________________
માનવું કે કમભાગ્ય માનવું ? તે વિચારકો એ નક્કી કરવાનું છે. પ્રશ્ન : પંચાંગથી નક્કી થયેલી તિથિની આરાધના કરવા માટે કોઈ શાસ્ત્રપાઠ છે ? ઉત્તર : હા, તિથિની આરાધના માટે શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિઓની નીચે પ્રમાણે આજ્ઞા છે.
उदयम्मि जा तिहि सा प्रमाणमिअरीइ कीरमाणीओ। आणा-भंगणवत्था मिच्छत्तं विराहणं पावे॥
(શ્રાદ્ધવિધિ, ધર્મસંગ્રહ આદિ અનેકગ્રંથો) અર્થ : ઉદયમાં જે તિથિ હોય છે, તે પ્રમાણ છે, તેને છોડીને બીજી કરવાથી ૧આજ્ઞાભંગ, ૨-અનવસ્થા, ૩-મિથ્યાત્વ અને ૪-વિરાધના: આ ચાર દોષ લાગે છે.
ઉપરોક્ત શાસ્ત્રવચન સ્પષ્ટ ફરમાવે છે કે ઉદયમાં જે તિથિ હોય (અર્થાત્ જે તિથિ સૂર્યોદયને સ્પર્શતી હોય તે પ્રમાણ છે, તે તિથિની આરાધના તે દિવસે જ કરવી, તે સિવાયના દિવસે કરવાથી આજ્ઞાભંગ આદિ દોષો લાગે છે.
આ વિષયમાં આ અભયશેખરસૂરિજી મ. પોતાની પુસ્તિકાના પૃ.૧૪ ઉપર લખે છે કે ...
“કયારેક વિશેષ પરિસ્થિતિમાં ઉદયાત્ તિથિ સિવાયની તિથિએ, એકસરખી આરાધના કરી રહેલા આખા સંઘને, આ શાસ્ત્રવચનને આગળ કરી “આ તો બધા મિથ્યાત્વી છે, આજ્ઞાભંજક છે .. કારણકે ઉદયાત્ તિથિને છોડી બીજી કરે છે.”
આની સામે આચાર્યશ્રીને પ્રશ્ન છે કે ... (૧) તમે જ્યારે બેતિથિપક્ષમાં હતા, ત્યારે ઉદયાત્ સિવાયની તિથિ કરનાર માટે
ઉપરોક્ત શાસ્ત્રપાઠના ઉત્તરાર્ધને યાદ કરાવતા હતા કે નહિ? (૨) ઉપરોક્ત શાસ્ત્રવચનમાં રહેલા ઉત્તરાર્ધ વચનો દ્વારા કોઈને મિથ્યાત્વી, વિરાધક
કે આજ્ઞાભંગ કરનારા કહેવામાં આવ્યા છે કે, ઔદયિક તિથિ ન માનવાથી મિથ્યાત્વનો, વિરાધનાનો, આજ્ઞાભંગનો વગેરે દોષો લાગે છે, એમ કહેવામાં
આવ્યું છે ? અને એ જ કહેવાય છે ને ? (૩) આમ છતાં બે તિથિવાળા એક તિથિવાળાને મિથ્યાત્વી, આજ્ઞાભંજક, વિરાધક’
કહે છે, આવો પ્રચાર કરીને લોકોને ઉશ્કેરીને શાસ્ત્રીયસત્યને દબાવવાનો જે પ્રયત્ન કરાય છે, તેને કૂટનીતિ ન કહેવાય તો શું કહેવાય ?
૧૦ For Private & Personal Use Only
Jain Education International
WWW.jainelibrary.org
