________________
==
સમ્યક્ત્વી જીવ નિર્ભય હોય છે એક શ્વાસે શ્વાસ અને એક આયુ આ પ્રમાણે દશ પ્રાણ (અથવા જે પ્રાણને જેટલું પ્રાણ હેય) તે પ્રાણે નાશ પામે તેને લેકે મરણ કહે છે. પરંતુ આત્માને પરમાર્થથી ઇંદ્રિયાદિ દશ પ્રાણમાંથી કઈ પ્રાણ નથી. આત્માને પ્રાણ તે નિશ્ચયથી જ્ઞાન છે. ચૈતન્ય છે. જ્ઞાન સ્વયમેવ શાશ્વત હેવાથી તેને કદાપિ નાશ થતું નથી, માટે આત્માનું મરણ કદી થતું નથી એ અમર આત્મા છે. જ્ઞાની આ પ્રમાણે જાણતા હોવાથી તેમને મરણને ભય ક્યાંથી હોય? તેઓ તે નિઃશંક વર્તતા થકા સદા પિતાના જ્ઞાનસ્વરૂપને નિરંતર અનુભવે છે.
આકસ્મિક ભય–કાંઈક અણધાર્યું અનિષ્ટ એકાએક ઉત્પન્ન થઈ જશે તે?—એ ભય લેકેને રહે છે તે આકસ્મિક ભય છે.
જ્ઞાની તે એમ જાણે છે કે આત્માનું જ્ઞાન સ્વતઃસિદ્ધ છે, એક છે, અનાદિ છે, અનંત છે, અચળ છે. તેમાં બીજાને ઉદય નથી. અર્થાત્ તેમાં બીજું કાંઈ ઉત્પન્ન થઈ શકતું નથી, માટે તે જ્ઞાનમાં આકસ્મિક (અણધાર્યું, એકાએક) કઈ પણ થતું નથી. આવું જાણતા જ્ઞાનીને અકસ્માતને ભય કયાંથી હોય? તેઓ તે નિરંતર નિઃશંક વર્તતા થકાં સદા પિતાના જ્ઞાનભાવને અનુભવે છે.
આ રીતે જ્ઞાનીને સાતમાંથી કઈ પણું ભય હે. નથી.
