________________ પધારો સાહેબજી પધારો સાહેબજી 10) લોભપિંડ :- સારી ગોચરી મેળવવા માટે સારા સારા ઘરમાં જ જાય અને ઘણું ફર્યા કરે. ત્યારે આ દોષ લાગે છે. નિદોષ ગોચરી મેળવવા માટે ફરે અને સમય લાગે તો આ દોષ લાગતો નથી. 11) સંસ્તવપિંડ :- ગૃહસ્થના સમાજના પિતૃપક્ષ અથવા શ્વસુર પક્ષના વખાણ કરે અથવા દાતારના જ સાચા-ખોટા ગુણોની પ્રશંસા કરે ત્યારે આ દોષ લાગે છે. 12-13-14-15) વિદ્યાપિંડ/મંત્રપિંડ/ચૂર્ણપિંડ/યોગપિંડ :- ગોચરી મેળવવા માટે વિદ્યા-મંત્ર-ચૂર્ણ-યોગનો ઉપયોગ ફરે વિદ્યા - જેની અધિષ્ઠાત્રી દેવી હોય એવી શક્તિ ધરાવતા અક્ષરો. મંત્ર - જેનો અધિષ્ઠાયક દેવ હોય એવી શક્તિ ધરાવતા અક્ષરો. ચૂર્ણ - આંખમાં અંજન કરવાથી અદૃશ્ય થવાય એવી શક્તિવાળા દ્રવ્યો. યોગ - પગ વગેરેમાં લગાડવાથી આકાશમાં ઊડી શકાય, પાણી પર ચાલી શકાય તેવા લેપદ્રવ્યો. વિદ્યા - મંત્ર વગેરેથી એ સમજવાનું છે કે પરમાત્માની આજ્ઞાથી વિપરીતપણે વર્તીને ચમત્કારના કોઈ પણ સાધનો વડે ગોચરી મેળવીએ ત્યારે આવા દોષ લાગે છે. 16) મૂલકર્મ :- કોઈ વ્યક્તિ ભક્ત છે. તેને ખુશ કરવા માટે અથવા કોઈ વ્યક્તિ ભક્ત નથી બની રહી, તેને ડરાવવા માટે તેને ગર્ભ રહે તેવા ઉપાયો કરવા-બતાવવા, તેના ગર્ભનો નાશ કરવો, થંભાવવો વગેરે કાર્ય કરવા-બતાવવા દ્વારા ભિક્ષા મેળવે. આ એક ખૂબ જ ખરાબ, ભયંકર દોષ છે. આ ભિક્ષા-ગોચરી શબ્દથી આહાર-ઉપાધિ-ઉપકરણ-વસતિ વગેરે સંયમ જીવનોપયોગી સર્વ વસ્તુ સમજી લેવી. કેમકે સમજી શકાય એવું છે કે એક રોટલી વગેરે માટે કોઈ મૂળકર્મ જેવાં નીચ કાર્ય કરે નહીં, જો તે કરે છે, તો અતિમૂલ્યવાન ઉપકરણ-વસતિ વગેરે મેળવવા માટે જ કરે છે. જે બીજે સુલભ ના હોય તે અમુક વ્યક્તિ જ મેળવી આપી શકે એમ હોય, ત્યારે તેને અંધકારવાળી જગ્યાએ સાધુ ગોચરી વહોરવા જતા નથી. (દશ.) ખુશ કરવા માટે પરમાત્માની આજ્ઞા વિરુદ્ધ કાર્ય કરવા તે તૈયાર થઈ જાય. તેવી સંભાવના હોવાથી અહીં તેનો સમાવેશ કર્યો છે. એષણાના 10 દોષઃ 1) શંકિત :- ગોચરીના કુલ ૪ર દોષમાંથી આ દોષ સિવાયના 41 દોષમાંથી કોઈ પણ દોષની જો સામે રહેલી ગોચરીમાં શંકા થાય તો તે વસ્તુ વહોરાય નહીં. જે દોષની શંકા થાય તેટલો દોષ લાગે છે. આની અંદર એ વાત સમજવી કે, સાધુ ભગવંત કાંઈ પણ પૂછે અને ગૃહસ્થ સાચો જવાબ આપે તો નિર્ણય થઈ શકે. ખોટો જવાબ આપે તેને સાચો માની લે તો ખોટો નિર્ણય થઈ શકે છે. પરંતુ અહીં શંકાનો દોષ છે. સાધુ ગૃહસ્થને કદાચ પૂછે જ નહી અને પૂછે તો અધૂરું પૂછે. મનમાં ઉઠેલી શંકા નિર્મૂળ ન કરે. ત્યારે જ આ દોષ લાગે છે. જેમકે પાણી બરાબર ઉકાળ્યું છે કે નહીં? તે સંબંધી પૂછયું અને હજી 10-15 મિનિટ થઈ હોય તેટલી વારમાં એકદમ ઠંડું પાણી હોય તો શંકા થઈ શકે છે. સંભવિત છે કે ઉકાળ્યું પણ હોય અથવા ન પણ હોય. છતા શંકા મનમાં રાખીને વહોરી લે અને પૂછવા દ્વારા નિર્ણય ન કરે ત્યારે આ દોષ લાગે છે. તેવી જ રીતે સાધુ ભગવંત ઘરે પધારે છે, તે ખબર પડતાં જ સચિત્ત ખસેડડ્યું છે ? માથું ભીનું છે ? સચિત્તનો સંઘટ્ટો છે ? લાઈટ ચાલુ કરી છે? ભક્ષ્ય છે? ગેસ બંધ કર્યો છે ? ફોન પર વાત કરી રહ્યા હતા ? સાધુ માટે અથવા સાધુની ધારણાથી કરેલું છે ? સાધુ માટે રાખેલું છે ? સાધુ માટે ખરીદીને લાવેલું છે ? તે જ રીતે રસોડામાં રસોઈ બનતી હોય ત્યાં ગેસ બંધ કરેલો હોઈ શકે છે. છોકરાઓ ટી.વી. સામે બેઠા હોય ત્યારે ટી.વી. બંધ કરેલું હોઈ શકે છે. શાક સમારવાનું ચાલુ હોય ત્યાં સચિત્ત ખસેડેલું હોઈ શકે છે. આ રીતે અનેક પ્રકારે શંકા થઈ શકે છે. તે શંકાનું નિવારણ ન કરવામાં આવે તો આ દોષ લાગે છે. 2) પ્રક્ષિત :- વહોરાવનારના હાથ સચિત્ત, પાણી, લોટ, માટી વગેરેથી ખરડાયેલા હોય તો ન વહોરાવી શકાય. અચિત્ત વસ્તુથી જો હાથ ખરડાયેલા હોય તો વહોરાવી શકાય પણ ખાસ ધ્યાન રાખવું કે દોષિત વસ્તુ સાધુ વહોરતા નથી. દિશ.)
