________________ વિશvણ વસ્તુપાળ. મેનકાએ હસવાનું શરૂ રાખતાં પૂછ્યું. “ઠીક; એ વાતને જવા દે; પરંતુ કહે જોઈએ ભલા કે મેનકા અને પદ્મા એ ઉભયમાંથી વધારે સુંદર કોણ છે?” પણ તું આજે આવા પ્રશ્નો મને શું કારણથી પૂછે છે ? " જયદેવે આશ્ચર્યથી જવાબ આપવાને બદલે સામે સ્વાલ કર્યો. મેં એક વખત તે કહ્યું કે કારણ તે કાંઈએ નથી.” મેનકા એ ઉત્તર આપો. જે કારણ કાંઈ નથી, તો પ્રશ્ન પૂછવાનો અર્થ શો ?" જયદેવે પુનઃ પૂછ્યું. અર્થ તો એજ છે કે તમારી પત્ની પધાનાં રૂપની પ્રશંસા તમારાં મુખેથી મારે સાંભળવી છે.” મેનકાએ જરા ગંભીર બનીને જવાબ આવ્યો. ભેળા જયદેવે સરલતાથી કહ્યું. “પવાનાં રૂપની પ્રશંસા તારે સાંભળવી હોય તો મારે સત્યની ખાતર કહેવું જોઈએ કે તે તારાથી અવશ્ય વધારે સુંદર છે. " “તે પછી તમે મારા ઉપર શામાટે મોહી પડયા છે ?" મેનકાએ વિશેષ ગંભીર બનીને પ્રશ્ન કર્યો. એટલા માટેજ કે જે તારામાં છે, તે એનામાં નથી. તે સુંદર છે. ખરી; પરંતુ સાથે સાથે અભિમાની છે. વિનય અને વિવેકની તે એનામાં ખાસ કરીને ન્યુનતા છે.” જયદેવે સરલ મનથી જવાબ આપે. “ત્યારે શું એટલાજ માટે તમે તેને ત્યાગ કર્યો છે?” મેનકાએ શાંતિથી પૂછયું. જયદેવ મેનકાના પ્રકથી અકળાયો. તેનું ક્રોધથી ભરેલું મસ્તક ઉકળી ગયું. તેણે ગુસ્સાના આવેશથી કહ્યું. “મેનકા ! આજે તેં શું ધાર્યું છે, તે હું સમજી શકતો નથી. આવી રીત તારે મને કંટાળા આપવાનો હેતુ છે ?" મેનકાએ પૂર્વવત શાંતિથી કહ્યું. “પણ શું પદ્માને સુધારી શકાય તેમ નથી ?" - જયદેવ વધારે અકળાયો. તેણે આસન ઉપરથી ઉઠતાં કહ્યું. “મેનકા ! જે વાત મને પસંદ નથી, તે વાતનું સ્મરણ કરવામાં તારે શો હેતુ છે, તે હું જાણું શકતો નથી. આ પ્રમાણે મારું અપમાન કરવાથી તને શું લાભ થવાને હતે ?" .
