Book Title: Tattvarthadhigam Sutram Part 06
Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust
View full book text
________________
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૬
સૂત્ર-૩
આને ભાષ્યકાર સ ષઃ ઇત્યાદિથી કહે છે- તે આ ત્રણ પ્રકારનો યોગ આસ્રવરૂપ સંજ્ઞાવાળો છે, અર્થાત્ ત્રણ પ્રકારનો યોગ આશ્રવ છે. તે યોગ એકલો પણ કે સમુદાય રૂપ(ત્રણે ભેગા) પણ આસ્રવસંજ્ઞાવાળો છે.
८
આને જ કહે છે- શુભાશુભ કર્મોને ગ્રહણ કરવાથી આસ્રવ છે. જે પુદ્ગલરૂપ છે અને જેમનું લક્ષણ હવે કહેવાશે તે પુણ્ય-પાપ કર્મોને જે ક્રિયાવિશેષથી ગ્રહણ કરે તે(=તેવો) ક્રિયા સમૂહ આસ્રવ છે. તેવા પ્રકારના પરિણામવાળો થયેલો જીવ કર્મને ગ્રહણ કરે છે. અન્યથા કર્મબંધનો અભાવ જ થાય.
તે આસ્રવ દ્રવ્ય અને ભાવ એમ બે પ્રકારનો છે. તેમાં દ્રવ્યઆસ્રવને બતાવવા દ્વારા ભાવઆસ્રવનું પ્રતિપાદન કરતા ભાષ્યકાર કહે છેઆસ્રવ સરોવરના જળપ્રવેશ-નિર્ગમવાળા છિદ્રની સમાન છે. જેમ સરોવરમાં એક છિદ્રન્દ્વારા પાણી આવે છે તો બીજા છિદ્રદ્વારા તેમાંથી પાણી નીકળે છે, તેમ સરોવર તુલ્ય આત્મામાં કર્મરૂપ જળના પ્રવેશમાં અને નિર્ગમમાં(=નિર્જરામાં) આત્મપરિણામવિશેષ કારણ છે અને તે આસ્રવ છે. આત્મપરિણામવિશેષથી કર્મો આત્મામાં પ્રવેશે છે અને આત્મામાંથી દૂર થાય છે. [આત્મપરિણામવિશેષ ભાવઆશ્રવ છે અને કર્મોનો પ્રવેશ દ્રવ્યઆશ્રવ છે.] (૬-૨)
टीकावतरणिका - अयं च
ટીકાવતરણિકાર્થ– અને આ— શુભયોગ પુણ્યકર્મનો આશ્રવ છે એનો નિર્દેશ– શુમ: મુખ્ય દ્દ-૩
સૂત્રાર્થ– શુભયોગ પુણ્યકર્મનો આસ્રવ છે. (૬-૩) भाष्यं - शुभो योगः पुण्यस्यास्रवो भवति ॥६- ३॥ ભાષ્યાર્થ— શુભયોગ પુણ્યનો આશ્રવ છે. (૬-૩) ટીા— તત્ વ્યાવછે, શુમપરિામાનુવન્ધાત્ જીમ: યોગ:-જાયાવિव्यापारः पुण्यस्य सातसम्यक्त्वादेः आश्रवो भवति ॥६-३॥
