Book Title: Karm Prakruti Part 02
Author(s): Abhayshekharsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Sangh Kolhapur

View full book text
Previous | Next

Page 47
________________ કર્યપ્રકૃતિ-પદા ભાગ-૨ श्री अर्हनमः तस्मै श्री गुखे नमः ऐं नमः (ઉપશમનાકરણ સત્તામાં રહેલા કર્મલિકોને એવી અવસ્થાવાળા કરવા કે જેથી એના ઉદય-ઉદીરણા -નિતિ-નિકાચના થઇ ન શકે. આને ઉપશમના કહે છે. જે કરણવીર્યથી આવી ઉપશમના થાય છે એને ઉપશમનાકરણ કહે છે. ઉપશમના બે રીતે થાય છે. કરણકતા અને અકરણત. અહીં કરણ એટલે યથાપ્રવૃત્તકરણ વગેરે સમજવા, પણ કરણવીર્ય નહીં. એટલે કે અકરણક્ત ઉપશમના યથાપ્રવૃત્તકરણ વગેરે કારણો વિના થઈ જાય છે. એવો અર્થ સમજવો. બાકી વીર્ય તો એમાં પણ કરણવીર્ય જ હોય છે, અકરણવીર્ય નહીં. ગિરિનદીપાષાણ જાયે સંસાર જીવને વેદના વગેરે કારણે દલિકોની જે ઉપશાંતતા થાય છે. એને અણઉપશમના કહે છે. આને અનુદાણપશમના પણ કહે છે. આ અકરણકત ઉપશમના માત્ર દેશોપશમના જ હોય છે. સર્વોપશમના તો કરણક્ત જ હોય છે. ન્યકારના કાળે પણ અકરણઉપશમનાના વાતાઓનો અભાવ હોવાથી અનુયોગ વિચ્છિન્ન હતો. તેથી એના જાણકાર ૧૪ પૂર્વી વગેરેને થકારે નમસ્કાર કર્યા છે. ઉપશમનાના બે પ્રકાર છે - (૧) દેશોપશમના - સતાગત સર્વદલિકો ઉપરાંત થતા નથી, કિન્તુ તેનો એક દેશ = એક ભાગ ઉપશાંત થાય છે, માટે દેશોપશમના કહેવાય છે. આના બીજા બે નામો - અગુણોપશમના અને અપશોપશમના છે. આ સર્વકર્મની થાય છે. (૨) સર્વોપશમના - સતાગત સઘળાં દલિકો ઉપશાંત થાય છે. આમાં ઉત્તરોતર સમયે અસં ગુણ-અસંગણ દલિકો ઉપશાંત થતા હોવાથી આને ગુણોપશમના પણ કહે છે, તેમ જ તે તે કર્મથી છાયેલ આત્મગુણ, આ ઉપશમના થવાથી સંપૂર્ણતયા પ્રકટ થાય છે, માટે આને પ્રોપશમના

Loading...

Page Navigation
1 ... 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186