Book Title: Tattvarthadhigam Sutram Part 06
Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust
View full book text
________________
સૂત્ર-૨૬
શ્રી તત્ત્વાથધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૬ इत्याचार्यश्रीहरिभद्रारब्धायां (त्रयोविंशतितमसूत्रे विनयसंपन्नतान्तं) श्रीयशोभद्राचार्यनिर्दृढायां भाष्यानुसारिण्यां तत्त्वार्थटीकायां षष्ठोऽध्यायः સમાપ્ત: |
ટીકાર્થ– વિદ્ધ, વિઘાત, પ્રતિષેધ આ શબ્દોનો એક અર્થ છે. કપટ (=બહાના)થી કે કપટવિના વિઘ્ન કરવો એ વિદ્ગના પરિણામવાળાને અંતરાય નામના કર્મનો આસ્રવ છે. આને જ ભાષ્યથી સ્પષ્ટ કરે છેતાનાવીના” ત્યવિ, દાનાદિ એટલે દાન-લાભ-ભોગ-ઉપભોગ-વીર્ય. દાન– વિશિષ્ટ પરિણામપૂર્વક પોતાની વસ્તુને બીજાની કરવી. લાભ– ગ્રહણ કરનાર વડે ગ્રહણ કરાતી લેવા યોગ્ય તે જા=બીજાથી અપાઈ રહેલી) વસ્તુ લાભ છે.
ભોગ– મનોહર શબ્દ વગેરે વિષયોનો અનુભવ કરવો. ઉપભોગ– આહાર-પાણી-વસ્ત્ર વગેરેનું આસેવન કરવું. વીર્ય– વિશિષ્ટ ચેષ્ટારૂપ આત્મપરિણામ.
આ દાનાદિમાં વિઘ્ન કરવો. જેમકે- દાતા જે જે ઉપાયથી બીજાને ન આપે તે તે ઉપાય દાતાને પ્રાપ્ત કરાવે. એ પ્રમાણે મેળવવાની ઇચ્છાવાળો જે જે ઉપાયથી ન મેળવી શકે તે તે ઉપાયને કરે. તથા ભોગ-ઉપભોગનો અનુભવ કરવામાં સમર્થ જે જે ઉપાયથી તેમાં સમર્થ ન થાય તે તે ઉપાયને કરે. જે જે રીતે એનું વીર્ય(=ઉત્સાહકે પરાક્રમ) ન થાય તે તે રીતે કરે. આવું કરનાર જીવને અંતરાયકર્મનો આસ્રવ થાય.
તિ શબ્દ વિદ્ધ કરવાના વિશેષ ઉપાયોને બતાવવા માટે છે. હવે સંપૂર્ણ આસ્રવ પ્રકરણનો વિચાર કરવા દ્વારા અધ્યાયના અર્થનો ઉપસંહાર કરે છે. આ કારણો આઠ પ્રકારના સાંપરાયિકકર્મના અલગ અલગ આસ્રવવિશેષો છે. આ તસ્વોષનિદ્ભવ વગેરે સાંપરાયિક=સંસાર પરિભ્રમણનું કારણ એવા જ્ઞાનાવરણથી પ્રારંભી અંતરાય સુધીના આઠ
