________________ પધારો સાહેબજી 15. પધારો સાહેબજી દોરેલી હોય. આજે કેટલાક જૈનોને ત્યાં અષ્ટમંગલની પટ્ટી અગર જય જિનેન્દ્ર જેવું લખેલું પણ જોવા મળે છે. નિગોદથી બચવા માટેના ઉપાય: ચાતુર્માસમાં વરસાદથી મકાનના કંપાઉન્ડમાં રહેલ સિમેન્ટના કોબા કે પેવર બ્લોક્સ પર લીલ થઈ જતી હોય છે.જે નિગોદ છે, તેમાં કણે કણે અનંતાજીવો છે. તેના પર ચાલવાથી તમને તો અનંતા જીવોની વિરાધનાનું પાપ લાગે છે; સંયમી મહાત્માઓ પણ આવા મકાનમાં ગોચરી વહોરવા જતા નથી, તેથી તમે સુપાત્રદાનના લાભથી પણ વંચિત રહી જાવ છો. નિગોદની વિરાધનાથી બચવા જણાપ્રેમી શ્રાવકો પહેલો મોટો વરસાદ પડતાં પૂર્વે જ મકાનના કંપાઉન્ડમાં ઓઇલ પેઇન્ટનો સફેદ પટ્ટો કરાવે છે. તેવા ઘરોમાં જાવ-આવ કરવામાં નિગોદની વિરાધના પ્રાયઃ થતી નથી, માટે સંયમીઓનો પણ લાભ મળતો રહે છે. તા. ક. પુષ્કળ વરસાદ પડતો હોય તેવા મુંબઈ જેવા ક્ષેત્રમાં ઓઇલ પેઇન્ટનો પટ્ટો ટકતો નથી. તેથી તેના બદલે બુદ્ધિમાન શ્રાવકો વોટર પ્રફિંગના કેમિકલને વઘઇટ સિમેન્ટ સાથે ભેળવીને પટ્ટો કરે છે, જે લાંબો સમય ટકે છે. એવું તે શ્રાવકો દ્વારા જાણવા મળ્યું છે. ક્યાંક ડામરનો પણ પટ્ટો કરે છે તો ક્યાંક રોડ પર જે સફેદપટ્ટા પણ કરાય છે તે કેમિકલના પટ્ટી પણ કરાય છે. તેમાં પ્રાયઃ નિગોદ થતી નથી. વોચમેનને શું સમજાવશો ? હાઇ (!) સોસાયટીમાં સિક્યુરિટીનો સ્ટાફ, મહાત્માને મકાનમાં જવા દેતો નથી, “કોના ઘરે જવું છે ?" એમ પૂછે છે અને પહેલાં ફોનથી પૂછીને પછી જ જવા દે છે. સંયમી મહાત્માઓ તો આવી ફોનની વિરાધનાથી બચવા એવાં મકાન જ છોડી દે છે. વાસ્તવમાં શ્રાવક તો પોતાના વૉચમૅનને એ રીતે ટ્રેઈનિંગ આપે કે મહાત્મા પધારે તો અટકાવવા નહીં. પૂછવું નહીં; પણ આવકાર આપવો અને સામેથી જૈનોનાં ઘર બતાવવા. ભાત-પાણીનો અર્થ અને ક્યારે બોલાયઃ ભાત-પાણીનો લાભ દેશોજી.” આ વાક્યમાં ‘ભાત'નો અર્થ માત્ર ભાત” નથી; રોટલી વગેરે સર્વ પ્રકારનો આહાર છે. તેમ “ભાતપાણી”નો અર્થ માત્ર આહાર - પાણી નથી; પણ વસ્ત્ર - પાત્ર - ઔષધ વગેરે બધું જ છે. આ બધી વસ્તુઓની જરૂર ગમે ત્યારે - રાત્રે પણ પડી શકે છે. અને ક્યારેક સંયોગ જ એવા ઊભા થાય કે સામાયિક - પૌષધમાં રહેલ શ્રાવકને પણ વહોરાવવું પડે. એટલે શ્રાવકે કોઈપણ સમયે (સાંજે પણ) વંદન કરતી વખતે આ વાક્ય અવશ્ય બોલવાનું છે. પોતે સામાયિક - પૌષધમાં હોય તો પણ. પરંતુ એટલું લક્ષ્યમાં રાખવું કે સામાયિકમાં વહોરાવવાનું સામાન્યપણે પ્રચલિત નથી અને પૌષધમાં પણ પોતાના ભાણાનું જ વહોરાવવાની રીત પ્રચલિત છે. વંદન દરમિયાન “ભાત - પાણીનો લાભ દેશોજી.” કહ્યા પછી, વંદન પૂરું થયા પછી વસ્ત્ર-પાત્ર-ઔષધ-સ્ટેશનરી વગેરે સર્વ વસ્તુઓના લાભની યથાશક્તિ માંગણી કરવી જોઇએ અને અન્ય કોઇ કામકાજ - પત્ર મોકલવો, કોઈ વસ્તુ મંગાવવી વગેરે હોય તો પણ પૂછવું જોઇએ. પૂછનારને પહેલો લાભ મળે તે સહજ છે. દવાનો ખપ હોવા છતાં, વંદન કરીને ચાલ્યા જનાર શ્રાવકને સાધુ ન કહે તે શક્ય છે, કારણ કે તેની શક્તિ - ભાવના - અનુકૂળતાનો ખ્યાલ ન આવે. લાભ માંગનારની ભાવના જણાઈ આવે તો સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંત તેમને સરળતાથી લાભ આપે છે. અને હા, કદાચ લાભ ન મળે, તો પણ, પૂછનારને તો પુણ્ય બંધાય જ છે ! વિનંતિ કરવાના સમયનો વિવેક : ઘણાં શ્રાવકો ગોચરીની વિનંતી કર્યા પછી પૂછે છે- “કાલે બપોરે સાંજે અમારે ત્યાં પધારશો ?" આવું પૂછવું તે તેમનું એક જાતનું અજ્ઞાન છે. વિનંતી કરવાનો શ્રાવકોનો આચાર છે, પણ આવશો કે નહિ ? તેનો જવાબ પૂછવાનો અધિકાર તેમને નથી અને શ્રમણ ભગવંતોનો એ આચાર નથી કે તેઓ ત્યારે જ જણાવી દે કે “હું આજે, અમુક ટાઇમ કે કાલે તમારે ત્યાં વહોરવા આવીશ..” તેમનો પ્રત્યુત્તર હંમેશા “વર્તમાન જોગ” જ રહેવાનો. ગાંડી ભક્તિને વરેલા શ્રાવકો ઘણીવાર આ વાતને સમજી શકતા નથી અને ‘હા’ પડાવવાનો આગ્રહ રાખે છે. તેમણે સમજવું જોઇએ કે સાધુ ભગવંતો કદી તેવું નિશ્ચિત વચન આપી શકતા નથી... વાસ્તવમાં તો તેઓ પહેલેથી જ નક્કી પણ કરી શકતા નથી કે “આવતીકાલે આમને ત્યાં જઇશ.” તો કહી તો ક્યાંથી શકે ? કારણ કે તેમ કરવાથી ગોચરી દોષિત કોઈ વિનંતિ ન કરે તો ગુસ્સો ના કરે અને કોઈ વિનંતિ કરે તો અભિમાન ના કરે તે સાધુ. (દશ.) સાધુનો નિત્ય તપ એકાસણું છે. (દશે.)
