________________ A 45 પધારો સાહેબજી નહિ તો કાંઈ નહિ. આવી વ્યક્તિ કદાચ બોલે કાંઈ નહિ, પણ એના વ્યવહારમાં આ માન્યતા છતી થયા વગર રહેતી નથી. એવા લોકો ચાતુર્માસ હોય કે શેષકાળ હોય ત્યારે રોજ આચાર્ય ભગવંત પાસે જાય, એમનો વિનય બરાબર કરે, પણ ‘બાકીના નાના સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતની કર્તવ્યને એ ચૂકી જાય. એના કારણે “નમો લોએ સવ્વસાહૂણં' પદ દ્વારા જેમનો વંદનીય, પૂજનીય, સ્તવનીય, આરાધનીય તરીકે સમાવેશ કરાયો છે, તેવાં પૂજય સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોની ભક્તિ, ઉપાસનાનું કર્તવ્ય. ચૂકી જાય છે. એક વાત ભૂલવા જેવી નથી કે જેમ ધર્માચાર્યની ભક્તિ દ્વારા આપણે ભવ તરવાનો છે; તેમ પૂજનીય સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોની ભક્તિ દ્વારા પણ આપણે તરવાનું છે. પધારો સાહેબજી - દીકરી સમજદાર થાય એટલે તેને સાધ્વીજી ભગવંતોના સાંનિધ્યમાં રાખવી. સંયમ લેવા તત્પર પુત્રીનું સાધ્વીજી ભગવંતોને સમર્પણ કરવું. સાધ્વીજી ભગવંતો માટે પારિષ્ઠાપનિકા સમિતિની ઉચિત વ્યવસ્થા કરવી. સાધ્વીજી ભગવંત શ્રી સહજ સ્વભાવને કારણે ક્યાંય અવિવેક કરે અને તેમાં શાસનની નિંદા થવાની શક્યતા દેખાય તો મા, બેન, પત્ની કે દીકરી દ્વારા તેમને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કરવો. સાધુ-ક્ષેત્રનું ઔચિત્ય યોગશાસ્ત્ર ગ્રંથના આધારે : 1. સંયમસાધનામાં ઉપકારી બનતાં નિર્જીવ (પ્રાસુક) અને કલ્પનીય (એષણીય) એશન વગેરે આહારનું દાન કરવું. 2. રોગોનું નિવારણ કરતાં ઔષધોનું દાન કરવું. 3. ઠંડી વગેરેનું નિવારણ કરતાં વસ્ત્ર વગેરેનું દાન કરવું. 4. પ્રતિલેખન કરવા માટે રજોહરણ (ઓઘો-દંડાસણ) વગેરેનું દાન કરવું. 5. ભોજન વગેરે માટે પાત્રનું દાન કરવું. 6. ઔપગ્રહિક ઉપધિરૂપે કામ લાગતાં દાંડો વગેરે ઉપકરણોનું દાન કરવું. 7. નિવાસ (રહેવા) માટે ઉપાશ્રય આપવો. 8, પોતાની સમસ્ત સંપત્તિનું દાન કરવું. 9. સાધુ ધર્મનો સ્વીકાર કરવા ઈચ્છતાં સ્વપુત્ર-પુત્રી વગેરેનું પણ સમર્પણ કરવું. 10. મુનિરાજો વિપ્ન વિના પોતાની આરાધના કરી શકે તેવાં બધાં કાર્યો કરવાં. 11. જૈન શાસનના શત્રુઓ અને સાધુધર્મની નિંદા કરવામાં તત્પર લોકોનું યથાશક્તિ નિવારણ કરવું. માત્ર આચાર્ય જ નહી સાધુ-સાધ્વી પણ પૂજનીય છે. ઘણાની એવી માન્યતા હોય છે, આચાર્ય ભગવંત હોય તો બરાબર, ભક્તિથી પંચાચારની પ્રાપ્તિ થાય છે. ઉપાધ્યાય ભગવંતની સેવા-ભક્તિથી વિનય ગુણની પ્રાપ્તિ થાય છે અને સાધુ ભગવંતની સેવા-ભક્તિથી મોક્ષમાર્ગમાં સહાય મળે છે, સાધનામાં આવતા અંતરાયો તૂટે છે, ચારિત્ર મોહનીય અને વીર્યંતરાય કર્મનો ક્ષયોપશમ થાય છે, સાધનામાર્ગમાં પૂરા વેગથી આગળ વધાય છે. એક એક શ્રમણ ભગવંતની ભાવપૂર્વક ભક્તિ કરવામાં આવે તો થોડા જ સમયમાં કેટલાં ય કર્મોનો ભૂકો બોલાઈ જાય, વીતરાય તૂટે, સાધુપણું સુલભ બને, સાધનામાં આવતાં વિઘ્નો ટળે, નિર્વિને આરાધના થાય. શા માટે શ્રીકૃષ્ણ મહારાજાએ ભગવાન શ્રી નેમિનાથના અઢાર હજાર સાધુ ભગવંતોને વિધિપૂર્વક વંદના કરી ? કલિકાલસર્વજ્ઞશ્રી બતાવે છે સાધુ-ભક્તિના પ્રકારો: યોગશાસ્ત્રમાં કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્ય ભગવંત શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજે કુમારપાળ મહારાજાને સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોની ભક્તિ કેવી રીતે કરવી તેની વાત કરી છે. તેમાંથી કેટલાક મુદ્દા તમારી સામે રજૂ કરવા છે. સાધુ એક જ સ્થાનથી ગોચરી વહોરતા નથી. (ઉત્ત.) પોતાના ઉપકરણ સિવાય અન્નનો એક દાણો પણ સાધુ પોતાની પાસે રાખતા નથી. (ઉત્ત.)
