________________ પધારો સાહેબજી બની જાય તેવી પૂરી સંભાવના રહે છે. ઘણા શ્રાવકો ગોચરીની વિનંતી કર્યા પછી પૂછે છે, “સાહેબજી, લેવા આવું ?" આમ પૂછવું તે એક પ્રકારનો અવિવેક છે. ગોચરીના સમયે લેવા આવવું, એ શ્રાવકનો આચાર છે. અને તેવી ભાવના હોય તો આવી જવું જોઇએ, પૂછવાની જરૂર નથી... પૂછવામાં આવે તો મહાત્મા ના પાડી શકે નહીં-કારણ કે લેવા આવવું તે શ્રાવકનો આચાર હોવાથી તેનો નિષેધ કરી શકાય નહિ, તેમ હા પણ પાડી શકે નહીં, કારણ કે તેમ કરવામાં શ્રાવક આવવા-જવામાં જે વિરાધના કરે, તેનો દોષ સાધુને લાગે; વળી શ્રાવક ખાસ દોષિત વસ્તુ બનાવે તેવું પણ બને. વાસ્તવમાં “લેવા આવું ?" એમ પૂછવા પાછળનો આશય એ હોય છે. કે “આપ પધારશો તેવું નક્કી હોય તો જ લેવા આવવું !" આ રીતે શ્રમણ ભગવંતોને બાંધી શકાય નહીં. - સમય પર લેવા જનારને લાભ મળવાની શક્યતા ઘણી બધી હોય છે, અને કદાચ મહાત્મા ન પધારે તો પણ જીરણ શેઠની જેમ ભાવનાવિનંતીના કારણે પુણ્ય અવશ્ય બંધાય છે. આમાં સમય બગડતો નથી, પણ જન્મ સુધરી જાય છે ! મહાત્મા ગોચરી માટે પધારે ત્યારે.. પહેલાના કાળમાં સુશ્રાવકોના ઘરનાં બારણાં કાયમ ખુલ્લાં જ રહેતાં. સાધુ-સંત, અતિથિ-અજાણતો ગમે ત્યારે એમનાં આંગણે આવી શકતાં. તુંગિયા નગરીના સુશ્રાવકોનાં ઘરો ‘અભંગદ્વાર'વાળા હતાં, એવું શ્રી ભગવતીસૂત્ર આગમમાં જણાવ્યું છે. પૂજામાં પણ એ વાત ગુંથાયેલી છે, ‘તુંગિયા-ભંગ-દુવાર.’ આજે કાળ વિષમ આવ્યો છે. કુટુંબો વિભક્ત બન્યાં છે. ગામ છોડીને શહેરોમાં ઇન-બિન-તીન મેંબરો એક ઘરમાં વસવા લાગ્યા છે. તેથી સુરક્ષાદિ કારણે બારણાં બંધ રાખવાનું શરૂ થયું છે. તેથી જરા પદ્ધતિ પણ બદલાઇ છે. જ્યારે મહાત્મા ઘરે પધારે ત્યારે તેઓ બેલ તો વગાડવાના જ નથી. હવે જો ઘરનાં બારણાં બંધ હોય, તો ન છૂટકે ખખડાવવાં જ પડે. વર્તમાનમાં તો લૉક-સીસ્ટમવાળા બારણા વધી ગયા હોવાથી ઘણી જગ્યાએ ખખડાવવું પણ ન ફાવે; ટકોરા મારે, તો ય તમે જો છેક અંદર હો, તો ન સંભળાય; ધર્મલાભ' પણ એકદમ મોટેથી બોલવું સંયમીને માટે પ્રાય: અનુચિત હોવાથી ગોચરી માટે સાધુ ાય ત્યારે કોઈના ઘરે બેસતા નથી. (દશ.) એમાં એમને સંકોચ થાય એ સ્વાભાવિક છે; જો કે ખખડાવી શકાય એવું બારણું હોય તો પણ જોરથી ખખડાવવામાં સંયમીને સંકોચ થાય. બીજું, હવે બેલથી જ બધું કામ ચાલતું હોવાથી આ ખખડાવવાનો અવાજ આજુબાજુના જૈનેતરોને ન પણ ગમે એવું બની શકે; એટલે બપોરનો જે 11 થી ૧નો ગોચરી સમય છે. એમાં શક્ય હોય તો મોટું બારણું ખુલ્લું. રાખવું જોઇએ. સુરક્ષાના કારણે બંધ રાખવું જ પડે તો જે જાળીવાળું બારણું હોય તે બંધ રાખી શકાય. મહારાજ સાહેબ પહેલે માળે આવી ગયા છે, અને તમારું ઘર ત્રીજે-ચોથે માળે છે, - તમને સમાચાર મળી ગયા છે, તો મહારાજ સાહેબ તમારા ઘરે પધારે, ત્યાં સુધીની 5-10 મિનિટના ગાળામાં, બે-ચાર રોટલી બનાવી દેવી, દૂધ-મીઠાઈ ફ્રીઝમાંથી કાઢી લેવાં, દાળ-શાકે ગરમ કરી દેવાં, ગેસ પર થતા હોય તો ઝટપટ ગેસ બંધ કરી દેવો. આવું કશું જ ન કરવું. વળી તે તે વસ્તુઓ પ્લેટફોર્મ કે કબાટમાં હોય, ત્યાંથી નીચે ઊતારીને વહોરાવવા માટે બધું તૈયાર કરી રાખવું, ‘ભૂલી ન જવાય' એવું વિચારી આ રીતે મૂકી રાખવું તે પણ બરાબર નથી. તેમાં મહાત્માને દોષ લાગે છે.જે વસ્તુ જ્યાં પડી હોય તે ત્યાં જ ભલે રહી. અંદરથી બહાર પણ ન લાવવી. સંયમી પધારે પછી જ લવાય; એ વખતે જેનો જેનો જોગ હોય તેની વિનંતી કરીને તેમાંથી મહાત્માના ખપ પ્રમાણે વહોરાવી શકાય. સચિત્તનો (જીવવાળી વસ્તુનો) સંઘટ્ટો હોય અને એ ટાળવા માટે એમની જાણબહાર જીવવાળી વસ્તુ અલગ કરી, નીચે બીજે મૂકી દેવાય તો પણ એ દોષ તે વસ્તુ વહોરનાર-વાપરનાર મહાત્માને લાગે જ. ઘરે માનીતા મહેમાન આવે તો તમે કેવો આવકાર - આદર આપો છો? ખુશ-ખુશાલ થવાથી તમારું મોટું કેવું પ્રસન્ન-પ્રસન્ન બની જાય; તરત ઊભા થઈ જાઓ ને ‘આવો, આવો, પધારો' બોલો છો ને? તો સંયમી પણ તમારે ઘરે પધારેલા મોંઘેરા મહેમાન છે; “ધર્મલાભ” શબ્દ સંભળાય એટલે તરત ઊભા થઈ જવું; તેમને જોતાંની સાથે હરખાયેલા થઈ ‘પ-૭ ડગલાં આગળ જઈ બે હાથ જોડી ‘મયૂએણ વંદામિ’ કહી ‘પધારો, પધારો” કહેવું: ‘મહાત્માજી પધાર્યા છે” એમ મોટેથી બોલીને ઘરના સૌને તરત જાણકારી આપી દેવી. શક્ય એટલા બધાને ભેગા કરીને ક્રમશઃ બધાના હાથે ગોચરી વહોરાવવી. બિમાર, વૃદ્ધ, તપસ્વી, શ્રાંત (થાકેલા) અને વરસાદના સમયે રાહ જોઇને સાધુ આજે મારા ઘરે પધારશે એ વાત જેમને ખબર ન હોય ત્યાં જ સાધુ ગોચરી માટે જાય છે. (દશ.)
