Book Title: Visheshavashyaka Bhasya Part 2
Author(s): Hemchandracharya, Vajrasenvijay
Publisher: Bhadrankar Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 472
________________ ભાષાંતર] બે ઉપયોગની એકતા. [૪૭૧ ન હોય, પરંતુ કોઈને બે હોય અને કોઈને એક હોય ભવસ્થકેવળીને એક વખતે એક હોય છે, અને સિદ્ધકેવળીને એકીવખતે બે ઉપયોગ હોય છે. આ પ્રમાણે કહેવામાં આવે, તો તે અયોગ્ય છે, કેમકે સિદ્ધના અધિકારથી યુગપદ્ બે ઉપયોગનો નિષેધ કર્યો છે. અથવા “નાગ્નિ વંસંગ્નિ જ એ ગાથાના પૂર્વાર્ધવડે એક સમયમાં એક ઉપયોગ સિદ્ધ છે, તો પછી બીજા પશ્ચાઈના=કથનવડે શું? અને તેથી જ પશ્ચાઈમાં પણ (સર્વ કેવળીને યુગપ બે ઉપયોગ નથી) એમ સર્વનો પ્રતિષેધ જણાય છે. (જો એમ છે, તો) જ્ઞાન અને દર્શનમાં યુગપદ્ ઉપયોગવંત છે, એમ શા માટે કહ્યું છે ? એમ પૂછવામાં આવે, તો એ કથન સમુદાયની અપેક્ષાએ છે. (અનંતા સિદ્ધોમાંથી કોઈ સિદ્ધ જ્ઞાનોપયોગી હોય, અને કોઈ સિદ્ધ દર્શનોપયોગી હોય.) પરંતુ પ્રત્યેક સિદ્ધની વિવક્ષામાં તો ઉભય ઉપયોગનો યુગપદ્ નિષેધ છે. ૩૦૯૫ થી ૩૦૯૯. પુનઃ એ જ સંબંધમાં શંકા-સમાધાન કહે છે : जमपज्जंताई केवलाई तेणोभओवओगो त्ति । भण्णइ नायं निअमो संतं तेणोवओगो त्ति ॥३१००। ठिइकाले जह सेसदसण-नाणाणमणुवओगो वि । दिट्ठमवत्थाणं तह न होइ किं केवलाणं पि ? ॥३१०१॥ नणु सनिहणत्तमेवं मिच्छावरणक्खओ त्ति व जिणस्स । इयरेयरावणया अहवा निक्कारणावरणं ॥३१०२॥ एगयराणवउत्ते तदसवन्न-दरिसणत्तणं न तं च । भण्णइ छउमत्थस्स वि समाणमेगन्तरे सव्वं ॥३१०३॥ सबक्खीणावरणो अह मन्नसि केवली न छउमत्थो। उभओवओगविग्यो तो छउमत्थस्स न जिणस्स ॥३१०४॥ देसक्खए अजुत्तं जुगवं कसिणोभओवओगित्तं । देसोभओवओगो पुणाई पडिसिज्झए किं सो ? ॥३१०५॥ अह जम्मि नोवउत्तो तं नत्थि तओ न दंसणाइतिगे। अत्थि जुगवोवओगो त्ति होउ साहू कहं विगलो ? ॥३१०६॥ ठिइकालविसंवाओ नाणाणं न विय ते चउन्नाणी । एवं सड़ छउमत्थो अत्थि न य तिदंसणी समए ॥३१०७॥ કેવળજ્ઞાન-દર્શન અપર્યવસિત હોવાથી તે બન્નેનો યુગપદ્ ઉપયોગ છે. (એમ કહેવામાં આવે, તો તેનો ઉત્તર) કહીએ છીએ કે એવા કંઈ નિયમ નથી, વિદ્યમાન હોવાથી સર્વદા ઉપયોગ છે. (કારણ કે) જેમ શેષજ્ઞાન-દર્શનોનો સ્વસ્વસ્થિતિકાળપર્યત ઉપયોગ નહિ છતાં પણ તેનું અવસ્થાન જણાય છે, તેવી રીતે કેવળજ્ઞાન-દર્શનનું પણ કેમ ન હોય ? એ પ્રમાણે ક્રમસર ઉપયોગ માનવાથી કેવળજ્ઞાન-દર્શનને પ્રતિ સમય શાંતપણું પ્રાપ્ત થશે, અથવા જિનેશ્વરને થયેલા આવરણનો ક્ષય Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586