________________
(૪
સમ્યગ્દર્શન કેવી રીતે પ્રગટે ?
સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા ટંકોત્કીર્ણ જ્ઞાયક સ્વભાવમયપણાને લીધે સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન–ચારિત્રને પિતાની અભેદબુદ્ધિએ સમ્યક પણે અનુભવતા હેવાથી, માર્ગવત્સલ અર્થાત્ મેક્ષમાર્ગ પ્રત્યે અતિ પ્રીતિવાળા છે, તેથી તેમને માર્ગની અપ્રાપ્તિથી થતો બંધ નથી, પરંતુ નિર્જર જ છે.
વ્યવહારે આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, મુનિ તથા અન્ય ધર્માત્મા સાધમીઓમાં તથા જૈનધર્મમાં અતિ પ્રીતિભાવ રાખે તે વાત્સલ્યગુણ છે. સમ્યકૂવી આવા વાત્સલ્યગુણયુક્ત હોય છે.
૮. પ્રભાવનગુણુ-પ્રભાવના એટલે પ્રગટ કરવું, ઉદ્યોત કરે. જૈન શાસનની પ્રભાવને કરવી, જૈન ધર્મનું મહામ્ય પ્રગટ કરવું તે પ્રભાવનાગુણ સમાવી આત્મામાં હેય છે.
નિશ્ચયથી સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા પોતાના જ્ઞાનની સમસ્ત શક્તિ પ્રગટ કરવા, વિકસાવવા કે ફેલાવવા વડે પ્રભાવ ઉત્પન્ન કરે છે અને એ રીતે પિતાના સ્વરૂપનું માહામ્ય પ્રગટ કરે છે, તે પ્રભાવનાગુણ છે. તેથી તેમને જ્ઞાનની પ્રભાવનાના અપ્રકર્ષથી (જ્ઞાનનો પ્રભાવના નહિ વધારવાથી) થતો બંધ નથી, પરંતુ નિર્જરા જ છે.
આ પ્રમાણે સમ્યત્વના આઠ અંગ કે આઠ ગુણ જાણવા. આ અંગે વિના સમ્યગ્દર્શન નિર્મળ સકળ કાર્યકારી થતું નથી.
