________________
ગ
કરે છે અને ચિંતનધારાને દૂષિત કે વિકૃત બનાવે છે. ઉદાહરણરૂપે ગેનાઝની વધારે સક્રિયતા મનને વિષય-વાસના કે ભયના ચિંતનમાં મગ્ન રાખશે. ચૈતન્ય–કેન્દ્ર-પ્રેક્ષાને નિયમિત અભ્યાસ અંતઃસ્ત્રાવી તંત્રના સંતુલનને પુનઃ સ્થાપિત કરવાની ક્ષમતા પ્રદાન કરે છે.
ચૈતન્ય-કેન્દ્ર-પ્રેક્ષાનો અભ્યાસ વ્યક્તિની વિવેક-ચેતનાના વિકાસ દ્વારા ચેતન મનની સમ્યમ્ ચિંતનશક્તિને પ્રબળ બનાવી શકે છે અને મૌલિક મનોવૃત્તિઓના આવેગેને ક્ષીણ કરી શકે છે. વૈજ્ઞાનિક ઉપચારનું અધૂરાપણું
ધ્યાન રૂપાન્તરણની પ્રકિયા છે. તેનાથી ટેવ બદલાય છે, સ્વભાવ બદલાય છે અને સંપૂર્ણ વ્યક્તિત્વ બદલાઈ જાય છે. આ રૂપાન્તરણની વૈજ્ઞાનિક વ્યાખ્યા કરી શકાય છે. આજનું વિજ્ઞાન પણ આ વાતનું સમર્થન કરવા લાગ્યું છે કે માનવનું રૂપાંતરણ થઈ શકે છે. વિજ્ઞાન અનુસાર આપણું મસ્તિષ્કમાં આર. એન. એ. નામનું રસાયણ હોય છે, જે આપણી ચેતનાનાં સ્તરો પર ફેલાયેલું રહે છે. વિજ્ઞાને એ શોધી કાઢ્યું છે કે આ રસાયણ વ્યક્તિત્વના રૂપાન્તરણનું ઘટક છે. તેને વધારી કે ઘટાડી શકાય છે. તેના આધારે જ રૂપાન્તરણ થાય છે, કે બદલાય છે, જૂની ટેવ છોડીને નવી ટેવ પાડી શકાય છે.
આપણા શરીરમાં ત્રણ પ્રકારનાં કેન્દ્રો છે-એક કેન્દ્ર તે છે કે જેમાં તરંગે પેદા થાય છે. બીજું કેન્દ્ર તે છે કે જ્યાંથી તરંગ પસાર થાય છે. ત્રીજું કેન્દ્ર એ છે
28
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org