________________
પાડે છે. આ જ અંતઃસ્ત્રાવી ગ્રંથિઓના માધ્યમથી અભિવ્યક્ત થાય છે. આ ગ્રંથિઓનું કાર્ય છે– આપણા ભાવાવેશેને ઉત્પન્ન કરવાનું. ચેતન મનમાં પિતાની જાતે કઈ ભાવાવેશ ઉત્પન્ન થતા નથી. કર્મશાસ્ત્રીય વ્યાખ્યા
આજના શરીરશાસ્ત્રીઓએ શરીરમાં અવસ્થિત ગ્રંથિઓના વિષયમાં સૂક્ષમ વિશ્લેષણ કર્યું છે. ઠીંગણ હોવું, ઊંચા હોવું, સુન્દર કે કદરૂપા હોવું, સ્વસ્થ કે રોગી હેવું, બુદ્ધિમાન કે મંદબુદ્ધિ હાવું, બધું જ આ ગ્રંથિઓના સ્ત્રાવ પર આધારિત છે. ગ્રંથિઓને સ્ત્રાવ આ બધાને નિયંત્રિત કરે છે. આ તથ્યને આપણે કર્મશાસ્ત્રીય ભાષામાં સમજીએ.
આઠ કર્મમાંનું એક કર્મ છે – “નામકર્મ.” તેના અનેક વિભાગ છે. સંસ્થાન નામ-કર્મના કારણે મનુષ્ય લાંબે કે ઠીંગો બને છે તે જ રીતે સુન્દર કે અસુંદર, મધુર કે કર્કશ અવાજવાળો વગેરે બધું નામકર્મની વિભિન્ન પ્રકૃતિઓને કારણે થાય છે. નામકર્મને સૂક્ષ્મ અભ્યાસ કરવાથી આ બાબત તદ્દન સ્પષ્ટ બને છે કે આપણા શરીરનું સમગ્ર નિર્માણ નામકર્મના આધારે થયું છે.
ઉપરોક્ત કર્મશાસ્ત્રીય વિશ્લેષણ અને શરીરશાસ્ત્રીય વિશ્લેષણ બંનેને એકઠાં કરીને જોઈએ. બંનેમાં ભાષાનું અંતર છે, તથ્યનું નહીં. શરીરશાસ્ત્રી હોર્મોન્સ સિક્રીશન્સ ઓફ ગ્લાન્ડઝ ગ્રંથિઓનો સ્ત્રાવ કહે છે, જ્યારે કર્મશાસ્ત્રી કર્મોને રવિપાકી “અનુભાગ બંધ” કહે છે.
24
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
