________________
૩૫
સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિને ઉપાય
સુખ આત્મામાં જ છે અને સુખને સ્રોત આત્મામાંથી જ પ્રવહે છે. શરીર, ઇન્દ્રિયે કે બાહ્ય અન્ય પદાર્થોમાંથી સુખ પ્રાપ્ત થશે એવું માનવું છે તે ભ્રાંતિ છે. આ પ્રમાણે સદ્દગુરુઓને ઉપદેશ છે.
અનાદિ કાળથી નિજવરૂપને ઓળખ્યું નહિ તે જ અગ્રહીત મિથ્યાત્વ અને અજ્ઞાનદશા છે. હવે સ્વરૂપની જાણકારી કરવી એટલે પિતાના આત્માને સર્વે પદાર્થોથી ભિન્ન ચિંતવ, તે મિથ્યાત્વ તેડવાને ઉપાય છે. ઘણા એમ. કહે છે કે અમે તે આત્માને સર્વે પરદ્રવ્યથી ભિન્ન માનીએ છીએ, પરંતુ જે તે પ્રમાણે આત્માનું પરિણમન ન હોય તે તે વાત સાચી કહેવાય નહિ.
જેણે આત્માને શરીરથી અને અન્ય સર્વે પરથી ભિન્ન માન્ય, તે પરદ્રવ્યથી મને લાભ થશે કે નુકશાન થશે. એવું માને નહિ, પરદ્રવ્યનું હું કાર્ય કરી શકું એમ માને નહિ, શરીરનું કાર્ય હું કરું અને શરીર મારું છે, હું જેમ ચલાવું તેમ ચાલે છે એવી માન્યતા હોય નહિ.
આ સંબંધમાં શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી કહે છે કે“જડ ને ચૈતન્ય બન્ને દ્રવ્યને સ્વભાવ ભિન્ન, સુપ્રતીતપણે બને જેને સમજાય છે સ્વરૂપ ચેતન નિજ, જડ છે સંબંધ માત્ર, અથવા તે ગેય પણ પરદ્રવ્યમાંય છે. '
