Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 7
________________ પૂજય વૃદ્ધાપત્યનું ઉદાહરણઃ-શ્ય વૃક્ષાપત્યમુર્વિત (તત્રમવાન) પર્યાયઃ, આ વા અહીં આ સૂત્રથી યુવન સંજ્ઞા થવાથી પર્યાય આવો પ્રયોગ થયો છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી યુવસંજ્ઞા ન થાય ત્યારે ઉપર જણાવ્યા મુજબ વૃદ્ધસંજ્ઞા થવાથી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ -ગર્ગનું વૃદ્ધાપત્ય; જે પૂજય છે. અહીં યાદ રાખવું જોઈએ કેયુવાપત્ય અને વૃદ્ધાપત્યને અનુક્રમે નિંદા અને પૂજાના વિષયમાં યુવત્વની નિવૃત્તિ અને યુવત્વની પ્રાપ્તિ વિકલ્પથી થાય છે. જેથી યુવત્વની નિવૃત્તિમાં વૃદ્ધ પ્રત્યયથી અને યુવત્વની પ્રાપ્તિમાં યુવપ્રત્યયથી પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં યુવત્ર અને વૃદ્ધત્વ તો સિદ્ધ છે જ. તા : કારે સંવ્યવહાર માટે હઠ- બલાત્કારથી નિયુક્ત કરાતી સંજ્ઞાને અર્થાત્ રૂઢ એવા નામને વિકલ્પથી ૩ સંજ્ઞા થાય છે: ટેવવત્તને આ અર્થમાં નામને આ સૂત્રથી ટુ સંજ્ઞા થવાથી રોરીયઃ ૬--રૂર’ થી પર્યન્ત વત્ત નામને હું પ્રત્યય. “વર્લ૦ ૭-૪-૬૮' થી લેવદત્ત નામના અન્ય મ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વત્તીયા: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં વેવા નામને આ સૂત્રથી ટુ સંજ્ઞા ન થાય ત્યારે ફેવર નામને “ તમ્ ૬--૧૬૦” થી ૩પનું પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ દેવત્ત નામના અન્ય નો લોપ. “વૃધિ: વેરે૭-૪-૧' થી આદ્યસ્વર ઇ ને વૃદ્ધિ છે આદેશાદિ કાર્ય થવાથી વૈવદ્રત્તા: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-દેવદત્ત સમ્બન્ધીઓ. દ્દા , સાવિ રાજાના ત્યઃ ગણપાઠમાંનાં (જુઓ ખૂ.નં. ૧-૪-૭ માં સર્વાવ) ત્યક્ત

Loading...

Page Navigation
1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 ... 322