Nandisutrasya Churni

Author(s): Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha,
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha

Page 193

Hiव्यवहारिकार्थावग्रहव्यञ्जनावग्रही भत्ताइ भण्णइ चउत्थी । जह हत्या मधीयते, तस्यार्द्ध मुर
दीनां
नन्दी- तत्र कालः परमनिकृष्टः समयोऽभिधीयते, स च प्रवचनप्रतिपादितोत्पलपत्रशतव्यतिभेदोदाहरणाज्जीर्णपदृशाटिकापाटनदृष्टान्ता- अवग्रहाहारिभद्रीय चावसेय इति, तथा सांव्यवहारिकार्थावग्रहव्यञ्जनावग्रहौ तु पृथक् पृथगन्तर्मुहूर्त्तकालं भवत इति ज्ञातव्यौ, ईहा चापायश्चैहापायो, वृत्तो ट्रा प्राकृतशैल्या बहुवचनं, उक्तं च-"बहुवयणेण दुवयणं छढिविभत्तीइ भण्णइ चउत्थी । जह हत्था तह पाया नमोऽत्थु देवाहिदेवाणं
हाकालमानं ॥७३॥
| ॥१॥" तावीहापायौ मुहूतार्द्ध ज्ञातव्यौ भवतः, तत्र मुहूर्त्तशब्देन घटिकाद्वयपरिमाणः कालोऽभिधीयते, तस्यार्द्ध मुहूर्ताद्ध, तुशन्दो विशेषणार्थः, किं विशिनष्टि ?, व्यवहारापेक्षयैतन्मुहूर्ता मुक्तं, तत्त्वतस्त्वन्तर्मुहर्तमवसेयमिति, अन्ये त्वेवं पठन्ति"मुहुत्तमंतं तु" मुहूर्तान्तस्तु, द्वे पदे, अयमर्थः-अन्तर्मध्यकरणे, तुशब्द एवकारार्थः, स चावधारणे, एतदुक्तं भवति-ईहापायो | महूर्तान्तः, भिन्न मुहूर्त ज्ञातव्यौ भवतः, अन्तर्मुहूर्तमेवेत्यर्थः, कलनं कालः कालं, न विद्यते संख्यायन्ते इयन्तः पक्षमासत्वयनसंवत्सरादय इत्येवंभूता संख्या यस्यासावसंख्येयः, पल्योपमादिलक्षण इत्यर्थः, तं कालमसंख्यं, तथा संख्यायत इति संख्यःइयन्तः पक्षमासर्वयनादय इत्येवं, संख्येय प्रमित इत्यर्थः, तं संख्यं, चशब्दादन्तर्मुहूर्त च, धारणाभिहितलक्षणा भवति ज्ञातव्या, | अयमत्र भावार्थः-अपायोत्तरकालमविच्युतिरूपान्तर्मुहूतं भवत्येव, स्मृतिरूपाऽपि, वासनारूपा तु तदावरणक्षयोपशमाख्या स्मृतिधारणायाः बीजभूता संख्येयवर्षायुषां सत्त्वानां संख्येयकालं असंखयेयवर्षायुषां पल्योपमादिजीविनां चासंख्येयमिति गाथार्थः॥ इत्थमवग्रहादीनां स्वरूपमाभिधायेदानीं श्रोत्रेन्द्रियादीनां प्राप्ताप्राप्तविषयता प्रतिपिपादयिपुराह
पुढे सुणेहगाहा ॥ (*७८-१८४ ) ॥ तत्र स्पृष्टमित्यालिङ्गितं, तनौ रेणुबत् , शृणोति-गृह्णाति, किं?, शब्द-शब्दद्रव्यसंघातं, दाकुतः ?, तस्य सूक्ष्मत्वाद्भावुकत्वात् प्रचुरद्रव्याकुलत्वाच्छोडेन्द्रियस्यान्येन्द्रियग्रहणात प्रायः पटुतरत्वात् १, रूप्यत इति रूपं तद्रूपं