________________
ન મારે વિર કે દ્વેષ બને? એણે તે રાજકુમાગ્ની વાતને હસી કાઢી અને કહ્યું ઃ કુમાર, તમે તે હજી બાળક છે, અને રાજવૈભવમાં ઊછર્યા છે. સંસારની માયાવી મેજ માણવી, અશ્વો અને આયુની પરીક્ષા કરવી અને વખત આવે યુદ્ધો ખેલવાં એ તમારું કામ ! બાકી તપ, ધ્યાન અને ગસાધનાના અકળ માર્ગને તમે શું સમજે?'
પણ કુમાર પાર્શ્વ કંઈ પિતાનું હુંપદ સ્થાપવા કે નિરર્થક વાદાવાદ કરીને વૈર-વિરોધ કે વિદ્વેષ જગાડવા નહેતા આવ્યા. એમને તે કમઠ તાપસના અંતરમાં પણ અવૈર, અહિંસા અને કરુણાની ભાવનાને જગાડવી હતી; અને એના તપમાગને નિર્મળ બનાવ હતે.
એમણે એટલું જ કહ્યું: “ભલા તાપસ, તમે હમણું જ જોઈ શકશો કે તમારી આવી તપસ્યા કેવી હિંસાનું કારણ બને છે?”
અને પછી, યેગી સાથે વધુ જીભાજોડી ન કરતાં, કુમાર પાક પોતાના પરિચારક પાસે અગ્નિમાં બળતું એક લાકડું બહાર કઢાવીને ફડાવ્યું; તે એમાંથી બળતો સાપ બહાર આવ્યું. દાહની પીડાથી એ તરફડી રહ્યો હતે.
પ્રેમના અવતાર સમા કુમાર પાર્શ્વની આંખે એ સર્પને જોઈને કરુણાભીની થઈ. એમણે તાપસ કમઠને એટલું જ કહ્યું : “મહાનુભાવ! તમારી આવી તપસ્યામાં તે અત્યાર સુધીમાં આવા કંઈક નિર્દોષ છો સ્વાહા થયા હશે! માટે અંતરમાં વિવેકને જાગ્રત કરે, સત્યને સમજે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org