Tattvarthadhigam Sutram Part 06

Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust

Page 98

શ્રી તત્ત્વાથધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૬ સૂત્ર-૨૨ સૂત્રાર્થ– કાયા, વચન અને મન એ ત્રણ યોગોની વક્રતા કુટિલ પ્રવૃત્તિ તથા વિસંવાદન અશુભ નામકર્મનો આસ્રવ છે. (૬-૧૧).
भाष्यं- कायवाङ्मनोयोगवकता विसंवादनं चाशुभस्य नाम्न શાસ્ત્રવો પવતીતિ દ્રશા
ભાષ્યાર્થ– કાયા, વચન અને મન એ ત્રણ યોગોની વક્રતા અને વિસંવાદન અશુભ નામકર્મનો આસ્રવ છે. (૬-૧૧)
टीका- एतद् व्याचष्टे-'काये'त्यादिना कायवाङ्मनोयोगानां प्रागुक्तानां वक्रता मायाव्यवहारः तथाऽज्ञानादिक्रिया विसंवादनं च तत्तत्प्रतिज्ञाताकरणं, चशब्द उभयविशेषसमुच्चयार्थः, अधार्मिकदर्शनसंभ्रमादि च, किमित्याह-अशुभस्य नाम्नो नरकगत्यादेश्चतुस्त्रिंशद्भेदस्य कर्मण आश्रवो भवति उपादानद्वारमित्यर्थः ॥६-२१॥
ટીકાર્થ–ાયા ઈત્યાદિથી અશુભનામકર્મના આમ્રવને કહે છે-પૂર્વોક્ત (અ.૬ સૂ.૧) કાયા-વચન-મનોયોગની વક્રતા માયા ભરેલો વ્યવહાર અને અજ્ઞાનતા આદિવાળી ક્રિયા તથા વિસંવાદન=કરેલી તે તે પ્રતિજ્ઞાનું પાલન ન કરવું એ નરકગતિ આદિ ૩૪ ભેટવાળા અશુભ નામકર્મનો આસ્રવઃકર્મોને ગ્રહણ કરવાનું દ્વાર છે. શબ્દયોગવક્રતા અને વિસંવાદન એ ઉભયના વિશેષનો સમુચ્ચય કરવા માટે છે. જેમકે- અધાર્મિકના દર્શનથી સંભ્રમ થાય વગેરે અશુભ નામકર્મનો આસ્રવ છે. (૬-૧૧)
શુભનામકર્મના આશ્રવોविपरीतं शुभस्य ॥६-२२॥
સૂત્રાર્થ– અશુભ નામકર્મના આસ્રવોથી વિપરીત ભાવો શુભ નામકર્મના આગ્નવો છે. (૬-૨૨) ૧. (૧) નરકગતિ, (૨) નરકાનુપૂર્વી, (૩) તિર્યંચગતિ, (૪) તિર્યંચાનુપૂર્વી, (૫) એકેન્દ્રિય
જાતિ, (૬) બેઈન્દ્રિયજાતિ, (૭) તે ઇન્દ્રિયજાતિ, (૮) ચઉરિન્દ્રિયજાતિ, (૯ થી ૧૩) પાંચ સંઘયણ, (૧૪ થી ૧૮) પાંચ સંસ્થાન, (૧૯ થી ૨૨) અશુભવદિ-૪, (૨૩) અશુભવિહાયોગતિ, (૨૪) ઉપઘાત, (૨૫ થી ૩૪) સ્થાવરદશક.