________________
પર
સમ્યગ્દર્શન કેવી રીતે પ્રગટે ?
તે અંતરકરણ પછી ઉપશમકરણ થાય છે. તેમાં અંતર કરણ વડે અભાવરૂપ કરેલા નિષેકેના ઉપરના જે મિથ્યાત્વના નિષેક છે તેને ઉદય આવવાને અગ્ય કરે છે, વગેરે ક્રિયા વડે અનિવૃત્તિકરણના અંત સમયના અનંતર જે નિષેકને અભાવ થયે હતું તેને ઉદયકાળ આવતાં તે કાળે નિષેકે વિના ઉદય કોને આવે? તેથી મિથ્યાત્વને ઉદય ન હોવાથી પ્રથમ પશમ સમ્યત્વની સંપ્રાપ્તિ થાય છે.
અનાદિ મિથ્યાષ્ટિને સમ્યકત્વમોહનીય અને મિશ્ર મેહનીયની સત્તા નથી તેથી તે જીવ એક મિથ્યાત્વમેહનીયને જ ઉપશમ કરીને, ઉપશમસમ્યગ્દષ્ટિ થાય છે.
ચારેય ગતિમાં સમ્યફ થઈ શકે છે. નરકમાં પણ નારકીને ત્યાં ગયા બાદ નવું સમ્યકત્વ પ્રગટ થઈ શકે છે. ચારેય ગતિમાં કઈ પણ અનાદિ મિથ્યાદષ્ટિ જીવ પ્રથમ વાર નિર્વિકલ્પ આત્માનુભવ કરે તે ઉપશમસમકિત સહિત જ હોય છે.
સાદિ મિાદષ્ટિને સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિમાં પૂર્વે કહી તે પાંચેય લબ્ધિઓ થાય છે. તેમાં કોઈ જીવને દર્શનમેહનીયની ત્રણેય પ્રકૃતિની સત્તા હોય છે, તે ત્રણેયને ઉપશમ કરીને પ્રથમે પશમસમકિત પ્રગટાવે છે અથવા કેઈને સમ્યકત્વમેહનીને ઉદય આવે છે અને અન્ય બે પ્રકૃતિને ઉદય થતો નથી તે ક્ષપશમ-સમ્યફતવ પ્રગટાવે છે.
પશમિક સમ્યકત્વ અનાદિ મિથ્યાષ્ટિને કુલ પાંચ પ્રકૃતિએના ઉપશમથી થાય છે અને સાદિ મિથ્યાષ્ટિને સાત