________________
સમ્યક્ત્વી જીવ નિર્ભય હોય છે
વેદનાભય–અઘાતી વેદનીયકર્મના ઉદયનિમિત્તે સાતવેદનીયના ઉદયથી સુખના કારણે મળી આવે છે અને અસાતવેદનયના ઉદયથી દુખના કારણે મળી આવે છે. આ કારણે જ કાંઈ સુખ-દુઃખ ઊપજાવતા નથી, પરંતુ મોહકર્મના ઉદયમાં જોડાઈને આત્મા પોતે જ સુખદુઃખ માને છે. માટે બાહ્ય વસ્તુ તે સુખદુઃખનું નિમિત્ત માત્ર છે. સુખદુઃખ થાય છે તે મેહના નિમિત્તથી થાય છે. આ સુખદુઃખને ભેગવવું તે વેદના છે. આ રીતે પુલથી થતી. દુઃખ આપનારી વેદના તે મને પ્રાપ્ત નહિ થાય?–એવી ચિંતા રહે તે વેદનાભય છે.
સમ્યગ્દષ્ટિ જ્ઞાની આત્મા એમ માને છે કે હું સ્વયં વેદક છું, સ્વયંવેદ્ય છું. હું તે મારા જ્ઞાનને સ્વયંવેદું છું. આત્મા વેદનાર છે અને જ્ઞાન વેદાવાગ્યા છે. આ રીતે જ્ઞાનીને પિતાના એક જ્ઞાનમાત્ર સ્વરૂપને ભગવટો છે, વેદન. છે. જ્ઞાની પુદ્ગલથી થયેલી વેદનાને વેદના જ જાણતા નથી. માટે સમ્યગ્દષ્ટિ જ્ઞાનીને વેદનાભય નથી. તેઓ સદાય નિર્ભય વર્તતા થકા પિતાના જ્ઞાનને અનુભવે છે, માટે તેઓ નિક વતે છે.
અરક્ષાભય–જે કે મારો રક્ષક ન હોય તે રક્ષણ વિનાને હું થઈ જઈશ. જે કઈ મારું રક્ષણ કરનાર હોય તે તે હું રહું, નહિ તે નાશ પામું. આ પ્રમાણે, ચિંતા કરવી તે અરક્ષાભય છે.
