________________
પાંચ લબ્ધિઓ :
૪૯ જીવ પ્રત્યેક સમયે વિશુદ્ધતાની વૃદ્ધિ કરે અને કર્મની સ્થિતિ અંત:કોડાકોડી સાગરોપમ કાળમાત્ર રહેવાયેગ્ય આત્માના પરિણામની પ્રાપ્તિ કરે તે ઉપાદાનકારણ હોય છે તથા નિમિત્ત-નમિત્તક-ભાવથી આયુકર્મ છોડીને સાત કમેની સ્થિતિ ઘટીને અંતઃકેડાકોડી સાગરોપમમાત્ર થઈ જાય તથા તે કર્મોની ફળ દેવાની શક્તિ કમજોર બની જાય તથા ન કર્મબંધ આયુકર્મ છોડીને અંત:કોડાકડી સાગરોપમપ્રમાણ સંખ્યાતમા ભાગમાત્ર થાય અને તે પણ આ લબ્ધિકાળથી માંડીને કમથી ઘટતે જ જાય અને કેટલીક પાપપ્રકુતિએને બંધ કમથી મટતે જાય, એવું કાર્ય બને તે નિમિત્તકારણ હોય છે.
આવા જે આત્માના પરિણામે થવાની યેગ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે તે “પ્રાગ્યલબ્ધિ છે.
આટલે સુધી સામાન્ય રીતે ભવ્ય જીવ અને અભવ્ય જીવ બનેને હોઈ શકે છે.
૫. કરણલબ્ધિ–જેને અંતર્મુહૂર્તમાં સમ્યકત્વ થવાનું હોય તેને જ આ “કરણલબ્ધિ” હોય છે.
કરણ” એટલે આત્માના પરિણામે આત્મામાં સમ્યક્ત્વપ્રાપ્તિ ગ્ય પરિણામની વિશેષ શુદ્ધિ થવી તે ઉપાદાનકારણ છે. તથા નિમિત્તકરણ કર્મોની તે સમયની તેવી
ગ્યતા થવી તે છે. - આ કરણલબ્ધિ પ્રાપ્ત થવામાં જીવને ઉદ્યમ એ પ્રકારે હોય છે કે