________________ પધારો સાહેબજી 27 પધારો સાહેબજી 28 * તિથિ-ભેદને કારણે પણ કેટલાકની ચૌદસ મંગળવારે, કેટલાકની બુધવારે આવે તેથી તેઓ પોતપોતાની માનેલી ચૌદશે લીલોતરી ન વહોરે, બીજી ચૌદશે વહોરે... એટલે તમારી તો ફરજ એ જ કે વિવેકપૂર્વક તૈયાર બધી વસ્તુની વિનંતી કરવાની. સંયમીએ શું વહોરવું? શું ન વહોરવું? એ એમણે નક્કી કરવાનું છે. હા, કંઈક જાણવાની ઈચ્છા થાય, તો રૂબરૂમાં જઈને ચોક્કસ પૂછી શકાય. જન્મ-મરણ વગેરે ઘટનામાં રસોઈ વગેરે વહોરાવાય કે નહીં ? આ પ્રશ્ન ઘણાને થતો હોય છે. આ વિષયમાં પણ જુદા જુદા ગચ્છો-સમુદાયોગ્રુપોની જુદી જુદી સામાચારી-પ્રથા હોઈ શકે, એટલે તમારે એક જ કામ કરવાનું કે - ‘મહારાજ સાહેબ! અમારા ઘરે આ પ્રમાણે છે, તમારે ચાલશે? ચાલતું હોય, તો તો અમારે લાભ લેવો જ છે.' એ ખુલાસો કરી લેવો. પછી મહારાજ સાહેબ જે કહે તે પ્રમાણે કરી શકાય. - દા.ત. ઘરે દાદાનું મૃત્યુ થયાને બે દિવસ થયા છે ને મહારાજ સાહેબ ગોચરી માટે પધારે, તો કહેવું કે, “મહારાજ સાહેબ! દાદાજીના મૃત્યુને બે દિવસ થયા છે, તો આપશ્રીને અમારા ઘરનું વહોરવામાં કોઈ બાધ નથી ને ?" જો મહારાજ સાહેબ ના પાડે, તો નહિ વહોરાવવું, અને જો તેઓ એમ કહે કે “ગોચરી વહોરાવી શકાય,' તો ચોક્કસ લાભ લેવો. ટૂંકમાં આ બાબતમાં ‘ન જ વહોરાવાય' એવો નિર્ણય કે ‘વહોરાવી જ શકાય’ એવો નિર્ણય ગૃહસ્થોએ જાતે ન કરવો, એ બધું પધારનાર મહારાજ સાહેબ ઉપર જ છોડી દેવું. જો ભૂલથી સચિત્ત વસ્તુ (દા.ત. કાચું મીઠું વગેરે) અને અભક્ષ્ય વસ્તુ (દા.ત. કાળ પસાર થઈ ગયેલી મીઠાઈ- ફરસાણ વગેરે) વહોરાઈ જાય, તો સંયમી એને પાછું આપી શકે છે, અને એ તમે પાછું લઈ પણ શકો. સચિત્ત અને અભક્ષ્ય તેમજ અનાચીણ) વસ્તુનો ધર્મલાભ ન ગણાય, વહોરેલી ન ગણાય. શ્રમણો તે પાછી આપી શકે છે. તે આપે તો તમારે લઇ લેવી જોઇએ. આયંબિલનો લાભ લેવા માટે : - ઘરમાં બધા આયંબિલ ન કરી શકતા હોય પણ આયંબિલની અનુમોદના- આસ્વાદન માટે એવી તો બાધા લઈ શકે કે “મારે રોજ એક રોટલી લુખી ખાવી.’ અન્નદાનથી હંમેશા સુખી થવાય છે.(વિ. 2.) - ઘરમાં લુખી રોટલીઓ બનતી હોય અને રહેલી હોય તો ક્યારેક આયંબિલવાળા મહાત્માનો લાભ મળી શકે. તમારા માટે જ બનેલી લૂખી રોટલી પૂજયોને વહોરાવ્યા પછી ભૂખી રોટલી ન હોય તો તમારે ખાવા માટે બીજી નવી લૂખી રોટલી ન બનાવવી, પણ એના બદલે ખાખરો કે લૂખા ભાત વગેરે કાંઈ પણ લૂખું વાપરવું, માટે નિયમ એવો લેવો કે ‘રોજ એક લુખી રોટલી વાપરવી.' વહોરાવવાને કારણે કે દીવાળી વગેરે પર્વને કારણે લુખી રોટલી ન હોય તો એક લૂખો ખાખરો કે એકલા ભાત (દાલ વગેરે મીક્ષ કર્યા વિના) વગેરે કાંઈપણ લૂખું વાપરવું. એમ જો ભાતનું ઓસામણ નીકળતું જ હોય, તો એ તરત ફેંકી ન દેવું, કોઈ વાર આયંબિલના તપસ્વી વગેરેનો લાભ મળી જાય; આવી બાબતોમાં એ ખાસ ખ્યાલ રાખવો કે લાભ મળે માટે લુખી રોટલી ખાવી કે ભાતનું ઓસામણ કાઢવું એવું ક્યારે ય ન કરવું પણ પોતાની આરાધના માટે કરવું અને જો ઘરમાં એવી વસ્તુ બનતી જ હોય તો તેની વિનંતી કરવાનું ન ચૂકવું. શક્ય હોય તો ઘરમાં બધાએ ઉકાળેલું પાણી વાપરવું. ઘરની બહાર ન ફાવે, તો પાણસ્સના પચ્ચખ્ખાણ ભલે ન લઈએ પણ જ્યારે પણ ઘરમાં પાણી પીવાનું હોય ત્યારે તો ઉકાળેલું જ પીવું. આવો આચાર કેળવી લેવાથી અવસરે અવસરે નિર્દોષ પાણી વહોરાવવાનો પણ લાભ તમને મળતો રહે. મુંબઇમાં રહેનારા ઘણા શ્રાવકો એવા છે કે જેમના ઘરમાં કાચા પાણીનાં માટલાં જ રાખેલાં નથી. બધા ઉકાળેલું જ પાણી વાપરે છે. ચોવિહાર સાંજની ગોચરી : આજે રાત્રિભોજન ત્યાગવાળા ઘરો ઓછાં-ઘણાં ઓછાં થઈ ગયાં એટલે સંયમીઓને સાંજની ગોચરી એમાંય નિર્દોષ ગોચરી ઘણી જ દુર્લભ થઈ ગઈ છે. આવા સંયોગોમાં વિવેકી સુશ્રાવકોએ સુયોગ્ય ઉપાયો વિચારવા જોઇએ. જેમકે - * ચોવિહારવાળાઓએ સાંજે વિનંતી કરવા જવું જ, અને ઘરો બતાવવાં. * બધા ન કરી શકે તો પણ ઘરે રોજ એકાદ જણે તો રાત્રિભોજન ત્યાગ કરવો જ જેથી બધાની રસોઈ વહેલી બની જાય. * રાત્રિભોજન ન જ છોડી શકાય ત્યાં એટલું તો કરી શકાય કે રસોઈ તો અભયદાન અને સુપાત્રદાન બંને મોક્ષ અપાવનાર છે. સુભા.)
