhAganA 52/63 bhAgamAM arthAt 6 / 32/62 / 52/67 mAM pUrNa kare che. pAMcamI jyeSThAmUlI amAvAsyAne kRtikA nakSatra daza muhUrtomAM eka muhUrtanA 5/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 65/67 bhAga jatAM arthAt 10 | 5/62 / 65/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. ASADhI amAvAsyA keTalA nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - traNa nakSatro yoga kare che - ArdrA, punarvasu, puSya. A paNa vyavahArathI kahyuM che. paramArthathI to A traNa nakSatro aSADhI amAsane pUrNa kare che - mRgazirSa, ArdrA, punarvasu. temAM prathama ASADhI amAsane ArdrA nakSatra bAra muhUrtomAM eka muhUrtanA 51/ 62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 13/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI ASADhI amAvAsyAne mRgazirSa nakSatra cauda muhUrtomAM eka muhUrtanA 24/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 26/67 bhAga atikrAMta thatAM pUrNa kare che. trIjI ASADhI amAvAsyAne punarvasu nakSatra nava muhUtomAM eka muhUrtanA 2/ 62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 40/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI ASADhI amAvAsyAne mRgazirSa nakSatra 27-muhUrtomAM eka muhUrtanA 37/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 53/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. pAMcamI ASADhI amAvAsyAne punarvasu nakSatra 22-muhUrtomAM eka muhUrtanA 16/62 bhAgo samatikrAMta thatAM arthAt 22 / 16/62 / 0 ne parisamApta kare che. e pramANe bAre paNa amAvAsyAnA caMdra yogathI yukta nakSatra vidhi kahI. have kulAdi yojanA kahe che - zrAviSThI - - zrAvaNa mAsa bhAvinI amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulopakulane joDe che ? bhagavaMte kahyuM - te kulane paNa joDe che. #zabda ahIM zabdanA arthamAM che. upakulane paNa joDe che. paNa yogane AzrIne kulopakulane joDatI nathI. temAM kula saMjJaka nakSatra, zrAviSThI amAsane maghAnakSatra joDe che. A vyavahAra thakI kahyuM. vyavahArathI ja gayela amAvAsyAmAM vartamAnamAM paNa ekame je ahorAtra 168 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 mULamAM amAvAsya saMbaddha che, te sarve paNa ahorAtra amAsanuM che tevo vyavahAra che. tethI e pramANe vyavahArathI zrAviSThI amAsa maghA nakSatranA saMbhavathI kahyuM ke kulane joDatAM maghA nakSatrane joDe che. paramArthathI vaLI kulane joDatAM puSya nakSatrane joDe che, tema jANavuM. te ja kula prasiddhithI prasiddha zrAviSThI amAvAsyAnA saMbhavI Ama kahyuM - A pUrve kahyuM ja che. uttarasUtra paNa vyavahAranayane AzrIne yathAyoga vicAravuM. - upakulane joDatAM AzleSA nakSatra joDe che. have upasaMhAramAM kahe che - je kAraNe uprakArathI kula-upakula baMne vaDe zrAviSThI amAvAsyAmAM caMdrayoga sama thAya che, kulopakula sAthe yoga na thAya. tethI zrAviSThI amAsamAM kula 5Na joDAya che ane upakula paNa joDAya che. ema kahevuM. kula vaDe yukta ane upakula vaDe paNa yukta zrAviSThI amAsa yukta ema kahevuM. = ukata prakAre bAkInI amAvAsyAo paNa kahevI. vizeSa e ke - mArgazIrSI, mAghI, phAlgunI, ASADhI amAvAsyAmAM kulopakulane joDe che, tema kahevuM. bAkInI amAvAsyAmAM kulopakula nathI. have pAThakanA anugrahane mATe sUmAlApaka batAve che - prauSThapadI amAvAsyAne zuM kula joDe che, upakula joDe che ke kulopala joDe che ? kulane joDe che ane upakulane paNa joDe che paraMtu kulopakulane joDatAM nathI. kulane joDatAM uttarAphAlgunIne joDe che. upakulane joDatAM pUrvAphAlgunIne joDe che. te prauSThapadI amArA e rIte kulane joDe che, upakulane paNa joDe che. tethI kula vaDe paNa ane upakula vaDe paNa joDAyela prauSThapadI amAvAsyA mukta che, tema kahevuM joIe. AsojA amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulopakulane joDe che ? te kulane 5Na joDe, upakulane paNa joDe che, paNa kulokulane joDatA nathI. kulane joDatA citrA nakSatramAM joDe che. upakulane joDatAM hasta nakSatrane joDe che te AsojA amAvAsyAne kula joDe che, upakula joDe che. kula ke upakula vaDe joDAyelI AsojA amAsa kahevI joIe. kArtikI amAvAsyAne kula paNa joDe che, upakula paNa joDe che, kulopakula paNa joDe che ? te kulane joDe che, upakulane paNa joDe che paNa kulo5kulane joDatAM nathI. kulane joDatAM vizAkhA nakSatrane joDe che, upakulane joDatAM svAtI nakSatrane joDe che, e rIte kula ane upakula vaDe joDAyela kArtikI amAvAsyA yukta che tema kahevuM joIe. mRgazirSI amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulokulane joDe che ? te kulane paNa joDe che, upakulane paNa joDe che, kulopakulane paNa joDe che. kulane joDatAM mULa nakSatramAM joDe che, upakulane joDatAM jyeSThA nakSatramAM joDe che, kulopakulane joDatA anurAdhAnakSatrane joDe che. kula vaDe, upakula vaDe, kulopakula vaDe
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/6/9 169 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 che prAbhRta-10, prAbhRta-prAbhRta-7 che. paNa mRgaziSa amAsayukta che tema kahevuM. pauSI amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulopakulane joDe che ? kulane paNa joDe, upakulane paNa joDe, paraMtu kulopakulano yoga prApta na thAya. kulane joDatAM pUvaSiADhA nakSatrane joDe che, upakulane joDatA uttarASADhA nakSatrane joDe che. te kula ane upakula vaDe paNa joDAyela pauSI amAvAsyA kahevI joIe. nizcayathI vaLI kulAdi yojanA pUrvokta caMdrayogane AzrIne svayaM vicAravuM joIe. 0 prAbhRtaprAbhRta-6-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - e pramANe dazamAM prAkRtanA chaThA prAbhRtapAbhUtane kahyuM have sAtamAno AraMbha kare che. teno A adhikAra che - "paumAsI ane amAvAsyAno caMdrayogane AzrIne saMnipAta" kahevo. tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-pa0 : kaI rIte te sannipAta kahela che, tema kahevuM? jyAre zrAviSThI pUrNimA hoya che, tyAre amAvAsyA maghA nakSatra yukta hoya che. jyAre maghAyukata pUrNimA hoya tyAre zrAviSThI amAsa hoya che. jyAre pauSThapadI pUrNimA hoya che, tyAre phAgunI amAsa hoya che. jyAre phAlganI pUrNimA hoya che, tyAre pauSThapadI amAsa thAya che. jyAre AsojA pUrNimA hoya che, tyAre caitrI amAvAsyA thAya che, jyAre caitrI pUrNimA hoya che, tyAre AsojA amAsa thAya che. jyAre kArtikA pUrNimA hoya, tayAre vaizAkhI amAvAsyA hoya che. jyAre mRgazirSa pUrNimA hoya ce tyAre jyeSThAmUlI amAvAsyA thAya che, jyAre jyeSThAmUlI pUrNimA hoya tyAre mRgazirSa amAsa thAya che. jyAre pauSI pUrNimA hoya che, tyAre pADhI amAvAsyA thAya che, jyAre ASADhI pUrNaimA hoya che, tyAre pauSI amAvAsyA thAya che. * vivecana-5o : bhagavana! kayA prakAre Ape caMdrayogane AzrIne pUrNimA ane amAsano sannipAta kahelo che tema kahevuM ? ema pUchatA bhagavaMte kahyuM - ahIM vyavahAranayanA matathI je kSetramAM pUrNimA thAya, tyAMthI AraMbhI pUrvanA paMdaramAM ke caudamAM nakSatramAM niyamathI amAvAsyA (kahevI). tethI jyAre zrAviSThI - zraviSThA nakSatra yukata pUrNimA thAya che, tyAre tenI parvenI amAvAsyA maghA nakSatrayukata thAya che. maghA nakSatrathI AraMbhIne zraviThA nakSatranA 15muM hovAthI kahyuM ane A zrAvaNamAsane AzrIne kahevuM ane jyAre maghA naba yuta pUrNimA hoya, tyAre pAchaLanI amAsa zraviThAyukata thAya che. maghAthI AraMbhIne pUrve zraviSThAnamra 15muM hovAthI kahyuM. A mAghamAsane AzrIne jANavuM. jyAre proThapadI - uttara bhAdrapadAyukta pUrNimA hoya che. tyAre pUrvavatu pAzcAtya amAvAsyA phAgunI - uttara phAgunI nakSatrayukta thAya che, uttara bhAdrapadathI AraMbhIne pUrve uttara-phAgunI nakSatranA paMdaramAM paNAthI kahyuM. je apAMtarAlamAM abhijitu naba che, te thoDAM kALa mATe hovAthI prAyaH vyavahAramArgamAM svIkArAtuM nathI. samavAyAMga sUtramAM kahyuM - "bUdvIpa dvIpamAM abhijitane vajIne 27-sizbathI vyavahAra varte che." tethI tenI gaNanA karI nathI, tethI uttarAbhAdrapadathI pUrve paMdarbhe pUvaphA_nI nakSatra jANavuM. A bhAdaravA mAsane AzrIne jANavuM. jyAre kAlunI - uttarAphAgunI nakSatrayukta pUrNimA hoya che, tyAre pAzcAtya
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1//5o 131 sUryaprajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 che prAkRta-10, prAbhRtaprAkRta-8 che. amAvAsyA pauSThapadI-uttarAbhAdrapada yukta hoya che. uttarAphAlganIthI AraMbhIne pUrve uttara bhAdrapada nakSatrano caudamo krama hovAthI kahyuM. A phAguna mAsane AzrIne kaheluM jANavuM. jayAre azvayuja nakSatrayukta pUrNimA hoya che tyAre pAzcAtya anaMtara amAvAsyA citrA nakSatra samanvita hoya che. azvinIthI AraMbhIne pUrve citrA nakSatrano paMdaramo krama che ane te vyavahAra nayane AzrIne jANavuM. nizcayathI eka azvayud mAsa bhAvinI amAvAsyAnuM citra nAmano saMbhava hovAthI ane te pUrve ja kaheluM che. jyAre citrA nakSatrayukta pUrNimA hoya che, tyAre pachI pAzcAtya anaMtara amAvAsyA aajja nANayukta hoya che. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI eka caitramAsa bhAvinI amAvAsyAmAM azvinI nakSatrano asaMbhava che, A sUtra azvayuja caitra mAsane AzrIne pravRtta kahevuM. jyAre kRtikA nabayata paumiAsI hoya tyAre vizAkhA nakSatrayukta amAsa hoya che, kemake kRtikAthI pUrve vizAkhA paMdaramuM che. jyAre vizAkhA nakSaNayukta pUrNimA hoya tyAre anaMtara pAzcAtya amAvAsyA kArtikI-kRtikA nakSatrayukta hoya che kemake vizAkhAthI pUrve kRtikAnaba 14-muM che. A kArtika vaizAkha mAsane AzrIne kahyuM. e pramANe uttarasUtra paNa jANavuM. 0 prAbhRtapAmRta-7-no saTIka anuvAda pUrNa 0 e pramANe dazamAM prAbhRtanuM sAtamuM prAkRta-prAkRta kahyuM. have AThamuM AraMbhI chIe. teno A adhikAra che - 'nakSatronA saMsthAnanI vaktavyatA" taviSayaka pramnasUtra - * sUtra-51 - te nakSatra saMsthiti kaI rIte kahI che? A aThThAvIza nakSatromAM abhijituM nakSatra kayA AkAre che ? gozISanI paMkti AkAre che. zravaNanakSatra kayA AkAre che ? te kAhAra AkAre che. dhaniSThA nakSatra kayA AkAre che ? te zakunI palInaka AkAre che. zatabhiSA nakSatra kayA AkAre che ? puSpopacAra AkAre che. pUrvapauSThapadA nakSatra kayA AkAre che ? ardhavApI AkAre che. e pramANe uttarApauSThapadA paNa jANavuM. raivatI nakSatra kayA AkAre che ? naukA AkAre che. azvinI nakSatra kayA AkAre che ? azvaskaMdha AkAre che. bharaNInakSatra kayA AkAre che ? bhaga AkAre che. kRtikA nakSatra kayA AkAre che ? astrAnI dhAranA AkAre che. rohiNInakSatra kayA AkAre che ? gADAnI uMghanA AkAre che. mRgazirSa nakSatra kayA AkAre che? mRganA ziranI paMkti AkAre ce. AdranikSatra kayA AkAre che ? lohInA biMdu AkAre che. punarvasu nakSatra kayA AkAre che ? tulA AkAre che. puSya nakSatra kayA AkAre che ? vartamAna AkAre che. AzleSA nakSatra kayA AkAre che ? patAkA AkAre che. maghA nakSatra kayA AkAre che ? prAkAra AkAre che. pUrvAphAgunI nakSatra kayA AkAre che ? addha pacaMka AkAre che. e pramANe uttarA phAlganI paNa jANavuM. hastanamAM kayA AkAre che ? hasta AvakAre che. citrAnakSatra kayAM AkAre che ? prasanna mukha AkAre che. svAti nakSatra kayA AkAre che? khIlA samAna che. vizAkhA nakSatra kayA AkAre che ? dAmanI AkAre che. anurAdhA nakSatra kayA AkAre che ? ekAvali AkAre che. jyeSThA nakSatra kayA AkAre che ? gajadaMta AkAre che. mUlanAma kayA AkAre che ? vIMchInI puMchanA AkAre che. pUrvASiADhA nakSatra kayA AkAre che ? gaja vikrama AkAre che. uttarASADhA nakSatra kayA AkAre che ? svAti AkAre che. * vivecana-51 - kayA prakAre bhagavanuM nAkonA saMsthAna kahelA che tema kahevuM ? e pramANe kahIne karI pratyeka praznane dhAraNa karavA. A anaMtarokta 28 nakSatro maLe je abhijitu naba che te konA jevA AkAre kahela che ? bhagavaMte kahyuM - x * A anaMtarokta 28-nakSatronI madaye abhijita nakSatra gozIrSanI paMkti AkAre che. - X - X - X - X - X -
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18/pa1 133 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-9 @ gAyanuM mastaka, tenI paMkti- te pudgalonI dIrdharUpa zreNi, tenA jevo AkAra kahela che. ema bAkInA sUtro paNa kahevA. vizeSa e ke - pazu baMdhana, bAkI prAyaH sugama che. saMsthAnA saMgrAhikA A jaMbUdvIpa prAptinI traNa gAthA che - gozISavali, kAhAra, zakunI, puSpopacAra, vApI, naukA, azvano aMdhaka, bhaga, aAnI dhAra ItyAdi - X - X - X - 0 prAbhRtapAmRta-8-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - e pramANe dazamAM prAmRtanuM AThamuM prAkRtaprAbhRta kahyuM. have navamuM AraMbhe che. teno A arvAdhikAra che - "prati nakSatra tArA pramANanI vaktavyatA." tethI viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-para : kaI rIte te tArAonuM pramANa kahela che ? A aThThAvIza nakSatromAM abhijitu nakSatra keTalAM tArAvALuM che? traNa tArAvALuM che. zatabhiSaju nakSatra keTalAM tArAvALuM che ? sAta tArAvALuM che. pUrva pauSThapadA keTalAM tArAvALuM che ? be tAraka che. e rIte uttarA pauSThapadA paNa jANavuM. revatI nakSatra keTalAM tArAvALuM che ? batrIza tAka che. azvinI nakSatra keTalAM tArAvALuM che ? mitAka che. e pramANe badhe ja pUchavuM joIe. bharaNI 2 tAraka, kRtikA cha tAraka, rohiNI paMca tAraka, zravaNa mitAraka, Adra eka tAka, punarvasu paMca tAraka, puSya nakSatra ma tAraka, AzleSA cha tAka, maghA sAta tAraka, pUrvAphAlganI be tAraka, e pramANe uttarA phAlganI paNa jANavuM. hasta pAMca tAka, citrA eka tAka, svAti eka tAka, vizAkhA, pAMca tAka, anurAdhA pAMca tAka, jyeSThA gitAraka, mUla eka mAska, pUvaSADhA cAra tAraka ane uttarASADhA nakSatra cAra tAravALuM kahela che.. * vivecana-para : kayA prakAre bhagavad ! Ape nakSatronuM tArApamANa kahela che, tema kahevuM ? ema sAmAnya prazna karIne have pratinakSatra pUche che - A 28 nakSatromAM abhijituM nakSatra traNa tArAvALuM kahela che. e pramANe bAkInA prazna ane uttara sUtro kahevA. tArAonA pramANanI saMgrAhikA A gAthAo jaMbUdvIpa prajJatimAM che - traNa, traNa, pAMca, sAta, be, be, batrIza, traNa, traNa, cha, pAMca, traNa, eka, pAMca, traNa, eka, sAta, be, be, pAMca, eka, eka, pAMca, cAra, traNa, agiyAra, cAra, cAra e pramANe tArAonuM pramANa kahela che. 0 prAbhRtapAta-no saTIka anuvAda pUrNa - X - X - X - X - X -
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/10/53 175 che prAkRta-10, prAkRtaprAmRta-10 e pramANe dazamAM prAbhUtanuM navamuM prAbhRpAmRta kahyuM. have dazamuM AraMbhe che * tenA A arthAdhikAra che - "keTalA nakSatro svayaM astagamana vaDe ahorAtra parisamApti karIne kayA mAsane laI jAya che ?'' tadviSayaka praznasUtra kahe che- * sUtra-53 H kaI rIte nakSatrarUpa netA kahela che ? varSanA pahelA mAsane keTalAM nakSatrane pUrNa kare che ? cAra nakSatrane, te A uttarASADhA, abhijit, zravaNa ane dhaniSThA. uttarASADhA cauda ahorAtrathI pUrNa thAya, abhijit sAta ahorAtrathI, zravaNa ATha ahorAtrathI, dhaniSThA nakSatra eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM cAra aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mArAnA carima divasamAM be pAda ane cAra aMgulo porisi thAya che. - te varSanA bIjA mAsane keTalAM nakSatro pUrNa kare che ? cAra nakSatro - dhaniSThA, zatabhiSajA, pUrvauSThapadA, uttarapauSThapadA. dhaniSThA cauda ahorAtrathI, zatabhiSajA sAta ahorAtrathI, pUrvAbhAdrapadA ATha ahorAtrathI ane uttarA prauSThapadA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM ATha aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA carima divase be pAda ane ATha AMgaLa porisi hoya che. te varSAno trIjo mAsa keTalA nakSatro pUrNa kare che ? tene traNa nakSatro pUrNa kare che - uttaraprauSThapadA, revatI, azvinI. uttarApauSThapadA cauda ahoramathI, revatI paMdara ahorAtrathI, azvinI eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM bAra gula porisichAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa padonI porisi thAya che. te varSAno cotho mAsa keTalAM nakSatro pUrNa kare che ? traNa nakSatro - azvinI, bharaNI, kRtikA. azvinI cauda ahorAtrathI, bharaNI paMdara ahorAtrathI, kRtikA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM 16 aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pAda ane cAra gula porisi hoya che. te hemaMtanA pahelA mAsane keTalAM nakSatro pUrNa kare che ? traNa nakSatro - kRtikA, rohiNI, saMsthAna. kRtikA cauda ahorAtrathI, rohiNI paMdara ahorAtrathI, saMsthAna eka ahorAtrathI pUrNa kare che, te ja mAsamAM vIza aMgula porisI chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pado ane ATha aMgula porisI thAya che. te hemaMtanA bIjA mAsane keTalA nakSatro pUrNa kera che ? cAra nakSatro 176 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 saMsthAna, ArdrA, punarvasa, puSya. saMsthAna cauda ahorAtrathI, Ardra sAta ahorAtrathI, punarvasu ATha ahorAtrathI, puSya eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM 24 aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che te mAsanA chellA divase rekhA sthAnI cAra pada porisi thAya che. te hemaMtanA trIjA mAsane keTalA nakSatro pUrNa kera che ? traNa nakSatro pUrNa kare che - puSya, AzleSA, maghA, puSpa cauda ahorAtrathI. AzleSA paMdara ahorAtrathI, maghA eka ahorAtrathI pUrNa kare ce. te mAsamAM vIza aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pada ane ATha gula porisi thAya che. te hemaMtano cotho mAsa keTalA nakSatro pUrNa kare che ? traNa nakSatro maghA, pUrvA phAlgunI, uttarA phAlgunI. maghA cauda ahorAtrathI, pUrvA phAlgunI. paMdara ahorAtrathI, uttarA phAlgunI eka ahorAtrathI pUrNa re che. te mAsamAM 16 aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pAda, cAra aMgula porisi hoya. - te grISmano pahelo mAsa keTalA nakSatro pUrNa kare che? traNa nakSatro - uttarA phAlgunI, hasta, citrA. uttarA phAlgunI cauda ahorAtrathI, hasta paMdara ahorAtrathI, citrA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM bAra aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase rekhAsthAyI traNa pada paurisi thAya che. te grISmano bIjo mAsa keTalAM nakSatro pUrNa kera che ? traNa nakSatro - citrA, svAtI, vizAkhA, citrA cauda ahorAtrathI, svAtI paMdara ahorAtrathI, vizAkhA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM ATha aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase be pada ATha aMgula porisi hoya che. grISmano trIjo mAsa keTalAM nakSatro pUrNa kare che ? traNa nakSatro - vizAkhA, anurAdhA, jyeSThAmUlI, vizAkhA cauda ahorAtrathI, anurAdhA sAta [paMdara] ahorAtrathI, jyeSThAmUla eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM cAra aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase be pAda ane cAra aMgula porisi thAya che. grISmanA cotho mAsa keTalAM nakSatro pUrNa kare che ? te traNa nakSatro - mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA. mUla cauda ahorAtrathI, pUrvASADha paMdara ahorAtrathI, uttarASADhA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM vRtta - samacatusra saMsthita-nyagrodha parimaMDala-sakAya anuraMgiNI chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase rekhA sthAyI be pAda porisi thAya che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/10/53 1e 138 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 * vivecana-53 - kayA prakAre bhagavad ! Ape svayaM asta thaIne ahorAtra pari samApta karanAra nakSatrarUpa netA kahela che, tema kahevuM? A ja vAta pratimAsa mATe pUchavAne mATe kahe che - vaSakALanA cAra mAsa pramANamAM pahelo mAsa zrAvaNa nAme che tene keTalA nakSatra svayaM asta thaIne ahorAtrane parisamApti prati laI jAya che ? bhagavaMte kahyuM - cAra namo svayaM asta thaIne ahorAkane parisamAptapaNe kramathI laI jAya che. te A pramANe - uttarASADhA, abhijita, zravaNa ane dhaniSThA. temAM uttarASADhA pahelA cauda ahoramane svayaM asta thaIne ahorAtrane parisamApitapaNe laI jAya che pachI abhijita nakSatra sAta ahoramathI laI jAya che. pachI zravaNanakSatra ATha ahorAtrathI laI jAya che. e pramANe sarva saMkalanAthI zrAvaNa mAsanA 29-ahorAtra thAya che. pachI zrAvaNa mAsa saMbaMdhI chellA eka ahorAtrane dhaniSThAnakSatra svayaM asta thaI ahoraNa parisamApakapaNe laI jAya che. e pramANe cAra nakSatro zrAvaNa mAsane pUrNa kare che. te zrAvaNamAsamAM cAra aMgula adhika pauruSI chAyAthI sUrya pratidivasa parAvartita kare che. arthAta zrAvaNamAsamAM prathama ahorAtrathI AraMbhIne pratidina acAnya maMDala saMkrAMti vaDe te rIte kaMIka paNa parAvartita kare che. jethI te zrAvaNa mAsanA aMte cAra gula adhika be pAda porisi hoya che. te ja suprakArazrI kahe che ke - te zrAvaNa mAsanA chellA divasa be pAda cAra gula porisa thAya che. te vaSakALanA catumati pramANamAM bIjA bhAdrapada nAme mAsane keTalAM nabo pUrNa kare che ? A vAkyano bhAvArtha pUrvavat kahevo, bhagavaMta kahe che - cAra nakSatro pUrNa kare che. te A rIte - dhaniSThA, zatabhiSaja, pUvapiThapadA ane uttarApauThapadA. temAM ghaniSThA, te bhAdrapada mAsamAM pahelA cauda ahorAtrane svayaM asta thaIne ahoramane pUrNatA prati laI jAya che. tyArapachI zatabhiSaku na sAta ahorAtrathI, pachI parama ATha ahorAtrathI pUrva prauThapadA, pachI eka ahorAtrathI uttara proipadA, e pramANe bhAdrapada mAsane cAra nakSatro pUrNa kare che. te bhAdrapada mAsane ATha aMgula adhika paurupIchAyAthI sUrya prati divasa parAvartita kare che. ahIM paNa A bhAvArtha che - bhAdaravA mAsamAM prathama ahoramathI, AraMbhIne pratidivasa acAnya maMDala saMkrAMti vaDe tevI koIka rIte parAvartita kare. che, jethI te bhAdrapada mAsanA aMte ATha aMgula porisi thAya che. * * A pramANe bAkInA mAsagata sUtro paNa vicAravA. vizeSa e ke - sthA - rekhA eTale pAda paryantavartinI sImA, te sthAnayukta traNa pAda porisi thAya che. athati paripUrNa traNa pAda porisi thAya che. A cAra aMgula pratimAsa vRddhi tyAM sudhI, jANavI jyAM sudhI pauSa mAsa Ave che. tyArapachI pratimAsa cAra aMgulanI hAni kahevI. te tyAM sudhI, jyAM sudhI aSADha mAsa Ave te rIte aSADha paryanta be pAda [23/12]. porisi thAya che. A porisi pramANa vyavahAracI kahyuM. nizcayathI sauddha gIza ahorAtra vaDe cAra gulanI vRddhi ke hAni jANavI. tathA nizcaya thakI porisi pramANa pratipAdanArthe A pUrvAcArya pradarzita karaNa gAthAo che. ahIM vRttikArazrIe ATha gAthAo noMdhI che. pachI ATha gAthanI kamathI vyAkhyA kahI che. te bhANAno anuvAda A che.) yuganA madhyamAM je parvamAM, je tithimAM porisi pramANa jANavAne Icche che, te pUrva yuganI AdithI AraMbhIne jeTalA parvo atikrAMta kare che, te grahaNa thAya che. pachI tene paMdara vaDe guNIe chIe. guNIne vivakSita tithithI je pUrve atikrAMta tithio che, tenA sahita karAya che. karIne 186 vaDe teno bhAga karAya che. ahIM ekamAM laI javA 183 maMDala parimANamAM caMdra nippAdita tithinA 186 thAya che. tethI te mANa vaDe vibhANa karIne je mANa prApta thAya che, te jANIne sakhyaNa avadhAravI. temAM jo labdha viSama thAya che, jema eka, trika, paMcaka, saptaka, navaka, tyAre tenuM paryAvata dakSiNa ayana jANavuM. have 'sama' prApta thAya che, te A rIte - be, cAra, cha, ATha, daza. tyAre te paryAvartI utarAyaNa jANavuM. e pramANe dakSiNAyana ane uttarAyaNa parijJAnopAya kahyo. have 186 bhAgathI bhAga karAyela je zeSa bAkI rahe che, athavA bhAga asaMbhavathI je zeSa rahe che, tenI vidhi kahe che - je pUrva bhAgathI harAtA ke bhAganA asaMbhavathI zepI bhUta ayanagata tithi sazi varte che te cAra vaDe gaNIe. gaNIne parvapAdathI - yugamaLe je sarva saMgAthI 124 parvo, tenA pAda-catuthaza aMzathI 31 thAya che. te bhAga vaDe harAtA je prApta thAya te aMgulo - kArathI gulAMza porisinI kSaya vRddhi jANavI. dakSiNAyanamAM pada dhruva rAzinI upara vRddhi jANavI ane uttarAyaNamAM pada dhuvarAzithI kSaya jANavo joIe. have A guNAkAranI ke bhAgAkAranI utpatti kaI rIte thAya che ? te kahe che - jo 186 tithi vaDe 24-aMgula kSaya ke vRddhi prApta thAya che, to eka tithimAM zuM vRddhi ke kSaya thAya. rAzi traNanI sthApanA - 186 24 1. ahIM aMtya sazi vaDe eka lakSaNathI madhyama sazi covIzane guNIe. to 24-ja Avaze. pachI Adha zazi 186 rUpa saMkhyA vaDe bhAMgavAmAM Ave. temAM uparitana rAzithI thoDApaNAMthI bhANa karI zakAto nathI. tethI chedha-chedaka rAzinI cha saMkhyA vaDe apavartatA karAya che. tenAthI uparanI rAzi cAra [24 - 6] ane nIcenI rAzi ekabIza [186-6] thAya che.. eka tithimAM 431 bhAga prApta thAya che. teTalI kSaya ke vRddhithI caka guNAkAra ukata 31 bhAgahAra. ahIM je prApta thayA, te aMgula kSaya ke vRddhimAM
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/10/53 1ee 180 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 jANavA, tema kahyuM. temAM kayA ayanamAM, keTalA pramANa dhRvarAzinI upara vRddhi ke kayA ayanamAM keTalo pramANa dhuvAzino kSaya thAya, tenI nirUpaNArthe kahe che - dakSiNAyanamAM be pAda * be padanI upara aMkulanI vRddhi jANavI. uttarAyaNamAM cAra pAda vaDe gulanI hAni thAya. temAM yugamaNe pahelAM saMvatsaramAM dakSiNAyanamAM je divasathI AraMbhIne vRddhi che, tenuM nirUpaNa kare che - yuganA pahelA saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM vada pakSamAM ekame porisi be pAda pramANa dhruva hoya che. pachI te ekamathI AraMbhIne pratitithinA kramathI tyAM sudhI vadhe che, jyAM sudhI sUrya mAsa vaDe sAddha trIza ahorAtra pramANathI caMdramAsanI apekSAthI 31 tithi artha thAya che. cAra aMgula vadhe che. te kaI rIte jANavuM? - jema sarca mAsathI sAddha bIza ahorAtra pramANathI gIza tithyAtmaka vaDe A kahe che - je kAraNe eka tithimAM cAra ekabIzAMza [31] bhAga vadhe che ane A pUrvavat vicAravuM. paripUrNa thatAM dakSiNAyanamAM vRddhi cAra pado paripUrNa thAya che. pachI sUrya mAsathI sAddha gIza ahorAtra vaDe ekajhIza tithyAtmaka vaDe kahela che. e pramANe vRddhi kahI. dhe hAnine kahe che - yuganA pahelAM saMvatsaramAM mAgha mAsanA kRSNapakSamAM sAtamIthI AraMbhIne cothA pAdathI prati tithi ekagIza bhAga catuTya hAni *i/31 bhAga hAni tyAM sudhI jANavI, jyAM sudhI uttarAyana paryAmAM be pAda porisi che. A pahelI saMvatsaragata vidhi kahI. bIja saMvatsaramAM zrAvaNa mAsanA kRSNa pakSamAM terazane AdimAM karIne vRddhi [kahevI. mAgha mAsamAM zukla pakSamAM cothane Adi karIne kSaya kihevo.] trIjA saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM zuklapakSamAM dazama e vRddhinI Adi che. mAgha mAsamAM kRSNa pakSamAM ekama kSayanI Adi che. cothA saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM kRSNa pakSamAM sAtama vRddhinI Adi che. mAgha mAsamAM kRSNa pakSamAM terasa kSayanI Adi che. pAMcamAM saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM zuklapakSamAM cotha vRddhinI Adi che. mAgha mAsamAM zukla pakSamAM dazama e kSayanI Adi kahI che. A karaNa gAyA grahaNa karI, to paNa pUrvAcArya pradarzita vyAkhyAnathI jANavI. have upasaMhAra kahe che - ukata prakArathI porisi viSayamAM vRddhi-kSaya yathAkrame dakSiNAyana-uttarAyaNamAM jANavo. e pramANe akSarArthane AzrIne karaNagAvAnI vyAkhyA karI. have A karaNanI bhAvanA karIe chIe. koI paNa pUche che - yugamAM AdithI AraMbhIne 85mAM parvamAM paMcamI tithimAM keTalI porisi thAya che ? temAM 84 grahaNa karAya che. tenI nIcethI paMcamI tithimAM pUchyuM, tethI pAMca, 84 ne 15 vaDe guNavAmAM AvatA thAya che - 1260. AmAM nIcenA pAMca umeravAmAM Ave. tenAthI 1265nI saMkhyA Avaze. tene 186 bhAgo vaDe vibhAga karAya che. tethI prApta thaze che. Avela cha ayanane atikramIne sAtamAM ayanamAM varte che. temAM zepa vadhI che 149. A zeSane cAra vaDe guNIe. [149 x 4] tenAthI pa96 Avaze. temAMthI 31 bhAga vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thaze 19 ane zeSa vadhe che sAta. temAM bAra aMgula pAda, tethI 1llA 12 vaDe pada prApta thAya ane zeSa rahe che sAta aMgula. cha ayana-uttarAyana, temAM sAtamuM jatA dakSiNAyana varte che - pachI eka pada sAta aMgula pramANa evA be pada pramANa dhavarAzimAM umerIe. tethI traNa pado ane sAta aMgula thAya. je 31 bhAga zeSa rUpe varte che. tenA 'cava' karIe. temAM ATha yave eka gula thAya, te mApathI sAtane ATha vaDe guNIe, tyAre chappana thaze. tenA 31 bhAga karAtA eka yava thaze. bAkI rahe che yavanA 521 bhAgo. tenAthI Avaze 85mAM parvamAM pAMca vaDe traNa pado ane sAta aMgula, eka cava ane eka cavanA 5 bhAga. ATalI porisi rahe che. tathA bIjo koI pUche che ke - 97 mAM parvamAM pAMcamanI tithimAM keTalA pAda porisi thAya ? temAM 96ne levAmAM Ave. tenI nIcethI pAMca. 96 ne paNa 15 vaDe guNIe, to thaze 1440, temAM nIcenA pAMca umerIe. tenAthI saMkhyA Avaze 144pa. tenA 186 bhAga vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thaze sAta ayano. zeSa vadhe che 143. te 143ne cAra vaDe guNIe. tethI Avaze pa32. A pakane 31 vaDe bhAMgavAmAM AvatA prApta thaze 18 aMgula. temAM 12 gula vaDe padavI prApta thaze eka pada ane cha aMgala. uparanA aMzo uddharatA 14 Avaze. tenA yava karavAne mATe ATha vaDe guNatAM thaze 112, A 112ne 31 vaDe bhAMgatA traNa yava Avaze ane zeSa vadhe che. yavanA 1931 bhAga. sAta ayanone oLaMgI jatAM AThamuM aAyana varte che. A AThamuM ayana utarAyana che. uttarAyaNamAM cAra pada rUpa dhruvarAzithI hAni kahevI. tethI eka pada, sAta aMgula, traNa yava ane eka yavanA 1931 bhAga thAya, te cAra padathI pAtita karAtA, zeSa rahe che - be pada, pAMca aMgula, cAra yava, eka cavanA 12/3 bhAga. ATalA yugamAM AdithI AraMbhIne 97mAM parvamAM pAMcamI tithimAM porisi che. e pramANe badhe vicAravuM. have porisi pramANathI ayanagata parimANa jANavA mATe A karaNagAthA che - porisimAM jeTalI vRddhi ke hAni joI, tenA hovAthI divasa jatAM ke pravartatA airAzika kamanusAraNathI je prApta thAya te ayananuM teTaluM pramANa jANavuM. A karaNagAthAno akSarArtha kahela che. bhAvanA A pramANe che - temAM dakSiNAyanamAM be padanI upara cAra AMgaLanI vRddhi kahevI.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/10/53 - pachI koI paNa pUche che dakSiNAyananA keTalA jatAM ? ahIM airAzika kavitAra che. jo cAra gulanayA ekatriza bhAga vaDe eka tithi prApta thAya, to cAra gula vaDe keTalI tithi prApta thAya? rAzitraya sthApanA - 4 | 1 | 4 ahIM aMtya rAzi aMgularUpa 31 bhAga karavAne mATe 31 vaDe guNIe. tethI 124 saMkhyA Avaze. tenA vaDe madhya rAzi guNIe. tyAre paNa 124 Avaze kemake 124 x 1 = 124 ja thAya. teno cAra lakSaNa Adi rAzi vaDe bhAga karAtA, prApta thaze 31-tithio. tenAthI Avaze dakSiNAyanamAM 31mI tithimAM cAra aMgula porisinI vRddhi. [e pramANe jANavuM.] tathA uttarAyaNamAM cAra padathI aMgula ATha hIna e paurisi prApta thatAM koI pUche che - uttarAyaNanI keTalI che? 181 ahIM paNa aurAzika - jo cAra aMgulanA ekatrIza bhAga vaDe eka tithi thAya che tene ATha aMgula vaDe hInathI keTalI tithi prApta thAya che ? sAzitraya sthApanA - 4|1|8 ahIM aMtya rAzinA 31 bhAga karavAne mATe 31 vaDe guNIe tenAthI thAya 248. A 248ne madhya rAzi eka vaDe guNavAmAM AvatA thAya che - 248. te 248ne Adha rAzi cAra che, tenA vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thaze 62. tethI Ave che - uttarAyaNamAM 62mI tithimAM ATha aMgula porisi hIna. te aSADha mAsamAM prakAzya vastunA vRtanI vRttatA, samacaturasa saMsthAna sthitanI samacaturasa saMsthAna saMsthitA, nyagrodha parimaMDala saMsthAnanI nyagrodha parimaMDalanI nyagrodha parimaMDala vaDe upalakSaNathI A zeSa saMsthAna saMsthita prakAzya vastunA zeSa saMsthAna saMsthitAthI, aSADha mAsamAM prAyaH badhI paNa prakAzya vastunA divasano coyo bhAga ati krAMta thatAM ke zeSa rahetA sva pramANa chAyA thAya che. nizcayathI vaLI aSADha mAsanA chellAdine. temAM paNa savanviMtara maMDalamAM vartato sUrya, tethI je prakAzya vastunuM je saMsthAna thAya che, tenI chAyA paNa tevuM saMsthAna upajAve che. tethI kahyuM - vRttanI vRttatA Adi. e ja vAta kahe che - svAyamanuziyA - potAnI chAyA nibaMdhana vastunA zarIra te svakAya, tene anukAra dhAraNa kare che, evuM zIla. te svakAya anuraMgiNI chAyA vaDe sUrya prati divasa parAvartita thAya che - pAcho phare che. evuM kahe che ke - aSADhanA pahelA ahorAtrathI AraMbhIne pratidivasa anya anya maMDala saMkrAMti vaDe, te pramANe kaMIka paNa sUrya pAcho phare che, je rIte badhI ja prakAzya vastunA divasano cotho bhAga atikrAMta thatA bAkInI athavA sva anuttara ane svapramANa chAyA thAya che. 0 prAkRpAmRta-10no saTIka anuvAda pUrNa 0 -- x = * -- * -- x = x = 182 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 prAkRta-10, prAkRtaprAkRta-11 che 0 e pramANe dazamAM prAmRtanuM dazamuM prAmRta prAbhUta kahyuM. have agiyAramAMno AraMbha kare che, teno A adhikAra che. "nakSatrane AzrIne caMdramArganI vaktavyatA.' tadviSayaka prazna sUtra - * sUtra-54 : te caMdramArga kaI rIte kahelo che tema kahevuM? A aThThAvIza nakSatromAM evA nakSatro che, je sadA caMdrane dakSiNethI yoga kare che evA paNa nakSatro che, je sadA caMdrane uttarathI yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je caMdrane dakSiNathI paNa ane uttarathI paNa pramadardarUpa chatAM paNa yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je caMdrane dakSiNathI paNa pramadarUpa, chatAM paNa yoga kare che. evA paNa nakSatro che je caMdrane sadA pramarUpa yoga kare che. te aThThAvIza nakSatromAM keTalAM nakSatro je sadA dakSiNathI yoga kare che, pUrvavat cAvartI keTalA nakSatro che, je sadA caMdrane pramarUpa yoga kare che ? A 28-nakSatromAM je nakSatro sadA caMdrane dakSiNethI yoga kare che, te cha che, te A rIte - saMsthAna, ArTa, puSya, AzleSA, hasta, mUla. temAM je nakSatro sadA caMdrane uttarathI yoga kare che, te bAra che. te A che - abhijit, zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSa+, pUrvA bhAdrapada, uttarauSThapadA, revatI, azvinI, bharaNI, pUrvAphAlgunI, uttarA phAlgunI ane svAti. - temAM je no caMdrane dakSiNathI paNa, uttarathI paNa pramardarUpa paNa yoga kare che, te sAta che kRtikA, rohiNI, punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, anurAdhA, temAM je nakSatro caMdrane dakSiNethI pramardarUpa yoga kare che, te je ASADhAo che. te sarva bAhya maMDalamAM yoga karyo hato, kare che ane yoga karaze. temAM je nakSatra je sadA caMdrane pramada yoga kare che te eka che - jyeSThA. * vivecana-54 : kayA prakAre nakSatronA dakSiNathI, uttarathI, pramardathI athavA sUrya nakSatrathI virahitapaNe - avirahitapaNe caMdrano mArga-caMdrano maMDalagatithI paribhramaNarUpa ke maMDalarUpa mArga kahelo che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - A aThThAvIza nakSatromAM evA paNa nakSatro che, je sadA caMdranI dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je sadA caMdranI uttara dizAmAM rahIne yoga kare che. tathA evA paNa nakSatro che, je caMdrane dakSiNa dizAmAM paNa rahIne ane uttara dizAmAM paNa rahIne yoga kare che. pramarda - pramardarUpa yoga kare che - tathA evA paNa nakSatro che, je caMdrane dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che - pramarda rUpa yoga kare che. tevA paNa nakSatra che, je sAdA caMdrane pramardarUpa yoga kare che. e pramANe sAmAnyathI bhagavaMte kahyuM tyAre gautama
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/11/55 183 184 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 svAmIe vizeSa bodhane mATe pharI pUche che - 4 - bhagavaMte kahyuM - A pUrve kahelA aThThAvIza nakSatromAM je nakSatro sadA caMdranI dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che. te cha che. te A rIte- mRgazirSa, Adra, puSya, AzleSA, hasta ane mUla. A badhAM paNa nakSatro paMdaramAM caMdramaMDalanI bahAra cAra care che, tethI karaNa vibhAvanAmAM kahyuM che - paMdaramAM caMdramaMDalanI bahAra mRgazirSa, AdrA, puSya, AzleSA, hasta, mUla. jaMbUdvIpa prAptimAM paNa kahyuM che - saMsthAna, Adra, puSya, AzleSA, hasta ane mUla. bAhya maMDalanI bahAra che nakSatro che. tethI sadaiva dakSiNa dizAmAM rahela te caMdranI sAthe yoga karatAM rahe che, anyathA nahIM. tathA te aThThAvIza nakSatromAM je tevA nakSatro che je sadA - sarvakALa caMdranI uttara dizAmAM rahIne yoga kare che. te bAra che, te A pramANe - abhijituM Adi. A ja bAra nakSatro sarvAgaMtara caMdramaMDalamAM cAra care che. tathA karaNa vibhAvanAmAM kahyuM che - te pahelAM sarva atyaMtara caMdramaMDalamAM nakSatro che te A - abhijita, zravaNa, ghaniSThA, zatabhiSA, pUrvabhAdrapada, uttarAbhAdrapada, revatI, azvinI, bharaNI, pUrvA phAgunI, uttarA phAgunI, svAti. jyAre AnI sAthe caMdrano yoga thAya, tyAre svabhAvathI caMdra, bAkInA ja maMDalomAM varte che. tethI sadaiva ATalA uttara dizA vyavasthita ja caMdramAnI sAthe yogane joDe che. tathA te aThThAvIza nabomAM evA paNa nakSatro che, je nabo caMdranI dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che. uttara dizAmAM paNa rahIne yoga kare che, pramardarUpa yogA paNa kare che, te sAta che - kRtikA, rohiNI, punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, anurAdhA, keTalAMka vaLI jyeSThA nakSatrane paNa dakSiNa-uttara-pramarda yoga karanAra mAne che. tethI lokazriyAmAM kahela che -punarvasu, rohiNI, citrA, maghA, jyeSThA, anurAdhA, kRtikA, vizAkhA e ATha nakSatro caMdranA ubhaya yogI che. 'ubhayayogI'nI vyAkhyA - ATalA nakSatro ubhayayogI - caMdrane uttarathI ane dakSiNa yoga kare che. kayAreka bhedane paNa pAme che ane te vaphTamANa jayeSThA sUtranI sAthe virodhI che, ema pramANa nathI. tathA te aThThAvIza nabo maLe je nakSatro sadA caMdrane dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che, pramarUpa yoga yukta che. te be aSADhA che . pUvaSADhA ane uttarASADhA. te pratyeka cAra tArAvALA che. tathA pUrve paNa kahela che - pUrvASADhA cAra tArAvALuM kahela che. temAM babbe tArA sarvabAhya paMdaramAM maMDalanA atyaMtarathI banne bahAra che. tethI karaNa vibhAvanAmAM kahyuM che - pUrva, uttaranA aSADhanA baLe tArAo avyaMtara, baLe sarvabAhya maMDalanI bahAra che. tethI je baLe tArA, agaMtasthI tenI madhyethI caMdra jAya che, tyAre tenI apekSAe pramaEyoga kare che. je baLe tArA bahAra che, te caMdranA paMdaramAM maMDalamAM cAra care che. tyAre sadA dakSiNa dizAmAM rahe che. tethI te apekSAthI dakSiNathI yoga kare che, tema kahyuM. have A baMnenA pramaEyoga bhAvanArthe kaMIka kahe che - te pUvaSiADhA ane uttarASADhApe baMne nakha caMdra sAthe yogane joDela hato, joDe che ane joDaze. sadA sarvabAhya maMDalamAM rahe che, tethI jo pUvaSADhA ane uttarASADhA sAthe caMdra yoga kare che. tyAre niyamathI asvaMtara tArako maLe jAya che. tenI apekSAthI pramarda yoga joDe che, ema kahela che. tathA te aThThAvIza nabo maLe je-te nakSatra je sadA caMdrane pramardarUpa yoga joDe che, te eka jyeSThA che. e pramANe maMDalagatithI paribhramaNarUpa caMdramArga kahyo. have maMDalarUpa caMdramAne kahevAne mATe pahelA tenA viSayanA praznasUtrane kahe che * sUtra-pa5 : te caMdramaMDalo keTalA kahelA che ? te paMdara caMdramaMDala kahelA che. A paMdara caMdramaMDalomAM evA caMdramaMDalo che, je saEI nAgathI virahita che. evA paNa caMdra maMDaLe che, je sUrya-caMdra-none sAmAnya hoya che. evA paNa maMDalo che, je sadA sUryathI virahita che. A paMdara caMdramaMDalomAM kayA caMdramaMDalo che, je sadA nAmothI avirahita che yAvatu keTalAM caMdra maMDalo che, je sadA sUryavirahita che ? A paMdara caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalo che, je sadA nakSatrathI avirahita che, te ATha che - paheluM caMdramaMDala, trIjuM caMdramaMDala, chaTakuM caMdramaMDala, sAtamuM caMdramaMDala, AThamuM caMdramaMDala, dazamuM caMdramaMDala, agiyAramuM caMdramaMDala, paMdaramuM caMdramaMDala. temAM je caMdramaMDalo che, je sadA napothI virahita rahe che, te sAta che - bIjuM caMdramaMDala, cothuM caMdramaMDala, pAMcamuM caMdramaMDala, navamuM caMdramaMDala, bhAramuM caMdramaMDala, teramuM caMdramaMDala, caudamuM caMdramaMDala. temAM je te caMdramaMDala, je caMdra-sUrya-nomAM samAna hoya che, te cAra che. te A pramANe - paheluM caMdramaMDala, bIjuM caMdramaMDala, agiyAramuM caMdramaMDala, paMdaramuM caMdramaMDala. temAM je caMdramaMDalo, je sadA sUrya virahita che, te pAMca che - chaTakuM caMdramaMDala, sAtamuM caMdramaMDala, AThamuM caMdramaMDala, navamuM caMdramaMDala, dazamuM caMdramaMDala. * vivecana-pa5 : keTalI saMkhyAmAM caMdramaMDalo kahelA che ? bhagavaMte kahyuM - paMdara caMdramaMDalo kahelA che. temAM pAMca caMdramaMDalo jaMbUdvIpamAM ane bAkInA daza maMDalo lavaNa samudramAM
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/11/55 185 186 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che tathA jaMbadvIpa prajJaptimAM kahela che ke - "bhagavana! jaMbadvIpa dvIpamAM keTaluM avagAhIne keTalAM caMdramaMDalo kahyAM che ? gautama! jaMbudvIpa dvIpamAM 180 yojanA jaIne ahIM pAMca caMdramaMDalo kahelA che. bhagavad ! lavaNa samudramAM keTaluM jaIne keTalAM caMdramaMDalo kahyA che ? gautama ! lavaNasamudramAM 130 yojana jaIne ahIM daza caMdramaMDalo kahelA che. A pramANe pUvaparathI jaMbUdvIpa ane lavaNa samudramAM thaIne paMdara caMdramaMDalo thAya che, ema kahevuM. A paMdara caMdra maMDalonI maLe evA paNa caMdramaMDalo che je sadA nAmothI virahita che. tathA evA paNa caMdramaMDalo che je sadA nAmothI virahita che. tathA evA paNa caMdramaMDalo paNa che, je sUrya-caMdra-naNomAM sAdhAraNa che. zuM kahe che? sUrya paNa te maMDalamAM jAya, caMdra paNa ane nakSatra paNa. evA paNa maMDalo che, je caMdramaMDalo sadA sUryothI virahita rahe che. jemAM kyAreya paNa be sUryomAMthI eka paNa sUrya jato nathI. A pramANe bhagavaMte sAmAnyathI kahetA gautamasvAmI vizeSa bodha mATe pharI prazna pUche che - sugama che. bhagavaMta kahe che - A paMdara caMdramaMDalomAM je- je caMdra maMDalo sadA nakSatrathI rahita hoya che, te ATha che, te A pramANe - paheluM caMdra maMDala ItyAdi. temAM pahelAM caMdramaMkSamAM abhijitAdi bAra nakSatro che. tenI saMgrahaNI gAyA - abhijita, zravaNa, ghaniSThA, zatabhiSa, baMne bhAdrapadA, revatI, azvinI, bharaNI baMne phAgunI, svAti. A bAra nakSatra pahelAM maMDalamAM hoya. bIjA caMdra maMDalamAM punarvasu, maghA. chaThThA caMdramaMDalamAM kRtikA, sAtamAmAM rohiNIcimA, AThamAmAM vizAkhA, dazamAmAM anurAdhA, agiyAramAmAM ThA, paMdaramAmAM mRgazIrSa - Adra - puSya-AzleSA-hasta-mUla-pUvaSADhA ane uttarASADhA. temAM pahelA cha nakSatro jo ke paMdaramAM maMDalanI baharA care che, to paNa te tenI nIkaTanA hovAthI temAM gaNela che. te paMdara caMdramaMDalomAM je - te caMdramaMDalo sadA nakSatrathI virahita che, te sAta che. te A pramANe - bIjuM caMdra maMDala Adi. te paMdara caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalo sUrya-caMdra-nAgomAM sAmAnya che, te pUrvavatuM cAra che. te A pramANe - prathama caMdramaMDala ItyAdi (sUtravat jANavA.] te paMdara caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalo sadA sUryothI virahita che, tevA pAMca che. te A pramANe - chaThuM caMdramaMDala ItyAdi sugama che ane Ama kahevAthI je atyaMtara pAMca caMdramaMDalo che, te A pramANe- paheluM, bIjuM, trIjuM, cothe, pAMcamuM. je sarvabAhya caMdramaMDalo che, te A pramANe - agiyAramuM, bAramuM, teramuM, caudamuM, paMdaramuM. A daze nakSatro sUryanA paNa sAdhAraNa che. tathA anya paNa kahyuM che ke- daza maMDalo asvaMtara-bAhya sUrya caMdramAM sAmAnya che tema niyamathI jANavuM. ukta gAthAnI akSagamanikA - pAMca atyaMtara ane pAMca bAhya sarvasaMkhyAthI dazamaMDalo niyamathI surya-caMdramAM sAdhAraNa che, bAkInA je caMdramaMDalo cha thI daza paryA che, te pratyeka arthAta asAdhAraNa, caMdranA ja che. te maMDalomAM caMdra ja jAya che, paNa kyAreya sUrya jato nathI, evuM kahevAno bhAva che. ahIM karyuM caMdramaMDala, keTalA bhAgathI sUryamaMDala vaDe sparzIta thatuM nathI, athavA keTalA caMdramaMDalanA apAMtarAlamAM surya maMDalo kaI rIte cha Adi daza paryanta pAMca caMdramaMDala sUrya vaDe sparzIta thatAM nathI. e vicAraNAmAM vibhAga darzana pUrvAcArya vaDe karAyela che. te ziSyajananA upakAra mATe kahe che - temAM pahelAM AnI vibhAvanA mATe vikaMpa photra kASThAnuM nirUpaNa karAya che. ahIM sUryanI vikaMpojha kAThA 510 yojana che tethI kahe che - jo sUryano eka ahorAtrathI vikaMpa be yojanamAM eka yojanA 481 bhAga prApta thAya, pachI 183 ahorAtra vaDe zuM prApta thAya ? rAzitraya sthApanA - 1 28/ 1 / 183. ahIM savarNanArthe be yojanane 61 vaDe guNIe. guNIne uparanA kai8/1 bhAgane umerIe. tenAthI saMkhyA Avaze - 130. tene 183 aMtya sazi vaDe guNavAmAM Ave, to saMkhyA Avaze 31,110, pachI A rAzinA yojana lAvavAne mATe 61 vaDe bhAgAkAra karavAmAM Ave to prApta thaze - 510. A sUryanI vikaMpakSetra kAThA che. caMdramAnI vikaMpa homa kAThA pa09 yojana ane eka yojananA paBIE1 bhAga che. tethI kahe che - jo caMdramAM eka ahorAtrathI vikaMpa 36-yojana ane eka yojananA 561 bhAgamAM 161 bhAganA *12 bhAga prApta thAya che. tene 14 ahorAtra vaDe zuM prApta thAya ? ahIM savarNanArthe pahelAM 36ne 61 vaDe guNIe. pachI guNIne uparitanA 251 bhAga temAM umerIe, tethI thaze 2221. Ane sAta vaDe guNIe, guNIne uparanA * bhAga temAM umerIe, tenAthI saMkhyA prApta thaze 15,551. tenA yojanA karavAne mATe cheda zazi paNa 61-saMkhyAne sAta vaDe guNIe. tenAthI saMkhyA prApta thaze * 423. pachI uparitana rAzi cauda vaDe aMtya sazi rUpa vaDe guNIe. tenAthI Avaze - 2,13,15. pachI chedha-chedaka rAzione sAta vaDe apavatanA karIe. tyAre uparitana rAzi Avaze - 31,102 ane cheda rAzi Ave che - 61. tyArapachI te 61 vaDe bhAgAkAra karatAM Avaze pa09 yojanA ane eka yojananA pa3/1 bhAga. ATalI caMdramAnI vikaMpa kSetra kAThA kahelI che. sUryamaMDalanuM sUryamaMDalathI paraspara aMtara baLe yojana che. caMdramaMDalanuM caMdramaMDalathI paraspara aMtara 35 yojana ane eka yojananA /61 bhAga, tathA 1/61 te bhAganA 4 bhAga che. jaMbUdvIpa prAptimAM kaheluM che ke - "bhagavan! eka sUryamaMDalanuM bIjA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/11/5 183 188 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 sUryamaMDalathI keTaluM avyAbAdha aMtara kahela che ? gautama ! eka sUryamaMDalathI bIjA sUryamaMDalanuM abAdhAthI aMtara be yojana kahela che tathA bhagavad ! caMdramaMDalanuM bIjA caMdramaMDalathI aMtara avyAbAdhathI keTaluM kahyuM che ? gautama! 35-yojana ane eka yojananA 3 bhAgomAM 161 bhAgane sAta vaDe chedIne cAra cUrNikA bhAgo zeSa caMdramaMDalanuM abAdhA aMtara kahela che. A sUrya maMDala ane caMdramaMDalanA sva-sva maMDala viThaMbha parimANayukata sUrya ane caMdranuM vikaMpa parimANa jANavuM ahIM vRttikAre mUkela gAthAnI akSagamanikA eka sUrya vikaMpa thAya che. anaMtara ja AMtarya. - x * x * maMDalanI AMtarikA te maMDalAMtarikA. ahIM maMDala zabdathI maMDala vikaMbha kahe che. parimANamAM parimANavat upacArathI Ama kahyuM. tethI maMDala sAthe - maMDala viThaMbha parimANathI parimANa vaDe varte che, tethI samaMDala, zuM kahevA mAMge che ? eka sUryamaMDala aMtaranuM je parimANa be yojanarUpa che, te eka sUryamaMDala viThaMbha parimANathI 48/61 bhAga lakSaNI sahita eka sUryamaMDalanA vikaMpa parimANa che. tathA maMDalAMtarika caMdra maMDalAtara parimANa 35-yojana ane eka yojananA 30 bhAganA 11 bhAganA * bhAga, e pramANe evA maMDalaviheMbha parimANathI sahita eka caMdra vikaMpa thAya che. jo vikaMpa ogakASThA darzanathI vikaMpa parimANa jANavAne Icche che, te prati A pUrvAcArya upadarzita karaNagAthA che - x * x - jenI akSagamanikA A pramANe che - je caMdra ke sUryanA vikaMpA. kevA svarUpanA che ? te kahe che - svasva maMDala viThaMbha parimANa sahita svasva maMDalAMtariyArUpa. - x - vavavikapa yogya kSetra parimANanA * x * svasvamaMDala saMkhyA vaDe bhAgAkAra karatAM je prApta thAya tyAM sudhI parimANa te sva vikaMpa thAya che. tethI ja kahe che - sUryanI vikaMpa kSetra kAThA 510 yojana che. tenA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNIe. tenAthI thaze 31,110. sUryanA maMDalanuM vikaMpa thotra 183 che. tethI tenA yojana lAvavAne mATe 183 maMDalane 61 vaDe guNIe. tenAthI saMkhyA Avaze - 11,163. AnA vaDe pUrva rAzino bhAgAkAra karAtA prApta thAya che - be yojana ane uparanI zeSa rahe che - 8384. tyArapachI have 61 bhAgone lAvavA mATe nIcenI chedarAzi je 183 che. tenA vaDe bhAgAkAra karAtA prApta thaze - 48. ATaluM ekaika sUrya vikuMbhanuM parimANa che. tathA caMdranI vikaMpojha kAThA 509 yojana ane eka yojanA pa3/1 bhAga che. temAM yojananA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNIe. tenAthI prApta saMkhyA che. 31,049, pachI uparanA paBI1 bhAga umerIe. tenAthI saMkhyA Avaze 31,102. caMdranA vikaMpaga madhye maMDala 14, tethI yojana lAvavAne mATe 14ne 61 vaDe guNavAmAM Ave, to tenAthI Avaze 854 tenA vaDe pUrva zazino bhAgAkAra karAyA che, tenAthI Ave che ane zeSa vadhe che 358. have AgaLanA 61 bhAga lAvavA joIe. pachI 14-35 nIcenI chedAzi che. tenA vaDe bhAgAkAra karAtA prApta thaze 5 ane zeSa vadhe che ATha. sAta bhAga karavAne mATe sAta vaDe guNIe, tyAre Ave che . 56. tene 14-bhAga vaDe bhAgAkAra karAtA Ave che - cAra. tethI */ bhAga thayA. ATaluM parimANa e eka-eka caMdranI vikaMpakSetra kAThA jANavI. e pramANe caMdranI ane sUryanI vikaMpojha kASThA ane caMdramaMDalonuM tathA sUryamaMDalonuM paraspara aMtara kahyuM. have prastutane jaNAve che - temAM savagaMtara caMdramaMDalamAM savasviMtara sUryamaMDala sarvathA praveze che. kevala 661 bhAga caMdramaMDalanI bahAra zeSa varte che. caMdramaMDalathI sUryamaMDalanA /61 bhAga hInapaNe hovAthI ema kahyuM. pachI bIjA caMdramaMDalanI pUrvanA apAMtarAlamAM bAra sUrya mArgo che. tethI kahe che - be caMdramaMDalanuM aMtara 35 yojano ane eka yojananA 39/1 bhAga ane te 1/61 bhAganA */bhAgo che. temAM yojanonA 61-bhAga karaNArthe 61 vaDe guNIe. guNIne uparitana 3/1 bhAga umerIe. tenAthI saMkhyA prApta thaze - 2165. sUryano vikaMpa be yojana ane eka yojananA sai8bhAga che. temAM be yojanane 61 vaDe guNavAmAM Ave che. tethI prApta thase - 122. pachI uparitana 8/61 bhAga yojananA che, te umerIe. tenAthI 130 saMkhyA Avaze, tenA vaDe pUrvarAzino bhAgAkAra karIe. tenAthI 12-saMkhyA Avaze. ATalA apAMtarAlamAM sUrya mArga thAya che. * * tyApachI zeSa vadhe che - 125. temAM 122 vaDe bAramAM sUryamArganI upara be yojana prApta thatAM zeSa vadhe che , bhAga. je paNa pahelAM caMdramaMDalamAM sUryamaMDalathI zeSa '1 bhAgo che, te paNa ahIM umerIe. tenAthI thaze 111 bhAga. tenAthI ahIM Avaze bArasamAM sUrya mArgathI pachI bIjA caMdramaMDalathI pUrve be yojana ane eka yojananA 11, bhAga. temAMnA 51 bhAganA */ bhAga evI saMkhyA prApta thaze. temAM be yojana pachI sUryamaMDalavALA bIjA caMdramaMDalathI pUrve atyaMtara praviSTa sUryamaMDala 11/1 bhAganA hotA * bhAga. pachI 36/1 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 2/3 bhAga. e pramANe ATaluM parimANa sUryamaMDala caMdramaMDala saMmizra che. pachI sUryamaMDalathI AgaLa bahAra nIkaLatuM caMdramaMDala 11 bhAga ane temAMnA 1/1 bhAganA / bhAga. tenAthI pachI pharI trIjA caMdramaMDalanI pUrve cokata parimANa aMtara, te A pramANe - - 35 yojanA ane eka yojananA /1 bhAga. temAMnA 11 bhAganA */ bhAga levA. ATaluM aMtara bAra sUrya mArganuM prApta thAya. uparanA be yojana ane eka yojananA 21 bhAga ane temAMnA 11 bhAganA *o bhAga. tethI ahIM pUrvokta bIjA caMdramaMDalanA hotAM sUrya maMDalathI bahAra nIkaLatA 19I1 bhAga,
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/11/55 temAMnA 1/61 bhAganA keM/ bhAga umerIe. tethI prApta thaze 23/61 bhAga, temAMnA 1/61 bhAga hotA tenA 1/7 bhAga levA, tenAthI ahIM Avaze - bIjA caMdramaMDalathI pachIno bAramo sUryamArga. 189 A bAramAM sUryamArgathI pachI be yojana atikramyA pachI sUryamaMDala ane te trIjA caMdramaMDalanI pUrvenA atyaMtara praviSTa 23/61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 1/3 bhAga Ave. tyArapachI bAkInA 24/61 bhAgamAMnA 1/61 bhAganA 6/7 bhAga levA. te sUryamaMDalanA trIjA caMdramaMDala saMmizra che. tyArapachI trIjA caMdramaMDala, sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 31/61 bhAgo, temAMnA 1/61 bhAganA 1/7 bhAga levA. tyArapachI pharI paNa yayokta caMdramaMDala pachI, temAM bAra sUryamArga prApta thAya che. bAramAM sUrya mArganI uparanA be yojana ane eka yojananA 3/61 bhAgamAMnA 1/61 bhAganA / bhAga levA. tyArapachI je ahIM trIjuM maMDala hotA sUrya maMDalathI bahAra nIkaLelA eka yojananA 31/61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 1/7 bhAgane temAM umerIe. tenAthI Avaze - 34/61 bhAga. ane temAMnA 1/61 bhAganA 5/3 bhAga Ave. tenAthI A vastutattva Avaze - trIjA caMdramaMDalathI AgaLa bAra sUrya mArga ane bAramAM sUryamArgathI AgaLa be yojana atikramyA pachI sUryamaMDala ane te cothA caMdramaMDalanI pUrve atyaMtara praviSTa 34/61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 5/7 bhAga. tyArapachI zeSa sUryamaMDalanA 13/61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA be bhAgo Ave che. ATaluM cothuM caMdramaMDala saMmizra kahevAyela jANavuM. cothA caMdramaMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 42/61 bhAgomAMnA 1/61 bhAgonA 5/3 bhAga thAya. tyArapachI pharI paNa yathodita parimANa caMdramaMDalAMtara che. temAM bAra sUrya mArgo prApta thAya che. bAramAM sUrya mArganI upara be yojana ane eka yojananA 3/61 bhAga, tathA temAMnA 1/61 bhAganA 4/ bhAga levA. temAM pahelA cothA caMdramaMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 42/61 bhAga, ane temAMnA 1/61 bhAganA 5/7 bhAga laI, ahIM rAzimAM umeravA. tyArapachI Avaze 46/61 bhAga ane 2/61 bhAganA hotA sAta bhAgo levA. tethI e pramANe vastu svarUpa jANavuM - cothA maMDalathI AgaLa bAra sUrya mArga ane bAramAM sUrya mArgathI AgaLa be yojana atikramyA pachI sUryamaMDala. ane te pAMcamAM caMdramaMDalathI pUrve atyaMtara praviSTa 46/61 bhAgonA be mAMnA sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/61 bhAganA saptamAMza bhAga che. bAkInA sUrya maMDalanA 1/61 bhAga ane ekanA 1/61 bhAganA 5/7 bhAgo, eTaluM A parimANa paMrAma caMdramaMDala saMmizra che. 190 te pAMcamAM caMdramaMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 54/61 bhAgo, temAMnA 1/61 bhAganA 2/3 bhAga. e pramANe pAMca sarvatyaMtara caMdramaMDala ane sUryamaMDala saMmizra che. cothA caMdramaMDalAMtaramAM bAra-bAra sUryamArgo e rIte jANavA. have cha thI daza paryanta pAMca caMdramaMDala-sUryamaMDala saMskRSTa bhAvita karavuM joIe. temAM pAMcamAM caMdramaMDalathI pachI pharI chaThuM caMdramaMDala, tene AzrIne aMtara 35yojana ane eka yojananA 30/61 bhAgonA 1/61 bhAganA hovAthI 4/ bhAgo che. temAM 35-yojanonA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNavAmAM Ave. guNIne uparitana 30/61 bhAgo umerIe, tenAthI saMkhyA Avaze - 2165. je paNa pAMcamA caMdra maMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 54/61 bhAgo ane bemAMnA 61 bhAganA hotA sAta bhAgo che, tene ahIM umeravAmAM Ave che, tenAthI saMkhyA Ave che - 2219. sUryano vikaMpa be yojana ane eka yojananA 48/61 bhAga adhika che temAM be yojanane 61 vaDe guNIe, tenAthI Ave che 22/61 bhAgo. pachI uparitana 48/61 bhAgo temAM umeravAmAM Ave, tenAthI prApta saMkhyA - 170 che. tenA vaDe pUrva rAzino bhAgAkAra karatAM prApta thaze - 13 ane zeSa vadhaze - nava ekanA ekasaTha bhAga, tenA hotA / bhAga Avaze. tenAthI A Ave che - pAMcamAM caMdra maMDalathI pachI tera sUryamArga ane teramAM sUrya mArganI upara chaTThA caMdramaMDalathI pUrve aMtara 9/61 yojana ane eka yojananA 61 bhAganA hovAthI tenA / bhAga saMkhyA prApta thaze. tyArapachI chaThThuM caMdramaMDala. te 56/61 bhAgAtmaka che tethI AgaLa sUryamaMDalanI pUrve aMtara Avaze 56/61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 1/3 bhAga thAya. tyArapachI sUryamaMDala ane tenAthI AgaLa 61 bhAgonA 104 vaDe ekanA ekasaTha bhAganA hovAthI sAta bhAga vaDe hIna, te yathokta pramANa caMdramaMDala pachI prApta thAya, e pramANe te sUryamaMDalathI AgaLa bIjA bAra sUrya mArgo prApta thAya. tyArapachI sarvasaMkalanAthI te ja aMtaramAM tera mArgo ane te teramAM sUryamArganI upara sAtamAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara ekavIza ekasaThAMza bhAga ane ekanA ekasaTha bhAganA 3/ bhAgo prApta thAya che. [ane] tyArapachI sAtamuM caMdramaMDala ane te sAtamAM caMdra maMDalathI AgaLa 44/61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 4/7 bhAga pachI sUryamaMDalanI prApti thaze. tyArapachI 92 saMkhyA vaDe 61 bhAgathI cAra bhAga vaDe ekanA ekasaTha
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/11/55 191 bhAganA hovAthI sAta bhAga vaDe cUna cokta pramANa caMdramaMDala aMtara Ave che, tyArapachI parama evA bIjA paNa bAra sUryamArgo Ave. tyAre te aMtaramAM sarvasaMkalanA vaDe tera sUryamArgo ane temAM sUryamArganI bahAra AThamAM caMdramaMDalanI pUrve aMtara tetrIza-ekasaThAMza bhAga Ave. tyArapachI AThamuM caMdramaMDala, te AThamAM caMdramaMDalathI AgaLa 32/61 bhAga vaDe sUryamaMDala. pachI 81 saMkhyA vaDe 61 bhAgathI jUna yathokta pramANa caMdramaMDala aMtara AgaLa vidhamAna che. tenAthI AgaLa anya paNa bAra sUryamArgo che. tethI te paNa aMtaramAM sarva saMkalanAthI tera surya mArgo ane temAM sUrya mArgathI AgaLa navamAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara 44/1 bhAga ane ekanA ekasaTha bhAganA 4 bhAgo che. tyArapachI navamAM caMdramaMDala ane te navamAM caMdra maMDalathI AgaLa 1/1bhAga vaDe ane ekanA ekasaTha bhAganA 3, bhAga vaDe sUryamaMDala, tethI 69 saMkhyA vaDe61 bhAgathI ekanA 61-bhAganA 39 bhAga vaDe parihIna yacokta pramANa caMdra maMDalAMtara, temAM bIjA bAra sUrya mArgo. e pramANe A aMtaramAM sarva saMkalanAthI tera sUryamArgo. te teramAM sUryamArganI upara dazamAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara che - /61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 1/3 bhAga. - tyArapachI dazamuM caMdramaMDala ane te dazamAM caMdramaMDalathI AgaLa SI bhAgo vaDe ane temAMnA 10 bhAganA 6, bhAga vaDe sUryamaMDala Ave. pachI paNa bhAga vaDe ane temAMnA /1 bhAganA 5 bhAga vaDe cUtapUrvokta parimANa caMdramaMDalAMtara, tyArapachI pharI paNa bAra sUrya mArgo prApta thAya che. tethI te aMtaramAM paNa sarva saMkalanAthI tera sUrya mArgo che. tethI temAM sUryamArganI upara ane agiyAramAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara 61 bhAga ane temAMnA 11 bhAganA " bhAga. e pramANe pAMca caMdramaMDalo, chaThThA AdithI dazamAM sudhInA sUrya saMmizra kahyA. chaThA caMdramaMDalAMtaramAM tera sUryamArgo e pramANe thayelA che. have AnAthI anaMtara kahe che - temAM agiyAramAM caMdra maMDalamAM paw/1 bhAga ane ekanA ekasaTha bhAganA 9 bhAga, e pramANe ATaluM sUryamaMDalathI atyaMtara praviSTa eka-ekasaTha bhAga ane ekanA ekasaThabhAganA pAMca-saptamAMza bhAgo. eTalA pramANamAM sUryamaMDala saMmizra agiyAramAM caMdramaMDalathI bahAra nIkaLatuM sUryamaMDala, 46/1 bhAga ane ekanA ekasaThabhAganA be saptamAMza bhAga, te ATalA hIna pachI caMdramaMDalAMtara hoya che, e rIte bAra sUryabhAgo prApta thAya che. tyArapachI parama 1/61 bhAgo vaDe, temAMnA 61 bhAganA je bhAge bAramuM caMdramaMDala che ane te bAramuM caMdramaMDala. sUrya maMDalathI atyaMtara praviNa 421 bhAgonA ekanA 61 bhAgonA pAMca-saptamAMza bhAga thAya. bAkInA 13 bhAga 192 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 yojananA ekanA ekasaTha bhAganA be-saptamAMza bhAga, e pramANe ATalA pramANamAM sUryamaMDala saMmizra thAya. te bAramAM caMdramaMDalathI bahAra nIkaLatAM sUryamaMDala 34/1 bhAga yojananA eka bhAganA 61-bhAgonA " bhAgo che. tethI ATalA mAmathI hIna, tethI AgaLa caMdramaMDalAMtara. temAM bAra surya mArgo prApta thAya che ane bAdamAM sUryamArgathI AgaLa 90 saMkhyA vaDe 61-bhAgo vaDe ekanA 61-bhAganA hovAthI 6/bhAga vaDe teramuM caMdramaMDala Ave. te teramuM caMdramaMDala, sUryamaMDalathI atyaMtara praviSTa che. 31/61 bhAgomAM ekanA ekasaThamAM bhAganA /bhAga thayA pachI bAkI rahe che - /61 bhAga. ekanA 61bhAganA 6/3 bhAga, e rIte ATalAM pramANamAM sUryamaMDala saMmizra ane te teramAM caMdramaMDalathI bahAra sUryamaMDalathI nIkaLatAM 23/1 bhAgomAM ekanA 61-bhAganA hotAM 13 bhANa karavA, tyArapachI ATalo hIna thatAM AgaLa caMdramaMDalAMtara Ave che. temAM bAra sUryamArgo che ane bAramAM sUryamArgathI AgaLa 61-bhAgonA 102 vaDe ekanA ekasaTha bhAganA 3 vaDe caudamuM caMdramaMDala Ave che (ane) - te caudamuM caMdramaMDala sUryamaMDalathI atyaMtara praviSTa 1961 bhAga ane temAMnA 1/4 bhAganA */ bhAgo thAya. tethI ATaluM hIna thayokta parimANa caMdramaMDalAMtara che ane temAM bAra sUryamArgo [kahelA che, vaLI te -1. bAramAM sUryamArgathI AgaLa ekasaTha bhAgonA 114 saMkhyA vaDe paMdaramuM caMdramaMDala Ave che ane te - paMdaramuM caMdramaMDala sauthI chellA sUryamaMDalanI pUrve atyaMtara praviSTa '1 (ATheekasaThAMza) bhAgo che. bAkI zeSa raheze 48/1 bhAga sUryamaMDala saMmizra. e pramANe A agiyArathI paMdara sudhInA pAMca caMdra maMDalo sUryamaMDala saMmizrA hoya che. cothA caramamAM caMdramaMDalAMtaramAM bAra-bAra sUrya mArgo che. e pramANe je anyatra caMdramaMDalAMtaramAM sUryamArga pratipAdana karyu che. * x * x - 0 prAbhRtapAmRta-11no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X -
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/12/56 che prAkRta-10, prAbhRtaprAbhRta-12 che. 194 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 kahelI che - prahA, viSNu, varuNa, aja, tyArapachI - abhivRddhi, pUrNa, gaMdharva, tenA pachI "yama" hoya che. agni, prajApati, soma, rudra, aditI, bRhaspati. nAga, pitR, bhAga, aryamA, savitR, dSTra ane vAyu. IndrAgni, mitra ane Indra, nigati, Ayu ane vizva. e nAmanA devatAo hoya che. je namonA kramathI jANavA. 0 prAbhRtapAbhUta-12-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - e pramANe dazamAM prAbhRtanuM agiyAramuM prAkRtaprAkRta kahyuM. have bAramAMno AraMbha karo cho. teno A adhikAra che - "devatAnA adhyayanonI vAthatA" te viSayamAM prazna sUtra kahe che - * sUtra-56 - kaI rIte te devatAnA Adhyayano kahelA che, tema kahetuM ? phAvIza nakSatromAM abhijita nakSanA devatA koNa kahyAM che ? brahmadevatA kahela che. zravaNanaganA devatA koNa kahyA che ? viSNu devatA kahyA che. dhaniSThA nAmanA devatA koNa kahyA che ? vasudevatA kahela che. zatabhiSaja naphAnanA devatA koNa kahal che ? varuNadevatA kahela che. pUrva pauSThapadAnA koNa devatA kahyA che ? Aja devatA kahela che. uttarapauSThAdAnA devatA koNa kahyA che ? abhivRddhi devatA kahela che. e pramANe badhe praznano karavA joIe. revatInA puSya devatA, azvinInA azva vatA, bharaNInA yama devatA, kRtikAnA Ani devatA, rohiNInA prajApati devatA, saMsthAna athati mRgazirSanA soma devatA, AdhvanitA ruddha devatA, punarvasanA aditi devatA, puNanA bRhaspati devatA, AzleSAnA saI devatA, maghA nakSamanA pitR devatA kahela che. [pachI-]. e rIte pUtaphiALunInA bhaga devatA, uttarAphAlganInA arthamAM devatA, hatAnA savitR devatA, citranA takSa ke tandra devatA, vADInA vAyu devatA,. vizAkhAnA indrAni devatA, anurAdhAnA mitra devatA, jyeSThAnA Indra devatA, mUlanA niRti devatA, pUvaSADhAnA Ayu devatA, uttarASADhA nakSatranA vizva devatA kahela che. * vivecana-56 : bhagavan! kayA prakArathI Ape nakSatrAdhipati devatAnA adhyayano-bhaNAya che, jJAna thAya che jenA vaDe te adhyayanonA nAmo kahelA che, tema [svaziSyone kahevuM ? ema prazna karAtA bhagavaMte kahyuM - A anaMtarokta aThThAvIza nAgomAM abhijitu naba kayA nAmanA devatA kahela che ? bhagavaMte kahyuM. 'tA' ItyAdi pUrvavatuM. brahmadevatA - brahma nAme devatA kahela che. zravaNa nakSatrano kayo devatA kahela che ? bhagavaMte kahyuM - tenA viSNu nAme devatA kahela che. e pramANe bAkInA paNa sUtro vicAravA. devatAnA nAmanI saMgrAhikA A traNa pravacana prasiddhA saMgrahaNI gAthAo [23/13
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/13/pa0 thI 60 che prAkRta-10, prAkRtaprAkRta-13 che. sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10, prAbhRtaprAbhRta-14 che. e pramANe dazamAM prAbhRtanuM teramuM prAbhRtapAmRta kahyuM. have caudamuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "divasa sami prarUpaNA karavI joIe." taviSayaka prazna sUtra - e pramANe dazamA prAmRtanuM bAramuM prAkRta-prAkRta kahyuM, teramAno AraMbha kare che. teno A adhikAra che - "muhartAnA nAmonI vakatavyatA." te viSayamAM pratasUtra kahe che - * sUga-pa thI 60 : [5] kaI rIte te muhananA nAmo kahelA che, te kahevuM eka-eka ahoramanA gIza muhUrtA kahelA che - [58 thI 60] raudra, zreyAna, mitra, vAyu, supIta, abhicaMdra, mAhendra, balavAna, of, bahusatya ane IzAna... vaNA ane bhAvitAtmA, vaizramaNa, varuNa ane AnaMda, vijaya, vizvasena prajApati ane upazama... gaMdharva, aniveza, zattavRSabha, tapa ane mama, RNavAna ane bhoga, RSabha, savarthi, sAsa * vivecana-50 thI 60 : bhagavad ! kayA prakAre Ape muhUrtonA nAmagheya-nAmo ja * x * kahelA che, tema sviziSyone kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - "sA ne'' ItyAdi pUrvavatu. eka eka ahoramanA trIza muhUrtA, kahevAnAra nAmothI yukata che. te ja nAmone have kahe che - "raudra' Adi traNa gAyA. temAM paheluM muhUrta rudra, bIjuM zreyAn, trIjuM mitra, cothuM vAyu, pAMcamuM supIta, chaTakuM caMdra, sAtamuM mahendra, AThamuM balavA, navamuM brahmA, dazamuM bahusatya ItyAdi sUkAryavat jANavuM. ga-61 thI 67 ;dila kaI rIte te divo kahelA che ? eka-eka paganA paMdara divasa kahea che, te A pramANe patipatA divasa, dvitIya divasa yAva4 padamo divasa. A 15 divasanA 15 nAmo A rIte - ri thI ) pUvaga, siddhamanorama, pachI manohara ane yazobhadra ane yazodhara, sarvakAma samRddha... namUddha bhiSikata ane saumanasa, dhanaMjaya jANavA, aNasiddha, abhirata atyAna ane zadjaya... anivema, upazama e divasanA nAmo che. 6i4 thI 6 kaI rIte te sakrio kahevI che eka eka pAnI paMdara rAjio kahelI che, te A pramANe - pratipadArAmi, dvitIyA sani yAva4 paMdaramI rAzi. A paMdara rAzinA paMdara nAmo kahyA che. te A pramANe * uttama ane sukfx, oza patyA, yazodhara ane somanasA tathA zrI saMbhUta jANavI... vijayA, vijayaMtA, jayaMti ane aparAjitA ane gacchA [fi], samAhAsa ane teja tathA atitA.. devAnaMdA, A rAzionA nAmo che. * vivecana-61 thI 67 : kayA prakAre athati kayA kamathI he bhagavana ! Ape divaso kahelA che ema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - eka eka * x * pakSanA paMda-paMdara divaso kahelA che, te varcamANa kamayukata che. te ja kamane kahe che, te A pramANe - pratiSata : pahelo divasa, dvitIya bIjo divasa, tRtIya - trIjo divasa, e pramANe paMdaramo divasa. temAM A paMdara divasonA kamathI paMdara nAmo kahA che, te A rIte - pahelo pratiSa lakSaNa pUvaga nAme, bIjo siddhamanorama, bIjo manobha, cotho yazobhaddha, pAMcamo yazodhara, chaThTho sarvakAma-samRddha, sAtamo drimUddhabhiSikta, AThamo saumanasa, navamo-dhanaMjaya, dazamo asiddha, agiyAramo abhinta, bAramo yazana, teramo zadjaya, caudamo anivemma, paMdaramo upazama. * x - kayA prakAre-kayA kramathI rAtrie kahela che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - eka eka pakSanI paMdara paMdara trio kahI che te A pramANe - pratipadA saMbaMdhI pahelI sami, dvitIya divasa saMbaMdhI dvitIyA sami, e pramANe paMdamAM divasa saMbaMdhI paMdaramI sami. A karma mAsanI apekSAo jANavI. temAM ja 0 prAbhRtapAmRta-13no saTIka anuvAda pUrNa 0 - x-x-x-x-x
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/14/61 thI 60 196 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAkRta-15 che. pakSepo paripUrNa 15-ahoraNa saMbhave che, mATe tema kahyuM. temAM A paMdara trinA yathAkrame A paMdara nAmo kahelA che, te A pramANe - prathama pratipa saMbaMdhI rAtri utamA-uttamA nAme che. dvitIyA-sunakSatrA, bIjI lApatyA, cothI yazodharA, pAMcamI-saumanasI ItyAdi sUgAvat jANavuM. 0 prAbhRtapAmRta-14-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X -X - e pramANe dazamAM prAbhRtanuM caudamuM prAbhRtaprAbhRta kahyuM. have paMdaramuM AraMbhe che, teno A adhikAra che - "tithionI vaktavyatA." tenA viSayamAM praznasUtra kahe che - * sUtra-68 : te tithi kaI rIte kahela che, tema kahevuM? temAM niSe A be bhede tithi kahelI che, te A rIte - divasatithi, rAgitithi. kaI rIte te divasatithi kahelI che, tema kahevuM? te ekaeka pakSamAM paMdara-paMdara divasa tithio kahelI che. te A pramANe - naMdA, bhadrA, jayA, tucchA, pUNaf te pakSAnI pAMcamI tithi che. pharI paNa naMdA, bhadrA, jayA, tucchA ane pakSanI dazamI tithi-pUNa. pharI paNa naMdA, bhadrA, jayA, tucchA ane pakSanI paMdaramI tithi-pUNa. e pramANe badhAM divasonI guI tithio che. kaI rIte te samitithi kahela che, tema kahevuM eka-eka pakSanI paMdapaMdara sami tithio kahelI che, te A pramANe - ugravatI, bhogavatI, yazasvatI, sAvasiddhA, zubhanAmA. pharI paNa ugravatI, bhogavatI, yazasvatI, sarva siddhA, zubhanAmAM. pharI paNa ugravatI, bhogavatI, yazasvatI, sarvasiddhA ane zubhanAmA. e pramANe badhI saginI A triguNa tithio che. * vivecana-68 - bhagavad ! kayA prakAre, kayA kramathI tithio kahelI che, tema sva ziSyone kahevuM ? o zaMkA- divasathI tithiomAM zuM vizeSa/bheda che, jethI tene alagathI pUchela che ? kahe che - ahIM sUrya vaDe niSpAdita ahorAtra che ane caMdra vaDe nipAdita tithio che. temAM caMdra vaDe vRddhi ane hAtio thakI tithione nipAdita kare che. tathA kahe che - tuM trisuruci, kumudazrI sAbha caMdranI pUjAne sthAva. lokamAM "tithi"e pramANe niyata kahevAya che, jenI vRddhi vaDe ane hAni vaDe [tithi kahI.] temAM vRddhi-hAni caMdramaMDalanI che, svarUpavI nahIM. paNa rAhu vimAnAvaraNaanAvaraNathI karAyela che. tethI kahe che - rAhu ahIM be bhede che - parvarAhu ane ghuvarAhu. temAM je parvarAhu che, tadgata vicAraNA ahIM anupayogI che, tethI AgaLa kahIzuM. athavA phoga samAsa TIkAthI jANI levI.. je ghuvarAhu che, tenuM vimAna kRSNa che ane te caMdramaMDala nIcethI cAra aMgula
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/15/68 19 na pAmIne cAra care che temAM caMdramaMDala buddhi vaDe 62-saMkhyA bhAgathI kalAvAmAM Ave che. kalpIne tenA bhogane 15 bhAga vaDe bhAga detAM, prApta saMkhyA *dara che ane zeSa be bhAga rahe che. te be bhAga sadA vRddhi-anAvRta rahe che. A caMdramAnI soLa kaLArUpe prasiddhi pAmela che. temAM kRSNapakSamAM ekame dhruvarAhu vimAna je kRSNa che, ane te caMdramaMDalanI nIce cAra aMgulane na pAmIne cAra care che. te potAnA paMdara bhAga vaDe be-bAsaTha bhAgo, je sadA anAvArya svabhAvI che, tene choDIne bAkInA sAITha bhAgarUpa caMdramaMDalane eka-caturbhAgAtmaka, paMdaramAM bhAgane Avare che. bIje potAnA be-paMdara bhAgo vaDe, be paMdarAMza bhAgane bIje potAnA traNapaMdara bhAgo vaDe traNa-paMdarAMza bhAgone, e pramANe amAvAsyA sudhImAM paMdara bhAgone Avare che. tyArapachI zuklapakSamAM pratipadAmAM 1pa bhAgane pragaTa kare che, bIjamAM 15 bhAgone, bIjamAM 15 bhAgone e pramANe pUrNimA [paMdaramI tithimAM paMdara bhAgone paNa anAvRta kare che, tyAre sarvathA paripUrNa caMdramaMDaLa lokamAM pragaTa thAya che. A arthane AgaLa paNa sUtramAM kahyo che - temAM je yuvarAhu che, te kRSNa pakSanI pratipadAne paMdara bhAga vaDeo ItyAdi kahela che. temAM jeTalA kALa vaDe kRSNa pakSamAM soLa bhAga/bAsaTha bhAga vaDe cAra bhAgarU5 hAnine pAme che, te teTalAM kALa vizeSane tithi ema kahe che. tathA jeTalA kALa vaDe zukla pakSamAM 16 bhAga/bAsaTha bhAgathI cAra bhAga pramANathI vadhe che. teTaluM pramANa - kALa vizeSa tene tithi kahevAya che. kahyuM paNa che ke - soLa bhAgo karIne caMdra paMdara bhAga ghaTADavAmAM Ave, teTalA mAtra bhAgathI vaLI jyostA vRddhi pAme. kALa vaDe je soLa bhAgo ghaTe che, te tithi kahevAya che. te pramANe ja vRddhimAM paNa e rIte tithinI utpati jANavI. ukta gAthAmAM 'jyonA'no artha zukla pakSa karavo. bAkInI gAthA sugama che. ahIM pUrvAcAryanI paraMparAthI Avela upadeza A che - ahorAkanA bAsaTha bhAga pravibhaktanA je ekasaTha bhAgo che, teTalA pramANamAM "tithi" [ema kahyuM.] dhe ahorAtra trIza muhUrta pramANa supatIta che. pUrve ja sUmakAzrIe tenA teTalA pramANapaNAthI abhidhAna che. tithi keTalA muhUrta pramANa che? kahe che. paripUrNa 29-muhUrtA ane eka muhUrtanA 3ra bhAgo che. te kaI rIte jANavuM ? ahIM ahorAtranA bAsaTha bhAga karIne temAM 61 bhAgaramANa e tithi kahevAya che. temAM 61ne 30 vaDe guNavAmAM AvatA thayA-1830. A bAsaTha bhAgI. karAyela sarva tithigata muhUrtathI aMzo. tethI muhUrta lAvavAne mATe, tene 62 bhAga Boo sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 vaDe bhAga karatA, prApta 29 muhUrtI ane eka muhUrtanA dura bhAgo. ATalA muhUrta pramANane "tithi' kahevAya che.. ATalA kALa vaDe caMdramaMDalagata pUrvokta pramANa-soLa bhAga hAnine pAme che. tethI ATalo ja tithino parimANakALa che. tethI e pramANe ahorAtrathI tithimAM vizeSatA che. e pramANe tithi viSayaka pRthaka prazna kaho. gautama vaDe prazna karatA bhagavaMte kahyuM - te tithinA vicAranA viSayamAM nize A vakSyamANa svarUpA be prakAranI tithio kahelI che, te A pramANe - divasa tithi ane saki tithi. temAM tithino je pUrvAddha bhAga che, te divasa tithi kahevAya che ane je pazcAddha bhAga che te samitithi. kayA prakAre - kayA nAmo vaDe (ticinI) paripATI che ? atha divasanI tithi kahelI che, te amane kaho. tyAre bhagavaMte kahyuM ke - eka eka pakSamAM paMdara divasa tithio kahelI che. te A pramANe che - pahelI naMdA, bIjI bhadrA, bIjI jayA, cothI tucchA, pAMcamI pUNa. pharI paNa cha thI daza tithinA nAmo naMdAthI laIne pUNa sudhI kahevA. trIjI vakhata paNa agiyArathI paMdaramI tithinA nAmo naMdAthI pUNa sudhI ema ja kahevA. e pramANe ukta prakAre - x - x * A anaMtarokta tithio naMdAdi * naMdA Adi anya, anyatara kahela tithinAmo che. te triguNita kahelA che. je badhAM ja pakSamAM aMtarvartinI divasanI tithinA nAmo che. kayA prakAre, kayA nAmonI paripATI vaDe, he bhagavan ! Ape rAtrinI tithio kahelA che, tema kahevuM? bhagavaMte kahyuM * * * * ekaeka pakSanI paMda-paMdara sani tithio kahelI che ? te A pramANe che - pahelI ugravatI, bIjI bhogavatI, trIjI yazomatI, cothI sarvasiddhA, pAMcamI zubhanAmA. tyArapachI chaThThIthI dazamI tithimAM A ja ugravatIthI zubhanAmAM nAme pAMca tithio kahevI. pharI paNa agiyAramIthI paMdaramI tithimAM A ja ugravatI Adi pAMca nAmo rakArazrIe batAvelA che, te jANavuM. e pramANe A biguNa tithinAmo kahelA che. badhI saki tithiomAM A nAmo kahevA joIe. 0 prAbhRtapAbhUta-15-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - x x x - x - x -
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/16/69 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAkRta-16 che e pramANe dazamAM prAbhRtanuM paMdaramuM prAbhRtaprAkRta kahyuM. have soLamAMno AraMbha kare che. tenA A adhikAra che - "gogonI vaktavyatA" tethI te viSayaka praznasUra * sUtra-69 - kaI rIte te nakSatronAM] gotra kahelA che, tema kahevuM ? A aThAvIza nattromAM abhijita nakSatranuM kayuM gotra che ? tenuM gotra mugalAyana kahela che. zravaNa natjhanuM kayuM gotra kahela che ? tenuM saMkhyAyana gotra kahela che. dhaniSThA nattranuM karyuM gotra kahela che ? te agratApasa kahela che. zatabhiSA nAmanuM karyuM gotra kahela che ? te kalocana gotra kahela che. pUrNa pauSThapadA natjhanuM kayuM goma kahela che ? jAtukarNika gotra kahela che. uttarApohapadA natatNnuM karyuM gotra kahela che ? dhanaMjaya gojha kahela che. revatI nAmanuM zuM gotra kahela che ? puSyAyana gautra kahela che. azvinI nAmanuM zuM gotra kahe che Azayana gama kahela che. bharaNInAmanuM zuM gotra kahela che ? bhAgaviza gotra kahela che. kRtikAnanuM kayuM gotra kahela che ? tenuM aniveza nAme gotra kaheluM che. rohiNI nakSatranuM karyuM gotra kahela che ? gautama gotra kahela che. saMsthAnA [mRgazipa) nap4nuM karyuM gotra kahela che ? bhAradvAja gotra kahela che. AdrA naphattranuM karyuM gotra kahela che ? lohityAyana gautra kahela che. punarvasu nAmanuM kayuM gotra kahela che ? vAziSTha gotra kahela che. puSya nAnuM karyuM gotra kahela che ? umyaNa goma kahela che. AzleSA nakSatranuM karyuM gotra kahela che ? tenuM mAMDavyAyana nAmaka gotra kahela che. maghAnat>>nuM kayuM gotra kahela che ? piMgalAyana gotra kahela che. pUvaphALunI nAmanuM kayuM gotra kahela che ? govallAmaNa gotra kahela che. uttarAphAgunI nAmanuM kayuM gotra kahela che ? govallAmaNa gotra kahela che. uttarAphAlyunI nattranuM kayuM gotra kahela che ? kAzyapa gotra kahela che. hastanattranuM karyuM gotra kahela che ? kauzika gautra kahela che. citrA nakSatranuM karyuM gotra kahela che ? darbiyAyaNa goma kahela che. svAtI navuM karyuM gotra kahela che ? cAmacchAyaNa gotra kahela che. vizAkhA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? zRMgAyana gautra kahela che. anurAdhA natjhanuM kayuM gotra kahela che ? golabhAyaNa goma kahela che jyochAnatranuM karyuM gotra kahela che ? cikitsAyana gotra kahela che. mulanAmanuM kayuM goma kahela che. kAtyAyana gotra kahela che. pUvaSADhA nAmanuM kayuM gotra kahela che ? kAtyAyana gotra kahela che. pUrvASADhA nAmanuM kayuM goma kahela che ? sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 vAsyAyana gotra kahela che. uttarASADhA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? vyAghAyana gotra kahela che. * vivecana-69 : ahIM nakSatromAM svarUpathI gotrano saMbhava nathI, jethI A gotranuM svarUpa lokaprasiddhithI svIkArela che - prakAzaka AdhapurapanA abhidhAnathI, tenA patya saMtAna te goga. jema - garganA apatya saMtAnanuM garga nAme gotra che. AvuM svarUpa nakSatronA goganuM na saMbhave, kemake tenuM aupapAtikava che. tethI ahIM gogano saMbhava batAve che - je nAmamAM zubha ke azubha graha vaDe samAna je gotranuM athAkame zubha ke azubha thAya che, te tenuM gotra, tethI praznanI upapatti kahI. Ape kaI rIte nabonA gogo kahyA che, te kahevuM ? bhagavate kahyuM - A aThThAvIza napho maLe abhijitu nakSatra moDvalAyana gotra - modgalyAyana sAthe goma varte che. te zravaNa nakSatra zAMkyAyana gotra che. e pramANe bAkInA paNa sUtro kahevA. kramathI gotrasaMgrAhikA A jaMbUdvIpa prajJaptinI cAra gAthA batAve che - maudgallAmaNa, zaMkhAyaNa, agrabhAva, karNalla, jotukarNa, dhanaMjaya... puSyAyana, azAyata, bhagnavem, anivezama, gautama, bhAradvAja, lohitya, vAziSTha... ujjAyaNa, maMDavAyaNa, piMgAyaNa, govalla, kAzyapa, kauzika, darmika, cAmaracchA, zRMgAya... golavAyaNa, tibiMchAyata, kAtyAyana, vAtsyAyana, vyAghApatya. nAmaka nikonA aThThAvIza] gotra kramathI kahelA che. 0 prAbhRtapAmRta-16-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X -
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1/1/so 203 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAkRta-17 che. 204 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 kArya sAdhavAmAM Ave che, ati zuM kahevA mAMge che ? kRtikA nakSatramAM prAdhdha kArya dahIM khAIne prAyaH nirvine siddhine pAme che. e pramANe bAkInA sUtromAM paNa bhAvanA kasvI. 0 prAbhRtapAbhUta-10-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - e pramANe dazamAM prAbhRtanuM 16muM prAbhRtAmRta kahyuM have 17mAMno AraMbha kare che. teno A adhikAra che - "bhojananuM kathana" tethI taviSayaka prazna sUtra kahe che - * sUjha-90 - kaI rIte te nikSatronI bhojana kahela che, tema kahevuM ? A aThThAvIza nAstromAM kRtikAmAM dahIM-bhAta khAIne kArya sAdhavuM. rohiNImAM ghaturAnuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. mRgazirSamAM IndrAvAraNI cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. ddhimiAM mAkhaNa khAIne kArya sAdhavuM punarvasumAM ghI khAIne kArya sAdhavuM. puSyamAM khIra khAIne kArya sAdhavuM. AzleSAmAM ajamAnuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. maghAmAM kasturI khAIne kArya sAdhavuM, pUvaphALunImAM maMDuka parNiA cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. uttarA phAgunImAM vAghanakhInuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. hastamAM cokhAnI kAMjI khAIne kArya sAdhavuM. citramAM maganuM supa khAIne kArya sAdhavuM. svAtImAM phaLo khAIne kArya sAdhavuM. vizAkhAmAM agasti khAIne kArya sAdhavuM. anurAdhAmAM mizrikRta kura khAIne kArya sAdhavuM. jyeSThAmAM boranuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. pUvaSADhAmAM AmaLAnuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. uttarASADhAmAM bilvaphaLa khAIne kArya sAdhavuM. abhIjitamAM puSpa khAIne kArya sAdhavuM. zravaNamAM khIra khAIne kArya sAdhavuM. zatabhiSAmAM tuvera khAIne kArya sAdhavuM. pULa pauSThapadAmAM kArelA khAIne kArya sAdhavuM, uttarapauSThayadAmAM varAhakaMda khAIne kArya sAdhavuM. revatImAM jalacara vanaspati khAIne kArya sAdhavuM. azinImAM tittira ke vRttaka vanaspati khAIne kArya sAdhavuM, bharaNImAM tala naMdulaka khAIne kArya sAdhavuM. * vivecana-70 : vRittikArazrInI vRttino anuvAda karatAM pUrve eka spaSTatA Avazyaka che - kemake vRttikArazrIe bhojafell zALaeona a batAvyA nathI. suSamAM prayojAyela zabdono prayAsa arNa karavA jaIe to jaina dharmanI pAyAnI mAtAthI visaMgata artha niur aI jazo. jemake * aneka bhojamAM ''fe'' zabda prayojAyela che, jeno sIdho artha koIpaNa 'mAMsa' evo ja kare vaLI fETTER eTale mRmanuM mAMsa 'misa eTale meMDhanuM mAMsa evA ae vIkaLe, je ae iyita fell. ame ahIM gaMgAtaraNI artho kayAM che, vRttikArazrIe ja efaelii. sAtha artha zuM hoI zake che to bahuzruta ja kahI zake. - X - X - X - kayA prakAre nakSatra viSayaka bhojana kahelA che, tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - x * A anaMtara kahela aTTAvIza namomAM kRtikA vaDe purupa dahIM sAthe bhAta khAIne
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10/18/31 205 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-18 che. 206 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che - abhijita nakSatra saMyukta sUrya yugamaNe pAMca saMkhyaka cAra care che. A kaI rIte jANavuM ? ahIM yogane AzrIne sUryanA sarva nAgomaMDalanI parisamApti eka sUrya saMvatsarathI thAya che. eka yugamAM pAMca sUryasaMvatsara thAya che. tethI prati nakSatra paryAya ekaika vakhata abhijita nakSatra sAthe yoganA saMbhavathI ghaTI zake che. abhijita nakSatra sAthe saMyukta sUrya yugamAM pAMca vAra care che, e pramANe zeSa nakSatramAM paNa bhAvanA bhAvavI. muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-10, prAbhRtapAbhUta-18no saTIka anuvAda pUrNa 6 bhAga-23-samApta tha5 - - - e - 7 - 7 - 7 - e pramANe dazamAM prAbhRtanuM 13muM prAbhRta-prAkRta kahyuM. have aDhAramuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "caMdra-sUrya cAranI vaktavyatA." tenA viSayanuM prazna sUtra kahe che - * sUjha-31 kaI rIte te cAra [gati bheda] kahelo che, tema kahevuM? temAM nidhe A be bhede cAra kahela che. te A pramANe - sUryano cAra ane caMdrano cAra [gatibheda) kaI rIte te caMdracAra kahela che, tema kahevuM? paMca saMvatsara vaDe eka yuga thAya, temAM abhijita nakSatra 8 cAra vaDe caMdranI sAthe yoga kare che. zravaNa nakSatra 6cAra vaDe caMdranI sAthe yoga kare che. e pramANe yAvat uttarASADhA nakSatra 6cAra vaDe caMdranI sAthe yoga kare che. tema jANavuM.) kaI rIte te sUryano cAra kahela che, tema kahevuM? te pAMca saMvatsarano eka yuga thAya che. temAM abhijita nakSatra pAMca cAra vaDe sUryanI sAthe yoga kare che. e pramANe sAva uttarASADhA nakSatra pAMca cAra vaDe sUryanI sAthe yoga kare che. * vivecana-71 : kayA prakAre, kayA pramANanI saMkhyA vaDe cAra kahela che ? bhagavaMte kahyuM - x * cAnA vicAranA viSayamAM nize vaphTamANa-svarUpe-be prakAre cAra kahela che. te vaividhyane kahe che - sUryanocAra ane caMdrano cAra. 'tra' zabda samuccayamAM che. temAM pahelAM caMdrayAranA parijJAnArthe te viSayamAM prazna sUtra kahe che. *x* kayA prakAre, kaI saMkhyA vaDe, Ape he bhagavana ! caMdra cAra kahela che ? bhagavaMte kahyuM - x* paMca sAMvatsarika - caMdra, caMdra, abhivaddhita, caMdra, abhivardhita rUpa pAMca saMvatsara pramANa yugamAM abhijitu nakSatra 63 vAra sudhI caMdranI sAthe yoga kare che. arthAt caMdra abhijitu nakSatra sAthe saMyukta yugamaNe 67-saMkhyAmAM cAra care che. A kaI rIte jANavuM ? ahIM yogane AzrIne sarva nakSatramaMDala parisamAptimAM eka nakSatra mAsa vaDe thAya che ane nakSatra mAsa sugamAM 67 che. A vAta AgaLa vicArIzuM. pachI pratikSAgapayaya ekaika cAra abhijita nakSatra sAthe caMdrano yoga saMbhave che - x * badhAM no kahevA. sUryanA cAra viSayaka prazna sUtra kahe che - x * kayA pramANa saMkhyA vaDe bhagavad ! Ape sUryano cAra kahela che ? bhagavaMte kahyuM - paMca sAMvatsarika - caMdrAdi paMca saMvatsara pramANa yuga maLe abhijit nakSatra pAMca vAra sudhI sUryanI sAthe yoga joDe che. ahIM paNa A bhAvArtha
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAgIkaraNa sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bhAga 23 | vibhAgIkaraNa prAbhRta-1 thI prAbhRtaprAbhRta-10/18 prAbhRtaprAbhRta-10/19thI saMpUrNa tathA caMdraprApti upAMgasUtra
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama saTIka anuvAdanuM vibhAgIkaraNa 15 - 16 | 17 | AgamanuM nAma bhAga kramAMka AcArAMga | | 1 ane 2 sUtrakRtAMga 3 ane 4 sthAnAMga 5 thI 7 samavAyAMga bhagavatI 9 thI 13 jJAtAdharmakathA 14 upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa vipAkazruta, aupapAtika rAjapraznIyA jIvAjIvAbhigama 17 thI 19 prajJApanA 20 thI 22 sUrya/caMdra-prajJapti 23,24 jaMbUdvIpa prajJapti 25 thI 27 nirayAvalikA paMcaka ane payannAsUtro-10+1 | 28 nizItha, vyavahAra, bRhatkalpa dazAzrutaskaMdha ane jItakalpa mahAnizIthA Avazyaka 31 thI 34 piMDaniryukti, oghaniryukti | 35 | dazavaikAlika 36 uttarAdhyayana 37 thI 39 naMdIsUtra | 40 anuyogadvArA kalpa (bArasA) sUtra | 42. 29 30 ] 41.