________________
જણાવે છે, છતાં પણ સં. ૨૦૧૪ માં તમામ ગામોના તમામ શ્રીસ્કલસંઘની આરાધના માટે તે એક જ પંચાંગ સ્વીકારાયું હતું. (આ વાત આગળ ઉપર
જરૂર પડશે. તેથી યાદ રાખવી.) પ્રશ્ન : જેનપંચાંગનો વિચ્છેદ થતાં લૌકિક પંચાંગનો સ્વીકાર કરાયો છે' - આ
વાતમાં આધાર શું છે ? ઉત્તર : તપાગચ્છાધિરાજ પૂ.આ.ભ.શ્રી. દેવસુંદરસૂરિજી મ. ના પટ્ટાલંકાર રાણકપુરતીથી
પ્રતિષ્ઠાપક પૂ.આ.ભ. શ્રી સોમસુંદરસૂરિજી મ.ના શિષ્ય અને પૂ. શ્રી સોમસુંદરસૂરિજી મ. ના પટ્ટાલંકાર સંતિક નિર્માતા સહસ્ત્રાવધાની પૂ.આ.ભ. શ્રી મુનિસુંદરસૂરિજી મ. ની સેવામાં રહેલા પૂ. પંડિત પ્રવરશ્રી હર્ષભૂષણ ગણિવર્યે સં. ૧૪૮૬ માં રચેલા “શ્રી પર્યુષણા સ્થિતિ વિચાર’ નામના ગ્રંથમાં
આ અંગે સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ મળે છે. ત્યાં કહ્યું છે કે ... यो यत्र मासो यत्र तिथिर्यद् नक्षत्रो वा वर्द्धन्ते तत्रैव मुच्यन्ते । इति हि सर्वप्रसिद्ध વ્યવહાર: ||
विषमकालानुभावाज्जैनटिप्पनकं न तस्तत् प्रभृति खंडित-स्फूटित तदुपर्यष्ट्मीचतुर्दश्यादिकरणे तानि सूत्रोक्तानि न भवन्तीत्यागमेन लोकैश्च समं परं विरोधं विचार्य सर्वपूर्वगीतार्थसूरिभिरागममूलमिदमपीति प्रतिष्ठा-दीक्षादि-सर्वकार्यमुहूर्तेषु लौकिक-टिप्पनकमेव प्रमाणीकृतं
'सुनिश्चितं नः परतन्त्रयुक्तिषु स्फुरन्ति या काश्चन सुक्तिसंपदः। तवैव ता: पूर्वमहार्णवोद्धृता जगुः प्रमाणं जिनवाक्यविपुषः ॥१॥'
इति श्री सिद्धसेनदिवाकरवचनात्॥ अतः साम्प्रतगीतार्थसूरिभिरपि तदेव પ્રમાદ્રિયમાણમતિ (પૃ. ૬૬) ભાવાર્થ :
જ્યાં જે માસ, તિથિ કે નક્ષત્ર વધ્યાં હોય, તે ત્યાં જ છોડી દેવાય છે, એ જ સર્વપ્રસિદ્ધ વ્યવહાર છે.
વિષમકાળના પ્રભાવથી જૈનટિપ્પણાનો વિચ્છેદ થયેલો છે. ત્યારથી ભાંગેલતૂટેલ તે ટિપ્પણા ઉપરથી આઠમ-ચૌદસ કરવાથી તે સૂત્રોક્ત થતી નથી. આમ આગમ અને લોકની સાથે બહુવિરોધનો વિચાર કરીને સર્વ પૂર્વગીતાર્થ આચાર્યદેવોએ “આ પણ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
